ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM I EKOLOGISTYKA ĆWICZENIA 2 ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM I EKOLOGISTYKA ĆWICZENIA 2

Transkrypt

1 1 ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM I EKOLOGISTYKA

2 Ekologistyka w zaopatrzeniu i dystrybucji

3 ZAOPATRZENIE I DYSTRYBUCJA 3 Transport Magazynowanie Opakowania

4 4 TRANSPORT

5 TRANSPORT ZAGROŻENIA DLA ŚRODOWISKA 5 Transport, obok przemysłu i energetyki, uznany został za głównego sprawcę degradacji środowiska naturalnego.

6 TRANSPORT ZAGROŻENIA DLA ŚRODOWISKA 6 Do bezpośrednich zagrożeń środowiska naturalnego wynikających z motoryzacji należą: emisja toksycznych związków i cząstek stałych (spaliny), generowanie hałasu i innych drgań, zanieczyszczenie gleby i wód paliwami i płynami eksploatacyjnymi, zanieczyszczenie gleby i wód środkami do odśnieżania i odladzania dróg, udział w powstawaniu dziury ozonowej i efektu cieplarnianego, zagrożenie życia i zdrowia powodowane wypadkami drogowymi, zużywanie znacznych ilości zasobów energetycznych ziemi, niszczenie krajobrazu (zajmowanie przez drogi coraz większej ilości terenów).

7 POLITYKA TRANSPORTOWA 7 Polityka transportowa powinna być podporządkowana zasadom zrównoważonego rozwoju i zrównoważonego przemieszczania. Transport powinien zaspokajać potrzeby rynku przy możliwie najniższych kosztach degradacji środowiska, z myślą o obecnych i przyszłych pokoleniach. Polityka transportowa powinna: objąć problem rosnącego ruchu, kongestii, hałasu, skażenia powietrza, zachęcać do korzystania z przyjaznych dla środowiska gałęzi transportu, przesunąć przewozy z transportu drogowego na transport kolejowy, intermodalny/kombinowany, wodny i publiczny transport pasażerski.

8 TRANSPORT MULTIMODALNY, INTERMODALNY I KOMBINOWANY 8 Transport multimodalny przewóz towarów przez co najmniej dwie różne gałęzie transportu. Transport intermodalny przewóz towarów w jednej i tej samej jednostce ładunkowej lub pojeździe, przy użyciu następująco po sobie różnych gałęzi transportu, bez przeładunku samych towarów. Transport kombinowany transport intermodalny, w którym główna część przewozu jest wykonywana przez kolej, żeglugę śródlądową lub transport morski, a początkowy i końcowy odcinek przez transport drogowy tak krótko, jak to możliwe.

9 ROZWIĄZANIA PROEKOLOGICZNE TRANSPORTU DROGOWEGO 9 Podejmowane starania w zakresie transportu drogowego dla ochrony środowiska naturalnego: nowocześniejsze silniki, odpowiadające kolejnym normom Euro w zakresie czystości spalin - ograniczona emisja szkodliwych składników paliw, silniki o mniejszym zużyciu paliwa, paliwa alternatywne, rozwiązania hybrydowe.

10 10 OPAKOWANIA

11 DEFINICJA OPAKOWANIA 11 Opakowanie to gotowy wyrób, zazwyczaj posiadający odpowiednią konstrukcję, mający za zadanie ochronę opakowanego wyrobu przed szkodliwymi oddziaływaniami czynników zewnętrznych lub ochronę otoczenia przed szkodliwym oddziaływaniem wyrobu, umożliwiający przemieszczanie wyrobów podczas magazynowania, transportu, sprzedaży i użytkowania, informujący o zawartości, dzięki swej estetyce oddziaływujący na kupującego oraz posiadający walory ekonomiczne.

12 12 FUNKCJE OPAKOWAŃ W ujęciu logistycznym opakowanie powinno spełniać między innymi takie funkcje jak: ochronną zabezpieczanie np. przed czynnikami mechanicznymi, klimatycznymi, niepożądaną działalnością człowieka; ułatwiającą transport i magazynowanie ładunków masa i wymiary opakowań powinny być dostosowane do pojemności środków transportowych i magazynowych oraz do stosowania pomocniczego sprzętu transportowego i magazynowego;

13 FUNKCJE OPAKOWAŃ 13 W ujęciu logistycznym opakowanie powinno spełniać między innymi takie funkcje jak: (c.d.) manipulacyjną ułatwienie prowadzonych robót ładunkowych; informacyjną (np. informacja o konieczności stawiania produktu zawsze w jednym określonym położeniu).

