Wniosek DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia r. COM(2016) 462 final Wniosek DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie uruchomienia Funduszu Solidarności Unii Europejskiej w celu udzielenia pomocy Grecji w następstwie trzęsienia ziemi, które dotknęło Wyspy Jońskie w listopadzie 2015 r. PL PL

2 1. KONTEKST WNIOSKU UZASADNIENIE Niniejsza decyzja dotyczy uruchomienia środków z Funduszu Solidarności Unii Europejskiej ( fundusz ) w kwocie EUR w związku z trzęsieniem ziemi w Grecji. Na sfinansowanie pełnej kwoty wykorzystana zostanie część środków na zobowiązania i środków na płatności w wysokości EUR zapisanych w budżecie na 2016 r. i w związku z tym nie ma konieczności przyjmowania budżetu korygującego. 2. INFORMACJE I WARUNKI W dniu 5 lutego 2016 r. do Komisji wpłynął wniosek o pomoc finansową z funduszu w związku z klęską żywiołową w Grecji (trzęsienie ziemi, które dotknęło region Wysp Jońskich, zwłaszcza wyspy Leukadę i Kefalinię), która miała miejsce dnia 17 listopada 2015 r. Służby Komisji przeprowadziły dokładną analizę tego wniosku zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 2012/2002 z dnia 11 listopada 2002 r. ustanawiającym Fundusz Solidarności Unii Europejskiej 1 (dalej rozporządzenie ), a w szczególności jego art. 2, 3 i 4. Poniżej przedstawiono najważniejsze elementy tych ocen. (1) Grecja złożyła wniosek o wkład finansowy z funduszu w dniu 5 lutego 2016 r., czyli w terminie 12 tygodni od odnotowania pierwszej szkody w dniu 17 listopada 2015 r. (wyspa Leukada). Wniosek dotyczy regionalnej klęski żywiołowej i został złożony na podstawie art. 2 ust. 3 rozporządzenia. W następstwie zapytania Komisji w dniu 9 marca 2016 r. przedstawiono zaktualizowane informacje. (2) Składając wniosek, Grecja wystąpiła o wypłatę zaliczki na poczet przewidywanej wypłaty środków z funduszu. Po wstępnej ocenie wniosku Komisja stwierdziła, że warunki określone w art. 4a rozporządzenia zostały spełnione. (3) Decyzją Komisji C(2016)1772 z dnia 18 marca 2016 r. przyznano zaliczkę w wysokości EUR, która stanowiła 10 % przewidywanego wkładu finansowego z funduszu. (4) Władze Grecji początkowo oszacowały łączną wartość szkód bezpośrednich na kwotę EUR. W dniu 9 marca 2016 r. władze Grecji przedstawiły zaktualizowany wniosek podnoszący łączną wartość szkód bezpośrednich do kwoty EUR. Zaktualizowana kwota szkód stanowi 2,1 % regionalnego PKB dotkniętego klęską żywiołową regionu Wysp Jońskich na poziomie NUTS 2 (3 137 mln EUR w oparciu o dane liczbowe Eurostatu z 2014 r. 2 dla EL62) i tym samym przekracza próg regionalnego PKB określony w rozporządzeniu na poziomie 1,5 %, pozwalający zaklasyfikować trzęsienie ziemi jako regionalną klęskę żywiołową. (5) Łączna wartość szkód bezpośrednich stanowi podstawę określenia kwoty wkładu finansowego z funduszu. Wkład ten można wykorzystać jedynie do przeprowadzenia niezbędnych działań nadzwyczajnych i działań służących odbudowie zgodnie z definicją zawartą w art. 3 rozporządzenia. 1 2 Rozporządzenie Rady (WE) nr 2012/2002 z dnia 11 listopada 2002 r. ustanawiające Fundusz Solidarności Unii Europejskiej, Dz.U. L 311 z , s. 3. W oparciu o ostatnie dostępne dane Eurostatu otrzymane w maju 2016 r. W momencie otrzymania wniosku próg został obliczony na podstawie tymczasowych (zawyżonych) danych i wynosił 48,7 mln EUR, po czym został obniżony do kwoty 47,1 mln EUR. W obu przypadkach próg został osiągnięty i nie ma wpływu na proponowana kwotę wielkości pomocy. PL 2 PL

