3/2008. Marzena nie zamieniłaby kontroli na inne zajęcie

Transkrypt

1 3/2008 szlaki Dwumiesięcznik Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego W numerze Daj odetchnąć miastu Kanarzyce w akcji Żywe kamienie KĄTEM oka Samochody są dziś jedną z głównych przyczyn pogarszania się jakości życia w miastach. W ciągu godziny średnie drzewo liściaste wytwarza ok litrów tlenu, człowiek zużywa go ok. 30 litrów, a samochód 6000 litrów zamienia w spaliny. Z raportów Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że liczba ofiar śmiertelnych spalin samochodowych wyraźnie przekracza liczbę ofiar wypadków! Co roku w Polsce ginie w wypadkach około 7-8 tysięcy osób, a 20 tysięcy zostaje inwalidami. Ponad 30% ludności w krajach Unii Europejskiej jest narażone na hałas, który powoduje zaburzenia zdrowotne. Masowa motoryzacja przyczynia się m.in. do otyłości, raka, alergii, nerwic i stresu. Takie są fakty. Co roku o tym wszystkim przypominamy sobie z okazji Europejskiego Dnia bez Samochodu, przypadającego na 22 września, który promuje proekologiczne rozwiązania w transporcie, alternatywne paliwa i komunikację zbiorową. Dlatego już dziś starajmy się poruszać po mieście transportem publicznym, piechotą lub rowerem, popierać działania lokalnych władz zmierzające do ograniczania ruchu samochodowego, powstawanie przyjaznych ludziom i środowisku rozwiązań komunikacyjnych, np. osobnych pasów dla transportu publicznego, ścieżek rowerowych i stref z ograniczeniem prędkości do 30 km/godz. Redakcja Dwadzieścia lat temu kontrolerami biletów w miejskich autobusach w większości były kobiety. Czasy jednak się zmieniły. Obecność kontrolera kobiety raczej dziwi pasażerów. Okazuje się, że nie tylko mężczyzna może być dobrym kontrolerem. Czy więc kobiecy urok może być lekarstwem na niekulturalnych pasażerów? Czy kanarzyce są w stanie zmienić wizerunek kontrolerów biletów? Marzena nie zamieniłaby kontroli na inne zajęcie Płeć piękna o bilety prosi W komunikacji miejskiej to mężczyźni zdominowali ten zawód. Chociaż stare czasy wracają. W Polsce wśród kontrolerów pracuje coraz więcej kobiet. Na zlecenie KZK GOP to zajęcie wykonują cztery panie. Na co dzień pracują, studiują, a po godzinach spotykają się z pasażerami w autobusach i tramwajach. Bardzo lubią swoje dodatkowe zajęcie. Jak zgodnie podkreślają, najważniejszy jest dla nich kontakt z drugim człowiekiem. Rodziny nie zawsze były zachwycone ich decyzją, ale musiały się przyzwyczaić. One zawsze postawią na swoim. Są młode, ambitne, zapracowane i w ciągłym ruchu. Mają silne osobowości. Kontrolerki są twarde, nie mogą być inne. Musimy być opanowane, nie możemy dać wyprowadzić się z równowagi. Znamy przecież swoją wartość przekonuje Ania Matros z Gliwic. Ludzie rozpoznają je już nie tylko w autobusach i tramwajach, ale również na ulicy. Pasażerowie zaczęli rozumieć, że wykonujemy wyłącznie swoją pracę tłumaczy Kasia Michałek z Katowic. Kontrolerki biletów podkreślają, że dzięki doświadczeniu łatwo rozpoznać nieuczciwego pasażera, kombinatora czy osobę, która może stwarzać problemy. Sporo kłopotów mamy raczej z pasażerami zamożnymi. To oni w głównej mierze jeżdżą na gapę. Po dobrym ubraniu widać, że takie osoby stać na bilet. A tymczasem one go nie mają i jeszcze się awanturują opowiada Marzena Aleksa z Chorzowa. Niestety, pasażerowie zwykle stają po stronie osób, które nie mają ważnego biletu albo dokumentów. Dodaje jednak, że nie zamieniłaby tego zajęcia na inne. Jak odreago- wują stres? W gronie rodzinnym, na spacerach z psem, uprawiając sporty lub po prostu zapominając o trudnych pasażerach. Co ważne, następnego dnia wracają do niewdzięcznego zajęcia. O czym marzą nasze kontrolerki? Ania chciałaby zostać zawodowym kierowcą autobusu, Marzena myśli o wakacjach we Włoszech, a Kasia chciałaby skończyć studia i pracować w swoim zawodzie, czyli być informatykiem. Zatem mocno trzymamy kciuki! Katarzyna Migdoł-Rogóż Szukasz dogodnego połączenia tramwajowego czy autobusowego? Od 2 czerwca KZK GOP uruchomiło dwie nowe wyszukiwarki połączeń. O tym, która zostanie wybrana, ostatecznie zadecydują pasażerowie. Wybierz wyszukiwarkę Dwie uruchomione wyszukiwarki to KZK-GO! i Trasownik. W obu wersjach można wybrać początkowe i końcowe przystanki naszej podróży, czas potrzebny na przesiadkę, a także dokładną datę i godzinę odjazdu. Wyszukiwarki są w fazie testów. O tym, która ostatecznie się przyjmie, zadecydują pasażerowie, którzy mogą zgłaszać uwagi zespołowi KZK GOP za pośrednictwem specjalnego panelu. Prace nad stworzeniem dobrej wyszukiwarki trwały od początku bieżącego roku. Pod koniec ubiegłego roku zgłosili się do KZK GOP dwaj młodzi ludzie, którzy postanowili wyszukiwarki opracować, niezależnie od siebie, w ramach swych prac magisterskich. I udało się. Po pół roku pracy, w podobnym terminie, obydwaj ukończyli swoje zadania. Do końca roku na stronie KZK GOP będą działać obie wyszukiwarki, potem wybierzemy tę, która cieszy się większym zainteresowaniem i lepszą opinią przekonuje rzecznik Alodia Ostroch. KZK GOP zachęca wszystkich pasażerów do korzystania i porównywania obu wyszukiwarek. tm Sznupkowozem na wakacjach Trwa zainicjowana latem ubiegłego roku akcja Razem bezpieczniej z KZK GOP i Sznup kiem. Także w czasie tegorocznych wakacji dzieci spędzające lato w mieście mają okazję wziąć udział w niezwykłej podróży specjalnie oklejonym autobusem, popularnie nazywanym Sznupkowozem. W czasie wycieczki największy nacisk kładzie się na naukę zasad bezpieczeństwa zarówno w komunikacji publicznej, jak i poza nią. Również i w tym roku, od początku wakacji, kilka razy w tygodniu na ulice naszych miast wyjeżdża Sznupokowóz ze swoimi małymi pasażerami. Celem wyjazdów jest działalność edukacyjna pracownicy KZK GOP w inte- Grupa dzieci z Chorzowa Batorego po udanej wyprawie resujący i przystępny sposób uczą najmłodszych zasad bezpiecznego zachowania się w pojazdach komunikacji publicznej, ale także nad wodą, w domu, w czasie zabawy itd. Dzieci poznają również kulturę podróżowania auto- busami i tramwajami, dowiadują się, jak i dlaczego należy kasować bilety. Chętnie biorą także udział w konkursach i zabawach z wieloma nagrodami m.in. rysują swój pojazd marzeń. ak