14 FUNKCJE EKOLOGICZNE OPAKOWAŃ 14 Minimalizacja masy i wymiarów opakowań, Zmniejszenie ilości opakowań poprzez ograniczenie ilości szczebli pakowania, Preferowanie opakowań wielokrotnego użytku w miejsce opakowań jednorazowych, Stosowanie opakowań biodegradowalnych i poddawanie ich kompostowaniu,

15 FUNKCJE EKOLOGICZNE OPAKOWAŃ 15 Stosowanie materiałów pochodzenia naturalnego i rezygnacja z materiałów uciążliwych dla środowiska, Projektowanie opakowań z materiałów jednorodnych (nie łączących w sobie kilku różnych rodzajów materiałów), aby stały się całkowicie przydatne do recyklingu, W przypadku opakowań z kilku materiałów zapewnienie łatwego rozdzielania elementów konstrukcyjnych opakowań i materiałów opakowaniowych w procesach przygotowawczych do recyklingu, Znakowanie opakowań znakami recyklingowymi, co ułatwia rozłączne ich zbieranie i segregację.

16 ZASADA 3R 16 Reduction ograniczanie ilości, masy i wymiarów opakowań, Re-use powtórne użycie, Recycling powtórne wykorzystanie (recykling materiałowy i energetyczny)

17 PODZIAŁ OPAKOWAŃ 17 Kryteria podziału opakowań: funkcja, materiał, kształt, forma własności, możliwości wykorzystania w obrocie, ochrona środowiska.

18 PODZIAŁ OPAKOWAŃ 18 Z punktu widzenia ekologistyki istotne kryteria podziału opakowań stanowią: ochrona środowiska, materiał, możliwości wykorzystania w obrocie.

19 PODZIAŁ OPAKOWAŃ 19 Kryterium ochrony środowiska biodegradacja: ulegające naturalnemu procesowi rozkładu, nie ulegające biodegradacji. Kryterium ochrony środowiska - sposób utylizacji: opakowania nadające się do recyklingu, opakowania przydatne do spalenia z odzyskiem energii, opakowania stanowiące odpad, składowane na wysypiskach.

20 PODZIAŁ OPAKOWAŃ 20 Kryterium zastosowanego materiału: papierowe, tekturowe, szklane, metalowe, z tworzyw sztucznych, drewniane i z tworzyw drzewnych, tkaninowe.

21 OPAKOWANIA PAPIERNICZE 21 Opakowania papierowe/tekturowe: największy udział w ogólnej produkcji opakowań, zalety: dobre właściwości mechaniczne, mała gramatura, podatność przerobu maszynowego, niska cena, łatwość uszlachetniania, pudła tekturowe są często opakowaniami wielokrotnego użytku, nadają się do recyklingu materiałowego i termicznego, są korzystne ekonomicznie (tańsze od skrzynek drewnianych).

22 OPAKOWANIA SZKLANE 22 Opakowania szklane: stosowane w przemyśle spożywczym, piwowarskim, spirytusowym, mleczarskim, rybnym, farmaceutycznym, kosmetyczno-perfumeryjnym, chemicznym oraz chemii gospodarczej zalety: odporność chemiczna, odporność na czynniki atmosferyczne, nieprzepuszczalność, łatwość formowania dowolnych kształtów, niska cena, możliwość ponownego wykorzystania lub recyklingu materiałowego, wady: stosunkowo duża masa, mała odporność termiczna i mechaniczna oraz wrażliwość na warunki transportu.

23 OPAKOWANIA METALOWE I TKANINOWE 23 Opakowania metalowe: do ich produkcji wykorzystuje się blachę stalową, blachę aluminiową oraz cynę i cynk do powlekania, jednostkowe - na ogół opakowania jednorazowego użycia, transportowe - często opakowania wielokrotnego użycia. Opakowania tkaninowe: worki i bele z włókien naturalnych i syntetycznych, tkaniny jutowe i bawełniane oraz poliamidowe i poliestrowe.

24 OPAKOWANIA Z TWORZYW SZTUCZNYCH 24 Opakowania z tworzyw sztucznych: stanowią znaczną część odpadów, zalegających na składowiskach. zalety: doskonałe właściwości mechaniczne oraz względnie niska cena, wady: nierozkładalne biologicznie, w procesach spalania wydzielają toksyczne dioksyny i furany.

