8. Jednostajność. sin x sin y = 2 sin x y 2

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "8. Jednostajność. sin x sin y = 2 sin x y 2"

Transkrypt

1 8. Jedostajość Mówimy, że fukcja f : I R spełia waruek Lipschitza ze stałą C > 0, jeśli fx) fy) C x y, x, y I. 8.. Przykład. a) Taką fukcją jest p. si : R [, ]. Rzeczywiście, si x si y = 2 si x y 2 cos x + y, 2 więc si x si y 2 si x y x y. 2 Stała Lipschitza wyosi C =. b) Niech teraz f : [, ) R będzie zadaa wzorem fx) = /x. Mamy fx) fy) = x = y x x y, y xy więc f jest także lipschitzowska ze stałą C = Twierdzeie. Fukcja f : I R spełiająca waruek Lipschitza jest ciągła w każdym pukcie. Dowód. Rzeczywiście, jeśli I x x 0 I, to fx ) fx 0 ) C x x 0 0, więc lim x x 0 fx) = fx 0 ). Niech będzie daa fukcja f : I R. Waruek Lipschitza moża wyrazić też tak: Istieje stała C > 0, taka że dla wszelkich x, y I, x y, fx) fy) x y C. Iymi słowy, fukcja lipschitzowska, to fukcja o ograiczoych ilorazach różicowych, a optymalą stałą Lipschitza jest fx) fy) C = sup. x y x y 8.3 Kryterium). Jeśli f : a, b) R ma ograiczoą pochodą, to spełia waruek Lipschitza. Są i ieróżiczkowale fukcje, które spełiają waruek Lipschitza Twierdzeie. Jeśli f : a, b) R jest wypukła, to spałia waruek Lipschitza a każdym przedziale [c, d] a, b). W szczególości, f jest ciągła a całym przedziale a, b). Dowód. Rzeczywiście, iech a < c < c i d < d < b. Skoro f jest wypukła, jej ilorazy różicowe są rosące, a zatem fc ) fc) fx) fy) fd ) fd) c c x y d d dla każdych x, y [c, d]. Widzimy więc, że f ma ograiczoe ilorazy różicowe.

2 2 Przypomijmy sobie, że fukcja f : I R jest ciągła, jeśli jest ciągła w każdym pukcie x I, czyli ) x I ε > 0 δ > 0 y I x y < δ = fx) fy) < ε. Mówimy, że f : I R jest jedostajie ciągła, jeśli ) ε > 0 δ > 0 x, y I x y < δ = fx) fy) < ε. Cóż ozacza to przestawieie kwatyfikatorów? Po pierwsze, jak widać, waruek jedostajej ciągłości jest siliejszy od waruku ciągłości. Zauważmy też, że istota jest zamiaa x δ a δ x, która mówi, że teraz δ jest iezależa od x, a więc wspóla dla wszystkich x I. Prześledźmy to a przykładzie Przykład. Fukcja fx) =, x 0, ), x jest przykładem fukcji ciągłej, ale ie jedostajie ciągłej. Rzeczywiście, kładąc x =, y = +, mamy x y = + ), i fx ) fy ) =, a więc fx ) fy ) = ε, choć x y 0. Jak widać, dla każdej δ > 0 i dostateczie dużych N, mamy x y < δ i fx ) fy ), co przeczy warukowi jedostajej ciągłości. Zatem 8.6. Każda fukcja jedostajie ciągła jest ciągła, ale istieją fukcje ciągłe, które ie są jedostajie ciągłe. Przytoczoy przykład sugeruje ową wersję defiicji, tym razem w duchu Heiego Fukcja f : I R jest jedostajie ciągła, jeśli dla dowolych ciągów {x }, {y } I, takich że x y 0, jest fx ) fy ) 0, Uwaga. Każda fukcja lipschitzowska f : I R jest jedostajie ciągła, co wyika wprost z oszacowaia fx ) fy ) C x y, x, y I Jeśli f : a, b) R ma ograiczoą pochodą, to jest jedostajie ciągła Twierdzeie. Fukcja ciągła a odciku domkiętym jest jedostajie ciągła. Dowód. Przypuśćmy ie wprost, że fukcja ciągła f : [a, b] R ie jest jedostajie ciągła. Istieje wtedy ε > 0 i istieją ciągi o wyrazach x, y [a, b], takie że x y 0, ale fx ) fy ) ε. Na mocy twierdzeia Bolzao-Weierstrassa z ciągu {y } możemy wybrać podciąg {y k } zbieży do pewego x 0 [a, b]. Oczywiście wtedy także x k x 0, więc wobec ciągłości fukcji f fx k ) fx 0 ), fy k ) fx 0 ), a to przeczy aszemu założeiu fx k ) fy k ) ε > 0.

3 3 Przechodzimy do kwestii zbieżości ciągów fukcyjych. Niech będzie day ciąg fukcji f : D R o wspólej dziedziie D. Mówimy, że ciąg te jest zbieży puktowo do fukcji f : D R, jeśli dla każdego x D f x) fx). W defiicji tej ie ma ic owego. Przypomijmy chociażby doskoale am zay wzór e x = który ozacza zbieżość puktową ciągu fukcji do fukcji fx) = e x. f x) = =0 x!, 8.. Przykład. Niech f x) = x + x, x > 0. Jak łatwo zauważyć, ciąg te jest zbieży puktowo do fukcji x k k! fx) = 2, x = ;, x >. 0, 0 < x < ; Dla fukcji f : D R iech f = sup fx). x D A oto zapowiedziaa defiicja jedostajej zbieżości. Ciąg fukcyjy f : D R jest zbieży jedostajie do f : D R, jeśli co zapisujemy za pomocą podwójej strzałki: ε>0 N N N f f < ε, f x) fx), x D Uwaga. Ciąg fukcyjy f : D R jest zbieży jedostajie wtedy i tylko wtedy, gdy spełia jedostajy waruek Cauchy ego: ε>0 N N,m N f f m < ε Uwaga. Jeśli f x) fx) a D, to dla każdego x D jest f x) fx). Zatem zbieżość jedostaja ozacza coś więcej iż zbieżość puktowa. 8.4 Kryterium). Ciąg f ie jest zbieży jedostajie do 0 wtedy i tylko wtedy, gdy istieje ciąg {x } D, taki że ciąg {f x )} ie jest zbieży do Przykład. Niech f x) = x dla 0 x <. Zauważmy, że lim x) = 0 dla każdego x z osoba, ale f = sup x [0,) x = dla każdego. Zatem ciąg {f } jest zbieży puktowo, ale ie jedostajie, do fukcji zerowej. Zauważmy jeszcze, że jeśli x =, to lim f x ) = lim ) = e 0.

4 Przykład. Niech teraz f x) = x x +, 0 x. Dla dowolego ε > 0 dobieramy N tak, by ε) N < ε. Wystarczy więc wziąć N > log ε log ε). Wtedy f x) = x x) < ε) < ε, 0 x ε), oraz f x) = x x) < x) < ε, ε < x, skąd f < ε dla N. Zatem f Przykład. Niech f x) = + x 2, x R. Te ciąg jest zbieży puktowo do fukcji zerowej, ale dla każdego N f = sup f x) =, x R więc ie ma mowy o zbieżości jedostajej. Rozważmy jedak ciąg zaday tym samym wzorem a miejszej dziedziie g x) =, x. + x2 Tutaj więc g 0. g = sup x + x 2 = +, 8.8. Twierdzeie. Graica f jedostajie zbieżego ciągu fukcji f a I jest ciągła w każdym pukcie x 0 I, w którym wszystkie fukcje f są ciągłe. Dowód. Przypuśćmy, że wszystkie fukcje f są ciągłe w x 0 i f f. Wtedy dla dowolego ε > 0 istieje N N, takie że f N f < ε. Fukcja f N jest ciągła w x 0, więc istieje δ > 0, taka że f N x) f N x 0 ) < ε dla x x 0 < δ. Zatem jeśli tylko x x 0 < δ. fx) fx 0 ) fx) f N x) + f N x) f N x 0 ) < f f N + ε < 2ε, Ozaczmy zbiór wszystkich fukcji ciągłych a odciku I R przez CI) Wiosek. Jeśli f C[a, b]) i f x) fx), to f C[a, b] Twierdzeie Dii). Jeśli mootoiczy ciąg fukcji ciągłych f a przedziale domkiętym [a, b] jest zbieży puktowo do fukcji ciągłej f, to jest zbieży jedostajie. Dowód. Przechodząc do ciągu g = f f, redukujemy zagadieie do sytuacji, gdy g są ciągłe, ieujeme i dążą mootoiczie do fukcji zerowej. Przypuśćmy, że te ciąg ie jest jedostajie zbieży. Wtedy istieją ε > 0 i ciąg [a, b] x k x 0, taki że g k x k ) ε dla odpowiediego podciągu fukcji. Ustalmy dowole m. Wtedy g m x 0 ) = lim k g mx k ) g k x k ) ε, dla k m, co stoi w sprzeczości ze zbieżością puktową g m x 0 ) 0.

