BEZPIECZNY W INTERNECIE

Transkrypt

1 BEZPIECZNY W INTERNECIE Program zmierzający do ochrony uczniów przed negatywnymi konsekwencjami rozwoju TI opracowanie: na podstawie publikacji w Internecie Daniela Marchlewska Zespół Szkół Publicznych w Złotokłosie

2 Spis treści O programie 3 Cele programu 4 Treści 6 Warunki realizacji programu 9 Plan pracy 10 2

3 O programie Internet jest wspaniałym wynalazkiem, skarbnicą wiedzy, narzędziem komunikacji oraz edukacji, rozrywki i zabawy, pozwala poznad ludzi z całego świata a przede wszystkim ułatwia naukę i pracę. W obecnych czasach globalna sied jest czymś niezwykle potrzebnym, a w przyszłości na pewno stanie się wręcz niezbędna. Komputer w szkole spełnia wiele istotnych funkcji. Uczy, pomaga w korzystaniu z ogromu zasobów edukacyjnych, daje możliwośd pełnego rozwoju poprzez bezpośredni kontakt ze źródłem informacji, ale również umożliwia nawiązanie międzynarodowej współpracy szkół. Internet to niepowtarzalna okazja do ciągłego zdobywania wiedzy i wykształcenia nawyku uczenia się przez całe życie. Człowiek ma wiele potrzeb. Jedną z nich jest chęd komunikowania się z innymi. Przed nauczycielem staje więc niełatwe zadanie. Powinniśmy zatem jako pedagodzy przygotowad uczniów do życia w globalnym społeczeostwie informacji i komunikacji poprzez zapewnienie im możliwości korzystania z TI w uczeniu się i rozwiązywaniu problemów. Nie możemy zapominad, iż ciekawośd dziecka jest rzeczą naturalną, a anonimowośd, jaką daje sied, ułatwia otwarcie się. Internet wkroczył w nasze życie na tyle, że coraz trudniej bez niego funkcjonowad. Jednak najwspanialsze możliwości komputera i sieci nie mogą nam przysłonid świadomości tego, że w sieci możemy spotkad się z ludźmi, którzy mają nieczyste zamiary wobec dzieci i młodzieży. Dzięki anonimowości, którą daje Internet, często te osoby czują się bezkarne. Rodzice i nauczyciele powinny podejmowad takie działania, aby młodzi ludzie czuli się bezpieczni. Najważniejszym przeciwdziałaniem w walce z niebezpieczeostwami i zagrożeniami ze strony Internetu jest nasza wiedza o nim. Istotną rolę w jej przekazywaniu młodemu człowiekowi mają rodzice i nauczyciele. To dorośli demonstrując zasady bezpiecznego korzystania z Internetu, wprowadzają wychowanka w rzeczywistośd, w której docieranie do informacji staje się kluczowym elementem życia codziennego, nauki i pracy. Globalna sied stwarza wiele nowych możliwości, szans i korzyści, jednak jego niewłaściwe i nieodpowiednie wykorzystanie może nieśd ze sobą szereg zagrożeo. Dzieci narażone są na szkodliwe treści, takie jak: wulgarnośd, nienawiśd, przemoc, kradzieże, 3

4 pornografia, hazard czy używki. W Internecie mogą stad się ofiarami przestępców, którzy wykorzystują ich naiwnośd, ufnośd i łatwowiernośd. Dzieci i młodzież narażone są również na oszustwa, wyłudzenia. Internet może stad się narzędziem wywiadu przestępców, miejscem obrotu danymi osobowymi. Największym chyba zagrożeniem, na jakie narażeni są młodzi użytkownicy Internetu jest pedofilia. Istotnym, a często niedostrzegalnym zagadnieniem jest uzależnienie od Internetu, problemy psychospołeczne (Niektórzy młodzi użytkownicy Internetu czerpią przyjemnośd z nękania innych w sieci. Wiąże się to z dostawaniem e- maili z wirusami lub obraźliwych listów czy wiadomości za pomocą komunikatorów), szkodliwośd dla zdrowia, uszkodzenia sprzętu, wirusy czy koszty połączenia z Internetem. Należy również pamiętad, że długotrwałe korzystanie z wirtualnego kontaktu utrudnia bezpośrednie relacje z drugim człowiekiem, a to w żaden sposób nie zastąpi spotkao twarzą w twarz. Bardzo ważna jest profilaktyka, gdyż lepiej uniknąd sytuacji, w której dziecko zostaje narażone na niebezpieczeostwo, niż zmagad się ze skutkami. Należy zauważyd koniecznośd korzystania z zabezpieczeo w szkole. Bezpieczeostwo to wzrośnie, gdy po pierwsze, szkoła zaangażuje się w rozwój i wdrażanie zasad bezpieczeostwa i zapozna z nimi społecznośd szkolną. Po drugie, nauczyciele będą pamiętad, że stosowanie zasad bezpieczeostwa w Internecie może zapewnid tylko odpowiedni nadzór nad uczniami i skuteczne zarządzanie klasą. Po trzecie, szkoła zrozumie, iż ma etyczny obowiązek tych działao. Program naszej szkoły został stworzony w celu uświadomienia uczniom, jak również ich rodzicom i nauczycielom, zagrożeo wynikających z surfowania w Internecie oraz wskazania im sposobów radzenia sobie z nimi. Zarówno dzieci, jak i osoby pracujące z młodzieżą, a także ich opiekunowie w obliczu dynamicznego postępu techniki powinni posiadad podstawową wiedzę na temat Internetu, jego możliwości oraz potencjalnych zagrożeo wynikających z korzystania z tego narzędzia. Powinni wiedzied, gdzie szukad pomocy, czy też informacji w przypadku, gdy jakaś sytuacja budzi ich niepokój. Cele programu Niniejszy program jest gruntownie osadzony we współczesnym świecie. Bezpieczeostwo dziecka w sieci jest konieczne dla niego samego, jego rodziny i szkoły. Szybki 4

