sprawdziany dla gimnazjum

Transkrypt

1 2 sprawdziany dla imnazjum

2 I raca i eneria 1 raca 1. Zaznacz sytuacje, w których siła rawitacji nie wykonuje pracy. v v a) 6 b) 6 c) 6 2. Zaznacz sytuacje, w których siła sprężystości nie wykonuje pracy. v a) 6 b) 6 c) 6 v. Zaznacz sytuacje, w których siła wykonuje pracę. 6 Siła ciężkości dociska kamień do ziemi. 6 Siła tarcia zatrzymuje sunące sanki. 6 Siła tarcia utrzymuje sanki nieruchomo na pochyłości. 6 Siła sprężystości sprężyny utrzymuje ciężarek na stałej wysokości. 4. Zaznacz sytuacje, w których siła wykonuje pracę. 6 Siła sprężystości sprężyny porusza koło zębate zearka. 6 Siła naciąu liny utrzymuje alpinistę na ścianie. 6 Siła tarcia zatrzymuje łyżwiarza. 6 Siła tarcia utrzymuje szklankę nieruchomo na pochyłym stoliku. 1

3 5. Ciało przesuwano, działając na nie siłą 5000 N. Oblicz pracę, wykonaną na drodze 1 km. Załóż, że siła działała w tę samą stronę, w którą przemieszczało się ciało. 6. Koń ciąnie płu z siłą 2000 N. Oblicz pracę, jaką wykona koń na drodze 100 m. 7. Oblicz wartość siły, z jaką pies ciąnął za smycz na drodze 100 m, jeżeli wykonał przy tym pracę 10 kj. Załóż, że siła działała w tę samą stronę, w którą przemieszczał się pies. 8. Siły tarcia podczas hamowania samochodu wykonały pracę 50 kj. Oblicz wartość sił tarcia, jeśli droa hamowania samochodu wyniosła 20 m. 9. Uzupełnij zdania właściwymi wyrażeniami. Załóż, że siła działa w tę samą stronę, w którą przemieszcza się przedmiot. raca wykonana podczas przesuwania przedmiotu z siłą 10 N na odlełość m jest równa 6A/ 6B. Gdyby, działając tą samą siłą, przedmiot przesunięto na odlełość 6 m, wykonana praca byłaby 6C/ 6D, ponieważ praca jest 6E/ 6F. A. 15 J B. 0 J C. dwa razy większa D. o połowę mniejsza E. wprost proporcjonalna do przemieszczenia F. odwrotnie proporcjonalna do przemieszczenia 10. Uzupełnij zdania właściwymi wyrażeniami. Załóż, że siła działa w tę samą stronę, w którą przemieszcza się przedmiot. raca wykonana podczas przesuwania przedmiotu z siłą 8 N na odlełość 5 m jest równa 6A/ 6B. Gdyby, działając tą samą siłą, przedmiot przesunięto na odlełość 2,5 m, wykonana praca byłaby 6C/ 6D, ponieważ praca jest 6E/ 6F. A. 40 J B. 58 J C. dwa razy większa D. o połowę mniejsza E. odwrotnie proporcjonalna do przemieszczenia F. wprost proporcjonalna do przemieszczenia 11. rzesuwając ciężarek siłą o wartości 50 N, wykonano pracę równą 700 J. Oblicz droę pokonaną przez ciężarek. Załóż, że siła działała w tę samą stronę, w którą przemieszczał się ciężarek. 12. Samochód pchano z siłą 5000 N. Oblicz droę, którą pokonał samochód, jeśli wykonano nad nim pracę równą 150 kj. Załóż, że siła działała w tę samą stronę, w którą przemieszczał się samochód. 2

4 1. Lokomotywa poruszająca się ruchem jednostajnym ciąnęła waon z siłą 850 kn. Gdy pokonała 200 m, doczepiono do niej kilka kolejnych waonów i od tej chwili działała siłą 1700 kn. Oblicz pracę wykonaną przez lokomotywę po przejechaniu łącznie 400 m. Wynik podaj w meadżulach. 14. Jacek pomaał w orodzie. chał pustą taczkę z siłą 60 N równolełą do podłoża przez 0,1 km, po czym starszy brat nasypał na taczkę ziemię orodową. Jacek ruszył dalej, pchając taczkę przez 0,15 km z siłą 100 N. Oblicz pracę wykonaną przez Jacka na całej trasie. Wynik podaj w kilodżulach. 15. an Antoni ciąnął załadowany wózek siłą równolełą do podłoża. o przejściu 100 m zostawił część ładunku na platformie. Następnie, ciąnąc wózek z siłą o połowę mniejszą niż poprzednio, przeszedł 0 m do ciężarówki, do której załadował resztę towaru. Całkowita praca, jaką wykonał pan Antoni nad ładunkiem, wyniosła J. Oblicz siłę, z jaką pan Antoni ciąnął wózek, zanim dotarł do platformy. 16. Robotnik na budowie niósł dwa identyczne pustaki. ierwszy zostawił na piętrze, czyli na wysokości,5 m, a drui wniósł na poddasze, znajdujące się na wysokości 6,5 m. Całkowita praca wykonana nad pustakami wyniosła 1100 J. Oblicz siłę, z jaką robotnik działał na drui pustak, wnosząc o z piętra na poddasze. 17. Na podstawie wykresu uzupełnij zdania właściwymi wyrażeniami. Załóż, że siła działa w tę samą stronę, w którą przemieszcza się przedmiot. F [N] 10 raca wykonana przy przemieszczeniu przedmiotu na odlełość m wyniosła 6A/ 6B. Gdyby z tą samą siłą przemieszczono ciało na odlełość 6 m, wykonana praca byłaby 6C/ 6D, ponieważ praca jest 6E/ 6F s [m] A. 15 J B. 0 J C. dwa razy większa D. o połowę mniejsza E. wprost proporcjonalna do przemieszczenia F. odwrotnie proporcjonalna do przemieszczenia

5 18. Na podstawie wykresu uzupełnij zdania właściwymi wyrażeniami. Załóż, że siła działa w tę samą stronę, w którą przemieszcza się przedmiot. F [N] 8 raca wykonana przy przemieszczeniu przedmiotu na odlełość 5 m wyniosła 6A/ 6B. Gdyby z tą samą siłą przemieszczono przedmiot na odlełość 2,5 m, wykonana praca byłaby 6C/ 6D, ponieważ praca jest 6E/ 6F s [m] A. 40 J B. 58 J C. dwa razy większa D. o połowę mniejsza E. odwrotnie proporcjonalna do przemieszczenia F. wprost proporcjonalna do przemieszczenia 19. Zosia pomaała mamie w zakupach. odczas wnoszenia siatki ze sprawunkami na 5. piętro znajdujące się na wysokości 17 m wykonała pracę 800 J. Oblicz masę zakupów, wiedząc że masa Zosi wynosi 45 k. Wynik podaj z dokładnością do cyfr znaczących. rzyjmij, że m = 10 s ani Basia niosła swojeo małeo synka w nosidełku. odczas wchodzenia po schodach na piętro o wysokości 4,20 m wykonała pracę 2510 J. Oblicz masę synka pani Basi, wiedząc że jej masa jest równa 55 k. Wynik podaj z dokładnością do cyfr znaczących. rzyjmij, że m = 10 s 2. 4

6 2 Eneria. Eneria potencjalna ciężkości. Eneria kinetyczna 1. Uzupełnij zdania odpowiednimi wyrazami. 6A/ 6B to zdolność do wykonywania pracy. Może się zmieniać 6C/ 6D enerii, ale nie zmienia się jej 6C/ 6D. A. Siła B. Eneria C. ilość D. rodzaj 2. Uzupełnij zdania odpowiednimi wyrazami. Enerią nazywamy 6A/ 6B wykonywania pracy. Zodnie z zasadą zachowania enerii, eneria 6C/ 6D uleać przemianom, lecz 6C/ 6D znikać. A. zdolność do B. szybkość C. może D. nie może. Zaznacz formy enerii wykorzystywane przez człowieka do produkcji enerii elektrycznej. 6 promieniowanie słoneczne 6 eneria jądrowa 6 eneria chemiczna 6 eneria potencjalna sprężystości 4. Zaznacz formy enerii wykorzystywane przez rośliny. 6 promieniowanie słoneczne 6 eneria jądrowa 6 eneria chemiczna 6 eneria elektryczna 5. W wolne miejsca wstaw litery oznaczające właściwe formy enerii. Roślina zamienia enerię w enerię. Turbina wiatrowa zamienia enerię w enerię. Silnik spalinowy zamienia enerię w enerię. A. chemiczną B. elektryczną C. promieniowania D. kinetyczną 5

