Rynek Dnia Następnego po rozpoczęciu działalności operacyjnej TGE w ramach modelu PCR (Market Coupling)

Transkrypt

1 Rynek Dnia Następnego po rozpoczęciu działalności operacyjnej TGE w ramach modelu PCR (Market Coupling) Leszek Prachniak Dyrektor Działu Operacji Giełdowych X FORUM OBROTU Iława, 6-7 czerwca 2017

2 Zdolności przesyłowe Schemat obecny Schemat docelowy PCR Zdolności przesyłowe od PSE Zdolności przesyłowe od NordPool Zdolności przesyłowe od PSE TGE TGE Publikacja zdolności przesyłowych na publicznej stronie TGE Publikacja zdolności przesyłowych na publicznej stronie TGE 2

3 Składanie zleceń przez CG Schemat obecny Schemat docelowy PCR Składanie zleceń na TGE Członkowie TGE składają zlecenia w systemie informatycznym giełdy do godziny 11:30 Składanie zleceń na TGE Członkowie TGE składają zlecenia w systemie informatycznym giełdy do godziny 12:00 Tworzenie krzywych zagregowanych uczestników TGE TGE tworzy na podstawie zleceń uczestników zagregowaną krzywą kupna i sprzedaży Tworzenie krzywych zagregowanych uczestników TGE TGE tworzy na podstawie zleceń uczestników zagregowaną krzywą kupna i sprzedaży Przekazanie zleceń do NordPool TGE przekazuje zagregowane krzywe do giełdy NordPool Przekazanie krzywych do PCR TGE przekazuje zagregowane krzywe bezpośrednio do PCR NordPool przekazuje krzywe do PCR NordPool przekazuje krzywe TGE do PCR TGE bezpośrednio wysyła krzywe podaży i popytu do PCR. Dzięki temu maklerzy mają 30 minut więcej na zarządzanie swoimi zleceniami 3

4 Publikacja wyników oraz wykorzystanych zdolności przesyłowych Schemat obecny Schemat docelowy PCR Otrzymanie wyników TGE otrzymuje wyniki od giełdy NordPool Otrzymanie wyników Jako uczestnik PCR, TGE otrzymuje wyniki bezpośrednio z PCR Publikacja wyników TGE implementuje otrzymane wyniki oraz publikuje je w systemie notującym Weryfikacja wyników Wszyscy uczestnicy PCR w tym TGE muszą potwierdzić poprawność wyników Weryfikacja wyników Giełdy należące do PCR potwierdzają poprawność wyników Publikacja wyników TGE publikuje wyniki w systemie notującym Publikacja wykorzystanych mocy przesyłowych Po potwierdzeniu wyników przez NordPool, TGE publikuje wykorzystane moce przesyłowe na publicznej stronie internetowej Publikacja wykorzystanych mocy przesyłowych TGE publikuje wykorzystane moce przesyłowe 4

5 Instrumenty przyporządkowane do systemów transakcyjnych model docelowy Wejście produkcyjne TGE w model PCR spowoduje uruchomienie systemu notującego Sapri trading, zastępującego system Condico Trading. I fixing zostanie przeniesiony do systemu X-Stream Trading. II fixing (Market Coupling) będzie odbywał się w Sapri. System informatyczny giełdy Sapri X-Stream Trading RDN: - II fixing (Market Coupling) RDN: - I fixing - notowania ciągłe RDB: - notowania ciągłe RDNG i RDBG: - notowania ciągłe RTT: - notowania ciągłe - aukcje RUE: - notowania ciągłe RPM: - notowania ciągłe - fixing - transakcje pozasesyjne RIF: -notowania ciągłe 5

6 Kody instrumentów - zakres wprowadzanych zmian Po zmianie systemu z Condico Trading na Sapri, zakończone zostanie notowanie instrumentów wykorzystywanych dotychczas do prowadzenia I i II fixingu, czyli: RDK_dd-mm-rr_Hgg RDSx_dd-mm-rrrr_Hgg I fixing zostanie przeniesiony do systemu godzinowych RDN RDN_dd-mm-rr_Hgg X-Stream Trading i będzie prowadzony na instrumentach Kurs jednolity będzie wyznaczany w oparciu o algorytm schodkowy a nie liniowy (interpolacja liniowa) jak w Condico. II fixing zostanie przeniesiony do systemu Sapri Trading i będzie prowadzony na instrumentach godzinowych DAM_dd-mm-rr_Hgg. Instrumenty będą widoczne tylko w systemie rozliczeniowym. 6

