Rozmieszczenie próchnicy w zębach mlecznych u wrocławskich dzieci w wieku miesięcy
|
|
- Małgorzata Jabłońska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2006, 43, 2, ISSN X Copyright by Silesian Piasts University of Medicine in Wrocław and Polish Stomatological Association IWONA GRZESIAK, URSZULA KACZMAREK Rozmieszczenie próchnicy w zębach mlecznych u wrocławskich dzieci w wieku miesięcy Caries Location in Primary Teeth in Children Aged Months Living in Wrocław City Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej AM we Wrocławiu Streszczenie Cel pracy. Ocena rozmieszczenia próchnicy z uwzględnieniem powierzchni w zębach mlecznych u dzieci z Wro cławia w wieku miesięcy. Materiał i metody. Badaniem objęto 153 dzieci od 18 do 36 miesiąca życia (tj. w wieku 1,5 3 lat) uczęszczają cych do wybranych losowo trzech wrocławskich żłobków. Stan uzębienia oceniano według kryteriów Yagot et al. w modyfikacji własnej, uwzględniając zaawansowanie zmiany próchnicowej w 5 stadiach. Obliczono wartości wskaźników p/z i p/p. Uzyskane wyniki z badania klinicznego w odniesieniu do płci poddano analizie statystycz nej testem χ 2 i dwustronnym testem t Studenta dla zmiennych niepołączonych. Wyniki. Częstość występowania próchnicy u badanych dzieci wynosiła 55,6%. Najczęściej zmianami próchnico wymi były objęte zęby sieczne przyśrodkowe w szczęce 34%. Zmiany były umiejscowione najczęściej na po wierzchniach podniebiennych i wargowych zębów siecznych przyśrodkowych górnych 24,2%. Wniosek. Zmianami próchnicowymi były najczęściej dotknięte zęby sieczne przyśrodkowe górne, a zwłaszcza ich powierzchnie wargowe i podniebienne (Dent. Med. Probl. 2006, 43, 2, ). Słowa kluczowe: próchnica wczesna, zęby mleczne, epidemiologia próchnicy. Abstract Objectives. The aim of this study was to evaluate caries distribution in relation to surfaces of deciduous teeth in children from Wrocław. Material and Methods. The clinical examination comprised 153 children aged months (i.e. 1.5 years old) attending to three randomly selected day nurseries in Wrocław. Dental condition was evaluated according to crite ria by Yagot et al. with some own modification taking into consideration advancing five stages progression of ca ries lesions. Mean values of d/t and d/s were calculated. The obtained data were analyzed by non parametric inde pendence test χ 2 and t Student test for unconnected variables depending on sex. Results. The caries prevalence was 55.6%. The most often first upper incisors teeth (34%) were involved by ca rious lesions. Predominantly, carious lesions were located on palatal and labial surfaces in first incisors 24.4%. Conclusions. The most often carious lesions were located on maxillary first incisors especially labial and palatal surfaces (Dent. Med. Probl. 2006, 43, 2, ). Key words: early childhood caries, deciduous teeth, epidemiology of caries. Próchnicę zębów wywołuje wiele czynników i jej złożony etiopatomechanizm nie został jeszcze ostatecznie wyjaśniony. Przyjmuje się, że zapo czątkowanie zmian próchnicowych jest rezultatem zakłócenia równowagi między naprzemiennie przebiegającymi procesami demineralizacyjnymi i remineralizacyjnymi w interfazie szkliwo/płyt ka/ślina. Występujące początkowo zmiany na po ziomie ultrastrukturalnym nie są klinicznie wykry wane, ale ich narastanie doprowadza do powstania dostrzegalnej zmiany w postaci plamy próchnico wej (caries incipiens, macula cariosa, early caries lesion, spot lesion, white spot), a następnie utraty twardych tkanek zęba [1]. W piśmiennictwie polskim brakuje precyzyj nego zdefiniowania terminu próchnicy wczesnej u dzieci (caries praecox). Określa się ją na ogół opisowo jako wcześnie pojawiające się, tuż po wy
2 216 rznięciu zębów mlecznych, zmiany próchnicowe na powierzchniach wargowych zębów przednich górnych w obrębie szyjki i na powierzchniach żu jących zębów trzonowych, obejmujące następnie inne powierzchnie [2]. Przednie zęby żuchwy rza dziej ulegają procesowi próchnicowemu ze wzglę du na ochronną rolę języka i śliny ze ślinianek pod językowych i podżuchwowych [3 5]. W próchnicy wczesnej podkreśla się gwałtowny przebieg zmian, doprowadzający w krótkim czasie do znacznej utraty korony zęba, chorób miazgi i tkanek około wierzchołkowych. Niekiedy uważa się ją za próch nicę występującą w uzębieniu dzieci w wieku do 1 1,5 [6] lub do 3. r. życia [7]. W literaturze zagranicznej próchnica wczesna zębów mlecznych jest określana różnymi termina mi, takimi jak bottle caries, nursing caries, nursing bottle caries, rampant caries, baby bottle syndrome, bottle mouth, infant feeding caries, które podkreśla ją udział przyczynowy sposobu karmienia w jej po wstawaniu. W 1994 r. Centrum Kontroli Chorób i Zapobiegania w USA (Centres for Disease Con trol and Prevention) [cyt. wg 8] zaproponowało dla próchnicy u dzieci nazwę próchnica wczesnego dzieciństwa early childhood caries jako termin bardziej prawidłowy niesugerujący jednego czynni ka przyczynowego. Według Towarzystwa Stomato logów Amerykańskich (ADA American Dental Association), Amerykańskiej Akademii Stomatolo gii Dziecięcej (AADP American Academy of Pe diatric Dentistry) próchnica wczesna jest definio wana jako obecność jednego lub więcej zębów mlecznych dotkniętych próchnicą, usuniętych z jej powodu lub wypełnionych u dzieci w wieku 71 miesięcy lub młodszych, a zatem dotyczy dzieci przed ukończeniem 6. r. życia, tj. do 5 lat i 11 mie sięcy. Wyróżnia się ponadto postać ciężką (S ECC severe early chlidhood caries) o nietypowym, progresywnym i ostrym przebiegu. Kryteria wystę powania tej postaci są zróżnicowane w zależności od wieku dziecka. U dzieci poniżej 3 lat każda oznaka próchnicy na powierzchniach gładkich wskazuje na S ECC, w wieku 3 lat świadczą o tym zmiany na przynajmniej czterech powierzchniach, w wieku 4 lat na 5 powierzchniach, a w wieku 5 lat na 6 i więcej powierzchniach zębów [9]. Przyjmuje się, że znaczny wzrost częstości występowania próchnicy u dzieci przypada na okres między 19. i 31. miesiącem życia i stanowi tzw. I okno infekcji. Drugi okres infekcji jest zwią zany z pojawieniem się zębów stałych i przypada między 6. a 12. r. życia [10]. Celem pracy była ocena rozmieszczenia próchnicy z uwzględnieniem powierzchni w zę bach mlecznych u wrocławskich dzieci w wieku miesięcy. Materiał i metody Badaniem objęto 153 dzieci w wieku miesięcy życia (tj. 1,5 3 lat) uczęszczających do wybranych losowo trzech wrocławskich żłobków, w tym: 70 dziewczynek (46%) i 83 chłopców (54%). Średni wiek badanych wynosił 30 ± 5,7 miesiąca. Badanie kliniczne dzieci przeprowadzo no za pomocą lusterka i zgłębnika. Stan uzębienia oceniano według kryteriów Yagot et al. [11] w mo dyfikacji własnej: 0 ząb klinicznie zdrowy, 1 początkowa zmiana próchnicowa: biała nieprzezroczysta plama demineralizacyjna umiesz czona przyszyjkowo lub stycznie, 2 powierzchowna/średnia zmiana: żółto brą zowe przebarwienie z powierzchowną utratą szkli wa umieszczone przyszyjkowo lub stycznie, 3 głęboka zmiana: ubytek szkliwa i zębiny, 4 bardzo głęboka zmiana: utrata dużej części szkliwa i zębiny, odłamanie korony, 5 próchnica zatrzymana: początkowa lub po wierzchowna zmiana barwy ciemnej, o twardej powierzchni. W analizie danych uwzględniono zaawanso wanie zmiany próchnicowej, przyjmując za jej występowanie obecność jednego z pięciu stadiów progresji. Ponieważ żadne dziecko nie miało wy pełnienia i nie utraciło zęba z powodu próchnicy, obliczono zatem wartości wskaźników p/z i p/p. Uzyskane wyniki w odniesieniu do płci poddano analizie statystycznej testem χ 2 i dwustronnym te stem t Studenta dla zmiennych niepołączonych. Wyniki i omówienie I. GRZESIAK, U. KACZMAREK Ocena uzębienia wykazała, że ogółem nie miało próchnicy 68 dzieci (44,4%), w tym 37 dziewczynek (52,9%) i 31 chłopców (37,4%). W tabeli 1. przedstawiono frekwencję próchnicy w badanej grupie dzieci w zależności od płci bada nych. W całej badanej grupie częstość występowa nia próchnicy wynosiła 55,6% i była nieco więk sza u chłopców (62,6%) niż u dziewczynek (47,1%). Analiza statystyczna za pomocą testu χ 2 nie wykazała istotnych różnic w odniesieniu do płci badanych. Uwzględniając stan zaawansowania próchnicy, stwierdzono, że najczęściej występowała próchni ca powierzchowna/średnia u 25,5% (39/153) dzieci określona kodem 2. Następnie obserwowano głębokie zmiany (kod 3) u 13,1% (20/153) dzieci, początkowe zmiany (kod 1) u 11,8% (18/153) i bardzo głębokie (kod 4) u 5,2% (8/153) bada nych. Nie zauważono zmian o cechach próchnicy zatrzymanej (tab. 2).