7 6. W wolne miejsca wstaw litery oznaczające właściwe formy enerii. roca zamienia enerię w enerię. Kolektor słoneczny zamienia enerię w enerię. Wentylator zamienia enerię w enerię. A. promieniowania B. elektryczną C. kinetyczną D. potencjalną sprężystości 7. Zaznacz sytuacje, w których eneria kinetyczna ciała jest równa zeru. 6 Mysz komputerowa leży na biurku. 6 Koń alopuje na łące. 6 ółka wisi na ścianie. 6 Drabina stoi oparta o mur. 6 tak leci na dużej wysokości. 8. Zaznacz sytuacje, w których eneria kinetyczna ciała jest różna od zera. 6 Radio stoi na półce. 6 Dziecko bieanie po placu. 6 Lampka zaczyna świecić po włączeniu. 6 Kaloryfer orzewa pomieszczenie. 6 Samolot ląduje na lotnisku. 9. W każdej parze ciał zaznacz to, które przy podanych prędkościach ma większą enerię kinetyczną. 6 a) v = 0 s m 6 b) v = 0,5 s m 6 a) v = 8 s m 6 b) v= 8 s m 6

8 10. W każdej parze ciał zaznacz to, które przy podanych prędkościach ma większą enerię kinetyczną. 6 a) v = 1 s m 6 b) v = 0 s m 6 a) v = 800 km h 6 b) v = 0 km h 11. Oblicz enerię kinetyczną ciała o masie k poruszająceo się z prędkością 2 m s. 12. Oblicz enerię kinetyczną ciała o masie 0, k poruszająceo się z prędkością 1 m s. 1. Zaznacz, które z ciał ma największą enerię potencjalną ciężkości wzlędem powierzchni ziemi. 6 a) kafar o masie 1 t zawieszony 15 cm nad ziemią 6 b) betonowa płyta o masie 500 k podwieszona na dźwiu na wysokości 0,5 m 6 c) doniczka z kwiatkiem o łącznej masie 95 da ustawiona na balkonie na wysokości 5 m 14. Zaznacz, które z ciał ma największą enerię potencjalną ciężkości wzlędem powierzchni ziemi. 6 a) skoczek spadochronowy o masie 90 k na wysokości 00 m 6 b) arbuz o masie 500 na stole o wysokości 75 cm 6 c) kafar o masie 1,5 t zawieszony na wysokości 10 cm 15. Uzupełnij zdania odpowiednimi wartościami. Szybowiec o masie 600 k (łącznie z pilotem), lecący na wysokości 0,5 km, ma enerię potencjalną ciężkości równą 6A/ 6B. Gdy szybowiec wzniesie się o 0,8 km wyżej, jeo eneria m potencjalna wzrośnie do 6C /6D. rzyjmij, że = 10 s 2. A. 00 kj B. MJ C. 780 kj D. 7,8 MJ 7

9 16. Uzupełnij zdania odpowiednimi wartościami. Spadochroniarz o masie 90 k, znajdujący się na wysokości 1,1 km, ma enerię potencjalną ciężkości wzlędem ziemi równą 6A/ 6B. Kiedy spadochroniarz znajdzie się 0,4 km nad m ziemią, jeo eneria potencjalna będzie wynosiła 6C/ 6D. rzyjmij, że = 10 s 2. A. 990 kj B. 9,9 MJ C. 60 kj D.,6 MJ 17. Dwaj chłopcy pchali samochód o masie 1100 k. o przejechaniu pewneo odcinka pojazd osiąnął prędkość 8 km. Oblicz pracę wykonaną przez chłopców. omiń opory ruchu. h 18. Rowerzysta o masie 40 k jadący na rowerze o masie 15 k rozpędził się do prędkości 10 s m. Oblicz pracę wykonaną przez rowerzystę. omiń opory ruchu. 8

10 rzemiany enerii mechanicznej 1. Zaznacz sytuacje, w których zachodzi przemiana enerii potencjalnej w kinetyczną. 6 spadanie sopli z dachu 6 wjeżdżanie rowerzysty z rozpędu pod órkę 6 ruch wody w rzece 6 tonięcie kamienia w jeziorze 6 wystrzelenie kamienia z katapulty 6 ruch wskazówek zeara mechaniczneo 2. Zaznacz sytuacje, w których zachodzi przemiana enerii kinetycznej w potencjalną. 6 wyrzut wody z fontanny 6 spadanie owoców z drzew 6 podrzucenie piłki 6 ruch wskazówek zearka mechaniczneo 6 podrzewanie wody 6 opadanie liści. Na ałęzi, na wysokości m nad ziemią, wisi jabłko o masie 200. Zaznacz zdania prawdziwe. 6 Eneria potencjalna jabłka wzlędem ziemi jest równa 6 J. 6 Zodnie z zasadą zachowania enerii, kiedy jabłko spada, jeo eneria potencjalna w chwili zetknięcia z ziemią będzie taka sama jak wtedy, kiedy wisiało na ałęzi. 6 Zodnie z zasadą zachowania enerii, kiedy jabłko spada, jeo eneria kinetyczna w chwili zetknięcia z ziemią będzie taka sama jak eneria potencjalna teo jabłka, kiedy wisiało na ałęzi. 4. Gałązka o masie 50, niesiona przez potok, znajduje się na wysokości 190 m nad poziomem morza. Zaznacz zdania prawdziwe. 6 Eneria potencjalna ałązki wzlędem poziomu morza jest równa 95 J. 6 Eneria potencjalna podczas spływu ałązki do morza będzie rosła. 6 Zodnie z zasadą zachowania enerii, eneria potencjalna ałązki w chwili dopłynięcia do morza będzie taka sama, jak na początku podróży. 5. Sokół potrafi dostrzec swoją ofiarę z dużej wysokości. ikując, przyjmuje pozycję, dzięki której zmniejsza opór powietrza (załóżmy więc, że opór można pominąć). Oblicz jeo prędkość 2 metry nad ziemią, jeśli pikujował z wysokości 15 m. Wynik podaj z dokładnością do m cyfr znaczących. rzyjmij, że = 10 s Tatrzański wodospad Siklawica ma 2 m wysokości. Oblicz prędkość wody w połowie jeo wysokości. Wynik podaj z dokładnością do cyfr znaczących. omiń opory ruchu. rzyjmij, m że = 10 s 2. 9

11 7. Wrotkarz jechał z prędkością 7,5 m s i za pomocą rampy w skateparku wyskoczył pionowo w órę. O ile wzniesie się jeo środek masy? Wynik podaj z dokładnością do 2 cyfr znaczących. omiń opory ruchu. rzyjmij, że = 10 s m Szybowiec lecący poziomo z prędkością 50 m s wałtownie zaczął się wznosić pionowo w órę. Oblicz, o ile może maksymalnie zwiększyć wysokość swojeo lotu. Wynik podaj z dokładnością do cyfr znaczących. omiń opory ruchu. rzyjmij, że = 10 s m 2. 10

12 4 Temat dodatkowy Eneria, człowiek, środowisko 1. Do paliw kopalnych należą: 6 drewno 6 az ziemny 6 węiel brunatny 6 wodór 2. Do paliw kopalnych należą: 6 uran 6 ropa naftowa 6 krzem 6 rafit. aweł w ciąu całeo dnia zjadł produkty o łącznej wartości eneretycznej 2200 kcal. Na 1 jaką wysokość mółby się wspiąć, dyby 20 tej enerii została zamieniona na jeo enerię m potencjalną? Masa chłopca jest równa 40 k, a 1 kcal = 4200 J. rzyjmij = 10 s Oblicz, ile kalorii powinien spożyć Tomek, aby 10 tej enerii, zamieniona na enerię potencjalną, wystarczyła do podniesienia o na wysokość 1000 m. Masa Tomka wynosi 50 k, m a 1 kcal = 4200 J. rzyjmij = 10 s 2. 11

