ŹRÓDŁA PRAWA UE ZASADY STANOWIENIA ORAZ STOSOWANIA
|
|
- Justyna Kołodziejczyk
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ŹRÓDŁA PRAWA UE ZASADY STANOWIENIA ORAZ STOSOWANIA Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytet Wrocławski
2 ŹRÓDŁA PRAWA UE I. Prawo pierwotne Traktaty Akty o charakterze konstytucyjny Zasady ogólne prawa (Prawo zwyczajowe) II. III. Umowy międzynarodowe Unii Prawo wtórne Akty ustawodawcze Akty nieustawodawcze Inne akty (np. zalecenia, opinie, porozumienia międzyinstytucjonalne, uchwały, deklaracje, programy działania) brak formalnej hierarchii aktów
3 PRAWO PIERWOTNE I. Stanowione przez państwa członkowskie (oparte na ich wzajemnej zgodzie) II. Hierarchicznie wyższe w stosunku do prawa stanowionego przez instytucje Unii (prawo stanowione przez instytucje musi opierać się na normie kompetencyjnej zawartej w prawie pierwotnym podział kompetencji art. 2 TFUE i dalsze) III. Normy prawa pierwotnego mają pierwszeństwo w stosunku do: prawa pochodnego prawa krajowego państw członkowskich
4 PRAWO PIERWOTNE I. jest oparte na wspólnej zgodzie państw członkowskich II. III. IV. może być zmienione przez PCz stanowi podstawę prawną działań instytucji Unii ma pierwszeństwo w stosunku do prawa wtórnego i krajowego V. może określać prawa i obowiązki jednostek (posiadać bezpośredni skutek) VI. interpretuje je TSUE, ale nie może kontrolować jego legalności
5 PRAWO PIERWOTNE I. Traktaty (wraz z protokołami, aneksami, deklaracjami) + Karta Praw Podstawowych II. Akty konstytucyjne Rady lub Rady Europejskiej procedura organiczna np. Akt dotyczący wyborów przedstawicieli do Zgromadzenia w powszechnych wyborach bezpośrednich, dołączony do decyzji Rady 16/787 III. Ogólne zasady prawa służą wypełnieniu luk w prawie UE i zapewniają sprawiedliwą interpretację unijnych przepisów wynikają z tradycji prawnych PCz oraz z prawa międzynarodowego np. zasada pewności prawa, zasada nieretroaktywnego działania, zasada niedyskryminacji
6 UMOWY MIĘDZYNARODOWE UE niewymienione w art. 288 jako prawo pochodne specyficzne źródło ponieważ pozostałe akty prawa pochodnego muszą być w zgodzie z umowami zawartymi przez UE UE zawiera następczo umowy międzynarodowe w oparcie o upoważnienie traktatowe Zgodnie z art. 3 ust. 2 TFUE Unia ma wyłączną kompetencję do zawierania umów międzynarodowych: w dziedzinach objętych kompetencjami wyłącznymi UE (np. w zakresie Wspólnej Polityki Handlowej) jeżeli ich zawarcie zostało przewidziane w akcie prawodawczym jest niezbędne do umożliwienia Unii wykonywania jej wewnętrznych kompetencji w zakresie, w jaki ich zawarcie może wpływać na wspólne zasady lub zmieniać ich zakres Pozostałe przepisy traktatowe także przyznają Unii kompetencję do zawierania umów w różnych dziedzinach art. 216 ust. 1 TFUE
7 PRAWO POCHODNE PRAWO POCHODNE AKTY USTAWODAWCZE AKTY NIEUSTAWODAWCZE WYKONAWCZE DELEGOWANE
8 PRAWO POCHODNE ROZPORZĄDZENIA art. 288 akapit 2 TFUE DYREKTYWY art. 288 akapit 3 TFUE DECYZJE art. 288 akapit 4 TFUE ZALECENIA art. 288 akapit 5 TFUE OPINIE art. 288 akapit 5 TFUE
9 PRAWO POCHODNE 1. ROZPORZĄDZENIE jest aktem powszechnie obowiązującym i ma zastosowanie na terytorium wszystkich PCz nie może być zmienione ani uzupełnione; zastępuje prawo krajowe wprowadza jednolite prawo we wszystkich PCz tworzy prawa i obowiązki dla jednostek jest stosowane bezpośrednio 2. DYREKTYWA ma na celu harmonizację prawa w PCz wymaga transpozycji skierowana jest do PCz (nie może być skierowana do jednostek) 3. DECYZJA jest aktem konkretno-indywidualnym instytucji Unii wiąże w całości tych do których jest skierowana (np. instytucja UE, państwo, jednostka) jeśli nie wskazuje adresata to wywołuje skutki w stosunku do wszystkich których może dotyczyc może nałożyc bezpośrenio skuteczne obowiązki na adresata, który nie a swobody co do sposobu jej wykonania
10 STANOWIENIE PRAWA - PROCEDURY PRAWODAWCZE
11 PRAWO WTÓRNE ROZPORZĄDZENIA, DYREKTYWY, DECYZJE AKTY PRAWODAWCZE (USTAWODAWCZE) I. Zwykła procedura prawodawcza II. Specjalne procedury prawodawcze AKTY NIEPRAWODAWCZE (POZAUSTAWODAWCZE) I. AKTY DELEGOWANE II. AKTY WYKONAWCZE
12 STANOWIENIE AKTÓW USTAWODAWCZYCH ZWYKŁA PROCEDURA art. 294 TFUE I. inicjatywa legislacyjna : KE przedstawia projekt PE i Radzie II. III. Pierwsze czytanie I. PE uchwala stanowisko i przekazuje je Radzie II. Rada I. Zatwierdza stanowisko PE akt przyjęty w brzmieniu, który odpowiada stanowisku PE II. Nie zatwierdza stanowiska PE, Rada przyjmuje własne stanowisko w pierwszym czytaniu przekazuje je PE - Rada informuje PE o powodach przyjęcia ww. stanowiska - KE informuje PE o swoim stanowisku Drugie czytanie I. Jeżeli PE (głosy większosci członków) w ciągu 3 miesięcy I. Zatwierdzi stanowisko Rady lub nie wypowie się dany akt przyjety w brzmieniu, które odpowiada stanowisku Rady
13 STANOWIENIE AKTÓW USTAWODAWCZYCH ZWYKŁA PROCEDURA art. 294 TFUE IV. II. II. III. Odrzuci stanowisko Rady akt jest nieprzyjęty Zaproponuje poprawki do stanowiska Rady zmieniony w ten sposób tekst jest przekazany Radzie i Komisji, która wydaje opinię w przedmiocie poprawek Rada w ciągu 3 miesiecy od otrzymania poprawek PE I. Przyjmie wszystkie poprawki akt uważa się za przyjety II. nie przyjmie wszystkich poprawek przewodniczący Rady w porozumieniu z przewodniczącym PE zwołuje komitet pojednawczy Rada stanowi większością kwalifikowaną Rada stanowi jednomyślnie w sprawie poprawek, które stały się przedmiotem negatywnej opinii Komisji Procedura pojednawcza I. Komitet pojednawczy: członkowie Rady i PE w równej liczbie II. III. IV. Termin: 6 tygodni od zwołania Podstawa: stanowiska PE i Rady w drugim czytaniu KE- uczestniczy w pracach i działa na rzecz zbliżenia stanowisk PE i Rady V. Jeżeli w ciągu 6 tygodni od zwołania komitet pojednawczy nie zatwierdzi wspólnego projektu akt uważa się za nieprzyjęty