3 Rozmieszczenie próchnicy w zębach mlecznych 217 Tabela 1. Częstość występowania próchnicy w zależności od płci Table 1. The frequency of dental caries depending on sex Wiek (miesiące) Chłopcy Dziewczynki Razem Age (months) (Boys) (Girls) (Total) N/n częstość N/n częstość N/n częstość występowania występowania występowania (frequency) % (frequency) % (frequency) % /83 62,6 33/70 47,1 85/153 55,6 Tabela 2. Stan zaawansowania próchnicy Table 2. State of caries progression Stan Liczba dzieci z najwyższym % kliniczny kodem zaawansowania zmian zęba próchnicowych (Clinical (Number of children with tooth highest code of carious lesions condition) progression) , , , , ,2 5 0 Razem (Total) W tabeli 3. przedstawiono wartości badanych wskaźników. U ogółu zbadanych dzieci przecięt nie próchnicą było objętych 2,5 ± 3,2 zęba, przy czym więcej u chłopców (2,7 ± 3,2) niż u dziew czynek (2,2 ± 3,3). Średnia liczba powierzchni do tkniętych próchnicą (p/p) wynosiła 4,6 ± 7,8 i rów nież była większa u chłopców (5,3 ± 8,6) niż u dziewczynek (3,7 ± 6,8). Nie stwierdzono istot nych różnic w wartościach p/z i p/p w zależności % ,0 22,40 od płci. Przeciętnie u ogółu zbadanych dzieci było 18,6 ± 2,4 wyrzniętych zębów, w tym procesem próchnicowym było objętych 13,1 ± 0,2% zębów. U dzieci z chorobą próchnicową wartości te były natomiast większe i wynosiły odpowiednio 19,3 ± ± 1,9 i 23,6 ± 0,2%. Zauważono nieco większą (ale nieistotną statystycznie) średnią liczbę wy rzniętych zębów u dzieci z chorobą próchnicową w porównaniu z dziećmi, u których próchnica nie występowała. Najwięcej zmian próchnicowych stwierdzono w zębach siecznych przyśrodkowych górnych (34%), których powierzchnie podniebienne i war gowe były podobnie często objęte zmianami. Na stępnie próchnicę obserwowano w zębach siecz nych bocznych w szczęce 22,4%. Najrzadziej na rażone na próchnicę były kły 0,3% i zęby sieczne 0,98% dolne. Częstość występowania zmian próchnicowych w poszczególnych zębach w szczę ce była następująca: zęby sieczne przyśrodkowe > zęby sieczne boczne > zęby pierwsze trzonowe > zęby drugie trzonowe > kły, w żuchwie natomiast: zęby drugie trzonowe > zęby pierwsze trzonowe > zęby sieczne > kły (ryc. 1). W zębach szczęki naj częściej dotkniętymi próchnicą powierzchniami zębów były w kolejności malejącej: podniebienne > styczne bliższe > policzkowe > żujące > styczne dalsze, w zębach żuchwy zaś: powierzchnie żujące 17,70 szczęka maxilla żuchwa jaw 18,90 19, ,98 sieczny przyśrodkowy first incisor 0,98 sieczny boczny second incisor 7,0 0,30 kieł canine pierwszy trzonowy first molar 11,40 drugi trzonowy second molar zęby mleczne primary teeth Ryc 1. Rozmieszczenie zmian próchnicowych w zębach mlecznych Fig 1. Distribution of caries lesions in particular deciduous teeth
4 218 I. GRZESIAK, U. KACZMAREK Tabela 3. Wartości badanych wskaźników w zależności od płci Table 3. Values of analyzed parameters depending on sex Płeć p/z p/p Liczba wyrzniętych Odsetek zębów (Sex) (d/t) (d/s) zębów dotkniętych próchnicą (No of erupted teeth) (Percentage of teeth affected by caries) x SD x SD x SD x SD Dzieci niemające próchnicy (Data calculated for caries free children) (N = 68) Dziewczynki ,7 2,9 0 (Girls) (n = 37) Chłopcy ,8 2,6 0 (Boys) (n = 31) Razem ,7 2,7 0 (Total) (n = 68) Dzieci z próchnicą (Data calculated for children affected by caries) (N = 85) Dziewczynki 4,7 3,3 7,8 8,1 18,9 2,2 25,6 0,2 (Girls) (n = 33) Chłopcy 4,3 3,1 8,4 9,5 19,5 1,7 22,4 0,2 (Boys) (n = 52) Razem 4,4 3,2 8,2 9,0 19,3 1,9 23,6 0,2 (Total) (n = 85) Ogół badanych (All subjects) (N = 153) Dziewczynki 2,2 3,3 3,7 6,8 18,3 2,6 12,1 0,2 (Girls) (n = 70) Chłopcy 2,7 3,2 5,3 8,6 18,8 2,2 14,0 0,2 (Boys) (n = 83) Razem 2,5 3,2 4,6 7,8 18,6 2,4 13,1 0,2 (Total) (n = 153) w trzonowcach 17,6%, a najrzadziej powierzch nie styczne dalsze we wszystkich grupach zębów (tab. 4). Rozpatrując rozmieszczenie próchnicy w zależ ności od płci, stwierdzono, że zmiany próchnico we w szczęce obserwowano częściej u chłopców, a w żuchwie częściej u dziewczynek (ryc. 2). Częstość występowania próchnicy u dzieci we wczesnym okresie dzieciństwa wykazuje duże zróżnicowanie. U wszystkich zbadanych dzieci wrocławskich w wieku miesięcy życia czę stość występowania próchnicy wynosiła 55,6%, przy czym była nieco większa u chłopców (62,6%) niż u dziewcząt (47,1%). Przeciętnie próchnicą było objętych 2,5 ± 3,2 zębów, przy czym nieco mniej u dziewcząt (2,2 ± 3,3) niż u chłopców (2,7 ± 3,2). Liczba powierzchni zębów dotkniętych zmianami wynosiła odpowiednio: 4,6 ± 7,8; 3,7 ± 6,8 i 5,3 ± 8,6. Z badań ogólnopol skich przeprowadzonych u dzieci w wieku 3 lat [12] wynika, że próchnica wystepuje u 56,2% dzieci, w tym u dziewczynek 56,6% i chłopców 43,4%. Proces próchnicowy obejmował prze ciętnie 2,9 spośród 19,9 zębów mlecznych (ok. 15%). U dzieci z województwa dolnośląskiego za chorowalność na próchnicę była większa wyno
5 Rozmieszczenie próchnicy w zębach mlecznych 219 Tabela 4. Rozmieszczenie zmian próchnicowych na poszczególnych powierzchniach zębów mlecznych u dzieci Table 4. Distribution of carious lesions change on particular surfaces of deciduous teeth in children Powierzchnia zęba Ząb sieczny Ząb sieczny Kieł Ząb trzonowy Ząb trzonowy (Surface of tooth) przyśrodkowy boczny (Canine) pierwszy drugi (First incisor) (Second incisor) (First molar) (Second molar) % Szczęka (Maxilla) Żująca 15,0 8,7 (Occlusal) Styczna bliższa 22,9 9,5 0,7 3,6 1,8 (Mesial proximal) Styczna dalsza 9,2 3,6 0,7 4,2 0,9 (Distal proximal) Wargowa/policzkowa 22,2 17,1 6,0 3,9 0,5 (Labial/buccal) Podniebienna 24,2 15,1 3,5 3,3 2,3 (Palatal) Żuchwa (Jaw) Żująca 17,6 17,5 (Occlusal) Styczna bliższa 0,3 3,6 0,4 (Mesial proximal) Styczna dalsza 2,6 (Distal proximal) Wargowa/policzkowa 1,0 1,0 0,4 2,9 0,4 (Labial/buccal) Językowa 0,3 1,6 (Lingual) % chłopcy boys dziewczynki girls 30 szczęka maxilla ,8 41, ,7 10,9 16,9 17,1 10,1 3,2 22,0 22,9 27,1 25,7 22,0 22,9 8,9 21,7 14,3 12,9 8,3 0 4,8 5 1,4 1,4 1,6 żuchwa jaw ,4 19,1 18,1 18,6 20,5 18,6 17,6 22, Ryc. 2. Rozmieszczenie zmian próchnicowych w poszczególnych zębach mlecznych u chłopców i dziewcząt Fig. 2. Distribution of caries lesions in particular deciduous teeth in boys and girls
