IT Magazine, luty 2013 / marzec

Transkrypt

1 IT Magazine, luty 2013 / marzec 2013

2 IT Magazine, luty 2013 / marzec

3 W SKRÓCIE IT MAGAZINE SPIS TREŚCI Redakcja Fundacja IT Leader Club Polska ul. Zawiszy 14 lok Warszawa Redaktor Naczelna Agnieszka Lefanowicz Zespół redakcyjny wydania Krzysztof Hotiuk Arkadiusz Lefanowicz Igor Żytka prof. Andrzej Sobczak Paweł Łazuchiewicz Grzegorz Urban Krzysztof Chomicki Produkcja Fundacja IT Leader Club Polska Reklama Opinie Kontakt Kontakt z redakcją: redakcja@itleader.org.pl Strona magazynu: Strona fundacji: W numerze 5 OPINIE Prognozy i trendy dla polskiego rynku IT w 2013 roku 8 IT BREAKFAST Zmiany IT w sektorze publicznym 13 PROFIL LIDERA IT Bartosz Nowak, Avon 15 ZARZĄDZANIE IT System bankowy na Wintelu? Czy to ma sens? 20 ARCHITEKTURA IT TOGAF w 30 pytaniach 24 WSPÓŁPRACA IT-BIZNES Akademia Marketingu IT - potrzeby Klienta 27 TECH FELIETON Jak na nowo odkryłem przyjemność czytania książek rzecz o Kindle 30 ROZWIĄZANIA DLA BIZNESU BIG DATA receptą na sukces? 34 ROZWIĄZANIA DLA BIZNESU System Zarządzania Doświadczeniami Klientów 39 WIADOMOŚCI Zgłoszenie do Zespołu Redakcyjnego zgloszenie@itleader.org.pl Niniejsza publikacja ma charakter informacyjny Fundacji IT Leader Club Polska. Redakcja zastrzega sobie prawo redagowania i skracania nadesłanych materiałów. Powielanie w jakiejkolwiek postaci oraz jakąkolwiek techniką części lub całości niniejszej publikacji bez uprzedniego pisemnego zezwolenia wydawcy jest zabronione. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych reklam i ogłoszeń. Zdjęcia pochodzą z serwisu Fotolia. IT Magazine, luty 2013 / marzec

4 SŁOWO WSTĘPU SZANOWNI PAŃSTWO, Rok 2013 rozpoczął się na dobre! Uwaga prasy codziennej, w tym magazynów branżowych ogniskuje się m.in. wokół trendów i prognoz IT na ten rok. Noworoczny numer IT MAGAZINE daję nam okazję do zaprezentowania opinii i wniosków w tym zakresie, jak również podsumowań wydarzeń Fundacji IT Leader Club Polska. Zwróciliśmy się do Ekspertów Fundacji z pytaniem jakie nowe rozwiązania i technologie zyskają na znaczeniu w biznesie w roku 2013? Podsumowanie opinii prezentujemy Państwu w dziale Opinie. Głównym tematem noworocznego IT MAGAZINE są nie tylko podsumowania i prognozy, ale także rekomendacje i opinie naszych Ekspertów w obszarze pożądanych zmian w IT. Ponadto wiele uwagi poświęcamy takim zagadnieniom jak automatyzacja marketingu, zwłaszcza w kontekście problematyki za dużej ilości danych tzw. Big Data. Ciekawą lekturą jest także artykuł na temat coraz popularniejszego trendu związanego z Zarządzaniem Doświadczeniem Klienta. Gorąco zachęcam Państwa do zapoznania się z ciekawą sylwetką Lidera IT - Bartosza Nowaka z firmy AVON. Dodatkowo będzie można znaleźć wskazówki dla Działów/Pionów IT w zakresie współpracy i odpowiedzi na potrzeby ich wewnętrznych klientów i użytkowników. Nie zabraknie także opinii ze świata nowinek technologicznych, tym razem w zakresie e-booków. Fundacja IT Leader Club Polska wraz z początkiem roku wyszła z inicjatywą stworzenia Centrum Myśli Cyfrowych (CMC) dla obszarów e-państwo, e-gospodarka, e-biznes w oparciu o niezależny think tank, którego celem ma być dostarczanie pomysłów i alternatywnych rozwiązań dla rozwoju cyfrowej Polski na szczeblu państwowym, gospodarczym i biznesowym. Pierwszym krokiem do realizacji wyżej postawionych zamierzeń była organizacja debaty technologicznej dla Liderów IT z administracji publicznej. Inauguracyjne spotkanie pod nazwą IT Breakfast for GOV odbyło się 23 stycznia w Pałacu Sobańskich. Szczególnie zachęcam Państwa do zapoznania się z podsumowaniem tej debaty w dziale Think Tank CMC, które zawiera szereg opinii, przykładów i wniosków dla koniecznych zmian w zarządzaniu IT w tym sektorze. Premierowe wydanie IT MAGAZINE spotkało się z bardzo dużym zainteresowaniem. Głęboko liczymy, że ten numer także zyska Państwa aprobatę. Zdajemy sobie sprawę, że jak każdy nowy projekt wymaga ciągłej pracy, dlatego będziemy wdzięczni za wszelkie komentarze, opinie i uwagi, które będą mogły przyczynić się do jak najlepszego prezentowania merytorycznych treści na łamach naszego niezależnego pisma. Aby zapisać się na listę subskrybentów zapraszamy na stronę W imieniu zespołu redakcyjnego życzę Państwu przede wszystkim inspirującej lektury! Agnieszka Lefanowicz Redaktor Naczelna IT Magazine, luty 2013 / marzec

5 OPINIE Prognozy i trendy dla polskiego rynku IT w 2013 roku tekst: Agnieszka Lefanowicz F undacja IT Leader Club Polska zapytała ekspertów jakie nowe rozwiązania i technologie zyskają na znaczeniu w biznesie w roku 2013? Wśród komentarzy przeważa opinia, że ten rok będzie kontynuacją i przyspieszeniem implementowania takich rozwiązań i technologii jak Cloud Computing, rozwiązań mobilnych, ERP i CRM. Jednocześnie na znaczeniu zyskają nowe narzędzia i rozwiązania związane z analizą bardzo wielkich wolumenów i wielu nieustrukturyzowanych źródeł danych tzw. BIG DATA i na związane z tym zmiany w zastosowaniach Business Intelligence. Nowy rok będzie z pewnością przełomowy pod względem zmiany roli CIO, organizacji pracy IT (LeanIT) i dynamiki zatrudnienia w obszarze zakupu i utrzymania sprzętu IT. IT Magazine, luty 2013 / marzec

