(Wykład w WOM w Katowicach, 8 kwietnia 2013)
|
|
- Marian Adrian Urbaniak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 1 Czesław Ryszka PRYMAS II RZECZYPOSPOLITEJ Sługa Boży kard. August Hlond ( ) (Wykład w WOM w Katowicach, 8 kwietnia 2013) Prof. Eugeniusz Jarra w książce Nauka społeczna kardynała A. Hlonda stwierdził, że do grona wydanych przez Polskę ludzi w skali światowej należy zaliczyć trzech hierarchów: arcybiskupa gnieźnieńskiego Mikołaja Trąbę, arcybiskupa Jana Łaskiego, również arcybiskupa gnieźnieńskiego oraz kardynała Stanisława Hozjusza, biskupa warmińskiego, który był legatem papieskim na Soborze Trydenckim. Prof. Jarra pisze dalej: Zastój kulturalny wieków XVII i XVIII oraz rozbiory sprawiły, że Polska cztery wieki musiała czekać na kapłana, którego głos mógł równym tamtych trzech rozlegać się echem. Był nim prymas, kardynał Hlond. Przykro to mówić, ale niedawno zapytała mnie jedna z nauczycielek w Kielcach, co pan pisze, odpowiedziałem, że książkę o Prymasie Hlondzie. Usłyszałem w odpowiedzi: Coś słyszałam o nim. Czy faktycznie, dzisiaj dla większości Polaków, zwłaszcza młodych, nazwisko kardynała Augusta Hlonda co najwyżej obiło się o uszy, i nic nie mogą na jego temat powiedzieć? Jeśli to byłaby prawda, to sprawiły to lata milczenia, co więcej, opluwania Prymasa w latach PRL. Dość wspomnieć, że w Śląskim Słowniku Biograficznym wydawanym w latach , nie umieszczono w ogóle nazwiska Augusta Hlonda. Była to niebywała hipokryzja, ponieważ komunistyczna propaganda zarzucała mu m.in. opuszczenie kraju w 1939 r., tymczasem był on jedynym hierarchą w okupowanych przez Niemców krajach, który nie poszedł na współpracę z okupantem, co więcej, rozgłaszał na cały świat o zbrodniach wojennych i wszelkich niegodziwościach, dokonywanych przez Niemców w Polsce podczas II wojny światowej. Komunistyczna władza w Polsce po 1945 r. nie mogła darować kardynałowi Hlondowi, że zachował dystans wobec nowego ustroju. Tymczasem komuniści powinni go dosłownie nosić na rękach za ustanowienie organizacji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych. To był największy dowód jego patriotyzmu i umiłowania ojczyzny. Nic dziwnego, że z kolei środowiska niemieckie oskarżyły go o współpracę z władzami
2 2 komunistycznymi, ponieważ usunął z diecezji biskupów niemieckich i mianował na ich miejsce polskich administratorów apostolskich. Zamiast nagrody, w ludowej Polsce nie wolno było drukować wystąpień, kazań i listów pasterskich Prymas Hlonda. Znamienne jest, że kiedy w 1950 r. wydano w USA pierwszy wybór jego pism, zatytułowany Na Straży Sumienia Narodu, książki tej nie wolno było przywozić do kraju. Dość wspomnieć, że z wielkim trudem udało się postawić Wielkiemu Prymasowi kilka pomników i pamiątkowych tablic. Pierwszy w katedrze prymasowskiej w Gnieźnie, gdzie spoczywa jego serce, drugi - w archikatedrze św. Jana w Warszawie, z ważnym napisem: Syn Ziemi Śląskiej, trzeci w bazylice katedralnej w Poznaniu, ukazany w kornej modlitwie, czwarty, w postaci pięknego reliefu - w katedrze Chrystusa Króla w Katowicach. Stanął też pomnik Prymasa przed Domem Generalnym Towarzystwa Chrystusowego w Poznaniu, jest kilka pamiątkowych tablic, m.in. w Bazylice maryjnej w Piekarach Śląskich. Dopiero w 2002 r. stanęła spiżowa postać Prymasa Augusta Hlonda w jego rodzinnych Mysłowicach, na centralnym Placu Wolności - pomnik powstał z inicjatywy Akcji Katolickiej dla Dzieła ks. Augusta Hlonda. Prymas z pomnika spogląda w stronę Przemszy, rzeki, która w dziejach naszego regionu odegrała niebagatelną rolę. Tutaj łączyły się granice trzech zaborczych państw: pruskiego, rosyjskiego i austriackiego. W tym zapatrzeniu Kardynała tkwi wyzwanie, przed jakim stanął w swojej prymasowskiej posłudze, streszczającej się w dewizie św. Jana Bosko: Da mihi animas, caetera tolle (Daj mi dusze, resztę zabierz). Pomimo tego że Prymas nie dożył sędziwego wieku, to jego 67 lat życia da się przypisać do czterech ważnych okresów najnowszej historii Polski. I tak dzieciństwo i wczesną młodość ( ) spędził na polskim Górnym Śląsku, należącym jednak od kilku wieków do Niemiec. Kolejne 7 lat przebywał we Włoszech, dojrzewając w wierze, ucząc się i studiując. Z kolei w latach kierował salezjańskimi zakładami w Oświęcimiu, Krakowie i Przemyślu. Następnie przez kolejnych 13 lat pracował w Wiedniu, pełniąc m.in. ważną funkcję prowincjała rozległej salezjańskiej inspektorii austriacko niemiecko - węgierskiej. Potem, po ostatecznym ustaleniu granic II Rzeczypospolitej został mianowany przez papieża Piusa XI administratorem apostolskim polskiej części Górnego Śląska (od 1922 r.) i wkrótce został jej pierwszym biskupem ( ). Niespełna pół roku później został arcybiskupem metropolitą gnieźnieńsko-poznańskim i Prymasem Polski (od 1926 r.) oraz kardynałem (od 1927 r.). Okres II wojny światowej spędził na przymusowej emigracji we Włoszech, Francji, Szwajcarii i w Niemczech, będąc w tym czasie jedynym polskim hierarchą
3 3 w randze kardynała. Po powrocie do kraju w 1945 r. został rok później arcybiskupem gnieźnieńskim i warszawskim. W nowej rzeczywistości ustrojowej państwa do śmierci w 1948 r. budował i wzmacniał zręby kościelnej administracji i wiary, co, oczywiście, nie spotkało się z odpowiednią aprobatą komunistycznych władz. Zwornik jedności Kiedy 28 października 1925 r. papież Pius XI bullą Vixdum Poloniae unitas dokonał przekształcenia dotychczasowej administracji apostolskiej, ustanawiając nową diecezję górnośląską, ksiądz August Hlond został jej pierwszym biskupem. Niedługo pracował pierwszy biskup w diecezji katowickiej. 20 czerwca 1926 r. ogłoszona została jego nominacja na arcybiskupa Poznania i Gniezna, a zarazem Prymasa Polski. Na Śląsku jego nominację przyjęto z mieszanymi uczuciami. Z jednej strony był żal wiążący się z odejściem umiłowanego pasterza ludu śląskiego, a z drugiej - duma z powołania go na stolicę prymasowską. Powołując w 1926 r. katowickiego biskupa Augusta Hlonda na arcybiskupstwo poznańskie i gnieźnieńskie, a zarazem urząd prymasa Polski, papież Pius XI wiedział dokładnie, co chciał osiągnąć. Gdy nominat dziękował papieżowi za swój wybór, ten miał oświadczyć: Mianuję syna ziemi śląskiej na prastary stolec biskupi, czym pragnę dać dowód, jak bardzo zależy mi na jedności Polski, by Polska była jedna. Nic dodać, nic ująć. Jako komisarz plebiscytowy oraz nuncjusz apostolski w Polsce, Pius XI dobrze poznał historię Polski, a zwłaszcza ciemną noc rozbiorów. Zależało mu, aby powstało silne państwo polskie, aby naród zjednoczył się wokół Kościoła. Już rok później Pius XI mianował arcybiskupa Hlonda kardynałem. Niektórzy historycy akcentują, że na wybór Augusta Hlonda miał wpływ jego brak powiązań z kołami politycznymi Polski, a skąd inąd wiadomo, że Pius XI był przeciwnikiem bezpośredniego angażowania się duchowieństwa w działalność partii politycznych. Kiedy więc 6 października 1926 r. nowo mianowany Prymas Polski składał na Zamku Królewskim w Warszawie przysięgę na ręce prezydenta Ignacego Mościckiego - a było to świeżo po tzw. zamachu majowym, dokonanym przez marszałka Józefa Piłsudskiego uważał, że przemiany powinny być ostrożne, bo nie chodzi o glinkę do modelowania, lecz o państwo, a w państwie o żywych ludzi, których krzywdzić nie wolno ( Z notatnika..., 1926).
