8. Jednostajność. sin x sin y = 2 sin x y 2
|
|
- Elżbieta Szymczak
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 8. Jedostajość Mówimy, że fukcja f : I R spełia waruek Lipschitza ze stałą C > 0, jeśli fx) fy) C x y, x, y I. 8.. Przykład. a) Taką fukcją jest p. si : R [, ]. Rzeczywiście, si x si y = 2 si x y 2 cos x + y, 2 więc si x si y 2 si x y x y. 2 Stała Lipschitza wyosi C =. b) Niech teraz f : [, ) R będzie zadaa wzorem fx) = /x. Mamy fx) fy) = x = y x x y, y xy więc f jest także lipschitzowska ze stałą C = Twierdzeie. Fukcja f : I R spełiająca waruek Lipschitza jest ciągła w każdym pukcie. Dowód. Rzeczywiście, jeśli I x x 0 I, to fx ) fx 0 ) C x x 0 0, więc lim x x 0 fx) = fx 0 ). Niech będzie daa fukcja f : I R. Waruek Lipschitza moża wyrazić też tak: Istieje stała C > 0, taka że dla wszelkich x, y I, x y, fx) fy) x y C. Iymi słowy, fukcja lipschitzowska, to fukcja o ograiczoych ilorazach różicowych, a optymalą stałą Lipschitza jest fx) fy) C = sup. x y x y 8.3 Kryterium). Jeśli f : a, b) R ma ograiczoą pochodą, to spełia waruek Lipschitza. Są i ieróżiczkowale fukcje, które spełiają waruek Lipschitza Twierdzeie. Jeśli f : a, b) R jest wypukła, to spałia waruek Lipschitza a każdym przedziale [c, d] a, b). W szczególości, f jest ciągła a całym przedziale a, b). Dowód. Rzeczywiście, iech a < c < c i d < d < b. Skoro f jest wypukła, jej ilorazy różicowe są rosące, a zatem fc ) fc) fx) fy) fd ) fd) c c x y d d dla każdych x, y [c, d]. Widzimy więc, że f ma ograiczoe ilorazy różicowe.
2 2 Przypomijmy sobie, że fukcja f : I R jest ciągła, jeśli jest ciągła w każdym pukcie x I, czyli ) x I ε > 0 δ > 0 y I x y < δ = fx) fy) < ε. Mówimy, że f : I R jest jedostajie ciągła, jeśli ) ε > 0 δ > 0 x, y I x y < δ = fx) fy) < ε. Cóż ozacza to przestawieie kwatyfikatorów? Po pierwsze, jak widać, waruek jedostajej ciągłości jest siliejszy od waruku ciągłości. Zauważmy też, że istota jest zamiaa x δ a δ x, która mówi, że teraz δ jest iezależa od x, a więc wspóla dla wszystkich x I. Prześledźmy to a przykładzie Przykład. Fukcja fx) =, x 0, ), x jest przykładem fukcji ciągłej, ale ie jedostajie ciągłej. Rzeczywiście, kładąc x =, y = +, mamy x y = + ), i fx ) fy ) =, a więc fx ) fy ) = ε, choć x y 0. Jak widać, dla każdej δ > 0 i dostateczie dużych N, mamy x y < δ i fx ) fy ), co przeczy warukowi jedostajej ciągłości. Zatem 8.6. Każda fukcja jedostajie ciągła jest ciągła, ale istieją fukcje ciągłe, które ie są jedostajie ciągłe. Przytoczoy przykład sugeruje ową wersję defiicji, tym razem w duchu Heiego Fukcja f : I R jest jedostajie ciągła, jeśli dla dowolych ciągów {x }, {y } I, takich że x y 0, jest fx ) fy ) 0, Uwaga. Każda fukcja lipschitzowska f : I R jest jedostajie ciągła, co wyika wprost z oszacowaia fx ) fy ) C x y, x, y I Jeśli f : a, b) R ma ograiczoą pochodą, to jest jedostajie ciągła Twierdzeie. Fukcja ciągła a odciku domkiętym jest jedostajie ciągła. Dowód. Przypuśćmy ie wprost, że fukcja ciągła f : [a, b] R ie jest jedostajie ciągła. Istieje wtedy ε > 0 i istieją ciągi o wyrazach x, y [a, b], takie że x y 0, ale fx ) fy ) ε. Na mocy twierdzeia Bolzao-Weierstrassa z ciągu {y } możemy wybrać podciąg {y k } zbieży do pewego x 0 [a, b]. Oczywiście wtedy także x k x 0, więc wobec ciągłości fukcji f fx k ) fx 0 ), fy k ) fx 0 ), a to przeczy aszemu założeiu fx k ) fy k ) ε > 0.
3 3 Przechodzimy do kwestii zbieżości ciągów fukcyjych. Niech będzie day ciąg fukcji f : D R o wspólej dziedziie D. Mówimy, że ciąg te jest zbieży puktowo do fukcji f : D R, jeśli dla każdego x D f x) fx). W defiicji tej ie ma ic owego. Przypomijmy chociażby doskoale am zay wzór e x = który ozacza zbieżość puktową ciągu fukcji do fukcji fx) = e x. f x) = =0 x!, 8.. Przykład. Niech f x) = x + x, x > 0. Jak łatwo zauważyć, ciąg te jest zbieży puktowo do fukcji x k k! fx) = 2, x = ;, x >. 0, 0 < x < ; Dla fukcji f : D R iech f = sup fx). x D A oto zapowiedziaa defiicja jedostajej zbieżości. Ciąg fukcyjy f : D R jest zbieży jedostajie do f : D R, jeśli co zapisujemy za pomocą podwójej strzałki: ε>0 N N N f f < ε, f x) fx), x D Uwaga. Ciąg fukcyjy f : D R jest zbieży jedostajie wtedy i tylko wtedy, gdy spełia jedostajy waruek Cauchy ego: ε>0 N N,m N f f m < ε Uwaga. Jeśli f x) fx) a D, to dla każdego x D jest f x) fx). Zatem zbieżość jedostaja ozacza coś więcej iż zbieżość puktowa. 8.4 Kryterium). Ciąg f ie jest zbieży jedostajie do 0 wtedy i tylko wtedy, gdy istieje ciąg {x } D, taki że ciąg {f x )} ie jest zbieży do Przykład. Niech f x) = x dla 0 x <. Zauważmy, że lim x) = 0 dla każdego x z osoba, ale f = sup x [0,) x = dla każdego. Zatem ciąg {f } jest zbieży puktowo, ale ie jedostajie, do fukcji zerowej. Zauważmy jeszcze, że jeśli x =, to lim f x ) = lim ) = e 0.
4 Przykład. Niech teraz f x) = x x +, 0 x. Dla dowolego ε > 0 dobieramy N tak, by ε) N < ε. Wystarczy więc wziąć N > log ε log ε). Wtedy f x) = x x) < ε) < ε, 0 x ε), oraz f x) = x x) < x) < ε, ε < x, skąd f < ε dla N. Zatem f Przykład. Niech f x) = + x 2, x R. Te ciąg jest zbieży puktowo do fukcji zerowej, ale dla każdego N f = sup f x) =, x R więc ie ma mowy o zbieżości jedostajej. Rozważmy jedak ciąg zaday tym samym wzorem a miejszej dziedziie g x) =, x. + x2 Tutaj więc g 0. g = sup x + x 2 = +, 8.8. Twierdzeie. Graica f jedostajie zbieżego ciągu fukcji f a I jest ciągła w każdym pukcie x 0 I, w którym wszystkie fukcje f są ciągłe. Dowód. Przypuśćmy, że wszystkie fukcje f są ciągłe w x 0 i f f. Wtedy dla dowolego ε > 0 istieje N N, takie że f N f < ε. Fukcja f N jest ciągła w x 0, więc istieje δ > 0, taka że f N x) f N x 0 ) < ε dla x x 0 < δ. Zatem jeśli tylko x x 0 < δ. fx) fx 0 ) fx) f N x) + f N x) f N x 0 ) < f f N + ε < 2ε, Ozaczmy zbiór wszystkich fukcji ciągłych a odciku I R przez CI) Wiosek. Jeśli f C[a, b]) i f x) fx), to f C[a, b] Twierdzeie Dii). Jeśli mootoiczy ciąg fukcji ciągłych f a przedziale domkiętym [a, b] jest zbieży puktowo do fukcji ciągłej f, to jest zbieży jedostajie. Dowód. Przechodząc do ciągu g = f f, redukujemy zagadieie do sytuacji, gdy g są ciągłe, ieujeme i dążą mootoiczie do fukcji zerowej. Przypuśćmy, że te ciąg ie jest jedostajie zbieży. Wtedy istieją ε > 0 i ciąg [a, b] x k x 0, taki że g k x k ) ε dla odpowiediego podciągu fukcji. Ustalmy dowole m. Wtedy g m x 0 ) = lim k g mx k ) g k x k ) ε, dla k m, co stoi w sprzeczości ze zbieżością puktową g m x 0 ) 0.