14 STANOWIENIE AKTÓW USTAWODAWCZYCH ZWYKŁA PROCEDURA art. 294 TFUE V. Trzecie czytanie komitet pojednawczy zatwierdza wspólny projekt I. PE i Rada mają 6 tygodni od zatwierdzenia na przyjęcie danego aktu zgodnie z tym projektem II. PE stanowi większością oddanych głosów Rada stanowi większością kwalifikowaną przyjęcie aktu W przeciwnym razie proponowany akt uważa się za nieprzyjety
15 STANOWIENIE AKTÓW USTAWODAWCZYCH SPECJALNA PROCEDURA art. 289 ust. 2 TFUE Inicjatywa legislacyjna: państwa członkowskie Parlament Europejski Bank Centralny Trybunał Sprawiedliwości Europejski Bank Inwestycyjny Środki prawne: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje Instytucje uchwalające: Parlament z udzialem Rady Rada z udziałem Parlamentu Przebieg danej specjalnej procedury ustawodawczej okreslony jest przez konkretny przepis TFUE, przy czym procedury te mogą różnic się od siebie! Istotna rola mechanizmu nadzorowania przez parlamenty narodowe państw członkowskich przestrzegania zasady proporcjonalności
16 AKTY USTAWODAWCZE 1. wymagają: a) uzasadnienia i odnoszą się do propozycji, inicjatyw, zaleceń, wniosków lub opinii przewidzianych w Traktatach b) ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 2. wchodzą w życie z dniem w nich określonym lub, w przypadku jego braku, 20 dnia po ich publikacji 3. podlegają kontroli parlamentów narodowych co do zgodności z zasadą pomocniczości
17 AKTY NIEPPRAWODAWCZE/ POZAUSTAWODAWCZE akty, które nie są przyjęte na podstawie zwykłej lub specjalnej procedurze prawodawczej oraz decyzje Rady przyjęte na podstawie art. 24 i art. 26 TUE Wiążące prawnie akty Komisji lub Rady o charakterze delegowanym lub wykonawczym Zasady stanowienia aktów delegowanych i aktów wykonawczych określone w art. 290 i art. 291 TFUE Procedury stanowienia tego typu aktów w każdym przypadku określają właściwie postanowienia Traktatów
18 AKTY DELEGOWANE akty o zasięgu ogólnym, które uzupełniają lub zmieniają niektóre, inne niż istotne, elementy aktu prawodawczego Akty Komisji wydane na podstawie kompetencji delegowanych jej przez Radę lub Parlament, pochodne w stosunku do aktu delegującego wyłącznie o charakterze ogólnym!
19 AKTY WYKONAWCZE brak definicji! Są wydawane przez Komisję, lub w wyjątkowych okolicznościach przez Radę, i tylko wówczas gdy konieczne jest osiągnięcie jednolitych warunków wykonywania prawnie wiążących aktów Unii
20 ZASADY STOSOWANIA PRAWA UNII EUROPEJSKIEJ
21 TEORIE STOSOWANIA PRAWA MIEDZYNARODOWEGO W PRAWIE KRAJOWYM monistyczna dualistyczna
22 MONISTYCZNA PM i prawo krajowe jako części jednego systemu prawnego mogą być przez jednostki powoływane przed sądem powoływana norma musi mieć charakter samo wykonalny (self-executing) stosowanie umowy kryteria: intencja stron sposób określenia prawa lub obowiązku zainteresowanego podmiotu (organu państwa lub jednostki) jasno i precyzyjnie wyrażone, niepoddane żadnym warunkom kompletność normy musi zawierac wszystkie niezbędne elementy do jej zastosowania, a wiec nie może wymagac implementującego ustawodastwa PIERWSZEŃSTWO PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO
23 DUALISTYCZNA PM i prawo krajowe jako dwa odrębne systemy prawne aby umowy międzynarodowe mogły wywoływac skutki prawne, ich normy muszą być transponowane do prawa krajowego (tj. wykonane przez akty prawa krajowego) w przypadku konfliktu norm prawa krajowego a międzynarodowego, PM nie zawsze przeważa lex posteriori derogat legi priori lex specialis derogat legi generali
24 SPRAWA 26/62 VAN GEND AND LOOSE
25 SPRAWA 26/62 VAN GEND AND LOOSE Sąd holenderski rozpatrujący sprawę zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z zasadniczym pytaniem I. czy kwestia stosowania TWE w prawie krajowym należy do prawa krajowego i może być samodzielnie rozstrzygnięta przez sąd krajowy czy też jest to kwestia prawa wspólnotowego, oraz II. czy podmiotom prawa przysługują na podstawie art. 12 TEWG uprawnienia podlegające ochronie sądowej.
26 SPRAWA 26/62 VAN GEND AND LOOSE 1. TWE jest czymś wiecej niż tylko umową międzynarodową zawartą między państwami a Wspólnota stanowi nowy porządek prawnomiędzynarodowy, na rzecz którego państwa członkowskie ograniczyły w określonym zakresie swoje suwerenne prawa. Podmiotami tego porządku prawnego są zarówno państwa członkowskie, jak i ich obywatele. 2. Prawo wspólnotowe, niezależne od ustawodawstwa państw członkowskich, nie tylko nakłada na jednostki zobowiązania, lecz może być również źródłem uprawnień dla tych jednostek. 3. aby osiągnąc cele TWE, ustanawiając wspólny rynek, jednostki podmioty prawa wspólnotowego, musza móc powyływac się przed sądem 4. Uprawnienia nie muszą być nadane wprost w traktacie, lecz powstają one również na skutek zobowiązań, które Traktat nakłada w ściśle określony sposób na jednostki, państwa członkowskie oraz instytucje wspólnotowe.
27 SPRAWA 6/64 COSTA VS. E.N.E.L.
28 SPRAWA 6/64 COSTA VS. E.N.E.L. Poprzez utworzenie na czas nieograniczony Wspólnoty, posiadającej własne organy, wyposażonej w osobowość prawną, w zdolność prawna, w zdolność do reprezentacji w sferze międzynarodowej, a w szczególności w prawa suwerenne wywodzące się z ograniczenia kompetencji państw członkowskich lub z przekazania przez państwa członkowskie swych uprawnień Wspólnocie, państwa członkowskie ograniczyły swoje prawa suwerenne i przez to utworzyły korpus prawa, które jest wiążące dla ich obywateli i dla nich samych. ( ) Traktat EWG stworzył własny porządek prawny, który po wejściu w życie Traktatu został włączony do porządków prawnych państw członkowskich i musi być stosowany przez ich sądy
29 PRAWO UNII EUROPEJSKIEJ: stanowi część porzadku prawnego państw członkowskich tzn. obowiązuje bezpośrednio może być powoływane jako źródło praw i obowiązków zarówno organów państwowa lub Unii, jak i jednostek tzn. może być stosowane bezpośrednio
30 KRYTERIA BEZPOŚREDNIEGO STOSOWANIA
31 KRYTERIA BEZPOŚREDNIEGO STOSOWANIA Norma prawa unii musi być: 1. wystarczająco jasna i precyzyjna, aby nadała się do stosowania przez sąd lub inny organ 2. bezwarunkowa- jej stosowanie nie może być uzależnione od swobodnego uznania organu ją stosującego Unii lub państwa członkowskiego 3. zupełna/ kompletna (prawnie perfekcyjna) jej wykonanie nie może zależec od późniejszych środków wykonawczych przyjmowanych przez państwa członkowskie lub instytucje Unii
32 ZASADA PIERWSZEŃSTWA PRAWA UE
33 ZASADA PIERWSZEŃSTWA PRAWA UE I. norma prawa unijnego w zakresie swojego działania wywiera pierwszeństwo w przypadku kolizji z normą prawa krajowego bez względu na hierarchię krajowego aktu prawnego oraz chwilą jego wejścia w życie II. nie anuluje aktu prawa krajowego a jedynie wyklucza jego stosowanie akt prawa wewnętrznego nadal funkcjonuje w wewnętrznym porządku krajowym lecz jako sprzeczny z aktem prawa unijnego nie jest stosowany
34 ZASADA PIERWSZEŃSTWA PRAWA UE I. Sprawa 6/64 Costa vs. E.N.E.L. II. Sprawa 36/77 Simmenthal (nr 1) III. Sprawa 106/77 Simmenthal (nr 2)
35 ZASADA PIERWSZEŃSTWA PRAWA UE Costa vs. E.N.E.L.: Włączenie postanowień prawa wspólnotowego w systemy prawne poszczególnych państw członkowskich oraz generalnie litera i duch Traktatu powodują, że państwa te nie mogą jednostronnie podejmowac środków skierowanych przeciwko przyjętemu przez nie na zasadzie wzajemności porządkowi prawnemu ( ) Ze względu na specyficzny charakter prawa stanowionego przez Traktat i wypływającego z niezależnego źródła, żadne normy prawa wewnętrznego nie mogą mieć przed nim pierwszeństwa, aby nie pozbawiac go jego charakteru prawa wspólnotowego i nie podważac podstaw prawnych Wspólnoty
36 ZASADA PIERWSZEŃSTWA PRAWA UE SPRAWA 36/77 SIMMENTHAL (Nr 1) ORAZ SPRAWA 106/77 SIMMENTHAL (Nr 2) 1. bezpośrednio skuteczne normy prawa wspólnotowego (obecnie unijnego) musza być w pełni i jednolicie stosowane we wszystkich państwach członkowskich 2. zasada pierwszeństwa zobowiązuje sądy do stosowania prawa wspólnotowego do prawa krajowego 3. każdy sąd ma obowiązek niezastosowania prawa krajowego również wcześniejszego jak i późniejszego, sprzecznego z prawem wspólnotowym bez czekania na jego uchylenie
37 ZASADA PIERWSZEŃSTWA PRAWA UE SPRAWA 36/77 SIMMENTHAL (Nr 1) ORAZ SPRAWA 106/77 SIMMENTHAL (Nr 2) I. konsekwencją prymatu prawa Unii nie jest nieważność sprzecznego z nim prawa krajowego, lecz obowiązek niestosowania normy krajowej II. III. prymat prawa Unii nie jest prymatem obowiązywania lecz prymatem stosowania wejście w życie nowej normy prawa wewnętrznego jest niemożliwe w takim zakresie w jakim byłaby ona sprzeczna z normami unijnymi
38 ZASADA PIERWSZEŃSTWA PRAWA UE Traktat ustanawiajacy Konstytucję dla Europy: art I-6 Konstytucja i prawo przyjęte przez instytucje Unii w wykonywaniu przyznanych jej kompetencji mają pierwszeństwo przed prawem Państw Członkowskich + Deklaracja (nr1), która objaśniała że postanowienia tego artykułu odzwierciedlają istniejące orzecznictwo TS i Sądu I Instancji Traktat z Lizbony Deklaracja Konferencji nr 17 w której Konferencja ( a wiec państwa członkowskie) potwierdziły że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem TSUE, Traktaty i prawo przyjęte przez Unię na podstawie Traktatów mają pierwszeństwo przed prawem Państw Członkowskich na warunkach ustanowionych przez wspomniane orzecznictwo Traktat z Lizbony potwierdza zasadę pierwszeństwa
39 ZASADA BEZPOŚREDNIEGO SKUTKU Skutek wertykalny i horyzontalny kryteria
40 ZASADA BEZPOŚREDNIEGO SKUTKU Skutek wertykalny i horyzontalny Skutek wertykalny Skutek horyzontalny
41 ZASADA BEZPOŚREDNIEGO SKUTKU Skutek wertykalny i horyzontalny skutek wertykalny: gdy jednostka może powołac się na normę zawartą w Traktacie przeciwko państwo (własnemu lub innemu) ponieważ ustanowiła ona obowiązek dla państwa, którego państwo nie respektowało (np. van Gend and Loos) prawo jednostki może być implikowane (wydedukowane lub wynikające) z obowiązków państwa norma może być powołana w stosunkach jednostka-państwo stosunek wertykalny charakteryzuje się pewną nierównością podmiotów, podporządkowanie jednostki państwu skutek horyzontalny: gdy jednostka może powołać się na normę zawartą w Traktacie przeciwko innej jednostce Traktat zawiera normy, które rodzą nie tylko prawa dla jednostek ale także obowiązki
42 ZASADA BEZPOŚREDNIEGO SKUTKU I. Norma jest bezpośrednio skuteczna jeśli przyznaje jednostce prawa, które mogą być dochodzone przed sądem krajowym w stosunkach: 1. jednostka- państwo (wertykalnych) 2. jednostka jednostka (horyzontalnych) II. Warunki, jakie musza być spełnione: 1. norma musi być częścią porządku prawnego państwa (bezpośrednio obowiązywać) oraz 2. musi nadawac się do bezpośredniego stosowania - jasna i precyzyjna - bezwarunkowa - zupełna / kompletna (prawnie perfekcyjna)
43 BEZPOŚREDNI SKUTEK ROZPORZĄDZEŃ
44 BEZPOŚREDNI SKUTEK ROZPORZĄDZEŃ art. 288 zd 2 TFUE przepis jasno wskazuje, iż rozporządzenie musi być bezpośrednio stosowane Zgodnie z wyjaśnieniami TSUE rozporządzenie wywołuje skutek bezpośredni z racji swojej szczególnej natury i miejsca w systemie źródeł prawa unii Rozporządzenie: 1. ujednolica prawo 2. działa natychmiastowo, stając się w momencie wejścia w życie częścią prawa krajowego 3. ustanawia prawo powszechnie obowiązujące 4. transpozycja rozporządzeń nie jest co do zasady dopuszczana ponieważ narusza wspólnotowy/charakter prawa unii
45 BEZPOŚREDNI SKUTEK ROZPORZĄDZEŃ 5. wyjątkowo przepis rozporządzenia może wymagać wykonania przez wydanie aktu prawa krajowego, zwłaszcza gdy zezwala państwom członkowskim na rozszerzenie lub zawężenie zakresu podmiotowego lub przedmiotowego (ale musi to bezpośrednio wynikać z rozporządzenia) w przypadku braku normy implementującej jednostka nie może wywodzić swoich praw z przepisów rozporządzenia TS chociaż z mocy samej natury rozporządzeń i ich funkcji w systemie źródeł prawa wspólnotowego, postanowienia rozporządzeń co do zasady wywołują natychmiastowy skutek w krajowym systemie prawnym bez konieczności przyjmowania przez władze krajowe środków wykonawczych, niektóre ich postanowienia mogą jednakże wymagać dla ich wdrożenia przyjęcia środków wykonawczych przez państwa członkowskie pozostawienie swobody do określenia niektórych elementów stanowi iż przepis nie jest bezwarunkowy i kompletny
46 BEZPOŚREDNI SKUTEK ROZPORZĄDZEŃ 6. państwo może przyjąć przepisy określające sankcje, które mogą zostac nałożone na jednostkę z tytułu naruszenia rozporządzenia, pod warunkiem że brak jest w tym zakresie postanowień wspólnotowych 7. państwo może regulować pewne kwestie nieobjęte rozporządzeniem, pod warunkiem jednak że regulacje te nie zwalniają z zobowiązań wynikających z rozporządzenia lub nie wpływają szkodliwie na rozporządzenie oraz są zgodne z przedmiotem i celem rozporządzenia jednostka może powołać się nie tylko na normę rozporządzenia przeciwko państwu lub innej jednostce, a także powołać się na ogólny cel i funkcję rozporządzenia reżimu prawnego stworzonego rozporządzeniem aby zakwestionować normę prawa krajowego
47 BEZPOŚREDNI SKUTEK DECYZJI
48 BEZPOŚREDNI SKUTEK DECYZJI art. 288 TFUE Decyzja wiąże bezpośrednio tych, do których jest skierowana (do wszystkich lub konkretnych państw członkowskich bądź jednostek) SPRAWA 9/70 FRANZ GRAND (odpowiedź na pytanie prejudycjalne sądu niemieckiego) RFN wprowadza specjalny podatek uzależniony min. od liczby przejechanych kilometrów, tonażu samochodu itp.
