WPŁYW DŁUGOTRWAŁEGO NAWOśENIA GLEB OBORNIKIEM I OSADEM ŚCIEKOWYM NA WZROST ZAWARTOŚCI METALI CIĘśKICH W GLEBACH

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WPŁYW DŁUGOTRWAŁEGO NAWOśENIA GLEB OBORNIKIEM I OSADEM ŚCIEKOWYM NA WZROST ZAWARTOŚCI METALI CIĘśKICH W GLEBACH"

Transkrypt

1 ECOLOGICAL CHEMISTRY AND ENGINEERING S Vol. 15, No Agnieszka OCIEPA*, Kamil PRUSZEK*, Joanna LACH* 1 i Ewa OCIEPA* WPŁYW DŁUGOTRWAŁEGO NAWOśENIA GLEB OBORNIKIEM I OSADEM ŚCIEKOWYM NA WZROST ZAWARTOŚCI METALI CIĘśKICH W GLEBACH INFLUENCE OF LONG-TERM CULTIVATION OF SOILS BY MEANS OF MANURE AND SLUDGE ON THE INCREASE OF HEAVY METALS CONTENT IN SOILS Streszczenie: Nawozy i odpady stosowane do celów nawozowych dostarczają glebom próchnicę, a tym samym poprawiają właściwości fizykochemiczne i gospodarkę wodną gleb. Oprócz niewątpliwych korzyści wynikających ze stosowania takiego nawoŝenia istnieje niebezpieczeństwo wzbogacania gleb w metale cięŝkie zawarte w tych nawozach. W artykule scharakteryzowano nawozy naturalne i odpady, a szczególnie najczęściej stosowane do uŝyźniania gleb osady ściekowe pod kątem zawartości metali. Z uwagi na duŝe zróŝnicowanie zawartości metali w składzie poszczególnych nawozów wskazano źródła metali w tradycyjnych i niekonwencjonalnych nawozach organicznych oraz w osadach ściekowych. Ponadto przedstawiono wyniki badań gleb powiatu pajęczańskiego nawoŝonych przez wiele lat nawozami naturalnymi i osadem ściekowym. Analiza tych badań wskazuje na niewielki stopień zagroŝenia środowiska glebowego metalami wprowadzonymi z ww. nawozami. Gleby niezanieczyszczone metalami (0 0 wg klasyfikacji IUNG) po wieloletnim stosowaniu nawozów naturalnych, takich jak: obornik trzody chlewnej oraz osad ściekowy z komunalnej oczyszczalni, nie zmieniły przynaleŝności do zerowej klasy gleb, stęŝenia badanych metali w glebach nie osiągnęły połowy dopuszczalnych stęŝeń dla klasy o zerowym stopniu zanieczyszczenia. Pomimo korzystnych z punktu widzenia ochrony gleb wyników badań nie naleŝy lekcewaŝyć problemu zawartości metali szczególnie w stosowanych odpadach. Dla kompleksowej oceny wpływu stosowanych nawozów pod kątem wzbogacania środowiska w metale cięŝkie naleŝy uwzględnić zawartość metali cięŝkich w uprawianych na tych glebach roślinach i wynoszonych z plonem. Ponadto naleŝy zwrócić uwagę na fakt migracji metali z gleb do wód powierzchniowych i podziemnych. Jedynie ścisłe respektowanie istniejących przepisów dotyczących nawoŝenia oraz prowadzenie monitoringu gleb roślin i osadów warunkuje ich bezpieczne stosowanie. Słowa kluczowe: nawozy naturalne, osady ściekowe, metale cięŝkie Do celów nawozowych wykorzystuje się szeroki asortyment tradycyjnych nawozów organicznych pochodzenia zwierzęcego i roślinnego, jak np. obornik, gnojowica, pomiot ptasi, nawozy zielone, słoma czy torf, oraz liczne odpady organiczne, m.in. z przemysłu * Instytut InŜynierii Środowiska, Politechnika Częstochowska, ul. Brzeźnicka 60a, Częstochowa, tel wew Autor do korespondencji: jlach@is.pcz.czest.pl

2 104 Agnieszka Ociepa, Kamil Pruszek, Joanna Lach i Ewa Ociepa rolno-spoŝywczego, ścieki i osady ściekowe, odpady roślinne. Wzbogacają one gleby w substancję organiczną, wpływają kompleksowo na Ŝyzność i urodzajność gleb. NaleŜy jednak podkreślić, Ŝe tradycyjne nawozy organiczne, a szczególnie odpady organiczne mogą zawierać w swym składzie pewne ilości toksycznych metali cięŝkich, takich jak: kadm, ołów, rtęć, cynk, nikiel itp. Długotrwałe i nieumiejętne stosowanie tych nawozów moŝe stanowić zagroŝenie dla środowiska, którego efektem jest skaŝenie gleb, pogarszanie jakości plonów, zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych. Źródła i zawartość metali cięŝkich w tradycyjnych nawozach organicznych i osadach ściekowych Metale cięŝkie obecne w składzie naturalnych nawozów pochodzą głównie z podawanej zwierzętom paszy, wody, a takŝe stosowanych leków weterynaryjnych. Ponadto mogą być obecne w składzie preparatów higienicznych wykorzystywanych do czyszczenia obór czy w materiałach uŝywanych jako ściółki. Z uwagi na róŝne warunki chowu zwierząt zawartość metali w tym samym nawozie, np. oborniku, moŝe znacznie się róŝnić w zaleŝności od gospodarstwa. W tabeli 1 przedstawiono średnie wartości metali cięŝkich w najczęściej stosowanych nawozach organicznych. Średnia zawartość metali cięŝkich w wybranych nawozach organicznych [1, 2] Tabela 1 Nawóz Zawartość [mg/kg s.m.] Hg Cd Cr Ni Pb Zn Obornik 0,12 1,8 45,3 1,9 12,8 156 Gnojowica bydlęca 0,03 0,019 1,65 0,70 4,11 12,0 Gnojowica trzody chlewnej 0,07 0,24 1,86 1,20 3,65 14,6 Pomiot ptasi 0,08 0,06 15,4 10,05 7,52 108,3 Znacznie większe i na ogół bardzo zróŝnicowane są zawartości metali cięŝkich w osadach ściekowych w porównaniu z wyŝej przedstawionymi naturalnymi nawozami. Do celów nawozowych nadają się osady obciąŝone zanieczyszczeniami pochodzenia naturalnego, czyli bytowo-gospodarcze oraz z przemysłu rolnego i spoŝywczego. Analizując wyniki licznych badań, stwierdza się, Ŝe w osadach ściekowych ilość metali cięŝkich moŝe wahać się w bardzo szerokim zakresie [3, 4] np.: cynku - od kilkudziesięciu do kilku tysięcy mg/kg s.m. ołowiu - od kilku do kilkuset mg/kg s.m. chromu - od kilku do kilku tysięcy mg/kg s.m. W związku z powyŝszym wykorzystanie osadów ściekowych do celów nawozowych jest moŝliwe tylko pod warunkiem przestrzegania rygorystycznych przepisów dotyczących zawartości metali w osadzie oraz glebie, do której będą wprowadzane [5, 6].

