Kurs walutowy. dr Grzegorz Tchorek

Transkrypt

1 Kurs walutowy dr Grzegorz Tchorek

2 Monetary policy in short term Inflation π Short term π π. B. A u Unemployment

3 Nieefektywność polityki pieniężnej w długim okresie Inflacja π π π.. C B. A u Długi okres Krótki okres Bezrobocie u

4 30 Inflacja w krajach UE w latach Austria Belgia Dania Finlandia Francja Niemcy Grecja Irlandia Wlochy Holandia Portugalia Hiszpania Szwecja Wlk.Brytania Strefa euro Kraje OECD

5 Po drugiej wojnie światowej: Podczas węgierskiej inflacji ceny biletów tramwajowych dostosowywano codziennie, podczas gdy ceny biletów kolejowych były zmieniane tylko co cztery dni. Ten skrajny przykład pokazuje skutki inflacji: Koszty zmiany menu, Koszty zdzieranych zelówek, Pieniądz nie jest miernikiem rzadkości dóbr, Kierowany jest do spekulacyjnych zastosowań

6 Negatywne następstwa nadmiernego udziału sektora publicznego PKB: zmniejszenie roli mechanizmy rynkowego duży udział państwa w PKB może rodzić postawy roszczeniowe, rosnące wydatki publiczne powodują wzrost deficytów budżetowych i ich kumulowanie się w długich okresach crowding out effect wzrost stóp procentowych aprecjacja waluty krajowej konkurencyjność non keynesian effect Podatek inflacyjny

7 Podatek inflacyjny Załóżmy że: Inflacja = 2% Rząd pożycza 30 mld PLN wg stałego oprocentowania 5% rocznie Oczekiwana stopa zwrotu inwestorów 3% Jednak rząd dokonuje większych wydatków budżetowych - 60 mld Wywołuje większą inflację 8% Pożyczkodawca traci -3% (5-8%) Rząd uzyskuje wyższe dochody z tytułu podatków naliczanych od nowego, wyższego poziomu cen

8 Kurs walutowy jest jedną z najważniejszych kategorii w gospodarce: W skali makro wiąże krajowy poziom cen z poziomem międzynarodowym pełni funkcję cenotwórczą, W skali mikro - decyduje o powodzeniu działalności gospodarczej,

9 Przychody z eksportu są mniejsze przy niskim kursie walutowym, czyli przy silnej walucie krajowej 3PLN/EUR (eksporterzy domagają się słabej waluty) Dla krajowych podmiotów import jest droższy przy słabej walucie krajowej - wysokim kursie walutowym np. 5 PLN/EUR (importerzy domagają się silnej waluty)

10 Załóżmy, że polski eksporter otrzymuje od niemieckiego nabywcy 1000 EURO: Przy kursie równym 5 PLN/EURO jego zysk będzie równy 5000 PLN Przy kursie równym 3 PLN/ EURO jego zysk będzie równy 3000 PLN Załóżmy, że polski importer zamierza wydać 5000 PLN na zakup dóbr w Niemczech: Przy kursie 5 PLN dysponuje 1000 EURO Przy kursie 3 PLN dysponuje 1666 EURO

11 (+) Kursu płynnego Automatyczne przywracanie równowagi, Dostosowanie do ewolucji struktur gospodarki, Izolacja od zaburzeń zewn. ( - ) Kursu płynnego Negatywny wpływ na stabilność cen i pewność transakcji w handlu zagranicznym

12 (+) Kursu sztywnego Stabilność wewnętrznego poziomu cen i handlu zagranicznego, Stabilizacja oczekiwań inflacyjnych ( - ) Kursu sztywnego Ingerencja w mechanizm rynkowy, Konflikt z polityką pieniężną, Ryzyko realnej aprecjacji kursu

13 Konieczność funkcjonowania w gospodarce mechanizmów rekompensujących porzucenie polityki kursu walutowego, czyli.. Konieczność spełnienia kryteriów OOW

14 W unii walutowej, gdzie nie ma nominalnych kursów walutowych istotne znaczenie ma kategoria kursu realnego Wskaźnik kursu realnego Odzwierciedla siłę nabywczą danej waluty, czyli określoną ilość dóbr i usług, jakie można nabyć za daną jednostkę pieniężną. Kształtowanie się realnego kursu walutowego decyduje o konkurencyjności towarów danego kraju i jest podstawą decyzji importerów i eksporterów, Wpływa na zmiany salda bilansu płatniczego, wielkość produkcji, wzrostu gospodarczego, etc.

15 Realny kurs walutowy można wyrazić jako: 1. Relatywną cenę dóbr pochodzących z różnych krajów wyrażoną w tej samej walucie pozwalającą na porównanie cen tego samego dobra, 2. Nominalny kurs walutowy skorygowany o różnicę stóp inflacji w danym kraju i u jego partnerów handlowych.