4 4 Prymas doskonale wiedział, że z przemianą ustrojów nie idzie w parze zmiana duchowa. Nowe ustroje jak podkreślał - tworzą instytucje bez duszy, organizacje bez wiary, formy bez moralności, milionowe bojówki bez sumienia. Dlatego przemiany polityczne i socjalne w dziedzinie ustrojowej bez odbudowy sił ducha i prawa moralnego to próżna praca. A dokonane na zasadach materialistycznych to dalsze wszczynanie głębokiego kryzysu stosunków i ducha o nieobliczalnych a pewno katastrofalnych następstwach ( Z notatnika, 1926). Wzór kapłana i biskupa Obejmując urząd prymasowski w Poznaniu, August Hlond był w sile wieku, liczył niespełna 46 lat, posiadał wyraźnie zakreśloną wizję swojej służby dla Kościoła i Ojczyzny. Miał opinię wybitnej indywidualności, o ujmującej postawie, szczerym uśmiechu, cechowała go bezpośredniość, pokora i prostota. W pracy mu nikt nie dorównał. Jego zainteresowania były wszechstronne: czarował bystrością umysłu i sądu, zdolnością szybkiej orientacji i wielką serdecznością do ludzi. Był wówczas jedynym z bardzo nielicznych dostojników kościelnych, który podróżował samolotem. Nazywano go żartobliwie: Der fligende Hollaender (latający Holender). Kiedy wszyscy dostojnicy uważali, że na nich trzeba czekać, on imponował punktualnością. Przybywał zawsze z wybiciem godziny wyznaczonej na spotkanie. Taki punktualny był Prymas także w codziennych zajęciach domowych. Na przykład krótko przed określoną porą posiłków porządkował papiery, nad którymi pracował, chował do biurka, zostawiając je czyściutkie, mył ręce i dokładnie na minutę przed terminem otwierał drzwi gabinetu i schodził do jadalni, by zmówić krótką modlitwę przed jedzeniem i zasiąść do stołu z biciem zegara. Jego nadzwyczajna punktualność była wyrazem nie tylko systematyczności w pracy, ale i szacunku dla bliźnich. Bił od niego pewien naturalny majestat z równoczesną nadzwyczajną uprzejmością wobec każdego bez wyjątku. Każdemu wybiegał do drzwi, każdego też odprowadzał do drzwi. Sprawiał wrażenie, jakby był zawsze w dobrym humorze, stale uśmiechnięty, często wybuchał salwami śmiechu, klaszcząc w dłonie. To, co uderzało na pierwszy rzut oka w zetknięciu z Prymasem Hlondem, były wewnętrzna pogoda, życzliwy uśmiech, bezpośredniość w kontaktach z ludźmi, optymizm - nawet w beznadziejnych zdawałoby się sytuacjach, pełna nadziei chrześcijańskiej wiara, zmysł humoru i szacunek dla ludzi. Imponował żywą wiarą, niemal dziecięcą, i nie budzącą wahań; religijną głębią i duchem modlitwy; wszechstronnością zainteresowań, także tym, że
5 5 miał czas na muzykę; umiejętnością kontaktowania z się ludźmi. A także wiernością wobec Stolicy Świętej i Głowy Kościoła. Wśród innych cech przypisywanych Prymasowi, wymieniano, że odznaczał się silną wolą, bystrością umysłu, trafnością sądu, twórczą wyobraźnią, nieprzeciętnymi zdolnościami intelektualnymi. Miał niezwykłą pamięć, potrafił recytować na pamięć całe stronice przeczytanej książki. Cechowała go także wielka pracowitość, obowiązkowość, ogromna kultura i szacunek dla drugiego człowieka. Jednym słowem, był pod każdym względem człowiekiem wielkiego formatu. Kardynał wstawał wcześnie i jeszcze w porannej ciszy swej pracowni zaczynał pracę. Owocem były liczne pisma i listy, przygotowane do przepisania, instrukcje wypisane na korespondencji, względnie decyzje i zlecenia zanotowane na odpowiednich kartkach lub podpisy na dokumentach przygotowanych do wysyłki. Zdumiewająca była zawsze ilość przewertowanych pism i podjętych decyzji. Świadczyło to o intensywności pracy i szybkości decydowania. Kiedy nie celebrował uroczystych nabożeństw, odprawiał codziennie Mszę Świętą w kaplicy domowej o godz Przygotowywał się do niej w skupieniu, modląc się żarliwie. Nie było w jego pobożności nic z przesady czy sztuczności: była prosta, szczera i naturalna. Często w ciągu dnia Prymas schodził do kaplicy na pierwszym piętrze, na adorację Najświętszego Sakramentu, zwłaszcza gdy trudne sprawy wymagały przemyślanej i przemodlonej decyzji. Raz w tygodniu przychodził ojciec kapucyn, u którego Ksiądz Kardynał spowiadał się. Zdziwionym, odpowiadał: Trzeba być zawsze przygotowanym - spowiedź, żal, miłość, śmierć to są towarzysze chrześcijanina, a jeszcze więcej kapłana i siostry zakonnej. Jak wspominają współpracownicy, Prymas był niezwykle opanowany szczególnie w sytuacjach trudnych, wymagających szybkiej i odpowiedzialnej decyzji. Potrafił się cieszyć radością swoją, jak również i innych. Umiał być wdzięczny za najdrobniejsze przysługi. Lubił mówić, że cnotę tę należy praktykować zwłaszcza w dzisiejszych czasach, kiedy to ludzie tak szybko zapominają, ile dobrego zaznali od innych. Wszędzie wnosił ducha prostoty i uprzejmości. Budował wszystkich wielką pobożnością, cierpliwością i prostotą. Odpowiadał na wszystkie listy, często nawet osobiście. Czuł się zawsze młodym i swą młodością urzekał otoczenie. Co ciekawe, kardynał Hlond nie malał w oczach przy bliższym poznaniu, lecz wprost przeciwnie, wzrastał, ujawniały się jego wybitne zalety i zdolności, które budziły respekt oraz uznanie. Każdy współpracownik, nawet najbliższy, nawet długoletni, zachowywał wobec Prymasa pełen szacunku dystans, nie pozwalając sobie na poufałość.
6 6 W myśl zasady de minimis non curat praetor, nie interesował się zasadniczo drobiazgami, natomiast zwracał uwagę na problemy ogólniejsze, ważniejsze. Miał zaufanie do swoich urzędników, pozostawiał im swobodę działania w granicach kompetencji. Dzielił między nich pracę umiejętnie i roztropnie, rezerwując sobie decyzje w najważniejszych momentach. Jak dobry pedagog dawał na początku łatwiejsze zadanie do spełnienia, wdrażając coraz głębiej w obowiązki danego urzędu. Dopiero po jakimś czasie dawał trudniejsze zlecenia do wykonania, aby się przekonać, czy nowy pracownik podoła swym obowiązkom. Ksiądz Ignacy Posadzy wspomina, że Kardynała przez wiele lat trapiły, jak sam mawiał, fantastyczne migreny. Niejednokrotnie powtarzały się dwa lub trzy razy w tygodniu. Wówczas Prymas kładł się na tapczanie, z zimnym kompresem na głowie. Wstawał natychmiast, gdy zgłoszono kogoś proszącego o audiencję. Siłą swej woli od razu opanowywał swą bladość i z uśmiechem witał interesantów. O tym, że nie przejmował się za bardzo swoim zdrowiem, świadczy wyjazd Prymasa na Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny w Lublanie w 1935 r., gdzie reprezentował Ojca Świętego jako legat papieski. Tak się złożyło, że w tym czasie poważnie chorował. Dr Tuszewski, ordynator szpitala Sióstr Elżbietanek w Poznaniu, wyraził wątpliwość czy Ksiądz Prymas będzie mógł udać się w drogę. Odpowiedział na to, że ta choroba nie jest na śmierć, i pojechał. Jako chrześcijanin żył duchem wiary i zaufania Bożej Opatrzności. Miał wielkie nabożeństwo do Jezusa Eucharystycznego i do Matki Bożej. Jego prywatna pobożność maryjna wyrażała się także w działaniach urzędowych. Odnowę moralną widział w radykalnej odmianie życia i przylgnięcia do Maryi, Matki Chrystusa. Na obrazku wydanym w 1930 roku z okazji 25-lecia święceń kapłańskich kardynał Hlond zamieścił wymowne słowa: Czegóż chcę? Czegóż pragnę? Czego pożądam? Po co tu przemawiam? Po cóż tu na Stolicy zasiadam? Dlaczego żyję? Jeno w tej myśli, byśmy wspólnie żyli z Chrystusem. Oto moje żądanie, oto mój zaszczyt, oto moja chwała i moje bogactwo. Gdybyście mnie nie słuchali, mimo to milczeć nie będę, wybawię duszę swoją. Nie chcę atoli być zbawionym bez was. Posiadał w sobie ducha modlitwy. Modlił się dużo i wszędzie. Codziennie odmawiał cały różaniec, trzy jego części. Do końca swego życia pozostał zakonnikiem, duchowym synem św. Jana Bosko: odznaczał się duchem ubóstwa, czystości i posłuszeństwa. Sam mówił: Byłem kardynałem, a żyłem jak zakonnik. Ostatnie słowa pochodzą z jego testamentu, który napisał zostawszy Prymasem Polski. Swoim spadkobiercą ustanowił zgromadzenie salezjańskie, i jak uzasadniał:..skłania mnie do tego duch prawa kościelnego i wdzięczność dla tej rodziny zakonnej, która kształtując i wychowując mnie we wspaniałym
