Premiera bezzałogowego systemu lotniczego E-310

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Premiera bezzałogowego systemu lotniczego E-310"

Transkrypt

1 bsl do zastosowań wojskowych i cywilnych Premiera bezzałogowego systemu lotniczego E-310 Platforma bezzałogowa z silnikiem elektrycznym na wyrzutni; widać inne, dwułopatowe śmigło Pod koniec czerwca na Centralnym Poligonie Sił Powietrznych w Ustce zaprezentowano funkcjonalny demonstrator technologii bezzałogowego systemu lotniczego E-310, przygotowany przez konsorcjum Polskiego Holdingu Obronnego oraz spółki Eurotech. Oprócz pokazu składników systemu oraz bezzałogowca w działaniu, przedstawiono techniczne i koncepcyjne szczegóły, niezwykle ważne dla potencjalnych użytkowników. Adam M. Maciejewski Wramach wprowadzenia trzeba naświetlić kilka faktów, które lepiej pozwolą zrozumieć, czym jest bezzałogowy system lotniczy E-310, na jakim etapie rozwoju jest obecnie oraz kto może być jego użytkownikiem. Oczywiście najbardziej naturalnie nasuwającym się na myśl odbiorcą jest wojsko, jednak oferta E-310 jest też skierowana do służb czy podmiotów cywilnych. Przedstawiony w Ustce zestaw był demonstratorem technologii. Platforma latająca, czyli bezzałogowiec Eurotechu ma statut prototypu (innymi słowy jest technologicznie dojrzały), natomiast pozostałe składniki systemu są demonstratorami technologii, jednak technologii będących w zasięgu konsorcjum projektowego. Przy czym tylko w przypadku zastosowania stricte wojskowego, system E-310 i jego składniki wymagałyby dalszego rozwoju, aby sprostać militarnym standardom. Natomiast dla użytkowników pozawojskowych E-310 jest już w konfiguracji możliwej do adaptacji wedle wymagań przyszłego klienta. Polskie Ministerstwo Obrony Narodowej ma bez wątpienia decydujący wpływ na losy E-310, gdyż inicjuje procedury zakupu bezzałogowców i może przeznaczyć na ten cel odpowiednie środki finansowe. Także w zastosowaniach typowo wojskowych bezzałogowy system lotniczy E-310 będzie miał najbardziej zaawansowaną technicznie konfigurację. A przyjęte rozwiązania opracowane przez PIT-RADWAR sprawią, że będzie mógł być technologicznym polskim wkładem w NATO-wski program AGS (Alliance Ground Surveillance), do którego Polska właśnie oficjalnie wróciła. Konsorcjum Zanim przejdziemy do technicznych szczegółów E-310, trzeba przedstawić podmioty, które skonstruowały cały system. Bezzałogowy system lotniczy E-310 przygotowało konsorcjum w składzie: Eurotech oraz Polski Holding Obronny największy krajowy dostawca uzbrojenia reprezentowany przez PIT-RADWAR S.A. (do lipca tego roku Bumar Elektronika S.A.) i Przemysłowe Centrum Optyki S.A. (PCO S.A.). W ten sposób swoje siły połączył producent lotniczych bezzałogowców, czyli mielecki Eurotech, mający już na swoim koncie wdrożenie latającego celu powietrznego MJ-7 Szogun (składnik Systemu Imitatorów Celów Powietrznych Vermin), wykorzystywanego przy szkoleniu Wojsk OPL; PIT-RADWAR czołowy polski dostawca systemów radiolokacyjnych oraz C4ISR oraz PCO specjalizujące się w systemach optoelektronicznych. Mamy więc w przypadku E-310 do czynienia z synergią potencjałów badawczo-rozwojowych spółki Eurotech, która od dekady specjalizuje się w lekkich latających platformach bezzałogowych oraz spółek Polskiego Holdingu Obronnego, dostarczających 42

2 rozwiązania z zakresu sensorów, łączności, kryptografii, przetwarzania i dystrybuowania danych. Klasyfikacja Biorąc pod uwagę trzy podstawowe parametry lotu, czyli zasięg, pułap i jego długotrwałość, E-310 plasuje się w grupie bezzałogowców krótkiego zasięgu. Zatem mówimy o statku powietrznym o promieniu działania rzędu 150 km, zdolnym do pozostawania w powietrzu do 15 godzin. Szczegółowe dane taktyczno-techniczne E-310 są zestawione w tabelce razem z najpopularniejszymi analogicznymi konstrukcjami zagranicznymi, należącymi do tej samej klasy bezzałogowców. Oczywiście tego typu klasyfikacje są w dużej mierze arbitralne. Odwołując się do klasyfikacji używanej w NATO, to E-310 plasuje się na granicy klasy I i II, czyli bsl o masie startowej rzędu kg, zapewniających rozpoznanie w skali taktycznej w promieniu km, czyli odpowiedni dla działań na szczeblu od batalionu do brygady. Terminologia W przypadku bezzałogowych statków powietrznych panuje w obiegu medialnym, tudzież w publicznej przestrzeni komunikacyjnej, spory terminologiczny chaos. W mediach panoszy się słowo-chwast dron, przeszczepione z potocznego angielskiego. Poza tym można powiedzieć, że o frekwencję użycia konkurują ze sobą określenia bezzałogowiec i bezpilotowiec, przy czym zalecany jest ten pierwszy, który stanowi część terminu bezzałogowy statek latający (bsl), który jest najpowszechniej używany. Jednak stosowanie takiego rozwinięcia skrótu bsl spycha na dalszy plan bardzo ważną rzecz. Otóż sam statek latający jest tylko częścią całego systemu, łącznie z niezbędną do jego działania infrastrukturą naziemną. Tak też jest w przypadku E-310, wobec tego bardziej prawidłowym jest rozwijanie skrótu bsl jako bezzałogowy system lotniczy (względnie bezzałogowy system powietrzny, czyli bsp). Podkreśla się w ten sposób, że oprócz samej platformy latającego, składa się on z wyposażenia zadaniowego montowanego na jego pokładzie, systemów kontroli i sterowania w tym systemów komunikacji i transmisji danych, odpowiednich elementów naziemnych, jak np. wyrzutnia oraz co równie istotne personelu obsługi (przede wszystkim piloci i operatorzy wyposażenia zadaniowego) oraz użytkownicy całego systemu, czy to wojskowi, czy cywilni. Do tego można jeszcze dodać odpowiednie zaplecze szkoleniowe, niezbędne do szkolenia kadr obsługujących bsl. Warto dodać, że jest to Pokazywana wcześniej na MSPO 2013 makieta była też obecna w tym roku na CP SP, łatwo dostrzec uproszczenia konstrukcyjne, jak antena ostrzowa u spodu nasady belki ogonowej czy brak pałąka chroniącego śmigło przy lądowaniu ujęcie tego zagadnienia także zaproponowane czy obowiązujące w NATO. Podsumowując, w skład pełnego bezzałogowego systemu lotniczego wchodzi: latająca platforma bezzałogowa, przenoszony przez nią ładunek użyteczny, systemy łączności i transmisji danych, komponent naziemny (kontener ze stanowiskiem operatorskim stacja kontroli misji), systemy pomocnicze (jak wyrzutnia dla bezzałogowca) oraz systemy szkoleniowe. Elementy systemu Platforma bezzałogowa E-310 Eurotech, konstruując swój bezzałogowiec, cały czas pamiętał o bardzo ważnej rzeczy w jakich warunkach geograficzno-klimatycznych będzie ta maszyna eksploatowana. Bezzałogowce, które dominują obecnie na rynku, powstały i były testowane, a także w większości eksploatowane, w suchym i gorącym klimacie. Nie trzeba nikogo przekonywać, że polski klimat różni się od tego na przykład na Bliskim Wschodzie. Zatem bezzałogowce eksploatowane w Polsce muszą borykać się z innymi temperaturami, siłą wiatru oraz wilgotnością powietrza. Analogiczne wyzwania czekają wyposażenie zadaniowe, zwłaszcza optoelektroniczne systemy obserwacji, do czego jeszcze wrócimy. Z tego powodu wszystkie elementy bezzałogowca, w tym napęd, musiały uwzględniać powyższe uwarunkowania. Eurotech przyjął, że jego samolot będzie działał przy umiarkowanym opadzie (trudno rezygnować z rozpoznania ze względu na zmienną pogodę), w zakresie temperatur od 30 C do 50 C, a na przykład w przypadku wiatru wiejącego z prędkością 60 km/h (a więc silny podmuch, 7 stopni w skali Beauforta, wystarczy, by wygiąć nieumiejętnie trzymany parasol), bsl E-310 może lecieć pod wiatr z prędkością 100 km/h. Zapewnia to prędkość patrolowania na poziomie km, jak i wytrzymałość kompozytowego płatowca. Istotnym parametrem dla latających bezzałogowców jest długotrwałość lotu, co ma Dane taktyczno-techniczne E-310 w zestawieniu z wybranymi bezzałogowcami tej samej klasy: Typ E-310 RQ-7B Shadow Hermes 90 LUNA 6 Producent Eurotech Polska AAI Corp./Textron Systems Izrael/St. Zj. Elbit Izrael EMT Niemcy Masa startowa [kg] 50/60/> (219) 115 <40 (<90) Długość [m] 3,0 3,65 4,2 2,36 (3,0) Rozpiętość [m] 5,4 4,27 (6,7) 5,5 4,17 (5,3) Wysokość [m] 0,7 0,91 ~1,0 5 0,87 (1,1) Prędkość przelotowa [km/h] (166) (90) Zasięg 1 [km] (125) 100 >100 Długotrwałość lotu [h] (9) (12) Pułap maks. [m] (5486) (>5000) Napęd silnik spalinowy lub hybrydowy 3 silnik spalinowy silnik spalinowy silnik spalinowy 1 Promień działania 2 Napęd: spalinowy/elektryczny/hybrydowy 3 Napęd docelowy spalinowo-elektryczny 4 Wartości w nawiasach dotyczą późnej wersji produkcyjnej z wydłużonym skrzydłem o rozpiętości 6,7 m 5 Wartość przybliżona 6 W nawiasach podane są dane wersji rozwojowej oznaczonej LUNA NG ARMIA 7 8 (70) lipiec Sierpień

3 Inny produkt Eurotechu imitator celu powietrznego MJ-7 Szogun z podczepionymi smugaczami podczerwieni przełożenie na czas, w jakim taki samolot może przebywać nad obserwowanym obszarem. E-310 z ładunkiem użytecznym o masie 10 kg może przebywać w powietrzu 15 godzin, choć zakłada się, że typowa misja będzie trwała jakieś 10 godzin, co i tak jest bardzo długo (bsl przeleci wtedy jakieś 1500 km). Fizyczna wytrzymałość dla operatorów systemów zadaniowych wynosi maksymalnie cztery godziny, po czym konieczni są zmiennicy. Zatem w przypadku misji godzinnej, trzeba zapewnić przynajmniej trzy zespoły operatorów. Sam bezzałogowiec nie różni się de facto konfiguracją od makiety, którą można było oglądać podczas MSPO 2013, była ona zresztą obecna też w Ustce. E-310 to średniopłat w układzie klasycznym z prostym skrzydłem o znacznym wydłużeniu, co przekłada się na wysoki współczynnik doskonałości aerodynamicznej. Końcówki skrzydeł mogą mieć winglety. Wrzecionowaty kadłub mieści w swej przedniej części przedziały z systemami rozpoznawczymi, a w tylnej układ zasilania i silnik napędzający trójłopatowe śmigło pchające o stałym skoku. W Ustce zainteresowanie budził wybór właśnie śmigła pchającego, a nie ciągnącego. Oczywiście taki wybór podyktowany jest z jednej strony łatwiejszym wyważeniem płatowca (systemy rozpoznawcze z przodu, napęd z tyłu), ale przede wszystkim śmigło pchające nie ogranicza pola widzenia systemów rozpoznawczych. E-310 ma usterzenie motylkowe. Do lądowania wykorzystuje wysuwaną płozę. Można na niej lądować i na stosunkowo miękkim podłożu, jak i na twardym, np. asfalcie. Płoza jest tania i można ją szybko wymienić na nową, gdy się zużyje. Podczas lądowania śmigło blokowane jest w pozycji chroniącej przed kontaktem z gruntem. Od dołu chroni je dodatkowo wystający pałąk, także ścieralny i łatwy do wymiany. Ze względu na sposób lądowania zastosowano chowaną głowicę optoelektroniczną, która wysuwa się poza obrys kadłuba po starcie i chowa przed lądowaniem (makieta E-310 wystawiona w zeszłym roku w Kielcach miała ten element celowo uproszczony na stałe przymocowany do kadłuba). Systemem awaryjnym jest chowany spadochron szybujący (gwarantuje niższą prędkość przyziemienia niż niesterowany). Lądowanie na płozie jest bardziej uniwersalne łatwiejszy dobór miejsca niż ze spadochronem i na dodatek pozwala do końca kontrolować lot statku powietrznego. Stąd spadochron jest tylko środkiem awaryjnym. Odrzucono także możliwość instalacji podwozia kołowego. Stałe pogarsza aerodynamikę i osiągi, chowane dodatkowo zwiększa masę i wymiary, a na dodatek oba wymagają twardego i równego lądowiska, gdyż wystarczy byle nierówność trawnika lub łąki, by złamać goleń podwozia i uszkodzić bezzałogowiec. Płatowiec do transportu rozkładany jest na sześć części, czyli oddzielnie mamy kadłub, dwa skrzydła, dwa stateczniki oraz śmigło. Wyjęcie bezzałogowca z pojemnika transportowego i złożenie zajmuje około pół godziny. Do startu wykorzystuje się holowaną pneumatyczną wyrzutnię szynową, zaadoptowaną z systemu Vermin, o masie ok. 1,5 tony, a holować ją może pojazd o masie 3,5 tony. Do sterowania wyrzutnią służy przenośny pulpit. Przygotowanie wyrzutni do pracy zajmuje około 15 minut. Stabilizują ją podpory hydrauliczne lub mechaniczne wedle życzenia zamawiającego. Zastosowanie takiej wyrzutni umożliwia start wykorzystujący aktualny kierunek wiatru. Pneumatyczny start jest też łagodny, przeciążenie na starcie wynosi tylko 10 g. Gdyby wykorzystać metodę neurobalistyczną ( procę ), wówczas przeciążenie przy starcie wyniosłoby 50 g! Napęd bezzałogowego samolotu stanowi obecnie albo silnik spalinowy, albo elektryczny. Żeby swobodnie operować na pułapie około 5000 metrów, niezastąpiony jest napęd spalinowy, na niższym pułapie, mniej więcej poniżej 1500 metrów można stosować Transmisja pracy obecnej głowicy optoelektronicznej, na drugim kadrze zbliżenie na punkt obserwacyjny (tzw. meczet) obserwację prowadzi się, wykorzystując zoom kamery i manewr pułapem lotu 44