3 (6) Jeżeli chodzi o skutki i konsekwencje klęski żywiołowej, seria tragicznych trzęsień ziemi osiągających siłę 6,1 w skali Richtera dotknęła Leukadę rankiem 17 listopada 2015 r. Szkody odnotowano również w północnej części Itaki i Kefalinii. Po trzęsieniu nastąpiło kilka wstrząsów wtórnych. Dwie osoby zginęły, a osiem zostało rannych. Według sejsmologów trzęsienie ziemi przesunęło wyspę Leukadę o 36 cm na południe. Greckie centrum operacyjne ochrony ludności podjęło natychmiastowe działania; dotkniętej ludności dostarczono tymczasowego zakwaterowania, schronienia i żywności. Trzęsienie ziemi uszkodziło 120 domów mieszkalnych, z których 20 uznano za nienadające się do zamieszkania. Zgłoszono również poważne uszkodzenia sieci infrastruktury prowincji i gminy, budynków prywatnych i publicznych (w tym lokalnego szpitala) i innej infrastruktury (portów, sieci biologicznych), jak i miejsc o wartości kulturowej (głównie kościołów). Osuwiska zasypały i zniszczyły niektóre z najważniejszych turystycznie plaż na zachodzie wyspy. (7) Władze greckie oszacowały koszt niezbędnych działań nadzwyczajnych kwalifikujących się do objęcia pomocą na podstawie art. 3 ust. 2 rozporządzenia na kwotę 52,374 mln EUR, którą przedstawiono w rozbiciu na poszczególne rodzaje działań. Największa część kosztów dotyczy sektora transportu i wynosi ponad 38 mln EUR. Druga co do wielkości część kosztów to ochrona dziedzictwa kulturowego szacowana na 7 mln EUR. (8) W ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych ( ) region dotknięty klęską żywiołową uznaje się za region słabiej rozwinięty. Władze greckie nie poinformowały Komisji o zamiarze realokacji środków z programu w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych na działania związane z odbudową. (9) Jeżeli chodzi o wdrożenie przepisów Unii w zakresie zapobiegania ryzyku klęsk żywiołowych i zarządzania nim, nie toczy się obecnie żadne postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Grecja, która jest jednym z najaktywniejszych sejsmicznie krajów w Europie, miała zamiar utworzyć ramy zapobiegania ryzyku klęsk żywiołowych i zarządzania nim. Pierwsze greckie rozporządzenie w sprawie trzęsień ziemi (EAK-2000) weszło w życie w 1959 r. i zostało od tego czasu wielokrotnie zmienione. W 2003 r. uzupełniono je o nową mapę stref ryzyka sejsmicznego. Organizacja przewidywania trzęsień ziemi i ochrony przed nimi (OASP) jest podmiotem prawnym na mocy prawa publicznego i nadzorowanym przez Ministerstwo Infrastruktury, Transportu i Sieci. Jej celem jest zminimalizowanie katastrofalnych skutków trzęsień ziemi. (10) Na dzień złożenia wniosku wobec Grecji nie toczyło się postępowanie w sprawie naruszenia przepisów prawa unijnego związanych z charakterem klęski. (11) Władze greckie podkreśliły, że koszty kwalifikowalne nie są objęte ubezpieczeniem. 3. WPŁYW NA BUDŻET Rozporządzenie Rady (UE, EURATOM) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata , a w szczególności jego art. 10, dopuszcza możliwość uruchomienia Funduszu Solidarności Unii Europejskiej ( fundusz ) w granicach rocznego pułapu wynoszącego EUR (w cenach z 2011 r.), powyżej limitów odpowiednich działów ram finansowych. Warunki kwalifikujące do uzyskania pomocy z 3 Dz.U. L 347 z , s PL 3 PL

4 funduszu są wyszczególnione w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2012/2002, zmienionym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 661/2014 z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiającym Fundusz Solidarności Unii Europejskiej. Punkt 11 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w sprawach budżetowych i należytego zarządzania finansami 4 (porozumienie międzyinstytucjonalne) określa sposoby uruchomienia funduszu. Ponieważ zasada solidarności była głównym uzasadnieniem utworzenia funduszu, Komisja jest zdania, że pomoc z funduszu powinna być udzielana stopniowo. Oznacza to, że zgodnie z uprzednio stosowaną praktyką część szkód powyżej wartości progowej obowiązującej w przypadku poważnej klęski żywiołowej (tj. 0,6 % DNB lub 3 mld EUR w cenach z 2011 r., w zależności od tego, która z tych kwot jest niższa) powinna być objęta pomocą o większej intensywności niż szkody poniżej wartości progowej. Współczynnik stosowany w przeszłości do ustalania przydziałów środków w związku z poważnymi klęskami żywiołowymi wynosi 2,5 % całkowitej wartości szkód bezpośrednich poniżej progu uruchomienia funduszu oraz 6 % w przypadku części szkód powyżej progu. W przypadku regionalnych klęsk żywiołowych oraz klęsk uwzględnionych na podstawie przepisu dotyczącego państwa ościennego współczynnik wynosi 2,5 %. Wkład nie może przekraczać szacowanych łącznych kosztów działań kwalifikowalnych. Metoda obliczania pomocy z Funduszu Solidarności jest określona w sprawozdaniu rocznym na temat Funduszu Solidarności ( ) i została zaakceptowana przez Radę i Parlament Europejski. Na podstawie wniosku Grecji dokonano obliczeń pomocy z funduszu w oparciu o szacowaną łączną wartość szkód bezpośrednich. Obliczenia przedstawiają się następująco: Klęska żywiołowa Szkody bezpośrednie (w mln EUR) 2,5 % szkód bezpośrednich w ramach progu (w EUR) 6 % bezpośrednie j szkody powyżej progu Kwota proponowanej pomocy ogółem (w EUR) GRECJA OGÓŁEM W czasie przyjmowania budżetu na 2016 r. uruchomiono kwotę EUR na wypłatę zaliczek, a odpowiednie środki na zobowiązania i środki na płatności zostały zapisane w budżecie. Po zapoznaniu się ze wspomnianym wnioskiem 5 i mając na uwadze maksymalną dopuszczalną wysokość dotacji z funduszu, Komisja wnosi o uruchomienie środków z funduszu poprzez wykorzystanie kwoty EUR z łącznej kwoty EUR uruchomionej w budżecie ogólnym Unii Europejskiej na rok budżetowy 2016 specjalnie na zaliczki. Kwota EUR już została wypłacona tytułem 10 % zaliczek zgodnie z art. 4a ust. 2 rozporządzenia, a saldo do wypłaty wynosi Po wypłacie wspomnianych zaliczek w budżecie pozostają środki na wypłatę zaliczek w wysokości EUR. Zgodnie z pkt 11 porozumienia międzyinstytucjonalnego, w którym przewidziano możliwość realokacji środków, Komisja proponuje wykorzystanie z tej 4 5 Dz.U. C 373 z , s. 1. Komunikat do Komisji C(2016) PL 4 PL

5 dostępnej kwoty środków w wysokości EUR potrzebnych dla Grecji. Po wypłaceniu salda do dyspozycji w razie potrzeby pozostanie jeszcze kwota EUR na dalsze zaliczki w 2016 r. Na podstawie dostępnych obecnie informacji szacuje się, że kwota ta jest wystarczająca w razie wpłynięcia nowych wniosków w pozostałej części roku. W razie braku zgody uruchomiona zostanie procedura rozmów trójstronnych zgodnie z pkt 11 porozumienia międzyinstytucjonalnego Dz.U. C 373 z , s. 1. PL 5 PL

6 Wniosek DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie uruchomienia Funduszu Solidarności Unii Europejskiej w celu udzielenia pomocy Grecji w następstwie trzęsienia ziemi, które dotknęło Wyspy Jońskie w listopadzie 2015 r. PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 2012/2002 z dnia 11 listopada 2002 r. ustanawiające Fundusz Solidarności Unii Europejskiej 7, w szczególności jego art. 4 ust. 3, uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w sprawach budżetowych i należytego zarządzania finansami 8, w szczególności jego pkt 11, uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej, a także mając na uwadze, co następuje: (1) Fundusz Solidarności Unii Europejskiej ( fundusz ) ma na celu umożliwienie szybkiej, skutecznej i elastycznej reakcji Unii w sytuacjach nadzwyczajnych w celu okazania solidarności z ludnością zamieszkującą regiony dotknięte klęskami żywiołowymi. (2) Środki funduszu nie mogą przekroczyć maksymalnej rocznej kwoty EUR (w cenach z 2011 r.), zgodnie z art. 10 rozporządzenia Rady (UE, Euratom) nr 1311/ (3) W dniu 5 lutego 2016 r. Grecja złożyła wniosek o pomoc finansową z funduszu w związku z trzęsieniem ziemi, które dotknęło Wyspy Jońskie w listopadzie 2015 r. (4) Wniosek Grecji spełnia warunki przyznania wkładu finansowego z funduszu zgodnie z art. 4 rozporządzenia (WE) nr 2012/2002. (5) W związku z tym należy uruchomić fundusz, aby zapewnić wkład finansowy dla Grecji. (6) Decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/ na rok budżetowy 2016 uruchamia się środki z Funduszu Solidarności Unii Europejskiej w celu udostępnienia kwoty EUR w formie środków na zobowiązania i środków na płatności na wypłatę zaliczek. Środki te zostały wykorzystane wyłącznie w bardzo ograniczonym zakresie. Istnieją w związku z tym możliwości sfinansowania pełnej kwoty środków 7 Dz.U. L 311 z , s Dz.U. C 373 z , s Rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata (Dz.U. L 347 z , s. 884). 10 Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/252 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie uruchomienia Funduszu Solidarności Unii Europejskiej na wypłatę zaliczek (Dz.U. L 47 z , s. 5). PL 6 PL

7 uruchamianych na mocy niniejszej decyzji, która powinna być udostępniona poprzez realokację dostępnych środków na wypłatę zaliczek w budżecie ogólnym Unii na 2016 r. (7) Aby skrócić do minimum czas potrzebny na uruchomienie funduszu, niniejsza decyzja powinna wejść w życie z dniem jej przyjęcia, PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DECYZJĘ: Artykuł 1 W ramach budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2016 uruchamia się środki z Funduszu Solidarności Unii Europejskiej w celu udostępnienia kwoty EUR dla Grecji w formie środków na zobowiązania i środków na płatności. Pełna kwota uruchamianych środków, o której mowa w pierwszym akapicie, jest finansowana ze środków uruchomionych na zaliczki w budżecie Unii na rok budżetowy 2016, a kwota dostępna na wypłatę zaliczek jest odpowiednio zmniejszona. Artykuł 2 Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem jej opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Stosuje się ją od dnia... [data przyjęcia]. Sporządzono w Brukseli dnia r. W imieniu Parlamentu Europejskiego Przewodniczący W imieniu Rady Przewodniczący Data do wstawienia przez Parlament przed publikacją w Dz.U. PL 7 PL