2 szlaki 3/ KZK GOP CZYM ŻYJĄ GMINY w skrócie... BYTOM W Bytomskim Centrum Kultury można kupić kwartnik bytomski, czyli lokalny dukat. W sprzedaży będzie do 30 września. Tym samym Bytom dołączył do grona wielu miast w Polsce, które posiadają dukaty nawiązujące do historycznych tradycji bicia monet przez lokalnych władców. RUDA ŚLĄSKA Zapotrzebowanie na nowe miejsca parkingowe w tym mieście stale rośnie. O tym, gdzie one powstaną, mogą zadecydować sami mieszkańcy. Swoje sugestie i propozycje odnośnie parkingów w dzielnicach Ruda i Nowy Bytom można składać do Wydziału Dróg i Mostów Urzędu Miasta oraz do radnych dzielnic i administratorów terenów. BĘDZIN Dla wszystkich młodych miłośników bajek, a zwłaszcza dla dzieci, Ośrodek Kultury w Będzinie z księgarnią Matras zorganizował wakacyjną akcję Czytamy dzieciom. Kolejne spotkania zaplanowano na 5 sierpnia i 13 sierpnia 2008 roku. Informacje o imprezach organizowanych przez ośrodek dostępne na stronie: DĄBROWA GÓRNICZA Nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że wśród produkowanych przez nas śmieci wiele należy do odpadów niebezpiecznych. Tego typu odpady mieszkańcy Dąbrowy Górniczej mogą oddawać przez cały rok bezpłatnie podczas objazdowej zbiórki. 30 maja minął rok od przejęcia przez KZK GOP akcji Tramwajów Śląskich od Skarbu Państwa. W najbliższym czasie akcje spółki przekazane zostaną do miast, w których działa komunikacja tramwajowa. Dzięki przejęciu spółki już w roku minionym wykonano pierwsze od kilku lat remonty i modernizacje. RADZIONKÓW W Radzionkowie został wprowadzony do obiegu lokalny dukat 5 cidrów. Moneta wybita została w Mennicy Polskiej w Warszawie w nakładzie 20 tysięcy sztuk, z okazji 10. rocznicy restytucji praw miejskich. Laureaci konkursu tramwajowego na katowickim rynku Tramwaj z nagrodami 28 maja 2008 roku o godz na katowickim rynku wręczono nagrody laureatom konkursu na ocenę modernizacji wagonów tramwajowych, który był organizowany przez KZK GOP i Tramwaje Śląskie. Konkurs rozpoczął się 1 marca, a zakończony został 30 kwietnia br. pasażerowie mogli ocenić wygląd zmodernizowanych stopiątek. Wyremontowane tramwaje na tory wyjechały już w lutym. Na razie jest ich osiem, obsługują m.in. linie 19 i 36 z czasem sukcesywnie ich ilość będzie rosnąć. Koszt modernizacji jednego wagonu waha się między 450 a 850 tysięcy zł. Udział w głosowaniu wzięło prawie 3 tysiące osób. Najwięcej głosów zdobyły propozycje firm z Łodzi i Poznania. Głosy oddawane były w czterech kategoriach. Oceniano wygląd zewnętrzny wagonów, ich wnętrze, komfort i wygodę podróżowania. Pasażerowie mogli także zdecydować, która wersja podoba im się najbardziej. Ogółem najwięcej głosów zebrał wagon remontowany przez firmę MPK Łódź 4769 (we wszystkich kategoriach razem), zaraz za nim uplasował się poznański Modertrans Wagony modernizowane w chorzowskim ZUR-ze otrzymały 2301 głosów. Prawie 1000 osób zdecydowało się uzupełnić swój głos o rozbudowany komentarz. Wśród komentarzy często przewijało się stwierdzenie, iż wyjściem idealnym byłoby połączenie wyglądu zewnętrznego proponowanego przez MPK Łódź z wnętrzem wykonanym w Poznaniu. Osoby broniące chorzowskiego tramwaju podkreślały, że po tym remoncie tramwaj zachował swój Fot. Sławomir Mrożek tradycyjny wygląd, zwolennikom tej wersji nie podobały się udziwnienia, proponowane przez pozostałe zakłady. Oceniający zwracali także uwagę na wygodę podróżowania ciche wnętrze wagonów, bezszelestnie zamykające się drzwi. Generalnie z głosów oceniających wynika, że inicjatywa Tramwajów Śląskich przyjęta została przychylnie, a pomysł modernizacji pasażerom się podoba. Nagrody wręczono w specjalnie do tego celu podstawionym zwycięskim tramwaju. Najważniejsze z nich, czyli radiomagnetofony, trafiły do dwóch zwycięzców: Justyny Kaletki z Knurowa i Łukasza Skóry z Chorzowa. ak Bez pobłażania KZK GOP podejmuje dalsze działania na rzecz skutecznego egzekwowania należności za mandat. Zajmie się tym nowa firma windykacyjna. Od lipca na zlecenie Związku pracuje też więcej kontrolerów. Podjęte zostały również rozmowy z Krajowym Rejestrem Długów. Notoryczni gapowicze muszą się liczyć z tym, że zainteresuje się nimi policja. Trzykrotna jazda bez biletu w ciągu roku traktowana jest jako wykroczenie a sprawa może zostać skierowana do sądu. tm Fot. Alodia Ostroch Cenna współpraca 23 czerwca 2008 roku w Komendzie Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach przewodniczący Zarządu KZK GOP Roman Urbańczyk oraz śląski komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej bryg. Marek Rączka podpisali porozumienie pomiędzy KZK GOP a Komendą Wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej. Dokument ma na celu podjęcie szeroko zakrojonej współpracy pomiędzy tymi instytucjami, m.in. w zakresie wymiany informacji dotyczących zdarzeń i innych zagrożeń dla ludzi, mienia i środowiska. Obie instytucje podjęły również decyzję o inicjowaniu wspólnych działań promujących ratownictwo, pierwszą pomoc na drogach i w środkach komunikacji publicznej. ak Przystań biletowa Kolejne z cyklu spotkań w ramach programu Bezpieczna Przystań odbyło się w 17 czerwca br., w katowickim Domu Kultury przy ul. Grażyńskiego 47. Tym razem zebrani mieli okazję spotkać się z przedstawicielami harcerzy oraz KZK GOP. Na prośbę uczestników omówiono taryfę komunikacyjną, wyjaśniono zasady korzystania z przysługujących ulg i zniżek. Podczas spotkań istnieje również okazja do tego, aby przedstawić własne uwagi i wątpliwości dotyczące komunikacji miejskiej. kmr szlaki Wpisane do rejestru dzienników i czasopism pod poz. Pr 1979 Redaktor naczelna Katarzyna Migdoł-Rogóż Redakcja Alodia Ostroch Anna Koteras Tomasz Musioł Krzysztof Sobański Paweł Wieczorek Korekta Renata Rosicka Opracowanie graficzne Marcin Korus Wydawca: Komunikacyjny Związek Komunalny GOP Adres redakcji: Komunikacyjny Związek Komunalny GOP Katowice, ul. Barbary 21a tel , fax szlaki@kzkgop.com.pl