7 7 duchu księdza Bosko, przysposobiła mnie do spełniania obowiązków, które Opatrzność Boska w swych niezbadanych wyrokach z biegiem czasu mi powierzyła. (...) Pragnę, aby moje zwłoki złożono na wieczny spoczynek w bocznej nawie salezjańskiego kościoła Wspomożycielki Wiernych w Poznaniu. Przed swoją śmiercią zmienił testament, dodając, że jako pierwszy Prymas Polski chce być pochowany w odbudowującej się po zniszczeniach wojennych katedrze warszawskiej. Rzecznik aktywnego Kościoła Znamienne było i to, że piastując tak wysoką godność, życie osobiste prowadził Prymas w ubóstwie klasztornym. Fundusze prymasowskie nie szły nigdy do jego rąk, lecz na konto bankowe i były przeznaczane na wspieranie akcji charytatywnych. Już bodaj z tego tytułu cieszył się wśród wiernych wielkim uznaniem. Nie robił tajemnicy ze swoich poglądów np. na konieczność reformy rolnej. Nie bolał z powodu zabrania ziemi Kościołowi, uważał, że księża będą się mogli przez to oddać więcej duszpasterstwu. Pośród Episkopatu Polski wyróżniał się poglądami i otwartością, sprężyście i ze znawstwem prowadził obrady, zdecydowanie bronił spraw Kościoła, uznając sprawy duszpasterskie za pierwszorzędne. Ale też zagadnienia społeczne i kulturalne leżały mu bardzo na sercu. Dowodem jest założona przez niego Rada Społeczna przy Prymasie Polski, dla wprowadzenia w życie dyrektyw papieskich encyklik społecznych. W tym celu powołał też do życia w Poznaniu Szkołę Społeczną, jedyną tego rodzaju w Polsce. Akcja Katolicka miała w Kardynale Hlondzie swego promotora i protektora. Prymas starał się pozyskać do Akcji Katolickiej grupy inteligencji, temu celowi służyły tak zwane Studia Katolickie, organizowane przez Naczelny Instytut Akcji Katolickiej. Miały na celu pogłębienie wiedzy w dziedzinie rodziny, wychowania, nauki społecznej Kościoła. Pierwsze takie Studium odbyło się pod protektoratem Prymasa w 1935 r. w Poznaniu i poświęcone było rodzinie, drugie - w Wilnie w 1936 r., zajmowało się katolicką myślą wychowawczą, trzecie - w Warszawie w 1937 r. zajęło się katolicką nauką społeczną, ostatnie - w Katowicach w 1938 r., zajęło się posłannictwem katolików w świetle uchwał Synodu Plenarnego. Wielką manifestacją religijną był Pierwszy Krajowy Kongres Eucharystyczny w Poznaniu (26-28 IV 1930). Wziął w nim udział cały Episkopat i liczne rzesze wiernych. W cztery lata później (1934 rok) Poznań gościł uczestników Kongresu Tomistycznego, a w czerwcu 1937 roku odbył się tam Międzynarodowy Kongres Chrystusa Króla. Zjazdowi temu
8 8 przewodniczył Kardynał Hlond jako legat papieski. Warto nadmienić, że była to największa w dziejach Poznania manifestacja religijna oraz że uczestniczyli w niej, obok licznych rzesz Polaków, przedstawiciele 28 narodowości. Kardynał August Hlond miał też swój udział w Kościele powszechnym: uczestniczył w licznych kongresach i zjazdach międzynarodowych, m.in. reprezentował Kościół katolicki w Polsce na Kongresie Eucharystycznym w Kartaginie (1930), Dublinie (1932), w Buenos Aires (1934), Budapeszcie (1938). Był trzykrotnie legatem papieskim: na Kongresie Eucharystycznym w Lublanie (dwukrotnie w 1935 i 1939), oraz na wspomnianym Kongresie Chrystusa Króla w Poznaniu (1937). Podróżując po świecie, interesował się żywo apostolstwem misyjnym. W 1927 r. zorganizował w Poznaniu Międzynarodowy Kongres Misyjny. W tym duchu trzeba widzieć również jego troskę o duszpasterstwo emigracyjne i założenie Towarzystwa Chrystusowego dla Wychodźców. Będąc do głębi salezjaninem, żywił wyjątkową cześć dla Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych, widząc w Niej Hetmankę ludu polskiego, prowadzącą Kościół do zwycięstwa. Jednak jako Ślązak i Polak eksponował rolę Matki Bożej Jasnogórskiej, której kult integrował wszystkie polskie krainy. Pamiętając o tym, jak Jasna Góra czynnie zaangażowała się w sprawie plebiscytu na Śląsku, goszcząc m.in. w swych murach ówczesnych polityków i mężów stanu z nuncjuszem A. Rattim na czele, Prymas związał pracę całego Kościoła z jasnogórskim sanktuarium. Zdając sobie sprawę z potrzeby ożywienia życia religijnego w państwie, które powstało po 123 latach zaborów, kardynał Hlond dążył do osobistego kontaktu z kapłanami i wiernymi. Służyły temu częste wizytacje kanoniczne parafii, poświęcanie świątyń, uczestniczenie w różnych zjazdach kościelnych, udzielanie święceń kapłańskich itp. W latach Ksiądz Prymas konsekrował siedmiu biskupów. Byli wśród nich tak znani na Śląsku duszpasterze, jak biskupi Arkadiusz Lisiecki oraz Stanisław Adamski. Aby w tych latach Kościół nie został potraktowany instrumentalnie przez władzę, Prymas zabierał często głos, widząc, jak rządzący tzw. obóz pomajowy wyraźnie zmierza do zastąpienia demokracji parlamentarnej, modelem rządów autorytarnych, spychających parlament i partie polityczne na margines życia państwowego. Nie mógł więc Prymas milczeć wobec aresztowania i osadzenia w Berezie czołowych przywódców antysanacyjnej opozycji. Pisząc list pasterski w tej sprawie, Prymas Polski napominał: Tak zwane silne rządy są uzasadnione, o ile są sprawiedliwe. Każdy rząd bowiem powinien być sprawiedliwy i pierwszy powinien szanować słuszne prawa, nawet celować w ich przestrzeganiu.
9 9 Słowa te poprzedziła osobista interwencja Prymasa u prezydenta Ignacego Mościckiego w sprawie więźniów brzeskich i przynajmniej Wojciech Korfanty zawdzięczał Prymasowi zwolnienie z więzienia. Nie była to zresztą jedyna interwencja, bowiem kardynał August Hlond czynił również starania o zwolnienie niektórych innych osób więzionych w Berezie Kartuskiej, zaś w 1937 r. interweniował w sprawie represjonowania chłopów w Małopolsce za ich udział w sierpniowym strajku. Czynił to w poczuciu odpowiedzialności za los państwa, jako Polak i patriota. Gdy w 1939 r. nad Polską gromadziły się ciemne chmury straszliwej wojny, Prymas zredagował Odezwę biskupów polskich do wiernych, poświęconą sprawie dozbrojenia armii. W marcu 1939 r. interweniował też Prymas u prezydenta I. Mościckiego, by wobec groźby najazdu kraju przez hitlerowskie Niemcy, podjął starania o utworzenie rządu jedności narodu (bezskutecznie). Całym swym autorytetem poparł również apel władz państwowych i opozycji w sprawie pożyczki narodowej na rozbudowę lotnictwa. Więzień stanu Po wybuchu II wojny światowej, Prymas Hlond za namową prezydenta Mościckiego i marszałka Rydza-Śmigłego opuścił Polskę. Przywódcy państwa byli przekonani, że Niemcy uczynią Prymasa zakładnikiem narodu. Dlatego po rozmowie z nuncjuszem kard. Hlond 13 września z ciężkim sercem wyjechał przez Zaleszczyki i Bukareszt do Rzymu. W czasie drogi, koło Siedlec, podczas nalotu lotniczego, odłamki bomby zraniły go w nogę. Odłamki te wyciągnięto mu z nogi dopiero po wojnie, gdy mieszkał już w Warszawie w budynku nuncjatury przy ul. Szucha. 28 września po raz pierwszy za pośrednictwem radia watykańskiego Prymas przemówił do Rodaków. Powiedział m.in. Nie zginęłaś Polsko. Bo nie umarł Bóg! Bóg nie umarł i w swoim czasie wkroczy w wielką rozprawę ludzi i swojemu przemówi. Z jego woli w chwale i potędze zmartwychwstaniesz i szczęśliwa żyć będziesz - najdroższa Polsko - męczennico (...). Będąc za granicą, Prymas stał się głosem podbitego narodu. Jego obecność we Włoszech i Francji była opatrznościowa. Broniąc Ojczyzny, demaskował fałszywą propagandę hitlerowsko-goebbelsowską, która usiłowała obarczyć Polskę winą za wybuch wojny, opiekował się uchodźcami i żołnierzami, troszczył się o jeńców w obozach niemieckich, zajmował się emigrantami. W swoich raportach wysyłanych różnymi kanałami
10 10 do Piusa XII i do ówczesnego świata cywilizowanego wykazywał, jak barbarzyńsko, nieludzko i ludobójczo postępowali hitlerowcy podczas II wojny światowej, jak mordowali bezbronnych jeńców, kobiety, dzieci, jak gazowali Żydów i ludność innych narodowości. O swoim zaangażowaniu na rzecz Żydów, wspominał: W czasie wygnania do Francji w latach ratowałem niejednego Żyda polskiego, niemieckiego, francuskiego przed wywiezieniem do obozów śmierci, ułatwiałem im wyjazd do Ameryki, umieszczałem w bezpiecznych schroniskach, starałem się dla nich o dokumenty, dzięki którym ocaleli. 3 lutego 1944 r. Prymas został aresztowany przez Gestapo. Przez 14 miesięcy przebywał kolejno w trzech niemieckich więzieniach, w których hitlerowcy usiłowali na nim wymusić kolaborację z Trzecią Rzeszą, którą zdecydowanie odrzucił. Ostatnie trzy lata dla Kościoła i Ojczyzny 1 kwietnia 1945 r. został uwolniony przez oddziały amerykańskie. Natychmiast udał się do Rzymu, gdzie m.in. opracował projekt zarządu diecezjami w nowych granicach Polski. Wracając do kraju, otrzymał od Piusa XII nadzwyczajne pełnomocnictwa, pozwalające m.in. na to, aby mógł w szczególnych wypadkach mianować administratorów apostolskich z prawami biskupów ordynariuszy dla nie obsadzonych diecezji. 15 sierpnia 1945 r., wydał pierwszy ważny dekret, powołując polską organizację kościelną na Ziemiach Zachodnich i Północnych. W porozumieniu z arcybiskupem krakowskim Adamem Sapiehą, wybrał kandydatów na administratorów i wręczył im nominacje. Uzyskał także zrzeczenie się jurysdykcji od dotychczasowych niemieckich rządców Ziem Zachodnich i Północnych, za wyjątkiem kard. Konrada von Preysinga z Berlina, którego część diecezji leżała na wschód od Odry. Kolejną ważną decyzją Prymasa było uniezależnienie archidiecezji gnieźnieńskiej, która odtąd była związana z poznańską już tylko osobą biskupa. Przywracając 25 listopada 1945 r. do kultu prymasowską bazylikę w Gnieźnie, jakby przeczuwał, że 4 marca 1946 r. zostanie mianowany metropolitą warszawskim, a zarazem obejmie stolicę prymasowską w Gnieźnie. Przechodząc do Warszawy, poświęcił kamień węgielny pod odbudowę bazyliki archikatedralnej w stolicy, powołał Radę Prymasowską dla Odbudowy Kościołów Warszawy, poświęcił Wyższe Seminarium Duchowne, otoczył szczególną opieką Katolicki Uniwersytet Lubelski, wzywając społeczeństwo do przyjścia z pomocą materialną tej jedynej katolickiej uczelni w Polsce. I co ważne, w kwestii odnowy moralnej narodu, Kardynał Hlond uznał, że