5 rozwój i przemiany zachodzące we wszystkich dziedzinach życia wyznaczają nowe zadania szkole, która powinna wspierad i ukierunkowywad rozwój dziecka, a przede wszystkim dbad o jego bezpieczeostwo w korzystaniu z dóbr świata. W Internecie wszystko się szybko zmienia i dlatego należy zachowad krytyczne spojrzenie. Młody człowiek nie może mied ograniczonego dostępu do wiedzy, dlatego zadaniem dorosłych jest pokazad, że Internet to kopalnia rzeczy wspaniałych, pięknych i ciekawych, które mądry użytkownik umie odpowiednio wyselekcjonowad, wybrad, przekazad. Z tego założenia wyłaniają się zatem następujące cele edukacyjne: uświadomienie uczniom, rodzicom i nauczycielom negatywnych społecznych, etycznych i prawnych konsekwencji rozwoju technologii informacyjnej; promocja odpowiedzialnej postawy dorosłych oraz prawa dzieci do bezpiecznego korzystania z Internetu; kształtowanie świadomego i mądrego użytkownika mediów; zwrócenie uwagi na kwestię bezpiecznego dostępu do Internetu; uświadomienie dzieciom, rodzicom i nauczycielom zastosowao Internetu; uświadomienie dzieciom, rodzicom i nauczycielom zagrożeo wynikających z użytkowania Internetu; motywowanie do dbania o cudze i własne bezpieczeostwo w Internecie; stosowanie zabezpieczeo i ograniczanie dostępu do niewłaściwych stron internetowych; nadzorowanie obszarów internetowych, po których porusza się uczeo; zapoznanie dzieci, rodziców i nauczycieli z zasadami bezpiecznego korzystania z Internetu; informowanie dzieci, rodziców i nauczycieli o możliwościach wsparcia ze strony organizacji zajmujących się zwalczaniem nielegalnych treści w Internecie; promowanie wiedzy na temat komputerów, Internetu i związanych z nimi zagrożeo. 5

6 Treści Realizowane zagadnienie Osiągnięcia Bezpieczny dostęp dziecka do Internetu / bezpieczeostwo w sieci Uczeo: jest świadomy, jakie zagrożenia może nieśd Internet, dba o swoje bezpieczeostwo w sieci, wie, jakich informacji nie powinien podawad, Jest świadomy zagrożeo wynikających z rozmów z nieznajomymi, zna swoje prawa jako użytkownika Internetu, potrafi wycofad się z niebezpiecznej rozmowy, stosuje zasadę ograniczonego zaufania w Internecie: Nieznane znaczy niebezpieczne, zna zasady zgodnego z prawem wykorzystania komputera (prawa autorskie, licencje, piractwo komputerowe). Rodzic: zna i stosuje złote zasady, zapewnia dziecku bezpieczny dostęp do Internetu, rozmawia z dzieckiem o zagrożeniach, jakie może nieśd globalna sied, interesuje się odwiedzanymi przez dziecko stronami internetowymi, zapewnia odpowiedni poziom nadzoru. Nauczyciel: dba o bezpieczny dostęp do sieci, dba o zainstalowanie odpowiedniego oprogramowania filtrującego, 6

