Etap II Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko. Wykonawca:

Transkrypt

1 Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Wrocławiu wraz ze strategiczną oceną oddziaływania na środowisko, dotyczącą zaplanowanych w tym programie działań Etap II Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko Wykonawca: Kraków, 2013/2015

2 Kierownik projektu: mgr inż. Karolina Maciaszczyk Zespół projektowy: mgr inż. Ewa Laskosz mgr inż. Zbigniew Gabryś dr inż. Jerzy Grela mgr inż. Renata Bogdańska Warmuz mgr inż. Katarzyna Piasecka mgr inż. Ewa Nykiel mgr inż. Mariusz Gąsior mgr inż. Agnieszka Dyndał mgr inż. Jaromir Borzuchowski mgr inż. Magdalena Grzebinoga mgr inż. Michał Olszar mgr inż. Michał Jarząbek

3 SPIS TREŚCI 1. STRESZCZENIE PROGNOZY WPROWADZENIE PODSTAWA SPORZĄDZENIA PROGNOZY CEL PROGNOZY ZAKRES PROGNOZY METODY ZASTOSOWANE PRZY OPRACOWANIU PROGNOZY UWARUNKOWANIA FORMALNO PRAWNE PROGNOZY CHARAKTERYSTYKA PROJEKTU DOKUMENTU CEL I ZAWARTOŚĆ PROGRAMU PROJEKT DOKUMENTU NA TLE USTALEŃ DOKUMENTÓW PROGRAMOWANIA ROZWOJU ZGODNOŚĆ PROJEKTU DOKUMENTU Z CELAMI OCHRONY ŚRODOWISKA, OCHRONY PRZYRODY I GOSPODARKI WODNEJ ZGODNOŚĆ Z CELAMI OCHRONY ŚRODOWISKA ZGODNOŚĆ Z CELAMI OCHRONY PRZYRODY ZGODNOŚĆ Z CELAMI GOSPODARKI WODNEJ ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU CHARAKTERYSTYKA ANALIZOWANEGO OBSZARU CHARAKTERYSTYKA DOLIN RZEK OBJĘTYCH ANALIZĄ Rzeka Odra Położenie geograficzne Budowa geologiczna Gleby Wody powierzchniowe Hydrografia Ocena stanu JCWP Wody podziemne Ocena stanu JCWPd Różnorodność przyrodnicza obszaru Korytarze ekologiczne Obszary chronione w tym obszary Natura Gatunki roślin i zwierząt oraz siedliska objęte ochroną Rzeka Nysa Kłodzka Położenie geograficzne Budowa geologiczna Gleby Wody powierzchniowe Hydrografia Ocena stanu JCWP Wody podziemne Ocena stanu JCWPd Różnorodność przyrodnicza obszaru

4 Korytarze ekologiczne Obszary chronione w tym obszary Natura Gatunki roślin i zwierząt oraz siedliska objęte ochroną Rzeka Nysa Łużycka Położenie geograficzne Budowa geologiczna Gleby Wody powierzchniowe Hydrografia Ocena stanu JCWP Wody podziemne Ocena stanu JCWPd Różnorodność przyrodnicza obszaru Korytarze ekologiczne Obszary chronione w tym obszary Natura Gatunki roślin i zwierząt oraz siedliska objęte ochroną Rzeka Bóbr Położenie geograficzne Budowa geologiczna Gleby Wody powierzchniowe Hydrografia Ocena stanu JCWP Wody podziemne Ocena stanu JCWPd Różnorodność przyrodnicza obszaru Korytarze ekologiczne Obszary chronione w tym obszary Natura Gatunki roślin i zwierząt oraz siedliska objęte ochroną Rzeka Bystrzyca Położenie geograficzne Budowa geologiczna Gleby Wody powierzchniowe Hydrografia Ocena stanu JCWP Wody podziemne Ocena stanu JCWPd Różnorodność przyrodnicza obszaru Korytarze ekologiczne Obszary chronione w tym obszary Natura Gatunki roślin i zwierząt oraz siedliska objęte ochroną Ekosystemy zależne od wód Rzeka Biała Głuchołaska Położenie geograficzne Budowa geologiczna Gleby Wody powierzchniowe Hydrografia Ocena stanu JCWP Wody podziemne Ocena stanu JCWPd

5 Różnorodność przyrodnicza obszaru Korytarze ekologiczne Obszary chronione w tym obszary Natura Gatunki roślin i zwierząt oraz siedliska objęte ochroną KLIMAT I OCHRONA POWIETRZA ZASOBY NATURALNE DOBRA MATERIALNE DZIEDZICTWO KULTUROWE DZIAŁANIA ISTNIEJĄCE, W TRAKCIE REALIZACJI I PLANOWANE W ZAKRESIE OCHRONY PRZED POWODZIĄ Rzeka Odra Istniejące inwestycje w zakresie ochrony przed powodzią Inwestycje ochrony przed powodzią w trakcie realizacji Działania planowane w zakresie ochrony przed powodzią Rzeka Nysa Kłodzka Istniejące inwestycje w zakresie ochrony przed powodzią Inwestycje w trakcie realizacji Działania planowane w zakresie ochrony przed powodzią Rzeka Nysa Łużycka Istniejące inwestycje w zakresie ochrony przed powodzią Inwestycje w trakcie realizacji Działania planowane w zakresie ochrony przed powodzią Rzeka Bóbr Istniejące inwestycje w zakresie ochrony przed powodzią Inwestycje w trakcie realizacji Działania planowane w zakresie ochrony przed powodzią Rzeka Bystrzyca Istniejące inwestycje w zakresie ochrony przed powodzią Inwestycje w trakcie realizacji Działania planowane w zakresie ochrony przed powodzią Rzeka Biała Głuchołaska Istniejące inwestycje w zakresie ochrony przed powodzią Inwestycje w trakcie realizacji Działania planowane w zakresie ochrony przed powodzią ANALIZA WARIANTOWA DLA UZASADNIENIA POTRZEBY I ZAKRESU WYCINKI PRZYCZYNY ZAGROŻENIA POWODZIOWEGO W REGIONIE WODNYM WPŁYW PLANOWANEJ WYCINKI NA STAN WÓD POWODZIOWYCH W DOLINIE ZALEWOWEJ ANALIZA INNYCH MOŻLIWYCH DZIAŁAŃ MOGĄCYCH STANOWIĆ ALTERNATYWĘ DLA WYCINKI UZASADNIENIE WYBRANEGO WARIANTU PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PROGRAMU NA ŚRODOWISKO ODDZIAŁYWANIE NA LUDNOŚĆ I ZDROWIE LUDZKIE ODDZIAŁYWANIE NA WODY POWIERZCHNIOWE ODDZIAŁYWANIE NA WODY PODZIEMNE ODDZIAŁYWANIE NA RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNĄ ODDZIAŁYWANIE NA KRAJOBRAZ

6 10.6. ODDZIAŁYWANIE NA ZASOBY NATURALNE I POWIERZCHNIĘ ZIEMI, W TYM GLEBĘ ODDZIAŁYWANIE NA POWIETRZE I KLIMAT ODDZIAŁYWANIE NA ZABYTKI, DOBRA KULTURY I DOBRA MATERIALNE ODDZIAŁYWANIE TRANSGRANICZNE WPŁYW NA ŚRODOWISKO W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU PROGNOZOWANE ZMIANY KLIMATU Zmiany warunków pluwialnych Zmiany prawdopodobieństwa przepływów SKUTKI ZANIECHANIA REALIZACJI PROJEKTU PROGRAMU PROPOZYCJA DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO PROPONOWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ASPEKTY SPOŁECZNE NAPOTKANE TRUDNOŚCI W PROGNOZOWANIU PODSUMOWANIE I WNIOSKI SPIS TABEL SPIS RYSUNKÓW SPIS ZAŁĄCZNIKÓW BIBLIOGRAFIA

7 1. SKRÓTY UŻYTE W DOKUMENCIE BEiŚ Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko DSRK Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju EEA Europejska Agencja Ochrony Środowiska GDOŚ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska GIOŚ Generalny Inspektorat Ochrony Środowiska GZWP Główny Zbiornik Wód Podziemnych JCWP jednolita część wód powierzchniowych JCWPd jednolita część wód podziemnych KZGW Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej ONNP obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi SOOŚ strategiczna ocena oddziaływania na środowisko PGW Plan Gospodarowania Wodami PZRP Plan Zarządzania Ryzykiem Powodziowym RDW Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej, tzw. Ramowa Dyrektywa Wodna RZGW Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej SEA Dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko SRWD Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego ŚSRK Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju UOOŚ ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko WIOŚ Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska 7

8 1. STRESZCZENIE PROGNOZY 8

9 2. WPROWADZENIE 2.1. Podstawa sporządzenia prognozy Opracowanie Prognozy oddziaływania na środowisko projektu Programu wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią wynika z przepisów prawa polskiego tj. ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (w dalszej części UOOŚ) oraz wspólnotowego tj. Dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko). Z przepisów tych wynikają m.in. ustalenia: projekty dokumentów planów i programów dot. gospodarki wodnej (art. 3 ust. 2 dyrektywy 2001/42/WE, art. 46, UOOŚ) wymagają przeprowadzenia SOOŚ; w ramach strategicznej OOŚ sporządza się prognozę oddziaływania na środowisko (art. 5 dyrektywy 2001/42/WE, art. 51 UOOŚ); prognoza oddziaływania na środowisko oraz dokument będący przedmiotem strategicznej OOŚ wymagają przeprowadzenia konsultacji ze społeczeństwem, a także uzgodnienia z odpowiednimi organami administracyjnymi (art. 6 dyrektywy 2001/42/WE, art. 54 UOOŚ); procedura strategicznej OOŚ jest zintegrowana z procedurą oceny oddziaływania na obszary Natura 2000 (art. 55 ust. 2 UOOŚ, art. 6 ust. 3 dyrektywy 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory), wnioski zgłoszone podczas konsultacji społecznych, które zostaną uwzględnione wpływają na dokument będący przedmiotem SOOŚ (art. 8 ust 1 pkt b) dyrektywy 2001/42/WE, art. 55 ust 3 UOOŚ); wnioski zgłoszone podczas konsultacji społecznych, które zostaną odrzucone będą wymagały właściwego uzasadnienia (art. 8 ust 1 pkt b) dyrektywy 2001/42/WE, art. 55 ust 3 UOOŚ) Cel prognozy Przedmiotem niniejszej prognozy jest analiza oraz ocena stopnia i sposobu uwzględnienia aspektów środowiskowych w projekcie Programu wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią. Prognoza jest dokumentem stanowiącym element postępowania w sprawie SOOŚ. Celem przeprowadzenia SOOŚ jest obok spełnienia wymogu prawnego, przeprowadzenie merytorycznej analizy takich zagadnień, jak: 9

10 analiza zgodności ocenianego dokumentu z celami ochrony środowiska ustanowionymi na szczeblu międzynarodowym i krajowym; analiza dokumentu pod kątem zgodności z celami, którym ma on służyć; identyfikacja stanu tych elementów środowiska, które mają związek z realizacją projektowanego dokumentu analiza oddziaływań na poszczególne komponenty środowiska skutków realizacji ocenianego dokumentu; analiza możliwości rozwiązań alternatywnych oraz działań mających na celu zapobieganie lub ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko; zaproponowanie sposobów analizy skutków realizacji projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania Zakres prognozy Zakres niniejszej prognozy jest zgodny z art. 51 UOOŚ, według którego prognoza oddziaływania na środowisko powinna: zawierać informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami; zawierać informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy; zawierać propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania; zawierać informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu; określać, analizować i oceniać istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji programu; określać, analizować i oceniać stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem; 10 określać, analizować i oceniać istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody; określać, analizować i oceniać cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu; określać, analizować i oceniać przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie wtórne, skumulowane, krótko-, średniooraz długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także

11 na środowisko, w szczególności na różnorodność biologiczną, ludzi, faunę, florę, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki oraz dobra materialne z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska oraz oddziaływaniami na nie; przedstawiać rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, a w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru; przedstawiać rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonywania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych; zawierać streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym. Ponadto informacje zawarte w niniejszej prognozie oddziaływania na środowisko, zgodnie z art. 52 opracowane są stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny oraz dostosowane do zawartości i stopnia szczegółowości projektowanego dokumentu. Zakres niniejszej prognozy zgodnie z art. 53 UOOŚ został uzgodniony z Generalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska: Pismo nr DOOŚsoos JP z dnia 11 lipca 2014r. oraz Głównym Inspektorem Sanitarnym: Pismo nr GIS-HŚ-NS /EN/14 a dnia 21 lipca 2014 r. (Załącznik nr 1). Zgodnie z ustaleniami Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska przedmiotowa prognoza powinna spełniać wymagania wynikające z art. 51. ust. 2. ustawy OOŚ, przy zachowaniu warunków, o których mowa w art. 52 ust. 1 i 2 UOOŚ. Ponadto prognoza została uszczegółowiona w zakresie określenia, analizy i oceny: stanu zasobów środowiska przyrodniczego na obszarze planowanych działań (zwłaszcza obszarów chronionych) z uwzględnieniem charakterystyki zbiorowisk roślinnych i siedlisk przyrodniczych, w tym powierzchni zajmowanej przez poszczególne zbiorowiska, ich skład gatunkowy i wiekowy oraz stan zachowania (a w przypadku zadrzewień skład gatunkowy, ich formę i piętrowość) oraz z uwzględnieniem hydrofilnych nadrzecznych zbiorowisk leśnych, krzewiastych i zaroślowych oraz gatunków roślin i zwierząt ściśle związanych z reżimem zalewów rzecznych (wymienionych w zał. I, II i IV Dyrektywy Siedliskowej oraz w zał. I Dyrektywy Ptasiej), ze szczególnym uwzględnieniem siedliska o kodzie 91E0 łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, istniejących obszarowych form ochrony przyrody (uwzględniając podstawy prawne ich istnienia, powierzchnie, położenie, otuliny, cele ochrony, istniejące plany ochrony), 11

12 korytarzy ekologicznych o znaczeniu krajowym i regionalnym, znajdujących się na obszarze objętym potencjalnym oddziaływaniem skutków realizacji projektowanego Programu, przy analizie oddziaływań bezpośrednich, pośrednich, krótko- i długoterminowych, a także skumulowanych należy uwzględnić: charakterystykę terenów objętych potencjalnym oddziaływaniem skutków realizacji projektowanego Programu (sposób zagospodarowania, powierzchniowy spływ wód opadowych i zanieczyszczeń), wpływ na ciągłość korytarzy migracyjnych w dolinach rzecznych, działania (przeszłe, obecne i realne przyszłe) z zakresu: ochrony przeciwpowodziowej, regulacji rzeki, konserwacji koryta i budowli regulacyjnych oraz z zakresu budowy obiektów infrastrukturalnych (np. mosty, wiadukty) na terenie objętym projektowanym Programem i/lub na terenach przyległych, mające wpływ na warunki wodne siedlisk oraz hydromorfologię cieku, wpływ na zmianę stosunków wodnych (poziomu wód gruntowych), wpływ na rozprzestrzenianie się gatunków obcych, w szczególności gatunków inwazyjnych. Prognoza przedstawia, stosownie do skali projektowanego dokumentu: rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, w szczególności na cele i przedmioty ochrony obszarów Natura 2000 oraz integralność tych obszarów, a także na stan lub potencjał ekologiczny wód powierzchniowych, rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru. Zgodnie z ustaleniami Głównego Inspektora Sanitarnego, zakres przedmiotowej prognozy powinien uwzględniać art.3. ust. 2 Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku ii jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziałaywania na środowisko a więc uwzlędniać oddziaływanie na zdrowie ludzi Metody zastosowane przy opracowaniu prognozy Wymagania wobec zawartości niniejszej prognozy określają przepisy prawa polskiego (UOOŚ), wspólnotowego (Dyrektywa 2001/42/WE w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko Dyrektywa SEA) oraz pisma uzgadniające Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie oraz Głównego Inspektora Sanitarnego. Głównymi elementami Prognozy oddziaływania na środowisko projektu Programu wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią są: 12

13 istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, cele ochrony środowiska, ochrony przyrody i gospodarki wodnej ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz zgodność projektu dokumentu z tymi celami, istniejący stan środowiska na analizowanym obszarze, w tym m.in. identyfikacja korytarzy ekologicznych oraz obszarów chronionych na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, określenie stanu/potencjału ekologicznego wód oraz celów środowiskowych dla wód powierzchniowych, sposób uwzględnienia aspektów środowiskowych podczas opracowania projektu Programu wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią, przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, w szczególności na: różnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy, propozycje rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektu Programu, w szczególności na cele i przedmioty ochrony obszarów Natura 2000 oraz integralność tych obszarów. Pierwszym etapem opracowywania Prognozy było pozyskanie oraz przeanalizowanie informacji o stanie poszczególnych komponentów środowiska. W tym celu wykorzystano m.in. dane opracowywane w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska, materiały GDOŚ dotyczące obszarów chronionych, dane literaturowe dotyczące analizowanego obszaru, jak również przekrojowo obejmujące tematykę ochrony przeciwpowodziowej oraz dostępne bazy danych, dane statystyczne oraz aktualne mapy. Po zgromadzeniu materiałów przystąpiono do prac kameralnych i studialnych. Do analizy stanu środowiska a także graficznego przedstawienia wyników wykorzystywano również środowisko GIS. Przeprowadzono analizę powiązania ocenianego projektu z innymi dokumentami o charakterze strategicznym, przeanalizowano zgodność projektu Programu z ustaleniami dotyczącymi ochrony środowiska oraz ochrony przeciwpowodziowej zawartymi w tych dokumentach. Kolejnym etapem powstawania prognozy, było określenie stopnia i charakteru oddziaływania projektu planu na poszczególne komponenty środowiska. Sformułowano opis 13

14 spodziewanych oddziaływań, określając ich charakter pozytywny bądź negatywny. Ponadto określono skutki, które mogą nastąpić w przypadku odstąpienia od realizacji działań zaproponowanych w analizowanym dokumencie oraz zaproponowano działania minimalizujące prognozowane negatywne oddziaływania. W odniesieniu do działań przeciwpowodziowych, a jako takie należy traktować działania zaproponowane w projekcie Programu, wymagane jest podejście, pozwalające wyważyć korzyści płynące z wdrożenia projektu Programu w porównaniu z jego potencjalnym negatywnym wpływem na środowisko, w szczególności na cele i przedmioty ochrony obszarów Natura 2000 oraz stan lub potencjał ekologiczny i cele środowiskowe dla wód powierzchniowych. Tylko szeroko rozumiane podejście strategiczne pozwala na wybór najkorzystniejszej opcji środowiskowej. W tym celu w prognozie przeanalizowano możliwość zastosowania rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie. 3. Uwarunkowania formalno prawne prognozy Konwencje międzynarodowe Konwencjami wymagającymi uwzględnienia w prognozie oddziaływania na środowisko projektu Programu wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią są przede wszystkim: Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk, sporządzona w Bernie dnia 19 września 1979 roku (Dz. U. z 1996 r. Nr 58, poz. 263, zmiany: Dz. U. z 2000 r. Nr 12, poz. 154), Konwencja o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym z dnia 25 lutego 1991 r. (Dz. U nr 96 poz. 1110), Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego z 2 lutego 1971 r. (Dz. U. z 1978 r. Nr 7 poz. 24), Konwencja o różnorodności biologicznej z dnia 5 czerwca 1992 r. (Dz. U. z 2002 r. Nr 184 poz. 1532), Konwencja z dnia 25 czerwca 1998 r. o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (Dz. U. z 2003 r. Nr 78, poz. 706), Europejska Konwencja Krajobrazowa z dnia 20 października 2000 r. (Dz. U. z 2006 r. Nr 14 poz. 98). Prawo UE 14

15 Najważniejsze wymagania prawa unijnego, które mają zastosowanie w przypadku oceny Programu wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią to: Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej Ramowa Dyrektywa Wodna, Dyrektywa 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim Dyrektywa Powodziowa, Dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko Dyrektywa SEA, Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/35/WE z dnia 26 maja 2003 roku przewidująca udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzania niektórych planów i programów w zakresie środowiska oraz zmieniająca w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do wymiaru sprawiedliwości dyrektywy Rady 85/337/EWG i 96/61/WE, Dyrektywa Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne, Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/52/EU z dnia 16 kwietnia 2014 r. zmieniająca dyrektywę 2011/52/UE w sprawie wpływu wywieranego przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko, Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/4/WE z dnia 28 stycznia 2003 roku w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylająca dyrektywę Rady 90/313/EWG, Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, tzw. Dyrektywa Ptasia, Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, tzw. Dyrektywa Siedliskowa, Dyrektywa 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 roku w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu. Prawo krajowe Spośród aktów prawa krajowego, mających zastosowanie w przypadku oceny Programu wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią należy wymienić: 15

16 Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz. 1235), Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (Tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r. poz. 145 z późniejszymi zmianami), Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz z późniejszymi zmianami), Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz. 627), Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Tekst jednolity: Dz. U. z 2012 poz. 647 z późniejszymi zmianami), Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz. 1205), Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568, z późniejszymi zmianami), Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21 z późniejszymi zmianami), Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 roku o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r. poz. 210), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014r. poz. 1348). 4. CHARAKTERYSTYKA PROJEKTU DOKUMENTU 4.1. Cel i zawartość programu Projekt Programu wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią obejmuje obszary szczególnego zagrożenia powodzią w obrębie działalności Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Opracowywany jest na podstawie skróconych opisów taksacyjnych oraz analizy hydraulicznej dla rzek: Odra, Nysa Kłodzka, Nysa Łużycka, Bóbr, Bystrzyca, Biała Głuchołaska. Opracowanie projektu Programu uwzględnia następujące główne etapy: 1. Charakterystyka obszarów szczególnego zagrożenia powodzią dla rzek: Odra, Nysa Kłodzka, Nysa Łużycka, Bóbr, Bystrzyca, Biała Głuchołaska 2. Analiza obecnego stanu ochrony przeciwpowodziowej 3. Przeprowadzenie w terenie inwentaryzacji przyrodniczej w formie skróconego opisu taksacyjnego zadrzewień uwzględniając aspekt przepustowości koryta i dolin rzek (aktywna część przekroju), opracowanie hydraulicznej charakterystyki porastania 16

17 drzew i krzewów dla celów analizy hydraulicznej dla potrzeb opracowania dokumentu. 4. Ocena zdolności przepustowej terenów zalewowych na podstawie numerycznego modelu terenu. 5. Wstępne wytypowanie obszarów porośniętych drzewami i krzewami do usunięcia lub pozostawienia, mające na celu minimalizację zagrożenia i ograniczenie ryzyka powodziowego z uwzględnieniem w szczególności: form ochrony przyrody; ograniczeń prawnych; obiektów typu mosty, ujęcia wód, wały itp.; obszarów drzew i krzewów uzgodnionych z RZGW do usunięcia; zestawienie miejsc spowalniających przepływ wód powodziowych. 6. Opracowanie szczegółowych kryteriów oraz wskazanie na ich podstawie drzew i krzewów przeznaczonych do usunięcia w celu udrożnienia doliny zalewowej, ukierunkowania nurtu oraz zagwarantowania właściwych warunków przepływu wód powodziowych 7. Propozycje sposobu i terminu prowadzenia prac oraz utrzymania odpowiedniego zagospodarowania doliny zalewowej w przyszłości w celu zachowania optymalnego poziomu zwierciadła wielkich wód. 17

18 Wrocławiu wraz ze strategiczną oceną oddziaływania na środowisko, dotyczącą zaplanowanych w tym 18 Rysunek 1. Analizowany obszar

19 4.2. Projekt dokumentu na tle ustaleń dokumentów programowania rozwoju Główny cel analizowanego w ramach niniejszej prognozy Programu wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią jest spójny z zapisami głównych dokumentów o charakterze strategicznym. Strategia Rozwoju Kraju Głównymi elementami systemu zarządzania rozwojem kraju, zgodnie z nowym modelem, są: długookresowa strategia rozwoju kraju DSRK (Polska Trzecia fala nowoczesności) określająca główne trendy, wyzwania oraz koncepcję rozwoju kraju w perspektywie długookresowej, średniookresowa strategia rozwoju kraju - ŚSRK (Strategia Rozwoju Kraju 2020) najważniejszy dokument w perspektywie średniookresowej, określający cele strategiczne rozwoju kraju do 2020 r. oraz 9 strategii zintegrowanych, służących realizacji założonych celów rozwojowych. Ramy przestrzenne dla prowadzenia polityki rozwoju w Polsce, w tym realizacji poszczególnych strategii rozwojowych, stanowi Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju (Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030), przyjęta przez Radę Ministrów 16 marca 2012 r. Jest to główny dokument strategiczny kreujący ład przestrzenny w Polsce oraz porządkujący zagadnienia związane z rozwojem. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju (DSRK) przyjęta została przez Radę Ministrów w dniu 5 lutego 2013 roku. Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju (ŚSRK) została przyjęta uchwałą Rady Ministrów w dniu 25 września 2012 roku. ŚSRK, uwzględniając kluczowe wyzwania zawarte w DSRK, wskazuje strategiczne zadania państwa, których podjęcie w perspektywie najbliższych lat jest niezbędne, by wzmocnić procesy rozwojowe. Jednym z głównych celów rozwojowych kraju jest adaptacja do zmian klimatu. Zmiany klimatu mogą powodować częstsze pojawienia się ekstremalnych zjawisk pogodowych skutkujących zwiększeniem częstotliwości i skali powodzi i suszy 1. Według Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska (EEA, ) koszty związane ze zmianami klimatu bez działań adaptacyjnych będą w 2030r. ok. 5 razy wyższe od wartości kapitału, który trzeba zainwestować, aby im przeciwdziałać. Projekt Programu wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią zawiera propozycję działań technicznych jak również i nietechnicznych służących 1 Według ODI 2009 do końca 2020 r. przewiduje się, że średnia temperatura na świecie wzrośnie o 1 st. W porównaniu ze stanem z 2010 r., co spowoduje zmianę ilości i intensywności opadów w różnych rejonach świata odczuwalną również w Polsce 2 EEA, 2010, Środowisko Europy 2010 Stan i Prognozy, Synteza, Europejska Agencja Środowiska, Kopenhaga 19

20 minimalizacji ryzyka związanego z coraz częściej występującymi ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, czyli przede wszystkim podtopieniami i powodziami. Działania dotyczące redukcji ryzyka powodzi, zawarte są w jednej z 9 strategii: Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko. Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko, perspektywą do 2020 r.(beiś) z jednej strony uszczegóławia zapisy średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju (ŚSRK) w dziedzinie energetyki i środowiska, z drugiej zaś strony stanowi ogólną wytyczną dla polityki energetycznej Polski i polityki ekologicznej Państwa i innych programów rozwoju, które staną się elementami systemu realizacji BEiŚ. Ponadto, w związku z obecnością Polski w Unii Europejskiej, BEiŚ koresponduje z celami rozwojowymi określanymi na poziomie wspólnotowym, ujętymi przede wszystkim w dokumencie Europa Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu (wpisując się także w jej kluczowe inicjatywy przewodnie) oraz celami pakietu klimatycznoenergetycznego. Celem głównym strategii Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko jest zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń z uwzględnieniem ochrony środowiska oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną energetycznie gospodarkę. Cel przedmiotowego programu wpisuje się w zdefiniowany cel szczegółowy BEiŚ: 1.2. Zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska - Gospodarowanie wodami dla ochrony przed powodzią, suszą i deficytem wody. Podsumowując, w obliczu nasilających się zjawisk ekstremalnych, takich jak zagrożenie powodziowe oraz przewidywanego wzrostu ich częstotliwości niezbędne są działania zmierzające do złagodzenia negatywnych następstw zagrożeń naturalnych. Projekt Programu wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią obejmuje działania zapewniające bezpieczeństwo powodziowe w zlewni, zatem główny cel projektu Programu wpisuje się w wyznaczone cele głównych dokumentów strategicznych dotyczących rozwoju kraju. Polityka ekologiczna Państwa w latach z perspektywą do roku 2016 Polityka ekologiczna państwa to dokument strategiczny, w którym dużo uwagi poświęcono ochronie zasobów naturalnych, w tym różnorodności biologicznej. Planowane działania w obszarze ochrony środowiska w Polsce wpisują się w priorytety w skali Unii Europejskiej i cele 6. Wspólnotowego programu działań w zakresie środowiska naturalnego. Zgodnie z ostatnim przeglądem wspólnotowej polityki ochrony środowiska do najważniejszych wyzwań należy zaliczyć: działania na rzecz zapewnienia realizacji zasady 20

21 zrównoważonego rozwoju, przystosowanie do zmian klimatu oraz ochrona różnorodności biologicznej. W powyższe wyzwania wpisuje się ochrona zasobów naturalnych w postaci racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi. Głównym celem średniookresowym do 2016r. jest racjonalizacja gospodarowania zasobami wód powierzchniowych i podziemnych w taki sposób, aby uchronić gospodarkę narodową od deficytów wody i zabezpieczyć przed skutkami powodzi oraz zwiększenie samofinansowania gospodarki wodnej. Naczelnym zadaniem jest dążenie do maksymalizacji oszczędności zasobów wodnych na cele przemysłowe i konsumpcyjne, zwiększenie retencji wodnej oraz skuteczna ochrona głównych zbiorników wód podziemnych przed zanieczyszczeniem. Polityka kładzie nacisk także na jakość polskich wód. Dokument ma charakter ogólny i wyznacza cele oraz kierunki ich realizacji. Do zamierzeń zawartych w ocenianym Programie odnosi się poprzez określenie potrzeby zabezpieczenia przed skutkami powodzi. Nie uszczegóławia sposobów prowadzenia takich działań. Strategie Rozwoju Województw Strategia rozwoju województwa jest podstawowym i najważniejszym dokumentem samorządu województwa, określającym obszary, cele i kierunki interwencji polityki rozwoju, prowadzonej w przestrzeni regionalnej. Analizowany dokument obejmuje teren 3 województw: dolnośląskiego, lubuskiego i opolskiego. Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego /Przyjęta Uchwałą Nr XXXII/932/2013 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 28 lutego 2013 r./ Strategia ta stanowi jeden z podstawowych wojewódzkich dokumentów planistycznych. Celem nadrzędnym wskazanym w SRWD 2020 jest nowoczesna gospodarka i wysoka jakość życia w atrakcyjnym środowisku. Natomiast cele szczegółowe, to: CEL 1.Rozwój gospodarki opartej na wiedzy, CEL 2.Zrównoważony transport i poprawa dostępności transportowej, CEL 3.Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP, CEL 4.Ochrona środowiska naturalnego, efektywne wykorzystanie zasobów oraz dostosowanie do zmian klimatu i poprawa poziomu bezpieczeństwa, CEL 5.Zwiększenie dostępności technologii komunikacyjno informacyjnych, CEL 6.Wzrost zatrudnienia i mobilności pracowników, CEL 7.Włączenie społeczne, podnoszenie poziomu i jakości życia, CEL 8.Podniesienie poziomu edukacji, kształcenie ustawiczne. 21

22 W Strategii zwrócono uwagę, że realizowane przedsięwzięcia będą uwzględniały cele środowiskowe przyjęte w krajowych i regionalnych dokumentach oraz obowiązujących przepisach prawa. Zakładana jest teza, że ich realizacja będzie ograniczała do minimum wpływ podejmowanych działań na środowisko, w tym uwzględniała systemy ochrony walorów przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych województwa. Analizowany dokument jest spójny z założeniami oraz celami zawartymi w SRWD Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego /Załącznik do Uchwały Nr XXXII/319/12 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 19 listopada 2012r./ Strategia rozwoju województwa lubuskiego jest najważniejszym regionalnym dokumentem strategicznym. Pokazuje optymalny kierunek rozwoju województwa, bazujący na istniejącym potencjale i wykorzystujący pojawiające się szanse rozwojowe. Głównym celem strategii województwa jest Wykorzystanie potencjałów województwa lubuskiego do wzrostu jakości życia, dynamizowania konkurencyjnej gospodarki, zwiększenia spójności regionu oraz efektywnego zarządzania jego rozwojem. Główny cel zostanie osiągnięty w wyniku realizacji celów strategicznych. W dokumencie sformułowano 4 cele, w tym Cel strategiczny 1. Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka regionalna, w którym jednym z celów operacyjnych jest Udoskonalenie oraz rozbudowa infrastruktury energetycznej i ochrony środowiska. Analizowany dokument jest spójny z założeniami oraz celami zawartymi w Strategii rozwoju województwa lubuskiego. Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego /Uchwała Nr XXV/325/2012 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 28 grudnia 2012 r./ Strategia rozwoju województwa opolskiego jest najważniejszym regionalnym dokumentem strategicznym. Wśród wielu zawartych strategicznych działań tej polityki wymienia się m. in: ochronę środowiska naturalnego poprzez zmniejszenie negatywnego oddziaływania na środowisko, efektywne zarządzanie zasobami naturalnymi oraz dostosowanie do zmian klimatu. Dokument wyznacza 10 celów strategicznych, w tym: Cel strategiczny 7. Wysoka jakość środowiska. Cel ten definiowany jest poprzez następujące cele operacyjne: 7.1. Poprawa stanu środowiska poprzez rozwój infrastruktury technicznej 7.2. Wspieranie niskoemisyjnej gospodarki 7.3. Kształtowanie systemu przyrodniczego, ochrona krajobrazu i bioróżnorodności 7.4. Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych 7.5. Przeciwdziałanie i usuwanie skutków zagrożeń naturalnych i cywilizacyjnych Dokument ten kładzie nacisk na dotrzymanie wysokiej jakości środowiska. Wskazuje, że cechy przestrzeni przyrodniczej i stan środowiska województwa bezpośrednio warunkują 22

23 kierunki jego rozwoju i sposoby organizacji przestrzeni. Dlatego też osiągnięcie wysokiej jakości środowiska możliwe będzie wyłącznie przy zachowaniu równowagi w działaniach na rzecz kształtowania systemu przyrodniczego i otoczenia społeczno-gospodarczego. Ochrona środowiska realizowana będzie w sposób kompleksowy, a u jej podstaw będzie leżeć zmiana dotychczasowych wzorców konsumpcji i zachowań, kierunkowana na efektywne i racjonalne wykorzystanie i poszanowanie zasobów środowiska. Analizowany dokument jest spójny z założeniami oraz celami zawartymi w Strategii rozwoju województwa opolskiego. Plany zagospodarowania przestrzennego województw Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego - Perspektywa 2020 Plan zagospodarowania przestrzennego województwa stanowi podstawowe narzędzie dla kształtowania przez samorząd wojewódzki regionalnej polityki przestrzennej. Jej prowadzenie służy realizacji celu publicznego, jakim jest ochrona i kształtowanie ładu przestrzennego, traktowanego jako zasadniczy element prowadzenia polityki zrównoważonego rozwoju województwa przy uwzględnieniu m.in. takich potrzeb jak: ochrona i odnowa środowiska przyrodniczego i krajobrazu oraz racjonalnego gospodarowania zasobami: surowców mineralnych, wód oraz gruntów rolnych i leśnych, ochrona zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia, w tym ochrona przeciwpowodziowa. Wskazane w Planie działania i zadania służą realizacji przyjętych kierunków ochrony i wykorzystania zasobów przyrodniczo-krajobrazowych i kulturowych regionu oraz są zgodne z obowiązującymi przepisami, dokumentami planistycznymi, krajowymi i regionalnymi oraz programami rozwoju. Jedną z wytycznych Planu są działania w zakresie ochrony i kształtowania zasobów wodnych. Obszary ochrony i kształtowania zasobów wodnych, to obszary zrównoważonego i zintegrowanego gospodarowania zasobami wód wykorzystywanymi na potrzeby ludności oraz gospodarki, przy jednoczesnym zachowaniu i ochronie środowiska naturalnego. Analizowany dokument jest spójny z założeniami oraz celami zawartymi w PZP Województwa Dolnośląskiego. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubuskiego /Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXII/191/12 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 21 marca 2012r./ 23

24 Plan zagospodarowania przestrzennego województwa lubuskiego jest podstawowym instrumentem kształtowania i prowadzenia przez samorząd wojewódzki regionalnej polityki przestrzennej. W Planie przyjęto kierunki rozwoju i zagospodarowania przestrzennego województwa lubuskiego oparte na zrównoważonym rozwoju przyrodniczo-gospodarczym. Głównym celem polityki przestrzennej zapisanej w Planie jest przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego województwa lubuskiego. W Planie, w części poświęconej uwarunkowaniom rozwoju przestrzennego województwa, szczególną rangę nadaje się strefie przyrodniczej ze względu na jej ponadprzeciętne walory wyróżniające województwo i możliwości jej wykorzystania dla dalszego zrównoważonego rozwoju regionu. Jednym z głównych zadań stających przed polityką przestrzenną województwa lubuskiego jest osiągnięcie trwałego, wysokiego tempa wzrostu gospodarki regionu, przy zapewnieniu poprawy stanu środowiska przyrodniczego i umożliwieniu obecnym i przyszłym mieszkańcom województwa równoprawnego dostępu do jego zasobów i bogactw przyrody. Do głównych celów strategicznych zalicza się m.in. zabezpieczenie przestrzennych możliwości realizacji założeń zasady zrównoważonego rozwoju poprzez ochronę i wykorzystanie walorów środowiska przyrodniczego i kulturowego. Istotnymi elementami określonymi w Planie są m.in.: obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi, a w tym: obszary szczególnego zagrożenia powodzią, obszary narażone na zalanie w przypadku przelania się wód przez koronę wału bądź zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego; strefy równoważenia struktury funkcjonalno-przestrzennej: strefa gospodarki leśnej, strefa wielofunkcyjnego rozwoju terenów otwartych, obszary wodne ważniejszych rzek i jezior. Jedną z wytycznych Planu są działania w zakresie ochrony i kształtowania zasobów wodnych. Analizowany dokument jest spójny z założeniami oraz celami zawartymi w PZP Województwa Dolnośląskiego. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Opolskiego /Załącznik nr 1 do uchwały Nr XLVIII /505/2010 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 28 września 2010 r./ Plan zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego jest podstawowym narzędziem prowadzenia polityki przestrzennej na poziomie regionu. Głównym celem dokumentu w zakresie ochrony środowiska jest kształtowanie przyrodniczych struktur przestrzennych oraz ochrona i poprawa jakości środowiska, przy zapewnieniu zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego. Realizacja głównego celu ekologicznego prowadzona będzie w oparciu o zespół szczegółowych celów operacyjnych obejmujących: 24

25 Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Cele ukierunkowane na zachowanie i optymalizowanie struktury przestrzennej województwa: dostosowanie zagospodarowania przestrzennego województwa do naturalnych przyrodniczych predyspozycji, uwarunkowań i walorów; zachowanie i ochrona różnorodności biologicznej, pomnażanie dziedzictwa i walorów przyrodniczo-krajobrazowych; ochrona i racjonalne gospodarowanie zasobami środowiska. Cele ukierunkowane na dynamizowanie jakości przestrzeni województwa i jej rozwój: poprawa stanu środowiska naturalnego i jakości życia mieszkańców; aktywizacja gospodarcza regionu oparta na istniejących predyspozycjach, zasobach i walorach przyrodniczo-krajobrazowych oraz ich rezerwach. W niniejszym dokumencie jako naczelną zasadą zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego jest racjonalizacja przestrzeni i równoważenie rozwoju uwzględniające niezbędną dynamizację rozwoju, tworzenie warunków wzrostu efektywności gospodarowania i znacznej poprawy warunków życia mieszkańców. Rozwinięciem tej zasady są: zasada zapewnienia bezpieczeństwa ekologicznego poprzez minimalizowanie zagrożeń wynikających z urbanizacji, rozwoju sfery gospodarczej i występujących powodzi, racjonalne wykorzystywanie zasobów środowiska naturalnego i ograniczanie degradacji zasobów; zasada ochrony obszarów i systemów o cennych walorach przyrodniczych i krajobrazowych; zasada racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi w zlewniach; zasada bezpieczeństwa, w tym zapewnienia bezpieczeństwa przeciwpowodziowego i obronności w kształtowaniu struktur przestrzennych. Plan wyznacza główne kierunki polityki przestrzennej jakim są: dostosowanie zagospodarowania przestrzennego województwa do naturalnych przyrodniczych predyspozycji, uwarunkowań i walorów; zachowanie i ochrona różnorodności biologicznej, pomnażanie dziedzictwa i walorów przyrodniczo-krajobrazowych; ochrona i racjonalne gospodarowanie zasobami środowiska w tym istotna ochrona zasobów wodnych: ochrona zbiorników wód podziemnych i zlewni wód powierzchniowych; ochrona wód i prowadzenie gospodarki zasobami wodnymi w układzie zlewni, w obrębie wydzielonych jednolitych części wód; ochrona i przeciwdziałanie zanieczyszczaniu użytkowych zbiorników wód podziemnych oraz zlewni wód powierzchniowych, służących zaopatrzeniu ludności i gospodarki w wodę; 25

26 ograniczenia przestrzenne i techniczno-technologiczne lokalizacji inwestycji zagrażających środowisku; poprawa stanu czystości wód i ograniczenie dopływu zanieczyszczeń wprowadzanych do wód i gruntu. Analizowany dokument jest spójny z założeniami oraz celami zawartymi w PZP Województwa Opolskiego. 5. Zgodność projektu dokumentu z celami ochrony środowiska, ochrony przyrody i gospodarki wodnej 5.1. Zgodność z celami ochrony środowiska Polityka ekologiczna państwa w latach z perspektywą do roku 2016 Polityka Ekologiczna Państwa oparta jest na konstytucyjnej zasadzie zrównoważonego rozwoju, dlatego zasada ta musi być uwzględniona we wszystkich dokumentach strategicznych oraz programach opracowywanych na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym. Jest to dokument strategiczny, w którym dużo uwagi poświęcono ochronie zasobów naturalnych, w tym różnorodności biologicznej. Głównym celem średniookresowym odnośnie gospodarowania wodami jest racjonalizacja gospodarowania zasobami wód powierzchniowych i podziemnych w taki sposób, aby uchronić gospodarkę narodową od deficytów wody i zabezpieczyć przed skutkami powodzi oraz zwiększenie samofinansowania gospodarki wodnej. Naczelnym zadaniem będzie dążenie do maksymalizacji oszczędności zasobów wodnych na cele przemysłowe i konsumpcyjne, zwiększenie retencji wodnej oraz skuteczna ochrona głównych zbiorników wód podziemnych przed zanieczyszczeniem. Kierunki działań zaproponowane w Polityce w latach odnośnie sektora gospodarki wodnej są realizowane (np. dostosowanie polskiego prawa do prawa UE, przygotowanie oceny ryzyka powodziowego, która wskazywała obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi, dla których opracowane są mapy zagrożenia i mapy ryzyka powodziowego, rozwój małej retencji przy wsparciu finansowym UE), inne wymagają bardziej zdecydowanych działań i kroków inwestycyjnych (np. modernizacja systemów melioracyjnych przez zaopatrzenie ich w urządzenia piętrzące wodę, umożliwiające sterowanie odpływem, realizacja ochrony głównych zbiorników wód podziemnych, stopniowe wprowadzanie odpłatności przez użytkowników wód za korzystanie przez nich z zasobów wodnych, z uwzględnieniem oddziaływania na środowisko). Polityka kładzie nacisk także na jakość polskich wód. 26

27 Dokument ma charakter ogólny i wyznacza cele oraz kierunki ich realizacji. Do zamierzeń zawartych w ocenianym Programie odnosi się poprzez określenie potrzeby zabezpieczenia przed skutkami powodzi. Nie uszczegóławia sposobów prowadzenia takich działań. Programy Ochrony Środowiska Programy ochrony środowiska realizują na poziomie regionalnym politykę ekologiczną Polski, zgodnie z którą realizacja podstawowych założeń ochrony środowiska i poprawy jakości życia następuje wskutek przyjęcia następujących celów realizacyjnych: wzmacnianie systemu zarządzania ochroną środowiska, ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne wykorzystanie zasobów przyrody, zrównoważone wykorzystanie materiałów, wody i energii, poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego dla ochrony zdrowia mieszkańców Polski, ochrona klimatu. Regionalne programy ochrony środowiska określają cele i priorytety ekologiczne oraz rodzaj i harmonogram działań proekologicznych, jak również środki niezbędne do realizacji przyjętych celów dla każdego z województw. Projekt Wojewódzkiego Programu Ochrony Środowiska Województwa Dolnośląskiego na lata z perspektywą do 2021 roku Dokument wytycza cele, kierunki działań oraz zadania z zakresu ochrony środowiska na terenie województwa dolnośląskiego. Celem nadrzędnym programu jest Nowoczesna gospodarka (efektywne wykorzystanie zasobów), harmonijny, zintegrowany rozwój przestrzenny oraz społeczno-gospodarczy w atrakcyjnym środowisku naturalnym. Cel nadrzędny realizowany będzie poprzez priorytety ekologiczne w ramach 6 obszarów strategicznych: 1) Obszar strategiczny I - Zadania o charakterze systemowych, 2) Obszar strategiczny II - Poprawa jakości środowiska, 3) Obszar strategiczny III - Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych (w tym m.in. Racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi), 4) Obszar strategiczny IV - Ochrona przyrody i krajobrazu, 5) Obszar strategiczny V - Kształtowanie postaw ekologicznych, 6) Obszar strategiczny VI - Poprawa bezpieczeństwa ekologicznego (w tym m.in. Ochrona przed powodzią i suszą). Cel przedmiotowego Programu wpisuje się w priorytet ekologiczny Ochrona przed powodzią i suszą w ramach obszaru strategicznego VI Poprawa bezpieczeństwa ekologicznego. 27

28 Ochrona przed powodzią i suszą: Celem długoterminowym do roku 2021 w ramach tego priorytetu jest ograniczenie negatywnych skutków powodzi i suszy oraz minimalizowanie ryzyka występowania sytuacji nadzwyczajnych z zachowaniem zasady zrównoważonego rozwoju oraz poszanowaniem zasobów przyrody i niepogarszania stanu środowiska. Celami krótkoterminowymi do roku 2017 w ramach ochrony przed powodzią i suszą są: 1. Podniesienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego (poprawa osłony przeciwpowodziowej). 2. Zwiększenie retencji zlewni (w szczególności cieków o dużym zagrożeniu powodziowym) w tym budowa i modernizacja infrastruktury niezbędnej dla zwiększenia retencji zasobów wodnych i poprawy ich jakości oraz poprawy bioróżnorodności. 3. Usprawnienie systemu zarządzania ryzykiem powodziowym - wspieranie inwestycji i dobrych praktyk ukierunkowanych na przeciwdziałanie klęskom suszy i powodzi, zapewniających odporność oraz stworzenie systemów zarządzania klęskami żywiołowymi. 4. Modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego. 5. Gospodarowanie wodami dla ochrony przed powodzią, suszą i deficytem wody. Kierunki działań do 2017 roku: 1. Zwiększanie retencyjności zlewni oraz efektywności urządzeń zabezpieczenia przeciwpowodziowego i struktur organizacyjnych ograniczających skutki powodzi (budowa, modernizacja, zarządzanie). 2. Właściwe zagospodarowanie przestrzenne terenów zagrożonych zjawiskami przyrodniczymi, w tym powodziami i suszami oraz uwzględnienie wymagań zawartych w ocenach zagrożenia i ryzyka powodziowego. 3. Poprawa odbudowy biologicznej cieków i innych akwenów wodnych - renaturalizacja cieków. 4. Budowa zintegrowanego systemu alarmowego i informacyjnego (o zagrożeniach). 5. Organizacja systemów wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń. 6. Udoskonalenia systemu prognozowania powodzi w celu zapewnienia funkcjonalności obecnie wdrażanego Systemu Monitoringu i Osłony Kraju (SMOK). 7. Zwiększenie przepustowości koryt m.in. przez modernizację kanałów powodziowych, czyszczenie i udrożnienie koryt rzek i międzywali. 8. Utrzymanie w sprawności technicznej istniejących obiektów infrastruktury przeciwpowodziowej i zbiorników (wałów, koryt rzecznych, potoków i kanałów oraz zabudowy towarzyszącej). 9. Uwzględnianie rezerwy powodziowej w zbiornikach programu małej retencji. 10. Opracowanie Studium ochrony przed powodzią dla większych zlewni. 28

29 11. Opracowanie i wdrożenie dokumentów wynikających z dyrektywy powodziowej: w tym map zagrożenia i map ryzyka powodziowego oraz planów zarządzania ryzykiem powodziowym. 12. Realizacja kompleksowego systemu retencji (zbiornikowej, polderowej i małej retencji), połączonej z ochroną ekosystemów poprzez budowę/rozbudowę/ modernizację zbiorników retencyjnych (w tym zbiorników małej retencji), budowę polderów. 13. Realizacja działań przestrzennych zatrzymujących wody deszczowe w miejscach ich opadu, poprzez: podnoszenie lesistości zwiększającej retencyjność; przekształcanie gruntów ornych w użytki zielone; racjonalną gospodarka wodami opadowymi na terenach silnie zurbanizowanych. 14. Umocnienie systemu obwałowań, w tym: budowa wałów cofkowych na dopływach rzeki Odry i kanałów przerzutowych (ulgi) oraz modernizacja koryt rzecznych, zwłaszcza w miejscach szczególnego ryzyka: w obszarach silnie zurbanizowanych, przy obiektach mogących stworzyć wtórne zagrożenie, w rejonach górskich. 15. Ochrona przed powodzią Ziemi Kłodzkiej, w tym: budowa zbiorników retencyjnych, zwiększenie przepustowości Nysy Kłodzkiej i jej dopływów (w tym budowa, przebudowa, rozbiórka wałów i modernizacja koryt), ochrona przeciwpowodziowa doliny rzeki Białej Lądeckiej. 16. Ochrona od powodzi obszaru Kotliny Żytawskiej i Sudetów Zachodnich. 17. Rozbudowę osłony przeciwpowodziowej, systemu prognozowania powodzi, kontroli i wczesnego ostrzegania oraz wsparcie inicjatyw lokalnych dla realizacji lokalnych systemów ostrzegania i ochrony. 18. Uwzględnianie ograniczeń w zakresie lokalizacji obiektów mogących negatywnie wpływać na prawidłowe funkcjonowanie stacji radarowej Pastewnik. 19. Rozwój działań prewencyjnych na terenach zagrożonych powodzią zw. z: określeniem zasięgu zagrożenia powodziowego i obszarów wymagających ochrony przed powodzią zwiększeniem ochrony przeciwpowodziowej zwłaszcza na terenach zurbanizowanych ograniczaniem rozwoju zagospodarowania dolin rzecznych i dostosowanie ich zainwestowania do stopnia zagrożenia powodziowego. 20. Wprowadzenie monitoringu działań przestrzennych, prowadzonych na terenach zagrożonych zalaniem. 21. Uzgadnianie, koordynacja oraz ujednolicanie działań i zasad gospodarowania przestrzenią w dorzeczu Odry. 22. Realizacja i uwzględnianie ustaleń Programu dla Odry 2006 w dokumentach opracowywanych dla kolejnych okresów programowania, Sektorowych i Regionalnych Programach Operacyjnych. 23. Wsparcie jednostek ratowniczych (m.in. zakup sprzętu do prowadzenia akcji ratowniczych i usuwania skutków zjawisk katastrofalnych). 29

30 24. Inwestycje przeciwpowodziowe (mające na celu ochronę obszarów ze średnim ryzykiem powodziowym) - pod warunkiem zapewnienia ich pełnej zgodności z wymogami prawa UE (w tym tzw. Ramowej Dyrektywy Wodnej i Dyrektywy Powodziowej). 25. Zbudowanie systemu biernego i czynnego zabezpieczenia przeciw-powodziowego. 26. Usuwanie szkód powodziowych. 27. Modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego (przebudowa obwałowań i wałów Odry; przebudowa koryt Odry; oraz kanał przerzutowy do Widawy.). 28. Opracowanie strategii osłony i ochrony przeciwpowodziowej wraz ze wskazaniem projektów priorytetowych i ustaleniem ich kolejności według ważności, opracowanie wstępnych studiów wykonalności dla przynajmniej trzech projektów o dużym priorytecie i studium wykonalności dla projektu o najwyższym priorytecie. 29. Wykorzystywanie Systemu Informacji Przestrzennej Dorzecza Odry dla osiągnięcia zamierzonych celów 30. Prowadzenie monitoringu powodziowego wraz systemem przetwarzania informacji. 31. Opracowanie scenariuszy powodziowych. 32. Stworzenie modeli rozwoju powodzi. 33. Utrzymanie i odtwarzanie naturalnych ekosystemów retencjonujących wodę, szczególnie w obszarach górskich. 34. Wdrożenie nowoczesnego systemu zarządzania ryzykiem powodziowym, w tym realizacja oraz koordynacja pośredniej i bezpośredniej ochrony przeciwpowodziowej. Program Ochrony Środowiska dla Województwa Lubuskiego na lata z perspektywą do 2019 roku Dokument wytycza cele, kierunki działań oraz zadania z zakresu ochrony środowiska na terenie województwa lubuskiego. Celem nadrzędnym programu jest Zrównoważony rozwój województwa lubuskiego uwzględniający poprawę i właściwe wykorzystanie środowiska naturalnego. Cel nadrzędny realizowany będzie poprzez priorytety ekologiczne, do których należy m.in. Gospodarka wodna. Cel przedmiotowego Programu wpisuje się w w/wym. priorytet ekologiczny. Gospodarka wodna: Celem długoterminowym do roku 2019 w ramach tego priorytetu jest osiągnięcie i utrzymanie dobrego stanu wód powierzchniowych i podziemnych oraz ochrona przeciwpowodziowa. Celami krótkoterminowymi do roku 2015 w ramach gospodarki wodnej są: W1. Osiągnięcie i utrzymanie dobrego stanu wód powierzchniowych i podziemnych Miary realizacji celu: 30

31 opracowanie i wdrożenie warunków korzystania z wód regionu wodnego, warunków korzystania z wód zlewni, osiągnięcie i utrzymanie dobrego stanu wód rzecznych i jeziornych, osiągnięcie i utrzymanie dobrego stanu wód podziemnych, zmniejszenie trofii wód powierzchniowych. W2. Dobra jakość wód użytkowych i racjonalizacja ich wykorzystywania Miary realizacji celu: osiągnięcie przez wody użytkowe obowiązujących standardów jakościowych w zakresie spełnienia warunków przydatności do picia, kąpieli oraz do bytowania ryb w warunkach naturalnych, zmniejszenie poboru wód dla ludności, zmniejszenie poboru wód dla przemysłu. W3. Zwiększenie retencji w zlewniach i ochrona przed skutkami powodzi Miary realizacji celu: opracowanie map zagrożenia powodziowego, map ryzyka powodziowego oraz przyjęcie i realizacja planów zarządzania ryzykiem powodziowym, sukcesywna realizacja obiektów służących retencji wodnej. W4. Przywrócenie i ochrona ciągłości ekologicznej rzek Miary realizacji celu: podjęcie działań mających na celu udrożnienie rzek, w szczególności dla ryb dwuśrodowiskowych, liczba zmodernizowanych urządzeń piętrzących, wybudowanych przepławek, ochrona, zachowanie i przywracanie biotopów i naturalnych siedlisk przyrodniczych, związanych z wodami i od wód zależnych. Program Ochrony Środowiska Województwa Opolskiego Podstawowe założenia Programu wynikają przede wszystkim z głównych zasad polityki ekologicznej państwa. Mają one swoje odzwierciedlenie w celach strategicznych i średniookresowych polityki ekologicznej województwa opolskiego. W dokumencie tym zestawiono podstawowe cele i kierunki działań, w tym m.in.: Ochrona zasobów wodnych i ochrona przed powodzią 1. Monitorowanie stanu ilościowego i jakościowego głównych zbiorników wód. 2. Kontynuacja podjętych działań w zakresie racjonalności zużycia wody. 3. Zwiększenie retencji wodnej zgodnie z Programem Budowy Zbiorników Małej Retencji w Województwie Opolskim. 31

32 5.2. Zgodność z celami ochrony przyrody Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa Dyrektywa odnosi się do ochrony wszystkich gatunków ptactwa występujących naturalnie w stanie dzikim na europejskim terytorium państw członkowskich. Ma ona na celu ochronę tych gatunków, gospodarowanie nimi oraz ich kontrolę i ustanawia reguły ich eksploatacji. W świetle wymogów Dyrektywy, państwa członkowskie podejmują wszelkie niezbędne środki w celu ochrony, zachowania lub przywrócenia wystarczającej różnorodności i obszaru naturalnych siedlisk wszystkich gatunków ptactwa, o którym mowa powyżej. Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992r. w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory Niniejsza Dyrektywa ma na celu przyczynienie się do zapewnienia różnorodności biologicznej poprzez ochronę siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory na europejskim terytorium państw członkowskich. Środki podejmowane zgodnie z niniejszą Dyrektywą mają na celu zachowanie lub odtworzenie, we właściwym stanie ochrony, siedlisk przyrodniczych oraz gatunków dzikiej fauny i flory ważnych dla Wspólnoty. Ponadto środki podejmowane zgodnie z niniejszą Dyrektywą uwzględniają wymogi gospodarcze, społeczne i kulturowe oraz cechy regionalne i lokalne. Dyrektywa odnosi się do ochrony gatunków i siedlisk o znaczeniu wspólnotowym. Znaczna ich część to gatunki i siedliska związane z ekosystemami wodnymi i od wody zależnymi. Wskazane jest także promowanie takiego zagospodarowania terenów położonych pomiędzy terenami objętymi siecią, aby zachować ekologiczną spójność sieci. Dotyczy to przede wszystkim różnego rodzaju korytarzy ekologicznych, w tym przypadku dolin rzecznych. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody Ustawa o ochrony przyrody jest jednym z najważniejszych krajowych aktów prawnych z dziedziny ochrony środowiska. Głównymi celami ochrony przyrody w Polsce są m.in.: utrzymanie stabilności ekosystemów i trwałości procesów ekologicznych, zachowanie różnorodności biologicznej, w tym zapewnienie ciągłości istnienia wszystkich gatunków roślin, zwierząt i grzybów wraz z ich siedliskami, ochrona walorów krajobrazowych, zadrzewień oraz zielenie w miastach i wsiach, utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych, a także pozostałych zasobów, tworów i składników przyrody. 32

33 Wybór wariantu ostatecznego w projekcie Programu opierał się na analizach przeprowadzonych z uwzględnieniem kryteriów środowiskowych tj.: oddziaływanie na obszary chronione (parki narodowe, rezerwaty przyrody, obszary sieci Natura 2000), zagrożenia dla siedlisk przyrodniczych oraz (jeśli znane) dla populacji gatunków chronionych oraz oddziaływanie na krajowe i regionalne korytarze ekologiczne. Przyjęte podejście podczas opracowania projektu Programu jest zgodne z celami ustawodawstwa polskiego jak również dyrektywami unijnymi traktującymi o ochronie ptaków oraz gatunków fauny i flory i ich siedlisk Zgodność z celami gospodarki wodnej Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Ramowa Dyrektywa Wodna RDW) Celem Ramowej Dyrektywy Wodnej jest wprowadzenie spójnych ram dotyczących gospodarowania wodami. Dyrektywa ta podchodzi kompleksowo do ochrony wód, uwzględniając m.in. zapobieganie dalszemu pogarszaniu się oraz ochronę i poprawę stanu ekosystemów wodnych, dążenie do zwiększonej ochrony i poprawy środowiska wodnego między innymi poprzez szczególne środki dla stopniowej redukcji zrzutów, emisji i strat substancji priorytetowych, zapewnienie stopniowej redukcji zanieczyszczenia wód podziemnych i zapobieganie ich dalszemu zanieczyszczaniu oraz zmniejszenie skutków powodzi i susz. Do kluczowych elementów RDW zalicza się ochronę wszystkich wód oraz osiągnięcie dobrego stanu wód do roku W art. 4 RDW ustalone są cele środowiskowe dla wód i obszarów chronionych. Celem środowiskowym dla jednolitych części wód powierzchniowych niewyznaczonych jako sztuczne lub silnie zmienione jest ochrona, poprawa oraz przywracanie stanu jednolitych części wód powierzchniowych, tak aby osiągnąć dobry stan tych wód. Celem środowiskowym dla sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych jest ochrona tych wód oraz poprawa ich potencjału i stanu, tak aby osiągnąć dobry potencjał ekologiczny i dobry stan chemiczny sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych. Celem środowiskowym dla jednolitych części wód podziemnych jest: zapobieganie lub ograniczanie wprowadzania do nich zanieczyszczeń; zapobieganie pogorszeniu oraz poprawa ich stanu; ochrona i podejmowanie działań naprawczych, a także zapewnianie równowagi między poborem a zasilaniem tych wód, tak aby osiągnąć ich dobry stan. Na ocenę stanu ekologicznego wód powierzchniowych mają wpływ elementy jakości: biologiczne, hydromorfologiczne i fizykochemiczne. Wskaźniki elementów biologicznych związane są ze składem i liczebnością określonych gatunków. Wpływ na ocenę elementów 33

34 hydromorfologicznych ma reżim hydrologiczny, na którego ocenę ma wpływ m. in. wielkość i dynamika przepływu wód oraz związek z wodami podziemnymi, warunki morfologiczne (np. zmienność głębokości, kształt koryta) oraz inne (np. ciągłość). Ocena stanu wód podziemnych wyrażona jest stanem chemicznym określanym m. in. na podstawie elementów fizykochemicznych oraz stanem ilościowym określanym przez ustalenie wielkości rezerw zasobów wód podziemnych jednolitej części wód podziemnych i interpretację wyników badań położenia zwierciadła wód podziemnych. Przeniesienie zapisów RDW do prawodawstwa polskiego nastąpiła przede wszystkim poprzez ustawę Prawo wodne wraz z aktami wykonawczymi. Ponadto RDW transponowana jest także poprzez ustawę Prawo ochrony środowiska oraz Ustawę o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków wraz z aktami wykonawczymi do tych ustaw. Wszelkie inwestycje hydrotechniczne mogą potencjalnie wpływać na nieosiągnięcie lub nieutrzymanie dobrego stanu/potencjału ekologicznego jednolitych części wód. Dlatego podczas wyboru wariantu preferowanego analizowano wpływ zamierzenia inwestycyjnego na cele środowiskowe określone w Ramowej Dyrektywie Wodnej. Podczas określania oddziaływania, kierowano się natężeniem wpływu i zasięgiem przestrzennego oddziaływania, który może powodować zmiany statusu JCWP, a nawet konieczność obniżenia celów środowiskowych. Realizacja założeń Programu nie narusza postanowień RDW oraz dokumentów z nią powiązanych gdyż nie wpływa negatywnie na cele ochrony wód. Podkreślić należy również spełnianie przez założenia Programu przesłanki nadrzędnego interesu publicznego w zakresie ochrony przeciwpowodziowej, które uzasadniają w szczególnych przypadkach ich nieosiągnięcie. Dyrektywa 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim (Dyrektywa Powodziowa) Nadrzędnym celem Dyrektywy Powodziowej jest ograniczanie ryzyka powodziowego i zmniejszanie następstw powodzi w państwach Unii Europejskiej. Dyrektywa dąży do właściwego zarządzania ryzykiem, jakie może stwarzać powódź dla ludzkiego zdrowia, środowiska, działalności gospodarczej i dziedzictwa kulturowego. Zobowiązania nałożone na państwa członkowskie, wynikające z Dyrektywy, polegają na konieczności opracowania wstępnej oceny ryzyka powodziowego, map zagrożenia powodziowego, map ryzyka powodziowego i planów zarządzania ryzykiem powodziowym oraz ich publicznego udostępnienia. Wymaga to długoterminowego procesu planowania, który odbywać się będzie w trzech etapach. Państwa członkowskie zobligowane są do sporządzenia: Wstępnej oceny ryzyka powodziowego do grudnia 2011 roku; Map zagrożenia i map ryzyka powodziowego do grudnia 2013 roku; 34