5 5 Często dzieje się tak, że zbieżość jedostaja zachodzi ie a całej dziedziie określoości fukcji będących wyrazami ciągu lub szeregu, ale a każdym przedziale domkiętym zawartym w tej dziedziie. Wtedy mówimy, że ciąg czy też szereg jest zbieży iemal jedostajie Przykład. Rozważmy ciąg x x 0 i zdefiiujmy ciąg fukcji f t) = t x, t > 0. Nietrudo zauważyć, że dla t b zachodzi astępująca ierówość f t) f 0 t) eb b log b x x 0, skąd wosimy, że f f 0 a [a, b]. Ze względu a dowolość a i b ozacza to iemal jedostają bieżość a [, ). Podobie dla 0 < a t mamy f t) f 0 t) e log a x x 0, skąd wosimy, że f f iemal jedostajie a 0, ]. Podsumowując widzimy, że asz ciąg jest iemal jedostajie zbieży do f 0 a 0, ) Niech będzie day ciąg fukcji ciągłych f a przedziale I. Jeśli f jest zbieży iemal jedostajie do fukcji f, to f jest ciągła. Mówimy, że fukcja f : a, b) R jest różiczkowala w sposób ciągły, jeśli f jest różiczkowala i f jest ciągła a a, b) Twierdzeie. Niech będzie day ciąg fukcji f : a, b) R różiczkowalych w sposób ciągły. Jeśli f f i f g, to f jest fukcją róziczkowalą i f = g. Dowód. Zauważmy ajpierw, że fukcja g jako graica jedostajie zbieżego ciągu fukcji ciągłych jest ciągła. Niech x a, b). Niech ε > 0. Korzystając z twierdzeia Lagrage a, mamy f x + h) f x) gx) h = f x + θh) gx) f x + θh) gx + θh) + gx + θh) gx) < 2ε dla dostateczie dużych i dostateczie małych h, co wyika z jedostajej zbieżości ciągu f ) i ciągłości fukcji g. Przechodząc z do ieskończoości, otrzymujemy fx + h) fx) gx) h < 2ε dla dostateczie małych h, co dowodzi aszej tezy. Niech f : D R. Mówimy, że szereg fukcyjy f x) jest jedostajie zbieży a D, jeśli ciąg fukcyjy jego sum częściowych S x) = f kx) jest zbieży jedostajie a D Wiosek. Niech będzie day ciąg fukcji f : a, b) R różiczkowalych w sposób ciągły. Jeśli szereg fx) = f x) jest zbieży puktowo, a szereg gx) = f x) jedostajie, to fukcja f jest różiczkowala i f x) = gx) dla x a, b). Mówimy, że szereg fukcyjy o ieujemych wyrazach, taki że ma zbieżą liczbową majoratę, jeżeli istieje szereg liczbowy f x) a oraz a < Weierstrass). Niech f : D R. Jeśli szereg fukcyjy f x) ma zbieżą liczbową majoratę, to jest zbieży bezwględie jedostajie.
6 6 Dowód. Niech ε > 0 i iech Dla m > mamy S x) = S m x) S x) m f k x). k=+ f k x) m k=+ a < ε, dla dostateczie dużych i wszystkich x, co wyika ze zbieżości majoraty Szereg potęgowy jest zbieży iemal jedostajie w swoim otwartym przedziale zbieżości. Dowód. Zauważmy, że jeśli x [ ρ, ρ] r, r), gdzie r > 0 jest promieiem zbieżości szeregu, to a x a ρ, a ρ <, więc szereg =0 a, gdzie a = a ρ jest zbieżą liczbową majoratą Uwaga. Zauważmy, że wyrazy szeregu potęgowego są wielomiaami, a więc fukcjami ciągłymi. Otrzymujemy więc owy dowód ciągłości fukcji zadaej szeregiem potęgowym wewątrz przedziału jego zbieżości. Zae am kryteria Dirichleta i Abela dotyczące zbieżości szeregów maja swoje jedostaje odpowiediki Twierdzeie jedostaje kryterium Dirichleta). Jeżeli f k : I R jest mootoiczym ciągiem fukcyjym zbieżym jedostajie do zera, a ciąg sum częściowych ciągu fukcyjego g k : I R jest jedostajie ograiczoy, to szereg f kg k jest jedostajie zbieży. Dowód. Ciąg f k ) jako zbieży jedostajie jest jedostajie ograiczoy. Bez straty ogólości możemy więc przyjąć, że jest malejący i f k 0. Ozaczmy =0 G = g k, i iech G k C. Na mocy ierówości Abela f k x)g k x) = f k x)g k x) 2C f m. Jako że f m 0, asz wyjściowy szereg spełia jedostaje kryterium Cauchy ego, a więc jest jedostajie zbieży. Czytelik a pewo się zorietował, że G k x) = G k+ x) G k x) i ie ma ic wspólego z pochodą fukcji G k, która wcale ie musi być różiczkowala, ai awet ciągła Przykład. Niech {f k } będzie ciągiem fukcyjym jedostajie malejącym do zera i iech g k x) = si kx. Założmy, że oba ciągi są określoe a przedziale [δ, 2π δ], gdzie 0 < δ < π. Dla każdego g k x) si + 2 x si 2 x si 2 x si δ, 2
7 7 więc sumy częściowe ciągu {g k } są jedostajie ograiczoe. Na mocy twierdzeia Dirichleta szereg f k x) si kx jest więc jedostajie zbieży. W szczególości, szereg si kx k jest jedostajie zbieży dla δ x 2π δ. Zaiepokojoy Czytelik mógłby jedak zapytać, czy sumy g kx) ie są przypadkiem jedostajie ograiczoe dla wszystkich x [0, 2π]. Nasze ograiczeie do przedziału [δ, 2π δ] może przecież być rezultatem iedostateczie dobrego szacowaia. Tak jedak ie jest. Aby się o tym przekoać, podstawmy do aszej sumy wartości ciągu x = π/. Wtedy +)π si 2 si π/3 g k x ) = /π si π/2 si π/2 a więc lim sup 0 x π/2 g k x) =. Widać tu bardzo wyraźie, że jedostaja ograiczoość jest ograiczoością ze względu a dwie zmiee oraz x Twierdzeie jedostaje kryterium Abela). Jeżeli f k : I R jest jedostajie ograiczoym mootoiczym ciągiem fukcyjym, a ciąg sum częściowych ciągu fukcyjego g k : I R jest jedostajie zbieży, to szereg f kg k jest jedostajie zbieży. Dowód. Jak wyżej możemy przyjąć, że ciąg f k ) jest malejący, f k 0 i f k C. Ozaczmy G = g k, G = g k, H = G G. Jak widać, H 0 i G k = H k. Niech ε > 0. Na mocy ierówości Abela f k x)g k x) = f k x)h k x) 2C sup H k < ε k m k=m k=m dla dostateczie dużych m, bo H k 0. Nasz wyjściowy szereg spełia zatem jedostaje kryterium Cauchy ego, więc jest jedostajie zbieży. Wiemy, że fukcja różiczkowala w daym pukcie jest też w tym pukcie ciągła. Łatwo podać przykład fukcji ciągłej, ale ieróżiczkowalej w izolowaych puktach. Taką fukcją jest p. ux) = distx, Z). Jest to fukcja ciągła kawałkami liiowa) a całej prostej, ale ieróżiczkowala w puktach x = 2. Okazuje się, że istieją fukcje ciągłe, które ie mają igdzie pochodej. 8.3 va der Waerde). Niech u k x) = 4 k u4 k x) dla k N {0}. Fukcja zadaa szeregiem 8.32) fx) = u k x), x R,
8 8 jest ciągła. Nie jest jedak różiczkowala w żadym pukcie. To, że fukcja f zdefiiowaa szeregiem 8.32) jest ciągła wyika z istieia zbieżej majoraty liczbowej. Trudiej jest pokazać, że f ie jest igdzie różiczkowala i ie będziemy tego tu robić. Pierwszy przykład fukcji ciągłej i igdzie ie różiczkowalej pochodzi od Weierstrassa i jest dość skomplikoway. Przykład va der Waerdea korzysta z tego samego pomysłu, ale jest zaczie prostszy techiczie. Na cześć autora pomysłu skostruowaą wyżej fukcję azywa się czasem piłą Weierstrassa. Obecie rozważymy zagadieie jedostajego przybliżaia fukcji ciągłej wielomiaami. Widzieliśmy już cześiej, że każdą fukcję zdaą szeregiem potęgowym moża jedostajie aproksymować ciągiem wielomiów będących sumami częściowymi szeregu a każdym domkiętym odciku zawartym w otwartym przedziale zbieżości. Okazuje się, że moża udowodić zaczie więcej. Niech będzie daa fukcja f : [0, ] R. Aby udowodić astępe twierdzeie wprowadza się rodzię wielomiaów ściśle związaych z fukcją f: ) B x) = f k k )xk x) k, które azywamy wielomiaami Bersteia Przykład. Proste rachuki pokazują, że w przypadku, gdy f =, mamy Gdy fx) = x, otrzymujemy B x) =, N. B x) = x, N. Wreszcie dla fukcji kwadratowej fx) = x 2 wielomiaami Bersteia są B x) = x2 + x, N Twierdzeie Weierstrass). Każda fukcja ciągła a przedziale domkiętym [0, ] jest jedostają graicą ciągu wielomiaów. Dowód. Niech ε > 0. Poieważ f jest jedostajie ciągła, więc dla pewej δ > 0 k ) fx) f < ε, o ile k x < δ. Dla pozostałych k k 2 f x fx) f 2 f ) k )2 δ 2. Zatem fx) B x) = [ k fx) f x )] k x) k k ε + 2 f δ 2 ) ε + 2 f x k )2 δ 2 ) x k x) k x k ) 2x k x) k