6 OPINIE Poniżej prezentowana jest lista zagadnień i trendów na rok 2013 według opinii niezależnych ekspertów Fundacji IT Leader Club Polska Arkadiusza Lefanowicza, Krzysztofa Hotiuka, Pawła Łazuchiewicza, Sebastiana Jamroza, Michała Rączki, Rafała Lewandowskiego oraz Wicedyrektora PwC odpowiedzialnego za doradztwo w obszarach marketing, sprzedaż i obsługa klienta Grzegorza Urbana. Rozwój wirtualizacji Wirtualizacja na dobre zagościła w większości firm. Technologia, która zarówno obniża koszty administracji, jak i staje się coraz bardziej dostępna i elastyczna dla użytkownika, w tym roku jeszcze bardziej zyska na znaczeniu. Według Krzysztofa Hotiuka będzie to podyktowane wdrożeniem coraz bardziej zaawansowanych rozwiązań SaaS, które stopniowo zastąpią ciężkie i drogie w utrzymaniu aplikacje biznesowe. Z kolei zdaniem Pawła Łazuchewicza Upowszechnienie technologii Cloud computing nastąpi przede wszystkim w małych i średnich przedsiębiorstwach, z zachowaniem nadzoru przez niewielki personel IT w firmach korzystających z tej technologii, dla aplikacji (SaaS), jak i infrastruktury (PaaS). Podsumowując czynniki decydujące o powodzeniu i ewaluacji Cloud computing w 2013 roku będą uzależnione od wydajnej infrastruktury, dużej dostępności oraz elastyczności tego rozwiązania. Wzrost funkcjonalności urządzeń mobilnych Urządzenia mobilne dzięki zwiększonej funkcjonalności staną się dominującym narzędziem pracy spychając w cień rozwiązania stacjonarne w 2013 roku i jednocześnie przyczyniając się do racjonalizacji kosztów IT. Według Krzysztofa Hotiuka Upowszechnienie technologii LTE, ulepszenie transmisji Wi- Fi w technologii n, ac oraz wprowadzenie bardziej zaawansowanych smartfonów i tabletów spowoduje, że nowopowstałe biura będą praktycznie bezprzewodowe przez co w pełni mobilne. Działy sprzedaży i przedstawiciele handlowi będą posługiwać się w większości przypadków takimi urządzeniami wykorzystując je w codziennej pracy. Coraz więcej firm zdecyduje się również na wprowadzenie standardu BYOD (Bring Your Own Device) czyli umożliwi swoim pracownikom wykorzystanie urządzeń prywatnych do celów zawodowych dodaje Hotiuk. Potwierdza to Sebastian Jamróz, który zauważa wzrost znaczenia takich urządzeń jak tablety oraz BY- OD Urządzenia te są proste w obsłudze, a dzięki temu bardziej niezawodne. Zmniejsza się czas, jaki trzeba poświęcić na ich serwisowanie (kontakty z Helpdeskiem), a co za tym idzie w obszarze utrzymania, IT może redukować koszty!. Dzięki mobilności tabletów, przede wszystkim siły sprzedaży otrzymują możliwość stosunkowo niezawodnego i szybkiego kontaktu z cała organizacją. Faktycznie stają się pracownikami, którzy mają mobilne biuro dodaje Jamróz. Z kolei według Pawła Łazuchewicza w aplikacjach główny nacisk zostanie położony na aplikacje mobilne, dostępne powszechnie przez coraz tańsze tablety i smartfony. Problem BIG DATA nowe wyzwania Ilość informacji generowanych przez osoby prywatne zwiększa się w tempie astronomicznym. Dlatego też nadmiar informacji stanie się ogromnym problemem i wyzwaniem dla IT zwłaszcza we współpracy z marketingiem w 2013 roku. Zdaniem Grzegorza Urbana z PwC Aby móc opanować te wszystkie informacje i ułożyć je w drogę do sukcesu - marketing potrzebuje wsparcia IT. Z pomocą przychodzą najnowsze rozwiązania z zakresu automatyzacji marketingu. Dzięki integracji tego oprogramowania z systemem CRM, stroną www, firmowym profilem społecznościowym oraz -em, mamy możliwość pracować równolegle na wszystkich danych. Innym ważnym aspektem jest rozwój pamięci masowych, który w opinii Pawła Łazuchewicza będzie ewolucyjny wraz z pojawieniem się tańszych nowych rozwiązań przez zastosowanie wielopoziomowych pamięci półprzewodnikowych (MLC SSD) ułatwiających aplikacje BIG Data. Business Intelligence i optymalizacja procesów IT Rok 2013 przyniesie dalszą racjonalizację wydatków w większości firm na rynku. Zdaniem Sebastiana Jamroza Poprzez racjonalizację w tym wypadku należy rozumieć nie ograniczanie, ale bardziej celowe działania zmierzające do inwestowania w sposób świadomy w te projekty, które przyniosą największe wzrosty sprzedaży lub które przełożą się na dalszą poprawę wydajności działania biznesu. Będzie to skutkowało potrzebą wypracowania efektywnych narzędzi Business Intelligence lub ich dalszego usprawniania tak, aby firmy mogły łatwo i szybko identyfikować potencjalne możliwości i aby mogły szybko na nie reagować. W roku 2013 jeszcze większego znaczenia nabierze optymalizacja procesów. I tu rola IT będzie także nie do przecenienia. Dlaczego? Sebastian Jamróz odpowiada Rezygnacja z papieru, przebudowa procesów biznesowych w oparciu o technologie IT Magazine, luty 2013 / marzec

7 OPINIE mobilne, koncentracja na kluczowych kompetencjach i przemyślany, wyważony outsourcing to wszystko będzie prowadziło do zwiększenia szybkości działania całej firmy. Firmy, która w 2013r. coraz częściej będzie już rozumiała nową rolę IT być może nieco mniej usługową, za to znacznie bardziej partnerską, kreującą nowe, skuteczniejsze sposoby działania wyjaśnia. Organizacja pracy IT nowy trend Lean IT W 2013 roku znaczenia nabierze trend nazywany LeanIT. Zdaniem Michała Rączki Wiele firm na poważnie podejdzie to tego tematu, podobnie jak ma to miejsce w USA. Koncepcja Lean ma swoje początki w produkcji i polega na odchudzaniu naszego łańcucha dostarczania wartości. Aktualnie lean ma w IT najczęstsze zastosowanie w produkcji oprogramowania w postaci podejścia Agile. Teraz czas na pozostałe elementy IT. LeanIT będzie widoczny poprzez takie zmiany jak wdrożenie szerokiego zastosowania Kanbana (czyli sterowanie produkcją według zasad Lean Manufacturing) do obsługi zleceń IT, poprzez połączenie operacji i rozwoju czyli koncepcja pod nazwą DevOps (metodyka zarządzania rozwojem oraz utrzymaniem oprogramowania) oraz poprzez powolny proces wycofywania się z outsourcingu. Wprowadzenie Kanbana oraz przejrzystość procesów pozwoli wielu jednostkom na fizyczne ujawnienie wąskich gardeł i istniejących problemów systemowych. Koncepcja DevOps jest odpowiedzią na rosnącą przepaść między zespołami operacyjnymi i rozwojowymi, co powoduje konflikty i niską efektywność. DevOps to połączenie tych dwóch ról i procesów przez współdzielone cele biznesowe. To też prowadzi do wycofywania się z outsourcingu poszczególnych ról lub części procesu. Kanban i DevOps pozwolą na szybsze dostosowywanie się do zmieniających warunków zewnętrznych co jest w tym momencie krytyczne dla innowacyjności i biznesu. Nowe kompetencje w zarządzaniu ICT Prognozując popularyzację trendu LeanIT w 2013 roku znaczenia nabierze także zmiana podejścia CIO do biznesu i biznesu do CIO. Według opinii Rafała Lewandowskiego Z Dyrektora od komputerów, CIO staje się pełnoprawnym partnerem biznesowym, w wielu przypadkach na poziomie Zarządów. To wymagać będzie wielkiej zmiany w mentalności liderów IT. Będą musieli w większości przypadków zmodyfikować swój sposób zarządzania i stać się, jeżeli nie inicjatorem to przynajmniej sponsorem innowacji w swoich organizacjach. Ci, którzy tego nie zrobią, będą musieli pożegnać się z rolą Lidera IT. Innym ważnym aspektem jest wejście i umocnienie pozycji zwinnych metodyk projektowych typu Agile. Prócz oczywistych zastosowań w ICT, zostaną podjęte próby ich adaptacji do prowadzenia projektów czysto biznesowych, a pierwsze skrzypce w tym procesie, z racji wiedzy i doświadczenia będą grać specjaliści IT. Nastąpi pewnego rodzaju konwergencja. Do dziś w IT królują metodyki waterfall pochodzące spoza IT (np. PRINCE). Jutro zaczną w biznesie królować metodyki zwinne (typu Agile), które narodziły się w IT - prognozuje Lewandowski Praca w branży IT W 2013 roku przewidywana jest duża dynamika wzrostu zatrudnienia w branży e-commerce i IT. Jeśli chodzi o IT w 2013 roku większym zainteresowaniem cieszyć się będą specjaliści zajmujący się zakupem i utrzymaniem sprzętu IT. Zdaniem Arkadiusza Lefanowicza przewodniczącego rady Fundacji IT Leader Club Polska powodów jest przynajmniej kilka To może być krok w stronę Cloud Computingu, czyli korzystania z wirtualnych serwerów i firmy potrzebują nowych ludzi, którzy będą umieli się tym zająć - wyjaśnia Lefanowicz. Dodaje, że rozbudowa i utrzymanie (np. zakup licencji na programy) infrastruktury sprzętowej generują ogromne koszty. Dlatego firmy będą szukać menedżerów, którzy będą umieli tak wykorzystać posiadany sprzęt, aby te koszty zmniejszyć. PODSUMOWANIE Podsumowując, wygląda na to, że rok 2013 przyniesie dalsze wzmocnienie Cloud Computingu ze względu na to, że wiele firm szuka redukcji kosztów i chce zwiększyć elastyczność działania. To także będzie wpływało na nowe możliwości zatrudnienia w branży IT. W 2013 roku powinna nastąpić dalsza dominacja urządzeń mobilnych wykorzystywanych w codziennej pracy, popularyzując przy tym zjawisko BYOD w firmach. Duże znaczenie będzie miało dalsze kształtowanie nowej roli CIO jako pełnoprawnego partnera biznesowego, zwłaszcza we współpracy z marketingiem, przy jednoczesnym wzmocnieniu obszaru organizacji pracy IT pod nazwą LeanIT. Zarówno Liderzy IT po stronie Odbiorców mogą zyskać na rynkowych trendach i zapewnić prawdziwą wartość dodaną swoim klientom biznesowym wewnątrz organizacji, jak i Partnerzy po stronie Dostawców usług i rozwiązań IT Agnieszka Lefanowicz, Fundacja IT Leader Club Polska IT Magazine, luty 2013 / marzec