4 Podgląd pracy systemu plot. Blenda, który eksploatuje MW RP. Na jednym kadrze termowizyjny obraz E-310 przelatującego na pułapie ok. 600 m silnik elektryczny. Docelowo planowany jest spalinowo-elektryczny napęd hybrydowy zapewni wysokie osiągi na wysokim pułapie i bardzo cichą pracę na niskim. Taki napęd będzie wyróżnikiem E-310 w porównaniu z konkurencją. Podczas pokazów w Ustce, część zgromadzonych osób sugerowała głośną pracę spalinowego napędu, jednak po pierwsze bezzałogowiec poruszał się wówczas bezpośrednio nad naszymi głowami i to na niskim pułapie metrów, a po drugie egzemplarz ten latał z silnikiem bez zamontowanych tłumików. W przeciągu następnych dwóch lat zostanie opracowany i ustalony resurs na trzy podstawowe elementy, czyli płatowiec, napęd oraz wyposażenie zadaniowe. Na obecnym etapie rozwoju programu nie jest to jeszcze konieczne. Wyposażenie zadaniowe Głowica optoelektroniczna Podstawowym systemem rozpoznawczym stosowanym na bezzałogowcach jest głowica optoelektroniczna, która realizuje zadania określane angielskim skrótowcem IMINT (IMagery INTelligence), czyli rozpoznanie obrazowe, przy czym zadania optoelektroniki obejmują obserwację i rozpoznanie, dostarczanie danych nawigacyjnych, podświetlanie celu (w paśmie widzialnym i podczerwieni) oraz stabilizację obrazu, najlepiej mechaniczną. Podczas pokazów w Ustce prototypowa platforma bezzałogowa miała zamontowany uproszczony model głowicy optoelektronicznej, dysponujący kolorowym kanałem dziennym i kanałem termowizyjnym. Przekazywany obraz i tak był dobrej jakości, bez problemu można było nawet z wyższego pułapu poznać charakterystyczne obiekty i miejsca poligonu, a nawet poszczególne pojazdy, jak na przykład obecne na poligonie stacje naprowadzania pocisków rakietowych systemu plot. Newa SC. Przy czym w czasie lotów zaprezentowano rozpoznawanie obiektów nie tylko za pomocą regulacji pola widzenia kamer, ale też stałym manewrowaniem pułapem lotu, czyli tak, jak to powinno mieć miejsce podczas prawdziwej misji bojowej. W polskich warunkach jest to nieuniknione ze względu na bardzo zróżnicowane warunki pogodowe. Ładnie krążyć można sobie nad pustynią w suchym klimacie. Taka tańsza wymienna głowica jest proponowana do zadań szkoleniowych, co obniża koszty ewentualnego wypadku. PCO pracuje nad docelową głowicą optoelektroniczną, skupimy się nad jej wersją do zadań wojskowych, jednak konfiguracja sensorów może być różna i zgodna z potrzebami odbiorcy, np. kanały umożliwiające analizę spektralną w podczerwieni mogą być przydatne przy ocenie stanu drzewostanów (drzewa zdrowe, chore, martwe) lub akcjach ratunkowych i gaśniczych (identyfikacja różnych źródeł światła sztucznego lub ognia). W przypadku pasma widzialnego spektroskopia być może będzie pomocna w szacowaniu ilości (ich żerowania) szkodników. W przypadku zastosowań wojskowych najważniejszy jest dobór kamery termowizyjnej. Obecnie najpopularniejsze są detektory średniofalowe (ang. mid-wavelength infrared, MWIR). Są one bardzo dobre do zastosowań przeciwlotniczych, gdyż dobrze wykrywają obiekty, których sygnatura termiczna kontrastowo wyróżnia się z tła, np. odrzutowiec na tle nieba. Detektory MWIR są stale udoskonalane i dominują w większości głowic optoelektronicznych, np. w dość popularnej głowicy MX-10 firmy L-3 WE- Obecna konfiguracja stacji naziemnej systemu z rozwiniętym masztem antenowym. Tę wersję stacji mogą już wykorzystywać wszystkie służby i użytkownicy cywilni Zbliżenie na ruchomy zespół anten kierunkowych SCAM montowanej m.in. w bsl Shadow 200. Rzecz w tym, że w przypadku konieczności wykrywania termowizyjnego obiektów dość dobrze zlewających się z otoczeniem (np. pojazdy lądowe w terenie, wykorzystanie pokryć obniżających lub zaburzających sygnaturę termiczną jeszcze bardziej pogarsza wykrywanie) lepsze są detektory długofalowe (long-wavelength infrared, LWIR). Do tego dochodzi wpływ klimatu i wartości ekstynkcji atmosfery (przejrzystości powie- 46

5 Adam M. Maciejewski Premiera bezzałogowego systemu lotniczego E-310 trza). W suchym klimacie wartość ekstynkcji atmosfery jest po prostu inna niż w polskim umiarkowanym. Tutaj znowu dochodzimy do kluczowej kwestii, że system dla Wojska Polskiego musi spełniać inne kryteria niż modele najpopularniejszych bsl dostępnych na światowym rynku. Z powyższych przyczyn PCO pracuje nad konstrukcją głowicy, która zawierałaby zarówno detektor MWIR, jak i LWIR. Warto dodać, że kamery termowizyjne PCO mają parametry zbliżone lub lepsze od kamer zagranicznych, co dowiodły testy porównawcze. Wśród pozostałych czujników będzie kolorowa kamera dzienna (matryca CMOS), dalmierz laserowy o natężeniu promieniowania bezpiecznym dla wzroku oraz opcjonalnie noktowizor. W przypadku E-310 optymalna byłaby głowica o wielkości 7 10 cali. Rozpoznanie elektroniczne Ambitnym zadaniem w przypadku E-310 jest wyposażenie platformy bezzałogowej nie tylko w środki rozpoznania wizualnego, ale też elektronicznego (ELectronic INTelligence, ELINT). Przede wszystkim w stację radiolokacyjną z syntetyczną aperturą (ang. Synthetic Aperture Radar, SAR). Umożliwia ona tworzenie radarowego obrazu pasa terenu o wysokiej rozdzielczości, nad którym przelatuje nosiciel SAR. Wysoka otrzymywana rozdzielczość wynika z dwuwymiarowego (w odległości i azymucie, czyli kierunku lotu) przetwarzania (kompresji) obrazu z SAR. W ten sposób dysponujemy obrazem o rozdzielczości rzędu kilkunastu na kilkanaście metrów, a w trybie HiSAR nawet tak wysoką, jak 1,5 1,5 metra, co umożliwia identyfikację poszczególnych obiektów, np. konkretnych budynków, zacumowanych jednostek pływających itp. Oczywiście taki rodzaj czujnika ma o wiele szersze pole zastosowania niż tylko rozpoznanie wojskowe. W ramach krótkiej dygresji można wspomnieć o ciekawych przykładach praktycznego użycia SAR w wielu służbach, w ramach wykonywanych przez nie zadań czy też innej działalności na niwie stricte cywilnej. Dzięki SAR można dokonać z powietrza inspekcji energetycznych linii przesyłowych, utrata nawet pojedynczego słupa trakcji będzie od razu widoczna. SAR umożliwia wykrywanie postawionych na akwenach sieci rybackich w tym tych nielegalnych a nawet namierzenie zabronionych metod połowowych, jak rozpięta pod wodą sieć wleczona przez dwie równolegle płynące jednostki. Dzięki SAR można ocenić stan pokrywy lodowej akwenów i wykryć wszelkie pęknięcia, co pozwala w porę ratować niefrasobliwych wędkarzy podlodowych. SAR na bezzałogowcu takim jak E-310 pomaga monitorować rzeki występujące ze swych koryt w trakcie powodzi, dostarczając centrum kryzysowemu obraz sytuacji w czasie rzeczywistym. Na dodatek bsl E-310 z SAR na pokładzie może działać w oddaleniu od obszaru dotkniętego powodzią, co nie utrudnia akcji ratowniczej prowadzonej za pomocą śmigłowców. Poza tym SAR wykrywa także skażenie wód (wycieki różnych substancji), ułatwia kontrole linii brzegowej, ruch pojazdów lądowych i pływających. PIT-RADWAR korzysta z doświadczeń zebranych w trakcie konstruowania i eksploatacji radiolokatora ARS-800, który ma tryb takiej pracy. ARS-800 przenoszą samoloty M28B Bryza-bis. Wyzwaniem w przypadku E-310 jest zminiaturyzowanie anteny, tak by zmieściła się wewnątrz kadłuba E-310 oraz by masa urządzenia Stanowisko operatorskie pilota można z niego kontrolować lot czterech bezzałogowców jednocześnie Stanowisko pracy operatora systemów rozpoznawczych dobrze widoczna mała ręczna klawiatura do szybkiego sterowania bezzałogowcem i jego systemami pokładowymi w locie ARMIA 7 8 (70) lipiec Sierpień