6 220 I. GRZESIAK, U. KACZMAREK siła 73,2%, a zmianami było objętych 4,3 zębów [12]. Opublikowane w 1997 r. dane dotyczące dzieci warszawskich do 3. roku życia wykazały znacznie większą niż w badaniach własnych inten sywność próchnicy 7,1 zębów [13]. Przeprowa dzone wcześniej badania 1 3 letnich dzieci łódz kich ujawniły w odniesieniu do danych własnych nieco mniejszą częstość występowania próchnicy 43,4%, ale podobnie jak w badaniach własnych nieco większą częstość i intensywność próchnicy u chłopców (47,1% i puw/z = 4,04) niż u dziew cząt (odpowiednio 40,3% i 3,76) [3]. Opublikowa ne niedawno badania z tego samego regionu doty czące dzieci w wieku 1 4 lat [14] wykazują znacz nie większą częstość występowania próchnicy (78,57%). Nieco odmienne wyniki otrzymały Proc i Filipińska Skąpska [15], oceniając dynamikę przebiegu próchnicy i wynikające z tego zapotrze bowanie na leczenie dzieci łódzkich w wieku 1 5 lat. W podgrupie dzieci w wieku 3 lat stwierdziły zbliżoną do badań sprzed około 20 lat [3] częstość występowania próchnicy 45,4%, ale około 2 krotnie mniejsze wartości puw/z 2,1. Dane dotyczące innych populacji sugerują znaczne zróżnicowanie w zachorowalności ma łych dzieci na próchnicę zębów. Z badań Milgrom et al. [16] wynika występowanie u 46,8% dzieci z USA w wieku 6 36 miesięcy początkowych zmian próchnicowych i u 39,1% ubytków twar dych tkanek. Douglass et al. [17] natomiast stwier dzili u dzieci w wieku do miesięcy życia, pochodzących z Arizony, 25% częstość występo wania próchnicy. Populacjami o dużym ryzyku próchnicy wczesnej są w USA dzieci nowych emi grantów i rdzennych Amerykanów oraz dzieci z rodzin o niskim statusie socjoekonomicznym. Stwierdzono 43% częstość występowania próch nicy u dzieci pochodzenia meksykańskiego poni żej 5. r. życia [18] i 40 72% u rdzennych Amery kanów [19, 20]. Davies et al. [21], badając 3 letnie dzieci mie szkające w Manchesterze, wykazali 32% częstość występowania próchnicy i średnie wartości pw/z i pw/p wynoszące odpowiednio 1,4 i 2,8. Na inar et al. [22] przeprowadzili analizę częstości występowania próchnicy wczesnej u dzieci z róż nych krajów. Wynika z niej, że chorobą jest obję tych 0,5 2,0% dzieci w 1. roku życia, 7,7 26,6% w wieku 2 lat i 28 36,6% w wieku 3 lat. W porów naniu z tymi danymi u dzieci wrocławskich wystę puje znacznie wyższa zachorowalność na próchni cę; wynosiła ona 25% u dzieci do 2. roku życia i aż 62% w wieku 3 lat. Zbliżona zachorowalność na próchnicę występuje u dzieci bułgarskich 2 let nich 4% i 3 letnich 56,15% [23]. Z pracy Du et al. [24] wynika objęcie procesem próchnico wym 36% 2 4 letnich dzieci chińskich. Zachoro walność na próchnicę dzieci brazylijskich w wie ku 0 36 miesięcy życia (średnia wieku 22,9 mie sięcy) wynosiła 41,6% i dotyczyła przeciętnie 1,67 powierzchni zębów [8]. W badaniach Boguszewskiej Gutenbaum [25] w grupie dzieci do 3. roku życia procesem próchni cowym najczęściej były objęte zęby pierwsze, a na stępnie drugie trzonowce dolne. W szczęce domi nowały ubytki w zebach siecznych przyśrodko wych, a następnie w trzonowych. Podobne obserwacje wynikały z badań Bagińskiej i Stokow skiej [26], z tym że częściej zauważano próchnicę w zębie drugim niż pierwszym trzonowym. Proc i Filipińska Skąpska [15] oraz Dimitrova [27] stwierdziły również, że najbardziej narażone na próchnicę są zęby trzonowe dolne, a następnie sieczne przyśrodkowe górne. W badaniach włas nych zaobserwowano różnice w częstości występo wania próchnicy w poszczególnych zębach mlecz nych najczęściej zmiany obejmowały zęby siecz ne przyśrodkowe, a następnie boczne górne i w następnej kolejności zęby pierwsze trzonowe dolne. Z badań Grindefjorda et al. [28] przeprowa dzonych u szwedzkich dzieci 2,5 letnich również wynika najczęstsze objęcie procesem próchnico wym zębów siecznych przyśrodkowych górnych. Boguszewska Gutenbaum [25] zaobserwowała częstsze występowanie próchnicy w szczęce u chłopców niż u dziewczynek, a w żuchwie od wrotnie. Podobny związek zauważono w badaniach własnych. Bagińska i Stokowska zaś zanotowały, że dziewczynki miały mniej zębów dotkniętych zmianami w obu łukach zębowych niż chłopcy [26]. W badaniach prowadzonych w Łodzi stwier dzono natomiast wiekszą intensywność próchnicy u chłopców zarówno w szczęce, jak i żuchwie [15]. Z badań wynika, że u dzieci w wieku 1,5 3 lat częstość występowania próchnicy wyniosła 55,6%. Zmianami próchnicowymi były najczęściej dotknię te zęby sieczne przyśrodkowe górne, a zwłaszcza ich powierzchnie wargowe i podniebienne. Piśmiennictwo [1] KACZMAREK U.: Czy próchnicy zębów można skutecznie zapobiegać? Część I: Etiopatogeneza próchnicy. Pol. Med. Rodz. 2002, 4, [2] SZPRINGER NODZAK M.: Próchnica zębów mlecznych i jej leczenie. W: Stomatologia wieku rozwojowego. Red.: Szpringer Nodzak M., Wochna Sobańska M., Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2003, 303. [3] BADZIAN KOBOS K., STĘPIEŃ SZCZEPAŃSKA J., STRZELECKA E.: W sprawie próchnicy butelkowej. Czas. Stomat. 1985, 38,