16 Realny kurs walutowy wg kosztów pracy w przemyśle 140 Japan United States 130 Sweden 120 Finland Germany 110 Austria 100 Ireland Portugal 90 United Kingdom France 80 Belgium 70 Netherlands Greece 60 Spain Denmark Euro area Italy

17 Kurs walutowy - wycena z punktu widzenia podmiotu krajowego Metoda europejska - ile złotych należy zapłacić za jedno euro, np. 4,3 PLN/EUR. -Cena waluty obcej wyrażona w walucie krajowej, -liczba jednostek pieniądza krajowego, jaką trzeba zapłacić za nabycie jednostki walutowej innego kraju

18 Aprecjacja deprecjacja

19 Słaby złoty - Kurs (przelicznik euro na złotego) rósł złoty stawał się słabszy mniej wart, dlatego potrzeba było go więcej na jedno euro Kurs EUR/PLN Silny złoty - Kurs (przelicznik euro na złotego) spadał złoty stawał się więcej wart dlatego Potrzeba było go mniej na jedno euro

20 Kurs PLN/EUR To jest ta sama relacja kursowa co na poprzednim slajdzie tyle że z perspektywy mieszkańca strefy euro. Musi on wydać 0,2329 swojej waluty na jednego złotego. Gdybyśmy tak prezentowali kurs wówczas wzrost kursu (przelicznika) oznaczałby wzrost wartości złotego (proszę zwrócić uwagę na oś).tyle że nie przywykliśmy do takiej formy prezentacji kursu

21 Aprecjacja - należy przeznaczyć mniejszą ilość waluty krajowej na zakup walut obcych, a to oznacza spadek kursu walutowego - kurs walutowy spada z 4,0 PLN /EUR do 3,8 PLN /EUR Deprecjacja, czyli spadek wartości waluty krajowej oznacza wzrost kursu walutowego, czyli wzrost wartości waluty zagranicznej kurs walutowy rośnie z 4,0PLN /EUR do 4,3 PLN /EUR

22 Metoda anglosaska - wycena waluty krajowej z punktu widzenia inwestora zagranicznego -cena jednostki waluty krajowej wyrażona w walucie zagranicznej, -określa liczbę jednostek pieniądza zagranicznego przypadającego na jednostkę pieniądza krajowego, 0,2325 EUR/PLN (wg def. europejskiej 4,3)

23 Trylemat małej gospodarki otwartej: Spośród 3 istotnych dla gospodarki celów: autonomiczna polityka pieniężna, stabilność kursu walutowego, liberalizacja obrotów kapitałowych, można zrealizować tylko 2, Co prawda dowolne, ale tylko 2 Dlaczego?

24 Niemożliwy do zaistnienia trójkąt Niezależna polityka pieniężna Liberalizacja przepływów kapitałowych Wzrastająca mobilność kapitałów Niechęć do wyzbycia się korzyści płynących z liberalizacji obrotów kapitałowych powoduje zepchnięcie wyborów polityki gospodarczej do dolnej części niemożliwego do zaistnienia trójkąta Stabilność kursu walutowego Kurs płynny Integracja rynków finansowych Corner solution Unia walutowa, Currency board dolaryzacja

25

26 Równowaga na rynku walutowym Kurs walutowy E 0 D Podaż walut zagranicznych: Przychody z eksportu, zagraniczny popyt na aktywa krajowe, etc. S Popyt na waluty zagraniczne : Wydatki na import, krajowy popyt na aktywa zagraniczne, etc. 0 Q 0 Popyt, podaż

27 Kurs walutowy EURO/PLN Przesunięcie krzywej popytu i podaży a płynny kurs walutowy Zwiększona podaż walut obcychwiększy popyt na złotego E 1 E 0 S UWAGA: Definicja anglosaska - trzeba więcej walut obcych na 1 PLN D 1 0 Q 0 Q 1 Popyt, podaż D Aprecjacja złotego E0= 0,2325 EUR/ 1 PLN (4,3) E1= 0,25 (4,0)

28 Przesunięcie krzywej podaży a stały kurs walutowy Kurs walutowy S UWAGA: DEFINICJA ANGLOSASKA Ruch w kierunku G1 deprecjacja - Spadek k.w. G 2 E 0 G 1 Ruch w kierunku G2 - aprecjacja wzrost k.w. D 0 Qa Qb Popyt, podaż

29 Polityka pieniężna w reżimie stałego kursu walutowego: Załóżmy że Bank Centralny chce obniżyć inflację: Co robi? Podnosi stopy procentowe!!!! Co to powoduje? Napływ kapitału (walut obcych, czyli popyt na złotego) W czym tkwi problem?