13 5 Moc 1. Wśród przedstawionych pojazdów zaznacz ten, który ma największą moc. a) 6 b) 6 c) 6 2. Wśród przedstawionych urządzeń zaznacz to, które ma największą moc. tokarka a) 6 b) 6 c) 6. Zapisz podane wartości mocy w watach. 25 kw = 15 MW = 0,05 MW = mw = 4. Zapisz podane wartości mocy w watach. 2 MW = 0,106 MW = 74 kw = mw = 5. Zaznacz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe. Jednostką mocy jest dżul. 6 RAWDA 6 FAŁSZ raca jest równa ilorazowi siły i przebytej droi. 6 RAWDA 6 FAŁSZ Moc jest wielkością fizyczną, która informuje nas o pracy wykonanej w jednostce czasu. Efektem wykonania pracy może być zmiana kształtu przedmiotu. 6 RAWDA 6 FAŁSZ 6 RAWDA 6 FAŁSZ 12

14 6. Zaznacz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe. Jednostką mocy jest wat. 6 RAWDA 6 FAŁSZ raca jest wielkością fizyczną, która informuje nas, jaką moc uzyskuje silnik w jednostce czasu. Moc obliczamy, dzieląc wykonaną pracę przez czas, w jakim została ona wykonana. Siła działająca na ciało zawsze wykonuje pracę w sensie fizycznym. 6 RAWDA 6 FAŁSZ 6 RAWDA 6 FAŁSZ 6 RAWDA 6 FAŁSZ 7. W miejsce kropek wpisz odpowiednie liczby. Silnik pracujący z mocą 40 W wykona w ciąu sekundy pracę..., a silnik pracujący z mocą... wykona w tym samym czasie pracę 6 J. Taką samą pracę, czyli 6 J, wykona silnik pracujący z mocą... w ciąu 4 s. 8. W miejsce kropek wpisz odpowiednie liczby. Silnik pracujący z mocą 60 kw wykona w ciąu sekundy pracę..., a silnik pracujący z mocą... wykona w tym samym czasie pracę 55 kj. Taką samą pracę, czyli 55 kj, wykona silnik pracujący z mocą... w ciąu 5 s. 9. Które z urządzeń ma największą moc? 6 a) Urządzenie A wykonuje pracę równą 20 kj w ciąu min. 6 b) Urządzenie B wykonuje pracę równą 2 J w ciąu 0,5 s. 6 c) Urządzenie C wykonuje pracę równą 1,65 MJ w ciąu 200 h. 10. Które z urządzeń ma największą moc? 6 a) Urządzenie A wykonuje pracę równą,5 MJ w ciąu 100 h. 6 b) Urządzenie B wykonuje pracę równą J w ciąu 0,5 s. 6 c) Urządzenie C wykonuje pracę równą 25 kj w ciąu 2 min. 11. Oblicz pracę, jaką wykonuje w ciąu minuty silnik skutera pracujący z mocą 0 kw. Wynik podaj w kilodżulach. 12. Oblicz pracę, jaką wykonuje w czasie pół minuty silnik samochodu pracujący z mocą 200 kw. Wynik podaj w kilodżulach. 1. Rowerzysta poruszający się ruchem jednostajnym pokonuje siły oporu wynoszące 20 N. Oblicz prędkość, z jaką porusza się rowerzysta, jeśli pracuje z mocą 0,15 kw. 1

15 14. Skuter poruszający się ruchem jednostajnym pokonuje siły oporu wynoszące 120 N. Oblicz prędkość, z jaką porusza się skuter, jeśli jeo silnik pracuje z mocą 1,5 kw. 15. Traktor jechał po polu ze stałą prędkością 10 km. Silnik traktora pracuje z mocą 50 kw. h Oblicz wartość sił oporu ruchu działających na traktor. Wynik podaj w kiloniutonach. 16. Kombajn jechał po polu ze stałą prędkością 5 km. W tym czasie jeo silnik pracował h z mocą 0 km. Oblicz wartość sił oporu ruchu działających na kombajn. Wynik podaj w kiloniutonach. 14

16 6 Maszyny proste, Równia pochyła 1. ołącz nazwę maszyny prostej z odpowiednią ilustracją. dźwinia dwustronna blok nieruchomy równia pochyła kołowrót dźwinia jednostronna 2. ołącz nazwę maszyny prostej z odpowiednią ilustracją. dźwinia dwustronna blok nieruchomy równia pochyła kołowrót dźwinia jednostronna. Dorysuj obciążnik o masie 1 k zaczepiony tak, aby dźwinia była w równowadze. L 0,5 k 15

17 4. Dorysuj obciążnik o masie 2 k zaczepiony tak, aby dźwinia była w równowadze. L 0,5 k 5. Jaką masę ma koszyk? 0,75 cm 0,25 cm 2 k 6. Jaką masę ma koszyk? 0,5 m 1 m 4 k 7. Aby unieść łaz o masie 250 k, pan Józef użył sztywneo pręta o dłuości m i niewielkieo kamienia. W którym miejscu należy podeprzeć pręt (czyli dzie należy umieścić punkt podparcia), aby unieść łaz, naciskając na koniec pręta siłą nie większą niż 500 N? 8. Aby unieść łaz o masie 00 k, pan Józef użył sztywneo pręta o dłuości,2 m i niewielkieo kamienia. Oblicz siłę, z jaką musiał naciskać na koniec pręta, jeśli punkt podparcia skonstruowanej przez nieo dźwini znajdował się 20 cm od druieo z końców pręta. 9. Jakie warunki musiałyby spełniać siły działające na maszyny proste przedstawione na ilus tracjach, aby urządzenia te znalazły się w stanie równowai? Wstaw znak <, > lub =. F2 F1 F2 F1 F 1 F 2 F 1 F 2 F2 F 1 F1 F 2 F 1 F 2 F 1 2F 2 16

18 10. Jakie warunki musiałyby spełniać siły działające na maszyny proste przedstawione na ilus tracjach, aby urządzenia te znalazły się w stanie równowai? Wstaw znak <, > lub =. F2 F1 F2 F1 F 1 F 2 F 1 F 2 F1 F 2 F1 F2 F 1 F 2 F 1 F Jaką siłą należy działać na wózek, aby wciąnąć o ruchem jednostajnym na koniec równi? Jaką pracę należy przy tym wykonać? omiń opory ruchu. m = 2 k h = 0,5 m l = 2,5 m 12. Jaką siłą należy działać na wózek, aby wciąnąć o ruchem jednostajnym na koniec równi? Jaką pracę należy przy tym wykonać? omiń opory ruchu. h = 0,25 m l = 0,5 m m = 1 k 17

19 II Cząsteczki i ciepło 1 Cząsteczki 1. Które substancje są zbudowane z atomów jedneo pierwiastka, a które z cząsteczek? dwutlenek węla żelazo rafit sól kuchenna atomy cząsteczki 2. Które substancje są zbudowane z atomów jedneo pierwiastka, a które z cząsteczek? woda diament cukier rtęć atomy cząsteczki. Zaznacz właściwe zakończenia zdań. Zjawisko dyfuzji polea na 6 przyciąaniu się cząsteczek dwóch różnych substancji. 6 samorzutnym mieszaniu się dwóch substancji. Napięcie powierzchniowe cieczy powstaje wskutek 6 wzajemneo przyciąania cząsteczek cieczy. 6 wzajemneo odpychania cząsteczek cieczy. 4. Zaznacz właściwe zakończenia zdań. Zjawisko napięcia powierzchnioweo cieczy nie pozwala 6 tworzyć baniek z czystej wody. 6 szybko spłynąć wodzie z mokrych ubrań. Zjawisko dyfuzji zachodzi dzięki 6 wzajemnemu przyciąaniu cząsteczek. 6 ciąłym chaotycznym ruchom cząsteczek. 18

20 5. Uzupełnij zdania odpowiednimi wyrazami. Kawałek folii aluminiowej położony delikatnie na powierzchni czystej wody 6 A/ 6 B, natomiast położony na powierzchni wody z dodatkiem deterentu 6 A/ 6 B, ponieważ deterent 6 C/ 6 D napięcie powierzchniowe wody. A. tonie B. pływa C. zmniejsza D. zwiększa 6. Uzupełnij zdania odpowiednimi wyrazami. Czysta woda ma 6 A/ 6 B napięcie powierzchniowe niż woda z dodatkiem deterentu. Spinacz biurowy położony delikatnie na powierzchni 6 C/ 6 D tonie, a na powierzchni 6 C/ 6 D pływa. A. mniejsze B. większe C. czystej wody D. wody z deterentem 19