7 Rozmieszczenie próchnicy w zębach mlecznych 221 [4] SZCZEPAŃSKA J.: Występowanie próchnicy w siekaczach górnych a terminy wyrzynania zębów mlecznych. Czas. Stomat. 1993, 46, 1 5. [5] SZPRINGER NODZAK M.: Specyfika przebiegu procesu próchnicowego w zębach dziecięcych. Czas. Stomat. 1991, 46, [6] SZCZEPAŃSKA J.: Prognozowanie występowania próchnicy u dzieci w oparciu o wieloaspektową analizę czynni ków ryzyka. część II. Nowa Stomat. 2002, 7, 1, 3 7. [7] WAL MOTEKA A., STAŃCZAK SIONEK D., SOSNOWSKA BOROSZKO A.: Problem prognozowania próchnicy wczesnej doniesienie wstępne. Nowa Stomat. 1999, 4, 2, [8] PIRES DOS SANTOS A.P.: Caries prevalence and risk factors among children aged 0 to 36 month. Pesqui Odontol. Bras. 2002, 16, [9] American Academy of Pediatric Dentistry. Guideline on infant oral health care. Pediatr. Dent. 2002, 24, 7, 47. [10] DUBIELECKA KITTEL M.: Profilaktyka pierwotna próchnicy u kobiet w ciąży. Stomat. Współczesna 2001, 8, 6, [11] YAGOT K., NAZHAT N.Y., KUDER S.A.: Prolonged nursing habit caries index. J. Int. Assoc. Dent. Child. 1990, 20, 1, [12] WIERZBICKA M., ZAWADZIŃSKI M., PIERZYNOWSKA E., STRUżYCKA I., DYBIżAŃSKA E., IWANICKA FRANKOWSKA E.: Ogólnokrajowy Monitoring Zdrowia Jamy Ustnej i Jego Uwarunkowań. Polska 2002, Ministerstwo Zdrowia, Warszawa [13] SZPRINGER NODZAK M., GOLIŃSKI A.: Czynniki ryzyka próchnicy u dzieci z próchnicą wczesną. Pediatr. Pol. 1997, 72, [14] SZCZEPAŃSKA J.: Prognozowanie występowania próchnicy u dzieci w oparciu o wieloaspektową analizę czynni ków ryzyka. część I. Nowa Stomat. 2001, 6, 4, [15] PROC P., FILIPIŃSKA SKąPSKA R.: Ocena stanu uzębienia oraz stomatologicznych potrzeb leczniczych dzieci łódz kich do lat 5. Nowa Stomat. 2003, 8, [16] MILGROM P., RIEDY C.A., WEINSTEIN P., TANNER A.C., MANIBUSAN L., BRUSS J.: Dental caries and relationship to bacterial infection, hypoplasia, diet, and oral hygiene in 6 to 36 month old children. Comm. Dent. Oral Epid. 2000, 28, [17] DOUGLASS J.M., TINANOFF N., TANG J.M.: Dental caries patterns and oral health behaviors in Arizona infants and toddlers. Comm. Dent. Oral Epid. 2001, 19, [18] RAMOS GOMEZ F.J., SHEPARD D.S.: Cost effectivness model for prevention of early childhood caries. J. Calif. Dent. Assoc. 1999, 27, [19] KELLY M., BRUERD B.: The prevalence of baby bottle tooth decay among two native American population. J. Pu blic. Health Dent. 1987, 47, [20] TSUBOUCHI J., TSUBOUCHI M., MOYNARD R.J., DOMOTO P.K., WEISTEIN P.: A study of dental caries and risk factors among native American infants. J. Dent. Child. 1995, 62, [21] DAVIES G.M., BLINKHORN F.A., DUXBURY J.T.: Caries among 3 year olds in greater Manchester. Br. Dent. J. 2001, 190, [22] NAINAR S. M. H., CRALL J.J.: Caries experience in inner pre schools at the time of their initial dental visit. J. Dent. Child. 1997, 64, [23] DIMITROVA M.M., KUKLEVA M.P., KONDEVA V.K.: Prevlence of early childhood caries and risk factors in children from 1 to 3 years of age in Plovdiv, Bulgaria. Folia Med. (Plovdiv) 2002, 44, 1 2, [24] DU M., BIAN Z., GUO L., HOLT R., CHAMPION J., BEDI R.: Caries patterns and their relationship to infant feeding and socio economic status in 2 4 year old Chinese children. Int. Dent. J. 2000, 50, [25] BOGUSZEWSKA GUTENBAUM H., JANICHA J., SZPRINGER NODZAK M., REMISZEWSKI A., STAŃCZAK SIONEK D., GO LIŃSKI A.: Występowanie próchnicy w poszczególnych grupach zębów mlecznych u dzieci do trzeciego roku ży cia w regionie warszawskim. Przegl. Stomat. Wieku Rozw. 1996, 14/15, [26] BAGIŃSKA J., STOKOWSKA W.: Lokalizacja próchnicy w poszczególnych zębach mlecznych u dzieci w wieku miesięcy z regionu Podlasia. Nowa Stomat. 2004, 9, 9, [27] DIMITROWA M.M.: Specificity of caries attack in early childhood. Folia Med. 2000, 42, [28] GRINDEFJORD M.: Caries prevalence in 2.5 year old children. Caries Res 1993, 27, Adres do korespondencji: Iwona Grzesiak Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej AM ul. Krakowska Wrocław tel Praca wpłynęła do Redakcji: r. Po recenzji: r. Zaakceptowano do druku: r. Received: Revised: Accepted:
Zachorowalność na próchnicę dzieci łódzkich w wieku przedszkolnym zakwalifikowanych do zabiegów profilaktyki fluorkowej
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 5 Zachorowalność na próchnicę dzieci łódzkich w wieku przedszkolnym zakwalifikowanych do zabiegów profilaktyki fluorkowej Incidence of caries in preschool children living in
Bardziej szczegółowoTerminy i kolejność wyrzynania zębów mlecznych u dzieci łódzkich
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 3 Terminy i kolejność wyrzynania zębów mlecznych u dzieci łódzkich Times and sequence of eruption of the deciduous teeth in children from Łódź Renata Filipińska-Skąpska, Patrycja
Bardziej szczegółowo, Maria Borysewicz-Lewicka. Ocena dynamiki próchnicy u 6-letnich dzieci z województwa lubuskiego
Prace oryginalne Dent. Med. Probl. 0, 49,, ISSN -38X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Joanna Chłapowska A, B, D, E, Karolina Gerreth A, B, D, E, Kristina Pilipczuk-Paluch
Bardziej szczegółowoUszczelnianie bruzd na powierzchni żującej zębów trzonowych jako jedna z metod zapobiegania próchnicy
Czas. Stomatol., 2010, 63, 11, 672-681 2010 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Uszczelnianie bruzd na powierzchni żującej trzonowych jako jedna z metod zapobiegania próchnicy Fissure sealing
Bardziej szczegółowoPróchnica uzębienia dzieci łódzkich do 5 lat. I. Frekwencja i intensywność występowania choroby*
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2005, 42, 2, 249 253 ISSN 1644 387X PATRYCJA PROC, RENATA FILIPIŃSKA SKĄPSKA, MAGDALENA WOCHNA SOBAŃSKA Próchnica uzębienia dzieci łódzkich do 5 lat. I. Frekwencja i
Bardziej szczegółowoTerminy i kolejność wyrzynania zębów stałych u dzieci łódzkich
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 4 Terminy i kolejność wyrzynania zębów stałych u dzieci łódzkich Dates and sequence of the eruption of permanent teeth in children from Lodz Beata Szydłowska-Walendowska, Magdalena
Bardziej szczegółowoPróchnica uzębienia dzieci łódzkich do lat 5. IV. Higiena i profilaktyka fluorkowa*
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2006, 43, 4, 530 534 ISSN 1644 387X Copyright by Silesian Piasts University of Medicine in Wrocław and Polish Stomatological Association PATRYCJA PROC, RENATA FILIPIŃSKA
Bardziej szczegółowoCHOROBA PRÓCHNICOWA U DZIECI W WIEKU 0-5 LAT W POLSCE I NA ŚWIECIE.