5 5 Często dzieje się tak, że zbieżość jedostaja zachodzi ie a całej dziedziie określoości fukcji będących wyrazami ciągu lub szeregu, ale a każdym przedziale domkiętym zawartym w tej dziedziie. Wtedy mówimy, że ciąg czy też szereg jest zbieży iemal jedostajie Przykład. Rozważmy ciąg x x 0 i zdefiiujmy ciąg fukcji f t) = t x, t > 0. Nietrudo zauważyć, że dla t b zachodzi astępująca ierówość f t) f 0 t) eb b log b x x 0, skąd wosimy, że f f 0 a [a, b]. Ze względu a dowolość a i b ozacza to iemal jedostają bieżość a [, ). Podobie dla 0 < a t mamy f t) f 0 t) e log a x x 0, skąd wosimy, że f f iemal jedostajie a 0, ]. Podsumowując widzimy, że asz ciąg jest iemal jedostajie zbieży do f 0 a 0, ) Niech będzie day ciąg fukcji ciągłych f a przedziale I. Jeśli f jest zbieży iemal jedostajie do fukcji f, to f jest ciągła. Mówimy, że fukcja f : a, b) R jest różiczkowala w sposób ciągły, jeśli f jest różiczkowala i f jest ciągła a a, b) Twierdzeie. Niech będzie day ciąg fukcji f : a, b) R różiczkowalych w sposób ciągły. Jeśli f f i f g, to f jest fukcją róziczkowalą i f = g. Dowód. Zauważmy ajpierw, że fukcja g jako graica jedostajie zbieżego ciągu fukcji ciągłych jest ciągła. Niech x a, b). Niech ε > 0. Korzystając z twierdzeia Lagrage a, mamy f x + h) f x) gx) h = f x + θh) gx) f x + θh) gx + θh) + gx + θh) gx) < 2ε dla dostateczie dużych i dostateczie małych h, co wyika z jedostajej zbieżości ciągu f ) i ciągłości fukcji g. Przechodząc z do ieskończoości, otrzymujemy fx + h) fx) gx) h < 2ε dla dostateczie małych h, co dowodzi aszej tezy. Niech f : D R. Mówimy, że szereg fukcyjy f x) jest jedostajie zbieży a D, jeśli ciąg fukcyjy jego sum częściowych S x) = f kx) jest zbieży jedostajie a D Wiosek. Niech będzie day ciąg fukcji f : a, b) R różiczkowalych w sposób ciągły. Jeśli szereg fx) = f x) jest zbieży puktowo, a szereg gx) = f x) jedostajie, to fukcja f jest różiczkowala i f x) = gx) dla x a, b). Mówimy, że szereg fukcyjy o ieujemych wyrazach, taki że ma zbieżą liczbową majoratę, jeżeli istieje szereg liczbowy f x) a oraz a < Weierstrass). Niech f : D R. Jeśli szereg fukcyjy f x) ma zbieżą liczbową majoratę, to jest zbieży bezwględie jedostajie.

6 6 Dowód. Niech ε > 0 i iech Dla m > mamy S x) = S m x) S x) m f k x). k=+ f k x) m k=+ a < ε, dla dostateczie dużych i wszystkich x, co wyika ze zbieżości majoraty Szereg potęgowy jest zbieży iemal jedostajie w swoim otwartym przedziale zbieżości. Dowód. Zauważmy, że jeśli x [ ρ, ρ] r, r), gdzie r > 0 jest promieiem zbieżości szeregu, to a x a ρ, a ρ <, więc szereg =0 a, gdzie a = a ρ jest zbieżą liczbową majoratą Uwaga. Zauważmy, że wyrazy szeregu potęgowego są wielomiaami, a więc fukcjami ciągłymi. Otrzymujemy więc owy dowód ciągłości fukcji zadaej szeregiem potęgowym wewątrz przedziału jego zbieżości. Zae am kryteria Dirichleta i Abela dotyczące zbieżości szeregów maja swoje jedostaje odpowiediki Twierdzeie jedostaje kryterium Dirichleta). Jeżeli f k : I R jest mootoiczym ciągiem fukcyjym zbieżym jedostajie do zera, a ciąg sum częściowych ciągu fukcyjego g k : I R jest jedostajie ograiczoy, to szereg f kg k jest jedostajie zbieży. Dowód. Ciąg f k ) jako zbieży jedostajie jest jedostajie ograiczoy. Bez straty ogólości możemy więc przyjąć, że jest malejący i f k 0. Ozaczmy =0 G = g k, i iech G k C. Na mocy ierówości Abela f k x)g k x) = f k x)g k x) 2C f m. Jako że f m 0, asz wyjściowy szereg spełia jedostaje kryterium Cauchy ego, a więc jest jedostajie zbieży. Czytelik a pewo się zorietował, że G k x) = G k+ x) G k x) i ie ma ic wspólego z pochodą fukcji G k, która wcale ie musi być różiczkowala, ai awet ciągła Przykład. Niech {f k } będzie ciągiem fukcyjym jedostajie malejącym do zera i iech g k x) = si kx. Założmy, że oba ciągi są określoe a przedziale [δ, 2π δ], gdzie 0 < δ < π. Dla każdego g k x) si + 2 x si 2 x si 2 x si δ, 2

7 7 więc sumy częściowe ciągu {g k } są jedostajie ograiczoe. Na mocy twierdzeia Dirichleta szereg f k x) si kx jest więc jedostajie zbieży. W szczególości, szereg si kx k jest jedostajie zbieży dla δ x 2π δ. Zaiepokojoy Czytelik mógłby jedak zapytać, czy sumy g kx) ie są przypadkiem jedostajie ograiczoe dla wszystkich x [0, 2π]. Nasze ograiczeie do przedziału [δ, 2π δ] może przecież być rezultatem iedostateczie dobrego szacowaia. Tak jedak ie jest. Aby się o tym przekoać, podstawmy do aszej sumy wartości ciągu x = π/. Wtedy +)π si 2 si π/3 g k x ) = /π si π/2 si π/2 a więc lim sup 0 x π/2 g k x) =. Widać tu bardzo wyraźie, że jedostaja ograiczoość jest ograiczoością ze względu a dwie zmiee oraz x Twierdzeie jedostaje kryterium Abela). Jeżeli f k : I R jest jedostajie ograiczoym mootoiczym ciągiem fukcyjym, a ciąg sum częściowych ciągu fukcyjego g k : I R jest jedostajie zbieży, to szereg f kg k jest jedostajie zbieży. Dowód. Jak wyżej możemy przyjąć, że ciąg f k ) jest malejący, f k 0 i f k C. Ozaczmy G = g k, G = g k, H = G G. Jak widać, H 0 i G k = H k. Niech ε > 0. Na mocy ierówości Abela f k x)g k x) = f k x)h k x) 2C sup H k < ε k m k=m k=m dla dostateczie dużych m, bo H k 0. Nasz wyjściowy szereg spełia zatem jedostaje kryterium Cauchy ego, więc jest jedostajie zbieży. Wiemy, że fukcja różiczkowala w daym pukcie jest też w tym pukcie ciągła. Łatwo podać przykład fukcji ciągłej, ale ieróżiczkowalej w izolowaych puktach. Taką fukcją jest p. ux) = distx, Z). Jest to fukcja ciągła kawałkami liiowa) a całej prostej, ale ieróżiczkowala w puktach x = 2. Okazuje się, że istieją fukcje ciągłe, które ie mają igdzie pochodej. 8.3 va der Waerde). Niech u k x) = 4 k u4 k x) dla k N {0}. Fukcja zadaa szeregiem 8.32) fx) = u k x), x R,

8 8 jest ciągła. Nie jest jedak różiczkowala w żadym pukcie. To, że fukcja f zdefiiowaa szeregiem 8.32) jest ciągła wyika z istieia zbieżej majoraty liczbowej. Trudiej jest pokazać, że f ie jest igdzie różiczkowala i ie będziemy tego tu robić. Pierwszy przykład fukcji ciągłej i igdzie ie różiczkowalej pochodzi od Weierstrassa i jest dość skomplikoway. Przykład va der Waerdea korzysta z tego samego pomysłu, ale jest zaczie prostszy techiczie. Na cześć autora pomysłu skostruowaą wyżej fukcję azywa się czasem piłą Weierstrassa. Obecie rozważymy zagadieie jedostajego przybliżaia fukcji ciągłej wielomiaami. Widzieliśmy już cześiej, że każdą fukcję zdaą szeregiem potęgowym moża jedostajie aproksymować ciągiem wielomiów będących sumami częściowymi szeregu a każdym domkiętym odciku zawartym w otwartym przedziale zbieżości. Okazuje się, że moża udowodić zaczie więcej. Niech będzie daa fukcja f : [0, ] R. Aby udowodić astępe twierdzeie wprowadza się rodzię wielomiaów ściśle związaych z fukcją f: ) B x) = f k k )xk x) k, które azywamy wielomiaami Bersteia Przykład. Proste rachuki pokazują, że w przypadku, gdy f =, mamy Gdy fx) = x, otrzymujemy B x) =, N. B x) = x, N. Wreszcie dla fukcji kwadratowej fx) = x 2 wielomiaami Bersteia są B x) = x2 + x, N Twierdzeie Weierstrass). Każda fukcja ciągła a przedziale domkiętym [0, ] jest jedostają graicą ciągu wielomiaów. Dowód. Niech ε > 0. Poieważ f jest jedostajie ciągła, więc dla pewej δ > 0 k ) fx) f < ε, o ile k x < δ. Dla pozostałych k k 2 f x fx) f 2 f ) k )2 δ 2. Zatem fx) B x) = [ k fx) f x )] k x) k k ε + 2 f δ 2 ) ε + 2 f x k )2 δ 2 ) x k x) k x k ) 2x k x) k