3 szlaki 3/2008 KZK GOP 3 ROZMOWA SZLAKÓW Marzena od roku zajmuje się kontrolą biletów w autobusach i tramwajach KZK GOP. Niestety gapowiczów nie ubywa... Kanarzyce w akcji Dlaczego postanowiłyście zostać kontrolerkami biletów? Ania Matros: Moja przygoda z kontrolą rozpoczęła się cztery lata temu. Znalazłam ogłoszenie w gazecie, że w Tychach poszukują kontrolera biletów. Nieważna była płeć. Długo się nie zastanawiałam, zgłosiłam się do MZK Tychy i zostałam kontrolerką. Przez trzy i pół roku tam pracowałam. Kontrolerką na umowę zlecenie jestem w KZK GOP od stycznia tego roku. Kasia Michałek: Szukałam pracy na wakacje i w październiku miną już trzy lata, odkąd pracuję na zlecenie w KZK GOP. Marzena Aleksa: Przypadkowo zostałam kanarzycą. Rok temu koleżanka zachęciła mnie, abyśmy zgłosiły się do KZK GOP. Na początku zastanawiałam się, gdzie trafiłam, pomiędzy samych facetów. Ona odeszła, a ja zostałam. Pracujecie na umowę zlecenie, co robicie na co dzień? Ania: Obecnie zajmuję się handlem, ale chcę otworzyć własną działalność. Wiążę swoją przyszłość z marketingiem. Ale na pewno nie zrezygnuję z kontroli. Kasia: Jestem na ostatnim roku informatyki na Akademii Ekonomicznej. Marzena: Ja, podobnie jak Ania pracuję w handlu. Poza tym pracę zawodową można pogodzić z kontrolą. Potrzebna jest tylko dobra organizacja czasu. Nie chciałybyście zostać zawodowymi kontrolerkami? Są młode, pełne życia i energii, twarde i bezwzględne. Nie boją się trudnych wyzwań. Wszędzie ich pełno. Ponad wszystko lubią kontakt z ludźmi. O plusach i minusach pracy kontrolerki biletów opowiadają trzy kanarzyce : Ania, Kasia i Marzena. Ania: Zawsze chciałam pracować w KZK GOP, złożyłam nawet kiedyś dokumenty, ale wtedy nie było takiego zapotrzebowania. Kasia i Marzena: Raczej nie. To niełatwy zawód? Kasia: Bywa nieprzyjemny i niebezpieczny, ale nie wyobrażam sobie innego dodatkowego zajęcia. Dlaczego podoba się wam ta praca, przecież uznawana jest za typowo męską profesję? Ania: Po prostu ją lubię. Ważny jest dla mnie kontakt z drugim człowiekiem. Poza tym dobre jest to, że mamy nienormowany czas pracy. Marzena: Muszę mieć kontakt z ludźmi, dla mnie siedzenie w domu jest stratą czasu. Poza tym praca jak każda, choć mężczyźni w tym zawodzie mają się gorzej. Ludzie mają inne podejście do nas, kobiet. Jedni są agresywni, ale większość nas szanuje. Inaczej niż naszych kolegów. Ludzie nie dziwią się, że są sprawdzani przez kobiety? Marzena: Teraz już się tak nie dziwią, bo na początku, kiedy prosiłam kierowcę o kartę, żeby wpisać kontrolę, niedowierzali. Zawsze dostawałam bilet, myśleli, że źle słyszą. Po prostu byli zszokowani, że kobieta może być kontrolerem biletów. Ania: Niektórzy się dziwią, że sprawdzam bilety i lubię tę pracę, bo nie zawsze jest ona dobrze postrzegana przez ludzi. Jak Was traktują pasażerowie? Ania: Wiele osób cieszy się z tego, że sprawdza ich kobieta. Co ciekawe, to w głównej mierze kobiety gorzej nas traktują. Są bezczelne i bardziej agresywne. Marzena: Bardzo różnie. Rzeczywiście kobiety traktują nas gorzej. Kiedyś jedna pani wyzwała mnie od nierobów. Spokojnie zapytałam ją, ile codziennie godzin pracuje i dlaczego mnie obraża. Uciszyła się od razu, nie miała argumentu na moje szesnaście godzin na dzień. Zdarzają się niebezpieczne sytuacje? Ania: Miałam kilka takich, kiedy z jakimś agresywnym pasażerem musieliśmy podjechać na komisariat policji, ale nie byłam pobita. Kasia: Pracujemy w zespole. Jestem z Marzeną i z trzema kolegami. Ania jest w innej grupie. To prawda, że kobiety robią więcej krzyku, a jeśli agresywni są mężczyźni, to pomagają nam wtedy koledzy. Kiedyś pan chciał mnie wystawić z autobusu, po prostu podniósł mnie i przestawił z jednego miejsca na drugie. Marzena: Nie miałam poważniejszych incydentów. Czasem zastanawiam się nad poziomem kultury osobistej ludzi. Jak potrafią się zachowywać w kryzysowej sytuacji i obrażać innych, sami nie będąc w porządku. Nie boicie się kontrolować ludzi? Ania: Nie mam problemu, żeby podejść do pasażera i go skontrolować. Zawsze byłam otwarta i to na pewno pomaga. Marzena: Nie boję się i nie wstydzę tego, że kontroluję ludzi. Nie robię nic złego. Uczciwie wykonuję swoją pracę. Pamiętacie swoją pierwszą kontrolę? Kasia: Nie tyle kontrolę, co pierwszy wypisany mandat. To było straszne przeżycie. Nie umiałam z przerażenia i stresu go wypisać, strasznie mi się ręce trzęsły. Ania: U mnie było podobnie. Marzena: Ja też mam takie wspomnienia. Ogromny stres, drżą ręce, ale kiedy się już wypisze mandat, to wtedy jest poczucie wielkiej ulgi i sukcesu. Potem idzie już tylko z górki. A były jakieś ciekawe sytuacje, które wspominacie do dnia dzisiejszego? Kasia: Dostałam kiedyś czekoladę od pana, który wracał do domu z pracy. Dostał żywnościową paczkę na święta. Ale to nie była żadna łapówka, on miał bilet. Marzena: Fajne jest to, kiedy spotykamy kulturalnych ludzi, nawet, kiedy nie mają biletu, to potrafią przeprosić i podziękować za mandat, nie są wobec nas chamscy. Ania: Czasami mężczyźni starają się nas podrywać i zapraszają na kawę, kolację, nawet ci, którzy mają bilety. Często mówi się, że chcecie wypisać jak najwięcej mandatów i nie liczycie się z ludźmi? Marzena: To nie jest tak, że co by się nie działo, kontroler zawsze będzie najgorszy. Nie jesteśmy bez serca i na siłę nie wypisujemy mandatów, jesteśmy wyrozumiali. Jednak nie możemy pobłażać nieuczciwym pasażerom. Ania: Tak naprawdę wiele jest takich nielubianych zawodów, jak kontroler biletów, chyba wszystkie te, które wiążą się z kontrolą i karą. Jak zmienić wizerunek kontrolera? Ania: Najlepszym rozwiązaniem byłoby, żeby kontroler był w każdym pojeździe, wtedy ludzie zaczęliby uczciwie płacić za usługę. Marzena: To prawda, jest nas za mało, a bardzo dużo ludzi jeździ na gapę. Poza tym przydałaby się większa świadomość u ludzi, tych, którzy kasują bilet, że muszą stać po naszej stronie. To przecież oni cierpią przez gapowiczów. Rozmawiała Katarzyna Migdoł-Rogóż

4 4 szlaki 3/2008 RAPORT SZLAKÓW KZK GOP Fot. Alodia Ostroch Fot. Fot. Alodia Ostroch Ziemia niczyja? Patrycja Gediga, studentka kulturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego, napisała pracę magisterską o zachowaniach kulturowych w autobusach komunikacji miejskiej. Okazało się, że odkryła kilkanaście norm regulujących nasz sposób zachowania w autobusach. Praca jest pod wieloma względami nowatorska, napisana pod kierunkiem prof. dr hab. E. Kosowskiej w Instytucie Nauk o Kulturze. Antropolodzy kultury próbowali już zajmować się przestrzeniami, które przeciętnemu człowiekowi raczej nie kojarzą się z kulturą, takimi jak dworce kolejowe i lotnicze czy centra handlowe. Patrycja Gediga poszukała nowego terenu badań i zatytułowała swoje opracowanie: Zachowania kulturowe w przestrzeni autobusu komunikacji miejskiej, stwierdzając, że jest to przestrzeń społeczna, która odgrywa rolę kulturową, chociaż formalnie ma zupełnie inne przeznaczenie (przewóz pasażerów z punktu A do punktu B). Przyjęcie takiego założenia pozwoliło postawić szereg pytań dotyczących zachowań pasażerów autobusu jako pewnych specyficznych wzorów kultury i standardowych relacji pomiędzy nimi, zachodzących w tym konkretnym środowisku. Uogólnienia i konkrety Chociaż takie ujęcie tematu wskazywałoby na daleko idące uogólnienia, z których trudno