PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO

Transkrypt

1 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO dla Planu inwestycji transportowych o znaczeniu regionalnym w województwie dolnośląskim realizowanych ze środków EFRR SUPLEMENT A STRESZCZENIE W JĘZYKU NIETECHNICZNYM Data: Suplement A do Prognozy Status: OOŚ Opracowanie: ekovert Łukasz Szkudlarek Kontakt: biuro@ekovert.pl

2 SUPLEMENT A - STRESZCZENIE SPORZĄDZONE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Prognoza oddziaływania na środowisko została sporządzona dla projektu Planu wypełnienia warunkowości ex-ante w zakresie inwestycji transportowych w ramach funduszy EFRR dla województwa dolnośląskiego w ramach Regionalnej Polityki Transportowej dla Województwa Dolnośląskiego (dalej Planu). Celem Prognozy jest ocena stopnia i sposobu uwzględnienia zagadnień zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska w zapisach projektu Planu, a także ocena oddziaływania na środowisko inwestycji drogowych i kolejowych w nim zawartym. Zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w Prognozie został opracowany zgodnie z art. 51 ustawy OOŚ, po wcześniejszym uzgodnieniu z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska we Wrocławiu oraz Dolnośląskim Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym we Wrocławiu. W związku z tym, iż realizacja Planu jest powiązana z realizacją Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego 2020, Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego oraz Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego na etapie przygotowywania Prognozy wzięto pod uwagę informacje zawarte w prognozach oddziaływania na środowisko sporządzonych dla tych dokumentów. W związku z tym, iż Prognozy dla wymienionych dokumentów zostały opracowane niedawno, a Plan bezpośrednio jest powiązany z realizacją RPO WD w Prognozie nie powielano charakterystyki stanu środowiska województwa dolnośląskiego, jedynie aktualizowano lub uzupełniano dane w przypadku gdy było to niezbędne do wykonania analizy i ocen. W Prognozie wykazano także zgodność założeń projektu Planu z tymi dokumentami. Projekt Planu zawiera kryteria wyboru projektów drogowych oraz kolejowych, a także listę rankingową inwestycji drogowych i kolejowych stworzoną za ich pomocą. W Planie zawarto 30 inwestycji drogowych i 10 inwestycji kolejowych (patrz rycina poniżej).

3 W związku z powyższym w Prognozie zastosowano mieszany model oceny, tzn.: w odniesieniu do kryteriów wyboru projektów drogowych i kolejowych zastosowano model oparty o ocenę polityk, co oznacza sprawdzenie, czy poszczególne kryteria uwzględniają aspekty środowiskowe i czy pozwalają na premiowanie projektów o pozytywnym oddziaływaniu na środowisko; zaś w odniesieniu do listy inwestycji przewidzianych do realizacji zastosowano ocenę wpływu już konkretnej inwestycji na poszczególne komponenty środowiska. Wyniki ocen oddziaływania poszczególnych inwestycji przedstawiono tabelarycznie w suplemencie do Prognozy, posłużyły one także do stworzenia macierzy oddziaływań całości Planu. Ocena poszczególnych inwestycji została wykonana w oparciu o analizy przestrzenne (z wykorzystaniem danych przekazanych przez Instytut Rozwoju Terytorialnego, dane Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, analizę literatury, a także wiedzę ekspertów). Analizy te mają charakter ogólny z uwagi na fakt, iż inwestycje te są na różnym stopniu zaawansowania projektowego, część z nich ma już uzyskane decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięć, a część jeszcze nie posiada projektu, a lokalizacje są przybliżone. Szczegółowe oceny oddziaływania na środowisko zostaną przeprowadzone na etapie pozwolenia na budowę. Wyniki ocen i analiz wykonanych dla poszczególnych inwestycji drogowych i kolejowych zostały przedstawione w suplemencie B w postaci Karty charakterystyki przedsięwzięcia (zestawienia tabelaryczne) oraz map przedstawiających przybliżony przebieg inwestycji na tle mapy topograficznej i/lub ortofotomapy, obszarów chronionych, układu hydrograficznego. Każdorazowo w Karcie zawarto następujące informacje: 3