8 IT BREAKFAST Zmiany IT w sektorze publicznym tekst: Arkadiusz Lefanowicz Z godnie z zapowiedzią dotyczącą powołania niezależnego think tanku w ramach Centrum Myśli Cyfrowych (CMC) dla obszarów e-państwo, e-gospodarka, e-biznes - Fundacja IT Leader Club Polska wyszła z nową inicjatywą organizowania cyklu porannych debat, technologicznych dedykowanych Liderom IT z administracji centralnej pod nazwą IT Breakfast for GOV. IT Magazine, luty 2013 / marzec

9 IT BREAKFAST Nadrzędnym celem tego rodzaju debat ma być transfer wiedzy oraz dostarczanie rekomendacji, pomysłów i alternatywnych rozwiązań dla rozwoju cyfrowej Polski na szczeblu państwowym, gospodarczym i biznesowym przez Fundację IT Leader Club Polska oraz współpracujących z nią Ekspertów i podmiotów. Pierwsza edycja debaty w ramach cyklu IT Breakfast for GOV odbyła się 28 stycznia, w Pałacu Sobańskich w Warszawie i gościła ponad 30 przedstawicieli IT z administracji centralnej i instytucji publicznych. Celem debaty była wymiana opinii i doświadczeń oraz branżowych rekomendacji, które mogłyby wspomóc funkcjonowanie administracji publicznej w obszarze IT. W obliczu coraz szybciej postępujących zmian technologicznych oraz wyzwań dla rozwoju cyfrowego państwa, udział w debacie tego środowiska Liderów IT wydał się konieczny, a nawet pożądany. AGENDA DEBATY W agendzie debaty znalazł się czas zarówno na prezentacje merytoryczne partnerów Fundacji jak i dyskusję o kierunkach rozwoju IT w administracji centralnej. Pierwsze wystąpienie, partnera Fundacji i laureata wyróżnienia Firmy Odpowiedzialnej Społecznie w IT za rok 2011 i 2012, firmy EMC dotyczyło trendów w transformacji IT na ten rok oraz doświadczeń tej firmy w realizacji projektów dla instytucji pożytku publicznego. Paweł Tokarski z EMC mówił nie tylko o strategicznych obszarach rozwoju IT, ale także o praktycznych zastosowaniach technologii i podejściu ich firmy do tych zagadnień. Zwracał uwagę, że nadal utrzymuje się trend, w którym budżety na działania IT w większej części (ok. 2/3) przeznaczane są na utrzymanie niż na innowacje (ok. 1/4 budżetów IT). W sytuacji bardzo szybkich zmian technologicznych i wzrostu ilości danych trend ten na pewno powinien ulec zmianie ocenił Tokarski. Obszarami, które niewątpliwie zmieniają obecnie IT jest chmura obliczeniowa oraz BIG DATA. W kontekście obszaru Cloud prelegent wskazywał na korzyści z wykorzystania rozwiązania chmury, dającej możliwość uzyskania przejrzystości i kontroli przechowywanych zasobów, dostęp z dowolnego urządzenia, miejsca i w dowolnym czasie a także konieczności stworzenia jednolitego zarządzania chmurą, aby mieć wiedzę o tym kto, gdzie i kiedy ma dostęp do naszych zasobów. W kontekście administracji publicznej wskazywał na dwie możliwości chmury: pierwszej rządowej jako rozwiązanie chmury hybrydowej i drugiej urzędowej jako rozwiązanie chmury prywatnej. Chmura wymusza też zmianę infrastruktury IT i przejścia przez kolejne etapy: standaryzacji i konsolidacji, wirtualizacji i wreszcie automatyzacji. BIG Data zmienia obecnie świat i otoczenie w jakim istniejemy. Instytucje rządowe analizują bardzo duże ilości danych dlatego odpowiednie zasoby do przechowywania ich gwałtownie rosnącej ilości to jeszcze nie wszystko. Coraz ważniejszy staje się też sposób przechowywania danych oraz możliwości ich wykorzystania i analizy w czasie rzeczywistym. Ciekawy przykład zastosowania BIG Data w praktyce był przytoczony podczas prezentacji projektu zdigitalizowania zasobów Biblioteki Watykańskiej. Obecni na spotkaniu Liderzy mieli okazję obejrzeć krótki film na temat Biblioteki Watykańskiej, która powstała w XV wieku, a której zbiory sięgają 82 tys. rękopisów. To, jak się okazuje, ponad 45 TB danych. Film pokazywał skalę projektu i korzyści jakie wynikają z powszechnego dostępu do zasobów Biblioteca Apostolica Vaticana. Drugi prelegent technologicznej debaty, Konrad Olszewski, z firmy w CISCO mówił o nowoczesnych narzędziach komunikacji oraz wizjach i trendach w sposobach współpracy. Wskazywał na cztery kierunki rozwoju: mobilność, społeczno- Budżety na działania IT w większej części przeznaczane są na utrzymanie niż na innowacje. Trend ten na pewno powinien ulec zmianie IT Magazine, luty 2013 / marzec