9 9 Ale x k )2 x k x) k = x 2 2x 2 + x2 + x co dowodzi aszego twierdzeia. = x x), Uwaga. Twierdzeie Weierstrassa łatwo uogólia się a dowoly przedział [a, b]. Istotie, jeśli f C[a, b]), to x a ) ϕt) = fa + tb a)), fx) = ϕ, b a jest fukcją ciągłą a [0, ]. Niech B będzie ciągiem wielomiaów Bersteia fukcji ϕ. Wtedy x a ) β x) = B fx). b a Uważy Czytelik zauważył być może, że szereg twierdzeń iiejszego rozdziału ma charakter kryterium pozwalającego dokoać zamiay kolejości pewych przejść graiczych. Na zakończeie rozdziału postaramy się wyjaśić, dlaczego w tych twierdzeiach decydującą rolę odgrywa zbieżość jedostaja Twierdzeie zmiaa kolejości przejść graiczych). Niech dla każdego N istieje graica lim am, ) = A) m i dla każdego m N graica lim am, ) = Bm). Jeśli przyajmiej jeda z tych graic jest jedostaja względem iezwiązaego ideksu, to istieją obie graice iterowae i są sobie rówe: lim A) = lim Bm). m Dowód. Przypuśćmy, że am, ) Bm), gdy. Niech lim m Bm) = B. Wtedy dla ε > 0 istieje N N, takie że co po przejściu do graicy względem m daje am, ) Bm) ε, N, m N, A) B ε, N. Zatem ciąg lim A) = B, a oto właśie am chodziło Wiosek. Niech będzie day ciąg podwójy α m,. Jeżeli szeregi m=0 α m, i =0 α m, są zbieże i przyajmiej jede z ich jest zbieży jedostajie względem iezwiązaego ideksu, to α m, = α m,. m=0 =0 =0 m= Wiosek. Niech będzie daa fukcja f : a, b) c, d) R i iech x 0, y 0 ) [a, b] [c, d]. Jeśli istieją graice lim x x0 fx, y) i lim y y0 fx, y) i przyajmiej jeda z ich jest jedostaja względem iezwiązaej zmieej, to istieją obie graice iterowae i są sobie rówe: lim x x 0 lim fx, y) = lim lim fx, y). y y 0 x x 0 y y 0
10 0 Dowód. Zgodie z defiicją Heie go asze założeia ozaczają, że dla każdego ciągu x x 0 i każdego ciągu y m y 0 istieją graice lim fx, y m ) = ϕx ), lim fx, y m ) = ψy m ) m i jeda z tych graic jest jedostaja względem iezwiązaego ideksu. Zatem a mocy twierdzeia o zmiaie kolejości przejść graiczych lim ϕx ) = lim ψy m). m co wobec dowolości ciągów pociąga tezę Przykład. Niech będzie day szereg potęgowy fx) = a x, x < r, =0 gdzie r > 0 jest promieiem zbieżości. Ustalmy x 0 r, r). Niech x 0 < ρ < r. Jak wiemy, szereg f jest jedostajie zbieży a odciku [ ρ, ρ], więc lim a x = a x 0, x x 0 =0 co daje jeszcze jedo uzasadieie ciągłości szeregu potęgowego wewątrz przedziału zbieżości. =0
11 . Pokaż, że fukcje Zadaia [, ) x log x, [a, b] x x α, [, ) x + /x) x, gdzie α, są lipschitzowskie. 2. Pokaż, że dla każdego a R fukcja wykładicza, a] x e x R spełia waruek Lipschitza ze stałą C = e a. 3. Niech f : a, b) R bedzie wypukła. Udowodij, że a każdym przedziale [c, d] a, b) fukcja f spełia waruek Lipschitza. Wywioskuj stąd, że a) fukcja wypukła a przedziale otwartym jest ciągła, b) fukcja wypukła a przedziale domkiętym może mieć ieciągłości tylko a końcach przedziału. Podaj stosowy przykład. 4. Udowodij, że jeśli f : R [0, ) jest parzystą fukcją podaddytywą, to fx) fy) fx y), x, y R. 5. Pokaż, że fukcja x x α, gdzie 0 < α, jest lipschitzowska a przedziale [, ). 6. Rozważmy fukcję fx) = x α dla α >. Pokaż, że jest oa lipschitzowska a przedziale [0, ]. 7. Sprawdź, że fukcja x x x a przedziale 0, ) jest podaddytywa. 8. Ozaczmy przez dx) odległość liczby x R od ajbliższej liczby całkowitej. Pokaż, że dx) = mi{mx), m x)} oraz że x dx) spełia waruek Lipschitza ze stałą C =. 9. Przypomij dowód rówoważości defiicji ciągłości Cauchy ego i Heiego i zaadaptuj go do przypadku jedostajej ciągłości. 0. Oblicz log2 + x ) lim, x > 0.. Daa jest ciągła fukcjia f : R R. Pokaż, że f jest jedostajie ciągła wtedy i tylko wtedy, gdy dla każdego ciągu x 0 ciąg fukcyjy f x) = fx + x) jest zbieży jedostajie do f. 2. Pokaż bezpośredio, ie korzystając z twierdzeia Weierstrassa, że fukcję x x moża aproksymować jedostajie wielomiaami a odciku [/2, 3/2]. W tym celu rozwiń tę fukcję w szereg Taylora wokół. 3. Niech f : a ɛ, b + ɛ) będzie fukcją różiczkowalą ) w sposób ciągły. Udowodij, że ciąg ilorazów różicowych f x) = fx + ) fx) jest zbieży jedostajie do f. 4. Zbadaj jedostają zbieżość ciągów fukcjyjych a) f x) = x x ) a [0, ], b) f x) = x a 0, ]. 5. Udowodij, że fukcje a) fx) = + x a R, b) gx) = e x a [0, ), c) hx) = x x si x a [0, ] są jedostajie ciągłe. 6. Udowodij, że fukcja f ciągła a R i mająca graice liczbowe w ± jest jedostajie ciągła. 7. Niech u u a I i iech v CI) będzie ograiczoa. Pokaż, że vu vu. 8. Określ obszar zbieżości bezwzględej i warukowej szeregów: x, 2 si x, 2 e x, x x, 32 2 x x). 9. Pokaż, że jeśli szereg Dirichleta jest zbieży dla pewego x = x 0, to jest zbieży jedostajie dla x x 0. a x
12 2 20. Określ obszar zbieżości szeregów Newtoa: x ), x ). p 2. Niech f : [a, b] R będzie dowolą fukcją. Niech f x) = [fx)]. Pokaż, że f dąży jedostajie do f a [a, b]. 22. Posługując się kryterium Weierstarassa, udowodij, że podae szeregi są jedostajie zbieże: ) x x R), x < x < ), x + 5 x 2 x R), 23. Wykaż, że fukcja fx) = si kx x 2 e x x 0). k jest ciągła i ma ciągła pochodą w R. 3 w obszarze x > 2 jest ciągła i ma ciągłą pochodą. 24. Wykaż, że fukcja fx) = si x x 25. Uzasadij jedostają zbieżość podaych szeregów przy pomocy kryteriów Abela i Dirichleta: oraz cos x 2 + x 2, si x + x, 0 < δ x 2π δ, ) + x), x 0. Dlaczego pierwsze dwa szeregi ie są zbieże jedostajie a całym przedziale [0, 2π]? Podstaw x = /. 26. Niech f x) = + x2. Pokaż, że ciągi fukcyje {f } i {f } są zbieże puktowo, ale ieprawdą jest, że ) lim f x) = lim f x), x R. 27. Udowodij, że szereg x +x jest jedostajie zbieży w każdym przedziale [ η, η], 2 gdzie 0 < η <, ale ie w, ). 28. Określ obszar zbieżości szeregów: 2 si x, 3 si 4 x, xe x, + x, x + x, 2 + x + 3 x. log x + 2), 29. Udowodij, że podae iżej szeregi są jedostajie zbieże: si x 2 + x 2 x R), log + x) x x 2), e x x R), 2 x 2 e 2 x x R). 30. Pokaż, że fukcja fx) = log+kx) ma pochode wszystkich rzędów. kx k 3. Pokaż, że ciąg ϕ x) = + x x ) e 2x jest zbieży mootoiczie i jedostajie.