6 Wizja docelowej wersji naziemnej stacji kontroli w konfiguracji wojskowej [Fot. PIT-RADWAR] zamknęła się w 10 kg, aby jedna platforma mogła jednocześnie przenosić głowicę optoelektroniczną o masie 10 kg razem z SAR. W pierwszej wersji instalacji przewiduje się, że antena SAR będzie zainstalowana nieruchomo i umiejscowiona wzdłuż jednej strony kadłuba E-310, będziemy mieli zatem nieruchomy radar obserwacji bocznej. Natomiast docelowo zespół anteny ma mieć mechanizm przestawiający blok antenowy wewnątrz kadłuba, tak by można było prowadzić obserwację bez względu na wybrany kurs. Przewidywane pasmo pracy SAR to Ku/K, czyli GHz. Trzeba jeszcze raz podkreślić, że taka ministacja SAR będzie prawdziwą nowością w tej klasie bezzałogowców i żadna konkurencyjna konstrukcja takiego wyposażenia nie ma. Stacja na E-310 oprócz tradycyjnego trybu SAR będzie też dysponowała trybem odwróconego SAR (Inverse Synthetic Aperture Radar, ISAR) wykorzystującym ruch obserwowanego obiektu (przede wszystkim nawodnego), a nie nosiciela radaru oraz zdolnością wykrywania obiektów ruchomych na ziemi (Ground Moving Target Indication, GMTI). Zalety i wszystkie szczegóły związane z wykorzystaniem SAR wykraczają poza ramy tego artykułu, dlatego ograniczymy się do wskazania najważniejszych w kontekście E-310. Obraz uzyskiwany przez SAR nie zależy od odległości od obserwowanego pasa terenu ani od warunków pogodowych. Uzyskiwany obraz rozdzielczością przypomina zdjęcie fotograficzne, zobrazowanie w azymucie ograniczone jest zasięgiem lotu, przetwarzanie potokowe danych sprawia, że obserwowany jest ciągły pas powierzchni terenu. W przypadku lotu z prędkością 120 km/h można zobrazować 2500 km 2 terenu z rozdzielczością m w ciągu jednej godziny lotu. Każda komórka obserwacji terenu (każdy piksel) ma pełną georeferencję, co może być przydatne nie tylko w zastosowaniach wojskowych, ale i cywilnych, np. administracyjnych. Zdjęcia uzyskiwane w trybie wysokiej rozdzielczości SAR można poddawać wielokrotnej obróbce ze względu na format zapisu. Rozdzielczość obrazu nie zależy od odległości. W skład pozostałego wyposażenia ELINT będzie wchodził system wykrywania i identyfikacji promieniowania elektromagnetycznego, czyli przede wszystkim pracy naziemnych stacji radiolokacyjnych, pod kątem m.in. pasma, rodzaju promieniowania, typu impulsów i ich parametrów modulacji wewnętrznej. Przy czym prowadzenie takiego rozpoznania z powietrza daje znacznie bardziej precyzyjne dane niż w przypadku naziemnych systemów rozpoznawczych. A obecne polskie możliwości takiego rozpoznania prowadzonego z powietrza są bardziej niż skromne. E-310, wykorzystując triangulację, będzie wykrywał, identyfikował, klasyfikował i lokalizował źródła emisji elektromagnetycznej z wysoką precyzją. Anteny systemu będą rozmieszczone na płatowcu. W podstawowym wariancie rozpoznanie będzie prowadzone w paśmie Działanie w roju zapewnia jednoczesne kompleksowe rozpoznanie zarówno optoelektroniczne, jak i radioelektroniczne [Fot. Eurotech] Schemat działania E-310 w górach z wykorzystaniem retranslacji sygnału sterującego przez jeden z bezzałogowców lecący na dużym pułapie [Fot. Eurotech] 48

7 Wizualizacja głowicy optoelektronicznej konstrukcji PCO i jej najważniejszych sensorów [Fot. PCO] Pokaz możliwości stacji SAR w akcji przeciwpowodziowej radarowy obraz rzeki, która wyszła z koryta, z pełną georeferencją monitorowanego obszaru [Fot. PIT-RADWAR] radiolokacyjnym 2 18 GHz, rozszerzenie tego zakresu będzie możliwe na życzenie przyszłego użytkownika. Warto tutaj pamiętać, że przy wykorzystaniu kilku bezzałogowców jednocześnie działających w tzw. roju, przenoszących różne zestawy aparatury ELINT, będzie możliwe prowadzenie kompleksowego rozpoznania dzięki fuzji spływających danych. A to nie wszystko, część lecących bezzałogowców będzie dokonywać skanowania częstotliwości, podczas gdy inne będą mogły pełnić zadania walki radioelektronicznej, zakłócając wybraną emisję, inne mogą też występować w roli pasywnych lub aktywnych wabików prowokujących siły OPL nieprzyjaciela. Do innych zadań realizowanych dzięki aparaturze przenoszonej przez E-310 można dorzucić też zadania RIFF (Reverse Identification Friend or Foe), czyli tzw. radar wtórny, kiedy to lecący statek powietrzny wysyła zapytania systemu swój-obcy do obiektów powierzchniowych, prowadząc w ten sposób ich weryfikację. Funkcja przydatna także dla policji i innych służb bezpieczeństwa publicznego. W zastosowaniach pozawojskowych, przy patrolowaniu wybrzeża, E-310 może też przenosić System Automatycznej Identyfikacji (Automatic Identification System, AIS) limitowany zasięgiem radiowym. Bezzałogowa platforma E-310 z silnikiem spalinowym wyłożona na stojaku System łączności Do komunikowania się z bezzałogową platformą służą dwa łącza, jedno dla komend sterujących oraz drugie do wymiany informacji taktycznej (informacji zbieranych przez wyposażenie zadaniowe bezzałogowca podczas misji). Ta pierwsza musi charakteryzować się przepustowością 19,2 kb/s, podczas gdy w przypadku przesyłu danych wartość ta musi być znacznie wyższa i sięgać 10 Mb/s, co wynika też z wymogów kryptografii NINE. Biorąc pod uwagę dostępny w Polsce zakres częstotliwości, do sterowania za optymalne uznano pasmo o częstotliwości 1,35 1,4 GHz, a dla przesyłu danych 2,17 2,483 GHz, czyli tzw. pasmo III+ odpowiadające radiowemu pasmu L/S. Jego zaletą jest konieczna mniejsza moc, co przekłada się na oszczędność energii (zwłaszcza jej zapotrzebowaniu na pokładzie bsl) oraz korzystniejszą budowę anten mikrofalowych. Wymiana danych będzie odbywać się w oparciu o stos protokołów IP/UDP i przy zastosowaniu kryptografii SCIP/NINE (zgodnych z normami i zaleceniami NATO). Zastosowane terminale mogą przy tym pracować zgodnie z kryptografią sojuszniczą, jak i narodową. Maszt antenowy przy stacji naziemnej wyposażony jest w mechanizm obrotu, zatem anteny kierunkowe śledzą lot bezzałogowców. Z tego powodu, że w komunikowaniu stacji naziemnej z bezzałogowcem w locie wykorzystano anteny kierunkowe, nie ma możliwości zakłócenia sygnału przez jakiekolwiek urządzenia walki radioelektronicznej z antenami emitującymi sygnał zakłócający dookólnie. Z czysto teoretycznego punktu widzenia, aby przerwać łączność z bezzałogowcem, emiter sygnału zakłócającego musiałby się znaleźć bezpośrednio 50

8 Adam M. Maciejewski Premiera bezzałogowego systemu lotniczego E-310 na linii pomiędzy antenami stacji naziemnej i lecącym bezzałogowcem, co nie jest wykonalne. Do tego zawsze można zastosować hopping. Zagadnieniem, któremu poświęcono bardzo dużo uwagi, był wybór odpowiedniego typu anteny do zabudowy na płatowcu bezzałogowca. Wiadomo, że najlepiej, gdyby antena była możliwie najmniejsza, gdyż oznacza to małą masę i mały opór aerodynamiczny generowany podczas lotu. Na makiecie E-310 prezentowanej na MSPO 2013 można zauważyć antenę ostrzową na spodniej stronie kadłuba, u nasady belki ogonowej. Taki model anteny wybrano początkowo i miejsce jej montażu umożliwia lądowanie bezzałogowca na wysuniętej płozie bez groźby uszkodzenia anteny. W grę wchodzą jeszcze ultracienkie anteny nalepiane na płatowiec, bardzo lekkie, niestawiające oporu aerodynamicznego, jednak niezbyt trwałe, po czasie mogą się odklejać. Za najlepszy typ anteny na seryjnym wyrobie uznano antenę wbudowaną w płatowiec (ang. embedded antenna), np. w skrzydła. Antena taka ma bardzo małą masę, zapewnia dookólną charakterystykę w azymucie i oczywiście brak oporu aerodynamicznego. System łączności został zaprojektowany pod kątem użycia bezzałogowych platform E-310 działających w roju. Przy czym zakłada się, że stacja naziemna będzie w łączności tylko z jednym bsl w grupie, a on będzie służył jako retlanslator sygnału, przy czym każdy dowolny bsl może pełnić tę funkcję, nie są potrzebne żadne dodatkowe systemy łączności. Zatem sam E-310 jest środkiem łączności. Planowane jest działanie rojów składających się z 3 4 bezzałogowców, choć optymalna ilość wynosiłaby 4 5 maszyn. W komunikacji radiowej postanowiono zastosować radio programowalne (Software Defined Radio, SDR), a w przyszłości nie wyklucza się sięgnięcia po tzw. radio inteligentne (cognitive radio), czyli radio samouczące się środowiska elektromagnetycznego. Choć to daleka przyszłość. Obecnie przetestowana łączność zapewnia promień działania 60 km, docelowo zostanie on wydłużony do km. Aby te suche dane umieścić w jakimś kontekście, można podać przykłady konkretnego zastosowania. Użycie systemu wyposażonego w dwie platformy latające E-310 wystarczy, by Straż Graniczna mogła skutecznie patrolować 200 km granicy. Siedem pełnych zestawów bezzałogowego systemu lotniczego E-310 wystarczyłoby do pokrycia nadzorem całego terytorium Polski. W przypadku działania w terenie górzystym, jeden bezzałogowiec lecący na maksymalnym pułapie na silniku spalinowym Zbliżenie na wysuniętą płozę do lądowania, ten ścieralny element jest tani i łatwy w wymianie w przeciwieństwie do jakiegokolwiek podwozia kołowego Holowana wyrzutnia bezzałogowców, jej wymiary i masa zapewniają dobrą mobilność taktyczną i strategiczną w tym na pokładzie samolotów transportowych SP RP, np. w przypadku misji zagranicznych Pulpit do sterowania wyrzutnią mógłby stanowić węzeł komunikacyjny w kierowaniu kilkoma innymi maszynami, które na niskim pułapie (np. lecąc w dolinach i kotlinach) realizowałyby zadania na silnikach elektrycznych. Stacja kontroli misji Obecnie kontenerowa stacja naziemna jest w konfiguracji do zastosowań pozawojskowych. Kontener ze stanowiskami operatorskimi i przedziałem technicznym oraz oczywiście masztem antenowym osadzono na podwoziu lekkiego pojazdu Iveco model Daily. Z przodu kontenera patrząc z perspektywy szoferki jest przedział techniczny, a za nim oddzielony od niego klimatyzowany przedział operatorski z dwoma miejscami pracy. Obok siebie siedzą pilot bezzałogowca (po lewej) i operator wyposażenia zadaniowego. Każdy z nich dysponuje dwoma kolorowymi dotykowymi ekranami. Na monitorach pilota wyświetla się cyfrowa mapa terenu oraz przyrządy wirtualnego kokpitu. W tym miejscu warto zrobić małą dygresję odnośnie pilotowania lecącego bezzałogowca. W załogowym statku powietrznym, jego pilot odbiera bodźce z otoczenia ARMIA 7 8 (70) lipiec Sierpień

9 Platforma bezzałogowa z silnikiem elektrycznym, płoza do lądowania schowana, widać pałąk zabezpieczający śmigło przy lądowaniu, a także otwór w części nosowej, z której wysuwa się głowica obserwacyjna wszystkimi zmysłami, w tym też ciałem, reagując na zachowanie maszyny w powietrzu. Tymczasem pilot bezzałogowca ma jedynie wskazania przyrządów i to wszystko. Rodzi to poważne konsekwencje w przypadku procesu szkolenia i tłumaczy dlaczego piloci raz wyszkoleni na maszyny załogowe bardzo źle, jeśli w ogóle, przystosowują się do pilotowania bezzałogowców. Poświęcony był temu osobny panel seminarium. Wracając do opisu wnętrza stacji, to należy dodać, że jej stanowiska służą też planowaniu misji. Dzięki zautomatyzowaniu procesu sterowania (czy raczej kontroli nad lecącymi bezzałogowcami), pilot może prowadzić do czterech maszyn jednocześnie. Wynika to z tego, że przed misją wgrywa się trasę lotu i jego parametry, zatem podczas misji pilot tylko nadzoruje jej przebieg. Jeżeli natomiast operator dostrzeże coś wartego bliższej uwagi, wówczas pilot może ingerować w lot platformy i zmienić parametry lotu, takie jak kurs, prędkość, pułap albo włączyć krążenie E-310 nad danym obszarem, a w przyszłości przełączyć napęd ze spalinowego na elektryczny. Operator obsługuje teraz jednocześnie tylko jedną maszynę (jej zestaw czujników), nie zajmuje się jednak obróbką zbieranych danych, gdyż te są przesyłane dalej do systemu. W przyszłości, gdy zostanie dodana taka funkcja, operator będzie mógł włączyć układ automatycznego śledzenia celu (autotraker), na razie prowadzenie celu jest ręczne. Oprócz głównych, tradycyjnych klawiatur, są także mniejsze klawiatury do sterowania wyposażeniem podczas misji. Jest to rozwiązanie zaadoptowane z systemu plot. Blenda, gdyż tradycyjny okienkowy interfejs znany ze środowiska Windows jest za wolny do takich zadań, natomiast dobrze sprawdza się w trakcie przygotowywania misji. Z poziomu pulpitu sterowania można oczywiście wybrać sposób lądowania czy na płozie, czy jednak ze spadochronem. Oczywiście należy pamiętać, że prezentowana stacja jest demonstratorem technologii i docelowy wariant dla wojska będzie znacząco różny, tak pod względem budowy, jak i dostępnych funkcji. Chyba jedną z ciekawszych zapowiedzianych możliwości będzie dzielenie się obrazem (w grę wchodzi tylko możliwość odbioru transmisji danych z rozpoznania bez możliwości wpływu na sterowanie bezzałogowcem lub jego wyposażeniem). W przypadku operowania platformy lotniczej E-310 w pobliżu własnych oddziałów (w promieniu km), będą one mogły dostawać informacje (np. obraz wideo) bezpośrednio z krążącego nad nimi bezzałogowca. W roli terminali mogą być wykorzystane już użytkowane w wojsku wzmocnione komputery przenośne. Zatem byłby to system zachowując należyte proporcje podobny do amerykańskiego systemu ROVER (Remote Operations Video Enhanced Receiver) wykorzystywanego przez oddziały specjalne Stanów Zjednoczonych. Warto zatem przedstawić proponowaną konfigurację docelowej stacji naziemnej dla wojska. W wymiarze operacyjnym stacja kontroli misji prowadzi komunikację z bezzałogową platformą podczas jej lotu, a zarazem podłączona jest do otoczenia systemowego w ramach sieci systemu C4ISR (Command, Control, Communications, Computers, Intelligence, Surveillance and Reconnaissance, czyli dowodzenie, kontrola, komunikacja, cyfrowe przetwarzanie informacji, wywiad, dozór i rozpoznanie). W przypadku komunikacji z platformą, dwustronna transmisja dotyczy sygnałów sterujących i danych telemetrycznych, do tego dochodzi odbiór danych z rozpoznania przesyłanych przez bezzałogowiec. Informacje te są następnie przekazywane do centrów dowodzenia wyższego szczebla, z którymi utrzymywana jest komunikacja w ramach C2. Optymalnym docelowym rozwiązaniem byłaby hermetyczna kontenerowa stacja spełniająca normy ISO o wymiarach 6,54 3,66 2,48 m, podzielona na przedział techniczny (serwery systemu kontroli wraz z bazą danych wyników rozpoznania) i operacyjny z pięcioma (liczba ta może być różna, wedle wymagań zamawiającego) stanowiskami operatorskimi dwoma przeznaczonymi dla pilotów bezzałogowców, a trzy pozostałe dla operatorów systemów rozpoznawczych. Wymiary kontenera i wynikająca z nich masa sprawiają, że odpowiednim nośnikiem byłoby podwozie samochodu ciężarowego w układzie 6 6, np. z oferty spółki Jelcz. Zadania realizowane przez obsługę stacji naziemnej obejmują: planowanie misji (jej celu oraz przebiegu, w tym potrzebnego do jej wykonania wyposażenia), kontrolę misji 52