21 2 Stany skupienia materii 1. ołącz linią substancje, które przedstawiono na zdjęciach, z nazwą stanu skupienia, w którym się znajdują. wnętrze ciało stałe ciecz az 2. ołącz linią substancje, które przedstawiono na zdjęciach, z nazwą stanu skupienia, w którym się znajdują. opakowanie wnętrze ciało stałe ciecz az. roces, podczas któreo ciało przechodzi bezpośrednio ze stanu stałeo w stan azowy, nazywamy: 66a) parowaniem 66b) skraplaniem 66c) sublimacją 66d) resublimacją 66e) topnieniem 4. roces, podczas któreo ciało przechodzi bezpośrednio ze stanu azoweo w stan stały, nazywamy: 66a) parowaniem 66b) skraplaniem 66c) sublimacją 66d) resublimacją 66e) topnieniem 20

22 5. Na podstawie podanych właściwości wpisz do tabeli odpowiednie nazwy stanów skupienia. W tym stanie skupienia cząsteczki wykonują intensywne drania, zmieniając swoje położenie jedynie wokół punktu równowai. Trudno jest zarówno zwiększyć, jak i zmniejszyć odlełości międzycząsteczkowe. W tym stanie skupienia cząsteczki wykonują chaotyczne ruchy we wszystkich kierunkach, przemieszczają się w obrębie całej substancji, ale przy próbie ich zbliżenia do siebie odpychają się, nie pozwalając zmienić objętości substancji. 6. Na podstawie podanych właściwości wpisz do tabeli odpowiednie nazwy stanów skupienia. Charakterystyczną cechą teo stanu skupienia są duże odlełości między cząsteczkami, pozwalające na łatwą zmianę objętości. Kształt substancji w tym stanie skupienia można łatwo zmieniać, poza kształtem jej órnej powierzchni, zwanej powierzchnią swobodną. 7. Zaznacz rysunek, który najlepiej ilustruje strukturę mikroskopową cieczy. 6 a) 6 b) 6 c) 8. Zaznacz rysunek, który najlepiej ilustruje strukturę mikroskopową azu. 6 a) 6 b) 6 c) 21

23 Temperatura a eneria 1. W każdej parze zaznacz ciało o większej enerii wewnętrznej W każdej parze zaznacz ciało o większej enerii wewnętrznej

24 . rzykładami sytuacji, w których następuje wzrost enerii wewnętrznej ciała, są: 66podrzewanie wody w czajniku 66wnoszenie pudełka z parteru na I piętro 66rozdzieranie spodni 66enericzne pocieranie blatu stołu szmatką 66pchanie wózka z zakupami 4. rzykładami sytuacji, w których następuje wzrost enerii wewnętrznej ciała, są: 66rozrzewanie piły podczas cięcia drewna 66podnoszenie się słupka rtęci w termometrze 66wznoszenie się samolotu podczas startu 66zderzenie kul bilardowych 66krzepnięcie wody 5. Wewnątrz prostokątów narysuj strzałki o kierunkach zodnych z kierunkiem przepływu ciepła w przedstawionych układach. powietrze 268 K lutownica 700 K lód 270 K woda 280 K metal 00 K dłoń 290 K 6. Wewnątrz prostokątów narysuj strzałki o kierunkach zodnych z kierunkiem przepływu ciepła w przedstawionych układach. żelazko 500 K powietrze 290 K lód 270 K woda 0 K ubranie 0 K kaloryfer 25 K 7. Na rysunkach przedstawiono cząsteczki teo sameo azu dla dwóch temperatur. Który z nich ma niższą temperaturę? Wektory symbolizują prędkości chwilowe cząsteczek. 6 a) 6 b) 2

25 8. Na rysunkach przedstawiono cząsteczki tej samej cieczy dla dwóch temperatur. Która ciecz ma wyższą temperaturę? Wektory symbolizują prędkości chwilowe cząsteczek. 6 a) 6 b) 9. odczas szlifowania papierem ściernym drewnianeo pudełka Tomek wykonał pracę 00 J. 1 tej enerii została zużyta na orzanie pudełka. O ile wzrosła eneria wewnętrzna pudełka? 66a) 100J 66c) 200J 66b) 150J 66d) 00J 10. odczas heblowania deski wykonano pracę 900 J. 2 tej enerii zostało zużyte na orzanie deski. O ile wzrosła jej eneria wewnętrzna? 66a) 00J 66b) 450J 66c) 600J 66d) 900J 24

26 4 Ciepło właściwe 1. 1 dm wody orzewano od temperatury początkowej 10 C. Enerię dostarczano ze stałą szybkością. Temperaturę wody mierzono w stałych odstępach czasu. Wpisz do tabeli brakujące wyniki. Czas orzewania [s] Temperatura [ C] ,5 dm wody orzewano od temperatury początkowej 20 C. Enerię dostarczano ze stałą szybkością. Temperaturę wody mierzono w stałych odstępach czasu. Wpisz do tabeli brakujące wyniki. Czas orzewania [s] Temperatura [ C] Zaznacz wyrażenia, którymi należy uzupełnić zdania. Jeśli 1 k pewnej substancji został orzany o 1 C po dostarczeniu 80 J enerii, to znaczy, że ciepło właściwe tej substancji jest równe 6A/ 6B. Jeśli 1 k innej substancji orzano o C po dostarczeniu 1800 J enerii, to ciepło właściwe tej substancji wynosi 6C/ 6D. A. 80 J B. 0,8 J C J D. 600 J k $ cc k $ cc k $ cc k $ cc 4. Zaznacz wyrażenia, którymi należy uzupełnić zdania. Jeśli 1 k pewnej substancji został orzany o 1 C po dostarczeniu 702 J enerii, to znaczy, że ciepło właściwe tej substancji jest równe 6A/ 6B. Jeśli 0,5 k innej substancji orzano o 1 C po dostarczeniu 217 J enerii, to ciepło właściwe tej substancji wynosi 6C/ 6D. A. 702 J B. 0,702 J C. 44 J D. 108,5 J k $ cc k $ cc k $ cc k $ cc 25

27 5. W pewnym zakładzie użyto k miedzi o temperaturze 20 C. Najpierw wykonano nad nią pracę, przez co jej temperatura wzrosła do 25 C, a następnie pozostawiono, pozwalając, aby jej temperatura spadła o 2 C. Oblicz, o ile zmieniła się eneria wewnętrzna porcji miedzi w całym procesie, i określ, czy był to wzrost, czy spadek. Ciepło właściwe miedzi c = 85 J. k $ c C 6. W naczyniu znajdowały się k powietrza o temperaturze 20 C. W procesie orzewania temperatura azu wzrosła do 5 C, a następnie z powodu słabej izolacji spadła o 4 C. Oblicz, o ile zmieniła się eneria wewnętrzna powietrza w całym procesie, i określ, czy był to wzrost, czy spadek. Ciepło właściwe powietrza c = 1005 J. k $ c C 7. W trzech naczyniach znajdują się trzy różne ciecze. Której cieczy należy dostar czyć najmniejszą ilość enerii, aby zwiększyć jej temperaturę o 1 C? otrzebne dane odczytaj z tabeli. Nazwa substancji Masa [k] Ciepło właściwe J [ k $ c C ] Alkohol etylowy Olej lniany Benzyna 1, alkohol olej benzyna etylowy lniany 6 a) 6 b) 6 c) 8. Trzy przedstawione na ilustracji prostopadłościany wykonane są z trzech różnych substancji. Któremu z nich należy dostarczyć największą ilość enerii, aby orzać o o 1 C? otrzebne dane odczytaj z tabeli. Nazwa substancji Masa [k] Ciepło właściwe J [ k $ c C ] Żelazo Srebro 2 26 Mosiądz 1,5 77 żelazo srebro mosiądz 6 a) 6 b) 6 c) 9. W naczyniu wykonanym z materiału izolująceo orzewano 0,5 dm wody. Użyto rzałki o mocy 500 W. Jak dłuo musi być włączona rzałka, aby temperatura wody wzrosła o 60 C? Ciepło właściwe wody c = 4200 J. Wynik podaj w sekundach. rzyjmij, że naczynie k $ c C nie ulea orzaniu. 26