4 Lokalizacja przedsięwzięcia, Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia, Charakterystyka techniczna przedsięwzięcia, Kategoria przedsięwzięcia wg. obowiązującego Rozporządzenia OOŚ, Charakterystyka otoczenia przedsięwzięcia, Lokalizacja przedsięwzięcia w odniesieniu do obszarów chronionych, oraz ocenę potencjalnych skutków dla środowiska wykonaną dla poszczególnych komponentów środowiska. Oceny dokonywano w skali punktowej (negatywne oddziaływania od -3 do -1, oddziaływania pozytywne od +3 do +1, brak oddziaływań - zero punktów). Każda ocena została uzasadniona oraz wskazano zalecenia odnośnie możliwości minimalizowania negatywnego wpływu inwestycji na poszczególne komponenty środowiska. W tabeli przedstawionej poniżej przedstawiono sumaryczne zestawienie oddziaływań inwestycji zawartych w projekcie Planu na poszczególne komponenty środowiska (z uwagi na niewielki zakres oddziaływań - klimat oraz zasoby naturalne zostały uwzględnione tylko w części opisowej). 4

5 Tabela 1 Podsumowanie zidentyfikowanych oddziaływań wynikających z realizacji poszczególnych projektów L.p Nazwa przedsięwzięcia Połączenie miast Dolnego Śląska na odcinku Bolesławiec Lwówek Śląski drogą wojewódzką nr 297 wraz z budową południowo wschodniego obejścia Bolesławca (etap III) Drogi dojazdowe do mostu na Odrze w m. Ciechanów na odcinku Lubin, Głogów Ciechanów w zakresie: Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 323 na odcinku Radoszyce Gawrony wraz z budową obwodnic miejscowości Nieszczyce i Brodowice jako kontynuacja budowy przepraw przez Odrę. Skomunikowanie mostu na rzece Odrze w miejscowości Brzeg Dolny z drogą krajową nr 94 i drogą wojewódzką nr 340 w zakresie: Odcinek od drogi wojewódzkiej nr 341 do drogi powiatowej nr 1353D w m. Radecz jako kontynuacja budowy przepraw przez Odrę Budowa obwodnicy Dzierżoniowa w ciągu drogi wojewódzkiej nr 382 (od skrzyżowania z drogą wojewódzką nr 383 ul. Jana Kilińskiego wraz z rondem do włączenia w drogę wojewódzką nr 382 ul. Świdnicka) jako realizacja projektu trasy sudeckiej Drogi dojazdowe do mostu na Odrze w m. Ciechanów na odcinku Ciechanów - Góra wraz z obwodnicą Góry w zakresie: Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 323 km ok na odcinku Luboszyce Ciechanów jako kontynuacja budowy przepraw przez Odrę Skomunikowanie mostu na rzece Odrze w miejscowości Brzeg Dolny z drogą krajową nr 94 i drogą wojewódzką nr 340 w zakresie: Odcinek od drogi powiatowej nr 2060D w m. Zabór Wielki do włączenia do drogi powiatowej nr 2059D jako kontynuacja budowy przepraw przez Odrę Budowa drogi wojewódzkiej od węzła A4 Bielany Wrocławskie (ul. Karkonoska) do drogi wojewódzkiej nr 395 (do ronda Żerniki Wrocławskie) i do granicy Wrocławia (ul. Buforowa) Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 379 od ronda ul. Uczniowskiej w m. Stary Julianów do ronda ul. Wałbrzyskiej w m. Świdnica jako realizacja projektu trasy sudeckiej Różnorodność biologiczna Obszary Natura 2000 Pozostałe obszary chronione Korytarze ekologiczne Ludzie Wody Powietrze Hałas Powierzchnia ziemi Krajobraz Zabytki i dobra materialne , , , , , , , ,27 11 Budowa drogi wojewódzkiej od DW455 do DK ,64 Plan Drogi dojazdowe do mostu na Odrze w m. Ciechanów na odcinku Lubin, Głogów Ciechanów w zakresie: Budowa obejścia m. Rynarcice w ciągu drogi wojewódzkiej nr 323 jako kontynuacja budowy przepraw przez Odrę. Drogi dojazdowe do mostu na Odrze w m. Ciechanów na odcinku Ciechanów - Góra wraz z obwodnicą Góry: Budowa obwodnicy Góry w ciągu DW jako kontynuacja budowy przepraw przez Odrę , ,55