10 Adam M. Maciejewski Premiera bezzałogowego systemu lotniczego E-310 (sterowanie bezzałogową platformą, jej wyposażeniem, wynikami działania), przetwarzanie uzyskanych danych oraz interakcję z otoczeniem (wymiana danych), a także zapewnienie wsparcia systemu (np. monitorowanie sprzętu, szkolenie, zarządzanie systemem), usługi środowiskowe (np. obraz pola walki, meteorologia, GIS) i adaptacja (np. z zakresu cyberbezpieczeństwa: Certified Counterespionage and Information Security Manager, CCISM). Stacja naziemna dysponować będzie modularną i otwartą architekturą, co pozwoli na łatwą adaptację dowolnego wyposażenia, czy to typowo wojskowego, czy komercyjnego, a przyjęte rozwiązania zapewnią niższe koszty eksploatacji w porównaniu z ceną zakupu systemu, co jest o tyle istotne, że koszty użytkowania ponosi się przez największą część całego życia systemu. Oprogramowanie z otwartą i skalowalną architekturą będzie podatne na rozwój, będzie posiadać dokumentację projektową (techniczną) i dokumentację użytkową (eksploatacyjną), do tego dochodzi spełnianie wspomnianego już wymogu bezpieczeństwa teleinformatycznego, a kod źródłowy będzie poddany testom autorskim, zakładowym i państwowym funkcjonalnym w oparciu o scenariusze operacyjne. Architektura oprogramowania stacji bazuje na wspólnej magistrali danych spełniającej standard STANAG 4586 (Standard Interface of the Unmanned Control System for NATO Unmanned Aerial Vehicle interoperability), a także standard NIIA (NATO Intelligence, Surveillance, and Reconnaissance Interoperability Architecture). Zastosowanie wspólnej magistrali danych, która zawiera warstwę adaptacyjną obecną zarówno w stacji, jak i na platformie latającej umożliwia szybką adaptację poszczególnych elementów bezzałogowego systemu lotniczego, np. sensorów i zapewni kompatybilność nawet w sytuacji, kiedy bezzałogowiec, stacja albo sensory są z różnych źródeł. Oczywiście inne wymagane STA- NAG-i, jak na przykład te standaryzujące przepływ danych z rozpoznania obrazowego i radioelektronicznego, też będą spełnione. Warto pamiętać, że dobrze zaprojektowana architektura zmniejsza koszty nie tylko utrzymania, ale i kiedyś wycofania sprzętu z eksploatacji. Do tego dochodzi możliwość integracji dostępnych na rynku gotowych podzespołów i urządzeń oraz przetwarzanie komend z wyższych szczebli dowodzenia np. wiadomości w formacie ADatP-3. Serwis W przypadku bezzałogowego systemu latającego E-310 proponowany jest serwis funkcjonujący według zasady zintegrowanego wsparcia logistycznego (ang. Integrated Logistic Support, ILS) stosowanej dla wyrobów PIT-RADWAR czy wcześniej Bumar Elektronika. ILS oferuje metody i procedury określające rzeczywisty nadzór autorski nad wyrobem, od etapu projektu, aż do zakończenia resursu pracy wyrobu. Z punktu widzenia użytkownika, ILS jest istotny zarówno w okresie gwarancyjnym, jak i pogwarancyjnym. Integralną częścią takiej koncepcji serwisu jest katalog usług serwisowych dla danego urządzenia z oferty spółki PIT-RADWAR. W przypadku opisanego wcześniej skalowalnego i otwartego oprogramowania, to producent systemu zapewni wsparcie techniczne dla oprogramowania stacji naziemnej (odpowiednik gwarancji dla oprogramowania użytkowego), bieżące usuwanie ewentualnych błędów wykrytych w trakcie użytkowania, niezbędne modyfikowanie kodu zgodnie z potrzebami użytkownika, teoretyczne i praktyczne szkolenie wraz ze wsparciem w trakcie ćwiczeń poligonowych. W ramach szerszych działań PIT-RA- DWAR wraz ze swoimi partnerami z konsorcjum przewiduje wiele różnych form współpracy z przyszłymi klientami na polu bezzałogowych systemów lotniczych. W grę wchodzi wspólne sporządzenie założeń dla wyrobu zgodnych z konkretnymi oczekiwaniami użytkownika wynikającymi z jego potrzeb operacyjnych. Następnym udogodnieniem jest sprzedaż gotowych zestawów zgodnie z otrzymaną w zamówieniu specyfikacją techniczną, a co jeszcze ważniejsze, utrzymywanie w gotowości operacyjnej systemu E-310 tak, by realizował zadania zgodnie z potrzebami służby zlecającej wykonanie usługi. Widoki na przyszłość Eurotech rozpoczął prace nad E-310 w grudniu 2012 r. Obecny stopień zaawansowania systemu pokazuje, jak dużo udało się przez ten czas osiągnąć. Do końca 2016 r. zaplanowane jest ukończenie prac nad płatowcem wyposażonym w docelowy model głowicy optoelektronicznej konstrukcji PCO. W tym samym horyzoncie czasowym zostaną zakończone prace nad modelem stacji SAR, jej integracja z płatowcem nastąpi w kolejnych latach. Rozwój oprogramowania dla docelowej stacji naziemnej, w konfiguracji wojskowej, prowadzony jest metodą przyrostową. Jednak jej ostateczna konfiguracja musi odpowiadać wymaganiom użytkownika, więc są potrzebne odpowiednie decyzje (choćby dotyczące przepisów prawnych, dostępnych zakresów częstotliwości dla łączności) i związane z tym finansowanie. E-310 widziane od tyłu ARMIA 7 8 (70) lipiec Sierpień

11 Start bezzałogowca z silnikiem spalinowym Pozycja bezzałogowca w locie na mapie poligonu Konsorcjum w ramach swojego bezzałogowego systemu lotniczego E-310 proponuje jasno zdefiniowane rozwiązanie, bardzo dobrze pasujące do polskich potrzeb i warunków. Przede wszystkim mamy do czynienia z systemem, który zaprojektowano do pracy w polskim klimacie, z rodziną sensorów misyjnych, które w wersji wojskowej są odpowiedzią na zadania stojące przez Siłami Zbrojnymi RP. W przypadku systemów importowanych, bez względu jak dobrych i drogich, zawsze dostaniemy wyrób, który tworzono pod kątem zupełnie innych wymagań. Jak dodamy do tego dotychczasowe polskie doświadczenia z próbą zakupu bezzałogowców zagranicą, to chyba widać, czym to się może zakończyć. Przyjęta przez konsorcjum filozofia rozwoju systemu E-310 sprawia, że jest to bardzo elastyczny w swych zastosowaniach system, pasujący zarówno dla użytkowników wojskowych, jak i cywilnych. Techniczne możliwości E-310 sprawiają, że można wybrać wariant jednego sensora bardzo wysokiej jakości o masie 20 kg i działanie kilku różnie wyposażonych bezzałogowców w roju. Fakt, że trwają prace nad stacją SAR dla płatowca o docelowej masie startowej około 80 kg dowodzi, z jak zaawansowaną technologicznie konstrukcją mamy do czynienia. E-310 jako polski produkt gwarantuje korzystniejszą cenę i niższe koszty eksploatacji. Daje całkowitą suwerenność w zakresie użytkowania, modyfikacji oraz serwisowania takiego bezpieczeństwa i swobody działania nie da żaden system z importu. Pozwoli wykorzystać polską bazę szkoleniową, zamiast płacić za takie usługi obcym podmiotom. Do tego dochodzi jeszcze modułowość całego systemu, który dzięki temu łatwo będzie dostosowywał się do zmieniających się wymagań pola walki. E-310 jest skrojony pod polskie warunki, płatowiec i wyposażenie mają skutecznie działać w polskim klimacie, jest kompatybilny z polskimi systemami dowodzenia które by skutecznie działać, muszą dostawać aktualne informacje o nieprzyjacielu sposób startu i lądowania świetnie pasują do polskich uwarunkowań, na dodatek olbrzymie doświadczenie PIT-RADWAR w konstruowaniu broni plot. zostanie wykorzystane do zapewnienia E-310 wysokiej przeżywalności na polu walki. Zdjęcia: Autor, o ile nie zaznaczono inaczej Zbliżenie widoku z kamery bezzałogowca, w centrum prawej dolnej ćwiartki ekranu widoczna rozłożona stacja naprowadzania pocisków rakietowych systemu Newa SC Adam M. Maciejewski Publicystyka dotycząca głównie uzbrojenia wojsk lądowych oraz przemysłu obronnego. Zainteresowania obejmują też rolę czynnika militarnego w stosunkach międzynarodowych i teorii komunikowania masowego. 54

NOWE SYSTEMY ELEKTRONICZNE ARMII ROSYJSKIEJ

NOWE SYSTEMY ELEKTRONICZNE ARMII ROSYJSKIEJ aut. Maksymilian Dura 25.10.2015 NOWE SYSTEMY ELEKTRONICZNE ARMII ROSYJSKIEJ Rosyjska armia chwali się wprowadzaniem do sił zbrojnych nowych systemów uzbrojenia, wliczając w to nie tylko nowe samoloty

Bardziej szczegółowo

Platformy bezzałogowe jako element sieciocentrycznego systemu dowodzenia

Platformy bezzałogowe jako element sieciocentrycznego systemu dowodzenia Platformy bezzałogowe jako element sieciocentrycznego systemu dowodzenia dr inż. Mikołaj Sobczak sobczak@mobile.put.poznan.pl Mobilny system sieciocentryczny BSP BURZYK BSP BURZYK SYSTEM ŁĄCZNOŚCI PODSYSTEM

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT TECHNICZNY WOJSK LOTNICZYCH Air Force Institute of Technology

INSTYTUT TECHNICZNY WOJSK LOTNICZYCH Air Force Institute of Technology INSTYTUT TECHNICZNY WOJSK LOTNICZYCH Air Force Institute of Technology MISJA Naukowo-badawcze wspomaganie eksploatacji lotniczej techniki wojskowej 2 INSTYTUT TECHNICZNY WOJSK LOTNICZYCH Podstawowe informacje

Bardziej szczegółowo

Broń przciwlotnicza wojsk lądowych. Zestawy rakietowe GROM. Artykuł pobrano ze strony eioba.pl

Broń przciwlotnicza wojsk lądowych. Zestawy rakietowe GROM. Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Broń przciwlotnicza wojsk lądowych Autor opisuje broń przeciwlotniczą wojsk lądowych. Są to zarówno przenośne wyrzutnie rakietowe jak i samobieżne działka przeciwlotnicze.