7 Harmonogram notowań instrumentów godzinowych RDN w systemie X-Stream Trading I FIXING Przyjmowanie zleceń na 1 fixing Notowania ciągłe 08:00 10:30 13:30 7

8 Harmonogram prowadzenie II fixingu w Sapri Trading MC gate closure 09:15 12:00 13:00 13:30 Przyjmowanie zleceń na MC Czas oczekiwania na wyniki MC 8

9 Harmonogram notowań instrumentów blokowych RDN w X-Stream Trading Instrumenty blokowe i blokowe weekendowe RDN w dobie n-1 notowanie ciągłe 08:00 13:30 Instrumenty blokowe i blokowe weekendowe RDN w dobie n-2 notowanie ciągłe 08:00 15:30 9

10 Algorytm I fixingu na RDN w X-Stream Trading [zł/mwh] C max C min I Fixing 115 [MWh] 10

11 Algorytm II fixingu (PCR) na RDN w Sapri Trading [zł/mwh] C max C min [MWh] 11

12 SAPRI Trade - wprowadzenie (1) Aplikacja kliencka SAPRI TRADE umożliwia zarządzanie pozycją handlową na Rynku Dnia Następnego (RDN) w ramach europejskiego rynku energii elektrycznej PCR/MRC Jest to aplikacja stworzona przez firmę NASDAQ, dostępna w technologii Microsoft ClickOnce dzięki czemu korzystanie z niej ogranicza się do kliknięcia linku z adresem www i pobrania najnowszej wersji Główne funkcjonalności to przekazywanie zleceń i odbiór wyników (cen i wolumenów) w podziale na strefy (PL), godziny, członków i portfolia SAPRI TRADE komunikuje się z serwerem przez internet za pośrednictwem protokołu HTTP (Hypertext Transfer Protocol), połączenie jest szyfrowane za pomocą protokołu SSL Giełda dodatkowo udostępnia interfejs API, który korzysta z formatu XML 12

13 SAPRI Trade - wprowadzenie (2) WYMAGANIA SYSTEMOWE SAPRI TRADE Minimalne wymagania SAPRI TRADE System Operacyjny Windows 7 (SP1) Procesor N/A Pamięć N/A Rozdzielczość Ekranu N/A.Net Framework.NET 4.0 (wymagane) Instalacja Click Once Internet Explorer 9 Rekomendowane wymagania SAPRI TRADE System Operacyjny Windows 7 (SP1) Procesor Intel Core 2 Duo CPU 2.4 GHz Pamięć 2 GB RAM Rozdzielczość Ekranu UXGA (1600 x 1200).Net Framework.NET 4.0 (wymagane) Instalacja Click Once Internet Explorer 9 lub wyżej 13

14 PORTFOLIA I STATUSY ZLECEŃ Okno Portfolia i statusy zleceń otwiera się automatycznie po udanym zalogowaniu się do aplikacji SAPRI TRADE Okno wyświetla wszystkie dostępne portfolia dla zalogowanego użytkownika i statusy zleceń 14

15 RODZAJE ZLECEŃ W systemie SAPRI wyróżniamy zlecenia typu: Single Order Block Order Group Block Order Flexi Order 15

16 RODZAJE ZLECEŃ I SKŁADANIE ZLECEŃ (Single Order) Zlecenie Single Order to sekwencje par cena/wolumen dla poszczególnych godzin, gdzie każda para to oczekiwana wielkość kupna lub sprzedaży po określonej cenie Pary cena/wolumen tworzą na wykresie punkty, które połączone linią tworzą krzywą zleceń. Przykład dla godz. 01: Cena rynkowa (p) Zakontraktowany wolumen Price 0, Volume 80,0 80,0 0,0 0,0-60,0-60,0-100,0-100,0 0 <= p <= (kupno) 100 < p < 101 Liniowa interpolacja pomiędzy 80 i <= p <= < p < 141 Liniowa interpolacja pomiędzy 0 i <= p <= (sprzedaż) 180 < p < 181 Liniowa interpolacja pomiędzy -60 i <= p <= (sprzedaż) 16