wysnuć konkretne wnioski, przydatne w codziennym życiu pasażera komunikacji miejskiej, to jednak wybór metodologii pracy pozwolił na stworzenie modelu bardzo bliskiego życiu każdego z nas. Do badań posłużył studentce autobus linii 820, którym codziennie przemierza drogę z Tarnowskich Gór do Katowic. Pokonanie takiego dystansu trwa średnio 75 minut (w jedną stronę). Obserwowała pasażerów, a z wybranymi umawiała się na wywiady. Koniecznie poza autobusem. Ludzie niechętnie opowiadają o swoich wrażeniach w obecności współpasażerów mówi Patrycja Gediga. Osobista obserwacja została uzupełniona przez bogate badania terenowe, oparte o kwestionariusz, który wypełniali pasażerowie linii 820, podzieleni na trzy grupy pokoleniowe: 18-25, oraz powyżej 51 lat. Dodatkowo autorka korzystała z zapisów na forum internetowym, założonym przez pasażerów badanej linii autobusowej. Większość z nich narzekała na komunikację miejską i kierowców, których bierność sprawia, że przestrzeń w autobusach traktowana jest jako ziemia niczyja. Inne powody niezadowolenia to tłok, smród i chamstwo. Prawo dżungli, czyli jacy jesteśmy? W każdym niemal zwierzęciu tkwi instynktowny przymus posiadania własnego terytorium. Legowisko zwierzęcia jest jego twierdzą, do której nie dopuszcza intruzów, nawet osobników własnego gatunku pisze autorka, zaznaczając wyraźnie, że takim zwierzęciem jest również człowiek, w tym w szczególności pasażer autobusu. W tym wypadku słowo legowisko należy oczywiście traktować umownie, jako miejsce zajmowane w trakcie podróży. Ziemia niczyja, o której pisze studentka, to teren niezdobyty, na którym obowiązuje prawo dżungli. Przy wsiadaniu do autobusu nikogo już nie dziwią skupiska ludzi w czterech miejscach na przystanku przy ul. Stawowej kiedy podjedzie autobus, to na ich wysokości powinny znaleźć się drzwi. Kiedy się otworzą, w ruch idą łokcie w walce o miejsca zwyciężą silniejsi i sprytniejsi. Doświadczeni pasażerowie przekonują, że najgorsza rzecz, którą można zrobić, to stanąć obok staruszki, która spowolni wsiadanie. Wtedy ci, którzy napierają na inne drzwi, zajmą wszystkie miejsca siedzące. Dlatego czasami nie warto pchać się do pierwszego rzędu, ale zaatakować z drugiej linii relacjonuje swoje badania Patrycja Gediga. Po wdarciu się do autobusu, jeśli jest wybór, okazuje się, że miejsce miejscu nierówne. Największym powodzeniem cieszą się te w przedniej części pojazdu, podwójne i koniecznie przy oknie. Nie chodzi tu jednak o podziwianie widoków po prostu, gdy pojawi się staruszka lub matka z dzieckiem, to osoba obok będzie musiała ustąpić miejsca. Poza tym pasażer na sąsiednim miejscu to doskonała ochrona przed tłoczącymi się ludźmi. Wzorce a rzeczywistość Niestety, choć w każdej kulturze istnieją zbiory norm, nazywane ideałami, w praktyce z góry traktuje się je jako niemożliwe do realizacji. Każdy wie, że należy ustępować pierwszeństwa słabszym. Łatwo jest też, teoretycznie, zdefiniować słabszych osoby niepełnosprawne, starsze wiekiem, dzieci. Nasze normy przewidują też szczególne traktowanie kobiet. Teoretycznie. Dlaczego wśród pozornie kulturalnych ludzi zaczyna nagle obowiązywać prawo dżungli i zasada kto pierwszy, ten lepszy? Zachowania, na które nigdy nie pozwolilibyśmy sobie w miejscach oswojonych, traktowanych także jako przestrzenie odgrywające rolę kulturową, stają się normą w autobusie. Powstaje pytanie: w jakich warunkach zasady dobrego wychowania zostają zawieszone i dlaczego dzieje się tak akurat w środkach komunikacji miejskiej? Patrycja Gediga uważa, że jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest eksterytorialność przestrzeni, rozumiana jako zwolnienie Fot. Alodia Ostroch Fot. z ustalonego i trwałego członkowstwa w pewnej społeczności. W tłoku autobusu czujemy się anonimowi, a więc bezkarni, więcej zwolnieni z pisanej i obyczajowej etykiety. Anonimowość jednostki umożliwia utrzymanie wobec innych dystansu i prywatności. Ponieważ w przestrzeni autobusu komunikacji miejskiej jej użytkownicy nieustannie wystawieni są na widok publiczny, wypracowali szereg zachowań umożliwiających im zachowanie dystansu, a dzięki temu prywatności. Właśnie dlatego spora część pasażerów podczas jazdy czyta lub słucha muzyki. Wydaje się jednak, że celem takiego sposobu spędzania podróży nie jest napawanie się wyższą kulturą, a wprost przeciwnie, maskowanie braku kultury poprzez odseparowanie się od otoczenia, zamknięcie na otaczającą przestrzeń. Co z tą kulturą? Patrycja Gediga dostrzega, definiuje i klasyfikuje w swojej pracy rozmaite przyczyny takich właśnie zachowań pasażerów komunikacji publicznej. Wśród nich najboleśniej brzmi jedno zdanie. Otóż w opinii autorki: kultura nie jest tu jedynym czynnikiem wyjaśniającym, a w celu zrozumienia badanej relacji niezbędne okazało się przyjrzenie się człowiekowi przede wszystkim jako organizmowi biologicznemu, podlegającemu tym samym prawom witalnym, co organizmy zwierzęce. Smutne... Paweł Wieczorek JAK WALCZYMY O MIEJSCE SIEDZĄCE? Obserwujemy, gdzie zwykle otwierają się drzwi do autobusu na przystanku i stajemy w pierwszej linii. Kiedy otworzą się drzwi, używamy łokci i napieramy na pasażerów z przodu (pomocna jest też teczka, którą blokujemy drogę innym). Zakładamy na uszy słuchawki lub czytamy. Udajemy zajętych, więc nikt nas o nic nie pyta.

5 szlaki 3/2008 KZK GOP 5 RAPORT SZLAKÓW ZAMIEŃ WÓZ NA BUS, ponieważ: 90% trującego tlenku węgla w miastach pochodzi z rur wydechowych samochodów; samochody zajmują zbyt wiele miejsca i jest ich po prostu za dużo w porównaniu z ilością i rozmiarem ulic, w dodatku, mimo rosnących korków i problemów z parkowaniem, liczba samochodów na drogach ciągle się zwiększa!; samochód jest najbardziej pożerającym przestrzeń środ kiem komunikacji: rower zajmuje 4 razy mniej miejsca, a autobus zmniejsza przestrzeń zajmowaną przez jednego pasażera do 30 razy!; stanie w korkach to strata czasu!; linia szybkiego tramwaju czy miejskiej kolei może w ciągu godziny przewieźć 60 tys. pasażerów w obie strony, podczas gdy dwustronna trzypasmowa autostrada tylko 7,5 tys.; w godzinach szczytu linia transportu publicznego z wydzielonym pasem może przetransportować od 2 do 4 razy więcej pasażerów niż prywatne samochody poruszające się po ulicy; na dojazd do pracy na odległość 10 kilometrów tam i z powrotem samochód potrzebuje od 10 do 30 razy więcej przestrzeni niż środek transportu publicznego; gdyby wszyscy kierowcy tkwiący w ciągu godziny w korku między Katowicami a Sosnowcem