CHOROBA PRÓCHNICOWA U DZIECI W WIEKU 0-5 LAT W POLSCE I NA ŚWIECIE Próchnica zębów o przewlekła, bakteryjna, wieloczynnikowa choroba zakaźna, która aktualnie pozostaje najczęstszym schorzeniem wieku dziecięcego,
Bardziej szczegółowoStan pierwszych zębów trzonowych stałych studentów medycyny i stomatologii Akademii Medycznej w Białymstoku
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 11 Stan pierwszych zębów trzonowych stałych studentów medycyny i stomatologii Akademii Medycznej w Białymstoku The dental status of permanent first molars in students of Dental
Bardziej szczegółowoFrekwencja i intensywność próchnicy u dzieci 6-letnich z rejonu Krakowa
Borgis Frekwencja i intensywność próchnicy u dzieci 6-letnich z rejonu Krakowa *Anna Jurczak, Jadwiga Ciepły, Iwona Gregorczyk-Maga, Iwona Kołodziej, Joanna Słowik, Dorota Kościelniak, Małgorzata Staszczyk
Bardziej szczegółowoStan uzębienia 4 5 letnich dzieci wrocławskich. State of dentition of 4 5 year old children from the city of Wroclaw
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2002, 39, 2, 227 231 ISSN 1644 387X URSZULA KACZMAREK, KATARZYNA JANKOWSKA, ELżBIETA SOŁTAN Stan uzębienia 4 5 letnich dzieci wrocławskich State of dentition of 4 5 year
Bardziej szczegółowoKristina Pilipczuk-Paluch, Joanna Chłapowska, Maria Borysewicz-Lewicka
Ocena zależności pomiędzy występowaniem próchnicy uzębienia mlecznego a jej rozwojem w zębach pierwszych trzonowych stałych praceoryginalne Assessment of the relationship between caries in milk teeth and
Bardziej szczegółowoZachorowalność na próchnicę zębów dzieci 12-letnich w województwie łódzkim w latach 1978-2003*
Czas. Stomat., 2006, LIX, 1 Zachorowalność na próchnicę zębów dzieci 12-letnich w województwie łódzkim w latach 1978-2003* Prevalence of caries in 12-year-old children in the region of Łódź between 1978-2003
Bardziej szczegółowoKolejność wyrzynania zębów stałych u dzieci warszawskich
Borgis STOMATOLOGIA WIEKU ROZWOJOWEGO Prace oryginalne Original papers Kolejność wyrzynania zębów stałych u dzieci warszawskich Halszka Boguszewska-Gutenbaum, *Jadwiga Janicha, Dorota Gajdzik-Plutecka,
Bardziej szczegółowoPróchnica zębów mlecznych u dzieci w wybranym przedszkolu w Sosnowcu. Deciduous Teeth Caries in Children from Selected Preschool in Sosnowiec
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2009, 46, 4, 437 441 ISSN 1644 387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Stomatological Association DANUTA ILCZUK 1, MONIKA HERBA 2, AGATA FILIPOWSKA GROŃSKA
Bardziej szczegółowoStan mlecznych zębów trzonowych i ocena następstw ich przedwczesnej utraty u dzieci w wieku przedszkolnym
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2003, 40, 2, 313 317 ISSN 1644 387X TERESA MATTHEWS BRZOZOWSKA 1, AGNIESZKA NĘCKA 1, TOMASZ BABIJCZUK 2 Stan mlecznych zębów trzonowych i ocena następstw ich przedwczesnej
Bardziej szczegółowoPremature loss of milk teeth by preschool children
Premature loss of milk teeth by preschool children Przedwczesna utrata zębów mlecznych u dzieci przedszkolnych Ewa Ogłodek, Danuta Moś stres maxeve@ caries of deciduous teeth in children is an important
Bardziej szczegółowoSTRUKTURA POURAZOWYCH USZKODZEŃ ZĘBÓW MLECZNYCH I STAŁYCH W DOKUMENTACJI KLINICZNEJ ZAKŁADU STOMATOLOGII DZIECIĘCEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W GDAŃSKU
Ann. Acad. Med. Gedan., 2006, 36, 43 51 KATARZYNA EMERICH, BARBARA ADAMOWICZ-KLEPALSKA, MICHAŁ DONATT STRUKTURA POURAZOWYCH USZKODZEŃ ZĘBÓW MLECZNYCH I STAŁYCH W DOKUMENTACJI KLINICZNEJ ZAKŁADU STOMATOLOGII
Bardziej szczegółowoOcena stanu uzębienia u pacjentów w wieku 15 i 18 lat z regionu Polski południowo-wschodniej (województwo podkarpackie)
Borgis Ocena stanu uzębienia u pacjentów w wieku 15 i 18 lat z regionu Polski południowo-wschodniej (województwo podkarpackie) Maria Mielnik-Błaszczak, *Dorota Krawczyk, Piotr Stachurski Katedra i Zakład
Bardziej szczegółowoCzęstość występowania i rozmieszczenie plam próchnicowych na powierzchniach gładkich zębów mlecznych u dzieci poniżej 6.
prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2013, 0, 3, 298 307 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Anna Turska-Szybka 1, A, B, D F, Michał Gefrerer 1, B, Dariusz Gozdowski
Bardziej szczegółowoOCENA WYSTĘPOWANIA ANOMALII ZĘBOWYCH I MORFOLOGII WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO U PACJENTÓW Z ZATRZYMANYMI KŁAMI
Lek. Dent. Joanna Abramczyk OCENA WYSTĘPOWANIA ANOMALII ZĘBOWYCH I MORFOLOGII WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO U PACJENTÓW Z ZATRZYMANYMI KŁAMI STRESZCZENIE WSTĘP W praktyce ortodontycznej zatrzymane stałe kły, szczególnie
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Nauczanie przedkliniczne - Stomatologia dziecięca
Bardziej szczegółowoOcena stanu i trend próchnicy u dzieci 5-, 7- i 12-letnich z województwa małopolskiego w porównaniu do populacji polskiej
Borgis Nowa Stomatol 2018; 23(2): 55-65 https://doi.org/10.25121/ns.2018.23.2.55 *Małgorzata Staszczyk, Magdalena Kępisty, Iwona Kołodziej, Dorota Kościelniak, Iwona Gregorczyk-Maga, Jadwiga Ciepły, Anna
Bardziej szczegółowoOcena wpływu lakieru fluorowego Duraphat na uzębienie mleczne dzieci w wieku 3 i 4 lat badania roczne*
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 2 Ocena wpływu lakieru fluorowego Duraphat na uzębienie mleczne dzieci w wieku 3 i 4 lat badania roczne* Evaluation of the effect of Duraphat fluoride varnish on the primary
Bardziej szczegółowoMothers Knowledge and Awareness of Their up to 3 Years Old Children s Oral Health
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2004, 41, 1, 59 66 ISSN 1644 387X IWONA GRZESIAK, URSZULA KACZMAREK Wiedza prozdrowotna matek i świadomość stanu uzębienia ich dzieci w wieku do 3 lat Mothers Knowledge
Bardziej szczegółowoTerminy oraz kolejność wyrzynania zębów stałych u 4-8 letnich dzieci białostockich analiza wartości centylowych
Czas. Stomatol., 2008, 61, 5, 330-339 2008 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Terminy oraz kolejność wyrzynania zębów stałych u 4-8 letnich dzieci białostockich analiza wartości centylowych
Bardziej szczegółowoWSTĘP PRZYGOTOWANIE BADAŃ
Raport z realizacji Programu profilaktyki próchnicy skierowanego do dzieci uczęszczających w roku szkolnym 2009/2010 do klas I i VI szkół podstawowych finansowanego przez Miasto Poznań WSTĘP Stomatologiczne
Bardziej szczegółowoWyniki Monitoringu Stanu Zdrowia Jamy Ustnej populacji młodych dorosłych w Polsce w 2012 roku
Borgis Wyniki Monitoringu Stanu Zdrowia Jamy Ustnej populacji młodych dorosłych w Polsce w 2012 roku *Izabela Strużycka 1, Maria Wierzbicka 2, Elżbieta Jodkowska 3, Ewa Rusyan 3, Michał Ganowicz 4, Katarzyna
Bardziej szczegółowoStan uzębienia i potrzeby lecznicze dzieci i młodzieży z województwa dolnośląskiego*
Prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2012, 49, 2, 173 183 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Justyna Składnik-Jankowska A F, Urszula Kaczmarek A, D Stan uzębienia
Bardziej szczegółowodr Przemysław Bury Centrum Stomatologii Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
Projekt badań profilaktycznych z zakresu zdrowia jamy ustnej, skierowany do dzieci uczęszczających w roku szkolnym 2010/2011 do klas I i VI szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Śrem Opracowanie:
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna
Bardziej szczegółowoRadiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji. żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo.