10 IT BREAKFAST ści, wizualizacje oraz wirtualizację. Mobilność wymaga bezpiecznego dostępu do zasobów firmy z dowolnego urządzenia i miejsca. Społeczności wymuszają coraz bardziej proaktywną interakcję z obywatelem. Wizualizacja dyktuje coraz wyższą jakość współpracy. Natomiast wirtualizacja daje możliwość połączenia multimediów z zaletami np. wirtualnego desktopu. Zdaniem prelegenta IT powinno wspierać wybór użytkownika przy zachowaniu polityk bezpieczeństwa. Podał przy tym wiele przykładów praktycznego zastosowania technologii w komunikacji jak np. informacja turystyczna w miastach, szkolenia wideo czy konsultacje medyczne przy pomocy wideo. Jednym z ciekawszych zastosowań wspomnianych rozwiązań było usprawnienie komunikacji wewnętrznej w Straży Pożarnej, o czym mieli okazję przekonać się uczestnicy debaty podczas prezentacji krótkiego filmu na ten temat. PRZEBIEG DEBATY Podczas debaty dyskutowali zarówno zaproszeni do rozmowy prelegenci jak również były doradca przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego, pan Robert Tulicki - Sypołowski oraz przewodniczący rady fundacji IT Leader Club Polska, Arkadiusz Lefanowicz. Debatę poprowadził Kuba Marcinowicz z Polskiego Radia, który podsumowując wcześniejsze wystąpienia prelegentów ocenił, że świat IT wygląda na przygotowany na zmiany w obszarze IT w instytucjach publicznych. Zadał natomiast kluczowe pytania: Jak zatem wygląda to z drugiej strony czy instytucje publiczne są przygotowane na zmiany? Czy instytucje publiczne korzystają z chmury i w jaki sposób? Czy możemy przytoczyć konkretny przykład wdrożenia w tym obszarze? W opinii przedstawiciela EMC instytucje publiczne na pewno będą bardzo solidnie rozważać rozwiązania chmurowe. Podał przy tym ciekawe rozwiązanie przyjęte przez rząd USA, który w ramach strategii Cloud First, przygotował dla każdego z szefów IT zadanie by w ciągu 18 miesięcy przemigrować trzy aplikacje do modelu chmury, przy czym pierwsze efekty musiały być widoczne już po 11 miesiącach. Jednym z pierwszych pytań jakie padło podczas dyskusji było pytanie o sposób zawarcia umowy w przypadku chmury publicznej i możliwości skorzystania z doświadczeń tych, którzy taką umowę zawarli. Według Roberta Tulickiego - Sypołowskiego zawieranie umowy na usługi typu cloud z zewnętrznym dostawcą wiąże się bardzo ściśle z kwestiami bezpieczeństwa. Dlatego jego zdaniem należy zwrócić uwagę na kilka ważnych aspektów rozważając to rozwiązanie Pierwszy z nich to lokalizacja gdzie przechowywane są dane, drugi to ryzyko utraty poufności, jeszcze inny to wpływ takiego rozwiązania na procesy na poziomie strategicznego bezpieczeństwa państwa.. Trudno sobie wyobrazić, aby takie instytucje jak Ministerstwo Zdrowia czy Policja zdecydowały się na powierzenie dostarczania usług zewnętrznemu dostawcy. Rozwiązanie typu cloud jest zdaniem Tulickiego możliwe na zasadach tzw. Cloudu rządowego, gdzie kwestie umowy są drugorzędne z uwagi na fakt posiadania zaufanego partnera i wspólnotę interesów. Takie warunki są duże trudniejsze do spełnienia w przypadku partnera zewnętrznego. Arkadiusz Lefanowicz dodał, że na chwilę obecną powstają podwaliny pod współpracę na rzecz tzw. chmury rządowej i urzędowej. Otwarte debaty technologiczne z udziałem administracji centralnej to jedna z inicjatyw Fundacji w celu wypracowania pewnego standardu i rekomendacji z zachowaniem wszelkich zasad bezpieczeństwa tego rodzaju usług dla organów administracji centralnej. Dlatego Fundacja wspólnie z partnerami pragnie dzielić się swoją wiedzą w tym zakresie. Według Lefanowicza Mówiąc o otwartej platformie inaczej chmurze rządowej, należy zwrócić uwagę, że nie wymusza ona na szefach IT korzystania z konkretnych rozwiązań. Do platformy możemy dodawać różne rozwiązania, które możemy współdzielić. Z perspektywy urzędów i państwa jest to bardzo wygodne bo nie wymaga dodatkowych umów czy też praw autorskich dla kupowanych rozwiązań. Proces przejścia w informatyce od wirtualizacji do automatyzacji można de facto przenieść do informatyki w administracji centralnej czy publicznej poprzez stworzenie jednej platformy do korzystania przez różne jednostki administracji publicznej IT Magazine, luty 2013 / marzec

11 IT BREAKFAST w postaci chmury rządowej i towarzyszących im chmur urzędowych. Jak podkreślał Lefanowicz Wola po stronie decydentów na szczeblach centralnych jest już widoczna, chociażby patrząc na cele MAiC związane z projektami cyfrowymi. Marek Szulc z Główego Urzędu Geodezji i Kartografii przytoczył ciekawy przykład z GUGiK, który to prowadzi główny zasób geodezyjny kartograficzny i posiada w jednym miejscu dane przestrzenne. Na bazie tych danych przygotowano rozwiązania usługowe i aplikacyjne (Uniwersalny Moduł Mapowy oraz SDI), dzięki którym możliwe jest udostępnianie danych przestrzennych administracji publicznej, obywatelom i przedsiębiorcom na odpowiednich warunkach. Dotychczas należało wypełnić odpowiedni wniosek, aby zdobyć określone dane w następstwie czego kopiowano i przenoszono je na odpowiednie nośniki. Proces ten był jednak bardzo skomplikowany z uwagi na ich bieżącą aktualizację. Niestety zupełnie nie współgrało to z rzeczywistym procesem biznesowym. Wszystko zmieniło się dzięki Dyrektywie INSPIRE oraz usługom sieciowym. Obecnie można mieć dostęp do aktualnych danych bez konieczności posiadania ich bezpośrednio u siebie, poprzez serwis Geoportal.gov.pl jak również Geoportal na urządzeniach mobilnych. To jest pewnego rodzaju przykład usługi w chmurze rządowej czyli mamy infrastrukturę, dbamy o bezpieczeństwo i standardy powiedział Marek Szulc. Innym przykładem przytoczonym przez Marka Szulca było przedsięwzięcie dotyczące powiadamiania ratunkowego. W działania były zaangażowane m.in. takie służby jak Pogotowie, Policja oraz Straż Pożarna. Każda z tych jednostek przyjęła, że w swojej architekturze będzie miała własny niezależny moduł mapowy z uwagi na zachowanie bezpieczeństwa danych i możliwość podejmowania decyzji we własnym zakresie. GUGiK podjęło inicjatywę potraktowania tych wymagań jako usługi. Moduł mapowy został przekazany do GUGiK wraz z wymaganiami poszczególnych służb pod system informatyczny, który miał te wymagania spełnić, w następstwie czego GUGiK stworzyło usługi aplikacyjne dla każdego z tych podmiotów. Dziś to już działa. GUGiK nie był w stanie zapewnić niezbędnego dostosowania systemów dziedzinowych u poszczególnych podmiotów, które (w zależności od podmiotu) inaczej wyglądają i są zarządzane według różnych standardów. Zdaniem przedstawiciela GUGiK ten projekt to swoisty przykład rozwiązania w chmurze. To co jego zdaniem jest zagrożeniem to nieumiejętność dostosowania się poszczególnych podmiotów do tego co jest w chmurze, przy jednoczesnym braku wsparcia w obszarze decyzji i odpowiedniej koordynacji ludzi i zasobów. Według Marka Szulca brakuje państwowej architektury korporacyjnej, która zostanie z góry określona i narzucona wszystkim podmiotom, dzięki czemu nie będzie problemów z ustaleniem kto do kogo ma się dostosowywać. Jednocześnie postawił bardzo ważne pytanie: czy uda się wdrożyć takie wytyczne na poziomie chmury rządowej i kto powinien za nią odpowiadać?. Odpowiedzi udzielił Arkadiusz Lefanowicz, który przekonywał o otwartości dla wsparcia Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji przez Fundację IT Leader Club Polsk, dzięki czemu istnieje duże prawdopodobieństwo wypracowania wytycznych dla zmiany i poprawy integracji poszczególnych rozwiązań na poziomie administracji centralnej. Przewodniczący podkreślił, że Fundacja chce wspierać te działania w dwóch nurtach pierwszy w postaci pozarządowego wsparcia MAiC celem wzrostu kompetencji cyfrowych w administracji publicznej, aby wyrównać poziom wiedzy i niwelować blokady mentalne w zastosowaniu nowych rozwiązań. Drugi nurt to stworzenie niezależnych standardów, które zostaną określone dla wszystkich podmiotów administracji publicznej. Odnosząc się też do przytoczonego przez przedstawiciela GUGiK przykładu swego rodzaju chmury rządowej Arkadiusza Lefanowicz wskazał, że być może GUGiK jako właściciel tej usługi powinien na ten moment wyznaczać standardy Oczywiście w pewnym momencie ten standard może być modyfikowany na poziomie chmury rządowej ale od czegoś należałoby zacząć i w mojej ocenie jest to dobry kierunek. Zdaniem większości uczestników debaty na pewno trzeba znaleźć liderów zmian w poszczególnych obszarach, czyli IT Magazine, luty 2013 / marzec