3 Wpływ długotrwałego nawoŝenia gleb obornikiem i osadem ściekowym na wzrost zawartości 105 Cel i zakres badań Celem badań było określenie wpływu długoletniego nawoŝenia gleb obornikiem i osadem ściekowym na ich wzbogacenie w metale cięŝkie. Badania były prowadzone w listopadzie i grudniu 2006 r. Zakres badań obejmował oznaczenie - całkowitej zawartości Cd, Pb, Zn i Ni w oborniku krowim i osadzie ściekowym - całkowitej zawartości Cd, Pb, Zn i Ni w glebach wzorcowych - całkowitej zawartości Cd, Pb, Zn i Ni w glebach nawoŝonych przez kilkanaście lat obornikiem krowim i osadem ściekowym. Materiał i metodyka badań Próbki obornika pochodziły z fermy krów w Ostrołęce. Próbki gleb nawoŝonych wyłącznie obornikiem z tej fermy (przez ostatnie 17 lat) pobrano z gruntów połoŝonych nieopodal gospodarstwa. Próbki gleby stanowiącej wzorzec naturalnej zawartości metali pozyskano z nieuŝytku bezpośrednio sąsiadującego z polem nawoŝonym. Próbki osadu ściekowego pochodziły z miejskiej oczyszczalni w Pajęcznie. Próbki gleby nawoŝonej tym osadem (przez ostatnie 10 lat) uzyskano z gospodarstwa w miejscowości Szczyty. Próbki gleby wzorcowej pobrano z nieuŝytku bezpośrednio sąsiadującego z gruntem nawoŝonym osadem ściekowym. Wszystkie próbki gleb pobierano z głębokości Nawozy i 0 20 gleby cm. pobierano do badań w sposób umoŝliwiający sporządzenie próbek jak najbardziej reprezentatywnych [7]. Próbki średnie dla kaŝdego materiału sporządzono przez zmieszanie 10 próbek pierwotnych kaŝdego materiału. Po wymieszaniu i przesianiu próbek dokonano pomiaru ph oraz określono całkowitą zawartość metali cięŝkich. Wyniki badań i ich omówienie W tabeli 2 przedstawiono wyniki pomiaru ph analizowanych materiałów, a w tabeli 3 podano całkowitą zawartość kadmu, ołowiu, cynku i niklu w badanych nawozach i glebach. Wartości ph badanych gleb i nawozów Tabela 2 Materiał O ph H 2 Obornik 5,6 Gleba nawoŝona obornikiem 6,3 Gleba wzorcowa dla gleby nawoŝonej obornikiem 6,4 Osad ściekowy 7,6 Gleba nawoŝona osadem 6,7 Gleba wzorcowa dla gleby nawoŝonej osadem 6,6

4 106 Agnieszka Ociepa, Kamil Pruszek, Joanna Lach i Ewa Ociepa Całkowita zawartość wybranych metali cięŝkich Tabela 3 Materiał StęŜenie metali [mg/kg s.m.] Cd Pb Zn Ni Obornik 0,42 2,5 70 1,9 Gleba nawoŝona obornikiem 0,30 7,8 36 3,6 Gleba wzorcowa dla gleby nawoŝonej obornikiem 0,23 12,0 27 5,2 Osad ściekowy 1, Gleba nawoŝona osadem 0, ,2 Gleba wzorcowa dla gleby nawoŝonej osadem 0, ,0 Analizując wyniki przedstawione w tabeli 3, naleŝy stwierdzić, Ŝe w glebach wzorcowych zawartości badanych metali cięŝkich były znacznie mniejsze od wartości maksymalnych o zerowym stopniu zanieczyszczenia wg skali opracowanej przez Instytut Uprawy NawoŜenia i Gleboznawstwa w Puławach [8, 9]. Gleby te moŝna uznać za nieskaŝone o naturalnych zawartościach metali. 100,00 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 Kadm Cd Ołów Pb Cynk Zn Nikiel Ni Zawartości metali cięŝkich w glebie nawoŝonej obornikiem krowim [mg/kg s.m.] Dopuszczalne zawartości metali cięŝkich w glebach o 0º skaŝenia (dla gleb grupy C) [mg/kg s.m.] Rys. 1. Zawartości poszczególnych metali cięŝkich w glebie nawoŝonej obornikiem krowim oraz zawartości maksymalne tych metali dla gleby o 0º zanieczyszczenia Zawartość metali cięŝkich w badanym oborniku krowim była stosunkowo mała w porównaniu z zawartościami średnimi przedstawionymi w literaturze. Zawartość kadmu i ołowiu w badanym osadzie ściekowym moŝna uznać za niską w kontekście ilości średnich przedstawionych w literaturze, natomiast zawartość cynku i niklu była na poziomie zawartości średnich.

5 Wpływ długotrwałego nawoŝenia gleb obornikiem i osadem ściekowym na wzrost zawartości 107 Porównując stęŝenia metali cięŝkich w glebie wzorcowej i w glebie nawoŝonej obornikiem, stwierdza się pewne wzbogacenie w Cd, Zn gleby nawoŝonej, co wynika z zawartości tych metali w oborniku. Wzrost ten jest stosunkowo niewielki i mimo kilkunastoletniego nawoŝenia gleba nadal naleŝy do klasy 0 0. Zawartość Pb i Ni w glebie nawoŝonej obornikiem była nieco mniejsza w porównaniu z glebą wzorcową, co wynika z mniejszych zawartości Pb i Ni w oborniku niŝ w glebie wzorcowej. MoŜna więc uznać, Ŝe nastąpiło pewne rozcieńczenie tych metali w wyniku długotrwałego nawoŝenia. NawoŜenie gleb osadem ściekowym spowodowało wzrost zawartości wszystkich badanych metali w glebie (tab. 3). Mimo iŝ wzrost Cd i Zn był około dwukrotny, jednak nie spowodował on zmiany przynaleŝności gleby do 0 0 zanieczyszczenia. 100,00 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 Kadm Cd Ołów Pb Cynk Zn Nikiel Ni Zawartości metali cięŝkich w glebie nawoŝonej osadem ściekowym [mg/kg s.m.] Dopuszczalne zawartości metali cięŝkich w glebach o 0º skaŝenia (dla gleb grupy C) [mg/kg s.m.] Rys. 2. Zawartości poszczególnych metali cięŝkich w glebach nawoŝonych osadem ściekowym oraz zawartości maksymalne tych metali dla gleb o 0º zanieczyszczenia Na rysunkach 1 i 2 przedstawiono zawartości metali cięŝkich w badanych glebach nawoŝonych obornikiem i osadem ściekowym w kontekście dopuszczalnych ich zawartości w glebach o zerowym stopniu zanieczyszczenia. Wnioski 1. Na podstawie analizy danych literaturowych oraz przeprowadzonych badań stwierdza się bardzo zróŝnicowane zawartości metali cięŝkich w naturalnych nawozach organicznych, a szczególnie w osadach ściekowych.

6 108 Agnieszka Ociepa, Kamil Pruszek, Joanna Lach i Ewa Ociepa 2. Wykorzystanie osadów ściekowych jest uzasadnione i moŝliwe pod warunkiem przestrzegania rygorystycznych przepisów określających dopuszczalne zawartości metali w osadach oraz glebach, do których będą wprowadzane. 3. Wyniki przeprowadzonych badań gleb nawoŝonych obornikiem i osadem ściekowym wskazują na wzrost zawartości metali cięŝkich szczególnie w glebie nawoŝonej osadem. ObciąŜenie gleb metalami moŝna uznać jednak za stosunkowo nieduŝe, poniewaŝ nie spowodowało ono zmiany przynaleŝności gleb do grupy o zerowym stopniu zanieczyszczenia. 4. Pomimo korzystnych z punktu ochrony środowiska wyników badań nie naleŝy lekcewaŝyć zawartości metali cięŝkich szczególnie w stosowanych do celów nawozowych osadach. Dla kompleksowej oceny wpływu stosowanych nawozów pod kątem wzbogacania środowiska w metale naleŝałoby uwzględnić zawartość metali wynoszonej z plonem roślin oraz ilości migrujące do głębszych warstw gleby i wód podziemnych. Podziękowanie Praca została wykonana w ramach BW /2007. Literatura [1] Górecka H. i Górecki H.: Metale w nawozach organicznych i odpadach stosowanych do celów nawozowych. Przem. Chem., 2000, 79(2), [2] Ociepa E. i Lach J.: Metale cięŝkie w nawozach organicznych i odpadach stosowanych w rolnictwie. Mat. Konf. Mikrozanieczyszczenia w środowisku człowieka, Wyd. Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2005, [3] Siuta J.: Przyrodnicze uŝytkowanie odpadów. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa [4] Podedworna J. i Heidrich Z.: Charakterystyka osadów z wybranych oczyszczalni ścieków pod kątem ich wykorzystania na cele nieprzemysłowe. Mat. Konf. Osady ściekowe problem aktualny. Wyd. Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2001, [5] Rozporządzenie MOŚZNiL z dn. 1 sierpnia 2002 r. DzU Nr 134, poz [6] Wierzbicki T.L.: Wykorzystanie komunalnych osadów ściekowych do celów rolniczych. Mat. Konf. nt. Nowe spojrzenie na osady ściekowe - odnawialne źródło energii. Wyd. Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2003, [7] Namiernik J., Łukasiak J. i Jamrógiewicz Z.: Pobieranie próbek środowiskowych do analizy. WN PWN, Warszawa [8] Kabata-Pendias A., Piotrowska M., Motowiecka-Terelak T., Maliszewska-Kordybach B., Filipiak K., Krakowiak A. i Pietruch C.: Podstwy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb, metale cięŝkie, siarka i WWA. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa [9] Terelak H., Motowiecka-Terelak T., Maliszewska-Kordobach B. i Pietruch C.: Monitoring chemizmu gleb ornych Polski - Program badań i wyniki Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 2002.

7 Wpływ długotrwałego nawoŝenia gleb obornikiem i osadem ściekowym na wzrost zawartości 109 INFLUENCE OF LONG-TERM CULTIVATION OF SOILS BY MEANS OF MANURE AND SLUDGE ON THE INCREASE OF HEAVY METALS CONTENT IN SOILS Summary: The fertilizers and waste materials which are used as fertilizers deliver humus to soils and thus they improve physical-chemical properties and water management of soils. Apart from some obvious benefits arising from the usage of such fertilization, there exists a danger of enriching soils with heavy metals which are included in the fertilizers. In the article there were characterized the natural fertilizers and wastes, and especially there were described sewage residues, which are the most often used for the fertilizing of soils, as regards the content of heavy metals. The great variety of metals amount in the composition of the particular fertilizers caused that there were indicated the sources of metals in traditional and unconventional organic fertilizers and in the sewage residues. What is more, there were presented the results of soils research in county of Pajęczno which had been fertilized by means of natural fertilizers and sewage residues for many years. The analysis of this research indicates a slight degree of hazard for soil environment by metals which had been introduced together with the aforementioned fertilizers. The soils which have not been polluted by metals (0 0 according to IUNG, Pulawy, PL classification), after a many-year usage of natural fertilizers such as: swine manure, hen manure, and sewage residue from a municipal sewage-treatment plant did not change the suitability to the 0 0 classification of soils. The concentrations of the examined metals in soils did not reach half of the permissible concentrations for the classification of 0 0 of pollution. Despite the results of research are beneficial from the soil protection point of view, there should not be disregarded the problem of metals content especially in the used wastes. There should be stressed that for the complex evaluation of influence of the used fertilizers, as regards enriching the environment into heavy metals, there should be taken into consideration the heavy metals content in the cultivated, on these soils, plants and the ones taken with the crops. What is more, there should be taken into consideration the metals migration from soils into surface and underground waters. The only way to use the fertilizers safely is to respect the existing rules concerning fertilization accurately and to carry out the monitoring of soils, plants, and residues. Keywords: natural fertilizers, sewage residues, heavy metals

OCENA STOSOWANYCH NAWOZÓW ORGANICZNYCH I OSADÓW ŚCIEKOWYCH POD KĄTEM ZANIECZYSZCZANIA GLEB METALAMI CIĘŻKIMI

OCENA STOSOWANYCH NAWOZÓW ORGANICZNYCH I OSADÓW ŚCIEKOWYCH POD KĄTEM ZANIECZYSZCZANIA GLEB METALAMI CIĘŻKIMI Proceedings of ECOpole Vol. 1, No. 1/2 2007 Agnieszka OCIEPA 1, Kamil PRUSZEK 1, Joanna LACH 1 i Ewa OCIEPA 1 OCENA STOSOWANYCH NAWOZÓW ORGANICZNYCH I OSADÓW ŚCIEKOWYCH POD KĄTEM ZANIECZYSZCZANIA GLEB

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r. Dz.U.10.137.924 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. 2), 3) w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r.) Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych2), 3)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych2), 3) Dziennik Ustaw Nr 137 11129 Poz. 924 924 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych2), 3) Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27 kwietnia

Bardziej szczegółowo

"Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania"

Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania "Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania" Agnieszka RAJMUND 1), Marta BOŻYM 2) 1) Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Dolnośląski

Bardziej szczegółowo

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 899 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 12 próbkach gleby,

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 899 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 12 próbkach gleby, Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzyżanowice z powierzchni 1577ha. odebrano z terenu

Bardziej szczegółowo

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 700 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 10 próbkach gleby,

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 700 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 10 próbkach gleby, Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzanowice z powierzchni 1670,94 ha. Odebrano z terenu

Bardziej szczegółowo

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby,

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby, Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Pietrowice Wielkie z powierzchni 2018 ha. Odebrano z

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOT ZLECENIA. Odebrano z terenu powiatu Raciborskiego próbki gleby i wykonano w Gminie Kornowac:

PRZEDMIOT ZLECENIA. Odebrano z terenu powiatu Raciborskiego próbki gleby i wykonano w Gminie Kornowac: PRZEDMIOT ZLECENIA Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Kornowac o powierzchni 598,25ha.

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOT ZLECENIA :

PRZEDMIOT ZLECENIA : PRZEDMIOT ZLECENIA : Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Racibórz o powierzchni

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 25 lutego 2015 r. Poz. 257 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 lutego 2015 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych

Warszawa, dnia 25 lutego 2015 r. Poz. 257 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 lutego 2015 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 25 lutego 2015 r. Poz. 257 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 lutego 2015 r. 2), 3) w sprawie komunalnych osadów ściekowych Na podstawie

Bardziej szczegółowo

KORZYŚCI I OGRANICZENIA WYNIKAJĄCE Z ZAGOSPODAROWANIA GLEB ZANIECZYSZCZONYCH METALAMI CIĘśKIMI POD UPRAWY ROŚLIN PRZEMYSŁOWO-ENERGETYCZNYCH

KORZYŚCI I OGRANICZENIA WYNIKAJĄCE Z ZAGOSPODAROWANIA GLEB ZANIECZYSZCZONYCH METALAMI CIĘśKIMI POD UPRAWY ROŚLIN PRZEMYSŁOWO-ENERGETYCZNYCH Proceedings of ECOpole Vol. 2, No. 1 2008 Agnieszka OCIEPA 1, Joanna LACH 1 i Łukasz GAŁCZYŃSKI 1 KORZYŚCI I OGRANICZENIA WYNIKAJĄCE Z ZAGOSPODAROWANIA GLEB ZANIECZYSZCZONYCH METALAMI CIĘśKIMI POD UPRAWY

Bardziej szczegółowo

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA. gleba lekka szt./ % 455/2200 0/0 119/26 53/12 280/61 3/1

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA. gleba lekka szt./ % 455/2200 0/0 119/26 53/12 280/61 3/1 OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na obszarze

Bardziej szczegółowo

Badanie właściwości odpadów przemysłowych jako wstępny etap w ocenie ich oddziaływania na środowisko

Badanie właściwości odpadów przemysłowych jako wstępny etap w ocenie ich oddziaływania na środowisko Ogólnopolski konkurs dla studentów i młodych pracowników nauki na prace naukowo-badawcze dotyczące rewitalizacji terenów zdegradowanych Badanie właściwości odpadów przemysłowych jako wstępny etap w ocenie

Bardziej szczegółowo

Dz.U. 199 Nr 72 poz. 813

Dz.U. 199 Nr 72 poz. 813 Kancelaria Sejmu s. 1/1 Dz.U. 199 Nr 72 poz. 813 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA z dnia 11 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków, jakie muszą być spełnione przy

Bardziej szczegółowo

Wprowadzanie do obrotu nowych produktów powstałych z odpadów. Doświadczenia, wdrożenia dla gospodarki

Wprowadzanie do obrotu nowych produktów powstałych z odpadów. Doświadczenia, wdrożenia dla gospodarki Wprowadzanie do obrotu nowych produktów powstałych z odpadów. Doświadczenia, wdrożenia dla gospodarki Jacek Antonkiewicz 1, Marcin Pietrzykowski 2, Tomasz Czech 3 1Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE BAYESOWSKIEGO MODELU DO OCENY ZMIAN WZROSTU FASOLI (PHASOLEUM VULGARIS)

WYKORZYSTANIE BAYESOWSKIEGO MODELU DO OCENY ZMIAN WZROSTU FASOLI (PHASOLEUM VULGARIS) InŜynieria Rolnicza 14/2005 Zakład Techniki Rolniczej i Leśnej Politechnika Opolska WYKORZYSTANIE BAYESOWSKIEGO MODELU DO OCENY ZMIAN WZROSTU FASOLI (PHASOLEUM VULGARIS) Streszczenie W niniejszej pracy

Bardziej szczegółowo

Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA

Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA Zestawienie standardów jakości środowiska oraz standardów emisyjnych Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA STANDARDY JAKOŚCI ŚRODOWISKA (IMISYJNE) [wymagania, które muszą być spełnione w określonym czasie przez

Bardziej szczegółowo

Prawdziwy rozwój człowieka, zwierzęcia i roślin zależy od gleby Hipokrates

Prawdziwy rozwój człowieka, zwierzęcia i roślin zależy od gleby Hipokrates Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Rzeszowie Prawdziwy rozwój człowieka, zwierzęcia i roślin zależy od gleby Hipokrates Organizacja Stacji Obecnie funkcjonuje Krajowa Stacja w Warszawie podległa Ministrowi

Bardziej szczegółowo

II 0,9%; III 20,8% Tabela V.1. Struktura użytków rolnych w województwie zachodniopomorskim (wg stanu na r.)

II 0,9%; III 20,8% Tabela V.1. Struktura użytków rolnych w województwie zachodniopomorskim (wg stanu na r.) V. JAKOŚĆ GLEB Soil quality Ochrona zasobów i jakości gleb, a w szczególności gleb użytkowanych rolniczo, stanowi istotny element działań w zakresie polityki środowiskowej oraz rolnej. Rodzaj gleb, ich

Bardziej szczegółowo

SKŁADOWANIE OSADÓW ŚCIEKOWYCH NA AKTYWNYCH CHEMICZNIE DOLOMITOWYCH ODPADACH POFLOTACYJNYCH

SKŁADOWANIE OSADÓW ŚCIEKOWYCH NA AKTYWNYCH CHEMICZNIE DOLOMITOWYCH ODPADACH POFLOTACYJNYCH Proceedings of ECOpole Vol. 1, No. 1/2 2007 Jolanta SOBIK-SZOŁTYSEK 1 i Beata JABŁOŃSKA 1 SKŁADOWANIE OSADÓW ŚCIEKOWYCH NA AKTYWNYCH CHEMICZNIE DOLOMITOWYCH ODPADACH POFLOTACYJNYCH SEWAGE SLUDGE DISPOSAL

Bardziej szczegółowo

STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA

STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych badań

Bardziej szczegółowo

Aleksandra Bielicka*, Ewa Ryłko*, Irena Bojanowska* ZAWARTOŚĆ PIERWIASTKÓW METALICZNYCH W GLEBACH I WARZYWACH Z OGRODÓW DZIAŁKOWYCH GDAŃSKA I OKOLIC

Aleksandra Bielicka*, Ewa Ryłko*, Irena Bojanowska* ZAWARTOŚĆ PIERWIASTKÓW METALICZNYCH W GLEBACH I WARZYWACH Z OGRODÓW DZIAŁKOWYCH GDAŃSKA I OKOLIC Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 4, 29 r. Aleksandra Bielicka*, Ewa Ryłko*, Irena Bojanowska* ZAWARTOŚĆ PIERWIASTKÓW METALICZNYCH W GLEBACH I WARZYWACH Z OGÓW DZIAŁKOWYCH GDAŃSKA I OKOLIC CONTENTS

Bardziej szczegółowo

Dyrektywa o osadach ściekowych

Dyrektywa o osadach ściekowych Dyrektywa o osadach ściekowych 03.10.2006..:: Dopłaty i Fundusze - Portal Informacyjny ::. Dyrektywa 86/278/EWG w sprawie ochrony środowiska, w szczególności gleby, w przypadku wykorzystania osadów ściekowych

Bardziej szczegółowo

GOSPODARKA ODPADAMI W OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW TYPU SBR

GOSPODARKA ODPADAMI W OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW TYPU SBR Inżynieria Rolnicza 2(100)/2008 GOSPODARKA ODPADAMI W OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW TYPU SBR Zbigniew Wasąg Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Warszawie Streszczenie. Badania wykonano w mechaniczno-biologicznej

Bardziej szczegółowo

ZOFIA SADECKA, SYLWIA MYSZOGRAJ, MONIKA SUCHOWSKA-KISIELEWICZ* ASPEKTY PRAWNE PRZYRODNICZEGO WYKORZYSTANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH

ZOFIA SADECKA, SYLWIA MYSZOGRAJ, MONIKA SUCHOWSKA-KISIELEWICZ* ASPEKTY PRAWNE PRZYRODNICZEGO WYKORZYSTANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI ZESZYTY NAUKOWE NR 144 Nr 24 INŻYNIERIA ŚRODOWISKA 2011 ZOFIA SADECKA, SYLWIA MYSZOGRAJ, MONIKA SUCHOWSKA-KISIELEWICZ* ASPEKTY PRAWNE PRZYRODNICZEGO WYKORZYSTANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH

Bardziej szczegółowo

w gruntach w zasięgu oddziaływania elektrociepłowni owni Czechnica w Siechnicach.

w gruntach w zasięgu oddziaływania elektrociepłowni owni Czechnica w Siechnicach. Rtęć w gruntach w zasięgu oddziaływania elektrociepłowni owni Czechnica w Siechnicach. Ludmiła Polechońska Małgorzata Polechońska CEL BADAŃ rozpoznanie zawartości rtęci w przypowierzchniowej warstwie gleby

Bardziej szczegółowo

5. REEMISJA ZWIĄZKÓW RTĘCI W CZASIE UNIESZKODLIWIANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH

5. REEMISJA ZWIĄZKÓW RTĘCI W CZASIE UNIESZKODLIWIANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH 1. Prognozowanie procesów migracji zanieczyszczeń zawartych w odciekach wyeksploatowanych składowisk odpadów komunalnych : Kompleksowe zarządzanie gospodarką odpadami Kazimierz Szymański, Robert Sidełko,

Bardziej szczegółowo

NAWÓZ ORGANICZNY POCHODZENIA KOMUNALNEGO

NAWÓZ ORGANICZNY POCHODZENIA KOMUNALNEGO NAWÓZ ORGANICZNY POCHODZENIA KOMUNALNEGO Skład chemiczny i cechy fizykochemiczne nawozu: Azot całkowity (N) - 4,5 %; Fosfor (P) w przeliczeniu na P 2O 5-4,7 %; Potas (K) w przeliczeniu na K 2O - 0,6 %;

Bardziej szczegółowo

InŜynieria Rolnicza 14/2005. Streszczenie

InŜynieria Rolnicza 14/2005. Streszczenie Michał Cupiał Katedra InŜynierii Rolniczej i Informatyki Akademia Rolnicza w Krakowie PROGRAM WSPOMAGAJĄCY NAWOśENIE MINERALNE NAWOZY 2 Streszczenie Przedstawiono program Nawozy 2 wspomagający nawoŝenie

Bardziej szczegółowo

Opis przedmiotu zamówienia.

Opis przedmiotu zamówienia. Opis przedmiotu zamówienia. Zadanie A Przedmiot zamówienia obejmuje unieszkodliwienie (lub odzysk) ustabilizowanych komunalnych osadów ściekowych, w zakresie: - załadunku w miejscu ich magazynowania na

Bardziej szczegółowo

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KRZYŻANOWICE

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KRZYŻANOWICE STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE KRZYŻANOWICE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 20 stycznia 2016 r. Nazwa i adres organizacji

Bardziej szczegółowo

Opinia. dotycząca możliwości wykorzystania komunalnych osadów ściekowych pochodzących z Oczyszczalni Ścieków w Małuszowie

Opinia. dotycząca możliwości wykorzystania komunalnych osadów ściekowych pochodzących z Oczyszczalni Ścieków w Małuszowie Gdynia, dnia 08 sierpnia 2015 roku Opinia dotycząca możliwości wykorzystania komunalnych osadów ściekowych pochodzących z Oczyszczalni Ścieków w Małuszowie ZLECAJĄCY: Gmina Jawor ul. Rynek 1 59-400 Jawor

Bardziej szczegółowo

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby: Zestawienie zasobności gleby na obszarze

Bardziej szczegółowo

STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ

STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE PIETROWICE WIELKIE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych

Bardziej szczegółowo

Wykorzystaniem biowęgla jako podłoża w produkcji szklarniowej ogórka i pomidora

Wykorzystaniem biowęgla jako podłoża w produkcji szklarniowej ogórka i pomidora Agnieszka Medyńska-Juraszek, Irmina Ćwieląg-Piasecka, Magdalena Dębicka 1, Piotr Chohura, Cecylia Uklańska Pusz 2 1 Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu ul.

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA OSADÓW ŚCIEKOWYCH I ROLNICZE WYKORZYSTANIE

CHARAKTERYSTYKA OSADÓW ŚCIEKOWYCH I ROLNICZE WYKORZYSTANIE InŜynieria Rolnicza 4/2006 Katarzyna Szwedziak Zakład Techniki Rolniczej i Leśnej Politechnika Opolska CHARAKTERYSTYKA OSADÓW ŚCIEKOWYCH I ROLNICZE WYKORZYSTANIE Wstęp Streszczenie Osady ściekowe pochodzące

Bardziej szczegółowo

Opinia dotycząca przydatności nawozowej osadów ściekowych z przetwórstwa rybnego przetworzonych na urządzeniach firmy ECO FUTURE POLAND Sp z o.o.

Opinia dotycząca przydatności nawozowej osadów ściekowych z przetwórstwa rybnego przetworzonych na urządzeniach firmy ECO FUTURE POLAND Sp z o.o. Opinia dotycząca przydatności nawozowej osadów ściekowych z przetwórstwa rybnego przetworzonych na urządzeniach firmy ECO FUTURE POLAND Sp z o.o. ZLECAJĄCY: ECO FUTURE POLAND SP. Z O.O. Ul. Puławska 270/30

Bardziej szczegółowo

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5 Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 5. Zasady stosowania

Bardziej szczegółowo

Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński, Rafał Cichuta

Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński, Rafał Cichuta Acta Agrophysica, 2009, 13(2), 385-392 ZAWARTOŚĆ METALI CIĘśKICH W WIERZBIE (SALIX VIMINALIS) PRZY ZRÓśNICOWANYM NAWOśENIU AZOTOWYM Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński, Rafał Cichuta Katedra Gleboznawstwa

Bardziej szczegółowo

ZAWARTOŚĆ MAKROSKŁADNIKÓW W NAWOZACH NATURALNYCH W POLSCE W LATACH

ZAWARTOŚĆ MAKROSKŁADNIKÓW W NAWOZACH NATURALNYCH W POLSCE W LATACH ZESZYTY ROBLEMOWE OSTĘÓW AU ROLICZYCH 2009 z. 537: 243-247 ZAWARTOŚĆ MAROSŁADIÓW W AWOZACH ATURALYCH W OLSCE W LATACH 2003-2005 Zbigniew Mazur 1, Olga Mokra 2 1 atedra Chemii Środowiska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski,

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1539

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1539 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1539 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 1 Data wydania: 10 października 2014 r. Nazwa i adres ARQUES

Bardziej szczegółowo

Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych

Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych mgr Ewelina Ślęzak Opiekun pomocniczy: dr Joanna Poluszyńska Opiekun: prof. dr hab. inż. Piotr Wieczorek

Bardziej szczegółowo

Exposure assessment of mercury emissions

Exposure assessment of mercury emissions Monitoring and Analityka Zanieczyszczen Srodowiska Substance Flow of Mercury in Europe Prof. dr hab. inz. Jozef PACYNA M.Sc. Kyrre SUNDSETH Perform a litterature review on natural and anthropogenic emission

Bardziej szczegółowo

Ars Vitae. PRACOWNIA PROJEKTOWA Anna Dorota Władyczka Plac Solny 6/7a m. 13, Wrocław, tel. (0-71) tel./fax: (0-71)

Ars Vitae. PRACOWNIA PROJEKTOWA Anna Dorota Władyczka Plac Solny 6/7a m. 13, Wrocław, tel. (0-71) tel./fax: (0-71) PRACOWNIA PROJEKTOWA Anna Dorota Władyczka Plac Solny 6/7a m. 13, 50-061 Wrocław, tel. (0-71) 3435300 tel./fax: (0-71) 3429804 Opracowanie nr AV-715 BADANIA JAKOŚCI GLEB NA TERENIE POWIATU OŁAWSKIEGO W

Bardziej szczegółowo

Dominika Jezierska. Łódź, dn r.