35 Planów zarządzania ryzykiem powodziowym do grudnia 2015 roku. Wyżej wymienione dokumenty mają zawierać m.in. opis odpowiednich celów zarządzania ryzykiem powodziowym oraz zestawienie środków służących osiągnięciu tych celów, ze wskazaniem stopnia ich priorytetowości. Mając na uwadze nadrzędny cel Dyrektywy Powodziowej, efekt działań zawartych w projekcie Programu, jakim jest ograniczenie ryzyka powodziowego i zmniejszenie następstw powodzi, będzie z nim zgodny. Projekt Polityki Wodnej Państwa do roku 2030 (z uwzględnieniem etapu 2016) Celem nadrzędnym projektu Polityki wodnej państwa do roku 2030 (z uwzględnieniem etapu 2016) jest zapewnienie powszechnego dostępu do czystej i zdrowej wody oraz istotne ograniczenie zagrożeń spowodowanych przez powodzie i suszę w połączeniu z utrzymaniem dobrego stanu wód i związanych z nimi ekosystemów przy zaspokojeniu potrzeb wodnych gospodarki kraju, poprawie spójności terytorialnej i dążeniu do wyrównania dysproporcji międzyregionalnych. Cele strategiczne dla osiągnięcia celu nadrzędnego są następujące: 1. Osiągnięcie i utrzymanie dobrego stanu i potencjału wód oraz związanych z nimi ekosystemów, 2. Zapewnienie dostępu do zasobów wodnych dla zaspokojenia potrzeb ludności, środowiska naturalnego oraz społecznie i ekonomicznie uzasadnionych potrzeb wodnych gospodarki, 3. Ograniczenie negatywnych skutków powodzi i suszy oraz minimalizowanie ryzyka występowania sytuacji nadzwyczajnych: 3.1. Wdrożenie polityki w zakresie zarządzania ryzykiem powodziowym, 3.2. Zwiększenie skuteczności ochrony ludności przed powodzią i skutkami suszy za pomocą efektywnych działań technicznych, 3.3. Wzrost wykorzystania i podnoszenie efektywności nietechnicznych metod ograniczania skutków powodzi i suszy, 3.4. Zwiększenie bezpieczeństwa obiektów hydrotechnicznych 4. Wdrożenie systemu zintegrowanego zarządzania zasobami wodnymi i gospodarowania wodami. W dokumencie tym wskazano na szereg problemów z zakresu gospodarki wodnej, istotnych z punktu widzenia projektu Polityki. Są to m.in.: zaburzenia ciągłości ekologicznej rzek, brak danych i metodyk określania potrzeb ekosystemów wodnych i od wody zależnych, przekształcanie naturalnych warunków morfologicznych wód powierzchniowych poprzez zabudowę hydrotechniczną, regulację rzek i potoków, niezadowalający stan bezpieczeństwa obiektów hydrotechnicznych, utrata naturalnej retencji zlewni na skutek urbanizacji, melioracji odwadniających i stosunkowo niskiej powierzchni lasów, prowadząca do 35

36 zwiększenia zagrożenia powodzią i suszą, niewystarczająca pojemność zbiorników retencyjnych, czy niewystarczający zakres wykorzystania nietechnicznych metod ograniczania skutków powodzi. Projekt Programu poprzez propozycję działań zwiększających ochronę przeciwpowodziową jest zgodny z Polityką Wodną Państwa. Plany Zarządzania Ryzykiem Powodziowym Realizacja Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym wynika z Dyrektywy Powodziowej 2007/60/WE w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim. Plany zarządzania ryzykiem zgodnie z metodyką zmodyfikowaną dla realizacji Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym (oryginalna metodyka zawierała 5 celów) zawierać będę katalog celów i działań, poprzez które założone cele można osiągnąć. Ostatecznie wskazano 3 cele w następującej hierarchii: w pierwszej kolejności wskazano na konieczność ograniczenia wielkości powodzi, czyli wielkości odpływów zlewniowych i wezbrań rzecznych, w drugiej kolejności, w warunkach istniejącego zagrożenia, wskazano na konieczność ograniczenia wrażliwości systemu społeczno-ekologicznego na to zagrożenie, w trzeciej kolejności, w warunkach istniejącego zagrożenia oraz określonej wrażliwości systemu, konieczna jest poprawa zdolności radzenia sobie w warunkach występowania powodzi w ramach systemu społeczno-ekologicznego. Cele określono dla obszaru dorzeczy oraz podobszarów (regionów wodnych). Cele szczegółowe określono następująco: 1. Ograniczenie prawdopodobieństwa występowania powodzi na obszarze dorzecza lub jego części Zapobieganie i ochrona przed powodzią 1.1. Poprawa naturalnej zdolności retencyjnej dorzecza Ograniczanie zabudowy obszaru dorzecza redukującej jej naturalną retencję Rozbudowa sztucznej retencji w przypadku niewystarczającej retencji naturalnej Budowa systemu zarządzania retencją w dorzeczu (SZRD) Zapewnienie współpracy międzyresortowej i międzyinstytucjonalnej dla zapewnienia poprawy zdolności retencyjnej dorzecza wyłącznie dla dorzecza. 2. Ograniczenie wrażliwości systemu społeczno-ekologicznego dorzecza lub jego części Zapobieganie i ochrona przed powodzią 2.1. Ograniczanie budowy infrastruktury na obszarach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi (ONNP) oraz stymulowanie przesiedlenia ludności z terenów o dużym prawdopodobieństwie występowania powodzi Ograniczanie wrażliwości infrastruktury, społeczeństwa oraz systemu ekologicznego. 36

37 2.3. Budowa, przebudowa i remonty infrastruktury biernej i czynnej ochrony przed powodzią. obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi (ONNP). System reagowania na powódź 2.4. Poprawa prognozowania i ostrzegania Poprawa skuteczności reagowania służb kryzysowych na zagrożenie powodziowe uwzględniającego współudział instytucji publicznych, firm i społeczeństwa Poprawa świadomości i wiedzy na temat źródeł zagrożenia powodziowego, z uwzględnieniem zmian klimatu Poprawa wiedzy społeczeństwa o zasadach postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia powodziowego Zapewnienie współpracy międzyresortowej i międzyinstytucjonalnej w trakcie prowadzenia akcji ratunkowej wyłącznie dla dorzecza Racjonalne sterowanie retencją dorzecza dla ograniczenia strat na obszarach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi (ONNP). 3. Wzrost zdolności radzenia sobie (resilience) w ramach systemu społecznoekologicznego dorzecza lub jego części Wyciąganie wniosków i wykorzystywanie doświadczeń z przebiegu powodzi dla ograniczenia zagrożenia w przyszłości 3.1. Wdrożenie mechanizmu analiz i ocen strat powodziowych i skuteczności systemu zarządzania ryzykiem powodziowym po wystąpieniu zjawiska powodzi w dorzeczu Wykorzystanie analiz i ocen strat powodziowych i skuteczności systemu zarządzania ryzykiem powodziowym dla zmian/korekty planów zarządzania ryzykiem powodziowym (PZRP) Zapewnienie współpracy międzyresortowej i międzyinstytucjonalnej w trakcie formułowania wniosków z zakończonej akcji powodziowej i przygotowania skorygowanego PZRP wyłącznie dla dorzecza Zapewnienie współpracy międzyresortowej i międzyinstytucjonalnej dla okresowej analizy instrumentów służących wdrożeniu PZRP wyłącznie dla dorzecza. Plany Zarządzania Ryzykiem obejmować będą również instrumenty : prawne finansowe edukacyjne kompensacyjne i analityczne. Rozwiązania zaproponowane w Projekcie są zgodne z celami PZRP określonymi w Metodyce PZRP. Przede wszystkim uwzględnia się cel 1 - dotyczący zapobiegania skutkom powodzi poprzez ograniczenie prawdopodobieństwa występowania powodzi. 37

38 Program wodno-środowiskowy kraju Program wodno-środowiskowy kraju jest, obok planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy, jednym z podstawowych dokumentów planistycznych w gospodarce wodnej. Stanowi on uporządkowany zbiór działań, których realizacja pozwoli na osiągnięcie przez wody celów środowiskowych określonych w Ramowej Dyrektywie Wodnej do 2015r. W myśl art. 4 Ramowej Dyrektywy Wodnej, cele sformułowano następująco: niepogarszanie stanu części wód; osiągnięcie dobrego stan wód: dobry stan ekologiczny i chemiczny dla wód powierzchniowych, dobry stan chemiczny i ilościowy dla wód podziemnych; spełnienie wymagań specjalnych, zawartych w innych unijnych aktach prawnych i polskim prawie, w odniesieniu do obszarów chronionych; zaprzestanie lub stopniowe wyeliminowanie zrzutu substancji priorytetowych do środowiska lub ograniczone zrzuty tych substancji. Wśród działań wyróżnionych w dokumencie nie ma działań spójnych bądź sprzecznych z ocenianym Programem wycinki drzew i krzewów. Działania te koncentrują się wokół wykorzystania zasobów i poprawy jakości wody. Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry Według Ramowej Dyrektywy Wodnej plany gospodarowania wodami są narzędziem planistycznym, które ma usprawnić proces osiągania celów środowiskowych. Zatwierdzony na posiedzeniu Rady Ministrów w dniu 22 lutego 2011r. Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry jest syntezą prac przeprowadzonych na obszarze dorzecza w pierwszym cyklu planistycznym związanym z wdrażaniem prawa unijnego w Polsce. Wśród jego elementów znajdują się m.in.: ogólny opis cech charakterystycznych obszaru dorzecza, identyfikacja znaczących oddziaływań antropogenicznych i ocena ich wpływu na stan wód, wykaz obszarów chronionych, mapa sieci monitoringu i wykaz programów monitoringowych, a także ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód i obszarów chronionych. W dokumencie nie ma nawiązania wprost do działań z zakresu ochrony przeciwpowodziowej, które polegałyby na wycince drzew i krzewów. Wśród działań przewidzianych do realizacji wymienia się natomiast opracowanie krajowego Programu udrożnienia rzek, a w zakresie ochrony przeciwpowodziowej przebudowę i udrożnienie koryt rzecznych, modernizację i budowę nowych obwałowań, budowę polderów, ochronę obszarów wodno-błotnych. 38

39 Program dla Odry aktualizacja Program dla Odry 2006 jest średniookresową strategią modernizacji Odrzańskiego Systemu Wodnego. Strategicznym celem Programu jest wzrost bezpieczeństwa przeciwpowodziowego z zachowaniem zasady zrównoważonego rozwoju terenu całego dorzecza oraz poszanowaniem bogatych na tym obszarze zasobów przyrody i niepogarszania stanu środowiska. Cel ten zostanie zrealizowany poprzez zbudowanie systemu zintegrowanej gospodarki wodnej dorzecza Odry, uwzględniającej potrzeby minimalizacji ryzyka powodziowego, ochrony czystości wody i środowiska przyrodniczego, sporządzania prewencyjnych planów zagospodarowania przestrzennego, z zachowaniem i poprawą funkcji transportowych rzeki oraz jej znaczenia gospodarczego, w tym wykorzystania energetycznego. Podstawowymi celami szczegółowymi Programu są: zbudowanie systemu biernego i czynnego zabezpieczenia przeciwpowodziowego; ochrona środowiska przyrodniczego i czystości wód; usuwanie szkód powodziowych; prewencyjne zagospodarowanie przestrzenne oraz renaturyzacja ekosystemów; zwiększenie lesistości; utrzymanie i rozwój żeglugi śródlądowej; energetyczne wykorzystanie rzek. W projekcie aktualizacji Programu dla Odry 2006 przyjęto, że w zakresie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w sposób szczególny chronione będą duże skupiska ludności położone w dorzeczu Odry (przede wszystkim miasta: Racibórz, Kędzierzyn-Koźle, Opole, Wrocław i Słubice) oraz obszary, gdzie powodzie są częste i charakteryzują się gwałtownym przebiegiem (Kotlina Kłodzka oraz dorzecza pozostałych lewobrzeżnych dopływów Odry). W zakresie działań proekologicznych Program, realizowany w skali całej zlewni Odry, ma wspierać osiągnięcie dwóch najistotniejszych obecnie celów stawianych przed gospodarką wodną i ochroną środowiska przyrodniczego, tj. osiągnięcie dobrego stanu wód i ekosystemów od wód zależnych (zgodnie z wymaganiami Ramowej Dyrektywy Wodnej) oraz zachowanie korzystnego stanu ochronnego siedlisk i gatunków stanowiących przedmiot ochrony dyrektywy siedliskowej i dyrektywy ptasiej. MasterPlan dla obszaru dorzecza Odry MasterPlan jest dokumentem o nadrzędnym znaczeniu dla wszystkich istniejących w Polsce krajowych i regionalnych planów i programów sektorowych, w których planowane są działania lub inwestycje mające wpływ na stan zasobów wodnych oraz cele ochrony wód wynikające z Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW). Podstawowym zadaniem niniejszego dokumentu jest zintegrowanie strategii i planów sektorowych dotyczących dorzecza w 39

40 zakresie inwestycji mogących wpływać na hydromorfologię wód powierzchniowych. Nadrzędne cele strategiczne polityki wodnej UE, które uwzględniono w niniejszym dokumencie, skupiają się przede wszystkim na: osiągnięciu i utrzymaniu dobrego stanu oraz potencjału wód a także związanych z nimi ekosystemów, zapewnieniu dostępu do zasobów wodnych dla zaspokojenia potrzeb ludności, środowiska naturalnego oraz społecznie i ekonomicznie uzasadnionych potrzeb wodnych gospodarki, ograniczeniu negatywnych skutków powodzi i suszy oraz minimalizowaniu ryzyka wystąpienia sytuacji nadzwyczajnych, wdrożeniu systemu zintegrowanego zarządzania zasobami wodnymi i gospodarowania wodami. 6. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu Roślinność w dolinach rzecznych wpływa na hydrauliczne warunki przepływu wody, zmniejszenie prędkości przepływu wody i wzrost napełnienia, a więc zmniejszenie przepustowości koryta. Niekontrolowany rozwój roślinności w międzywalu prowadzi do podpiętrzenia przepływających wód wielkich, co w konsekwencji może zagrażać zalaniem przyległych terenów. W największym stopniu na przepływ wód powodziowych wpływa roślinność krzewiasta i zarośla, których gęste gałęzie i liście wzmagają sedymentację podczas przepływu wody, a uginające się pod naporem wody gałęzie zatrzymują unoszone przez wodę zanieczyszczenia i części roślin co prowadzi do zwiększenia oporu opływanych roślin i dalszą intensyfikację procesów akumulacji rumowiska [2]. 7. Charakterystyka analizowanego obszaru 7.1. Charakterystyka dolin rzek objętych analizą Rzeka Odra Położenie geograficzne Analizowany odcinek rzeki Odry przepływa przez 3 województwa i w sumie przez 54 gminy. 22 gminy leżą w województwie dolnośląskim na terenie powiatów: głogowskiego (gminy: Głogów, Kotla, Pęcław, Żukowice), górowskiego (gminy: Jemielno, Niechlów), legnickiego (gmina Prochowice), lubińskiego (gminy: Rudna, Ścinawa), oławskiego (gminy: Jelcz-Laskowice, Oława), średzkiego (gminy: Malczyce, Miękinia, Środa Śląska), trzebnickiego (gmina Oborniki Śląskie), wołowskiego (gminy: Brzeg Dolny, Wińsko, Wołów), wrocławskiego 40

41 (gminy: Czernica, Siechnice, Święta Katarzyna) oraz miasta Wrocław, 16 gmin - w województwie lubuskim na terenie powiatów: krośnieńskiego (gminy: Dąbie, Gubin, Krosno Odrzańskie, Maszewo), nowosolskiego (gminy: Bytom Odrzański, Nowa Sól, Otyń, Siedlisko), słubickiego (gmina Cybinka), wschowskiego (gmina Szlichtyngowa), zielonogórskiego (gminy: Bojadła, Czerwieńsk, Sulechów, Trzebiechów, Zabór, Zielona Góra) oraz 16 gmin - w województwie opolskim na terenie powiatów: brzeskiego (gminy: Brzeg, Lewin Brzeski, Lubsza, Skarbimierz), kędzierzyńsko-kozielskiego (gminy: Kędzierzyn-Koźle, Reńska Wieś), krapkowickiego (gminy: Gogolin, Krapkowice, Walce, Zdzieszowice), opolskiego (gminy Dąbrowa, Dobrzeń Wielki, Popielów, Prószków, Tarnów Opolski) oraz miasta Opole. Rysunek 2. Lokalizacja analizowanego odcinka rzeki Odry na tle granic administracyjnych powiatów i gmin Zgodnie z regionalizacją fizyczno-geograficzną Polski (J. Kondracki 2013r.) analizowany odcinek rzeki Odry położony jest na terenie 6 jednostek fizjograficznych o randze mezoregionów, tj.: Kotliny Raciborskiej (318.59), Pradoliny Wrocławskiej (318.52), Obniżenia Ścinawskiego (318.43), Pradoliny Głogowskiej (318.32), Kotliny Kargowskiej (315.62), Doliny Środkowej Odry (315.61), które wchodzą w skład makroregionów: Nizina Śląska, Wał Trzebnicki, Obniżenie Milicko-Głogowskie i Pradolina Warciańsko-Odrzańska. 41

42 Budowa geologiczna Z geologicznego punktu widzenia obszar środkowej Odry składa się z kilku jednostek tektonicznych. Na południowym zachodzie są to Sudety, w części centralnej blok przedsudecki i monoklina przedsudecka, a na wschodzie region śląsko krakowski (trias śląski i kreda opolska). W obrębie cokołu krystalicznego Sudetów występują dwie duże struktury depresyjne: synklinorium północnosudeckie i synklinorium śródsudeckie (wraz z rowem Nysy Kłodzkiej). Wypełnione są seriami osadowymi wieku od karbonu po kredę (Michniewicz, Mroczkowska, 1991) [7]. W budowie geologicznej pozostałego obszaru regionu Środkowej Odry biorą udział trzy zasadnicze jednostki geologiczno strukturalne. Najstarszą z nich jest blok przedsudecki, zbudowany ze skał proterozoiku i paleozoiku. Drugą jednostką jest monoklina przedsudecka, oddzielona od bloku przedsudeckiego uskokami Środkowej Odry. Jednostka ta zbudowana jest ze skał permsko mezozoicznych. Od wschodu przylega do niej region śląsko krakowski. Wymienione jednostki przykrywa kompleks kenozoicznych osadów paleogenu i neogenu (Stupnicka, 2007; Staśko i in., 2007)[8]. Wewnętrzna budowa geologiczna jest skomplikowana i powstała w wyniku ewolucji geologicznej trwającej od górnego proterozoiku po czwartorzęd. Odcinek środkowej Odry na terenie województwa opolskiego znajduje się w obrębie monokliny przedsudeckiej. Podłoże zbudowane jest z utworów karbonu dolnego, powstałego ponad 320 milionów lat temu i prezentowanego przez piaskowce, łupki i szarogłazy. Kolejno wyróżniono osady permu dolnego reprezentowane przez skały dolno karbońskie-osadowe, klastyczne piaskowe arkozowe, miejscami zlepieńcowate z wkładkami iłołupków i tufitów. Poniżej zalegają utwory triasu: dolnego reprezentowanego przez osady lądowe eoliczne i fluwialne, głównie brunatne piaskowce z iłołupkami, triasu środkowego zbudowane z utworów wapienno dolomityczno-marglistych, triasu górnego zbudowane z utworów ilastych łupków, iłołupków, piaskowców i gipsów. Osady okresu kredy reprezentowane są przez piętra cenomańskie piaski, żwiry i piaskowce i turońskie osady o charakterze marglisto wapiennym budujące tzw. Garb Kredowy Groszowicko Opolski. Osady trzeciorzędowe reprezentowane przez utwory miocenu lądowego. Utwory czwartorzędowe obejmują plejstoceńskie osady zlodowacenia środkowo polskiego reprezentowane przez piaski róźnoziarniste, pospółki i żwiry oraz plejstoceńskie osady teras akumulacyjnych rzeki Odry. Odcinek Odry przepływający przez teren województwa dolnośląskiego znajduje się w rejonie bloku przesudeckiego oraz monokliny przedsudeckiej (Don Żelaźniewicz 1990). Blok przesudecki rozciąga się na północny wschód od Sudetów pomiędzy uskokiem brzeżnym i uskokami środkowej Odry. Strefa uskokowa środkowej Odry oddziela blok 42

43 przedsudecki od permsko mezozoicznej serii skał osadowych monokliny przedsudeckiej. Monoklinę przedsudecką tworzą osady permskie, triasowe i kredowe. Perm wykształcony jest w postaci piaskowców i zlepieńców czerwonego piaskowca oraz cechsztyńskich iłowców, anhydrytów, dolomitów, wapieni i piaskowców. Trias na tym obszarze reprezentowane są przez osady: pstrego piaskowca (piaskowce z wkładkami iłowców, margliste iłowce licznie przewarstwiane anhydrytami, wapieniami i dolomitami), wapienia muszlowego (różne odmiany wapieni oraz dolomity i margle), kajpru (łupków i iłołupków z wkładkami piaskowców i dolomitów). Kolejno wyróżniono kompleks kenozoicznych osadów trzeciorzędowych składających się z luźnych skał osadowych wykształconych jako mioceńskie iły, piaski i mułki, nad nimi uwidoczniono plioceńskie gliny, piaski i żwiry. Utwory czwartorzędowe związane są głównie z osadami wysoczyzn morenowych wykształconych jako kompleks glin zwałowych rozdzielanych nieciągłymi przewarstwieniami piasków i żwirów wodnolodowcowych, powstałych na skutek plejstoceńskich zlodowaceń. W trakcie ostatniego zlodowacenia ostatecznie formuje się współczesna dolina Odry. W holocenie wody Odry tworzą tarasy zalewowe wykształcone w postaci piasków i żwirów oraz namułów. Na skutek naturalnych procesów rzecznych a także prac regulacyjnych prowadzonych przez człowieka w dolinie Odry powstało szereg starorzeczy. Odcinek środkowej Odry przepływający przez teren województwa lubuskiego tworzą osady trzeciorzędowe (iły, mułki) oraz wierzchnie warstwy osadów czwartorzędowych (piaski starych dolin rzecznych fazy poznańskiej, torfy współcześnie narastające, piaski, mułki i żwiry rzeczne współczesnych tarasów kumulacyjnych, utwory kemowe fazy leszczyskiej i poznańskiej, gliny zwałowe bałtyckie fazy leszczyńskiej, piaski i żwiry sandrów). Dno doliny Odry wypełnieją osady pochodzenia rzecznego i organicznego (mady piaszczyste i mady gliniaste) i torfowiska typu niskiego Gleby Wytworzenie się określonych profilów glebowych oraz ich przydatność rolnicza pozostaje w ścisłym związku z budową geologiczną i morfologią danego obszaru. Natomiast skład mineralny i właściwości gleb są uzależnione przede wszystkim od rodzaju skały macierzystej, panującego klimatu i występującej szaty roślinnej. W holoceńskich osadach akumulacji wodnej występuje duża różnorodność utworów, zarówno osady mineralne - piaski i żwiry, pyły, iły jak również organiczne głównie torfy. Różnorodność osadów skutkuje dużą mozaikowatością pokrywy glebowej, w której znaczny udział mają mady rzeczne, gleby glejowe, czarne ziemie, gleby brunatne i płowe, gleby bielicoziemne i słabo wykształcone a także cała grupa gleb organicznych z przeważającymi glebami torfowymi. 43

44 W dolinie Odry występują gleby śródstrefowe, najczęściej występujące jako mady rzeczne, a w mniejszych zasięgach także gleby hydrogeniczne torfowisk niskich i przejściowych. W dorzeczu występują ponadto inne gleby śródstrefowe, w tym często gleby torfowe torfowisk wysokich, gleby murszowe, gleby opadowoglejowe i gruntowoglejowe, czarne ziemie, glejobielice. W dolinie Odry dominują mady rzeczne wytworzone z utworów pyłowych, gliniastych i iłowych Wody powierzchniowe Hydrografia Dorzecze Odry jest podstawową jednostką hydrograficzną Polski, należącą do zlewiska Morza Bałtyckiego. Powierzchnia dorzecza wynosi km 2, z czego km 2 znajduje się na obszarze Polski. Obszar źródłowy Odry znajduje się poza granicami państwa na terenie Gór Oderskich należących do Republiki Czeskiej. Jej długość całkowita wynosi ok. 855 km, z czego na terenie Polski położony jest odcinek o długości ok. 742 km. Odra jest rzeką transgraniczną, jej zlewnia położona jest na terytorium Czech, Polski i Niemiec. Do największych dopływów Odry prawostronnych należą: Mała Panew, Stobrawa, Widawa, Barycz, Warta z Notecią, lewostronnych: Nysa Kłodzka, Oława, Ślęża, Bystrzyca, Kaczawa, Bóbr, Nysa Łużycka. Teren dorzecza na terenie Polski jest podzielony na cztery regiony wodne: Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego, Warty, Środkowej Odry i Górnej Odry. Analizowany obszar znajduje się w regionie wodnym Środkowej Odry. W obrębie Środkowej Odry oraz przedmiotowego opracowania znajdują się 4 dopływy lewostronne rzeki Odry: Nysa Kłodzka, Bystrzyca, Bóbr, Nysa Łużycka. W regionie przeważają obszary z zasilaniem zrównoważonym podziemnym i powierzchniowym. Na niewielkim obszarze w części północnej występuje lekka przewaga zasilania powierzchniowego. Zgodnie z regionalizacją hydrogeologiczną Polski analizowany obszar znajduje się w regionie XV Wrocławskim. [1] W regionie tym dominuje piętro wodonośne trzeciorzędowe (napięte zwierciadło wód, zmienne parametry miąższościowe, filtracyjne i wydajnościowe). W obrębie dolin rzecznych, wysoczyzn czwartorzędowych i plejstoceńskich dolin kopalnych znaczenie ma piętro czwartorzędowe (zazwyczaj swobodne). 44

45 Rysunek 3. Zlewnia Środkowej Odry z zaznaczeniem obszaru analizy (część 1) 45

46 Rysunek 4. Zlewnia Środkowej Odry z zaznaczeniem obszaru analizy (część 2) 46

47 Jednolite części wód powierzchniowych Jednolita część wód powierzchniowych to, zgodnie z definicją RDW, oddzielny lub znaczący element wód powierzchniowych taki jak: jezioro lub inny naturalny zbiornik wodny, sztuczny zbiornik wodny, struga, strumień, potok, rzeka, kanał lub ich część, morskie wody wewnętrzne, wody przejściowe lub wody przybrzeżne. W niniejszym opracowaniu szczegółową analizą objęto te JCWP, na obszarze których planowana jest realizacja inwestycji. Podział obszaru dorzecza Odry na jednolite części wód powierzchniowych (JCWP) wraz z zaznaczeniem przebiegu analizowanej inwestycji przedstawiono na zamieszczonej poniżej mapie poglądowej oraz zestawiono w poniższej tabeli. Tabela 1. Wykaz JCWP w obrębie analizowanego odcinka rzeki Odry Lp. 47 Europejski kod JCWP 1 PLRW Stara Odra 2 PLRW Śmiga 3 PLRW Odrzysko 4 PLRW Stara Odra Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) 5 PLRW Przychowska Struga 6 PLRW Stary Rów 7 PLRW Kanał Graniczny 8 PLRW Ługowina 9 PLRW Dopływ z Kotowic 10 PLRW Młynówka Jelecka 11 PLRW Otocznica 12 PLRW Żydówka Nazwa JCWP 13 PLRW Odra od Nysy Łużyckiej do Warty 14 PLRW Odra od Czarnej Strugi do Nysy Łużyckiej 15 PLRW Odra od gr. Wrocławia do Wałów Śląskich 16 PLRW Odra w granicach Wrocławia 17 PLRW Odra od Małej Panwi do granic Wrocławia 18 PLRW Odra od Osobłogi do Małej Panwi 19 PLRW Bóbr od zb. Raduszec do Odry 20 PLRW Kaczawa od Czarnej Wody do Odry 21 PLRW Bystrzyca od Strzegomki do Odry 22 PLRW Stradunia od Jakubowickiego Potoku do Odry 23 PLRW Nysa Łużycka od Lubszy do Odry 24 PLRW Strumień od Raczy do Odry 25 PLRW Biela od jez. Głębokiego do ujścia 26 PLRW Zimny Potok od Łączy do ujścia

48 Lp. 48 Europejski kod JCWP Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Nazwa JCWP 27 PLRW Ołobok od zal. Skąpe (z zalewem) do Odry 28 PLRW Obrzyca od Ciekącej do ujścia z jez. Rudno 29 PLRW Śląska Ochla od Kanału Jeleniówka do Odry 30 PLRW Krzycki Rów od dpł. ze Wschowy do Odry 31 PLRW Czarna Struga od Mirotki do Odry 32 PLRW Rudna od Moskorzynki do Odry 33 PLRW Barycz od Orli do Odry 34 PLRW Polski Rów od Rowu Kaczkowskiego do Baryczy 35 PLRW Jezierzyca od Rowu Stawowego 36 PLRW Widawa od Dobrej do Odry 37 PLRW Widawa od Oleśnicy do Dobrej 38 PLRW Ślęza od Małej Ślęzy do Odry 39 PLRW Oława od Gnojnej do Odry 40 PLRW Smortawa od Pijawki do Odry 41 PLRW Stobrawa od Czarnej Wody do Odry (EW. do ujścia) 42 PLRW Brynica od dopł. spod Łubnian do ujścia (EW. do Budkowiczanki) 43 PLRW Nysa Kłodzka od zb. Nysa do ujścia 44 PLRW Mała Panew od zb. Turawa do Odry 45 PLRW Osobłoga od Prudnika do Odry 46 PLRW Odra od Kanału Gliwickiego do Osobłogi 47 PLRW Odra od wypływu ze zb. Polder Buków do Kanału Gliwickiego 48 PLRW Konotop 49 PLRW Strumień od źródła do Raczy 50 PLRW Dopływ z polany Sosnowica 51 PLRW Zimny Potok od źródła do Kanału Łącza 52 PLRW Gryżynka 53 PLRW Kanał Pomorski 54 PLRW Jabłonna 55 PLRW Sulechówka 56 PLRW Kanał Obrzycki 57 PLRW Kanał Bogomicki 58 PLRW Kanał Grodzki 59 PLRW Serbska Struga 60 PLRW Solanka 61 PLRW Biała Woda 62 PLRW Barcina 63 PLRW Dobrzejówka 64 PLRW Dalkówka 65 PLRW Rzuchowska Struga 66 PLRW Biegnica

49 Lp. 49 Europejski kod JCWP 67 PLRW Kanał Głogowski 68 PLRW Kanał Południowy 69 PLRW Kanał Wschodni Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) 70 PLRW Kanał Uszczonowski 71 PLRW Słociec 72 PLRW Kanał Dąbie (Strużnik) 73 PLRW Jasień 74 PLRW Zimnica 75 PLRW Strużysko 76 PLRW Jastrzębia 77 PLRW Cicha Woda 78 PLRW Młynna 79 PLRW Średzka Woda 80 PLRW Barłożna 81 PLRW Lutynia 82 PLRW Ława 83 PLRW Trzciana 84 PLRW Bystrzycki Kanał 85 PLRW Śmieszka 86 PLRW Psarski Potok 87 PLRW Kościelna 88 PLRW Sadzawa 89 PLRW Cięcina 90 PLRW Krzywula 91 PLRW Prószkowski Potok 92 PLRW Czarna Struga 93 PLRW Klepacz 94 PLRW Glinka 95 PLRW Olszanka 96 PLRW Dopływ spod Boguszyc 97 PLRW Wiński Potok 98 PLRW Czarnka 99 PLRW Lutnia 100 PLRW Zakrzówka 101 PLRW Ziemnica 102 PLRW Jasionna 103 PLRW Swornica 104 PLRW Krępa 105 PLRW Trzciniec 106 PLRW Słotnik Nazwa JCWP

50 Lp. Europejski kod JCWP Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) 107 PLRW Dopływ spod Większyc 108 PLRW Łącka Woda 109 PLRW Dopływ w Kędzierzynie-Koźlu 110 PLRW Bobrek 111 PLRW Kanał Ulgi W Opolu 112 PLRW Kanał Gliwicki Nazwa JCWP 50

51 Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Rysunek 5. Analizowany odcinek rzeki Odry na tle JCWP 51

52 Ocena stanu JCWP Aktualny stan jednolitych części wód powierzchniowych przedstawiono na podstawie oceny stanu wykonanej przez WIOŚ na podstawie badań monitoringowych przeprowadzonych w latach Ocena ogólna stanu wód (oceniana jak dobra/zła) składa się z kilku składowych: oceny stanu ekologicznego dla naturalnych części wód oraz potencjału ekologicznego dla silnie zmienionych i sztucznych części wód, składającej się z oceny wartości biologicznych, warunków hydromorfologicznych (zmienność przepływów, głębokość, szerokość, struktur i skład podłoża) i fizykochemicznych. Stan ekologiczny cieku jest determinowany przez element najsłabszy. stanu chemicznego na podstawie chemicznych wskaźników jakości wód. Zgodnie z art. 38f ust. 1 ustawy Prawo wodne Celem środowiskowym dla obszarów chronionych, o których mowa w art. 113 ust. 4, jest osiągnięcie norm i celów wynikających z przepisów szczególnych, na podstawie których te obszary zostały utworzone, o ile nie zawierają one w tym zakresie odmiennych postanowień. Poniżej w tabeli przedstawiono wykaz JCWP w obrębie analizowanego obszaru wraz z oceną ich stanu. 52

53 Lp. Tabela 2. Wykaz JCWP w obrębie analizowanego obszaru wraz z oceną ich stanu Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 53 Nazwa JCWP SCWP Typ JCW* Status JCW** Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfol ogicznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa **** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) Stan/potencjał ekologiczny 1 PLRW Stara Odra SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY PSD_sr ZŁY NM 2 PLRW Śmiga SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWAN Y PSD_sr ZŁY M 3 PLRW Odrzysko SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWAN Y PSD_sr ZŁY M 4 PLRW Stara Odra SO NAT zły zagrożona - - SŁABY PSD_sr ZŁY NM 5 PLRW Przychowska Struga 6 PLRW Stary Rów SO SZCW SO NAT jazy, korekcja progowa zły zagrożona - - przekroczenie wskaźników: m3, m2 nieznane jaz, próg, zabudowa podłuzna na całym biegu, nawodnienia i melioracje rolnicze zły niezagrożona PLRW Kanał Graniczny SO NAT jazy zły niezagrożona PLRW Ługowina SO SZCW przekroczenie wskaźnika: m4 nieznane istotna jako tranzyt dla ryb dwuśrodowiskowych i odtworzenia ciągłości do Nysy Kłodzkiej i dopływów w górnym biegu w Republice Czeskiej. Udrożnienie nie spowoduje zmiany klasyfikacji rzeki jako silnie zmienionej zły niezagrożona - - UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y Stan chemiczny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana PSD_sr ZŁY M PSD_sr ZŁY NM PSD_sr ZŁY NM PSD_sr ZŁY M Dopływ z 9 PLRW SO NAT zły zagrożona - - DOBRY PSD_sr ZŁY NM Kotowic Młynówka przekroczenie UMIARKOWAN 10 PLRW SO SZCW nieznane 2 jazy zły zagrożona - - PSD_sr ZŁY M Jelecka wskaźników: m2, m3 Y 11 PLRW Otocznica SO NAT zły zagrożona - - DOBRY PSD_sr ZŁY NM 12 PLRW Żydówka SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY PSD_sr ZŁY NM 13 PLRW PLRW PLRW Odra od Nysy Łużyckiej do Warty Odra od Czarnej Strugi do Nysy Łużyckiej Odra od gr. Wrocławia do Wałów Śląskich DO SZCW SO SZCW SO SZCW przekroczenie wskaźnika: m4 przekroczenie wskaźników: i3, m4 przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4 art.4 ust. 3 a (ii), art.4 ust. 3 a (iv) żegluga, regulacja zły zagrożona 4(7) - 1 / 4(7) - 2 nieznane zabudowa podłużna zły zagrożona 4(4) - 3 nieznane jaz, przepławka komorowa, zabudowa podłuzna na całym biegu, stotna jako tranzyt dla zły zagrożona 4(7) - 1 Z uwagi na planowane dział.w zakresie realizacji inwestycji powoduj. zmiany w charakteryst. fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpowodziowa, niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założ. celów środow. Wpływ działalności antropogenicznej na stan JCW (funkcja JCW, sposób zagospodarow. zlewni) generuje konieczność przesunięcia w czasie osiągnięcia celów środow. Z uwagi na planow. działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w SŁABY PSD_sr ZŁY M SŁABY DOBRY ZŁY M SŁABY PSD ZŁY M

54 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 16 PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW Nazwa JCWP Odra w granicach Wrocławia Odra od Małej Panwi do granic Wrocławia Odra od Osobłogi do Małej Panwi Bóbr od zb. Raduszec do Odry Kaczawa od Czarnej Wody do Odry Bystrzyca od Strzegomki do Odry Stradunia od Jakubowickiego Potoku do Odry Nysa Łużycka od Lubszy do Odry Strumień od Raczy do Odry SCWP Typ JCW* Status JCW** SO SZCW SO SZCW SO SZCW Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) przekroczenie wskaźników: m2 i m4, m3 przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4 przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4 uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfol ogicznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) nieznane nieznane nieznane Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw ryb dwuśrodowiskowych i odtworzenia ciągłości dopływów w górnym biegu i w Republice Czeskiej Funkcjonalność przepławki jest mała, ryby nie forsują górnych komór 4 jazy, Istotna jako tranzyt dla ryb dwuśrodowiskowych i odtworzenia ciągłości do Nysy Kłodzkiej i dopływów w górnym biegu w Republice Czeskiej 15 jazów, 7 przepławek komorowych, Istotna jako tranzyt dla ryb dwuśrodowiskowych i odtworzenia ciągłości do Nysy Kłodzkiej i dopływów w górnym biegu w Republice Czeskiej 5 jazów, obwałowania i umocnienia brzegowe na całej długości, Istotna jako tranzyt ryb dwuśrodowiskowych i odtworzenia ciągłości do Osobłogi i dopływów w górnym biegu w Republice Czeskiej Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa **** (wg PGW na lata ) zły zagrożona 4(7) - 1 Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpow., niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. Z uwagi na planow.działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpow., niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. zły zagrożona - - zły zagrożona 4(4) - 3 Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. SO NAT zły niezagrożona - - Stan/potencjał ekologiczny DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO Stan chemiczny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana DOBRY DOBRY M PSD ZŁY M SŁABY DOBRY ZŁY M UMIARKOWAN Y PSD_sr ZŁY M SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY PSD ZŁY M SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWAN Y PSD ZŁY M SO NAT zły niezagrożona - - ZŁY PSD ZŁY M SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWAN Y DOBRY ZŁY M SO NAT dobry niezagrożona - - DOBRY DOBRY ZŁY M

55 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 25 PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW Nazwa JCWP Biela od jez. Głębokiego do ujścia Zimny Potok od Łączy do ujścia Ołobok od zal. Skąpe (z zalewem) do Odry Obrzyca od Ciekącej do ujścia z jez. Rudno Śląska Ochla od Kanału Jeleniówka do Odry Krzycki Rów od dpł. ze Wschowy do Odry Czarna Struga od Mirotki do Odry Rudna od Moskorzynki do Odry Barycz od Orli do Odry SCWP Typ JCW* Status JCW** Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfol ogicznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa **** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) Stan/potencjał ekologiczny Stan chemiczny SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY PSD ZŁY M SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY DOBRY DOBRY M SO SZCW przekroczenie wskaźników: m3, m4 nieznane System międzyrzeckiego regionu umocnionego, wody o wysokim potencjale ekologicznym, likwidacja piętrzeń pogorszy warunki ekologiczne zły niezagrożona - - SO NAT zły niezagrożona - - SO SZCW SO SZCW SO SZCW SO SZCW SO SZCW przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4 przekroczenie wskaźników: m2 i m3 przekroczenie wskaźników: m1, m3 przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4 przekroczenie wskaźników: m1, m2, m3, m4, nieznane nieznane nieznane nieznane nieznane zabudowa podłuzna na całym biegu, regulacje nawodnień rolniczych 7 jazów, 2 korekcje progowe, zabudowa podłuzna na całym biegu,jej udrożnienie nie przyniesie dużych efektów ekologicznych, nawodnienia rolnicze zabudowa podłuzna na całym biegu, regulacje nawodnień rolniczych 8 jazów, 2 korekcje progowe, Potencjalne tarliska certy; regulacja stosunków wodnych w obrębie LGOM Tarliska dwuśrodowiskowej certy zły niezagrożona - - zły niezagrożona - - zły zagrożona 4(4) - 1 Stopień zanieczyszczenia wód spowodowanego rodzajem zagospodar. zlewni, uniemożliwia osiągnięcie założonych celów środow. Brak jest środków technicznych umożliwiających przywrócenie odpowied. stanu wód w wymaganym okresie czasu. zły zagrożona - - zły zagrożona 4(4) - 1 Wpływ działalności antropogenicznej na stan JCW generuje konieczność przesunięcia w czasie osiągnięcia celów środow. z uwagi na brak rozwiązań technicznych możliwych do zastosowania w celu poprawy stanu JCW. DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO UMIARKOWAN Y DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO UMIARKOWAN Y DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana PSD ZŁY M PSD_sr ZŁY M PSD_sr ZŁY M PSD ZŁY M PSD ZŁY M PSD_sr ZŁY M SŁABY DOBRY ZŁY M 55

56 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 34 PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW Nazwa JCWP Polski Rów od Rowu Kaczkowskiego do Baryczy Jezierzyca od Rowu Stawowego Widawa od Dobrej do Odry Widawa od Oleśnicy do Dobrej Ślęza od Małej Ślęzy do Odry Oława od Gnojnej do Odry Smortawa od Pijawki do Odry Stobrawa od Czarnej Wody do Odry (EW. do ujścia) Brynica od dopł. spod Łubnian do ujścia (EW. do Budkowiczanki) Nysa Kłodzka od zb. Nysa do ujścia Mała Panew od zb. Turawa do Odry Osobłoga od Prudnika do Odry Odra od Kanału Gliwickiego do Osobłogi SCWP Typ JCW* Status JCW** SO SZCW SO SZCW Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) przekroczenie wskaźników: m1, m2, m3, m4, i3 przekroczenie wskaźnika: m4 uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfol ogicznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) nieznane Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw nawodnienia rolnicze; 45 jazów. Koryto rzeki jest wyprostowane i umocnione (głównie faszyną lub faszyną z narzutem kamiennym. Regulacje i piętrzenia służą regulacji stosunków wodnych gruntów ornych w obszarach o rocznej sumie opadów >600 mm. Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa **** (wg PGW na lata ) zły zagrożona 4(4) - 1 Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) Stopień zanieczyszczenia wód spowodowanego rodzajem zagospodar. zlewni, uniemożliwia osiągnięcie założonych celów środow. Brak jest środków technicznych umożliwiających przywrócenie odpowiedn. stanu wód w wymaganym okresie czasu. nieznane regulacja, wąskie obwałowania zły niezagrożona - - Stan/potencjał ekologiczny Stan chemiczny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana SŁABY PSD ZŁY M UMIARKOWAN Y DOBRY ZŁY M SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY PSD ZŁY M SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY PSD ZŁY M SO SZCW przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4, i3 nieznane 3 jazy,mew,zabudowa podłuzna na całym biegu zły niezagrożona - - UMIARKOWAN Y PSD ZŁY M SO NAT zły niezagrożona - - SŁABY PSD ZŁY M SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY PSD ZŁY M SO SZCW przekroczenie wskaźników: m2, i3, m3, m4 nieznane 3 jazy,zabudowa podłuzna na całym biegu, obwałowania w dolnym biegu,pietrzenia do nawodnień rolniczych zły niezagrożona - - DOBRY i POWYŻEJ DOBREGO DOBRY ZŁY M SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY DOBRY DOBRY M SO NAT zły zagrożona 4(7) - 1 SO SZCW przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4, i1, i2 Poprawa Ochrony Przeciwpowodziowej Lewina Brzeskiego na rzece Nysie Kłodzkiej w 2009r.; planowana modernizacja zbiornika wodnego Nysa w zakresie bezpieczeństwa przeciwpow. w 2011r. DOBRY DOBRY DOBRY M nieznane 2 jazy zły niezagrożona - - SŁABY PSD_sr ZŁY M SO NAT dobry niezagrożona - - SŁABY DOBRY ZŁY M SO SZCW przekroczenie wskaźników: m1, m2, m3, m4 nieznane 3 jazy, obwałowania i umocnienia na całej długości rzeki, Istotna jako tranzyt dla zły zagrożona 4(4) - 3 Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej w innych zlewniach, oddziałuje UMIARKOWAN Y PSD_sr ZŁY M 56

57 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 47 PLRW Nazwa JCWP Odra od wypływu ze zb. Polder Buków do Kanału Gliwickiego SCWP Typ JCW* Status JCW** GO SZCW Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) przekroczenie wskaźników: m3, m4 uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfol ogicznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) nieznane Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw ryb dwuśrodowiskowych i odtworzenia ciągłości do dopływów w górnym biegu w Republice Czeskiej Utr.w migr.org.w gł.rzece, regulacje.dz.rest.na tym obsz.wymagać będą zn.nakł. Efekty tych dz.nie będą proporc.do nakł. Należy położyć nacisk na utrz.st.istn.poprzez syst.real.programów robót konserw.i remont. Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) zły Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) zagrożona Typ odstępstwa **** (wg PGW na lata ) 4(4) - 1 / 4(7) - 1 Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Der. czas. - brak możl. techn.; bud. lewostr.wału rz. Odry w km do w latach oraz prawostr.w km do w latach ; budowa zbiornika przeciwp. Racibórz Dolny Stan/potencjał ekologiczny Stan chemiczny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana SŁABY PSD_sr ZŁY M 48 PLRW Konotop DO NAT zły niezagrożona - - DOBRY DOBRY DOBRY M 49 PLRW Strumień od źródła do Raczy SO NAT dobry niezagrożona - - DOBRY DOBRY DOBRY NM 50 PLRW Dopływ z polany Sosnowica SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY DOBRY DOBRY NM 51 PLRW Zimny Potok od źródła do Kanału SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY DOBRY DOBRY M Łącza 52 PLRW Gryżynka SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY DOBRY DOBRY M 53 PLRW Kanał Pomorski SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWAN Y DOBRY ZŁY M 54 PLRW Jabłonna SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWAN Y DOBRY ZŁY M 55 PLRW Sulechówka SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWAN Y DOBRY ZŁY M 56 PLRW Kanał Obrzycki SO SZCW 5 jazów, jej udrożnienie nie DOBRY I przekroczenie wpłynie na ocenę, jazy i nieznane zły niezagrożona - - POWYŻEJ wskaźników: m3, m4 pietrzenia utrzymują poziom DOBREGO wody w jeziorach PSD ZŁY M 57 PLRW Kanał Bogomicki SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWAN Y DOBRY ZŁY NM 58 PLRW Kanał Grodzki SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWAN Y DOBRY ZŁY NM 59 PLRW Serbska Struga SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWAN Y DOBRY ZŁY NM 60 PLRW Solanka SO NAT - - zabudowa podłużna zły zagrożona 4(4) - 3 Naturalne uwarunkowania uniemożliwiają osiągnięcie celów środowiskowych w wymaganym okresie czasu. Podjęcie ewent. działań naprawczych nie przyniesie zakładanych efektów w postaci poprawy stanu wód do UMIARKOWAN Y PSD ZŁY M

58 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP Nazwa JCWP SCWP Typ JCW* Status JCW** Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfol ogicznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) 61 PLRW Biała Woda SO NAT - - zabudowa podłużna zły zagrożona 4(4) - 3 Typ odstępstwa **** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) 2015 r. Naturalne uwarunkow. uniemożliwiają osiągnięcie celów środow. w wymaganym okresie czasu. Podjęcie ewentualnych działań naprawczych nie przyniesie zakładanych efektów w post. poprawy stanu wód do 2015 r. 62 PLRW Barcina SO NAT zły zagrożona PLRW Dobrzejówka SO NAT zły zagrożona PLRW Dalkówka SO NAT PLRW Rzuchowska Struga SO SZCW przekroczenie wskaźnika m4 nieznane zabudowa poprzeczna, zabudowa podłużna zabudowa poprzeczna, zabudowa podłużna zły zagrożona 4(4) - 3 zły zagrożona 4(4) - 3 Naturalne uwarunkowania uniemożliwiają osiągnięcie celów środowiskowych w wymaganym okresie czasu. Podjęcie ewent. działań naprawczych nie przyniesie zakładanych efektów w postaci poprawy stanu wód do 2015 r. Naturalne uwarunkow. uniemożliwiają osiągnięcie celów środow. w wymaganym okresie czasu. Podjęcie ewent. działań naprawczych nie przyniesie zakładanych efektów w postaci poprawy stanu wód do 2015 r. 66 PLRW Biegnica SO NAT zły zagrożona PLRW Kanał Głogowski SO SZCW 68 PLRW Kanał Południowy SO SZCW przekroczenie wskaźnika: m4 przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4 nieznane zabudowa poprzeczna, zabudowa podłużna zły zagrożona 4(4) - 3 Naturalne uwarunkowania uniemożliwiają osiągnięcie celów środowiskowych w wymaganym okresie czasu. Podjęcie ewent. działań naprawczych nie przyniesie zakładanych efektów w postaci poprawy stanu wód do 2015 r. nieznane 8 jazów zły zagrożona PLRW Kanał Wschodni SO NAT zły zagrożona PLRW Kanał Uszczonowski SO NAT - - zabudowa poprzeczna zły zagrożona 4(4) - 1 Wpływ działalności antropogenicznej na stan JCW generuje konieczność Stan/potencjał ekologiczny Stan chemiczny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana SŁABY PSD ZŁY M UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO UMIARKOWAN Y DOBRY ZŁY NM DOBRY ZŁY NM PSD ZŁY NM PSD ZŁY NM DOBRY ZŁY NM PSD ZŁY NM PSD ZŁY M DOBRY ZŁY NM ZŁY PSD ZŁY NM 58

59 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 59 Nazwa JCWP SCWP Typ JCW* Status JCW** Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfol ogicznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa **** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) Stan/potencjał ekologiczny przesunięcia w czasie osiągnięcia celów środow. z uwagi na brak rozwiązań technicznych możliwych do zastosowania w celu poprawy stanu JCW. 71 PLRW Słociec SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWAN Y DOBRY ZŁY NM 72 PLRW Kanał Dąbie UMIARKOWAN SO NAT zły zagrożona - - (Strużnik) Y DOBRY ZŁY NM 73 PLRW Jasień SO NAT zły zagrożona - - DOBRY DOBRY DOBRY NM 74 PLRW Zimnica SO SZCW przekroczenie wskaźników: i3, m4 nieznane jaz, 53 korekcje progowe, zabudowa podłużna na całym biegu, Regulacje w obrębie LGOM, zabezpieczenie przed powodzią 75 PLRW Strużysko SO NAT zły zagrożona PLRW Jastrzębia SO NAT jazy zły zagrożona PLRW Cicha Woda SO SZCW przekroczenie wskaźników: m3, i1 nieznane stopnie regulacyjne,zabudowa podłużna na całym biegu głównej rzeki,nawodnienia rolnicze Stan chemiczny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana zły zagrożona - - SŁABY PSD ZŁY M zły niezagrożona PLRW Młynna SO NAT zły zagrożona PLRW Średzka Woda SO SZCW 80 PLRW przekroczenie wskaźników:m2, m3, m4 nieznane 5 jazów, 9 stopni regulacyjnych, zabudowa podłuzna na całym biegu, nawodnienia i melioracje rolnicze zły niezagrożona - - Barłożna SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO UMIARKOWAN Y DOBRY ZŁY NM PSD ZŁY NM PSD ZŁY M DOBRY ZŁY NM PSD ZŁY M DOBRY ZŁY NM 81 PLRW Lutynia SO NAT zły niezagrożona - - SŁABY DOBRY ZŁY M 82 PLRW Ława SO SZCW 83 PLRW Trzciana SO SZCW 84 PLRW Bystrzycki Kanał SO SZCW przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4 przekroczenie wskaźnika: m4 przekroczenie wskaźnika: m4 nieznane nieznane 7 jazów, 29 korekcji progowych Istotna jako tranzyt dla ryb dwuśrodowiskowych i odtworzenia ciągłości do Nysy Kłodzkiej i dopływów w górnym biegu w Republice Czeskiej. Udrożnienie nie spowoduje zmiany klasyfikacji rzeki jako silnie zmienionej. zły niezagrożona - - SŁABY PSD ZŁY M zły niezagrożona - - SŁABY PSD ZŁY M nieznane 2 jazy zły niezagrożona PLRW Śmieszka SO NAT jazy zły niezagrożona - - UMIARKOWAN Y DOBRY i POWYŻEJ PSD ZŁY NM PSD_sr ZŁY M

60 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 60 Nazwa JCWP SCWP Typ JCW* Status JCW** Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfol ogicznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa **** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) Stan/potencjał ekologiczny 86 PLRW Psarski Potok SO SZCW przekroczenie UMIARKOWAN nieznane jaz zły zagrożona - - wskaźników: m2, m4 Y PSD ZŁY NM 87 PLRW Kościelna SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWAN Y DOBRY ZŁY NM 88 PLRW UMIARKOWAN Sadzawa SO NAT - - jaz zły zagrożona Y PSD ZŁY NM 89 PLRW Cięcina SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWAN Y DOBRY ZŁY NM 90 PLRW Krzywula SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWAN Y DOBRY ZŁY NM 91 PLRW DOBRY i Prószkowski przekroczenie SO SZCW nieznane 2 jazy, nawodnienia rolnicze zły niezagrożona - - POWYŻEJ Potok wskaźników: m2, m3 DOBREGO DOBRY ZŁY M 92 PLRW Czarna Struga SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWAN Y DOBRY ZŁY NM 93 PLRW Klepacz SO NAT zły zagrożona - - DOBRY DOBRY DOBRY NM 94 PLRW Glinka SO NAT zły zagrożona 4(4) PLRW Olszanka SO NAT zły zagrożona 4(4) PLRW Dopływ spod Boguszyc SO NAT zły zagrożona 4(4) PLRW Wiński Potok SO NAT zły zagrożona 4(4) - 3 Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej DOBREGO UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y Stan chemiczny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana DOBRY ZŁY NM DOBRY ZŁY NM DOBRY ZŁY NM DOBRY ZŁY NM

61 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 61 Nazwa JCWP SCWP Typ JCW* Status JCW** Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfol ogicznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) 98 PLRW Czarnka SO NAT zły zagrożona 4(4) PLRW Lutnia SO NAT zły zagrożona 4(4) PLRW Zakrzówka SO NAT zły zagrożona 4(4) PLRW Ziemnica SO NAT zły zagrożona 4(4) PLRW Jasionna SO NAT zły zagrożona 4(4) - 3 Typ odstępstwa **** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej Stan/potencjał ekologiczny Stan chemiczny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana ZŁY DOBRY ZŁY M DOBRY DOBRY DOBRY NM UMIARKOWAN Y DOBRY ZŁY NM DOBRY DOBRY DOBRY NM UMIARKOWAN Y DOBRY ZŁY NM

62 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 62 Nazwa JCWP SCWP Typ JCW* Status JCW** Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfol ogicznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) 103 PLRW Swornica SO NAT zły zagrożona 4(4) PLRW Krępa SO NAT zły zagrożona 4(4) PLRW Trzciniec SO NAT zły zagrożona 4(4) PLRW Słotnik SO NAT zły zagrożona 4(4) PLRW Dopływ spod Większyc Typ odstępstwa **** (wg PGW na lata ) SO NAT zły zagrożona 4(4) - 3 Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej Stan/potencjał ekologiczny UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y UMIARKOWAN Y Stan chemiczny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana DOBRY ZŁY NM DOBRY ZŁY NM DOBRY ZŁY NM DOBRY ZŁY NM DOBRY ZŁY NM

63 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 63 Nazwa JCWP SCWP Typ JCW* Status JCW** Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfol ogicznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) 108 PLRW Łącka Woda SO NAT zły zagrożona 4(4) PLRW Dopływ w Kędzierzynie- Koźlu 110 PLRW Bobrek SO SZCW 111 PLRW Kanał Ulgi W Opolu Typ odstępstwa **** (wg PGW na lata ) SO NAT zły zagrożona 4(4) - 3 przekroczenie wskaźników: i3, m2, m3, m4 SO SCW - Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Stan/potencjał ekologiczny Stan chemiczny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana ZŁY DOBRY ZŁY M DOBRY DOBRY DOBRY NM nieznane 2 jazy zły zagrożona - - SŁABY DOBRY ZŁY NM art.4 ust. 3 a (iv) 112 PLRW Kanał Gliwicki GO SCW - nieznane funkcja powodziowa kanału zły zagrożona 4(4) - 3 Regulacje, utr.w migr.dz.rest.na tym obsz.będą wym.ponies.znacz.nakł.inwes. Obsz.te char.się rosnącą aktywn. gosp. Celowym jest podj.progr.remont-konser dla utrz.istn.st. niedop.do pogor.st.ponadto zb.wodne mają ważne znacz.społ-gosp zły zagrożona 4(4) - 1 Wpływ działalności antropogenicznej prowadzonej w innych zlewniach, oddziałuje na stan JCW oraz brak możliwości ograniczenia wpływu tych oddziaływań. Istnieje konieczność przesunięcia w czasie założenia osiągnięcia celów środow. przez JCW. Wpływ dział. antrop.na stan JCW oraz brak możl. tech. ogranicz. wpływu tych oddział, generuje koniecz. przesun. w czasie osiągn. c.środowisk. przez JCW. Występująca dział. gosp. człowieka związ. jest ściśle z występ. surowców natur, bądź przem. DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO DOBRY DOBRY NM DOBRY DOBRY M

64 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP Nazwa JCWP SCWP Typ JCW* Status JCW** Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfol ogicznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa **** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) charakterem obszaru. Stan/potencjał ekologiczny Stan chemiczny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana Źródło: Ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) i obszarów chronionych, KZGW, Gliwice, październik 2013r. ***Wskaźniki oceny stanu ilościowego i morfologicznego stosowane do wstępnego wyznaczania silnie zmienionych jednolitych części wód rzecznych i scalonych części wód: i1 - Sumaryczna pojemność czynna zbiorników retencyjnych odniesiona do średniego rocznego odpływu z wielolecia ( ) w przekroju zamykającym zlewnię części wód i2 - Łączna suma poborów bezzwrotnych wód powierzchniowych odniesiona do przepływu średniego niskiego z wielolecia pseudonaturalnego ( ) w przekroju zamykającym zlewnię części wód i3 - Wskaźnik zaburzenia reżimu hydrologicznego, wynikającego z istotnych zmian w zagospodarowaniu zlewni części wód, wyrażony bezwzględną wartością dopełnienia do 1 stosunku przepływu SSQ z ostatniego wielolecia ( ) i przepływu SSQ z wielolecia pseudonaturalnego ( ) i4 - Wskaźnik zachowania kryterium przepływu nienaruszalnego m1 - Łączna długość obwałowania cieków istotnych w zlewni części wód odniesiona do sumarycznej długości brzegów cieków istotnych (podwójna długość rzeki) m2 - Sumaryczna wysokość zinwentaryzowanych budowli piętrzących odniesiona do sumy spadów cieków istotnych w zlewni części wód m3 - Sumaryczna długość części cieku odciętych przez budowle poprzeczne o spadzie h> 0,4 m lub 0,7 m (w zależności od typu cieku) odniesiona do długości wszystkich cieków istotnych m4 - Łączna długość odcinków rzek, na których prowadzone były prace regulacyjne (zabudowa podłużna oraz udokumentowana zmiana biegu rzeki) odniesiona do sumarycznej długości cieków istotnych 64

65 Wody podziemne Warunki występowania wód podziemnych w obszarze dorzecza Odry są zróżnicowane. Czynnikiem mającym największy wpływ na warunki hydrogeologiczne regionu oraz zasoby wód podziemnych jest budowa geologiczna. Na obszarze tym rozróżnia się następujące piętra wodonośne: czwartorzędowe, neogeosko paleogeńskie i jurajskie. W obrębie piętra czwartorzędowego rozróżnia się poziom wód gruntowych oraz 2 poziomy wgłębne, międzyglinowe, dolny i górny. Wody poziomu gruntowego występują w osadach piaszczysto żwirowych, rzecznych i wodnolodowcowych. Jest silnie zróżnicowany i ściśle powiązany z morfologią terenu. Drenowany jest przez główne rzeki regionu. Wody podziemne piętra czwartorzędowego cechują się mniejszą zawartością węglanów niż w podobnych osadach innych rejonów Polski. Sprzyja to uruchamianiu do wód podziemnych żelaza i manganu. W regionach silnie zurbanizowanych widoczna jest wyraźna antropopresja wzrost stężenia azotu, chlorków i siarczanów. W obrębie analizowanego obszaru występują główne zbiorniki wód podziemnych (GZWP): Subniecka kędzierzyńsko-głubczycka Zbiornik Krapkowice-Strzelce Opolskie Zbiornik Opole-Zawadzkie Niecka opolska Pradolina Odry (S Wrocław) Subzbiornik Prochowice- Środa Śląska Pradolina Odry (Głogów) Pradolina Barycz- Głogów (E) Pradolina Barycz- Głogów (W) Pradolina Warszawa-Berlin (Koło-Odra) Sandr Krosno-Gubin. Jednolite części wód podziemnych: Podstawowym elementem w gospodarowaniu wodami podziemnymi jest jednolita część wód. Jednolitą część wód podziemnych (JCWPd) stanowi określona objętość wód podziemnych występująca w obrębie warstwy wodonośnej lub ze społu warstw wodonośnych. Analizowany obszar leży w obrębie następujących jednolitych części wód podziemnych (zgodnie z obowiązującym podziałem na 161 JCWPd): 127, 97, 109, 96, 108, 95, 94, 78, 79, 69, 68, 58. Podział obszaru dorzecza Odry na jednolite części wód podziemnych (JCWPd) wraz z zaznaczeniem przebiegu analizowanej inwestycji przedstawiono na zamieszczonej poniżej mapie poglądowej. 65

66 Rysunek 6. Analizowany odcinek rzeki Odry na tle JCWPd 66

67 Ocena stanu JCWPd Ocena stanu wód podziemnych określana jest na podstawie wyników monitoringu jakości wód podziemnych [10]. Ocena odnosi się do jednolitych części wód podziemnych. W roku 2012 stan chemiczny jednolitych części wód podziemnych na analizowanym obszarze został określony jako dobry, z wyjątkiem JCWPd nr 69, którego stan chemiczny został określony jako słaby, natomiast stan ilościowy został określony jako dobry, z wyjątkiem JCWPd nr 96, którego stan ilościowy określono jako słaby. Wskaźnikiem powodującym słaby stan chemiczny wód na obszarze JCWPd nr 69 był znaczz9 r 699an ilościowy określono jaków w punkcie monitoringu stanu chemicznego nr 343, natomiast słaby stan ilościowy na JCWPd nr 96 spowodowany jest przekroczeniem zasobów dyspozycyjnych. Zgodnie z definicją umieszczoną w RDW dobry stan wód podziemnych oznacza stan osiągnięty przez część wód podziemnych, jeżeli zarówno jej stan ilościowy, jak i chemiczny jest określony jako co najmniej dobry. RDW w art. 4 przewiduje dla wód podziemnych następujące główne cele środowiskowe: zapobieganie dopływowi lub ograniczenia dopływu zanieczyszczeń do wód podziemnych; zapobieganie pogarszaniu się stanu wszystkich części wód podziemnych (z zastrzeżeniami wymienionym w RDW); zapewnienie równowagi pomiędzy poborem a zasilaniem wód podziemnych; wdrożenie działań niezbędnych dla odwrócenia znaczącego i utrzymującego się rosnącego trendu stężenia każdego zanieczyszczenia powstałego w skutek działalności człowieka. Dla spełnienia wymogu niepogarszania stanu części wód, dla części wód będących w co najmniej dobrym stanie chemicznym i ilościowym, celem środowiskowym będzie utrzymanie tego stanu Różnorodność przyrodnicza obszaru Korytarze ekologiczne Korytarze ekologiczne to zwykle tereny leśne, zakrzaczone lub podmokłe z naturalną roślinnością o przebiegu liniowym położone pomiędzy płatami obszarów siedliskowych obszary węzłowe. Korytarze ekologiczne umożliwiają przemieszczanie się różnorodnych gatunków, zarówno roślin jak i zwierząt, między odizolowanymi siedliskami oraz swobodną wymianę genów między populacjami. Są niezwykle istotnym czynnikiem wpływającym na utrzymanie i poprawę różnorodności biologicznej. Bez występowania korytarzy ekologicznych nie byłyby możliwe nie tylko migracje i wędrówki wielu gatunków, ale także 67