25 OPAKOWANIA DREWNIANE 25 Opakowania drewniane: formy: skrzynki, beczki, łubianki, kosze wiklinowe, wykonywane ze sklejki, płyt pilśniowych, płyt wiórowych itp., wykorzystywane zazwyczaj w obrocie wewnętrznym jako opakowania wielokrotnego użycia,

26 EKOLOGICZNOŚĆ MATERIAŁU 26 Rodzaj tworzywa opakowaniowego wykorzystanego do wytworzenia opakowania jest coraz wnikliwiej oceniany z punktu widzenia wpływu na środowisko naturalne. Pomocne w podejmowaniu decyzji mogą być bilanse ekologiczne.

27 EKOLOGICZNA OCENA MATERIAŁÓW OPAKOWANIOWYCH Kryteria oceny Szkło Papier PVC PP PET Blacha stalowa ocynkowana Al. 27 Zużycie zasobów naturalnych Zużycie energii Emisje obciążające środowisko Wpływ na zdrowie ludzi Przydatność do ponownego przetwórstwa Objaśnienia do tabeli: wpływ bardzo negatywny, Źródło: H.Żakowska 2 negatywny, 3 niewielki wpływ na środowisko, 4 przydatność do ponownego wykorzystania

28 TRANSPORT I MAGAZYNOWANIE 28 * Makulatura jako cenny surowiec powinna być powtórnie przetwarzana, ++ duża przydatność, +/- przydatność ograniczona, - nieprzydatne

29 PODZIAŁ OPAKOWAŃ 29 Podział opakowań ze względu na sposób wykorzystania: opakowania jednorazowego użytku (jednostkowe ulegające zniszczeniu), nie podlegające skupowi po opróżnieniu, opakowania zwrotne lub wielokrotnego użytku: opakowania jednostkowe kaucjonowane, opakowania jednostkowe podlegające skupowi po opróżnieniu, opakowania transportowe.

30 OPAKOWANIA WIELOKROTNEGO UŻYTKU 30 Przeszkody w stosowaniu opakowań wielokrotnego użytku w łańcuchach logistycznych: niedostosowanie produktów do standardowych opakowań, możliwy wzrost kosztów operacyjnych, konieczność poniesienia pewnych inwestycji, nieakceptowanie przez marketing standardowych opakowań.

31 OPAKOWANIA WIELOKROTNEGO UŻYTKU 31 Argumenty na rzecz stosowania opakowań wielokrotnego użytku: udowodnione oszczędności kosztów, sprostanie wymaganiom ochrony środowiska, zmiany w koncepcji konkurowania na współczesnym rynku idące w kierunku współpracy w ramach określonego łańcucha dostaw.

32 32 ZADANIE

33 ZADANIE Dokonaj analizy funkcjonowania systemów transportu i magazynowania w wybranym przedsiębiorstwie pod kątem ich wpływu na środowisko. 2. Opisz sposób opakowywania wybranego produktu przedsiębiorstwa i dokonaj oceny stosowanych opakowań pod kątem ekologicznym. 3. Zaproponuj usprawnienia/zmiany w powyższych obszarach, aby transport, magazynowanie oraz opakowania w przedsiębiorstwie były bardziej przyjazne środowisku.

34 ELEMENTY, KTÓRE POWIENIEN ZAWIERAĆ PUNKT 1 ZADANIA 34 Rodzaj transportu, Środki transportu, Planowanie transportu, Realizacja transportu, Naprawy środków transportu, Technologie w transporcie i magazynowaniu, Transport wewnętrzny, Przestrzeń magazynowa.

35 LITERATURA Szczepaniak C., Transport w nowej epoce. Zagadnienia wybrane., Politechnika Łódzka, Łódź Wronka J., Transport kombinowany/intermodalny. Teoria i praktyka., Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin Neider J., Marciniak-Neider D., Transport multimodalny w Europie, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk Ucherek M., Opakowania a ochrona środowiska, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków Korzeniowski A., Skrzypek M., Szyszka G., Opakowania w systemach logistycznych, Biblioteka Logistyka, Poznań 2010.

36 POZNAŃ UL. E. ESTKOWSKIEGO 6 Rektorat tel Dziekanat tel Księgowość tel Kadry tel fax rektorat@wsl.com.pl DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