wsiedli do autobusów, zmieściliby się w dziesięciu pojazdach. Daj odetchnąć miastu Ciężko pozbyć się nałogów i przyzwyczajeń i ciężko jest odmówić sobie przyjemności. W Europejskim Dniu bez Samochodu, podobnie jak inni Europejczycy, zamiast auta powinniśmy wybrać komunikację miejską, rower lub spacer. Tylko kto potraktuje to serio? Wystarczy jednak odrobina uporu i wytrwałości, aby dojść do wyznaczonego celu. 22. września sami sobie możemy udowodnić, że chcieć to naprawdę znaczy móc... Europejski Dzień Bez Samochodu, obchodzony corocznie 22 września, jest międzynarodową kampanią, podczas której centra wielu miast zamykane są dla ruchu samochodowego. Idea tego dnia powstała w 1998 roku we Francji. Celem kampanii jest kształtowanie wzorców zachowań proekologicznych, upowszechnienie informacji o negatywnych skutkach używania samochodu, przekonanie Europejczyków do alternatywnych środków transportu, promocja transportu publicznego oraz pokazanie, że życie w mieście bez samochodu jest nie tylko możliwe, ale także o wiele przyjemniejsze. Kampania przyczynia się również do zmniejszenia hałasu i zanieczyszczenia powietrza, przez co wpływa na polepszenie jakości życia w mieście. Komisja Europejska, zachęcona sukcesem Europejskiego Dnia bez Samochodu, podjęła dalsze inicjatywy. Począwszy od roku 2002 organizuje Tydzień Zrównoważonego Transportu w okresie od 16 do 22 września. W tym roku całemu tygodniowi przyświeca hasło: Czyste powietrze dla wszystkich. Zostaw samochód Codziennie największe polskie miasta paraliżują gigantyczne korki. Tysiące samochodów, spaliny, nerwy kierowców tak wyglądają ulice, wzdłuż których spacerujemy, jeździmy na rowerach, spotykamy się ze znajomymi. Przez to miasto umiera, nie chcemy już w nim spędzać wolnego czasu. A przecież możemy to zmienić! Nawet jedna osoba, która porzuci samochód na rzecz autobusu, tramwaju, roweru, to oddech dla miasta. Nasuwa się od razu pytanie, jak w takim razie to zrobić? Od lat stale maleje liczba pasażerów komunikacji miejskiej. Po części wynika to ze zmiany stylu życia i potęgi samochodu, ale często także z trudności z jeżdżeniem autobusami po mieście. Przecież zawsze znajdzie się ktoś niezadowolony, kto będzie narzekał na wszystko. A to na tłok lub na punktualność autobusów i tramwajów, to znów na zbyt małą liczbę kursów. Dlatego komunikacją miejską jeżdżą głównie ci, którzy nie mają innego wyjścia, czyli po prostu nie stać ich na samochód. Takich, którzy rezygnują z auta świadomie, jest stosunkowo niewielu (średnio co dziesiąty). Zanieczyszczenie środowiska spowodowane przez samochody w największych miastach jest poważnym zagrożeniem. Co przekona ludzi do komunikacji zbiorowej? Zamień wóz na bus Architekci od lat marzą o stworzeniu idealnego, zdrowego i ekologicznego miasta. Z osiedlami z tak bogatą siecią autobusów, że auto staje się wyłącznie hobby na weekendy. Takiego miasta na razie nie ma, są za to rozwiązania, które do niego zbliżają: pasy dla autobusów, dzięki którym nie stoją one w korkach; centra zamknięte dla aut; szybka kolej i rozbudowana sieć metra oraz parkingi przy ich krańcowych stacjach, rozkłady umożliwiające korzystne przesiadki. Nie trzeba od razu drążyć latami, za kosmiczne pieniądze, tuneli metra. Dobrych rozwiązań w Polsce jest na razie jeszcze niewiele, ale warto próbować, szukać dobrych wzorców i być bardzo cierpliwym. Licz na atrakcje Dlatego też KZK GOP, jak co roku, pragnie włączyć się w obchody Tygodnia Zrównoważonego Transportu. Już od 8 września podczas jarmarku miejskiego w Katowicach, na rogu ulic Stawowej i Dyrekcyjnej będą rozdawane ulotki informujące o wydarzeniach, które odbędą się podczas Tygodnia Zrównoważonego Transportu, oraz inne materiały zachęcające do proekologicznego podróżowania komunikacją publiczną, chociażby na zakupy, ponieważ od 15 do 22 września każdy, kto zamieni wóz na bus i wybierze się autobusem na zakupy do katowickiego sklepu sieci IKEA, po okazaniu przy kasie skasowanego w danym dniu biletu KZK GOP lub aktualnego biletu miesięcznego, za przewiezienie swoich wielkogabarytowych zakupów zapłaci tylko symboliczną cenę. Zamień wóz na bus to znane nam hasło przyświecać będzie seminarium o proekologicznym transporcie miejskim, które odbędzie się 17 września. Przez kolejne dwa dni września w wybranych szkołach podstawowych na terenie naszej aglomeracji kontrolerzy KZK GOP poprowadzą lekcje wychowawcze, w czasie których będą uczyć dzieci kultury mobilności, tego, jak kasować bilety, bezpiecznych zachowań komunikacyjnych, tłumaczyć taryfę KZK GOP oraz zachęcać do korzystania z komunikacji miejskiej. Natomiast w sobotę, 20 września, Urząd Miasta w Katowicach oraz KZK GOP organizują wspólny festyn rodzinny w stuletnim Nikiszowcu. Gwiazdą wieczoru będzie Krzysztof Krawczyk. Nazajutrz będzie można, za okazaniem skasowanego w tym dniu biletu jednorazowego KZK GOP lub aktualnego biletu okresowego, darmowo zwiedzić wybrane miejskie placówki kulturalne. Jak co roku, 22 września, podczas Europejskiego Dnia bez Samochodu bezpłatny przejazd komunikacją miejską mają posiadacze dowodów rejestracyjnych. Więcej szczegółów na temat innych atrakcji Tygodnia Zrównoważonego Transportu na Śląsku będzie można znaleźć we wrześniu na stronie internetowej Katarzyna Migdoł-Rogóż Fot. Arkadiusz Ławrywianiec Ubiegłoroczny festyn rodzinny z okazji Europejskiego Dnia bez Samochodu obfitował w wiele atrakcji. Nawet Sznupek przejechał zabytkowym tramwajem...

6 6 Pierwsze trzy linie autobusowe w Sosnowcu uruchomiono 22 lutego 1922 roku. Powstała wówczas firma Pasażerski Ruch Autobusowy, z siedzibą przy ulicy Piłsudskiego 32. Interesujące, że jednym z inicjatorów przedsięwzięcia był... znany zagłębiowski dziennikarz, redaktor Józef Maciejewski. Kursy wszystkich trzech linii zaczynały się przy dworcu kolejowym wówczas zwanym jeszcze warszawsko-wiedeńskim i obsługiwały przede wszystkim pracowników najważniejszych zakładów przemysłowych Zagłębia. I tak na przykład linią nr I można było dojechać do Druciarni (obecnie Polskie Liny Sp. z o.o.), Kolonii Staszic, Modrzejowa-Niwki, Zagórza, a dalej przez Dąbrowę Górniczą (Huta Bankowa ), Będzin i Czeladź z powrotem do Sosnowca. Linia II obsługiwała Pogoń, Małobądz, Gzichów, Grodziec, Wojkowice i Kopalnię Jowisz, a linią III można było dojechać przez Park Sielecki do Huty Katarzyna i Fabryki Kotłów w Konstantynowie. Ruch był wówczas mizerny, autobusy kursowały w odstępach dwugodzinnych, od 7.00 do Największy rozkwit Potrzeby okazały się znacznie większe, stąd lawinowy wzrost zarówno liczby linii, jak i obsługujących je autobusów. Największy rozkwit przyniosły lata trzydzieste, obfite zarówno dla autobusów, jak i spółki Tramwaje Elektryczne Zagłębia Dąbrowskiego. Warto tu przypomnieć, że Zagłębie Dąbrowskie należało wówczas administracyjnie do województwa kieleckiego, zatem pierwsze połączenia z Katowicami były dużym wydarzeniem, gdyż komunikacja lokalna stała się dalekobieżną... Część linii obsługiwały bardzo nowoczesne jak na owe czasy autobusy marki Chevrolet. Wojna i okupacja nie tylko zahamowały dalszy rozwój komunikacji, ale okresowo właściwie ją wstrzymały. Niemcom brakowało paliwa, autobusy przydawały się bardziej do przewozów wojska. Część taboru i zaplecza została zniszczona w wyniku działań wojennych. Nawet tramwaje zagłębiowskie okupant wykorzystywał jako zastępczy transport dla materiałów wojennych, produkowanych przez tutejszy przemysł. szlaki 3/2008 TAKIE BYŁY POCZĄTKI Dawno temu w Sosnowcu Autobusowej komunikacji w Zagłębiu stuknęło 86 lat. Jak na swój wiek, staruszka trzyma się całkiem nieźle, co łatwo sprawdzić, obserwując chociażby zmiany zachodzące w eksploatowanym sprzęcie. W latach dwudziestych ubiegłego wieku takie na przykład pojęcie, jak autobus niskopodłogowy, w ogóle nie istniało. Kierowcy obsługujący jedną z pierwszych linii autobusowych w Sosnowcu Powojenny rozwój Powojenna odbudowa rozpoczęła się rzecz jasna od zmian własnościowych cała komunikacja została upaństwowiona. Jej odtwarzanie i dalszy rozwój, od początku bardzo szybki, związane były oczywiście bezpośrednio ze zwiększaniem zdolności produkcyjnych fabryk i ze wzrostem zatrudnienia. Autobusy nie nadążały z dowożeniem robotników do pracy, a alternatywy właściwie nie było, indywidualna motoryzacja w owych czasach jeszcze nie istniała. W 1969 roku autobusy kursowały po ulicach Sosnowca na łącznej długości 45 kilometrów miejskich tras, obsługiwały w granicach miasta 52 przystanki, a liczba linii z 6 w 1956 roku zwiększyła się do 16 w roku Miarodajne liczby Liczby nie zawsze są miarodajne. Statystyki odnotowały znaczny wzrost długości linii po 1975 roku, ale było to związane z poszerzeniem granic miasta o nowe dzielnice, będące dotąd osobnymi miastami. Tak naprawdę powodem rzeczywistego rozwoju była budowa Huty Katowice, któ- ra powstawała z dala od skupisk ludzkich, w rachitycznych laskach wokół Łośnia. Ówczesne Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne przewoziło więcej pasażerów niż stołeczne MZK. Jak wspomina Włodzimierz Nawrot, pracownik sosnowieckiej komunikacji od 1978 roku, poranne autobusy kursujące przez Gołonóg do Huty Katowice były zawsze przeciążone. W tych warunkach znacznie lepiej dawały sobie radę technicznie przestarzałe jelcze ogórki (jeden z nich został odrestaurowany w zeszłym KZK GOP roku z okazji 85-lecia komunikacji autobusowej Zagłębia i od tamtej pory uświetnia wszelkie święta PKM Sosnowiec). Sprawdzały się też przegubowe ikarusy, pojemne i wytrzymałe. Najwięcej problemów mieli kierowcy nowoczesnych berlinettów, zupełnie nieprzystosowanych do zagłębiowskich dróg i warunków. Dodatkowym utrudnieniem dla kierowców tych sztandarowych dla epoki gierkowskiej pojazdów było to, że istniały dwie wersje berlinetta, z których każdy prowadziło się inaczej. Kierowca, przyzwyczajony do setki, trafiał na stodziesiątkę, która miała zupełnie inne charakterystyki jezdne. Pasażerowie tych autobusów pamiętają do dziś gwałtowne przyspieszenia i równie gwałtowne hamowania, które rzucały ludźmi do tyłu i do przodu. Wymyślanie kierowcom nic tu nie mogło pomóc, po prostu te modele tak miały. Pracowało się od świtu do nocy, nieraz po czternaście godzin na dobę, nadgodzin nikt nie kontrolował. Nic zresztą dziwnego, jakoś trzeba było te tysiące ludzi codziennie zawieźć do pracy, a potem odwieźć do domu. Takie były początki zachowane w pamięci kierowcy z lat siedemdziesiątych. PKM dzisiaj Obecne Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Spółka z o.o. w Sosnowcu zostało utworzone aktem notarialnym w dniu 17 lipca 1997 roku, w wyniku przekształcenia Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej w Sosnowcu. 31 lipca 1997 roku spółka została wpisana do rejestru handlowego pod nr RHB Siedzibą Zarządu spółki jest miasto Sosnowiec. Paweł Wieczorek UŚMIECHNIJ SIĘ Jasio po raz pierwszy w życiu jedzie pociągiem i podziwia zmieniające się co chwilę za oknem krajobrazy. Mama pyta: Jak ci się podoba, synku? Bardzo! Całkiem jak książka z obrazkami, tylko że nie trzeba przewracać kartek! W autobusie pasażer kłóci się z kontrolerem: Jeśli wykupiłem bilet dla psa, to dlaczego nie może siedzieć obok mnie? Siedzieć może, ale nie może trzymać nóg na siedzeniu! Widząc zbliżającego się kontrolera młodzieniec wyskakuje ze stojącego na przystanku tramwaju i zaczyna uciekać. Kontroler wyskakuje za nim, po chwili dogania go i zziajany pyta: Uciekałeś, bo nie miałeś biletu?! Tak! Ale biegłem do domu po pieniądze... W przedziale wagonu jedzie matka z dwoma urwisami, ciągle wybiegającymi na korytarz, aby obserwować krajobraz. W pewnej chwili jeden z chłopców wraca do przedziału i pyta: Mamo, jaka stacja była ostatnio? Nie zauważyłam. To spytaj konduktora, bo Jasiu na niej wysiadł! Polak w sklepie wolnocłowym na nowojorskim lotnisku zwraca się do sprzedawcy: You know, wiesz facet, I want to buy... piła. Widząc brak kontaktu, mówi piła, piłka, zaczyna machać rękami oraz demonstruje koszykarskie odbijanie. You know, piła odbija wyimaginowaną piłką do koszykówki. Oooh, ball? pyta sprzedawca. You need to buy a ball? Yes cieszy się facet ball, piła teraz patrz mi na usta łańcuchowa. Kierowca do pasażera: Proszę nie wysiadać, dopóki autobus się nie zatrzyma! Ale ja bardzo spieszę się na pogrzeb. A, jeśli tak, to proszę bardzo... Jedzie gość maluchem, zatrzymuje go telewizja i pyta: Co by Pan zrobił, gdyby Pan wygrał kumulację w TOTO- LOTKA? Kupiłbym sobie nowe auto i dom. A co z resztą? A resztę bym dał na procent. Pytają się o to samo gościa, co jedzie starym mercedesem. Kupiłbym sobie auto i odbudował dom. A co z resztą? A resztę bym dał na procent. Pytają gościa w najbogatszym aucie. Spłaciłbym ZUS... Urząd Skarbowy... A co z resztą? A reszta musi poczekać!!! Mój dziadek zrobił kiedyś takiego stracha na wróble chwali się Kazio że ptaki bały się nawet zbliżyć do jego pola. A mój dziadek odpowiada na to Jasiu zrobił takiego stracha, że wróble oddały nawet to ziarno, które ukradły w zeszłym roku.

7 szlaki 3/2008 KZK GOP 7 INFORMATOR KZK GOP Hasło Żywe kamienie nawiązuje do listu św. Piotra Wy również, niby żywe kamienie, jesteście budowani jako duchowa świątynia (1P 2, 5). Idea powołania Fundacji narodziła się w 1999 roku, po pielgrzymce Jana Pawła II do kraju. Episkopat postanowił wykorzystać część funduszy, które pozostały po pielgrzymce. Do Jana Pawła II zwrócono się z pytaniem, na co on chciałby przeznaczyć pieniądze. Proponowano m.in. postawienie pomnika, wykorzystanie ich na instytut bądź stypendia dla młodzieży. Papież wybrał stypendia. Tak powstał ten projekt wyjaśnia ojciec Grzegorz Mielniczuk SSCC, dyrektor obozu. Na początku Fundacja opiekowała się kilkuset osobami; dzięki zbiórkom organizowanym w Dniu Papieskim przybywało funduszy i systematycznie rosła liczba stypendystów. W chwili obecnej Fundacja wypłaca stypendia ponad 2 tys. uczniów. Program obejmuje gimnazjalistów, licealistów i studentów. Pod Spodkiem symbolem Katowic Znakiem rozpoznawczym były żółte koszulki Dobro rodzi dobro Aby skorzystać z pomocy stypendialnej uczniowie muszą spełnić wysokie wymagania dotyczące średniej ocen w gimnazjum trzeba utrzymać ją powyżej 4,8, w liceum powyżej 4,5. Jak dodaje Agata Szymczykiewicz, menadżer programu stypendialnego, spełnione musi być także kryterium dochodowości, dochód w rodzinie nie może przekraczać 0,70 najniższego dochodu brutto na osobę w chwili obecnej jest to 788 zł. Stypendyści rekrutowani są z małych miejscowości w ten sposób realizowane jest założenie wyrównywania szans. Osoby, które już są w programie, muszą spełnić kolejne wymagania np. zaangażowanie się w wolontariat. Dobro powinno rodzić dobro, wtedy to, co się otrzymuje, przeradza się w coś twórczego i kreatywnego. Młodzi ludzie też mogą coś dać, tak żeby czuli, że stypendium jest szansą, by mogli coś dobrego w życiu zrobić mówi ojciec Mielniczuk. Nie wszyscy uczniowie przez cały cykl nauki korzystają z pomocy Fundacji. Oprócz nich w programie było jeszcze bardzo dużo uczniów, którzy z pomocy korzystali krócej albo poprawił się im status materialny, albo nieco spadła im średnia i nie mieszczą się w naszych wysokich wymaganiach. Są to tysiące osób dodaje ojciec Grzegorz. Fot. Wydział Informacji i Promocji Urząd Miasta Katowice Odkrywanie piękniejszej strony Śląska Żywe kamienie Od 17 do 31 lipca na Śląsku odbywał się obóz stypendystów Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia. Przez dwa tygodnie wypoczywało, poznawało Górny Śląsk i modliło się ponad osób. To już szósty ogólnopolski obóz zorganizowany przez Fundację. Aktywna pomoc Obozy organizowane są od początku działania Fundacji. Przez pierwsze dwa lata odbywały się w różnych diecezjach, później zdecydowano się na zebranie całej grupy w jednym miejscu. Nasi stypendyści z małych miejscowości muszą zobaczyć duże miasta, uczelnie. Dla wielu była to pierwsza okazja do podróży tramwajem. Wyprawa do dużego miasta była i jest nadal wielkim wyzwaniem. Postanowiliśmy pokazać im uczelnie, żeby mogli pójść, usiąść w auli, posłuchać. Zobaczyć, że to jest przyjazna instytucja mówi ojciec Grzegorz. W czasie tego dwutygodniowego obozu młodzież ma rów- szlaki@kzkgop.com.pl nież okazję do wizyt w teatrach, filharmoniach i muzeach. Do tej pory obozy odbyły się w Krakowie, Warszawie, Gdańsku, Poznaniu i Wrocławiu. Każdy z nich połączony był z upamiętnieniem ważnego wydarzenia: rocznic Powstania Warszawskiego, Solidarności, Powstania Wielkopolskiego i kongresu eucharystycznego. W roku bieżącym obchodzimy 25. rocznicę pobytu papieża w Katowicach. Podczas organizacji tegorocznego obozu otrzymaliśmy ogromną pomoc od władz lokalnych i instytucji Górnego Śląska. Prezydenci i urzędy miast bardzo aktywnie włączyli się w nasze dzieło mówi oj- ciec Grzegorz. Również KZK GOP podało nam pomocną dłoń. Górny Śląsk jest potężną przestrzenią. Aby młodzi ludzie mogli dotknąć wszystkich ciekawych miejsc, kultury, sportu, jego wyjątkowości, muszą się przemieszczać. Dlatego to, że mogą korzystać z komunikacji miejskiej KZK GOP, że mogą jeździć na identyfikator, jest dla nas ogromnym ułatwieniem. Jestem bardzo wdzięczny, że tak wspaniale udało nam się dogadać tłumaczy organizator obozu. Ogrom atrakcji Przez czternaście dni młodzież aktywnie brała udział w różnorodnych zajęciach, przewidziano m.in. uroczyste nabożeństwa na rozpoczęcie i zakończenie pobytu, łączność z papieżem Benedyktem XVI, Światowe Dni Młodzieży w Katowicach Bogucicach czy Dzień Sportu w Szopienicach. Atrakcje przygotowały także miasta, które opracowały specjalne programy: były prezentacje uczelni, koncerty (np. w Akademii Muzycznej) czy imprezy kulturalne, m.in. Letni Ogród Teatralny. Część uczestników we własnym zakresie wybrała się obejrzeć atrakcje położone najbliżej miejsca ich zakwaterowania, np. zamek w Pszczynie, Muzeum Chleba w Radzionkowie czy Palmiarnię w Gliwicach. Przygotowując obóz odwiedzaliśmy poszczególne miasta, zapoznawaliśmy się z ich ofertą. Słuchając tych propozycji, aż otwierałem szeroko oczy. Tu jest tyle do zobaczenia! Trzeba by tu siedzieć co najmniej miesiąc śmieje się ojciec Mielniczuk. Obóz zakończył się 31 lipca 2008 roku. Anna Koteras NAPISZ DO NAS! ZMIANY W ROZKŁADZIE JAZDY Witam! Mam pytanie, dlaczego nie kursuje linia 932 wg rozkładu jazdy? Chodzi mi dokładnie o autobus o godz. 6:26 w dni robocze. Wiem, że zmienił się rozkład jazdy ze względu na wakacje, ale skoro jest taki autobus na rozkładzie, to powinien jechać według niego. Niezadowolony pasażer Szanowny Panie! Informujemy, że w związku z letnimi wakacjami szkolnymi, w okresie od 21 czerwca do 31 sierpnia 2008 r. na liniach tramwajowych i autobusowych KZK GOP i MZKP obowiązują rozkłady jazdy oznaczone jako ważne w okresie wakacji letnich. Jednocześnie, z uwagi na zmniejszone zapotrzebowanie, na innych liniach tramwajowych i autobusowych wprowadzone zostały ograniczenia w kursowaniu wybranych linii tramwajowych i autobusowych zgodnie z informacjami na rozkładach jazdy. Całkowicie zawieszone zostaje kursowanie linii tramwajowych 30 i 35 oraz autobusowych 102, 152, 235, 615, 618, 712, 717, 729, 736, 737, 743, 791, 812, 818, 900, 932, 952 i T-7 II. Referat Kontroli Usług Przewozowych KZK GOP w Katowicach PRZYSTANEK LOTNISKO Dzień dobry! Bardzo proszę potwierdzić informację, czy połączenia Bytom Pyrzowice zawarte na stronie: index.html?page=dojazdy,2#a251 są aktualne. Jak długo trwa dojazd na lotnisko Katowice Pyrzowice właśnie z Bytomia? Iwona z Bytomia Dzień dobry! Linki do rozkładów jazdy autobusów odjeżdżających z Dworca Autobusowego w Bytomiu do Pyrzowic Lotniska są następujące: kat=017_ kat=053_ kat=085_ Uwaga! Po kliknięciu na godzinę odjazdu rozwinie się cała trasa, wraz z godzinami odjazdu z poszczególnych przystanków. Czas przejazdu wynosi ponad 60 minut. Referat Kontroli Usług Przewozowych KZK GOP w Katowicach KOŃCOWE PRZYSTANKI Proszę o wyjaśnienie, dlaczego kierowy autobusu linii 34, 221 i innych na przystanku końcowym Sosnowiec Urząd Miasta, po opuszczeniu przez podróżnych pojazdu, nie podjeżdżają na przystanek dla wsiadających w celu umożliwienia osobom czekającym na zajęcie miejsca w pojeździe. Autobus stoi zwykle zamknięty z boku i podjeżdża na przystanek w ostatniej chwili. Czy