49 BEZPOŚREDNI SKUTEK DECYZJI Trybunał uznał ten podatek za niezgodny z aktami prawa wspólnotowego. Zauważył, że przepis decyzji w połączeniu z przepisem dyrektywy powoduje bezpośredni skutek w stosunkach prawnych między państwami członkowskimi i jednostkami poddanymi pod ich jurysdykcję, w taki sposób żeby postanowienia te tworzą prawa dla jednostek, które sądy krajowe musza chronic. Decyzja może zostac powolana nie tylko przez instytucje wspólnotowe przeciwko jej adresatowi, ale przez tych wszystkich którzy mają interes prawny w jej wykonaniu szczególnie wtedy, gdy adresatem decyzji jest państwo lub wszystkie państwa członkowskie Postanowienia decyzji muszą spełniac kryteria bezpośredniej skuteczności. Przy ustalaniu ich spełnienia należy wziąć pod uwagę charakter, kontekst i tresc decyzji
50 BEZPOŚREDNI SKUTEK DECYZJI Wynika z: 1. wiążącego charakteru decyzji 2. zasada effet utile / practical effectiveness zapewnienie jej efektywnego wykonania również przez jednostkę (możliwosc powołania się) 3. art. 267 TFUE możliwosc zadania pytania prejudycjalnego dt. aktów Unii (czyli też decyzji)
51 BEZPOŚREDNI SKUTEK DYREKTYW skutek wertykalny
52 BEZPOŚREDNI SKUTEK DYREKTYW skutek wertykalny gdy dyrektywa zostanie uchwalona, państw zobowiązane jest do jej transpozycji do końca okresu wskazanego w dyrektywie państwo do końca okresu transpozycji, ma swobodę wyboru momentu wyboru momentu gdy wyda przepisy krajowe odpowiednio transponujące dyrektywę, nie powstaje problem bezpośredniego stosowania dyrektywy SPRAWA 41/74 VAN DUYN
53 BEZPOŚREDNI SKUTEK DYREKTYW Wynika z: skutek wertykalny 1. wiążącego charakteru decyzji 2. zasada effet utile / practical effectiveness zapewnienie jej efektywnego wykonania również przez jednostkę (możliwosc powołania się) 3. art. 267 TFUE możliwosc zadania pytania prejudycjalnego dt. aktów Unii (czyli też decyzji) 4. postanowienie dyrektywy musi mieć jednak cechy pozwalajace na wywołanie skutkow bezpośrednich charakter, struktura i tresc
54 BEZPOŚREDNI SKUTEK DYREKTYW skutek wertykalny SPRAWA 148/78 RATTI 1. zasada estoppel nie zaprzeczania sobie 2. możliwość opierania się przez jednostki na normach dyrektywy przeciwko państwu została ustanowiona w celu uniemożliwienia państwu czerpania korzyści z własnego bezprawia istnieje dopiero od momentu upływu czasu przewidzianego na na transpozycje dyrektywy 3. dyrektywa wywołuje skutki bezpośrednie w przypadku złej transpozycji lub jej braku, ale dopiero po upływie okresu transpozycji oraz gdy postanwienia dyrektywy spełniaja kryteria bezpośredniego stosowania
55 BEZPOŚREDNI SKUTEK DYREKTYW BRAK SKUTKU HORYZONTALNEGO skoro dyrektywa nie wiąże jednostek, nie może być przeciwko nim powoływana SPRAWA 152/84 MARSHALL dyrektywa nie rodzi obowiązków dla jednostki, może natomiast w każdym przypadku zostać powołana przez jednostkę dochodzącą swoich praw przeciwko państwu, także gdy państwo to działa w zakresie stosunków prywatnoprawnych
ŹRÓDŁA PRAWA UE ZASADY STANOWIENIA ORAZ STOSOWANIA
ŹRÓDŁA PRAWA UE ZASADY STANOWIENIA ORAZ STOSOWANIA Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytet Wrocławski ŹRÓDŁA PRAWA UE I. Prawo
Bardziej szczegółowoZASADY STOSOWANIA PRAWA UNII EUROPEJSKIEJ
ZASADY STOSOWANIA PRAWA UNII EUROPEJSKIEJ TEORIE STOSOWANIA PRAWA MIEDZYNARODOWEGO W PRAWIE KRAJOWYM monistyczna dualistyczna MONISTYCZNA PM i prawo krajowe jako części jednego systemu prawnego mogą być
Bardziej szczegółowoŹRÓDŁA PRAWA UNII. Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Uniwersytet Wrocławski
ŹRÓDŁA PRAWA UNII Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Uniwersytet Wrocławski ŹRÓDŁA PAWA UE I. Prawo pierwotne Traktaty Akty o charakterze konstytucyjny Zasady ogólne prawa
Bardziej szczegółowoZASADY STOSOWANIA PRAWA UNII EUROPEJSKIEJ
ZASADY STOSOWANIA PRAWA UNII EUROPEJSKIEJ TEORIE STOSOWANIA PRAWA MIEDZYNARODOWEGO W PRAWIE KRAJOWYM MONISTYCZNA DUALISTYCZNA MONISTYCZNA PM i prawo krajowe jako części jednego systemu prawnego mogą być
Bardziej szczegółowoHISTORIA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ. Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Uniwersytet Wrocławski
HISTORIA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Uniwersytet Wrocławski 1944 1948 9 maj 1950 1951 27 maj 1952 1957 1960 1965 1974 1986 1992 Ustanowienie
Bardziej szczegółowoSystem instytucjonalny i prawny Unii Europejskiej. Autor: Justyna Maliszewska-Nienartowicz CZĘŚĆ I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA UNII EUROPEJSKIEJ
System instytucjonalny i prawny Unii Europejskiej. Autor: Justyna Maliszewska-Nienartowicz CZĘŚĆ I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA UNII EUROPEJSKIEJ ROZDZIAŁ 1. CHARAKTER PRAWNY UNII EUROPEJSKIEJ ROZDZIAŁ 2. OSOBOWOŚĆ
Bardziej szczegółowoSTUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM
Przekazanie kompetencji ustawodawczych UE dr Aleksandra Sołtysińska Źródła prawa i procedury prawodawcze UE 1-2 grudnia 2017 roku przyjmowanie aktów prawnych wykonanie aktów prawnych środki proceduralne
Bardziej szczegółowoPrawo pierwotne i prawo wtórne
Prawo UE Prawo pierwotne i prawo wtórne Jednolity reżim prawny Prawo pierwotne = Traktaty założycielskie, rewizyjne, akcesyjne, ogólne zasady prawa Prawo wtórne = stanowione przez instytucje+ umowy międzynarodowe
Bardziej szczegółowoZasady stosowania prawa UE
Zasady stosowania prawa UE Obowiązek wykładni zgodnej Costa vs E.N.E.L. (1964) Żadne normy prawa wewnętrznego nie mogą mieć pierwszeństwa przed prawem stanowionym przez Traktat, aby nie pozbawiać go jego
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XIX
Wykaz skrótów... XIII Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XIX Rozdział I. Zagadnienia wprowadzające... 1 1. Prawo Unii Europejskiej jako akademicka dyscyplina prawa... 3 I. Rozwój autonomicznej dyscypliny
Bardziej szczegółowoRola ETS w ochronie praw i wolności jednostki
Rola ETS w ochronie praw i wolności jednostki Metody integracji poprzez prawo: 1/ substytucja (inaczej unifikacja): wprowadzenie jednolitych materialnych norm wspólnotowych; całkowite ujednolicenie prawa
Bardziej szczegółowoUnit 3-03/ Kompetencje Unii. Zasady strukturalne
Unit 3-03/09.11.2016 Kompetencje Unii. Zasady strukturalne Fragmenty z podręcznika: Zasady działania UE: pkt 73-74 Zasada przyznania kompetencji (kompetencje wyłączne i dzielone; kompetencje wyraźnie i
Bardziej szczegółowoŹRÓDŁA PRAWA: PRAWO POCHODNE. Rozporządzenia. Dyrektywy. Decyzje. Zalecenia i opinie.