68 regeneracja wielu organizmów np. po zniszczeniach spowodowanych przez człowieka czy po kataklizmach. Najważniejsze korytarze ekologiczne tworzą doliny rzeczne wraz z rzekami. Rzeki stanowią swoisty szlak komunikacyjny dla roślin i zwierząt z nurtem, lub wzdłuż rzek różnorodne gatunki roślin i zwierząt mogą przemieszczać się na wiele kilometrów w górę, jak i w dół rzeki. Rzeka, jako korytarz ekologiczny, nie tylko gwarantuje gatunkom roślin i zwierząt warunki do przemieszczania się, ale także daje możliwość schronienia, rozmnażania się i dostępu do pożywienia. W odniesieniu do różnych gatunków, korytarz ekologiczny nie zawsze oznacza to samo. I tak np. dla ryb korytarzem ekologicznym jest tylko rzeka, z różnorodnym korytem i prądem wodnym, natomiast dla ptaków wodnych pojęcie korytarza ekologicznego obejmuje, poza rzeką, także brzegi, zadrzewienia, stawy służące im jako miejsce odpoczynku czy żerowania. Korytarz doliny Odry na poszczególnych jej odcinkach jest zachowany w różnym stopniu. Jako całość ma jednak dużą wartość przyrodniczą dzięki zachowaniu wielu fragmentów naturalnej szaty roślinnej. Jest ważnym szlakiem migracji roślin wykorzystywanym przede wszystkim przez gatunki górskie, rozprzestrzeniające się wzdłuż Odry i schodzące w ten sposób często bardzo daleko na niż. Analizowany odcinek rzeki Odry przebiega przez następujące rodzaje sieci ekologicznej: w strefie południowej: korytarz ekologiczny o znaczeniu międzynarodowym, w strefie południowo-centralnej: korytarze ekologiczne o znaczeniu międzynarodowym oraz krajowym, obszar węzłowy o znaczeniu międzynarodowym nr 21B, w strefie zachodniej: obszar węzłowy o znaczeniu międzynarodowym nr 2B oraz obszary węzłowe o znaczeniu krajowym nr 1 i 2A. Poniżej na mapie przedstawiono przebieg korytarzy ekologicznych i obszarów węzłowych na tle analizowanego obszaru. 68

69 Rysunek 7. Analizowany odcinek rzeki Odry na tle korytarzy ekologicznych i obszarów węzłowych Obszary chronione w tym obszary Natura 2000 Dorzecze Odry charakteryzuje się wysokimi walorami przyrodniczymi, co skutkowało ustanowieniem licznych form ochrony przyrody. Analizowany odcinek rzeki Odry przebiega przez następujące obszary chronione: Parki Krajobrazowe, Obszary Chronionego Krajobrazu, Rezerwaty oraz obszary Natura

70 Rysunek 8. Analizowany odcinek rzeki Odry na tle obszarów chronionych Cele ochrony obszarów chronionych ustanowionych w oparciu o ustawę o ochronie przyrody określone są w akcie tworzącym daną formę ochrony przyrody lub logicznie wynikają z takiego aktu w świetle przepisów ogólnych i wiedzy merytorycznej, które mogą być następnie uszczegółowione w akcie planistycznym (plan ochrony, zadania ochronne lub plan zadań ochronnych) ustanowionym dla danej formy ochrony przyrody, jeśli taki plan został sporządzony. W stosunku do krajowych form ochrony przyrody (parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, ewentualnie obszary chronionego krajobrazu), normy i cele mające znaczenie dla ustalenia celu środowiskowego dla wód oznaczają: dla parku narodowego: zachowanie różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody, przywrócenie właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenie zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt lub siedlisk grzybów; przy czym cele te mogą być uszczegółowione w planie ochrony parku narodowego, dla rezerwatu przyrody: cel określony indywidualnie w akcie tworzącym rezerwat, biorąc także pod uwagę, że w rezerwacie podlega ochronie całość przyrody; przy czym cel ten może być uszczegółowiony i rozwinięty w planie ochrony rezerwatu, jeśli został ustanowiony, 70

71 dla parku krajobrazowego: zachowanie wartości przyrodniczych w warunkach zrównoważonego rozwoju, przy czym może być to uszczegółowione i rozwinięte jako szczególne cele ochrony w akcie prawnym tworzącym park krajobrazowy oraz w jego planie ochrony, jeżeli został ustanowiony, dla obszaru chronionego krajobrazu: ustalenia dotyczące ochrony zawarte w akcie tworzącym obszar [9]. Na obszarach Natura 2000 celem ochrony jest zachowanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony gatunków i ekosystemów (siedlisk przyrodniczych) będących przedmiotem ochrony obszaru. Poniżej w tabeli zestawiono charakterystyki w/wym. obszarów chronionych. Tabela 3. Wykaz obszarów chronionych, przez które przebiega analizowany obszar Lp. Kod obszaru chronionego PARKI KRAJOBRAZOWE: 1 PK108 2 PK Nazwa obszaru chronionego Stobrawski Park Krajobrazowy Krzesiński Park Krajobrazowy Wartość przyrodnicza Utworzony w 2008 roku rozporządzeniem Nr P/11/99 Wojewody Opolskiego z dnia 28 września 1999 roku. Obszar objęto ochroną w celu zachowania cennych obszarów leśnych i wodnobłotnych Opolszczyzny. Bardzo urozmaicony jest tu system hydrolog. liczne są tu starorzecza, stawy, oczka wodne, torfowiska, terasy zalewowe warunkujące bardzo dobre warunki dla siedlisk licznych rzadkich gatunków ptaków. Występują tu 143 gatunki lęgowe, w tym największa populacja orlika krzykliwego. inne to bielik, rybołów, perkozek, błotniak stawowy, kobuz, pustułka, krogulec, trzmielojad. Rzadszymi ssakami występującymi w Parku są m.in. koszatka, orzesznica, żołędnica, gacek brunatny, mroczek późny. Utworzony w 2008 roku rozporządzeniem Wojewody Zielonogórskiego nr 12 z dnia 10 lipca 1998 roku w sprawie utworzenia Krzesińskiego Parku Krajobrazowego (Dziennik Urzędowy Województwa Zielonogórskiego Nr 12 z 21 lipca 1998 r., poz. 111). Charakterystyczną cechą Parku jest duży udział w jego powierzchni użytków zielonych, położonych na terasie zalewowej pradoliny Odry. Najcenniejszym obszarem KPK jest zalewany okresowo polder przeciwpowodziowy Krzesin Bytomiec. Międzywale Odry, zajęte przez doskonale wykształcone łęgi wierzbowo-topolowe w kompleksie z licznymi starorzeczami, trzcinowiskami i szuwarami mozgowymi jest największym i najlepiej zachowany kompleksem łęgów wierzbowo-topolowych na całym odcinku Odry Środkowej. Wilgotne łąki w okolicy Bytomca są miejscem występowania kilku gatunków storczyków. Polder Krzesiński, ze względu na regularne zalewanie podczas wysokich stanów wód, jest wielkim bogactwem siedlisk seminaturalnych takich jak: łąki zalewowe, łąki wilgotne, turzycowiska oraz szuwary. W pobliżu Jeziora Krzesińskiego godnymi uwagi zbiorowiskami roślinnymi są łąki selernicowate. Natomiast samo jezioro jest jedynym stanowiskiem na terenie Parku gdzie występują grzybienie północne Nymphaea candida. To bogactwo siedlisk koncentruje tu większość rzadkich i chronionych stanowisk gatunków roślin łąkowych Parku, takich jak storczyki: kukułka szerokolistna Dactylorhiza majalis, kukułka plamista Dactylorhiza maculata, kukułka krwista Dactylorhiza incarnata oraz konitrut błotny Grattiola officinalis, selernica żyłkowana Cnidium dubium,

72 Lp. Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego Nazwa obszaru chronionego Wartość przyrodnicza czosnek kątowaty Allium angulosum, rutewka żółta Thalictrum flavum i bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata. Na obszarze parku występują także liczne torfowiska związane z siedliskami boru lub lasu bagiennego. OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU: 3 OCHK Łęg Zdzieszowicki 4 OCHK64 Dolina Odry 5 OCHK35 6 OCHK201 7 OCHK154 REZERWATY: Dolina Baryczy Nowosolska Dolina Odry Krośnieńska Dolina Odry Utworzony w 1988 r. uchwałą nr XXIV/193/1998 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 26 maja 1988 r. (Dz. Urz. Woj. Opolskiego z dnia 17 lipca 1989r. Nr 19, poz. 231 z późniejszymi zmianami). Jest to enklawa dobrze zachowanych lasów liściastych w dolinie Odry z licznymi jej naturalnymi starorzeczami. W drzewostanie tych lasów dominuje dąb szypułkowy oraz miejscami grab zwyczajny. Ich runo jest najbardziej efektowne i interesujące na początku wegetacji, kiedy masowo zakwitają roślinny wiosenne, tworzące wielobarwne kobierce śnieżyczek przebiśniegów, kokoryczy pełnych, złoci żółtych, ziarnopłonów wiosennych, zawilców gajowych i nieco później czosnka niedźwiedziego. Do najciekawszych stwierdzonych tu ptaków przelotnych należą m.in.: orzeł bielik, trzmielojad i dzięcioł białogrzbiety. Spotkać w nich można grzybienie białe, grążela żółtego oraz osokę aloesowatą. Utworzony w 1988 r. rozporządzeniem Wojewody Legnickiego z dnia 1 czerwca 1998 r. w sprawie uznania za Obszar Chronionego Krajobrazu (Dziennik Urządowy Województwa Legnickiego Nr 28 z dnia 6 październik 1998 r. poz. 250 z późniejszymi zmianami). Przyrodniczą funkcje obszaru pełnią lasy odznaczające się bogatym zespołem łęgowym oraz drzewostanem dębowo grabowym z bogatą fauną, między innymi: czaplą siwą, bocianem czarnym, pustułką, kanią rdzawą i czarną. Utworzony w 1992 r. rozporządzeniem Nr 82/92 Wojewody Leszczyńskiego z dnia 1 sierpnia 1992 r. w sprawie wyznaczenia Obszarów Chronionego Krajobrazu na terenie Województwa Leszczyńskiego (Dziennik Urzędowy Województwa Leszczyńskiego Nr 11 z dnia 03 sierpnia 1992 r. poz. 131 z późniejszymi zmianami). Obszar obejmuje wartościowe krajobrazowo tereny o różnych ekosystemach i korytarze ekologiczne. Obszar ten jest atrakcyjny turystycznie i krajobrazowo ze względu na bogate w grzyby i zwierzynę lasy. Liczne oczka wodne występują w międzywalu Odry i w rozlewiskach Baryczy. Bagnisto-torfowiskowe łąki i zadrzewienia dolin w pobliżu wsi Wyszanów stwarzają dogodne warunki do gniazdowania i żerowania licznych chronionych gatunków ptaków oraz tereny odpoczynku dla migrujących sezonowo ptaków. Utworzony w 2005 r. rozporządzeniem Nr 3 Wojewody Lubuskiego z dnia 17 lutego 2005 roku w sprawie obszarów chronionego krajobrazu (Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego Nr 9 poz. 172, z późniejszymi zmianami). Jest to jeden z najlepiej zachowanych fragmentów doliny Odry. W skali województwa lubuskiego występują tu najcenniejsze skupiska zalewowych lasów łęgowych i łąk selernicowych. Utworzony w 2005 r. rozporządzeniem Nr 3 Wojewody Lubuskiego z dnia 17 lutego 2005 roku w sprawie obszarów chronionego krajobrazu (Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego Nr 9 poz. 172, z późniejszymi zmianami). Obszar o pow ha. Celem ochrony jest zachowanie krajobrazu doliny rzecznej. W obszarze zachowały się starorzecza, duże kompleksy łąk wyczyńcowych i selernicowych i fragmenty łęgów jesionowo-wiązowych.

73 Lp. Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 73 Nazwa obszaru chronionego 8 REZ1276 Łacha Jelcz 9 REZ1245 Odrzysko 10 REZ1261 Łęg Korea NATURA 2000: 11 PLH PLH Łęg Zdzieszowicki Żywocickie Łęgi Wartość przyrodnicza Utworzony 19 maja 1954 r. zarządzeniem Ministra Leśnictwa z dnia 24 czerwca 1954 r. ( MP Nr A-46 poz. 650 z późniejszymi zmianami). Jest to rezerwat florystyczny, utworzony w celu ochrony kotewki orzecha wodnego Trapa natans. Jest to obszar podmokły, obejmujący starorzecze Odry, w części porośnięty starodrzewem grądowym. Utworzony 10 marca 1987 r. zarządzeniem MOŚiZN z dnia 18 lutego 1987 r. ( MP Nr 7 poz. 54 z późniejszymi zmianami). Rezerwat został utworzony dla ochrony bogatego stanowiska kotewki orzech wodny oraz wodnej paproci salwinii pływającej. Na terenie rezerwatu stwierdzono występowanie ok. 40 gatunków ptaków lęgowych. Zaliczany jest do jednych z najcenniejszych rezerwatów w dolinie całej Odry. Obejmuje brzeg Odry z wysoką skarpą, będącą silnie pofałdowanym grzbietem Wysoczyzny Rościsławskiej, starorzecza Odry, lasy łęgowe i bór sosnowy. Samo starorzecze porasta zróżnicowana roślinność wodna i bagienna. Utworzony 7 lutego 2001 r. rozporządzeniem Wojewody Dolnośląskiego z dnia 5 stycznia 2001 r.( Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego Nr 2 poz.19 z późniejszymi zmianami). Jest to obszar leśno-bagienny ze zwartą kępą łęgu jesienno-wiązowego w kompleksie z grądem niskim oraz łęgiem wierzbowo-topolowym i płatami olesu porzeczkowego. Ze zbiorowisk nieleśnych występuje tu arcydzięgiel nabrzeżny, łąka wyczyńcową oraz szuwar trzcinowy. Celem ochrony jest zachowanie szczególnych wartości przyrodniczych, jakimi charakteryzuje się cały Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Odry. Brak aktu prawnego powołującego przedmiotowy obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: ha. Jest jedynym w tej części doliny Odry kompleksem stosunkowo dobrze zachowanych, lecz nieco grądowiejących, lasów łęgowych. Są to łęgi wiązowo-jesionowe zespołu Ficario-Ulmetum campestris, związane z wyższymi terasami zalewowymi. Bogate w gatunki, naturalne lasy łęgowe są ostoją bioróżnorodności i bardzo istotnym elementem korytarza ekologicznego doliny rzecznej, będącej szlakiem migracyjnym wielu gatunków roślin i zwierząt. Podobną funkcję spełniają starorzecza, które odznaczają się wyjątkowo bogatą i zróżnicowaną roślinnością przybrzeżną i wodną zarówno pływającą, jak i zanurzoną która z kolei stwarza różnorodne siedliska dla licznych gatunków zwierząt. Na brzegu rzeki stwierdzono jeszcze jeden typ chronionego siedliska przyrodniczego muliste brzegi rzek. Wśród nielicznych na obszarze ostoi terenów łąkowych znajdują się ekstensywnie użytkowane, kwietne łąki świeże. Łęg Zdzieszowicki jest także schronieniem rzadkich gatunków zwierząt, objętych ochroną w Polsce i w Europie mocą Dyrektywy Sied. EWG. Brak aktu prawnego powołującego przedmiotowy obszar ochrony. Niewielki teren o powierzchni ha położony w międzywalu Odry na lewym i prawym brzegu w odległości ok. 3 km na SE od Krapkowic. Jest to jedno z 2-3 miejsc w województwie opolskim z dobrze zachowanymi płatami łęgu topolowego Salicetum albae oraz łęgu wierzbowego Salicetum albae. Zarówno struktura warstwy drzew jak i szuwarowego runa jest tu dobrze wykształcona z charakterystycznymi gatunkami. Obszar położony jest na płaskich holoceńskich terasach rzecznych z ciężkimi madami. Znajduje się w strefie corocznych zalewów powodziowych. W obniżeniach terenu stanowiących dawne starorzecza występują namuły. Na terenie ostoi

74 Lp. Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 13 PLH Nazwa obszaru chronionego Grądy w Dolinie Odry Wartość przyrodnicza występuje kilka starorzeczy. Oprócz łęgu zlokalizowanego po zachodniej stronie koryta Odry w skład ostoi zaproponowano włączenie dwu dużych starorzeczy zlokalizowanych na wschód od koryta, zlokalizowanych w międzywalu. Obszar między korytem a tymi starorzeczami użytkowany jest rolniczo. Występuje tu kilka zadrzewień. Tereny te zostały włączone celem zachowania łączności funkcjonalnej i strukturalnej ostoi. Brak aktu prawnego powołującego przedmiotowy obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: 8 348,9 ha. Obszar obejmuje kilka kompleksów leśnych w dolinie Odry pomiędzy Wrocławiem a Oławą oraz fragmenty samej doliny Odry. Teren charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem siedlisk. W obszarze występują suche murawy, fragmenty borów na wydmach piaszczystych oraz roślinność wodna i szuwarowa starorzeczy i oczek wodnych. Znaczna cześć fitocenoz łęgowych jest przekształcona w wyniku braku regularnych zalewów. Śródleśne polany wyróżniają się bogatą florą, a ich najcenniejsze fragmenty zachowały się na terenach wodonośnych Wrocławia. W obszarze znajduje się jeden z większych kompleksów leśnych w dolinie Odry, wraz z terenami łąkowymi. Obszar ten charakteryzuje się dużą różnorodnością siedlisk podmokłych. Szczególnie bogata jest roślinność wodna i mokradłowa. W obszarze znajduje się m.in. bardzo dobrze zachowane stanowisko kotewki orzecha wodnego Trapa natans. Cenna jest też flora łąkowa. Występuje tu 13 siedlisk z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 2330 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi, 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 6120 Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe, 6210 Murawy kserotermiczne, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6440 Łąki selemicowe, 6510 Niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe. Występowanie 22 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej: A022 Bączek, A030 Bocian czarny, A031 Bocian biały, A072 Trzmielojad, A073 Kania czarna, A074 Kania ruda, A075 Bielik, A081 Błotniak stawowy, A120 Zielonka, A122 Derkacz, A127 Żuraw, A224 Lelek zwyczajny, A229 Zimorodek, A234 Dzięcioł zielonosiwy, A236 Dzięcioł czarny, A238 Dzięcioł średni, A246 Lerka, A307 Jarzębatka, A320 Muchołówka mała, A321 Muchołówka białoszyja, A338 Gąsiorek, A379 Ortolan. Występowanie 5 gatunków ssaków z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1308 Mopek, 1318 Nocek łydkowłosy, 1324 Nocek duży, 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra europejska. Występowanie 2 gatunków płazów z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1166 Traszka grzebieniasta, 1188 Kumak nizinny. Występowanie 5 gatunków ryb z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1124 Kiełb białopłetwy, 1130 Boleń, 1134 Różanka, 1145 Piskorz, 1146 Koza złotawa, 1149 Koza. Występowanie 7 gatunków bezkręgowców z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1052 Przeplatka maturna, 1059 Modraszek telejus, 1060 Czerwończyk nieparek, 1061 Modraszek nausitous, 1074 Barczatka kataks, 1084 Pachnica dębowa, 1088 Kozioróg dębosz. 74

75 Lp. Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 75 Nazwa obszaru chronionego 14 PLH Las Pilczycki 15 PLH Dolina Widawy Wartość przyrodnicza Brak aktu prawnego powołującego przedmiotowy obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: 119,6 ha. Obejmuje północno-zachodnie peryferia Wrocławia u zbiegu Odry i Ślęzy. Jest kluczowym dla zachowania na Dolnym Śląsku dużych populacji bezkręgowców związanych z martwym drewnem drzew liściastych: pachnicy dębowej i kozioroga dębosza, którego główny ośrodek występowania w kraju przypada właśnie na dolinę Odry. Występują tu siedliska z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskiem włosieniczników, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6440 Łąki selernicowe, 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe. Występowanie 4 gatunków ssaków z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1308 Mopek, 1318 Nocek łydkowłosy, 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra. Występowanie 2 gatunków płazów z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1166 Traszka grzebieniasta, 1188 Kumak nizinny. Występowanie 4 gatunków ryb z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1124 Kiełb białopłetwy, 1134 Różanka, 1145 Piskorz, 1149 Koza. Występowanie 5 gatunków bezkręgowców z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1052 Przeplatka maturna, 1059 Modraszek Telejus, 1060 Czerwończyk nieparek, 1074 Barczatka kataks, 1084 Pachnica dębowa, 1088 Kozioróg dębosz. Brak aktu prawnego powołującego przedmiotowy obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: ha. Obejmuje dolinę dolnego biegu Widawy i 8- mio kilometrowy odcinek doliny Odry poniżej ujścia Widawy. W obszarze znajdują się przede wszystkim nadbrzeżne zbiorowiska roślinne, w tym lasy łęgowe. Najistotniejszą wartością są dobrze zachowane lasy łęgowe dębowo - wiązowo - jesionowe, zajmujące 30% powierzchni obszaru; stosunkowo często występują lasy grądowe. W granicach obszaru stwierdzono występowanie niewielkich płatów łęgów wierzbo - topolowych, starorzeczy, ziołorośli nadrzecznych, łąk selernicowych (Cnidion dubii), łąk trzęślicowych (Molinion caeruleae). Z gatunków wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG najważniejsza jest bogata fauna bezkręgowców. Znajduje się tutaj bardzo liczna populacja barczatki kataks oraz przeplatki maturny. Łącznie w obszarze występuje 16 gatunków zwierząt z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Dolina Widawy ma jednocześnie duże znaczenie jako część korytarza ekologicznego Odry. Obszar pozwala zwierzętom ominąć barierę jaką stanowi miasto Wrocław. Występuje tu 10 siedlisk z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 3270 Zalewana muliste brzegi rzek, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6440 Łąki selernicowe, 6510 Niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe. Występowanie 9 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej: A072 Trzmielojad, A073 Kania czarna, A229 Zimorodek, A234 dzięcioł zielonosiwy, A236 Dzięcioł czarny, A238 Dzięcioł średni, A272 Podróżniczek, A321 Muchołówka białoszyja, A338 Gąsiorek. Występowanie 5 gatunków ssaków z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1308 Mopek, 1318 Nocek łydkowłosy, 1324 Nocek duży, 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra. Występowanie 2 gatunków płazów z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1166 Traszka grzebieniasta, 1188 Kumak nizinny. Występowanie 5 gatunków ryb z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1124 Kiełb białopłetwy, 1134 Różanka, 1145 Piskorz, 1146 Koza złotawa, 1149

76 Lp. Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 16 PLH PLH Nazwa obszaru chronionego Kargowskie Zakola Odry Krośnieńska Dolina Odry Wartość przyrodnicza Koza. Występowanie 7 gatunków bezkręgowców z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1052 Przeplatka maturna, 1059 Modraszek telejus, 1060 Czerwończyk nieparek, 1061 Modraszek nausitous, 1074 Barczatka kataks, 1084 Pachnica dębowa, 1086 Zgniotek cynobronowy, 1088 Kozioróg dębosz. Brak aktu prawnego powołującego przedmiotowy obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: ha. Jest to bardzo zróżnicowany przyrodniczo obszar, rozciągający się pomiędzy miejscowościami Klenica i Cigacice (km biegu Odry), w całości położony na terasie zalewowej rzeki. Występuje tu mozaika nadrzecznych i aluwialnych lasów oraz różnych rodzajów łąk, szuwarów, turzycowisk, starorzeczy i niewielkich płatów innych siedlisk. Obszar ważny dla zachowania siedlisk i gatunków typowych dla doliny rzecznej. Łącznie stwierdzono tu następujące typy siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG: 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 3270 Zalewane muliste brzegi rzek,6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6440 Łąki selernicowe, 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny, 9190 Kwaśne dąbrowy, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe. Występują tu następujące gatunki z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG: ssaki: 1308 Mopek, 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra, 1324 Nocek duży, ryby: 1130 Boleń, 1149 Koza, 1145 Piskorz, 5339 Różanka, płazy: 1188 Kumak nizinny, bezkręgowce: 1088 Kozioróg dębosz. Ponadto obszar stanowi bardzo ważny korytarz ekologiczny. Brak aktu prawnego powołującego przedmiotowy obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: ,47 ha. Obejmuje fragment doliny Odry od Cigacic do granicy Polsko-Niemieckiej. Znaczna część obszaru zalewana (międzywale). Zachowane starorzecza, lasy łęgowe, duże kompleksy łąk wyczyńcowych i selernicowych. Fragmenty łęgów jesionowo - wiązowych (np. kompleks k. Krępy) i łęgów wierzbowych. Ostoja obejmuje końcowy odcinek Bobru uchodzącego do Odry: jest to ważne regionalnie tarlisko ryb reofilnych, m. in. bolenia i minoga rzecznego. Obszar ważny dla zachowania siedlisk i gatunków związanych z doliną wielkiej rzeki. Ważny korytarz ekologiczny. Występuje tu 15 siedlisk z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 2330 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi, 3130 Brzegi lub osuszone dna zbiorników wodnych, 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 3270 Zalewana muliste brzegi rzek, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6440 Łąki selernicowe, 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska, 9110 Kwaśne buczyny, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe, 91T0 Śródlądowy bór chrobotkowy. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 3 gatunki ssaków: 1308 Mopek, 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra, 7 gatunków ryb: 1096 Minóg strumieniowy, 1099 Minóg rzeczny, 1106 Łosoś, 1130 Boleń, 5339 Różanka, 1145 Piskorz, 1149 Koza, 2 gatunki płazów: 1188 Kumak nizinny, 1166 Traszka grzebieniasta, 1 gatunek gadów: 1220 Żółw błotny, 8 gatunków bezkręgowców: 1088 Kozioróg dębosz, 1042 Zalotka większa, 1083 Jelonek rogacz, 1060 Czerwończyk nieparek, 1037 Trzepla zielona,, 1084 Pachnica dębowa, 6179 Modraszek nausitous, 6177 Modraszek telejus. 76

77 Lp. Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 18 PLH PLH PLH Nazwa obszaru chronionego Kozioróg w Czernej Łęgi Odrzańskie Nowosolska Dolina Odry Wartość przyrodnicza Brak aktu prawnego powołującego przedmiotowy obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: 142,8 ha. Obszar położony jest około 8 km na zachód od Głogowa w dolinie Odry. Obejmuje mozaikę siedlisk leśnych, łąkowych i wodnych (silnie wypłycona odnoga Odry). Cechą charakterystyczną tego obszaru jest liczne skupisko (kilkadziesiąt drzew) starych, ponad stuletnich, żywych, zamierających lub martwych dębów, rosnących po obu stronach wału przeciwpowodziowego. Występuje tu siedlisko wymienione w zał. I Dyrektywy Siedliskowej 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe. Ostoja została objęta ochroną ze względu na występowanie tu jednej z największych na Dolnym Śląsku, w dolinie Odry oraz w południowej Polsce populacji kozioroga dębosza - gatunku chrząszcza z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Utworzony r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 05 września 2007 r. zmieniające rozporzadzenie w sprawie OSO Natura Powierzchnia obszaru: ,04 ha. Obszar stanowi fragment doliny Odry o długości 101 km, od Brzegu Dolnego do Głogowa, w granicach dawnej terasy zalewowej rzeki, wraz z ujściowym odcinkiem doliny Baryczy. Obszar obejmuje siedliska nadrzeczne zachowane w międzywalu oraz najlepiej wykształcone lasy, łąki i torfowiska niskie poza jego obrębem. Duża część terenu jest regularnie zalewana. Obszar porośnięty jest lasami, głównie łęgami jesionowymi i wiązowymi. W znacznym stopniu pokrywa się z PLB Łęgi Odrzańskie, w którym opisane są ptaki. Występuje tu 11 siedlisk z zał. II Dyrektywy Siedliskowej, z których potencjalnymi receptorami oddziaływań są: 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskiem włosieniczników, 3270 Zalewana muliste brzegi rzek, 6210 Murawy kserotermiczne, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6440 Łąki selernicowe, 6510 Niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe. Występuje tu 6 gatunków ssaków z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1308 Mopek, 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra, 1323 Nocek Bechsteina, 1318 Nocek łydkowłosy, 1324 Nocek duży, 2 gatunki płazów: 1166 Traszka grzebieniasta, 1188 Kumak nizinny, 5 gatunków ryb: 1106 Łosoś, 1124 Kiełb białopłetwy, 1130 Boleń, 1134 Różanka, 1149 Koza oraz 10 gatunków bezkręgowców, z których potencjalnymi receptorami oddziaływań są: 1037 Trzepla zielona, 1084 pachnica dębowa. Brak aktu prawnego powołującego przedmiotowy obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: 6 040,3 ha. Obejmuje dolinę Odry od Dobrzejowic do mostu między Zaborem a Bojadłami. Jeden z lepiej zachowanych i bardziej naturalnych fragmentów doliny Odry. Obszar obejmuje typowo wykształcone płaty lasów i zarośli łęgowych, wciąż podlegających zalewom, oraz mozaikę szuwarów turzycowych, mozgowisk, wilgotnych łąk i zarośli wierzbowych. Występują tu następujące siedliska z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 3270 Zalewana muliste brzegi rzek, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6440 Łąki selernicowe, 6510 Niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 9110 Kwaśne buczyny, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9190 Kwaśne dąbrowy, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowowiązowo-jesionowe, 91I0 Ciepłolubne dąbrowy. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 4 gatunki ssaków: 1308 Mopek, 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra, 1324 Nocek duży, 4

78 Lp. Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 21 PLB PLB Nazwa obszaru chronionego Grądy Odrzańskie Łęgi Odrzańskie Wartość przyrodnicza gatunki ryb: 1130 Boleń, 1149 Koza, 1145 Piskorz, 5339 Różanka, 2 gatunków płazów: 1166 Traszka grzebieniasta, 1188 Kumak nizinny, 2 gatunki bezkręgowców: 1088 Kozioróg dębosz, 1060 Czerwończyk nieparek. Utworzony r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie OSO Natura Powierzchnia obszaru: ,3 ha. Ostoja ptasia o randze europejskiej E 57. Obejmuje 70-cio kilometrowy odcinek doliny Odry między Narokiem a Wrocławiem z licznymi ciekami, starorzeczami, pozostałościami rozlewisk i stawami oraz drzewostanami dębowo-grabowymi. Lasy składają się przede wszystkim z drzewostanów dębowo - grabowych. Zachowały się tutaj także małe płaty zadrzewień olszowo - wiązowych i wierzbowo - topolowych. Występują tu 22 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej: A022 Bączek, A031 Bocian biały, A038 Łabędź krzykliwy, A072 Trzmielojad, A073 Kania czarna, A074 Kania ruda, A075 Bielik, A081 Błotniak stawowy, A120 Zielonka, A122 Derkacz, A127 Żuraw, A224 Lelek zwyczajny, A229 Zimorodek, A234 Dzięcioł zielonosiwy, A236 Dzięcioł czarny, A238 Dzięcioł średni, A246 Lerka, A307 Jarzębatka, A320 Muchołówka mała, A321 Muchołówka białoszyja, A338 Gąsiorek, A379 Ortolan. Regularnie występującymi Ptakami Migrującymi nie wymienionymi w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG na terenie obszaru OSO Ptaków Grądy Odrzańskie wg Standardowego Formularza Danych są: A006 Perkoz rdzawoszyi, A008 Perkoz zausznik, A038 Łabędź krzykliwy, A039 Gęś zbożowa, A052 Cyraneczka, A067 Gągoł, A070 Nurogęś, A136 Sieweczka rzeczna, A153 Bekas kszyk. Spośród ryb wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujących na terenie obszaru występuje tu 1096 Minóg strumieniowy. Utworzony r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 05 września 2007 r. zmieniające rozporzadzenie w sprawie OSO Natura Powierzchnia obszaru: ,42 ha. Obszar stanowi fragment doliny Odry o długości 101 km, od Brzegu Dolnego do Głogowa w granicach aktualnego terenu zalewowego rzeki, z licznymi starorzeczami, pozostałościami rozlewisk i stawami oraz lasami, głównie łęgami jesionowymi i dębowymi. W dolinie znajdują się też duże kompleksy wilgotnych łąk. Najbardziej na południe wysuniętą część obszaru tworzą tzw. Zielone Łąki koło Miękini. Jest to rozległy kompleks wilgotnych i świeżych łąk, częściowo użytkowanych kośnie, oraz olsów i łęgów olchowych. Ostoja ptasia o randze europejskiej E 57. Występuje tu około 100 gatunków lęgowych. Obszar odznacza się dużym bogactwem siedlisk rzadkich i zagrożonych, charakterystycznych dla dużej rzeki nizinnej (11 typów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG, w tym oba typy bardzo dobrze zachowanych lasów łęgowych, zajmujących tu znaczną powierzchnię). Występuje tu 35 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, z których głównymi potencjalnymi receptorami oddziaływań są: A028 Czapla siwa, A030 Bocian czarny, A031 Bocian biały, A073 Kania czarna, A074 Kania ruda, A075 Bielik, A127 Żuraw, A229 Zimorodek. Obszar w znacznej części pokrywa się z PLH Łęgi Odrzańskie, w którym są opisane pozostałe wartości przyrodnicze. 78

79 Lp. Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 23 PLB Nazwa obszaru chronionego Dolina Środkowej Odry Wartość przyrodnicza Utworzony r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 05 września 2007 r. zmieniające rozporzadzenie w sprawie OSO Natura Powierzchnia obszaru: ,79 ha. Obejmuje fragment doliny Odry od Nowej Soli do Nysy Łużyckiej z doliną dolnego biegu Obrzycy. Największa ostoja bielika, cietrzewia i głuszca w Polsce południowo-zachodniej. Zachowane są tutaj liczne starorzecza, występują duże kompleksy wilgotnych łąk, a także zarośla i lasy łęgowe. Wśród tych ostatnich najcenniejsze są fragmenty łęgów jesionowo-wiązowych i łęgów wierzbowych. Występują tu 22 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, z których głównymi potencjalnymi receptorami oddziaływań są: A030 Bocian czarny, A031 Bocian biały, A073 Kania czarna, A074 Kania ruda, A075 Bielik, A081 Błotniak stawowy, A083 Błotniak łąkowy, A119 Kropiatka, A122 Derkacz, A127 Żuraw, A229 Zimorodek, A336 Remiz. Cele środowiskowe dla obszarów chronionych, określone w ramach opracowania Ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) i obszarów chronionych, KZGW, 2013r., przedstawione zostały w poniższej tabeli. 79

80 Lp Tabela 4. Cele środowiskowe dla obszarów chronionych Kod obszaru chronionego PARKI KRAJOBRAZOWE: 1 PK108 2 PK105 Nazwa obszaru chronionego Stobrawski Park Krajobrazowy Krzesiński Park Krajobrazowy OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU: 3 OCHK173 Łęg Zdzieszowicki Przedmioty ochrony od wód zależne Różnorodność biologiczna, kompleks ekosystemów, siedliska gatunków. Różnorodność biologiczna, kompleks ekosystemów, siedliska gatunków. Kompleks ekosystemów Cel środowiskowy Przywracanie walorów naturalnych przekształconym siedliskom, zwłaszcza dolinom rzecznym, torfowiskom. Zachowanie kulturowych krajobrazów rolnych dolin rzecznych. Zachowanie krajobrazów z dominującymi ekosystemami wodno - błotnymi i tych ekosystemów. Zwiększenie retencji zlewni oraz renaturyzacja układów hydrologicznych. Zachowanie wszystkich istniejących antropogenicznych struktur zatrzymujących wodę tj. podpiętrzeń, młynówek oraz zbiorników wodnych. Ochrona gleb organicznych - wykluczenie odwadniania i przywracanie zabagnienia na ich obszarze. Wtórne zabagnienia niektórych odcinków zmeliorowanych przyrodniczo cennych dolin rzecznych. Ochrona starorzeczy, oczek wodnych, zadrzewień i wysokiej roślinności podczas prac regulacyjnych lub melioracyjnych. Doprowadzenie wód rzek do klasy czystości odpowiadającej ich naturalnym cechom. Ochrona i odtwarzanie śródpolnych oczek wodnych, wilgotnych i podmokłych łąk. Utrzymywanie odpowiednio dużej powierzchni trzcinowisk na kompleksach stawów rybnych. Zachowanie [nie zabudowanej] 30 m strefy ekotonu od wód. Tworzenie lokalnych korytarzy ekologicznych między izolowanymi płatami poprzez zabudowę biologiczną cieków wodnych. Ograniczenia melioracji odwadniających. Ochrona procesów erozyjno - akumulacyjnych w dolinach rzecznych (meandry, starorzecza, skarpy, głęboczki, łachy). Ochrona zieleni łęgowej w dolinach rzecznych. Ochrona wartości przyrodniczych i krajobrazowych, w szczególności pradoliny Odry i doliny Nysy Łużyckiej. [Wymaga wg proj. planu ochr.: Utrzymanie dynamiki naturalnych procesów geomorfologicznych. Poprawa stanu czystości i przeciwdziałanie wzrostowi trofii wód powierzchniowych. Zachowanie lub przywracanie elementów naturalnej struktury hydrograficznej. Utrzymanie trwałego funkcjonowania ekosystemów wodnych. Zachowanie cennych lub zagrożonych elementów rodzimej różnorodności biologicznej środowisk wodnych. Poprawa stanu naturalnych i półnaturalnych siedlisk przyrodniczych i zbiorowisk roślinnych, w tym torfowisk oraz łęgów nadrzecznych i borów bagiennych. Odstąpienie od działań mogących negatywnie wpływać na stan zasobów wodnych, w tym szczególnie likwidowania małych naturalnych zbiorników wodnych, jezior oraz mokradeł, zamiany zbiorników wodnych i lokalnych obniżeń terenu w odstojniki ścieków lub wysypiska odpadów stałych, poboru wody z zbiorników wodnych w objętości większej niż zasilanie oraz wszelkich prac powodujących ubytek wody z tych obiektów, w tym realizacji melioracji odwadniających, osuszania mokradeł, w tym torfowisk oraz olesów i źródlisk, kopania zbiorników wodnych w torfowiskach. Zaniechanie w lasach konserwacji rowów i cieków naturalnych celem spowolnienia odpływu rzecznego i zwiększenia zasilania wód podziemnych. Poprawa retencji wód poprzez spowalnianie ich odpływu za pomocą progów ograniczających odpływ wody, zaniechanie konserwacji rowów melioracyjnych także poza lasami w rejonach, gdzie odwadnianie gruntów nie jest bezwzględnie konieczne, blokowanie odpływu wód urządzeniami drenarskimi na śródpolnych nieużytkach (oczkach wodnych i mokradłach) oraz zachowanie śródleśnych i śródpolnych oczek wodnych i mokradeł. Utrzymanie i odtwarzanie zakrzaczeń i zadrzewień nadwodnych, o ile nie ma ku temu przeciwwskazań ze względu na ochronę przeciwpowodziową oraz budowę lub utrzymanie urządzeń wodnych. Zwiększenie retencji poprzez zaniechanie leśnych melioracji odwadniających. Zwiększenie retencji wodnej torfowisk w południowej części Parku przez ograniczenie odpływu istniejącymi rowami odwadniającymi w zlewni Steklnika i rowu odwadniającego jezioro Bagniste. W jez. Krzesińskim zaleca się ustabilizowanie poziomu lustra wody na rzędnej odpowiadającej średniemu stanowi z wielolecia (SSW) Odry w miejscu wypływu z jeziora, przez zastosowanie odpowiednich rozwiązań hydrotechnicznych, przeciwdziałających również zamulaniu się i wypłycaniu zbiornika wodnego. Odstąpienie od wylewania gnojowicy i stosowania środków ochrony roślin w odległości w odległości do 20 m od strefy ochronnej źródeł wody, ujęć wody, brzegu zbiorników lub cieków oraz ograniczenia nawożenia w pasie do 100 m. Uporządkowanie gospodarki ściekowej na terenach nie objętych dotychczas systemem kanalizacji sanitarnej poprzez egzekwowanie odprowadzania ścieków do szczelnych zbiorników lub przy udokumentowanych, odpowiednich warunkach gruntowo-wodnych i terenowych do indywidualnych oczyszczalni przydomowych. Ograniczone udostępnianie brzegów cieków i zbiorników wodnych w celu rekreacji i wypoczynku, poprzez zagospodarowanie wyznaczonych w tym celu stref. Ograniczenie kąpieli w jeziorach Borek i Głębno do wyzn. miejsc i wyprowadzenie ścieżek poza strefę brzegową jeziora. Zachowanie szczególnej ostrożności przy wprowadzaniu do stawów hodowlanych introdukowanych gatunków ryb, szczególnie amura białego Ctenopharyngodon idella i tołpygi pstrej Aristichthys nobilis, aby nie dopuścić do ich przedostania się do innych wód powierzchniowych. Wspomaganie ochrony gatunków organizmów wodnych objętych ochroną prawną i zagrożonych, wymienianych w Polskiej czerwonej księdze zwierząt, Polskiej czerwonej księdze roślin oraz objętych lokalnymi i krajowymi programami ochrony aktywnej. Utrzymywanie lub przywracanie utraconej różnorodności siedliskowej wód powierzchniowych oraz uzyskanie struktury gatunkowej ryb, zwłaszcza proporcji gatunków drapieżnych do gatunków tzw. spokojnego żeru oraz struktury wiekowej ryb właściwych dla typu siedliska. Planowanie gospodarki rybackiej w oparciu o rozpoznanie stanu ekosystemów wodnych, zwłaszcza warunków fizyczno-chemicznych siedliska, obfitości i dostępności bazy pokarmowej ryb, struktury gatunkowej i wiekowej ichtiofauny, wielkości eksploatacji poszczególnych gatunków ryb, zwłaszcza cennych z wędkarskiego punktu widzenia, a także rzadkich i zagrożonych. Utrzymywanie, przez niezbędne zarybienia, właściwego poziomu liczebności populacji szczególnie eksploatowanych przez wędkarzy, a także wykazujących regres stanu z innych powodów. Wykorzystywanie do zarybień materiału pochodzenia miejscowego. Promowanie naturalnego rozrodu ryb, w tym przez tworzenie obrębów ochronnych obejmujących najbardziej wydajne tarliska i miejsca wychowu narybku. Prowadzenie odłowów rybackich narzędziami ciągnionymi w taki sposób, aby nie spowodować nagłego pogorszenia warunków tlenowych w wyniku zmącenia osadów dennych, zwłaszcza w siedliskach płytkich z osadami o wysokiej zawartości materii organicznej oraz uszkodzenia cennych płatów roślinności wodnej zwłaszcza płatów roślinności ramieniowej. W celu ochrony roślinności brzegowej i przeciwdziałania erozji brzegowej, wyznaczenie ograniczonych miejsc cumowania i spuszczania na wodę łodzi. Odstąpienie od wycinki drzew w międzywalu, poza przypadkami udokumentowanego i wysoce prawdopodobnego zagrożenia dla bezpieczeństwa powodziowego. Przywrócenie warunków umozliwiających migrację hydrobiontów Łomianką ujściu Łomianki do Odry.]. Zachowanie i utrzymywanie w stanie zbliżonym do naturalnego istniejących śódleśnych cieków, mokradeł, polan, torfowisk w lasach. Zachowanie śródpolnych torfowisk, zabagnień, podmokłości oraz oczek wodnych. Ograniczenie melioracji odwadniających, w tym regulowania odpływu wody z sieci rowów, tylko do ram racjonalnej gospodarki rolnej, jednak z bezwzględnym zachowaniem reżimów wilgotnościowych terenów podmokłych, w tym torfowisk, obszarów wodno - błotnych i obszarów źródliskowych cieków. Zachowanie i ochrona zbiorników wód powierzchniowych wraz z pasem roślinności okalającej. Zachowanie pasów roślinności wzdłuż rowów melioracyjnych i cieków z dopuszczeniem prac związanych z ich utrzymaniem i konserwacją. Preferowanie wokół zbiorników wodnych roślinności niskiej i wysokiej ograniczającej spływy powierzchniowe. Utrzymanie i odtwarzanie meandrów na wybranych odcinkach cieków. Zwiększanie małej retencji poprzez zachowanie lub odtwarzanie siedlisk hydrogenicznych, w tym źródlisk oraz starorzeczy i lokalnych obniżeń terenu. 80

81 Lp Kod obszaru chronionego Nazwa obszaru chronionego 4 OCHK64 Dolina Odry 5 OCHK35 6 OCHK201 7 OCHK154 REZERWATY: Dolina Baryczy Nowosolska Dolina Odry Krośnieńska Dolina Odry 8 REZ1276 Łacha Jelcz Przedmioty ochrony od wód zależne Kompleks ekosystemów Kompleks ekosystemów Kompleks ekosystemów Kompleks ekosystemów Starorzecze, kotewka orzech wodny. 9 REZ1245 Odrzysko Kotewka, salwinia. 10 REZ1261 Łęg Korea NATURA 2000: 11 PLH PLH Łęg Zdzieszowicki Żywocickie Łęgi Łęg wiązowojesionowy. 3150, 3270, 6430, 91F0, Bombina bombina, Triturus cristatus 91E0 Cel środowiskowy Zachowanie i utrzymywanie w stanie zbliżonym do naturalnego istniejących śródleśnych cieków. Zachowanie i ochrona naturalnych cieków i zbiorników wód powierzchniowych wraz z pasem roślinności okalającej. Tworzenie stref buforowych wokół zbiorników wodnych, szczególnie starorzeczy i oczek wodnych, w postaci utrzymania bądź wprowadzenia pasów zadrzewień, zakrzewień lub szuwarów, w celu zwiększenia bioróżnorodności biologicznej oraz ograniczenia spływu substancji biogennych. Ograniczenie prowadzenia prac regulacyjnych i utrzymaniowych cieków wodnych tylko do zakresu niezbędnego dla rzeczywistej ochrony przeciwpowodziowej. Ograniczenie lokalizacji nowych wałów przeciwpowodziowych do przypadków rzeczywistej konieczności ochrony człowieka i jego mienia przed powodzią; w miarę możliwości wały lokalizować jak najdalej od koryta rzeki, wykorzystując naturalną rzeźbę terenu. Zachowanie i ewentualne odtwarzanie korytarzy ekologicznych opartych o ekosystemy wodne w celu zachowania stałych i okresowych (rozwój bezpośrednio związany ze środowiskiem wodnym) dróg migracji gatunków związanych z wodą. Zapewnienie swobodnej migracji ryb poprzez budowę przepławek w przypadku wznoszenia nowych budowli piętrzących. Ograniczenie działań powodujących obniżenie zwierciadła wód podziemnych, w szczególności budowy urządzeń drenarskich i rowów odwadniających na gruntach ornych, łąkach i pastwiskach w dolinach rzecznych oraz na krawędzi tarasów zalewowych. Gospodarka rybacka na wodach powierzchniowych wspomagająca ochronę gatunków krytycznie zagrożonych i zagrożonych oraz promująca gatunki o pochodzeniu lokalnym prowadząc do uzyskania struktury gatunkowej i wiekowej ryb, właściwej dla danego typu wód. Utrzymanie i odtwarzanie meandrów na wybranych odcinkach cieków oraz starorzeczy; w razie możliwości wprowadzanie wtórnego zabagnienia terenów. Zachowanie i utrzymywanie w stanie zbliżonym do naturalnego istniejących śródleśnych cieków. Zachowanie i ochrona naturalnych cieków i zbiorników wód powierzchniowych wraz z pasem roślinności okalającej. Tworzenie stref buforowych wokół zbiorników wodnych, szczególnie starorzeczy i oczek wodnych, w postaci utrzymania bądź wprowadzenia pasów zadrzewień, zakrzewień lub szuwarów, w celu zwiększenia bioróżnorodności biologicznej oraz ograniczenia spływu substancji biogennych. Ograniczenie prowadzenia prac regulacyjnych i utrzymaniowych cieków wodnych tylko do zakresu niezbędnego dla rzeczywistej ochrony przeciwpowodziowej. Ograniczenie lokalizacji nowych wałów przeciwpowodziowych do przypadków rzeczywistej konieczności ochrony człowieka i jego mienia przed powodzią; w miarę możliwości wały lokalizować jak najdalej od koryta rzeki, wykorzystując naturalną rzeźbę terenu. Zachowanie i ewentualne odtwarzanie korytarzy ekologicznych opartych o ekosystemy wodne w celu zachowania stałych i okresowych (rozwój bezpośrednio związany ze środowiskiem wodnym) dróg migracji gatunków związanych z wodą. Zapewnienie swobodnej migracji ryb poprzez budowę przepławek w przypadku wznoszenia nowych budowli piętrzących. Ograniczenie działań powodujących obniżenie zwierciadła wód podziemnych, w szczególności budowy urządzeń drenarskich i rowów odwadniających na gruntach ornych, łąkach i pastwiskach w dolinach rzecznych oraz na krawędzi tarasów zalewowych. Gospodarka rybacka na wodach powierzchniowych wspomagająca ochronę gatunków krytycznie zagrożonych i zagrożonych oraz promująca gatunki o pochodzeniu lokalnym prowadząc do uzyskania struktury gatunkowej i wiekowej ryb, właściwej dla danego typu wód. Utrzymanie i odtwarzanie meandrów na wybranych odcinkach cieków oraz starorzeczy; w razie możliwości wprowadzanie wtórnego zabagnienia terenów. Zachowanie i utrzymywanie w stanie zbliżonym do naturalnego cieków, mokradeł i torfowisk. Zachowanie i utrzymywanie w stanie zbliżonym do naturalnego cieków, mokradeł i torfowisk. Zachowanie stanowiska chronionego gatunku rośliny wodnej pod nazwą orzecha wodnego (Trapa natans) [wymaga: zachow. starorzecza, zachow. reżimu wodnego Odry z okresowymi wylewami i napełnianiem oraz przemywaniem starorzecza]. Zachowanie bogatego stanowiska kotewki - orzecha wodnego oraz salwinii pływającej [wymaga: zachow. starorzecza, zachow. reżimu wodnego Odry z okresowymi wylewami i napełnianiem oraz przemywaniem starorzecza]. Zachowanie lasów łęgowych z bogatą ornitofauną [wymaga: zachow. naturalnego reżimu wodnego Odry z okresowymi wylewami zalewającymi łęg]. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych (3150) wymaga: zaostrzone parametry fizykochemiczne: przezroczystość (wid. krążka Secchiego) >2,5 m (w płytszych do dna), niezależnie od współczyn. Schindlera; pokrycie pleustofitów <25%, a w starorzeczach <50% pow. wody. Brak gat. obcych i inwazyjnych z ew. wyjątk. dopuszczalnej moczarki kanad. ph 6,5-7,9. Przewodnictwo <600 mikros/cm. Brak zakwitów sinicowych. Wykluczenie presji dopływu zanieczyszczeń ze zlewni i złych form gosp. rybackiej, naturalna strefa brzegowa i litoral. W przypadku starorzeczy: naturalna dynamika i reżim hydrologiczny rzeki; dające możliwości powstawania nowych starorzeczy i naturalnego okresowego kontaktu z wodami rzecznymi starorzeczy istniejących. --- Właściwy stan ochr. zalewanych mulistych brzegów rzek (3270) wymaga: naturalne ukształtowanie koryta i brzegów rzek, z możliwością zachodzenia erozji brzegowej powyżej obszaru i w obszarze, możliwość rozwoju odsypisk i namulisk brzegowych i śródkorytowych, oraz naturalny reżim hydrologiczny, w tym naturalne występowanie stanów wezbraniowych i niżówkowych. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. łęgowych lasów dębowo-wiązowo-jesionowych (91F0) wymaga: zalewy wodami rzecznymi raz na kilka lat. W przypadku łęgów poza zalewowymi dolinami rzecznymi - naturalne wilgotne warunki wodne. --- Właściwy stan ochr. kumaka niz. wymaga: zachow. miejsc lęgowych, w postaci (zależnie od specyf. obszaru) stawów lub kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. traszki grzebieniastej wymaga: zachow. kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. 81

82 Lp Kod obszaru chronionego 13 PLH Nazwa obszaru chronionego Grądy w Dolinie Odry 14 PLH Las Pilczycki 15 PLH Dolina Widawy Przedmioty ochrony od wód zależne 3150, 6410, 6430, 6440, 7230, 91E0, 91F0, Castor fiber, Lutra lutra, Bombina bombina, Triturus cristatus, Aspius aspius, Cobitis taenia, Gobio albipinnatus, Misgurnus fossilis, Rhodeus sericeus amarus, Sabanejewia aurata, Lycaena dispar, Maculinea nausithous, Maculinea teleius 3260, 6410, 6430, 6440, 91E0, 91F0, Lutra lutra, Bombina bombina, Triturus cristatus, Lycaena dispar, Phengaris teleius 3150, 3270, 6410, 6430, 6440, 91E0, 91F0, Castor fiber, Lutra lutra, Bombina bombina, Triturus cristatus, Aspius aspius, Cobitis taenia, Gobio albipinnatus, Misgurnus fossilis, Rhodeus sericeus amarus, Sabanejewia aurata, Lycaena dispar, Cel środowiskowy Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. chronionych w obszarze gat. ryb wymaga (wg. najbardziej wymagającego gat.): Ciągłość ekologiczna - brak sztucznych przegród wyższych niż 10 cm. EFI+ w klasie I lub II. Jakość hydromorfologiczna (śr. arytm. ocen elementów: geometria koryta, substrat denny, charakterystyka przepływu, charakter i modyfikacja brzegów, mobilność koryta, ciągłość cieku wg PN-EN 14614) <2,5. Właściwy stan ochr. starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych (3150) wymaga: zaostrzone parametry fizykochemiczne: przezroczystość (wid. krążka Secchiego) >2,5 m (w płytszych do dna), niezależnie od współczyn. Schindlera; pokrycie pleustofitów <25%, a w starorzeczach <50% pow. wody. Brak gat. obcych i inwazyjnych z ew. wyjątk. dopuszczalnej moczarki kanad. ph 6,5-7,9. Przewodnictwo <600 mikros/cm. Brak zakwitów sinicowych. Wykluczenie presji dopływu zanieczyszczeń ze zlewni i złych form gosp. rybackiej, naturalna strefa brzegowa i litoral. W przypadku starorzeczy: naturalna dynamika i reżim hydrologiczny rzeki; dające możliwości powstawania nowych starorzeczy i naturalnego okresowego kontaktu z wodami rzecznymi starorzeczy istniejących. --- Właściwy stan ochr. zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych (6410) wymaga: zachow. zmiennowilgotnych i wilgotnych warunków siedliskowych, umożliw. jednak przynajmniej okazjonalne (niekoniecznie coroczne) koszenie. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. łąk selernicowych (6440) wymaga: reżim hydrologiczny z okresowymi wezbraniami powodującymi zalewanie łąk selernicowych. --- Właściwy stan ochr. górskich i nizinnych torfowisk zasadowych o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk (7230) wymaga: poziom wody w przedziale 10 cm ppt - 2 cm npt. Stabilne zasilanie wodami podziemnymi ph>7. Brak sieci rowów i kanałów melioracyjnych oraz innych elementów infrastruktury melioracyjnej odwadniających torfowisko bądź infrastruktura melioracyjna w wystarczającym stopniu zneutralizowana na skutek podjętych działań ochronnych (zasypywanie rowów, budowa przegród itp.). --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. łęgowych lasów dębowo-wiązowo-jesionowych (91F0) wymaga: zalewy wodami rzecznymi raz na kilka lat. W przypadku łęgów poza zalewowymi dolinami rzecznymi - naturalne wilgotne warunki wodne. --- Właściwy stan ochr. bobra wymaga: tolerowanie działań bobrów. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. kumaka niz. wymaga: zachow. miejsc lęgowych, w postaci (zależnie od specyf. obszaru) stawów lub kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. traszki grzebieniastej wymaga: zachow. kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. bolenia wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, YUV, YOY). --- Właściwy stan ochr. kozy wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Gdy wyst. w starorzeczach, zachow. starorzeczy w stanie natur. Gdy wyst. w rowach, obecność namułów. Gdy wyst. w jeziorach naturalność strefy brzeg. i litoralu. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%; udział >5% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. kiełbia białopłetwego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Wzgl. liczebność >0,005 os./m2. Obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY). Udział >1% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. piskorza wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Gdy wyst. w starorzeczach, zachow. starorzeczy w stanie natur. Gdy wyst. w rowach, obecność namułów. Gdy wyst. w jeziorach, naturalność strefy brzeg. i litoralu. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%; udział >3% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. różanki wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Zarośn. wody przez roślinność >50%. Względna liczebność małży skójkowatych >0,1 os./m2. Gdy wyst. w jez. naturalność strefy litoralu i wyst. małży skójkowatych >0,1 os./m2. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, >25 osobn. <4 cm dług.; udział >20% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. kozy złotawej wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Przynajmniej miejscami dno żwirowopiaszczyste. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, >25 osobn. <4 cm dług.; udział >5% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. czerwończyka nieparka wymaga: naturalne war. wodne siedliska łąkowego, lokalnie podmokłe i wilgotne, w tym jeśli dotyczy z zarośn. rowami z wyst. szczawi, ale umożliw. koszenie łąk. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. nizinnych i podgórskich rzek ze zbiorowiskami włosieniczników (3260) wymaga: wskaźnik hydromorfologiczny HQA (RHS)>50; brak nowych sztucznych piętrzeń oraz dopływu ścieków; naturalne elementy morfologiczne: odsypy boczne, meandrowe, śródkorytowe, erodujące i stabilne podcięcia brzegów, naturalne wyspy i głazy w korycie; wykluczenie zamulania dnia. Wskaźniki fizykochemiczne wody w klasie I lub II. --- Właściwy stan ochr. zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych (6410) wymaga: zachow. zmiennowilgotnych i wilgotnych warunków siedliskowych, umożliw. jednak przynajmniej okazjonalne (niekoniecznie coroczne) koszenie. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. łąk selernicowych (6440) wymaga: reżim hydrologiczny z okresowymi wezbraniami powodującymi zalewanie łąk selernicowych. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. łęgowych lasów dębowo-wiązowo-jesionowych (91F0) wymaga: zalewy wodami rzecznymi raz na kilka lat. W przypadku łęgów poza zalewowymi dolinami rzecznymi - naturalne wilgotne warunki wodne. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. kumaka niz. wymaga: zachow. miejsc lęgowych, w postaci (zależnie od specyf. obszaru) stawów lub kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. traszki grzebieniastej wymaga: zachow. kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. czerwończyka nieparka wymaga: naturalne war. wodne siedliska łąkowego, lokalnie podmokłe i wilgotne, w tym jeśli dotyczy z zarośn. rowami z wyst. szczawi, ale umożliw. koszenie łąk. --- Właściwy stan ochr. modraszka telejus wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. [Wymaga wg proj. PZO: zapobieżenie odwodnieniu łąk selernicowych]. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. chronionych w obszarze gat. ryb wymaga (wg. najbardziej wymagającego gat.): Ciągłość ekologiczna - brak sztucznych przegród wyższych niż 10 cm. EFI+ w klasie I lub II. Jakość hydromorfologiczna (śr. arytm. ocen elementów: geometria koryta, substrat denny, charakterystyka przepływu, charakter i modyfikacja brzegów, mobilność koryta, ciągłość cieku wg PN-EN 14614) <2,5. Właściwy stan ochr. starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych (3150) wymaga: zaostrzone parametry fizykochemiczne: przezroczystość (wid. krążka Secchiego) >2,5 m (w płytszych do dna), niezależnie od współczyn. Schindlera; pokrycie pleustofitów <25%, a w starorzeczach <50% pow. wody. Brak gat. obcych i inwazyjnych z ew. wyjątk. dopuszczalnej moczarki kanad. ph 6,5-7,9. Przewodnictwo <600 mikros/cm. Brak zakwitów sinicowych. Wykluczenie presji dopływu zanieczyszczeń ze zlewni i złych form gosp. rybackiej, naturalna strefa brzegowa i litoral. W przypadku starorzeczy: naturalna dynamika i reżim hydrologiczny rzeki; dające możliwości powstawania nowych starorzeczy i naturalnego okresowego kontaktu z wodami rzecznymi starorzeczy istniejących. --- Właściwy stan ochr. zalewanych mulistych brzegów rzek (3270) wymaga: naturalne ukształtowanie koryta i brzegów rzek, z możliwością zachodzenia erozji brzegowej powyżej obszaru i w obszarze, możliwość rozwoju odsypisk i namulisk brzegowych i śródkorytowych, oraz naturalny reżim hydrologiczny, w tym naturalne występowanie stanów wezbraniowych i niżówkowych. --- Właściwy stan ochr. zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych (6410) wymaga: zachow. zmiennowilgotnych i wilgotnych warunków siedliskowych, umożliw. jednak przynajmniej okazjonalne (niekoniecznie coroczne) koszenie. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. łąk selernicowych (6440) wymaga: reżim hydrologiczny z okresowymi wezbraniami powodującymi zalewanie łąk selernicowych. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. łęgowych lasów dębowo-wiązowo-jesionowych (91F0) wymaga: zalewy wodami rzecznymi raz na kilka lat. W przypadku łęgów poza zalewowymi dolinami rzecznymi - naturalne wilgotne warunki wodne. --- Właściwy stan ochr. bobra wymaga: tolerowanie działań bobrów. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. kumaka niz. wymaga: zachow. miejsc