17 RODZAJE ZLECEŃ I SKŁADANIE ZLECEŃ (Single Order) Okno do składania zlecenia Single Order w aplikacji SAPRI TRADE. 17

18 RODZAJE ZLECEŃ I SKŁADANIE ZLECEŃ (Single Order) Walidacja zlecenia Single Order Pierwszy (najbardziej po lewej) poziom cenowy musi być równy minimalnemu limitowi ceny zdefiniowanemu dla waluty PLN Ostatni (najbardziej po prawej) poziom cenowy musi być równy maksymalnemu limitowi ceny zdefiniowanemu dla waluty PLN Wolumen jest obowiązkowy we wszystkich godzinach dla pierwszego i ostatniego poziomu cenowego 18

19 RODZAJE ZLECEŃ I SKŁADANIE ZLECEŃ (Single Order) Walidacja zlecenia Single Order cd. Ceny muszą monotonicznie rosnąć (poziom cenowy N < poziomu cenowego N+1), przynajmniej o minimalny krok cenowy zdefiniowany przez giełdę Nie może być pustych pól w wierszu z poziomami cenowymi Wolumen jest obowiązkowy przynajmniej w jednej godzinie dla pozostałych poziomów cenowych (poziomy cenowe bez wolumenu są niedopuszczalne) Wolumen musi monotonicznie maleć lub być taki sam wraz z rosnącymi cenami (wolumen dla poziomu cenowego N >= wolumen dla poziomu cenowego N+1) 19

20 RODZAJE ZLECEŃ I SKŁADANIE ZLECEŃ (Single Order) Ważne informacje dot. składania zleceń typu Single Order W aplikacji SAPRI TRADE dostępne jest 128 kroków cenowych (kupno/sprzedaż) dla danego portfolio w ramach każdej godziny zlecenia Single Order Brak nazw instrumentów zamiast tego prezentowane są godziny 1-24 Minimalny i maksymalny Limit ceny w zleceniu jest określany przez Giełdę i dla prezentowanego przykładu wynosi (-2500 PLN, PLN) Ceny w zleceniu są wprowadzane do systemu z dokładnością do 2 miejsc po przecinku (0,01 PLN), a wolumeny z dokładnością do 1 miejsca po przecinku (0,1 MWh) Wolumeny w zleceniu dla różnych poziomów cenowych nie są kumulowane. Wolumen dla określonego poziomu cenowego reprezentuje całkowity wolumen jaki może zostać zrealizowany dla tego poziomu cenowego 20

21 RODZAJE ZLECEŃ I SKŁADANIE ZLECEŃ (Single Order) Ważne informacje dot. składania zleceń typu Single Order cd. Użytkownik jest odpowiedzialny za sprawdzenie, czy jego zlecenie zostało przesłane do systemu (sprawdzając Log i odświeżając widok okna Portfolia i statusy zleceń ) Zlecenia i wszelkie modyfikacje w zleceniach są przesyłane do systemu tylko po kliknięciu przycisku Save Aby wyświetlić wszelkie zmiany zapisane w systemie, należy wybrać przycisk Refresh Zlecenia można importować do systemu używając formatki Excel template i funkcji Import from excel Zlecenie można usunąć przy wykorzystaniu przycisku Delete order Zaleca się stosowanie tzw. zleceń domykających z 0 MWh poprzez wprowadzenie dodatkowego poziomu cenowego: większego o minimalny krok cenowy (0,01 PLN) dla kupna oraz mniejszego o minimalny krok cenowy (0,01 PLN) dla sprzedaży 21

22 RODZAJE ZLECEŃ I SKŁADANIE ZLECEŃ (Block Order) Block Order to zlecenie z jedną ceną i takim samym lub różnym wolumenem dla zbioru godzin (bloku), w ramach danego dnia dostawy. Dla zleceń Block Order określamy cenę oraz minimalny poziom akceptowalnego wolumenu dla wszystkich godzin bloku. Są to zlecenia typu Wszystko albo Nic (Fill or Kill) Zlecenia Block Order mogą być standardowe (Base, Overnight, Peak, Extended Peak), definiowane przez giełdę albo tworzone przez członków 22

23 RODZAJE ZLECEŃ I SKŁADANIE ZLECEŃ (Block Order) Wyznaczenie ceny dla Block Order Cena zlecenia Block Order jest porównywana z wyznaczoną ze wszystkich zleceń (w tym zleceń blokowych) ceną rynkową, która jest wyliczana jako średnia ważona wolumenem dla godzin wchodzących w skład zlecenia Block Order, zlecenie jest akceptowane tylko wtedy, gdy spełniony jest warunek: Zlecenia sprzedaży Block Order: zlecenie jest akceptowane jeśli cena zlecenia <= ceny rynkowej Zlecenia kupna Block Order: zlecenie jest akceptowane jeśli cena zlecenia => ceny rynkowej 23