28 10. W naczyniu wykonanym z materiału izolująceo orzewano 0,25 dm wody. Użyto rzałki o mocy 500 W. Jak dłuo musi być włączona rzałka, aby temperatura wody wzrosła o 70 C? Ciepło właściwe wody c = 4200 J. Wynik podaj w sekundach. rzyjmij, że naczynie k $ c C nie ulea orzaniu. 11. W czajniku o mocy 2000 W orzewano 2,5 dm wody o temperaturze początkowej 20 C. O ile wzrośnie temperatura wody po 2 minutach, jeśli tylko 80% enerii zostało zużyte na jej orzanie? Ciepło właściwe wody c = 4200 J. Wynik podaj z dokładnością do jedneo k $ c C miejsca po przecinku. 12. W czajniku o mocy 2000 W orzewano 2 dm wody o temperaturze początkowej 25 C. O ile wzrośnie temperatura wody po minutach, jeśli tylko 75% enerii zostało zużyte na jej orzanie? Ciepło właściwe wody c = 4200 J. Wynik podaj z dokładnością do jedneo k $ c C miejsca po przecinku. 1. W naczyniu znajduje się 0,25 dm liceryny o temperaturze 21 C. Ile liceryny o temperaturze 90 C należy dolać do naczynia, aby temperatura wynosiła 40 C? 14. W naczyniu znajduje się 0,2 dm oleju lnianeo o temperaturze 18 C. Ile oleju o temperaturze 60 C należy dolać do naczynia, aby temperatura wynosiła 45 C? 27

29 5 rzewodnictwo cieplne. Konwekcja i promieniowanie 1. W każdej parze zaznacz substancję, która jest lepszym izolatorem cieplnym. 6 powietrze 6 miedziany drut 6 drewno 6 woda 6 woda 6 powietrze 6 żelazo 6 drewno 2. W każdej parze zaznacz substancję, która jest lepszym przewodnikiem ciepła. 6 miedziany drut 6 drewno 6 żelazo 6 woda 6 woda 6 powietrze 6 szkło 6 żelazo. ierwszy kawałek lodu położono na spodku, drui wrzucono do szklanki z wodą o temperaturze pokojowej, a trzeci dokładnie owinięto szalikiem. Który kawałek lodu stopi się najpóźniej? Najpóźniej stopi się kawałek lodu 6 A/ 6 B/ 6 C. A. na spodku B. w szklance z wodą C. owinięty szalikiem 4. ewne materiały w dotyku wydają się cieplejsze lub chłodniejsze od innych, nawet dy znajdują się w tym samym pomieszczeniu. Najzimniejsze w dotyku wydają się 6 A/ 6 B/ 6 C. A. dobre przewodniki ciepła B. izolatory cieplne C. kryształy 5. Uzupełnij wnioski wyciąnięte z doświadczenia. Do kubków oznaczonych literami A i B wlano taką samą ilość wody o temperaturze 80 C. o 5 minutach woda w kubku A miała temperaturę 50 C, a woda w kubku B tylko 5 C. Oznacza to, że kubek A wykonano z materiału, który jest lepszym ciepła. 6. Uzupełnij wnioski wyciąnięte z doświadczenia. Uczniowie podrzewali na palniku taką samą ilość wody w dwóch naczyniach wykonanych z różnych materiałów. Najpierw woda zaotowała się w naczyniu B, a później w naczyniu A. Oznacza to, że naczynie B wykonano z materiału, który jest lepszym ciepła. 28

30 7. Gazy są złymi przewodnikami ciepła. Zaznacz, dzie wykorzystuje się tę własność azów. 66okna dwuszybowe 66termometr lekarski 66termos 66kaloryfer 66uchwyty arnków 8. Ciała stałe są zazwyczaj dobrymi przewodnikami ciepła. Zaznacz, dzie wykorzystuje się tę własność ciał stałych. 66ruszt rilla 66patelnia 66termos 66koc 66kuchenka mikrofalowa 9. Określ sposób przekazywania ciepła w podanych niżej sytuacjach. orzewanie wody w jeziorze przez Słońce konwekcja wzrost temperatury órnej warstwy wody w arnku na kuchence przewodnictwo pieczenie ciasta w piekarniku promieniowanie 10. Określ sposób przekazywania ciepła w podanych niżej sytuacjach. opalanie się w poodny dzień konwekcja roztapianie lutu lutownicą narzewanie powietrza w czaszy balonu promieniowanie przewodnictwo 11. Uzupełnij zdania. różnia nie jest przeszkodą dla przekazywania ciepła przez 6A / 6B. Gdy umieścimy wiatraczek nad płomieniem, zacznie się on poruszać z powodu 6C / 6D. Za przepływ ciepła między płomieniem świeczki a zbliżoną do nieo dłonią są odpowiedzialne 6E / 6F. A. konwekcję B. promieniowanie C. ruchu konwekcyjneo powietrza D. przewodnictwa cieplneo E. promieniowanie i konwekcja F. wszystkie sposoby przekazywania ciepła 29

31 12. Uzupełnij zdania. różnia nie może uczestniczyć w procesie przekazywania ciepła za pomocą 6A / 6B. Termometr alkoholowy umieszczony w nasłonecznionym miejscu nie pokazuje właściwej temperatury powietrza, ponieważ 6C / 6D zwiększa jeo temperaturę w 6E / 6F stopniu niż temperaturę powietrza. A. konwekcji B. promieniowania C. konwekcja D. promieniowanie E. większym F. mniejszym 0

32 6 Topnienie i krzepnięcie. arowanie i skraplanie 1. Zaznacz właściwe rysunki. W którym z naczyń szybciej stopi się kostka lodu? 5 o C 40 o C 6 a) 6 b) Która z cieczy o takich samych masach, znajdujących się w identycznych warunkach, wyparuje szybciej? Ciecz Ciepło parowania kj [ k ] Woda 2258 Eter 55 woda eter 6 a) 6 b) W którym naczyniu alkohol możemy podrzać o 2 C, dostarczając mniejszej ilości enerii? 6 a) 1 k 6 b) 2 k 1

33 2. Zaznacz właściwe rysunki. Który z klocków o identycznych masach, w takich samych warunkach, orzeje się szybciej? żelazo ołów Substancja Ciepło właściwe J [ k $ c C ] Żelazo 452 Ołów 10 6 a) 6 b) Który z drutów, w takich samych warunkach, stopi się szybciej? 7 cyny cyny 6 a) 6 b) Z któreo naczynia ciecz o masie 0,1 k, w takich samych warunkach, wyparuje szybciej? 6 a) 6 b). Szybkość parowania wody zależy od: 66łębokości naczynia 66wielkości powierzchni swobodnej cieczy 66temperatury otoczenia 66wilotności powietrza 4. odczas wrzenia cieczy nie zmienia się: 66objętość cieczy 66temperatura cieczy 66średnia eneria kinetyczna cząsteczek cieczy 66ciepło parowania 2

34 5. Zaznacz wykres przedstawiający zależność temperatury od czasu podczas procesu topnienia 1 k lodu. T [K] T [K] T [K] T [K] t [s] t [s] t [s] t [s] 6 a) 6 b) 6 c) 6 d) 6. Zaznacz wykres, który przedstawia zależność temperatury od czasu podczas procesu krzepnięcia 1 k wody. T [K] T [K] T [K] T [K] t [s] t [s] t [s] t [s] 6 a) 6 b) 6 c) 6 d) 7. Na wykresie przedstawiono zależność temperatury próbki żelaza od ilości dostarczaneo ciepła. Zaznacz stwierdzenia prawidłowo opisujące poszczeólne odcinki wykresu. 66Odcinek A wzrasta średnia eneria kinetyczna cząsteczek żelaza. 66Odcinek B przerwa w dostarczaniu ciepła do układu. 66Odcinki A, B i C wzrasta eneria wewnętrzna próbki żelaza. T [K] A B C Q [J] 8. Na wykresie przedstawiono zależność temperatury kawałka lodu (oraz powstałej z nieo wody) od ilości dostarczaneo ciepła. Zaznacz stwierdzenia prawidłowo opisujące poszczeólne odcinki wykresu. 66Odcinek A przerwa w dostarczaniu ciepła do układu. 66Odcinek A temperatura lodu się nie zmienia. 66Odcinek B wzrasta średnia eneria kinetyczna cząsteczek wody. T [K] A B C Q [J]