83 Lp Kod obszaru chronionego 16 PLH PLH PLH PLH Nazwa obszaru chronionego Kargowskie Zakola Odry Krośnieńska Dolina Odry Kozioróg w Czernej Łęgi Odrzańskie Przedmioty ochrony od wód zależne Maculinea nausithous, Maculinea teleius 3150, 3270, 6430, 6440, 91E0, 91F0, Castor fiber, Lutra lutra, Bombina bombina, Aspius aspius, Cobitis taenia, Misgurnus fossilis, Rhodeus amarus 91F0 3150, 3260, 3270, 6410, 6430, 6440, 91E0, 91F0, Castor fiber, Lutra lutra, Bombina bombina, Triturus cristatus, Aspius aspius, Cobitis taenia, Gobio albipinnatus, Rhodeus sericeus amarus, Salmo salar, Leucorrhinia Cel środowiskowy lęgowych, w postaci (zależnie od specyf. obszaru) stawów lub kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. traszki grzebieniastej wymaga: zachow. kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. bolenia wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, YUV, YOY). --- Właściwy stan ochr. kozy wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Gdy wyst. w starorzeczach, zachow. starorzeczy w stanie natur. Gdy wyst. w rowach, obecność namułów. Gdy wyst. w jeziorach naturalność strefy brzeg. i litoralu. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%; udział >5% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. kiełbia białopłetwego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Wzgl. liczebność >0,005 os./m2. Obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY). Udział >1% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. piskorza wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Gdy wyst. w starorzeczach, zachow. starorzeczy w stanie natur. Gdy wyst. w rowach, obecność namułów. Gdy wyst. w jeziorach, naturalność strefy brzeg. i litoralu. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%; udział >3% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. różanki wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Zarośn. wody przez roślinność >50%. Względna liczebność małży skójkowatych >0,1 os./m2. Gdy wyst. w jez. naturalność strefy litoralu i wyst. małży skójkowatych >0,1 os./m2. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, >25 osobn. <4 cm dług.; udział >20% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. kozy złotawej wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Przynajmniej miejscami dno żwirowo-piaszczyste. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, >25 osobn. <4 cm dług.; udział >5% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. czerwończyka nieparka wymaga: naturalne war. wodne siedliska łąkowego, lokalnie podmokłe i wilgotne, w tym jeśli dotyczy z zarośn. rowami z wyst. szczawi, ale umożliw. koszenie łąk. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. chronionych w obszarze gat. ryb wymaga (wg. najbardziej wymagającego gat.): Ciągłość ekologiczna - brak sztucznych przegród wyższych niż 10 cm. EFI+ w klasie I lub II. Jakość hydromorfologiczna (śr. arytm. ocen elementów: geometria koryta, substrat denny, charakterystyka przepływu, charakter i modyfikacja brzegów, mobilność koryta, ciągłość cieku wg PN-EN 14614) <2,5. Właściwy stan ochr. starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych (3150) wymaga: zaostrzone parametry fizykochemiczne: przezroczystość (wid. krążka Secchiego) >2,5 m (w płytszych do dna), niezależnie od współczyn. Schindlera; pokrycie pleustofitów <25%, a w starorzeczach <50% pow. wody. Brak gat. obcych i inwazyjnych z ew. wyjątk. dopuszczalnej moczarki kanad. ph 6,5-7,9. Przewodnictwo <600 mikros/cm. Brak zakwitów sinicowych. Wykluczenie presji dopływu zanieczyszczeń ze zlewni i złych form gosp. rybackiej, naturalna strefa brzegowa i litoral. W przypadku starorzeczy: naturalna dynamika i reżim hydrologiczny rzeki; dające możliwości powstawania nowych starorzeczy i naturalnego okresowego kontaktu z wodami rzecznymi starorzeczy istniejących. --- Właściwy stan ochr. zalewanych mulistych brzegów rzek (3270) wymaga: naturalne ukształtowanie koryta i brzegów rzek, z możliwością zachodzenia erozji brzegowej powyżej obszaru i w obszarze, możliwość rozwoju odsypisk i namulisk brzegowych i śródkorytowych, oraz naturalny reżim hydrologiczny, w tym naturalne występowanie stanów wezbraniowych i niżówkowych. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. łąk selernicowych (6440) wymaga: reżim hydrologiczny z okresowymi wezbraniami powodującymi zalewanie łąk selernicowych. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. łęgowych lasów dębowo-wiązowo-jesionowych (91F0) wymaga: zalewy wodami rzecznymi raz na kilka lat. W przypadku łęgów poza zalewowymi dolinami rzecznymi - naturalne wilgotne warunki wodne. --- Właściwy stan ochr. bobra wymaga: tolerowanie działań bobrów. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. kumaka niz. wymaga: zachow. miejsc lęgowych, w postaci (zależnie od specyf. obszaru) stawów lub kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. bolenia wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, YUV, YOY). --- Właściwy stan ochr. kozy wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Gdy wyst. w starorzeczach, zachow. starorzeczy w stanie natur. Gdy wyst. w rowach, obecność namułów. Gdy wyst. w jeziorach naturalność strefy brzeg. i litoralu. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%; udział >5% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. piskorza wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Gdy wyst. w starorzeczach, zachow. starorzeczy w stanie natur. Gdy wyst. w rowach, obecność namułów. Gdy wyst. w jeziorach, naturalność strefy brzeg. i litoralu. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%; udział >3% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. różanki wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Zarośn. wody przez roślinność >50%. Względna liczebność małży skójkowatych >0,1 os./m2. Gdy wyst. w jez. naturalność strefy litoralu i wyst. małży skójkowatych >0,1 os./m2. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, >25 osobn. <4 cm dług.; udział >20% w zespole ryb i minogów. [Wymaga wg proj. PZO: Utrzymanie reżimu wodnego Odry gwarantującego właściwy stan kompleksu siedlisk, w tym akceptacja dla występowania przez okres, co najmniej 30 dni w roku, w okresie wiosennym, stanów wód przekraczających poziom 400 cm i przez co najmniej 30 dni w roku, w okresie letnim poniżej 150 cm, na wodowskazie w Nowej Soli. Utrzymanie różnorodności biologicznej starorzeczy, w tym zachowanie w dobrym stanie populacji typowych gatunków w tym salwinii pływającej Salvinia natans i kotewki orzecha wodnego Trapa natans. Wykluczenie, w ramach utzrymywania rzek, prac powodujących istotne ingerencje w strefę brzegową, zmiany dynamiki przepływów, zmiany ukształtowania brzegów i niszczenie roślinności obrzeży. Utrzymanie odcinka rzeki Odry w sposób minimalizujący negat. oddziaływania nana siedl. przyrodnicze, z założeniem akceptacji zarówno wysokich i powodziowych jak i niskich stanów wód, Zachownaie naturalnej dynamiki strefy brzegowej Odry, w tym procesów erozji i akumulacji, a także utrzymanie i możliwość naturalnego bądź celowego odtwarzania połączeń starorzeczy z rzeką.]. - Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. łęgowych lasów dębowo-wiązowo-jesionowych (91F0) wymaga: zalewy wodami rzecznymi raz na kilka lat. W przypadku łęgów poza zalewowymi dolinami rzecznymi - naturalne wilgotne warunki wodne. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. chronionych w obszarze gat. ryb wymaga (wg. najbardziej wymagającego gat.): Ciągłość ekologiczna - brak sztucznych przegród wyższych niż 10 cm. EFI+ w klasie I lub II. Jakość hydromorfologiczna (śr. arytm. ocen elementów: geometria koryta, substrat denny, charakterystyka przepływu, charakter i modyfikacja brzegów, mobilność koryta, ciągłość cieku wg PN-EN 14614) <2,5. Właściwy stan ochr. starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych (3150) wymaga: zaostrzone parametry fizykochemiczne: przezroczystość (wid. krążka Secchiego) >2,5 m (w płytszych do dna), niezależnie od współczyn. Schindlera; pokrycie pleustofitów <25%, a w starorzeczach <50% pow. wody. Brak gat. obcych i inwazyjnych z ew. wyjątk. dopuszczalnej moczarki kanad. ph 6,5-7,9. Przewodnictwo <600 mikros/cm. Brak zakwitów sinicowych. Wykluczenie presji dopływu zanieczyszczeń ze zlewni i złych form gosp. rybackiej, naturalna strefa brzegowa i litoral. W przypadku starorzeczy: naturalna dynamika i reżim hydrologiczny rzeki; dające możliwości powstawania nowych starorzeczy i naturalnego okresowego kontaktu z wodami rzecznymi starorzeczy istniejących. --- Właściwy stan ochr. nizinnych i podgórskich rzek ze zbiorowiskami włosieniczników (3260) wymaga: wskaźnik hydromorfologiczny HQA (RHS)>50; brak nowych sztucznych piętrzeń oraz dopływu ścieków; naturalne elementy morfologiczne: odsypy boczne, meandrowe, śródkorytowe, erodujące i stabilne podcięcia brzegów, naturalne wyspy i głazy w korycie; wykluczenie zamulania dnia. Wskaźniki fizykochemiczne wody w klasie I lub II. --- Właściwy stan ochr. zalewanych mulistych brzegów rzek (3270) wymaga: naturalne ukształtowanie koryta i brzegów rzek, z możliwością zachodzenia erozji brzegowej powyżej obszaru i w obszarze, możliwość rozwoju odsypisk i namulisk brzegowych i śródkorytowych, oraz naturalny reżim hydrologiczny, w tym naturalne występowanie stanów wezbraniowych i niżówkowych. --- Właściwy stan ochr. zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych (6410) wymaga: zachow. zmiennowilgotnych i wilgotnych warunków siedliskowych, umożliw. jednak przynajmniej okazjonalne (niekoniecznie coroczne) koszenie. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. łąk selernicowych (6440) wymaga: reżim hydrologiczny z okresowymi wezbraniami

84 Lp Kod obszaru chronionego 20 PLH PLB PLB Nazwa obszaru chronionego Nowosolska Dolina Odry Grądy Odrzańskie Łęgi Odrzańskie Przedmioty ochrony od wód zależne pectoralis, Lycaena dispar, Maculinea nausithous, Maculinea teleius, Ophiogomphus cecilia 3150, 3270, 6430, 6440, 91E0, 91F0, Castor fiber, Lutra lutra, Bombina bombina, Triturus cristatus, Aspius aspius, Cobitis taenia, Misgurnus fossilis, Rhodeus amarus, Lycaena dispar Anser fabalis c, Milvus migrans r, Milvus milvus r Alcedo atthis r, Anas querquedula r, Ardea cinerea r, Cygnus cygnus r, Cygnus cygnus r, Haliaeetus albicilla r, Haliaeetus albicilla w, Mergus merganser r, Milvus migrans r, Milvus Cel środowiskowy powodującymi zalewanie łąk selernicowych. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. łęgowych lasów dębowo-wiązowojesionowych (91F0) wymaga: zalewy wodami rzecznymi raz na kilka lat. W przypadku łęgów poza zalewowymi dolinami rzecznymi - naturalne wilgotne warunki wodne. --- Właściwy stan ochr. bobra wymaga: tolerowanie działań bobrów. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. kumaka niz. wymaga: zachow. miejsc lęgowych, w postaci (zależnie od specyf. obszaru) stawów lub kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie Właściwy stan ochr. traszki grzebieniastej wymaga: zachow. kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. bolenia wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, YUV, YOY). --- Właściwy stan ochr. kozy wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Gdy wyst. w starorzeczach, zachow. starorzeczy w stanie natur. Gdy wyst. w rowach, obecność namułów. Gdy wyst. w jeziorach naturalność strefy brzeg. i litoralu. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%; udział >5% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. kiełbia białopłetwego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Wzgl. liczebność >0,005 os./m2. Obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY). Udział >1% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. różanki wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Zarośn. wody przez roślinność >50%. Względna liczebność małży skójkowatych >0,1 os./m2. Gdy wyst. w jez. naturalność strefy litoralu i wyst. małży skójkowatych >0,1 os./m2. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, >25 osobn. <4 cm dług.; udział >20% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. łososia w obszarach rozrodu wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Przynnajmniej miejscami dno żwirowo-piaszczyste. Zachodzenie tarła naturalnego i docieranie na tarło. --- Właściwy stan ochr. zalotki większej wymaga: naturalna mozaika rośl. wynurzonej i pływającej. 2 lub więcej gat. makrofitów przyjaznych zalotce. Niska antropopresja na strefę brzegową, w tym niska presja wędk., brak intens. gosp. ryb., brak odwadniania i wypływu wód zanieczyszcz., brak nowych lub odtwarzanych rowów odwadn. W miejscach wyst. >10 samców./100 m transektu; >10 wylinek/10 m Właściwy stan ochr. czerwończyka nieparka wymaga: naturalne war. wodne siedliska łąkowego, lokalnie podmokłe i wilgotne, w tym jeśli dotyczy z zarośn. rowami z wyst. szczawi, ale umożliw. koszenie łąk. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. trzepli zielonej wymaga: koryto cieku naturalne lub zrenaturyzowane (także spontan.), z dopuszcz. niewielkimi przekształceniami nie zmien. istotnie char. przepływu i brzegów. W miejscach wyst. >10 os./10 m. [Wymaga wg projektu PZO: Zachowanie naturalnego reżimu przepływów w ciekach oraz struktury koryta rzeki. Zachowanie naturalnego reżimu hydrologicznego warunkującego funkcjonowanie łęgów. Wykluczenie czyszczenia rowów w biotopach modraszka nieparka]. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. chronionych w obszarze gat. ryb wymaga (wg. najbardziej wymagającego gat.): Ciągłość ekologiczna - brak sztucznych przegród wyższych niż 10 cm. EFI+ w klasie I lub II. Jakość hydromorfologiczna (śr. arytm. ocen elementów: geometria koryta, substrat denny, charakterystyka przepływu, charakter i modyfikacja brzegów, mobilność koryta, ciągłość cieku wg PN-EN 14614) <2,5. Właściwy stan ochr. starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych (3150) wymaga: zaostrzone parametry fizykochemiczne: przezroczystość (wid. krążka Secchiego) >2,5 m (w płytszych do dna), niezależnie od współczyn. Schindlera; pokrycie pleustofitów <25%, a w starorzeczach <50% pow. wody. Brak gat. obcych i inwazyjnych z ew. wyjątk. dopuszczalnej moczarki kanad. ph 6,5-7,9. Przewodnictwo <600 mikros/cm. Brak zakwitów sinicowych. Wykluczenie presji dopływu zanieczyszczeń ze zlewni i złych form gosp. rybackiej, naturalna strefa brzegowa i litoral. W przypadku starorzeczy: naturalna dynamika i reżim hydrologiczny rzeki; dające możliwości powstawania nowych starorzeczy i naturalnego okresowego kontaktu z wodami rzecznymi starorzeczy istniejących. --- Właściwy stan ochr. zalewanych mulistych brzegów rzek (3270) wymaga: naturalne ukształtowanie koryta i brzegów rzek, z możliwością zachodzenia erozji brzegowej powyżej obszaru i w obszarze, możliwość rozwoju odsypisk i namulisk brzegowych i śródkorytowych, oraz naturalny reżim hydrologiczny, w tym naturalne występowanie stanów wezbraniowych i niżówkowych. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. łąk selernicowych (6440) wymaga: reżim hydrologiczny z okresowymi wezbraniami powodującymi zalewanie łąk selernicowych. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. łęgowych lasów dębowo-wiązowo-jesionowych (91F0) wymaga: zalewy wodami rzecznymi raz na kilka lat. W przypadku łęgów poza zalewowymi dolinami rzecznymi - naturalne wilgotne warunki wodne. --- Właściwy stan ochr. bobra wymaga: tolerowanie działań bobrów. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. kumaka niz. wymaga: zachow. miejsc lęgowych, w postaci (zależnie od specyf. obszaru) stawów lub kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. traszki grzebieniastej wymaga: zachow. kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. bolenia wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, YUV, YOY). --- Właściwy stan ochr. kozy wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Gdy wyst. w starorzeczach, zachow. starorzeczy w stanie natur. Gdy wyst. w rowach, obecność namułów. Gdy wyst. w jeziorach naturalność strefy brzeg. i litoralu. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%; udział >5% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. piskorza wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Gdy wyst. w starorzeczach, zachow. starorzeczy w stanie natur. Gdy wyst. w rowach, obecność namułów. Gdy wyst. w jeziorach, naturalność strefy brzeg. i litoralu. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%; udział >3% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. różanki wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Zarośn. wody przez roślinność >50%. Względna liczebność małży skójkowatych >0,1 os./m2. Gdy wyst. w jez. naturalność strefy litoralu i wyst. małży skójkowatych >0,1 os./m2. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, >25 osobn. <4 cm dług.; udział >20% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. czerwończyka nieparka wymaga: naturalne war. wodne siedliska łąkowego, lokalnie podmokłe i wilgotne, w tym jeśli dotyczy z zarośn. rowami z wyst. szczawi, ale umożliw. koszenie łąk. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. koncentracji gęsi zbożowej wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych, zwykle z udz. spokojnych zb. wodnych wykorzyst. jako noclegowiska. --- Właściwy stan ochr. kani czarnej wymaga: zachow. akwenów i ter. podmokłych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. kani rudej wymaga: zachow. akwenów i ter. podmokłych w krajobrazie. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. zimorodka wymaga: zachow. natur. dynamiki rzek, w tym natur. procesów erozji bocznej, powstawania, utrzymywania i rozwoju skarp (wyrw) brzegowych. --- Właściwy stan ochr. cyranki wymaga: zachow. natur. mozaiki mokradłowego krajobrazu, zwykle z udz. bagiennych podmokłych, ew. zalewanych łąk, z zabagnieniami, starorzeczami, drobnymi zb. wodnymi itp. --- Właściwy stan ochr. czapli wymaga: obfitej bazy pokarm. ichtiofauny, tolerowania żerowania czapli, spokojnych miejsc lęgowych. --- Właściwy stan ochr. łabędzia krzyliwego wymaga: zachow. w stanie natur. zbiorn. Wodnych, na których gniazduje. --- Właściwy stan ochr. łabędzia krzyliwego wymaga: zachow. w stanie natur. zbiorn. Wodnych, na których gniazduje. --- Właściwy stan ochr. bielika wymaga: zachow. spokojnej tafli i obrzeży wody jako miejsca żerowania. --- Właściwy stan ochr. zimowisk bielika wymaga: zachow. dużych i zróżnicowanych kompleksów terenów podmokłych i zbiorników wodnych, obfitujących w ptaki wodne, o niewielkiej penetracji przez człowieka. --- Właściwy stan ochr. nurogęsi wymaga: zachow. akwenów z naturalną leśną strefą brzegową, bogatą w drzewa dziuplaste, ograniczenia urbanizacji ter. wokół akwenów, ogranicz. presji rekreacji i turystyki wodnej. --- Właściwy stan ochr. kani czarnej wymaga: zachow. akwenów i ter. podmokłych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. kani rudej wymaga: zachow. akwenów i ter. podmokłych w krajobrazie. [Wymaga wg projektu PZO: Likwidacja skutków erozji liniowej dna Odry, zapobieganie dalszemu postępowi erozji (poprzez tzw. karmienie rzeki ), zapobieganie i likwidacja skutków drenującego wpływu Odry na poziom wód gruntowych w dolinie rzeki i jej dopływów. Zapewnienie okresowych wylewów Odry na tereny międzywala; poprawa warunków hydrologicznych w starorzeczach, rewitalizacja wypłyconych i zanikających starorzeczy; ograniczenie presji wędkarskiej na starorzeczach].

85 Lp Kod obszaru chronionego 23 PLB Nazwa obszaru chronionego Dolina Środkowej Odry Przedmioty ochrony od wód zależne milvusr Alcedo atthis r, Anas querquedula r, Anser fabalis c, Anser fabalis w, Chlidonias hybridus r, Chlidonias leucopterus r, Crex crex r, Cygnus cygnus w, Cygnus cygnus w, Milvus migrans r, Milvus milvus r Cel środowiskowy Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. zimorodka wymaga: zachow. natur. dynamiki rzek, w tym natur. procesów erozji bocznej, powstawania, utrzymywania i rozwoju skarp (wyrw) brzegowych. --- Właściwy stan ochr. cyranki wymaga: zachow. natur. mozaiki mokradłowego krajobrazu, zwykle z udz. bagiennych podmokłych, ew. zalewanych łąk, z zabagnieniami, starorzeczami, drobnymi zb. wodnymi itp. --- Właściwy stan ochr. koncentracji gęsi zbożowej wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych, zwykle z udz. spokojnych zb. wodnych wykorzyst. jako noclegowiska. --- Właściwy stan ochr. zimowisk gęsi zbożowej wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych, zwykle z udz. spokojnych zb. wodnych wykorzyst. jako noclegowiska. --- Właściwy stan ochr. rybitwy białowąsej wymaga: zachow. aktualnych i umożliw. powstawanie potencjalnych miejsc lęgowych zwykle na skupieńiach rośl. pływającej; wyklucz. niepokojenia w koloniach lęg. Gdy gniazd.. na stawach zachow. ekstensywnej gospod. stawowej z zachow. rośl. pływającej i z ochroną kolonii rybitwy przed niepokojeniem. --- Właściwy stan ochr. rybitwy białoskrzydłej wymaga: zachow. aktualnych i umożliw. powstawanie potencjalnych miejsc lęgowych, zwykle mechowisk i podmokłych szuwarów, dużych otwartych kompleksów bagiennych z dominacją tych siedlisk, niekiedy skupień rośl. pływającej; wyklucz. niepokojenia w koloniach lęg. Gdy gniazd.. na stawach zachow. ekstensywnej gospod. stawowej z zachow. rośl. pływającej i z ochroną kolonii rybitwy przed niepokojeniem. --- Właściwy stan ochr. derkacza wymaga: zachow. uwilgotnienia i wyklucz. odwadniania wilg. i podmokłych łąk. --- Właściwy stan ochr. zimowisk łabędzia krzykliwego wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych. --- Właściwy stan ochr. zimowisk łabędzia krzykliwego wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodnobłotnych. --- Właściwy stan ochr. kani czarnej wymaga: zachow. akwenów i ter. podmokłych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. kani rudej wymaga: zachow. akwenów i ter. podmokłych w krajobrazie. [Wymaga wg proj. planu ochrony: Poprawienie czystości wód powierzchniowych. Projektowanie nowych wałów przeciwpowodziowych tylko w oddaleniu od koryta rzeki w oddaleniu od koryta rzeki. Utrzymanie naturalnego kompleksu ekosystemów wodnych i siedlisk zależnych od wody. Wykonywanie konserwacji i zabezpieczania urządzeń wodnych poza okresem lęgowym ptaków (w terminie ). Przy odbudowie i konserwacji ostróg i opasek, wykonywanie prac głównie z wody, z wykorzystaniem naturalnego materiału (kamień, faszyna). W przypadku podmycia, obsunięcia lub zerwania brzegu wprowadzenie korekty profilu zerodowanych skarp poprzez utworzenie na skarpie pionowej ściany o wymiarach ok. 1,5 m. na 1,5 m. Pozostawienie powalonych do wody drzew oraz unikanie wycinki drzew w linii brzegowej (z wyjątkiem realizacji zadań związanych z wymogami ochrony przeciwpowodziowej). Zachowanie pasów szuwarów i zarośli nadwodnych. Zachowanie okresowo zalewanych lasów łęgowych w międzywalu doliny Odry.]. Źródło: Ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) i obszarów chronionych, KZGW, Gliwice, październik 2013r. 85

86 Gatunki roślin i zwierząt oraz siedliska objęte ochroną Gatunki oraz siedliska chronione zostały przedstawione na mapach w Załączniku nr Rzeka Nysa Kłodzka Położenie geograficzne Nysa Kłodzka przebiega przez 2 województwa i w sumie przez 17 gmin. 7 gmin leży w województwie dolnośląskim na terenie powiatów: kłodzkiego (gminy: Kłodzko, Bystrzyca Kłodzka, Międzylesie), ząbkowskiego (gminy: Bardo, Kamieniec Ząbkowicki, Ziębice, Złoty Stok) oraz 10 w województwie opolskim na terenie powiatów: brzeskiego (gminy: Grodków, Olszanka, Lewin Brzeski, Skarbimierz), nyskiego (gminy: Otmuchów, Paczków, Łambinowice, Nysa, Skoroszyce) oraz opolskiego (gmina Niemodlin). 86

87 Rysunek 9. Lokalizacja rzeki Nysa Kłodzka na tle granic administracyjnych powiatów i gmin 87

88 Zgodnie z regionalizacją fizyczno-geograficzną Polski (J. Kondracki 2013r.) Nysa Kłodzka przebiega przez następujące mezoregiony: Masyw Śnieżnika (332.62), Kotlina Kłodzka (332.54), Góry Bystrzyckie (332.53), Obniżenie Ścinawki (332.47), Góry Bardzkie (332.45), Obniżenie Otmuchowskie (332.16), Dolina Nysy Kłodzkiej (318.54), Pradolina Wrocławska (318.52). Kotlina Kłodzka zajmuje centralne położenie w zlewni górnej Nysy Kłodzkiej i tworzy wraz z Rowem Górnej Nysy największą śródgórską kotlinę w Sudetach. Kotlinę tworzy lekko falista równina o wysokości m n.p.m., której środek wyznacza głęboko wcięta dolina rzeki Nysy Kłodzkiej wraz z ujściowymi odcinkami dolin jej dopływów. Przedłużeniem Kotliny Kłodzkiej w kierunku północno-zachodnim jest Dolina Ścinawki. W granicach zlewni Ścinawki znajduje się część Gór Sowich, których grzbiet stanowi powierzchniowa wierzchowina wyniesiona na wysokości m n.p.m. Nad nią wznosi się Wielka Sowa 1014 m n.p.m. W przedłużeniu Gór Sowich, oddzielone przełęczą Srebrną, leżą Góry Bardzkie z najwyższym szczytem Kłodzką Górą o wysokości 762 m n.p.m. Rzeki tworzą tu rozległe doliny oraz wąskie, głębokie wąwozy, z których najważniejszym jest Przełom Bardzki. Nysa Kłodzka przebijając się w poprzek gór między Ławicą a Bardem, zatacza 5 pętli meandrowych. Góry Złote, oddzielone od Gór Bardzkich przełęczą Kłodzką, stanowią dział wodny między prawostronną zlewnią górnej Nysy Kłodzkiej, a prawostronną zlewnią środkowego biegu Nysy Kłodzkiej. Najwyższym ich wzniesieniem jest Kuźnica (990 m n.p.m.). Strumienie i cieki zasilające bezpośrednio Nysę Kłodzką spływają z gór głęboko wciętymi dolinami. Góry Bystrzyckie obejmują lewostronną zlewnię górnej Nysy Kłodzkiej. Tworzą lekko falistą wierzchowinę na wysokości m n.p.m. z najwyższym szczytem Jagodna (977 m n.p.m.) Budowa geologiczna Obszar zlewni Nysy Kłodzkiej jest silnie zróżnicowany i charakteryzuje się skomplikowaną budową geologiczną. W rejonie powiatu kłodzkiego tworzą go Sudety Środkowe o budowie nieckowatej wypełnionej osadami prekambryjskimi starszych górotworów (Góry Sowie, Góry Orlickie i Góry Bystrzyckie), osadami górnopaleozoicznymi oraz utworami trzeciorzędowymi w postaci piaskowców. W mezoregionie tym wyróżniamy również Góry Stołowe, które stanowią jedyny w Polsce obszar o budowie płytowej, składający się z piaskowców leżących na marglach górno kredowych. Wschodnia część regionu obejmuje Sudety Wschodnie w skład którego wchodzą: Masyw Śnieżnika złożony ze skał górnopaleozoicznych w postaci gnejsów, obniżenia dolinne i przełęcze z metamorficznych łupków łyszczykowych oraz Góry Złote zbudowane z gnejsów, granitów, gabra, wapieni, łupków krystalicznych, fyllitów i amfibolitów. W rejonie powiatu nyskiego obszar zlewni leży na bloku przedsudeckim, zbudowanym ze skał metamorficznych występujących w postaci utworów karbońskich 88

89 głównie łupków metamorficznych i krystalicznych gnejsów proterozoicznych oraz utworów holocenu w postaci osadów rzecznych, namułów ilasto torfowych, madów łąkowych i madów piaszczysto ilastych oraz utwory plejstocenu w postaci glin z rumoszem, glinpylasto-piaszczystych, piasków i żwirów. Powyżej występują warstwy trzeciorzędowe (Tr) w postaci osadów mioceńskich reprezentowanych przez iły, iły pylaste, gliny pylaste, zwięzłe pyły piaszczyste i piaski. Na stropie utworów trzeciorzędowych leżą utwory czwartorzędowe, reprezentowane przez osady żwirów i piasków rzecznych. Pod nimi znajdują się mady w postaci piasków gliniastych, glin, glin pylastych, glin pylastych zwięzłych, glin zwięzłych, gruntów próchniczych, namułów. Końcowy odcinek zlewni Nysy Kłodzkiej w powiecie brzeskim zbudowany jest z kenozoicznych i mezozoicznych utworów geologicznych. Mezozoik reprezentowany jest przez skały węglanowe górnej kredy, natomiast na kenozoik składają się iły, żwiry i piaski mioceńskie i plioceńskie oraz liczna grupa utworów glacjalnych, fluwioglacjalnych, eolicznych i fluwialnych czwartorzędu. Utworami dominującym są formacje czwartorzędowe plejstoceńskie, głównie piaski, żwiry akumulacji szczelinowej, gliny zwałowe oraz piaski i żwiry wodnolodowcowe Gleby Wytworzenie się określonych profilów glebowych oraz ich przydatność rolnicza pozostaje w ścisłym związku z budową geologiczną i morfologią danego obszaru. Natomiast skład mineralny i właściwości gleb są uzależnione przede wszystkim od rodzaju skały macierzystej, panującego klimatu i występującej szaty roślinnej. Po obu stronach doliny Nysy Kłodzkiej występują gleby autogeniczne reprezentowane przez gleby płowe. Wśród dominujących utworów glebowych wyróżnić tu można gleby pyłowe: pyły zwykłe, które są silnie przemieszane z glebami gliniastymi i innymi glebami pylastymi oraz pyły ilaste. Ponadto po obu stronach doliny występują gleby gliniaste reprezentowane przez gliny lekkie pylaste, które tworzą silną mozaikę z innymi utworami gliniastymi i pylastymi. W dolinie rzeki znajdują się gleby hydrogeniczne reprezentowane przez gleby aluwialne mad rzecznych. Wśród dominujących utworów glebowych wyróżnić tu można mady rzeczne ciężkie oraz lokalnie mady rzeczne średnie Wody powierzchniowe Hydrografia Nysa Kłodzka jest lewostronnym dopływem Odry. Powierzchnia zlewni Nysy Kłodzkiej wynosi 4551,3 km 2. Swój początek bierze w Masywie Śnieżnika, na zboczach Trójmorskiego Wierchu. W górnym biegu wykorzystuje Rów Górnej Nysy, a następnie biegnie przez Kotlinę Kłodzką i Góry Bardzkie, gdzie meandruje tworząc Przełom Nysy Kłodzkiej. Następnie skręca 89

90 na wschód i płynie Pogórzem Sudeckim, a w Nysie wpływa na Nizinę Śląską. Całkowita długość Nysy Kłodzkiej wynosi 192,26 km. Zlewnia Nysy Kłodzkiej prawie w całości należy do zlewiska Morza Bałtyckiego, położona jest w regionie wodnym Środkowej Odry. Największe lewostronne dopływy Nysy Kłodzkiej to: Bystrzyca (Łomnica), Łomnica, Bystrzyca Dusznicka, Ścinawka, Budzówka, natomiast prawostronne to: Wilczka, Biała Lądecka, Biała Głuchołaska, Ścinawa Niemodlińska, Potok Borowiecki. Suma długości cieków w zlewni Nysy Kłodnickiej wynosi 3 014,34 km. Bardzo ważnymi czynnikami wpływającymi na kształtowanie się odpływu ze zlewni są: wierzchnia warstwa podłoża oraz użytkowanie terenu. Decydują one o stanie retencji zlewni. Gwałtowny przybór wody w potokach na terenach o dużych spadkach wywołują nawet krótkotrwałe ulewne deszcze przy wypełnionej retencji podłoża. Przybór ten trwa zazwyczaj kilka godzin od momentu rozpoczęcia opadu. Prędkości spływającej masy wody są tak duże, że kilkugodzinne wezbranie powoduje ogromne zniszczenia doliny. Średnie spadki zlewni kształtują się od 2,1 % (Nysa Kłodzka do przekroju w Kłodzku) do 13,4 % (zlewnia Wilczki). 90

91 Rysunek 10. Zlewnia Nysy Kłodzkiej z zaznaczeniem obszaru analizy 91

92 Jednolite części wód powierzchniowych W niniejszym opracowaniu szczegółową analizą objęto te JCWP, na obszarze których planowana jest realizacja inwestycji. Podział obszaru dorzecza Nysy Kłodzkiej na jednolite części wód powierzchniowych (JCWP) wraz z zaznaczeniem przebiegu analizowanej inwestycji przedstawiono na zamieszczonej poniżej mapie poglądowej oraz zestawiono w poniższej tabeli. Rysunek 11. Nysa Kłodzka na tle JCWP Tabela 5. Wykaz JCWP w obrębie rzeki Nysa Kłodzka Lp. 92 Europejski kod JCWP Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Nazwa JCWP 1 PLRW Nysa Kłodzka od oddzielenia się Młynówki Pomianowskiej do wypływu ze zb. Nysa 2 PLRW Nysa Kłodzka od Ścinawki do oddzielenia się Młynówki Pomianowskiej 3 PLRW Maciejowicki Potok 4 PLRW Widna od Łuży do ujścia 5 PLRW Kwiatkówka 6 PLRW Płuta 7 PLRW Kamienica 8 PLRW Młynówka Niwnicka

93 Lp. Europejski kod JCWP 9 PLRW Młynówka Bielicka 10 PLRW Dopływ spod Sidziny 11 PLRW Łokietnica 12 PLRW Rybina 13 PLRW Skoroszycki Potok 14 PLRW Stara Struga 15 PLRW Grodkowska Struga 16 PLRW Ptakowicki Potok 17 PLRW Radoszówka 18 PLRW Krzemionka 19 PLRW Jasień 20 PLRW Borkowicki Rów 21 PLRW Wilczy Rów 22 PLRW Cięcina Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) 23 PLRW Dopływ z Osieka Grodkowskiego Nazwa JCWP 24 PLRW Cielnica od Korzkwi do Nysy Kłodzkiej 25 PLRW Ścinawa Niemodlińska od Mesznej do Nysy Kłodzkiej 26 PLRW Nysa Kłodzka od zb. Nysa do ujścia 27 PLRW Odra od Małej Panwi do granic Wrocławia 28 PLRW Nysa Kłodzka od źródeł do Różanki 29 PLRW Domaszkowski Potok 30 PLRW Porębnik 31 PLRW Wilczka 32 PLRW Toczna 33 PLRW Bystrzyca 34 PLRW Pławna 35 PLRW Waliszewska Woda 36 PLRW Łomnica 37 PLRW Duna Górna wraz z Duną Dolną 38 PLRW Jaszkówka 39 PLRW Jodłówka 40 PLRW Jaśnica 41 PLRW Wilcza 42 PLRW Studew 43 PLRW Potok Ożarski 44 PLRW Mąkolnica 45 PLRW Dopływ spod Starczowa 46 PLRW Trująca 47 PLRW Kamienica 93

94 Lp. Europejski kod JCWP 48 PLRW Tarnawka 49 PLRW Raczyna 50 PLRW Płocha Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) 51 PLRW Młynówka Pomianowska 52 PLRW Głęboka Nazwa JCWP 53 PLRW Nysa Kłodzka od Różanki do Białej Lądeckiej 54 PLRW Biała Lądecka od Morawki do Nysy Kłodzkiej 55 PLRW Nysa Kłodzka od Białej Lądeckiej do Ścinawki 56 PLRW Ścinawka od Bożanowskiego Potoku do Nysy Kłodzkiej 57 PLRW Budzówka od Jadkowej do Nysy Kłodzkiej Ocena stanu JCWP Aktualny stan jednolitych części wód powierzchniowych przedstawiono na podstawie oceny stanu wykonanej przez WIOŚ na podstawie badań monitoringowych przeprowadzonych w latach Poniżej w tabeli przedstawiono wykaz JCWP w obrębie analizowanego obszaru wraz z oceną ich stanu. 94

95 Tabela 6. Wykaz JCWP w obrębie analizowanego obszaru wraz z oceną ich stanu Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 1 PLRW PLRW PLRW PLRW Nazwa JCWP Nysa Kłodzka od oddzielenia się Młynówki Pomianowskiej do wypływu ze zb. Nysa Nysa Kłodzka od Ścinawki do oddzielenia się Młynówki Pomianowskiej Maciejowicki Potok Widna od Łuży do ujścia SCWP Typ JCW* Status JCW** SO SZCW Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) przekroczenie wskaźników: i1, i2, i3, m2, m3, m4 uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfolog icznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) art.4 ust. 3 a (ii), art.4 ust. 3 a (iii), art.4 ust. 3 a (iv), Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw 4 zb. zap. w kask., łączone krótkimi odc. mocno zmien. rzeki. 2 zapory w górze z przepł., 2 (Otmuchów i Nysa) bez. Udrożn. Zb. umozliwi tranzyt dwuśrod. łososiowatych do tarlisk o najw. w dorzeczu Odry pow. Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa**** (wg PGW na lata ) zły zagrożona 4(4) - 1 / 4(7) - 1 SO NAT zły zagrożona 4(7) - 1 SO SZCW SO SZCW przekroczenie wskaźników: i1, i2, i3 przekroczenie wskaźnika m4 nieznane zabudowa poprzeczna zły zagrożona 4(4) - 1 nieznane 4 korekcje progowe, w dolnym biegu tarliska ryb żyjących w zbiorniku Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) Derogacja czasowa - brak możliwości technicznych; planowana modernizacja zbiornika wodnego Nysa w zakresie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w 2011r. Z uwagi na planow. działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpowodziowa, niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. Wpływ działalności antropogenicznej na stan JCW generuje konieczność przesunięcia w czasie osiągnięcia celów środow. z uwagi na brak rozwiązań technicznych możliwych do zastosowania w celu poprawy stanu JCW. Stan/potencjał ekologiczny Stan chemicz ny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M ZŁY PSD ZŁY NM zły niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY M 5 PLRW Kwiatkówka SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 6 PLRW Płuta SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 7 PLRW Kamienica SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 8 PLRW Młynówka Niwnicka SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 9 PLRW Młynówka Bielicka SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 10 PLRW Dopływ spod Sidziny SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 11 PLRW Łokietnica SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 12 PLRW Rybina SO NAT zły zagrożona - - DOBRY DOBRY DOBRY NM 13 PLRW Skoroszycki Potok SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M 14 PLRW Stara Struga SO SZCW przekroczenie 2 jazy, umocnienia brzegowe nieznane wskaźników: i2, i3, na całej długości, zły zagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY M

96 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 15 PLRW Nazwa JCWP Grodkowska Struga SCWP Typ JCW* Status JCW** SO SZCW Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) m4 przekroczenie wskaźników: i2, i3, m3, m4 uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfolog icznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) nieznane Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Nawodnienia rolnicze 2 jazy, korekcja progowa, umocnienia brzegowe na całej długości, Nawodnienia rolnicze Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa**** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) Stan/potencjał ekologiczny Stan chemicz ny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana zły zagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY M 16 PLRW Ptakowicki Potok SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 17 PLRW Radoszówka SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 18 PLRW Krzemionka SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY DOBRY DOBRY NM 19 PLRW Jasień SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 20 PLRW Borkowicki Rów SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 21 PLRW Wilczy Rów SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 22 PLRW Cięcina SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 23 PLRW Dopływ z Osieka Grodkowskiego SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 24 PLRW Cielnica od Korzkwi do Nysy Kłodzkiej SO SZCW przekroczenie wskaźników: i2, i3, m4 nieznane - zły zagrożona - - SŁABY DOBRY ZŁY M 25 PLRW PLRW PLRW PLRW Ścinawa Niemodlińska od Mesznej do Nysy Kłodzkiej Nysa Kłodzka od zb. Nysa do ujścia Odra od Małej Panwi do granic Wrocławia Nysa Kłodzka od źródeł do Różanki SO SZCW przekroczenie wskaźników: i3, m2, m4, m3 nieznane 15 jazów, korekcja progowa zły niezagrożona - - SO NAT zły zagrożona 4(7) - 1 SO SZCW przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4 nieznane 15 jazów, 7 przepławek komorowych, Istotna jako tranzyt dla ryb dwuśrodowiskowych i odtworzenia ciągłości do Nysy Kłodzkiej i dopływów w górnym biegu w Republice Czeskiej Poprawa Ochrony Przeciwpowodziowej Lewina Brzeskiego na rzece Nysie Kłodzkiej w 2009r.; planowana modernizacja zbiornika wodnego Nysa w zakresie bezpieczeństwa przeciwpow. w 2011r. zły zagrożona - - SO NAT zły zagrożona 4(7) - 1 Z uwagi na planow. działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpow., niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW DOBRY i POWYŻEJ DOBREGO DOBRY DOBRY M DOBRY DOBRY DOBRY M DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO PSD ZŁY M DOBRY DOBRY DOBRY M

97 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 29 PLRW Nazwa JCWP Domaszkowski Potok SCWP Typ JCW* Status JCW** 30 PLRW Porębnik SO SZCW 31 PLRW Wilczka SO SZCW 32 PLRW Toczna SO SZCW Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfolog icznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) SO NAT - - przekroczenie wskaźnika i2 przekroczenie wskaźników: i2, m3 przekroczenie wskaźnika i2 nieznane nieznane nieznane Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw jaz, Rzeka do podchowu wylęgu łososiowatych 3 korekcje progowe, Rzeka do podchowu wylęgu łososiowatych 2 jazy, 9 korekcji progowych, zapora zbiornika zapora przeciwrumowiskowa korekcja progowa, Rzeka do podchowu wylęgu łososiowatych Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) dobry zagrożona 4(7) - 1 dobry zagrożona 4(7) - 1 dobry zagrożona 4(7) - 1 dobry zagrożona 4(7) - 1 Typ odstępstwa**** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) założonych celów środow. Z uwagi na planow. działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpowodziowa, niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. Z uwagi na planow. działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpowodziowa, niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. Z uwagi na planow. działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpowodziowa, niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. Z uwagi na planow. działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpowodziowa, niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. Stan/potencjał ekologiczny Stan chemicz ny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 33 PLRW Bystrzyca SO SZCW przekroczenie nieznane jaz, 30 korekcji progowych, dobry zagrożona 4(7) - 1 Z uwagi na planow. UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM

98 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 98 Nazwa JCWP SCWP Typ JCW* Status JCW** 34 PLRW Pławna SO SZCW 35 PLRW Waliszewska Woda SO SZCW 36 PLRW Łomnica SO SZCW 37 PLRW Duna Górna wraz z Duną Dolną Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) wskaźników: i2, m3 przekroczenie wskaźnika i2 przekroczenie wskaźnika i2 przekroczenie wskaźnika i2 uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfolog icznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) nieznane nieznane nieznane Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Rzeka do podchowu wylęgu łososiowatych 2 korekcje progowe, Rzeka do podchowu wylęgu łososiowatych 6 korekcji progowych,rzeka do podchowu wylęgu łososiowatych 3 korekcje progowe, rzeka do podchowu wylęgu łososiowatych Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) dobry zagrożona 4(7) - 1 dobry zagrożona 4(7) - 1 dobry zagrożona 4(7) - 1 SO NAT dobry zagrożona 4(7) - 1 Typ odstępstwa**** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpowodziowa, niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. Z uwagi na planow. działania w zakresie realizacji inwestycji powod. zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpow., niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. Z uwagi na planow. działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpow., niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. Z uwagi na planow. działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpow., niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. Z uwagi na planow. działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom Stan/potencjał ekologiczny Stan chemicz ny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM

99 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 99 Nazwa JCWP SCWP Typ JCW* Status JCW** 38 PLRW Jaszkówka SO SZCW 39 PLRW Jodłówka SO SZCW Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) przekroczenie wskaźników: i2, m3 przekroczenie wskaźników: i2, m3, m4 uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfolog icznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) nieznane nieznane Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw jaz, 2 korekcje progowe,rzeka do podchowu wylęgu łososiowatych 2 korekcje progowe, Rzeka do podchowu wylęgu łososiowatych Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) dobry zagrożona 4(7) - 1 dobry zagrożona 4(7) PLRW Jaśnica SO NAT zły zagrożona 4(7) PLRW Wilcza SO NAT zły zagrożona 4(7) - 1 Typ odstępstwa**** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) społecznym, tj. ochrona przeciwpow., niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. Z uwagi na planow. działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpow., niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. Z uwagi na planow. działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpow., niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. Z uwagi na planow. działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakteryst. fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpow., niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. Z uwagi na planow. działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakteryst. fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpow., niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. Stan/potencjał ekologiczny Stan chemicz ny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana SŁABY DOBRY ZŁY M SŁABY DOBRY ZŁY M UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 42 PLRW Studew SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 43 PLRW Potok Ożarski SO SZCW przekroczenie nieznane 2 korekcje progowe, rzeka zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM

100 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 100 Nazwa JCWP SCWP Typ JCW* Status JCW** 44 PLRW Mąkolnica SO SZCW 45 PLRW Dopływ spod Starczowa 46 PLRW Trująca SO SZCW 47 PLRW Kamienica SO SZCW 48 PLRW Tarnawka SO SZCW 49 PLRW Raczyna SO SZCW Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) wskaźnika: i1 przekroczenie wskaźników: i1, m3 uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfolog icznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) nieznane Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw do podchowu wylęgu łososiowatych 3 korekcje progowe, rzeka do podchowu wylęgu łososiowatych Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa**** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) Stan/potencjał ekologiczny Stan chemicz ny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM przekroczenie wskaźników: m3, m4 przekroczenie wskaźnika m4 przekroczenie wskaźnika m4 przekroczenie wskaźnika m4 nieznane Udrożnienie przeszkód spowoduje niekorzystne migracje ryb zbiornikowych w górne biegi cieków. zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M nieznane 4 jazy, 8 korekcji progowych zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M nieznane - zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM nieznane 50 PLRW Płocha SO NAT jazów, 6 korekcji progowych, w dolnym biegu tarliska ryb żyjących w zbiorniku 2 korekcje progowe, w dolnym biegu tarliska ryb żyjących w zbiorniku, Udrożnienie przeszkód spowoduje niekorzystne migracje ryb zbiornikowych w górne biegi cieków. zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 51 PLRW Młynówka Pomianowska SO NAT zły niezagrożona - - SŁABY DOBRY ZŁY NM 52 PLRW Głęboka SO NAT zły niezagrożona - - SŁABY DOBRY ZŁY NM 53 PLRW PLRW PLRW Nysa Kłodzka od Różanki do Białej Lądeckiej Biała Lądecka od Morawki do Nysy Kłodzkiej Nysa Kłodzka od Białej Lądeckiej do Ścinawki SO NAT dobry zagrożona 4(7) - 1 SO NAT dobry zagrożona 4(7) - 1 SO NAT dobry zagrożona 4(7) - 1 Z uwagi na planow.działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakteryst. fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpow., niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. Zabezpieczenie prawego brzegu rz. Białej Lądeckiej w km w msc. Lądek Zdrój; Planowane inwestycje służące ochr. przeciwpow. Kotliny Kłodzkiej Z uwagi na planow.działania w zakresie realizacji UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M

101 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 56 PLRW PLRW Nazwa JCWP Ścinawka od Bożanowskiego Potoku do Nysy Kłodzkiej Budzówka od Jadkowej do Nysy Kłodzkiej SCWP Typ JCW* Status JCW** SO SZCW SO SZCW Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) przekroczenie wskaźnika m3 przekroczenie wskaźników: i1, m3, m4 uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfolog icznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) nieznane nieznane Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Rzeka o dobrych potencjalnych tarliskach dwuśrodowiskowych łososiowatych, zabudowa w celu zmniejszenia ryzyka powodzi korekcja progowa, rzeka do podchowu wylęgu łososiowatych Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa**** (wg PGW na lata ) dobry zagrożona 4(4) - 3 / 4(7) - 1 Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpow., niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środow. Derogacje czasowe - warunki naturalne; Planowane inwestycje służące ochronie przeciwpowodziowej Kotliny Kłodzkiej Stan/potencjał ekologiczny Stan chemicz ny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana SŁABY PSD ZŁY M zły niezagrożona - - SŁABY PSD ZŁY M Źródło: Ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) i obszarów chronionych, KZGW, Gliwice, październik 2013r. ***Wskaźniki oceny stanu ilościowego i morfologicznego stosowane do wstępnego wyznaczania silnie zmienionych jednolitych części wód rzecznych i scalonych części wód: i1 - Sumaryczna pojemność czynna zbiorników retencyjnych odniesiona do średniego rocznego odpływu z wielolecia ( ) w przekroju zamykającym zlewnię części wód i2 - Łączna suma poborów bezzwrotnych wód powierzchniowych odniesiona do przepływu średniego niskiego z wielolecia pseudonaturalnego ( ) w przekroju zamykającym zlewnię części wód i3 - Wskaźnik zaburzenia reżimu hydrologicznego, wynikającego z istotnych zmian w zagospodarowaniu zlewni części wód, wyrażony bezwzględną wartością dopełnienia do 1 stosunku przepływu SSQ z ostatniego wielolecia ( ) i przepływu SSQ z wielolecia pseudonaturalnego ( ) i4 - Wskaźnik zachowania kryterium przepływu nienaruszalnego m1 - Łączna długość obwałowania cieków istotnych w zlewni części wód odniesiona do sumarycznej długości brzegów cieków istotnych (podwójna długość rzeki) m2 - Sumaryczna wysokość zinwentaryzowanych budowli piętrzących odniesiona do sumy spadów cieków istotnych w zlewni części wód m3 - Sumaryczna długość części cieku odciętych przez budowle poprzeczne o spadzie h> 0,4 m lub 0,7 m (w zależności od typu cieku) odniesiona do długości wszystkich cieków istotnych m4 - Łączna długość odcinków rzek, na których prowadzone były prace regulacyjne (zabudowa podłużna oraz udokumentowana zmiana biegu rzeki) odniesiona do sumarycznej długości cieków istotnych 101

102 Wody podziemne Zgodnie z regionalizacją hydrogeologiczną Polski analizowany obszar leży w obrębie następujących regionów: XVI Sudeckiego i XV Wrocławskiego. W regionie sudeckim dominują wody szczelinowe w utworach krystalicznych (paleozoik-proterozoik) oraz wody szczelinowe i porowo-szczelinowe w utworach osadowych (mezozoik-paleozoik). Lokalne znaczenie mają wody porowe w utworach trzeciorzędu, czwartorzędu oraz w utworach rumoszowych. Warunki hydrogeologiczne są bardzo zmienne (charakter zwierciadła wód, głębokość występowania poziomu użytkowego, miąższość, własności filtracyjne itd.). Natomiast w regionie wrocławskim dominuje piętro wodonośne trzeciorzędowe (napięte zwierciadło wód, zmienne parametry miąższościowe, filtracyjne i wydajnościowe). W obrębie dolin rzecznych, wysoczyzn czwartorzędowych i plejstoceńskich dolin kopalnych znaczenie ma piętro czwartorzędowe (zazwyczaj swobodne). Piętra kenozoiczne czwartorzędowe i trzeciorzędowe stanowią główne użytkowe piętra wodonośne. W obrębie analizowanego obszaru występują główne zbiorniki wód podziemnych (GZWP): Zbiornik Niecka wewnętrznosudecka Kudowa Zdrój-Bystrzyca Kłodzka Dolina kopalna rzeki Nysa Kłodzka Subzbiornik Paczków-Niemodlin Zbiornik Krapkowice-Strzelce Opolskie. Jednolite części wód podziemnych Analizowany obszar leży w obrębie następujących jednolitych części wód podziemnych (zgodnie z obowiązującym podziałem na 161 JCWPd): 125, 126, 109. Podział obszaru dorzecza Nysy Kłodzkiej na jednolite części wód podziemnych (JCWPd) wraz z zaznaczeniem przebiegu analizowanej inwestycji przedstawiono na zamieszczonej poniżej mapie poglądowej. 102

103 Rysunek 12. Analizowany odcinek rzeki Nysa Kłodzka na tle JCWPd Ocena stanu JCWPd Ocena stanu wód podziemnych określana jest na podstawie wyników monitoringu jakości wód podziemnych [10]. Ocena odnosi się do jednolitych części wód podziemnych. W roku 2012 stan chemiczny jednolitych części wód podziemnych na analizowanym obszarze został określony jako dobry, z wyjątkiem JCWPd nr 126, którego stan chemiczny został określony jako słaby, natomiast stan ilościowy został określony jako dobry. Wskaźnikiem powodującym słaby stan chemiczny wód na obszarze JCWPd nr 126 było przekroczenie wartości progowych jonów Fe oraz podwyższone stężenia Mo i As. Dla spełnienia wymogu niepogarszania stanu części wód, dla części wód będących w co najmniej dobrym stanie chemicznym i ilościowym, celem środowiskowym będzie utrzymanie tego stanu Różnorodność przyrodnicza obszaru Korytarze ekologiczne Dolina Nysy Kłodzkiej stanowi korytarz ekologiczny leśno-łąkowy. Pełni ważną funkcję korytarza ekologicznego o znaczeniu krajowym, łączącego terenu górskie z doliną Odry. Korytarz łączy system ekosystemów wodnych, łąkowych i leśnych typowych dla tej części 103

104 Polski. Dzięki temu zachowana jest możliwość migracji gatunków typowych dla tych siedlisk. Wydłużony charakter doliny sprzyja migracji gatunków roślin i zwierząt zbiorowisk łąkowopastwiskowych. Analizowany odcinek rzeki Nysa Kłodzka przebiega przez następujące rodzaje sieci ekologicznej: w strefie zachodniej: obszary węzłowe o znaczeniu krajowym 8C i 8B oraz korytarz ekologiczny o znaczeniu krajowym, w strefie południowej: korytarze ekologiczne o znaczeniu międzynarodowym. Poniżej na mapie przedstawiono przebieg korytarzy ekologicznych i obszarów węzłowych na tle analizowanego obszaru. Rysunek 13. Analizowany odcinek rzeki Nysa Kłodzka na tle korytarzy ekologicznych i obszarów węzłowych Obszary chronione w tym obszary Natura 2000 Analizowany odcinek rzeki Nysa Kłodzka przebiega przez następujące obszary chronione: Parki Krajobrazowe, Obszary Chronionego Krajobrazu, Rezerwaty, Zespoły Przyrodniczo-Krajobrazowe oraz obszary Natura

105 Rysunek 14. Analizowany odcinek rzeki Nysa Kłodzka na tle obszarów chronionych 105

106 Poniżej w tabeli zestawiono charakterystyki w/wym. obszarów chronionych. Tabela 7. Wykaz obszarów chronionych, przez które przebiega analizowany obszar Kod obszaru Nazwa obszaru Lp chronionego chronionego PARKI KRAJOBRAZOWE: 1 PK70 2 PK Śnieżnicki Park Krajobrazowy Stobrawski Park Krajobrazowy OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU: 3 OCHK108 Góry Bystrzyckie i Orlickie Wartość przyrodnicza Utworzony w 1981 roku, uchwałą Nr 35/81 WRN w Wałbrzychu z 28 października 1981 r. (Dziennikiem Urzędowym WRN w Wałbrzychu Nr 5, poz.46 z późniejszymi zmianami). obejmuje trzy grupy górskie Sudetów Wschodnich: Masyw Śnieżnika, Góry Bialskie i Góry Złote, o wybitnych walorach przyrodniczych. Powierzchnia Parku wynosi ha. Obszar parku i jego otuliny znajduje się na terenie rozciągającym się od wzniesienia Opacza na południu, aż po okolice Złotego Stoku na północy. Obejmuje szczytowe partie Sudetów Wschodnich sięgające wysokości ponad 1000 m n.p.m. Park utworzono głównie ze względu na wysokie walory krajoznawcze i krajobrazowe. Zachowały się tu partie naturalnej Puszczy Sudeckiej z udziałem: buka, wiązu, modrzewia i grabu. W obrębie parku znajduje się pięć rezerwatów przyrody. W parku występują liczne gatunki flory i fauny w tym wiele gatunków chronionych a także cenne gatunki endemicznych i reliktowych gatunków bezkręgowców. Utworzony w 1999 r. rozporządzeniem Nr P/11/99 Wojewody Opolskiego z dnia 28 września 1999 roku. Obszar objęto ochroną w celu zachowania cennych obszarów leśnych i wodno-błotnych Opolszczyzny. Bardzo urozmaicona jest tu system hydrologiczny liczne są tu starorzecza, stawy, oczka wodne, torfowiska, terasy zalewowe warunkujące bardzo dobre warunki dla siedlisk licznych rzadkich gatunków ptaków. Występują tu 143 gatunki lęgowe, w tym największa populacja orlika krzykliwego. inne to bielik, rybołów, perkozek, błotniak stawowy, kobuz, pustułka, krogulec, trzmielojad. Rzadszymi ssakami występującymi w Parku są m.in. koszatka, orzesznica, żołędnica, gacek brunatny, mroczek późny. Utworzony r. uchwałą Nr 35/81 WRN w Wałbrzychu z dnia r. w sprawie utworzenia na terenie Województwa Wałbrzyskiego PK i OChK (Dziennik Urzędowy WRN. Wałbrzyskiego Nr 5 z dnia 09 listopada 1981 r. poz. 46 z późniejszymi zmianam). Powierzchnia: ha. Celem utworzenia OChK było prowadzenie planowej gospodarki na terenach przeznaczonych dla potrzeb masowej turystyki i rekreacji w powiecie kłodzkim. Obszar obejmują zalesione obszary masywów Gór Bystrzyckich tworzących wspólny blok prekambryjski z Górami Orlickimi. Są to równoległe pasma, opadające tektonicznym stopniem do Kotliny Kłodzkiej. Na stokach i płaskich wierzchowinach występują lasy piętra regla dolnego, łąki górskie i polany. Na dziale wodnym Orlicy i Bystrzycy znajduje się rozległe torfowisko wysokie z reliktową roślinnością tundrową (rezerwat Topieliska - Torfowisko pod Zieleńcem), niedaleko Dusznik Zdroju. Jest to najciekawszy biologicznie i krajobrazowo obszar Gór Bystrzyckich - fragment największego zespołu torfowiskowego w polskich Sudetach. Znajdują się tu liczne stanowiska reliktowych i chronionych roślin, a także endemiczne gatunki fauny i flory. Rozległe obszary porośnięte kępami wełnianki, turzyc, torfowców, z brzozami i pojedynczymi sosnami oraz różnej wielkości jeziorkami. Spośród ważnych dla Europy typów siedlisk przyrodniczych

107 Lp Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 4 OCHK107 5 OCHK Nazwa obszaru chronionego Góry Bardzkie i Sowie Otmuchowsko- Nyski Wartość przyrodnicza wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej występują tu: żywe torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą, torfowiska przejściowe i trzęsawiska oraz obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion. Występują tu rzadkie gatunki roślin, np. brzoza karłowata relikt polodowcowy wraz z sosną błotną są przedstawicielami flory subarktycznej. Powszechne są torfowce, żurawina błotna, wełnianki pochwowata i wąskolistna, rosiczki okrągłolistna i długolistna, borówka bagienna, brusznica, bażyna czarna, turzyca skąpokwiatowa, bagno zwyczajne i modrzewnica zwyczajna. Kępy na torfowisku porasta kosodrzewina. W dolinkach torfowiska rosną turzyce: pchla, bagienna, skąpokwiatowa i nitkowata, przygiełka biała. Obrzeże torfowiska otaczają kępy kosodrzewiny i bór świerkowy. Fauna jest dość uboga; większe ssaki to jelenie, sarny i muflony. Wśród ptaków na szczególna uwagę zasługuje rzadki - świergotek łąkowy, cietrzew i głuszec. Wśród gadów spotkać można m.in. żmiję zygzakowatą i jaszczurkę zwinkę. Ze względu na niedostępność rejonu przetrwały tu rzadkie i endemiczne gatunki owadów. Odnotowano tu jedyne stanowiska w kraju motyla szlaczkonia cytrynka i kilku gatunków pająków oraz ważek. W silnie zakwaszonych wodach (ph 4,0-4,6) żyje zaledwie kilka gatunków stawonogów, wśród nich gatunek liścionoga (wioślarki). Utorzony r. uchwałą Nr 35/81 WRN w Wałbrzychu z dnia 28 października 1981 r. w sprawie utworzenia na terenie województwa Wałbrzyskiego PK i OChK (Dz. Urz. WRN Nr 5 z dnia r. poz. 46 z późniejszymi zmianami). Obszar o powierzchni ,3 ha, stanowi naturalną otulinę Parku Krajobrazowego Gór Sowich. Obejmuje swym zasięgiem główne grzbiety górskie dwóch pasm Sudetów Środkowych: Góry Bardzkie w całości, oraz północną i południową część Gór Sowich, wraz ze znajdującymi się w ich obrębie: rezerwatami przyrody, utworami geologicznymi, korytarzami ekologicznymi oraz wartościowymi krajobrazowo terenami o różnych ekosystemach. Góry Sowie i Bardzkie na terenie obszaru tworzą, jeden długi grzbiet górski, ciągnący się od przełęczy Kłodzkiej na wschodzie, aż po przełomową dolinę Bystrzycy na zachodzie. Grzbiet w wielu miejscach poprzecinany jest przełęczami, a zbocza ponacinane licznymi dolinami górskich potoków, co spowodowało fragmentaryczne wykształcenie się roślinności charakterystycznej dla regla górnego. Obszar obejmuje głównie tereny leśne, obrzeża a także łąki górskie i bliźniaczyska. Na obszarze występuje kilka typów siedlisk, szczególnie cenne są duże obszary żyznych i kwaśnych buczyn, acidofilne dąbrowy oraz zbiorowiska lasów łęgowych nad górskimi potokami. Występuje tu prawie 70 ha lasów jaworowych i klonowolipowych, co stanowi blisko 15% całkowitej powierzchni tych lasów na terenie Dolnego Śląska. Utorzony rozporządzeniem Wojewody Opolskiego nr P/15/2000 z dnia 17 maja 2000 r. w sprawie obszarów chronionego krajobrazu w województwie opolskim [Dziennik Urzędowy Województwa Opolskiego nr 33, poz. 173 z późniejszymi zmianami). Najcenniejszymi walorami chronionego obszaru jest zespół ekosystemów Jeziora Otmuchowskiego i Nyskiego wraz z terenami otaczającymi jako ostoja ptasia rangi europejskiej. Spotkać tu można dosyć rzadkiego w kraju sitowca nadmorskiego Boulboschoenus maritimus, rośliny z grupy halofitów zasiedlających siedliska silnie zasolone. Innym halofitem, którego można tutaj spotkać jest solanka kolczysta Salsola kali. Występuje tutaj co najmniej 27 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej. Ostoja jest ważna dla

108 Lp Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego Nazwa obszaru chronionego Wartość przyrodnicza ptaków migrujących. Regularnie obserwuje się gęś białoczelną, zbożową, czaplę siwą, cyraneczkę, czajkę, bączka, bielika, perkozka, sokoła wędrownego, błotniaka stawowego. Obejmuje strefę korytarza ekologicznego o randze krajowej Doliny Nysy Kłodzkiej wraz z dodatkowymi korytarzami ekologicznymi doliny rzek Widnej i Łozy stanowiącymi ostoje przyrodnicze, w tym ostoje awifauny. 6 OCHK12 REZERWATY: 7 REZ1232 Dębina Bory Niemodlińskie Powołany uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu, dnia 26 maja 1988 roku. Jest to największy w Polsce kompleks leśny w zachodniej części górnej Odry, obejmujący powierzchnię 480 km² najcenniejszych przyrodniczo lasów będących pozostałością dawniejszej Przesieki Śląskiej, z wciąż jeszcze zachowanymi fragmentami typowych dla polskiego niżu lasów mieszanych i liściastych (grądów i łęgów). Na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Borów Niemodlińskich występuje 19 gatunków chronionych roślin, w tym 7 chronionych częściowo i 12 chronionych ściśle. Nie mniej bogata jest również fauna obszaru. Występuje tu 181 gatunków kręgowców chronionych, w tym: wśród ryb 2 gatunki chronione, płazów 13 gatunków (w tym 2 częściowo chronione), gadów 5 gatunków, ptaków 139 gatunków chronionych, ssaków 25 gatunków. Ze względu na warunki środowiskowe, szczególnie zróżnicowana gatunkowo jest awifauna. Dotąd na terenie obszaru stwierdzono występowanie 150 gatunków lęgowych, co stanowi około 34% całej ornitofauny krajowej. Wiele z nich to gatunki zagrożone wymieraniem wg list regionalnych, krajowych i europejskich. Znaczna liczba, bo aż 34 gatunki, jest uważana za rzadkie i zagrożone na Śląsku. Ponadto występuje tu 9 gatunków zagrożonych w skali kraju: derkacz, bielik, kania czarna, kania ruda, bąk, bączek, zielonka, włochatka, podgorzałka. Powołany w 1995 r. zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 11 grudnia 1995 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody ( M. P. Nr 2/96, poz. 26 ). Rezerwat (ok. 50 ha) jest położony nad Nysą Kłodzką w powiecie brzeskim, kilkaset metrów na południe od wsi Głębocko. Obejmuje fragment starodrzewu liściastego o charakterze naturalnym. Drzewostan w wieku lat tworzą głównie dąb, jesion i lipa. Domieszkę stanowią: dąb czerwony, grab, modrzew, klon polny, jawor i świerk. Najbardziej okazałe dęby i jesiony osiągają średnicę ponad 1,5 m. Główne typy siedlisk leśnych w rezerwacie to mozaika grądu subkontynentalnego w odmianie niskiej oraz łęgu wiązowo-jesionowego (cenne siedliska Naturowe ). Na niewielkiej powierzchni występuje łęg topolowo-wierzbowy. Podszyt tworzą m.in.: trzmielina, bez czarny, czeremcha, kruszyna oraz podrost lipy i brzozy. W rezerwacie rosną rzadkie gatunki roślin, m.in.: pierwiosnka lekarska, kokoryczka wielokwiatowa, żywokost bulwiasty oraz rosnące łanowo śnieżyczka przebiśnieg i czosnek niedźwiedzi. 108