ŹRÓDŁA PRAWA: PRAWO POCHODNE. Rozporządzenia. Dyrektywy. Decyzje. Zalecenia i opinie. 1. Źródła prawa pochodnego 1.1. Podział aktów prawa pochodnego Delegowane Ustawodawcze Wiążące Wykonawcze Nieustawodawcze
Bardziej szczegółowoAKTY PRAWNE UNII EUROPEJSKIEJ
AKTY PRAWNE UNII EUROPEJSKIEJ Prawo UE moŝna podzielić na dwie grupy: Prawo pierwotne; Prawo wtórne (pochodne). NajwaŜniejsze akty prawa pierwotnego: traktaty załoŝycielskie Wspólnot Europejskich i UE;
Bardziej szczegółowoSpis treści: Wykaz skrótów Przedmowa (Artur Kuś)
Spis treści: Wykaz skrótów Przedmowa (Artur Kuś) Rozdział I. Geneza i rozwój procesów integracyjnych w Europie po II wojnie światowej (Tomasz Sieniow) ı2. PodłoŜe procesów integracyjnych w Europie po II
Bardziej szczegółowoŹRÓDŁA I STANOWIENIE PRAWA UE
Wstęp do prawa europejskiego Prawo wieczorowe, 2. Rok, r.a. 2016/17 Dr Anna Czaplińska ŹRÓDŁA I STANOWIENIE PRAWA UE 1.1. Prawo pierwotne 1. System źródeł prawa UE Pochodzi od państw członkowskich, moc
Bardziej szczegółowoTest kwalifikacyjny z zakresu prawa unijnego i europejskiego
. Imię i nazwisko Test kwalifikacyjny z zakresu prawa unijnego i europejskiego 1. Zgodnie z Traktatami założycielskimi, od daty wejścia w życie Traktatu z Lizbony Unia Europejska: a) ma osobowość prawną
Bardziej szczegółowoWarunki działalności i rozwoju
Warunki działalności i rozwoju Polityka Państwa Zasoby ludzkie Aspekty ekonomiczne Regulacje Prawne Usługi Telekomunikacyjne Rozwiązania techniczne POPYT (użytkownicy telekomunikacji) PODAŻ (sieci telekomunikacyjne)
Bardziej szczegółowoSystem ochrony prawnej w Unii Europejskiej
System ochrony prawnej w Unii Europejskiej Joanna Siekiera Chair of International and European Law Centre d excellence Jean Monnet University of Wrocław, Poland 1. Karta Praw Podstawowych Charakter prawny
Bardziej szczegółowoCzęść pierwsza TEORIA INTEGRACJI, CHARAKTER PRAWNY, STRUKTURA, ZAKRES PRZEDMIOTOWY I ZASADY DZIAŁANIA UNII EUROPEJSKIEJ
INSTYTUCJE I PRAWO UNII EUROPEJSKIEJ Autorzy: Barcz J., Górka M., Wyrozumska A. Część pierwsza TEORIA INTEGRACJI, CHARAKTER PRAWNY, STRUKTURA, ZAKRES PRZEDMIOTOWY I ZASADY DZIAŁANIA UNII EUROPEJSKIEJ ROZDZIAŁ
Bardziej szczegółowoPrawo bankowe. doc. dr Marek Grzybowski. październik Katedra Prawa Finansowego
Prawo bankowe doc. dr Marek Grzybowski październik 2014 Katedra Prawa Finansowego Próba definicji całokształt norm prawnych regulujących funkcjonowanie systemu bankowego, a w tym strukturę, organizację
Bardziej szczegółowoWYKŁAD III. SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP z dnia 2 kwietnia 1887 r.
WYKŁAD III SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP z dnia 2 kwietnia 1887 r. I. Pojęcie i rodzaje źródeł prawa II. Cechy systemu źródeł prawa w Polsce: 1. konstytucjonalizacja 2. dychotomiczny podział
Bardziej szczegółowoArt. 263 TFUE (1) skarga o stwierdzenie nieważności
Art. 263 TFUE (1) skarga o stwierdzenie nieważności Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej kontroluje legalność aktów ustawodawczych, aktów Rady, Komisji i Europejskiego Banku Centralnego, innych niż
Bardziej szczegółowoKOMUNIKAT DLA POSŁÓW
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Prawna 16.6.2011 KOMUNIKAT DLA POSŁÓW (53/2011) Przedmiot: Uzasadniona opinia włoskiej Izby Deputowanych, dotycząca wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu
Bardziej szczegółowoPrawo Unii Europejskiej zagadnienia egzaminacyjne (2014/2015)
Prawo Unii Europejskiej zagadnienia egzaminacyjne (2014/2015) 1. Sposoby pojmowania terminów: prawo europejskie, prawo wspólnotowe, Prawo Unii Europejskiej. 2. Rada Europy charakter prawny, statutowe cele
Bardziej szczegółowoZASADA POMOCNICZOŚCI
ZASADA POMOCNICZOŚCI W ramach kompetencji niewyłącznych Unii zapisana w Traktacie o Unii Europejskiej zasada pomocniczości określa okoliczności, w jakich Unia ma pierwszeństwo działania w stosunku do państw
Bardziej szczegółowoSTUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM
dr Monika Kawczyńska Wpływ prawa UE na prawo polskie bezpośredni skutek prawa UE STUDIA PODYPLOMOWE 02.12.2017 Podstawowe pojęcia Bezpośrednie obowiązywanie normy prawa UE od ich wejścia w życie staja
Bardziej szczegółowoZASADA POMOCNICZOŚCI PODSTAWA PRAWNA CELE OSIĄGNIĘCIA
ZASADA POMOCNICZOŚCI W ramach kompetencji niewyłącznych Unii zapisana w Traktacie o Unii Europejskiej zasada pomocniczości określa warunki, w jakich Unia posiada pierwszeństwo działania w stosunku do państw
Bardziej szczegółowoSpis treści. Str. Nb. Wykaz skrótów... XV Wstęp do piątego wydania... XVII
Wykaz skrótów... XV Wstęp do piątego wydania... XVII Rozdział I. Wprowadzenie... 1 1 1. Pojęcie prawa europejskiego i prawa Unii Europejskiej... 1 1 2. Proces integracji państw europejskich po II wojnie
Bardziej szczegółowoParlament Europejski. Katedra Studiów nad Procesami Integracyjnymi INPiSM UJ ul. Wenecja 2, Kraków.