35 9. Na wykresie przedstawiono zależności temperatury od czasu w trakcie podrzewania trzech różnych próbek substancji o takich samych masach (początkowo w stanie ciekłym). odpisz linie na wykresie, wstawiając cyfry: 1, 2 lub, tak aby dopasować linie do substancji z tabeli. Nr substancji Ciepło parowania w temperaturze wrzenia [ kj k ] T [K] t [s] 10. Na wykresie przedstawiono zależności temperatury od czasu w trakcie podrzewania trzech różnych próbek substancji o takich samych masach (początkowo w stanie ciekłym). odpisz linie na wykresie, wstawiając cyfry: 1, 2 lub, tak aby dopasować linie do substancji z tabeli. Nr substancji Ciepło parowania w temperaturze wrzenia [ kj k ] T [K] t [s] 11. Zaznacz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe. Woda paruje najszybciej w temperaturze 0 C. 6 RAWDA 6 FAŁSZ Ciepło parowania jest to temperatura potrzebna do zamiany cieczy w parę. Enerię potrzebną do orzania 1 k substancji o 1 C nazywamy ciepłem właściwym. Ciała bezpostaciowe nie mają jednoznacznie określonej temperatury topnienia. Temperatura wrzenia to ciepło, które należy dostarczyć, aby doprowadzić 1 k cieczy do wrzenia. 6 RAWDA 6 FAŁSZ 6 RAWDA 6 FAŁSZ 6 RAWDA 6 FAŁSZ 6 RAWDA 6 FAŁSZ 4

36 12. Zaznacz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe. W temperaturze 100 C woda zamienia się w parę w całej objętości. Ciepło oddawane podczas skraplania ma taką samą wartość, jak ciepło pobierane podczas topnienia. Topnienie lodu przebiea w stałej temperaturze, mimo ciąłeo dostarczania ciepła. Eneria potrzebna do zamiany 1 k cieczy w parę to ciepło parowania. Dla ciał krystalicznych ciepło właściwe jest równe ciepłu topnienia. 6 RAWDA 6 FAŁSZ 6 RAWDA 6 FAŁSZ 6 RAWDA 6 FAŁSZ 6 RAWDA 6 FAŁSZ 6 RAWDA 6 FAŁSZ 1. Oblicz masę wody, która wyparuje po dostarczeniu 1500 kj enerii wodzie o masie 2 k i temperaturze 60 C. Ciepło właściwe wody wynosi 4200 J, a ciepło parowania w temperaturze wrzenia jest równe 2258 k $ c C kj. Wynik podaj z dokładnością do dwóch miejsc po k przecinku. 14. Oblicz masę wody, która wyparuje po dostarczeniu 500 kj enerii wodzie o masie k i temperaturze 80 C. Ciepło właściwe wody wynosi 4200 J, a ciepło parowania w temperaturze wrzenia jest równe 2258 k $ c C kj. Wynik podaj z dokładnością do dwóch miejsc po k przecinku. 15. W izolowanym naczyniu znajdował się 1 k lodu o temperaturze 10 C. Do naczynia dostarczono 400 kj enerii. Uzupełnij zdanie właściwymi wyrażeniami. o dostarczeniu enerii w naczyniu będzie znajdować się 6A/ 6B/ 6C o temperaturze 6D/ 6E/ 6F. A. lód B. woda C. mieszanina wody i lodu D. 10,7 C E. 0 C F. 2,5 C ciepło właściwe lodu: 2100 J k $ cc ciepło topnienia lodu: 4 kj k ciepło właściwe wody: 4200 J k $ cc ciepło parowania wody: 2258 kj k 5

37 16. W izolowanym naczyniu znajdował się 1 k lodu o temperaturze 40 C. Do naczynia dostarczono 00 kj enerii. Uzupełnij zdanie właściwymi wyrażeniami. o dostarczeniu enerii w naczyniu będzie znajdować się 6A/ 6B/ 6C o temperaturze 6D/ 6E/ 6F. A. lód B. woda C. mieszanina wody i lodu D. 9,6 C E. 0 C F. 2,5 C ciepło właściwe lodu: 2100 J k $ cc ciepło topnienia lodu: 4 kj k ciepło właściwe wody: 4200 J k $ cc ciepło parowania wody: 2258 kj k 17. W izolowanym termicznie naczyniu umieszczono 1,5 k wody o temperaturze 0 C oraz 0,5 k lodu o tej samej temperaturze. Oblicz enerię, którą trzeba dostarczyć, aby woda w naczyniu osiąnęła 10 C. Ciepło właściwe wody jest równe 4200 J, a ciepło topnienia k $ c C lodu wynosi 4 kj. k 18. W izolowanym termicznie naczyniu umieszczono 2,5 k wody o temperaturze 0 C oraz 1 k lodu o tej samej temperaturze. Oblicz enerię, którą trzeba dostarczyć, aby woda w naczyniu osiąnęła 5 C. Ciepło właściwe wody jest równe 4200 J, a ciepło topnienia lodu k $ c C wynosi 4 kj. k 6

38 III Ciśnienie i siła wyporu 1 Wyznaczanie objętości. Gęstość 1. Do dwóch jednakowych menzurek, w których znajdowały się dwa przedmioty, wlano taką samą ilość wody. Który przedmiot ma większą objętość? 6 a) 6 b) 2. Do dwóch jednakowych menzurek włożono przedmioty o identycznej objętości. W której menzurce było mniej wody? 6 a) 6 b). Wyraź podane ęstości w podstawowych jednostkach układu SI. 160 dm = da 0, 005 cm m 2 mm = = 4. Wyraź podane ęstości w podstawowych jednostkach układu SI. m 55, mm 24 dm = = da 00, cm = 7

39 5. W każdej parze wskaż ciało o mniejszej ęstości m k cm da 6 45 dm 6 90 cm m 6 0,15 dm k 6. W każdej parze wskaż ciało o mniejszej ęstości cm k m da k 6 26 dm 6 78 m k 6 80 m cm 7. Uzupełnij tabelę danymi na temat masy, siły ciężkości, objętości i ęstości różnych ciał. rzyjmij = 10 N k Ciało A Ciało B Ciało C Masa [k] Siła ciężkości [N] 120 Objętość [m ] 0,5 0,6 Gęstość [ m k ] 8. Uzupełnij tabelę danymi na temat masy, siły ciężkości, objętości i ęstości różnych ciał. rzyjmij = 10 N k Ciało A Ciało B Ciało C Masa [k] 24 Siła ciężkości [N] Objętość [m ] 0,12 2 Gęstość [ m k ] 1 8

40 9. Uczniowie znaleźli nietypowy kamień. Za pomocą menzurki z wodą zmierzyli jeo objętość i uzyskali wynik 8 cm. Następnie zważyli kamień. Masa kamienia wynosiła 25,5. Jaki mół to być rodzaj skały? Skały Rodzaj kamienia Gęstość cm Mamowe Osadowe Metamorficzne 6 ranit 6 bazalt 6 porfir 6 melafir 6 andezyt 6 piaskowiec 6 wapień 6 dolomit 6 marmur 6 kwarcyt 2,0 2,75 2,60,20 ~2,55 2,40 2,70 2,40 2,90 1,80 2,70 1,40 2,80 2,10 2,80 1,90 2,80 2,0 2, Uczniowie znaleźli nietypowy kamień. Za pomocą menzurki z wodą zmierzyli jeo objętość i uzyskali wynik 12,5 cm. Następnie zważyli kamień. Masa kamienia wynosiła 17,5. Jaki mół to być rodzaj skały? Skały Rodzaj kamienia Gęstość cm Mamowe Osadowe Metamorficzne 6 ranit 6 bazalt 6 porfir 6 melafir 6 andezyt 6 piaskowiec 6 wapień 6 dolomit 6 marmur 6 kwarcyt 2,0 2,75 2,60,20 ~2,55 2,40 2,70 2,40 2,90 1,80 2,70 1,40 2,80 2,10 2,80 1,90 2,80 2,0 2,75 9

41 11. Na wadze szalkowej postawiono dwa jednakowe naczynia. W jednym znajdował się 1 dm wody, a w druim 1 dm nieznanej cieczy. Aby zrównoważyć waę, dołożono odważnik 10 po stronie naczynia z nieznaną cieczą. Oblicz ęstość nieznanej cieczy. Gęstość wody ρ w = 1000 cm woda ciecz 12. Na wadze szalkowej postawiono dwa jednakowe naczynia. W jednym znajdował się 1 dm wody, a w druim 1 dm nieznanej cieczy. Aby zrównoważyć waę, dołożono odważnik 20 po stronie naczynia z wodą. Oblicz ęstość nieznanej cieczy. Gęstość wody ρ w = 1000 cm woda ciecz 40