7 Zapewnia odpowiedni poziom nadzoru, kontroluje, po jakich obszarach sieci uczeo się porusza, wskazuje zasadnośd i koniecznośd akceptowania reguł bezpieczeostwa w sieci. Właściwe zastosowanie Internetu Uczeo: zna prawidłowe zastosowanie Internetu, potrafi wyszukad i oddzielid interesujące go informacje od niepotrzebnych, ma świadomośd, że nie wszystkie strony internetowe tworzone są przez profesjonalistów i zawierają prawdziwe dane. Rodzic: zna prawidłowe zastosowanie Internetu, rozumie potrzebę korzystania z Internetu. Nauczyciel: uczy jak prawidłowo korzystad z sieci, zapoznaje z szerokimi możliwościami Internetu, zachęca ucznia do rozwijania zainteresowao za pośrednictwem Internetu, przestrzega zasad nadzoru nad uczniami i skutecznie zarządza klasą, przygotowuje ucznia do korzystania z nowych technologii, rozwija aktywnośd poznawczą i twórczą dziecka. Pomoc prawna ze strony organizacji zajmujących się zwalczaniem nielegalnych Uczeo: wie, do kogo zwrócid się z prośbą o pomoc w razie poczucia zagrożenia, 7

8 treści w sieci zna internetowe adresy fundacji i innych organizacji zajmujących się zwalczaniem nielegalnych treści w sieci, ma świadomośd, jakie treści nie powinny znaleźd się w Internecie, sygnalizuje pojawiające się niebezpieczeostwo. Rodzic: potrafi udzielid wsparcia swojemu dziecku w przypadku niepokojących sytuacji związanych z pracą w Internecie, wie, do kogo zwrócid się z prośbą o pomoc w razie poczucia zagrożenia, zna internetowe adresy fundacji i innych organizacji zajmujących się zwalczaniem nielegalnych treści w sieci, ma świadomośd, jakie treści nie powinny znaleźd się w Internecie, sygnalizuje pojawiające się niebezpieczeostwo. Nauczyciel: przekazuje wiedzę na temat nielegalnych treści w sieci, przekazuje wiedzę na temat sposobu zwalczania nielegalnych treści w sieci, podaje adresy witryn internetowych właściwych organizacji. Zabezpieczenia, kontrola dostępu do Internetu Uczeo: wie, co to jest oprogramowanie filtrujące, antywirusowe. Rodzic: zna i stosuje złote zasady, zapewnia dziecku bezpieczny dostęp do Internetu. 8

9 Nauczyciel: dba o bezpieczny dostęp do sieci, dba o zainstalowanie odpowiedniego oprogramowania filtrującego. Warunki realizacji programu Niniejszy program adresowany jest do: uczniów II etapu kształcenia w szkole podstawowej, uczniów III etapu kształcenia w gimnazjum, rodziców, nauczycieli. Realizowany on będzie podczas lekcji informatyki oraz na godzinach wychowawczych, jak również podczas spotkao z rodzicami. W założeniach programu jest również przeprowadzenie spotkania z nauczycielami w celu przedstawienia problemu bezpieczeostwa w sieci oraz zorganizowanie w szkole Dnia Bezpiecznego Internetu. Termin realizacji: rok szkolny 2010/2011, 2011/2012, 2012/2013, 2013/2014 i 2014/2015. Niniejszy program uwzględnia różne warunki, które sprzyjają jego realizacji. Działania ujęte w programie są w Zespole Szkół w Złotokłosie niezbędne, gdyż szkoła wyposażona jest w pracownie komputerowe, oraz komputery ogólnodostępne przy bibliotece szkolnej. Uczniowie podczas zajęd z informatyki, odbywających się w pracowni, maja do dyspozycji samodzielne stanowiska pracy, co sprzyja pracy z komputerem. Nasza placówka posiada zestawy multimedialne, dzięki którym możliwe jest przedstawianie różnych treści w postaci prezentacji multimedialnych. Większośd pracowników szkoły posiada odpowiednią wiedzę i umiejętności do prowadzenia zajęd z wykorzystaniem technologii informacyjnej. Uczniowie już w klasach II uczą się jak korzystad z komputera. W pracowniach prowadzone są lekcje informatyki. W każdej pracowni jest komputer i urządzenia umożliwiające prowadzenia lekcji 9