9 9 Ale x k )2 x k x) k = x 2 2x 2 + x2 + x co dowodzi aszego twierdzeia. = x x), Uwaga. Twierdzeie Weierstrassa łatwo uogólia się a dowoly przedział [a, b]. Istotie, jeśli f C[a, b]), to x a ) ϕt) = fa + tb a)), fx) = ϕ, b a jest fukcją ciągłą a [0, ]. Niech B będzie ciągiem wielomiaów Bersteia fukcji ϕ. Wtedy x a ) β x) = B fx). b a Uważy Czytelik zauważył być może, że szereg twierdzeń iiejszego rozdziału ma charakter kryterium pozwalającego dokoać zamiay kolejości pewych przejść graiczych. Na zakończeie rozdziału postaramy się wyjaśić, dlaczego w tych twierdzeiach decydującą rolę odgrywa zbieżość jedostaja Twierdzeie zmiaa kolejości przejść graiczych). Niech dla każdego N istieje graica lim am, ) = A) m i dla każdego m N graica lim am, ) = Bm). Jeśli przyajmiej jeda z tych graic jest jedostaja względem iezwiązaego ideksu, to istieją obie graice iterowae i są sobie rówe: lim A) = lim Bm). m Dowód. Przypuśćmy, że am, ) Bm), gdy. Niech lim m Bm) = B. Wtedy dla ε > 0 istieje N N, takie że co po przejściu do graicy względem m daje am, ) Bm) ε, N, m N, A) B ε, N. Zatem ciąg lim A) = B, a oto właśie am chodziło Wiosek. Niech będzie day ciąg podwójy α m,. Jeżeli szeregi m=0 α m, i =0 α m, są zbieże i przyajmiej jede z ich jest zbieży jedostajie względem iezwiązaego ideksu, to α m, = α m,. m=0 =0 =0 m= Wiosek. Niech będzie daa fukcja f : a, b) c, d) R i iech x 0, y 0 ) [a, b] [c, d]. Jeśli istieją graice lim x x0 fx, y) i lim y y0 fx, y) i przyajmiej jeda z ich jest jedostaja względem iezwiązaej zmieej, to istieją obie graice iterowae i są sobie rówe: lim x x 0 lim fx, y) = lim lim fx, y). y y 0 x x 0 y y 0

10 0 Dowód. Zgodie z defiicją Heie go asze założeia ozaczają, że dla każdego ciągu x x 0 i każdego ciągu y m y 0 istieją graice lim fx, y m ) = ϕx ), lim fx, y m ) = ψy m ) m i jeda z tych graic jest jedostaja względem iezwiązaego ideksu. Zatem a mocy twierdzeia o zmiaie kolejości przejść graiczych lim ϕx ) = lim ψy m). m co wobec dowolości ciągów pociąga tezę Przykład. Niech będzie day szereg potęgowy fx) = a x, x < r, =0 gdzie r > 0 jest promieiem zbieżości. Ustalmy x 0 r, r). Niech x 0 < ρ < r. Jak wiemy, szereg f jest jedostajie zbieży a odciku [ ρ, ρ], więc lim a x = a x 0, x x 0 =0 co daje jeszcze jedo uzasadieie ciągłości szeregu potęgowego wewątrz przedziału zbieżości. =0

11 . Pokaż, że fukcje Zadaia [, ) x log x, [a, b] x x α, [, ) x + /x) x, gdzie α, są lipschitzowskie. 2. Pokaż, że dla każdego a R fukcja wykładicza, a] x e x R spełia waruek Lipschitza ze stałą C = e a. 3. Niech f : a, b) R bedzie wypukła. Udowodij, że a każdym przedziale [c, d] a, b) fukcja f spełia waruek Lipschitza. Wywioskuj stąd, że a) fukcja wypukła a przedziale otwartym jest ciągła, b) fukcja wypukła a przedziale domkiętym może mieć ieciągłości tylko a końcach przedziału. Podaj stosowy przykład. 4. Udowodij, że jeśli f : R [0, ) jest parzystą fukcją podaddytywą, to fx) fy) fx y), x, y R. 5. Pokaż, że fukcja x x α, gdzie 0 < α, jest lipschitzowska a przedziale [, ). 6. Rozważmy fukcję fx) = x α dla α >. Pokaż, że jest oa lipschitzowska a przedziale [0, ]. 7. Sprawdź, że fukcja x x x a przedziale 0, ) jest podaddytywa. 8. Ozaczmy przez dx) odległość liczby x R od ajbliższej liczby całkowitej. Pokaż, że dx) = mi{mx), m x)} oraz że x dx) spełia waruek Lipschitza ze stałą C =. 9. Przypomij dowód rówoważości defiicji ciągłości Cauchy ego i Heiego i zaadaptuj go do przypadku jedostajej ciągłości. 0. Oblicz log2 + x ) lim, x > 0.. Daa jest ciągła fukcjia f : R R. Pokaż, że f jest jedostajie ciągła wtedy i tylko wtedy, gdy dla każdego ciągu x 0 ciąg fukcyjy f x) = fx + x) jest zbieży jedostajie do f. 2. Pokaż bezpośredio, ie korzystając z twierdzeia Weierstrassa, że fukcję x x moża aproksymować jedostajie wielomiaami a odciku [/2, 3/2]. W tym celu rozwiń tę fukcję w szereg Taylora wokół. 3. Niech f : a ɛ, b + ɛ) będzie fukcją różiczkowalą ) w sposób ciągły. Udowodij, że ciąg ilorazów różicowych f x) = fx + ) fx) jest zbieży jedostajie do f. 4. Zbadaj jedostają zbieżość ciągów fukcjyjych a) f x) = x x ) a [0, ], b) f x) = x a 0, ]. 5. Udowodij, że fukcje a) fx) = + x a R, b) gx) = e x a [0, ), c) hx) = x x si x a [0, ] są jedostajie ciągłe. 6. Udowodij, że fukcja f ciągła a R i mająca graice liczbowe w ± jest jedostajie ciągła. 7. Niech u u a I i iech v CI) będzie ograiczoa. Pokaż, że vu vu. 8. Określ obszar zbieżości bezwzględej i warukowej szeregów: x, 2 si x, 2 e x, x x, 32 2 x x). 9. Pokaż, że jeśli szereg Dirichleta jest zbieży dla pewego x = x 0, to jest zbieży jedostajie dla x x 0. a x

12 2 20. Określ obszar zbieżości szeregów Newtoa: x ), x ). p 2. Niech f : [a, b] R będzie dowolą fukcją. Niech f x) = [fx)]. Pokaż, że f dąży jedostajie do f a [a, b]. 22. Posługując się kryterium Weierstarassa, udowodij, że podae szeregi są jedostajie zbieże: ) x x R), x < x < ), x + 5 x 2 x R), 23. Wykaż, że fukcja fx) = si kx x 2 e x x 0). k jest ciągła i ma ciągła pochodą w R. 3 w obszarze x > 2 jest ciągła i ma ciągłą pochodą. 24. Wykaż, że fukcja fx) = si x x 25. Uzasadij jedostają zbieżość podaych szeregów przy pomocy kryteriów Abela i Dirichleta: oraz cos x 2 + x 2, si x + x, 0 < δ x 2π δ, ) + x), x 0. Dlaczego pierwsze dwa szeregi ie są zbieże jedostajie a całym przedziale [0, 2π]? Podstaw x = /. 26. Niech f x) = + x2. Pokaż, że ciągi fukcyje {f } i {f } są zbieże puktowo, ale ieprawdą jest, że ) lim f x) = lim f x), x R. 27. Udowodij, że szereg x +x jest jedostajie zbieży w każdym przedziale [ η, η], 2 gdzie 0 < η <, ale ie w, ). 28. Określ obszar zbieżości szeregów: 2 si x, 3 si 4 x, xe x, + x, x + x, 2 + x + 3 x. log x + 2), 29. Udowodij, że podae iżej szeregi są jedostajie zbieże: si x 2 + x 2 x R), log + x) x x 2), e x x R), 2 x 2 e 2 x x R). 30. Pokaż, że fukcja fx) = log+kx) ma pochode wszystkich rzędów. kx k 3. Pokaż, że ciąg ϕ x) = + x x ) e 2x jest zbieży mootoiczie i jedostajie.

13 32. Pokaż, że si x si 2 x dla każdego x R i każdego N. 33. Udowodij, że podae szeregi są jedostajie zbieże a R: si x + x 2, ) si x ) si x + x 2, + x + x 4 ) e 2x. 34. Pokaż, że szereg ) 35. Wykaż, że szereg fukcję ciągłą a e x x si 2 x) 2, e ). jest zbieży jedostajie a [, ). si x si 2 x + x 2. defiiuje fukcję ciągłą a R, a szereg log + x) 3

I. Ciągi liczbowe. , gdzie a n oznacza n-ty wyraz ciągu (a n ) n N. spełniający warunek. a n+1 a n = r, spełniający warunek a n+1 a n

I. Ciągi liczbowe. , gdzie a n oznacza n-ty wyraz ciągu (a n ) n N. spełniający warunek. a n+1 a n = r, spełniający warunek a n+1 a n I. Ciągi liczbowe Defiicja 1. Fukcję określoą a zbiorze liczb aturalych o wartościach rzeczywistych azywamy ciągiem liczbowym. Ciągi będziemy ozaczać symbolem a ), gdzie a ozacza -ty wyraz ciągu a ). Defiicja.