6 16 Skomunikowanie mostu na rzece Odrze w m. Brzeg Dolny z drogą krajową nr 94 i drogą wojewódzką nr 340 w zakresie: Odcinek od drogi powiatowej nr 1289D do drogi wojewódzkiej nr 340 m. Bukowice ,18 17 Budowa obwodnicy Szczawna-Zdrój etap III ,82 18 Poprawa stanu infrastruktury drogowej poprzez przebudowę dróg wojewódzkich na obszarze Dolnego Śląska: Przebudowa DW297 w km ,18 20 Budowa obejścia m. Złotoryja ,18 21 Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 297 wraz z obwodnicą Bolesławca etap II ,18 22 Budowa obwodnicy Strzegomia w ciągu DW374 i DK ,27 23 Budowa północnej obwodnicy Oławy ,18 24 Przebudowa DW374 na odcinku od m. Świebodzice do DK5 w m. Strzegom ,18 25 Drogi dojazdowe do mostu na Odrze w m. Ciechanów na odcinku Góra węzeł S5 Leszno Płd. w zakresie: Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 323 na odcinku Góra gr. województwa dolnośląskiego ,27 26 Budowa obwodnicy Wołowa ,45 27 Budowa obwodnicy Strzelina w ciągu DW ,45 29 Przebudowa DW342 od DW341 w m. Pęgów do północnej granicy m. Wrocławia ,27 30 Przebudowa DW340 do S5 w formule PPP (Trzebnica S5 - Oborniki Śl. Bukowice) , Rewitalizacja linii kolejowej nr 285 na odcinku Wrocław Główny Świdnica Kraszowice wraz z linią nr 771 Świdnica Przedmieście Świdnica Miasto Remont linii nr 274 Wrocław Świebodzki Zgorzelec na odcinku Jelenia Góra Zgorzelec wraz z elektryfikacją na odcinku Lubań Śl. - Zgorzelec , ,09 3 Rewitalizacja linii nr 137 na odcinku Legnica Kamieniec Ząbkowicki ,09 4 Remont linii nr 286 na odcinku Wałbrzych - Kłodzko ,18 5 Rewitalizacja linii kolejowej nr 316 na odcinku Chojnów Rokitki ,09 6 Rewitalizacja linii kolejowej nr 322 na odcinku Kłodzko Nowe Stronie Śląskie ,09 8 Rewitalizacja linii kolejowej nr 326 Wrocław Psie Pole Trzebnica (na odcinku Brochocin Trzebnicki Trzebnica) ,18 10 II.8 Rewitalizacja linii kolejowej nr 309 na odcinku Kłodzko Nowe Polanica Zdrój ,55-0,92-0,53-0,21-0,92 1,55-0,21 0,53 0,50-0,55-0,45 1,16 0,0 6

7 Legenda: Ocena Przyjęte definicje ocen Oddziaływanie neutralne mające cechy oddziaływania pozytywnego o znikomej skali oddziaływania lub którego wystąpienie jest jedynie potencjalne a jego ewentualne skutki dla środowiska będą nieznaczące. Oddziaływanie pozytywne które może być odczuwalne jako istotne zmniejszenie istniejących oddziaływań na środowisko Oddziaływanie pozytywne które będzie odczuwalne jako istotne zmniejszenie istniejących oddziaływań na środowisko lub które zdecydowanie zmniejszy występujące obecnie oddziaływania Brak zidentyfikowanych oddziaływań, lub te zidentyfikowane są nieistotne. Oddziaływanie neutralne mające cechy oddziaływania negatywnego o znikomej i nieistotnej skali lub którego wystąpienie jest jedynie potencjalne a jego ewentualne skutki dla środowiska będą nieznaczące. Oddziaływanie negatywne które ma istotną skalę oddziaływań i które wymaga podjęcia odpowiednich działań na etapie projektowanie, realizacji lub eksploatacji przedsięwzięcia Oddziaływanie negatywne związane z bezpowrotnym negatywnym skutkiem którego nie da się zlikwidować lub zminimalizować na etapie projektowanie i które wymaga podjęcia działań kompensacyjnych. Z przeprowadzonych analiz i ocen wynika, iż realizacja Planu będzie oddziaływała neutralnie na środowisko jako całość. Najsilniejsze negatywne oddziaływania mogą pojawić się w odniesieniu do walorów przyrodniczych (roślin, zwierząt, obszarów chronionych, w tym Natury 2000 oraz korytarzy ekologicznych). Niewielkie oddziaływania negatywne mogą pojawić się także w odniesieniu do powierzchni ziemi oraz krajobrazu, szczególnie z uwagi na zmiany, które są związane z budową nowych inwestycji drogowych, a także związane z ekranami akustycznymi, które są elementem obniżającym wartość krajobrazu (chociaż ważnym z uwagi na zabezpieczenie ludzi przed nadmiernym hałasem). W przedstawionej tabeli wyraźnie widoczne jest pozytywne oddziaływanie na ludzi oraz dobra materialne i infrastrukturę. Poprawa infrastruktury drogowej, budowa obwodnic, remonty i rewitalizacje linii kolejowych przyczynią się do rozwoju gospodarczego, ułatwią komunikację i w niektórych przypadkach (obwodnice) przyczynią się do poprawy środowiska życia ludzi. W Prognozie (w rozdziale 2.2 oraz tabelach ocena poszczególnych inwestycji zawartych w załączniku do Prognozy) zawarto szereg propozycji rozwiązań minimalizujących negatywne oddziaływania rekomendowanych do zastosowania na etapie projektowania oraz budowy. Są to przede wszystkim wysokie standardy projektowe, uwzględnianie ryzyka ekologicznego na etapie budowy i odpowiednie planowanie budów oraz prawidłowe przeprowadzenie procedury oceny oddziaływania na środowisko). Do najważniejszych, rekomendowanych rozwiązań minimalizujących negatywny wpływ na środowisko należą: prawidłowe wariantowanie lokalizacji, uwzględniające zarówno kwestie środowiskowe jak i społeczne, przystosowanie dróg i linii kolejowych (nowobudowanych i modernizowanych) do zmieniającego się klimatu (odporność na rozmywanie, osuwiska, erozję), uwzględnienie przy projektowaniu dróg narażenia na powodzie poprzez porównanie przebiegu dróg z mapami ryzyka powodziowego, w przypadku gdy planowana inwestycja jest narażona na wystąpienie powodzi, uwzględnienie przy projektowaniu konieczności usuwania skutków przejścia fali powodziowej (także w kontekście spływu zanieczyszczeń z dróg),