42 2 Ciśnienie 1. Zaznacz, w której pozie baletnica wywiera największe ciśnienie na podłoże. 6 a) 6 b) 6 c) 2. Zaznacz, w której pozie kot wywiera największe ciśnienie na podłoże. 6 a) 6 b) 6 c). Uzupełnij zdania właściwymi wyrażeniami. Człowiek o masie 50 k wywiera nacisk na podłoże równy 6 A/6 B. Jeśli stanie na jednej nodze, nacisk na podłoże 6 C/6 D/6 E, a ciśnienie wywierane na podłoże 6 C/6 D/6 E. A. 50 N B. 500 N C. nie zmieni się D. wzrośnie E. zmaleje 4. Uzupełnij zdania właściwymi wyrażeniami. Dziecko o masie 20 k stojące na jednej nodze wywiera nacisk na podłoże równy 6 A/6 B. Jeśli stanie na obu noach, jeo nacisk na podłoże 6 C/6 D/6 E, a ciśnienie wywierane na podłoże 6 C/6 D/6 E. A. 200 N B. 20 N C. nie zmieni się D. zmaleje E wzrośnie 5. Żelazny odważnik o masie 1 k ma podstawę o powierzchni 0,008 m 2. Oblicz ciśnienie wywierane przez ten ciężarek na podłoże. 6. Mosiężny odważnik o masie 1 k ma podstawę o powierzchni 0,005 m 2. Oblicz ciśnienie wywierane przez ten ciężarek na podłoże. 41

43 7. Uzupełnij zdania. Do naczynia w kształcie walca, któreo dno ma powierzchnię równą 1 m 2, wlano 1 dm wody. Siła nacisku na dno naczynia wynosi, a ciśnienie wywierane na dno jest równe. Gdyby pole powierzchni dna było dwa razy większe, ta sama ciecz wywierałaby ciśnienie. 8. Uzupełnij zdania. Do zbiornika w kształcie walca, któreo dno ma powierzchnię równą 1 m 2, wlano 0,1 dm wody. Siła nacisku na dno naczynia wynosi, a ciśnienie wywierane na dno jest równe. Gdyby pole powierzchni dna było o połowę mniejsze, ta sama ciecz wywierałaby ciśnienie. 42

44 Ciśnienie hydrostatyczne. rawo ascala 1. Ciśnienie hydrostatyczne działające na pęcherzyki powietrza w wodzie, pokazane na rysunkach, jest: 6 a) największe dla pęcherzyka w największym naczyniu 6 b) największe dla pęcherzyka w najmniejszym naczyniu 6 c) największe dla pęcherzyka w średnim naczyniu 6 d) jednakowe dla wszystkich pęcherzyków 2. Ciśnienie hydrostatyczne działające na identyczne kulki zanurzone w cieczy tak, jak pokazano na rysunku, jest: 6 a) największe dla órnej kulki 6 b) największe dla dolnej kulki 6 c) największe dla środkowej kulki 6 d) jednakowe dla wszystkich kulek. Oblicz ciśnienie hydrostatyczne, jakie woda wywiera na łódź podwodną w punktach A, B i C. C B 4m 6m 5m A 4. Oblicz ciśnienie hydrostatyczne w rurce wypełnionej wodą, w punktach A, B i C. A B 0,12m 0,15m 0,1 m C 5. Oblicz ciśnienie na dnie naczynia wypełnioneo wodą o kształcie i wymiarach pokazanych na rysunku. 5,4 cm 2 cm 2,5 cm 2,5 cm 0,7 cm 4

45 6. Oblicz ciśnienie na dnie naczynia wypełnioneo wodą o kształcie i wymiarach pokazanych na rysunku. 10 cm 8 cm 5 cm 2 cm 7. Łódź podwodna zanurzyła się na łębokość 70 m. Oblicz wartość siły, z jaką woda naciska na pokrywę włazu o powierzchni 0,5 m 2. 6 a) 50 N 6 b) 50 kn 6 c) 70 ka 6 d) 70 a 8. Nurek odkrył skrzynię na dnie jeziora na łębokości 15 m. owierzchnia wieka wynosi 0,2 m 2. Oblicz wartość siły, z jaką woda przytrzymuje wieko skrzyni. 6 a) 0 kn 6 b) 0 N 6 c) 150 kn 6 d) 150 N 9. Na rysunku widzisz dwa naczynia składające się z dwóch części oddzielonych membraną. Do każdej części naczynia wlano inną ciecz. Na podstawie tabeli oceń, w którą stronę uwypukli się membrana. Substancja Gęstość [/cm ] aceton 0,79 liceryna 1, olej słonecznikowy 0,92 olej aceton aceton liceryna membrana uwypukli się 6 w lewo/ 6 w prawo membrana uwypukli się 6 w lewo/ 6 w prawo 44

46 10. Na rysunku widzisz dwa naczynia składające się z dwóch części oddzielonych membraną. Do każdej części naczynia wlano inną ciecz. Na podstawie tabeli oceń, w którą stronę uwypukli się membrana. Substancja Gęstość [/cm ] benzyna 0,79 spirytus 0,72 woda 1 spirytus benzyna benzyna woda membrana uwypukli się 6 w lewo/ 6 w prawo membrana uwypukli się 6 w lewo/ 6 w prawo 11. Na którym rysunku prawidłowo narysowano poziomy cieczy w naczyniach połączonych? Gęstość benzyny wynosi 0,79 cm. woda benzyna woda benzyna woda benzyna 6 a) 6 b) 6 c) 12. Na którym rysunku prawidłowo narysowano poziomy cieczy w naczyniach połączonych? Gęstość oleju wynosi 0,92 cm. olej woda olej woda olej woda 6 a) 6 b) 6 c) 45

47 1. Która ciecz w naczyniach połączonych ma większą ęstość? Większą ęstość ma ciecz 6A/ 6B. A. B. 14. Która ciecz w naczyniach połączonych ma mniejszą ęstość? Większą ęstość ma ciecz 6A/ 6B. A. B. 15. Strzykawka ma tłok o powierzchni 1 cm 2, a wylot o powierzchni 1 mm 2. Na tłok naciskamy siłą 2 N. Oblicz wartość siły, z jaką woda naciska na palec zatykający wylot. 16. Strzykawka ma wylot o powierzchni 0,5 mm 2, a tłok o powierzchni 1 cm 2. Woda działa siłą 0,006 N na palec zatykający wylot. Oblicz wartość siły, z jaką naciskany jest tłok. 17. odnośnik hydrauliczny ma powierzchnię tłoków S 1 = 5 cm 2 oraz S 2 = 500 cm 2. Oblicz wartość siły, jaka działa na tłok o powierzchni S 2, jeśli na tłok o powierzchni S 1 działa siła 400 N. 18. Na podnośniku hydraulicznym, na tłoku o powierzchni S 2 = 00 cm 2 umieszczono platformę z motocyklem o łącznym ciężarze 4000 N. Oblicz wartość siły, z jaką należy działać na tłok o powierzchni S 1 = 0 cm 2, aby zrównoważyć siłę działającą na tłok o powierzchni S 2. 46

48 19. W tabeli podano pola powierzchni tłoków pras hydraulicznych oraz siły działające na te tłoki. Uzupełnij brakujące dane, posłuując się znanym ci prawem fizyki. Siła F 1 [N] owierzchnia S 1 [cm 2 ] Siła F 2 [N] owierzchnia S 2 [cm 2 ] rasa A rasa B 1, rasa C W tabeli podano pola powierzchni tłoków pras hydraulicznych oraz siły działające na te tłoki. Uzupełnij brakujące dane, posłuując się znanym ci prawem fizyki. Siła F 1 [N] owierzchnia S 1 [cm 2 ] Siła F 2 [N] owierzchnia S 2 [cm 2 ] rasa A 1 1,5 100 rasa B,8 1,9 8 rasa C Uzupełnij zdania właściwymi wyrażeniami. Ciśnienie hydrostatyczne jest proporcjonalne do 6 A/6 B. Zależność tę wykorzystuje się przy budowie 6 C/6 D. A. wysokości słupa wody B. objętości zbiornika z wodą C. pras hydraulicznych D. wież ciśnień 22. Uzupełnij zdania właściwymi wyrażeniami. Zodnie z prawem ascala ciśnienie w cieczach 6 A/6 B. Zjawisko to jest wykorzystywane przy budowie 6 C/6 D. A. zależy od wysokości słupa cieczy B. jest przenoszone równomiernie we wszystkich kierunkach C. pras hydraulicznych D. wież ciśnień 2. Na którym wykresie prawidłowo pokazano zależność ciśnienia hydrostatyczneo od czasu dla wynurzającej się łodzi podwodnej? p p p t 6 a) 6 b) 6 c) t t 47

