Nowa dyrektywa konsumencka a zakupy przez Internet - co zyskają konsumenci?

Transkrypt

1 Nowa dyrektywa konsumencka a zakupy przez Internet - co zyskają konsumenci? Europejskie Centrum Konsumenckie Polska MSZ CIE Warszawa, 14 marca 2012 r. 1

2 Plan wykładu 1. Wprowadzenie 2. Założenia Dyrektywy 2011/83/UE w zakresie e-commerce 3. Różnice w stosunku do obowiązujących przepisów 4. Podstawowe korzyści wynikające z nowej dyrektywy 5. Ocena zmian wprowadzonych Dyrektywą 6. Wnioski końcowe 2

3 Ramy prawne Dyrektywa 2011/83/UE z 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów, zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca dyrektywę Rady 85/577/EWG i dyrektywę 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U.UE L 304/64 z ) Dyrektywa 97/7/WE z dnia 20 maja 1997 r. w sprawie ochrony konsumentów w przypadku umów zawieranych na odległość (Dz.U.UE.L ) Ustawa z 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U ) 3

4 Definicje Dyrektywa 97/7/WE: umowa zawierana na odległość, konsument, dostawca, środki porozumiewania na odległość, operator środka porozumiewania się Dyrektywa 2011/83/UE: konsument, przedsiębiorca, towary, towary wyprodukowane według specyfikacji konsumenta, umowa sprzedaży, umowa o świadczenie usług, umowa zawierana na odległość, trwały nośnik, treści cyfrowe, usługa finansowa, aukcja publiczna, gwarancja handlowa, umowa dodatkowa 4

5 Definicje "umowa zawierana na odległość oznacza każdą umowę zawartą między przedsiębiorcą i konsumentem w ramach zorganizowanego systemu sprzedaży lub świadczenia usług na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności przedsiębiorcy i konsumenta, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie; "trwały nośnik" oznacza każde urządzenie umożliwiające konsumentowi lub przedsiębiorcy przechowywanie informacji kierowanych do niego osobiście, w sposób umożliwiający dostęp do tych informacji w przyszłości przez okres odpowiedni do celów, jakim te informacje służą, i które pozwala na odtworzenie przechowywanych informacji w niezmienionej postaci; 5

6 Definicje "treści cyfrowe" oznaczają dane wytwarzane i dostarczane w formie cyfrowej; "gwarancja handlowa" oznacza każde zobowiązanie przedsiębiorcy lub producenta ("gwarant") wobec konsumenta niezależnie od jego prawnego obowiązku zapewnienia zgodności towaru z umową do zwrotu zapłaconej ceny lub wymiany towarów, ich naprawy lub zapewnienia ich serwisu w jakikolwiek sposób, jeśli nie są one zgodne ze specyfikacją lub nie spełniają jakichkolwiek innych wymogów niezwiązanych ze zgodnością towaru z umową określonych w oświadczeniu gwarancyjnym lub w stosownej reklamie dostępnej w momencie zawarcia umowy lub przed jej zawarciem; 6

7 Zakres zastosowania do każdej umowy zawartej między przedsiębiorcą a konsumentem, na warunkach i w zakresie określonym w jej przepisach również do umów, których przedmiotem jest dostarczanie wody, gazu, energii elektrycznej lub dostarczanie centralnego ogrzewania, w tym również przez dostawców publicznych, w zakresie, w jakim towary te dostarczane są na podstawie umowy. 7

8 Zakres zastosowania Nie stosuje się do umów dotyczących: - usług socjalnych - opieki zdrowotnej - hazardu - usług finansowych - ustanawiania, nabywania i przenoszenia własności lub praw do nieruchomości - budowy nowych budynków, istotnej przebudowy istniejących budynków oraz najmu pomieszczeń do celów mieszkalnych - zorganizowanych podróży i timesharingu - dostarczania środków spożywczych, napojów i innych towarów - pasażerskich usług przewozowych (wyjątek art. 8 ust. 2 oraz art. 19 i 22) - zawieranych przy wykorzystywaniu automatów sprzedających - zawieranych z operatorami telekomunikacyjnymi przy wykorzystaniu publicznych automatów telefonicznych 8