12 IT BREAKFAST te urzędy i instytucje, które mają już pewne dobre przykłady wdrożeń i chętnie pomogą innym. W trakcie debaty pojawił się także temat roli szefów IT w budowaniu strategii organizacji. Uczestnicy dyskusji zgodnie przyznali, że osoby zajmujące się IT z poziomu CIO powinny mieć coraz większy wpływ na tworzenie strategii organizacji, w tym również w administracji publicznej, gdzie wpływ ten jest jeszcze dosyć znikomy. Jak zauważył Robert Tulicki Sypołowski, osoby odpowiedzialne za IT w sektorze publicznym są zwykle umiejscowione dosyć nisko w strukturze organizacji, co ogranicza w znaczny sposób dotarcie do decydentów ze swoimi pomysłami, inicjatywami, czy problemami oraz utrudnia koordynację działań w poszczególnych obszarach. Gdyby pozycja IT była silniejsza z pewnością problemów byłoby znacznie mniej. Trend światowy mocno wskazuje, że coraz więcej jest związków pomiędzy informatyką a strategią. To jednak proces, który trwa. Co ciekawe według badań prowadzonych w krajach zachodnich ok. 60% CIO twierdzi, że nie ma w ogóle wpływu lub jest on zbyt mały na strategię organizacji. To dowodzi, że jest to problem występujący nie tylko w naszym kraju, natomiast trzeba się z nim zmierzyć, zwłaszcza w kontekście wyzwań najbliższej przyszłości stwierdził Tulicki. Mariusz Michalak, z Wojskowej Agencji Mieszkaniowej podzielił się doświadczeniami z innego przedsięwzięcia. Kilka lat temu Wojsko Polskie przechodziło reorganizację na armię zawodową i zaistniała potrzeba zaprojektowania systemów informatycznych do realizacji określonych świadczeń. W trakcie tego projektu członkowie zespołu wielokrotnie oceniali, że przedsięwzięcie udało by się zrealizować jeszcze sprawniej gdyby podejście projektowo - procesowe specjalistów IT uwzględniać w procesie tworzenia prawa. Zwrócił przy tym uwagę, że zgodnie z obowiązującymi regułami każdy projekt nowego lub nowelizowanego aktu prawnego zawiera załącznik o nazwie "Ocena skutków regulacji". W dokumencie tym zgodnie z wytycznymi Ministra Gospodarki analizowane są konkretne obszary, takie jak: podmioty na które oddziałuje akt, wpływ na rynek pracy, wpływ na finanse publiczne, konsultacje społeczne itd., nie prowadzi się natomiast analiz ewentualnego wpływu na eksploatowane lub niezbędne do wprowadzenia systemy informatyczne. Jego zdaniem rozszerzenie tego dokumentu o analizy obszaru IT stworzyło by przestrzeń do tworzenia wizji i wytyczania kierunków rozwoju cyfrowej Polski na szczeblu państwowym. Robert Tulicki - Sypołowski dodał, że budowanie obszaru współpracy wymaga wysiłku po obu stronach. Z jednej strony powinien zmienić się sposób postrzegania roli IT przez decydentów, z drugiej liderzy IT muszą pracować nad rozwojem swoich kompetencji także poza obszarem informatyki, aby stać się rzeczywistymi partnerami dla osób zarządzających organizacją. Jeden z przedstawicieli firmy EMC zauważył jeszcze inne wyzwania w odniesieniu do rozwiązań opartych na chmurze a związanych ze stosownymi rozporządzeniami legislacyjnymi na poziomie Unii. Wkrótce powinny takie powstać i trzeba będzie się z nimi zmierzyć z uwagi na konieczność i wymóg Unii aby zaimplementować je w krajach członkowskich. Arkadiusz Lefanowicz podkreślił, że W obliczu takich wyzwań warto się przygotować i wcześniej zadbać o zaprojektowanie architektury państwa i urzędu tak aby nie robić tego pod presją czasu. Adam Wojtkowski, dyrektor generalny EMC, potwierdził, że obecność EMC na spotkaniach Fundacji ma charakter transferu wiedzy i jako firma odpowiedzialna społecznie chce dzielić się swoimi poglądami w różnych zakresach tematycznych. Podzielił się także swoim spostrzeżeniami w obszarze niskiego wykorzystania rozwiązań uniwersalnych w obrębie administracji centralnej. Jedno to kancelaryjny obieg dokumentów, który w swojej istocie jest wszędzie taki sam (oprócz pewnych wyjątkowych sytuacji) drugi to poczta korporacyjna. Podkreślał, że należałoby wypracować architekturę, która byłaby architekturą uniwersalną. Podsumowując swoją wypowiedź wskazał na dwie ważne kwestie: pierwsza to uniwersalizm i stworzenie katalogu w zakresie zasobów i zagadnień, które dotyczą każdej jednostki administracji publicznej; druga to otwartość architektury, która zabezpieczy interesy poszczególnych instytucji. W imieniu EMC Adam Wojtkowski zadeklarował gotowość firmy do dzielenia się swoją wiedzą w tym zakresie w ramach niezależnego thinku tanku Centrum Myśli Cyfrowych przy Fundacji IT Leader Club Polska, co być może stanowiłoby dobry materiał do pracy nad tą inicjatywą w przyszłości. Kolejna debata z udziałem Liderów IT z administracji centralnej planowana jest na wiosnę Arkadiusz Lefanowicz, Przewodniczący Rady Fundacji IT Leader Club Pol- IT Magazine, luty 2013 / marzec

13 PROFIL LIDERA IT Bartosz Nowak Global IT Manager Cloud Solutions, Avon DROGA ZAWODOWA Pracodawca i jak długi staż: Avon, ok. 8 lat W trakcie swojej kariery zawodowej, najbardziej jestem dumny z: Powodów Jako menadżer ze swojego zespołu. Kilkunastu deweloperów, analityków i kierowników projektu wszyscy pracujący wirtualnie - od Kalkuty w Indiach, przez Pilzno w Czechach - po Nowy Jork w Stanach. Wszyscy mówiący wspólnym językiem - językiem relacji, wspólnego celu i wspólnych osiągnięć. Jako Polak z osiągnieć transformacji, jaką przeszliśmy. Dziś spędzając znaczącą część życia w podróżach służbowych, w krajach borykających się z naprawdę poważnymi problemami ekonomicznymi, rasowymi, kulturowymi czy sąsiedzkimi - wielokrotnie uświadamiam sobie cud, jaki doświadczył każdy z nas w ostatnich dwóch dekadach. Jako człowiek IT ze zmieniającego się postrzegania IT w świecie biznesu. Dziś, mamy do zaoferowania narzędzia, procesy i możliwości, które nie tylko powodują wzrost profitów, ale także często są źródłem oszczędności. Najważniejszy wpływ na moją karierę mieli/miał: Miała sztuka. Każdy zespół, w którym pracuję to dobrze zgrana orkiestra, projekty czasami spokojne jak walce Straussa, a czasami dynamiczne jakby sam Franciszek Liszt pisał project plany. Codzienny nadmiar prozy, balansowany jest z zaskoczenia hiper-poezją. Korporacyjny świat mieni się wszystkimi barwami impresjonistów, by tak naprawdę wyrazić dwie proste zasady - maksymalizacji zysku i minimalizacji kosztów a już prawdziwą finezją jest zarządzanie budżetami. W PRACY Najważniejsze zrealizowane inicjatywy w karierze: Będąc regionalnym manadżerem projektów dla 24 krajów Europy centralnej i wschodniej, udało mi się ujednolicić język wskaźników biznesowych (KPIs). W roli globalnej skupić ludzi z różnymi doświadczeniami, historią, kwalifikacjami i dążeniami wokół jednego celu, tworząc wspólne standardy, zrozumiałe i wykorzystywane tak w Azji, jak i Europie, Afryce czy Amerykach. Obecnie pracuję przy tworzeniu globalnego center of excellence dla rozwiązań usług cloudowych dla systemów CRM i BI. IT Magazine, luty 2013 / marzec