Parlament Europejski ul. Wenecja 2, 33-332 Kraków Status posła 1. Poseł do PE był przedstawicielem narodów państw należących do UE (art. 190 TWE). Od TL reprezentuje obywateli Unii (art. 14 ust. 2 TUE)
Bardziej szczegółowoPrawo konstytucyjne. Niestacjonarne Studia Prawa 2016/2017 semestr zimowy
Prawo konstytucyjne Niestacjonarne Studia Prawa 2016/2017 semestr zimowy Stosunek prawa międzynarodowego do prawa krajowego Artykuł 38. 1. Trybunał, którego zadaniem jest orzekać na podstawie prawa międzynarodowego
Bardziej szczegółowoŹRÓDŁA, STANOWIENIE I SKUTEK PRAWA UE
Podstawy prawa Unii Europejskiej Administracja zaoczna 1. st., 2. Rok Dr Anna Czaplińska ŹRÓDŁA, STANOWIENIE I SKUTEK PRAWA UE 1.1. Prawo pierwotne 1. System źródeł prawa UE Pochodzi od państw członkowskich,
Bardziej szczegółowoZAKRES ZASTOSOWANIA KARTY PRAW PODSTAWOWYCH (CFR):PODWAŻANIE KRAJOWYCH ŚRODKÓW PRAWNYCH NA PODSTAWIE CFR
ZAKRES ZASTOSOWANIA KARTY PRAW PODSTAWOWYCH (CFR):PODWAŻANIE KRAJOWYCH ŚRODKÓW PRAWNYCH NA PODSTAWIE CFR Laurent Pech Middlesex University London (L.Pech@mdx.ac.uk) PLAN 1. KRÓTKIE OMÓWIENIE WYBRANYCH
Bardziej szczegółowo2010/06 Struktura Dziennika Urzędowego - Dostosowanie w związku z wejściem w życie traktatu lizbońskiego Dziennik Urzędowy seria L
200/06 Struktura Dziennika Urzędowego - Dostosowanie w związku z wejściem w życie traktatu lizbońskiego Dziennik Urzędowy seria L L I Akty ustawodawcze a) rozporządzenia b) dyrektywy c) decyzje d) budżety
Bardziej szczegółowoNa podstawie art. 148cc ust. 1 regulaminu Sejmu, Komisja do Spraw Unii Europejskiej wnosi projekt uchwały:
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII kadencja Komisja do Spraw Unii Europejskiej SUE-21-1-16 Druk nr 410 Warszawa, 12 kwietnia 2016 r. Pan Marek Kuchciński Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie
Bardziej szczegółowoEuropejski Trybunał Sprawiedliwości
Europejski Trybunał Sprawiedliwości dr hab. Gertruda Uścińska Uniwersytet Warszawski Ekspert krajowy w programie tress (Training and reporting on European Social Security) dotyczącym implementacji przepisów
Bardziej szczegółowoSTUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM
Rozwój podstaw traktatowych Wspólnot Europejskich (Unii Europejskiej) do Traktatu z Lizbony Stanisław Biernat Prawo Unii Europejskiej po Traktacie z Lizbony STUDIA PODYPLOMOWE 17 listopada 2017 r. 1951
Bardziej szczegółowoŹRÓDŁA PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO W RP
ŹRÓDŁA PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO W RP SYSTEM PRAWA Zbiór uporządkowanych i wzajemnie ze sobą powiązanych norm generalnych i abstrakcyjnych wysłowionych w tekstach aktów prawotwórczych i nieuchylonych
Bardziej szczegółowoAkty normatywne. PPwG prof. Stanisław Piątek
Akty normatywne PPwG prof. Stanisław Piątek Rodzaje aktów normatywnych Akty normatywne (źródła prawa) - dokumenty odpowiednio ustanowione przez organy władzy publicznej, które zawierają przepisy prawa,
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część A. Testy. Wykaz skrótów Wykaz literatury Wykaz stron internetowych Przedmowa XIII XVII XIX XXI
Wykaz skrótów Wykaz literatury Wykaz stron internetowych Przedmowa XIII XVII XIX XXI Część A. Testy Test 1 1 Odpowiedzi do testu 1 113 Test 2 6 Odpowiedzi do testu 2 115 Test 3 10 Odpowiedzi do testu 3
Bardziej szczegółowoZASADY FUNKCJONOWANIA UE
Wstęp do prawa europejskiego Prawo wieczorowe, 2. Rok, r.a. 2016/17 Dr Anna Czaplińska ZASADY FUNKCJONOWANIA UE 1. Zasada kompetencji przyznanych (przyznania kompetencji) Podstawowa zasada działania każdej
Bardziej szczegółowoZASADY FUNKCJONOWANIA UE
Podstawy prawa Unii Europejskiej Administracja zaoczna 1. st., 2. Rok Dr Anna Czaplińska ZASADY FUNKCJONOWANIA UE 1. Zasada kompetencji przyznanych (przyznania kompetencji) Podstawowa zasada działania
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR
L 351/40 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 20.12.2012 ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 1219/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. ustanawiające przepisy przejściowe w zakresie dwustronnych
Bardziej szczegółowoWniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 30.1.2019 r. COM(2019) 53 final 2019/0019 (COD) Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie ustanowienia środków awaryjnych w dziedzinie koordynacji
Bardziej szczegółowoWniosek dotyczący rozporządzenia (COM(2019)0053 C8-0039/ /0019(COD)) POPRAWKI PARLAMENTU * do tekstu proponowanego przez Komisję
8.3.2019 A8-0161/ 001-011 POPRAWKI 001-011 Poprawki złożyła Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Sprawozdanie Marian Harkin, Jean Lambert A8-0161/2019 Ustanowienie środków awaryjnych w dziedzinie koordynacji
Bardziej szczegółowo13885/16 IT/alb DGG 2B. Rada Unii Europejskiej Bruksela, 24 listopada 2016 r. (OR. en) 13885/16
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 24 listopada 2016 r. (OR. en) Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 2016/0209 (CNS) 13885/16 FISC 181 ECOFIN 984 AKTY USTAWODAWCZE I INNE INSTRUMENTY Dotyczy: DYREKTYWA
Bardziej szczegółowoPRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak
PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak Art. 92 ust. 1 Konstytucji RP Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego
Bardziej szczegółowoUZASADNIONA OPINIA PARLAMENTU NARODOWEGO W SPRAWIE POMOCNICZOŚCI
Parlament Europejski 2014-2019 Komisja Prawna 19.5.2016 UZASADNIONA OPINIA PARLAMENTU NARODOWEGO W SPRAWIE POMOCNICZOŚCI Przedmiot: Uzasadniona opinia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie wniosku
Bardziej szczegółowoDostosowanie niektórych aktów prawnych przewidujących stosowanie procedury regulacyjnej połączonej z kontrolą do art. 290 i 291
11.4.2019 A8-0020/ 001-584 POPRAWKI 001-584 Poprawki złożyła Komisja Prawna Sprawozdanie József Szájer A8-0020/2018 Dostosowanie niektórych aktów prawnych przewidujących stosowanie procedury regulacyjnej
Bardziej szczegółowoZAMKNIĘTY SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO. AKTY O CHARAKTERZE WEWNĘTRZNYM.