Renata Zielińska Radiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Zakład Stomatologii
Bardziej szczegółowoPubliczny program zapobiegania próchnicy w Polsce u dzieci i młodzieży
prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2010, 47, 2, 137 143 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Elżbieta Jodkowska Publiczny program zapobiegania próchnicy w Polsce
Bardziej szczegółowoZakład Stomatologii Zachowawczej Uniwersytetu Medycznego w Warszawie, Fundacja Promocji Zdrowia Jamy Ustnej w Warszawie 2
EDITORIAL Dent. Med. Probl. 2009, 46, 2, 149 156 ISSN 1644 387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Stomatological Association MARIA WIERZBICKA 1, URSZULA KACZMAREK 2 Trend choroby próchnicowej
Bardziej szczegółowoPróchnica wczesna analiza wybranych czynników biologicznych. Early Childhood Caries Analysis of Selected Biological Factors
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2008, 45, 3, 260 270 ISSN 1644 387X Copyright by Silesian Piasts University of Medicine in Wrocław and Polish Stomatological Association URSZULA KACZMAREK, IWONA GRZESIAK,
Bardziej szczegółowoStan zmineralizowanych tkanek zębów u młodzieży uprawiającej zawodowo pływanie*
ANNALES ACADEMIAE MEDICAE STETINENSIS ROCZNIKI POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE 2010, 56, 3, 81 86 Wojciech Kaczmarek Stan zmineralizowanych tkanek zębów u młodzieży uprawiającej zawodowo pływanie*
Bardziej szczegółowoPRACE POGLĄDOWE. Pierwsza wizyta dziecka w gabinecie stomatologicznym. The Child s First Dental Visit IWONA GRZESIAK, URSZULA KACZMAREK.
PRACE POGLĄDOWE Dent. Med. Probl. 2006, 43, 3, 433 437 ISSN 1644 387X Copyright by Silesian Piasts University of Medicine in Wrocław and Polish Stomatological Association IWONA GRZESIAK, URSZULA KACZMAREK
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO. ORAL HEALTH PROBLEMS OF YEAR-OLD INHABITANTS of THE LODZ REGION
PRZEGL EPIDEMIOL 212; 66: 133-138 Zdrowie publiczne Aleksandra Hilt, Ewa Rybarczyk-Townsend, Beata Lubowiedzka-Gontarek, Magdalena Wochna-Sobańska PROBLEMY ZDROWOTNE JAMY USTNEJ 35-44-LETNICH MIESZKAŃCÓW
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu: Stomatologia zachowawcza przedkliniczna Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów
Bardziej szczegółowoStan zdrowia jamy ustnej oraz potrzeby profilaktyczno-lecznicze. dzieci w wieku 6 lat w Polsce
Stan zdrowia jamy ustnej oraz potrzeby profilaktyczno-lecznicze dzieci w wieku 6 lat w Polsce Tabela 1. Liczba dzieci w wieku 6 lat zbadanych w poszczególnych województwach. Ogółem dolnośląskie 270 kujawsko-pomorskie
Bardziej szczegółowoStomatologiczne zachowania prozdrowotne 4 5-letnich dzieci w świetle badań ankietowych rodziców*
Prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2012, 49, 2, 272 278 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Agnieszka Bruzda-Zwiech B F, Renata Filipińska B, D, F, Beata Szydłowska-Walendowska
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoAnalysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
Bardziej szczegółowoProblemy stomatologiczne polskich dzieci i młodzieży propozycje działań do rozważenia
Problemy stomatologiczne polskich dzieci i młodzieży propozycje działań do rozważenia Posiedzenie Plenarne Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia Warszawa 15.12.2010r. prof.. dr hab.. Barbara Adamowicz-Klepalska
Bardziej szczegółowoUzębienie jelenia z grandlami
szczęka żuchwa Uzębienie jelenia z grandlami Ustawienie zębów szczęki i żuchwy u jeleniowatych Uzębienie żuchwy jeleniowatych Stałe zęby policzkowe (boczne) jelenia: P 1, P 2, P 3 przedtrzonowe, M 1, M
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA1) z dnia 12 stycznia 2011 r.
Dziennik Ustaw Nr 16 Elektronicznie podpisany przez Grzegorz Paczowski Data: 2011.01.24 16:06:54 +01'00' 1274 Poz. 77 77 v.p l ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA1) z dnia 12 stycznia 2011 r. zmieniające rozporządzenie
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Nauczanie przedkliniczne - Stomatologia dziecięca
Bardziej szczegółowoRedukcja próchnicy zębów stałych u młodzieży letniej w wyniku indywidualnej profilaktyki przeciwpróchnicowej
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2009, 46, 2, 191 197 ISSN 1644 387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Stomatological Association DOROTA KRAWCZYK, MARIA MIELNIK BŁASZCZAK Redukcja próchnicy
Bardziej szczegółowox x x F= ( n) x + ( n) y = y y y x x x
Wskaźnik fuksynowy. Oblicza się według wzoru: X1 + X2 F = ------------------ n gdzie: F wskaźnik fuksynowy X1 suma wartości liczbowych zabarwionych powierzchni językowych (podniebiennych) X2 - suma wartości
Bardziej szczegółowoZWIĄZEK MIĘDZY PŁCIĄ I WYBRANYMI PARAMETRAMI URODZENIOWYMI DZIECKA A POCZĄTKIEM PROCESU PIERWSZEGO ZĄBKOWANIA
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Elżbieta Żądzińska Uniwersytet Łódzki, Łódź ZWIĄZEK MIĘDZY PŁCIĄ I WYBRANYMI PARAMETRAMI URODZENIOWYMI DZIECKA A POCZĄTKIEM PROCESU PIERWSZEGO ZĄBKOWANIA
Bardziej szczegółowoTerminy oraz kolejność wyrzynania zębów stałych u 4-8 letnich dzieci białostockich ocena z zastosowaniem średniej arytmetycznej
Czas. Stomatol., 2008, 61, 4, 267-274 2008 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Terminy oraz kolejność wyrzynania zębów stałych u 4-8 letnich dzieci białostockich ocena z zastosowaniem średniej
Bardziej szczegółowo, Anna Turska-Szybka. Świadomość kobiet ciężarnych na temat zapobiegania próchnicy wczesnego dzieciństwa
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2015, 52, 1, 93 100 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Martyna Sienicka 1, A D 2, A, E, F, Anna Turska-Szybka Świadomość
Bardziej szczegółowoPróchnica zębów stałych u dzieci w wieku 5 i 7 lat w Polsce i jej związek z próchnicą zębów mlecznych**
Borgis Nowa Stomatol 2017; 22(3): 129-141 *Dorota Olczak-Kowalczyk 1, Dariusz Gozdowski 2, Urszula Kaczmarek 3 Próchnica zębów stałych u dzieci w wieku 5 i 7 lat w Polsce i jej związek z próchnicą zębów
Bardziej szczegółowoprace oryginalne Stan uzębienia osób z prawidłową i nadmierną masą ciała z łódzkich szkół ponadpodstawowych
prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2012, 49, 3, 351 357 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Aleksandra Hilt A F A, C, F, Małgorzata Daszkowska Stan uzębienia
Bardziej szczegółowoZdrowy uśmiech wśród najmłodszych model. profilaktyka stomatologiczna, dzieci w wieku przedszkolnym,
Czas. Stomatol., 2009, 62, 6, 502-508 2009 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Zdrowy uśmiech wśród najmłodszych model profilaktyki stomatologicznej dla dzieci w wieku przedszkolnym Healthy
Bardziej szczegółowoWpływ terminu porodu na wyrzynanie zębów stałych u bliźniąt
Czas. Stomatol., 2009, 62, 4, 293-297 2009 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Wpływ terminu porodu na wyrzynanie zębów stałych u bliźniąt Influence of the delivery term on the time of permanent
Bardziej szczegółowoZ Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik Katedry i Zakładu: prof. dr hab. n. med. M.