Bardziej szczegółowo

RÓWNANIA RÓŻNICZKOWE WYKŁAD 11

RÓWNANIA RÓŻNICZKOWE WYKŁAD 11 RÓWNANIA RÓŻNICZKOWE WYKŁAD Szeregi potęgowe Defiicja Fukcja y = f () jest klasy C jeżeli jest -krotie różiczkowala i jej -ta pochoda jest fukcją ciągłą. Defiicja Fukcja y = f () jest klasy C, jeżeli jest

Bardziej szczegółowo

a 1, a 2, a 3,..., a n,...

a 1, a 2, a 3,..., a n,... III. Ciągi liczbowe. 1. Defiicja ciągu liczbowego. Defiicja 1.1. Ciągiem liczbowym azywamy fukcję a : N R odwzorowującą zbiór liczb aturalych N w zbiór liczb rzeczywistych R i ozaczamy przez { }. Używamy

Bardziej szczegółowo

Zadania z analizy matematycznej - sem. I Szeregi liczbowe

Zadania z analizy matematycznej - sem. I Szeregi liczbowe Zadaia z aalizy matematyczej - sem. I Szeregi liczbowe Defiicja szereg ciąg sum częściowyc. Szeregiem azywamy parę uporządkowaą a ) S ) ) ciągów gdzie: ciąg a ) ciąg S ) jest day jest ciągiem sum częściowych

Bardziej szczegółowo

SZEREGI LICZBOWE. s n = a 1 + a a n = a k. k=1. aq n = 1 qn+1 1 q. a k = s n + a k, k=n+1. s n = 0. a k lim n

SZEREGI LICZBOWE. s n = a 1 + a a n = a k. k=1. aq n = 1 qn+1 1 q. a k = s n + a k, k=n+1. s n = 0. a k lim n SZEREGI LICZBOWE Z ciągu liczb a, a 2,... utwórzmy owy ciąg Przyjmijmy ozaczeia s = a + a 2 +... a = a k. k= k= a k = a + a 2 +... = s. Gdy graica k= a k jest liczbą, to mówimy, że szereg k= a k jest sumowaly

Bardziej szczegółowo

3. Funkcje elementarne

3. Funkcje elementarne 3. Fukcje elemetare Fukcjami elemetarymi będziemy azywać fukcję tożsamościową x x, fukcję wykładiczą, fukcje trygoometrycze oraz wszystkie fukcje, jakie moża otrzymać z wyżej wymieioych drogą astępujących

Bardziej szczegółowo

I kolokwium z Analizy Matematycznej

I kolokwium z Analizy Matematycznej I kolokwium z Aalizy Matematyczej 4 XI 0 Grupa A. Korzystając z zasady idukcji matematyczej udowodić ierówość dla wszystkich N. Rozwiązaie:... 4 < + Nierówość zachodzi dla, bo 4

Bardziej szczegółowo

Stwierdzenie 1. Jeżeli ciąg ma granicę, to jest ona określona jednoznacznie (żaden ciąg nie może mieć dwóch różnych granic).

Stwierdzenie 1. Jeżeli ciąg ma granicę, to jest ona określona jednoznacznie (żaden ciąg nie może mieć dwóch różnych granic). Materiały dydaktycze Aaliza Matematycza Wykład Ciągi liczbowe i ich graice. Graice ieskończoe. Waruek Cauchyego. Działaia arytmetycze a ciągach. Podstawowe techiki obliczaia graic ciągów. Istieie graic

Bardziej szczegółowo

Damian Doroba. Ciągi. 1. Pierwsza z granic powinna wydawać się oczywista. Jako przykład może służyć: lim n = lim n 1 2 = lim.

Damian Doroba. Ciągi. 1. Pierwsza z granic powinna wydawać się oczywista. Jako przykład może służyć: lim n = lim n 1 2 = lim. Damia Doroba Ciągi. Graice, z których korzystamy. k. q.. 5. dla k > 0 dla k 0 0 dla k < 0 dla q > 0 dla q, ) dla q Nie istieje dla q ) e a, a > 0. Opis. Pierwsza z graic powia wydawać się oczywista. Jako

Bardziej szczegółowo

Materiały do ćwiczeń z Analizy Matematycznej I

Materiały do ćwiczeń z Analizy Matematycznej I Materiały do ćwiczeń z Aalizy Matematyczej I 08/09 Maria Frotczak Ludwika Kaczmarek Katarzya Klimczak Maria Michalska Beata Osińska-Ulrych Tomasz Rodak Adam Różycki Grzegorz Skalski Staisław Spodzieja

Bardziej szczegółowo

2 n < 2n + 2 n. 2 n = 2. 2 n 2 +3n+2 > 2 0 = 1 = 2. n+2 n 1 n+1 = 2. n+1

2 n < 2n + 2 n. 2 n = 2. 2 n 2 +3n+2 > 2 0 = 1 = 2. n+2 n 1 n+1 = 2. n+1 Tekst a iebiesko jest kometarzem lub treścią zadaia. Zadaie 1. Zbadaj mootoiczość i ograiczoość ciągów. a = + 3 + 1 Ciąg jest mootoiczie rosący i ieograiczoy poieważ różica kolejych wyrazów jest dodatia.

Bardziej szczegółowo

Zadania z Matematyka 2 - SIMR 2008/ szeregi zadania z rozwiązaniami. n 1. n n. ( 1) n n. n n + 4

Zadania z Matematyka 2 - SIMR 2008/ szeregi zadania z rozwiązaniami. n 1. n n. ( 1) n n. n n + 4 Zadaia z Matematyka - SIMR 00/009 - szeregi zadaia z rozwiązaiami. Zbadać zbieżość szeregu Rozwiązaie: 0 4 4 + 6 0 : Dla dostateczie dużych 0 wyrazy szeregu są ieujeme 0 a = 4 4 + 6 0 0 Stosujemy kryterium

Bardziej szczegółowo

+ ln = + ln n + 1 ln(n)

+ ln = + ln n + 1 ln(n) "Łatwo z domu rzeczywistości zajśd do lasu matematyki, ale ieliczi tylko umieją wrócid." Hugo Dyoizy Steihaus Niech (a ) będzie ieskooczoym ciągiem rzeczywistym. Def. Szeregiem = a azywamy parę ciągów

Bardziej szczegółowo

Twierdzenia o funkcjach ciągłych

Twierdzenia o funkcjach ciągłych Automatya i Robotya Aaliza Wyład 5 dr Adam Ćmiel cmiel@aghedupl Twierdzeia o ucjach ciągłych Tw (Weierstrassa Jeżeli ucja : R [ R jest ciągła a [, to ograiczoa i : ( sup ( i ( i ( [, Dowód Ograiczoość

Bardziej szczegółowo

Szeregi liczbowe. Szeregi potęgowe i trygonometryczne.

Szeregi liczbowe. Szeregi potęgowe i trygonometryczne. Szeregi iczbowe. Szeregi potęgowe i trygoometrycze. wykład z MATEMATYKI Automatyka i Robotyka sem. I, rok ak. 2008/2009 Katedra Matematyki Wydział Iformatyki Poitechika Białostocka Szeregi iczbowe Defiicja..

Bardziej szczegółowo

2. Nieskończone ciągi liczbowe

2. Nieskończone ciągi liczbowe Ciągiem liczbowym azywamy fukcję 2. Nieskończoe ciągi liczbowe a: N R. Wartości tej fukcji ozaczamy przez a) = a i azywamy wyrazami ciągu. Często ciąg ozaczamy przez {a } = lub po prostu przez {a }. Prostymi

Bardziej szczegółowo

Wzór Taylora. Matematyka Studium doktoranckie KAE SGH Semestr letni 2008/2009 R. Łochowski

Wzór Taylora. Matematyka Studium doktoranckie KAE SGH Semestr letni 2008/2009 R. Łochowski Wzór Taylora Szeregi potęgowe Matematyka Studium doktorackie KAE SGH Semestr leti 8/9 R. Łochowski Graica fukcji w pukcie Niech f: R D R, R oraz istieje ciąg puktów D, Fukcja f ma w pukcie graicę dowolego

Bardziej szczegółowo

Wykład 19. Matematyka 3, semestr zimowy 2011/ grudnia 2011

Wykład 19. Matematyka 3, semestr zimowy 2011/ grudnia 2011 Wykład 9 Matematyka 3, semestr zimowy 0/0 3 grudia 0 Zajmiemy się teraz rozwiięciem fukcji holomorficzej w szereg Taylora. Przypomijmy podstawowe fakty związae z szeregami potęgowymi o wyrazach rzeczywistych.

Bardziej szczegółowo

Szeregi liczbowe. 15 stycznia 2012

Szeregi liczbowe. 15 stycznia 2012 Szeregi liczbowe 5 styczia 0 Szeregi o wyrazach dodatich. Waruek koieczy zbieżości szeregu Defiicja.Abyszereg a < byłzbieżyciąga musizbiegaćdo0. Jest to waruek koieczy ale ie dostateczy. Jak wiecie z wykładu(i

Bardziej szczegółowo

Wektory Funkcje rzeczywiste wielu. Matematyka Studium doktoranckie KAE SGH Semestr letni 2008/2009 R. Łochowski

Wektory Funkcje rzeczywiste wielu. Matematyka Studium doktoranckie KAE SGH Semestr letni 2008/2009 R. Łochowski Wektory Fukcje rzeczywiste wielu zmieych rzeczywistych Matematyka Studium doktorackie KAE SGH Semestr leti 2008/2009 R. Łochowski Wektory pukty w przestrzei R Przestrzeń R to zbiór uporządkowaych -ek liczb

Bardziej szczegółowo

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2B, lato 2015/16

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2B, lato 2015/16 Egzami,.6.6, godz. 9:-: Zadaie. puktów) Wyzaczyć wszystkie rozwiązaia rówaia z i w liczbach zespoloych. Zapisać wszystkie rozwiązaia w postaci kartezjańskiej bez używaia fukcji trygoometryczych) oraz zazaczyć

Bardziej szczegółowo

Informatyka Stosowana-egzamin z Analizy Matematycznej Każde zadanie należy rozwiązać na oddzielnej, podpisanej kartce!

