SPIS TREŚCI: 1. Wstęp 2. Cele edukacyjne 3. Treści, formy realizacji 4. Oczekiwane rezultaty 5. Ewaluacja. 1. Wstęp

Transkrypt

1 SPIS TREŚCI: 1. Wstęp 2. Cele edukacyjne 3. Treści, formy realizacji 4. Oczekiwane rezultaty 5. Ewaluacja 1. Wstęp Dzisiaj, na początku XXI wieku wszyscy jesteśmy świadkami zachodzących przemian społeczno politycznych na arenie europejskiej. W procesie zanikania barier narodowych, państwowych, gospodarczych narasta zainteresowanie problematyką regionalną. Polska, jak każdy inny kraj będący członkiem Unii Europejskiej posiada odrębną kulturę, tradycje, i zwyczaje. Na nas, nauczycielach spoczywa obowiązek pielęgnowania narodowej spuścizny. Zdajemy sobie sprawę z tego, że otwarcie na świat, przekraczanie granic nie będzie dobrodziejstwem dla młodego człowieka nie znającego swego pochodzenia, swojej małej ojczyzny. Każdy Polak będący członkiem Unii Europejskiej musi znać swoje korzenie, swoje gniazdo. Dziecko od najmłodszych lat chłonie i zatrzymuje w swojej pamięci to, co dzieje się w jego najbliższym otoczeniu. W tym celu powinniśmy prowadzić edukację regionalną, rozpoczynając już od przedszkola i systematycznie realizować ją na każdym etapie kształcenia. Stąd też wychowanie regionalne prowadzone w przedszkolu stało się przedmiotem naszej uwagi, zainteresowania i osobistych doświadczeń. Jako nauczyciele z długoletnim stażem pracy jesteśmy świadome wartości, jakie niesie edukacja regionalna. Idąc naprzeciw potrzebom wychowania regionalnego opracowałyśmy program Od rodziny do Europy, który jest zgodny z Podstawą programową wychowania przedszkolnego (Rozporządzenie MENiS z dn r.) i dokumentem Dziedzictwo kulturowe w regionie. Założenia programowe (MEN, Warszawa 1995). Stworzenie tego programu dla dzieci przedszkolnych pozwoli w sposób systematyczny, uporządkowany, zaplanowany wprowadzać zagadnienia związane z edukacją od regionalnej do europejskiej.

2 Uważamy, że warto podjąć się trudu realizacji edukacji regionalnej, która ma znaczący wpływ na indywidualny rozwój dziecka w wieku przedszkolnym. Umożliwia mu wszechstronny rozwój w każdej sferze: umysłowej, społecznej, moralnej i estetycznej. Nabyta wiedza, umiejętność, doświadczenie w trakcie realizacji programu pozwolą na stworzenie podstawy do dalszego rozwoju młodego człowieka, który w przyszłości będzie aktywnie uczestniczył w życiu społecznym. 2. Cele edukacyjne Cel nadrzędny programu: Kształtowanie u dzieci poczucia więzi z najbliższym środowiskiem, z ich "małą ojczyzną" poprzez poznanie historii, kultury, tradycji i zwyczajów oraz przyrody. Cele szczegółowe: - poznanie najbliższego środowiska, - zaznajomienie z bogactwem naturalnym i kulturowym regionu, - zapoznanie z ludźmi regionu, - budzenie zainteresowania historią i kulturą własnego środowiska i regionu, - dostrzeganie specyfiki przyrodniczej najbliższej okolicy, - kultywowanie tradycji, przekazywanie jej młodemu pokoleniu, - rozwijanie i wzmacnianie aktywnego udziału dziecka w życiu rodzinnym, - rozwijanie ekspresji artystycznej w różnych dziedzinach kultury (teatr, muzyka, plastyka, taniec), - budzenie przywiązania do rodziny, miejscowości, regionu, - rozwijanie uczuć patriotycznych, - uwrażliwienie na odrębności kulturowe innych krajów.