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 12 Ocena intensywności próchnicy oraz częstości występowania zaburzeń rozwojowych uzębienia u dzieci i młodzieży z jedno- lub obustronnym rozszczepem wargi, wyrostka zębodołowego
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna
Bardziej szczegółowoWydział Lekarski UM w Łodzi Kierunek lekarsko dentystyczny Kierunek Stomatologia Nazwa Przedmiotu Stomatologia dziecięca i profilaktyka
Wydział Lekarski UM w Łodzi Kierunek lekarsko dentystyczny Kierunek Stomatologia Nazwa Przedmiotu Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna Jednostka prowadząca zajęcia Katedra i Zakład Stomatologii
Bardziej szczegółowoStan zdrowia i potrzeby lecznicze dotyczące uzębienia stałego dzieci w wieku 7 lat z terenu województwa lubelskiego
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2015, 52, 1, 47 53 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Teresa Bachanek A, D F, Barbara Hendzel B, D, Aneta Komsta C, D, Ewa
Bardziej szczegółowoOcena gotowości do zmian postaw i zachowań prozdrowotnych matek dzieci do trzech lat
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2003, 40, 2, 287 293 ISSN 1644 387X IWONA GRZESIAK, URSZULA KACZMAREK Ocena gotowości do zmian postaw i zachowań prozdrowotnych matek dzieci do trzech lat Evaluation
Bardziej szczegółowoDziennik Ustaw 12 Poz. r 2 1462
Dziennik Ustaw 12 Poz. r 2 1462 Załącznik nr 2 Wykaz świadczeń ogólnostomatologicznych dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18. roku życia oraz warunki ich realizacji Tabela nr 1 Wykaz świadczeń ogólnostomatologicznych
Bardziej szczegółowoZaburzenia mineralizacji twardych tkanek zębów a próchnica u letnich dzieci wrocławskich
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2004, 41, 1, 79 83 ISSN 1644 387X KATARZYNA HERMAN, KATARZYNA JANKOWSKA, ELŻBIETA SOŁTAN Zaburzenia mineralizacji twardych tkanek zębów a próchnica u 12 13 letnich dzieci
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna
Bardziej szczegółowoCzęstość występowania urazów zębów wśród dzieci zgłaszających się do Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Borgis Nowa Stomatol 2015; 20(3): 98-104 DOI: 10.5604/14266911.1173349 Bartłomiej Burczyński 1, Aleksandra Przybylska 1, Beata Orlińska 1, *Patrycja Proc 2, Joanna Szczepańska 2 Częstość występowania urazów
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 150/2016 z dnia 9 sierpnia 2016 r. o projekcie programu polityki
Bardziej szczegółowoAnaliza zachowań prozdrowotnych młodzieży 18-letniej uczęszczającej do szkół średnich w Łodzi
Borgis Analiza zachowań prozdrowotnych młodzieży 18-letniej uczęszczającej do szkół średnich w Łodzi Praca oryginalna Original paper Katarzyna Ćwiklak 1, Jacek Pypeć 2, *Lidia Pijankowska-Beksa 1, Joanna
Bardziej szczegółowoBADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI
14 BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14.1 WSTĘP Ogólne wymagania prawne dotyczące przy pracy określają m.in. przepisy
Bardziej szczegółowoszczęki, objawy i sposoby Natalia Zając
Etiologia wybranych grup rozszczepów szczęki, objawy i sposoby ich zespołowego leczenia. Natalia Zając Promotor: dr n. med., prof. Vaclav Bednar Wstęp Wśród wad rozwojowych występujących u noworodków w
Bardziej szczegółowoDziennik Ustaw 12 Poz. 193 WYKAZ ŚWIADCZEŃ OGÓLNOSTOMATOLOGICZNYCH DLA DZIECI I MŁODZIEŻY DO UKOŃCZENIA 18. ROKU ŻYCIA ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Dziennik Ustaw 12 Poz. 193 Załącznik nr 2 WYKAZ ŚWIADCZEŃ OGÓLNOSTOMATOLOGICZNYCH DLA DZIECI I MŁODZIEŻY DO UKOŃCZENIA 18. ROKU ŻYCIA ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Wykaz świadczeń ogólnostomatologicznych
Bardziej szczegółowoDental Condition of 18 Year Old Adolescets Living in Lviv and Lublin District
prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2013, 50, 3, 308 314 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Teresa Bachanek 1, A, B, D, E, Roman Ogonovski 3, A, D, E, Barbara
Bardziej szczegółowoWpływ wybranych czynników na terminy pojawiania się pierwszych zębów mlecznych u dzieci z Krakowa i okolic
Borgis Med Rodz 2016; 19(4): 188-194 Anna Jurczak, Iwona Gregorczyk-Maga, Magdalena Kępisty, Iwona Kołodziej, Dorota Kościelniak, Małgorzata Staszczyk, Jadwiga Ciepły, Joanna Słowik Wpływ wybranych czynników
Bardziej szczegółowoDziennik Ustaw 54 Poz. 193
Dziennik Ustaw 54 Poz. 193 Załącznik nr 10 WYKAZ PROFILAKTYCZNYCH ŚWIADCZEŃ STOMATOLOGICZNYCH DLA DZIECI I MŁODZIEŻY DO UKOŃCZENIA 19. ROKU ŻYCIA ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Tabela nr 1 Wykaz profilaktycznych
Bardziej szczegółowoWykaz świadczeń stomatologicznych dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18. roku życia oraz warunku ich realizacji
Wykaz świadczeń stomatologicznych dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18. roku życia oraz warunku ich realizacji Wykaz świadczeń ogólnostomatologicznych dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18. roku życia
Bardziej szczegółowoStan uzębienia i potrzeby lecznicze u dzieci 6 letnich z wybranych losowo przedszkoli we Wrocławiu
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2007, 44, 4, 463 469 ISSN 1644 387X Copyright by Silesian Piasts University of Medicine in Wrocław and Polish Stomatological Association ANETTA GMYREK MARCINIAK, URSZULA
Bardziej szczegółowoChoroba próchnicowa u młodzieży szkolnej Poznania objętej i nieobjętej nadzorowanym szczotkowaniem zębów preparatami fluorkowymi
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2009, 46, 2, 197 201 ISSN 1644 387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Stomatological Association JOANNA CHŁAPOWSKA, BARTOSZ LIWEŃ, TAMARA PAWLACZYK KAMIEŃSKA,
Bardziej szczegółowoStomatologiczne potrzeby lecznicze u osób zakażonych HIV
Czas. Stomatol., 2006, LIX, 3 Stomatologiczne potrzeby lecznicze u osób zakażonych HIV Dental treatment needs of HIV-positive patients Magdalena Choromańska 1, Danuta Waszkiel 2, Alicja Wiercińska-Drapało
Bardziej szczegółowoProgram zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym
Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym powstał we współpracy z Wojewódzkim Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi oraz Konsultantem
Bardziej szczegółowoOd autorów Z perspektywy czasu... 12
Spis treści Od autorów... 11 Z perspektywy czasu... 12 1. Wiadomości ogólne... 15 Zadania modelarstwa i rysunku we współczesnej protetyce dentystycznej. 15 Mianownictwo i ogólne uwagi o kształcie zębów...