11 11 na progu nowych czasów należy odnowić przymierze Polski z Jej Królową, z Maryją, błagając Ją, by ludzkość wydźwignęła z toni, a Kościół osłoniła swym ramieniem. W liście pasterskim z 18 lutego 1946 r. zapowiedział Poświęcenie Narodu Niepokalanemu Sercu Maryi. Ten wielki akt dokonał się na Jasnej Górze, 8 września 1946 r. Warto dodać, że krótko wcześniej, 12 maja 1946 r., konsekrował na Jasnej Górze biskupa Stefana Wyszyńskiego. Jaki był wobec nowej władzy ludowej? Jego postawę należy określić jako współmyślenie z Kościołem, co pozwalało mu z oddaniem i wiernie służyć Stolicy Apostolskiej, nieugięcie bronić praw Bożych i praw Kościoła, szczególnie prawa do pełnienia misji ewangelizowania w pełnej wolności i niezależności od zmiennych kierunków polityki. Ciekawostka: gdy po wyborach w 1947 r. ukonstytuował się Sejm, który miał następnego dnia wybrać na prezydenta Bolesława Bieruta, w przeddzień tego wyboru przybył do Prymasa wiceminister spraw wewnętrznych Włodzimierz Wolski i w imieniu rządu prosił, by Ksiądz Kardynał zechciał z nowym prezydentem w odkrytym pojeździe przejechać się ulicami Warszawy. Prymas odparł z odwagą: Wybory do tego sejmu są największym oszustwem w dziejach Polski. Kościół tego akceptować nie może. Podobnie kiedy pewien polityk chciał nakłonić Prymasa do odprawienia Mszy Świętej na otwarcie obrad Sejmu, bardzo uprzejmie acz stanowczo odmówił, nie dając się wciągnąć w wir polityki. Powiedział krótko: Nie ma takiego zwyczaju. Nie zgodził się też na odprawienie po wyborze prezydenta uroczystego nabożeństwa dziękczynnego z Te Deum. W tych trudnych, tragicznych powojennych latach, Prymas stał się mężem opatrznościowym dla Polski, wzorem zachowania honoru wobec szalejącego komunizmu. Nie mogąc wiele uczynić w kwestiach politycznych, wobec panującej biedy, apelował o dobroczynność Kościoła, sam też nie pozwolił się wyprzedzić nikomu w pomaganiu potrzebującym. Mając kontakty z różnymi zagranicznymi instytucjami charytatywnymi, osobiście rozdzielał dary biednym, którzy mieszkali w pobliżu jego rezydencji. Prymas spieszył się, widząc, jak wrogie wobec Kościoła są komunistyczne władze: 15 września w 1945 r. zerwały konkordat, dziesięć dni później wydano dekret o nowym prawie małżeńskim ze ślubami cywilnymi i rozwodami. Nieco później zlikwidowano Caritas i organizacje kościelne, usunięto religię ze szkół, wprowadzono kontrolę prasy, skonfiskowano wiele budynków kościelnych: seminaria, szkoły, zakłady naukowe, klasztory, domy parafialne, drukarnie i księgarnie. Do więzień trafiło ponad 1000 księży. Wielu z nich za swoją postawę kapłańską oddało życie. Komuniści, widząc nieustępliwą postawę Prymasa, prowadzili wobec niego oszczerczą kampanię w prasie. Między innymi Głos Ludu pisał 16 lipca 1947 r., iż kardynał
12 12 Hlond jest tym spośród polskich dostojników kościelnych, którzy odznaczają się szczególnie akcentowaną niechęcią do reform społecznych i politycznych. Prawda była zaś taka, że Prymas Hlond był od początku przekonany, iż ugoda z komunistami nie jest możliwa do osiągnięcia. Ale wiedział także, że trzeba się nastawić na długie trwanie w nowej sytuacji politycznej, dlatego gdy władze przystąpiły do usuwania religii ze szkół, w liście pasterskim o wymownym tytule: O chrześcijańskie wychowanie młodzieży, Prymas wezwał rodziców do wzmożenia troski o chrześcijańskie wychowanie dzieci i nieposyłanie ich do szkół bez nauki religii. Zwycięstwo przyjdzie przez Maryję Prymasa Augusta Hlonda kojarzy się ze słowami: Zwycięstwo, gdy przyjdzie, przyjdzie przez Maryję. Dobrze wspomnieć okoliczności, kiedy padły te słowa. Miesiąc przed śmiercią, przemawiając we Wrocławiu podczas poświęcenia statuy Najświętszej Maryi Panny (22 IX 1948), Prymas Hlond powiedział: Idziemy w nowe czasy z wiarą w wieczność, idziemy w nowe czasy z tą Najświętszą Maryją Panną, która nam przez wieki była Przewodniczką i Królową [...] Bo tej Matki potrzebujemy, bo ta przyszłość idzie, a ta przyszłość będzie lepsza, bo wykrzesana tą Wszechmocą, którą Bóg w naszych czasach w ręce Matki Najświętszej składa. Ona tę wszechmoc wieczną dzierży w swym ręku. Ona kierunki nadawać będzie światu. Ona narody poprowadzi tą Wszechmocą Bożą, której staje się na lata najbliższe szafarką. Ostatnie przemówienie wygłosił w kościele św. Anny w Warszawie, 12 września, z okazji uroczystego przeniesienia relikwii bł. Władysława z Gielniowa. Tu również wyraził przekonanie, że ratunek leży w rękach Maryi. Mówił: I dzisiaj, gdy nadchodzi godzina, że wszystko jest w rękach Matki Najświętszej, błagajmy Ją o ratunek dla świata codzienną modlitwą różańcową, a Ona Zwiastunka życia poprowadzi nas do Zbawiciela. Ostatnie wskazania duszpasterskie, a zarazem świadectwo oddania Matce Bożej przekazał Narodowi już na łożu śmierci. Było to wielkie kazanie o życiu i umieraniu, o głębokiej wierze w życie wieczne. Przypomnę, że wieczorem 13 października 1948 r. kard. August Hlond prosił o pomoc współpracowników, bo źle się poczuł. Pierwsze rozpoznanie wskazało na zapalenie wyrostka robaczkowego. Następnego dnia w szpitalu Sióstr Elżbietanek na Mokotowie w Warszawie odbyła się operacja. Zabieg zakończył się
13 13 pomyślnie, ale niemal natychmiast wystąpiły nowe komplikacje. Zaczęła się walka o życie Księdza Prymasa. 20 października przeprowadzono kolejny zabieg chirurgiczny. Ksiądz Prymas poprosił o przyniesienie Wiatyku i zapowiedział: Jutro przyjmę ostatnie namaszczenie, a potem was opuszczę. 21 października ks. Prymas przyjął ostatnie namaszczenie. Udzielając błogosławieństwa kapłanom, zachęcał: Walczcie z odwagą! Pracujcie pod opieką Błogosławionej Maryi Dziewicy! A po zwycięstwie wspomnijcie także moją duszę. Po wyrażeniu ostatniej woli, powiedział: Niczego mi nie żal. Do nikogo i niczego się nie przywiązywałem, więc z radością odchodzę. Żal mi tylko moich grzechów, bo nie zawsze dopełniłem wszystkiego, co mi Bóg zlecił. Ale ufam i mam nadzieję, że Pan Bóg weźmie mnie za uszy i wciągnie do nieba, bo nie jedną ofiarę dla Niego wykonałem i jedynie Jego chwały chciałem. Późnym wieczorem, w obecności najbliższych współpracowników, Kardynał Hlond wypowiedział znane proroctwo: Nie rozpaczajcie! Zwycięstwo, gdy przyjdzie - będzie zwycięstwem Błogosławionej Maryi Dziewicy. Należy jeszcze dodać, że wcześniej powiedział, że czeka nas większe zwycięstwo, niż to pod Lepanto i Wiedniem. W tych słowach Prymas Hlond zawarł swoje przekonanie o zwycięstwie nad sowieckim komunizmem. W piątek, 22 października, w dzień Matki Bożej - Patronki Dobrej Śmierci, Ksiądz Prymas zmarł. W ostatnim słowie powiedział: Zawsze pracowałem dla Kościoła św., dla rozszerzenia Królestwa Bożego, dla Polski, dla dobra Narodu Polskiego. Zapewniał: Zawsze kochałem Polskę i będę się w niebie za nią modlił. Miał dodać: Moim następcą biskup Wyszyński. Pogrzeb Prymasa, 26 października, stał się ogromną manifestacją. Po uroczystej Mszy św. w prokatedrze (kościół karmelicki) przy Krakowskim Przedmieściu, w kondukcie żałobnym ponad 100 tys. osób odprowadzało trumnę wśród ruin na Stare Miasto. Została złożona w krypcie dźwigającej się z gruzów katedry świętojańskiej. Była to ostatnia uliczna demonstracja wierności wobec Kościoła w Warszawie przed wejściem kraju w ciemności stalinowskiej nocy. Rząd komunistyczny wystosował jedynie suche kondolencje, wysyłając na uroczystość przedstawiciela w randze wicepremiera, co odebrano jako wrogą demonstrację wobec Kościoła. Kościół w Polsce utracił przywódcę, który potrafił w trudnych latach po wojnie zjednoczyć wokół siebie Kościół w Polsce, ażeby stawić czoła atakom skierowanym przeciw niemu. W ciągu tych trzech lat nie udało się komunistom złamać Prymasa.