13 32. Pokaż, że si x si 2 x dla każdego x R i każdego N. 33. Udowodij, że podae szeregi są jedostajie zbieże a R: si x + x 2, ) si x ) si x + x 2, + x + x 4 ) e 2x. 34. Pokaż, że szereg ) 35. Wykaż, że szereg fukcję ciągłą a e x x si 2 x) 2, e ). jest zbieży jedostajie a [, ). si x si 2 x + x 2. defiiuje fukcję ciągłą a R, a szereg log + x) 3
I. Ciągi liczbowe. , gdzie a n oznacza n-ty wyraz ciągu (a n ) n N. spełniający warunek. a n+1 a n = r, spełniający warunek a n+1 a n
I. Ciągi liczbowe Defiicja 1. Fukcję określoą a zbiorze liczb aturalych o wartościach rzeczywistych azywamy ciągiem liczbowym. Ciągi będziemy ozaczać symbolem a ), gdzie a ozacza -ty wyraz ciągu a ). Defiicja.
Bardziej szczegółowoRÓWNANIA RÓŻNICZKOWE WYKŁAD 11
RÓWNANIA RÓŻNICZKOWE WYKŁAD Szeregi potęgowe Defiicja Fukcja y = f () jest klasy C jeżeli jest -krotie różiczkowala i jej -ta pochoda jest fukcją ciągłą. Defiicja Fukcja y = f () jest klasy C, jeżeli jest
Bardziej szczegółowoa 1, a 2, a 3,..., a n,...
III. Ciągi liczbowe. 1. Defiicja ciągu liczbowego. Defiicja 1.1. Ciągiem liczbowym azywamy fukcję a : N R odwzorowującą zbiór liczb aturalych N w zbiór liczb rzeczywistych R i ozaczamy przez { }. Używamy
Bardziej szczegółowoZadania z analizy matematycznej - sem. I Szeregi liczbowe
Zadaia z aalizy matematyczej - sem. I Szeregi liczbowe Defiicja szereg ciąg sum częściowyc. Szeregiem azywamy parę uporządkowaą a ) S ) ) ciągów gdzie: ciąg a ) ciąg S ) jest day jest ciągiem sum częściowych
Bardziej szczegółowoSZEREGI LICZBOWE. s n = a 1 + a a n = a k. k=1. aq n = 1 qn+1 1 q. a k = s n + a k, k=n+1. s n = 0. a k lim n
SZEREGI LICZBOWE Z ciągu liczb a, a 2,... utwórzmy owy ciąg Przyjmijmy ozaczeia s = a + a 2 +... a = a k. k= k= a k = a + a 2 +... = s. Gdy graica k= a k jest liczbą, to mówimy, że szereg k= a k jest sumowaly
Bardziej szczegółowo3. Funkcje elementarne
3. Fukcje elemetare Fukcjami elemetarymi będziemy azywać fukcję tożsamościową x x, fukcję wykładiczą, fukcje trygoometrycze oraz wszystkie fukcje, jakie moża otrzymać z wyżej wymieioych drogą astępujących
Bardziej szczegółowoI kolokwium z Analizy Matematycznej
I kolokwium z Aalizy Matematyczej 4 XI 0 Grupa A. Korzystając z zasady idukcji matematyczej udowodić ierówość dla wszystkich N. Rozwiązaie:... 4 < + Nierówość zachodzi dla, bo 4
Bardziej szczegółowoStwierdzenie 1. Jeżeli ciąg ma granicę, to jest ona określona jednoznacznie (żaden ciąg nie może mieć dwóch różnych granic).
Materiały dydaktycze Aaliza Matematycza Wykład Ciągi liczbowe i ich graice. Graice ieskończoe. Waruek Cauchyego. Działaia arytmetycze a ciągach. Podstawowe techiki obliczaia graic ciągów. Istieie graic
Bardziej szczegółowoDamian Doroba. Ciągi. 1. Pierwsza z granic powinna wydawać się oczywista. Jako przykład może służyć: lim n = lim n 1 2 = lim.
Damia Doroba Ciągi. Graice, z których korzystamy. k. q.. 5. dla k > 0 dla k 0 0 dla k < 0 dla q > 0 dla q, ) dla q Nie istieje dla q ) e a, a > 0. Opis. Pierwsza z graic powia wydawać się oczywista. Jako
Bardziej szczegółowoMateriały do ćwiczeń z Analizy Matematycznej I
Materiały do ćwiczeń z Aalizy Matematyczej I 08/09 Maria Frotczak Ludwika Kaczmarek Katarzya Klimczak Maria Michalska Beata Osińska-Ulrych Tomasz Rodak Adam Różycki Grzegorz Skalski Staisław Spodzieja
Bardziej szczegółowo2 n < 2n + 2 n. 2 n = 2. 2 n 2 +3n+2 > 2 0 = 1 = 2. n+2 n 1 n+1 = 2. n+1
Tekst a iebiesko jest kometarzem lub treścią zadaia. Zadaie 1. Zbadaj mootoiczość i ograiczoość ciągów. a = + 3 + 1 Ciąg jest mootoiczie rosący i ieograiczoy poieważ różica kolejych wyrazów jest dodatia.
Bardziej szczegółowoZadania z Matematyka 2 - SIMR 2008/ szeregi zadania z rozwiązaniami. n 1. n n. ( 1) n n. n n + 4
Zadaia z Matematyka - SIMR 00/009 - szeregi zadaia z rozwiązaiami. Zbadać zbieżość szeregu Rozwiązaie: 0 4 4 + 6 0 : Dla dostateczie dużych 0 wyrazy szeregu są ieujeme 0 a = 4 4 + 6 0 0 Stosujemy kryterium
Bardziej szczegółowo+ ln = + ln n + 1 ln(n)
"Łatwo z domu rzeczywistości zajśd do lasu matematyki, ale ieliczi tylko umieją wrócid." Hugo Dyoizy Steihaus Niech (a ) będzie ieskooczoym ciągiem rzeczywistym. Def. Szeregiem = a azywamy parę ciągów
Bardziej szczegółowoTwierdzenia o funkcjach ciągłych
Automatya i Robotya Aaliza Wyład 5 dr Adam Ćmiel cmiel@aghedupl Twierdzeia o ucjach ciągłych Tw (Weierstrassa Jeżeli ucja : R [ R jest ciągła a [, to ograiczoa i : ( sup ( i ( i ( [, Dowód Ograiczoość
Bardziej szczegółowoSzeregi liczbowe. Szeregi potęgowe i trygonometryczne.
Szeregi iczbowe. Szeregi potęgowe i trygoometrycze. wykład z MATEMATYKI Automatyka i Robotyka sem. I, rok ak. 2008/2009 Katedra Matematyki Wydział Iformatyki Poitechika Białostocka Szeregi iczbowe Defiicja..