14 PROFIL LIDERA IT Kluczowe czynniki sukcesu i zagrożenia w branży w której pracuję: Nie osiągnie się przewagi konkurencyjnej powielając to samo, co zrobiła już wcześniej konkurencja. W branży retail, nie chodzi o to, by być na czasie ale o to, by wybiegać w przyszłość. Zagrożenie to brak decyzyjności i zbyt wolne reakcje na oczekiwania rynku. Z globalnego punktu widzenia podpisuję się pod filozofią Triple P Profit, People, Planet. Cokolwiek robisz nie zapominaj o żadnym z tych trzech, tylko wtedy ma to sens. WIZJE Jak motywuję swojej otoczenie i zespół do innowacji: To oni motywują mnie! Trzecia zasada dynamiki Newtona akcja-reakcja. Trzeba tylko umieć wykorzystać potencjał otoczenia. Do wszystkiego można się nastawić pozytynie lub negatywnie. Pozytywna energia nakręca ludzi samoistnie, negatywna to już nie tylko czysta motywacja, ale i wyzwanie. Wszyscy lubimy wyzwania, nie? Wykształcenie: Mgr inż. Telekomunikacja, informatyka. Ulubiony sport: Golf, Polo, Yachting. Nie, nie żadne z powyższych. Najlepiej się relaksuję na siłowni i basenie. Ulubiony trener lub sportowiec: Nie mam. Ulubiona książka: Katedra w Barcelonie Ildefonso Falconez Marka komputera osobistego: Raczej zapytaj co mam w folderze ulubione Jeśli nie byłbym Liderem IT, to zostałbym: Architektem tabelkę kosztów. Najbardziej przereklamowany lub nietrafiony produkt IT na rynku: Niełatwe Mimo, iż bardzo wierzę w postęp technologiczny, i wiem, że każdy produkt jest krokiem w ewolucji IT, jest kilka takich wynalazków IT, które mnie strasznie drażni. Przykład umowy licencyjne. Kilka słów nt kariery w IT dla początkujących Liderów IT: Grając w szachy planujesz 3 ruchy naprzód, jako pilot musisz wiedzieć, gdzie będzie twój samolot za 5 minut. Nie daj się zaskoczyć przypadkom. W świecie nowych technologii 3 ruchy i 5 minut to za mało. Patrz do przodu i planuj W której dziedzinie powinienem/am być lepszy/a: Dzisiaj to historia. Jutro to możliwości. Kolejne pięć minut to nasz wkład w tworzenie historii jutra. Czasami zbyt wiele czasu poświęcam historii. Czego oczekuje od moich dostawców IT: Profesjonalizmu. Nie lubię być traktowany jako lead, jako potencjalne czynnik realizacji czyjegoś planu sprzedaży. Moi najlepsi dostawcy to moi najlepsi partnerzy w biznesie. To ci, którzy nie proponują mi najbardziej skomplikowanych i najdroższych rozwiązań, ale ci którzy wiedzą czego potrzebuję i potrafią zaoferować rozwiązanie, którego nie zdyskwalifikuję od razu widząc IT Magazine, luty 2013 / marzec

15 ZARZĄDZANIE IT System bankowy na Wintelu? Czy to ma sens? tekst: Paweł Łazuchiewicz O becnie często pojawiają się rozważania na modne tematy: jaki powinien być informatyczny system bankowy, jak powinien docierać do klienta banku, do jakich klientów powinien być adresowany. W szczególności pojawia się coraz więcej opinii dotyczących wykorzystywania technologii mobilnych, serwisów społecznościowych, proponuje się zastosowanie wideokonferencji między bankiem i klientami, a także technologii zobra- IT Magazine, luty 2013 / marzec

16 ZARZĄDZANIE IT Obecnie często pojawiają się rozważania na modne tematy: jaki powinien być informatyczny system bankowy, jak powinien docierać do klienta banku, do jakich klientów powinien być adresowany. W szczególności pojawia się coraz więcej opinii dotyczących wykorzystywania technologii mobilnych, serwisów społecznościowych, proponuje się zastosowanie wideokonferencji między bankiem i klientami, a także technologii zobrazowania trójwymiarowego, geolokalizacji itd. System bankowy powinien być spersonalizowany zgodnie z wymaganiami i preferencjami indywidualnego klienta banku. Aby to wszystko umożliwić, konieczna jest w banku pogłębiona wiedza na temat klientów w wielowymiarowym ujęciu, a więc istotna poprawa możliwości analitycznych, na podstawie dostępnej aktualnej informacji zarządczej, wydobytej z rozbudowanej hurtowni danych, dla pracowników obsługujących klientów, dostęp do zindywidualizowanych informacji o swoich klientach, a dla pracowników i klientów banku wygodny interfejs komunikacyjny, ułatwiający działanie wielokanałowego modelu dystrybucji (oddziały, mini-placówki, dostęp internetowy, mobilny i ww. nowinki techniczne). Przy rosnącej konkurencji na rynku bankowym, zmniejszającej się lojalności klientów, dla osiągnięcia sukcesu przez bank coraz większe znaczenie ma redukcja wydatków, z jednoczesną poprawą sprawności działania całej organizacji, rozszerzaniem zakresu stosowania wszelkich nowości marketingowych (przy skracaniu czasu ich wdrożenia), zwiększeniem atrakcyjności oferty banku i umacnianie reputacji banku przez niezawodne i bezpieczne działanie oraz przyjazne postrzeganie banku przez klientów. Niebagatelną rolę w spełnieniu tych postulatów odgrywa informatyka bankowa, gdzie jedyną możliwą drogą pogodzenia często sprzecznych żądań jest wykorzystanie postępu technicznego, w tym optymalizacja architektury i infrastruktury teleinformatycznej. Architektura informatyczna zależy przede wszystkim od wyboru podstawowego informatycznego systemu bankowego (core banking system). Bez odpowiednio dobranego systemu bardzo trudne lub nieefektywne kosztowo jest wdrażanie nowych rozwiązań biznesowych i marketingowych. Najważniejszymi wyróżnikami podstawowego systemu bankowego są: jego funkcjonalność, możliwość spełniania zmiennych wymagań biznesu, podatność na rozwój i nowe zastosowania. Obecnie trudno sobie również wyobrazić podstawowy system bankowy, który by nie był systemem scentralizowanym. Można by sądzić, że temat podstawowego systemu bankowego w Polsce obecnie nie jest interesujący. Praktycznie wszystkie komercyjne banki działające w Polsce już korzystają ze scentralizowanych podstawowych bankowych systemów informatycznych. Na ich wdrożenie w ostatnich dziesięciu latach przeznaczono ogromne kwoty. Znacznego i stałego wysiłku od bankowych służb informatycznych i zewnętrznych dostawców rozwiązań informatycznych wymaga rozbudowa wszelkich dodatkowych aplikacji współpracujących z systemami podstawowymi, nadążanie za wymaganiem rynku i biznesu bankowego. Kluczowa jest jednak odpowiedniość aktualnie zaimplementowanych systemów bankowych do często zmodyfikowanych i rozbudowanych wymagań banków i klientów, pogoń za wdrożeniem nowinek wyprzedzających lub naśladujących konkurencję oraz dominująca oszczędność kosztów przy jednoczesnym wzroście liczby klientów i produktów bankowych. Po bliższym przyjrzeniu się polskim bankom, okazuje się, że przynajmniej kilka z nich powinno rozważyć modernizację aktualnie używanego podstawowego systemu bankowego. Modernizacja czasami polega na wymianie systemu, często możliwa jest migracja do nowej wersji lub nowego produktu tego samego producenta. Ważnym motywem modernizacji może być dopasowanie wydajności i niezawodności systemu informatycznego do zwiększonych wymagań (ilościowych i jakościowych), a do nie mniej ważnych przyczyn należy zaliczyć możliwość istotnej redukcji kosztów, w tym ponoszonych na infrastrukturę informatyczną i jej utrzymanie. Zdarza się, że możliwości techniczne kluczowych elementów systemu bankowego (np. zastosowanej bazy danych) dochodzą do bariery wzrostu, której przy kontynuacji używania dotychczasowego rozwiązania nie da się pokonać. Tradycyjnie platforma informatyczna dla scentralizowanego podstawowego systemu bankowego jest mocno uzależniona nie tylko od oferowanej funkcjonalności w systemie informatycznym, ale również od liczby klientów i produktów bankowych oraz oczekiwanej sprawności ich obsługi. Wydajność systemów nabiera szczególnego znaczenia przy szerokim rozpowszechnieniu zdalnych kanałów dostępu, w tym bankomatowego, internetowego i mobilnego. Nowe technologie coraz lepiej służą klientom, ale także wzmagają presję na banki, gdy konkurencja jest w odległości jednego kliknięcia. Stąd największe banki w swoich centrach danych na ogół używają wydajnych, ale kosztownych systemów mainframe, najbardziej rozpowszechniona wśród banków średniej wielkości jest platforma systemów unixowych w różnych wydaniach, z wykorzystaniem odpowiednich baz danych. Rzadko można spotkać się z inną platformą IT Magazine, luty 2013 / marzec