14 14 30 lat po śmierci ks. kard. Hlonda spełniło się jego proroctwo o zwycięstwie Matki Najświętszej. 22 października 1978 r. w Rzymie odbyła się inauguracja pontyfikatu Ojca Świętego Jana Pawła II, który w swoim herbie papieskim umieścił słowa Totus Tuus - Cały Twój, Maryjo! Podczas uroczystej inauguracji na Placu św. Piotra, 22 października o godz (30 lat wcześniej w tej godzinie umierał kard. A. Hlond), Prymas Tysiąclecia Stefan Wyszyński mógł powiedzieć: Wypełnia się testament kardynała Hlonda. (...) Wszystkie uczucia wiążemy z aktem dziękczynnym za tę proroczą wizję Kardynała Prymasa, który trzydzieści lat temu umierając w Warszawie mówił: Zwycięstwo, gdy przyjdzie, będzie to zwycięstwo Matki Najświętszej. Meldujemy Tobie, radosny przyjacielu z Ojczyzny niebieskiej, trwający dzisiaj na kolanach przed Świętą Bożą Rodzicielką: zwycięstwo, które ukazałeś, krzepiąc nas na duchu przyszło!. Po uroczystościach na Placu św. Piotra, Polacy zebrali się w kościele OO. Jezuitów w Rzymie, gdzie Prymas Stefan Wyszyński wygłosił kazanie na temat: Zwycięstwo przyszło - a jest to zwycięstwo Maryi. Mówił o tajemniczej mocy Kościoła w Polsce, o wypełnieniu się testamentu kardynała Hlonda oraz o Papieżu z Polski, który podejmuje dziedzictwo nadziei, dzięki której Polska trwa. Wzór postępowania dla nowych uczniów Po 1990 r. przepowiednia Prymasa Hlonda o zwycięstwie nad komunizmem, nabrała cech proroctwa. Rozpad systemu komunistycznego, do którego przyczynił się Jan Paweł II, należy widzieć jako jedyne w swoim rodzaju wydarzenie w znanej nam historii ludzkości. Bez wątpienia przerasta ono w swoich rozmiarach te spod Lepanto (1571) i Wiednia (1683), które przyszły siłą oręża. O zwycięstwie nad komunizmem zadecydowała potęga ducha opartego na wartościach ewangelicznych i ogólnoludzkich, które sowiecki bolszewizm postanowił wykorzenić z serca człowieka. Dobrze wiedział Prymas Hlond, pisząc w słynnym liście pasterskim O katolickie zasady moralne, 29 lutego 1936 r., że jedynie etyka katolicka ma elementy, które mogą skutecznie przeciwstawić się etyce bolszewickiej. (...) Etyki, wahające się między katolicyzmem a bolszewizmem, zawiodą i ulegną w wielkiej rozprawie o ducha świata. W walce ideowej z rewolucją bolszewicką tylko katolicyzm jest niepokonany. Historia przyznała mu rację. Do słów Prymasa Hlonda o czekającym nas zwycięstwie Maryi, wielokrotnie odwoływał się i często je przytaczał bł. Jan Paweł II (wzmiankę o nich znajdujemy nawet w
15 15 papieskim testamencie). W tym kontekście czekamy obecnie na spełnienie się jeszcze jednego, ostatecznego proroctwa, o którym była mowa we wspomnianym wyżej liście pasterskim Prymasa Hlonda, O katolickie zasady moralne, iż zwycięstwem ma być nowy człowiek, który wyrośnie z walk duchowych XX w. Wyróść powinien z człowieczeństwem nieokaleczonym, z człowieczeństwem uporządkowanym, człowiek pełny, wolny, z inicjatywą z obowiązkami i prawami złączony ze m Stwórcą i ze stworzonym światem, złączony ze swym Odkupicielem i jego prawem, złączony z Duchem Świętym i jego łaską. A więc nie mechaniczny, elektryczny, bezduszny robot w zamienionym na fabrykę świecie techniki, lecz prawdziwy władca świata, pan siebie samego, a sługa Boży. Wobec toczącego się procesu beatyfikacyjnego Sługi Bożego kard. Augusta Hlonda, ostatnie proroctwo Wielkiego Prymasa nabiera szczególnie dramatycznej wymowy: jesteśmy świadkami prawdziwej wojny o nowego człowieka. Siły zła zdają się triumfować, próbuje się stworzyć nową tożsamość człowieka, odartego z wrodzonej mu płci mężczyzny lub kobiety, zdolnego do jasnego odróżnienia dobra od zła, marionetkę genderowską w rękach liberalnych laicyzatorów. Co więcej, toczy się wojnę z rodziną, ze świętością życia, z wszystkim, co Boże w człowieku. Wszystko to Prymas Hlond przewidział, a jednocześnie zapowiedział temu ostateczny upadek. Dlatego też bł. Jan Paweł II nazwał kard. Augusta Hlonda Wielkim Prymasem II Rzeczypospolitej, wzorem postępowania nowych uczniów Chrystusa. Czesław Ryszka
Do młodzieży O polskim katolicyzmie O przyszłym pokoleniu kapłanów O kulcie Najświętszego Serca Pana Jezusa...
Spis treści 238 Myśli zawsze ważne... 5 Życiorys kard. A. Hlonda... 7 Myśli noworoczne...18 Wielkopostne myśli... 20 O zadaniach kobiety... 22 O idei świętowojciechowej...24 O świadomym macierzyństwie...
Bardziej szczegółowoStefan Wyszyński (ur. 3 sierpnia 1901 w Zuzeli, zm. 28 maja 1981 w Warszawie) polski duchowny rzymskokatolicki, biskup diecezjalny lubelski w latach
Stefan Wyszyński (ur. 3 sierpnia 1901 w Zuzeli, zm. 28 maja 1981 w Warszawie) polski duchowny rzymskokatolicki, biskup diecezjalny lubelski w latach 1946 1948, arcybiskup metropolita gnieźnieński i warszawski
Bardziej szczegółowoZestaw pytań o Janie Pawle II
Zestaw pytań o Janie Pawle II 1. Jakie wydarzenie miało miejsce 18.02.1941r? 2. Dokąd Karol Wojtyła przeprowadził się wraz z ojcem w sierpniu 1938 r? 3. Jak miała na imię matka Ojca Św.? 4. Kiedy został
Bardziej szczegółowoAkt poświęcenia narodu polskiego Sercu Jezusowemu
3 Akt poświęcenia narodu polskiego Sercu Jezusowemu Panie Jezu, my, naród polski, przed Tobą na kolana upadamy. Wobec Nieba i ziemi wyznajemy: Ty jesteś Bogiem naszym, Zbawicielem naszym, Ty jesteś Królem
Bardziej szczegółowoJan Paweł II JEGO OBRAZ W MOIM SERCU
Jan Paweł II JEGO OBRAZ W MOIM SERCU Jan Paweł II Jan Paweł II właściwie Karol Józef Wojtyła, urodził się 18 maja 1920 w Wadowicach, zmarł 2 kwietnia 2005 w Watykanie polski biskup rzymskokatolicki, biskup
Bardziej szczegółowoKardynał August HLOND
Kardynał August HLOND Codzienność należy oczyszczać z egoizmu, z obojętności na cudzą niedolę, z łakomstwa i wygodnictwa. August Hlond Rybnik 2009, wykonanie Gabriela Bonk Źródło ilustracji: August Kardynał
Bardziej szczegółowoNabożeństwo powołaniowo-misyjne
Nabożeństwo powołaniowo-misyjne Nabożeństwo powołaniowo-misyjne (Wystawienie Najświętszego Sakramentu) K: O Boże, Pasterzu i nauczycielu wiernych, któryś dla zachowania i rozszerzenia swojego Kościoła
Bardziej szczegółowo22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA. Wspomnienie obowiązkowe. [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań.
22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA Wspomnienie obowiązkowe [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań II Czytanie 1 / 5 Z Homilii św. Jana Pawła II, papieża, wygłoszonej
Bardziej szczegółowoUroczystości nadania tytułu bazyliki mniejszej Sanktuarium Królowej Męczenników
Uroczystości nadania tytułu bazyliki mniejszej Sanktuarium Królowej Męczenników W Bydgoszczy 15 września odbyły się uroczystości, podczas których odczytano bullę papieską, podnoszącą do godności bazyliki
Bardziej szczegółowoPRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY.
PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY. CZĘŚĆ I b OPRACOWAŁ I WYKONAŁ LECH PROKOP, UL. ZAMKOWA 2/1,
Bardziej szczegółowoProgram Misji Świętej w Gromadnie września 2015 r.
Program Misji Świętej w Gromadnie 06-13 września 2015 r. Niedziela Dzień Święty Porządek Mszy świętych, tak jak w niedziele z uroczystym wprowadzeniem misjonarzy Godz. 10.00 Godz. 18.00 Godz. 20.30 Poniedziałek
Bardziej szczegółowoVI DIECEZJALNA PIELGRZYMKA ŻYWEGO RÓŻAŃCA
ZELATOR wrzesień2015 3 VI DIECEZJALNA PIELGRZYMKA ŻYWEGO RÓŻAŃCA Sobota, 3 października, 2015 Niniejszy numer Zelatora ukazuje się głównie ze względu na VI Diecezjalną pielgrzymkę Żywego Różańca do Łagiewnik.
Bardziej szczegółowoŻycie i nauczanie Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Życie i nauczanie Kardynała Stefana Wyszyńskiego Młodość 3 sierpnia 1901; Zuzela- narodziny drugiego dziecka Stanisława i Julianny Wyszyńskich. 1910- rodzina przenosi się do Andrzejewa, gdzie umiera mu
Bardziej szczegółowoWpisany przez Redaktor niedziela, 20 listopada :10 - Poprawiony niedziela, 20 listopada :24
Jubileuszowy Akt Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana Nieśmiertelny Królu Wieków, Panie Jezu Chryste, nasz Boże i Zbawicielu! W Roku Jubileuszowym 1050-lecia Chrztu Polski, w roku Nadzwyczajnego
Bardziej szczegółowoMater Ecclesiae MARYJA MATKĄ CHRYSTUSA, KOŚCIOŁA I KAŻDEGO CZŁOWIEKA REDEMPTORIS MATER. czytaj dalej MATKA KOŚCIOŁA
Mater Ecclesiae MARYJA MATKĄ CHRYSTUSA, KOŚCIOŁA I KAŻDEGO CZŁOWIEKA REDEMPTORIS MATER dalej MATKA KOŚCIOŁA Święto Maryi, Matki Kościoła, obchodzone jest w poniedziałek po uroczystości Zesłania Ducha Świętego.
Bardziej szczegółowoJan Paweł II. "Nie bój się, nie lękaj! Wypłyń na głębię!" Jan Paweł II
Jan Paweł II "Nie bój się, nie lękaj! Wypłyń na głębię!" Jan Paweł II Krótkie kalendarium ur. 18 maja 1920 - w Wadowicach 1.11.1946- przyjęcie święceń kapłańskich 4.07. 1958- minowanie na biskupa 16.10.1978-
Bardziej szczegółowoZAPROSZENIE NA MISJE PARAFIALNE 9 marca - 16 marca 2014 rok BÓG JEST MIŁOŚCIĄ
ZAPROSZENIE NA MISJE PARAFIALNE 9 marca - 16 marca 2014 rok BÓG JEST MIŁOŚCIĄ DRODZY PARAFIANIE! W dniach od 9 16 marca nasza Wspólnota przeżywać będzie Misje parafialne. Tak jak przed ponad dwoma tysiącami
Bardziej szczegółowoPięćdziesiątnica i Paruzja. 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja
Pięćdziesiątnica i Paruzja 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja Kontekst Odnowy DŚ został wylany w Odnowie na świat pełen poważnych podziałów, włącznie
Bardziej szczegółowoKOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE
SPOTKANIE 6 KOŚCIÓŁ Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: IDŹ TY ZA MNIE Pewien mężczyzna miał zwyczaj mówić w każdą
Bardziej szczegółowoW imię Ojca i Syna i Ducha Świętego
W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Sens życia Gdy na początku dnia czynię z wiarą znak krzyża, wymawiając słowa "W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego", Bóg uświęca cały czas i przestrzeń, która otworzy
Bardziej szczegółowoPytania konkursowe. 3. Kim z zawodu był ojciec Karola Wojtyły i gdzie pracował? 4. Przy jakiej ulicy w Wadowicach mieszkali Państwo Wojtyłowie?