Informatyka Stosowana-egzamin z Analizy Matematycznej Każde zadanie należy rozwiązać na oddzielnej, podpisanej kartce! Iformatyka Stosowaa-egzami z Aalizy Matematyczej Każde zadaie ależy rozwiązać a oddzielej, podpisaej kartce! y, Daa jest fukcja f (, + y, a) zbadać ciągłość tej fukcji f b) obliczyć (,) (, (, (,) c) zbadać,

Bardziej szczegółowo

Wykład 7. Przestrzenie metryczne zwarte. x jest ciągiem Cauchy ego i posiada podciąg zbieżny. Na mocy

Wykład 7. Przestrzenie metryczne zwarte. x jest ciągiem Cauchy ego i posiada podciąg zbieżny. Na mocy Wyład 7 Przestrzeie metrycze zwarte Defiicja 8 (przestrzei zwartej i zbioru zwartego Przestrzeń metryczą ( ρ X azywamy zwartą jeśli ażdy ciąg elemetów tej przestrzei posiada podciąg zbieży (do putu tej

Bardziej szczegółowo

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna A1, zima 2011/12. Kresy zbiorów. x Z M R

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna A1, zima 2011/12. Kresy zbiorów. x Z M R Kresy zbiorów. Ćwiczeia 21.11.2011: zad. 197-229 Kolokwium r 7, 22.11.2011: materiał z zad. 1-249 Defiicja: Zbiór Z R azywamy ograiczoym z góry, jeżeli M R x Z x M. Każdą liczbę rzeczywistą M R spełiającą

Bardziej szczegółowo

1 Twierdzenia o granicznym przejściu pod znakiem całki

1 Twierdzenia o granicznym przejściu pod znakiem całki 1 Twierdzeia o graiczym przejściu pod zakiem całki Ozaczeia: R + = [0, ) R + = [0, ] (X, M, µ), gdzie M jest σ-ciałem podzbiorów X oraz µ: M R + - zbiór mierzaly, to zaczy M Twierdzeie 1.1. Jeżeli dae

Bardziej szczegółowo

Operatory zwarte Lemat. Jeśli T jest odwzorowaniem całkowym na przestrzeni Hilberta X = L 2 (Ω) z jądrem k L 2 (M M)

Operatory zwarte Lemat. Jeśli T jest odwzorowaniem całkowym na przestrzeni Hilberta X = L 2 (Ω) z jądrem k L 2 (M M) Operatory zwarte Niech X będzie przestrzeią Baacha. Odwzorowaie liiowe T azywa się zwarte, jeśli obraz kuli jedostkowej T (B) jest zbiorem warukowo zwartym. Przestrzeń wszystkich operatorów zwartych a

Bardziej szczegółowo

dna szeregu. ; m., k N ; ó. ; u. x 2n 1 ; e. n n! jest, że

dna szeregu. ; m., k N ; ó. ; u. x 2n 1 ; e. n n! jest, że KILKA ZADAŃ O SZEREGACH Zbadać zbieżość i zbieżość bezwzgle da = a, jeśli a = a!! ; a + + ; c + ; ć! ; d +/ + 3 ; e! e 3 3+ ; f ; + g 000+ ; h ; + i! ; j k ; l 5 + l + 7 0 +3 6 0 + ; +3 ; ; m 3 + 3 ; +a

Bardziej szczegółowo

Analiza matematyczna I. Pula jawnych zadań na kolokwia.

Analiza matematyczna I. Pula jawnych zadań na kolokwia. Aaliza matematycza I. Pula jawych zadań a kolokwia. Wydział MIiM UW, 25/6 ostatie poprawki: 8 styczia 26 Szaowi Państwo, zgodie z zapowiedzią, a każdym kolokwium w pierwszym semestrze co ajmiej jeda trzecia

Bardziej szczegółowo

Analiza matematyczna. Robert Rałowski

Analiza matematyczna. Robert Rałowski Aaliza matematycza Robert Rałowski 6 paździerika 205 2 Spis treści 0. Liczby aturale.................................... 3 0.2 Liczby rzeczywiste.................................... 5 0.2. Nierówości...................................

Bardziej szczegółowo

zadań z pierwszej klasówki, 10 listopada 2016 r. zestaw A 2a n 9 = 3(a n 2) 2a n 9 = 3 (a n ) jest i ograniczony. Jest wiec a n 12 2a n 9 = g 12

zadań z pierwszej klasówki, 10 listopada 2016 r. zestaw A 2a n 9 = 3(a n 2) 2a n 9 = 3 (a n ) jest i ograniczony. Jest wiec a n 12 2a n 9 = g 12 Rozwiazaia zadań z pierwszej klasówki, 0 listopada 06 r zestaw A Ciag a ) jest zaday rekuryjie: a a, a + a a 9, a R, a

Bardziej szczegółowo

Analiza numeryczna Kurs INP002009W. Wykład 1 Narzędzia matematyczne. Karol Tarnowski A-1 p.223

Analiza numeryczna Kurs INP002009W. Wykład 1 Narzędzia matematyczne. Karol Tarnowski A-1 p.223 Aaliza umerycza Kurs INP002009W Wykład Narzędzia matematycze Karol Tarowski karol.tarowski@pwr.wroc.pl A- p.223 Pla wykładu Czym jest aaliza umerycza? Podstawowe pojęcia Wzór Taylora Twierdzeie o wartości

Bardziej szczegółowo

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1, zima 2016/17

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1, zima 2016/17 Egzami, 18.02.2017, godz. 9:00-11:30 Zadaie 1. (22 pukty) W każdym z zadań 1.1-1.10 podaj w postaci uproszczoej kresy zbioru oraz apisz, czy kresy ależą do zbioru (apisz TAK albo NIE, ewetualie T albo

Bardziej szczegółowo

lim a n Cigi liczbowe i ich granice

lim a n Cigi liczbowe i ich granice Cigi liczbowe i ich graice Cigiem ieskoczoym azywamy dowol fukcj rzeczywist okrelo a zbiorze liczb aturalych. Dla wygody zapisu, zamiast a() bdziemy pisa a. Elemet a azywamy -tym wyrazem cigu. Cig (a )

Bardziej szczegółowo

Metody badania zbieżności/rozbieżności ciągów liczbowych

Metody badania zbieżności/rozbieżności ciągów liczbowych Metody badaia zbieżości/rozbieżości ciągów liczbowych Ryszard Rębowski 14 grudia 2017 1 Wstęp Kluczowe pytaie odoszące się do zagadieia badaia zachowaia się ciągu liczbowego sprowadza się do sposobu opisu

Bardziej szczegółowo

Ciągi liczbowe wykład 3

Ciągi liczbowe wykład 3 Ciągi liczbowe wykład 3 dr Mariusz Grządziel semestr zimowy, r akad 204/205 Defiicja ciągu liczbowego) Ciagiem liczbowym azywamy fukcję odwzorowuja- ca zbiór liczb aturalych w zbiór liczb rzeczywistych

Bardziej szczegółowo

Funkcja wykładnicza i logarytm

Funkcja wykładnicza i logarytm Rozdział 3 Fukcja wykładicza i logarytm Potrafimy już defiiować potęgi liczb dodatich o wykładiku wymierym: jeśli a > 0 i x = p/q Q dla p, q N, to aturalie jest przyjąć a x = a 1/q) p = a 1/q } {{... a

Bardziej szczegółowo

gi i szeregi funkcyjne

gi i szeregi funkcyjne ostatia aktualizacja: 15 czerwca 2012, 18:42 Podobie jak poprzedio wieszam tekst, ad którym powiieem jeszcze popracować, wie c prosze o iformacje o zauważoych b le dach. Przyk lad fukcji g lej igdzie ieróżiczkowalej

Bardziej szczegółowo

Ekonomia matematyczna - 1.1

Ekonomia matematyczna - 1.1 Ekoomia matematycza - 1.1 Elemety teorii kosumeta 1. Pole preferecji Ozaczmy R x x 1,...,x : x j 0 x x, x j1 j. R rozpatrujemy z ormą x j 2. Dla x x 1,...,x,p p 1,...,p Ip x, p x j p j x 1 p 1 x 2 p 2...x

Bardziej szczegółowo

Analiza matematyczna I. Pula jawnych zadań na kolokwia.

Analiza matematyczna I. Pula jawnych zadań na kolokwia. Aaliza matematycza I. Pula jawych zadań a kolokwia. Wydział MIiM UW, 23/4 ostatie poprawki: 6 listopada 23 Szaowi Państwo, zgodie z zapowiedzią, a każdym kolokwium w pierwszym semestrze co ajmiej 2 zadaia

Bardziej szczegółowo

Analiza matematyczna dla informatyków

Analiza matematyczna dla informatyków Aaliza matematycza dla iformatyków Sprawdziay do Wykładów dla pierwszego roku iformatyki a Wydziale Matematyki, Iformatyki i Mechaiki Uiwersytetu Warszawskiego w latach 2007/8, 2008/9, 2009/0, 20/2, 202/3,

Bardziej szczegółowo

Matematyka I. Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna Semestr zimowy 2018/2019 Wykład 11

Matematyka I. Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna Semestr zimowy 2018/2019 Wykład 11 Matematyka I Bezpieczeństwo jądrowe i ochroa radiologicza Semestr zimowy 2018/2019 Wykład 11 Całka ozaczoa podstawowe pojęcia Defiicja podziału odcika Podziałem P odcika < a, b > a części azywamy zbiór

Bardziej szczegółowo

Analiza matematyczna dla informatyków

Analiza matematyczna dla informatyków Aaliza matematycza dla iformatyków Sprawdziay do Wykładów dla pierwszego roku iformatyki a Wydziale Matematyki, Iformatyki i Mechaiki Uiwersytetu Warszawskiego w latach 2007/8, 2008/9, 2009/0, 20/2, 202/3,

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1.6. Niech n N, a R + \ N, a 2 = n. Wykazać, że a / Q. Zadanie 1.7. Wykazać następujące twierdzenia za pomocą indukcji matematycznej.

Zadanie 1.6. Niech n N, a R + \ N, a 2 = n. Wykazać, że a / Q. Zadanie 1.7. Wykazać następujące twierdzenia za pomocą indukcji matematycznej. . Liczby wymiere zasada idukcji matematyczej przekroje Dedekida Zadaie.. Niech A Q. Wykazać że jeśli istieje mi A odp. max A) to istieje if A odp. sup A) oraz if A = mi A odp. sup A = max A). Zadaie..