24 RODZAJE ZLECEŃ I SKŁADANIE ZLECEŃ (Block Order) Ważne informacje dot. składania zleceń typu Block Order Zlecenia Block Order można łączyć ze sobą na zasadzie zlecenia rodzica i zleceń dzieci tzw. Linking of block order. Zlecenie B (=zlecenie dziecko) jest aktywne tylko wtedy, gdy zlecenie A (=zlecenie rodzic) jest zaakceptowane. Inaczej, jeśli członek połączy zlecenie B ze zleceniem A w rezultacie może otrzymać wynik taki, że: Zlecenia A i B są zaakceptowane Zlecenie A jest zaakceptowane, ale nie zlecenie B Żadne ze zleceń A i B nie jest zaakceptowane Zlecenie B nigdy nie jest akceptowane bez zaakceptowania zlecenia A Walidacja zleceń Block Order Cena musi być równa lub wyższa od minimalnego limitu ceny zdefiniowanego dla waluty PLN Cena musi być równa lub niższa od maksymalnego limitu ceny zdefiniowanego dla waluty PLN Wolumen nie może przekraczać maksymalnego limitu wolumenu zdefiniowanego dla strefy PL Wolumen nie może przekraczać maksymalnego limitu wolumenu zdefiniowanego dla bloku Liczba zleceń nie może przekraczać maksymalnego limitu liczby zleceń 24

25 RODZAJE ZLECEŃ I SKŁADANIE ZLECEŃ (Block Order) Okno do składania zleceń Block Order w aplikacji SAPRI TRADE. 25

26 RODZAJE ZLECEŃ I SKŁADANIE ZLECEŃ (Group Block Order) W SAPRI TRADE może występować specjalny rodzaj zlecenia blokowego typu Group Block Order Zlecenia Block Order mogą być grupowane w tzw. zlecenia Group Block Order, gdzie suma współczynników minimalnego poziomu akceptowalnego wolumenu dla wszystkich godzin bloku nie może przekroczyć 100% dla całej grupy. Przykład: Jeśli jedno ze zleceń Block Order w grupie ma współczynnik 100% i zostanie zaakceptowane to żadne inne zlecenie w tej grupie nie może być już zaakceptowane. Jeśli natomiast w grupie są zlecenia Block Order, które mają niższy współczynnik niż 100% i zostaną zaakceptowane to suma ich współczynników nie może przekroczyć 100% dla całej grupy 26

27 RODZAJE ZLECEŃ I SKŁADANIE ZLECEŃ (Flexi Order) Zlecenia Flexi Order są typem zleceń dla których określamy początkową i końcową godzinę oraz długość przedziału czasowego w ramach którego będzie zawierało się każde ze zleceń. Do kalkulacji ceny rynkowej zlecenie Flexi Order rozwija się w zlecenie Group Block Order. Przykład: F0112 (początek godz. 1, koniec godz. 12) i długość 6 godzin Zlecenie rozwija się w Group Block Order: B0106, B0207, B0308, B0409, B0510, B0611, B0712 Tyko jedno zlecenie B0xxx może być zaakceptowane. 27

28 WYNIKI AUKCJI Okno z Państwa Wynikami aukcji w aplikacji SAPRI TRADE (Company Results/Trading Result) 28

29 WYNIKI AUKCJI Okno z Państwa Wynikami aukcji w aplikacji SAPRI TRADE (Company Results/Block Order Result) 29

30 WYNIKI AUKCJI dane publiczne Okno z publicznymi Wynikami aukcji w aplikacji SAPRI TRADE (Public Results/Result Area) 30

31 Waluta notowań w procesie PCR Waluta prowadzenia notowań na rynku: Zlecenia składane w PLN krzywe składane w Euro Zasady wymiany danych w ramach PCR Zlecenia (krzywe podaży i popytu dla rynku) dostarczane są do PCR w walucie Euro; Wyniki procesu PCR podawane są w walucie Euro. 31