17 ZARZĄDZANIE IT sprzętowo-programową, jaką jest popularna w wielu innych zastosowaniach baza sprzętowa serwerów x86 (Intel, AMD), w szczególności z wykorzystaniem oprogramowania systemowego i narzędziowego (w tym bazodanowego) firmy Microsoft (w branży informatycznej często określane jako platforma Wintel). Ze względu na dominującą tendencję w bankach do obniżenia zarówno nakładów inwestycyjnych, jak i kosztów operacyjnych oraz rosnące możliwości techniczne platformy Wintel, kolejni dostawcy podstawowych systemów bankowych do swojej oferty wprowadzają rozwiązania właśnie na tę platformę. Nie oznacza to rezygnacji z dotychczasowych systemów na platformach unixowych, a także mainframe. Rozwiązania Wintel nie ograniczają się tylko do najmniejszych i małych banków. Przykładem jest podstawowy system bankowy T24 firmy Temenos. Według raportu opublikowanego przez firmę analityczną Forrester Research Global Banking Platform Deals 2010, core banking system T24 zajął pierwsze miejsce pod względem liczby sprzedanych podstawowych systemów bankowych w 2010 roku. W ciągu 15 miesięcy od ogłoszenia dostępności systemu T24 z wykorzystaniem bazy danych Microsoft SQL Server, został on wybrany przez ponad 20 banków na całym świecie, w tym niektóre z nich posiadają ponad 3 miliony rachunków, co umieszcza je wśród banków średniej wielkości. Jest to o tyle istotne, że T24 jest również dostępny na tradycyjnych dla średnich banków platformach systemów unixowych z właściwymi dla nich systemami zarządzania bazami danych. W tym samym czasie jednak system T24 z wykorzystaniem tradycyjnych platform sprzętowych wybrało o połowę mniej banków. Firma Temenos, założona w 1993 roku, notowana na szwajcarskiej giełdzie papierów wartościowych, jest znanym producentem oprogramowania bankowego, ma ok klientów na całym świecie, posiada w swojej ofercie dwa podstawowe systemy bankowe: TCB (Temenos Core Banking) przeznaczony dla największych banków globalnych o silnie zindywidualizowanych wymaganiach i rezydujący na architekturze informatycznej IBM mainframe oraz T24 przeznaczony dla wszystkich pozostałych banków, od najmniejszych do dużych banków ponadregionalnych. T24 może wykorzystywać zarówno architekturę IBM mainframe, jak i powszechnie stosowane systemy otwarte, unixowe i linuxowe, a także platformę Wintel. System T24 poczynając od 2007 roku zastępuje starszy podstawowy system bankowy firmy Temenos, znany jako GLOBUS (również w Polsce). Najistotniejszą nowością jest to, że modularny system T24 zbudowany jest z komponentów, z których można składać zarówno obsługę poszczególnych produktów bankowych, jak również całych obszarów działalności banku. T24 Model Bank zawiera ponad 500 zdefiniowanych typowych procesów bankowych. Są one opisane przy pomocy szeroko rozpowszechnionego oprogramowania ARIS dla modelowania procesów biznesowych. Dzięki temu znacznie ułatwione jest dostosowanie procesów modelowych do konkretnych wymagań banku. Temenos dysponuje również systemem front-end dla T24 (obsługującym kanały elektroniczne), ale core banking system T24 może współpracować z dowolnym innym systemem front-end (przykładem jest System Bankowości Elektronicznej SOLO w Nordea Bank Polska, opracowany przez Infovide-Matrix). T24 wykorzystuje dobrze znane otwarte standardy, takie jak HTML i XML, wspierając praktycznie bezprzerwowe działanie banku. W Polsce obecnie system Temenosa wykorzystuje (oprócz Nordea Bank Polska) również BRE Bank (dla obszaru działalności korporacyjnej) oraz Raiffeisen Bank Polska S.A. Należy jednak dodać, że ze względu na wcześniejszy wybór systemu firmy Temenos, żaden z ww. banków nie eksploatuje jeszcze podstawowego systemu bankowego na bazie danych Microsoft SQL Server (i wiążącej się z tym platformie sprzętowo-systemowej Wintel). Temenos będąc dużym producentem oprogramowania bankowego, zawarł szereg porozumień z producentami platform sprzętowo-programowych, jak również z wieloma dużymi organizacjami konsultingowymi wspierającymi wdrożenia. Dla rozwoju T24 na platformie Wintel/MS SQL Server zostało podpisane porozumienie między firmami HP, Microsoft i Temenos. W ramach tego porozumienia utworzono w Hemel w Wielkiej Brytanii wspólne Centrum Kompetencyjne, wspierające T24 w środowisku MS SQL Server, na systemie operacyjnym Microsoft Windows Server i z wykorzystaniem serwerów HP Proliant oraz pamięci masowych HP Storage Solutions. W Centrum Kompetencyjnym w Hemel wszystkie trzy zainteresowane firmy certyfikują wspólne technologie oferowane klientom, optymalizują rozwiązania, a także umożliwiają pogłębienie wiedzy na temat T24 na platformie Wintel dla obecnych i potencjalnych klientów bankowych. W tym celu zbudowano kompletne środowisko symulujące bank eksploatujący system T24. Wykorzystuje ono szereg komponentów programowych, w tym najważniejsze z nich to Microsoft Windows Server 2008 R2 Enterprise OS i Microsoft SQL Server 2012 Failover Cluster (zapewniające ciągłość działania w przypadku awarii) oraz odpowiednie do IT Magazine, luty 2013 / marzec