109 Lp Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego Nazwa obszaru chronionego Wartość przyrodnicza 8 REZ1228 Kokorycz Utworzony w 2000 r. rozporządzeniem Wojewody Opolskiego z dnia 21 stycznia 2000 roku. Rezerwat (ok. 40 ha) jest położony nad Nysą Kłodzką w powiecie brzeskim, kilkaset metrów na północny-wschód od wsi Głębocko. Obejmuje on fragment lasu o charakterze naturalnym, z dorodnym starodrzewem dębowym w wieku ponad 130 lat. Las w rezerwacie reprezentuje zespoły grądu niskiego oraz łęgu wiązowo-jesionowego i łęgu topolowo-wierzbowego (cenne siedliska Naturowe ). Drzewostan tworzy tu głównie dąb, z domieszka jesionu, lipy, grabu i klonu. Wiele dębów, jesionów i lip osiąga wymiary pomnikowe. Słabo wykształcony podszyt tworzą trzmielina i podrost jesionu. W runie leśnym rosną m.in. tworzące rozległe łany: kokorycz pusta, kokorycz wątła, czosnek niedźwiedzi i śnieżyczka przebiśnieg oraz kokoryczka wielokwiatowa i żywokost bulwiasty. ZESPOŁY PRZYRODNICZO-KRAJOBRAZOWE: Utworzony r. uchwałą Nr XXXVI/271/2006 Rady Miejskiej w 9 Obryw Skalny Bardzie z dnia 27 września 2006 r. w sprawie ustanowienia zespołu przyrodniczo-krajobrazowego (Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego Nr 221 z dnia r. poz. 3129). NATURA 2000: 10 PLH Góry Bialskie i Grupa Śnieżnika Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: ,47 ha. Obszar o bardzo niskim stopniu zagospodarowania, co pozwoliło na zachowanie fragmentów lasów o charakterze naturalnym (szczególnie bogato reprezentowane bory górnoreglowe i kwaśne buczyny). Doskonale zachowana flora leśna oraz flora muraw bliśniczkowych i wysokogórskich, z kresowymi stanowiskami gatunków karpackich. Ważny obszar łącznikowy, na którym przenikają się elementy flory sudeckiej i karpackiej, a dzięki różnorodności geologicznej (wapienie, serpentynity) i dużemu lokalnemu zróżnicowaniu wysokości jest to obszar o bardzo wysokiej różnorodności biologicznej. Występują tu następujące siedliska z zał. I Dyrektywy Siedliskowej: 3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskiem włosieniczników, 4060 Wysokogórskie borówczyska bażynowe, 6150 wysokogórskie murawy acidofilne, 6230 Bogate florystycznie górskie i niżowe murawy bliźniaczkowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 6520 Górskie łąki konietlicowe i mietlicowe użytkowane ekstensywnie, 7110 Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą, 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska, 8110 Piargi i gołoborza krzemianowe, 8210 Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis, 8220 Ściany skalne i urwiska krzemianowe, 8310 Jaskinie nieudostępnione do zwiedzania, 9110 Kwaśne buczyny, 9130 Żyzne buczyny, 9180 Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach, 91D0 Bory i lasy bagienne, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 9410 Górskie bory świerkowe. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 6 gatunków ssaków: 1308 Mopek, 1323 Nocek Bechsteina, 1318 Nocek łydkowłosy, 1321 Nocek orzęsiony, 1324 Nocek duży, 1303 Podkowiec mały, 4 gatunki bezkręgowców: 4014 Biegacz urozmaicony, 1061 Modraszek, 1059 Modraszek telejus, 1014 Poczwarówka zwężona, 2 gatunki ryb: 1163 Głowacz białopłetwy, 1096 Minóg strumieniowy oraz 2 gatunki roślin: 4066 Zanokcica serpentynowa, 1386 Bezlist okrywowy. 109

110 Lp Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 11 PLH PLH Nazwa obszaru chronionego Pasmo Krowiarki Przełom Nysy Kłodzkiej koło Morzyszowa Wartość przyrodnicza Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: 5.423,19 ha. Główną wartością obszaru są zachowane buczyny storczykowe. W sąsiedztwie odsłonięć wapieni, na piarżyskach wapiennych i inicjalnych stadiach gleb rozwinęły się bardzo rzadkie w Polsce murawy kserotermiczne z rzędu Brometalia erecti. Murawy i buczyny nawapienne są siedliskiem wielu rzadkich, zagrożonych i prawnie chronionych gatunków roślin. Obszar ten ma szczególne znaczenie regionalne z uwagi na unikalne dla Dolnego śląska nagromadzenie flory i fauny związanej z siedliskami wapiennymi. Obszar stanowi również ważną ostoję chiropterofauny. Obszar ma istotne znaczenie dla ochrony obuwika w skali Polski. Występują tu następujące siedliska z zał. I Dyrektywy Siedliskowej: 6110 Skały wapienne i neutrofilne z roślinnością pionierską, 6210 Murawy kserotermiczne, 6230 Bogate florystycznie górskie i niżowe murawy bliźniaczkowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 6520 Górskie łąki konietlicowe i mietlicowe użytkowane ekstensywnie, 7220 Źródliska wapienne ze zbiorowiskami Cratoneurion commutati, 7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk, 8160 Podgórskie i wyżynne rumowiska wapienne, 8210 Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis, 8220 Ściany skalne i urwiska krzemianowe, 8310 Jaskinie nieudostępnione do zwiedzania, 9110 Kwaśne buczyny, 9130 Żyzne buczyny, 9150 Ciepłolubne buczyny storczykowe, 9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny, 9180 Jaworzyny i lasy klonowolipowe na stokach i zboczach, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 5 gatunków ssaków: 1355 Wydra, 1323 Nocek Bechsteina, 1321 Nocek orzęsiony, 1324 Nocek duży, 1303 Podkowiec mały, 3 gatunki bezkręgowców: 1061 Modraszek, 1059 Modraszek telejus, 1014 Poczwarówka zwężona oraz 1 gatunek roślin: 1902 Obuwik pospolity. Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: 330,66 ha. Obejmuje głęboki wąwóz Nysy Kłodzkiej na północ od Kłodzka, między Młynowem a Opolnicą, gdzie rzeka z trzema meandrami przepływa głębokim na kilkadziesiąt metrów przełomem. Zbocza przełomu Nysy Kłodzkiej porośnięte są lasami liściastymi, głównie siedliskami jaworzyn i lasów klonowo-lipowych na stromych stokach i zboczach oraz ciepłolubnymi postaciami grądu środkowoeuropejskiego i subkontynentalnego. Występują tu następujące siedliska z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 3220 Pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków, 3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskiem włosieniczników, 40A0 Subkontynentalne zarośla peri-pannońskie, 6190 Naskalne, subpontyjskie murawy, 6230 Bogate florystycznie górskie i niżowe murawy bliźniaczkowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 8220 Ściany skalne i urwiska krzemianowe, 9110 Kwaśne buczyny, 9130 Żyzne buczyny, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9180 Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach, 9190 Kwaśne dąbrowy, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91I0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe. Występują tu następujące gatunków z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 5 gatunków ssaków: 1308 Mopek, 1355 Wydra, 1323 Nocek Bechsteina, 1321 Nocek orzęsiony, 1324 Nocek duży, 1 gatunek ryb: 1163 Głowacz białopłetwy, 1 gatunek bezkręgowców: 6179 Modraszek nausitous. 110

111 Lp Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 13 PLB Nazwa obszaru chronionego Zbiornik Otmuchowski 14 PLB Zbiornik Nyski 15 PLH Opolska Dolina Nysy Kłodzkiej Wartość przyrodnicza Utworzony r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 października 2008 r. zmieniające rozporzadzenie w sprawie OSO Natura Powierzchnia obszaru: 2 027,01 ha. Ostoja ptasia o randze europejskiej E59. Obejmuje zbiornik zaporowy Otmuchów na Nysie Kłodzkiej. Zbiornik ma duże wahania stanu wody, przy niskich stanach tworzą się liczne zatoki, wysepki i wypłycenia. Ostoja położona jest wśród wzgórz, pokrytych głównie polami uprawnymi i łąkami. Większość południowego i wschodniego brzegu jest porośnięta szerokim pasem zarośli wierzbowych. Występuje tu 68 gatunków ptaków z Załącznika II Dyrektywy Ptasiej, z których głównymi potencjalnymi receptorami oddziaływań są: A022 Bączek, A028 Czapla siwa, A193 Rybitwa rzeczna, A195 Rybitwa białoczelna. Obszar ważny dla ptaków migrujących. Podczas jesiennych przelotów ptaków kaczkowatych sięga ok osobników. Jest to również miejsce żerowania siewkowatych. Regularnie zimuje tutaj ponad osobników gęsi zbożowej i gęsi białoczelnej. Ptaki wodno-błotne występują tu w koncentracjach powyżej osobników. Utworzony r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 października 2008 r. zmieniające rozporzadzenie w sprawie OSO Natura Powierzchnia obszaru: 2 127,81 ha. Obejmuje zbiornik zaporowy Nysa (Głębinów) na Nysie Kłodzkiej. W zachodniej części zbiornika znajduje się kilka sztucznie utworzonych wysp (w wyniku eksploatacji żwiru). Zbiornik ma duże wahania stanu wody, przy niskich stanach tworzą się liczne zatoki, wysepki i wypłycenia. Występuje tu ok. 15 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, z których głównymi potencjalnymi receptorami oddziaływań są: A022 Bączek, A176 Mewa czarnogłowa, A193 Rybitwa rzeczna, A195 Rybitwa białoczelna. Ostoja jest ważnym miejscem dla migrujących kaczek i gęsi, zwłaszcza w okresie jesiennym i zimowym (do 60 tys. osobników) oraz dla siewkowych na jesiennym przelocie. Ptaki wodno-błotne występują w koncentracjach powyżej osobników (do 60 tys.) zarówno w okresie wędrówki jak i zimowania. Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: 1.439,64 ha. Obejmuje dolinę Nysy Kłodzkiej od Michałowa do Ptakowic. Główną część stanowią obszary leśne położone na zachód od koryta rzeki. Obszar obejmuje płaską dolinę zalewową Nysy Kłodzkiej oraz fragmenty teras nadzalewowych. Główną wartością przyrodniczą obszaru jest dobrze wykształcona i zachowana dolina rzeczna o charakterze podgórskim. Występuje tu 6 siedlisk z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 6510 Niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowowiązowo-jesionowe. Występuje tu 7 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej: A229 Zimorodek, A238 Dzięcioł średni, A236 Dzięcioł czarny, A321 Muchołówka białoszyja, A338 Gąsiorek, A073 Kania czarna oraz 1 gatunek ssaków z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1355 Wydra. 111

112 Lp Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 16 PLB Nazwa obszaru chronionego Grądy Odrzańskie Wartość przyrodnicza Utworzony rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie OSO Natura Powierzchnia obszaru: ,3 ha. Ostoja ptasia o randze europejskiej E 57. Obejmuje 70-cio kilometrowy odcinek doliny Odry między Narokiem a Wrocławiem z licznymi ciekami, starorzeczami, pozostałościami rozlewisk i stawami oraz drzewostanami dębowo-grabowymi. Lasy składają się przede wszystkim z drzewostanów dębowo - grabowych. Zachowały się tutaj także małe płaty zadrzewień olszowo - wiązowych i wierzbowo - topolowych. Występują tu 22 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej: A022 Bączek, A031 Bocian biały, A038 Łabędź krzykliwy, A072 Trzmielojad, A073 Kania czarna, A074 Kania ruda, A075 Bielik, A081 Błotniak stawowy, A120 Zielonka, A122 Derkacz, A127 Żuraw, A224 Lelek zwyczajny, A229 Zimorodek, A234 Dzięcioł zielonosiwy, A236 Dzięcioł czarny, A238 Dzięcioł średni, A246 Lerka, A307 Jarzębatka, A320 Muchołówka mała, A321 Muchołówka białoszyja, A338 Gąsiorek, A379 Ortolan. Regularnie występującymi Ptakami Migrującymi nie wymienionymi w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG na terenie obszaru OSO Ptaków Grądy Odrzańskie wg Standardowego Formularza Danych są: A006 Perkoz rdzawoszyi, A008 Perkoz zausznik, A038 Łabędź krzykliwy, A039 Gęś zbożowa, A052 Cyraneczka, A067 Gągoł, A070 Nurogęś, A136 Sieweczka rzeczna, A153 Bekas kszyk. Spośród ryb wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujących na terenie obszaru występuje tu 1096 Minóg strumieniowy. Cele środowiskowe dla obszarów chronionych, określone w ramach opracowania Ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) i obszarów chronionych, KZGW, 2013r., przedstawione zostały w poniższej tabeli. 112

113 Tabela 8. Cele środowiskowe dla obszarów chronionych Kod obszaru Nazwa obszaru Lp chronionego chronionego PARKI KRAJOBRAZOWE: 1 PK70 2 PK Śnieżnicki Park Krajobrazowy Stobrawski Park Krajobrazowy Przedmioty ochrony od wód zależne Różnorodność biolog., kompleks ekosyst. siedliska gatunków. Różnorodność biologiczna, kompleks ekosystemów, siedliska gatunków. OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU: Góry Kompleks 3 OCHK108 Bystrzyckie i ekosystemów Orlickie 4 OCHK107 5 OCHK208 6 OCHK12 REZERWATY: 7 REZ1232 Dębina Góry Bardzkie i Sowie Otmuchowsko- Nyski Bory Niemodlińskie 8 REZ1228 Kokorycz NATURA 2000: 10 PLH Góry Bialskie i Grupa Śnieżnika Kompleks ekosystemów Kompleks ekosystemów Kompleks ekosystemów Grąd niski, łęg wiązowo-jesionowy, łęg topolow-wierzbowy. Łęg wiązowojesionowy, łęg wierzbowo-topolowy. 3260, 6430, 7110, 7140, 91D0, 91E0, Cottus gobio, Lampetra planeri, Carabus variolosus, Maculinea nausithous, Maculinea teleius, Vertigo angustior Cel środowiskowy Ochrona wartości przyrodniczych unikalnej w skali Sudetów szaty roślinnej, z licznymi gatunkami karpackimi, karpacko-alpejskimi, gatunkami kalcyfilnymi i endemicznymi, jak również przyrody nieożywionej oraz zjawisk krasowych. Przywracanie walorów naturalnych przekształconym siedliskom, zwłaszcza dolinom rzecznym, torfowiskom. Zachowanie kulturowych krajobrazów rolnych dolin rzecznych. Zachowanie krajobrazów z dominującymi ekosystemami wodno - błotnymi i tych ekosystemów. Zwiększenie retencji zlewni oraz renaturyzacja układów hydrologicznych. Zachowanie wszystkich istniejących antropogenicznych struktur zatrzymujących wodę tj. podpiętrzeń, młynówek oraz zbiorników wodnych. Ochrona gleb organicznych - wykluczenie odwadniania i przywracanie zabagnienia na ich obszarze. Wtórne zabagnienia niektórych odcinków zmeliorowanych przyrodniczo cennych dolin rzecznych. Ochrona starorzeczy, oczek wodnych, zadrzewień i wysokiej roślinności podczas prac regulacyjnych lub melioracyjnych. Doprowadzenie wód rzek do klasy czystości odpowiadającej ich naturalnym cechom. Ochrona i odtwarzanie śródpolnych oczek wodnych, wilgotnych i podmokłych łąk. Utrzymywanie odpowiednio dużej powierzchni trzcinowisk na kompleksach stawów rybnych. Zachowanie [nie zabudowanej] 30 m strefy ekotonu od wód. Tworzenie lokalnych korytarzy ekologicznych między izolowanymi płatami poprzez zabudowę biologiczną cieków wodnych. Ograniczenia melioracji odwadniających. Ochrona procesów erozyjno - akumulacyjnych w dolinach rzecznych (meandry, starorzecza, skarpy, głęboczki, łachy). Ochrona zieleni łęgowej w dolinach rzecznych. Zachowanie i utrzymywanie w stanie zbliżonym do naturalnego istniejących śródleśnych cieków. Zachowanie i utrzymywanie w stanie zbliżonym do naturalnego istniejących śródleśnych cieków. Zachowanie i utrzymywanie w stanie zbliżonym do naturalnego istniejących śódleśnych cieków, mokradeł, polan, torfowisk w lasach. Zachowanie śródpolnych torfowisk, zabagnień, podmokłości oraz oczek wodnych. Ograniczenie melioracji odwadniających, w tym regulowania odpływu wody z sieci rowów, tylko do ram racjonalnej gospodarki rolnej, jednak z bezwzględnym zachowaniem reżimów wilgotnościowych terenów podmokłych, w tym torfowisk, obszarów wodno - błotnych i obszarów źródliskowych cieków. Zachowanie i ochrona zbiorników wód powierzchniowych wraz z pasem roślinności okalającej. Zachowanie pasów roślinności wzdłuż rowów melioracyjnych i cieków z dopuszczeniem prac związanych z ich utrzymaniem i konserwacją. Preferowanie wokół zbiorników wodnych roślinności niskiej i wysokiej ograniczającej spływy powierzchniowe. Utrzymanie i odtwarzanie meandrów na wybranych odcinkach cieków. Zwiększanie małej retencji poprzez zachowanie lub odtwarzanie siedlisk hydrogenicznych, w tym źródlisk oraz starorzeczy i lokalnych obniżeń terenu. Zachowanie i utrzymywanie w stanie zbliżonym do naturalnego istniejących śódleśnych cieków, mokradeł, polan, torfowisk w lasach. Zachowanie śródpolnych torfowisk, zabagnień, podmokłości oraz oczek wodnych. Ograniczenie melioracji odwadniających, w tym regulowania odpływu wody z sieci rowów, tylko do ram racjonalnej gospodarki rolnej, jednak z bezwzględnym zachowaniem reżimów wilgotnościowych terenów podmokłych, w tym torfowisk, obszarów wodno - błotnych i obszarów źródliskowych cieków. Zachowanie i ochrona zbiorników wód powierzchniowych wraz z pasem roślinności okalającej. Zachowanie pasów roślinności wzdłuż rowów melioracyjnych i cieków z dopuszczeniem prac związanych z ich utrzymaniem i konserwacją. Preferowanie wokół zbiorników wodnych roślinności niskiej i wysokiej ograniczającej spływy powierzchniowe. Utrzymanie i odtwarzanie meandrów na wybranych odcinkach cieków. Zwiększanie małej retencji poprzez zachowanie lub odtwarzanie siedlisk hydrogenicznych, w tym źródlisk oraz starorzeczy i lokalnych obniżeń terenu. Zachowanie zbiorowisk grądowych i łęgowych o cechach naturalnych [wymaga: zachow. natur. war. wodnych łęgów]. Zachowanie fragmentu Puszczy Niemodlińskiej, w tym łęgów wierzbowo-topolowych, wiązowo-jesionowych oraz grądów niskich [wymaga; zachow. natur. war. wodnych łęgów]. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. chronionych w obszarze gat. ryb wymaga (wg. najbardziej wymagającego gat.): Ciągłość ekologiczna - brak sztucznych przegród wyższych niż 10 cm. EFI+ w klasie I lub II. Jakość hydromorfologiczna (śr. arytm. ocen elementów: geometria koryta, substrat denny, charakterystyka przepływu, charakter i modyfikacja brzegów, mobilność koryta, ciągłość cieku wg PN-EN 14614) <2,5. Właściwy stan ochr. nizinnych i podgórskich rzek ze zbiorowiskami włosieniczników (3260) wymaga: wskaźnik hydromorfologiczny HQA (RHS)>50; brak nowych sztucznych piętrzeń oraz dopływu ścieków; naturalne elementy morfologiczne: odsypy boczne, meandrowe, śródkorytowe, erodujące i stabilne podcięcia brzegów, naturalne wyspy i głazy w korycie; wykluczenie zamulania dnia. Wskaźniki fizykochemiczne wody w klasie I lub II. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. torfowisk wysokich (7110) wymaga: bagienne, naturalne warunki wodne. Poziom wody nie głębiej niż 10 cm ppt. Brak sieci rowów i kanałów melioracyjnych oraz innych elementów infrastruktury melioracyjnej odwadniających torfowisko bądź infrastruktura melioracyjna w wystarczającym stopniu zneutralizowana na skutek podjętych działań ochronnych (zasypywanie rowów, budowa przegród itp.). --- Właściwy stan ochr. torfowisk przejściowych i trzęsawisk (7140) wymaga: bagienne, naturalne warunki wodne. Poziom wody nie głębiej niż 10 cm ppt. Brak sieci rowów i kanałów melioracyjnych oraz innych elementów infrastruktury melioracyjnej odwadniających torfowisko bądź infrastruktura melioracyjna w wystarczającym stopniu zneutralizowana na skutek podjętych działań ochronnych (zasypywanie rowów, budowa przegród itp.). --- Właściwy stan ochr. borów i lasów bagiennych (91D0) wymaga: bagienne uwodnienie. Brak antropogenicznego odwadniania. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. głowacza białopłetwego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Mozaika mikrosiedlisk dna zawierająca kryjówki dla osobn. dorosłych, potencjalne tarliska, miejsca odrostu narybku. Brak zarybień w obwodzie rybackim powodujących wzrost populacji gat. gospodarczych zjadających głowacze. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%. --- Właściwy stan ochr. minoga strumieniowego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Występowanie mozaiki mikrosiedlisk potencjalnych tarłowych (odc. piaszczysto-żwirowe) i potenc. miejsc odrostu larw (namuły). Wzgl. liczebność >0,05 os./m2, obecne wszystkie kategorie wiekowe spośród trzech (ADULT, JUV, YOY) lub brak JUV. Udział >10% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. biegacza urozmiconego wymaga: podłoże blotniste, naturalny char. potoku i strefy przypotokowej. ---

114 Lp Kod obszaru chronionego 11 PLH PLH PLB Nazwa obszaru chronionego Pasmo Krowiarki Przełom Nysy Kłodzkiej koło Morzyszowa Zbiornik Otmuchowski 14 PLB Zbiornik Nyski 15 PLH PLB Opolska Dolina Nysy Kłodzkiej Grądy Odrzańskie Przedmioty ochrony od wód zależne 6430, 7220, 7230, 91E0, Lutra lutra, Maculinea nausithous, Maculinea teleius, Vertigo angustior 3220, 3260, 6430, 91E0, Lutra lutra, Phengaris nausithous Anas platyrhynchos c, Anser fabalis c, Ardea cinerea r, Chlidonias hybridus r, Numenius arquata c, Nycticorax nycticorax r Anas platyrhynchos c, Anser fabalis c, Calidris alpina c, Calidris minuta c, Larus melanocephalus r, Larus ridibundus c, Larus ridibundus r, Numenius arquata c, Sterna albifrons r, Sterna hirundo r 3150, 91E0 Anser fabalis c, Milvus migrans r, Milvus milvus r Cel środowiskowy Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. poczwarówki zwężonej wymaga: w miejscach wyst. naturalne (bezwzgl. domin. wilgotne lub mokre kl. II-III wg Killeena i Moorkensa) war. wodne. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. źródlisk wapiennych (7220) wymaga: stały i równomierny wypływ wód podziemnych bogatych w Ca. --- Właściwy stan ochr. górskich i nizinnych torfowisk zasadowych o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk (7230) wymaga: poziom wody w przedziale 10 cm ppt - 2 cm npt. Stabilne zasilanie wodami podziemnymi ph>7. Brak sieci rowów i kanałów melioracyjnych oraz innych elementów infrastruktury melioracyjnej odwadniających torfowisko bądź infrastruktura melioracyjna w wystarczającym stopniu zneutralizowana na skutek podjętych działań ochronnych (zasypywanie rowów, budowa przegród itp.). --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. poczwarówki zwężonej wymaga: w miejscach wyst. naturalne (bezwzgl. domin. wilgotne lub mokre kl. II-III wg Killeena i Moorkensa) war. wodne. [Wymaga wg proj. PZO: utrzymanie natur. reżimu wodnego młak i torfowisk]. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. kamieńców z rośl. pionierską (3220) wymaga: zachowanie warunków ich powstawania i rozwoju: naturalnych procesów erozji bocznej (także powyżej obszaru), transportu żwirowiska (także powyżej obszaru), akumulacji odyspów żwirowych (w obszarze); zachowania istniejących kamieńców, żwirowisk i odyspów; okresowego przemodelowywania kamieńców i odsypów przez zbliżony do naturalnego reżim hydrologiczny z okresowym występowaniem stanów wysokich przemodelowujących naturalnie koryto; wykluczenie niszczenia i przekształcania istniejących odsypów żwirowych i kamieńców w różnych fazach rozwoju. --- Właściwy stan ochr. nizinnych i podgórskich rzek ze zbiorowiskami włosieniczników (3260) wymaga: wskaźnik hydromorfologiczny HQA (RHS)>50; brak nowych sztucznych piętrzeń oraz dopływu ścieków; naturalne elementy morfologiczne: odsypy boczne, meandrowe, śródkorytowe, erodujące i stabilne podcięcia brzegów, naturalne wyspy i głazy w korycie; wykluczenie zamulania dnia. Wskaźniki fizykochemiczne wody w klasie I lub II. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. koncentracji krzyżówki wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych. --- Właściwy stan ochr. koncentracji gęsi zbożowej wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych, zwykle z udz. spokojnych zb. wodnych wykorzyst. jako noclegowiska. --- Właściwy stan ochr. czapli wymaga: obfitej bazy pokarm. ichtiofauny, tolerowania żerowania czapli, spokojnych miejsc lęgowych. --- Właściwy stan ochr. rybitwy białowąsej wymaga: zachow. aktualnych i umożliw. powstawanie potencjalnych miejsc lęgowych zwykle na skupieńiach rośl. pływającej; wyklucz. niepokojenia w koloniach lęg. Gdy gniazd.. na stawach zachow. ekstensywnej gospod. stawowej z zachow. rośl. pływającej i z ochroną kolonii rybitwy przed niepokojeniem. --- Właściwy stan ochr. koncentracji kulika wielkiego wymaga: dostępności w okresach wędrówek gat. odsłanianych spod wody plaż, łach lub namulisk. --- Właściwy stan ochr. ślepowrona wymaga: zachow. istn. kol. lęg i biotopów otacz., zwykle utrzymania ekstensywnych stawów rybnych i izolowanych spokojnych wysp na nich. [Wymaga wg proj. PZO: Utrzymywanie stałego poziomu wody w zbiorniku na poziomie 211,0 m n.p.m. w okresie Od obniż. poziomu wody (w.) tak, aby od 5.08 w. piętrzyć na rz. 209,8; m n.p.m.; od w. piętrzyć na rz. 209,55; od 5.09 w. piętrzyć na rz. 209,3; od w. piętrzyć na rz. 209,0; od 5.10 w. piętrzyć na rz. 208,75; od w. piętrzyć na rz. 208,5 i utrzymać do Nie obniżanie wody poniżej rzędnej 206,5 m n.p.m. Ogólna zasada.: 2 tyg. stały poziom wody, następnie obniż. o cm w ciągu 3-4 dni. Istotne jest zastosowanie cykli obniż. wody: obniż. o ok cm w ciągu ok. 1 tyg. (optymalnie przez 4 dni) i utrzymanie stabilnego poziomu (± 10 cm) przez okres ok. 1,5 2,5 tyg. Tempo obniż. poziomu w. uzależnione jest od sytuacji hydrolog. na Odrze i Nysie Kł. Wskazane jest utrzymywanie poziomu wody do 15.11, o ile w okresie nie nastąpią opady deszczu umożliwiające napełnianie zbiornika do NPP. Ograniczenie obecności ludzi w czaszy zbiornika.]. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. koncentracji krzyżówki wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych. --- Właściwy stan ochr. koncentracji gęsi zbożowej wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych, zwykle z udz. spokojnych zb. wodnych wykorzyst. jako noclegowiska. --- Właściwy stan ochr. koncentracji biegusa zmiennego wymaga: zachow. plaż, łach, pow. okresowo odsłanianych spod wody. --- Właściwy stan ochr. koncentracji biegusa malutkiego wymaga: zachow. pow. okresowo odsłanianych spod wody w okr. migracji gat. --- Właściwy stan ochr. mewy czarnogłowej wymaga: zachow. kolonii innych mew i rybitw, w tym wysp w nurcie rzek, wysp i skupień rośl. na ekstensywnie użytkow. stawach itp. --- Właściwy stan ochr. koncentracji śmieszki wymaga zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych. --- Właściwy stan ochr. śmieszki wymaga zachow. kolonii i istn. biotop. lęg. (zwykle rośl. pływ. lub wyspy, na dużych rzekach łachy aluwialne). --- Właściwy stan ochr. koncentracji kulika wielkiego wymaga: dostępności w okresach wędrówek gat. odsłanianych spod wody plaż, łach lub namulisk. --- Właściwy stan ochr. rybitwy białoczelnej wymaga: zachow. aktualnych i umożliw. powstawania potencjalnych miejsc lęgów (zwykle łachy aluwialne na rzekach, piaszczyste wyniesienia na ter. zalewowych, niekiedy stawy, zbiorniki, rośl. wodna). --- Właściwy stan ochr. rybitwy rzecznej wymaga: zachow. aktualnych i umożliw. powstawania potencjalnych miejsc lęgów (wg lok. war. obszaru: zazwyczaj łachy aluwialne na rzekach, piaszczyste wyniesienia na ter. zalewowych, inne biotopy żwirowe, niekiedy stawy, zbiorniki). [Wymaga wg proj. PZO: Utrzymywanie stałego poziomu wody na rzędnej 196,0 m n.p.m. w okresie Od obniż. poziomu w. tak aby od w. na rz. 195,0 m n.p.m; od w. na rz. 194,75; od w. na rz. 194,5; od w. na rz. 194,20; od w. na rz. 193,90; od w. na rz. 193,65; od w. na rz. 193,5 i utrzymywać poziom do Ogólne zasady: 2 tyg. stały poziom w., po tym okresie obniż cm w ciągu 3-4 dni. Podane terminy są orientacyjne, istotne są cykle obniż. w.: obniż. o ok cm w ciągu 1 tyg. (optym. do 4 dni), następnie utrzym. stabilnego poziomu (± 10 cm) przez ok. 1,5 2,5 tyg. Tempo obniż. poziomu w. uzależnione od sytuacji hydrologicznej na Odrze i Nysie Kł. Wskazane utrzymanie poziomu w. do o ile w okr nie nast. opady deszczu umożliwiające napełnianie zb. do NPP. Nie obniżanie wody poniżej rzędnej 192,0 m. Wykluczenie rekrecji wodnej w strefie 300m od wysp.]. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych (3150) wymaga: zaostrzone parametry fizykochemiczne: przezroczystość (wid. krążka Secchiego) >2,5 m (w płytszych do dna), niezależnie od współczyn. Schindlera; pokrycie pleustofitów <25%, a w starorzeczach <50% pow. wody. Brak gat. obcych i inwazyjnych z ew. wyjątk. dopuszczalnej moczarki kanad. ph 6,5-7,9. Przewodnictwo <600 mikros/cm. Brak zakwitów sinicowych. Wykluczenie presji dopływu zanieczyszczeń ze zlewni i złych form gosp. rybackiej, naturalna strefa brzegowa i litoral. W przypadku starorzeczy: naturalna dynamika i reżim hydrologiczny rzeki; dające możliwości powstawania nowych starorzeczy i naturalnego okresowego kontaktu z wodami rzecznymi starorzeczy istniejących. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. koncentracji gęsi zbożowej wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych, zwykle z udz. spokojnych zb. wodnych wykorzyst. jako noclegowiska. --- Właściwy stan ochr. kani czarnej wymaga: zachow. akwenów i ter. podmokłych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. kani rudej wymaga: zachow. akwenów i ter. podmokłych w krajobrazie. Źródło: Ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) i obszarów chronionych, KZGW, Gliwice, październik 2013r.

115 Gatunki roślin i zwierząt oraz siedliska objęte ochroną Gatunki oraz siedliska chronione zostały przedstawione na mapach w Załączniku nr Rzeka Nysa Łużycka Położenie geograficzne Nysa Łużycka przebiega przez 2 województwa i łącznie przez 8 gmin. 3 gminy leżą w województwie dolnośląskim na terenie powiatu zgorzeleckiego (gminy: Zgorzelec, Bogatynia, Pieńsk), natomiast 5 gmin w województwie lubuskim na terenie powiatów: krośnieńskiego (gmina Gubin) i żarskiego (gminy: Przewóz, Łęknica, Brody, Trzebiel). 115

116 Rysunek 15. Lokalizacja rzeki Nysa Łużycka na tle granic administracyjnych powiatów i gmin 116

117 Zgodnie z regionalizacją fizyczno-geograficzną Polski (J. Kondracki 2013r.) analizowany odcinek Nysy Łużyckiej przebiega przez następujące mezoregiony: Obniżenie Żytawsko Zgorzeleckie (332.25), Pogórze Izerskie (332.26), Bory Dolnośląskie (317.74), Wał Mużakowski (317.46), Kotlina Zasiecka (317.23), Wzniesienie Gubińskie (315.71), Dolina Środkowej Odry (315.61), które wchodzą w skład makroregionów: Pogórze Zachodniosudeckie, Nizina Śląsko-Łużycka, Wzniesienia Łużyckie, Obniżenie Dolnołużyckie, Wzniesienia Zielonogórskie, Pradolina Warciańsko-Odrzańska Budowa geologiczna Budowa geologiczna obszaru zlewni Nysy Łużyckiej jest zróżnicowana i wielopiętrowa. Składa się z pięciu jednostek strukturalnych: blok karkonosko izerski, metamorfik kaczawski, depresja północnosucecka, peryklina Żar oraz monoklina przedsudecka. W górnym biegu rzeki na terenie powiatu zgorzeleckiego w rejonie Bogatyni występują utwory paleozoiku, reprezentowane przez granity i granitognejsy, utwory trzeciorzędowe reprezentowane przez iły z występującym w przewarstwieniach i eksploatowanym odkrywkowo węglem brunatnym oraz utwory czwartorzędowe zbudowane głównie przez piaski i żwiry fluwioglacjalne. W rejonie Zgorzelca wyróżniono obszary zbudowane ze skał prekambryjskich, utworów trzeciorzędowych, w skład których wchodzą piaski, żwiry kwarcowe i iły. Z osadów czwartorzędowych wyróżniono gliny, piaski i żwiry plejstoceńskie, piaski i mady holoceńskie, piaski i żwiry rzeczne oraz bazalty, sylurskie łupki i granity. W środkowym biegu wyróżniono utwory trzeciorzędowe i czwartorzędowe leżące bezpośrednio na osadach triasowych w postaci piasków, żwirów, iłów, mułów i węgla brunatnego, a w okolicach Przewozu i Łęknicy podłoża trzeciorzędu stanowią utwory kredy. W biegu dolnym, w powiecie krośnieńskim wyróżniono: namuły organiczne i torfy wypełniające zagłębienia bezodpływowe w obrębie terasy nadzalewowej i zalewowej rzek, mady reprezentowane przez gliny pylaste i piaski gliniaste piaski i żwiry akumulacji rzecznej, iły i pyły Gleby Wytworzenie się określonych profilów glebowych oraz ich przydatność rolnicza pozostaje w ścisłym związku z budową geologiczną i morfologią danego obszaru. Natomiast skład mineralny i właściwości gleb są uzależnione przede wszystkim od rodzaju skały macierzystej, panującego klimatu i występującej szaty roślinnej. 117

118 Gleby na analizowanym obszarze wytworzyły się głównie na podłożu osadów polodowcowych i holoceńskich. W większości są to gleby kwaśne lub bardzo kwaśne. W obniżeniach dolinnych rzeki znajdują się gleby torfowe, torfowo-mułowe, murszowomineralne i mady. Skład granulometryczny gleb odznacza się udziałem poniżej 35% frakcji iłu oraz mniej niż 15% frakcji piasku Wody powierzchniowe Hydrografia Nysa Łużycka jest lewostronnym dopływem Odry. Swój początek bierze w Czechach na wysokości ok. 635 m n.p.m. w południowej części Gór Izerskich. Powstaje z połączenia Nysy Biedrzychowskiej i Nysy Czarnej. Przepływa przez obszar Borów Dolnośląskich i tereny wschodnich Łużyc. Na odcinku ok. 197,8 km wyznacza granice między Polską a Niemcami. Do Odry uchodzi na północ od wsi Kosarzyn przy niemieckiej wsi Ratzdorf. Całkowita długość Nysy Łużyckiej wynosi 248,70 km. Zlewnia Nysy Łużyckiej położona jest w regionie wodnym Środkowej Odry. Powierzchnia zlewni wynosi 4400,4 km 2. Największymi jej dopływami są: Miedzianka, Witka, Czerwona Woda, Jędrzychowicki Potok, Skroda oraz Lubsza. Suma długości cieków w zlewni Nysy Łużyckiej wynosi 1 594,76 km. 118

119 Rysunek 16. Zlewnia Nysy Łużyckiej z zaznaczeniem obszaru analizy Jednolite części wód powierzchniowych W niniejszym opracowaniu szczegółową analizą objęto te JCWP, na obszarze których planowana jest realizacja inwestycji. Podział obszaru dorzecza Nysy Łużyckiej na jednolite części wód powierzchniowych (JCWP) wraz z zaznaczeniem przebiegu analizowanej inwestycji przedstawiono na zamieszczonej poniżej mapie poglądowej oraz zestawiono w poniższej tabeli. 119

120 Wrocławiu wraz ze strategiczną oceną oddziaływania na środowisko, dotyczącą zaplanowanych w tym 120 Rysunek 17. Nysa Łużycka na tle JCWP

121 Tabela 9. Wykaz JCWP w obrębie rzeki Nysa Łużycka Lp. Europejski kod JCWP Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Nazwa JCWP 1 PLRW Czerwona Woda od Studzianki do Nysy Łużyckiej 2 PLRW Nysa Łużycka od Mandau do Miedzianki 3 PLRW Nysa Łużycka od Pfaffenbach Hartau do Mandau 4 PLRW Miedzianka od granicy Państwa do Nysy Łużyckiej 5 PLRW Odra od Nysy Łużyckiej do Warty 6 PLRW Odra od Czarnej Strugi do Nysy Łużyckiej 7 PLRW Nysa Łużycka od Lubszy do Odry 8 PLRW Lubsza od Pstrąga do Nysy Łużyckiej 9 PLRW Nysa Łużycka od Chwaliszówki do Lubszy 10 PLRW Nysa Łuzycka od Skrody do Chwaliszówki 11 PLRW Nysa Łużycka od Żółtej Wody do Skrody 12 PLRW Nysa Łużycka od Żareckiego Potoku do Żółtej Wody 13 PLRW Nysa Łużycka od Pliessnitz do Żareckiego Potoku 14 PLRW Strumień od Raczy do Odry 15 PLRW Świerczynka 16 PLRW Łaźnik 17 PLRW Żarecki Potok 18 PLRW Jędrzychowicki Potok 19 PLRW Budorądzanka 20 PLRW Werdawa z jez. Brodzkim 21 PLRW Ładzica 22 PLRW Ilna 23 PLRW Trzebna 24 PLRW Chwaliszówka 25 PLRW Skroda 26 PLRW Żółta Woda 27 PLRW Bielawka 28 PLRW Nysa Łużycka od Miedzianki do Pliessnitz 29 PLRW Witka ze zb. Niedów do ujścia 30 PLRW Dopływ z wyrobiska Turoszów 121

122 Ocena stanu JCWP Aktualny stan jednolitych części wód powierzchniowych przedstawiono na podstawie oceny stanu wykonanej przez WIOŚ na podstawie badań monitoringowych przeprowadzonych w latach Poniżej w tabeli przedstawiono wykaz JCWP w obrębie analizowanego obszaru wraz z oceną ich stanu. 122

123 Tabela 10. Wykaz JCWP w obrębie analizowanego obszaru wraz z oceną ich stanu Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 1 PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW Nazwa JCWP Czerwona Woda od Studzianki do Nysy Łużyckiej Nysa Łużycka od Mandau do Miedzianki Nysa Łużycka od Pfaffenbach Hartau do Mandau Miedzianka od granicy Państwa do Nysy Łużyckiej Odra od Nysy Łużyckiej do Warty Odra od Czarnej Strugi do Nysy Łużyckiej Nysa Łużycka od Lubszy do Odry Lubsza od Pstrąga do Nysy Łużyckiej SCWP Typ JCW* Status JCW** Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfolog icznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Ocena stanu/pote ncjału ekologiczne go (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa**** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) SO NAT zły niezagrożona - - SO SZCW przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4 art.4 ust. 3 a (v) SO NAT - - SO SZCW DO SZCW SO SZCW przekroczenie wskaźnika: m4 przekroczenie wskaźnika: m4 przekroczenie wskaźników: i3, m4 nieznane art.4 ust. 3 a (ii), art.4 ust. 3 a (iv) Rzeka istotna dla ryb dwuśrodowiskowych, jaz niemiecki jaz po stronie niemieckiej, rzeka istotna dla ryb dwusrosowiskowych korekta progowa, na całym biegu obudowa kamienna, Zabezpieczenie przed powodzią Bogatyni, regulacja stosunków wodnych w obrębie oddziaływ. KBW Turoszów zły zagrożona 4(4) - 1 Wpływ działalności antropogen. na stan JCW generuje konieczność przesunięcia w czasie osiągnięcia celów środow. z uwagi na brak rozwiązań technicznych możliwych do zastosowania w celu poprawy stanu JCW. zły niezagrożona - - Stan/potencj ał ekologiczny UMIARKOWA NY SŁABY UMIARKOWA NY Stan chemiczny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana zły zagrożona - - SŁABY M żegluga, regulacja zły zagrożona 4(7) - 1 / 4(7) - 2 nieznane zabudowa podłużna zły zagrożona 4(4) - 3 Z uwagi na planowane dział.w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpow., niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środowiskowych. Wpływ działalności antropogenicznej na stan JCW (funkcja JCW, sposób zagospodarowania zlewni) generuje konieczność przesunięcia w czasie osiągnięcia celów środowiskowych. SO NAT zły niezagrożona - - SŁABY SŁABY UMIARKOWA NY SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY M M M M M M M

124 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 9 PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW Nazwa JCWP Nysa Łużycka od Chwaliszówki do Lubszy Nysa Łuzycka od Skrody do Chwaliszówki Nysa Łużycka od Żółtej Wody do Skrody Nysa Łużycka od Żareckiego Potoku do Żółtej Wody Nysa Łużycka od Pliessnitz do Żareckiego Potoku Strumień od Raczy do Odry SCWP Typ JCW* Status JCW** Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfolog icznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Ocena stanu/pote ncjału ekologiczne go (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa**** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) Stan/potencj ał ekologiczny Stan chemiczny SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY M SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY M SO NAT zły niezagrożona - - SŁABY M SO NAT zły niezagrożona - - SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWA NY UMIARKOWA NY SO NAT dobry niezagrożona - - DOBRY M 15 PLRW Świerczynka SO NAT zły niezagrożona PLRW Łaźnik SO NAT PLRW Żarecki Potok SO NAT PLRW Jędrzychowicki Potok SO SZCW - nieznane ocena ekspercka,ciek bez znaczenia dla zlewni bilansowej ocena ekspercka,ciek bez znaczenia dla zlewni bilansowej korekcja progowa, zabudowany w calym biegu, koryto trapez, narzut kamienny,częściowo dla zabezpieczenia budowanej autostrady i obecnej drogi do Lipska UMIARKOWA NY Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana zły niezagrożona - - SŁABY NM zły niezagrożona - - SŁABY NM zły niezagrożona - - SŁABY NM 19 PLRW Budorądzanka SO NAT dobry niezagrożona - - DOBRY NM 20 PLRW Werdawa z jez. Brodzkim SO SZCW 21 PLRW Ładzica SO SZCW 22 PLRW Ilna SO SZCW przekroczenie wskaźnika: m3 przekroczenie wskaźnika: m2 przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4 nieznane 4 jazy,okresowo wysycha dobry niezagrożona - - DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO nieznane - zły niezagrożona - - DOBRY NM nieznane 23 PLRW Trzebna SO NAT PLRW Chwaliszówka SO NAT - - ocena ekspercka,ciek bez znaczenia dla zlewni bilansowej zabudowa podłuzna na całym biegu, okresowo wysycha zabudowa podłuzna na całym biegu, okresowo wysycha zły niezagrożona - - zły niezagrożona - - zły niezagrożona PLRW Skroda SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY M 26 PLRW Żółta Woda SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY M DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO UMIARKOWA NY UMIARKOWA NY M M NM M M M M

125 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP Nazwa JCWP SCWP Typ JCW* Status JCW** 27 PLRW Bielawka SO SZCW 28 PLRW PLRW PLRW Nysa Łużycka od Miedzianki do Pliessnitz Witka ze zb. Niedów do ujścia Dopływ z wyrobiska Turoszów Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) przekroczenie wskaźnika: m3 uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfolog icznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) nieznane Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw zabudowany w calym biegu, koryto trapez, narzut kamienny Ocena stanu/pote ncjału ekologiczne go (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa**** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) zły niezagrożona - - SO NAT zły niezagrożona - - SO SZCW przekroczenie wskaźników: i2, m2 SO SCW - art.4 ust. 3 a (iii) art.4 ust. 3 a (iv) zapora zbiornika,zbiornik zaporowy do wyrównywania przepływów w Nysie Łużyckiej i do zaopatrywania elektrowni TURÓW; MEW odprowadzanie wody z wyrobiska dobry niezagrożona - - Stan/potencj ał ekologiczny UMIARKOWA NY UMIARKOWA NY UMIARKOWA NY Stan chemiczny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana zły niezagrożona - - SŁABY NM Źródło: Ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) i obszarów chronionych, KZGW, Gliwice, październik 2013r. NM M M ***Wskaźniki oceny stanu ilościowego i morfologicznego stosowane do wstępnego wyznaczania silnie zmienionych jednolitych części wód rzecznych i scalonych części wód: i1 - Sumaryczna pojemność czynna zbiorników retencyjnych odniesiona do średniego rocznego odpływu z wielolecia ( ) w przekroju zamykającym zlewnię części wód i2 - Łączna suma poborów bezzwrotnych wód powierzchniowych odniesiona do przepływu średniego niskiego z wielolecia pseudonaturalnego ( ) w przekroju zamykającym zlewnię części wód i3 - Wskaźnik zaburzenia reżimu hydrologicznego, wynikającego z istotnych zmian w zagospodarowaniu zlewni części wód, wyrażony bezwzględną wartością dopełnienia do 1 stosunku przepływu SSQ z ostatniego wielolecia ( ) i przepływu SSQ z wielolecia pseudonaturalnego ( ) i4 - Wskaźnik zachowania kryterium przepływu nienaruszalnego m1 - Łączna długość obwałowania cieków istotnych w zlewni części wód odniesiona do sumarycznej długości brzegów cieków istotnych (podwójna długość rzeki) m2 - Sumaryczna wysokość zinwentaryzowanych budowli piętrzących odniesiona do sumy spadów cieków istotnych w zlewni części wód m3 - Sumaryczna długość części cieku odciętych przez budowle poprzeczne o spadzie h> 0,4 m lub 0,7 m (w zależności od typu cieku) odniesiona do długości wszystkich cieków istotnych m4 - Łączna długość odcinków rzek, na których prowadzone były prace regulacyjne (zabudowa podłużna oraz udokumentowana zmiana biegu rzeki) odniesiona do sumarycznej długości cieków istotnych 125

126 Wody podziemne Według regionalizacji hydrogeologicznej wód podziemnych (B. Paczyński, 1976) analizowany obszar znajduje się w następujących regionach: XXIX Region Obniżenia Żytawy-Węglińca, XV Region Niecki Wrocławskiej, XIII Region Barycko-Głogowski. Wody podziemne czwartorzędu i neogenu nie tworzą jednolitych struktur wodonośnych, lecz skomplikowany układ wielowarstwowy, z licznymi strefami wzajemnych kontaktów hydraulicznych. Poszczególne warstwy i horyzonty wodonośne wykazują więź hydrauliczną, co wyraża się w podobnych ciśnieniach i zbliżonych powierzchniach piezometrycznych. Kopalne doliny wypełnione osadami czwartorzędowymi rozcinają całe piętro neogeńskie miejscami aż do spągu piasków oligoceńskich. W dolinie Nysy Łużyckiej czwartorzędowy poziom wodonośny związany jest z występowaniem kompleksu piaszczysto-żwirowego zalegającego w rejonie Zgorzelca na proterozoicznych, ordowicko-kambryjskich łupkach, zlepieńcach z wkładkami piaskowców oraz na pozostałym obszarze - na neogeńskich iłach lub glinach. Miąższość warstw wodonośnych waha się tu od 4,3 do 22 m. Zwierciadło wody ma charakter swobodny, poza obszarem miejscowości Bielawa Dolna, gdzie ma charakter subartezyjski. Największe zawodnienie utworów czwartorzędowych wykazują osady czwartorzędowe współczesnej doliny Nysy Łużyckiej w rejonie Łęknicy. Wodonosiec charakteryzuje się tu płytkim zaleganiem oraz brakiem izolacji. Przepływ wód podziemnych odbywa się z północnego-wschodu i wschodu na południowy-zachód i zachód oraz z południowego-wschodu na północny-zachód, ku Nysie Łużyckiej, przy rzędnych zwierciadła m n.p.m. Kierunki przepływów wód piętra neogeńskiego wskazują na drenujący charakter Nysy Łużyckiej. W obrębie analizowanego obszaru występują główne zbiorniki wód podziemnych (GZWP): Zbiornik Chocianów-Gozdnica Sandr Krosno-Gubin Jednolite części wód podziemnych Analizowany obszar leży w obrębie następujących jednolitych części wód podziemnych (zgodnie z obowiązującym podziałem na 161 JCWPd): 105, 92, 76, 68, 58. Podział obszaru dorzecza Nysy Łużyckiej na jednolite części wód podziemnych (JCWPd) wraz z zaznaczeniem przebiegu analizowanej inwestycji przedstawiono na zamieszczonej poniżej mapie poglądowej. 126

127 Rysunek 18. Analizowany odcinek rzeki Nysa Łużycka na tle JCWPd Ocena stanu JCWPd W roku 2012 stan chemiczny jednolitych części wód podziemnych na analizowanym obszarze został określony jako dobry (JCWPd nr 76, 68 i 58) oraz słaby (JCWPd nr 105 i 92), natomiast stan ilościowy został określony jako dobry. Wskaźnikiem powodującym słaby stan chemiczny wód na obszarze JCWPd nr 105 było przekroczenie wartości progowych stanu dobrego jonów NO3 i K, natomiast na JCWPd nr 92 - przekroczenie wartości progowych niklu oraz podwyższone stężenia wapnia i potasu. Na obszarze JCWPd nr 92 zagrożeniem dla dobrego stanu chemicznego wód może być niedostateczna sanitacja obszarów wiejskich i rekreacyjnych, zanieczyszczenie ze źródeł rolniczych a także silna presja ilościowa i jakościowa ze względu na wysoki pobór wód podziemnych. Dla spełnienia wymogu niepogarszania stanu części wód, dla części wód będących w co najmniej dobrym stanie chemicznym i ilościowym, celem środowiskowym będzie utrzymanie tego stanu. 127

128 Różnorodność przyrodnicza obszaru Korytarze ekologiczne Dolina Nysy Łużyckiej stanowi doskonale zachowany korytarz ekologiczny posiadający wzdłuż doliny rzecznej przedłużenia w kierunku północnym i południowym. Korytarz łączy system ekosystemów wodnych, łąkowych i leśnych. Dzięki temu zachowana jest możliwość migracji gatunków typowych dla tych siedlisk. Terasa zalewowa doliny Nysy Łużyckiej jest również ważnym korytarzem ekologicznym dla zwierząt. Analizowany odcinek rzeki Nysa Łużycka przebiega przez następujące rodzaje sieci ekologicznej: obszary węzłowe o znaczeniu krajowym nr 4 i nr 2A oraz korytarze ekologiczne o znaczeniu krajowym położone w strefie zachodniej. Poniżej na mapie przedstawiono przebieg korytarzy ekologicznych i obszarów węzłowych na tle analizowanego obszaru. Rysunek 19. Analizowany odcinek rzeki Nysa Łużycka na tle korytarzy ekologicznych i obszarów węzłowych Obszary chronione w tym obszary Natura 2000 Analizowany odcinek rzeki Nysa Łużycka przebiega przez następujące obszary chronione: Parki Krajobrazowe, Obszary Chronionego Krajobrazu, Rezerwaty oraz obszary Natura

129 Rysunek 20. Analizowany odcinek rzeki Nysa Łużycka na tle obszarów chronionych 129

130 Poniżej w tabeli zestawiono charakterystyki w/wym. obszarów chronionych. Tabela 11. Wykaz obszarów chronionych, przez które przebiega analizowany obszar Lp Kod obszaru chronionego PARKI KRAJOBRAZOWE: 1 PK37 2 PK Nazwa obszaru chronionego Park Krajobrazowy Łuk Mużakowa Krzesiński Park Krajobrazowy OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU: Wartość przyrodnicza Utworzony w 2001r. rozporządzeniem Nr 20 Wojewody Lubuskiego z dnia 27 września 2001r. w sprawie utworzenia Parku Krajobrazowego o nazwie Łuk Mużakowa (Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego Nr 96 poz. 689 z późniejszymi zmianami). Powierzchnia ,00 ha. Powstał przede wszystkim w celu ochrony polskiej części unikatowego tworu geologicznego: pięknie ukształtowaną morenę czołową. Powstała ona w czasie zlodowacenia skandynawskiego (plejstocen) w postaci wyraźnego łuku. Jest to jedna z najładniej ukształtowanych form geologicznych w Europie, która doskonale prezentuje zarys małego lobu lodowca. Niemal przez środek łuku przepływa graniczna rzeka Nysa Łużycka, wcinając się w otaczający teren na głębokość do 40 m. Wyróżniające się elementy krajobrazu Parku to: wzniesienia moreny czołowej, wyraźnie zaznaczone terasy zalewowe Nysy Łużyckiej, ciąg antropogenicznych zbiorników pokopalnianych, erodujące skały zbudowane z hałd nadkładu, przełom Nysy Łużyckiej przez morenę z rozległym założeniem parkowo-krajobrazowym. Na terenie Parku wyróżniono 14 typów siedlisk przyrodniczych zamieszczonych w Dyrektywie siedliskowej Natura 2000, m.inn.: grąd środkowoeuropejski, żyzne buczyny niżowe, lasy łęgowe i nadrzeczne zarośla wierzbowe, łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe, wydmy śródlądowe z murawami szczotlichowymi, eutroficzne zbiorniki wodne z roślinnością pływającą. Utworzony w 1998 r. rozporządzeniem Wojewody Zielonogórskiego nr 12 z dnia 10 lipca 1998 roku w sprawie utworzenia Krzesińskiego Parku Krajobrazowego (Dziennik Urzędowy Województwa Zielonogórskiego Nr 12 z 21 lipca 1998 r., poz. 111). Charakterystyczną cechą Parku jest duży udział w jego powierzchni użytków zielonych, położonych na terasie zalewowej pradoliny Odry. Najcenniejszym obszarem KPK jest zalewany okresowo polder przeciwpowodziowy Krzesin Bytomiec. Międzywale Odry, zajęte przez doskonale wykształcone łęgi wierzbowo-topolowe w kompleksie z licznymi starorzeczami, trzcinowiskami i szuwarami mozgowymi jest największym i najlepiej zachowany kompleksem łęgów wierzbowo-topolowych na całym odcinku Odry Środkowej. Wilgotne łąki w okolicy Bytomca są miejscem występowania kilku gatunków storczyków. Polder Krzesiński, ze względu na regularne zalewanie podczas wysokich stanów wód, jest wielkim bogactwem siedlisk seminaturalnych takich jak: łąki zalewowe, łąki wilgotne, turzycowiska oraz szuwary. W pobliżu Jeziora Krzesińskiego godnymi uwagi zbiorowiskami roślinnymi są łąki selernicowate. Natomiast samo jezioro jest jedynym stanowiskiem na terenie Parku gdzie występują grzybienie północne Nymphaea candida. To bogactwo siedlisk koncentruje tu większość rzadkich i chronionych stanowisk gatunków roślin łąkowych Parku, takich jak storczyki: kukułka szerokolistna Dactylorhiza majalis, kukułka plamista Dactylorhiza maculata, kukułka krwista Dactylorhiza incarnata oraz konitrut błotny Grattiola officinalis, selernica żyłkowana Cnidium dubium, czosnek kątowaty Allium angulosum, rutewka żółta Thalictrum flavum i bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata. Na obszarze parku występują także liczne torfowiska związane z siedliskami boru lub lasu bagiennego.