32 Opis sekwencji działań w procesie Market Coupling w modelu PCR 1. Operatorzy wysyłają informacje o dostępnych trans-granicznych zdolnościach przesyłowych do odpowiedniego systemu giełdowego poprzez chmurę PCR. 2. Giełdy wysyłają do chmury PCR swoje księgi zleceń krzywą podaży i popytu 3. Giełda-koordynator, giełda-koordynator zapasowy i giełdy operatorzy rynków krajowych otrzymują z chmury PCR odpowiednio księgi zleceń oraz informacje w zakresie dostępnych trans-granicznych zdolności przesyłowych 4. Giełda-koordynator przeprowadza obliczenia przy użyciu algorytmu Euphemia i wysyła wyniki rynkowe do chmury PCR. Giełda-koordynator zapasowy równolegle przeprowadza obliczenia przy użyciu tego samego algorytmu Euphemia dla zapewnienia back-up wyników rynkowych. Dla celów kontrolnych i dla zatwierdzenia wyników rynku, giełdy operatorzy mogą również prowadzić równolegle własne obliczenia. 5. Wszystkie giełdy otrzymują wyniki od giełdy-koordynatora i sprawdzają ich poprawność porównując z własnymi obliczeniami. 6. Giełdy wysyłają zweryfikowane i potwierdzone wyniki rynkowe do swych operatorów systemów przesyłowych oraz do uczestników rynku w uzgodnionym formacie i wg własnych procedur. 32

33 Model Procesu PCR Przyjmowanie zleceń [zł/mwh] Zmiana waluty [Euro/MWh] PCR Wyniki fixingu [zł/mwh] Zmiana waluty [zł/mwh] Wyniki fixingu [Euro/MWh] 33

34 Proces przewalutowania Przewalutowanie w procesie PCR: Wariant - z dwoma kursami waluty: kurs kupna i kurs sprzedaży. Zlecenia są przeliczane według kursu średniego, natomiast wyniki fixingu będą przewalutowane z wykorzystaniem kursu kupna lub kursu sprzedaży. 34

35 Wymiana walut w modelu PCR - zlecenia TGE będzie otrzymywać z banku 3 kursy dla pary walutowej EUR/PLN: kurs kupna, kurs sprzedaży oraz kurs średni Przeliczenie zleceń z PLN na EUR dla instrumentów RDS będzie odbywać się na podstawie kursu średniego zarówno dla zleceń kupna jak i dla zleceń sprzedaży, z dokładnością do 2 miejsc po przecinku Przykład: Buy Sell Average 4,3800 4,3600 4, Zlecenie kupna po cenie 121,85 zł. 121,85/4,37 = 27,88 EUR 2. Zlecenie sprzedaży po cenie 121,85 zł. 121,85/4,37 = 27,88 EUR 35

36 Wymiana walut w modelu PCR - wyniki Wyniki będą przeliczane na PLN po kursie kupna lub sprzedaży w zależności od kierunku przepływu energii dla danego instrumentu godzinowego Import do PL kurs kupna Eksport z PL kurs sprzedaży Brak przepływu kurs średni Przykład: H** Przepływ Kierunek Cena EUR Użyty kurs Cena PLN H Import 29,67 4,38 129,95 H Eksport 29,67 4,36 129,36 H03 0 Brak 29,67 4,37 129,66 36

37 Wymiana walut w modelu PCR wpływ na wyniki Faza Pre-Coupling Faza Post-Coupling Różnica Wyniki - Limit Typ Limit ceny Kurs Limit po przeliczeniu Cena PCR Import (kurs kupna) Eksport (kurs sprzedaży) Brak przepływu (kurs średni) Różnica I-E Import Eksport Brak przepływu K 145,85 Średni 4,37 33,38 33,38 146,18 145,52 145,85 0,67-0,33 0,33 0 S 145,85 Średni 4,37 33,38 33,38 146,18 145,52 145,85 0,67 0,33-0,

38 Zabezpieczanie rozliczeń w procesie PCR Warianty zabezpieczania rozliczeń w procesie PCR: W pierwszym okresie funkcjonowania TGE w PCR nie będzie prewalidacji zleceń kupna. Izba będzie wymagała by podmiot posiadała odpowiednią kwotę stanowiącą zabezpieczenie rozliczenia zawartych transakcji kupna. W drugim etapie (nie wcześniej niż na początku 2018r) będzie prewalidacja zleceń kupna. 38

39 Dziękuję za uwagę Kontakt Telefon: