rok CXXII nr 3 / marzec 2014 Kobiety Afryki / Urodzone jako czarownice / Głosić Chrystusa bez słów / Czekają na kapłanów

Transkrypt

1 rok CXXII nr 3 / marzec 2014 Kobiety Afryki / Urodzone jako czarownice / Głosić Chrystusa bez słów / Czekają na kapłanów

2 Od Redakcji Głoszenie Ewangelii wymaga głosicieli, żniwo potrzebuje robotników, misji dokonują przede wszystkim mężczyźni i kobiety poświęceni na całe życie dziełu Ewangelii, gotowi iść na cały świat i nieść zbawienie. Te słowa z encykliki Redemptoris missio przypominają nam, że misje wciąż potrzebują ludzi młodych, którzy odpowiadając na zaproszenie Chrystusa, będą gotowi opuścić wszystko i pójść na krańce świata z orędziem zbawienia. Chrystus powierzył to szczególne zadanie misjonarzom ich życie oddane na wyłączną służbę Bogu ma być czytelnym znakiem dla świata. Bez kapłanów misjonarzy w wielu miejscach brakuje Eucharystii i sakramentów, bez których chrześcijanie duchowo umierają. Bez posługi sióstr misjonarek, świeckich misjonarzy i wolontariuszy brakuje świadectwa miłości, które pozwala odpowiadać na liczne potrzeby ubogich i troszczyć się o ich zbawienie. Niech więc nasza odpowiedzialność za misje wyraża się w trosce o nowe powołania misyjne. Prośmy Pana, aby powołał wielu młodych ludzi, a oni, odpowiadając na Jego zaproszenie poświęcili swoje życie głoszeniu Ewangelii. s. Agata Wójcik SSPC Spis treści Z życia Kościoła Ubogacać innych swoim ubóstwem 3 Wiadomości 4 Poczta z misji Kobiety Afryki 6 Urodzone jako czarownice 8 Kubek mleka dla dzieciaka 10 Temat miesiąca Głosić Chrystusa bez słów 12 Powołanie bez początku i końca 14 Młodzież i misje Czekają na kapłanów 18 Najważniejszy jest drugi człowiek 20 Adopcja serca Dzieci z Djouth 22 Rodzina klaweriańska Pielgrzymka zaufania 24 Swoje cierpienia ofiarował za misje 26 Aktualności 27 Projekty misyjne Badanie wzroku rozpoczęte 28 Biblia dla wiernych z Jadi Jamalpur 29 okładka 1 Kobieta z Indii, fot. E. Sołtysik okładka 4 W kameruńskim buszu, fot. J. Burdak Kapłani z archidiecezji krakowskiej podczas wolontariatu misyjnego w Indiach, fot. E. Sołtysik Z życia Kościoła Ubogacać innych swoim ubóstwem W służbie ubogim, fot. arch. CMBB Niech w czasie Wielkiego Postu cały Kościół będzie gotów nieść wszystkim, którzy żyją w nędzy materialnej, moralnej i duchowej, gorliwe świadectwo o orędziu Ewangelii, którego istotą jest miłość Ojca miłosiernego, gotowego przygarnąć w Chrystusie każdego człowieka. Będziemy do tego zdolni w takiej mierze, w jakiej upodobnimy się do Chrystusa, który stał się ubogi i ubogacił nas swoim ubóstwem. Wielki Post to czas ogołocenia: dobrze nam zrobi, jeśli się zastanowimy, czego możemy się pozbawić, aby pomóc innym i wzbogacić ich naszym ubóstwem. Nie zapominajmy, że prawdziwe ubóstwo boli: ogołocenie byłoby bezwartościowe, gdyby nie miało wymiaru pokutnego. Budzi moją nieufność jałmużna, która nie boli. Duch Święty, dzięki któremu jesteśmy jakby ubodzy, a jednak wzbogacający wielu, jako ci, którzy nic nie mają, a posiadają wszystko (2 Kor 6,10), niech utwierdza nas w tych postanowieniach, niech umacnia w nas wrażliwość na ludzką nędzę i poczucie odpowiedzialności, abyśmy stawali się miłosierni i spełniali czyny miłosierdzia. fragment orędzia papieża Franciszka na Wielki Post 2014 r. Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec

3 Wiadomości Watykan W roku 2013 zostały zabite 22 osoby pracujące w duszpasterstwie, czyli prawie dwa razy więcej w porównaniu z rokiem 2012, kiedy to odnotowano 13 zabitych. W ubiegłym roku zginęło 19 kapłanów, 1 siostra zakonna i 2 osoby świeckie. W Ameryce zostało zabitych 15 kapłanów (7 w Kolumbii, 4 w Meksyku, 1 w Brazylii, 1 w Wenezueli, 1 w Panamie i 1 na Haiti). W Afryce: 1 kapłan został zabity w Tanzanii, 1 siostra zakonna na Madagaskarze i 1 osoba świecka w Nigerii. W Azji zginęły 3 osoby pracujące w duszpasterstwie: 2 kapłanów, jeden w Indiach, a drugi w Syrii oraz 1 osoba świecka na Filipinach. W Europie został zabity jeden ksiądz we Włoszech. Agencja Fides Wybrzeże kości słoniowej Narodowy Fundusz Katolicki powstanie w Wybrzeżu Kości Słoniowej. Ma on przyczynić się do większego samofinansowania się Kościoła w tym afrykańskim kraju. Decyzję w tej sprawie podjęto na sesji plenarnej episkopatu. Biskupi Wybrzeża Kości Słoniowej wskazali, że po latach otrzymywania pomocy z zagranicy na prowadzenie misji, trzeba większego samozaangażowania także w finansowanie działalności Kościoła. Stąd każdego ochrzczonego: biskupa, księdza, zakonnicę, zakonnika i świeckiego poproszono o przekazywanie co miesiąc na konto Z życia Kościoła Narodowego Funduszu Katolickiego po 500 tamtejszych franków, co odpowiada kwocie około jednego dolara. Radio Watykańskie Chile/Peru Wspólną deklarację braterstwa narodów Chile i Peru ogłosiły episkopaty obu krajów. Aktu tego dokonano w związku z zakończeniem w Hadze sporu o przebieg granicy morskiej. Chodzi o zakwestionowaną przez Peru delimitację łowisk morskich dokonaną w 2008 r. przez Chile. Biskupi podkreślają liczne aspekty, które na przestrzeni dziejów łączyły oba narody, a dziś stanowią podstawę jedności ludów i kultur ponad granicami. Wśród nich wymieniają w pierwszym rzędzie wartości moralne i tradycje religijne. Episkopaty Chile i Peru wyrażają ufność, że niezależnie od haskiego werdyktu pokojowe współistnienie obu krajów zostanie umocnione. Braterstwo jest drogą pokoju napisali biskupi, zachęcając oba państwa do pogłębienia relacji i współpracy opartej na zaufaniu. Radio Watykańskie Indonezja Choć w indonezyjskiej prowincji Aceh stale przybywa chrześcijan, mają oni coraz większe problemy z uzyskaniem pozwolenia na budowę nowych miejsc kultu. W prowincji tej obowiązuje po części islamskie prawo szariatu, a jej gubernator otwarcie deklaruje, że islamizacja społeczeństwa jest głównym celem jego rządów. W Indonezji, aby otworzyć nowe miejsce kultu, trzeba zebrać podpisy 90 członków własnej wspólnoty oraz 60 okolicznych mieszkańców innego wyznania. W prowincji Aceh wymagania są wyższe, w praktyce nieosiągalne dla wspólnot chrześcijańskich: zgoda 150 wiernych i 120 niechrześcijan, w praktyce muzułmanów. Prawo to skutecznie blokuje budowę nowych kościołów. Co więcej, w ciągu ostatnich dwóch lat władze zamknęły kilkanaście chrześcijańskich miejsc kultu. W konsekwencji pozostały już tylko trzy: jedno katolickie i dwa protestanckie. Radio Watykańskie Indie Na krajowej konferencji, która odbyła się w styczniu br. w Bangalore, kobiety Z życia Kościoła W Bangalore powstał Ruch Kobiet Chrześcijańskich, fot. E. Sołtysik z różnych wyznań chrześcijańskich dały początek Ruchowi Kobiet Chrześcijańskich. Zdając sobie sprawę z ważności tego dzieła, pragną przez to dać głos chrześcijańskim kobietom w Kościele i społeczeństwie, bronić ich praw oraz godności. Została też utworzona dziesięcioosobowa komisja do opracowania sposobów i środków jego aktywnej obecności w indyjskim społeczeństwie. Ruch bazuje na prawach kobiety zawartych w dokumentach Soboru Watykańskiego II oraz w dokumencie Jana Pawła II Mulieris dignitatem. Agencja Fides 4 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec 2014 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec

4 Poczta z misji Poczta z misji Chciałbym przez pryzmat tych kilku słów przybliżyć świat kobiet Afryki. Kobiety Zambii Zambijskie kobiety, zarówno mężatki, jak i panny, są uśmiechnięte i pracowite. Są też bardzo uległe i poddane mężowi, ponieważ tak traktuje kobietę tradycja. Część z nich samotnie wychowuje dzieci, a część walczy o swoją niezależność i o edukację z całą siłą swej natury. Siostry Służebniczki Starowiejskie Polki i Zambijki oraz panie opiekunki i wolontariuszki cały tydzień są w pracy. Całym sercem są oddane osieroconym dzieciom z Lusaki i okolic oraz z różnych regionów Zambii. Kobiety Afryki SUDAN POŁUDNIOWY. Życzenia z okazji Dnia Kobiet... nieco inaczej Matki z Kenii, fot. R. Amatteis Na małych farmach kobiety pracują od świtu do zmroku, by wyżywić swoje dzieci. W tej kulturze mężczyzna jest niejako zależny od kobiety. Kobieta w Kościele to ta, wokół której skupia się życie nowe życie. Dziecko, dzieci, nowe pokolenie... Kobiety Kenii Te kobiety są niezależne, wykształcone, przewidujące i odważne! Jak w tańcu! W wielu miejscach Kenii, zwłaszcza w terenach wiejskich, poświęcające się uprawie ziemi, hodowli zwierząt, wychowywaniu dzieci i edukacji. Tak! Edukacja jest dla nich niezmiernie ważna. Zwłaszcza dla kobiet młodego pokolenia. Podróże to kolejny przywilej tych, którzy mają pracę i pieniądze. A skoro kobieta jest wykształcona, łatwiej jej o pracę, łatwiej o zmianę miejsca i pewne przywileje. Kobiety Sudanu Południowego Kobiety z Sudanu Południowego są absolutnie poddane mężowi. Tak każe tradycja i kultura tego rejonu oraz klanu. Samotnie wychowują dzieci. Mężczyźni grają w karty lub inne gry. Ich jedynym obowiązkiem jest dopilnowanie stada krów, czym w zasadzie zajmują się młodzi chłopcy lub nieżonaci mężczyźni. Przed sezonem deszczowym ich zadaniem jest wymienić dach domu na nowy, który jest pokryty trawą. Trawę oczywiście ścina i przynosi kobieta wraz z córkami, z miejsc oddalonych niekiedy o kilkanaście kilometrów od miejsca zamieszkania. Role w sudańskiej rodzinie są mocno podzielone. Kobieta wychowuje dzieci, a mężczyzna zajmuje się hodowlą bydła. Tak jest np. u Dinków. W wielu przypadkach jeden mężczyzna ma kilka żon, tzn. tyle, na ile go stać. Każdej musi wybudować dom i zapewnić mieszkanie. O utrzymanie martwi się już kobieta. Im wyższa kobieta, tym wyższa stawka posagu: od 150 do 300 krów za kobietę. Sudańczycy powtarzają za Europejczykami, że wielożeństwo jest złe. Według nich powinno być tak: jeden mąż i jedna żona. Po czym śmieją się z tego i mówią, że kultura europejska doprowadziła do tego, iż rzeczywiście jest jeden mąż i jedna żona, ale jedna żona tylko przez jakiś czas, a dokładnie do pierwszego poważnego problemu, a potem nastaje nowa. Mocne zdanie, ale w wielu przypadkach Modlące się zambijskie kobiety, fot. J. Rostworowski Europejczyk nigdy nie wraca do żony po rozwodzie, gdy tymczasem afrykańska kultura promuje stabilność. Każdy ceni i chwali swoje. A kobieta cierpi. Kobiety Ugandy Kobiety z Ugandy poszukują oparcia w mężu i dzieciach, które wnoszą podtrzymanie kolejnego pokolenia. Więzi rodzinne w ugandyjskich rodzinach są niesamowicie mocne, bo to właśnie kobieta-matka scala rodzinę. Kobiety na wioskach, to kobiety pracujące na roli, sprzedające produkty ziemi lub raczej próbujące sprzedać za wszelką cenę to, co urodziła ziemia. Kobiety ugandyjskie to kobiety poświęcające się rodzinie, kochające, dzielące się wszystkim, co mają. o. Tomasz Nogaj SJ Rumbek, Sudan Południowy 6 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec 2014 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec

5 Poczta z misji Urodzone jako czarownice TOGO. W Afryce tradycja jest ponad wszystko. Jest ona świętością, której złamać nie wolno. Nikt też nie sprzeciwia się tradycji, aby nie narażać się bożkom. Jest to bolesne i smutne, ale niestety w wielu miejscach Afryki żywe do dziś Poczta z misji W taki sposób być może do dziś żyje we Francji czarownica z Beninu Dzieci mają szczególne miejsce w społeczeństwie, w Kościele i przede wszystkim w rodzinie. Tak jest na całym świecie. Również i w Afryce. Jednakże życie człowieka pomimo tego, że jest piękne i niepowtarzalne, bardzo często jest skomplikowane i wiedzie przez bardzo zawiłe ścieżki. Bliźniaczki z Togo, fot. M. Tomaszewska Dzieci Afryki Spróbujmy przyjrzeć się dzieciom Afryki, które życie nazwało dziećmi-czarownicami. Skąd wzięły się te małe czarownice, jak się nimi stały i dlaczego akurat te, a nie inne? Czy bycie dzieckiem-czarownicą dziedziczy się czy nabywa? A może jest jakaś szczególna cecha lub umiejętność, która je wyróżnia, a może jeszcze coś innego? Jest bardzo wiele powodów, by nowo narodzone dziecko zostało uznane za czarownicę. Dlaczego? Gdy rodzi się dziecko, najlepszą pozycję przyjmuje wtedy, gdy przychodzi na świat główką zwróconą w stronę nieba. Gdy dziecko rodzi się w ten sposób, wszystko jest dobrze i nikt nie ma zastrzeżeń. Jednak zdarzają się różne przypadki, na które nie mamy wpływu. Dzieckiem-czarownicą jest więc każde maleństwo, które urodzi się w innej pozycji niż główką zwróconą w stronę nieba. Jeżeli najpierw pojawia się rączka, nóżka albo główka zwrócona do dołu, to wystarczy, aby dziecko natychmiast zostało uznane za czarownicę. Podobnie jest w przypadku, gdy dziecko urodzi się z ząbkiem, zacznie za wcześnie chodzić lub wykazuje jakieś umiejętności szybciej niż powinno. Niby nic złego, normalna rzecz, ale takie dziecko od razu jest wyklęte z plemienia lub wioski i okrzyknięte dzieckiem-czarownicą. W Afryce są to powody do przekreślenia komuś życia. Uważa się, że jakieś złe moce miały wpływ na urodzenie tego dziecka, więc by uchronić wioskę i rodzinę maleństwa od kolejnych nieszczęść, najprostszym sposobem jest szybkie pozbycie się dziecka. Czarownica z Beninu Kiedy rodzi się dziecko-czarownica, a przy porodzie matka jest sama, dziecko jest uratowane, gdyż matka go nie wyda. Słyszałam o przypadku, który miał miejsce w Beninie, w plemieniu Bariba. Matka urodziła córkę, ale dziecko-czarownicę. Postanowiła jednak, że nie pozwoli dziecka zabić. Zaplanowała ucieczkę z wioski, by ratować życie córki. Pewien kapłan podsunął jej pomysł oddania córki do adopcji, na co przystała. Dziewczynka została adoptowana przez Matki z dziećmi, fot. M. Tomaszewska małżeństwo z Francji. Do 14. roku życia wychowywała się w tej rodzinie, później jednak, po śmierci przybranych rodziców, została sama. Cały czas utrzymywała kontakt z księdzem, który uratował jej życie. Wiedziała o tym, jak została potraktowana i o tym, że jest dzieckiemczarownicą. Ów ksiądz napisał jej, że biologiczna matka jest chora i jeśli chce, może przyjechać do rodzimej wioski, by się z nią pożegnać. Dziewczyna była już po studiach i przyjechała do Beninu, aby pożegnać się z matką. I było to ich ostatnie spotkanie. Rodzina zaproponowała, aby została z nimi. Zapewnili jej chatę i miejsce w wiosce. Jednakże cóż łączyło tę czarownicę z plemieniem? Praktycznie nic. Nie znała ich języka, nie rozumiała zwyczajów, nie znała nikogo. Wróciła do Francji. I w taki sposób być może do dziś żyje we Francji czarownica z Beninu. Małgorzata Tomaszewska misjonarka świecka SMA, Togo 8 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec

6 Poczta z misji Poczta z misji Kubek mleka dla dzieciaka BURUNDI. Na misji w Buraniro dzieje się bardzo dużo. Budowa kaplicy dla chorych została już ukończona, szpital oraz pracownia krawiecka i stolarska dobrze funkcjonują, a w ostatnim czasie udało się nam kupić krowę i rozpocząć projekt kubek mleka dla dzieciaka Nasza wspólnota w Buraniro liczy obecnie pięć sióstr, jedna z nas pracuje z dziećmi z ubogich rodzin i sierotami, a cztery są pielęgniarkami. W misyjnym szpitalu W szpitalu zatrudniamy 57 osób, w tym 27 kobiet. Kobiety, jak wszędzie, są tytanami pracy. Pracują od godz do Pierwsze 15 minut ze swojego dnia pracy zawsze przeznaczają na poranną modlitwę w naszej kaplicy przyszpitalnej, a w południe mają przerwę na posiłek. Te, które mieszkają w pobliżu wykorzystują ten czas, aby zrobić coś w domu. W szpitalu leczymy około 200 chorych, a kolejnych 300 codziennie przyjmujemy na konsultacje. Część z naszych pracownic przyprowadza do pracy dzieci, bo nie mają z kim ich zostawić w domu. Starsze dzieci są w szkole, a na opiekunkę dla młodszych ich nie stać. Jest pomysł, aby w przyszłości powstał w Buraniro żłobek, aby ulżyć kobietom w opiece nad maluchami, ale nic jeszcze nie jest pewne. Na chwilę obecną to normalny widok, że na szpitalnym dziedzińcu bawią się maluchy. Jedna z naszych pracownic Conceili ma dwoje dzieci, które właściwie wychowują się w szpitalu. Nie jest to zbyt dobre, aby dzieci całymi dniami przebywały między chorymi, ale niestety nie mamy innej możliwości. Innej naszej pracownicy Annie podczas obfitego deszczu zaczął rozpadać się dom, więc mąż pojechał do stolicy w poszukiwaniu pracy, a ona została sama z tym wielkim zmartwieniem. Oprócz codziennych obowiązków w przychodni, gdzie konsultuje dzieci do 5 lat i kobiety oczekujące potomstwa, musiała kupić kamienie i pilnować robotników przy naprawie domu. Zdecydowała się nie brać urlopu, bo bardzo potrzebuje pieniędzy, żeby zrobić Pomoc ubogim, fot. A. Lendzion remont. Każda z naszych pracownic musi utrzymać rodzinę, jednak mimo wielu obowiązków i prac zawsze są radosne i uśmiechnięte. Każda z nich to ciekawa księga życia. Pracownia krawiecka i stolarska W Buraniro prowadzimy także pracownię krawiecką dla dziewcząt i stolarską dla chłopców. W tym roku szkołę szycia i stolarki rozpoczęło 5 dziewcząt i 7 chłopców. Po jej ukończeniu młodzież otrzyma narzędzia potrzebne do wykonywania zawodu chłopcy strugi i młotki, a dziewczęta maszyny do szycia. Ta szkoła jest wielką szansą dla młodych ludzi. W państwie Burundi, leżącym w środkowej Afryce, bez dostępu do morza, nie ma przemysłu i bardzo trudno znaleźć pracę, więc drobne rzemiosło daje szansę godnego życia. Dożywianie najuboższych Obecnie mamy krótką porę deszczową, ale opady były tak intensywne, że część plonów uległa zniszczeniu. Wiąże się to niestety ze wzrostem cen żywności i głodem, który dosięgnie najbiedniejszych z biednych, czyli ludzi starszych. Staramy się im pomagać, rozdzielając raz w miesiącu trochę żywności: ryżu, ziemniaków, soli, tłuszczu. Postarałyśmy się też o nowe ubrania dla kobiet, bo te, które miały już się zużyły i nie nadawały się do noszenia. Każda z nich to ciekawa księga życia W Burundi rodzina stanowi najwyższą wartość, ale wielu ludzi podczas wojny straciło swoich najbliższych i żyje w samotności. Nie mają oni sił, aby uprawiać pole i zarabiać na życie. W ostatnim czasie postanowiłyśmy kupić krowę, aby mieć stałe zaopatrzenie w mleko i nabiał. Jest to związane z projektem kubek mleka dla dzieciaka. Już teraz, w każdy piątek mamy taki kubek dla dzieci niedożywionych. Matki otrzymują nie tylko kubek mleka, ale także inne produkty, z których gotują obiad dla dzieci i dla 20 biednych przebywających w tym dniu w naszym szpitalu. Ten obiad jest zawsze z mięsem, bo często jest to jedyna okazja, aby dzieci mogły w ogóle zjeść jakieś mięso. Prowadzenie tych wszystkich dzieł, nie byłoby możliwe bez zaplecza duchowego i materialnego, które otrzymujemy od Was, drodzy Przyjaciele, oddani sprawom misji. Doceniamy Waszą wielką troskę, pracę i modlimy się za Was. s. Adele Lendzion CSS Buraniro, Burundi 10 11

7 Temat miesiąca GŁOSIĆ CHRYSTUSA bez słów INDIE. Głoszenie Ewangelii w wielu krajach napotyka różne trudności. Często są one związane z zabronionym wstępem dla misjonarzy i zakazem nawracania. Dla wolontariuszy z Krakowa stało się to wyzwaniem, aby świadectwem życia ukazywać Chrystusa Świadectwo naszej modlitwy było również bardzo ważne dla miejscowej wspólnoty Temat miesiąca Głoszenie Ewangelii w swoich różnorakich formach nie jest zarezerwowane jedynie dla kapłanów i sióstr zakonnych. Każdy ochrzczony jest misjonarzem i dar wiary, jaki otrzymał, ma przekazywać dalej. Jak świeca zamknięta pod kloszem, bez dostępu powietrza zgaśnie, tak jego wiara będzie martwa. Miałam możliwość towarzyszenia ośmioosobowej grupie młodych osób, która część swoich wakacji spędziła w Indiach, chcąc dzielić się swoją wiarą. Groźba chrześcijaństwa Indie, mimo że stanowią niezwykłą mozaikę barw, języków, tradycji i religii, mimo obowiązującej demokracji oraz Dzieci chętnie uczyły się polskich piosenek, fot. E. Sołtysik z dumą powtarzanego zdania, iż tworzą jedność w różnorodności, nie pozwalają na swobodne głoszenie Ewangelii. Zmiana religii jest możliwa jedynie za zgodą państwa, a kara więzienia może spotkać osobę, która przyczyniła się do czyjegoś nawrócenia. Chrześcijaństwo z orędziem miłości, uczące, iż każdy człowiek jest dzieckiem Boga, zagraża wielowiekowemu porządkowi społeczno-religijnemu Indii, który oparty jest na podziale kastowym i wierze w reinkarnację. Spotkanie ewangelizacja Jak więc w takiej sytuacji dzielić się tym, co mamy najcenniejszego naszą wiarą? Grupa wolontariuszy poradziła sobie z tym zadaniem znakomicie. Ksiądz Tomasz sprawuje Eucharystię dla wiernych z Indii, fot. E. Sołtysik W czasie spotkań z dziećmi młodzież uczyła je śpiewać piosenki religijne, które zawsze były przetłumaczone na język lokalny. Dzieci, które w większości były hinduistami, z wielką radością i uśmiechem na ustach śpiewały, że Jezus jest mym przyjacielem, On ratuje życie me! Internaty i szkoły, niejednokrotnie znacznie oddalone od głównych dróg, stawały się miejscami przekazywania życzliwości, uśmiechu i radości. Od zwykłych spotkań, wymienianych spojrzeń i uścisków, zaczyna się głoszenie Ewangelii. Jednego wieczoru wolontariuszki miały spotkanie z kobietami, które przebywają w domu opieki prowadzonym przez siostry Matki Teresy z Kalkuty. Dołączyła do nich Fiammetta, Włoszka, studentka medycyny, będąca w tej samej miejscowości na wolontariacie. Pod koniec naszego pobytu Fiammetta nawiązała do owego spotkania, dziękując za czas poświęcony paniom z domu opieki. Dzięki temu spotkaniu podopieczne sióstr razem śpiewały i tańczyły, a na ich twarzach zagościły uśmiech i radość. Siła modlitwy Jako grupa wolontariuszy spotykaliśmy się codziennie na Eucharystii. Nie zabrakło także czasu na adorację Najświętszego Sakramentu, modlitwę brewiarzową oraz dzielenie się Słowem Bożym. Wydawać by się mogło, że szkoda czasu na tyle modlitwy lepiej iść zrobić coś konkretnego. Jednak jak się okazało, nie tylko nam był potrzebny ten czas modlitwy, by czerpać siły do codziennych zajęć. Świadectwo naszej modlitwy było również bardzo ważne dla miejscowej wspólnoty. Niektórzy wolontariusze przyjeżdżający na placówki misyjne chcą jedynie zaangażować się w pomoc humanitarną, a niejednokrotnie wspólnota, która ich zaprasza bardziej potrzebuje świadectwa wiary i zaufania Bogu. I tu zaczyna się ewangelizacja. s. Elżbieta Sołtysik SSPC 12 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec 2014 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec

8 Temat miesiąca POWOŁANIE bez początku i końca W życiu miałem wiele chwil, by zastanowić się nad tym co chciałbym robić w przyszłości. Zawsze starałem się znaleźć czas, aby pomagać innym i za każdym razem sprawiało mi to wielką radość. Kończąc technikum elektroniczne, zacząłem wyraźniej odczuwać to, czego Bóg ode mnie pragnie. Jedna myśl jak iskra oświetliła całe moje życie. Zrozumiałem, że Bóg powołuje mnie do czegoś więcej, nie wiedziałem tylko od czego mam za- KRAKÓW. Człowiek, gdy tylko postawi swoje pierwsze kroki, rozpoczyna bieg po świecie. Bieg, który ma jeden cel nasze szczęście cząć. Pierwsze dwa lata w seminarium duchownym były okresem oczekiwania, podczas którego Pan Bóg ukazał mi swoją drogę. Poślij mnie Pewnego wieczoru, w seminaryjnej kaplicy, dzielił się swoim świadectwem ksiądz pracujący na Syberii. Słuchałem go i czułem, że jego słowa są kierowane do mnie. Panie Boże. Misje? zapytałem. Było to wielkie słowo, które napełniało mnie ogromną radością, a zarazem strachem. Jak większość postaci z Biblii, i ja zacząłem zadawać Bogu wiele pytań czy sobie poradzę, co z chorobami, językiem itp.? Pewnego dnia sięgnąłem po czasopismo misyjne i chyba nie bez powodu było to czasopismo misjonarzy kombonianów zgromadzenia typowo misyjnego. Kiedy przyszedł dzień, gdy musiałem dać odpowiedź, wiedziałem już co mam zrobić. Zaufałem Bogu, powierzyłem Mu siebie, swoje zdolności i słabości. Powiedziałem Tak! Poślij mnie. Ewangelizacja w Kenii, fot. K. Zębik Temat miesiąca Dwa oblicza misji W taki sposób rozpoczęła się moja droga z Bogiem, który przygotowywał mnie przez dziewięć lat do posługi misyjnej w Zgromadzeniu Misjonarzy Kombonianów. Jednak największy wpływ na moją ostateczną decyzję miało ostatnie pięć lat formacji w Kenii. Ten czas pokazał mi dwa oblicza misji, tak bardzo różniące się od siebie. Przez trzy lata, które spędziłem w Nairobi, uczęszczałem na studia i pracowałem w Slumsie Korogocho. Kombonianie jako nieliczni mają wspólnotę w Slumsie i żyją między stu dwudziestoma tysiącami ludzi, przy miejskim wysypisku śmieci Dandora. Mieszkańcy Korogocho wnieśli w moje życie bardzo wiele. W krótkim czasie zaangażowałem się w pracę z ministrantami, dziećmi i młodzieżą, a także z dziećmi ulicy, narkomanami i alkoholikami. Nie zapomnę słów pewnej kobiety siedzącej przy swoim baraku Wiesz, Krzysiek, wasza obecność tutaj mówi nam, że Bóg nas nie opuścił. Kolejnym moim doświadczeniem była dwuletnia praca w Amakuriat, w zachodniej części Kenii. Był to dla mnie zupełnie inny rodzaj pracy pierwsza ewangelizacja w buszu. Tereny te zamieszkuje plemię Pokot, które prowadzi życie nomadyczne. Jako plemię pasterskie, ludzie ci prowadzą odwieczne konflikty ze swoimi sąsiadami, plemionami Turkana i Karimojong. Walczą o największe dla nich bogactwo, czyli krowy. W tym czasie katechizowałem w szkole podstawowej, miałem spotkania z katechistami i młodzieżą, odwiedzałem wioski i rozdzielałem żywność. Naprawiałem też studnie, pomagałem w przychodni i warsztacie, wszędzie, gdzie była potrzebna każda para rąk do pracy. Byłem odpowiedzialny za niektóre projekty. Zostałem także posłany na doświadczenie misyjne do Sudanu Południowego, gdzie poznawałem tajniki pracy ewangelizacyjnej w Old Fangak wśród plemienia Nuer. Ktoś może powiedzieć, że ten czas przygotowania był długi. Uważam jednak, że zdobyte doświadczenie, znajomość języków, kontakt z lokalną ludnością i kulturą są dla mnie wielkim bogactwem, które mogę wprowadzać w pracę jako kapłan misjonarz. o. Krzysztof Zębik MCCJ 14 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec 2014 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec

9 Ż ycie poświęcone głoszeniu Ewangelii Błogosławieństwo wiernych w Sudanie Południowym, fot. K. Zębik

10 Młodzież i misje Młodzież i misje Uczestnicy doświadczenia misyjnego na Cabo Verde, fot. A. Wójcik Po rocznej formacji wyruszyli na misyjne doświadczenie do Afryki, które jak zapewniają pozostanie w ich sercach na całe życie. Dziś dzielą się swoimi przeżyciami i refleksjami. Afryka, którą poznali, jest kwintesencją wszystkiego, co najlepsze w świecie, chociaż przeżywa wiele problemów i ludzkich dramatów. Żyć wiarą tam, gdzie często brakuje kapłana wcale nie jest łatwe. Trzeba więc, abyśmy pamiętali o mieszkańcach Afryki w naszej modlitwie. Czekają na kapłanów Podczas przygotowania do wyjazdu na doświadczenie misyjne towarzyszyły mi różne obawy, jednak radość z możliwości dzielenia się wiarą z mieszkańcami Cabo Verde szybko je wszystkie pokonała. Już w pierwszych dniach pobytu w tym kraju doświadczyłem wielkiej życzliwości spotykanych ludzi, otwartości i chęci dzielenia się tym, co mają, mimo że posiadają niewiele. Wielkie pragnienie Boga Mieszkańcy tego regionu Afryki mają wielkie pragnienie poznania Boga, przystępowania do sakramentów, ale niestety z powodu braku kapłanów wiele wspólnot nawet przez cały rok nie ma możliwości uczestnictwa we Mszy świętej. Bardzo ważne jest więc zaangażowanie ludzi świeckich w pracę apostolską. Świeccy katechiści, odpowiedzialni za poszczególne wspólnoty, w każdą niedzielę przewodniczą liturgii słowa i głoszą katechezy w ubogich misyjnych kaplicach lub salach. Wielu ludzi z oddaniem angażuje się w życie parafii, uczestnicząc we wspólnej modlitwie i katechezie. Również siostry zakonne docierają do odległych miejsc, by wszędzie mówić o miłości Chrystusa i dawać o niej świadectwo. Młodzież natomiast jest zaangażowana w pracę ewangelizacyjną w grupach misyjnych. Siostry klawerianki z Mindelo starają się o to, aby na każdej z wysp działała grupa misyjna, tak zwane Centrum Duchowości Misyjnej św. Piotra Klawera. Powołania radością wspólnoty Wielką nadzieją Kościoła na Cabo Verde są powołania kapłańskie i zakonne. Podczas naszego pobytu miałem okazję uczestniczyć we Mszy świętej, podczas której zostało wyświęconych dwóch kapłanów. Uroczystość ta była wielkim wydarzeniem nie tylko dla mieszkańców diecezji Mindelo, ale dla całego kraju. Wzięło w niej udział około 2 tysiące osób! Każdy z uczestników Eucharystii otrzymał czapkę i chustkę z wizerunkami księży prymicjantów. Jeden z neoprezbiterów, ks. Eliseo Lopes, zaraz po święceniach wyjechał na wyspę Sal, zamieszkaną przez ok. 25 tysięcy mieszkańców, na której od dłuższego czasu nie było kapłana. W stolicy kraju Prai działa niższe seminarium, ale do wyższego seminarium duchownego klerycy muszą wyjechać do Portugalii, Brazylii lub Włoch. Najczęściej ani diecezji, ani rodziny kleryka nie stać na opłacenie formacji, ponieważ koszt związany z jednym rokiem nauki w wyższym seminarium duchownym jest bardzo duży. Cała wspólnota diecezjalna troszczy się więc o zebranie funduszy na formację swoich kleryków. Światło wiary Żyjąc w Polsce, często nie doceniamy darów, jakie otrzymujemy we wspólnocie Kościoła: Eucharystii, sakramentów czy też rozmowy z kapłanem. Nie zastanawiamy się też nad tym, że w wielu krajach Afryki korzystanie z tych darów jest bardzo ograniczone, a często wręcz niemożliwe. Na Cabo Verde dodatkowym problemem stały się działające tam sekty, które przyciągają ludzi budową przedszkoli i innych instytucji. Oferują im pomoc materialną, ale najczęściej pod warunkiem przyłączenia się do ich wspólnoty. Każdy z nas jest powołany do świętości, a także do tego, by być misjonarzem w swoim otoczeniu. Nie musimy jechać do odległych krajów, aby przyczynić się do zbawienia dusz. Poprzez modlitwę wypraszajmy naszym afrykańskim braciom dar poznania Boga wszyscy możemy mieć udział w niesieniu światła wiary do Afryki. Mateusz Martyszko Święcenia kapłańskie w Mindelo, fot. A. Wójcik 18 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec 2014 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec

11 Młodzież i misje Młodzież i misje Najważniejszy jest drugi człowiek Przez trzydzieści cztery dni przeżywałam swoje doświadczenie misyjne na Cabo Verde. Afryka nauczyła mnie wielu istotnych rzeczy. Zobaczyłam, że większość ludzi żyje tam w bardzo ubogich warunkach i bez dostępu do wody. Mimo to, nie martwią się niepotrzebnymi sprawami, bo dla nich najważniejszy jest drugi człowiek. Dzień po dniu uczyłam się od nich tej spontanicznej radości. Afrykańskie rekolekcje Dwa tygodnie spędziłam na rekolekcjach dla młodzieży. Codziennie mieliśmy czas na Mszę świętą, adorację Najświętszego Sakramentu, konferencje głoszone przez s. Reginę i przez nas, polskich wolontariuszy, rozmowy i wiele innych rzeczy zbliżających uczestników do Pana Boga. Pod względem warunków mieszkaniowych był to dla mnie trudny czas. Spałam z 30-osobową grupą dziewcząt w jednej szkolnej sali, na podłodze. Naszym jedynym prysznicem było małe, niepełne wiaderko wody, a nasz jadłospis składał się z trzech głównych dań: suche ciastka ze słoną margaryną na śniadanie, ryż z warzywami na obiad i warzywa z ryżem na kolację. Te warunki jednak nie były najważniejsze. Najistotniejsi byli młodzi ludzie, których miałam okazję tam poznać. Są oni bardzo bezpośredni. Gdy chcą okazać komuś sympatię, dają mu coś od siebie, jakąś drobną rzecz. W ostatni dzień rekolekcji, podczas Mszy świętej usiadłam obok dziewczyny, która w trakcie posiłków zwykle była sama. Dostałam od niej pierścionek i uświadomiłam sobie, że powinnam się w jakiś sposób odwdzięczyć. Miałam wtedy przy sobie tylko dwa ulubione rzemyki, których nie chciałam się pozbywać. Jednak jakiś wewnętrzny głos podpowiadał mi, żeby coś jej ofiarować. Dałam jej swój rzemyk, a wtedy ona ze wzruszeniem powiedziała mi, że jestem dla niej kimś bardzo ważnym. Coś we mnie pękło. Zrozumiałam, że rzeczy nie są ważne, ważny jest tylko człowiek, poświęcona mu uwaga i czas, bo tylko to daje prawdziwą radość! Zrozumiałam, że dla młodych ludzi w Afryce najważniejszy jest drugi człowiek! Większość z nich nie zapewnia sobie zaplecza materialnego, ale stara się zbierać skarby dla nieba. Przez cały czas rekolekcji miałam okazję poznawać Afrykę, bo Afryka to wspaniali ludzie. Na Cabo Verde nie ma dżungli, dzikich zwierząt i egzotycznych pustyń, ale jest tam wielu wspaniałych i bezinteresownych ludzi. Swoim podejściem do życia i drugiego człowieka uczyli mnie, co tak naprawdę jest najważniejsze. Eucharystia w przedszkolu Na wyspie Santo Antão uczestniczyłam w najpiękniejszej Eucharystii w swoim życiu. Po całym dniu poznawania wyspy, wieczorem dotarliśmy do kościoła. Spodziewałam się, że będzie to afrykańska kaplica, ale po chwili zauważyłam, że nad ołtarzem, którym było szkolne biurko, znajdował się kolorowy pociąg z cyferkami, na ścianach był pies Pluto i Myszka Miki, a my siedzieliśmy na małych krzesełkach. To było przedszkole... Przedszkole po brzegi wypełnione ludźmi czekającymi na Chrystusa! Msza święta trwała ponad 2 godziny, a dla mnie było to jak jedna minuta. Najpiękniejsze było to, że różniła nas kultura, język, mentalność, a jednak Msza święta w przedszkolu, fot. A. Wójcik razem tworzyliśmy wspólnotę modlącą się do jednego Boga. Po Mszy świętej, mieszkańcy wioski przyjęli nas z wielką życzliwością, radością i entuzjazmem! Cieszyli się, że przyjechaliśmy do nich, aby wspólnie się modlić. Nigdy wcześniej nie doświadczyłam tak bezinteresownej sympatii ze strony bliźniego. Sympatii i miłości na miarę samego Jezusa. Na koniec naszego spotkania rozdawaliśmy dzieciom krzyżyki. Wtedy uświadomiłam sobie, że ja, zwykła uczennica liceum, z Korczyny, daję innym Chrystusa! Nie potrzebuję do tego specjalnych kwalifikacji. Wystarczy tylko moje pragnienie i łaska Ducha Świętego. I tak samo może każdy! Jezusa możemy dawać codziennie swoim życiem. Po powrocie z Afryki właśnie to chcę wszystkim przekazywać dzielmy się Jezusem z innymi, bo On jest największą wartością, jaką posiadamy i jaką możemy przekazać drugiemu człowiekowi. Agnieszka Prajsnar 20 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec

12 Adopcja serca Dzieci z Djouth KAMERUN. Gdy patrzy się na dziecko stojące obok, któremu nie można pomóc, człowiek czuje wielką bezradność. Jak to jest możliwe, że są na świecie miejsca, gdzie trzeba tak niewiele, aby ofiarować pomoc i tego niewiele tak często brakuje? Adopcja serca Dziecięce oczy z nadzieją patrzą w dal Djouth to wioska położona w tropikalnym lesie, we wschodniej części Kamerunu. O pięknie tego zakątka Afryki decyduje nie tylko wspaniała przyroda, ale przede wszystkim mieszkający tu ludzie Pigmeje z plemion Mezimé i Baka. Zmorą tego zakątka jest jednak ogromna bieda! Pigmeje mieszkają w szałasach z liści, a ludzie z wioski w domkach ulepionych z gliny i pokrytych trawą. Nie mają prądu, a więc nie mogą korzystać z telewizora, radia, Internetu czy telefonu komórkowego. Nie ma tu dróg, sklepów, Siostra Jolanta w pigmejskiej chatce, fot. J. Burdak wody w kranie. Życie w Djouth jest bardzo trudne. Najbardziej potrzebujące są dzieci, często niedożywione, z dużymi brzuszkami. Codziennie przychodzą do sióstr, aby dostać odżywkę. Spotkałam tam ludzi, którzy z powodu braku pieniędzy na leczenie zbyt szybko odeszli z tego świata. Żyłam z dorastającymi dziewczętami, które nie potrafiły pisać ani czytać. Trudna codzienność W Djouth każda rodzina posiada swoje pole uprawne, znajdujące się w buszu. Dzień upływa na ciężkiej pracy na roli, w gorących promieniach słońca. Z zebranych plonów musi utrzymać się rodzina, w przeciwnym razie grozi jej głód. Dzieci nieustannie troszczą się o młodsze rodzeństwo, trudzą się, aby do domu dostarczyć wodę oraz drewno z lasu. Często głodne, pracują całymi dniami po to, aby otrzymać talerz ryżu i kubek wody. Nie wszystkie chodzą do szkoły, gdyż rodziców nie stać na kupienie mundurków, książek i zeszytów. W wiosce można kupić jedynie olej. Poza nim ludzie mają tylko to, co daje ziemia. Najbliższe miasteczko, w którym można zrobić zakupy, jest oddalone od wioski o 40 km. Aby tam dotrzeć, ludzie musieliby iść na piechotę, a następnie wszystko dźwigać na głowie. Poza tym, prawie nikt nie ma pieniędzy. W domach brakuje wszystkiego: kuchenki, zastawy stołowej, stołu, krzeseł, wygodnego łóżka. Jedyna rzecz, której tam nie brakuje, to wielka gościnność, życzliwość i uśmiech. Skąd ci ludzie czerpią tę siłę i moc ducha? Na pewno nie z bogactwa, lecz z bycia razem. W Afryce liczy się najbardziej obecność drugiej osoby, której można powierzyć swoje troski. Radość z udzielonej pomocy Ponad 80 dzieci z Djouth zostało objętych przez polskie rodziny Adopcją Serca. Wiele z nich spotkałam osobiście. Wspólnie obieraliśmy konkombry (rodzaj pestek używanych do przyrządzania sosu), sprzątaliśmy kościół, modliliśmy się i bawiliśmy. Gdy dzieci były zmęczone pracą i opadały z sił, wyciągałam z kieszeni cukierki, a na ich twarzach od razu pojawiał Dzieci Djouth, fot. J. Burdak się uśmiech i radość. Pracowały dzielnie od rana do godzin popołudniowych. Na zakończenie otrzymywały od sióstr talerz ryżu. Były wtedy bardzo szczęśliwe. Tak niewiele potrzeba, aby dzieci w Afryce były szczęśliwe i radosne! Wieczorem, kiedy szłam do wioski, aby podarować im krzyżyki, pojawiały się natychmiast, aby zaprowadzić mnie tam, gdzie byli ludzie starsi, samotni i chorzy. Siostry Duszy Chrystusowej pracujące w Djouth starają się, aby każde dziecko objęte Adopcją Serca otrzymało zeszyty, książki, mundurek oraz posiłek. Często duże dziecięce oczy z nadzieją patrzą w dal, jakby czegoś wypatrywały lub wyczekiwały, że ktoś odmieni ich trudne życie. Jeżeli Bóg i ciebie wzywa do współpracy, to bądź wdzięczny za tę łaskę, pamiętając, że wszystko, cokolwiek uczynisz jednemu z tych braci najmniejszych, czynisz Jezusowi. s. Jolanta Burdak SSPC 22 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec

13 Rodzina klaweriańska Rodzina klaweriańska Pielgrzymka zaufania STRASBURG. Na terenie francuskiej Alzacji i niemieckiej Badenii, na przełomie roku 2013/2014, odbył się kolejny etap Pielgrzymki zaufania przez ziemię. Uczestniczyły w nim nasze siostry z Podkowy Leśnej wraz z postulantkami Anną i Klaudią Wspólnota z Taizé przygotowała 36. Europejskie Spotkanie Młodych na zaproszenie diecezji katolickich i kościołów protestanckich położonych po obu stronach Renu. Spotkaniu młodzieży w Strasburgu towarzyszyło wezwanie do braterstwa oraz okazywania sobie miłości i życzliwości. Uczestniczyło w nim 30 tysięcy młodych ludzi z całego świata, w tym ponad 4,5 tysiąca Polaków. Podczas spotkań odbywających się w parafiach młodzi ludzie podejmowali tematy związane z zaangażowaniem chrześcijan w życie społeczne, polityczne i sprawy kultury. Zastanawiali się nad sensem życia i poszukiwaniem swojego powołania, a papież Franciszek w przesłaniu skierowanym do uczestników spotkania zachęcił wszystkich do bycia żywymi świadkami pojednania Papież liczy na was i na to, że dzięki waszej wierze i waszemu świadectwu ewangeliczny duch pokoju i pojednania będzie promieniował wśród waszych rówieśników. Wyjątkowe doświadczenie Klaudia Surma, która po raz pierwszy uczestniczyła w takim spotkaniu, podkreśliła, że było to dla niej wyjątkowe doświadczenie, a adoracja krzyża była jedną z najbardziej wzruszających chwil. Dzień rozpoczynaliśmy oczywiście od wspólnej Mszy świętej. Następnie miały miejsce spotkania w małych grupach. Rozmawialiśmy o religii, przyjaźni, swojej kulturze i zwyczajach. W mojej grupie było kilka nieochrzczonych osób i to one opowiadały nam o swoim poszukiwaniu Boga oraz sensu życia. Ja starałam się dzielić swoją wiarą na tyle, na ile potrafiłam. Kolejnym niesamowitym doświadczeniem była dla mnie adoracja krzyża. Po wieczornych modlitwach w wyznaczonych halach, młodzież przynosiła na środek franciszkański krzyż z ołtarza i ci, którzy Nocne czuwanie, fot. W. Szpylma chcieli na kolanach zbliżali się do niego. Klęcząc ciasno wokół krzyża, opieraliśmy o niego głowę, modliliśmy się, a niektórzy z nas nawet płakali. Stawiać na przyjaźń Wyjeżdżając na Europejskie Spotkanie Młodych, nie zdawałam sobie sprawy, że istnieje w Europie miejsce, gdzie pojęcie współpracy ponad podziałami religijnymi i kulturalnymi jest możliwe opowiada Anna Latos, kilkukrotna uczestniczka Spotkania Młodych z Taizé. Podczas naszego spotkania zastanawialiśmy się nad tym, co zrobić, żeby komunia między ludźmi kochającymi Chrystusa stała się dostrzegalna. Jak w miejscu, gdzie mieszkam, pracuję, żyję świadczyć dzisiaj o tym, że jestem chrześcijaninem? U kogo szukać wsparcia w rozwoju wiary? Na te trudne pytania odpowiedzi niejednokrotnie udzielano ze łzami w oczach. Jednak, jak wspólnie stwierdziliśmy, warto stawiać na bezinteresowną przyjaźń, pomoc osobom nieznanym i potrzebującym. Wielu jest dobrych ludzi, którzy chętnie pomagają. Pan Jezus i Jego wsparcie jest z nami cały czas i tym musimy się kierować w życiu. Ufam, że tak będzie! oprac. s. Krystyna Kita SSPC 24 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec 2014 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec

14 piątek, 17 stycznia W 2014 r., po długiej i ciężkiej chorobie, zmarł Krzysztof Idziński, gorliwy zelator klaweriański. W swoim ostatnim liście, napisał do nas, że wszystkie swoje cierpienia ofiaruje za misje i Zgromadzenie Sióstr Klawerianek. To cierpienie było najcenniejszym darem, jaki ofiarował misjom. Krzysztof jak pisze Maria Nizborska był prawym katolikiem, człowiekiem bardzo szlachet- Rodzina klaweriańska Swoje cierpienia ofiarował za misje nym, uczciwym, pracowitym, cierpliwym i uczynnym. Miał prosty i ujmujący sposób bycia. Należał do grupy modlitewnej Miłosierdzia Bożego, Bractwa Żywego Różańca, Odnowy w Duchu Świętym oraz Przyjaciół Radia Maryja i TV-Trwam. Aktywnie włączał się w życie swojej parafii. Kochał misje i dlatego propagował czasopisma misyjne: Echo z Afryki i innych kontynentów, Posyłam Was, Misyjne Drogi i Misje Dzisiaj. Przez wiele lat był ich kolporterem w Tarnowie. Zbierał datki od ofiarodawców i przekazywał je na misje. Scalał całą naszą tarnowską grupę zelatorów klaweriańskich. Co roku jeździł do Krosna na spotkania misyjne i rekolekcje. Zawsze był inicjatorem tych wyjazdów i bardzo je sobie cenił. Ostatnio odwiedził mnie w listopadzie i przyniósł mi czasopisma. Przewidywał swoje odejście, lecz nie był tym załamany. Zawsze był wierny Bogu i całą swoją ufność złożył w Matce Najświętszej. Pożegnał się i odszedł. Maria Nizborska Aktualności Serdecznie zapraszamy na spotkania misyjne, organizowane przez nasze wspólnoty w marcu 2014 r. KRAKÓW Spotkania Młodzieżowego Wolontariatu Misyjnego 8 marca, godz parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie 14 marca, godz parafia św. Mikołaja w Liszkach POZNAŃ, ul. Dmowskiego 130 Spotkanie misyjno-powołaniowe Misje w Beninie 27 marca, godz PODKOWA LEŚNA, ul. Warszawska 12 Spotkanie misyjne Być chrześcijaninem w Indiach 22 marca, godz Spotkanie dla dziewcząt Przyjdź i posłuchaj 4-6 kwietnia KROSNO, ul. Łukasiewicza 62 Spotkanie misyjne 22 marca, godz Spotkanie Klaweriańskiego Wolontariatu Misyjnego 29 marca, godz Krzysztof Idziński z grupą zelatorów klaweriańskich w Krośnie, fot. A. Wójcik Bliższe informacje o spotkaniach można uzyskać kontaktując się z naszymi domami adresy na 3 stronie okładki lub na 26 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec

15 Projekty misyjne NIGERIA Badania wzroku rozpoczęte Projekty misyjne INDIE Biblia dla wiernych z Jadi Jamalpur Podczas okresowych odwiedzin w wioskach zauważyliśmy, że wiele dzieci nie radzi sobie z nauką. W większości przypadków okazało się, że mają one poważne problemy ze wzrokiem, a ich rodziców nie stać na konieczne badania i leczenie. Dzięki otrzymanej od Was pomocy finansowej, w ubiegłym roku, zakupiliśmy specjalistyczny sprzęt medyczny i rozpoczęliśmy wizyty w wioskach, podczas których przeprowadzaliśmy badania wzroku. Do tej pory udało nam się dotrzeć do 2312 dzieci, w wieku od 5 do 17 lat. Dzieci zostały poddane bezpłatnym badaniom. Te, u których została zdiagnozowana wada wzroku otrzymały okulary, natomiast dzieci z innymi problemami zostały poddane leczeniu. W najbliższych miesiącach chcemy kontynuować badania, w 25 szkołach średnich oraz 39 szkołach podstawowych i przedszkolach. Jeżeli zrealizujemy ten projekt, dotrzemy z pomocą do ponad 40 tysięcy uczniów. Przeprowadzane badania są wielką radością nie tylko dla dzieci, ale także dla ich rodziców. Dzieci, które do tej pory nie mogły kontynuować nauki, dzisiaj cieszą się okularami oraz tym, że dobrze widzą i mogą uczęszczać do szkoły. Gdy zakończymy badania w rejonie Ijebu-Ode, planujemy rozszerzyć nasz projekt także na tereny Odogbolu. Z serca dziękujemy Wam za okazaną pomoc. Niech Pan Bóg Wam Błogosławi! bp Albert Fasina Ijebu-Ode, Nigeria Do tej pory udało nam się dotrzeć do 2312 dzieci, w wieku od 5 do 17 lat Na kapłana zostałem wyświęcony 12 kwietnia 2007 r. Obecnie posługuję jako proboszcz w parafii pw. świętego Józefa w Jadi Jamalpur, w archidiecezji Hyderabad w Indiach. Większość mieszkańców tego regionu to wyznawcy hinduizmu. Ewangelizacja jest więc trudnym zadaniem, ale przynosi pierwsze owoce i to dodaje mi odwagi, aby wytrwale głosić Słowo Boże. W pracy pomagają mi siostry zakonne oraz katecheci, którzy co tydzień wędrują od wioski do wioski, by spotykać się z dziećmi, młodzieżą oraz osobami starszymi na wspólnej modlitwie i katechezie. Kobiety z wioski, fot. E. Sołtysik Wśród moich parafian jest wiele osób, które bardzo pragną czytać i rozważać Słowo Boże, i na nim budować swoje życie wiary. Niestety, są ubodzy i nie stać ich na kupno Pisma Świętego. Zwracam się więc do Was z gorącą prośbą o pomoc finansową, abym mógł kupić Biblie dla moich parafian. Już dziś, serdecznie dziękuję za okazaną pomoc i zapewniam o mojej wdzięcznej modlitwie. ks. Joseph Pasala Hyderabad, Indie 28 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec 2014 Echo z Afryki i innych kontynentów nr 3 / marzec

16 W imieniu ks. Josepha Pasala gorąco polecamy projekt misyjny zamieszczony w marcowym numerze Echa z Afryki i innych kontynentów i serdecznie dziękujemy za pomoc w jego realizacji. PRENUMERATA ECHA 2014 E III/2014 zakup Biblii Zgromadzenie Sióstr Misjonarek św. Piotra Klawera ul. Łukasiewicza Krosno ul. Łukasiewicza Krosno Zgromadzenie Sióstr Misjonarek św. Piotra Klawera Istnienie misji w Kościele katolickim jest tak dawne jak sam Kościół. Od chwili, w której Pan Jezus dał Apostołom polecenie, aby szli na cały świat, nauczając wszystkie narody, istnieją w Kościele misjonarze. Pierwszymi byli sami Apostołowie, a potem ich następcy, misjonarze i wszyscy ci, którzy im pomagają. bł. Maria Teresa Ledóchowska Adresy sióstr klawerianek Dom Generalny Suore Missionarie di S. Pietro Claver Via dell Olmata 16, Roma, Włochy Krosno Sekretariat Misyjny i Redakcja ul. Łukasiewicza 62, Krosno tel. (13) Bank PEKAO SA I oddział w Krośnie: Sekretariat Misyjny krosno@klawerianki.pl Redakcja echozafryki@klawerianki.pl Podkowa Leśna Ekspedycja Echa z Afryki... ul. Warszawska 12, Podkowa Leśna tel. (22) podkowa@klawerianki.pl Kraków ul. Grabowa 9, Kraków tel. (12) krakow@klawerianki.pl Poznań ul. Dmowskiego 130, Poznań tel. (61) poznan@klawerianki.pl Świdnica ul. Ogrodowa 3, Świdnica tel. (74) swidnica@klawerianki.pl Sisters of St. Peter Claver 89 Shortlands Road Bromley, Kent BR2 0JL Anglia tel. (020) sspc.echo.uk@googl .com For donations online, UK only: Miesięcznik misyjny dla rodzin katolickich, założony w 1893 r. przez bł. Marię Teresę Ledóchowską. Wydawany jest w dziewięciu językach. Redakcja s. Agata Wójcik SSPC s. Krystyna Kita SSPC Współpraca s. Elżbieta Sołtysik SSPC Wioletta Zimmermann-Szubra Graffia, Krosno Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania zmian w nadesłanych tekstach. Za zgodą Kurii Metropolitalnej w Krakowie Asystent Kościelny ks. dr hab. Jan Machniak, PL ISSN X Druk Drukarnia Księży Pallotynów Apostolicum ul. Wilcza 8, Ząbki tel. (22) Warunki prenumeraty Echo z Afryki i innych kontynentów można prenumerować przez cały rok. Dobrowolną ofiarę na pokrycie kosztów druku i wysyłki należy przesłać na adres Sekretariatu Misyjnego w Krośnie. Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie... ks. Romuald Łabiński ks. Czesław Konwent Krzysztof Idziński Stanisław Szaforz Marta Kępka D. i Z. Falkowscy Maria Szymańska Jadwiga Kawalec Stanisława Kwiecień Elżbieta Witakowska Z. I. Matut Adolf Karaś Stanisław Wróbel Stefania Safian Halina Ciechanowicz Henryka Kisiel Barbara Anna Maksym Kazimiera Siry

17 Jeśli ojciec nie wyciął kawałka lasu, to syn nie będzie miał pola przysłowie z Kongo