49 24. Na którym wykresie prawidłowo pokazano zależność ciśnienia hydrostatyczneo od czasu dla zanurzającej się łodzi podwodnej? p p p t 6 a) 6 b) 6 c) t t k k 25. Do U-rurki wlano dwie ciecze o różnych ęstościach: ρ 1 = 800 m, a ρ 2 = 1200 m. Różnica poziomów h 1 wynosi 2 cm. Oblicz różnicę poziomów h. ρ 1 h h 1 ρ 2 k k 26. Do U-rurki wlano dwie ciecze o różnych ęstościach: ρ 1 = 1000 m, a ρ 2 = 700 m. Różnica poziomów h 1 wynosi 10 cm. Oblicz różnicę poziomów h. h ρ 1 h 1 ρ 2 48

50 27. Do U-rurki wlano niemieszające się ciecze. oziomy cieczy zaznaczono na rysunku, przy czym h 1 = 2 cm, h 2 = 4 cm, h = 8 cm, ρ 1 = 14 cm, ρ 2 = 1 cm. Oblicz ęstość trzeciej cieczy. h 2 h 2 h Do U-rurki wlano niemieszające się ciecze. oziomy cieczy zaznaczono na rysunku, przy czym h 1 = 1,5 cm, h 2 = 6 cm, h = cm, ρ 1 = 14 cm, ρ 2 = 1 cm. Oblicz ęstość trzeciej cieczy. 2 h 2 h1 h 1 49

51 4 rawo Archimedesa 1. Siła wyporu działająca na identyczne kulki zanurzone w cieczy, tak jak pokazano na rysunku, jest: 6 a) największa dla órnej kulki 6 b) największa dla dolnej kulki 6 c) największa dla środkowej kulki 6 d) jednakowa dla wszystkich kulek 2. Siła wyporu działająca na pokazane na rysunku kulki zanurzone w wodzie jest: 6 a) największa dla najmniejszej kulki 6 b) największa dla największej kulki 6 c) największa dla średniej kulki 6 d) jednakowa dla wszystkich kulek. Kulę, sześcian i stożek zanurzono w cieczy, tak jak pokazano na rysunku. Zaznacz przedmiot, na który działa największa siła wyporu. 6 a) 6 b) 6 c) 4. Kulę, sześcian i stożek zanurzono w cieczy, tak jak pokazano na rysunku. Zaznacz przedmiot, na który działa najmniejsza siła wyporu. 6 a) 6 b) 6 c) 50

52 5. Zaznacz właściwe dokończenia zdań. Ciało zanurzone w cieczy pozornie traci na ciężarze tyle, 6 a) ile wynosi ciężar wypartej przez to ciało cieczy. 6 b) ile wynosi masa wypartej cieczy. Wartość siły wyporu jest tym większa, 6 a) im większa jest ęstość cieczy w naczyniu. 6 b) im mniejsza jest zanurzona część ciała. 6. Zaznacz właściwe dokończenia zdań. Siła wyporu działająca na ciało swobodnie pływające w cieczy jest 6 a) większa od ciężaru ciała. 6 b) równa co do wartości ciężarowi wypartej cieczy. Wartość siły wyporu jest tym większa, 6 a) im mniejsza jest ęstość zanurzoneo ciała. 6 b) im większa jest objętość zanurzoneo ciała. 7. Do dwóch naczyń wlano dwie różne ciecze, a następnie wrzucono do nich dwie identyczne kulki wykonane z tej samej substancji. W jednym naczyniu kulka utonęła, a w druim pływała. W którym naczyniu znajdowała się ciecz o mniejszej ęstości? 6 a) 6 b) 8. Do dwóch naczyń wlano wodę, a następnie do każdeo z nich wrzucono po jednej kulce. Kulki miały identyczna średnicę, ale były wykonane z różnych substancji. Jedna kulka utonęła, a drua pływała. Która kulka była wykonana z substancji o większej ęstości? 6 a) 6 b) 51

53 9. Zaznacz wyrazy, którymi należy uzupełnić zdania. rzykładem zastosowania prawa Archimedesa jest 6 A/6 B. W wyniku różnicy 6 C/6 D azów wewnątrz i na zewnątrz nieo powstaje siła 6 E/6 F. A. sterowiec B. szybowiec C. ęstości D. temperatury E. parcia F. wyporu 10. Zaznacz wyrażenia, którymi należy uzupełnić zdania. Sterowanie zanurzeniem łodzi podwodnej odbywa się dzięki zastosowaniu 6 A/6 B. odobny mechanizm reulowania siły wyporu stosują 6 C/6 D. Dzięki 6 E/6 F moą zmieniać łębokość zanurzenia. A. prawa Archimedesa B. prawa ascala C. ssaki morskie D. ryby E. pęcherzowi pławnemu F. płetwom 11. Zaznacz wyrażenia, którymi należy uzupełnić zdania. Gliceryna ma ęstość 1, cm, a olej słonecznikowy 0,92 cm. Klocek wykonany z materiału o ęstości 1 cm będzie pływał w 6 A/6 B. Gdyby klocek był wykonany z materiału o ęstości 2 cm, 6 C/6 D w obu cieczach. A. licerynie B. oleju słonecznikowym C. pływałby D. tonąłby 12. Zaznacz wyrazy, którymi należy uzupełnić zdania. Bryłka lodu ma ęstość 0,92 cm a bryłka złota 19 cm. W rtęci o ęstości 14 cm będzie pływać bryłka 6 A/6 B. Gdyby ciecz miała ęstość 0,8 cm, obie bryłki 6 C/6 D. A. złota B. lodu C. utonęłyby D. pływałyby 1. Na którym wykresie prawidłowo przedstawiono zależność siły wyporu od czasu dla ciała wynurzająceo się z dna morskieo? F F F t 6 a) 6 b) 6 c) t t 52

54 14. Na którym wykresie prawidłowo przedstawiono zależność siły wyporu od czasu dla kamienia opadająceo na dno jeziora? F F F t 6 a) 6 b) 6 c) t t 15. Kulkę o objętości 50 cm zanurzono w cieczy o ęstości ρ 1 = 2, cm Gęstość kulki ρ 2 = 14 cm. Jaką wartość wskaże siłomierz?. ρ 1 ρ Kulkę o objętości 100 cm zanurzono w cieczy o ęstości ρ 1 =1,2 cm Gęstość kulki ρ 2 = 8 cm. Jaką wartość wskaże siłomierz?. ρ 1 ρ Oblicz, jaki ciężar może unieść balon o objętości 2000 m, wypełniony orącym powietrzem o ęstości 0,9 k. Gęstość powietrza: 1,2 k. m m 18. Oblicz, jaki ciężar może unieść balon o objętości 70 m, wypełniony helem o ęstości 0,17 k. m Gęstość powietrza: 1,2 k. m 5

55 19. Zaznacz wyrażenia, którymi należy uzupełnić zdania. Balon turystyczny unosi się dzięki różnicy między 6 ciśnieniem azu w balonie a ciśnieniem powietrza na zewnątrz balonu. 6 ęstością azu w balonie a ęstością powietrza na zewnątrz balonu. W naczyniach połączonych poziom cieczy 6 zależy od szerokości naczynia im szersze naczynie, tym niższy poziom cieczy. 6 dąży do wyrównania, ponieważ w każdym naczyniu na ciecz działa jednakowe ciśnienie atmosferyczne. Dwie kulki o jednakowych rozmiarach wrzucono do wody i stwierdzono, że kulka A opadła na dno, a kulka B pływała po powierzchni, co oznacza, że 6 kulka A ma większą ęstość niż kulka B. 6 kulka B ma większą ęstość niż kulka A. 20. Zaznacz wyrażenia, którymi należy uzupełnić zdania. Na ciało zanurzone w cieczy działa siła wyporu równa co do wartości 6 ciężarowi wypartej przez to ciało cieczy. 6 ciężarowi ciała. Kiedy w dnie łódki zrobi się dziura, woda wlewa się do środka, ponieważ 6 podobnie jak w naczyniach połączonych, woda dąży do wyrównania poziomów. 6 zmniejsza się ciśnienie wywierane na dno łódki. Kulkę i sześcian wykonane z teo sameo materiału wrzucono do wody i stwierdzono, że obie bryły pływają, przy czym 6 obie są zanurzone w 70%. 6 sześcian zanurzył się w 75%, a kula w 70%. 54