ZAMKNIĘTY SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO. AKTY O CHARAKTERZE WEWNĘTRZNYM. ZAJĘCIA NR 2 mgr Kinga Drewniowska DUALISTYCZNY CHARAKTER SYSTEMU ŹRÓDEŁ PRAWA ŹRÓDŁA PRAWA PRAWO POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCE
Bardziej szczegółowo1.Pojęcie i charakter prawa podatkowego UE
1.Pojęcie i charakter prawa podatkowego UE Prawo podatkowe UE próba definicji Prawo podatkowe UE jest przede wszystkim zbiorem przepisów będących instrumentem realizacji celów Traktatu o funkcjonowaniu
Bardziej szczegółowoSTUDIA PODYPLOMOWE "OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM
1 2 3 1 2 Wpływ prawa Unii Europejskiej na prawo polskie adw. dr Małgorzata Kożuch 21 listopada 2015 r. Bezpośrednie obowiązywanie prawa UE 1. Autonomia prawa UE odrębność instytucjonalna kompetencja prawotwórcza
Bardziej szczegółowoŹRÓDŁA I STANOWIENIE PRAWA UE
Wstęp do prawa europejskiego Prawo wieczorowe, 2. Rok, r.a. 2017/18 Dr Anna Czaplińska ŹRÓDŁA I STANOWIENIE PRAWA UE 1.1. Prawo pierwotne 1. System źródeł prawa UE Pochodzi od państw członkowskich, moc
Bardziej szczegółowoUMOWY MIĘDZYNARODOWE
2.12.2011 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 319/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) UMOWY MIĘDZYNARODOWE DECYZJA RADY z dnia 28 listopada 2011 r. dotycząca stanowiska, jakie Unia Europejska
Bardziej szczegółowoSkarga na bezczynność
Ewa Bobin Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, UWr Skarga na bezczynność ART. 265 I 266 TFUE Informacje ogólne Przepis art. 265 stanowi konieczne uzupełnienie
Bardziej szczegółowoEWOLUCJA USTROJU UNII EUROPEJSKIEJ
EWOLUCJA USTROJU UNII EUROPEJSKIEJ ] Geneza nadania Unii Europejskiej statusu jednolitej organizacji międzynarodowej Projekt Altiero Spinelliego z 14 lutego 1984 r. nadanie Unii Europejskiej osobowości
Bardziej szczegółowoSTUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM
Przekazanie kompetencji państw członkowskich na rzecz UE dr Monika Kawczyńska Podział kompetencji pomiędzy państwa członkowskie i UE oraz podstawowe zasady systemu ustrojowego i prawnego UE po Traktacie
Bardziej szczegółowoWniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 24.1.2013 COM(2013) 15 final 2013/0010 (COD) C7-0021/13 Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr2173/2005 w sprawie
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. Nowe ramy UE na rzecz umocnienia praworządności
KOMISJA EUROPEJSKA Strasburg, dnia 11.3.2014 r. COM(2014) 158 final ANNEXES 1 to 2 ZAŁĄCZNIK do KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Nowe ramy UE na rzecz umocnienia praworządności PL
Bardziej szczegółowoWykaz podstaw prawnych przewidujących stosowanie zwykłej procedury ustawodawczej w traktacie z Lizbony 1
Wykaz podstaw prawnych przewidujących stosowanie zwykłej procedury ustawodawczej w traktacie z Lizbony 1 Niniejszy załącznik zawiera wykaz podstaw prawnych, do których ma zastosowanie zwykła procedura
Bardziej szczegółowoZalecenie DECYZJA RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 3.5.2017 r. COM(2017) 218 final Zalecenie DECYZJA RADY upoważniająca Komisję do rozpoczęcia negocjacji dotyczących umowy ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i
Bardziej szczegółowoPL Zjednoczona w różnorodności PL
Pismo z dnia 16 października 2012 r. skierowane przez prezydia Kongresu Deputowanych i Senatu Hiszpanii do przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Martina Schulza Tłumaczenie Prezydia Kongresu Deputowanych
Bardziej szczegółowoPROCEDURA TRANSPOZYCJI AKTÓW PRAWNYCH UNII EUROPEJSKIEJ,
PROCEDURA TRANSPOZYCJI AKTÓW PRAWNYCH UNII EUROPEJSKIEJ, W TYM WYKONYWANIA ZOBOWIĄZAŃ LEGISLACYJNYCH WYNIKAJĄCYCH Z ORZECZEŃ TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ I POSTĘPOWAŃ KOMISJI EUROPEJSKIEJ
Bardziej szczegółowoTrybunał Konstytucyjny Warszawa. W n i o s e k
Warszawa, dnia września 2008 r. Trybunał Konstytucyjny Warszawa W n i o s e k Na podstawie art. 122 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wnoszę o zbadanie zgodności z Konstytucją ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoPROJEKT SPRAWOZDANIA
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Prawna 2013/2119(INI) 5.12.2013 PROJEKT SPRAWOZDANIA w sprawie 29. sprawozdania rocznego z kontroli stosowania prawa UE (za 2011 r.) (2013/2119 (INI)) Komisja Prawna
Bardziej szczegółowoReforma ustroju UE w latach Traktat nicejski
Reforma ustroju UE w latach 1996-2007. Traktat nicejski Katedra Studiów nad Procesami Integracyjnymi INPiSM UJ ul. Wenecja 2, 33-332 Kraków Aksjologia 1. Wzmocnienie procedury art. 7 ust. 1-6 TUE Etap
Bardziej szczegółowoWniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 10.4.2013 COM(2013) 193 final 2013/0104 (COD) Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY zmieniające rozporządzenie (WE) nr 450/2008 ustanawiające wspólnotowy
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak Art. 92 ust. 1 Konstytucji RP Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia
Bardziej szczegółowoRada Unii Europejskiej Bruksela, 20 grudnia 2017 r. (OR. en) Jeppe TRANHOLM-MIKKELSEN, Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 20 grudnia 2017 r. (OR. en) Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 2017/0349 (CNS) 15904/17 FISC 365 ECOFIN 1134 WNIOSEK Od: Data otrzymania: 19 grudnia 2017 r. Do:
Bardziej szczegółowoHarmonizacja podatkowa w Unii Europejskiej
Harmonizacja podatkowa w Unii Europejskiej Pojęcie harmonizacji podatkowej Zbliżanie ustawodawstw poszczególnych państw w celu regulacji regulacji dotyczących: - całego systemu podatkowego - poszczególnego
Bardziej szczegółowo11917/12 MSI/akr DG C1
RADA UNII EUROPEJSKIEJ Bruksela, 26 września 2012 r. (OR. en) Międzyinstytucjonalny nume r referencyjny: 2010/0197 (COD) 11917/12 WTO 244 FDI 20 CODEC 1777 OC 357 AKTY USTAWODAWCZE I INNE INSTRUMENTY Dotyczy:
Bardziej szczegółowoWpływ prawa UE na krajowe porządki prawne w dziedzinie zwalczania dyskryminacji
Wpływ prawa UE na krajowe porządki prawne w dziedzinie zwalczania dyskryminacji dr Przemysław Mikłaszewicz 1. Zakres zastosowania prawa Unii 1.1.Kiedy równość wyrażona w Karcie praw podstawowych UE ma
Bardziej szczegółowoINSTYTUCJE UNII EUROPEJSKIEJ. Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Uniwersytet Wrocławski
INSTYTUCJE UNII EUROPEJSKIEJ Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Uniwersytet Wrocławski INSTYTUCJE UNII EUROPEJSKIEJ art. 13 TUE KOMISJA EUROPEJSKA PARLAMENT EUROPEJSKI decyzje
Bardziej szczegółowoKontynuacja działań w zakresie mobilności edukacyjnej w ramach programu Erasmus+ w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej
8.3.2019 A8-0082/ 001-003 POPRAWKI 001-003 Poprawki złożyła Komisja Kultury i Edukacji Sprawozdanie Bogdan Andrzej Zdrojewski A8-0082/2019 Kontynuacja działań w zakresie mobilności edukacyjnej w ramach
Bardziej szczegółowoSystem prawny i instytucjonalny Unii Europejskiej