131 Lp Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 3 OCHK Nazwa obszaru chronionego Bory Dolnośląskie 4 OCHK62 Dolina Nysy 5 OCHK116 REZERWATY: 6 REZ REZ585 Gubińskie Mokradła Grądy koło Posady Nad Młyńską Strugą Wartość przyrodnicza Utworzony w 2003 r. rozporządzeniem Nr 14 Wojewody Lubuskiego z dnia 24 lipca 2003 roku w sprawie obszarów chronionego krajobrazu (Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego Nr 47 poz. 820 z późniejszymi zmianami). Obszar o powierzchni 26,223 ha. Jest to jeden z największych zwartych kompleksów leśnych w Europie Środkowej. Obszar ten zajmują przeważnie ubogie siedliska, dlatego też bywa nazywany "królestwem sosny", natomiast gatunki liściaste, takie jak dęby, brzozy, buki, olchy czy osiki stanowią niewielką domieszkę. Celem ochrony tego obszaru jest zachowanie wartości przyrodniczych, rekreacyjnych oraz historycznych Borów Dolnośląskich. Krajobraz urozmaicają tam liczne torfowiska. Do najciekawszych obiektów przyrodniczych na terenie OChK należą obszary Natura 2000, użytki ekologiczne, źródliska, występujące chronione i rzadkie gatunki roślin (m.in. rosiczki, storczyki, widłaki) i zwierząt (m.in. bielik, bocian czarny, żuraw i inne). Do cenniejszych obiektów kulturowych należą grodziska, cmentarzyska, średniowieczne osady, kamienne kościoły oraz liczne stanowiska archeologiczne. Utworzony w 2005 r. rozporządzeniem Nr 3 Wojewody Lubuskiego z dnia 17 lutego 2005 roku w sprawie obszarów chronionego krajobrazu (Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego Nr 9 poz. 172, z późniejszymi zmianami). Obszar o powierzchni ha. Utworzony w 2005 r. rozporządzeniem Nr 3 Wojewody Lubuskiego z dnia 17 lutego 2005 roku w sprawie obszarów chronionego krajobrazu (Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego Nr 9 poz. 172, z późniejszymi zmianami). Obszar o powierzchni ha. Utworzony 10 lipca 2002 r. rozporządzeniem Nr 29 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 2 czerwca 2002r.( Dz. Urz. Woj.Dol. Nr 135 poz.1856 ). Rezerwat florystyczny, o powierzchni 5,27 ha. Obszar ten cechują wysokie walory krajobrazowe, z przełomami Nysy Łużyckiej i zboczami porośniętymi lasem liściastym. Rezerwat obejmuje krawędź doliny Nysy Łużyckiej na płn. zach. od Bogatyni. Dolina ma charakter przełomu. Jednym z najcenniejszych pod względem przyrodniczym fragmentów omawianego obszaru jest kompleks zbliżonych do naturalnych lasów porastających krawędź doliny Nysy w rejonie Posady. Omawiany obiekt jest unikatem w skali Polski, ze względu na obecność fragmentów drzewostanu z lipą i klonem. Trzon szaty roślinnej omawianego kompleksu budują zbiorowiska o charakterze naturalnym, przede wszystkim lasy grądowe i towarzyszące im zbiorowiska oszyjkowe i okrajkowe. Do najbardziej interesujących i najważniejszych zbiorowisk leśnych należą: wielogatunkowe lasy liściaste typu grądu, reprezentowane tu od typowych grądów środkowopolskich do klonowo lipowych grądów zboczowych. Na obszarze rezerwatu występuje 140 gatunków roślin naczyniowych oraz 8 gatunków mszaków. Znaleźć tu można 2 gatunki roślin podlegające ochronie gatunkowej: bluszcz (ochrona częściowa) i parzydło leśne (ochrona ścisła). We florze obecne są również gatunki o charakterze górskim i podgórskim. Utworzony w 1970 r. zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 15 lipca 1970 r. (M.P. Nr 25 z 1970 r., poz. 207). Rezerwat leśny o powierzchni 132, 56 ha. Leży w dolinie Nysy Łużyckiej i na jej krawędziach (wyjątkowo stromych w tym miejscu). Obejmuje ujście rzeki Skrody do Nysy Łużyckiej. Skroda płynie na tym odcinku w głębokim wąwozie. Meandrując tworzy romantyczne, niemal górskie krajobrazy. Wody Skrody mają

132 Lp Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego Nazwa obszaru chronionego Wartość przyrodnicza charakterystyczną, ochrową barwę. Związane jest to z pobliskimi terenami pokopalnianymi. Największym walorem rezerwatu jest wyjątkowo urozmaicony, naturalny drzewostan. NATURA 2000: 8 PLH PLH Przełomowa Dolina Nysy Łużyckiej Pieńska Dolina Nysy Łużyckiej Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: 1.661,73 ha. Obejmuje silnie zróżnicowany krajobraz doliny rzecznej, od partii przełomowych między Trzcińcem a Posadą po łagodnie płynący ciek obszaru podgórskiego, z mozaikowym układem siedlisk i wieloma cennymi gatunkami biotopów nadrzecznych. W ukształtowaniu terenu dominują krajobrazy otwarte: łąki, głównie świeże oraz starorzecza. W dolinie Nysy Łużyckiej wytworzyła się mozaika siedlisk łąk świeżych, wilgotnych i zmiennowilgotnych oraz szuwarowych i ziołoroślowych. W Obszarze dobrze zachowane są kompleksy grądów i łęgów. W południowej części, na przełomowym odcinku miedzy Trzcińcem i Bratkowem, znajdują się najcenniejsze kompleksy leśne grądów oraz buczyn, miejscami łęgów i lasów zboczowych o charakterze podgórskim. Bardzo często zespoły grądów schodzą do samego koryta rzecznego. Występują tu następujące siedliska z zał. I Dyrektywy Siedliskowej: 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskiem włosieniczników, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe Molinion, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 9110 Kwaśne buczyny, 9130 Żyzne buczyny, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9180 Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 3 gatunki ssaków: 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra, 1324 Nocek duży, 3 gatunki ryb: 1130 Boleń, 1163 Głowacz białopłetwy, 1099 Minóg rzeczny, 2 gatunki płazów: 1188 Kumak nizinny, 1166 Traszka grzebieniasta, 4 gatunki bezkręgowców: 1060 Czerwończyk nieparek, 1037 Trzepla zielona, 6179 Modraszek nausitous, 6177 Modraszek telejus. Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: 2.353,39 ha. obejmuje prawobrzeżny fragment doliny Nysy Łużyckiej na odcinku od północno-zachodnich obrzeży Zgorzelca do granicy województwa dolnośląskiego z województwem lubuskim, oraz doliny Bielawki (prawobrzeżnego dopływu Nysy Łużyckiej) - na odcinku od Dłużyny Dolnej do Bielawy Dolnej. Najlepiej zachowany fragment doliny w granicach województwa dolnośląskiego, to odcinek w rejonie dawnej osady Toporów. Zachowały się tam starorzecza oraz olsy, łęgi i torfowiska przejściowe w różnej fazie sukcesji. Duże walory przyrodnicze przedstawiają również pozostałości łąk na tarasie zalewowym Nysy Łużyckiej. Miejscami tworzą one mozaikę z szuwarami w otoczeniu starorzeczy i w lokalnych obniżeniach terenu, rzadziej z płatami muraw napiaskowych, a nawet z fragmentami fitocenoz, które składem nawiązują do muraw kserotermicznych. Do szczególnie cennych zbiorowisk leśnych należą fragmenty łęgów olszowo-jesionowych w dolinach Nysy Łużyckiej i Bielawki w rejonie Bielawy Dolnej oraz Toporowa. Występują tu następujące siedliska z zał. I Dyrektywy Siedliskowej: 2330 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi, 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskiem włosieniczników, 6210 Murawy kserotermiczne, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe

133 Lp Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 10 PLB PLH Nazwa obszaru chronionego Bory Dolnośląskie Łęgi nad Nysą Łużycką 12 PLH Brożek Wartość przyrodnicza Molinion, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska, 9110 Kwaśne buczyny, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy, 91D0 Bory i lasy bagienne, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowowiązowo-jesionowe, 91T0 Śródlądowy bór chrobotkowy. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 4 gatunki ssaków: 1308 Mopek, 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra, 1324 Nocek duży, 2 gatunki płazów: 1188 Kumak nizinny, 1166 Traszka grzebieniasta, 5 gatunków bezkręgowców: 1042 Zalotka większa, 1060 Czerwończyk nieparek, 1061 Modraszek nausitous, 1059 Modraszek telejus, 1037 Trzepla zielona. Utworzony r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 05 września 2007 r. zmieniające rozporzadzenie w sprawie OSO Natura Powierzchnia obszaru: ,39 ha. Stanowi jeden z największych kompleksów leśnych Polski w dorzeczu Odry. Główną rzeką obszaru jest Bóbr. Występują tu zwarte drzewostany sosnowe z ubogim runem, które stanowi wrzos i borówka. W podszycie występuje jałowiec i żarnowiec. Panującym gatunkiem jest sosna, domieszkowo występuje dąb, brzoza, buk oraz jodła i świerk. Największa ostoja bielika, cietrzewia i głuszca w Polsce południowozachodniej. Występowanie 19 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, z których głównymi potencjalnymi receptorami oddziaływań są: A021 Bąk, A030 Bocian czarny, A031 Bocian biały, A073 Kania czarna, A074 Kania ruda, A075 Bielik, A081 Błotniak stawowy, A122 Derkacz, A127 Żuraw, A197 Rybitwa czarna, A229 Zimorodek. Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: ha. Obejmuje odcinek doliny Nysy z pozostałościami lasów łęgowych. Jest to jedno z prawdopodobnych dwóch stanowisk elismy na Dolnym Śląsku. Występują tu następujące siedliska z zał. I Dyrektywy Siedliskowej: 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1 gatunek ssaków: 1324 Nocek duży, 2 gatunki ryb: 1149 Koza, 1124 Kiełb białopłetwy, 1 gatunek bezkręgowców: 1037 Trzepla zielona, 1 gatunek roślin: 1831 Elisma wodna. Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: 65,13 ha. Obszar zlokalizowany jest w dolinie Nysy Łużyckiej, tuż przy granicy Polsko-Niemieckiej. W większości stanowi teren po dawnej eksploatacji żwiru, po której pozostałością są dwa, duże stawy oraz rozproszone na całym obszarze niewielkie, wilgotne zagłębienia, często z okresowo stagnującą wodą. Największym walorem przyrodniczym opisywanego obszaru jest występowanie dwóch gatunków roślin zagrożonych w skali całej Europy tj.: paproć wodna i wątrobowiec. Występują tu następujące siedliska z zał. I Dyrektywy Siedliskowej: 2330 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi, 3130 Brzegi lub osuszone dna zbiorników wodnych, 4010 Wilgotne wrzosowiska z wrzoścem bagiennym, 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska, 7150 Obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1 gatunek ssaków: 1355 Wydra, 1 gatunek płazów: 1188 Kumak nizinny. 133

134 Lp Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 13 PLH PLB Nazwa obszaru chronionego Krośnieńska Dolina Odry Dolina Środkowej Odry Wartość przyrodnicza Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: ,47 ha. Obejmuje fragment doliny Odry od Cigacic do granicy Polsko-Niemieckiej. Znaczna część obszaru zalewana (międzywale). Zachowane starorzecza, lasy łęgowe, duże kompleksy łąk wyczyńcowych i selernicowych. Fragmenty łęgów jesionowo - wiązowych (np. kompleks k. Krępy) i łęgów wierzbowych. Ostoja obejmuje końcowy odcinek Bobru uchodzącego do Odry: jest to ważne regionalnie tarlisko ryb reofilnych, m. in. bolenia i minoga rzecznego. Obszar ważny dla zachowania siedlisk i gatunków związanych z doliną wielkiej rzeki. Ważny korytarz ekologiczny. Występuje tu 15 siedlisk z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 2330 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi, 3130 Brzegi lub osuszone dna zbiorników wodnych, 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 3270 Zalewana muliste brzegi rzek, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6440 Łąki selernicowe, 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska, 9110 Kwaśne buczyny, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe, 91T0 Śródlądowy bór chrobotkowy. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 3 gatunki ssaków: 1308 Mopek, 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra, 7 gatunków ryb: 1096 Minóg strumieniowy, 1099 Minóg rzeczny, 1106 Łosoś, 1130 Boleń, 5339 Różanka, 1145 Piskorz, 1149 Koza, 2 gatunki płazów: 1188 Kumak nizinny, 1166 Traszka grzebieniasta, 1 gatunek gadów: 1220 Żółw błotny, 8 gatunków bezkręgowców: 1088 Kozioróg dębosz, 1042 Zalotka większa, 1083 Jelonek rogacz, 1060 Czerwończyk nieparek, 1037 Trzepla zielona,, 1084 Pachnica dębowa, 6179 Modraszek nausitous, 6177 Modraszek telejus. Data zaklasyfikowania obszaru specjalnej ochrony: r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 05 września 2007 r. zmieniającego rozporzadzenie w sprawie OSO Natura Powierzchnia obszaru: ,79 ha. Obejmuje fragment doliny Odry od Nowej Soli do Nysy Łużyckiej z doliną dolnego biegu Obrzycy. Największa ostoja bielika, cietrzewia i głuszca w Polsce południowo-zachodniej. Zachowane są tutaj liczne starorzecza, występują duże kompleksy wilgotnych łąk, a także zarośla i lasy łęgowe. Wśród tych ostatnich najcenniejsze są fragmenty łęgów jesionowo-wiązowych i łęgów wierzbowych. Występują tu 22 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, z których głównymi potencjalnymi receptorami oddziaływań są: A030 Bocian czarny, A031 Bocian biały, A073 Kania czarna, A074 Kania ruda, A075 Bielik, A081 Błotniak stawowy, A083 Błotniak łąkowy, A119 Kropiatka, A122 Derkacz, A127 Żuraw, A229 Zimorodek, A336 Remiz. Cele środowiskowe dla obszarów chronionych, określone w ramach opracowania Ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) i obszarów chronionych, KZGW, 2013r., przedstawione zostały w poniższej tabeli. 134

135 Tabela 12. Cele środowiskowe dla obszarów chronionych Lp Kod obszaru chronionego Nazwa obszaru chronionego Przedmioty ochrony od wód zależne Cel środowiskowy PARKI KRAJOBRAZOWE: 1 PK37 2 PK Park Krajobrazowy Łuk Mużakowa Krzesiński Park Krajobrazowy Różnorodność biologiczna, kompleks ekosystemów, siedliska gatunków. Różnorodność biologiczna, kompleks ekosystemów, siedliska gatunków. Ochrona wartości przyrodniczych i krajobrazowych. [Wymaga wg proj. planu ochr.: zachow. unikatowości fizykochemicznej i biologicznej antropogenicznego 'pojezierza' powyrobiskowego kolorowych jeziorek i źródeł żelazistych, a także odpływów z nich (w tym pot. Chwaliszówka) nie mieszczących się w typowych zakresach 'dobrego stanu'. Zachow. kompleksów stawów ryb. z tradycyjnym reżimem gospod. wodą. Zachow. unikatowych wypływów wód podziemnych oraz zachow. naturalnych odcinków cieków. Ochrona ilości zasobów wodnych w warunkach nasilającego się deficytu. Utrzymanie powierzchni siedlisk hydrogenicznych. Ochrona pojezierza antropogenicznego jako modelowego obszaru górniczych przekształceń środowiska. Zabezpieczenie cennych fragmentów rzeźby terenu oraz miejsc wypływu wód podziemnych. Odstąpienie od wylewania gnojowicy i stosowania środków ochrony roślin w odległości do 20 metrów od strefy ochronnej źródeł wody, ujęć wody, brzegu zbiorników lub cieków oraz ograniczenie nawożenia w pasie do 100 metrów. Pozostawienie wokół akwenów, co najmniej 20 metrowego pasa zadrzewień i zakrzaczeń tworzących naturalną strefę buforową, z wyjątkiem miejsc lokalizacji kąpielisk i przystani wodnych. Zachowanie naturalnego kształtu i przebiegu koryt wszystkich cieków w granicach Parku, z wyjątkiem sytuacji wynikających z odrębnych przepisów. Wyłączenie z konserwacji cieków V i wyższych rzędów oraz dopuszczenie do ich renaturyzacji. Odstąpienie od konserwacji wszystkich cieków wodnych w wyzn. strefach. Budowa systemów przyrodniczych redukujących zawartość zawiesiny oraz pierwiastków biogennych: azotu i fosforu, w wodzie odprowadzanej ze stawów rybnych. Ograniczenie odpływu wody ze zlewni w okresach wilgotnych przez usprawnienie pracy systemu jazów i zastawek oraz budowę progów przelewowych wkomponowanych w otoczenie, z użyciem materiałów naturalnych (faszyna, kamień, drewno). Poprawa retencji wód poprzez ograniczanie odpływu urządzeniami drenarskimi wód ze śródpolnych nieużytków (oczek wodnych i mokradeł) oraz zachowanie śródleśnych i śródpolnych oczek wodnych i mokradeł. Odstąpienie od działań powodujących obniżenie zwierciadła wód podziemnych, w szczególności budowy urządzeń drenarskich i rowów odwadniających na gruntach ornych, łąkach i pastwiskach w dolinach rzecznych oraz na krawędzi tarasów zalewowych i wysoczyzn, jak też w obszarach źródliskowych cieków. Odstąpienie od zmian użytkowania terenu w obszarach źródliskowych, a w szczególności trwałego wylesiania lub zamiany użytków zielonych w grunty orne. Zachowanie szczególnej ostrożności w wypadku zarybiania stawów hodowlanych introdukowanymi gatunkami ryb, szczególnie amurem białym Ctenopharyngodon idella i tołpygą pstrą Aristichthys nobilis, aby nie dopuścić do ich przedostania się do innych wód powierzchniowych. Utrzymywanie lub przywracanie utraconej różnorodności siedliskowej wód powierzchniowych oraz uzyskanie struktury gatunkowej ryb, zwłaszcza proporcji gatunków drapieżnych do gatunków tzw. spokojnego żeru oraz struktury wiekowej ryb właściwych dla typu siedliska. Utrzymywanie, przez niezbędne zarybienia, właściwego poziomu liczebności populacji szczególnie eksploatowanych przez wędkarzy, a także wykazujących regres stanu z innych powodów. Wykorzystywanie do zarybień materiału pochodzenia miejscowego. Promowanie naturalnego rozrodu ryb, w tym przez tworzenie obrębów ochronnych obejmujących najbardziej wydajne tarliska i miejsca wychowu narybku. Prowadzenie odłowów rybackich narzędziami ciągnionymi w taki sposób, aby nie spowodować nagłego pogorszenia warunków tlenowych w wyniku zmącenia osadów dennych, zwłaszcza w siedliskach płytkich z osadami o wysokiej zawartości materii organicznej oraz uszkodzenia cennych płatów roślinności wodnej zwłaszcza płatów roślinności ramienicowej. W celu ochrony roślinności brzegowej i przeciwdziałania erozji brzegowej, wyznaczenie i ograniczenie miejsc cumowania i spuszczania na wodę łodzi. Odstąpienie od lokalizacji konstrukcji hydrotechnicznych, elektrowni wodnych i innych przeszkód wodnych, bez przepławek, umożliwiających migrację organizmów wodnych. Wykluczenie prób regulacji koryta Nysy Łużyckiej, nie uwzględniających czynników przyrodniczych i wymagań ekosystemów zależnych od wody zależnych oraz osuszanie zachowanych fragmentów bagien i torfowisk. Zaniechanie ingerencji w funkcjonowanie systemów rzecznych i innych ekosystemów wodnych z wyłączeniem działań mających na celu spowolnienie odpływu.]. Ochrona wartości przyrodniczych i krajobrazowych, w szczególności pradoliny Odry i doliny Nysy Łużyckiej. [Wymaga wg proj. planu ochr.: Utrzymanie dynamiki naturalnych procesów geomorfologicznych. Poprawa stanu czystości i przeciwdziałanie wzrostowi trofii wód powierzchniowych. Zachowanie lub przywracanie elementów naturalnej struktury hydrograficznej. Utrzymanie trwałego funkcjonowania ekosystemów wodnych. Zachowanie cennych lub zagrożonych elementów rodzimej różnorodności biologicznej środowisk wodnych. Poprawa stanu naturalnych i półnaturalnych siedlisk przyrodniczych i zbiorowisk roślinnych, w tym torfowisk oraz łęgów nadrzecznych i borów bagiennych. Odstąpienie od działań mogących negatywnie wpływać na stan zasobów wodnych, w tym szczególnie likwidowania małych naturalnych zbiorników wodnych, jezior oraz mokradeł, zamiany zbiorników wodnych i lokalnych obniżeń terenu w odstojniki ścieków lub wysypiska odpadów stałych, poboru wody z zbiorników wodnych w objętości większej niż zasilanie oraz wszelkich prac powodujących ubytek wody z tych obiektów, w tym realizacji melioracji odwadniających, osuszania mokradeł, w tym torfowisk oraz olesów i źródlisk, kopania zbiorników wodnych w torfowiskach. Zaniechanie w lasach konserwacji rowów i cieków naturalnych celem spowolnienia odpływu rzecznego i zwiększenia zasilania wód podziemnych. Poprawa retencji wód poprzez spowalnianie ich odpływu za pomocą progów ograniczających odpływ wody, zaniechanie konserwacji rowów melioracyjnych także poza lasami w rejonach, gdzie odwadnianie gruntów nie jest bezwzględnie konieczne, blokowanie odpływu wód urządzeniami drenarskimi na śródpolnych nieużytkach (oczkach wodnych i mokradłach) oraz zachowanie śródleśnych i śródpolnych oczek wodnych i mokradeł. Utrzymanie i odtwarzanie zakrzaczeń i zadrzewień nadwodnych, o ile nie ma ku temu przeciwwskazań ze względu na ochronę przeciwpowodziową oraz budowę lub utrzymanie urządzeń wodnych. Zwiększenie retencji poprzez zaniechanie leśnych melioracji odwadniających. Zwiększenie retencji wodnej torfowisk w południowej części Parku przez ograniczenie odpływu istniejącymi rowami odwadniającymi w zlewni Steklnika i rowu odwadniającego jezioro Bagniste. W jez. Krzesińskim zaleca się ustabilizowanie poziomu lustra wody na rzędnej odpowiadającej średniemu stanowi z wielolecia (SSW) Odry w miejscu wypływu z jeziora, przez zastosowanie odpowiednich rozwiązań hydrotechnicznych, przeciwdziałających również zamulaniu się i wypłycaniu zbiornika wodnego. Odstąpienie od wylewania gnojowicy i stosowania środków ochrony roślin w odległości w odległości do 20 m od strefy ochronnej źródeł wody, ujęć wody, brzegu zbiorników lub cieków oraz ograniczenia nawożenia w pasie do 100 m. Uporządkowanie gospodarki ściekowej na terenach nie objętych dotychczas systemem kanalizacji sanitarnej poprzez egzekwowanie odprowadzania ścieków do szczelnych zbiorników lub przy udokumentowanych, odpowiednich warunkach gruntowo-wodnych i terenowych do indywidualnych oczyszczalni przydomowych. Ograniczone udostępnianie brzegów cieków i zbiorników wodnych w celu rekreacji i wypoczynku, poprzez zagospodarowanie wyznaczonych w tym celu stref. Ograniczenie kąpieli w jeziorach Borek i Głębno do wyzn. miejsc i wyprowadzenie ścieżek poza strefę brzegową jeziora. Zachowanie szczególnej ostrożności przy wprowadzaniu do stawów hodowlanych introdukowanych gatunków ryb, szczególnie amura białego Ctenopharyngodon idella i tołpygi pstrej Aristichthys nobilis, aby nie dopuścić do ich przedostania się do innych wód powierzchniowych. Wspomaganie ochrony gatunków organizmów wodnych objętych ochroną prawną i zagrożonych, wymienianych w Polskiej czerwonej księdze zwierząt, Polskiej czerwonej księdze roślin oraz objętych lokalnymi i krajowymi programami ochrony aktywnej. Utrzymywanie lub przywracanie utraconej różnorodności siedliskowej wód powierzchniowych oraz uzyskanie struktury gatunkowej ryb, zwłaszcza proporcji gatunków drapieżnych do gatunków tzw. spokojnego żeru oraz struktury wiekowej ryb właściwych dla typu siedliska. Planowanie gospodarki rybackiej w oparciu o rozpoznanie stanu ekosystemów wodnych, zwłaszcza warunków fizyczno-chemicznych siedliska, obfitości i dostępności bazy pokarmowej ryb, struktury gatunkowej i wiekowej ichtiofauny, wielkości eksploatacji poszczególnych gatunków ryb, zwłaszcza cennych z wędkarskiego punktu widzenia, a także rzadkich i zagrożonych. Utrzymywanie, przez niezbędne zarybienia, właściwego poziomu liczebności populacji szczególnie eksploatowanych przez wędkarzy, a także wykazujących regres stanu z innych

136 Lp Kod obszaru chronionego Nazwa obszaru chronionego Przedmioty ochrony od wód zależne Cel środowiskowy OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU: 3 OCHK Bory Dolnośląskie 4 OCHK62 Dolina Nysy 5 OCHK116 REZERWATY: 6 REZ REZ585 NATURA 2000: 8 PLH PLH Gubińskie Mokradła Grądy koło Posady Nad Młyńską Strugą Przełomowa Dolina Nysy Łużyckiej Pieńska Dolina Nysy Łużyckiej Kompleks ekosystemów Kompleks ekosystemów Kompleks ekosystemów Las lęgowy, strumień. powodów. Wykorzystywanie do zarybień materiału pochodzenia miejscowego. Promowanie naturalnego rozrodu ryb, w tym przez tworzenie obrębów ochronnych obejmujących najbardziej wydajne tarliska i miejsca wychowu narybku. Prowadzenie odłowów rybackich narzędziami ciągnionymi w taki sposób, aby nie spowodować nagłego pogorszenia warunków tlenowych w wyniku zmącenia osadów dennych, zwłaszcza w siedliskach płytkich z osadami o wysokiej zawartości materii organicznej oraz uszkodzenia cennych płatów roślinności wodnej zwłaszcza płatów roślinności ramieniowej. W celu ochrony roślinności brzegowej i przeciwdziałania erozji brzegowej, wyznaczenie ograniczonych miejsc cumowania i spuszczania na wodę łodzi. Odstąpienie od wycinki drzew w międzywalu, poza przypadkami udokumentowanego i wysoce prawdopodobnego zagrożenia dla bezpieczeństwa powodziowego. Przywrócenie warunków umozliwiających migrację hydrobiontów Łomianką ujściu Łomianki do Odry.]. Zachowanie i utrzymywanie w stanie zbliżonym do naturalnego cieków, mokradeł i torfowisk. Zachowanie i utrzymywanie w stanie zbliżonym do naturalnego cieków, mokradeł i torfowisk. Zachowanie i utrzymywanie w stanie zbliżonym do naturalnego cieków, mokradeł i torfowisk , 3260, 6430, 91E0, Castor fiber, Lutra lutra, Bombina bombina, Triturus cristatus, Aspius aspius, Cottus gobio, Lycaena dispar, Maculinea nausithous, Maculinea teleius, Ophiogomphus cecilia 3150, 3260, 6430, 7140, 91D0, 91E0, 91F0, Castor fiber, Lutra lutra, Lycaena dispar, Maculinea nausithous, Maculinea teleius, Ophiogomphus Zachowanie łęgu jesionowo-olszowego. Ograniczenie odpływu wód powierzchniowych (choć w ostatnich latach nadmierne odwodnienie ekosystemów hydrogenicznych wyraźnie ustało). Wykluczenie [także w otoczeniu, poza granicami rez.] przedsięwzięć pogarszających warunki wodne rez. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. chronionych w obszarze gat. ryb wymaga (wg. najbardziej wymagającego gat.): Ciągłość ekologiczna - brak sztucznych przegród wyższych niż 10 cm. EFI+ w klasie I lub II. Jakość hydromorfologiczna (śr. arytm. ocen elementów: geometria koryta, substrat denny, charakterystyka przepływu, charakter i modyfikacja brzegów, mobilność koryta, ciągłość cieku wg PN-EN 14614) <2,5. Właściwy stan ochr. starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych (3150) wymaga: zaostrzone parametry fizykochemiczne: przezroczystość (wid. krążka Secchiego) >2,5 m (w płytszych do dna), niezależnie od współczyn. Schindlera; pokrycie pleustofitów <25%, a w starorzeczach <50% pow. wody. Brak gat. obcych i inwazyjnych z ew. wyjątk. dopuszczalnej moczarki kanad. ph 6,5-7,9. Przewodnictwo <600 mikros/cm. Brak zakwitów sinicowych. Wykluczenie presji dopływu zanieczyszczeń ze zlewni i złych form gosp. rybackiej, naturalna strefa brzegowa i litoral. W przypadku starorzeczy: naturalna dynamika i reżim hydrologiczny rzeki; dające możliwości powstawania nowych starorzeczy i naturalnego okresowego kontaktu z wodami rzecznymi starorzeczy istniejących. --- Właściwy stan ochr. nizinnych i podgórskich rzek ze zbiorowiskami włosieniczników (3260) wymaga: wskaźnik hydromorfologiczny HQA (RHS)>50; brak nowych sztucznych piętrzeń oraz dopływu ścieków; naturalne elementy morfologiczne: odsypy boczne, meandrowe, śródkorytowe, erodujące i stabilne podcięcia brzegów, naturalne wyspy i głazy w korycie; wykluczenie zamulania dnia. Wskaźniki fizykochemiczne wody w klasie I lub II. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. bobra wymaga: tolerowanie działań bobrów. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. kumaka niz. wymaga: zachow. miejsc lęgowych, w postaci (zależnie od specyf. obszaru) stawów lub kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. traszki grzebieniastej wymaga: zachow. kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. bolenia wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, YUV, YOY). --- Właściwy stan ochr. głowacza białopłetwego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Mozaika mikrosiedlisk dna zawierająca kryjówki dla osobn. dorosłych, potencjalne tarliska, miejsca odrostu narybku. Brak zarybień w obwodzie rybackim powodujących wzrost populacji gat. gospodarczych zjadających głowacze. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%. --- Właściwy stan ochr. czerwończyka nieparka wymaga: naturalne war. wodne siedliska łąkowego, lokalnie podmokłe i wilgotne, w tym jeśli dotyczy z zarośn. rowami z wyst. szczawi, ale umożliw. koszenie łąk. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. trzepli zielonej wymaga: koryto cieku naturalne lub zrenaturyzowane (także spontan.), z dopuszcz. niewielkimi przekształceniami nie zmien. istotnie char. przepływu i brzegów. W miejscach wyst. >10 os./10 m. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych (3150) wymaga: zaostrzone parametry fizykochemiczne: przezroczystość (wid. krążka Secchiego) >2,5 m (w płytszych do dna), niezależnie od współczyn. Schindlera; pokrycie pleustofitów <25%, a w starorzeczach <50% pow. wody. Brak gat. obcych i inwazyjnych z ew. wyjątk. dopuszczalnej moczarki kanad. ph 6,5-7,9. Przewodnictwo <600 mikros/cm. Brak zakwitów sinicowych. Wykluczenie presji dopływu zanieczyszczeń ze zlewni i złych form gosp. rybackiej, naturalna strefa brzegowa i litoral. W przypadku starorzeczy: naturalna dynamika i reżim hydrologiczny rzeki; dające możliwości powstawania nowych starorzeczy i naturalnego okresowego kontaktu z wodami rzecznymi starorzeczy istniejących. --- Właściwy stan ochr. nizinnych i podgórskich rzek ze zbiorowiskami włosieniczników (3260) wymaga: wskaźnik hydromorfologiczny HQA (RHS)>50; brak nowych sztucznych piętrzeń oraz dopływu ścieków; naturalne elementy morfologiczne: odsypy boczne, meandrowe, śródkorytowe, erodujące i stabilne podcięcia brzegów, naturalne wyspy i głazy w korycie; wykluczenie zamulania dnia. Wskaźniki fizykochemiczne wody w klasie I lub II. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. torfowisk przejściowych i trzęsawisk (7140) wymaga: bagienne, naturalne warunki wodne. Poziom wody nie

137 Lp Kod obszaru chronionego Nazwa obszaru chronionego Przedmioty ochrony od wód zależne Cel środowiskowy 10 PLB PLH Bory Dolnośląskie Łęgi nad Nysą Łużycką 12 PLH Brożek cecilia Ciconia nigra r, Cygnus cygnus r, Cygnus cygnus r, Grus grus r, Haliaeetus albicilla r, Milvus migrans r, Milvus milvus r, Porzana porzana r, Tetrao tetrix tetrix p, Tetrao urogallus p 3150, 6430, 91E0, 91F0, Luronium natans, Gobio albipinnatus, Ophiogomphus cecilia 3130, 4010, 7140, 7150 głębiej niż 10 cm ppt. Brak sieci rowów i kanałów melioracyjnych oraz innych elementów infrastruktury melioracyjnej odwadniających torfowisko bądź infrastruktura melioracyjna w wystarczającym stopniu zneutralizowana na skutek podjętych działań ochronnych (zasypywanie rowów, budowa przegród itp.). --- Właściwy stan ochr. borów i lasów bagiennych (91D0) wymaga: bagienne uwodnienie. Brak antropogenicznego odwadniania. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. łęgowych lasów dębowo-wiązowo-jesionowych (91F0) wymaga: zalewy wodami rzecznymi raz na kilka lat. W przypadku łęgów poza zalewowymi dolinami rzecznymi - naturalne wilgotne warunki wodne. --- Właściwy stan ochr. bobra wymaga: tolerowanie działań bobrów. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. czerwończyka nieparka wymaga: naturalne war. wodne siedliska łąkowego, lokalnie podmokłe i wilgotne, w tym jeśli dotyczy z zarośn. rowami z wyst. szczawi, ale umożliw. koszenie łąk. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. trzepli zielonej wymaga: koryto cieku naturalne lub zrenaturyzowane (także spontan.), z dopuszcz. niewielkimi przekształceniami nie zmien. istotnie char. przepływu i brzegów. W miejscach wyst. >10 os./10 m. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. bociana czarnego wymaga: zachow. bagiennych i podmokłych olsów, natur. charakteru cieków i drobnych akwenów śródleśnych. --- Właściwy stan ochr. łabędzia krzyliwego wymaga: zachow. w stanie natur. zbiorn. Wodnych, na których gniazduje. --- Właściwy stan ochr. łabędzia krzyliwego wymaga: zachow. w stanie natur. zbiorn. Wodnych, na których gniazduje. --- Właściwy stan ochr. żurawia wymaga: zachowania mozaiki mokradeł w krajobrazie, w tym zachow. zabagnień i wyklucz. ich odwadniania. --- Właściwy stan ochr. bielika wymaga: zachow. spokojnej tafli i obrzeży wody jako miejsca żerowania. --- Właściwy stan ochr. kani czarnej wymaga: zachow. akwenów i ter. podmokłych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. kani rudej wymaga: zachow. akwenów i ter. podmokłych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. kropiatki wymaga: zachow. bagiennego char. terenu: bagiennych niskich szuwarów z oczkami wody, turzycowisk. --- Właściwemu stanowi ochrony cietrzewia może sprzyjać: zachow. war. wodnych, w tym bagiennego char. torfowisk. --- Właściwemu stanowi ochrony głuszca może sprzyjać, jeśli dotyczy obszaru, zachowanie zabagnień lub charakteru borów bag. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. chronionych w obszarze gat. ryb wymaga (wg. najbardziej wymagającego gat.): Ciągłość ekologiczna - brak sztucznych przegród wyższych niż 10 cm. EFI+ w klasie I lub II. Jakość hydromorfologiczna (śr. arytm. ocen elementów: geometria koryta, substrat denny, charakterystyka przepływu, charakter i modyfikacja brzegów, mobilność koryta, ciągłość cieku wg PN-EN 14614) <2,5. Właściwy stan ochr. starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych (3150) wymaga: zaostrzone parametry fizykochemiczne: przezroczystość (wid. krążka Secchiego) >2,5 m (w płytszych do dna), niezależnie od współczyn. Schindlera; pokrycie pleustofitów <25%, a w starorzeczach <50% pow. wody. Brak gat. obcych i inwazyjnych z ew. wyjątk. dopuszczalnej moczarki kanad. ph 6,5-7,9. Przewodnictwo <600 mikros/cm. Brak zakwitów sinicowych. Wykluczenie presji dopływu zanieczyszczeń ze zlewni i złych form gosp. rybackiej, naturalna strefa brzegowa i litoral. W przypadku starorzeczy: naturalna dynamika i reżim hydrologiczny rzeki; dające możliwości powstawania nowych starorzeczy i naturalnego okresowego kontaktu z wodami rzecznymi starorzeczy istniejących. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. łęgowych lasów dębowowiązowo-jesionowych (91F0) wymaga: zalewy wodami rzecznymi raz na kilka lat. W przypadku łęgów poza zalewowymi dolinami rzecznymi - naturalne wilgotne warunki wodne. --- Właściwy stan ochr. elizmy wodnej wymaga: stabilne parametry fizykochemiczne zb. wodnego. Brak ekspansji szuwarów, brak procesu zaniku stowarzyszonych rośl. lobeliowych, brak istotnych zmian odczynu, przewodnictwa, przejrzystości, N całk., P całk. wody. Brak presji humizacji i eutrofizacji. --- Właściwy stan ochr. kiełbia białopłetwego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Wzgl. liczebność >0,005 os./m2. Obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY). Udział >1% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. trzepli zielonej wymaga: koryto cieku naturalne lub zrenaturyzowane (także spontan.), z dopuszcz. niewielkimi przekształceniami nie zmien. istotnie char. przepływu i brzegów. W miejscach wyst. >10 os./10 m. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. brzegów lub osuszanie den zbiorników wodnych ze zbiorowiskami z Littorelletea, Isoëto-Nanojuncetea (3130) wymaga: zachowanie reżimu zmian poziomu wód jezior/stawów. --- Właściwy stan ochr. wilgotnych wrzosowisk z wrzoścem bagiennym (4010) wymaga: utrzymanie wilgotności ich siedlisk, w tym wykluczenie sztucznych odwodnień. --- Właściwy stan ochr. torfowisk przejściowych i trzęsawisk (7140) wymaga: bagienne, naturalne warunki wodne. Poziom wody nie głębiej niż 10 cm ppt. Brak sieci rowów i kanałów melioracyjnych oraz innych elementów infrastruktury melioracyjnej odwadniających torfowisko bądź infrastruktura melioracyjna w wystarczającym stopniu zneutralizowana na skutek podjętych działań ochronnych (zasypywanie rowów, budowa przegród itp.). --- Właściwy stan ochr. obniżeń na podłożu torfowym z rośl. przygiełkową (7150) wymaga: poziom wody w przedziale 10 cm ppt - 2 cm npt. Brak sieci rowów i kanałów melioracyjnych oraz innych elementów infrastruktury melioracyjnej odwadniających torfowisko bądź infrastruktura melioracyjna w wystarczającym stopniu zneutralizowana na skutek podjętych działań ochronnych (zasypywanie rowów, budowa przegród itp.). 13 PLH Krośnieńska Dolina Odry

138 Lp Kod obszaru chronionego Nazwa obszaru chronionego Przedmioty ochrony od wód zależne Cel środowiskowy 14 PLB Dolina Środkowej Odry Alcedo atthis r, Anas querquedula r, Anser fabalis c, Anser fabalis w, Chlidonias hybridus r, Chlidonias leucopterus r, Crex crex r, Cygnus cygnus w, Cygnus cygnus w, Milvus migrans r, Milvus milvus r Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. zimorodka wymaga: zachow. natur. dynamiki rzek, w tym natur. procesów erozji bocznej, powstawania, utrzymywania i rozwoju skarp (wyrw) brzegowych. --- Właściwy stan ochr. cyranki wymaga: zachow. natur. mozaiki mokradłowego krajobrazu, zwykle z udz. bagiennych podmokłych, ew. zalewanych łąk, z zabagnieniami, starorzeczami, drobnymi zb. wodnymi itp. --- Właściwy stan ochr. koncentracji gęsi zbożowej wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych, zwykle z udz. spokojnych zb. wodnych wykorzyst. jako noclegowiska. --- Właściwy stan ochr. zimowisk gęsi zbożowej wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych, zwykle z udz. spokojnych zb. wodnych wykorzyst. jako noclegowiska. --- Właściwy stan ochr. rybitwy białowąsej wymaga: zachow. aktualnych i umożliw. powstawanie potencjalnych miejsc lęgowych zwykle na skupieńiach rośl. pływającej; wyklucz. niepokojenia w koloniach lęg. Gdy gniazd.. na stawach zachow. ekstensywnej gospod. stawowej z zachow. rośl. pływającej i z ochroną kolonii rybitwy przed niepokojeniem. --- Właściwy stan ochr. rybitwy białoskrzydłej wymaga: zachow. aktualnych i umożliw. powstawanie potencjalnych miejsc lęgowych, zwykle mechowisk i podmokłych szuwarów, dużych otwartych kompleksów bagiennych z dominacją tych siedlisk, niekiedy skupień rośl. pływającej; wyklucz. niepokojenia w koloniach lęg. Gdy gniazd.. na stawach zachow. ekstensywnej gospod. stawowej z zachow. rośl. pływającej i z ochroną kolonii rybitwy przed niepokojeniem. --- Właściwy stan ochr. derkacza wymaga: zachow. uwilgotnienia i wyklucz. odwadniania wilg. i podmokłych łąk. --- Właściwy stan ochr. zimowisk łabędzia krzykliwego wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych. --- Właściwy stan ochr. zimowisk łabędzia krzykliwego wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych. --- Właściwy stan ochr. kani czarnej wymaga: zachow. akwenów i ter. podmokłych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. kani rudej wymaga: zachow. akwenów i ter. podmokłych w krajobrazie. [Wymaga wg proj. planu ochrony: Poprawienie czystości wód powierzchniowych. Projektowanie nowych wałów przeciwpowodziowych tylko w oddaleniu od koryta rzeki w oddaleniu od koryta rzeki. Utrzymanie naturalnego kompleksu ekosystemów wodnych i siedlisk zależnych od wody. Wykonywanie konserwacji i zabezpieczania urządzeń wodnych poza okresem lęgowym ptaków (w terminie ). Przy odbudowie i konserwacji ostróg i opasek, wykonywanie prac głównie z wody, z wykorzystaniem naturalnego materiału (kamień, faszyna). W przypadku podmycia, obsunięcia lub zerwania brzegu wprowadzenie korekty profilu zerodowanych skarp poprzez utworzenie na skarpie pionowej ściany o wymiarach ok. 1,5 m. na 1,5 m. Pozostawienie powalonych do wody drzew oraz unikanie wycinki drzew w linii brzegowej (z wyjątkiem realizacji zadań związanych z wymogami ochrony przeciwpowodziowej). Zachowanie pasów szuwarów i zarośli nadwodnych. Zachowanie okresowo zalewanych lasów łęgowych w międzywalu doliny Odry.]. Źródło: Ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) i obszarów chronionych, KZGW, Gliwice, październik 2013r. 138

139 Gatunki roślin i zwierząt oraz siedliska objęte ochroną Gatunki oraz siedliska chronione zostały przedstawione na mapach w Załączniku nr Rzeka Bóbr Położenie geograficzne Rzeka Bóbr przebiega przez 2 województwa i łącznie przez 19 gmin. 12 gmin leży w województwie dolnośląskim na terenie powiatów: bolesławieckiego (gmina Bolesławiec), jeleniogórskiego (gminy: Janowice Wielkie, Jeżów Sudecki, Mysłakowice, Stara Kamienica), kamiennogórskiego (gminy: Kamienna Góra, Lubawka, Marciszów), lwóweckiego (gminy: Lubomierz, Lwówek Śląski, Wleń) oraz miasta Jelenia Góra, natomiast 7 gmin w województwie lubuskim na terenie powiatów: krośnieńskiego (gminy: Bobrowice, Dąbie, Krosno Odrzańskie), zielonogórskiego (gmina Nowogród Bobrzański) oraz żagańskiego (gminy: Szprotawa, Żagań, Małomice). 139

140 Rysunek 21. Lokalizacja rzeki Bóbr na tle granic administracyjnych powiatów i gmin 140

141 Zgodnie z regionalizacją fizyczno-geograficzną Polski (J. Kondracki 2013r.) rzeka Bóbr przebiega przez następujące mezoregiony: Brama Lubawska (332.41), Góry Kamienne (332.43), Góry Wałbrzyskie (332.42), Góry Kaczawskie (332.27), Kotlina Jeleniogórska (332.36), Pogórze Izerskie (332.26), Pogórze Kaczawskie (332.27), Bory Dolnośląskie (317.74), Wzgórza Dalkowskie (318.42), Obniżenie Nowosolskie (318.31), Dolina Dolnego Bobru (315.72), Dolina Środkowej Odry (315.61). Rzeka Bóbr bierze swój początek w paśmie Lasocki Grzbiet (1190 m n. p. m.), które jest naturalnym przedłużeniem Karkonoszy, największego masywu Sudetów, osiągającego długość 50 km. Bóbr poprzez Bramę Lubawską opuszcza makroregion Sudetów Zachodnich i wpływa na obszar makroregionu Sudetów Środkowych. Płynąc obniżeniem Bramy Lubawskiej, odwadnia położone na wschodzie Góry Kamienne i Góry Wałbrzyskie. Poniżej miejscowości Żywica, rzeka wykorzystując szerokie obniżenie Bramy Lubawskiej, wpływa do dość płaskiej Kotliny Kamiennogórskiej, gdzie meandruje dzieląc się na ramiona. Po czym opuszcza kotlinę i płynie wąską doliną. Poniżej Janowic Wielkich, Bóbr wpływa do Kotliny Jeleniogórskiej należącej do makroregionu Sudetów Zachodnich. Poniżej ujścia rzeki Kamiennej, Bóbr opuszcza kotlinę przez próg Pogórza Izerskiego o wysokości ok m tworząc przełom Borowy Jar. Dalej wąska dolina Bobru jest zagospodarowana hydrotechnicznie przez kaskadę trzech zbiorników zaporowych: tzw. Jeziora Modrego o długości ok. 1 km, Jeziora Wrzeszczyńskiego długości ok.3 km i największego Jeziora Pilchowieckiego o powierzchni 2,4 km 2. Ten odcinek Bobru od północnego wschodu odwadnia Góry Kaczawskie, od południa Góry Izerskie, a od zachodu Wzniesienia Radoniowskie, stanowi on odrębną jednostkę Dolinę Bobru należącą do mezoregionu Pogórza Kaczawskiego Budowa geologiczna Zlewnia Bobru położona jest w obrębie trzech głównych jednostek tektonicznych Polski. Obszar w górnym biegu rzeki leży w obrębie Sudetów, część środkowa w obrębie bloku przedsudeckiego, a dolny bieg zlokalizowany jest w obrębie monokliny przedsudeckiej. Na odcinek sudecki składają się następujące jednostki tektoniczne: zapadlisko środsudeckie, zwane również niecką środsudecką lub synklinorium środsudeckim. Zbudowane jest z karbońskich skał osadowych, karbonopermskich skał wylewnych, głównie ryolitów, oraz piaskowców wieku kredowego, wschodnia osłona masywu Karkonoszy, zbudowana ze skał metamorficznych: gnejsów, marmurów, zieleńców i amfibolitów, masyw granitoidowy Karkonoszy, zbudowany z granitów i skał żyłowych z nim współwystępujących, metamorfik izerski, zbudowany z gnejsów, granitognejsów i łupków łyszczykowych, metamorfik kaczawski zbudowany z zieleńców, fyllitów i wapieni krystalicznych, 141

142 niecka północnosudecka, zbudowana ze skał osadowych, w postaci piaskowców, mułowców, margli, wapieni, gipsów i anhydrytu oraz skał wulkanicznych, reprezentowanych głównie przez malfiry, porfiry oraz ich tufy. Odcinek bloku przedsudeckiego zlewni Bobru stanowi metamorfik kaczawski, zbudowany ze skał metamorficznych: zieleńce, łupki metamorficzne i fyllity, które przykrywa kompleks skał neogeńskich głównie iłów, mułów, piasków i węgli brunatnych. W dolinach rzecznych występują piasków, żwirów i mułów aluwialnych. Na odcinek w obrębie monokliny przedsudeckiej składają się serie skał osadowych wieku perm, reprezentowane przez piaskowce, gipsy, anhydryty, dolomity, wapienie i iłowce oraz osady triasu zbudowane przez piaskowce, iłowce, margle, gipsy, anhydryty, wapienie oraz dolomity. Osady te przykryte są kompleksem skał neogeńskich głównie iłów, mułów, piasków i węgli brunatnych. W dolinach rzecznych występują nagromadzenia piasków, żwirów i mułów aluwialnych Gleby Wytworzenie się określonych profilów glebowych oraz ich przydatność rolnicza pozostaje w ścisłym związku z budową geologiczną i morfologią danego obszaru. Natomiast skład mineralny i właściwości gleb są uzależnione przede wszystkim od rodzaju skały macierzystej, panującego klimatu i występującej szaty roślinnej. W dolinie Bobru, wąskim pasem wzdłuż rzeki, ciągną się piaszczyste mady o dużym zawilgoceniu i niewielkiej urodzajności. W ich sąsiedztwie w warunkach dużego uwilgotnienia wywołanego płytkim poziomem wód gruntowych, występują gleby glejowe oraz torfowe. Skład granulometryczny gleb odznacza się udziałem poniżej 35% frakcji iłu oraz mniej niż 15% frakcji piasku Wody powierzchniowe Hydrografia Bóbr jest lewostronnym dopływem Odry, którego powierzchnia wynosi 5870,3 km 2. Swój początek bierze w Czechach we wschodnich Karkonoszach na wysokości ok. 780 m n.p.m. na Bobrowym Stoku. Płynie przez Lubawkę i Kamienną Górę leżące w Kotlinie Kamiennogórskiej, kolejno przez Marciszowo, Ciechanowice oraz Janowice Wielkie. Następnie przecina północną część Kotliny Jeleniogórskiej. W dalszym biegu przepływa przez Borowy Jar, Bory Dolnośląskie, Wał Trzebnicki, Obniżenie Milicko-Głogowskie, Wzniesienia Zielonogórskie oraz dolinę środkowej Odry. Do Odry uchodzi w okolicach Krosna Odrzańskiego. Całkowita długość Bobru wynosi 103,38 km. Zlewnia Bobru położona jest w regionie wodnym Środkowej Odry. Największe lewostronne dopływy Bobru to: Miedziany Potok, Janówka, Łomnica, Kamienna, Kamienica, 142

143 Kwisa, Czerna Wielka, natomiast prawostronne to: Zadrna, Lesk, Krupówka, Bobrzyca oraz Szprotawa. Suma długości cieków w zlewni Bobru wynosi 3 379,42 km. Sieć rzeczna na obszarze zlewni jest dobrze rozwinięta. Cechuje ją układ wachlarzowaty, widlasty charakterystyczny dla obszarów zrębowych o asymetrycznych stokach. Układ wachlarzowaty sprzyja nakładaniu się fal wezbraniowych z poszczególnych dopływów. Niewielkie odległości pomiędzy kolejnymi ujściami dopływów sprawiają, że ciek główny (Bóbr) przy sprzyjającym układzie czynników meteorologicznych może niemal równocześnie zostać zasilony wodami wezbraniowymi ze swoich dopływów. Układ wachlarzowaty sprzyja nakładaniu się fal wezbraniowych z poszczególnych dopływów. Niewielkie odległości pomiędzy kolejnymi ujściami dopływów sprawiają, że ciek główny (Bóbr) przy sprzyjającym układzie czynników meteorologicznych może niemal równocześnie zostać zasilony wodami wezbraniowymi ze swoich dopływów. Górski charakter dopływów Bobru (wysokie spadki i nieduże długości cieków) w zdecydowany sposób wpływa na szybkość przemieszczania się mas wody, kształtując czas koncentracji fali wezbraniowej i sprzyja występowaniu wezbrań i powodzi. Rysunek 22. Zlewnia rzeki Bóbr z zaznaczeniem obszaru analizy Jednolite części wód powierzchniowych W niniejszym opracowaniu szczegółową analizą objęto te JCWP, na obszarze których planowana jest realizacja inwestycji. Podział obszaru dorzecza Bobru na jednolite części wód powierzchniowych (JCWP) wraz z zaznaczeniem przebiegu analizowanej inwestycji przedstawiono na zamieszczonej poniżej mapie poglądowej oraz zestawiono w poniższej tabeli. 143

144 Wrocławiu wraz ze strategiczną oceną oddziaływania na środowisko, dotyczącą zaplanowanych w tym 144 Rysunek 23. Rzeka Bóbr na tle JCWP

145 Tabela 13. Wykaz JCWP w obrębie rzeki Bóbr 145 Lp. Europejski kod JCWP Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) 1 PLRW Bóbr, zb. Bukówka 2 PLRW Bóbr, zb. Pilchowice 3 PLRW Kanał Dychowski 4 PLRW Ruda 5 PLRW Stawna Nazwa JCWP 6 PLRW Dopływ spod Chrobrowa 7 PLRW Doły 8 PLRW Stobrzyca 9 PLRW Złotnica 10 PLRW Dopływ z Tarnawy Krośnieńskiej 11 PLRW Bobrownik 12 PLRW Strumień od źródła do Raczy 13 PLRW Bobrzyca od Osiki do Bobru 14 PLRW Iławka 15 PLRW Kosierska Młynówka 16 PLRW Szprotawa od Chocianowskiej Wody do Bobru 17 PLRW Bóbr od Żeliszowskiego Potoku do Bobrzycy 18 PLRW Bóbr od Bobrzycy do Kwisy 19 PLRW Kwisa od Kliczkówki do Bobru 20 PLRW Czerna Wielka od Ziębiny do Bobru 21 PLRW Brzeźnica od Szumu do Bobru 22 PLRW Bóbr od Kwisy do Kanału Dychowskiego 23 PLRW Bóbr od Kanału Dychowskiego do zb. Raduszec 24 PLRW Bóbr od zb. Raduszec do Odry 25 PLRW Odra od Czarnej Strugi do Nysy Łużyckiej 26 PLRW Stara Odra 27 PLRW Bóbr od źródła do zb. Bukówka 28 PLRW Czarnuszka 29 PLRW Świdnik 30 PLRW Bystra 31 PLRW Bóbr od zb. Bukówka do Zadrnej 32 PLRW Zadrna 33 PLRW Mienica 34 PLRW Janówka 35 PLRW Karpnicki Potok 36 PLRW Łomnica od Łomniczki do Bobru 37 PLRW Radomierka 38 PLRW Szumiąca 39 PLRW Wierzbnik

146 Lp. Europejski kod JCWP 40 PLRW Jamna Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) 41 PLRW Sobótka 42 PLRW Srebrna 43 PLRW Słotwina 44 PLRW Widnica 45 PLRW Stoczek 46 PLRW Żeliszowski Potok 47 PLRW Mierzwiński Potok 48 PLRW Młynówka 49 PLRW Świdna 50 PLRW Lipka Nazwa JCWP 51 PLRW Lesk od Grzędzkiego Potoku do Bobru 52 PLRW Kamienna od Małej Kamiennej do Bobru 53 PLRW Kamienica od Kamieniczki do Bobru 54 PLRW Bóbr od Zadrnej do zb. Pilchowice 55 PLRW Bóbr od zb. Pilchowice do Żeliszowskiego Potoku Ocena stanu JCWP Aktualny stan jednolitych części wód powierzchniowych przedstawiono na podstawie oceny stanu wykonanej przez WIOŚ na podstawie badań monitoringowych przeprowadzonych w latach Poniżej w tabeli przedstawiono wykaz JCWP w obrębie analizowanego obszaru wraz z oceną ich stanu. 146

147 Lp. Tabela 14. Wykaz JCWP w obrębie analizowanego obszaru wraz z oceną ich stanu Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 147 Nazwa JCWP SCWP Typ JCW* Status JCW** Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) 1 PLRW Bóbr, zb. Bukówka SO SZCW - 2 PLRW Bóbr, zb. Pilchowice SO SZCW - uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfolog icznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) art.4 ust. 3 a (iii) art.4 ust. 3 a (iii) Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw zapora, MEW,Zbiornik zaporowy gromadzący wodę pitną dla Wałbrzycha (aktualnie brak ujęcia)migracje odcięte zaporą Pilchowice Zbiornik zaporowy, zapora kamienna łukowa ciężka z początku XX w.; obiekt zabytkowy; brak miejsca dla wybudowania przepławki; tarliska dla anadormicznych łososiowatych poniżej zbiornika Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa**** (wg PGW na lata ) 3 PLRW Kanał Dychowski SO SCW - nieznane elektrownia Dychów dobry niezagrożona PLRW Ruda SO NAT - - jaz, zabudowa podłuzna w dolnym biegu Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) Stan/potencjał ekologiczny Stan chemiczny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana zły niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY M dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY M DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO DOBRY ZŁY NM zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M 5 PLRW Stawna SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY DOBRY DOBRY NM 6 PLRW Dopływ spod Chrobrowa SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 7 PLRW Doły SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 8 PLRW Stobrzyca SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 9 PLRW Złotnica SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 10 PLRW Dopływ z Tarnawy Krośnieńskiej SO NAT dobry niezagrożona - - DOBRY DOBRY DOBRY NM 11 PLRW Bobrownik SO SZCW przekroczenie wskaźnika m4 nieznane 2 jazy dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 12 PLRW Strumień od źródła do Raczy SO NAT dobry niezagrożona - - DOBRY DOBRY DOBRY NM 13 PLRW przekroczenie Bobrzyca od Osiki SO SZCW wskaźników: m2, do Bobru m3, m4, i1 nieznane - dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY M 14 PLRW Iławka SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY M 15 PLRW Kosierska Młynówka SO NAT dobry niezagrożona - - DOBRY PSD ZŁY M 16 PLRW jazów,zabudowa podłuzna na na Szprotawa od przekroczenie całym biegu, pietrzenia na stawy i Chocianowskiej SO SZCW wskaźników: m2, nieznane obszary podmokłe (Rezerwat Wody do Bobru m3, m4 Przemków) zły zagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY M Bóbr od 17 PLRW Żeliszowskiego Potoku do SO NAT dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY M Bobrzycy 18 PLRW Bóbr od Bobrzycy do Kwisy SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY PSD_sr ZŁY M 19 PLRW Kwisa od Kliczkówki do SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY PSD_sr ZŁY M

148 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 20 PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW Bobru Nazwa JCWP Czerna Wielka od Ziębiny do Bobru Brzeźnica od Szumu do Bobru Bóbr od Kwisy do Kanału Dychowskiego Bóbr od Kanału Dychowskiego do zb. Raduszec Bóbr od zb. Raduszec do Odry Odra od Czarnej Strugi do Nysy Łużyckiej SCWP Typ JCW* Status JCW** Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfolog icznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa**** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) Stan/potencjał ekologiczny SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD_sr ZŁY M SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD_sr ZŁY M SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY PSD_sr ZŁY M SO SZCW przekroczenie wskaźników: m2, m3 nieznane 20 korekcji progowych, zabudowa podłuzna, Stare koryto Bobru, większy przepływ na Kanał Dychowski i EW Raduszec, alternatywna możliwość udrożnienia Bobru dla dwuśrodowiskowych i potamodromicznych ryb łososiowatych i certy, zamkniety zb. Raduszec dobry niezagrożona - - DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO Stan chemiczny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana PSD ZŁY M SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD_sr ZŁY M SO SZCW przekroczenie wskaźników: i3, m4 nieznane zabudowa podłużna zły zagrożona 4(4) - 3 Wpływ działalności antropogen. na stan JCW (funkcja JCW, sposób zagospodar. zlewni) generuje konieczność przesunięcia w czasie osiągnięcia celów środowiskowych. SŁABY DOBRY ZŁY M 26 PLRW Stara Odra SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY PSD_sr ZŁY NM 27 PLRW Bóbr od źródła do zb. Bukówka SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 28 PLRW Czarnuszka SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 29 PLRW Świdnik SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 30 PLRW Bystra SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M 31 PLRW Bóbr od zb. Bukówka do Zadrnej SO SZCW 32 PLRW Zadrna SO SZCW 33 PLRW Mienica SO SZCW przekroczenie wskaźnika: m3 przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4 przekroczenie wskaźników: m3, i1 nieznane nieznane 2 jazy,zabudowa podłużna na całym biegu 2 zapory suchych zbiorników,27 korekcji progowych zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M nieznane zapora przeciwrumowaiskowa dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 34 PLRW Janówka SO NAT dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 35 PLRW Karpnicki Potok SO NAT dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 36 PLRW Łomnica od Łomniczki do Bobru SO SZCW przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4, i1, i2 nieznane - zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM

149 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP Nazwa JCWP SCWP Typ JCW* Status JCW** Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfolog icznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa**** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) Stan/potencjał ekologiczny 37 PLRW Radomierka SO NAT dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M 38 PLRW Szumiąca SO NAT dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 39 PLRW Wierzbnik SO NAT dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 40 PLRW Jamna SO NAT dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 41 PLRW Sobótka SO NAT jazy dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 42 PLRW Srebrna SO SZCW przekroczenie wskaźnika: i2 nieznane jaz, 7 korekcji progowych dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 43 PLRW Słotwina SO SZCW przekroczenie wskaźników: m4, i2 nieznane 1 jaz, 15 korekcji progowych dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 44 PLRW Widnica SO NAT dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 45 PLRW Stoczek SO NAT dobry niezagrożona - - SŁABY DOBRY ZŁY NM 46 PLRW Żeliszowski Potok SO SZCW przekroczenie wskaźników: m3, m4, i2 nieznane 3 jazy, 6 korekcji progowych dobry niezagrożona - - SŁABY PSD ZŁY NM 47 PLRW Mierzwiński Potok SO NAT dobry niezagrożona - - SŁABY DOBRY ZŁY NM 48 PLRW Młynówka SO NAT dobry niezagrożona - - SŁABY DOBRY ZŁY NM 49 PLRW Świdna SO NAT dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 50 PLRW Lipka SO NAT dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 51 PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW Lesk od Grzędzkiego Potoku do Bobru Kamienna od Małej Kamiennej do Bobru Kamienica od Kamieniczki do Bobru Bóbr od Zadrnej do zb. Pilchowice Bóbr od zb. Pilchowice do Żeliszowskiego Potoku SO SZCW SO SZCW przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4 przekroczenie wskaźników: m2, m3, i1, i2 Stan chemiczny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana nieznane - zły niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY NM nieznane - dobry zagrożona 4(7) - 1 Planowany remont zabud. regulacyjnej rz. Kamiennej w km w m. Jelenia Góra w 2010r. DOBRY PSD ZŁY M SO NAT dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY NM SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY M SO NAT dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY M Źródło: Ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) i obszarów chronionych, KZGW, Gliwice, październik 2013r. 149

150 ***Wskaźniki oceny stanu ilościowego i morfologicznego stosowane do wstępnego wyznaczania silnie zmienionych jednolitych części wód rzecznych i scalonych części wód: i1 - Sumaryczna pojemność czynna zbiorników retencyjnych odniesiona do średniego rocznego odpływu z wielolecia ( ) w przekroju zamykającym zlewnię części wód i2 - Łączna suma poborów bezzwrotnych wód powierzchniowych odniesiona do przepływu średniego niskiego z wielolecia pseudonaturalnego ( ) w przekroju zamykającym zlewnię części wód i3 - Wskaźnik zaburzenia reżimu hydrologicznego, wynikającego z istotnych zmian w zagospodarowaniu zlewni części wód, wyrażony bezwzględną wartością dopełnienia do 1 stosunku przepływu SSQ z ostatniego wielolecia ( ) i przepływu SSQ z wielolecia pseudonaturalnego ( ) i4 - Wskaźnik zachowania kryterium przepływu nienaruszalnego m1 - Łączna długość obwałowania cieków istotnych w zlewni części wód odniesiona do sumarycznej długości brzegów cieków istotnych (podwójna długość rzeki) m2 - Sumaryczna wysokość zinwentaryzowanych budowli piętrzących odniesiona do sumy spadów cieków istotnych w zlewni części wód m3 - Sumaryczna długość części cieku odciętych przez budowle poprzeczne o spadzie h> 0,4 m lub 0,7 m (w zależności od typu cieku) odniesiona do długości wszystkich cieków istotnych m4 - Łączna długość odcinków rzek, na których prowadzone były prace regulacyjne (zabudowa podłużna oraz udokumentowana zmiana biegu rzeki) odniesiona do sumarycznej długości cieków istotnych 150

151 Wody podziemne Według regionalizacji hydrogeologicznej wód podziemnych (B. Paczyński, 1976) analizowany obszar znajduje się w następujących regionach: XXVIII Region Sudecki, XV Region Niecki Wrocławskiej, XIII Region Barycko-Głogowski. Na analizowanym obszarze występują wody gruntowe związane z czwartorzędowymi żwirami teras rzecznych. Najgłębszy poziom wodonośny w granicach doliny Bobru, w utworach kenozoicznych, związany jest z występowaniem serii żwirów preglacjalnych z eoplejstocenu. Wody tego poziomu są w kontakcie hydraulicznym z podłożem karbońskim. Bardzo dobre warunki hydrogeologiczne występują w warstwie żwirów preglacjalnych w dnie doliny Bobru. To właśnie ten poziom wodonośny związany z tą warstwą jest wydzielony jako GZWP pod nazwą Dolina Bobru. W stropie utworów czwartorzędowych występuje poziom wód gruntowych związany z serią utworów piaszczystych okresu zlodowaceń. Poziom ten jest w bezpośrednim kontakcie hydraulicznym z Bobrem i jego dopływami. Na większości obszaru w granicach doliny Bobru poziom ten charakteryzuje swobodne zwierciadło wody. Miejscami w rejonach występowania bardziej miąższej serii glin poziom ten charakteryzuje napięte zwierciadło wody. W obrębie analizowanego obszaru występują główne zbiorniki wód podziemnych (GZWP): Dolina rzeki Bóbr (Marciszów) Niecka zewnętrznosudecka Bolesławiec Zbiornik Chocianów-Gozdnica Sandr Krosno-Gubin. Jednolite części wód podziemnych Analizowany obszar leży w obrębie następujących jednolitych części wód podziemnych (zgodnie z obowiązującym podziałem na 161 JCWPd): 107, 93, 77, 68. Podział obszaru dorzecza rzeki Bóbr na jednolite części wód podziemnych (JCWPd) wraz z zaznaczeniem przebiegu analizowanej inwestycji przedstawiono na zamieszczonej poniżej mapie poglądowej. 151

152 Rysunek 24. Analizowany odcinek rzeki Bóbr na tle JCWPd Ocena stanu JCWPd Ocena stanu wód podziemnych określana jest na podstawie wyników monitoringu jakości wód podziemnych [10]. Ocena odnosi się do jednolitych części wód podziemnych. W roku 2012 stan chemiczny oraz ilościowy jednolitych części wód podziemnych na analizowanym obszarze został określony jako dobry. Dla spełnienia wymogu niepogarszania stanu części wód, dla części wód będących w co najmniej dobrym stanie chemicznym i ilościowym, celem środowiskowym będzie utrzymanie tego stanu Różnorodność przyrodnicza obszaru Korytarze ekologiczne Dolina rzeki Bóbr ma charakter naturalny z meandrami i starorzeczami, stanowi ważny korytarz ekologiczny umożliwiający przemieszczanie się organizmów między siedliskami. Brzegom rzeki towarzyszy zwykle pas nadrzecznych zarośli wierzbowych oraz pozostałości łęgów wierzbowych. 152

153 Analizowany odcinek rzeki Bóbr przebiega przez następujące rodzaje sieci ekologicznej położone w strefie zachodniej: korytarze ekologiczne o znaczeniu krajowym i międzynarodowym, obszary węzłowe o znaczeniu międzynarodowym nr 7C i 2B oraz obszary węzłowe o znaczeniu krajowym nr 4 i 2A. Poniżej na mapie przedstawiono przebieg korytarzy ekologicznych i obszarów węzłowych na tle analizowanego obszaru. Rysunek 25. Analizowany odcinek rzeki Bóbr na tle korytarzy ekologicznych i obszarów węzłowych Obszary chronione w tym obszary Natura 2000 Analizowany odcinek rzeki Bóbr przebiega przez następujące obszary chronione: Parki Krajobrazowe, Obszary Chronionego Krajobrazu, Rezerwaty, Zespoły Przyrodniczo- Krajobrazowe oraz obszary Natura

154 Rysunek 26. Analizowany odcinek rzeki Bóbr na tle obszarów chronionych 154

155 Poniżej w tabeli zestawiono charakterystyki w/wym. obszarów chronionych. Tabela 15. Wykaz obszarów chronionych, przez które przebiega analizowany obszar Lp. Kod obszaru chronionego PARKI KRAJOBRAZOWE: 1 PK115 2 PK Nazwa obszaru chronionego Rudawski Park Krajobrazowy Park Krajobrazowy Doliny Bobru Wartość przyrodnicza Powołany w 1989 r. uchwałą Nr VIII/49/89 WRN w Jeleniej Górze z 16 listopada 1989 r.(dziennik Urzędowy Województwa Jeleniogórskiego Nr 16, poz. 209 z późniejszymi zmianami ). Park o pow ha, położony na pograniczu Sudetów Zachodnich i Środkowych. Niewątpliwym walorem przyrodniczym, krajobrazowym i turystycznym omawianego regionu są lasy i flora łąk. Głównymi walorami Parku są: różnorodność budowy geologicznej, bogactwo form powierzchni terenu, pozostałości dawnego górnictwa i hutnictwa, liczne odsłonięcia geologiczne, skałki, pseudokrasowe jaskinie, przełomowe odcinki doliny Bobru oraz bogata szata roślinna. Obszar dzisiejszego Parku Krajobrazowego pokrywają lasy liściaste i mieszane regla dolnego. Zbiorowiska nieleśne reprezentują m.in. bardzo bogate w rzadkie i chronione gatunki roślin torfowiska (torfowisko na Trzcińskich Mokradłach i łąki na przełęczy Redlińskiej). Do rzadkich gatunków roślin należy paproć zanokcica serpentynowa oraz storczyk. W Parku stwierdzono występowanie 203 gatunków kręgowców. Gnieździ się tu też 127 gatunków ptaków głównie gatunki związane z terenami leśnymi. Płazy reprezentowane są przez 10 gatunków (najciekawszym z nich jest salamandra plamista). Spotkać tu można 17 gatunków ryb i krągłoustnych, z których najrzadsze to minóg strumieniowy i głowacz białopłetwy. Powołany w 1989 r. uchwałą Nr VIII/47/89 WRN w Jeleniej Górze z 16 listopada1989 r. (Dziennik Urzędowy Województwa Jeleniogórskiego Nr 16, poz. 207 z późniejszymi zmianami). Przedmiotem ochrony jest dolina rzeki Bóbr, wyróżniającej się bogactwem środowiska przyrodniczego. Krajobraz stanowią tu dobrze zachowane drzewostany, z wyróżniającym się udziałem cisa. Występują tu cenne zbiorowiska muraw kserotermicznych i naskalnych. Osobliwościami flory są tu: turzyca zwisła, ciemiernik zielony, jemioła jodłowa. Na tym obszarze stwierdzono liczne występowanie nietoperzy m.in.: nocka dużego, małego, Natterera, gacka brunatnego, szarego, mopka. Występuje ok. 110 gatunków lęgowych ptaków, wśród nich: puchacz, włochatka, sóweczka, samotnik, nurogęś, brodziec piskliwy, derkacz. OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU: Powołany w 2005 r. rozporządzeniem Nr 3 Wojewody Lubuskiego z dnia 17 lutego 2005 roku w sprawie obszarów chronionego krajobrazu (Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego Nr 9 poz. 172, z późniejszymi 3 OCHK39 Dolina Bobru zmianami). Obszar o pow ha. Obejmuje biegnącą z południa na północ dolinę dolnego biegu Bobru. Celem ochrony jest zachowanie krajobrazu doliny rzecznej. Teren porośnięty jest przez grąd o typowej strukturze i składzie florystycznym. Największe siedliska leśne stanowią wiekowe dąbrowy. Powołany w 2005 r. rozporządzeniem Nr 3 Wojewody Lubuskiego z dnia 17 4 OCHK154 lutego 2005 roku w sprawie obszarów chronionego krajobrazu (Dziennik Krośnieńska Urzędowy Województwa Lubuskiego Nr 9 poz. 172, z późniejszymi Dolina Odry zmianami). Obszar o pow ha. Celem ochrony jest zachowanie krajobrazu doliny

156 Lp. Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego REZERWATY: 156 Nazwa obszaru chronionego 5 REZ1418 Góra Zamkowa ZESPOŁY PRZYRODNICZO-KRAJOBRAZOWE: 6 Park Słowiański NATURA 2000: 7 PLH Góry Kamienne Wartość przyrodnicza rzecznej. W obszarze zachowały się starorzecza, duże kompleksy łąk wyczyńcowych i selernicowych i fragmenty łęgów jesionowo-wiązowych. Utorzony r. zarządzeniem MOŚNiL z dnia r. ( MP Nr 51 poz. 434 ). Powierzchnia rezerwatu 21,00 ha. Na przeważającej części rośnie żyzny las liściasty o charakterze zbliżonym do naturalnego. To stosunkowo dobrze zachowany porastający strome stoki wzgórza grąd zboczowy typu Aceri Carpinetum zróżnicowany na dwa podzespoły. W jego skład wchodzi kilka gatunków drzew, wśród których dominuje lipa szerokolistna, grab, jawor, klon pospolity. W podszyciu występuje szereg gatunków krzewów m.in. leszczyna, kalina wiciokrzew, suchodrzew i inne. W cienistych i wilgotniejszych fragmentach dużą atrakcję stanowi czosnek niedźwiedzi. Na obszarze rezerwatu poza szeregiem gatunków leśnych stwierdzono około 200 gat. roślin naczyniowych, wśród których do najbardziej interesujących należą: bodziszek żałobny, igra czarna, wieżyczka pospolita, berberys zwyczajny, dzwonek brzoskwiniolistny, oman szlachtawa. Powołany w r. uchwałą Nr XI/70/07 Rady Miejskiej w Szprotawie z dnia 31 maja 2007 roku (Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego Nr 73 poz z dnia 16 lipca 2007r.). Wyróżnia się ze względu na swoje walory widokowe. Wkomponowany jest w krajobraz wykształconej we wczesnym holocenie pradoliny rzeki Bóbr, osiągającą miejscami szerokość nawet do 2 km oraz charakteryzującą się osobliwym mikroklimatem. W skład Zespołu wchodzą ponadto cenne przyrodniczo starorzecza, bajora, mokradła i źródliska. Celem ochrony tego obszaru jest zachowanie krajobrazu pradoliny Bobru o wyjątkowych wartościach przyrodniczo widokowych. Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: ,85 ha. Obszar jest ważną częścią korytarza ekologicznego Sudetów. Jest to jedyny, dobrze zachowany obszar pomiędzy Karkonoszami i Górami Stołowymi. Występują tu następujące siedliska z zał. I Dyrektywy Siedliskowej: 3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskiem włosieniczników, 6110 Skały wapienne i neutrofilne z roślinnością pionierską, 6190 Naskalne, subpontyjskie murawy, 6210 Murawy kserotermiczne, 6230 Bogate florystycznie górskie i niżowe murawy bliźniaczkowe, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6510 Niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 6520 Górskie łąki konietlicowe i mietlicowe użytkowane ekstensywnie, 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska, 7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk, 8150 Środkowoeuropejskie wyżynne piargi i gołoborza krzemianowe, 8220 Ściany skalne i urwiska krzemianowe, 8310 Jaskinie nieudostępnione do zwiedzania, 9110 Kwaśne buczyny, 9130 Żyzne buczyny, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9180 Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach, 91D0 Bory i lasy bagienne, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 7 gatunków ssaków: 1308 Mopek, 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra, 1323 Nocek Bechsteina, 1321 Nocek orzęsiony, 1324 Nocek duży, 1303 Podkowiec mały, 4 gatunki bezkręgowców: 1060 Czerwończyk nieparek, 1061 Modraszek, 1059

157 Lp. Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego Nazwa obszaru chronionego Wartość przyrodnicza Modraszek telejus, 1084 Pachnica dębowa, 2 gatunki ryb: 1096 Minóg strumieniowy, 1145 Piskorz, 1 gatunek płazów: 1166 Traszka grzebieniasta oraz wiele gatunków ptaków (m.in.: bocian czarny, bocian biały, trzmielojad, kania czarna, błotniak stawowy, jarząbek, derkacz, puchacz, sóweczka, włochatka, zimorodek, dzięcioł zielonosiwy, dzięcioł czarny, dzięcioł trójpalczasty, jarzębatka, muchołówka mała, gąsiorek, ortolan). 8 PLH PLH Rudawy Janowickie Góry i Pogórze Kaczawskie Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: 6.635,04 ha. Znaczną część obszaru zajmują łąki i pastwiska oraz lasy z dużym udziałem lasów gospodarczych, lecz z zachowanymi niewielkimi fragmentami zbiorowisk naturalnych. Obszar jest szczególnie ważny dla ochrony łąk wilgotnych i świeżych, należących do najlepiej rozwiniętych i zajmujących jedne z bardziej znaczących powierzchni w Sudetach. W obszarze stwierdzono występowanie dużej populacji głowacza białopłetwego. Ponadto na uwagę zasługują liczne sztolnie, w których zimują nietoperze wielu gatunków. Występują tu następujące siedliska z zał. I Dyrektywy Siedliskowej: 3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskiem włosieniczników, 6110 Skały wapienne i neutrofilne z roślinnością pionierską, 6130 Murawy galmanowe, 6230 Bogate florystycznie górskie i niżowe murawy bliźniaczkowe, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6510 Niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 6520 Górskie łąki konietlicowe i mietlicowe użytkowane ekstensywnie, 7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk, 8220 Ściany skalne i urwiska krzemianowe, 8230 Pionierskie murawy na skałach krzemianowych, 9110 Kwaśne buczyny, 9130 Żyzne buczyny, 9180 Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach, 9190 Kwaśne dąbrowy, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 6 gatunków ssaków: 1308 Mopek, 1355 Wydra, 1323 Nocek Bechsteina, 1318 Nocek łydkowłosy, 1324 Nocek duży, 1303 Podkowiec mały, 2 gatunki ryb: 1163 Głowacz białopłetwy, 1096 Minóg strumieniowy, 4 gatunki bezkręgowców: 1060 Czerwończyk nieparek, 1084 Pachnica dębowa, 6179 Modraszek nausitous, 6177 Modraszek telejus, 1 gatunek płazów: 1166 Traszka grzebieniasta. Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: ,3 ha. Jest to jeden z najcenniejszych i najlepiej zachowanych obszarów Sudetów Zachodnich. Jego bogactwo przyrodnicze uwarunkowane jest specyficzną budową geologiczną (występują tu wapienie, bazalty i serpentynity) oraz silnym zróżnicowaniem morfologicznym (liczne, głęboko wcięte wąwozy z reliktowymi koloniami górskich i rzadkich gatunków roślin i zwierząt) i niskim stopniem zagospodarowania. Jest to obszar kluczowy dla gatunków bazyfilnych i neutrofilnych. Stwierdzono tu następujące typy siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej: 3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskiem włosieniczników, 6110 Skały wapienne i neutrofilne z roślinnością pionierską, 6120 Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe, 6210 Murawy kserotermiczne, 6230 Bogate florystycznie górskie i niżowe murawy bliźniaczkowe, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6510 Niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 6520 Górskie łąki konietlicowe i mietlicowe użytkowane ekstensywnie, 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska, 7220

158 Lp. Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 10 PLH Nazwa obszaru chronionego Ostoja nad Bobrem 11 PLH Żerkowice-Skała Wartość przyrodnicza Źródliska wapienne ze zbiorowiskami Cratoneurion commutati, 7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk, 8150 Środkowoeuropejskie wyżynne piargi i gołoborza krzemianowe, 8160 Podgórskie i wyżynne rumowiska wapienne, 8210 Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis, 8220 Ściany skalne i urwiska krzemianowe, 8310 Jaskinie nieudostępnione do zwiedzania, 9110 Kwaśne buczyny, 9130 Żyzne buczyny, 9150 Ciepłolubne buczyny storczykowe, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9180 Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach, 9190 Kwaśne dąbrowy, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91I0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe. Występuje tu bogata flora roślin naczyniowych z kilkunastoma gatunkami storczyków oraz rzadkie gatunki roślin niższych. Prawdopodobnie występują tu: ginący mieczyk błotny oraz zanokcica serpentynowa. Ponadto znajduje się tu jedno z dwóch odkrytych w Polsce stanowisk włosocienia cienistego. Znajdujące się na terenie ostoi Jaskinie Połomu są jednym z największych zimowisk nietoperzy w Polsce (zimuje tu w sumie ok. 400 osobników z 10 gatunków) oraz największym zimowiskiem nocka dużego i nocka rudego na Dolnym śląsku. Jest to także jedno z dwu znanych z południowo - zachodniej Polski stanowisk zimowych nocka łydkowłosego oraz ważne zimowe stanowisko mopka. Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: ,98 ha. Obejmuje przełomową dolinę Bobru miedzy Pogórzem Kaczawski a Izerskim, od Siedlęcina po Wleń. Liczne doliny bocznych dopływów tworzą głębokie jary będące siedliskiem rzadkich gatunków roślin i zwierząt. W pokryciu terenu dominuje mozaika lasów oraz łąk i pastwisk. Występują tu następujące siedliska z zał. I Dyrektywy Siedliskowej: 3220 Pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków, 3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskiem włosieniczników, 6210 Murawy kserotermiczne, 6230 Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe Nardion, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 8220 Ściany skalne i urwiska krzemianowe, 9110 Kwaśne buczyny, 9130 Żyzne buczyny, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9180 Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach, 9190 Kwaśne dąbrowy, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 2 gatunki ssaków: 1308 Mopek, 1324 Nocek duży, 2 gatunki płazów: 1166 Traszka, grzebieniasta, 1188 Kumak nizinny, 4 gatunki ryb: 1096 Minóg strumieniowy, 1134 Różanka, 1145 Piskorz, 1163 Głowacz białopłetwy, 3 gatunki bezkręgowców: 1060 Czerwończyk nieparek, 6179 Modraszek nausitous, 6177 Modraszek telejus. Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: 84,85 ha. Jest to jedna z niewielu dobrze zachowanych wysp leśnych na terenie Pogórza Izerskiego, z wieloma skałami i ostańcami skalnymi, otoczonymi dobrze zachowanymi lasami liściastymi w typie grądów, a w dolinie Bobru łęgów wiązowo-jesionowych. Obszar szczególnie istotny, gdyż znajduje się w zasięgu referencyjnym Trichomanes speciosum, dla którego występują tutaj doskonałe siedliska (głębokie szczeliny skalne w otoczeniu lasu liściastego). Występują tu następujące siedliska z zał. I Dyrektywy Siedliskowej: 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6510 Niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 8220 Ściany skalne i urwiska krzemianowe, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe.

159 Lp. Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 12 PLH PLH PLH Nazwa obszaru chronionego Wrzosowisko Przemkowskie Żwirownie w Starej Olesznej Wrzosowiska Świętoszowsko- Ławszowskie Wartość przyrodnicza Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: 6.663,7 ha. Jest to rozległe wrzosowisko na dawnym poligonie przemkowskim otoczone borami sosnowymi. Ponadto występują tu dobrze wykształcone wydmy śródlądowe i piaszczyska z typową dla takich siedlisk roślinnością. Występują tu następujące siedliska z zał. I Dyrektywy Siedliskowej: 2330 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi, 4330 Suche wrzosowiska, 91T0 Śródlądowy bór chrobotkowy. Pomimo niewielkiego zróżnicowania siedlisk i niewielkiego bogactwa gatunkowego, jest to obszar bardzo istotny dla zachowania suchych wrzosowisk, występujących tu w postaci wielkopowierzchniowego płatu i skutecznie chronionych. Bunkry koło Wilkocina stanowią zimowisko nietoperzy - 3 gatunki z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Obserwuje się tu jeszcze jeden gatunek z tego Zał., tj. kumaka nizinnego. Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: 41,8 ha. Obejmuje kilka żwirowni i hałd piaskowych na lewym brzegu Bobru koło Starej Olesznej. Wysokie piaszczyste wzniesienia otoczone przez niewielkie zbiorniki wodne i wilgotne piaszczyste skarpy tworzą wyjątkowe siedliska dla wielu rzadkich i chronionych gatunków (głównie hydro- i amfibiontów). Występuje tu 7 siedlisk z zał. I Dyrektywy Siedliskowej: 2330 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi, 3130 Brzegi lub osuszone dna zbiorników wodnych, 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 6120 Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe, 6510 Niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 7150 Obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe. Występuje tu 8 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej: A229 Zimorodek, A031 Bocian biały, A030 Bocian czarny, A081 Błotniak stawowy, A379 Ortolan, A338 Gasiorek, A074 Kania ruda, A193 Rybitwa rzeczna. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1 gatunek ssaków: 1355 Wydra, 2 gatunki ryb: 1130 Boleń, 1134 Różanka, 2 gatunki bezkręgowców: 1083 Jelonek rogacz, 1084 Pachnica dębowa oraz 1 gatunek roślin: 1831 Elisma wodna. Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: ,62 ha. Obszar stanowią rozległe tereny dawnych poligonów. Wrzosowiska na tym terenie są lepiej zachowane niż na terenie Wrzosowisk Przemkowskich. Znajdują się tu zatorfione obniżenia, co tworzy doskonałe warunki siedliskowe dla wielu gatunków ptaków i owadów. Obszar chroni część ważnych siedlisk wilka w Borach Dolnośląskich. Występują tu następujące siedliska z zał. I Dyrektywy Siedliskowej: 2330 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi, 4030 Suche wrzosowiska, 6120 Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe, 7120 Torfowiska wysokie zdegradowane, zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji, 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska, 7150 Obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion, 9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91T0 Śródlądowy bór chrobotkowy. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 4 gatunki ssaków: 1308 Mopek, 1352 Wilk, 1337 Bóbr europejski, 1324 Nocek duży, 3 gatunki bezkręgowców: 1042 Zalotka większa, 1083 Jelonek rogacz, 1037 Trzepla zielona oraz 1 gatunek ryb: 1096 Minóg strumieniowy. 159

160 Lp. Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego Nazwa obszaru chronionego 15 PLH Małomickie Łęgi 16 PLH PLH Dolina Dolnego Bobru Mopkowy tunel koło Krzystkowic Wartość przyrodnicza Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: 992,97 ha. Obejmuje dolinę środkowego Bobru od Szprotawy do Żagania. Obszar ma duże znaczenie dla zachowania ciągłości korytarza ekologicznego doliny rzeki wraz z występującymi tu licznymi biocenozami. Występuje tu 7 siedlisk z zał. I Dyrektywy Siedliskowej: 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6510 Niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9190 Kwaśne dąbrowy, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowowiązowo-jesionowe. Występują tu gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 2 gatunki ssaków: 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra, 3 gatunki ryb: 1096 Minóg strumieniowy, 1149 Koza, 1163 Głowacz białopłetwy, 2 gatunki bezkręgowców: 1037 Trzepla zielona, 1042 Zalotka większa. Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: 1.730,05 ha. Obejmuje dolinę dolnego Bobru od Żagania do Dychowa. Obszar ma duże znaczenie dla zachowania ciągłości korytarza ekologicznego doliny rzeki wraz z występującymi tu licznymi biocenozami dobrze zachowanych łęgowych lasów dębowo-wiązowojesionowych i grądu środkowoeuropejskiego. Znajdują się tu także ważne stanowiska trzepli zielonej, jelonka rogacza, a także bobra europejskiego. Ostoja ma duże znaczenie dla ochrony kozy złotawej. Uzupełnia też reprezentację kozy. Występują tu następujące siedliska z zał. I Dyrektywy Siedliskowej: 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 6210 Murawy kserotermiczne, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6510 Niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 9110 Kwaśne buczyny, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9190 Pomorski kwaśny las brzozowodębowy, 91D0 Bory i lasy bagienna, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 2 gatunki ssaków: 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra, 2 gatunki płazów: 1166 Traszka grzebieniasta, 1188 Kumak nizinny, 6 gatunków ryb: 1130 Boleń, 1149 Koza, 1163 Głowacz białopłetwy, 1096 Minóg strumieniowy, 1134 Różanka, 1146 Koza złotawa, 3 gatunki bezkręgowców: 1088 Kozioróg dębosz, 1083 Jelonek rogacz, 1037 Trzepla zielona. Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: 48,05 ha. Stanowi największe, znane w Polsce, zgrupowanie zimowe mopka 1308 (zgodnie z Kryteriami wyboru schronień nietoperzy do ochrony w ramach polskiej części sieci NATURA 2000 obiekt otrzymał 374 punkty). 160

161 Lp. Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 18 PLH PLB PLB Nazwa obszaru chronionego Krośnieńska Dolina Odry Sudety Wałbrzysko- Kamiennogórskie Dolina Środkowej Odry Wartość przyrodnicza Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: ,47 ha. Obejmuje fragment doliny Odry od Cigacic do granicy Polsko-Niemieckiej. Znaczna część obszaru zalewana (międzywale). Zachowane starorzecza, lasy łęgowe, duże kompleksy łąk wyczyńcowych i selernicowych. Fragmenty łęgów jesionowo - wiązowych (np. kompleks k. Krępy) i łęgów wierzbowych. Ostoja obejmuje końcowy odcinek Bobru uchodzącego do Odry: jest to ważne regionalnie tarlisko ryb reofilnych, m. in. bolenia i minoga rzecznego. Obszar ważny dla zachowania siedlisk i gatunków związanych z doliną wielkiej rzeki. Ważny korytarz ekologiczny. Występuje tu 15 siedlisk z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 2330 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi, 3130 Brzegi lub osuszone dna zbiorników wodnych, 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 3270 Zalewana muliste brzegi rzek, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6440 Łąki selernicowe, 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska, 9110 Kwaśne buczyny, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowowiązowo-jesionowe, 91T0 Śródlądowy bór chrobotkowy. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 3 gatunki ssaków: 1308 Mopek, 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra, 7 gatunków ryb: 1096 Minóg strumieniowy, 1099 Minóg rzeczny, 1106 Łosoś, 1130 Boleń, 5339 Różanka, 1145 Piskorz, 1149 Koza, 2 gatunki płazów: 1188 Kumak nizinny, 1166 Traszka grzebieniasta, 1 gatunek gadów: 1220 Żółw błotny, 8 gatunków bezkręgowców: 1088 Kozioróg dębosz, 1042 Zalotka większa, 1083 Jelonek rogacz, 1060 Czerwończyk nieparek, 1037 Trzepla zielona,, 1084 Pachnica dębowa, 6179 Modraszek nausitous, 6177 Modraszek telejus. Powołany r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia w sprawie OSO Natura Powierzchnia obszaru: ,91 ha. Obszar jest skali Polski istotną ostoją lęgową dla wielu rzadkich i ginących gatunków ptaków, szczególnie tych związanych z lasami i ekstensywnie użytkowanymi łąkami. Na szczególną uwagę zasługują znaczne populacje lęgowe puchacza, sóweczki, dzięcioła zielonosiwego, a także bociana czarnego, włochatki, derkacza i gąsiorka. Występują tutaj również min. sokół wędrowny, cietrzew, czeczotka (PCKZ). Góry te są ponadto bardzo ważną częścią korytarza ekologicznego Sudetów, łącząc Góry Stołowe i Sowie z Karkonoszami, Rudawami Jamowickimi i Górami Kaczawskimi. Powołany r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia r. zmieniającym rozporzadzenie w sprawie OSO Natura Powierzchnia obszaru: ,79 ha. Obejmuje fragment doliny Odry od Nowej Soli do Nysy Łużyckiej z doliną dolnego biegu Obrzycy. Największa ostoja bielika, cietrzewia i głuszca w Polsce południowo-zachodniej. Zachowane są tutaj liczne starorzecza, występują duże kompleksy wilgotnych łąk, a także zarośla i lasy łęgowe. Wśród tych ostatnich najcenniejsze są fragmenty łęgów jesionowo-wiązowych i łęgów wierzbowych. Występują tu 22 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, z których głównymi potencjalnymi receptorami oddziaływań są: A030 Bocian czarny, A031 Bocian biały, A073 Kania czarna, A074 Kania ruda, A075 Bielik, A081 Błotniak stawowy, A083 Błotniak łąkowy, A119 Kropiatka, A122 Derkacz, A127 Żuraw, A229 Zimorodek, A336 Remiz.

162 Lp. Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 21 PLB Nazwa obszaru chronionego Bory Dolnośląskie Wartość przyrodnicza Powołany r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia r. zmieniającym rozporzadzenie w sprawie OSO Natura Powierzchnia obszaru: ,39 ha. Stanowi jeden z największych kompleksów leśnych Polski w dorzeczu Odry. Główną rzeką obszaru jest Bóbr. Występują tu zwarte drzewostany sosnowe z ubogim runem, które stanowi wrzos i borówka. W podszycie występuje jałowiec i żarnowiec. Panującym gatunkiem jest sosna, domieszkowo występuje dąb, brzoza, buk oraz jodła i świerk. Największa ostoja bielika, cietrzewia i głuszca w Polsce południowozachodniej. Występowanie 19 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, z których głównymi potencjalnymi receptorami oddziaływań są: A021 Bąk, A030 Bocian czarny, A031 Bocian biały, A073 Kania czarna, A074 Kania ruda, A075 Bielik, A081 Błotniak stawowy, A122 Derkacz, A127 Żuraw, A197 Rybitwa czarna, A229 Zimorodek. Cele środowiskowe dla obszarów chronionych, określone w ramach opracowania Ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) i obszarów chronionych, KZGW, 2013r., przedstawione zostały w poniższej tabeli. 162

163 Lp Tabela 16. Cele środowiskowe dla obszarów chronionych Kod obszaru chronionego PARKI KRAJOBRAZOWE: 1 PK115 2 PK Nazwa obszaru chronionego Rudawski Park Krajobrazowy Park Krajobrazowy Doliny Bobru Przedmioty ochrony od wód zależne Różnorodność biologiczna, kompleks ekosystemów, siedliska gatunków. Różnorodność biologiczna, kompleks ekosystemów, siedliska gatunków. OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU: Kompleks 3 OCHK39 Dolina Bobru ekosystemów Krośnieńska Kompleks 4 OCHK154 Dolina Odry ekosystemów REZERWATY: Cel środowiskowy Zachowanie istniejącej, mało zmienionej antropogenicznie struktury hydrograficznej i hydrogeologicznej oraz zbiorników wodnych pochodzenia antropogenicznego. Zachowanie lub odtworzenie naturalnych właściwości fizykochemicznych wód powierzchniowych i podziemnych. Zachowanie w zrównoważonym stanie istniejącej różnorodności wodnych siedlisk przyrodniczych, wraz z całym bogactwem zasiedlającej je flory i fauny. Zapobieganie regulacji koryt cieków wodnych, obniżeniu poziomu wód gruntowych poprzez odprowadzanie wody systemem rowów odwadniających; przeeksploatowaniu zasobów wód podziemnych; wypłycaniu i zarastaniu zbiorników wodnych; zanieczyszczeniu zasobów wodnych; zmianie stosunków wodnych. Poprawa stanu czystości wód i uporządkowanie gospodarki ściekowej poprzez wykluczenie odprowadzania nieoczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych i gleby, objęcie jak największej części Parku systemami kanalizacji z odprowadzaniem ścieków do wysoko sprawnych oczyszczalni, do czasu realizacji kanalizacji zbiorczej dla zabudowy rozproszonej wprowadzenie wymogu gromadzenia ścieków w szczelnych zbiornikach wybieralnych z obowiązkiem systematycznego wywozu ścieków na oczyszczalnię lub budowy indywidualnych (grupowych) oczyszczalni ścieków, odprowadzanie wód opadowych z terenów zwartej zabudowy i terenów komunikacyjnych po uprzednim podczyszczeniu zgodnie z warunkami określonymi w przepisach szczególnych. Zachowanie istniejących cieków wodnych wraz z ich obudową biologiczną (ograniczenie usuwania zadrzewień przywodnych poza zabiegami pielęgnacyjnymi i innymi określonymi w przepisach szczególnych). Zapobieganie degradacji ekosystemów wodnych oraz walorów krajobrazowych poprzez niewłaściwie projektowaną regulację cieków. Zapobieganie przerwaniu systemu hydrologicznego wód śródpokrywowych. Zapobieganie obniżeniu poziomu wód gruntowych (odprowadznaiu wody systemem rowów odwadniających) na obszraach podmokłych i zabagnionych. Zapobieganie przeeksploatowaniu zasobów wód podziemnych Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 434 Marciszów. Zapobieganie zanieczyszczaniu wód powierzchniowych i podziemnych. Ograniczenie stosowania nawozów mineralnych i środków chemicznych. Przywrócenie i zachowanie właściwych stosunków wodnych w ramach renaturalizacji i ochrony siedlisk: lasów łęgowych, borów i lasów bagiennych. Odtworzenie pierwotnego poziomu wód gruntowych w zbiorowiskach szuwarów i turzycowisk, wilgotnych ziołoroślach i łąkach. Wykluczenie zmian stosunków wodnych i wielkości przepływów, w tym kanalizacji koryta rzecznego, oraz odprowadzeniu nie oczyszczonych lub niedostatecznie oczyszczonych ścieków bytowo-gospodarczych do rzeki, między innymi przez brak odpowiednich systemów odbiorczych i nieszczelne szamba, w stosunku do rzek włosienicznikowych. Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych torfowisk zasadowych o charakterze młak (7230). Zapobieganie zanikowi niewielkich oczek wodnych. Przeciwdziałanie wypalaniu i usuwaniu roślinności nadbrzeżnej wokół stawów i cieków wodnych. Wykluczenie budowy studni w odległ. <1km od centrum obszarów źródliskowych lub źródeł. Budowa zastawek na rowach dla ochrony obszarów podmokłych lub zabagnionych. Uzyskanie równowagi ekologicznej wszystkich składników przyrodniczych parku. Przeciwdziałanie zanieczyszczeniu wód, głównie Bobru. Skuteczna ochrona naturalnych lub zbliżonych do naturalnych ekosystemów parku oraz wzbogacenie ich różnorodności biologicznej i zachowanie złożoności układów ekologicznych. Odtworzenie zniszczonych lub uszkodzonych fitocenoz i zoocenoz, dla rekonstrukcji naturalnych procesów ekologicznych. Minimalizowanie ingerencji człowieka w naturalne układy ekologiczne na obszarze parku. Zachowanie aktualnej struktury układu hydrograficznego, ukształtowanej zarówno w wyniku oddziaływania naturalnych procesów obiegu wody jak i zabudowy hydrotechnicznej koryta Bobru. Zapewnienie alimentowania obszaru parku i otuliny w wodę o odpowiedniej jakości oraz w ilości potrzebnej do pożądanego stanu ekosystemów wodnych i gwarantującej trwałe funkcjonowanie jego fizjocenozy. Pełna ochrona przed zanieczyszczeniem wód Bobru i jego dopływów; ochrona źródeł potoków oraz ujęć wodnych (zwłaszcza płytkich wód podziemnych); doprowadzenie do kompleksowego uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej we wszystkich obiektach położonych w parku i otulinie; wspomaganie naturalnych procesów wzbogacania retencji oraz samooczyszczania się rzek i potoków przez racjonalną przebudowę składu gatunkowego drzewostanów i zalesianie; ochrona oryginalnych obiektów hydrograficznych o wyróżniających się cechach krajobrazu, w tym przełomowych odcinków doliny Bobru. Zachowanie i odtworzenie zadrzewień śródpolnych, szpalerów drzew, pasów zadrzewień i zakrzaczeń wzdłuż cieków i rowów melioracyjnych; odbudowa zastawek na rowach melioracyjnych; opracowanie programu wspomagania ekosystemu doliny rzecznej odpowiednią gospodarką wodną w zbiornikach zaporowych, ograniczanie okresu gromadzenia wody dla potrzeb energetyki, bezwzględne przestrzeganie wymaganych przepływów nienaruszalnych; przeciwdziałanie erozji dennej w ciekach; odtwarzanie warunków do migracji ryb w górę i w dół rzek; zachowanie istniejących, budowa sztucznych starorzeczy, połączenie części z nich z rzeką. Zachowanie i utrzymywanie w stanie zbliżonym do naturalnego cieków, mokradeł i torfowisk. Zachowanie i utrzymywanie w stanie zbliżonym do naturalnego cieków, mokradeł i torfowisk. 5 REZ1418 Góra Zamkowa - - ZESPOŁY PRZYRODNICZO-KRAJOBRAZOWE: 6 Park Słowiański - - NATURA 2000: 7 PLH Góry Kamienne 3260, 6410, 6430, 7140, 7230, 91D0, 91E0, Lutra lutra, Lycaena dispar, Maculinea nausithous, Maculinea teleius Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. nizinnych i podgórskich rzek ze zbiorowiskami włosieniczników (3260) wymaga: wskaźnik hydromorfologiczny HQA (RHS)>50; brak nowych sztucznych piętrzeń oraz dopływu ścieków; naturalne elementy morfologiczne: odsypy boczne, meandrowe, śródkorytowe, erodujące i stabilne podcięcia brzegów, naturalne wyspy i głazy w korycie; wykluczenie zamulania dnia. Wskaźniki fizykochemiczne wody w klasie I lub II. --- Właściwy stan ochr. zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych (6410) wymaga: zachow. zmiennowilgotnych i wilgotnych warunków siedliskowych, umożliw. jednak przynajmniej okazjonalne (niekoniecznie coroczne) koszenie. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. torfowisk przejściowych i trzęsawisk (7140) wymaga: bagienne, naturalne warunki wodne. Poziom wody nie głębiej niż 10 cm ppt. Brak sieci rowów i kanałów melioracyjnych oraz innych elementów infrastruktury melioracyjnej odwadniających torfowisko bądź infrastruktura melioracyjna w wystarczającym stopniu zneutralizowana na skutek podjętych działań ochronnych (zasypywanie rowów, budowa przegród itp.). --- Właściwy stan ochr. górskich i nizinnych torfowisk zasadowych o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk (7230) wymaga: poziom wody w przedziale 10 cm ppt - 2 cm npt. Stabilne zasilanie wodami podziemnymi ph>7. Brak sieci rowów i kanałów melioracyjnych oraz innych elementów infrastruktury melioracyjnej odwadniających torfowisko bądź infrastruktura melioracyjna w wystarczającym stopniu zneutralizowana na skutek podjętych działań ochronnych (zasypywanie rowów, budowa przegród itp.). --- Właściwy stan ochr. borów i lasów bagiennych (91D0) wymaga: bagienne uwodnienie. Brak antropogenicznego odwadniania. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr.

164 Lp Kod obszaru chronionego 8 PLH PLH PLH Nazwa obszaru chronionego Rudawy Janowickie Góry i Pogórze Kaczawskie Ostoja nad Bobrem Przedmioty ochrony od wód zależne 3260, 6410, 6430, 7230, 91E0, Lutra lutra, Cottus gobio, Lampetra planeri, Lycaena dispar, Maculinea nausithous, Maculinea teleius 3260, 6410, 6430, 7140, 7220, 7230, 91E0, Gladiolus palustris, Castor fiber, Castor fiber, Lutra lutra, Lutra lutra, Triturus cristatus, Cobitis taenia, Lampetra planeri, Lycaena dispar, Maculinea nausithous, Maculinea teleius, Vertigo angustior 3220, 3260, 6410, 6430, 91E0, Bombina bombina, Triturus cristatus, Cottus gobio, Lampetra planeri, Misgurnus fossilis, Rhodeus sericeus amarus, Lycaena dispar, Maculinea nausithous, Cel środowiskowy czerwończyka nieparka wymaga: naturalne war. wodne siedliska łąkowego, lokalnie podmokłe i wilgotne, w tym jeśli dotyczy z zarośn. rowami z wyst. szczawi, ale umożliw. koszenie łąk. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. chronionych w obszarze gat. ryb wymaga (wg. najbardziej wymagającego gat.): Ciągłość ekologiczna - brak sztucznych przegród wyższych niż 10 cm. EFI+ w klasie I lub II. Jakość hydromorfologiczna (śr. arytm. ocen elementów: geometria koryta, substrat denny, charakterystyka przepływu, charakter i modyfikacja brzegów, mobilność koryta, ciągłość cieku wg PN-EN 14614) <2,5. Właściwy stan ochr. nizinnych i podgórskich rzek ze zbiorowiskami włosieniczników (3260) wymaga: wskaźnik hydromorfologiczny HQA (RHS)>50; brak nowych sztucznych piętrzeń oraz dopływu ścieków; naturalne elementy morfologiczne: odsypy boczne, meandrowe, śródkorytowe, erodujące i stabilne podcięcia brzegów, naturalne wyspy i głazy w korycie; wykluczenie zamulania dnia. Wskaźniki fizykochemiczne wody w klasie I lub II. --- Właściwy stan ochr. zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych (6410) wymaga: zachow. zmiennowilgotnych i wilgotnych warunków siedliskowych, umożliw. jednak przynajmniej okazjonalne (niekoniecznie coroczne) koszenie. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. górskich i nizinnych torfowisk zasadowych o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk (7230) wymaga: poziom wody w przedziale 10 cm ppt - 2 cm npt. Stabilne zasilanie wodami podziemnymi ph>7. Brak sieci rowów i kanałów melioracyjnych oraz innych elementów infrastruktury melioracyjnej odwadniających torfowisko bądź infrastruktura melioracyjna w wystarczającym stopniu zneutralizowana na skutek podjętych działań ochronnych (zasypywanie rowów, budowa przegród itp.). --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. głowacza białopłetwego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Mozaika mikrosiedlisk dna zawierająca kryjówki dla osobn. dorosłych, potencjalne tarliska, miejsca odrostu narybku. Brak zarybień w obwodzie rybackim powodujących wzrost populacji gat. gospodarczych zjadających głowacze. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%. --- Właściwy stan ochr. minoga strumieniowego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Występowanie mozaiki mikrosiedlisk potencjalnych tarłowych (odc. piaszczysto-żwirowe) i potenc. miejsc odrostu larw (namuły). Wzgl. liczebność >0,05 os./m2, obecne wszystkie kategorie wiekowe spośród trzech (ADULT, JUV, YOY) lub brak JUV. Udział >10% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. czerwończyka nieparka wymaga: naturalne war. wodne siedliska łąkowego, lokalnie podmokłe i wilgotne, w tym jeśli dotyczy z zarośn. rowami z wyst. szczawi, ale umożliw. koszenie łąk. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. chronionych w obszarze gat. ryb wymaga (wg. najbardziej wymagającego gat.): Ciągłość ekologiczna - brak sztucznych przegród wyższych niż 10 cm. EFI+ w klasie I lub II. Jakość hydromorfologiczna (śr. arytm. ocen elementów: geometria koryta, substrat denny, charakterystyka przepływu, charakter i modyfikacja brzegów, mobilność koryta, ciągłość cieku wg PN-EN 14614) <2,5. Właściwy stan ochr. nizinnych i podgórskich rzek ze zbiorowiskami włosieniczników (3260) wymaga: wskaźnik hydromorfologiczny HQA (RHS)>50; brak nowych sztucznych piętrzeń oraz dopływu ścieków; naturalne elementy morfologiczne: odsypy boczne, meandrowe, śródkorytowe, erodujące i stabilne podcięcia brzegów, naturalne wyspy i głazy w korycie; wykluczenie zamulania dnia. Wskaźniki fizykochemiczne wody w klasie I lub II. --- Właściwy stan ochr. zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych (6410) wymaga: zachow. zmiennowilgotnych i wilgotnych warunków siedliskowych, umożliw. jednak przynajmniej okazjonalne (niekoniecznie coroczne) koszenie. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. torfowisk przejściowych i trzęsawisk (7140) wymaga: bagienne, naturalne warunki wodne. Poziom wody nie głębiej niż 10 cm ppt. Brak sieci rowów i kanałów melioracyjnych oraz innych elementów infrastruktury melioracyjnej odwadniających torfowisko bądź infrastruktura melioracyjna w wystarczającym stopniu zneutralizowana na skutek podjętych działań ochronnych (zasypywanie rowów, budowa przegród itp.). --- Właściwy stan ochr. źródlisk wapiennych (7220) wymaga: stały i równomierny wypływ wód podziemnych bogatych w Ca. --- Właściwy stan ochr. górskich i nizinnych torfowisk zasadowych o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk (7230) wymaga: poziom wody w przedziale 10 cm ppt - 2 cm npt. Stabilne zasilanie wodami podziemnymi ph>7. Brak sieci rowów i kanałów melioracyjnych oraz innych elementów infrastruktury melioracyjnej odwadniających torfowisko bądź infrastruktura melioracyjna w wystarczającym stopniu zneutralizowana na skutek podjętych działań ochronnych (zasypywanie rowów, budowa przegród itp.). --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan mieczyka błotnego wymaga: zachow. zmiennowilgotnych i wilgotnych warunków siedliskowych. --- Właściwy stan ochr. bobra wymaga: tolerowanie działań bobrów. --- Właściwy stan ochr. bobra wymaga: tolerowanie działań bobrów. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. traszki grzebieniastej wymaga: zachow. kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. kozy wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Gdy wyst. w starorzeczach, zachow. starorzeczy w stanie natur. Gdy wyst. w rowach, obecność namułów. Gdy wyst. w jeziorach naturalność strefy brzeg. i litoralu. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%; udział >5% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. minoga strumieniowego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Występowanie mozaiki mikrosiedlisk potencjalnych tarłowych (odc. piaszczysto-żwirowe) i potenc. miejsc odrostu larw (namuły). Wzgl. liczebność >0,05 os./m2, obecne wszystkie kategorie wiekowe spośród trzech (ADULT, JUV, YOY) lub brak JUV. Udział >10% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. czerwończyka nieparka wymaga: naturalne war. wodne siedliska łąkowego, lokalnie podmokłe i wilgotne, w tym jeśli dotyczy z zarośn. rowami z wyst. szczawi, ale umożliw. koszenie łąk. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. poczwarówki zwężonej wymaga: w miejscach wyst. naturalne (bezwzgl. domin. wilgotne lub mokre kl. II-III wg Killeena i Moorkensa) war. wodne. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. chronionych w obszarze gat. ryb wymaga (wg. najbardziej wymagającego gat.): Ciągłość ekologiczna - brak sztucznych przegród wyższych niż 10 cm. EFI+ w klasie I lub II. Jakość hydromorfologiczna (śr. arytm. ocen elementów: geometria koryta, substrat denny, charakterystyka przepływu, charakter i modyfikacja brzegów, mobilność koryta, ciągłość cieku wg PN-EN 14614) <2,5. Właściwy stan ochr. kamieńców z rośl. pionierską (3220) wymaga: zachowanie warunków ich powstawania i rozwoju: naturalnych procesów erozji bocznej (także powyżej obszaru), transportu żwirowiska (także powyżej obszaru), akumulacji odyspów żwirowych (w obszarze); zachowania istniejących kamieńców, żwirowisk i odyspów; okresowego przemodelowywania kamieńców i odsypów przez zbliżony do naturalnego reżim hydrologiczny z okresowym występowaniem stanów wysokich przemodelowujących naturalnie koryto; wykluczenie niszczenia i przekształcania istniejących odsypów żwirowych i kamieńców w różnych fazach rozwoju. --- Właściwy stan ochr. nizinnych i podgórskich rzek ze zbiorowiskami włosieniczników (3260) wymaga: wskaźnik hydromorfologiczny HQA (RHS)>50; brak nowych sztucznych piętrzeń oraz dopływu ścieków; naturalne elementy morfologiczne: odsypy boczne, meandrowe, śródkorytowe, erodujące i stabilne podcięcia brzegów, naturalne wyspy i głazy w korycie; wykluczenie zamulania dnia. Wskaźniki fizykochemiczne wody w klasie I lub II. --- Właściwy stan ochr. zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych (6410) wymaga: zachow. zmiennowilgotnych i wilgotnych warunków siedliskowych, umożliw. jednak przynajmniej okazjonalne (niekoniecznie coroczne) koszenie. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan

165 Lp Kod obszaru chronionego 165 Nazwa obszaru chronionego Przedmioty ochrony od wód zależne Maculinea teleius Cel środowiskowy ochr. kumaka niz. wymaga: zachow. miejsc lęgowych, w postaci (zależnie od specyf. obszaru) stawów lub kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. traszki grzebieniastej wymaga: zachow. kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. głowacza białopłetwego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Mozaika mikrosiedlisk dna zawierająca kryjówki dla osobn. dorosłych, potencjalne tarliska, miejsca odrostu narybku. Brak zarybień w obwodzie rybackim powodujących wzrost populacji gat. gospodarczych zjadających głowacze. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%. --- Właściwy stan ochr. minoga strumieniowego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Występowanie mozaiki mikrosiedlisk potencjalnych tarłowych (odc. piaszczysto-żwirowe) i potenc. miejsc odrostu larw (namuły). Wzgl. liczebność >0,05 os./m2, obecne wszystkie kategorie wiekowe spośród trzech (ADULT, JUV, YOY) lub brak JUV. Udział >10% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. piskorza wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Gdy wyst. w starorzeczach, zachow. starorzeczy w stanie natur. Gdy wyst. w rowach, obecność namułów. Gdy wyst. w jeziorach, naturalność strefy brzeg. i litoralu. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%; udział >3% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. różanki wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Zarośn. wody przez roślinność >50%. Względna liczebność małży skójkowatych >0,1 os./m2. Gdy wyst. w jez. naturalność strefy litoralu i wyst. małży skójkowatych >0,1 os./m2. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, >25 osobn. <4 cm dług.; udział >20% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. czerwończyka nieparka wymaga: naturalne war. wodne siedliska łąkowego, lokalnie podmokłe i wilgotne, w tym jeśli dotyczy z zarośn. rowami z wyst. szczawi, ale umożliw. koszenie łąk. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. 11 PLH Żerkowice-Skała PLH PLH PLH Wrzosowisko Przemkowskie Żwirownie w Starej Olesznej Wrzosowiska Świętoszowsko- Ławszowskie 15 PLH Małomickie Łęgi 3130, 7150, 91E0, Luronium natans , 7150, 91E0, Castor fiber, Lampetra planeri, Leucorrhinia pectoralis, Ophiogomphus cecilia 3150, 6430, 91E0, 91F0, Castor fiber, Lutra lutra, Cobitis taenia, Cottus gobio, Lampetra planeri, Ophiogomphus cecilia Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. brzegów lub osuszanie den zbiorników wodnych ze zbiorowiskami z Littorelletea, Isoëto-Nanojuncetea (3130) wymaga: zachowanie reżimu zmian poziomu wód jezior/stawów. --- Właściwy stan ochr. obniżeń na podłożu torfowym z rośl. przygiełkową (7150) wymaga: poziom wody w przedziale 10 cm ppt - 2 cm npt. Brak sieci rowów i kanałów melioracyjnych oraz innych elementów infrastruktury melioracyjnej odwadniających torfowisko bądź infrastruktura melioracyjna w wystarczającym stopniu zneutralizowana na skutek podjętych działań ochronnych (zasypywanie rowów, budowa przegród itp.). --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. elizmy wodnej wymaga: stabilne parametry fizykochemiczne zb. wodnego. Brak ekspansji szuwarów, brak procesu zaniku stowarzyszonych rośl. lobeliowych, brak istotnych zmian odczynu, przewodnictwa, przejrzystości, N całk., P całk. wody. Brak presji humizacji i eutrofizacji. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. chronionych w obszarze gat. ryb wymaga (wg. najbardziej wymagającego gat.): Ciągłość ekologiczna - brak sztucznych przegród wyższych niż 15 cm. EFI+ w klasie I lub II. Jakość hydromorfologiczna (śr. arytm. ocen elementów: geometria koryta, substrat denny, charakterystyka przepływu, charakter i modyfikacja brzegów, mobilność koryta, ciągłość cieku wg PN-EN 14614) <2,5. Właściwy stan ochr. torfowisk przejściowych i trzęsawisk (7140) wymaga: bagienne, naturalne warunki wodne. Poziom wody nie głębiej niż 10 cm ppt. Brak sieci rowów i kanałów melioracyjnych oraz innych elementów infrastruktury melioracyjnej odwadniających torfowisko bądź infrastruktura melioracyjna w wystarczającym stopniu zneutralizowana na skutek podjętych działań ochronnych (zasypywanie rowów, budowa przegród itp.). --- Właściwy stan ochr. obniżeń na podłożu torfowym z rośl. przygiełkową (7150) wymaga: poziom wody w przedziale 10 cm ppt - 2 cm npt. Brak sieci rowów i kanałów melioracyjnych oraz innych elementów infrastruktury melioracyjnej odwadniających torfowisko bądź infrastruktura melioracyjna w wystarczającym stopniu zneutralizowana na skutek podjętych działań ochronnych (zasypywanie rowów, budowa przegród itp.). --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. bobra wymaga: tolerowanie działań bobrów. --- Właściwy stan ochr. minoga strumieniowego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Występowanie mozaiki mikrosiedlisk potencjalnych tarłowych (odc. piaszczysto-żwirowe) i potenc. miejsc odrostu larw (namuły). Wzgl. liczebność >0,05 os./m2, obecne wszystkie kategorie wiekowe spośród trzech (ADULT, JUV, YOY) lub brak JUV. Udział >10% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. zalotki większej wymaga: naturalna mozaika rośl. wynurzonej i pływającej. 2 lub więcej gat. makrofitów przyjaznych zalotce. Niska antropopresja na strefę brzegową, w tym niska presja wędk., brak intens. gosp. ryb., brak odwadniania i wypływu wód zanieczyszcz., brak nowych lub odtwarzanych rowów odwadn. W miejscach wyst. >10 samców./100 m transektu; >10 wylinek/10 m Właściwy stan ochr. trzepli zielonej wymaga: koryto cieku naturalne lub zrenaturyzowane (także spontan.), z dopuszcz. niewielkimi przekształceniami nie zmien. istotnie char. przepływu i brzegów. W miejscach wyst. >10 os./10 m. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. chronionych w obszarze gat. ryb wymaga (wg. najbardziej wymagającego gat.): Ciągłość ekologiczna - brak sztucznych przegród wyższych niż 10 cm. EFI+ w klasie I lub II. Jakość hydromorfologiczna (śr. arytm. ocen elementów: geometria koryta, substrat denny, charakterystyka przepływu, charakter i modyfikacja brzegów, mobilność koryta, ciągłość cieku wg PN-EN 14614) <2,5. Właściwy stan ochr. starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych (3150) wymaga: zaostrzone parametry fizykochemiczne: przezroczystość (wid. krążka Secchiego) >2,5 m (w płytszych do dna), niezależnie od współczyn. Schindlera; pokrycie pleustofitów <25%, a w starorzeczach <50% pow. wody. Brak gat. obcych i inwazyjnych z ew. wyjątk. dopuszczalnej moczarki kanad. ph 6,5-7,9. Przewodnictwo <600 mikros/cm. Brak zakwitów sinicowych. Wykluczenie presji dopływu zanieczyszczeń ze zlewni i złych form gosp. rybackiej, naturalna strefa brzegowa i litoral. W przypadku starorzeczy: naturalna dynamika i reżim hydrologiczny rzeki; dające możliwości powstawania nowych starorzeczy i naturalnego okresowego kontaktu z wodami rzecznymi starorzeczy istniejących. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. łęgowych lasów dębowo-wiązowo-jesionowych (91F0) wymaga: zalewy wodami rzecznymi raz na kilka lat. W przypadku łęgów poza zalewowymi dolinami rzecznymi - naturalne wilgotne warunki wodne. --- Właściwy stan ochr. bobra wymaga: tolerowanie działań bobrów. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. kozy wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Gdy wyst. w starorzeczach, zachow. starorzeczy w stanie natur. Gdy wyst. w rowach, obecność namułów. Gdy wyst. w jeziorach naturalność strefy brzeg. i litoralu. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%; udział >5% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. głowacza białopłetwego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Mozaika mikrosiedlisk dna zawierająca kryjówki dla osobn. dorosłych, potencjalne tarliska, miejsca odrostu narybku. Brak zarybień w obwodzie rybackim powodujących wzrost populacji gat. gospodarczych zjadających głowacze. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%. --- Właściwy stan ochr. minoga strumieniowego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Występowanie mozaiki mikrosiedlisk potencjalnych tarłowych (odc. piaszczysto-żwirowe) i potenc. miejsc odrostu larw (namuły). Wzgl. liczebność >0,05 os./m2, obecne wszystkie kategorie wiekowe spośród trzech (ADULT, JUV, YOY) lub brak JUV. Udział >10% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. trzepli zielonej wymaga: koryto cieku naturalne lub zrenaturyzowane (także spontan.), z dopuszcz. niewielkimi przekształceniami nie zmien. istotnie char. przepływu i brzegów. W miejscach wyst. >10 os./10 m.

166 Lp Kod obszaru chronionego 16 PLH PLH PLH PLB PLB Nazwa obszaru chronionego Dolina Dolnego Bobru Mopkowy tunel koło Krzystkowic Krośnieńska Dolina Odry Sudety Wałbrzysko- Kamiennogórskie Dolina Środkowej Odry 21 PLB Bory Dolnośląskie Przedmioty ochrony od wód zależne 3150, 6430, 91E0, 91F0, Castor fiber, Lutra lutra, Cobitis taenia, Cottus gobio, Lampetra planeri, Rhodeus sericeus amarus, Sabanejewia aurata, Ophiogomphus cecilia Ciconia nigra r, Crex crex r Cel środowiskowy Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. chronionych w obszarze gat. ryb wymaga (wg. najbardziej wymagającego gat.): Ciągłość ekologiczna - brak sztucznych przegród wyższych niż 10 cm. EFI+ w klasie I lub II. Jakość hydromorfologiczna (śr. arytm. ocen elementów: geometria koryta, substrat denny, charakterystyka przepływu, charakter i modyfikacja brzegów, mobilność koryta, ciągłość cieku wg PN-EN 14614) <2,5. Właściwy stan ochr. starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych (3150) wymaga: zaostrzone parametry fizykochemiczne: przezroczystość (wid. krążka Secchiego) >2,5 m (w płytszych do dna), niezależnie od współczyn. Schindlera; pokrycie pleustofitów <25%, a w starorzeczach <50% pow. wody. Brak gat. obcych i inwazyjnych z ew. wyjątk. dopuszczalnej moczarki kanad. ph 6,5-7,9. Przewodnictwo <600 mikros/cm. Brak zakwitów sinicowych. Wykluczenie presji dopływu zanieczyszczeń ze zlewni i złych form gosp. rybackiej, naturalna strefa brzegowa i litoral. W przypadku starorzeczy: naturalna dynamika i reżim hydrologiczny rzeki; dające możliwości powstawania nowych starorzeczy i naturalnego okresowego kontaktu z wodami rzecznymi starorzeczy istniejących. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. łęgowych lasów dębowo-wiązowo-jesionowych (91F0) wymaga: zalewy wodami rzecznymi raz na kilka lat. W przypadku łęgów poza zalewowymi dolinami rzecznymi - naturalne wilgotne warunki wodne. --- Właściwy stan ochr. bobra wymaga: tolerowanie działań bobrów. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. kozy wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Gdy wyst. w starorzeczach, zachow. starorzeczy w stanie natur. Gdy wyst. w rowach, obecność namułów. Gdy wyst. w jeziorach naturalność strefy brzeg. i litoralu. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%; udział >5% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. głowacza białopłetwego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Mozaika mikrosiedlisk dna zawierająca kryjówki dla osobn. dorosłych, potencjalne tarliska, miejsca odrostu narybku. Brak zarybień w obwodzie rybackim powodujących wzrost populacji gat. gospodarczych zjadających głowacze. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%. --- Właściwy stan ochr. minoga strumieniowego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Występowanie mozaiki mikrosiedlisk potencjalnych tarłowych (odc. piaszczysto-żwirowe) i potenc. miejsc odrostu larw (namuły). Wzgl. liczebność >0,05 os./m2, obecne wszystkie kategorie wiekowe spośród trzech (ADULT, JUV, YOY) lub brak JUV. Udział >10% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. różanki wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Zarośn. wody przez roślinność >50%. Względna liczebność małży skójkowatych >0,1 os./m2. Gdy wyst. w jez. naturalność strefy litoralu i wyst. małży skójkowatych >0,1 os./m2. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, >25 osobn. <4 cm dług.; udział >20% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. kozy złotawej wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Przynajmniej miejscami dno żwirowo-piaszczyste. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, >25 osobn. <4 cm dług.; udział >5% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. trzepli zielonej wymaga: koryto cieku naturalne lub zrenaturyzowane (także spontan.), z dopuszcz. niewielkimi przekształceniami nie zmien. istotnie char. przepływu i brzegów. W miejscach wyst. >10 os./10 m Alcedo atthis r, Anas querquedula r, Anser fabalis c, Anser fabalis w, Chlidonias hybridus r, Chlidonias leucopterus r, Crex crex r, Cygnus cygnus w, Cygnus cygnus w, Milvus migrans r, Milvus milvus r Ciconia nigra r, Cygnus cygnus r, Cygnus cygnus r, Grus grus r, Haliaeetus albicilla r, Milvus migrans r, Milvus milvus r, Porzana porzana r, Tetrao tetrix tetrix p, Tetrao urogallus p Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. bociana czarnego wymaga: zachow. bagiennych i podmokłych olsów, natur. charakteru cieków i drobnych akwenów śródleśnych. --- Właściwy stan ochr. derkacza wymaga: zachow. uwilgotnienia i wyklucz. odwadniania wilg. i podmokłych łąk. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. zimorodka wymaga: zachow. natur. dynamiki rzek, w tym natur. procesów erozji bocznej, powstawania, utrzymywania i rozwoju skarp (wyrw) brzegowych. --- Właściwy stan ochr. cyranki wymaga: zachow. natur. mozaiki mokradłowego krajobrazu, zwykle z udz. bagiennych podmokłych, ew. zalewanych łąk, z zabagnieniami, starorzeczami, drobnymi zb. wodnymi itp. --- Właściwy stan ochr. koncentracji gęsi zbożowej wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych, zwykle z udz. spokojnych zb. wodnych wykorzyst. jako noclegowiska. --- Właściwy stan ochr. zimowisk gęsi zbożowej wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych, zwykle z udz. spokojnych zb. wodnych wykorzyst. jako noclegowiska. --- Właściwy stan ochr. rybitwy białowąsej wymaga: zachow. aktualnych i umożliw. powstawanie potencjalnych miejsc lęgowych zwykle na skupieńiach rośl. pływającej; wyklucz. niepokojenia w koloniach lęg. Gdy gniazd.. na stawach zachow. ekstensywnej gospod. stawowej z zachow. rośl. pływającej i z ochroną kolonii rybitwy przed niepokojeniem. --- Właściwy stan ochr. rybitwy białoskrzydłej wymaga: zachow. aktualnych i umożliw. powstawanie potencjalnych miejsc lęgowych, zwykle mechowisk i podmokłych szuwarów, dużych otwartych kompleksów bagiennych z dominacją tych siedlisk, niekiedy skupień rośl. pływającej; wyklucz. niepokojenia w koloniach lęg. Gdy gniazd.. na stawach zachow. ekstensywnej gospod. stawowej z zachow. rośl. pływającej i z ochroną kolonii rybitwy przed niepokojeniem. --- Właściwy stan ochr. derkacza wymaga: zachow. uwilgotnienia i wyklucz. odwadniania wilg. i podmokłych łąk. --- Właściwy stan ochr. zimowisk łabędzia krzykliwego wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych. --- Właściwy stan ochr. zimowisk łabędzia krzykliwego wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych. --- Właściwy stan ochr. kani czarnej wymaga: zachow. akwenów i ter. podmokłych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. kani rudej wymaga: zachow. akwenów i ter. podmokłych w krajobrazie. [Wymaga wg proj. planu ochrony: Poprawienie czystości wód powierzchniowych. Projektowanie nowych wałów przeciwpowodziowych tylko w oddaleniu od koryta rzeki w oddaleniu od koryta rzeki. Utrzymanie naturalnego kompleksu ekosystemów wodnych i siedlisk zależnych od wody. Wykonywanie konserwacji i zabezpieczania urządzeń wodnych poza okresem lęgowym ptaków (w terminie ). Przy odbudowie i konserwacji ostróg i opasek, wykonywanie prac głównie z wody, z wykorzystaniem naturalnego materiału (kamień, faszyna). W przypadku podmycia, obsunięcia lub zerwania brzegu wprowadzenie korekty profilu zerodowanych skarp poprzez utworzenie na skarpie pionowej ściany o wymiarach ok. 1,5 m. na 1,5 m. Pozostawienie powalonych do wody drzew oraz unikanie wycinki drzew w linii brzegowej (z wyjątkiem realizacji zadań związanych z wymogami ochrony przeciwpowodziowej). Zachowanie pasów szuwarów i zarośli nadwodnych. Zachow. okresowo zalewanych lasów łęgowych w międzywalu doliny Odry.]. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. bociana czarnego wymaga: zachow. bagiennych i podmokłych olsów, natur. charakteru cieków i drobnych akwenów śródleśnych. --- Właściwy stan ochr. łabędzia krzyliwego wymaga: zachow. w stanie natur. zbiorn. Wodnych, na których gniazduje. --- Właściwy stan ochr. łabędzia krzyliwego wymaga: zachow. w stanie natur. zbiorn. Wodnych, na których gniazduje. --- Właściwy stan ochr. żurawia wymaga: zachowania mozaiki mokradeł w krajobrazie, w tym zachow. zabagnień i wyklucz. ich odwadniania. --- Właściwy stan ochr. bielika wymaga: zachow. spokojnej tafli i obrzeży wody jako miejsca żerowania. --- Właściwy stan ochr. kani czarnej wymaga: zachow. akwenów i ter. podmokłych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. kani rudej wymaga: zachow. akwenów i ter. podmokłych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. kropiatki wymaga: zachow. bagiennego char. terenu: bagiennych niskich szuwarów z oczkami wody, turzycowisk. --- Właściwemu stanowi ochrony cietrzewia może sprzyjać: zachow. war. wodnych, w tym bagiennego char. torfowisk. --- Właściwemu stanowi ochrony głuszca może sprzyjać, jeśli dotyczy obszaru, zachowanie zabagnień lub charakteru borów bag. Źródło: Ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) i obszarów chronionych, KZGW, Gliwice, październik 2013r. 166

167 Gatunki roślin i zwierząt oraz siedliska objęte ochroną Gatunki oraz siedliska chronione zostały przedstawione na mapach w Załączniku nr Rzeka Bystrzyca Położenie geograficzne Bystrzyca przebiega przez 12 gmin leżących w województwie dolnośląskim na terenie powiatów: kłodzkiego (gmina Nowa Ruda), średzkiego (gmina Mirkinia), świdnickiego (gminy: Świdnica, Marcinowice, Żarów), wałbrzyskiego (gminy: Jedlina-Zdrój, Głuszyca, Walim, Kąty Wrocławskie, Mietków, Sobótka) oraz miasta Wrocław. Rysunek 27. Lokalizacja rzeki Bystrzyca na tle granic administracyjnych powiatów i gmin Zgodnie z regionalizacją fizyczno-geograficzną Polski (J. Kondracki 2013r.) analizowany odcinek rzeki Bystrzycy przebiega przez następujące mezoregiony: Góry Kamienne (332.43), Obniżenie Noworudzkie (332.46), Góry Sowie (332.44), Obniżenie Podsudeckie (332.15), Równinę Świdnicką (332.12), Równinę Wrocławską ( ), Pradolinę Wrocławską (318.52). 167

168 Rzeka Bystrzyca przepływa przez dwie prowincje tj. Sudety z Przedgórzem Sudeckim oraz Nizinę Środkowopolską. Sudety Środkowe pod względem geologicznym stanowią nieckę, której oś przebiega zgodnie z ogólnym kierunkiem Sudetów z północnego zachodu na południowy wschód. Obrzeżenie niecki budują prekambryjskie metamorficzne bloki Gór Sowich na północy oraz Orfickich i Bystrzyckich na południu. Na podłożu prekambryjskim zalegają wypełniające nieckę utwory dewonu, karbonu i permu. Najmłodszą formację stanowią kredowe piaskowce ciosowe. W spodzie niecki występują mało odporne utwory karbońskie, które wyłaniają się na jej brzegach tworząc pasy subsekwentnych obniżeń śródgórskich, do których należy Brama Lubawska i Obniżenie Nowej Rudy. Z okresu permskiego pochodzą odporne na wietrzenie pokładowe i żyłowe porfiry, które budują Góry Wałbrzyskie i Kamienne Budowa geologiczna Część źródłowa zlewni rzeki Bystrzycy obejmuje Sudety, zbudowane w dużej mierze ze skał metamorficznych oraz plutonicznych i stanowiąccych północno zachodnie obrzeże masywu czeskiego, są pasmem waryscyjskim, odmłodzonych w paleogenie. W obrębie cokołu krystalicznego występują dwa elementy dyspersyjne wypełnione seriami osadowymi wieku od karbonu po kredę. W nadkładzie tych utworów występują niekiedy pokrywy osadów neogenu i czwartorzędu o zmiennej miąższości. Większa cześć zlewni leży w obrębie bloku przedsudeckiego, który zbudowany jest ze skał proterozoiku i paleozoiku. Istotnym elementem jego budowy geologicznej są rynnowe rozcięcia kompleksu ilastego do głębokości metrów sięgające miejscami podłoża krystalicznego [4] Gleby Wytworzenie się określonych profilów glebowych oraz ich przydatność rolnicza pozostaje w ścisłym związku z budową geologiczną i morfologią danego obszaru. Natomiast skład mineralny i właściwości gleb są uzależnione przede wszystkim od rodzaju skały macierzystej, panującego klimatu i występującej szaty roślinnej. Na analizowanym obszarze znajdują się gleby związane z utworami rzecznymi, głównie mady rzeczne, zaliczane do kompleksu pszennego dobrego i pszenno-żytniego Wody powierzchniowe Hydrografia Bystrzyca jest lewostronnym dopływem Odry. Swój początek bierze na wysokości ok. 618 m n.p.m. pod Leszczyńcem w Górach Suchych, które są częścią Gór Kamiennych. Biegnie 168