Dominika Jezierska. Łódź, dn r. Badania i ocena jakości środowiska morskiego Bałtyku rozporządzenie MŚ z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać morskie wody wewnętrzne i wody przybrzeżne będące środowiskiem

Bardziej szczegółowo

OCENA MOŻLIWOŚCI ROLNICZEGO WYKORZYSTANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH POCHODZĄCYCH Z OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W OLECKU

OCENA MOŻLIWOŚCI ROLNICZEGO WYKORZYSTANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH POCHODZĄCYCH Z OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W OLECKU Inżynieria Ekologiczna Ecological Engineering Vol. 42, 2015, 42 46 DOI: 10.12912/23920629/1976 OCENA MOŻLIWOŚCI ROLNICZEGO WYKORZYSTANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH POCHODZĄCYCH Z OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W OLECKU Magdalena

Bardziej szczegółowo

ANNALES. Izabella Jackowska, Anna Olesiejuk. Ocena przydatności osadów ściekowych z Oczyszczalni Ścieków w Lubartowie do rolniczego wykorzystania

ANNALES. Izabella Jackowska, Anna Olesiejuk. Ocena przydatności osadów ściekowych z Oczyszczalni Ścieków w Lubartowie do rolniczego wykorzystania ANNALES UNIVERSITATIS VOL. LIX, Nr 2 MARIAE LUBLIN * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 1 Katedra Chemii, Akademia Rolnicza w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-033 Lublin, Poland 2 Zakład Gospodarki

Bardziej szczegółowo

STĘŻENIE SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W WODACH GRUNTOWYCH NA ŁĄKACH TORFOWYCH NAWOŻONYCH GNOJOWICĄ I OBORNIKIEM

STĘŻENIE SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W WODACH GRUNTOWYCH NA ŁĄKACH TORFOWYCH NAWOŻONYCH GNOJOWICĄ I OBORNIKIEM WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2004: t. 4 z. 1 (10) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 13945 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2004 STĘŻENIE SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 6 lipca 2018 r. Nazwa i adres EKO-KOMPLEKS

Bardziej szczegółowo

Tabela 1. Zakres badań fizykochemicznych odpadu o kodzie w 2015 roku

Tabela 1. Zakres badań fizykochemicznych odpadu o kodzie w 2015 roku 1. ZAKRES OFEROWANYCH OZNACZEŃ Program badań biegłości obejmuje badania próbki odpadu o kodzie 19 08 05, zgodnym z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów

Bardziej szczegółowo

(Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu Art. 17 ust. 3)

(Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu Art. 17 ust. 3) Załącznik nr 9 Minimalne wymogi dotyczące nawozów i środków ochrony roślin 1. Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone - Wymóg 4 - dotyczy 8.2.10.5.1.4.1.2. Minimum requirements for fertilisers and pesticides

Bardziej szczegółowo

TECHNOLOGIE OCHRONY ŚRODOWISKA (studia I stopnia) Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją prof. dr hab. inż.

TECHNOLOGIE OCHRONY ŚRODOWISKA (studia I stopnia) Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją prof. dr hab. inż. Pestycydy i problemy związane z ich produkcja i stosowaniem - problemy i zagrożenia związane z występowaniem pozostałości pestycydów w środowisku; Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją - problem

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 921

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 921 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 921 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 03 czerwca 2016 r. Nazwa i adres: AB 921 OKRĘGOWA

Bardziej szczegółowo

Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza, al. Mickiewicza 21, Kraków WSTĘP

Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza, al. Mickiewicza 21, Kraków   WSTĘP Acta Agrophysica, 2004, 3(3), WPŁYW NAWOśENIA MINERALNEGO, OBORNIKIEM I OSADEM GARBARSKIM NA ZAWARTOŚĆ WYBRANYCH METALI CIĘśKICH W ROŚLINACH I GLEBIE Krzysztof Gondek Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza,

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 09 maja 2016 r. Nazwa i adres AB 277 OKRĘGOWA

Bardziej szczegółowo

CHEMICZNA ANALIZA JAKOŚCI WYSUSZONYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH ORAZ STAŁYCH PRODUKTÓW ZGAZOWANIA

CHEMICZNA ANALIZA JAKOŚCI WYSUSZONYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH ORAZ STAŁYCH PRODUKTÓW ZGAZOWANIA Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2014.8(1)041 2014;8(1) Sebastian WERLE 1 i Mariusz DUDZIAK 2 CHEMICZNA ANALIZA JAKOŚCI WYSUSZONYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH ORAZ STAŁYCH PRODUKTÓW ZGAZOWANIA CHEMICAL

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 20 marca 2017 r. Nazwa i adres EKO-KOMPLEKS

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 16 lutego 2018 r. Nazwa i adres AB 277 OKRĘGOWA

Bardziej szczegółowo

METALE CIĘŻKIE W UKŁADZIE GLEBA-ROŚLINOŚĆ W ŚRODOWISKU WIELKOMIEJSKIM

METALE CIĘŻKIE W UKŁADZIE GLEBA-ROŚLINOŚĆ W ŚRODOWISKU WIELKOMIEJSKIM Słowa kluczowe: gleba, roślinność, metale ciężkie, formy mobilne Krystyna NIESIOBĘDZKA*, Elżbieta KRAJEWSKA* METALE CIĘŻKIE W UKŁADZIE GLEBA-ROŚLINOŚĆ W ŚRODOWISKU WIELKOMIEJSKIM Problem zanieczyszczeń

Bardziej szczegółowo

OCENA ZAGROŻEŃ DLA ŚRODOWISKA GLEBOWEGO W WARUNKACH WNOSZENIA METALI CIĘŻKICH W KOMUNALNYM OSADZIE ŚCIEKOWYM

OCENA ZAGROŻEŃ DLA ŚRODOWISKA GLEBOWEGO W WARUNKACH WNOSZENIA METALI CIĘŻKICH W KOMUNALNYM OSADZIE ŚCIEKOWYM ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LV NR 1 WARSZAWA 2004: 203-208 BEATA RUTKOWSKA, WIESŁAW SZULC, JAN ŁABĘTOWICZ OCENA ZAGROŻEŃ DLA ŚRODOWISKA GLEBOWEGO W WARUNKACH WNOSZENIA METALI CIĘŻKICH W KOMUNALNYM OSADZIE

Bardziej szczegółowo

Gospodarka osadowa - konieczność zmian strategicznych decyzji

Gospodarka osadowa - konieczność zmian strategicznych decyzji Inżynieria i Ochrona Środowiska 2014, t. 17, nr 3, s. 357-361 January BIEŃ, Katarzyna WYSTALSKA Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii Środowiska i Biotechnologii Instytut Inżynierii Środowiska

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 415

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 415 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 415 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14, Data wydania: 2 lutego 2018 r. Nazwa i adres: AB 415 Kod