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY WALKI ELEKTRONICZNEJ

SYSTEMY WALKI ELEKTRONICZNEJ SYSTEMY WALKI ELEKTRONICZNEJ ZAUTOMATYZOWANY SYSTEM ROZPOZNAWCZO-ZAKŁÓCAJĄCY KAKTUS Praca rozwojowa pod nazwą Zautomatyzowany system rozpoznawczo-zakłócający była realizowana przez konsorcjum WIŁ-WAT w

Bardziej szczegółowo

MSPO 2014: STABILIZOWANE GŁOWICE OPTOELEKTRONICZNE PCO

MSPO 2014: STABILIZOWANE GŁOWICE OPTOELEKTRONICZNE PCO aut. Maksymilian Dura 03.09.2014 MSPO 2014: STABILIZOWANE GŁOWICE OPTOELEKTRONICZNE PCO PCO S. A. opracowała nowoczesne kamery termowizyjne (IR) i wykorzystała je w stabilizowanych głowicach optoelektronicznych,

Bardziej szczegółowo

MSPO 2018: LANCE DLA POLSKIEJ ARMII?

MSPO 2018: LANCE DLA POLSKIEJ ARMII? aut. Maksymilian Dura 15.09.2018 MSPO 2018: LANCE DLA POLSKIEJ ARMII? Wojskowe Zakłady Elektroniczne zaprezentowały na Międzynarodowym Salonie Przemysłu Obronnego w Kielcach system antydronowy Lanca, który

Bardziej szczegółowo

Bezzałogowy samolot rozpoznawczy Mikro BSP

Bezzałogowy samolot rozpoznawczy Mikro BSP Bezzałogowy samolot rozpoznawczy Mikro BSP Konrad Warnicki Tomasz Wnuk Opiekun pracy: dr. Andrzej Ignaczak Kierownik pracy: dr. Ryszard Kossowski Projekt bezzałogowego samolotu rozpoznawczego Konsorcjum:

Bardziej szczegółowo

MSPO 2018: ŁĄCZNOŚĆ DLA POLSKICH F-16 I ROZPOZNANIE ELEKTRONICZNE ROHDE & SCHWARZ

MSPO 2018: ŁĄCZNOŚĆ DLA POLSKICH F-16 I ROZPOZNANIE ELEKTRONICZNE ROHDE & SCHWARZ aut. Maksymilian Dura 17.09.2018 MSPO 2018: ŁĄCZNOŚĆ DLA POLSKICH F-16 I ROZPOZNANIE ELEKTRONICZNE ROHDE & SCHWARZ Firma Rohde & Schwarz zaprezentowała na Międzynarodowym Salonie Przemysłu Obronnego w

Bardziej szczegółowo

Krzysztof Płatek, Marcel Smoliński

Krzysztof Płatek, Marcel Smoliński Krzysztof Płatek, Marcel Smoliński Samolot udźwigowy na zawody Air Cargo 2015 Stuttgart ukończenie: sierpień 2015 Prototyp samolotu solarnego SOLARIS ukończenie: wrzesień 2015 Prototyp samolotu dalekiego

Bardziej szczegółowo

Innowacje wzmacniające system ochrony i bezpieczeństwa granic RP

Innowacje wzmacniające system ochrony i bezpieczeństwa granic RP Warszawa, 12.05.2016 r. gen. bryg. rez. pilot Dariusz WROŃSKI Innowacje wzmacniające system ochrony i bezpieczeństwa granic RP Zastosowanie głowic rodziny WH Obserwacja obiektów statycznych i dynamicznych

Bardziej szczegółowo

dr hab. inż. P. Samczyński, prof. PW; pok. 453, tel. 5588, EIK

dr hab. inż. P. Samczyński, prof. PW; pok. 453, tel. 5588,   EIK dr hab. inż. P. Samczyński, prof. PW; pok. 453, tel. 5588, e-mail: psamczyn@elka.pw.edu.pl EIK Programowy symulator lotu samolotów i platform bezzałogowych Celem pracy jest opracowanie interfejsów programowych

Bardziej szczegółowo

Załącznik 2. System kamer obserwacji z przodu pojazdu UGV. (Unmanned Ground Vehicle - Bezzałogowy Pojazd Naziemny) Krótka specyfikacja WP6.

Załącznik 2. System kamer obserwacji z przodu pojazdu UGV. (Unmanned Ground Vehicle - Bezzałogowy Pojazd Naziemny) Krótka specyfikacja WP6. Załącznik 2 System kamer obserwacji z przodu pojazdu UGV (Unmanned Ground Vehicle - Bezzałogowy Pojazd Naziemny) Krótka specyfikacja WP6 Strona 1 Spis treści 1. ZAKRES 4 1.1. WPROWADZENIE 4 1.2. Przeznaczenie

Bardziej szczegółowo

Termowizyjne systemy obserwacyjne wyniki prac badawczych i rozwojowych w latach 2007-2013

Termowizyjne systemy obserwacyjne wyniki prac badawczych i rozwojowych w latach 2007-2013 Seminarium Termowizja - projekty badawcze i wdroŝenia przemysłowe Termowizyjne systemy obserwacyjne wyniki prac badawczych i rozwojowych w latach 2007-2013 Henryk MADURA Tomasz SOSNOWSKI Grzegorz BIESZCZAD

Bardziej szczegółowo

AKCJE POSZUKIWAWCZO - RATOWNICZE

AKCJE POSZUKIWAWCZO - RATOWNICZE 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 AKCJE POSZUKIWAWCZO - RATOWNICZE ROZPOZNAWANIE ZAGROśEŃ ANALIZA SKAśEŃ PATROLOWANIE OCENA ZAGROśEŃ I ZNISZCZEŃ WSPOMAGANIE DOWODZENIA IDENTYFIKACJA OBIEKTÓW OBSERWACJA WSPOMAGANIE

Bardziej szczegółowo

GEODEZJA BUDOWNICTWO LEŚNICTWO ROLNICTWO OCHRONA ŚRODOWISKA ENERGETYKA

GEODEZJA BUDOWNICTWO LEŚNICTWO ROLNICTWO OCHRONA ŚRODOWISKA ENERGETYKA BIRDIE UAV GEODEZJA BUDOWNICTWO LEŚNICTWO ROLNICTWO OCHRONA ŚRODOWISKA ENERGETYKA BIRDIE UAV SZYTY NA MIARĘ BIRDIE to profesjonalny bezzałogowy system latający, dedykowany geodezji i rolnictwu. Wyróżnia

Bardziej szczegółowo

WOJSKOWE SAMOLOTY BEZZAŁOGOWE MILITARY UNMANNED AERIAL VEHICLES

WOJSKOWE SAMOLOTY BEZZAŁOGOWE MILITARY UNMANNED AERIAL VEHICLES mgr inż. Bohdan ZARZYCKI Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia WOJSKOWE SAMOLOTY BEZZAŁOGOWE Streszczenie: W artykule zaprezentowano typowe konstrukcje samolotów bezzałogowych, które używane są przede

Bardziej szczegółowo

SPERRY - SIECIOWE ROZWIĄZANIA NAWIGACYJNE DLA OKRĘTÓW

SPERRY - SIECIOWE ROZWIĄZANIA NAWIGACYJNE DLA OKRĘTÓW aut. Maksymilian Dura 14.07.2018 SPERRY - SIECIOWE ROZWIĄZANIA NAWIGACYJNE DLA OKRĘTÓW W czasie targów Balt Military Expo 2018 spółka Else zaprezentowała po raz pierwszy w Polsce dwa najnowsze rozwiązania

Bardziej szczegółowo

DRON - PROFESJONALNY SYSTEM BEZZAŁOGOWY GRYF

DRON - PROFESJONALNY SYSTEM BEZZAŁOGOWY GRYF DRON - PROFESJONALNY SYSTEM BEZZAŁOGOWY GRYF Cena na zapytanie Profesjonalny, zaawansowany bezzałogowy system "GRYF" przeznaczony głównie dla służb mundurowych. Categories: Drony, POLECANE PRODUCT DESCRIPTION

Bardziej szczegółowo

wielosensorowy system do wykrywania i neutralizacji dronów

wielosensorowy system do wykrywania i neutralizacji dronów wielosensorowy system do wykrywania i neutralizacji dronów Koncepcja Skuteczna ochrona Dowolnego obiektu W każdych warunkach pogodowych 1000 m zasięgu (wielkość drona) System skalowalny Wielosensorowy

Bardziej szczegółowo

Mobilny system dowodzenia, obserwacji, rozpoznania i łączności

Mobilny system dowodzenia, obserwacji, rozpoznania i łączności 1.30 1.71 Projekt rozwojowy nr O R00 0008 11 finansowany przez NCBiR pt.: Mobilny system dowodzenia, obserwacji, rozpoznania i łączności 23.11.2012, Gdańsk Informacje podstawowe XI konkurs na finansowanie

Bardziej szczegółowo

BEZZAŁOGOWY STATEK POWIETRZNY PW OSA 2012

BEZZAŁOGOWY STATEK POWIETRZNY PW OSA 2012 BEZZAŁOGOWY STATEK POWIETRZNY PW OSA 2012 2 AGENDA 1. Członkowie projektu 2. Cel projektu, wymagania, założenia, misja 3. Wstępne założenia 4. Płatowiec 1. Wybór 2. Obliczenia aerodynamiczne, strukturalne

Bardziej szczegółowo

MSPO 2017: POLSKIE ZDOLNOŚCI RADIOLOKACYJNE

MSPO 2017: POLSKIE ZDOLNOŚCI RADIOLOKACYJNE aut. Maksymilian Dura 07.09.2017 MSPO 2017: POLSKIE ZDOLNOŚCI RADIOLOKACYJNE Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego w Kielcach jest kolejną okazją dla spółki PIT-Radwar by pokazać, że polski przemysł

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA WYKONANIA WIELOZADANIOWEGO SYSTEMU BEZPILOTOWYCH SAMOLOTÓW-CELÓW Z PRZEZNACZENIEM DO SZKOLENIA BOJOWEGO PODODDZIAŁÓW OBRONY PRZECIWLOTNICZEJ

KONCEPCJA WYKONANIA WIELOZADANIOWEGO SYSTEMU BEZPILOTOWYCH SAMOLOTÓW-CELÓW Z PRZEZNACZENIEM DO SZKOLENIA BOJOWEGO PODODDZIAŁÓW OBRONY PRZECIWLOTNICZEJ mgr inż. Jerzy LEŚNICZAK * mjr mgr inż. Grzegorz ZASADA * mgr inż. Grzegorz JAROMIN ** mgr inż. Janusz MICHALCEWICZ ** * Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia ** EUROTECH Sp. z o.o. KONCEPCJA WYKONANIA

Bardziej szczegółowo

Regulamin konkursu studenckiego na Bezzałogowy Statek Powietrzny Bezmiechowa edycja Cel konkursu

Regulamin konkursu studenckiego na Bezzałogowy Statek Powietrzny Bezmiechowa edycja Cel konkursu Regulamin konkursu studenckiego na Bezzałogowy Statek Powietrzny Bezmiechowa edycja 2016 1. Cel konkursu Celem konkursu BSP jest zainspirowanie uczestników do poszukiwania rozwiązań potencjalnie przydatnych

Bardziej szczegółowo

Cyfrowy system łączności dla bezzałogowych statków powietrznych średniego zasięgu. 20 maja, 2016 R. Krenz 1

Cyfrowy system łączności dla bezzałogowych statków powietrznych średniego zasięgu. 20 maja, 2016 R. Krenz 1 Cyfrowy system łączności dla bezzałogowych statków powietrznych średniego zasięgu R. Krenz 1 Wstęp Celem projektu było opracowanie cyfrowego system łączności dla bezzałogowych statków latających średniego

Bardziej szczegółowo

ZAUTOMATYZOWANY SYSTEM DOWODZENIA i KIEROWANIA ROZPOZNANIEM ELEKTRONICZNYM SIŁ POWIETRZNYCH WOŁCZENICA

ZAUTOMATYZOWANY SYSTEM DOWODZENIA i KIEROWANIA ROZPOZNANIEM ELEKTRONICZNYM SIŁ POWIETRZNYCH WOŁCZENICA mjr mgr inż. Mirosław MYSZKA kpt. mgr inż. Zbigniew LEWANDOWSKI kpt. mgr inż. Marek BRZOZOWSKI Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia ZAUTOMATYZOWANY SYSTEM DOWODZENIA i KIEROWANIA ROZPOZNANIEM ELEKTRONICZNYM