30 Napływ kapitału a stały kurs walutowy Kurs walutowy S UWAGA: DEFINICJA ANGLOSASKA G 2 Wzrost popytu na złotego E 0 G 1 D Ruch w kierunku G1 deprecjacja - Spadek k.w. 0 Qa Qb Popyt, podaż Ruch w kierunku G2 - aprecjacja wzrost k.w.

31 Napływ kapitału a stały kurs walutowy DEFINICJA S ANGLOSASKA Kurs walutowy G 2 Ruch w kierunku G1 deprecjacja - Ruch w kierunku G2 - aprecjacja E 0 G 1 D kumulacja rezerw, b.c. zapewnia podaż złotego 0 Qa Qb Popyt, podaż

32 1. B.C. skupuje waluty, 2. Wprowadza PLN, 3. Działa wbrew sobie, bowiem jego celem było zmniejszenie podaży pieniądza, 4. Przy kursie stałym st. % muszą być = światowym st.% 5. Banki próbują dokonywać sterylizacji napływu kapitału emitując papiery wartościowe

33 Odpływ kapitału a stały kurs walutowy Kurs walutowy S Definicja anglosaska G 2 E 0 E 1 S 1 G 1 D 0 Q0 Q1 Popyt, podaż

34 Odpływ kapitału a stały kurs walutowy Kurs walutowy S Definicja anglosaska G 2 E 0 E 1 S 1 Odpływ dewiz G 1 D 0 Q0 Popyt, podaż

35 Co robią banki centralne gdy kończą się im rezerwy dewizowe? Dokonują dewaluacji kursu walutowego: Kiedy b.c. obniży wartość złotego z 3 PLN do 6 PLN będzie potrzebował o połowę mniej rezerw niż przed dewaluacją Odpływ kapitału z rynku polskiego 100 mld PLN: Przy 3 PLN potrzeba 33 mld USD Przy 6 16,666 mld USD

36 ERM II a spekulacja stabilizująca % PLN/EUR -15% Źródło: Crespo - Cuaresma i inni (2005)

37 37 ERM II a spekulacja stabilizująca w asymetrycznym paśmie? +15% PLN/EUR Nadmierne napięcia 2,25% -15% Źródło: Crespo - Cuaresma i inni (2005)

38 Jakie warunki należy spełnić aby wykreować walutę międzynarodową? Duży udział w światowym PKB oraz w światowym handlu (atrakcyjność i dywersyfikacja towarowa), Stabilność makroekonomiczna, polityczna i prawna na którą trzeba pracować przez pokolenia, Rozwinięte i płynne rynki finansowe, Potencjał polityczny i militarny

39 Korzyści wynikają z efektów sieci oraz nadzwyczajnego przywileju posiadania waluty międzynarodowej Inercja przemian powolny, bierny proces Stopniowe powolne przemiany w międzynarodowym systemie walutowym funt vs USD Połączeniu kilku walut w jedną dało euro silne efekty synergii euro może realizować te funkcje, których nie zrealizowałyby waluty krajów członkowskich razem wzięte Istotne pozytywne efekty euro dla rynków finansowych oraz handlu i inwestycji

40 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% 40 Udział w światowym PKB Stany Zjednoczone Strefa euro* Chiny Japonia Indie Wielka Brytania Lata

41 0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 0 Udział poszczególnych grup krajów w światowym PKB to tylko jeden z czynników determinujących rolę waluty globalnej. ponadto działający z opóźnieniem Indie Eksp. Ropy (k.arabskie) Brazylia Chiny Rosja Japonia Strefa euro USA

42

43 43

44

45

46 46

47 Euro jako środek przechowywania wartości -Ok. 30 %światowej emisji papierów dłużnych realizowana jest w euro, -Ok. 30% % rezerw dewizowych denominowanych w euro (wzrost z poziomu 18% w 1999 r.) Euro jako jednostka rozliczeniowa -około połowa eksportu krajów strefy euro poza strefę euro jest rozliczane w euro (euro jako wehikuł napędzający handel) -blisko 40 krajów powiązało swoje waluty z euro importując wiarygodność, (dolaryzacja/euroizacja) Euro jako środek wymiany dominacja dolara amerykańskiego

48 48

49 49

50 Waluta referencyjna wartości 50

51 Udział euro w fakturowaniu i rozliczaniu obrotów towarowych krajów strefy euro z resztą świata z wyłączeniem krajów strefy euro (w %) Ekspo rt Import Niski poziom fakturowania w euro w Grecji - duży udział surowców i niewielka wymiany ze strefą euro. Wysokie użycie euro w Niemczech znaczna siła przetargowa przedsiębiorstw, istotny udział produktów zaawansowanych technologicznie (niska elastyczność cenowa popytu). 51 Źródło: ECB (2011), dane dla Niemiec pochodzą z ECB (2009).

52 52