3 3. Treści, formy realizacji Krąg tematyczny Ja i moja rodzina Ja w grupie i w przedszkolu Treści - przyswajanie umiejętności posługiwania się własnym imieniem, nazwiskiem i znajomością dokładnego adresu zamieszkania; - nazywanie członków rodziny, posługiwanie się ich imionami; - określanie stopnia pokrewieństwa; - interesowanie się i poznawanie pracy zawodowej rodziców, dziadków, podkreślenie ich społecznej wartości, nazywanie wykonywanych przez nich zawodów; - uczestniczenie w rodzinnych uroczystościach związanych z tradycją świąteczną i rodzinną. - poznanie imion kolegów z grupy, zdobywanie informacji na ich temat; - poznawanie wartości koleżeństwa; - rozpoznawanie i nazywanie osób pracujących w przedszkolu; - okazywanie szacunku pracownikom przedszkola; - poznanie nazwy przedszkola i poszczególnych grup wiekowych. Formy realizacji - tworzenie albumu swojej rodziny; - uzupełnianie drzewa genealogicznego narysowanymi portretami członków rodzin lub ich fotografiami; - eksponowanie znaczących pamiątek rodzinnych w kąciku regionalnym; - słuchanie opowieści dziadków n/t Zabawy z dawnych lat ; - zabawy tematyczne w dom ; - spotkania z rodzicami i dziadkami, rozmowa n/t wykonywanych przez nich zawodów; - uroczystości rodzinne z okazji Dnia Babci i Dziadka, Dnia Matki i Ojca; - rodzinne śpiewanie starych piosenek biesiadnych; - własnoręczne wykonywanie okolicznościowych prezentów. - rysowanie wspólnego portretu Ja i mój kolega ; - zabawy integracyjne w grupie; - uroczystość Pasowanie na przedszkolaka - oglądanie kroniki przedszkolnej.

4 Rybnik moje miasto - znajomość swojego miejsca zamieszkania (miejscowość); - poznanie herbu Rybnika i jego genezy; - przyswajanie i przekazywanie faktów z historii własnej miejscowości; - rozpoznawanie i nazywanie charakterystycznych obiektów Rybnika; - określanie typowych zajęć ludności; - zaznajamianie z miejscowymi instytucjami użyteczności społecznej; - uczestniczenie w spotkaniach z przedstawicielami służb miejskich (np. policjant, strażak); - udział w działalności prowadzonej przez domy kultury, bibliotekę, kino, teatr, szkołę, muzeum - poznanie ich roli w życiu kulturalnym miejscowości; - poznanie tradycji ludowych własnej miejscowości, np.obrzędów, strojów ludowych, pieśni, tańców; - poznanie twórców ludowych, np. muzyków, rzeźbiarzy, gawędziarzy, malarzy; - zwiedzanie zabytków historycznych oraz typowej architektury; - poznawanie środowiska przyrodniczego charakterystycznego dla naszego miasta; - interesowanie się aktualnymi wydarzeniami z życia rodzinnego miasta. - praca z mapą Polski; - przygotowanie i wykonanie herbu Rybnika; - słuchanie legend związanych z przeszłością Rybnika; - spacery po mieście oglądanie zabytków i innych budowli oraz parków; - Poznajemy zakłady pracy w swojej miejscowości - organizowanie wycieczek do wybranych miejsc pracy, punktów usługowych; - prowadzenie rozmów z pracownikami Straży Pożarnej, Policji, Straży Miejskiej; - organizowanie wycieczek do muzeum, biblioteki, teatru, szkół, domów kultury itp.; - Czy znasz swoje miasto? - konkurs wiedzy o Rybniku; - przygotowanie prac plastycznych na wystawy i konkursy; - udział dzieci w przeglądach artystycznych; - spotkania z ciekawymi ludźmi ze środowiska lokalnego - pełnienie roli gospodarza wobec osób zaproszonych do przedszkola i wręczanie wykonanych przez siebie upominków; - zorganizowanie pleneru malarskiego.