Bardziej szczegółowo

MSPO 2014: PCO S.A. PRZEDSTAWIA KAMERY TERMOWIZYJNE

MSPO 2014: PCO S.A. PRZEDSTAWIA KAMERY TERMOWIZYJNE aut. Maksymilian Dura 03.09.2014 MSPO 2014: PCO S.A. PRZEDSTAWIA KAMERY TERMOWIZYJNE PCO S. A. posiada obecnie w swojej ofercie nowoczesne kamery termowizyjne (IR), które można wykorzystać w systemach

Bardziej szczegółowo

Możliwość zastosowania dronów do monitorowania infrastruktury elektroenergetycznej

Możliwość zastosowania dronów do monitorowania infrastruktury elektroenergetycznej Możliwość zastosowania dronów do monitorowania infrastruktury elektroenergetycznej 1 Pozyskiwanie danych Typy bezzałogowców wykorzystywanych do oblotów Samoloty bezzałogowe: Duże obiekty powierzchniowe

Bardziej szczegółowo

Przegląd zdjęć lotniczych lasów wykonanych w projekcie HESOFF. Mariusz Kacprzak, Konrad Wodziński

Przegląd zdjęć lotniczych lasów wykonanych w projekcie HESOFF. Mariusz Kacprzak, Konrad Wodziński Przegląd zdjęć lotniczych lasów wykonanych w projekcie HESOFF Mariusz Kacprzak, Konrad Wodziński Plan prezentacji: 1) Omówienie głównych celów projektu oraz jego głównych założeń 2) Opis platformy multisensorowej

Bardziej szczegółowo

Wymagania systemu procesora wideo pojazdu bezzałogowego UGV. Krótka specyfikacja. (Unmanned Ground Vehicle - Bezzałogowy Pojazd Naziemny) Załącznik 5

Wymagania systemu procesora wideo pojazdu bezzałogowego UGV. Krótka specyfikacja. (Unmanned Ground Vehicle - Bezzałogowy Pojazd Naziemny) Załącznik 5 Załącznik 5 Wymagania systemu procesora wideo pojazdu bezzałogowego UGV (Unmanned Ground Vehicle - Bezzałogowy Pojazd Naziemny) Krótka specyfikacja WP6 Strona 1 Spis treści 1. ZAKRES 3 1.1. WPROWADZENIE

Bardziej szczegółowo

ORTOFOTOMAPY. - cena od: 600zł / 0.5ha

ORTOFOTOMAPY. - cena od: 600zł / 0.5ha ORTOFOTOMAPY - zastosowanie: dokumentacja postępu prac, pomiary i analizy odległości dużych powierchni terenu, analizy zmian terenu oraz planowanie monitorowanie inwestycji. - rozmiar piksela od 2 cm.

Bardziej szczegółowo

Mobilny system dowodzenia, obserwacji, rozpoznania i łączności

Mobilny system dowodzenia, obserwacji, rozpoznania i łączności 1.30 1.71 Projekt rozwojowy finansowany przez MNiSW pt.: Mobilny system dowodzenia, obserwacji, rozpoznania i łączności Wersja 3, 03.01.2011, Paweł Kojkoł Informacje podstawowe XI konkurs na finansowanie

Bardziej szczegółowo

DJI Mavic 2 Zoom. Opis produktu. Link do produktu: ,00 zł. Numer katalogowy 14034

DJI Mavic 2 Zoom. Opis produktu. Link do produktu: ,00 zł. Numer katalogowy 14034 Dane aktualne na dzień: 24-02-2019 20:54 Link do produktu: https://targetdron.pl/dji-mavic-2-zoom-p-25258.html DJI Mavic 2 Zoom Cena Dostępność 5 379,00 zł Dostępny Numer katalogowy 14034 Opis produktu

Bardziej szczegółowo

Regulamin konkursu Bezzałogowy Statek Powietrzny (BSP)- [edycja 2008]

Regulamin konkursu Bezzałogowy Statek Powietrzny (BSP)- [edycja 2008] Uwagi do regulaminu proszę przesyłać na adres: miwl@smil.org.pl Regulamin konkursu Bezzałogowy Statek Powietrzny (BSP)- [edycja 2008] 1 Cel konkursu Celem konkursu BSP jest zainspirowanie uczestników do

Bardziej szczegółowo

WNIOSKI Z BADAŃ KWALIFIKACYJNYCH STACJI ROZPOZNANIA POKŁADOWYCH SYSTEMÓW RADIOELEKTRONICZNYCH GUNICA

WNIOSKI Z BADAŃ KWALIFIKACYJNYCH STACJI ROZPOZNANIA POKŁADOWYCH SYSTEMÓW RADIOELEKTRONICZNYCH GUNICA mjr mgr inŝ. Mirosław MYSZKA por. mgr inŝ. Marek BRZOZOWSKI kpt. mgr inŝ. Zbigniew LEWANDOWSKI Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia WNIOSKI Z BADAŃ KWALIFIKACYJNYCH STACJI ROZPOZNANIA POKŁADOWYCH SYSTEMÓW

Bardziej szczegółowo

Kamery wysokiej rozdzielczości firmy Bosch korzyści

Kamery wysokiej rozdzielczości firmy Bosch korzyści Kamery wysokiej rozdzielczości firmy Bosch korzyści Zaleta Czyste, wyraźne obrazy Powiększenie obrazu bez utraty szczegółów Możliwość śledzenia zdarzeń w kilku różnych obszarach Możliwość poruszania się

Bardziej szczegółowo

ZINTEGROWANA SIEĆ SENSORÓW JAKO ELEMENT WSPOMAGAJĄCY DZIAŁANIA PKW W OPERACJACH STABILIZACYJNYCH

ZINTEGROWANA SIEĆ SENSORÓW JAKO ELEMENT WSPOMAGAJĄCY DZIAŁANIA PKW W OPERACJACH STABILIZACYJNYCH ZINTEGROWANA SIEĆ SENSORÓW JAKO ELEMENT WSPOMAGAJĄCY DZIAŁANIA PKW W OPERACJACH STABILIZACYJNYCH mgr inż. Edward GOLAN, mgr inż. Adam KRAŚNIEWSKI, mjr dr inż. Janusz ROMANIK, mgr inż. Paweł SKARŻYŃSKI

Bardziej szczegółowo

Wymagania systemu komunikacji głosowej dla UGV (Unmanned Ground Vehicle - Krótka specyfikacja

Wymagania systemu komunikacji głosowej dla UGV (Unmanned Ground Vehicle - Krótka specyfikacja Wymagania systemu komunikacji głosowej dla UGV (Unmanned Ground Vehicle - Bezzałogowy Pojazd Naziemny) Krótka specyfikacja WP nr 6 Strona 1 Spis treści 1 ZAKRES 3 1.1 IDENTYFIKACJA 3 1.2 Przeznaczenie

Bardziej szczegółowo

Wymagania dla kamer obwodowych pojazdu UGV. Krótka specyfikacja

Wymagania dla kamer obwodowych pojazdu UGV. Krótka specyfikacja ODTAJNIONY Załącznik 4 Wymagania dla kamer obwodowych pojazdu UGV (Unmanned Ground Vehicle - Bezzałogowy Pojazd Naziemny) Krótka specyfikacja WP6 Strona 1 Spis treści 1. ZAKRES 3 1.1. WPROWADZENIE 3 1.2.

Bardziej szczegółowo

ZAPYTANIE OFERTOWE NR 8/INNOLOT/2015

ZAPYTANIE OFERTOWE NR 8/INNOLOT/2015 AERO LOGIN Sp. z o.o. Kaniów, dnia 31.12.2015 ul. Stefana Kóski 45, 43-512 Kaniów ZAPYTANIE OFERTOWE NR 8/INNOLOT/2015 Wynajem bezzałogowych statków powietrznych wraz usługami związanymi z eksploatacją

Bardziej szczegółowo

Projekt Wstępny Bezzałogowego Systemu Latającego BSL X1 Koło Naukowe EUROAVIA Rzeszów 2012 07 08

Projekt Wstępny Bezzałogowego Systemu Latającego BSL X1 Koło Naukowe EUROAVIA Rzeszów 2012 07 08 BSL-X1 Projekt Wstępny Bezzałogowego Systemu Latającego BSL X1 Koło Naukowe EUROAVIA Rzeszów 07 08 I. Opis systemu BSL X1 W skład bezzałogowego systemu latającego BSL X1, wchodzą następujące części: stacja

Bardziej szczegółowo

Badania charakterystyki wyrobu i metody badawcze. Kompatybilność elektromagnetyczna Odporność uzbrojenia na wyładowania elektrostatyczne.

Badania charakterystyki wyrobu i metody badawcze. Kompatybilność elektromagnetyczna Odporność uzbrojenia na wyładowania elektrostatyczne. Zakres akredytacji OiB dla Laboratorium Badań Kompatybilności Elektromagnetycznej i Pomiarów Pól Elektromagnetycznych (LBEMC) Nr 27/MON/2014 wydany przez Wojskowe Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji

Bardziej szczegółowo

Mapa drogowa rozwoju technologii rakiet sterowanych w Mesko S.A. Centrum Innowacji i Wdrożeń Dr inż. Mariusz Andrzejczak. Warszawa,

Mapa drogowa rozwoju technologii rakiet sterowanych w Mesko S.A. Centrum Innowacji i Wdrożeń Dr inż. Mariusz Andrzejczak. Warszawa, Mapa drogowa rozwoju technologii rakiet sterowanych w Mesko S.A. Centrum Innowacji i Wdrożeń Dr inż. Mariusz Andrzejczak Warszawa, 30.08.2018 WPROWADZENIE Rakiety a potrzeby SZ RP (PMT) Stanowią kluczowy

Bardziej szczegółowo

SAMOCHODOWY RADAR POWSZECHNEGO STOSOWANIA

SAMOCHODOWY RADAR POWSZECHNEGO STOSOWANIA Koncern Delphi opracował nowy, wielofunkcyjny, elektronicznie skanujący radar (ESR). Dzięki wykorzystaniu pozbawionej ruchomych części i sprawdzonej technologii monolitycznej, radar ESR zapewnia najlepsze

Bardziej szczegółowo

ODPOWIEDZI NA PYTANIA DO SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA ORAZ ZAWIADOMIENIE O ZMIANIE TREŚCI SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA

ODPOWIEDZI NA PYTANIA DO SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA ORAZ ZAWIADOMIENIE O ZMIANIE TREŚCI SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA Dęblin, dnia 23.03.2016 r. Do Wykonawców postepowania numer Zp/pn/24/2016 Dotyczy: Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia do przetargu nieograniczonego na dostawę systemu bezzałogowego statku powietrznego

Bardziej szczegółowo

Kursy. operatorów bezzałogowych statków powietrznych. Warszawa

Kursy. operatorów bezzałogowych statków powietrznych. Warszawa Kursy operatorów bezzałogowych statków powietrznych Warszawa 22 października 2015 1 1. Wymagania ogólne stawiane kandydatom biorącym udział w szkoleniu do świadectwa kwalifikacji operatora bezzałogowych

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 18 grudnia 2013 r. Poz. 113

Warszawa, dnia 18 grudnia 2013 r. Poz. 113 Warszawa, dnia 18 grudnia 2013 r. Poz. 113 OGŁOSZENIE Nr 10 PREZESA URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie programów szkoleń do uzyskania świadectw kwalifikacji członków personelu

Bardziej szczegółowo

PREZENTACJA SAMOLOTU E 3A AWACS

PREZENTACJA SAMOLOTU E 3A AWACS PREZENTACJA SAMOLOTU E 3A AWACS 10 marca 2009 roku 1. Baza Lotnicza Wojskowy Port Lotniczy Warszawa Okęcie Samolot E 3 AWACS Samoloty dalekiego wykrywania i śledzenia E 3/A AWACS są zmodyfikowaną wersją

Bardziej szczegółowo

Modularny system I/O IP67

Modularny system I/O IP67 Modularny system I/O IP67 Tam gdzie kiedyś stosowano oprzewodowanie wielożyłowe, dziś dominują sieci obiektowe, zapewniające komunikację pomiędzy systemem sterowania, urządzeniami i maszynami. Systemy

Bardziej szczegółowo

POJAZDY CONCEPTU RUSZAJĄ DO PARYŻA [WIDEO]

POJAZDY CONCEPTU RUSZAJĄ DO PARYŻA [WIDEO] aut. Jakub Palowski 08.06.2018 POJAZDY CONCEPTU RUSZAJĄ DO PARYŻA [WIDEO] Polska spółka Concept zaprezentuje na rozpoczynających się niebawem targach Eurosatory rodzinę swoich pojazdów przeznaczonych dla