9 Poziom harmonizacji Państwa członkowskie nie mogą utrzymywać ani wprowadzać do swojego prawa krajowego przepisów odbiegających od tych, które zostały ustanowione w niniejszej dyrektywie, w tym również przepisów surowszych lub łagodniejszych w celu zapewnienia innego poziomu ochrony konsumentów, chyba że niniejsza dyrektywa stanowi inaczej. 9

10 Wymogi informacyjne Przedsiębiorca w jasny i zrozumiały sposób udziela informacji: - Główne cechy towarów - Dane identyfikujące przedsiębiorcę - Pełny adres, telefon, faks, , w tym pełny adres prowadzenia działalności - Łączna cena towarów/usług z podatkami, opłatami za transport, dostarczenie lub usługi pocztowe lub jakiekolwiek inne koszty - Koszt korzystania ze środka porozumiewania się na odległość - Warunki płatności, dostarczenia wykonania, termin, w jakim przedsiębiorca zobowiązuje się do dostarczenia towarów - Informacja, że konsument będzie musiał ponieść koszty zwrotu towarów w przypadku odstąpienia od umowy - Informacja, że konsument nie będzie miał prawa do odstąpienia 10

11 Wymogi informacyjne cd. - Przypomnienie o obowiązku zapewnienia zgodności towaru z umową - Istnienie i warunki obsługi posprzedażnej oraz gwarancji handlowej - Istnienie kodeksów postępowania - Czas trwania umowy, warunki rozwiązania/przedłużenia umowy na czas nieokreślony - Minimalny czas trwania zobowiązania konsumenta wynikających z umowy - Istnienie oraz warunki kaucji/gwarancji finansowych, które mają być dostarczone przez konsumenta - Funkcjonalność treści cyfrowych - Każda mająca znaczenie interoperacyjność treści cyfrowych ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem 11

12 Skutki niedopełnienia obowiązków informacyjnych Jeżeli przedsiębiorca nie spełnił wymogów informacyjnych dotyczących opłat dodatkowych lub innych kosztów, o których mowa w ust. 1 lit. e), lub kosztów zwrotu towarów, o których mowa w ust. 1 lit. i), konsument nie ponosi tych opłat lub kosztów. ciężar dowodu w zakresie spełnienia wymogów informacyjnych spoczywa na przedsiębiorcy. 12

13 Wymogi formalne dotyczące umów zawieranych na odległość Przedsiębiorca udziela informacji przewidzianych w art. 6 ust. 1 lub udostępnia te informacje w sposób odpowiadający wykorzystywanym środkom porozumiewania się, w prostym i zrozumiałym języku. Informacje dostarczane na trwałym nośniku muszą być czytelne. Jeśli umowa nakłada na konsumenta obowiązek zapłaty, przedsiębiorca w sposób jasny i widoczny bezpośrednio przed złożeniem zamówienia przekazuje informacje dotyczące cech towaru, ceny wraz z opłatami i podatkami, czas trwania umowy, jej rozwiązanie/przedłużenie, minimalny czas trwania zobowiązań konsumenta (art.. 6 ust. 1 lit. a), e), o), p). 13

14 Wymogi formalne dotyczące umów zawieranych na odległość Przedsiębiorca zapewnia, aby konsument w momencie składania zamówienia wyraźnie przyjął do wiadomości, że zamówienie pociąga za sobą obowiązek zapłaty. Na stronie internetowej przedsiębiorca wskazuje najpóźniej na początku procesu składania zamówienia, czy mają zastosowanie jakiekolwiek ograniczenia w dostarczeniu i jakie sposoby płatności są akceptowane. 14

15 Wymogi formalne dotyczące umów zawieranych na odległość Jeżeli przedsiębiorca kontaktuje się z konsumentem przez telefon w celu zawarcia umowy na odległość, na początku rozmowy podaje dane go identyfikujące a także handlowy cel rozmowy. Przedsiębiorca dostarcza konsumentowi potwierdzenie zawarcia umowy na trwałym nośniku w rozsądnym terminie po zawarciu umowy na odległość, a najpóźniej w chwili dostarczenia towarów lub przed rozpoczęciem świadczenia usługi. W przypadku gdy konsument chce, aby świadczenie usług lub dostarczanie wody, gazu lub energii elektrycznej, w przypadku gdy nie są one wystawione na sprzedaż w ograniczonej objętości lub w ustalonej ilości, lub dostarczanie centralnego ogrzewania rozpoczęły się w okresie na odstąpienie od umowy, przedsiębiorca wymaga od konsumenta zgłoszenia wyraźnego żądania. 15