Pytania konkursowe 1. Podaj imię i nazwisko Jana Pawła II. 2. Podaj imię brata Karola Wojtyły. 3. Kim z zawodu był ojciec Karola Wojtyły i gdzie pracował? 4. Przy jakiej ulicy w Wadowicach mieszkali Państwo
Bardziej szczegółowo"Słowa nad trumną Prymasa Polski" - list Jana Pawła II do Polaków z okazji uroczystości pogrzebowych kard. Stefana Wyszyńskiego
Kard. Stefan Wyszyński zmarł 28 maja 1981 r. w Uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego. W jego pogrzebie uczestniczyło ok. pół miliona osób, obecni byli wszyscy polscy biskupi, delegacje większości episkopatów
Bardziej szczegółowoJakie tytuły Maryi poznaliśmy na poprzedniej katechezie? Jaka jest rola Maryi w Kościele w oparciu o wymienione określenia?
TEMAT: Nasz Patron Kardynał Stefan Wyszyński. Klasa IV c Prowadząca: Bożena Stępień Data: 09.05.2018r Cel katechetyczny- wymagania ogólne Przybliżenie osoby księdza Prymasa oraz ukazanie jego wiary i patriotyzmu.
Bardziej szczegółowoZELATOR. wrzesień2016
ZELATOR wrzesień2016 www.zr.diecezja.pl 7 W ROKU NADZWYCZAJNEGO JUBILEUSZU MIŁOSIERDZIA Serdecznie zapraszamy wszystkich zelatorów i członków Żywego Różańca do udziału w pielgrzymce do Łagiewnik. Odbędzie
Bardziej szczegółowoPragniemy podzielić się z Wami naszą radością z obchodzonego w marcu jubileuszu
Niech żyje Jezus! Niech radosny zabrzmi dziś hymn ku czci Serca Zbawiciela! Czcigodne Siostry Wizytki Drodzy Bracia i Siostry zakochani w Sercu Pana Jezusa Pragniemy podzielić się z Wami naszą radością
Bardziej szczegółowoBóg Ojciec kocha każdego człowieka
1 Bóg Ojciec kocha każdego człowieka Bóg kocha mnie, takiego jakim jestem. Raduje się każdym moim gestem. Alleluja Boża radość mnie rozpiera, uuuu (słowa piosenki religijnej) SŁOWA KLUCZE Bóg Ojciec Bóg
Bardziej szczegółowoEtap: Data: Czas pracy:
Wojewódzki Konkurs August Hlond salezjanin, biskup katowicki, prymas dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych województwa śląskiego w roku szkolnym 2013/2014 KOD UCZNIA Etap: Data: Czas pracy:
Bardziej szczegółowo250 ROCZNICA USTANOWIENIA ŚWIĘTA NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA
W pierwszy piątek miesiąca 6 lutego 2015 r. przeżywaliśmy 250. rocznicę ustanowienia na ziemiach polskich liturgicznego święta Najświętszego Serca Pana Jezusa. Papież Klemens XIII ustanawiając to święto,
Bardziej szczegółowoOpiekun: Wykonali: Śpiewakowski Marcin Rus Łukasz Maj Dominik Kowalczyk Mateusz. s. Irena Różycka
Wykonali: Śpiewakowski Marcin Rus Łukasz Maj Dominik Kowalczyk Mateusz Opiekun: s. Irena Różycka ur. 10 czerwca 1902 w Jedlińsku; zm. 2 listopada 1980 w Nałęczowie Sługa Boży Piotr Gołębiowski ur. 10 czerwca
Bardziej szczegółowoVII PIELGRZYMA ŻYWEGO RÓŻAŃCA
ZELATOR październik2016 www.zr.diecezja.pl 8 VII PIELGRZYMA ŻYWEGO RÓŻAŃCA W Roku Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia zelatorzy i członkowie Żywego Różańca Archidiecezji Krakowskiej przeżywali swoją
Bardziej szczegółowo(Jan Paweł II, Warszawa, 2 czerwca 1979 r.)
Przybywam do was jako syn tej ziemi, tego narodu, a zarazem, z niezbadanych wyroków Opatrzności, jako następca Świętego Piotra na tej właśnie rzymskiej stolicy. Dziękuję wam, żeście nie zapomnieli o mnie,
Bardziej szczegółowoŚwiątynia Opaczności Bożej - Łagiewniki. Akt oddania się Bożenu Miłosierdziu Historia obrazu Jezusa Miłosiernego. Obraz "Jezu ufam Tobie"
Łagiewniki Świątynia Opaczności Bożej - Akt oddania się Bożenu Miłosierdziu Historia obrazu Jezusa Miłosiernego Obraz "Jezu ufam Tobie" Obraz "Jezu ufam Tobie" został namalowany po raz pierwszy w historii
Bardziej szczegółowoBp H. Tomasik: Przed nami czas zadań
W najbliższą niedzielę zakończy się Rok Wiary. Jakie będą jego owoce? Biskup Henryk Tomasik przedstawia kilka propozycji: poszanowanie dnia świętego, systematyczne uczestnictwo w niedzielnej Mszy Świętej,
Bardziej szczegółowoStefan Wyszyński urodził się 3 sierpnia 1901 r. w miejscowości Zuzela nad Bugiem.
Stefan Wyszyński Mały Stefan z matką Julianną 11 letni Stefan przed wyjazdem do gimnazjum 7 letni Stefan z ojcem Stanisławem Stefan Wyszyński urodził się 3 sierpnia 1901 r. w miejscowości Zuzela nad Bugiem.
Bardziej szczegółowoZELATOR VI OGÓLNOPOLSKA PIELGRZYMKA ŻYWEGO WIELKA NOWENNA RÓŻAŃCOWA. sierpień
ZELATOR sierpień 2018 www.zr.diecezja.pl 15 VI OGÓLNOPOLSKA PIELGRZYMKA ŻYWEGO Bardzo dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w VI ogólnopolskiej pielgrzymce Żywego Różańca do Częstochowy, która odbyła
Bardziej szczegółowoKRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą.
KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KLASA I Semestr I Ocena dopuszczająca -Umie wykonać znak krzyża, -Zna niektóre modlitwy i wymaga dużej pomocy
Bardziej szczegółowoRadom, 18 października 2012 roku. L. dz. 1040/12 DEKRET. o możliwości uzyskania łaski odpustu zupełnego w Roku Wiary. w Diecezji Radomskiej
Bp Henryk Tomasik: Dekret o możliwości uzyskania łaski odpustu zupełnego w Roku Wiary w Diecezji Ra Radom, 18 października 2012 roku L. dz. 1040/12 DEKRET o możliwości uzyskania łaski odpustu zupełnego
Bardziej szczegółowoŚWIĄTYNIA OPATRZNOŚCI BOŻEJ
ŚWIĄTYNIA OPATRZNOŚCI BOŻEJ NARODOWE WOTUM WDZIĘCZNOŚCI FUNDACJA FIDES ET RATIO W DARZE BOŻEJ OPATRZNOŚCI UL. FRANCISZKAŃSKA 3 m 47 00-233 WARSZAWA HISTORIA NARODOWYCH ZOBOWIĄZAŃ Historia zobowiązań naszych
Bardziej szczegółowoGimnazjum nr 4 w Tychach
Kalendarium Autor: nemo 27.08.2007. 3 Sierpnia 1901 roku - Wieś Zuzela na ziemi nurskiej, na pograniczu Podlasia i Mazowsza, urodził się Stefan Wyszyński, jako drugie dziecko Stanisława i Juliany z Karpiów
Bardziej szczegółowoChrzest Święty to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzechy, daje nam godność dziecka Bożego oraz czyni członkiem Kościoła.
I. Sakramenty 1. Chrzest Co to jest Chrzest Święty? Chrzest Święty to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzechy, daje nam godność dziecka Bożego oraz czyni członkiem Kościoła. Udzielamy
Bardziej szczegółowoPrzedmowa. E. Siepak, Ojciec Józef Andrasz SJ, krakowski kierownik duchowy św. Siostry Faustyny, Orędzie Miłosierdzia, 73 (2010), s. 6.
Przedmowa Jak słusznie zauważyła s. M. Elżbieta Siepak ZMBM: z życiem i misją św. Siostry Faustyny kojarzy się najczęściej postać bł. ks. Michała Sopoćki. Mało natomiast pisze się i mówi o nie mniej zasłużonym
Bardziej szczegółowoŚWIĘTYMI BĄDŹCIE. MATKA ZOFIA CZESKA
s. M. Renata Pawlak, prezentka s. M. Aurelia Patrzyk, prezentka ŚWIĘTYMI BĄDŹCIE. MATKA ZOFIA CZESKA wiek: klasy IV - VI czas: 45 minut cele ogólne: dydaktyczny: zapoznanie z osobą Sł. B. Zofii Czeskiej
Bardziej szczegółowoKazanie na uroczystość ustanowienia nowych animatorów. i przyjęcia kandydatów do tej posługi.