Bardziej szczegółowo

Tematy prac dyplomowych w Katedrze Awioniki i Sterowania. Studia: II stopnia (magisterskie)

Tematy prac dyplomowych w Katedrze Awioniki i Sterowania. Studia: II stopnia (magisterskie) Tematy prac dyplomowych w Katedrze Awioniki i Sterowania Studia II stopnia (magisterskie) Temat: Układ sterowania płaszczyzną sterową o podwyższonej niezawodności 1. Analiza literatury. 2. Uruchomienie

Bardziej szczegółowo

WIELOFUNKCYJNY SYSTEM BEZZAŁOGOWY BIRDIE PLAN FLY CREATE

WIELOFUNKCYJNY SYSTEM BEZZAŁOGOWY BIRDIE PLAN FLY CREATE WIELOFUNKCYJNY SYSTEM BEZZAŁOGOWY BIRDIE PLAN FLY CREATE SYSTEM BEZZAŁOGOWY BIRDIE System BIRDIE to unikalna i wielofunkcyjna platforma bezzałogowa szerokiego przeznaczenia. Połączenie nowoczesnych, zminiaturyzowanych

Bardziej szczegółowo

Wdrożenie bezzałogowych statków powietrznych do Sił Zbrojnych RP

Wdrożenie bezzałogowych statków powietrznych do Sił Zbrojnych RP INSPEKTORAT IMPLEMENTACJI INNOWACYJNYCH TECHNOLOGII OBRONNYCH (I3TO) Wdrożenie bezzałogowych statków powietrznych do Sił Zbrojnych RP płk dr Robert ŁUKAWSKI Szef Oddziału Nadzoru nad Badaniami i Rozwojem

Bardziej szczegółowo

PROFESJONALNY SYSTEM BEZZAŁOGOWY FENIX PLAN FLY CREATE

PROFESJONALNY SYSTEM BEZZAŁOGOWY FENIX PLAN FLY CREATE PROFESJONALNY SYSTEM BEZZAŁOGOWY FENIX PLAN FLY CREATE System bezzałogowy Fenix System FENIX to nowoczesna i wielofunkcyjna platforma bezzałogowa oparta na zminiaturyzowanych podzespołach oraz sprawdzonych

Bardziej szczegółowo

WSPÓŁPRACA NAUKA PRZEMYSŁ

WSPÓŁPRACA NAUKA PRZEMYSŁ Rzeszów, 2007.07.19 POLITECHNIKA RZESZOWSKA WSPÓŁPRACA NAUKA PRZEMYSŁ Projekty realizowane w ramach CZT AERONET oraz Sieci Naukowej Aeronautica Integra Prof. dr hab. inż. Marek ORKISZ DEMONSTRATOR ZAAWANSOWANYCH

Bardziej szczegółowo

Pirometr LaserSight Pirometr umożliwia bezkontaktowy pomiar temperatury obiektów o wymiarach większych niż 1mm w zakresie: C.

Pirometr LaserSight Pirometr umożliwia bezkontaktowy pomiar temperatury obiektów o wymiarach większych niż 1mm w zakresie: C. Pirometr przenośny Optyka podwójna 75:1 i close focus Zakres: -35...900 C Emisyjność: 0.100...1.000 Alarmy akustyczne i wizualne Optyka o zmiennej ogniskowej Interfejs USB i oprogramowanie Wejście na termoparę

Bardziej szczegółowo

Samoloty bezzałogowe w fotografii lotniczej. wrzesień 2011 r.

Samoloty bezzałogowe w fotografii lotniczej. wrzesień 2011 r. Samoloty bezzałogowe w fotografii lotniczej wrzesień 2011 r. Pokrycie podłużne: ok. 80% Pokrycie poprzeczne: ok. 60-70% Ortomozaika Wymagania dla płatowca Łatwość obsługi przez max 2 osoby Krótki czas

Bardziej szczegółowo

Kraków, dn ZAPYTANIE OFERTOWE (data i podpis)

Kraków, dn ZAPYTANIE OFERTOWE (data i podpis) Kraków, dn. 18.06.2019 ZAPYTANIE OFERTOWE Simpro sp. z o.o. zaprasza do składania ofert na dostawę sprzętu - dwie platformy UAV płatowiec i wielowirnikowiec, wg wymagań zawartych w załączonym Opisie Przedmiotu

Bardziej szczegółowo

Przegląd rodziny produktów. InspectorP64x Konfigurowalna. Programowalna. Ekonomiczna. Szybka. SYSTEMY WIZYJNE 2D

Przegląd rodziny produktów. InspectorP64x Konfigurowalna. Programowalna. Ekonomiczna. Szybka. SYSTEMY WIZYJNE 2D Przegląd rodziny produktów InspectorP64x Konfigurowalna. Programowalna. Ekonomiczna. Szybka. Zalety A OWALNA. PROGRAMOWALNA. EKONOZYBKA. B C D funkcjonalność kamer 2D InspectorP6xx za pomocą aplikacji

Bardziej szczegółowo

POLSKA ARMATA 35 MM PO TESTACH. KOLEJNY KROK AMUNICJA PROGRAMOWALNA

POLSKA ARMATA 35 MM PO TESTACH. KOLEJNY KROK AMUNICJA PROGRAMOWALNA aut. Andrzej Hładij 04.09.2018 POLSKA ARMATA 35 MM PO TESTACH. KOLEJNY KROK AMUNICJA PROGRAMOWALNA Rozwijana przez PIT-RADWAR armata przeciwlotnicza kal. 35 mm przeszła w 2017 roku szereg testów. Kolejne

Bardziej szczegółowo

POLSKO-KOREAŃSKI CZOŁG PRZYSZŁOŚCI

POLSKO-KOREAŃSKI CZOŁG PRZYSZŁOŚCI aut. Marek Dąbrowski 29.11.2018 POLSKO-KOREAŃSKI CZOŁG PRZYSZŁOŚCI Spółka H. Cegielski-Poznań SA podjęła współpracę z koreańską Hyundai Rotem Company, w celu oferowania Siłom Zbrojnym RP polsko-koreańskiego

Bardziej szczegółowo

BEZZAŁOGOWE STATKI POWIETRZNE DLA SIŁ ZBROJNYCH

BEZZAŁOGOWE STATKI POWIETRZNE DLA SIŁ ZBROJNYCH INSTYTUT TECHNICZNY WOJSK LOTNICZYCH Air Force Institute of Technology ZASTĘPCA DYREKTORA ITWL PROF. DR HAB. INŻ. ANDRZEJ ŻYLUK BEZZAŁOGOWE STATKI POWIETRZNE DLA SIŁ ZBROJNYCH May 16, 2016 POLSKIE OŚRODKI

Bardziej szczegółowo

Czym jest OnDynamic? OnDynamic dostarcza wartościowych danych w czasie rzeczywistym, 24/7 dni w tygodniu w zakresie: czasu przejazdu,

Czym jest OnDynamic? OnDynamic dostarcza wartościowych danych w czasie rzeczywistym, 24/7 dni w tygodniu w zakresie: czasu przejazdu, Czym jest OnDynamic? OnDynamic (Multimodalny System Monitoringu Ruchu Drogowego) to inteligentna architektura czujników i specjalistycznego oprogramowania, które gwarantują przetwarzanie dużej ilości różnorodnych

Bardziej szczegółowo

System bezpośredniego i zdalnego monitoringu geodezyjnego Część 1

System bezpośredniego i zdalnego monitoringu geodezyjnego Część 1 Sprawa Nr RAP.272.17.20134 załącznik nr 6.1. do SIWZ (nazwa i adres Wykonawcy) PARAMETRY TECHNICZNE PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Nazwa i typ (producent) oferowanego urządzenia:... NAZWA PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA:

Bardziej szczegółowo

GŁOWICE GX-1 DOSTARCZONE POLSKIEJ ARMII

GŁOWICE GX-1 DOSTARCZONE POLSKIEJ ARMII 18.07.2018 GŁOWICE GX-1 DOSTARCZONE POLSKIEJ ARMII Siły Zbrojne RP otrzymały kolejną dostawę głowic GX-1, przeznaczonych do użycia w bezzałogowych systemach powietrznych Warmate i DragonFly. O badaniach

Bardziej szczegółowo

Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych Samolot ultralekki WT-9 Dynamic; SP-SHAT; r., lotnisko Jelenia Góra (EPJG) ALBUM ILUSTRACJI

Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych Samolot ultralekki WT-9 Dynamic; SP-SHAT; r., lotnisko Jelenia Góra (EPJG) ALBUM ILUSTRACJI ALBUM ILUSTRACJI z wypadku samolotu ultralekkiego WT-9 Dynamic; SP-SHAT 17 kwietnia 2007 r., lotnisko Jelenia Góra (EPJG) ALBUM ILUSTRACJI Strona 1 z 9 1 Samolot WT-9 Dynamic widok ogólny. DRUGIE PRZYZIEMIENIE

Bardziej szczegółowo

JEDNA PLATFORMA, WIELE ZASTOSOWAŃ: GEODEZJA BUDOWNICTWO LEŚNICTWO ROLNICTWO OCHRONA ŚRODOWISKA ENERGETYKA

JEDNA PLATFORMA, WIELE ZASTOSOWAŃ: GEODEZJA BUDOWNICTWO LEŚNICTWO ROLNICTWO OCHRONA ŚRODOWISKA ENERGETYKA UAV BIRDIE JEDNA PLATFORMA, WIELE ZASTOSOWAŃ: GEODEZJA BUDOWNICTWO LEŚNICTWO ROLNICTWO OCHRONA ŚRODOWISKA ENERGETYKA BIRDIE UAV SZYTY NA MIARĘ BIRDIE to profesjonalny bezzałogowy system latający, dedykowany

Bardziej szczegółowo

Trackery Leica Absolute

Trackery Leica Absolute BROSZURA PRODUKTU Trackery Leica Absolute Rozwiązania pomiarowe Leica Leica Absolute Tracker AT402 z sondą B-Probe Ultra przenośny system pomiarowy klasy podstawowej Leica B-Probe to ręczne i zasilane

Bardziej szczegółowo

Wstępny wykaz wymaganych parametrów i funkcjonalności bezzałogowego systemu powietrznego (BSP) pionowego startu klasy taktycznej krótkiego zasięgu

Wstępny wykaz wymaganych parametrów i funkcjonalności bezzałogowego systemu powietrznego (BSP) pionowego startu klasy taktycznej krótkiego zasięgu Wstępny wykaz wymaganych parametrów i funkcjonalności bezzałogowego systemu powietrznego (BSP) pionowego startu klasy taktycznej krótkiego zasięgu Załącznik 1 1. WYMAGANIA TAKTYCZNO TECHNICZNE Lp. 1. Siły

Bardziej szczegółowo

Tematy prac dyplomowych w Katedrze Awioniki i Sterowania Studia II stopnia (magisterskie)

Tematy prac dyplomowych w Katedrze Awioniki i Sterowania Studia II stopnia (magisterskie) Tematy prac dyplomowych w Katedrze Awioniki i Sterowania Studia II stopnia (magisterskie) Temat: Analiza właściwości pilotażowych samolotu Specjalność: Pilotaż lub Awionika 1. Analiza stosowanych kryteriów

Bardziej szczegółowo

Dron dla straży DJI Mavic 2 Enterprise Dual

Dron dla straży DJI Mavic 2 Enterprise Dual Strefa 998 - Sprzęt Strażacki Wietszyce 41 67-221 Białołęka tel: 723 895 900 Dron dla straży DJI Mavic 2 Enterprise Dual link do produktu: http://strefa998.pl/drony/2003-dron-dla-strazy-dji-mavic-2-enterprise-dual.html

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki. wzmocnienie. fale w fazie. fale w przeciw fazie zerowanie

Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki. wzmocnienie. fale w fazie. fale w przeciw fazie zerowanie A źródło B oddziaływanie z atmosferą C obiekt, oddziaływanie z obiektem D detektor E zbieranie danych F analiza A D G zastosowania POWIERZCHNIA ZIEMI Satelity lub ich układy wykorzystywane są również do

Bardziej szczegółowo

RFU61x small-in-one RFID. Przegląd rodziny produktów

RFU61x small-in-one RFID. Przegląd rodziny produktów RFU61x small-in-one Przegląd rodziny produktów A NE B C D E F H I J K L M N O P Q R S T Zalety Pełna przejrzystość dzięki produktom z rodziny RFU O kompletną identyfikację w całym przedsiębiorstwie po

Bardziej szczegółowo

DOKUMENT INFORMACYJNY. Swiftsky

DOKUMENT INFORMACYJNY. Swiftsky DOKUMENT INFORMACYJNY Kim jesteśmy? Swi sky jest projektem rozwijanym pod skrzydłami Akademickiego Inkubatora Przedsiębiorczości Politechniki Poznańskiej. Naszym celem jest rozwój i prawdziwa autonomia