16 Prawo do odstąpienia od umowy Konsumentowi przysługuje prawo do odstąpienia od umowy w terminie 14 dni bez podania jakichkolwiek powodów i bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów innych niż przewidziane w art. 13 ust. 12 i art. 14. okres na odstąpienie od umowy wygasa po upływie 14 dni od dnia zawarcia umowy w przypadku umów, których przedmiotem jest dostarczanie wody, gazu lub energii elektrycznej, w przypadku gdy nie są one wystawione na sprzedaż w ograniczonej objętości lub w ustalonej ilości, dostarczanie centralnego ogrzewania lub dostarczanie treści cyfrowych, które nie są dostarczane na trwałym nośniku. 16

17 Nieudzielenie informacji o prawie do odstąpienia od umowy Okres na odstąpienie od umowy upływa po 12 miesiącach od zakończenia początkowego okresu na odstąpienie od umowy. Jeżeli przedsiębiorca udzielił konsumentowi informacji dotyczących prawa do odstąpienia od umowy w ciągu 12 miesięcy od dnia, o którym mowa w art. 9 ust. 2, okres na odstąpienie od umowy wygasa po upływie 14 dni po dniu, w którym konsument otrzymał te informacje. 17

18 Wykonanie prawa do odstąpienia od umowy Konsument informuje przedsiębiorcę o swojej decyzji o odstąpieniu od umowy. W tym celu konsument może: skorzystać ze wzoru formularza; albo złożyć jakiekolwiek inne jednoznaczne oświadczenie, w którym informuje o swojej decyzji o odstąpieniu od umowy. Konsument wykonał prawo do odstąpienia od umowy w okresie na odstąpienie od umowy, jeżeli przekazał informację o wykonaniu prawa do odstąpienia od umowy przed wygaśnięciem tego okresu. Przedsiębiorca może udostępnić konsumentowi opcję elektronicznego wypełnienia i wysłania wzoru formularza odstąpienia od umowy wówczas niezwłocznie przesyła konsumentowi na trwałym nośniku potwierdzenie odbioru takiego odstąpienia od umowy. Ciężar dowodu wykonania prawa do odstąpienia od umowy zgodnie z przepisami niniejszego artykułu spoczywa na konsumencie. 18

19 Obowiązki przedsiębiorcy w przypadku odstąpienia od umowy Przedsiębiorca zwraca wszystkie płatności otrzymane od konsumenta, w tym koszty dostarczenia, bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 14 dni od dnia, w którym został poinformowany o decyzji konsumenta. Przedsiębiorca dokonuje zwrotu przy użyciu takich samych środków płatniczych, jakie zostały użyte przez konsumenta w początkowej transakcji. Gdy konsument wyraźnie wybrał sposób dostarczenia inny niż najtańszy standardowy sposób dostarczenia oferowany przez przedsiębiorcę, przedsiębiorca nie jest zobowiązany do zwrotu dodatkowych kosztów. O ile przedsiębiorca nie zaproponował, że sam odbierze towary, może on wstrzymać się ze zwrotem kwot otrzymanych od konsumenta do czasu otrzymania towarów z powrotem lub dostarczenia przez konsumenta dowodu ich odesłania. 19

20 Obowiązki konsumenta w przypadku odstąpienia od umowy Konsument odsyła towary bez zbędnej zwłoki, a w każdym razie nie później niż 14 dni od dnia, w którym poinformował przedsiębiorcę o swojej decyzji. Termin zostaje zachowany, jeżeli konsument odeśle towary przed wygaśnięciem okresu 14 dni. Konsument ponosi tylko bezpośrednie koszty zwrotu towarów, chyba że przedsiębiorca zgodził się je ponieść lub nie poinformował konsumenta, że musi on ponieść te koszty. Konsument odpowiada tylko za wszelkie zmniejszenie wartości towarów wynikające z obchodzenia się z towarami w sposób inny niż konieczny do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania towarów. Konsument w żadnym przypadku nie odpowiada za zmniejszenie wartości towarów w przypadku gdy przedsiębiorca nie poinformował go o prawie do odstąpienia od umowy 20