5 Śląsk moja mała ojczyzna - określanie położenia Śląska na mapie Polski; - rozpoznawanie charakterystycznych cech krajobrazu śląskiego; - poznawanie historii i tradycji naszego regionu, np. obrzędów, strojów, typowej zabudowy, pieśni ludowych, tańców oraz twórczości ludowej, dostrzeganie ich piękna i oryginalności; - poznawanie piękna wybranych środowisk przyrodniczych regionu (Pszczyna, Rudy, Rogów); - zaznajamianie ze zwyczajami i folklorem (Osiny, Bojków, Radzionków); - poznawanie elementów gwary śląskiej; - gromadzenie w kąciku regionalnym eksponatów typowych dla naszego regionu; - przeżywanie nastroju odświętności i wyjątkowości w uroczystościach z okazji wydarzeń regionalnych. - znajomość nazwy państwa, stolicy oraz najdłuższych rzek: Wisły i Odry; - wyróżnianie i nazywanie symboli narodowych (godło, flaga, hymn), rozumienie ich i - gromadzenie ciekawych ilustracji, zdjęć, przedmiotów typowych dla regionu śląskiego i eksponowanie ich w kąciku regionalnym; - słuchanie opowiadań, legend, wierszy związanych z tematyką regionalną; - słuchanie wybranych utworów w gwarze śląskiej; - organizowanie wycieczek do wybranych środowisk przyrodniczych ( Park Leśny u Kaczyny, Park Leśnych Niespodzianek ); - wycieczki do ośrodków regionalnych ( Centrum Edukacji Regionalnej w Osinach, Wiejska Chata w Bojkowie, Muzeum Chleba w Radzionkowie); - udział w obchodach związanych ze świętami Bożego Narodzenia i Wielkanocnymi; - organizowanie kiermaszów świątecznych; - uroczystość z okazji Dnia Górnika; - wycieczka do sztolni; - spotkanie opłatkowe; - wykonywanie rekwizytów związanych z obchodami uroczystości i świąt w regionie; - nauka prostych tańców regionalnych; - Dzień Górnika; - organizowanie Tygodnia Śląskiego. - praca z mapą Polski; - słuchanie i śpiewanie hymnu narodowego; - wykonywanie prac plastycznych związanych tematycznie z Polską;

6 Polska mój kraj Jestem Europejczykiem poszanowanie; - dostrzeganie i opisywanie cech charakterystycznych Ojczyzny (kształt, krainy geograficzne); - wzbogacenie wiedzy o własnym kraju (legendy, bogactwo, tradycje); - dostrzeganie piękna przyrody ojczystej i konieczności jej ochrony; - kompletowanie ilustracji i fotografii związanych tematycznie z różnymi dziedzinami kultury i tradycji narodowej; - poznawanie polskich tradycji związanych z obchodami świąt np. Wielkanocnych, Bożego Narodzenia; - poznawanie nazw ważniejszych miast w Polsce oraz związanych z nimi legend (Warszawa, Kraków, Toruń, Gdańsk); - zaznajamianie z ważniejszymi wydarzeniami państwowymi o charakterze patriotycznym; - poznawanie sławnych Polaków oraz dziedzin, w których się wsławili. - zaznajamianie z symbolami Unii Europejskiej (flaga, hymn); - wskazywanie Polski na mapie Europy; - orientowanie się z jakimi krajami sąsiaduje Polska; - zapoznanie z wybranymi krajami europejskimi, ich zwyczajami, tradycjami, charakterystycznymi potrawami, strojem, klimatem, tańcem, muzyką; - poznawanie życia dzieci w innych krajach (zabawy, piosenki, warunki życia); - słuchanie bajek i baśni - gromadzenie pocztówek, ilustracji, zdjęć z różnych regionów kraju; - słuchanie podań i legend; - organizowanie spotkań służących kultywowaniu tradycji, obrzędów narodowych, np. Andrzejki, Mikołaj, Karnawał, topienie Marzanny); - Portrety sławnych Polaków - organizowanie zajęć dydaktycznych; - oglądanie filmów, słuchanie wierszy, opowiadań związanych z historią Polski; - słuchanie muzyki klasycznej (zajęcia wg metody B. Strauss, elementy choreoterapii); - rozmowy związane z obchodami świąt państwowych (3maja, Święto Niepodległości). - prace z mapą, globusem; - rozwiązywanie krzyżówek, zagadek, rebusów; - zorganizowanie kącika europejskiego - organizowanie Dni Europejskich (charakterystyczne potrawy, pamiątki, zdjęcia, filmy, książki); - prezentacja zdobytych wiedzy i umiejętności na uroczystościach i imprezach przedszkolnych; - Co wiemy o Unii Europejskiej? - quiz tematyczny; - prowadzenie zabaw i gier pochodzących z różnych krajów;