Bardziej szczegółowo2. Nieskończone ciągi liczbowe
Ciągiem liczbowym azywamy fukcję 2. Nieskończoe ciągi liczbowe a: N R. Wartości tej fukcji ozaczamy przez a) = a i azywamy wyrazami ciągu. Często ciąg ozaczamy przez {a } = lub po prostu przez {a }. Prostymi
Bardziej szczegółowoWzór Taylora. Matematyka Studium doktoranckie KAE SGH Semestr letni 2008/2009 R. Łochowski
Wzór Taylora Szeregi potęgowe Matematyka Studium doktorackie KAE SGH Semestr leti 8/9 R. Łochowski Graica fukcji w pukcie Niech f: R D R, R oraz istieje ciąg puktów D, Fukcja f ma w pukcie graicę dowolego
Bardziej szczegółowoWykład 19. Matematyka 3, semestr zimowy 2011/ grudnia 2011
Wykład 9 Matematyka 3, semestr zimowy 0/0 3 grudia 0 Zajmiemy się teraz rozwiięciem fukcji holomorficzej w szereg Taylora. Przypomijmy podstawowe fakty związae z szeregami potęgowymi o wyrazach rzeczywistych.
Bardziej szczegółowoSzeregi liczbowe. 15 stycznia 2012
Szeregi liczbowe 5 styczia 0 Szeregi o wyrazach dodatich. Waruek koieczy zbieżości szeregu Defiicja.Abyszereg a < byłzbieżyciąga musizbiegaćdo0. Jest to waruek koieczy ale ie dostateczy. Jak wiecie z wykładu(i
Bardziej szczegółowoWektory Funkcje rzeczywiste wielu. Matematyka Studium doktoranckie KAE SGH Semestr letni 2008/2009 R. Łochowski
Wektory Fukcje rzeczywiste wielu zmieych rzeczywistych Matematyka Studium doktorackie KAE SGH Semestr leti 2008/2009 R. Łochowski Wektory pukty w przestrzei R Przestrzeń R to zbiór uporządkowaych -ek liczb
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2B, lato 2015/16
Egzami,.6.6, godz. 9:-: Zadaie. puktów) Wyzaczyć wszystkie rozwiązaia rówaia z i w liczbach zespoloych. Zapisać wszystkie rozwiązaia w postaci kartezjańskiej bez używaia fukcji trygoometryczych) oraz zazaczyć
Bardziej szczegółowoInformatyka Stosowana-egzamin z Analizy Matematycznej Każde zadanie należy rozwiązać na oddzielnej, podpisanej kartce!
Iformatyka Stosowaa-egzami z Aalizy Matematyczej Każde zadaie ależy rozwiązać a oddzielej, podpisaej kartce! y, Daa jest fukcja f (, + y, a) zbadać ciągłość tej fukcji f b) obliczyć (,) (, (, (,) c) zbadać,
Bardziej szczegółowoWykład 7. Przestrzenie metryczne zwarte. x jest ciągiem Cauchy ego i posiada podciąg zbieżny. Na mocy
Wyład 7 Przestrzeie metrycze zwarte Defiicja 8 (przestrzei zwartej i zbioru zwartego Przestrzeń metryczą ( ρ X azywamy zwartą jeśli ażdy ciąg elemetów tej przestrzei posiada podciąg zbieży (do putu tej
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna A1, zima 2011/12. Kresy zbiorów. x Z M R
Kresy zbiorów. Ćwiczeia 21.11.2011: zad. 197-229 Kolokwium r 7, 22.11.2011: materiał z zad. 1-249 Defiicja: Zbiór Z R azywamy ograiczoym z góry, jeżeli M R x Z x M. Każdą liczbę rzeczywistą M R spełiającą
Bardziej szczegółowo1 Twierdzenia o granicznym przejściu pod znakiem całki
1 Twierdzeia o graiczym przejściu pod zakiem całki Ozaczeia: R + = [0, ) R + = [0, ] (X, M, µ), gdzie M jest σ-ciałem podzbiorów X oraz µ: M R + - zbiór mierzaly, to zaczy M Twierdzeie 1.1. Jeżeli dae
Bardziej szczegółowoOperatory zwarte Lemat. Jeśli T jest odwzorowaniem całkowym na przestrzeni Hilberta X = L 2 (Ω) z jądrem k L 2 (M M)
Operatory zwarte Niech X będzie przestrzeią Baacha. Odwzorowaie liiowe T azywa się zwarte, jeśli obraz kuli jedostkowej T (B) jest zbiorem warukowo zwartym. Przestrzeń wszystkich operatorów zwartych a
Bardziej szczegółowodna szeregu. ; m., k N ; ó. ; u. x 2n 1 ; e. n n! jest, że
KILKA ZADAŃ O SZEREGACH Zbadać zbieżość i zbieżość bezwzgle da = a, jeśli a = a!! ; a + + ; c + ; ć! ; d +/ + 3 ; e! e 3 3+ ; f ; + g 000+ ; h ; + i! ; j k ; l 5 + l + 7 0 +3 6 0 + ; +3 ; ; m 3 + 3 ; +a
Bardziej szczegółowoAnaliza matematyczna I. Pula jawnych zadań na kolokwia.
Aaliza matematycza I. Pula jawych zadań a kolokwia. Wydział MIiM UW, 25/6 ostatie poprawki: 8 styczia 26 Szaowi Państwo, zgodie z zapowiedzią, a każdym kolokwium w pierwszym semestrze co ajmiej jeda trzecia
Bardziej szczegółowoAnaliza matematyczna. Robert Rałowski
Aaliza matematycza Robert Rałowski 6 paździerika 205 2 Spis treści 0. Liczby aturale.................................... 3 0.2 Liczby rzeczywiste.................................... 5 0.2. Nierówości...................................
Bardziej szczegółowozadań z pierwszej klasówki, 10 listopada 2016 r. zestaw A 2a n 9 = 3(a n 2) 2a n 9 = 3 (a n ) jest i ograniczony. Jest wiec a n 12 2a n 9 = g 12
Rozwiazaia zadań z pierwszej klasówki, 0 listopada 06 r zestaw A Ciag a ) jest zaday rekuryjie: a a, a + a a 9, a R, a
Bardziej szczegółowoAnaliza numeryczna Kurs INP002009W. Wykład 1 Narzędzia matematyczne. Karol Tarnowski A-1 p.223
Aaliza umerycza Kurs INP002009W Wykład Narzędzia matematycze Karol Tarowski karol.tarowski@pwr.wroc.pl A- p.223 Pla wykładu Czym jest aaliza umerycza? Podstawowe pojęcia Wzór Taylora Twierdzeie o wartości
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1, zima 2016/17
Egzami, 18.02.2017, godz. 9:00-11:30 Zadaie 1. (22 pukty) W każdym z zadań 1.1-1.10 podaj w postaci uproszczoej kresy zbioru oraz apisz, czy kresy ależą do zbioru (apisz TAK albo NIE, ewetualie T albo
Bardziej szczegółowolim a n Cigi liczbowe i ich granice
Cigi liczbowe i ich graice Cigiem ieskoczoym azywamy dowol fukcj rzeczywist okrelo a zbiorze liczb aturalych. Dla wygody zapisu, zamiast a() bdziemy pisa a. Elemet a azywamy -tym wyrazem cigu. Cig (a )
Bardziej szczegółowoMetody badania zbieżności/rozbieżności ciągów liczbowych
Metody badaia zbieżości/rozbieżości ciągów liczbowych Ryszard Rębowski 14 grudia 2017 1 Wstęp Kluczowe pytaie odoszące się do zagadieia badaia zachowaia się ciągu liczbowego sprowadza się do sposobu opisu
Bardziej szczegółowoCiągi liczbowe wykład 3
Ciągi liczbowe wykład 3 dr Mariusz Grządziel semestr zimowy, r akad 204/205 Defiicja ciągu liczbowego) Ciagiem liczbowym azywamy fukcję odwzorowuja- ca zbiór liczb aturalych w zbiór liczb rzeczywistych
Bardziej szczegółowoFunkcja wykładnicza i logarytm
Rozdział 3 Fukcja wykładicza i logarytm Potrafimy już defiiować potęgi liczb dodatich o wykładiku wymierym: jeśli a > 0 i x = p/q Q dla p, q N, to aturalie jest przyjąć a x = a 1/q) p = a 1/q } {{... a
Bardziej szczegółowogi i szeregi funkcyjne
ostatia aktualizacja: 15 czerwca 2012, 18:42 Podobie jak poprzedio wieszam tekst, ad którym powiieem jeszcze popracować, wie c prosze o iformacje o zauważoych b le dach. Przyk lad fukcji g lej igdzie ieróżiczkowalej
Bardziej szczegółowoEkonomia matematyczna - 1.1
Ekoomia matematycza - 1.1 Elemety teorii kosumeta 1. Pole preferecji Ozaczmy R x x 1,...,x : x j 0 x x, x j1 j. R rozpatrujemy z ormą x j 2. Dla x x 1,...,x,p p 1,...,p Ip x, p x j p j x 1 p 1 x 2 p 2...x
Bardziej szczegółowoAnaliza matematyczna I. Pula jawnych zadań na kolokwia.