Bardziej szczegółowo

Proceedings of ECOpole Vol. 3, No

Proceedings of ECOpole Vol. 3, No Proceedings of ECOpole Vol. 3, No. 2 2009 Janina GOSPODAREK 1 and Aleksandra NADGÓRSKA-SOCHA 2 EFFECT OF SOIL CONTAMINATION WITH HEAVY METALS IN A MIXTURE WITH ZINC AND NICKEL ON THEIR CONTENT IN BROAD

Bardziej szczegółowo

Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza, Al. Mickiewicza 21, Kraków WSTĘP

Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza, Al. Mickiewicza 21, Kraków   WSTĘP Acta Agrophysica, 2006, 8(4), 825-838 ZAWARTOŚĆ RÓśNYCH FORM METALI CIĘśKICH W OSADACH ŚCIEKOWYCH I KOMPOSTACH Krzysztof Gondek Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza, Al. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków

Bardziej szczegółowo

WARTOŚĆ PRÓCHNICOTWÓRCZA I ZAWARTOŚĆ MAKROSKŁADNIKÓW W OSADACH ŚCIEKOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO

WARTOŚĆ PRÓCHNICOTWÓRCZA I ZAWARTOŚĆ MAKROSKŁADNIKÓW W OSADACH ŚCIEKOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Zbigniew Mazur, Olga Mokra 13 WARTOŚĆ PRÓCHNICOTWÓRCZA I ZAWARTOŚĆ MAKROSKŁADNIKÓW W OSADACH ŚCIEKOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Streszczenie: W pracy podano wyniki fizykochemicznych badań komunalnych

Bardziej szczegółowo

Wpływ niektórych czynników na skład chemiczny ziarna pszenicy jarej

Wpływ niektórych czynników na skład chemiczny ziarna pszenicy jarej NR 218/219 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 21 SZYMON DZIAMBA IZABELLA JACKOWSKA 1 Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin 1 Katedra Chemii Akademia Rolnicza w Lublinie Wpływ niektórych czynników

Bardziej szczegółowo

OCENA FUNKCJONOWANIA OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W DYNOWIE THE EVALUATION OF WASTEWATER TREATMENT PLANT IN DYNÓW

OCENA FUNKCJONOWANIA OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W DYNOWIE THE EVALUATION OF WASTEWATER TREATMENT PLANT IN DYNÓW Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie OCENA FUNKCJONOWANIA OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W DYNOWIE Abstrakt W artykule przedstawiono charakterystykę jakościową ścieków dopływających i odpływających z

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie. Danuta WOCHOWSKA Jerzy JEZNACH

Wprowadzenie. Danuta WOCHOWSKA Jerzy JEZNACH Danuta WOCHOWSKA Jerzy JEZNACH Katedra Kształtowania Środowiska SGGW Department of Environmental Improvement WAU Skuteczność hydrofitowego systemu doczyszczania ścieków komunalnych obciąŝonych zmiennym

Bardziej szczegółowo

Zasobność gleby. gleba lekka szt./ % /2185,0 0/0 0/0 0/0 1063/100 0/0 824/923,6 0/0 0/0 3/0 821/100 0/0. szt./ %

Zasobność gleby. gleba lekka szt./ % /2185,0 0/0 0/0 0/0 1063/100 0/0 824/923,6 0/0 0/0 3/0 821/100 0/0. szt./ % STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE PIETROWICE WIELKIE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych

Bardziej szczegółowo

Wpływ nawożenia na zmianę rozpuszczalności cynku i niklu w glebie oraz pobieranie tych metali przez kukurydzę i ślazowiec pensylwański

Wpływ nawożenia na zmianę rozpuszczalności cynku i niklu w glebie oraz pobieranie tych metali przez kukurydzę i ślazowiec pensylwański Inżynieria i Ochrona Środowiska 2011, t. 14, nr 1, s. 41-48 Ewa OCIEPA Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Instytut Inżynierii Środowiska, ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z MONITORINGU SKŁADOWISKA W GDAŃSKU SZADÓŁKACH W ROKU 2009

SPRAWOZDANIE Z MONITORINGU SKŁADOWISKA W GDAŃSKU SZADÓŁKACH W ROKU 2009 SPRAWOZDANIE Z MONITORINGU SKŁADOWISKA W GDAŃSKU SZADÓŁKACH W ROKU 2009 Gdańsk, dnia 2.0.2010r. 1 SPIS TREŚCI 1. Podstawa prawna... 2. Zakres prowadzenia monitoringu... 2.1. Wody... 2.1.1. Wody powierzchniowe...

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia... w sprawie komunalnych osadów ściekowych 2)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia... w sprawie komunalnych osadów ściekowych 2) Projekt z dnia 16 sierpnia 2009 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia... w sprawie komunalnych osadów ściekowych 2) Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.

Bardziej szczegółowo

Międzynarodowa Konferencja Doświadczenia w transgranicznym postępowaniu ze starymi zanieczyszczeniami, Drezno, 23.09.2013 r.

Międzynarodowa Konferencja Doświadczenia w transgranicznym postępowaniu ze starymi zanieczyszczeniami, Drezno, 23.09.2013 r. Doświadczenia w transgranicznym postępowaniu ze starymi zanieczyszczeniami, dr inż. Agnieszka Kolanek mgr inż. Barbara Marchlewska-Knych dr inż. Mariusz Adynkiewicz-Piragas Założenia projektu w zakresie

Bardziej szczegółowo

Ability of using stabilized and dehydrated sewage sludge from municipal sewage treatment plant in Recz for environmental purposes

Ability of using stabilized and dehydrated sewage sludge from municipal sewage treatment plant in Recz for environmental purposes Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska ISSN 1733-4381, vol. 19, issue 2 (2017), p. 13-22 http://awmep.org Ability of using stabilized and dehydrated sewage sludge from municipal sewage treatment

Bardziej szczegółowo

VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA

VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano w oparciu o zlecone

Bardziej szczegółowo

ZNACZENIE OBORNIKA JAKO ŹRÓDŁA S i Mg WE WSPÓŁCZESNYCH SYSTEMACH NAWOśENIA

ZNACZENIE OBORNIKA JAKO ŹRÓDŁA S i Mg WE WSPÓŁCZESNYCH SYSTEMACH NAWOśENIA ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2009 z. 538: 201-206 ZNACZENIE OBORNIKA JAKO ŹRÓDŁA S i Mg WE WSPÓŁCZESNYCH SYSTEMACH NAWOśENIA Beata Rutkowska, Wiesław Szulc, Wojciech Stępień Zakład Chemii

Bardziej szczegółowo

Agroekologiczne i plonotwórcze działanie wapnowania gleb kwaśnych

Agroekologiczne i plonotwórcze działanie wapnowania gleb kwaśnych Agroekologiczne i plonotwórcze działanie wapnowania gleb kwaśnych prof. dr hab. inż. Jan SIUTA Instytut Ochrony Środowiska Państwowy Instytut Badawczy Puławy 26.11.2014 Wprowadzenie Gleby bardzo kwaśne

Bardziej szczegółowo

ZRÓśNICOWANA ZAWARTOŚĆ KADMU I OŁOWIU W OWOCACH POMIDORA SZKLARNIOWEGO UPRAWIANEGO W PODŁOśACH OGRODNICZYCH. Maciej Bosiacki, Wojciech Tyksiński