może ja źle rozumiem &1 pkt. 2 i 3 Zasad porządkowych, obowiązujących w komunikacji miejskiej KZK GOP (Uchwała Zgromadzenia KZK GOP z dnia ). Sytuacja taka występuje także na przystanku końcowym Będzin Kościuszki, gdzie kierowca podjeżdża pod stanowisko dla wsiadających (nie zawsze), ale zamyka drzwi i podróżni nie mogą zająć miejsca w pojeździe wcześniej, tylko w ostatniej chwili. Następną sprawą są dyskoteki urządzane w komunikacji miejskiej (głośna muzyka) i brak reakcji kierowcy. Pasażerka Szanowna Pani! W nawiązaniu do uwag przesłanych pocztą elektroniczną w sprawie obsługi przystanków usytuowanych w obrębie dworca autobusowego w Sosnowcu przy ul. Mościckiego uprzejmie informujemy, że opisana sytuacja nie jest wynikiem nieprzestrzegania przepisów przez kierowców obsługujących linie nr 34, 221 i 221bis, ale jest spowodowana tym, że na stanowisku przeznaczonym do obsługi wymienionych linii nie ma możliwości odbywania dłuższego postoju wszystkich autobusów. Z jednego stanowiska odjeżdżają trzy linie komunikacyjne o zbliżonym czasie przyjazdu i odjazdu. W niektórych godzinach występują też takie sytuacje, że na końcowym przystanku są dwa autobusy tej samej linii. Poza tym przeprowadzona przebudowa dworca autobusowego pozwala pasażerom oczekiwać na autobus w dogodnych warunkach. Przekazaliśmy wszystkie uwagi zawarte w Pani piśmie przewoźnikowi, tj. PKM Sosnowiec Sp. z o.o., zalecając jednocześnie, aby w przypadkach, gdy umożliwia to rozkład jazdy, kierowcy natychmiast podjeżdżali na stanowiska odjazdowe. Za wszelkie niedogodności w imieniu KZK GOP przepraszamy. Referat Kontroli Usług Przewozowych KZK GOP w Katowicach

8 8 szlaki 3/2008 NA SZLAKACH Z KZK GOP KZK GOP No to lecimy! MiG 21 na tle gliwickiego hangaru Piper Seneca przed hangarem na Muchowcu Jedziemy polatać! Fot. GTL Fot. GTL Trynek. Sanitarny śmigłowiec Mi-2 Ścisk na płycie w Pyrzowicach Wakacje to dobry moment, aby odwiedzić pola wzlotów. Z pewnością każdy znajdzie tam dla siebie coś interesującego. Będzie się działo! Na Śląsku znajdują się trzy lotniska, do których dojechać można autobusami KZK GOP. Oczywiście najbardziej znany jest Międzynarodowy Port Lotniczy w Pyrzowicach, zarzą dzany przez Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze. Mało kto wie, że pozostałe dwa, katowickie i gliwickie, też pełniły kiedyś rolę międzynarodowych lotnisk pasażerskich, a ich historia obfituje w ciekawe wydarzenia. Pyrzowice Może się to wydać komuś dziwne, ale z trzech wymienionych lotnisk właśnie to największe, pyrzowickie, jest najmłodsze. Zbudowali je Niemcy w czasie II wojny światowej, najpierw jako zapasowe, potem bojowe lotnisko Luftwaffe, broniące Śląska, gdy zaczęły tu docierać alianckie bombowce, a potem także samoloty sowieckie. Po wojnie przez wiele lat Pyrzowice nie istniały w świadomości publicznej, gdyż było to ściśle tajne lotnisko wojskowe, z którego stratowały już polskie myśliwce naddźwiękowe MiG 19, a potem MiG 21. Powoli, z oporami, odbywało się udostępnianie części lotniska maszynom LOT-u. Jeszcze dwadzieścia lat temu z maleńkiego, drewnianego dworca lotniczego wylatywali nieliczni pasażerowie lotów krajowych do Warszawy, a w sezonie letnim do Gdańska. Trudno w to uwierzyć, patrząc na tętniący życiem współczesny port lotniczy, trzeci co do wielkości (liczby pasażerów) w Polsce, przy tym położony najdogodniej w rejonie mgły uniemożliwiające loty występują tu najrzadziej. Lotnisko obsługuje region zamieszkały przez około 11 milionów mieszkańców i konkuruje nie tylko z krakowskimi Balicami, ale także z czeską Ostrawą. Nadal atutem jest bliskość przemysłu, to dzięki niej w Pyrzowicach gościł największy, seryjnie produkowany samolot transportowy świata, ukraiński An-124 Rusłan, z ładunkiem cargo dla przemysłu samochodowego. Jeśli nie możemy polecieć w dal, warto choćby podjechać w pobliże lotniska, najlepiej wieczorem, kiedy widać sznur kolorowo oświetlonych maszyn LOT-u, Lufthansy i licznych tanich linii, zmierzających z wysuniętym podwoziem w stronę pasa... Widok to doprawdy niezapomniany. Muchowiec. Cessna 172 Katowice Muchowiec Dziś cywilne lotnisko sportowe Aeroklubu Śląskiego. W lecie pełne życia. Na skraju wielkiego miasta rozciąga się kawał trawiastego pola, właściwie płaskie wzgórze, bo szkody górnicze zdeformowały teren, z którego przy pięknej pogodzie startują samoloty holujące szybowce. Często ćwiczą tu spadochroniarze. Mimo iż dawny, betonowy pas startowy nie nadaje się dziś do użytku, lotnisko obsługuje samoloty dyspozycyjne typu STOL, zwane popularnie taksówkami powietrznymi, w tym nawet tak duże i szybkie, jak widoczny na zdjęciu dwusilnikowy Piper Seneca, lub mniejsze Cessny 172 oraz całkiem małe maszyny klasy ultralight. Liczba i wielkość hangarów lotniska pokazują, nawet w nielotne dni, jego możliwości. A przecież w planach jest budowa na tym terenie lokalnego portu lotniczego z prawdziwego zdarzenia, obsługującego prężnie rozwijające się na świecie małe lotnictwo biznesowe. Zresztą, widać tu ślady dawnej świetności a to zobowiązuje. Mały, niepozorny budyneczek z wieżyczką meteorologiczną to przedwojenny terminal pasażerski projektu Tadeusza Michejdy. Loty pasażerskie do Warszawy uruchomiono stąd w 1926 roku, i aż do 1958 lotnisko funkcjonowało, choć w coraz bardziej ograniczonym zakresie, jako port lotniczy LOT-u. Należy też przypomnieć, że to właśnie na Muchowcu odprawił Mszę świętą papież Jan Paweł II podczas pamiętnej wizyty w Katowicach w roku Zanim wybierzemy się autobusem linii 0 lub 50 w okolice lotniska, warto odwiedzić stronę internetową Aeroklubu Śląskiego. Na pewno trafimy na coś ciekawego loty paralotniarzy, starty balonów, akrobacje na czeskim Zlinie czy chociażby pokazy modeli latających. Gastronomia na miejscu, park, Dolina Trzech Stawów i las blisko czego chcieć więcej? Gliwice Trynek Przez wiele lat na Muchowcu stacjonowała eskadra lotnictwa sanitarnego, wykorzystująca najpierw archaiczne sowieckie dwupłatowce Po-2, zwane kukuruźnikami, potem śmigłowce różnych typów. Dziś lotnisko sanitarne mieści się w Gliwicach. Dlaczego? Proste podział zadań. Z Katowic jest dosyć blisko do Krakowa, gdzie dyżurują sanitarni, a następne takie lotnisko jest we Wrocławiu. Gliwice trafiają akurat w środek, stąd stałym elementem pejzażu Trynka jest malowany w jaskrawy pas śmigłowiec Mi-2. Oczywiście z lotniska korzystają też inni, na przykład szybownicy. Gliwicki aeroklub szczyci się swoim Klubem Miłośników Zabytkowych Szybowców. Największy, ogólnoświatowy zlot tych drewnianych ptaków odbył się tu w 2004 roku, ale to przecież nie ostatnie słowa i czyny... Tylko ustawiony na postumencie odrzutowy MiG 21 jest zmyłką takie samoloty nigdy tu nie lądowały. Trynek jest najstarszym z opisywanych dziś lotnisk. Pole startowe powstało tu już w 1916 roku, a od roku 1925 odbywały się stąd regularne loty pasażerskie, również na trasach zagranicznych. Kroniki odnotowały, że 5 lipca 1931 roku na lotnisku wylądował sławny sterowiec Graf Zeppelin. Nie mniej ważnym wydarzeniem historycznym była, upamiętniona obeliskiem, wizyta Jana Pawła II, która miała miejsce 17 czerwca 1999 roku. Na lotnisko łatwo dojechać z centrum miasta autobusami KZK GOP linii nr 8 i 58. Paweł Wieczorek