Aaliza matematycza I. Pula jawych zadań a kolokwia. Wydział MIiM UW, 23/4 ostatie poprawki: 6 listopada 23 Szaowi Państwo, zgodie z zapowiedzią, a każdym kolokwium w pierwszym semestrze co ajmiej 2 zadaia
Bardziej szczegółowoAnaliza matematyczna dla informatyków
Aaliza matematycza dla iformatyków Sprawdziay do Wykładów dla pierwszego roku iformatyki a Wydziale Matematyki, Iformatyki i Mechaiki Uiwersytetu Warszawskiego w latach 2007/8, 2008/9, 2009/0, 20/2, 202/3,
Bardziej szczegółowoMatematyka I. Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna Semestr zimowy 2018/2019 Wykład 11
Matematyka I Bezpieczeństwo jądrowe i ochroa radiologicza Semestr zimowy 2018/2019 Wykład 11 Całka ozaczoa podstawowe pojęcia Defiicja podziału odcika Podziałem P odcika < a, b > a części azywamy zbiór
Bardziej szczegółowoAnaliza matematyczna dla informatyków
Aaliza matematycza dla iformatyków Sprawdziay do Wykładów dla pierwszego roku iformatyki a Wydziale Matematyki, Iformatyki i Mechaiki Uiwersytetu Warszawskiego w latach 2007/8, 2008/9, 2009/0, 20/2, 202/3,
Bardziej szczegółowoZadanie 1.6. Niech n N, a R + \ N, a 2 = n. Wykazać, że a / Q. Zadanie 1.7. Wykazać następujące twierdzenia za pomocą indukcji matematycznej.
. Liczby wymiere zasada idukcji matematyczej przekroje Dedekida Zadaie.. Niech A Q. Wykazać że jeśli istieje mi A odp. max A) to istieje if A odp. sup A) oraz if A = mi A odp. sup A = max A). Zadaie..
Bardziej szczegółowoSzeregi liczbowe i ich własności. Kryteria zbieżności szeregów. Zbieżność bezwzględna i warunkowa. Mnożenie szeregów.
Materiały dydaktyze Aaliza Matematyza (Wykład 3) Szeregi lizbowe i ih własośi. Kryteria zbieżośi szeregów. Zbieżość bezwzględa i warukowa. Możeie szeregów. Defiija. Nieh {a } N będzie iągiem lizbowym.
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1A, zima 2012/13. Ciągi.
Jarosław Wróblewski Aaliza Matematycza 1A, zima 2012/13 Ciągi. Ćwiczeia 5.11.2012: zad. 140-173 Kolokwium r 5, 6.11.2012: materiał z zad. 1-173 Ćwiczeia 12.11.2012: zad. 174-190 13.11.2012: zajęcia czwartkowe
Bardziej szczegółowoI. CIĄGI I SZEREGI FUNKCYJNE. odwzorowań zbioru X w zbiór R [lub C] nazywamy ciągiem funkcyjnym.
I. CIĄGI I SZEREGI FUNKCYJNE 1. Zbieżość puktow i jedostj ciągów fukcyjych Niech X będzie iepustym podzbiorem zbioru liczb rzeczywistych R (lub zbioru liczb zespoloych C). Defiicj 1.1. Ciąg (f ) N odwzorowń
Bardziej szczegółowo1 Układy równań liniowych
Katarzya Borkowska, Wykłady dla EIT, UTP Układy rówań liiowych Defiicja.. Układem U m rówań liiowych o iewiadomych azywamy układ postaci: U: a x + a 2 x 2 +... + a x =b, a 2 x + a 22 x 2 +... + a 2 x =b
Bardziej szczegółowoMatematyka ETId I.Gorgol Twierdzenia o granicach ciagów. Twierdzenia o granicach ciagów
Twierdzeia o graicach ciagów Matematyka ETId I.Gorgol Zbieżość ciagu a jego ograiczoość TWIERDZENIE Jeżeli ci ag liczbowy a ) jest zbieży do graicy skończoej, to jest ograiczoy. Zbieżość ciagu a jego ograiczoość
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2 (LUX), lato 2017/18. a n n = 10.
Czy istieje ciąg (a ) taki, że (podać przykład lub dowieść, że ie istieje) : 576. a > 1 dla ieskończeie wielu, a > 0, szereg a jest zbieży. N 577. a = 1 2 dla ieskończeie wielu, a = 10. 578. a 2 = 1 N,
Bardziej szczegółowoZauważone błędy bardzo proszę zgłaszać mailem lub na ćwiczeniach. Z góry dziękuję :-)
Odpowiedzi do zadań z szeregów, cz I. Zauważoe błędy bardzo proszę zgłaszać mailem lub a ćwiczeiach. Z góry dziękuję :-. a +, wsk. skorzystać z rówości a b a b, astępie a+b wyciągąć ajwyższe potęgi z liczika
Bardziej szczegółowoMateriały do wykładu Matematyka Stosowana 1. Dariusz Chrobak
Materiały do wykładu Matematyka Stosowaa Dariusz Chrobak 7 styczia 207 Spis treści Zbiory liczbowe i fukcje 2. Zbiór liczb wymierych Q...................... 2.2 Liczby iewymiere.........................
Bardziej szczegółowo1 Pochodne wyższych rzędów
1 Pochode wyższych rzędów 1.1 Defiicja i przykłady Def. Drugą pochodą fukcji f azywamy pochodą pochodej tej fukcji. Trzecia pochoda jest pochodą drugiej pochodej; itd. Ogólie, -ta pochoda fukcji jest pochodą
Bardziej szczegółowoWykªad 2. Szeregi liczbowe.
Wykªad jest prowadzoy w oparciu o podr czik Aaliza matematycza 2. Deicje, twierdzeia, wzory M. Gewerta i Z. Skoczylasa. Wykªad 2. Szeregi liczbowe. Deicje i podstawowe twierdzeia Deicja Szeregiem liczbowym
Bardziej szczegółowo1. Granica funkcji w punkcie
Graica ukcji w pukcie Deiicja Sąsiedztwem o promieiu r > 0 puktu a R azywamy zbiór S ( a ( a r ( a a Deiicja Sąsiedztwem lewostroym o promieiu r > 0 puktu a R azywamy zbiór S ( a ( a r Deiicja Sąsiedztwem
Bardziej szczegółowoAnaliza I.1, zima globalna lista zadań
Aaliza I., zima 207 - globala lista zadań Marci Kotowsi 8 styczia 208 Podstawy Zadaie. Udowodij, że dla ażdego aturalego liczby 7 2 + oraz 7 2 dzielą się przez 6. Zadaie 2. Rozstrzygij, czy poiższe liczby
Bardziej szczegółowoAnaliza Matematyczna I dla Inżynierii Biomedycznej Lista zadań
Aaliza Matematycza I dla Iżyierii Biomedyczej Lista zadań Jacek Cichoń, WPPT PWr, 205/6 Logika, zbiory i otacja matematycza Zadaie Niech p, q, r będą zmieymi zdaiowymi. Pokaż, że:. = ( (p p)), 2. = (p
Bardziej szczegółowoDydaktyka matematyki III-IV etap edukacyjny (wykłady)
Dydaktyka matematyki III-IV etap edukacyjy (wykłady) Wykład r 12: Fukcja wykładicza cd. Ciągłość fukcji. Pochoda fukcji Semestr zimowy 2018/2019 Fukcja wykładicza (cd.) propozycja Podobie jak w przykładach
Bardziej szczegółowoAnaliza numeryczna. Stanisław Lewanowicz. Aproksymacja funkcji
http://www.ii.ui.wroc.pl/ sle/teachig/a-apr.pdf Aaliza umerycza Staisław Lewaowicz Grudzień 007 r. Aproksymacja fukcji Pojęcia wstępe Defiicja. Przestrzeń liiową X (ad ciałem liczb rzeczywistych R) azywamy
Bardziej szczegółowo5. Szeregi liczbowe. A n = A = lim. a k = lim a k, a k = a 1 + a 2 + a
5. Szeregi liczbowe Niech będzie day iesończoy ciąg liczbowy {a }. Ciąg A = azywamy ciągiem sum częściowych ciągu {a }. Jeżeli ciąg {A } jest zbieży, mówimy, że ciąg {a } jest sumowaly, a graicę a A =
Bardziej szczegółowoRekursja 2. Materiały pomocnicze do wykładu. wykładowca: dr Magdalena Kacprzak
Rekursja Materiały pomocicze do wykładu wykładowca: dr Magdalea Kacprzak Rozwiązywaie rówań rekurecyjych Jedorode liiowe rówaia rekurecyje Twierdzeie Niech k będzie ustaloą liczbą aturalą dodatią i iech
Bardziej szczegółowox 1 2 3 t 1 (x) 2 3 1 o 1 : x 1 2 3 s 3 (x) 2 1 3. Tym samym S(3) = {id 3,o 1,o 2,s 1,s 2,s 3 }. W zbiorze S(n) definiujemy działanie wzorem