21 Wyjątki od prawa do odstąpienia od umowy towary zapieczętowane, które nie nadają się do zwrotu ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych; gdy konsument wyraźnie zażądał od przedsiębiorcy, aby przyjechał do niego w celu dokonania pilnej naprawy lub konserwacji; dostarczania gazet, periodyków lub czasopism; usługi w zakresie zakwaterowania, przewozu towarów, najmu samochodów, gastronomii lub usług związanych z wypoczynkiem na konkretny dzień lub okres; dostarczania treści cyfrowych, które nie są dostarczane na trwałym nośniku, jeżeli spełnienie świadczenia rozpoczęło się za uprzednią wyraźną zgodą konsumenta; 21

22 Dostarczenie Utrzymanie terminu dostawy - bez zbędnej zwłoki, ale nie później niż 30 dni od zawarcia umowy. Gdy przedsiębiorca nie dostarczył towarów w terminie - konsument wzywa go do dostarczenia w dodatkowym terminie stosownym do okoliczności. Jeżeli mimo to nie dostarczył towarów - konsument ma prawo rozwiązać umowę. Gdy uzgodniony termin dostarczenia ma istotne znaczenie dla konsumenta i ten informuje przedsiębiorcę przed zawarciem umowy, że dostarczenie w określonym dniu ma istotne znaczenie wówczas, jeżeli przedsiębiorca nie dostarczył towarów w terminie uzgodnionym lub w terminie 30 dni, konsument ma prawo do natychmiastowego rozwiązania umowy. 22

23 Opłaty za korzystanie ze sposobów płatności Art. 19 Państwa członkowskie zakazują przedsiębiorcom pobierania od konsumentów, w związku ze stosowaniem określonych sposobów płatności, opłat, które są wyższe od kosztów poniesionych przez przedsiębiorców w związku z korzystaniem z tych sposobów. 23

24 Porozumiewanie się z wykorzystaniem telefonu Art. 21 Państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku gdy przedsiębiorca posiada linię telefoniczną przeznaczoną do telefonicznego kontaktowania się z nim w sprawie zawartej umowy, konsument kontaktując się z przedsiębiorcą nie był zobowiązany do płacenia taryfy wyższej niż taryfa podstawowa. 24

25 Transpozycja Państwa członkowskie przyjmą i opublikują, do dnia 13 grudnia 2013 r., przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy. Z dniem 13 czerwca 2014 r. traci moc dyrektywa 85/577/EWG oraz dyrektywa 97/7/WE. 25

26 Podstawowe korzyści dla konsumentów 1. Eliminacja ukrytych kosztów. 2. Przejrzystość cen w ofercie produktu czy usługi będą musiały znaleźć się wszystkie elementy ceny. 3. Blokowanie z góry wypełnionych zamówień. 4. Jednolity termin odstąpienia od umowy - 14 dni. 5. Zwrot pieniędzy za produkt w ciągu 14 dni od odstąpienia przez konsumenta. Kwota zwrotu obejmie koszty przesyłki. 6. Wzór formularza zwrotu w przypadku odstąpienia od umowy. 7. Połączenie z infolinią ma kosztować tyle, ile za normalną rozmowę telefoniczną, a korzystanie z kart kredytowych nie może się wiązać z dodatkowymi opłatami pobieranymi przez sprzedawcę. 8. Sprzedaż produktów cyfrowych będzie musiała być opatrzona informacją o ich kompatybilności ze sprzętem I oprogramowaniem, a także o warunkach kopiowania. 26

27 Wnioski końcowe 27

28 Dziękuję za uwagę! Europejskie Centrum Konsumenckie Plac Powstańców Warszawy Warszawa info@konsument.gov.pl tel