ZRÓśNICOWANA ZAWARTOŚĆ KADMU I OŁOWIU W OWOCACH POMIDORA SZKLARNIOWEGO UPRAWIANEGO W PODŁOśACH OGRODNICZYCH. Maciej Bosiacki, Wojciech Tyksiński Acta Agrophysica, 2006, 7(4), 851-858 ZRÓśNICOWANA ZAWARTOŚĆ KADMU I OŁOWIU W OWOCACH POMIDORA SZKLARNIOWEGO UPRAWIANEGO W PODŁOśACH OGRODNICZYCH Maciej Bosiacki, Wojciech Tyksiński Katedra NawoŜenia Roślin

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 21 lipca 2009 r. Nazwa i adres organizacji

Bardziej szczegółowo

Wpływ nawożenia popiołem ze spalenia komunalnych osadów ściekowych na właściwości chemiczne gleby lekkiej

Wpływ nawożenia popiołem ze spalenia komunalnych osadów ściekowych na właściwości chemiczne gleby lekkiej MIDDLE POMERANIAN SCIENTIFIC SOCIETY OF THE ENVIRONMENT PROTECTION ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Annual Set The Environment Protection Rocznik Ochrona Środowiska Volume/Tom

Bardziej szczegółowo

Poferment z biogazowni nawozem dla rolnictwa

Poferment z biogazowni nawozem dla rolnictwa Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Dr inż. Magdalena Szymańska Poferment z biogazowni nawozem dla rolnictwa Kraków, 2013 r. Masa pofermentacyjna??? Uciążliwy odpad Cenny nawóz SUBSTRATY

Bardziej szczegółowo

JAKOŚĆ GLEB Soil quality

JAKOŚĆ GLEB Soil quality VI. JAKOŚĆ GLEB Soil quality Monitoring gleb jest częścią Państwowego Monitoringu Środowiska koordynowanego przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Na poziomie krajowym monitoring gleb obejmuje badania

Bardziej szczegółowo

Tytuł prezentacji. Możliwość wykorzystania biowęgla w rekultywacji gleb zanieczyszczonych. metalami ciężkimi

Tytuł prezentacji. Możliwość wykorzystania biowęgla w rekultywacji gleb zanieczyszczonych. metalami ciężkimi Agnieszka Medyńska-Juraszek, Irmina Ćwieląg-Piasecka 1, Piotr Chohura 2 1 Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu ul. Grunwaldzka 53, 50-357 Wrocław 2 Katedra

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 8 grudnia 2010 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 8 grudnia 2010 r. Dziennik Ustaw Nr 249 16950 Poz. 1674 1674 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 787

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 787 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 787 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 13 listopada 2018 r. AB 787 Nazwa i adres

Bardziej szczegółowo

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008 Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy GŁÓWNE UWARUNKOWANIA KONKURENCYJNOŚCI POLSKIEGO ROLNICTWA Stanisław Krasowicz Puławy, 2008 Polska to kraj: o stosunkowo dużym potencjale

Bardziej szczegółowo

Moduł II GOSPODARKA ŚRODOWISKIEM (GiGO)

Moduł II GOSPODARKA ŚRODOWISKIEM (GiGO) Studia magisterskie na kierunku GEOLOGIA Instytut Nauk Geologicznych, Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Wrocławski Moduł II GOSPODARKA ŚRODOWISKIEM (GiGO) Koordynator: Prof.

Bardziej szczegółowo

Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ÂRODOWISKA. z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów Êciekowych.

Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ÂRODOWISKA. z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów Êciekowych. Dziennik Ustaw Nr 134 8568 Poz. 1140 1140 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ÂRODOWISKA z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów Êciekowych. Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do Powiatowego Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Zgierskiego. Wykaz waŝniejszych aktów prawnych stan na r.

Załącznik nr 1 do Powiatowego Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Zgierskiego. Wykaz waŝniejszych aktów prawnych stan na r. Załącznik nr 1 do Powiatowego Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Zgierskiego Wykaz waŝniejszych aktów prawnych stan na 11.10.2003 r. Regulacje ogólne dotyczące ochrony środowiska - Konstytucja Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

Ocena składu fizyczno-chemicznego osadów ściekowych pochodzących z komunalnej oczyszczalni ścieków

Ocena składu fizyczno-chemicznego osadów ściekowych pochodzących z komunalnej oczyszczalni ścieków MIDDLE POMERANIAN SCIENTIFIC SOCIETY OF THE ENVIRONMENT PROTECTION ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Annual Set The Environment Protection Rocznik Ochrona Środowiska Volume/Tom

Bardziej szczegółowo

Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych

Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 23 (październik grudzień) Prace są indeksowane w BazTech i Index Copernicus ISSN 1899-3230

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia r. Projekt z dnia 25 marca 2010 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia... 2010 r. w sprawie procesu odzysku R10 2) Na podstawie art. 13 ust. 2b ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U.

Bardziej szczegółowo

Zasobność gleby. gleba lekka szt./ % /810,64 0/0 107/15 332/47 268/38 0/0 16/29 0/0 3/19 0/0 13/81 0/0. szt./ %

Zasobność gleby. gleba lekka szt./ % /810,64 0/0 107/15 332/47 268/38 0/0 16/29 0/0 3/19 0/0 13/81 0/0. szt./ % OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań makro- i mikroelementów przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na terenie gminy Kuźnia Raciborska i w Zestawieniu

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ROLNICZEGO WYKORZYSTANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH NA ZMIANY ZASOBNOŚCI GLEB

WPŁYW ROLNICZEGO WYKORZYSTANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH NA ZMIANY ZASOBNOŚCI GLEB ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 8 z. 532: 11-11 WPŁYW ROLNICZEGO WYKORZYSTANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH NA ZMIANY ZASOBNOŚCI GLEB Janusz Filipiak 1, Czesław Przybyła 2, Marian Jakobsze 3 1 Przedsiębiorstwo

Bardziej szczegółowo

Nauka Przyroda Technologie

Nauka Przyroda Technologie Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Melioracje i Inżynieria Środowiska Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 2011 Tom 5 Zeszyt 4 EWA OCIEPA,

Bardziej szczegółowo

ANNALES. Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński

ANNALES. Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE LUBLIN VOL. LIX, Nr 4 * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Akademia Podlaska ul. B. Prusa 14, 0810, Poland Stanisław

Bardziej szczegółowo

1. Wiadomo ci wst pne 2. Klimatyczne czynniki siedliska 3. Glebowe czynniki siedliska

1. Wiadomo ci wst pne 2. Klimatyczne czynniki siedliska 3. Glebowe czynniki siedliska Spis treści 1. Wiadomości wstępne 1.1. Zadania i zakres przedmiotu 1.2. Znaczenie gospodarcze produkcji roślinnej 2. Klimatyczne czynniki siedliska 2.1. Atmosfera i siedlisko roślin 2.2. Czynniki meteorologiczne

Bardziej szczegółowo

Zanieczyszczenie środkowej i dolnej Odry wybranymi metalami ciężkimi w latach na podstawie wyników monitoringu geochemicznego osadów dennych

Zanieczyszczenie środkowej i dolnej Odry wybranymi metalami ciężkimi w latach na podstawie wyników monitoringu geochemicznego osadów dennych 12 Zanieczyszczenie środkowej i dolnej Odry wybranymi metalami ciężkimi w latach 1991 25 na podstawie wyników monitoringu geochemicznego osadów dennych Grażyna Głosińska, Jerzy Siepak Uniwersytet im. A.

Bardziej szczegółowo