Bardziej szczegółowo

Szeregi liczbowe i ich własności. Kryteria zbieżności szeregów. Zbieżność bezwzględna i warunkowa. Mnożenie szeregów.

Szeregi liczbowe i ich własności. Kryteria zbieżności szeregów. Zbieżność bezwzględna i warunkowa. Mnożenie szeregów. Materiały dydaktyze Aaliza Matematyza (Wykład 3) Szeregi lizbowe i ih własośi. Kryteria zbieżośi szeregów. Zbieżość bezwzględa i warukowa. Możeie szeregów. Defiija. Nieh {a } N będzie iągiem lizbowym.

Bardziej szczegółowo

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1A, zima 2012/13. Ciągi.

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1A, zima 2012/13. Ciągi. Jarosław Wróblewski Aaliza Matematycza 1A, zima 2012/13 Ciągi. Ćwiczeia 5.11.2012: zad. 140-173 Kolokwium r 5, 6.11.2012: materiał z zad. 1-173 Ćwiczeia 12.11.2012: zad. 174-190 13.11.2012: zajęcia czwartkowe

Bardziej szczegółowo

I. CIĄGI I SZEREGI FUNKCYJNE. odwzorowań zbioru X w zbiór R [lub C] nazywamy ciągiem funkcyjnym.

I. CIĄGI I SZEREGI FUNKCYJNE. odwzorowań zbioru X w zbiór R [lub C] nazywamy ciągiem funkcyjnym. I. CIĄGI I SZEREGI FUNKCYJNE 1. Zbieżość puktow i jedostj ciągów fukcyjych Niech X będzie iepustym podzbiorem zbioru liczb rzeczywistych R (lub zbioru liczb zespoloych C). Defiicj 1.1. Ciąg (f ) N odwzorowń

Bardziej szczegółowo

1 Układy równań liniowych

1 Układy równań liniowych Katarzya Borkowska, Wykłady dla EIT, UTP Układy rówań liiowych Defiicja.. Układem U m rówań liiowych o iewiadomych azywamy układ postaci: U: a x + a 2 x 2 +... + a x =b, a 2 x + a 22 x 2 +... + a 2 x =b

Bardziej szczegółowo

Matematyka ETId I.Gorgol Twierdzenia o granicach ciagów. Twierdzenia o granicach ciagów

Matematyka ETId I.Gorgol Twierdzenia o granicach ciagów. Twierdzenia o granicach ciagów Twierdzeia o graicach ciagów Matematyka ETId I.Gorgol Zbieżość ciagu a jego ograiczoość TWIERDZENIE Jeżeli ci ag liczbowy a ) jest zbieży do graicy skończoej, to jest ograiczoy. Zbieżość ciagu a jego ograiczoość

Bardziej szczegółowo

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2 (LUX), lato 2017/18. a n n = 10.

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2 (LUX), lato 2017/18. a n n = 10. Czy istieje ciąg (a ) taki, że (podać przykład lub dowieść, że ie istieje) : 576. a > 1 dla ieskończeie wielu, a > 0, szereg a jest zbieży. N 577. a = 1 2 dla ieskończeie wielu, a = 10. 578. a 2 = 1 N,

Bardziej szczegółowo

Zauważone błędy bardzo proszę zgłaszać mailem lub na ćwiczeniach. Z góry dziękuję :-)

Zauważone błędy bardzo proszę zgłaszać mailem lub na ćwiczeniach. Z góry dziękuję :-) Odpowiedzi do zadań z szeregów, cz I. Zauważoe błędy bardzo proszę zgłaszać mailem lub a ćwiczeiach. Z góry dziękuję :-. a +, wsk. skorzystać z rówości a b a b, astępie a+b wyciągąć ajwyższe potęgi z liczika

Bardziej szczegółowo

Materiały do wykładu Matematyka Stosowana 1. Dariusz Chrobak

Materiały do wykładu Matematyka Stosowana 1. Dariusz Chrobak Materiały do wykładu Matematyka Stosowaa Dariusz Chrobak 7 styczia 207 Spis treści Zbiory liczbowe i fukcje 2. Zbiór liczb wymierych Q...................... 2.2 Liczby iewymiere.........................

Bardziej szczegółowo

1 Pochodne wyższych rzędów

1 Pochodne wyższych rzędów 1 Pochode wyższych rzędów 1.1 Defiicja i przykłady Def. Drugą pochodą fukcji f azywamy pochodą pochodej tej fukcji. Trzecia pochoda jest pochodą drugiej pochodej; itd. Ogólie, -ta pochoda fukcji jest pochodą

Bardziej szczegółowo

Wykªad 2. Szeregi liczbowe.

Wykªad 2. Szeregi liczbowe. Wykªad jest prowadzoy w oparciu o podr czik Aaliza matematycza 2. Deicje, twierdzeia, wzory M. Gewerta i Z. Skoczylasa. Wykªad 2. Szeregi liczbowe. Deicje i podstawowe twierdzeia Deicja Szeregiem liczbowym

Bardziej szczegółowo

1. Granica funkcji w punkcie

1. Granica funkcji w punkcie Graica ukcji w pukcie Deiicja Sąsiedztwem o promieiu r > 0 puktu a R azywamy zbiór S ( a ( a r ( a a Deiicja Sąsiedztwem lewostroym o promieiu r > 0 puktu a R azywamy zbiór S ( a ( a r Deiicja Sąsiedztwem

Bardziej szczegółowo

Analiza I.1, zima globalna lista zadań

Analiza I.1, zima globalna lista zadań Aaliza I., zima 207 - globala lista zadań Marci Kotowsi 8 styczia 208 Podstawy Zadaie. Udowodij, że dla ażdego aturalego liczby 7 2 + oraz 7 2 dzielą się przez 6. Zadaie 2. Rozstrzygij, czy poiższe liczby

Bardziej szczegółowo

Analiza Matematyczna I dla Inżynierii Biomedycznej Lista zadań

Analiza Matematyczna I dla Inżynierii Biomedycznej Lista zadań Aaliza Matematycza I dla Iżyierii Biomedyczej Lista zadań Jacek Cichoń, WPPT PWr, 205/6 Logika, zbiory i otacja matematycza Zadaie Niech p, q, r będą zmieymi zdaiowymi. Pokaż, że:. = ( (p p)), 2. = (p

Bardziej szczegółowo

Dydaktyka matematyki III-IV etap edukacyjny (wykłady)

Dydaktyka matematyki III-IV etap edukacyjny (wykłady) Dydaktyka matematyki III-IV etap edukacyjy (wykłady) Wykład r 12: Fukcja wykładicza cd. Ciągłość fukcji. Pochoda fukcji Semestr zimowy 2018/2019 Fukcja wykładicza (cd.) propozycja Podobie jak w przykładach

Bardziej szczegółowo

Analiza numeryczna. Stanisław Lewanowicz. Aproksymacja funkcji

Analiza numeryczna. Stanisław Lewanowicz. Aproksymacja funkcji http://www.ii.ui.wroc.pl/ sle/teachig/a-apr.pdf Aaliza umerycza Staisław Lewaowicz Grudzień 007 r. Aproksymacja fukcji Pojęcia wstępe Defiicja. Przestrzeń liiową X (ad ciałem liczb rzeczywistych R) azywamy

Bardziej szczegółowo

5. Szeregi liczbowe. A n = A = lim. a k = lim a k, a k = a 1 + a 2 + a

5. Szeregi liczbowe. A n = A = lim. a k = lim a k, a k = a 1 + a 2 + a 5. Szeregi liczbowe Niech będzie day iesończoy ciąg liczbowy {a }. Ciąg A = azywamy ciągiem sum częściowych ciągu {a }. Jeżeli ciąg {A } jest zbieży, mówimy, że ciąg {a } jest sumowaly, a graicę a A =

Bardziej szczegółowo

Rekursja 2. Materiały pomocnicze do wykładu. wykładowca: dr Magdalena Kacprzak

Rekursja 2. Materiały pomocnicze do wykładu. wykładowca: dr Magdalena Kacprzak Rekursja Materiały pomocicze do wykładu wykładowca: dr Magdalea Kacprzak Rozwiązywaie rówań rekurecyjych Jedorode liiowe rówaia rekurecyje Twierdzeie Niech k będzie ustaloą liczbą aturalą dodatią i iech

Bardziej szczegółowo

x 1 2 3 t 1 (x) 2 3 1 o 1 : x 1 2 3 s 3 (x) 2 1 3. Tym samym S(3) = {id 3,o 1,o 2,s 1,s 2,s 3 }. W zbiorze S(n) definiujemy działanie wzorem

x 1 2 3 t 1 (x) 2 3 1 o 1 : x 1 2 3 s 3 (x) 2 1 3. Tym samym S(3) = {id 3,o 1,o 2,s 1,s 2,s 3 }. W zbiorze S(n) definiujemy działanie wzorem 9.1. Izomorfizmy algebr.. Wykład Przykłady: 13) Działaia w grupach często wygodie jest zapisywać w tabelkach Cayleya. Na przykład tabelka działań w grupie Z 5, 5) wygląda astępująco: 5 1 3 1 1 3 1 3 3

Bardziej szczegółowo

Zadanie 3. ( ) Udowodnij, że jeśli (X n, F n ) jest martyngałem, to. X i > t) E X n. . t. P(sup

Zadanie 3. ( ) Udowodnij, że jeśli (X n, F n ) jest martyngałem, to. X i > t) E X n. . t. P(sup Szkice rozwiązań zadań z serii dwuastej oraz części zadań z kartkówki. Zadaie 1. Niech (X, F ) będzie martygałem. Czy X jest domykaly, jeśli ciąg EX l X jest zbieży? X jest zbieży prawie a pewo? X jest