7 z wybranych krajów, rozpoznawanie ich głównych bohaterów. - słuchanie piosenek i melodii z wybranych krajów europejskich; - nauka elementów znanych tańców europejskich; - rysowanie postaci głównych bohaterów bajek. 4. Oczekiwane rezultaty - posługuje się swoim imieniem i nazwiskiem, - zna swój adres, - wymienia członków swojej rodziny, - określa stopień pokrewieństwa pomiędzy członkami swojej rodziny, - opowiada o pracy zawodowej rodziców i dziadków, - zna imiona kolegów w przedszkolu, - zna personel przedszkola i szanuje jego pracę, - zna nazwę swojej grupy i przedszkola, - opiekuje się nowymi kolegami i tymi, którzy tej pomocy potrzebują, - zna nazwę miasta, jego herb i symbole, - umie rozpoznać i nazwać najbardziej charakterystyczne obiekty i zabytki, - zna niektóre zakłady pracy, - zna typowe zajęcia mieszkańców, - potrafi kulturalnie zachować się w miejscach publicznych, - bierze udział w konkursach wiedzy, plastycznych i muzycznych, - uczestniczy w spotkaniach z ciekawymi ludźmi, twórcami ludowymi, - zaznacza na mapie region Śląska, - rozpoznaje charakterystyczne cechy krajobrazu, - uczestniczy w kultywowaniu tradycji regionu i kraju, - śpiewa znane piosenki śląskie, - potrafi zatańczyć proste tańce ludowe, - zna elementy gwary śląskiej, - bierze aktywny udział w uroczystościach i imprezach o charakterze regionalnym, - opowiada rodzicom o swoich przeżyciach i doświadczeniach, - rozróżnia symbole narodowe: godło, flagę, hymn, - wie, że jest Polakiem i mieszka w Polsce, - zna stolicę, główne rzeki, położenie Polski w Europie, - wyodrębnia charakterystyczne cechy niektórych regionów: góry, morze, jeziora, - wymienia ważniejsze miasta leżące nad Wisłą, - zna treść poznanych legend i potrafi powiązać je z danymi miastami, - rozpoznaje charakterystyczne zabytki z wybranych miast,

8 - zna sylwetki wielkich Polaków, - kojarzy fakty historyczne z ważnymi świętami narodowymi (3 mają, 11 listopada), - wie, z jakimi państwami graniczy Polska, - wymienia poznane państwa należące do Unii Europejskiej, - wskazuje na mapie Europy poznane kraje, - zna symbole Unii Europejskiej, - słucha wybranych utworów kompozytorów europejskich, - chętnie podejmuje działania plastyczne związane z poznaną literaturą, muzyką,sztuką, - wymienia ciekawostki kulinarne poszczególnych krajów, przygotowuje potrawy i uczestniczy w ich degustacji, - bierze aktywny udział w grach i zabawach dotyczących poznanych krajów, - odnosi się z szacunkiem do problematyki dotyczącej życia ludzi innych narodowości, - wymienia najbardziej znane zabytki z wybranych państw Unii Europejskiej. 5. Ewaluacja programu Ewaluacja programu będzie dokonywana systematycznie po zrealizowaniu wybranych obszarów tematycznych. Posłuży ona nie tylko do zbadania osiągnięć dziecka, ale również do refleksji nad własną pracą i doskonaleniem programu. Ocena stopnia realizacji zamierzonych celów oraz stopnia zainteresowania dzieci tematyką będzie następowała poprzez różnorodne metody, narzędzia wzajemnie się uzupełniające: - pogadanki diagnozujące poziom wiadomości i umiejętności, - aktywne uczestnictwo dzieci w konkursach, - prezentowanie piosenek i tańców, - przeprowadzenie zabaw dydaktycznych utrwalających i systematyzujących wiadomości zrealizowanych treści, - gromadzenie przy pomocy dzieci i rodziców eksponatów do kącików regionalnych i unijnych, - analiza wytworów prac dzieci, - indywidualne karty pracy. Wpływ realizacji programu na dziecko i jego rodzinę będziemy badały za pomocą ankiet skierowanych do nauczycieli i rodziców po co najmniej rocznej pracy w oparciu o program.