8 zagospodarowanie wód opadowych (odprowadzanie, skuteczne oczyszczanie, projekt powinien uwzględniać intensywne deszcze), w projektowaniu nowych odcinków dróg, a także przy pracach modernizacyjnych dróg i kolei unikać usuwania drzew, a w przypadkach gdy to jest konieczne zaleca się odtwarzanie przydrożnych nasadzeń w odpowiedniej odległości od drogi (prace wykonywane etapowo, nowe nasadzenia realizować przed wycinką drzew, tak aby zwierzęta mogły znaleźć nowe siedliska); zachowywanie jednostronnego szpaleru drzew, wprowadzane drugiej jezdni poza szpalerem drzew, przy modernizacjach i przebudowach uwzględniać możliwość zminimalizowania negatywnego oddziaływania np. poprzez budową przejść dla zwierząt czy likwidację istniejących barier dla drobnej zwierzyny (rowy betonowe, krawężniki etc). zakładanie wzdłuż nowobudowanych dróg, zachowywanie lub odtwarzanie w przypadku modernizacji zwartych pasów zieleni (składających się z odpowiednich gatunków drzew liściastych i iglastych oraz krzewów), co przyczyni się do ochrony urodzajnych gleb przed zanieczyszczeniem (a także przed przenikaniem zanieczyszczeń do wód), Z przeprowadzonych analiz wynika, iż Plan jako całość nie będzie wywierał negatywnego oddziaływania na cele ochrony oraz integralność obszarów Natura 2000 (zostanie to zapewnione na etapie ocen przeprowadzonych indywidualnie dla poszczególnych inwestycji), nie wiąże się także z oddziaływaniem na terytorium krajów sąsiadujących z Polską. Przedstawione w Prognozie rekomendacje zawierające zalecenia odnośnie możliwości zmniejszenia negatywnego wpływu realizacji poszczególnych przedsięwzięć (zawarte w rozdziale dotyczącym oceny kryteriów wyboru projektów oraz w suplemencie B, a także przedstawione powyżej) powinny zostać uwzględnione na etapie oceny oddziaływania na środowisko, na etapie sporządzania dokumentacji projektowej i realizacji inwestycji, a także powinno się wymagać od beneficjentów by o donieśli się jak ustalenia niniejszej Prognozy zostały lub zostaną ujęte na etapie realizacji i eksploatacji. W praktyce i tak taki wymóg wprowadza ustawa z dnia r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw, w art. 66. ustęp 7 wskazano tam, iż o Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien uwzględniać informacje o środowisku wynikające ze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, istotne z punktu widzenia danego przedsięwzięcia. Wariant zerowy, czyli ocena zmian w środowisku w przypadku zaniechania realizacji Plany wykazała możliwość wystąpienia opóźnień w realizacji inwestycji, a także możliwość zmniejszenia ilości środków finansowych przeznaczonych na inwestycje co mogłoby spowodować ograniczenie robót tylko do wymiany nawierzchni czy zaniechania budowy obwodnic. W efekcie pojawiłyby się także oddziaływania negatywne. 8