Bardziej szczegółowo

Prawdopodobieństwo i statystyka

Prawdopodobieństwo i statystyka Wykład VI: Metoda Mote Carlo 17 listopada 2014 Zastosowaie: przybliżoe całkowaie Prosta metoda Mote Carlo Przybliżoe obliczaie całki ozaczoej Rozważmy całkowalą fukcję f : [0, 1] R. Chcemy zaleźć przybliżoą

Bardziej szczegółowo

Analiza Funkcjonalna WPPT IIIr. semestr letni 2011 WYK LAD 9,5: ZBIEŻNOŚĆ S LABA I *-S LABA TWIERDZENIE BANACHA ALAOGLU 28/05/2013

Analiza Funkcjonalna WPPT IIIr. semestr letni 2011 WYK LAD 9,5: ZBIEŻNOŚĆ S LABA I *-S LABA TWIERDZENIE BANACHA ALAOGLU 28/05/2013 Aaliza Fukcjoala WPPT IIIr. semestr leti 2011 WYK LAD 9,5: ZBIEŻNOŚĆ S LABA I *-S LABA TWIERDZENIE BANACHA ALAOGLU 28/05/2013 NiechX ozaczaprzestrzeńbaacha,ax jejdual a(czyliprzestrzeńfukcjoa lów ograiczoych

Bardziej szczegółowo

1. Miara i całka Lebesgue a na R d

1. Miara i całka Lebesgue a na R d 1. Miara i całka Lebesgue a a R d 1. Miara. Mówimy, że rodzia podzbiorów S zbioru Ω jest σ-ciałem, jeśli wraz z każdym zbiorem zawiera oa jego dopełieie i jest zamkięta a sumowaie przeliczalych podrodzi.

Bardziej szczegółowo

Analiza Matematyczna I dla Fizyki na WPPT Lista zadań

Analiza Matematyczna I dla Fizyki na WPPT Lista zadań Aaliza Matematycza I dla Fizyki a WPPT Lista zadań Jacek Cichoń, WPPT, PWr, 07/8 Zadaia ozaczoe * są ieco trudiejsze od zadań bez gwiazdki. Zadaia ozaczoe ** są jeszcze trudiejsze. Wstęp. Logika, zbiory

Bardziej szczegółowo

Funkcje trygonometryczne Moduł - dział -temat Funkcje trygonometry czne dowolnego kąta

Funkcje trygonometryczne Moduł - dział -temat Funkcje trygonometry czne dowolnego kąta Fukcje cze Moduł - dział -temat Fukcje cze dowolego kąta Lp 1 kąt w układzie współrzędych fukcje cze dowolego kąta zaki czych wartości czych iektórych kątów Kąt obrotu 2 dodati i ujemy kieruek obrotu wartości

Bardziej szczegółowo

ZBIEŻNOŚĆ CIĄGU ZMIENNYCH LOSOWYCH. TWIERDZENIA GRANICZNE

ZBIEŻNOŚĆ CIĄGU ZMIENNYCH LOSOWYCH. TWIERDZENIA GRANICZNE RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYKŁAD 8. ZBIEŻNOŚĆ CIĄGU ZMIENNYCH LOSOWYCH. TWIERDZENIA GRANICZNE 1 Zbieżość ciągu zmieych losowych z prawdopodobieństwem 1 (prawie apewo) Ciąg zmieych losowych (X ) jest

Bardziej szczegółowo

5. Zasada indukcji matematycznej. Dowody indukcyjne.

5. Zasada indukcji matematycznej. Dowody indukcyjne. Notatki do lekcji, klasa matematycza Mariusz Kawecki, II LO w Chełmie 5. Zasada idukcji matematyczej. Dowody idukcyje. W rozdziale sformułowaliśmy dla liczb aturalych zasadę miimum. Bezpośredią kosekwecją

Bardziej szczegółowo

Wyk lad 8 Zasadnicze twierdzenie algebry. Poj. ecie pierścienia

Wyk lad 8 Zasadnicze twierdzenie algebry. Poj. ecie pierścienia Wy lad 8 Zasadicze twierdzeie algebry. Poj ecie pierścieia 1 Zasadicze twierdzeie algebry i jego dowód Defiicja 8.1. f: C C postaci Wielomiaem o wspó lczyiach zespoloych azywamy fucj e f(x) = a x + a 1

Bardziej szczegółowo

Problem. Jak praktycznie badać jednostajną ciągłość funkcji?

Problem. Jak praktycznie badać jednostajną ciągłość funkcji? EAIiIB-Iormatya - Wyład 3- dr Adam Ćmiel miel@.agh.edu.pl Ciągłość uji w puie e. Fuję : azywamy iągłą w puie jeżeli Heie Cauhy Uwaga: Put ale ie musi być putem supieia zbioru. Jeżeli jest putem izolowaym

Bardziej szczegółowo

f '. Funkcja h jest ciągła. Załóżmy, że ciąg (z n ) n 0, z n+1 = h(z n ) jest dobrze określony, tzn. n 0 f ' ( z n

f '. Funkcja h jest ciągła. Załóżmy, że ciąg (z n ) n 0, z n+1 = h(z n ) jest dobrze określony, tzn. n 0 f ' ( z n Metoda Newtoa i rówaie z = 1 Załóżmy, że fucja f :C C ma ciągłą pochodą. Dla (prawie) ażdej liczby zespoloej z 0 tworzymy ciąg (1) (z ) 0, z 1 = z f ( z ), ciąg te f ' (z ) będziemy azywać orbitą liczby

Bardziej szczegółowo

Analiza Matematyczna I dla Fizyki na WPPT Lista zadań

Analiza Matematyczna I dla Fizyki na WPPT Lista zadań Aaliza Matematycza I dla Fizyki a WPPT Lista zadań Jacek Cichoń, WPPT, PWr, 208/9 Zadaia ozaczoe * są ieco trudiejsze od zadań bez gwiazdki. Zadaia ozaczoe ** są jeszcze trudiejsze. Wstęp. Logika, zbiory

Bardziej szczegółowo

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1A, zima 2014/15. n 4n n 1

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1A, zima 2014/15. n 4n n 1 30. Obliczyć wartość graicy ( 0 ( ( ( 4 +1 + 1 4 +3 + 4 +9 + 3 4 +7 +...+ 1 4 +3 + 1 ( ( 4 +3. Rozwiązaie: Ozaczmy sumę występującą pod zakiem graicy przez b. Zamierzamy skorzystać z twierdzeia o trzech

Bardziej szczegółowo

Funkcje trygonometryczne Moduł - dział -temat Funkcje trygonometry czne dowolnego kąta

Funkcje trygonometryczne Moduł - dział -temat Funkcje trygonometry czne dowolnego kąta Fukcje cze Moduł - dział -temat Fukcje cze dowolego kąta Lp 1 kąt w układzie współrzędych fukcje cze dowolego kąta zaki czych wartości czych iektórych kątów Kąt obrotu 2 dodati i ujemy kieruek obrotu wartości

Bardziej szczegółowo

Charakterystyki liczbowe zmiennych losowych: wartość oczekiwana i wariancja

Charakterystyki liczbowe zmiennych losowych: wartość oczekiwana i wariancja Charakterystyki liczbowe zmieych losowych: wartość oczekiwaa i wariacja dr Mariusz Grządziel Wykłady 3 i 4;,8 marca 24 Wartość oczekiwaa zmieej losowej dyskretej Defiicja. Dla zmieej losowej dyskretej

Bardziej szczegółowo

Zestaw zadań do skryptu z Teorii miary i całki. Katarzyna Lubnauer Hanna Podsędkowska

Zestaw zadań do skryptu z Teorii miary i całki. Katarzyna Lubnauer Hanna Podsędkowska Zestaw zadań do skryptu z Teorii miary i całki Katarzya Lubauer Haa Podsędkowska Ciała σ - ciała. Zbadaj czy rodzia A jest ciałem w przestrzei X=[0] a) A = X 0 b) A = X 0 3 3 c) A = { X { }{}{ 0}{ 0 }

Bardziej szczegółowo

Analiza I.1, zima wzorcowe rozwiązania

Analiza I.1, zima wzorcowe rozwiązania Aaliza I., zima 07 - wzorcowe rozwiązaia Marci Kotowsi 5 listopada 07 Zadaie. Udowodij, że dla ażdego aturalego liczba 7 + dzieli się przez 6. Dowód. Tezę udowodimy za pomocą iducji matematyczej. Najpierw

Bardziej szczegółowo

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2B, lato 2015/16

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2B, lato 2015/16 Egzami,.9.6, godz. :-5: Zadaie. ( puktów) Wyzaczyć wszystkie rozwiązaia rówaia z 4 = 4 w liczbach zespoloych. Zapisać wszystkie rozwiązaia w postaci kartezjańskiej (bez używaia fukcji trygoometryczych)

Bardziej szczegółowo

Moduł 4. Granica funkcji, asymptoty

Moduł 4. Granica funkcji, asymptoty Materiały pomocicze do e-learigu Matematyka Jausz Górczyński Moduł. Graica fukcji, asymptoty Wyższa Szkoła Zarządzaia i Marketigu Sochaczew Od Autora Treści zawarte w tym materiale były pierwotie opublikowae

Bardziej szczegółowo

Wykład z Rachunku Prawdopodobieństwa II

Wykład z Rachunku Prawdopodobieństwa II Matematyka stosowaa Wykład z Rachuku Prawdopodobieństwa II Adam Osękowski ados@mimuw.edu.pl http://www.mimuw.edu.pl/~ados Uiwersytet Warszawski, 2011 Streszczeie. Celem iiejszego skryptu jest wprowadzeie

Bardziej szczegółowo

Wykład 0. W analizie matematycznej szeregiem liczbowym przyjęło się nazywać napis

Wykład 0. W analizie matematycznej szeregiem liczbowym przyjęło się nazywać napis Wykład 0. Matematyka, semestr leti 00/0 Program poprzediego semestru kończy się badaiem szeregów liczbowych. W tak zwaych dawych czasach ludziom sprawiało trudość zrozumieie, że suma ieskończoej liczby

Bardziej szczegółowo

Szkic notatek do wykładu Analiza Funkcjonalna MAP9907

Szkic notatek do wykładu Analiza Funkcjonalna MAP9907 Szkic otatek do wykładu Aaliza Fukcjoala MAP9907 Prowadzący: prof dr hab Tomasz Dowarowicz Sporządził: Paweł Szołtysek Spis treści I Wstęp do Aalizy Fukcjoalej 0 Przestrzeie Metryka Kula 3 Zbiory otwarte

Bardziej szczegółowo

CAŁKA NIEOZNACZONA. F (x) = f(x) dx.