18 ZARZĄDZANIE IT warstwy aplikacyjnej (serwery prezentacyjne, aplikacyjne, bazodanowe) oprogramowanie systemu Temenos T24. Środowisko testowe umożliwia przeprowadzenie testów dla banku, poprzedzających ewentualną decyzję o wyborze T24. Wykonanie takich testów ułatwia zrozumienie specyficznych potrzeb konkretnego banku i w efekcie może znacznie uprościć proces implementacji. Oprócz serwerów fizycznych wdrożono równolegle środowisko prywatnej chmury obliczeniowej wykorzystujące Microsoft Hyper-V, pozwalające na testy w środowisku wirtualnym. Dla wstępnego oszacowania niezbędnych nakładów oraz ułatwienia przygotowania się (zarówno klientów, jak i organizacji wspierających wdrożenie np. HP Enterprise Services) do wyboru podstawowego systemu bankowego, jak również do procesu wdrożenia, opracowano szereg sprzętowo-programowych konfiguracji referencyjnych. Są one przeznaczone dla banków różnej wielkości: od najmniejszych (tzw. kategorii 5 do 500 tys. klientów banku i 830 tys. rachunków bankowych), do największych, dla których T24 jest możliwy do zastosowania (tzw. kategorii 2 do 15 mln klientów i 25 mln rachunków). Aby rozproszyć wątpliwości, czy jest możliwa obsługa tak dużych banków (2 razy większych od PKO BP) przy pomocy podstawowego systemu bankowego na platformie informatycznej Wintel, wykonano w sierpniu i wrześniu 2011 roku kompleksowy test wydajnościowy systemu T24 (TEMENOS T24 R12 High-Water Benchmark performance test) w centrum testowym w siedzibie firmy Microsoft (Microsoft Platform Adoption Centre PAC) w Redmond w Stanach Zjednoczonych. Do celów testu należały: przetestowanie skalowalności obsługi transakcyjnej on-line oraz zdolności obsługi przetwarzania wsadowego w czasie procedury zamknięcia dnia operacyjnego w banku wielkości kategorii 2, ze sprawdzeniem przepustowości TEMENOS T24 R12 retail Model Bank na Windows Server 2008 R2 Application Server i Microsoft SQL Server 2012 uruchomionych na serwerach HP z procesorami Intel Xeon oraz wykonanie symulacji obciążeń zbliżonych do rzeczywistych potrzeb dużego banku detalicznego. W użytym modelu zasymulowano działanie 2000 oddziałów. W sumie wykorzystano 25 serwerów aplikacyjnych połączonych z pojedynczą instancją serwera bazodanowego. Osiągnięte wyniki przeszły oczekiwania: uzyskano przepustowość transakcji on-line na sekundę oraz ponad operacji typowych dla końca dnia (np. naliczenia odsetek) na sekundę w przetwarzaniu wsadowym. Potwierdzono także wysoką skalowalność, niemal liniową, wraz ze zwiększaniem konfiguracji systemu. Do testowania wykorzystano mieszankę transakcji uzyskaną na podstawie informacji od istniejących dużych banków, będących klientami firmy Temenos. W testach końca dnia zasymulowano także procedurę zamknięcia miesiąca. W przeliczeniu na 8-godzinny dzień operacyjny wykonano ponad 83 miliony transakcji (w czasie godzin szczytu wykonano 50% transakcji), w bazie danych przechowywana była historia transakcji z jednego miesiąca (w rzeczywistych warunkach okres przechowywania historii operacji w bazie danych powinien ulec zwiększeniu). Do symulacji obciążenia przygotowano reprezentatywną mieszankę transakcji, zawierających różne typy operacji bankowych, w tym operacji bankomatowych, POS, okienkowych (w oddziale), internetowych, rozliczeniowych itd. W testach wykorzystano serwery HP kasetowe (blade) oraz wolnostojące, z których najciekawszy był serwer bazodanowy HP DL 980 G7 wyposażony w 80 rdzeni procesorowych Intel 2,40 GHz w architekturze Westmere EX oraz pamięć operacyjną 1 TB RAM. Obciążenie serwera bazodanowego w czasie testu transakcji on-line sięgało ok. 50% (serwerów aplikacyjnych do 65% - łącznie 280 rdzeni). Odpowiednio w czasie testu zamknięcia dnia osiągnięto obciążenie serwera bazodanowego na poziomie 92%, a serwerów aplikacyjnych do 74%, przy czym wykonywano średnio ok. 260 tys. zapytań do bazy danych na sekundę. Zamknięcie dnia może się odbywać równolegle z obsługą transakcji on-line, ale w czasie testu wydajnościowego taka sytuacja nie była testowana. Wyniki testu niewątpliwie robią wrażenie. W rzeczywistych warunkach bankowych osiągnięte rezultaty nie będą tak wyśrubowane, chociażby ze względu na prawdopodobne różnice w mieszance transakcji, zwiększenie rozmiarów bazy danych uwzględniające dłuższy okres przechowywania historii operacji bankowych, oraz względy operacyjne, w szczególności konieczność zapewnienia ciągłości działania banku (Business Continuity) oraz szybkiego wznowienia obsługi banku po awarii (Disaster Recovery), z minimalizacją utraty danych (najlepiej bez utraty nawet pojedynczych zakończonych transakcji). To wszystko wymaga infrastruktury zapasowej (w praktyce dublowania infrastruktury), ciągłej replikacji danych (najlepiej w trybie synchronicznym) i na znaczną odległość do ośrodka zapasowego, bez którego nie można sobie wyobrazić nawet niezbyt dużego banku. Uwzględniając ponadto dodatkowe narzuty obciążenia np. na wykonywanie kopii bezpieczeństwa oraz archiwizacji danych, równoczesne z operacjami bankowymi przekazywanie danych do hurtowni danych (banki mają niesłychanie rozbudowaną sprawozdawczość, nie mówiąc o wewnętrz- IT Magazine, luty 2013 / marzec

19 ZARZĄDZANIE IT nych analizach operacji bankowych dla różnych celów) jak również na czynności konserwacyjne systemu bankowego, a także komponentów środowiska programowego, uzyskane parametry wydajnościowe mogą być znacznie poniżej osiągniętych. Mimo powyższych uwag, test pokazał, że zarówno podstawowy system bankowy Temenos T24, jak i architektura sprzętowa zbudowana z popularnych serwerów x86 (może poza serwerem bazodanowym, który trudno zaliczyć do klasy standardowych serwerów commodity ) oraz oprogramowanie systemowe i bazodanowe Microsoft są w stanie sprostać naprawdę wygórowanym wymaganiom poważnego banku. Interesującym aspektem zastosowania T24 w banku, w środowisku x86/microsoft (Wintel), może być także nowa organizacja centrum danych, skupiona wokół wykorzystania koncepcji chmury obliczeniowej. Wymaga to jednak dalszej weryfikacji i kolejnych starannych testów. Reasumując, zastosowanie popularnej (commodity) architektury informatycznej Wintel w banku dla podstawowego systemu bankowego (core banking system) jest warte rozważenia i powinno być brane pod uwagę przy potencjalnych planach wymiany systemu informatycznego w bankach, szczególnie ze względu na możliwe oszczędności, bez pogorszenia, a nawet z poprawą funkcjonalności i elastyczności banku Paweł Łazuchiewicz, Członek Rady Programowej Fundacji IT Leader Club Polska Wintel nieformalna, popularna architektura komputerów zawierająca system operacyjny Microsoft Windows i procesor zgodny z architekturą Intela (IA-32). Wintel posiada też bardzo bogatą bazę aplikacji i sterowników. W materiałach reklamowych zazwyczaj jest określana mianem PC, co nawiązuje do historycznej zgodności z komputerem IBM PC. Od połowy lat 90 firma IBM praktycznie nie posiada jednak żadnego wpływu na jej kształtowanie. Rozszerzenie 64-bitowe Ze względu na problemy z obsługą 4 GB (i większych pojemności) pamięci operacyjnej, jak też rosnące pod tym względem wymagania aplikacji, konieczne stało się rozwinięcie architektury IA-32. Ostatecznie zdecydowano się na rozszerzenie x64 zaproponowane przez firmę AMD (spotyka się też nazwy x86-64 i amd64). Nowe komputery wymagają specjalnych wersji systemów operacyjnych i sterowników, ale pozwalają na uruchamianie aplikacji 32-bitowych. Proces przechodzenia na nową architekturę jest jednak dość powolny. W szczególności są to gry komputerowe, przeglądarki WWW i wtyczka Flash. Krótka historia 1981 na rynek zostaje wprowadzony IBM PC. Stworzenie systemu operacyjnego zostaje powierzone zewnętrznej firmie Microsoft. W ciągu kilku miesięcy pojawiają się liczne klony produktu IBM firma Compaq wprowadza do swoich klonów IBM PC procesor Intel Wydarzenie to jest ważne z kilku powodów. Z jednej strony po raz pierwszy klony wyprzedziły tak wyraźnie oryginalne konstrukcje. Z drugiej zaś firma Intel zaczęła z tym procesorem zaostrzać politykę licencyjną IBM wprowadza uaktualnioną wersję swojej architektury o nazwie PS/2, której głównym zadaniem ma być ograniczenie liczby klonów. Ostatecznie rozwiązanie nie przyjęło się na rynku Microsoft wprowadza system Windows 3.0, który odnosi sukces rynkowy. w efekcie współpraca nad systemami operacyjnymi z firmą IBM zostaje zakończona Microsoft wprowadza Windows 95. Powoli możliwe staje się tworzenie gier i aplikacji multimedialnych, które nie komunikują się bezpośrednio ze sprzętem, a wykorzystują abstrakcje dostarczoną przez system operacyjny na rynek trafia Microsoft Windows XP. Było to udane wprowadzenie zaawansowanego systemu operacyjnego do komputerów domowych i ostateczne umocnienie pozycji Microsoftu IBM ostatecznie sprzedaje swój dział komputerów osobistych firmie Lenovo. Źródło: IT Magazine, luty 2013 / marzec

20 ARCHITEKTURA IT TOGAF w 30 pytaniach tekst: prof. Andrzej Sobczak IT Magazine, luty 2013 / marzec