9.1. Izomorfizmy algebr.. Wykład Przykłady: 13) Działaia w grupach często wygodie jest zapisywać w tabelkach Cayleya. Na przykład tabelka działań w grupie Z 5, 5) wygląda astępująco: 5 1 3 1 1 3 1 3 3
Bardziej szczegółowoZadanie 3. ( ) Udowodnij, że jeśli (X n, F n ) jest martyngałem, to. X i > t) E X n. . t. P(sup
Szkice rozwiązań zadań z serii dwuastej oraz części zadań z kartkówki. Zadaie 1. Niech (X, F ) będzie martygałem. Czy X jest domykaly, jeśli ciąg EX l X jest zbieży? X jest zbieży prawie a pewo? X jest
Bardziej szczegółowoPrawdopodobieństwo i statystyka
Wykład VI: Metoda Mote Carlo 17 listopada 2014 Zastosowaie: przybliżoe całkowaie Prosta metoda Mote Carlo Przybliżoe obliczaie całki ozaczoej Rozważmy całkowalą fukcję f : [0, 1] R. Chcemy zaleźć przybliżoą
Bardziej szczegółowoAnaliza Funkcjonalna WPPT IIIr. semestr letni 2011 WYK LAD 9,5: ZBIEŻNOŚĆ S LABA I *-S LABA TWIERDZENIE BANACHA ALAOGLU 28/05/2013
Aaliza Fukcjoala WPPT IIIr. semestr leti 2011 WYK LAD 9,5: ZBIEŻNOŚĆ S LABA I *-S LABA TWIERDZENIE BANACHA ALAOGLU 28/05/2013 NiechX ozaczaprzestrzeńbaacha,ax jejdual a(czyliprzestrzeńfukcjoa lów ograiczoych
Bardziej szczegółowo1. Miara i całka Lebesgue a na R d
1. Miara i całka Lebesgue a a R d 1. Miara. Mówimy, że rodzia podzbiorów S zbioru Ω jest σ-ciałem, jeśli wraz z każdym zbiorem zawiera oa jego dopełieie i jest zamkięta a sumowaie przeliczalych podrodzi.
Bardziej szczegółowoAnaliza Matematyczna I dla Fizyki na WPPT Lista zadań
Aaliza Matematycza I dla Fizyki a WPPT Lista zadań Jacek Cichoń, WPPT, PWr, 07/8 Zadaia ozaczoe * są ieco trudiejsze od zadań bez gwiazdki. Zadaia ozaczoe ** są jeszcze trudiejsze. Wstęp. Logika, zbiory
Bardziej szczegółowoFunkcje trygonometryczne Moduł - dział -temat Funkcje trygonometry czne dowolnego kąta
Fukcje cze Moduł - dział -temat Fukcje cze dowolego kąta Lp 1 kąt w układzie współrzędych fukcje cze dowolego kąta zaki czych wartości czych iektórych kątów Kąt obrotu 2 dodati i ujemy kieruek obrotu wartości
Bardziej szczegółowoZBIEŻNOŚĆ CIĄGU ZMIENNYCH LOSOWYCH. TWIERDZENIA GRANICZNE
RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYKŁAD 8. ZBIEŻNOŚĆ CIĄGU ZMIENNYCH LOSOWYCH. TWIERDZENIA GRANICZNE 1 Zbieżość ciągu zmieych losowych z prawdopodobieństwem 1 (prawie apewo) Ciąg zmieych losowych (X ) jest
Bardziej szczegółowo5. Zasada indukcji matematycznej. Dowody indukcyjne.
Notatki do lekcji, klasa matematycza Mariusz Kawecki, II LO w Chełmie 5. Zasada idukcji matematyczej. Dowody idukcyje. W rozdziale sformułowaliśmy dla liczb aturalych zasadę miimum. Bezpośredią kosekwecją
Bardziej szczegółowoWyk lad 8 Zasadnicze twierdzenie algebry. Poj. ecie pierścienia
Wy lad 8 Zasadicze twierdzeie algebry. Poj ecie pierścieia 1 Zasadicze twierdzeie algebry i jego dowód Defiicja 8.1. f: C C postaci Wielomiaem o wspó lczyiach zespoloych azywamy fucj e f(x) = a x + a 1
Bardziej szczegółowoProblem. Jak praktycznie badać jednostajną ciągłość funkcji?
EAIiIB-Iormatya - Wyład 3- dr Adam Ćmiel miel@.agh.edu.pl Ciągłość uji w puie e. Fuję : azywamy iągłą w puie jeżeli Heie Cauhy Uwaga: Put ale ie musi być putem supieia zbioru. Jeżeli jest putem izolowaym
Bardziej szczegółowof '. Funkcja h jest ciągła. Załóżmy, że ciąg (z n ) n 0, z n+1 = h(z n ) jest dobrze określony, tzn. n 0 f ' ( z n
Metoda Newtoa i rówaie z = 1 Załóżmy, że fucja f :C C ma ciągłą pochodą. Dla (prawie) ażdej liczby zespoloej z 0 tworzymy ciąg (1) (z ) 0, z 1 = z f ( z ), ciąg te f ' (z ) będziemy azywać orbitą liczby
Bardziej szczegółowoAnaliza Matematyczna I dla Fizyki na WPPT Lista zadań
Aaliza Matematycza I dla Fizyki a WPPT Lista zadań Jacek Cichoń, WPPT, PWr, 208/9 Zadaia ozaczoe * są ieco trudiejsze od zadań bez gwiazdki. Zadaia ozaczoe ** są jeszcze trudiejsze. Wstęp. Logika, zbiory
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1A, zima 2014/15. n 4n n 1
30. Obliczyć wartość graicy ( 0 ( ( ( 4 +1 + 1 4 +3 + 4 +9 + 3 4 +7 +...+ 1 4 +3 + 1 ( ( 4 +3. Rozwiązaie: Ozaczmy sumę występującą pod zakiem graicy przez b. Zamierzamy skorzystać z twierdzeia o trzech
Bardziej szczegółowoFunkcje trygonometryczne Moduł - dział -temat Funkcje trygonometry czne dowolnego kąta
Fukcje cze Moduł - dział -temat Fukcje cze dowolego kąta Lp 1 kąt w układzie współrzędych fukcje cze dowolego kąta zaki czych wartości czych iektórych kątów Kąt obrotu 2 dodati i ujemy kieruek obrotu wartości
Bardziej szczegółowoCharakterystyki liczbowe zmiennych losowych: wartość oczekiwana i wariancja
Charakterystyki liczbowe zmieych losowych: wartość oczekiwaa i wariacja dr Mariusz Grządziel Wykłady 3 i 4;,8 marca 24 Wartość oczekiwaa zmieej losowej dyskretej Defiicja. Dla zmieej losowej dyskretej
Bardziej szczegółowoZestaw zadań do skryptu z Teorii miary i całki. Katarzyna Lubnauer Hanna Podsędkowska
Zestaw zadań do skryptu z Teorii miary i całki Katarzya Lubauer Haa Podsędkowska Ciała σ - ciała. Zbadaj czy rodzia A jest ciałem w przestrzei X=[0] a) A = X 0 b) A = X 0 3 3 c) A = { X { }{}{ 0}{ 0 }
Bardziej szczegółowoAnaliza I.1, zima wzorcowe rozwiązania
Aaliza I., zima 07 - wzorcowe rozwiązaia Marci Kotowsi 5 listopada 07 Zadaie. Udowodij, że dla ażdego aturalego liczba 7 + dzieli się przez 6. Dowód. Tezę udowodimy za pomocą iducji matematyczej. Najpierw
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2B, lato 2015/16
Egzami,.9.6, godz. :-5: Zadaie. ( puktów) Wyzaczyć wszystkie rozwiązaia rówaia z 4 = 4 w liczbach zespoloych. Zapisać wszystkie rozwiązaia w postaci kartezjańskiej (bez używaia fukcji trygoometryczych)
Bardziej szczegółowoModuł 4. Granica funkcji, asymptoty
Materiały pomocicze do e-learigu Matematyka Jausz Górczyński Moduł. Graica fukcji, asymptoty Wyższa Szkoła Zarządzaia i Marketigu Sochaczew Od Autora Treści zawarte w tym materiale były pierwotie opublikowae
Bardziej szczegółowoWykład z Rachunku Prawdopodobieństwa II
Matematyka stosowaa Wykład z Rachuku Prawdopodobieństwa II Adam Osękowski ados@mimuw.edu.pl http://www.mimuw.edu.pl/~ados Uiwersytet Warszawski, 2011 Streszczeie. Celem iiejszego skryptu jest wprowadzeie
Bardziej szczegółowoWykład 0. W analizie matematycznej szeregiem liczbowym przyjęło się nazywać napis
Wykład 0. Matematyka, semestr leti 00/0 Program poprzediego semestru kończy się badaiem szeregów liczbowych. W tak zwaych dawych czasach ludziom sprawiało trudość zrozumieie, że suma ieskończoej liczby
Bardziej szczegółowoSzkic notatek do wykładu Analiza Funkcjonalna MAP9907
Szkic otatek do wykładu Aaliza Fukcjoala MAP9907 Prowadzący: prof dr hab Tomasz Dowarowicz Sporządził: Paweł Szołtysek Spis treści I Wstęp do Aalizy Fukcjoalej 0 Przestrzeie Metryka Kula 3 Zbiory otwarte
Bardziej szczegółowoCAŁKA NIEOZNACZONA. F (x) = f(x) dx.