Bardziej szczegółowo

"BLACK NIGHT" - NOWE WCIELENIE BRYTYJSKIEGO CZOŁGU CHALLENGER

BLACK NIGHT - NOWE WCIELENIE BRYTYJSKIEGO CZOŁGU CHALLENGER 05.10.2018 "BLACK NIGHT" - NOWE WCIELENIE BRYTYJSKIEGO CZOŁGU CHALLENGER Konsorcjum kierowane przez BAE Systems zaprezentowało swoją wizję modernizacji czołgu Challenger 2. Przyjęła ona postać prototypu

Bardziej szczegółowo

Samolot EM-11 ORKA w wersji obserwacyjno-patrolowej

Samolot EM-11 ORKA w wersji obserwacyjno-patrolowej EM11 ORKA WERSJA OBSERWACYJNO PATROLOWA Samolot EM11 ORKA w wersji obserwacyjnopatrolowej maj 2005 Strona 1 z 18 WERSJA OBSERWACYJNO PATROLOWA EM11 ORKA Strona 2 z 18 WERSJA OBSERWACYJNO PATROLOWA EM11

Bardziej szczegółowo

Jazda autonomiczna Delphi zgodna z zasadami sztucznej inteligencji

Jazda autonomiczna Delphi zgodna z zasadami sztucznej inteligencji Jazda autonomiczna Delphi zgodna z zasadami sztucznej inteligencji data aktualizacji: 2017.10.11 Delphi Kraków Rozwój jazdy autonomicznej zmienia krajobraz technologii transportu w sposób tak dynamiczny,

Bardziej szczegółowo

Promieniowanie stacji bazowych telefonii komórkowej na tle pola elektromagnetycznego wytwarzanego przez duże ośrodki radiowo-telewizyjne

Promieniowanie stacji bazowych telefonii komórkowej na tle pola elektromagnetycznego wytwarzanego przez duże ośrodki radiowo-telewizyjne Promieniowanie stacji bazowych telefonii komórkowej na tle pola elektromagnetycznego wytwarzanego przez duże ośrodki radiowo-telewizyjne Fryderyk Lewicki Telekomunikacja Polska, Departament Centrum Badawczo-Rozwojowe,

Bardziej szczegółowo

PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA Technologia wdrożenia do praktyki gospodarczej nowego typu wiropłatowego statku powietrznego

PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA Technologia wdrożenia do praktyki gospodarczej nowego typu wiropłatowego statku powietrznego PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA 2007-2013 GRANT BADAWCZO-ROZWOJOWY Technologia wdrożenia do praktyki gospodarczej nowego typu wiropłatowego statku powietrznego Oś priorytetowa 1. Badania i rozwój

Bardziej szczegółowo

ActiveXperts SMS Messaging Server

ActiveXperts SMS Messaging Server ActiveXperts SMS Messaging Server ActiveXperts SMS Messaging Server to oprogramowanie typu framework dedykowane wysyłaniu, odbieraniu oraz przetwarzaniu wiadomości SMS i e-mail, a także tworzeniu własnych

Bardziej szczegółowo

System detekcji i neutralizacji dronów

System detekcji i neutralizacji dronów Chroń swoją przestrzeń powietrzną przed atakami dronów System detekcji i neutralizacji dronów www.ctrlsky.tech Paraliż lotniska Gatwick Z powodów dwóch latających w pobliżu lotniska dronów wstrzymano wszystkie

Bardziej szczegółowo

POLSKIE RADARY W POLSKICH RĘKACH

POLSKIE RADARY W POLSKICH RĘKACH aut. Maksymilian Dura 08.03.2018 POLSKIE RADARY W POLSKICH RĘKACH Dwunasty Wojskowy Oddział Gospodarczy z Torunia poinformował o wybraniu należącej do Polskiej Grupy Zbrojeniowej spółki PIT-Radwar jako

Bardziej szczegółowo

Case Study. aplikacji Microsoft Dynamics CRM 4.0. Wdrożenie w firmie Finder S.A.

Case Study. aplikacji Microsoft Dynamics CRM 4.0. Wdrożenie w firmie Finder S.A. Case Study aplikacji Microsoft Dynamics CRM 4.0 Wdrożenie w firmie Finder S.A. PRZEDSTAWIENIE FIRMY Finder jest operatorem systemu lokalizacji i monitoringu, wspomagającego zarządzanie pracownikami w terenie

Bardziej szczegółowo

BRYTYJCZYCY I FRANCUZI TWORZĄ SYSTEM ZWALCZANIA DRONÓW

BRYTYJCZYCY I FRANCUZI TWORZĄ SYSTEM ZWALCZANIA DRONÓW aut. Maksymilian Dura 12.06.2015 BRYTYJCZYCY I FRANCUZI TWORZĄ SYSTEM ZWALCZANIA DRONÓW Prace nad systemem zapobiegającym przelotom bezzałogowych aparatów latających w pobliżu infrastruktury krytycznej

Bardziej szczegółowo

WYJAŚNIENIE I ZMIANA TREŚCI Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia

WYJAŚNIENIE I ZMIANA TREŚCI Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia BIURO OCHRONY RZĄDU Tel. (+48 22) 606 50 00 Tel. (+48 22) 606 51 01 Tel. (+48 22) 606 51 36 Fax (+48 22) 843 26 02 ul. Podchorążych 38, 00-463 Warszawa, www.bor.gov.pl, e-mail poczta@bor.gov.pl Warszawa,

Bardziej szczegółowo

System nagłośnieniowo-ostrzegawczy i dźwiękowy system ostrzegawczy Plena Prosty sposób na bezpieczeństwo

System nagłośnieniowo-ostrzegawczy i dźwiękowy system ostrzegawczy Plena Prosty sposób na bezpieczeństwo System nagłośnieniowo-ostrzegawczy i dźwiękowy system ostrzegawczy Plena Prosty sposób na bezpieczeństwo 2 System nagłośnieniowo-ostrzegawczy i dźwiękowy system ostrzegawczy Plena Prosty sposób na zapewnienie

Bardziej szczegółowo

System INFIDIO. Bezprzewodowy system sterowania oświetleniem przemysłowym

System INFIDIO. Bezprzewodowy system sterowania oświetleniem przemysłowym System INFIDIO Bezprzewodowy system sterowania oświetleniem przemysłowym Pełna kontrola oświetlenia i inteligentne oszczędzanie energii Przemysłowy system komunikacji bezprzewodowej INFIDIO służy do zarządzania

Bardziej szczegółowo

DRONOWE CENTRUM SZKOLENIA W DĘBLINIE [ANALIZA]

DRONOWE CENTRUM SZKOLENIA W DĘBLINIE [ANALIZA] aut. Maksymilian Dura 14.12.2017 DRONOWE CENTRUM SZKOLENIA W DĘBLINIE [ANALIZA] W Wyższej Szkole Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie zorganizowano specjalny Ośrodek szkolenia obsług systemów bezzałogowych

Bardziej szczegółowo

Samochodowe systemy kontrolno dyspozytorskie GPS

Samochodowe systemy kontrolno dyspozytorskie GPS Samochodowe systemy kontrolno dyspozytorskie GPS Podstawowa konfiguracja systemu Prezentowany system służy do nadzoru dyspozytorskiego w służbach wykorzystujących grupy pojazdów operujących w obszarze

Bardziej szczegółowo

PRZYSZŁOŚĆ POLSKIEJ RADIOLOKACJI [RELACJA]

PRZYSZŁOŚĆ POLSKIEJ RADIOLOKACJI [RELACJA] aut. Jakub Palowski 17.11.2017 PRZYSZŁOŚĆ POLSKIEJ RADIOLOKACJI [RELACJA] Polski przemysł dostarcza zdecydowaną większość systemów radiolokacyjnych używanych w armii. Obecnie opracowywana jest kolejna

Bardziej szczegółowo

1. Wymagania funkcjonalne dla modułu pozycjonowania patroli zainstalowany moduł musi posiadać następującą funkcjonalność:

1. Wymagania funkcjonalne dla modułu pozycjonowania patroli zainstalowany moduł musi posiadać następującą funkcjonalność: SPECYFIKACJA TECHNICZNA I ZAKRES RZECZOWY załącznik nr 6 do SIWZ nr 1 do umowy 1. Wymagania funkcjonalne dla modułu pozycjonowania patroli zainstalowany moduł musi posiadać następującą funkcjonalność:

Bardziej szczegółowo

PAŃSTWOWA KOMISJA BADANIA WYPADKÓW LOTNICZYCH. Informacja o zdarzeniu [raport] Rodzaj zdarzenia: Data zdarzenia: 3 maja 2015 r. Miejsce zdarzenia:

PAŃSTWOWA KOMISJA BADANIA WYPADKÓW LOTNICZYCH. Informacja o zdarzeniu [raport] Rodzaj zdarzenia: Data zdarzenia: 3 maja 2015 r. Miejsce zdarzenia: PAŃSTWOWA KOMISJA BADANIA WYPADKÓW LOTNICZYCH Informacja o zdarzeniu [raport] Numer ewidencyjny zdarzenia: 619/15 Rodzaj zdarzenia: WYPADEK Data zdarzenia: 3 maja 2015 r. Miejsce zdarzenia: Rodzaj, typ

Bardziej szczegółowo

Inspekcja wałów przeciwpowodziowych i linii energetycznych przy pomocy BSL

Inspekcja wałów przeciwpowodziowych i linii energetycznych przy pomocy BSL Instytut Lotnictwa, Stowarzyszenie Bezzałogowych Systemów Latających Konferencja: Bezpieczeństwo użytkowania Bezzałogowych Systemów Latających Inspekcja wałów przeciwpowodziowych i linii energetycznych

Bardziej szczegółowo

PAŃSTWOWA KOMISJA BADANIA WYPADKÓW LOTNICZYCH RAPORT KOŃCOWY

PAŃSTWOWA KOMISJA BADANIA WYPADKÓW LOTNICZYCH RAPORT KOŃCOWY PAŃSTWOWA KOMISJA BADANIA WYPADKÓW LOTNICZYCH Warszawa, dnia 18 września 2014 r. Nr ewidencyjny zdarzenia lotniczego 804/14 RAPORT KOŃCOWY z badania zdarzenia lotniczego statku powietrznego o maksymalnym

Bardziej szczegółowo

ul. Królewska 1/7, 00-909 Warszawa www.iu.wp.mil.pl

ul. Królewska 1/7, 00-909 Warszawa www.iu.wp.mil.pl K A ;; ~ ;fj~~2?~.'2:.' ij A...............,...,.... II OO~ofiC9 'JVni'szcJ". n II OGŁOSZENIE INSPEKTORA T UZBROJENIA ul. Królewska 1/7, 00-909 Warszawa nr tel. (22) 687 33 50 nr fax (22) 687 3444 www.iu.wp.mil.pl

Bardziej szczegółowo

System Automatycznej Identyfikacji. Automatic Identification System (AIS)

System Automatycznej Identyfikacji. Automatic Identification System (AIS) System Automatycznej Identyfikacji Automatic Identification System (AIS) - 2 - Systemy GIS wywodzą się z baz danych umożliwiających generację mapy numerycznej i bez względu na zastosowaną skalę mapy wykonują

Bardziej szczegółowo

ZAMAWIAJĄCY. CONCEPTO Sp. z o.o.

ZAMAWIAJĄCY. CONCEPTO Sp. z o.o. Grodzisk Wielkopolski, dnia 11.02.2013r. ZAMAWIAJĄCY z siedzibą w Grodzisku Wielkopolskim (62-065) przy ul. Szerokiej 10 realizując zamówienie w ramach projektu dofinansowanego z Programu Operacyjnego

Bardziej szczegółowo

PREZENTACJA IRAŃSKIEGO POTENCJAŁU MILITARNEGO

PREZENTACJA IRAŃSKIEGO POTENCJAŁU MILITARNEGO 10.10.2015 PREZENTACJA IRAŃSKIEGO POTENCJAŁU MILITARNEGO Z okazji Tygodnia świętej obrony Iran zaprezentował swój obecny potencjał wojskowy oraz uzbrojenie, które stanowi efekt pracy inżynierów irańskiego

Bardziej szczegółowo

LEKKI OBSERWACYJNO-OBRONNY KONTENER (LOOK) NA RYNEK AFRYKAŃSKI

LEKKI OBSERWACYJNO-OBRONNY KONTENER (LOOK) NA RYNEK AFRYKAŃSKI LEKKI OBSERWACYJNO-OBRONNY KONTENER (LOOK) NA RYNEK AFRYKAŃSKI Lekki Obserwacyjno-Obronny Kontener (LOOK) - jest przeznaczony do zabezpieczenia i ochrony żołnierzy/ludzi pełniących zadania obserwacyjne,

Bardziej szczegółowo