169 przez Sudecki Uskok Brzeżny, a następnie Pogórze Sudeckie i Nizinę Śląską. Całkowita długość Bystrzycy wynosi 103,38 km, natomiast powierzchnia jej zlewni wynosi 1781,3 km 2. Średni spadek zlewni waha się od 21,2 % w górnym biegu do 7 % w dolnym biegu. Zlewnia Bystrzycy położona jest w regionie wodnym Środkowej Odry. Największymi jej dopływami są: Piława, Czarna Woda, Strzegomka i Pełcznica. Inne istotne dopływy Bystrzycy to: Witoszówka, Mydlana Woda, Młynówka, Walimka, Kosarzewka, Łękawica, Młynówka, Podolszyna, Rogozówka, Ryńka, Stabłówka oraz Stanówka. Układ sieci rzecznej jest typu dendrycznego z elementami typu równoległego (lewostronna część zlewni rzeki Piławy) oraz promienistego (głównie międzyrzecze Bystrzycy i Piławy w rejonie Gór Wałbrzyskich i Wielkiej Sowy oraz zlewnia Czarnej Wody w rejonie Ślęży i Raduni). Rysunek 28. Zlewnia Bystrzycy z zaznaczeniem obszaru analizy Jednolite części wód powierzchniowych W niniejszym opracowaniu szczegółową analizą objęto te JCWP, na obszarze których planowana jest realizacja inwestycji. Podział obszaru dorzecza Bystrzycy na jednolite części wód powierzchniowych (JCWP) wraz z zaznaczeniem przebiegu analizowanej inwestycji przedstawiono na zamieszczonej poniżej mapie poglądowej oraz zestawiono w poniższej tabeli. 169

170 Wrocławiu wraz ze strategiczną oceną oddziaływania na środowisko, dotyczącą zaplanowanych w tym 170 Rysunek 29. Bystrzyca na tle JCWP

171 Tabela 17. Wykaz JCWP w obrębie rzeki Bystrzyca Lp. Europejski kod JCWP Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Nazwa JCWP 1 PLRW Bystrzyca, zb. Mietków 2 PLRW Witoszówka 3 PLRW Jabłoniec 4 PLRW Dopływ z Klecina 5 PLRW Dryżyna 6 PLRW Grzmiąca 7 PLRW Młynówka 8 PLRW Dopływ spod Pietrzykowic 9 PLRW Karczycki Potok 10 PLRW Radakówka 11 PLRW Czarna Woda od Potoku Sulistrowickiego do Bystrzycy 12 PLRW Bystrzyca od zb. Mietków do Strzegomki 13 PLRW Strzegomka od Pełcznicy do Bystrzycy 14 PLRW Bystrzyca od Strzegomki do Odry 15 PLRW Odra w granicach Wrocławia 16 PLRW Odra od gr. Wrocławia do Wałów Śląskich 17 PLRW Uchodza 18 PLRW Bystrzyca od źródła do Walimki 19 PLRW Młynówka 20 PLRW Złotnica 21 PLRW Bystrzyca od Walimki do Piławy 22 PLRW Bystrzyca od Piławy do zb. Mietków 23 PLRW Piława od Gniłego Potoku do Bystrzycy Ocena stanu JCWP Aktualny stan jednolitych części wód powierzchniowych przedstawiono na podstawie oceny stanu wykonanej przez WIOŚ na podstawie badań monitoringowych przeprowadzonych w latach Poniżej w tabeli przedstawiono wykaz JCWP w obrębie analizowanego obszaru wraz z oceną ich stanu. 171

172 Lp. Tabela 18. Wykaz JCWP w obrębie analizowanego obszaru wraz z oceną ich stanu Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 1 PLRW Nazwa JCWP Bystrzyca, zb. Mietków SCWP Typ JCW* Status JCW** SO SZCW 2 PLRW Witoszówka SO SZCW Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) przekroczenie wskaźników: m3, m4, m2, i1, i2, i3 przekroczenie wskaźników i1, i3 uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfolog icznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) art.4 ust. 3 a (iii) nieznane Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstw a **** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) Stan/potencjał ekologiczny Stan chemiczny Aktual ny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana zapora zbiornika dobry niezagrożona - - SŁABY DOBRY ZŁY M jaz,korekcja progowa,zabudowa podłuzna na całym biegu zły niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY M 3 PLRW Jabłoniec SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY PSD ZŁY M 4 PLRW Dopływ z Klecina SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY NM 5 PLRW Dryżyna SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY NM 6 PLRW Grzmiąca SO NAT dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY NM 7 PLRW Młynówka SO SZCW przekroczenie wskaźników: i1, i2, i3 nieznane jaz,zabudowa podłuzna na całym biegu dobry niezagrożona - - SŁABY PSD ZŁY NM 8 PLRW Dopływ spod Pietrzykowic SO NAT dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY NM 9 PLRW Karczycki Potok SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY NM 10 PLRW Radakówka SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY NM 11 PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW Czarna Woda od Potoku Sulistrowickiego do Bystrzycy Bystrzyca od zb. Mietków do Strzegomki Strzegomka od Pełcznicy do Bystrzycy Bystrzyca od Strzegomki do Odry Odra w granicach Wrocławia Odra od gr. Wrocławia do Wałów Śląskich SO SZCW przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4, i3 nieznane 3 jazy,4 stopnie,zabudowa podłuzna na całym biegu zły niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD_sr ZŁY M SO NAT dobry niezagrożona - - DOBRY PSD ZŁY M SO NAT zły niezagrożona - - SŁABY PSD ZŁY M SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY M SO SZCW SO SZCW przekroczenie wskaźników: m2 i m4, m3 przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4 nieznane nieznane 4 jazy, Istotna jako tranzyt dla ryb dwuśrodowiskowych i odtworzenia ciągłości do Nysy Kłodzkiej i dopływów w górnym biegu w Republice Czeskiej jaz, przepławka komorowa, zabudowa podłuzna na całym biegu, stotna jako tranzyt dla ryb dwuśrodowiskowych i odtworzenia ciągłości dopływów w górnym biegu i w Republice Czeskiej zły zagrożona 4(7) - 1 zły zagrożona 4(7) - 1 Z uwagi na planow.działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpowodziowa, niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środowiskowych. Z uwagi na planow.działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpowodziowa, niemożliwe jest osiągnięcie DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO DOBRY DOBRY M SŁABY PSD ZŁY M

173 Lp. Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP Nazwa JCWP SCWP Typ JCW* Status JCW** Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfolog icznych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw Funkcjonalność przepławki jest mała, ryby nie forsują górnych komór Ocena stanu/poten cjału ekologiczneg o (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowy ch (wg PGW na lata ) Typ odstępstw a **** (wg PGW na lata ) Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) przez JCW założonych celów środowiskowych. Stan/potencjał ekologiczny 17 PLRW Uchodza SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY PSD_sr ZŁY NM 18 PLRW Bystrzyca od źródła do Walimki SO SZCW przekroczenie wskaźników: i1, i3 nieznane jaz,zabudowa podłużna na całym biegu Stan chemiczny Aktual ny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M 19 PLRW Młynówka SO NAT zły niezagrożona - - DOBRY DOBRY DOBRY M 20 PLRW Złotnica SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M 21 PLRW PLRW PLRW Bystrzyca od Walimki do Piławy Bystrzyca od Piławy do zb. Mietków Piława od Gniłego Potoku do Bystrzycy SO SZCW SO SZCW SO SZCW przekroczenie wskaźników: m4, m3, m2, i3, i1 przekroczenie wskaźników: m3, i1, i3 przekroczenie wskaźników: m2, m3, m4, i2, i3 nieznane nieznane nieznane 14 korekcji progowych,zabudowa podłużna na całym biegu odtwarza się seminaturalne koryto migracje ryb odcięte zaporą zbiornika w Mietkowie zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M zły niezagrożona - - UMIARKOWANY PSD ZŁY NM zły zagrożona 4(4) - 1 Stopień zanieczysz. wód spowod. rodzajem zagospod. zlewni, uniemożliwia osiągnięcie założonych celów środowiskowych. Brak jest środków technicznych umożliwiających przywrócenie odpowiedniego stanu wód w wymaganym okresie czasu. UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M Źródło: Ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) i obszarów chronionych, KZGW, Gliwice, październik 2013r. ***Wskaźniki oceny stanu ilościowego i morfologicznego stosowane do wstępnego wyznaczania silnie zmienionych jednolitych części wód rzecznych i scalonych części wód: i1 - Sumaryczna pojemność czynna zbiorników retencyjnych odniesiona do średniego rocznego odpływu z wielolecia ( ) w przekroju zamykającym zlewnię części wód i2 - Łączna suma poborów bezzwrotnych wód powierzchniowych odniesiona do przepływu średniego niskiego z wielolecia pseudonaturalnego ( ) w przekroju zamykającym zlewnię części wód i3 - Wskaźnik zaburzenia reżimu hydrologicznego, wynikającego z istotnych zmian w zagospodarowaniu zlewni części wód, wyrażony bezwzględną wartością dopełnienia do 1 stosunku przepływu SSQ z ostatniego wielolecia ( ) i przepływu SSQ z wielolecia pseudonaturalnego ( ) i4 - Wskaźnik zachowania kryterium przepływu nienaruszalnego m1 - Łączna długość obwałowania cieków istotnych w zlewni części wód odniesiona do sumarycznej długości brzegów cieków istotnych (podwójna długość rzeki) m2 - Sumaryczna wysokość zinwentaryzowanych budowli piętrzących odniesiona do sumy spadów cieków istotnych w zlewni części wód m3 - Sumaryczna długość części cieku odciętych przez budowle poprzeczne o spadzie h> 0,4 m lub 0,7 m (w zależności od typu cieku) odniesiona do długości wszystkich cieków istotnych m4 - Łączna długość odcinków rzek, na których prowadzone były prace regulacyjne (zabudowa podłużna oraz udokumentowana zmiana biegu rzeki) odniesiona do sumarycznej długości cieków istotnych 173

174 Wody podziemne Zlewnia Bystrzycy znajduje się w obrębie jednostki geologicznej blok przedsudecki. Na przedpolu Sudetów główny poziom użytkowy występuje przeważnie w piaszczystych utworach trzeciorzędu, niekiedy czwartorzędu. Poziomy użytkowe w utworach czwartorzędu występują na całym obszarze, jednak najbardziej perspektywiczne struktury wodonośne położone są w dolinie Bystrzycy. W osadach czwartorzędowych warstwy wodonośne formują liczne, przeważnie płytkie zbiorniki wód podziemnych w utworach fluwioglacjalnych i rzecznych. Miąższy trzeciorzędowy kompleks ilasty, poprzeławicany jest licznymi warstwami osadów piaszczystych i tworzy wielowarstwowy, często bardzo rozczłonkowany, system wodonośny i zmiennych miąższościach. Najczęściej wyróżnia się 2 trzeciorzędowe poziomy wodonośne na głębokościach od 10 do około 150 metrów. Górne poziomy wodonośne są w kontakcie hydraulicznym z wodami czwartorzędowego poziomu rynnowego struktur kopalnych, natomiast dolne poziomy kontaktują się z wodami niżej położonego kompleksu paleozoiczno-prekambryjskiego bloku przedsudeckiego [1]. W obrębie analizowanego obszaru występuje główny zbiornik wód podziemnych (GZWP) nr 319 Subzbiornik Prochowice-Środa Śląska. Jednolite części wód podziemnych Analizowany obszar leży w obrębie jednolitej części wód podziemnych nr 108 (zgodnie z obowiązującym podziałem na 161 JCWPd). Podział obszaru dorzecza Bystrzycy na jednolite części wód podziemnych (JCWPd) wraz z zaznaczeniem przebiegu analizowanej inwestycji przedstawiono na zamieszczonej poniżej mapie poglądowej. 174

175 Rysunek 30. Analizowany odcinek rzeki Bystrzycy na tle JCWPd Ocena stanu JCWPd Ocena stanu wód podziemnych określana jest na podstawie wyników monitoringu jakości wód podziemnych [10]. Ocena odnosi się do jednolitych części wód podziemnych. W roku 2012 stan chemiczny oraz ilościowy jednolitych części wód podziemnych na analizowanym obszarze został określony jako dobry. Dla spełnienia wymogu niepogarszania stanu części wód, dla części wód będących w co najmniej dobrym stanie chemicznym i ilościowym, celem środowiskowym będzie utrzymanie tego stanu Różnorodność przyrodnicza obszaru Korytarze ekologiczne Korytarz ekologiczny Doliny Bystrzycy łączy stosunkowo dobrze zachowane tereny leśne w Sudetach z jednym z najlepiej wykształconych na terenie Polski korytarzem ekologicznym doliny Odry. W dolinie Bystrzycy doskonale widoczny jest system teras rzecznych - płaskich, dość rozległych, porośniętych wyjątkowo pięknymi lasami grądowymi. 175

176 Analizowany odcinek rzeki Bystrzyca przebiega przez następujące rodzaje sieci ekologicznej: w strefie zachodniej: korytarze ekologiczne o znaczeniu krajowym i międzynarodowym, w strefie południowo-centralnej: korytarz ekologiczny o znaczeniu międzynarodowym. Poniżej na mapie przedstawiono przebieg korytarzy ekologicznych i obszarów węzłowych na tle analizowanego obszaru. Rysunek 31. Analizowany odcinek rzeki Bystrzyca na tle korytarzy ekologicznych i obszarów węzłowych Obszary chronione w tym obszary Natura 2000 Analizowany odcinek rzeki Bystrzyca przebiega przez następujące obszary chronione: Parki Krajobrazowe, Obszar Chronionego Krajobrazu, Rezerwat oraz obszary Natura

177 Rysunek 32. Analizowany odcinek rzeki Bystrzyca na tle obszarów chronionych Poniżej w tabeli zestawiono charakterystyki w/wym. obszarów chronionych. Tabela 19. Wykaz obszarów chronionych, przez które przebiega analizowany obszar Kod obszaru Nazwa obszaru Lp chronionego chronionego PARKI KRAJOBRAZOWE: 1 PK114 2 PK Park Krajobrazowy Gór Sowich Park Krajobrazowy Dolina Bystrzycy Wartość przyrodnicza Utworzony w 1991r. rozporządzeniem Nr 7/91 Wojewody Wałbrzyskiego z 8 listopada 1991 r. ( Dziennik Urzędowy Województwa Wałbrzyskiego Nr 15, poz. 159 z późniejszymi zmianami) zajmuje pow ha. Położony jest w Sudetach Środkowych. Głównym walorem obszaru jest duża lesistość. Większość obszaru Parku porastają lasy dolnoreglowe: świerkowe, bukowe lub mieszane, często z domieszką innych gatunków. W najwyżej położonych partiach Wielkiej Sowy, Kalenicy i Słonecznej, występuje bór świerkowy regla górnego, z płatami sztucznie wprowadzonej kosodrzewiny. Występujące tu gatunki chronione to cis pospolity, barwinek pospolity, bluszcz pospolity, wawrzynek wilczełyko i inne. W faunie dominują wyraźnie gatunki eurosyberyjskie m.in. lis i kuna leśna. Liczne są także środkowoeuropejskie. Z większych zwierząt mają tu siedliska jelenie, sarny i dziki. Utworzony rozporządzeniemnr 17 Wojewody Wrocławkiego z 27 października 1998r.( Dziennik Urzędowy Wojewody Wrocławkiego Nr 19, poz. 210 z późniejszymi zmianami). Utworzony w 1998r., zajmuje pow ha. Na terenie Parku największą rolę odgrywają fitocenozy leśne. Zdecydowana większość drzewostanów należy do klasy lasów o najwyższych walorach ekologicznych. Są to lasy występujące na

178 Lp Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 178 Nazwa obszaru chronionego OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU: 3 OCHK107 REZERWATY: Góry Bardzkie i Sowie 4 REZ1285 Góra Choina NATURA 2000: 5 PLH Ostoja Nietoperzy Gór Sowich 6 PLH Góry Kamienne Wartość przyrodnicza żyznych i podmokłych siedliskach o stosunkowo bogatym runie leśnym. Głównymi gatunkami lasotwórczymi są: grab, jesion, lipa drobnolistna i dąb szypułkowy, rosnące zarówno w grądach, łęgach jak i zbiorowiskach przejściowych. Do najcenniejszych zaliczyć należy fitocenozy łęgu wiązowojesionowego oraz grądu. Partie nieleśne zajmują przeważnie pola i łąki. Na obszarze Parku stwierdzono występowanie 18 gatunków chronionych roślin, 118 gatunków ptaków oraz 17 gatunków ryb. Utworzony r. uchwałą Nr 35/81 WRN w Wałbrzychu z dnia 28 października 1981 r. w sprawie utworzenia na terenie województwa Wałbrzyskiego PK i OChK (Dziennik Urzędowy Województwa Wałbrzyskiego Nr 5 z dnia r. poz. 46 z późniejszymi zmianami). Obszar o powierzchni ,3 ha, stanowi naturalną otulinę Parku Krajobrazowego Gór Sowich. Obejmuje swym zasięgiem główne grzbiety górskie dwóch pasm Sudetów Środkowych: Góry Bardzkie w całości, oraz północną i południową część Gór Sowich, wraz ze znajdującymi się w ich obrębie: rezerwatami przyrody, utworami geologicznymi, korytarzami ekologicznymi oraz wartościowymi krajobrazowo terenami o różnych ekosystemach. Góry Sowie i Bardzkie na terenie obszaru tworzą, jeden długi grzbiet górski, ciągnący się od przełęczy Kłodzkiej na wschodzie, aż po przełomową dolinę Bystrzycy na zachodzie. Grzbiet w wielu miejscach poprzecinany jest przełęczami, a zbocza ponacinane licznymi dolinami górskich potoków, co spowodowało fragmentaryczne wykształcenie się roślinności charakterystycznej dla regla górnego. Obszar obejmuje głównie tereny leśne, obrzeża a także łąki górskie i bliźniaczyska. Na obszarze występuje kilka typów siedlisk, szczególnie cenne są duże obszary żyznych i kwaśnych buczyn, acidofilne dąbrowy oraz zbiorowiska lasów łęgowych nad górskimi potokami. Występuje tu prawie 70 ha lasów jaworowych i klonowo-lipowych, co stanowi blisko 15% całkowitej powierzchni tych lasów na terenie Dolnego Śląska. Utworzony r. zarządzeniem MLiPD z dnia 27 listopada1957 r. ( MP Nr 101 poz.589 ). Rezerwat został utworzony w 1957 r. na obszarze 19,13 ha. Chroni piękny mieszany starodrzew bukowo-dębowy z domieszką jesionów, lip, wiązów i jaworów porastający wzgórze z ruinami piastowskiego zamku Grodno w Zagórzy Śląskim. Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Obszar o pow ,86 ha, obejmuje większość pasma Gór Sowich. W obszarze zlokalizowane są cenne obiekty miejsca zimowania gatunków nietoperzy stanowiących przedmioty ochrony obszaru Natura 2000 mopka Barbastella barbastellus, nocka dużego Myotis myotis, nocka Bechsteina Myotis bechsteinii. Oprócz nietoperzy, na terenie ostoi zlokalizowano cenne stanowiska motyli modraszka telejusa Phengaris teleius oraz modraszka nausitousa Phengaris nausitous. Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: ,85 ha. Obszar jest ważną częścią korytarza ekologicznego Sudetów. Jest to jedyny, dobrze zachowany obszar pomiędzy Karkonoszami i Górami Stołowymi. Występują tu następujące siedliska z zał. I Dyrektywy Siedliskowej: 3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskiem włosieniczników, 6110 Skały wapienne i neutrofilne z roślinnością pionierską,

179 Lp Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 7 PLH PLH Nazwa obszaru chronionego Przeplatki nad Bystrzycą Łęgi nad Bystrzycą Wartość przyrodnicza 6190 Naskalne, subpontyjskie murawy, 6210 Murawy kserotermiczne, 6230 Bogate florystycznie górskie i niżowe murawy bliźniaczkowe, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6510 Niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 6520 Górskie łąki konietlicowe i mietlicowe użytkowane ekstensywnie, 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska, 7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk, 8150 Środkowoeuropejskie wyżynne piargi i gołoborza krzemianowe, 8220 Ściany skalne i urwiska krzemianowe, 8310 Jaskinie nieudostępnione do zwiedzania, 9110 Kwaśne buczyny, 9130 Żyzne buczyny, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9180 Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach, 91D0 Bory i lasy bagienne, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 7 gatunków ssaków: 1308 Mopek, 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra, 1323 Nocek Bechsteina, 1321 Nocek orzęsiony, 1324 Nocek duży, 1303 Podkowiec mały, 4 gatunki bezkręgowców: 1060 Czerwończyk nieparek, 1061 Modraszek, 1059 Modraszek telejus, 1084 Pachnica dębowa, 2 gatunki ryb: 1096 Minóg strumieniowy, 1145 Piskorz, 1 gatunek płazów: 1166 Traszka grzebieniasta oraz wiele gatunków ptaków (m.in.: bocian czarny, bocian biały, trzmielojad, kania czarna, błotniak stawowy, jarząbek, derkacz, puchacz, sóweczka, włochatka, zimorodek, dzięcioł zielonosiwy, dzięcioł czarny, dzięcioł trójpalczasty, jarzębatka, muchołówka mała, gąsiorek, ortolan). Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Obszar o pow ha. Znaczną część obszaru stanowią lasy mieszane. Pozostałą cześć stanowią siedliska rolnicze oraz łąki. Obszar jest kluczowy dla zachowania populacji Hypodryas maturna w całej Polsce południowozachodniej ze względu na największą populację w tym regionie. Stwierdzono tu następujące typy siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej: 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskiem włosieniczników, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6510 Niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowowiązowo-jesionowe. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 4 gatunki ssaków: 1308 Mopek, 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra, 1324 Nocek duży, 5 gatunków bezkręgowców: 6169 Przeplatka maturna, 1037 Trzepla zielona, 1084 Pachnica dębowa, 6179 Modraszek nausitous, 6177 Modraszek telejus oraz 2 gatunki ryb: 1145 Piskorz, 1134 Różanka. Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Obszar o pow ,43 ha, obejmuje dolinę rzeki Bystrzycy od Kątów Wrocławskich do Leśnicy we Wrocławiu, a także odcinek doliny Strzegomki od Stoszyc do ujścia tej rzeki do Bystrzycy. Obszar stanowi uzupełnienie sieci w zakresie ochrony siedlisk związanych z doliną dużej rzeki, a zwłaszcza lasów łęgowych i grądów oraz łąk - trzęślicowych i selernicowych, typowo tu wykształconych i świetnie zachowanych. Na całym obszarze dominują zbiorowiska leśne oraz mozaika łąk, pastwisk i pól uprawnych. Stwierdzono tu następujące typy siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej: 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskiem włosieniczników, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6440 Łąki selernicowe, 6510 Niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 9110 Kwaśne

180 Lp Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego Nazwa obszaru chronionego 9 PLH Dolina Widawy Wartość przyrodnicza buczyny, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9190 Pomorski kwaśny las brzozowodębowy, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe. Występują tu następujące gatunki z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 4 gatunki ssaków: 1308 Mopek, 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra, 1324 Nocek duży, 2 gatunki płazów: 1166 Traszka grzebieniasta, 1188 Kumak nizinny, 7 gatunków bezkręgowców: 1088 Kozioróg dębosz, 1052 Przeplatka maturna, 1060 Czerwończyk nieparek, 1061 Modraszek, 1059 Modraszek telejus, 1037 Trzepla zielona, 1084 Pachnica dębowa, 2 gatunki ryb: 1145 Piskorz, 1134 Różanka oraz 13 gatunków ptaków: A229 Zimorodek, A031 Bocian biały, A030 Bocian czarny, A084 Błotniak łąkowy, A122 Derkacz, A238 Dzięcioł średni, A236 Dzięcioł czarny, A379 Ortolan, A321 Muchołówka białoszyja, A127 Żuraw, A338 Gasiorek, A074 Kania ruda, A072 Trzmielojad. Brak aktu prawnego powołującego obszar ochrony. Powierzchnia obszaru: ha. Obejmuje dolinę dolnego biegu Widawy i 8- mio kilometrowy odcinek doliny Odry poniżej ujścia Widawy. W obszarze znajdują się przede wszystkim nadbrzeżne zbiorowiska roślinne, w tym lasy łęgowe. Najistotniejszą wartością są dobrze zachowane lasy łęgowe dębowo - wiązowo - jesionowe, zajmujące 30% powierzchni obszaru; stosunkowo często występują lasy grądowe. W granicach obszaru stwierdzono występowanie niewielkich płatów łęgów wierzbo - topolowych, starorzeczy, ziołorośli nadrzecznych, łąk selernicowych (Cnidion dubii), łąk trzęślicowych (Molinion caeruleae). Z gatunków wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG najważniejsza jest bogata fauna bezkręgowców. Znajduje się tutaj bardzo liczna populacja barczatki kataks oraz przeplatki maturny. Łącznie w obszarze występuje 16 gatunków zwierząt z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Dolina Widawy ma jednocześnie duże znaczenie jako część korytarza ekologicznego Odry. Obszar pozwala zwierzętom ominąć barierę jaką stanowi miasto Wrocław. Występuje tu 10 siedlisk z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, 3270 Zalewana muliste brzegi rzek, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne, 6440 Łąki selernicowe, 6510 Niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 9170 Grąd środkowoeuropejski, 9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe. Występowanie 9 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej: A072 Trzmielojad, A073 Kania czarna, A229 Zimorodek, A234 dzięcioł zielonosiwy, A236 Dzięcioł czarny, A238 Dzięcioł średni, A272 Podróżniczek, A321 Muchołówka białoszyja, A338 Gąsiorek. Występowanie 5 gatunków ssaków z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1308 Mopek, 1318 Nocek łydkowłosy, 1324 Nocek duży, 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra. Występowanie 2 gatunków płazów z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1166 Traszka grzebieniasta, 1188 Kumak nizinny. Występowanie 5 gatunków ryb z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1124 Kiełb białopłetwy, 1134 Różanka, 1145 Piskorz, 1146 Koza złotawa, 1149 Koza. Występowanie 7 gatunków bezkręgowców z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: 1052 Przeplatka maturna, 1059 Modraszek telejus, 1060 Czerwończyk nieparek, 1061 Modraszek nausitous, 1074 Barczatka kataks, 1084 Pachnica dębowa, 1086 Zgniotek cynobronowy, 1088 Kozioróg dębosz. 180

181 Lp Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Kod obszaru chronionego 10 PLB PLB Nazwa obszaru chronionego Sudety Wałbrzysko- Kamiennogórs kie Zbiornik Mietkowski Wartość przyrodnicza Utorzony r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 w sprawie OSO Natura Powierzchnia obszaru: ,91 ha. Obszar jest skali Polski istotną ostoją lęgową dla wielu rzadkich i ginących gatunków ptaków, szczególnie tych związanych z lasami i ekstensywnie użytkowanymi łąkami. Na szczególną uwagę zasługują znaczne populacje lęgowe puchacza, sóweczki, dzięcioła zielonosiwego, a także bociana czarnego, włochatki, derkacza i gąsiorka. Występują tutaj również min. sokół wędrowny, cietrzew, czeczotka (PCKZ). Góry te są ponadto bardzo ważną częścią korytarza ekologicznego Sudetów, łącząc Góry Stołowe i Sowie z Karkonoszami, Rudawami Jamowickimi i Górami Kaczawskimi. Utorzony r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 05 września 2007 r. zmieniające rozporzadzenie w sprawie OSO Natura Obszar o pow ,89 ha, obejmuje zbiornik retencyjny, utworzony na Bystrzycy. Zbiornik Mietków charakteryzuje się dużymi wahaniami poziomu wody, co sprzyja odsłanianiu błot, stanowiących atrakcyjne miejsca żerowiskowe dla ptaków wodno-błotnych. Efektem wydobywania żwiru ze zbiornika są zwałowiska ziemi, tworzące przy niższych i średnich stanach wody małe wyspy - miejsce gniazdowania mew i rybitw. Roślinność wodna zbiornika jest bardzo uboga. Tylko w najpłytszych miejscach rosną kępy trzciny i pałki. Zbiornik otoczony jest niskim wzniesieniami w większości zajętymi pod rozmaite uprawy, takie jak: kukurydza, rzepak i inne zboża, na których żerują zimujące w obrębie zbiornika stada gęsi. W okresie lęgowym ostoja ważna jest dla gatunków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej: mewy czarnogłowej, rybitwy rzecznej i rybitwy białoczelnej oraz śmieszki i ohara. Cele środowiskowe dla obszarów chronionych, określone w ramach opracowania Ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) i obszarów chronionych, KZGW, 2013r., przedstawione zostały w poniższej tabeli. 181

182 Lp Tabela 20. Cele środowiskowe dla obszarów chronionych Kod obszaru chronionego PARKI KRAJOBRAZOWE: 1 PK114 2 PK Nazwa obszaru chronionego Park Krajobrazowy Gór Sowich Park Krajobrazowy Dolina Bystrzycy Przedmioty ochrony od wód zależne Różnorodność biologiczna, kompleks ekosystemów, siedliska gatunków. Różnorodność biologiczna, kompleks ekosystemów, siedliska gatunków. OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU: Góry Bardzkie 3 OCHK107 Kompleks ekosystemów i Sowie REZERWATY: Cel środowiskowy Ochrona ilości zasobów wodnych w warunkach nasilającego się deficytu. Ochrona przed zanieczyszczeniem wód powierzchniowych i podziemnych. Utrzymanie aktualnej powierzchni siedlisk hydrogenicznych i hydrofilnych. Utrzymanie funkcjonowania ekosystemów wodnych. Zachowanie elementów rodzimej różnorodności biologicznej środowisk wodnych, w tym szczególnie cennych i zagrożonych. Zachowanie ziołorośli górskich i ziołorośli nadrzecznych kod 6430, torfowisk przejściowych i trzęsawisk kod 7140, łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych kod 91E0. Poprawa stanu naturalnych i półnaturalnych zbiorowisk roślinnych, w tym szczególnie charakterystycznych dla torfowisk przejściowych i trzęsawisk. Poprawa stanu naturalnych i półnaturalnych zbiorowisk roślinnych, w tym szczególnie charakterystycznych dla torfowisk przejściowych i trzęsawisk. Ograniczenie stosowania pestycydów do niezbędnego minimum uwzględniającego nachylenie stoków, zdolność ochronną gleb przed migracją zanieczyszczeń oraz ochronę zasobów wodnych; niestosowanie pestycydów, dla których potencjał migracji z wodami infiltrującymi lub potencjał do migracji na cząstkach gleby określono jako wysoki; niestosowanie repelentów zawierających pestycydy. Zapobieganie obniżaniu się poziomu wód gruntowych i przesuszeniu siedlisk powodowanemu przez zmiany klimatyczne. Ograniczenie odpływu wód powierzchniowych poprzez likwidację części rowów melioracyjnych oraz systemu drenarskiego, tam gdzie nie jest on niezbędny do prowadzenia gospodarki rolnej i leśnej oraz zapewnienia ochrony przeciwpowodziowej. Zwiększenie retencji korytowej i gruntowej oraz odtwarzanie obszarów podmokłych. Niebudowanie trwałych zbiorników wodnych za wyjątkiem niewielkich zbiorników związanych z ochroną przeciwpożarową, przeciwpowodziową i ochroną przyrody, poprzedzonych każdorazowo analizą ich wpływu na walory przyrodnicze. Rezygnacja z regulacji cieków o charakterze naturalnym, tam gdzie nie jest to konieczne ze względu na gospodarkę leśną oraz ochronę przeciwpowodziową. Przeprowadzanie procedur oceny oddziaływania na środowisko uwzględniającej ocenę wpływu regulacji cieków na przyrodę Parku. Ograniczenie zmian warunków hydrologicznych wywoływanych budową nowych zbiorników wodnych w otoczeniu Parku: poprzedzenie decyzji o budowie nowych zbiorników ekspertyzą hydrologiczną oceniającą ich wpływ na warunki przyrodnicze Parku, a w szczególności na klimatyczny bilans wodny; budowanie zbiorników suchych, napełnianych jedynie w okresie wysokiego stanu wód; promowanie retencji gruntowej oraz korytowej, a także odtwarzanie obszarów podmokłych na terenach leśnych. Ochrona doliny rzeki o charakterze nizinnym z licznymi starorzeczami. Ochrona zbiornika wodnego Mietków jako cennego miejsca bytowania ptaków [wymaga: zachow. natur. charakteru rzeki i procesów kształtow. jej koryta i doliny oraz natur. reżimu wodnego z okresowymi wylewami. Zmienny poziom wody na zbiorniku Mietków z odsłanianiem rozległych pow. błotnych w okresie jesiennym i ich okresowym zalewaniu w okr. wczesnowiosennym w celu zapobież. sukcesji, unikanie podnoszenia poziomu wody w okresie lęgowym ptaków; unikanie szybkich wahań poziomu wody]. Zachowanie i utrzymywanie w stanie zbliżonym do naturalnego istniejących śródleśnych cieków. 4 REZ1285 Góra Choina - - NATURA 2000: 5 PLH PLH PLH Ostoja Nietoperzy Gór Sowich Góry Kamienne Przeplatki nad Bystrzycą 3260, 91E0 3260, 6410, 6430, 7140, 7230, 91D0, 91E0, Lutra lutra, Lycaena dispar, Maculinea nausithous, Maculinea teleius 3150, 3260, 6410, 6430, 91E0, 91F0, Lutra lutra, Misgurnus fossilis, Rhodeus sericeus amarus Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. nizinnych i podgórskich rzek ze zbiorowiskami włosieniczników (3260) wymaga: wskaźnik hydromorfologiczny HQA (RHS)>50; brak nowych sztucznych piętrzeń oraz dopływu ścieków; naturalne elementy morfologiczne: odsypy boczne, meandrowe, śródkorytowe, erodujące i stabilne podcięcia brzegów, naturalne wyspy i głazy w korycie; wykluczenie zamulania dnia. Wskaźniki fizykochemiczne wody w klasie I lub II. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. nizinnych i podgórskich rzek ze zbiorowiskami włosieniczników (3260) wymaga: wskaźnik hydromorfologiczny HQA (RHS)>50; brak nowych sztucznych piętrzeń oraz dopływu ścieków; naturalne elementy morfologiczne: odsypy boczne, meandrowe, śródkorytowe, erodujące i stabilne podcięcia brzegów, naturalne wyspy i głazy w korycie; wykluczenie zamulania dnia. Wskaźniki fizykochemiczne wody w klasie I lub II. --- Właściwy stan ochr. zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych (6410) wymaga: zachow. zmiennowilgotnych i wilgotnych warunków siedliskowych, umożliw. jednak przynajmniej okazjonalne (niekoniecznie coroczne) koszenie. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. torfowisk przejściowych i trzęsawisk (7140) wymaga: bagienne, naturalne warunki wodne. Poziom wody nie głębiej niż 10 cm ppt. Brak sieci rowów i kanałów melioracyjnych oraz innych elementów infrastruktury melioracyjnej odwadniających torfowisko bądź infrastruktura melioracyjna w wystarczającym stopniu zneutralizowana na skutek podjętych działań ochronnych (zasypywanie rowów, budowa przegród itp.). --- Właściwy stan ochr. górskich i nizinnych torfowisk zasadowych o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk (7230) wymaga: poziom wody w przedziale 10 cm ppt - 2 cm npt. Stabilne zasilanie wodami podziemnymi ph>7. Brak sieci rowów i kanałów melioracyjnych oraz innych elementów infrastruktury melioracyjnej odwadniających torfowisko bądź infrastruktura melioracyjna w wystarczającym stopniu zneutralizowana na skutek podjętych działań ochronnych (zasypywanie rowów, budowa przegród itp.). --- Właściwy stan ochr. borów i lasów bagiennych (91D0) wymaga: bagienne uwodnienie. Brak antropogenicznego odwadniania. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. czerwończyka nieparka wymaga: naturalne war. wodne siedliska łąkowego, lokalnie podmokłe i wilgotne, w tym jeśli dotyczy z zarośn. rowami z wyst. szczawi, ale umożliw. koszenie łąk. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. chronionych w obszarze gat. ryb wymaga (wg. najbardziej wymagającego gat.): Ciągłość ekologiczna - brak sztucznych przegród wyższych niż 10 cm. EFI+ w klasie I lub II. Jakość hydromorfologiczna (śr. arytm. ocen elementów: geometria koryta, substrat denny, charakterystyka przepływu, charakter i modyfikacja brzegów, mobilność koryta, ciągłość cieku wg PN-EN 14614) <2,5. Właściwy stan ochr. starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych (3150) wymaga: zaostrzone parametry fizykochemiczne: przezroczystość (wid. krążka Secchiego) >2,5 m (w płytszych do dna), niezależnie od współczyn. Schindlera; pokrycie pleustofitów <25%, a w starorzeczach <50% pow. wody. Brak gat. obcych i inwazyjnych z ew. wyjątk. dopuszczalnej moczarki kanad. ph 6,5-7,9. Przewodnictwo <600 mikros/cm. Brak zakwitów sinicowych. Wykluczenie presji dopływu zanieczyszczeń ze zlewni i złych form gosp. rybackiej, naturalna strefa brzegowa i litoral. W przypadku starorzeczy: naturalna dynamika i reżim hydrologiczny rzeki; dające możliwości powstawania nowych starorzeczy i naturalnego okresowego kontaktu z wodami rzecznymi starorzeczy istniejących. --- Właściwy stan ochr. nizinnych i podgórskich rzek ze zbiorowiskami włosieniczników (3260) wymaga: wskaźnik hydromorfologiczny HQA (RHS)>50; brak nowych sztucznych piętrzeń oraz dopływu ścieków; naturalne elementy morfologiczne: odsypy boczne, meandrowe, śródkorytowe, erodujące i stabilne podcięcia brzegów, naturalne wyspy i głazy w korycie; wykluczenie zamulania dnia. Wskaźniki fizykochemiczne wody w klasie I lub II. -

183 Lp Kod obszaru chronionego 8 PLH PLH Nazwa obszaru chronionego Łęgi nad Bystrzycą Dolina Widawy Przedmioty ochrony od wód zależne 3150, 3260, 6410, 6430, 6440, 91E0, 91F0, Castor fiber, Lutra lutra, Bombina bombina, Triturus cristatus, Misgurnus fossilis, Rhodeus sericeus amarus, Lycaena dispar, Maculinea nausithous, Maculinea teleius, Ophiogomphus cecilia 3150, 3270, 6410, 6430, 6440, 91E0, 91F0, Castor fiber, Lutra lutra, Bombina bombina, Triturus cristatus, Aspius aspius, Cobitis taenia, Gobio albipinnatus, Misgurnus fossilis, Rhodeus sericeus amarus, Sabanejewia aurata, Lycaena dispar, Maculinea nausithous, Maculinea teleius Cel środowiskowy -- Właściwy stan ochr. zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych (6410) wymaga: zachow. zmiennowilgotnych i wilgotnych warunków siedliskowych, umożliw. jednak przynajmniej okazjonalne (niekoniecznie coroczne) koszenie. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. łęgowych lasów dębowo-wiązowo-jesionowych (91F0) wymaga: zalewy wodami rzecznymi raz na kilka lat. W przypadku łęgów poza zalewowymi dolinami rzecznymi - naturalne wilgotne warunki wodne. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. piskorza wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Gdy wyst. w starorzeczach, zachow. starorzeczy w stanie natur. Gdy wyst. w rowach, obecność namułów. Gdy wyst. w jeziorach, naturalność strefy brzeg. i litoralu. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%; udział >3% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. różanki wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Zarośn. wody przez roślinność >50%. Względna liczebność małży skójkowatych >0,1 os./m2. Gdy wyst. w jez. naturalność strefy litoralu i wyst. małży skójkowatych >0,1 os./m2. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, >25 osobn. <4 cm dług.; udział >20% w zespole ryb i minogów. [Wymaga wg proj. PZO: Zachowanie dotychczasowego naturalnego reżimu wodnego, utrzymanie naturalności koryta rzeki Bystrzyca i drobnych cieków w obszarze.]. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. chronionych w obszarze gat. ryb wymaga (wg. najbardziej wymagającego gat.): Ciągłość ekologiczna - brak sztucznych przegród wyższych niż 10 cm. EFI+ w klasie I lub II. Jakość hydromorfologiczna (śr. arytm. ocen elementów: geometria koryta, substrat denny, charakterystyka przepływu, charakter i modyfikacja brzegów, mobilność koryta, ciągłość cieku wg PN-EN 14614) <2,5. Właściwy stan ochr. starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych (3150) wymaga: zaostrzone parametry fizykochemiczne: przezroczystość (wid. krążka Secchiego) >2,5 m (w płytszych do dna), niezależnie od współczyn. Schindlera; pokrycie pleustofitów <25%, a w starorzeczach <50% pow. wody. Brak gat. obcych i inwazyjnych z ew. wyjątk. dopuszczalnej moczarki kanad. ph 6,5-7,9. Przewodnictwo <600 mikros/cm. Brak zakwitów sinicowych. Wykluczenie presji dopływu zanieczyszczeń ze zlewni i złych form gosp. rybackiej, naturalna strefa brzegowa i litoral. W przypadku starorzeczy: naturalna dynamika i reżim hydrologiczny rzeki; dające możliwości powstawania nowych starorzeczy i naturalnego okresowego kontaktu z wodami rzecznymi starorzeczy istniejących. --- Właściwy stan ochr. nizinnych i podgórskich rzek ze zbiorowiskami włosieniczników (3260) wymaga: wskaźnik hydromorfologiczny HQA (RHS)>50; brak nowych sztucznych piętrzeń oraz dopływu ścieków; naturalne elementy morfologiczne: odsypy boczne, meandrowe, śródkorytowe, erodujące i stabilne podcięcia brzegów, naturalne wyspy i głazy w korycie; wykluczenie zamulania dnia. Wskaźniki fizykochemiczne wody w klasie I lub II Właściwy stan ochr. zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych (6410) wymaga: zachow. zmiennowilgotnych i wilgotnych warunków siedliskowych, umożliw. jednak przynajmniej okazjonalne (niekoniecznie coroczne) koszenie. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. łąk selernicowych (6440) wymaga: reżim hydrologiczny z okresowymi wezbraniami powodującymi zalewanie łąk selernicowych. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. łęgowych lasów dębowo-wiązowo-jesionowych (91F0) wymaga: zalewy wodami rzecznymi raz na kilka lat. W przypadku łęgów poza zalewowymi dolinami rzecznymi - naturalne wilgotne warunki wodne. --- Właściwy stan ochr. bobra wymaga: tolerowanie działań bobrów. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. kumaka niz. wymaga: zachow. miejsc lęgowych, w postaci (zależnie od specyf. obszaru) stawów lub kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. traszki grzebieniastej wymaga: zachow. kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. piskorza wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Gdy wyst. w starorzeczach, zachow. starorzeczy w stanie natur. Gdy wyst. w rowach, obecność namułów. Gdy wyst. w jeziorach, naturalność strefy brzeg. i litoralu. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%; udział >3% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. różanki wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Zarośn. wody przez roślinność >50%. Względna liczebność małży skójkowatych >0,1 os./m2. Gdy wyst. w jez. naturalność strefy litoralu i wyst. małży skójkowatych >0,1 os./m2. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, >25 osobn. <4 cm dług.; udział >20% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. czerwończyka nieparka wymaga: naturalne war. wodne siedliska łąkowego, lokalnie podmokłe i wilgotne, w tym jeśli dotyczy z zarośn. rowami z wyst. szczawi, ale umożliw. koszenie łąk. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. trzepli zielonej wymaga: koryto cieku naturalne lub zrenaturyzowane (także spontan.), z dopuszcz. niewielkimi przekształceniami nie zmien. istotnie char. przepływu i brzegów. W miejscach wyst. >10 os./10 m. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. chronionych w obszarze gat. ryb wymaga (wg. najbardziej wymagającego gat.): Ciągłość ekologiczna - brak sztucznych przegród wyższych niż 10 cm. EFI+ w klasie I lub II. Jakość hydromorfologiczna (śr. arytm. ocen elementów: geometria koryta, substrat denny, charakterystyka przepływu, charakter i modyfikacja brzegów, mobilność koryta, ciągłość cieku wg PN-EN 14614) <2,5. Właściwy stan ochr. starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wodnych (3150) wymaga: zaostrzone parametry fizykochemiczne: przezroczystość (wid. krążka Secchiego) >2,5 m (w płytszych do dna), niezależnie od współczyn. Schindlera; pokrycie pleustofitów <25%, a w starorzeczach <50% pow. wody. Brak gat. obcych i inwazyjnych z ew. wyjątk. dopuszczalnej moczarki kanad. ph 6,5-7,9. Przewodnictwo <600 mikros/cm. Brak zakwitów sinicowych. Wykluczenie presji dopływu zanieczyszczeń ze zlewni i złych form gosp. rybackiej, naturalna strefa brzegowa i litoral. W przypadku starorzeczy: naturalna dynamika i reżim hydrologiczny rzeki; dające możliwości powstawania nowych starorzeczy i naturalnego okresowego kontaktu z wodami rzecznymi starorzeczy istniejących. --- Właściwy stan ochr. zalewanych mulistych brzegów rzek (3270) wymaga: naturalne ukształtowanie koryta i brzegów rzek, z możliwością zachodzenia erozji brzegowej powyżej obszaru i w obszarze, możliwość rozwoju odsypisk i namulisk brzegowych i śródkorytowych, oraz naturalny reżim hydrologiczny, w tym naturalne występowanie stanów wezbraniowych i niżówkowych. --- Właściwy stan ochr. zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych (6410) wymaga: zachow. zmiennowilgotnych i wilgotnych warunków siedliskowych, umożliw. jednak przynajmniej okazjonalne (niekoniecznie coroczne) koszenie. --- Właściwy stan ochr. ziołorośli górskich lub nadrzecznych (6430) wymaga: naturalność koryt rzecznych/potoków i stref brzegowych, umożliwiająca swobodne wykształcanie się ziołorosli. --- Właściwy stan ochr. łąk selernicowych (6440) wymaga: reżim hydrologiczny z okresowymi wezbraniami powodującymi zalewanie łąk selernicowych. --- Właściwy stan ochr. łęgów wierzbowych, topolowych, olszowych i jesionowych (91E0) wymaga: uwodnienie (w tym, jeśli dotyczy, dynamika zalewów) normalne z punktu widzenia odpowiedniego podtypu (zbiorowiska roślinnego). Naturalny lub zrenaturalizowany charakter i reżim hydrolog. cieków, jeżeli sąsiadują z łęgami. --- Właściwy stan ochr. łęgowych lasów dębowo-wiązowo-jesionowych (91F0) wymaga: zalewy wodami rzecznymi raz na kilka lat. W przypadku łęgów poza zalewowymi dolinami rzecznymi - naturalne wilgotne warunki wodne. --- Właściwy stan ochr. bobra wymaga: tolerowanie działań bobrów. --- Właściwy stan ochr. wydry wymaga: bogatej bazy żerowej, pośrednio zachowania lub odtworzenia naturalnego zróżnicow. siedlisk ryb i płazów. --- Właściwy stan ochr. kumaka niz. wymaga: zachow. miejsc lęgowych, w postaci (zależnie od specyf. obszaru) stawów lub kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. traszki grzebieniastej wymaga: zachow. kompleksów drobnych zbiorn. wodnych o naturalnym charakterze. Brak trendu zanikania drobnych oczek wodnych w krajobrazie. --- Właściwy stan ochr. bolenia wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, YUV, YOY) Właściwy stan ochr. kozy wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Gdy wyst. w starorzeczach, zachow. starorzeczy w stanie natur. Gdy wyst. w rowach, obecność namułów. Gdy wyst. w jeziorach naturalność strefy brzeg. i litoralu. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%; udział >5% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. kiełbia białopłetwego wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Wzgl. liczebność >0,005 os./m2. Obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY). Udział >1% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr.

184 Lp Kod obszaru chronionego 10 PLB PLB Nazwa obszaru chronionego Sudety Wałbrzysko- Kamiennogórs kie Zbiornik Mietkowski Przedmioty ochrony od wód zależne Ciconia nigra r, Crex crex r Anas clypeata c, Anas platyrhynchos c, Anas platyrhynchos r, Anser albifrons c, Anser fabalis c, Larus melanocephalus r, Larus ridibundus c, Larus ridibundus r, Numenius arquata c, Sterna albifrons r, Sterna hirundo r, Tadorna tadorna r Cel środowiskowy piskorza wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Gdy wyst. w starorzeczach, zachow. starorzeczy w stanie natur. Gdy wyst. w rowach, obecność namułów. Gdy wyst. w jeziorach, naturalność strefy brzeg. i litoralu. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, obecne wszystkie kat. wiekowe (ADULT, JUV, YOY) i YOY+JUV>50%; udział >3% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. różanki wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Zarośn. wody przez roślinność >50%. Względna liczebność małży skójkowatych >0,1 os./m2. Gdy wyst. w jez. naturalność strefy litoralu i wyst. małży skójkowatych >0,1 os./m2. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, >25 osobn. <4 cm dług.; udział >20% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. kozy złotawej wymaga, oprócz celu skonsolidowanego dla ryb: Przynajmniej miejscami dno żwirowopiaszczyste. Wzgl. liczebność >0,01 os./m2, >25 osobn. <4 cm dług.; udział >5% w zespole ryb i minogów. --- Właściwy stan ochr. czerwończyka nieparka wymaga: naturalne war. wodne siedliska łąkowego, lokalnie podmokłe i wilgotne, w tym jeśli dotyczy z zarośn. rowami z wyst. szczawi, ale umożliw. koszenie łąk. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. --- Właściwy stan ochr. modraszka nausitous wymaga: tradycyjne war. wodne siedliska łąkowego, sprzyjające wyst. krwiściągów. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. bociana czarnego wymaga: zachow. bagiennych i podmokłych olsów, natur. charakteru cieków i drobnych akwenów śródleśnych. --- Właściwy stan ochr. derkacza wymaga: zachow. uwilgotnienia i wyklucz. odwadniania wilg. i podmokłych łąk. Utrzymanie lub odtworzenie właściwego stanu ochrony. Właściwy stan ochr. koncentracji płaskonosa wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych. --- Właściwy stan ochr. koncentracji krzyżówki wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych. --- Właściwy stan ochr. krzyżówki wymaga: zachow. w krajobrazie różnych zbiorników wodnych i cieków z natur. i spokojną strefą brzegową. --- Właściwy stan ochr. koncentracji gęsi białoczelnej wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych, zwykle z udz. spokojnych zb. wodnych wykorzyst. jako noclegowiska. --- Właściwy stan ochr. koncentracji gęsi zbożowej wymaga: zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych, zwykle z udz. spokojnych zb. wodnych wykorzyst. jako noclegowiska. --- Właściwy stan ochr. mewy czarnogłowej wymaga: zachow. kolonii innych mew i rybitw, w tym wysp w nurcie rzek, wysp i skupień rośl. na ekstensywnie użytkow. stawach itp. --- Właściwy stan ochr. koncentracji śmieszki wymaga zachow. natur. ekosystemów wodno-błotnych. --- Właściwy stan ochr. śmieszki wymaga zachow. kolonii i istn. biotop. lęg. (zwykle rośl. pływ. lub wyspy, na dużych rzekach łachy aluwialne). --- Właściwy stan ochr. koncentracji kulika wielkiego wymaga: dostępności w okresach wędrówek gat. odsłanianych spod wody plaż, łach lub namulisk. --- Właściwy stan ochr. rybitwy białoczelnej wymaga: zachow. aktualnych i umożliw. powstawania potencjalnych miejsc lęgów (zwykle łachy aluwialne na rzekach, piaszczyste wyniesienia na ter. zalewowych, niekiedy stawy, zbiorniki, rośl. wodna). --- Właściwy stan ochr. rybitwy rzecznej wymaga: zachow. aktualnych i umożliw. powstawania potencjalnych miejsc lęgów (wg lok. war. obszaru: zazwyczaj łachy aluwialne na rzekach, piaszczyste wyniesienia na ter. zalewowych, inne biotopy żwirowe, niekiedy stawy, zbiorniki). --- Właściwy stan ochr. ohara wymaga: zachow. natur. mozaiki ekosyst. wodnych i wodno-błotnych z natur. spokojnymi w okr. lęgowym strefami suchymi z możliw. lęgów w norach lub in. ukryciach. Źródło: Ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) i obszarów chronionych, KZGW, Gliwice, październik 2013r. 184

185 Gatunki roślin i zwierząt oraz siedliska objęte ochroną Gatunki oraz siedliska chronione zostały przedstawione na mapach w Załączniku nr Ekosystemy zależne od wód Istotny składnik sieci hydrograficznej i zarazem obiegu wody stanowią mokradła. Stanowią one siedliska fauny i flory oraz miejsca zasilania zasobów wód podziemnych. Pełnią wyjątkową rolę w gospodarce wodnej. Retencjonują dużą ilość wody, chłonąc ją podczas wzmożonych opadów zapobiegając tym samym powodziom. Na obszarze bloku Sudeckiego mokradła nietorfowe występują lokalnie w dnach dolin rzecznych i kotlin. Największy kompleks mokradeł znajduje się w dolinie Bystrzycy na odcinku od ok. 5 km powyżej Zbiornika Mietków do samego miasta Wrocławia, na holoceńskich tarasach zalewowych Bystrzycy. W centralnej i północnej części zlewni mokradła nietorfowe zajmują obszary wysoczyzn morenowych. Torfowisko niskie znajduje się w północnej części zlewni w strefie krawędziowej zdenudowanej wysoczyzny morenowej z ekosystemem łąk wilgotnych. Mokradła nietorfowe pokryte są łąkami świeżymi, jedynie w dolinie Bystrzycy występują łąki wilgotne i lasy. Mokradła na obszarach chronionych lub planowanych do ochrony zajmują 4541,8 ha, stanowi to 8% powierzchni zlewni; 63 obiektów torfowiskowych ma poniżej 10 ha Rzeka Biała Głuchołaska Położenie geograficzne Biała Głuchołaska przepływa przez 2 gminy leżące w województwie opolskim w powiecie nyskim, tj. Głuchołazy oraz Nysę. 185

186 Rysunek 33. Lokalizacja rzeki Biała Głuchołaska na tle granic administracyjnych powiatów i gmin Zgodnie z regionalizacją fizyczno-geograficzną Polski (J. Kondracki 2013r.) Biała Głuchołaska przebiega przez 2 mezoregiony: Płaskowyż Głubczycki (318.58) oraz Dolinę Nysy Kłodzkiej (318.54) wchodzące w skład makroregionu Nizina Śląska. Zgodnie z regionalizacją fizyczno-geograficzną Polski (J. Kondracki 2013r.) Biała Głuchołaska przebiega przez 2 mezoregiony: Płaskowyż Głubczycki (318.58) oraz Dolinę Nysy Kłodzkiej (318.54) Budowa geologiczna Obszar w górnym biegu rzeki zbudowany jest z utworów pochodzących z okresów: prekambru (gnejsy, wapienie krystaliczne, amfibolity i kwarcyty), dewonu (łupki łyszczykowe, kwarcyty i łupki kwarcytowe, wapienie), karbonu (piaskowce, zlepieńce, łupki ilaste i mułowce), permu, kredy, trzeciorzędu (utwory wulkaniczne bazalty i tufy i osadowe żwiry i głazy kwarcowe), czwartorzędu. Odcinek przepływający przez gminę Nysa zlokalizowany jest na terenie bloku przedsudeckiego, zbudowanego z serii metamorficznych oraz młodopaleozoicznych granitoidów. Warstwę tą przykrywa gruba pokrywa osadów trzeciorzędowych reprezentowanych przez osady miocenu: iły, piaski, mułki z wkładkami węgla brunatnego, iły kaolinowe i iły z syderytami oraz utwory czwartorzędowe należące do plejstocenu: gliny zwałowe, osady piaszczysto żwirowe, piaski, żwiry i głazy tarasów rzecznych oraz 186

187 pochodzące z holocenu i zalegające w dnie doliny rzecznej: iły i mułki z domieszką piasków, mady ze żwirami Gleby Wytworzenie się określonych profilów glebowych oraz ich przydatność rolnicza pozostaje w ścisłym związku z budową geologiczną i morfologią danego obszaru. Natomiast skład mineralny i właściwości gleb są uzależnione przede wszystkim od rodzaju skały macierzystej, panującego klimatu i występującej szaty roślinnej. Po obu stronach doliny występują gleby autogeniczne reprezentowane przez gleby płowe. Wśród dominujących utworów glebowych wyróżnić tu można gleby pyłowe: pyły zwykłe, które są silnie przemieszane z glebami gliniastymi i innymi glebami pylastymi oraz pyły ilaste. W dolinie rzeki znajdują się gleby hydrogeniczne reprezentowane przez gleby aluwialne mad rzecznych. Wśród dominujących utworów glebowych wyróżnić tu można mady rzeczne ciężkie Wody powierzchniowe Hydrografia Biała Głuchołaska jest prawostronnym dopływem Nysy Kłodzkiej. Swój początek bierze w Czechach z połączenia kilku górskich potoków na stokach Wysokich Jesioników. Kolejno przepływa przez Sudety Wschodnie, Płaskowyż Głubczycki oraz Dolinę Nysy Kłodzkiej. Do Nysy Kłodzkiej uchodzi na południowy-zachód od miasta Nysa. Całkowita długość Białej Głuchołaskiej wynosi 57,38 km, natomiast jej powierzchnia wynosi 400,0 km 2. Zlewnia Białej Głuchołaskiej położona jest w regionie wodnym Środkowej Odry. Największe dopływy Białej Głuchołaskiej to: Oleśnica, Starynka, Pisa, Mora, Dopływ z Bodzanowa, Dopływ spod Gierałcic oraz Dopływ z Morkowic. Suma długości cieków w zlewni Białej Głuchołaskiej wynosi 163,39 km. 187

188 Rysunek 34. Zlewnia Białej Głuchołaskiej z zaznaczeniem obszaru analizy Jednolite części wód powierzchniowych W niniejszym opracowaniu szczegółową analizą objęto te JCWP, na obszarze których planowana jest realizacja inwestycji. Podział obszaru dorzecza Białej Głuchołaskiej na jednolite części wód powierzchniowych (JCWP) wraz z zaznaczeniem przebiegu analizowanej inwestycji przedstawiono na zamieszczonej poniżej mapie poglądowej oraz zestawiono w poniższej tabeli. 188

189 Rysunek 35. Rzeka Biała Głuchołaska na tle JCWP Tabela 21. Wykaz JCWP w obrębie rzeki Biała Głuchołaska Lp. Europejski kod JCWP Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Nazwa JCWP 1 PLRW Nysa Kłodzka od oddzielenia się Młynówki Pomianowskiej do wypływu ze zb. Nysa 2 PLRW Płuta 3 PLRW Pisa 4 PLRW Mora 5 PLRW Biała Głuchołaska od Oleśnice do zb. Nysa Ocena stanu JCWP Aktualny stan jednolitych części wód powierzchniowych przedstawiono na podstawie oceny stanu wykonanej przez WIOŚ na podstawie badań monitoringowych przeprowadzonych w latach Poniżej w tabeli przedstawiono wykaz JCWP w obrębie analizowanego obszaru wraz z oceną ich stanu. 189

190 Tabela 22. Wykaz JCWP w obrębie analizowanego obszaru wraz z oceną ich stanu Lp Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Europejski kod JCWP 1 PLRW Nazwa JCWP Nysa Kłodzka od oddzielenia się Młynówki Pomianowskiej do wypływu ze zb. Nysa SCWP Typ JCW* Status JCW** SO SZCW Wyznaczenie SZCW/SCW zmiany hydromorfologiczne uzasadniające wyznaczenie (wskaźniki wstępnego wyznaczenia ***) przekroczenie wskaźników: i1, i2, i3, m2, m3, m4 uzasadnienie utrzymania zmian hydromorfologiczn ych (zgodnie z art. 4. ust. 3 RDW) art.4 ust. 3 a (ii), art.4 ust. 3 a (iii), art.4 ust. 3 a (iv), Uzasadnienie wyznaczenia szcw/scw 4 zb. zap. w kask., łączone krótkimi odc. mocno zmien. rzeki. 2 zapory w górze z przepł., 2 (Otmuchów i Nysa) bez. Udrożn. Zb. umozliwi tranzyt dwuśrod. łososiowatych do tarlisk o największej w dorzeczu Odry pow. Ocena stanu/potencj ału ekologicznego (wg PGW na lata ) Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych (wg PGW na lata ) Typ odstępstwa**** (wg PGW na lata ) zły zagrożona 4(4) - 1 / 4(7) - 1 Uzasadnienie odstępstwa (wg PGW na lata ) Derogacja czasowa - brak możliwości technicznych; planowana modernizacja zbiornika wodnego Nysa w zakresie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w 2011r. Stan/potencjał ekologiczny Stan chemiczny Aktualny stan JCW Czy jednolita część wód jest monitorowana M - monitorowana NM - niemonitorowana UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M 2 PLRW Płuta SO NAT zły zagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 3 PLRW Pisa SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY NM 4 PLRW Mora SO NAT zły niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M 5 PLRW Biała Głuchołaska od Oleśnice do zb. Nysa SO NAT dobry niezagrożona - - UMIARKOWANY DOBRY ZŁY M Źródło: Ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) i obszarów chronionych, KZGW, Gliwice, październik 2013r. ***Wskaźniki oceny stanu ilościowego i morfologicznego stosowane do wstępnego wyznaczania silnie zmienionych jednolitych części wód rzecznych i scalonych części wód: i1 - Sumaryczna pojemność czynna zbiorników retencyjnych odniesiona do średniego rocznego odpływu z wielolecia ( ) w przekroju zamykającym zlewnię części wód i2 - Łączna suma poborów bezzwrotnych wód powierzchniowych odniesiona do przepływu średniego niskiego z wielolecia pseudonaturalnego ( ) w przekroju zamykającym zlewnię części wód i3 - Wskaźnik zaburzenia reżimu hydrologicznego, wynikającego z istotnych zmian w zagospodarowaniu zlewni części wód, wyrażony bezwzględną wartością dopełnienia do 1 stosunku przepływu SSQ z ostatniego wielolecia ( ) i przepływu SSQ z wielolecia pseudonaturalnego ( ) i4 - Wskaźnik zachowania kryterium przepływu nienaruszalnego m1 - Łączna długość obwałowania cieków istotnych w zlewni części wód odniesiona do sumarycznej długości brzegów cieków istotnych (podwójna długość rzeki) m2 - Sumaryczna wysokość zinwentaryzowanych budowli piętrzących odniesiona do sumy spadów cieków istotnych w zlewni części wód m3 - Sumaryczna długość części cieku odciętych przez budowle poprzeczne o spadzie h> 0,4 m lub 0,7 m (w zależności od typu cieku) odniesiona do długości wszystkich cieków istotnych m4 - Łączna długość odcinków rzek, na których prowadzone były prace regulacyjne (zabudowa podłużna oraz udokumentowana zmiana biegu rzeki) odniesiona do sumarycznej długości cieków istotnych 190