SŁUŻYĆ JEDNEMU PANU. Kazanie na uroczystość ustanowienia nowych animatorów i przyjęcia kandydatów do tej posługi. Katowice, krypta katedry Chrystusa Króla, 18 czerwca 2016 r. "Swojemu słudze Bóg łaskę
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Dekret zatwierdzający i ogłaszający uchwały I Synodu Diecezji Legnickiej... 5
SPIS TREŚCI Dekret zatwierdzający i ogłaszający uchwały I Synodu Diecezji Legnickiej... 5 Modlitwa do Maryi w intencji nowej ewangelizacji diecezji legnickiej... 6 Wykaz skrótów... 8 Wstęp... 9 I. HISTORIA
Bardziej szczegółowoGeorge Augustin. Powołany do radości. Z przedmową. kardynała Waltera Kaspera. Przekład. Grzegorz Rawski
George Augustin Powołany do radości t wo j e ż y c i e w k ap ł a ń s t w i e Z przedmową kardynała Waltera Kaspera Przekład Grzegorz Rawski Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2015 SPIS TREŚCI PRZEDMOWA
Bardziej szczegółowoJAN PAWEŁ II JAN PAWEŁ
JAN PAWEŁ II Spis treści Życie przed wyborem na papieża Pontyfikat Zwyczaje Jana Pawła II Nagrody i wyróżnienia Ostatnie Dni Podsumowanie Dlaczego powinien być patronem naszej szkoły? Życie przed wyborem
Bardziej szczegółowoSpis treści MARYJNE I HAGIOGRAFICZNE
Spis treści Słowo wstępne MARYJNE I HAGIOGRAFICZNE O. ANTONI BOCHM OMI Przygotować drogę Chrystusowi Kazanie odpustowe z okazji Narodzenia Świętego Jana Chrzciciela. 11 O. ANTONI BOCHM OMI Wzór odwagi
Bardziej szczegółowo15. ANEKS. Ludwikowo - rodzinny dom Mączyńskich tu urodził się ks. Kazimierz Mączyński. Rodzinny dom
82 15. ANEKS Ludwikowo - rodzinny dom Mączyńskich tu urodził się ks. Kazimierz Mączyński Rodzinny dom 82 Ludwikowo - fundamenty starego kościoła 83 Ludwikowo - dzisiejsza kaplica parafialna kiedyś była
Bardziej szczegółowoDzień Odzyskania Niepodległości
W kościele garnizonowym pod wezwaniem św. Stanisława, biskupa i męczennika, w Radomiu odbyły się główne uroczystości w Święto Niepodległości. Mszy świętej przewodniczył i homilię wygłosił bp Henryk Tomasik.
Bardziej szczegółowoADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY
Archidiecezjalny Program Duszpasterski ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY ROK A Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2007/2008 25 Adwent I Niedziela Adwentu 2 grudnia 2007 Iz 2, 1-5 Ps 122
Bardziej szczegółowośw. Jan Paweł Wielki: "Proszę Cię, Pani Jasnogórska, Matko i Królowo Polski, abyś cały mój naród ogarnę sobota, 26 sierpnia :45
26 sierpnia obchodzona jest uroczystość Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej. Ma ona przede wszystkim charakter dziękczynienia za szczególną rolę Maryi w dziejach całego narodu. W dniu dzisiejszym
Bardziej szczegółowoKardynał Stefan Wyszyński- Prymas Polski
Kardynał Stefan Wyszyński- Prymas Polski Biografia 1. Dzieciństwo i młodość 2. Kapłaństwo Biskupstwo Arcybiskupstwo Represje Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego Stosunki z władzami komunistycznymi Choroba
Bardziej szczegółowoJezus prowadzi. Wydawnictwo WAM - Księża jezuici
Jezus prowadzi Elementarz dziecka bożego 1 Wydawnictwo WAM - Księża jezuici Jezus prowadzi Elementarz dziecka bożego 1 Drogi przyjaciół Pana Jezusa Księża Jezuici - Wydawnictwo WAM 1 Pan Jezus gromadzi
Bardziej szczegółowoStudium biblijne numer 13. List do Efezjan 1,4. Andreas Matuszak. InspiredBooks
Studium biblijne numer 13. List do Efezjan 1,4 Andreas Matuszak InspiredBooks listopad 2013, dla niniejszego wydania Ver. 1.0 www.inspiredbooks.de List do Efezjan 1,4 Andreas Matuszak InspiredBooks Miłość
Bardziej szczegółowoJezus przyznaje się do mnie
Jezus przyznaje się do mnie Natalia Podosek: ( ) w świecie aktorstwa, w którym na co dzień się obracasz, temat Pana Boga jest spychany na margines zainteresowania, a czasami wręcz wyśmiewany przez niektóre
Bardziej szczegółowoEwangelizacja O co w tym chodzi?
Ewangelizacja O co w tym chodzi? Droga małego ewangelizatora ;) Warsztaty ewangelizacyjne: 11 maja 2013 r. Ks. Tomek Moch, Diecezjalna Diakonia Ewangelizacji Ruchu Światło-Życie Archidiecezja Warszawska
Bardziej szczegółowoNowenna do Chrystusa Króla Autor: sylka /04/ :21
Nowenna do Chrystusa Króla Autor: sylka1989-07/04/2011 21:21 NOWENNA KU CZCI JEZUSA PRAWDZIWEGO KRÓLA Ta prosta nowenna jest szczególnym hojnym darem naszego Pana. W związku z tym Jezus da wyjątkowe tajemnice
Bardziej szczegółowoArchidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY. Komentarze do niedzielnej liturgii słowa
Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2008/2009 17 18 II Niedziela Wielkanocna 19 kwietnia 2009 Dz 4,32-35 Ps 118 1 J 5,1-6 J 20,19-31
Bardziej szczegółowoMATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ
ODPUST KU CZCI MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ MATKI MIŁOSIERDZIA INFORMACJE O LITURGII Bazylika św. Wojciecha w Mikołowie 4 sierpnia 2019 r. 1 INFORMACJE OGÓLNE Przewodniczy abp Wiktor Skworc, metropolita katowicki
Bardziej szczegółoworaniero cantalamessa w co wierzysz? rozwazania na kazdy dzien przelozyl Zbigniew Kasprzyk wydawnictwo wam
raniero cantalamessa w co wierzysz? rozwazania na kazdy dzien przelozyl Zbigniew Kasprzyk wydawnictwo wam 3 Spis treści Przedmowa.... 5 CZĘŚĆ PIERWSZA Otwórzcie drzwi wiary! 1. Drzwi wiary są otwarte...
Bardziej szczegółowoODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE
ODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE EWANGELI JANA 6:44-45 Nikt nie może przyjść do mnie, jeżeli go nie pociągnie Ojciec, który mnie posłał, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym. Napisano bowiem u proroków: I będą
Bardziej szczegółowoCele nauczania w ramach przedmiotu - religia.
Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób systematyczny i całościowy
Bardziej szczegółowoCzy Matka Boska, może do nas przemawiać?
Czy Matka Boska, może do nas przemawiać? Jan Paweł, 23.06.2016 11:06 Jedną z osób która nie ma najmniejszych co do tego wątpliwości, jest Chorwatka Miriam, która od 24 czerwca 1981 roku spotyka się z Matką
Bardziej szczegółowoHerb papieża Franciszka
Proszę was, byście modlili się za mnie, abym i ja, na boisku, na którym postawił mnie Bóg, mógł rozgrywać uczciwy i odważny mecz dla dobra nas wszystkich. Dziękuję. Papież Franciszek Herb papieża Franciszka
Bardziej szczegółowodrogi przyjaciół pana Jezusa
Jezus prowadzi ElEmEnta rz dziecka bożego 1 Podręcznik do religii dla I klasy szkoły podstawowej drogi przyjaciół pana Jezusa Wydawnictwo WAM Księża Jezuici rozdział 1 Jezus nas kocha pragniemy Go poznawać
Bardziej szczegółowoZapraszamy do Szkoły Modlitwy Jana Pawła II środa, 21 września :33
Jan Paweł II nadal wskazuje nam kierunek duchowego wzrastania. Musimy z wielką troską starać się o wypłynięcie na głębię. Służy temu m.in. Szkoła Modlitwy Jana Pawła II, która powstała przy Centrum Nie
Bardziej szczegółowoZELATOR SPOTKANIE DEKANALNYCH DUSZPASTERZY DOROSŁYCH. sierpień 2017
ZELATOR sierpień 2017 www.zr.diecezja.pl 11 Obecny rok jest przez wiele osób nazywany rokiem różańcowym ze względu na częste przypominanie wezwania Matki Najświętszej do odmawiania różańca. Maryja prosiła
Bardziej szczegółowoXXVIII Niedziela Zwykła
XXVIII Niedziela Zwykła Dla wyeksponowania Bożej Mądrości wobec ludzkiego rozumu, Jezus buduje paradoksalną dysproporcję: za przykład stawia wielbłąda, zwierzę juczne, wytrwałe w pracy i wytrzymałe na
Bardziej szczegółowoZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU
ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU JAN PAWEŁ II ORĘDOWNIK RODZINY NASZA SPOŁECZNOŚĆ SZKOLNA ŁĄCZY SIĘ Z TYMI SŁOWAMI PAMIĘTAMY 27 kwietnia 2015 roku odbył się w naszej
Bardziej szczegółowoSpis treści. Słowo Biskupa Płockiego... 5 Ks. H. Seweryniak, Od Redaktora... 9
Spis treści Słowo Biskupa Płockiego... 5 Ks. H. Seweryniak, Od Redaktora... 9 1909 Orędzie jego Ekscelencji Biskupa Płockiego do Diecezjan Płockich... 17 List pasterski na Post Wielki r. 1909... 21 List
Bardziej szczegółowoGODZINA ŁASKI DLA ŚWIATA
GODZINA ŁASKI DLA ŚWIATA NABOŻEŃSTWO RÓŻY MISTYCZNEJ GODZINA ŁASKI DLA ŚWIATA Przez to nabożeństwo uzyskacie wiele łask! Matka Boża Objawiła się we Włoszech w Monteichiari, pielęgniarce Pierinie Gilli
Bardziej szczegółowoa przez to sprawimy dużo radości naszym rodzicom. Oprócz dobrych ocen, chcemy dbać o zdrowie: uprawiać ulubione dziedziny sportu,
IMIENINY ŚWIĘTEGO STANISŁAWA KOSTKI- -Patrona dzieci i młodzieży (8 września) Opracowała: Teresa Mazik Początek roku szkolnego wiąże się z różnymi myślami: wracamy z jednej strony do minionych wakacji
Bardziej szczegółowoPielgrzymka uczestników Dziennego Domu Pomocy Społecznej do Krakowa, Łagiewnik i Kalwarii Zebrzydowskiej
Pielgrzymka uczestników Dziennego Domu Pomocy Społecznej do Krakowa, Łagiewnik i Kalwarii Zebrzydowskiej W dniu 13 marca 2015 roku uczestnicy Dziennego Domu Pomocy Społecznej w Krasnymstawie wyjechali
Bardziej szczegółowoPAPIESKI LIST W SPRAWIE ODPUSTÓW NA ROK MIŁOSIERDZIA
PAPIESKI LIST W SPRAWIE ODPUSTÓW NA ROK MIŁOSIERDZIA Papież Franciszek wydał rozporządzenia dotyczące odpustów i sakramentu spowiedzi w Roku Miłosierdzia. Uczynił to w liście do przewodniczącego Papieskiej
Bardziej szczegółowohttp://www.opoka.org.pl/biblioteka/w/wp/jan_pawel_ii/homilie/8pl_blonia_18082002.html
Zakres tematyczny: Podczas powitalnego przemówienia Jana Pawła II na krakowskim lotnisku Balice, w czasie ostatniej Pielgrzymki do Ojczyzny, której główną myślą były słowa: Bóg bogaty w miłosierdzie, najmocniej
Bardziej szczegółowoROK PIĄTY
ROK PIĄTY 2001-2002 REKOLEKCJE Rekolekcje adwentowe w Szkole Salezjańskiej w Szczecinie prowadził o. Wiesław Łyko, oblat, w dniach 14 16 grudnia 2001 roku. OPŁATEK Spotkanie opłatkowe 18 grudnia 2001 z
Bardziej szczegółowoAkt oddania się Matce Bożej
3 Akt oddania się Matce Bożej (kard. Stefana Wyszyńskiego) Matko Boża, Niepokalana Maryjo! Tobie poświęcam ciało i duszę moją, wszystkie modlitwy i prace, radości i cierpienia, wszystko, czym jestem i
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA Z RELIGII. 1. Świadkowie Chrystusa
WYMAGANIA Z RELIGII 1. Świadkowie Chrystusa często nie przynosi go na lekcje. definiuje, czym jest lęk; określa sposoby odnoszenia się do Boga na wzór Jezusa. potrafi podać z nauczyciela zasady życia wspólnoty
Bardziej szczegółowoProszę bardzo! ...książka z przesłaniem!