Krystyna Michałowska-Gorywoda System prawny i instytucjonalny Unii Europejskiej Z formalno - prawnego punktu widzenia należałoby mówić tutaj o systemie prawa i instytucji Wspólnot Europejskich. Pojęcia
Bardziej szczegółowo*** PROJEKT ZALECENIA
PARLAMENT EUROPEJSKI 2014-2019 Komisja Prawna 13.11.2014 2013/0177(NLE) *** PROJEKT ZALECENIA w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady upoważniającej Austrię i Maltę do przystąpienia do Konwencji haskiej
Bardziej szczegółowoObsługa prawniczych baz danych
Obsługa prawniczych baz danych Rok akademicki 2018/2019 Zajęcia nr 3 EUR-Lex, CURIA, IBT mgr Maria Dymitruk maria.dymitruk@uwr.edu.pl Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej
Bardziej szczegółowoA8-0251/ POPRAWKI Poprawki złożyła Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych
9..205 A8-025/ 00-00 POPRAWKI 00-00 Poprawki złożyła Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych Sprawozdanie Claude Moraes A8-025/205 Uchylenie niektórych aktów prawnych w ramach
Bardziej szczegółowoWspólny wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA EUROPEJSKA WYSOKI PRZEDSTAWICIEL UNII DO SPRAW ZAGRANICZNYCH I POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA Bruksela, dnia 4.8.2016 r. JOIN(2016) 38 final 2016/0243 (NLE) Wspólny wniosek DECYZJA RADY w sprawie zawarcia,
Bardziej szczegółowoDochodzenie roszczeń opartych na prawie UE przed sądami krajowymi autonomia proceduralna
prof. dr hab. Anna Wyrozumska Katedra Europejskiego Prawa Konstytucyjnego UŁ Jean Monnet Chair of European Constitutional Law Dochodzenie roszczeń opartych na prawie UE przed sądami krajowymi autonomia
Bardziej szczegółowoWniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 27.6.2013 COM(2013) 452 final 2013/0220 (COD) Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY dostosowujące do art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoSylwia Żyrek Katedra Prawa Europejskiego Instytut Prawa Międzynarodowego Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Warszawski
Zasady zapewniające skuteczność prawu europejskiemu. Zasada skutku bezpośredniego. Zasada pierwszeństwa. Zasada autonomii proceduralnej. Zasady efektywności i równoważności. Effet utile prawa europejskiego.
Bardziej szczegółowoUstrój Unii Europejskiej
Ustrój Unii Europejskiej dr Aleksandra Szczerba-Zawada Polskie Stowarzyszenie Badań Wspólnoty Europejskiej Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach
Bardziej szczegółowoPrawo konstytucyjne SNA I (III) Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego Semestr zimowy 2014/2015
Prawo konstytucyjne SNA I (III) Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego Semestr zimowy 2014/2015 Źródła prawa konstytucyjnego to źródła, które zawierają normy zaliczane do tej gałęzi prawa Koncepcja paostwa
Bardziej szczegółowoNSP (Z) III ćwiczenia nr ZASADY DZIAŁANIA UNII EUROPEJSKIEJ
NSP (Z) III ćwiczenia nr 2 24.03.2013 ZASADY DZIAŁANIA UNII EUROPEJSKIEJ ZASADY KONSTYTUCYJNE UE 1. Zasada solidarności (lojalności) 2. Zasada pomocniczości 3. Zasada wzmocnionej współpracy ZASADY, NA
Bardziej szczegółowoWniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 26.7.2012 r. COM(2012) 413 final 2012/0201 (COD)C7-0202/12 Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 1100/2007 ustanawiające
Bardziej szczegółowoEfektywność prawa wspólnotowego w Polsce na przykładzie VAT
Efektywność prawa wspólnotowego w Polsce na przykładzie VAT Adam Bartosiewicz Oficyna a Wolters Kluwer business Warszawa 2009 Wykaz skrótów 13 Akty prawne 13 Organy 14 Publikatory 14 Uwagi wprowadzające
Bardziej szczegółowoPodaj na czym polega definicja negatywna administracji - 3. Podaj kto jest autorem definicji podmiotowej administracji - 1
Pytania z prawa administracyjnego Podaj jaka jest geneza pojęcia administracja 2 Podaj na czym polega definicja negatywna administracji - 3 Podaj kto jest twórcą definicji negatywnej administracji - 1
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak Art. 92 ust. 1 Konstytucji RP Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia
Bardziej szczegółowoWniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 20.12.2017 COM(2017) 792 final 2017/0350 (COD) Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY zmieniająca dyrektywę (UE) 2016/97 w odniesieniu do daty rozpoczęcia stosowania
Bardziej szczegółowoRada Unii Europejskiej Bruksela, 11 czerwca 2018 r. (OR. en)
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 11 czerwca 2018 r. (OR. en) 9422/18 AKTY USTAWODAWCZE I INNE INSTRUMENTY Dotyczy: ENV 356 JUR 248 DEVGEN 79 RELEX 473 ONU 43 DECYZJA RADY wzywająca Komisję do przedłożenia
Bardziej szczegółowo***I PROJEKT SPRAWOZDANIA
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Prawna 13.12.2013 2013/0268(COD) ***I PROJEKT SPRAWOZDANIA w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie
Bardziej szczegółowoFunkcjonowanie Unii Europejskiej. UE jako organizacja międzynarodowa
Funkcjonowanie Unii Europejskiej. UE jako organizacja międzynarodowa System prawny prawo wspólnotowe Prawo Traktatowe ustawodawstwo pierwszego stopnia prawo pierwotne Traktaty z załącznikami, protokołami
Bardziej szczegółowoSpis treści Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty 1. Uwagi wstępne 2. Europeizacja prawa administracyjnego
Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty. 1 1. Uwagi wstępne... 10 I. Europeizacja............................................... 10 II.
Bardziej szczegółowo10579/1/15 REV 1 ADD 1 pas/kal 1 DPG
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 15 grudnia 2015 r. (OR. en) Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 2013/0015 (COD) 10579/1/15 REV 1 ADD 1 TRANS 230 CODEC 987 PARLNAT 148 UZASADNIENIE RADY Dotyczy:
Bardziej szczegółowo(Tekst mający znaczenie dla EOG)
L 85 I/11 ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2019/494 z dnia 25 marca 2019 r. w sprawie niektórych aspektów bezpieczeństwa lotniczego w odniesieniu do wystąpienia Zjednoczonego Królestwa
Bardziej szczegółowoEuropejska Inicjatywa Obywatelska. w obronie Małżeństwa i Rodziny. Tytuł przedkładanej inicjatywy obywatelskiej: Europejska Inicjatywa Obywatelska
Europejska Inicjatywa Obywatelska w obronie Małżeństwa i Rodziny I. Proponowany wniosek do Komisji Europejskiej Tytuł przedkładanej inicjatywy obywatelskiej: Europejska Inicjatywa Obywatelska w obronie
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Unii Europejskiej. (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA
16.4.2018 L 96/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2018/573 z dnia 15 grudnia 2017 r. w sprawie głównych elementów umów w sprawie przechowywania
Bardziej szczegółowoWniosek DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 13.5.2019 r. COM(2019) 223 final 2019/0108 (COD) Wniosek DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY upoważniająca Włochy do negocjowania i zawarcia ze Szwajcarią porozumienia
Bardziej szczegółowo