CAŁKA NIEOZNACZONA Mówimy, że fukcja F () jest fukcją pierwotą dla fukcji f() w pewym ustaloym przedziale - gdy w kadym pukcie zachodzi F () = f(). Fukcję pierwotą często azywamy całką ieozaczoą i zapisujemy
Bardziej szczegółowoPierwiastki z liczby zespolonej. Autorzy: Agnieszka Kowalik
Pierwiastki z liczby zespoloej Autorzy: Agieszka Kowalik 09 Pierwiastki z liczby zespoloej Autor: Agieszka Kowalik DEFINICJA Defiicja : Pierwiastek z liczby zespoloej Niech będzie liczbą aturalą. Pierwiastkiem
Bardziej szczegółowoMaciej Grzesiak Instytut Matematyki Politechniki Poznańskiej. Szeregi. a n = a 1 + a 2 + a 3 + (1) a k (2) s n = k=1. lim s n = S,
Maciej Grzesiak Istytut Matematyki Politechiki Pozańskiej Szeregi. Szeregi liczbowe Defiicja. Szeregiem liczbowym azywamy wyrażeie a = a + a + a 3 + () Liczby a, =,,... azywamy wyrazami szeregu. Natomiast
Bardziej szczegółowoZnajdowanie pozostałych pierwiastków liczby zespolonej, gdy znany jest jeden pierwiastek
Zajdowaie pozostałych pierwiastków liczby zespoloej, gdy zay jest jede pierwiastek 1 Wprowadzeie Okazuje się, że gdy zamy jede z pierwiastków stopia z liczby zespoloej z, to pozostałe pierwiastki możemy
Bardziej szczegółowoTwierdzenia graniczne:
Twierdzeia graicze: Tw. ierówośd Markowa Jeżeli P(X > 0) = 1 oraz EX 0: P X k 1 k EX. Tw. ierówośd Czebyszewa Jeżeli EX = m i 0 < σ = D X 0: P( X m tσ) 1 t. 1. Z partii towaru o wadliwości
Bardziej szczegółowoWYKŁAD Z ANALIZY MATEMATYCZNEJ I. dr. Elżbieta Kotlicka. Centrum Nauczania Matematyki i Fizyki
WYKŁAD Z ANALIZY MATEMATYCZNEJ I dr. Elżbieta Kotlicka Centrum Nauczania Matematyki i Fizyki http://im0.p.lodz.pl/~ekot Łódź 2006 Spis treści 1. CIĄGI LICZBOWE 2 1.1. Własności ciągów liczbowych o wyrazach
Bardziej szczegółowoFunkcje trygonometryczne Moduł - dział -temat Funkcje trygonometry czne dowolnego kąta
Fukcje trygoometrycze Moduł - dział -temat Fukcje trygoometry cze dowolego kąta 1 kąt w układzie współrzędych fukcje trygoometrycze dowolego kąta zaki trygoometryczych wartości trygoometryczych iektórych
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1 LUX, zima 2016/17
Kolokwiu r 5: piątek 8..06, godz. 8:5-9:00, ateriał zad. 40, 50-585. Kolokwiu r 53: piątek 5..06, godz. 8:5-9:00, ateriał zad. 50, 50-59. Kolokwiu r 54: piątek..06, godz. 8:5-9:00, ateriał zad. 83, 50-64.
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne oceny z matematyki w klasie III poziom rozszerzony
Wymagaia edukacyje a poszczególe ocey z matematyki w klasie III poziom rozszerzoy Na oceę dopuszczającą, uczeń: zazacza kąt w układzie współrzędych, wskazuje jego ramię początkowe i końcowe wyzacza wartości
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1A, zima 2014/15. n = Rozwiązanie: Stosując wzór na wartość współczynnika dwumianowego otrzymujemy
12. Dowieść, że istieje ieskończeie wiele par liczb aturalych k < spełiających rówaie ( ) ( ) k. k k +1 Stosując wzór a wartość współczyika dwumiaowego otrzymujemy ( ) ( )!! oraz k k! ( k)! k +1 (k +1)!
Bardziej szczegółowoO liczbach naturalnych, których suma równa się iloczynowi
O liczbach aturalych, których suma rówa się iloczyowi Lew Kurladczyk i Adrzej Nowicki Toruń UMK, 10 listopada 1998 r. Liczby aturale 1, 2, 3 posiadają szczególą własość. Ich suma rówa się iloczyowi: Podobą
Bardziej szczegółowoP ( i I A i) = i I P (A i) dla parami rozłącznych zbiorów A i. F ( ) = lim t F (t) = 0, F (+ ) = lim t + F (t) = 1.
Podstawy teorii miary probabilistyczej. Zbiory mierzale σ ciało zbiorów Załóżmy, że mamy jakiś zbiór Ω. Niech F będzie taką rodzią podzbiorów Ω, że: Ω F A F A F i I A i F i I A i F Wtedy rodzię F azywamy
Bardziej szczegółowoZdarzenia losowe, definicja prawdopodobieństwa, zmienne losowe
Metody probabilistycze i statystyka Wykład 1 Zdarzeia losowe, defiicja prawdopodobieństwa, zmiee losowe Dr Joaa Baaś Zakład Badań Systemowych Istytut Sztuczej Iteligecji i Metod Matematyczych Wydział Iformatyki
Bardziej szczegółowoI. Podzielność liczb całkowitych
I Podzielość liczb całkowitych Liczba a = 57 przy dzieleiu przez pewą liczbę dodatią całkowitą b daje iloraz k = 3 i resztę r Zaleźć dzieik b oraz resztę r a = 57 = 3 b + r, 0 r b Stąd 5 r b 8, 3 więc
Bardziej szczegółowoRozdział 5. Szeregi liczbowe. 5.1 Szeregi liczbowe. Definicja sumy częściowej ciągu. Niech dany będzie ciąg liczbowy (a n ) n=1.
Rozdział 5 Szeregi liczbowe 5. Szeregi liczbowe Definicja sumy częściowej ciągu. Niech dany będzie ciąg liczbowy ( ). Ciąg (s n ) określony wzorem s n = n a j, n N, nazywamy ciągiem sum częściowych ciągu
Bardziej szczegółowo8.1 Zbieżność ciągu i szeregu funkcyjnego
Rozdzał 8 Cąg szereg fukcyje 8.1 Zbeżość cągu szeregu fukcyjego Dla skrócea zapsu przyjmjmy pewe ozaczee. Defcja. Nech X, Y. Przez Y X ozaczamy zbór wszystkch fukcj określoych a zborze X o wartoścach w
Bardziej szczegółowoZADANIA Z TOPOLOGII I. PRZESTRZENIE METRYCZNE. II. ZBIORY OTWARTE I DOMKNIĘTE.
ZADANIA Z TOPOLOGII I. PRZESTRZENIE METRYCZNE. 1. Niech (X, ρ) będzie przestrzeią metryczą zaś a liczbą rzeczywistą dodatią. Wykaż, że fukcja σ: X X R określoa wzorem σ(x, y) = mi {ρ(x, y), a} jest metryką
Bardziej szczegółowo