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM
PROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM Program powstał we współpracy z Wojewódzkim Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi oraz Konsultantem Wojewódzkim w dziedzinie stomatologii dziecięcej,
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 264/2013 z dnia 21 października 2013 r. o projekcie programu Program profilaktyki próchnicy dla dzieci w wieku
Bardziej szczegółowoPróchnica uzębienia dzieci łódzkich do lat 5 III. Czynniki etiologiczne próchnicy*
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2006, 43, 1, 65 70 ISSN 1644 387X Copyright by Silesian Piasts University of Medicine in Wrocław and Polish Stomatological Association PATRYCJA PROC, RENATA FILIPIŃSKA
Bardziej szczegółowoZnaczenie sposobu odżywiania w zapobieganiu chorobie próchnicowej u dzieci poniżej 3. roku życia
Borgis Znaczenie sposobu odżywiania w zapobieganiu chorobie próchnicowej u dzieci poniżej 3. roku życia Adrianna Polewaczyk 1, Marta Plichta 1, Paulina Modzelewska 1, Magda Matyjaszczyk 1, *Anna Turska-Szybka
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna
Bardziej szczegółowoPierwsza wizyta dziecka w gabinecie stomatologicznym wiek dziecka oraz przyczyna zgłoszenia się. Przegląd piśmiennictwa
PRACE POGLĄDOWE Borgis Nowa Stomatol 2019; 24(2):43-47 DOI: https://doi.org/10.25121/ns.2019.24.2.43 *Anna Mika¹, Maria Mituś-Kenig², Anna Mizerska-Żurowska³ Pierwsza wizyta dziecka w gabinecie stomatologicznym
Bardziej szczegółowoPrzedkliniczna Stomatologia Zintegrowana
ĆWICZENIA 1: Organizacja zajęć. Przedkliniczna Stomatologia Zintegrowana II rok zblokowane zajęcia praktyczne + seminaria Rok akademicki 2012/13 Ćwiczenia organizacyjne, regulamin zajęć, przydział stanowisk
Bardziej szczegółowoDziennik Ustaw 4 Poz. 1462
Dziennik Ustaw 4 Poz. 1462 Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. (poz. 1462) Załącznik nr 1 Wykaz świadczeń ogólnostomatologicznych oraz warunki ich realizacji Wykaz
Bardziej szczegółowoWykaz profilaktycznych świadczeń stomatologicznych dla dzieci i młodzieży do ukończenia. do ukończenia 19. roku życia oraz warunki ich realizacji
Załącznik nr 10 Wykaz profilaktycznych świadczeń stomatologicznych dla dzieci i młodzieży do ukończenia 19. roku oraz warunki ich realizacji Tabela nr 1 Wykaz profilaktycznych świadczeń stomatologicznych
Bardziej szczegółowoRozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych w zakresie stomatologii streszczenie. Promotor: prof. dr hab. Kazimierz Szopiński
lek. dent. Katarzyna Kajka-Hawryluk Wpływ lokalizacji punktu trepanacyjnego zębów siecznych dolnych na ilość zachowanych tkanek zęba w przebiegu terapii endodontycznej. Badanie retrospektywne z wykorzystaniem
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 56/2016 z dnia 11 kwietnia 2016 r. o projekcie programu polityki
Bardziej szczegółowoCzynniki warunkujące proces gojenia. Uwaga! Badanie podmiotowe. Badanie przedmiotowe. Wywiad. Urazy zębów mlecznych. Utrata przytomności
Urazy zębów mlecznych Czynniki warunkujące proces gojenia zależne od pacjenta wiek i stopień rozwoju korzenia stan higieny jamy ustnej i uzębienia ogólny stan zdrowia czas zgłoszenia się do lekarza Emil
Bardziej szczegółowoWpływ przebiegu ciąży i rodzaju porodu na intensywność próchnicy zębów u dzieci z terenu miasta Lublina
Borgis Nowa Stomatol 2017; 22(4): 181-191 DOI:https://doi.org/10.25121/NS.2017.22.4.181 Elżbieta Pels, *Justyna Pietrak, Paweł Ślusarski, Maria Mielnik-Błaszczak Wpływ przebiegu ciąży i rodzaju porodu
Bardziej szczegółowoPoziom lęku przed leczeniem stomatologicznego a stan uzębienia u młodzieży 18-letniej
Czas. Stomatol., 2008, 61, 2, 81-87 2008 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Poziom lęku przed leczeniem stomatologicznego a stan uzębienia u młodzieży 18-letniej The level of dental anxiety
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna
Bardziej szczegółowoSTOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA
STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Stomatologia zachowawcza- zajmuje się metodami zachowania naturalnych właściwości zębów, które zostały utracone na skutek działania bodźców zewnętrznych. Najgroźniejszym z nich
Bardziej szczegółowoCENNIK USŁUG STOMATOLOGICZNYCH W PORADNIACH UCS GUMed
CENNIK USŁUG STOMATOLOGICZNYCH W PORADNIACH UCS GUMed PORADNIA STOMATOLOGII ZACHOWAWCZEJ * CENNIK Z DNIA 09 Sierpnia 2013r z uwzględnieniem oznaczeń dodatkowych * Procedury nie objęte cennikiem podlegają
Bardziej szczegółowoDziennik Ustaw 25 Poz. 193
Dziennik Ustaw 25 Poz. 193 Załącznik nr 4 WYKAZ ŚWIADCZEŃ STOMATOLOGICZNYCH DLA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z GRUPY WYSOKIEGO RYZYKA CHORÓB ZAKAŹNYCH, W TYM CHORYCH NA AIDS, ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Tabela nr
Bardziej szczegółowoStan zdrowia jamy ustnej i opieka stomatologiczna dla dzieci i młodzieży w Polsce
Stan zdrowia jamy ustnej i opieka stomatologiczna dla dzieci i młodzieży w Polsce prof. dr n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk Konsultant krajowy w dziedzinie stomatologii dziecięcej Zakład Stomatologii Dziecięcej
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE PAWEŁ ŚLUSARSKI ZAGADNIENIA PROFILAKTYKI STOMATOLOGICZNEJ U DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM I WCZESNOSZKOLNYM
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE PAWEŁ ŚLUSARSKI ZAGADNIENIA PROFILAKTYKI STOMATOLOGICZNEJ U DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM I WCZESNOSZKOLNYM PRACA NA STOPIEŃ DOKOTORA NAUK MEDYCZNYCH - streszczenie PROMOTOR:
Bardziej szczegółowoDziennik Ustaw 25 Poz. 1462
Dziennik Ustaw 25 Poz. 1462 Załącznik nr 4 Wykaz świadczeń stomatologicznych dla świadczeniobiorców z grupy wysokiego ryzyka chorób zakaźnych, w tym chorych na AIDS, oraz warunki ich realizacji Tabela
Bardziej szczegółowo