Proszę bardzo!...książka z przesłaniem! Przesłanie, które daje odpowiedź na pytanie co ja tu właściwie robię? Przesłanie, które odpowie na wszystkie twoje pytania i wątpliwości. Z tej książki dowiesz się,
Bardziej szczegółowoSŁUŻYĆ BOGU TO SZUKAĆ DRÓG DO LUDZKICH SERC
SŁUŻYĆ BOGU TO SZUKAĆ DRÓG DO LUDZKICH SERC NOWENNA Z KSIĘDZEM JERZYM POPIEŁUSZKO W INTENCJI BUDOWANIA CYWILIZACJI MIŁOŚCI TOWARZYSTWO UNIWERSYTECKIE FIDES ET RATIO ZA WIEDZĄ KURII METROPOLITALNEJ WARSZAWSKIEJ
Bardziej szczegółowoWielka to łaska, że poprzez świętych obcowanie, możemy uczestniczyć z naszymi błogosławionymi w Eucharystii.
5 czerwiec 1991 roku to dzień wielkiej radości naszego miasta. Bo oto Jan Paweł II nawiedza Białystok. To dzień wielkiej radości wszystkich Sióstr Misjonarek Świętej Rodziny. Bo oto Papież, Jan Paweł II,
Bardziej szczegółowoTemat: Sakrament chrztu świętego
Temat: Sakrament chrztu świętego UWAGA! Do spotkania należy przygotować obrzędy chrztu świętego (powinny być dostępne w zakrystii) oraz w miarę możliwości drugą część spotkania przeprowadzić w kościele
Bardziej szczegółowoNowenna do Najświętszego Serca Jezusowego. Wpisany przez Administrator piątek, 11 kwietnia :32 - DZIEŃ 1
DZIEŃ 1 O Jezu, Ty mnie tak bardzo umiłowałeś, że zstąpiłeś z nieba i przyjąłeś nędze ludzkie aż po śmierć, i to śmierć krzyżową, aby mnie zbawić. Pragnę na Twoją miłość odpowiedzieć miłością. Rozpal więc
Bardziej szczegółowoBŁOGOSŁAWIONY KSIĄDZ JERZY POPIEŁUSZKO
BŁOGOSŁAWIONY KSIĄDZ JERZY POPIEŁUSZKO "Człowieka można przemocą ugiąć, ale nie można go zniewolić" JERZY POPIEŁUSZKO Urodził się w niedzielę 14 września 1947 r. we wsi Okopy koło Suchowoli na Białostocczyźnie.
Bardziej szczegółowoModlitwa o wstawiennictwo na drodze całego życia
3 Modlitwa o wstawiennictwo na drodze całego życia Święty Andrzeju Bobolo, który tak umiłowałeś Jezusa jako swojego Pana, że oddałeś Mu siebie na służbę aż do męczeńskiej śmierci. Proszę Cię, wspieraj
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA Z RELIGII NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE IV
WYMAGANIA Z RELIGII NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE IV Rozdział I Żyję w przyjaźni z Jezusem - charakteryzuje postawę przyjaciela Jezusa - wymienia warunki przyjaźni z Jezusem praktykowanie pierwszych piątków
Bardziej szczegółowoX. NAUCZANIE KOŚCIOŁA
X. NAUCZANIE KOŚCIOŁA - nauczanie Papieża - dokumenty Stolicy Apostolskiej - dokumenty Soborów oraz Biskupów - Prawo Kanoniczne AUTOR TYTUŁ NUMER STATUS - Znak nr 7-9 (1982) Społeczne nauczanie KK. X.
Bardziej szczegółowo2. W kalendarzu liturgicznym w tym tygodniu:
1. Dzisiejsza Niedziela to Święto Bożego Miłosierdzia główne uroczystości odbywają się w sanktuarium w krakowskich Łagiewnikach. Rozpoczyna się również 75 Tydzień Miłosierdzia. W naszym kościele o godz.
Bardziej szczegółowoBezpłatny fragment książki
Bezpłatny fragment książki Nowenna pompejańska Nowenna to dziewięciodniowe nabożeństwo odmawiane zazwyczaj w jednej konkretnej intencji. Nowenna pompejańska jest specyficzną modlitwą, bo składa się z sześciu
Bardziej szczegółowo63 urodziny farorza kazanie głosi ks. Piotr Lisiecki
63 URODZINY FARORZA JEDEN Z KAPŁANÓW, tzw. życzliwych powiedział, to nie są urodziny, ale stypa. W tych słowach pełnych nienawiści i szyderstwa wyraził szczerą prawdę. Miał rację! 63 urodziny farorza kazanie
Bardziej szczegółowoOŚWIADCZENIE. Uwzględniając wniosek Zarządu Osiedla Wilamowice oraz Burmistrza Wilamowic, po konsultacji z Księdzem Proboszczem Michałem Bogutą
OŚWIADCZENIE Rady Miejskiej w Wilamowicach z dnia 26 września 2012 roku w sprawie ustanowienia Św. Abpa Józefa Bilczewskiego Uwzględniając wniosek Zarządu Osiedla Wilamowice oraz Burmistrza Wilamowic,
Bardziej szczegółowoGRUDZIEŃ W ŻYCIORYSIE BŁ. JERZEGO MATULEWICZA
Opracowanie s. Janina Samolewicz SJE GRUDZIEŃ W ŻYCIORYSIE BŁ. JERZEGO MATULEWICZA 29 grudnia 1902 Ks. dr Jerzy Matulewicz został mianowany profesorem Seminarium Duchownego w Kielcach z wykładami prawa
Bardziej szczegółowo11. Licheń. Bazylika górna. Modlitwa o powstanie Katolickiego Królestwa Narodu Polskiego
11. Licheń. Bazylika górna. Modlitwa o powstanie Katolickiego Królestwa Narodu Polskiego MARIA REGINA POLONIAE NR 6 / 18 / 2015 Na naszą modlitwę w Bazylice górnej musieliśmy poczekać z powodu koncertu,
Bardziej szczegółowoWieczornica Papieska 2017 TOTUS TUUS
Wieczornica Papieska 2017 TOTUS TUUS Współczesny świat potrzebuje autorytetów, które uczą, jak godnie żyć i przywracają wiarę w prawdziwe wartości. Jednym z największych autorytetów naszych czasów jest
Bardziej szczegółowoCo to jest miłość - Jonasz Kofta
Co to jest miłość - Jonasz Kofta Co to jest miłość nie wiem ale to miłe że chcę go mieć dla siebie na nie wiem ile Gdzie mieszka miłość nie wiem może w uśmiechu czasem ją słychać w śpiewie a czasem w echu
Bardziej szczegółowoZasady BRACTWA RATOWANIA DUSZ OD POTĘPIENIA WIECZNEGO
Zasady BRACTWA RATOWANIA DUSZ OD POTĘPIENIA WIECZNEGO I. Bractwo Ratowania Dusz od Potępienia Wiecznego zwane dalej Bractwem jest wspólnotą wiernych, których łączy duchowa więź, tkwiąca w powszechnej misji
Bardziej szczegółowoZELATOR PIELGRZYMKA ŻYWEGO RÓŻAŃCA DO CZĘSTOCHOWY LIST DZIĘKCZYNNY DLA ZELATORÓW. czerwiec2015
ZELATOR czerwiec2015 2 PIELGRZYMKA ŻYWEGO RÓŻAŃCA DO CZĘSTOCHOWY W sobotę, 6 czerwca, odbyła się III Ogólnopolska Pielgrzymka Żywego Różańca do Częstochowy. Według oceny organizatorów uczestniczyło w niej
Bardziej szczegółowoBóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana?
Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? W skali od 1 do 10 (gdzie 10 jest najwyższą wartością) określ, w jakim stopniu jesteś zaniepokojony faktem, że większość młodzieży należącej do Kościoła hołduje
Bardziej szczegółowobyły wolne od lęków wyjaśnia, czym charakteryzuje się postępowanie ludzi, którzy mają nadzieję. z tęsknotami Jezusa
I. Świadkowie Chrystusa 2 3 4 5 6 określa sposoby odnoszenia się do Boga na wzór Jezusa wyjaśnia, czym charakteryzuje się postępowanie ludzi, którzy mają nadzieję. określa sposoby odnoszenia się do Boga
Bardziej szczegółowo