CAŁKA NIEOZNACZONA. F (x) = f(x) dx. CAŁKA NIEOZNACZONA Mówimy, że fukcja F () jest fukcją pierwotą dla fukcji f() w pewym ustaloym przedziale - gdy w kadym pukcie zachodzi F () = f(). Fukcję pierwotą często azywamy całką ieozaczoą i zapisujemy

Bardziej szczegółowo

Pierwiastki z liczby zespolonej. Autorzy: Agnieszka Kowalik

Pierwiastki z liczby zespolonej. Autorzy: Agnieszka Kowalik Pierwiastki z liczby zespoloej Autorzy: Agieszka Kowalik 09 Pierwiastki z liczby zespoloej Autor: Agieszka Kowalik DEFINICJA Defiicja : Pierwiastek z liczby zespoloej Niech będzie liczbą aturalą. Pierwiastkiem

Bardziej szczegółowo

Maciej Grzesiak Instytut Matematyki Politechniki Poznańskiej. Szeregi. a n = a 1 + a 2 + a 3 + (1) a k (2) s n = k=1. lim s n = S,

Maciej Grzesiak Instytut Matematyki Politechniki Poznańskiej. Szeregi. a n = a 1 + a 2 + a 3 + (1) a k (2) s n = k=1. lim s n = S, Maciej Grzesiak Istytut Matematyki Politechiki Pozańskiej Szeregi. Szeregi liczbowe Defiicja. Szeregiem liczbowym azywamy wyrażeie a = a + a + a 3 + () Liczby a, =,,... azywamy wyrazami szeregu. Natomiast

Bardziej szczegółowo

Znajdowanie pozostałych pierwiastków liczby zespolonej, gdy znany jest jeden pierwiastek

Znajdowanie pozostałych pierwiastków liczby zespolonej, gdy znany jest jeden pierwiastek Zajdowaie pozostałych pierwiastków liczby zespoloej, gdy zay jest jede pierwiastek 1 Wprowadzeie Okazuje się, że gdy zamy jede z pierwiastków stopia z liczby zespoloej z, to pozostałe pierwiastki możemy

Bardziej szczegółowo

Twierdzenia graniczne:

Twierdzenia graniczne: Twierdzeia graicze: Tw. ierówośd Markowa Jeżeli P(X > 0) = 1 oraz EX 0: P X k 1 k EX. Tw. ierówośd Czebyszewa Jeżeli EX = m i 0 < σ = D X 0: P( X m tσ) 1 t. 1. Z partii towaru o wadliwości

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD Z ANALIZY MATEMATYCZNEJ I. dr. Elżbieta Kotlicka. Centrum Nauczania Matematyki i Fizyki

WYKŁAD Z ANALIZY MATEMATYCZNEJ I. dr. Elżbieta Kotlicka. Centrum Nauczania Matematyki i Fizyki WYKŁAD Z ANALIZY MATEMATYCZNEJ I dr. Elżbieta Kotlicka Centrum Nauczania Matematyki i Fizyki http://im0.p.lodz.pl/~ekot Łódź 2006 Spis treści 1. CIĄGI LICZBOWE 2 1.1. Własności ciągów liczbowych o wyrazach

Bardziej szczegółowo

Funkcje trygonometryczne Moduł - dział -temat Funkcje trygonometry czne dowolnego kąta

Funkcje trygonometryczne Moduł - dział -temat Funkcje trygonometry czne dowolnego kąta Fukcje trygoometrycze Moduł - dział -temat Fukcje trygoometry cze dowolego kąta 1 kąt w układzie współrzędych fukcje trygoometrycze dowolego kąta zaki trygoometryczych wartości trygoometryczych iektórych

Bardziej szczegółowo

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1 LUX, zima 2016/17

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1 LUX, zima 2016/17 Kolokwiu r 5: piątek 8..06, godz. 8:5-9:00, ateriał zad. 40, 50-585. Kolokwiu r 53: piątek 5..06, godz. 8:5-9:00, ateriał zad. 50, 50-59. Kolokwiu r 54: piątek..06, godz. 8:5-9:00, ateriał zad. 83, 50-64.

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z matematyki w klasie III poziom rozszerzony

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z matematyki w klasie III poziom rozszerzony Wymagaia edukacyje a poszczególe ocey z matematyki w klasie III poziom rozszerzoy Na oceę dopuszczającą, uczeń: zazacza kąt w układzie współrzędych, wskazuje jego ramię początkowe i końcowe wyzacza wartości

Bardziej szczegółowo

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1A, zima 2014/15. n = Rozwiązanie: Stosując wzór na wartość współczynnika dwumianowego otrzymujemy

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1A, zima 2014/15. n = Rozwiązanie: Stosując wzór na wartość współczynnika dwumianowego otrzymujemy 12. Dowieść, że istieje ieskończeie wiele par liczb aturalych k < spełiających rówaie ( ) ( ) k. k k +1 Stosując wzór a wartość współczyika dwumiaowego otrzymujemy ( ) ( )!! oraz k k! ( k)! k +1 (k +1)!

Bardziej szczegółowo

O liczbach naturalnych, których suma równa się iloczynowi

O liczbach naturalnych, których suma równa się iloczynowi O liczbach aturalych, których suma rówa się iloczyowi Lew Kurladczyk i Adrzej Nowicki Toruń UMK, 10 listopada 1998 r. Liczby aturale 1, 2, 3 posiadają szczególą własość. Ich suma rówa się iloczyowi: Podobą

Bardziej szczegółowo

P ( i I A i) = i I P (A i) dla parami rozłącznych zbiorów A i. F ( ) = lim t F (t) = 0, F (+ ) = lim t + F (t) = 1.

P ( i I A i) = i I P (A i) dla parami rozłącznych zbiorów A i. F ( ) = lim t F (t) = 0, F (+ ) = lim t + F (t) = 1. Podstawy teorii miary probabilistyczej. Zbiory mierzale σ ciało zbiorów Załóżmy, że mamy jakiś zbiór Ω. Niech F będzie taką rodzią podzbiorów Ω, że: Ω F A F A F i I A i F i I A i F Wtedy rodzię F azywamy

Bardziej szczegółowo

Zdarzenia losowe, definicja prawdopodobieństwa, zmienne losowe

Zdarzenia losowe, definicja prawdopodobieństwa, zmienne losowe Metody probabilistycze i statystyka Wykład 1 Zdarzeia losowe, defiicja prawdopodobieństwa, zmiee losowe Dr Joaa Baaś Zakład Badań Systemowych Istytut Sztuczej Iteligecji i Metod Matematyczych Wydział Iformatyki

Bardziej szczegółowo

I. Podzielność liczb całkowitych

I. Podzielność liczb całkowitych I Podzielość liczb całkowitych Liczba a = 57 przy dzieleiu przez pewą liczbę dodatią całkowitą b daje iloraz k = 3 i resztę r Zaleźć dzieik b oraz resztę r a = 57 = 3 b + r, 0 r b Stąd 5 r b 8, 3 więc

Bardziej szczegółowo

Rozdział 5. Szeregi liczbowe. 5.1 Szeregi liczbowe. Definicja sumy częściowej ciągu. Niech dany będzie ciąg liczbowy (a n ) n=1.

Rozdział 5. Szeregi liczbowe. 5.1 Szeregi liczbowe. Definicja sumy częściowej ciągu. Niech dany będzie ciąg liczbowy (a n ) n=1. Rozdział 5 Szeregi liczbowe 5. Szeregi liczbowe Definicja sumy częściowej ciągu. Niech dany będzie ciąg liczbowy ( ). Ciąg (s n ) określony wzorem s n = n a j, n N, nazywamy ciągiem sum częściowych ciągu

Bardziej szczegółowo

8.1 Zbieżność ciągu i szeregu funkcyjnego

8.1 Zbieżność ciągu i szeregu funkcyjnego Rozdzał 8 Cąg szereg fukcyje 8.1 Zbeżość cągu szeregu fukcyjego Dla skrócea zapsu przyjmjmy pewe ozaczee. Defcja. Nech X, Y. Przez Y X ozaczamy zbór wszystkch fukcj określoych a zborze X o wartoścach w

Bardziej szczegółowo

ZADANIA Z TOPOLOGII I. PRZESTRZENIE METRYCZNE. II. ZBIORY OTWARTE I DOMKNIĘTE.

ZADANIA Z TOPOLOGII I. PRZESTRZENIE METRYCZNE. II. ZBIORY OTWARTE I DOMKNIĘTE. ZADANIA Z TOPOLOGII I. PRZESTRZENIE METRYCZNE. 1. Niech (X, ρ) będzie przestrzeią metryczą zaś a liczbą rzeczywistą dodatią. Wykaż, że fukcja σ: X X R określoa wzorem σ(x, y) = mi {ρ(x, y), a} jest metryką

Bardziej szczegółowo