10 multimedialnych. Takie lekcje prowadzone są z języka angielskiego, historii, chemii, biologii, matematyki czy przyrody. Uczniowie pod czujnym okiem przygotowanej kadry pedagogów korzystają z komputerów i sieci również podczas zajęd świetlicowych oraz zajęd pozalekcyjnych. W związku z tak częstym kontaktem dzieci z siecią bardzo ważne jest propagowanie bezpiecznego korzystania z komputera i Internetu. Szkoła widzi potrzebę szerzenia wiedzy wśród uczniów i rodziców na temat bezpieczeostwa w Internecie. Zdajemy sobie sprawę, że wielu naszych wychowanków ma dostęp do sieci również poza zajęciami edukacyjnymi i pozalekcyjnymi. Szkoła udostępniła stanowiska komputerowe w czytelni do dyspozycji uczniów. Wielu z nich korzysta z sieci w domu, często bez nadzoru osób starszych. Dlatego tak ważne jest dla nas, aby nasi wychowankowie i ich opiekunowie zdawali sobie sprawę z zagrożeo, jakie niesie Internet oraz potrafili rozmawiad o problemach z tym związanych. Dzięki nadzorowaniu pracy uczniów na zajęciach, dzieci często same zgłaszają problemy zaistniałe podczas pracy z komputerem. Plan pracy PLANOWANE DZIAŁANIA 1. Organizacja Dnia Bezpiecznego Internetu. OSOBY ODPOWIEDZIALNE, CZAS REALIZACJI Wszyscy nauczyciele (luty 2011, 2012, 2013, 2014 i 2015) 2. Przygotowanie ulotek dla rodziców oraz umowy między rodzicem, a młodym użytkownikiem komputera. D. Marchlewska, E. Jagoda - Hlebowicz (październik - luty 2011) 3. Rozpowszechnianie ulotek dla rodziców oraz umowy między rodzicem a młodym użytkownikiem komputera. Wychowawcy (luty przed Dniem Bezpiecznego Internetu) 4. Projekcja filmu na temat bezpieczeostwa dziecka w Internecie podczas zebrao z Wychowawcy (grudzieo luty 2011) 10

11 rodzicami. 5. Prowadzenie godzin wychowawczych. Wychowawcy (do lutego 2011) 6. Wprowadzanie treści związanych z bezpieczeostwem w Internecie w ramach zajęd z informatyki i zajęd pozalekcyjnych, na których wykorzystywana jest TI. Nauczyciele informatyki, osoby prowadzące zajęcia pozalekcyjne z komputerem (wrzesieo, luty przed Dniem Bezpiecznego Internetu) 7. Prezentacje multimedialne dla uczniów oraz nauczycieli. W ramach Dnia Bezpiecznego Internetu nauczyciele informatyki. 8. Nawiązanie współpracy z lokalnymi mediami (wywiad z uczniami w lokalnej gazecie). Relacja uczniów z obchodów Dnia Bezpiecznego Internetu - A. Gawlik. 9. Organizacja szkoleniowej rady pedagogicznej na ww. temat (prezentacja multimedialna). G. Mazurek, A. Szostak. 10. Udział w konferencjach i szkoleniach dotyczących TI. Wszyscy nauczyciele na bieżąco. 11. Korzystanie z oprogramowania filtrującego/umożliwiającego kontrolę dostępu do Internetu. Administratorzy szkolnych pracowni komputerowych (na bieżąco) wraz z administratorem sieci. 12. Umieszczenie na witrynie szkolnej informacji dotyczących bezpieczeostwa w Internecie w postaci relacji z działao szkolnych oraz adresów internetowych witryn związanych z tą D. Marchlewska (na bieżąco) 11

12 tematyką. 13. Systematyczne odwiedzanie stron internetowych i gromadzenie nowości dotyczących tematu (pomysły na scenariusze zajęd, zabaw z dziedmi i młodzieżą). D. Marchlewska, G. Mazurek, A. Szostak - (na bieżąco) 14. Branie udziału w konkursach internetowych. Wszyscy nauczyciele (systematycznie) 15. Prelekcja dla rodziców A. Danis, M. Marek (styczeo 2011) 16. Wydanie specjalnego numeru gazetki szkolnej. E. Zegadło, A. Grzegorczyk, G. Bis, S. Matyjaszek, G. Mazurek (styczeo 2011) 17. Przeprowadzenie zajęd w formie e-learningu w oparciu o stronę E. Zegadło, G. Mazurek, zespół redakcyjny gazetki (grudzieo 2005, luty 2009) 20. Prezentacja dla rodziców ze strony internetowej children/video_childsafety.mspx. nauczyciele informatyki (rok szkolny 2010/2011, 2011/2012) 21. Przygotowanie gazetki ściennej; luty Przygotowanie lekcji języka angielskiego w A. Sas, J. Szczepaoska (luty 2012) oparciu o materiały ze strony Rozdanie dyplomów uczestnikom konkursu marzec 2011, 2012, 2013, 2014,

13 informatycznego BÓBR. 24. Konkurs plastyczny Mój przyjaciel komputer zwycięskich prac na witrynie szkolnej. A. Szostak (luty - marzec 2011, 2012) 25. Konkurs literacki - układanie rymowanki (rapowanki) Bezpieczne surfowanie dla uczniów klas IV - VI - opublikowanie zwycięskich prac na witrynie szkolnej. M. Kotarska, M. Marek, K. Zaborowska (do lutego 2011) 13