Prevalence of metabolic syndrome and its components in the young adult-students of universities in Lodz, Poland
|
|
- Stanisława Zakrzewska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ORYGINAL ARTICLES / Prace oryginalne Pediatric Endocrinology, Diabetes and Metabolism 21, 16, 4, ISSN X Prevalence of metabolic syndrome and its components in the young adult-students of universities in Lodz, Poland Występowanie zespołu metabolicznego i poszczególnych jego składowych w populacji młodych dorosłych studentów łódzkich uczelni wyższych Małgorzata Koziarska-Rościszewska 1, Maryla Panasiuk 2, Katarzyna Cypryk 3, 4 1 Family and Community Medicine Department, Medical University of Lodz, Lodz, Poland Zakład Medycyny Rodzinnej i Medycyny Społeczności Lokalnych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 2 CDL- Laboratory, Lodz, Poland Centrum Diagnostyki Laboratoryjnej, Łódź 3 Diabetology and Metabolic Diseases Department. Medical University of Lodz, Poland Klinika Diabetologii i Chorób Metabolicznych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 4 Endocrinology and Metabolic Diseases Dept. Polish Mother Memorial Research Institute, Lodz, Poland Klinika Endokrynologii I Chorób Metabolicznych, Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi Address for correspondence: Małgorzata Koziarska-Rościszewska MD, PhD Family and Community Medicine Department, Medical University of Lodz ul. Kopcińskiego 2; Łódź; Poland; phone: (+48 42) ; fax: (+48 42) ; malgorzata.koziarska-rosciszewska@umed.lodz.pl Abstract Introduction and aim of the study: Early identification of people at cardiovascular diseases (CVD) risk is crucial for the effective management. The aim of the study was to assess the prevalence of metabolic syndrome (MS) and its components in young adults. Material and methods: The study (26-27) was conducted on the group of 119 students: 79 women (W), 31 men (M), aged years (mean 24.6) attending a primary care practice. A clinical interview was provided and anthropometric measurements and laboratory investigation were done. Body mass index (BMI), waist-hip ratio (WHR) and insulin-resistance (IR) were calculated. Results: Mean BMI was 24.4 kg/m 2 in men and 21,29 kg/m 2 in women. Overweight (BMI=25-3 kg/m 2 ) was diagnosed in 17.66% and obesity (BMI>3 kg/ m 2 ) in 3.2% of the study population. The prevalence of hypertension (HA) according to ATPIII/IDF (BP 13/85 mmhg) was revealed in 4.61%; acc. WHO (BP 14/9 mmhg) in 2.6%. There were no women with HA in the examined population. Fasting plasma glucose >1 mg/dl occurred in.78%. Hypercholesterolaemia was found in 12.56%; high levels of LDL and TG in 2.6% and 7.69% respectively and low HDL level in 6.64%. Metabolic syndrome acc. WHO criteria was diagnosed in 2.65%; acc. ATP III in.59% and acc. IDF in.98% of the study population. All MS components, except hyperglycaemia, occurred statistically more frequently in men than in women (p <.5). Conclusions: Our study shows a relatively high incidence of overweight, obesity and lipid disturbances, whereas other CVD risk factors are of a relatively lower percentage in young adults in Poland. The results confirm the higher incidence of MS and its components in men than in women. Revealing individuals at risk on the earliest stages allows to cope with the incorrect metabolic processes and, as a result, optimizing prevention activities based on primary care practice. Obesity is the greatest challenge for the public health. KEY WORDS: metabolic syndrome, young adults, risk factors, cardiovascular diseases Streszczenie Wprowadzenie i cel pracy: Wczesne wykrywanie osób z czynnikami ryzyka chorób sercowo naczyniowych (CVD) jest kluczowe dla efektywnej terapii. Celem tego badania była ocena częstości występowania zespołu metabolicznego (MS) i jego składowych u młodych dorosłych. Materiał i metody: Badanie prowadzono (26-27) na grupie 119 studentów: 79 kobiet (W), 31 mężczyzn (M), w wieku lat (śr. 24.6) zgłaszających się do POZ. U każdej badanej osoby przeprowadzono wywiad, wykonano pomiary antropometryczne i badania laboratoryjne. Określono wskaźnik masy ciała (BMI), wskaźnik talia-biodra (WHR) i insulinooporność (IR). Wyniki: Średni BMI wyniósł 24,4 kg/m 2 u mężczyzn i 21,29 kg/m 2 u kobiet. Nadwagę (BMI=25-3 kg/m 2 ) stwierdzono u 17,66%, a otyłość (BMI >3 kg/m 2 ) u 3,2% badanych. Nadciśnienie tętnicze (HA) według kryteriów ATPIII/IDF (BP 13/85 mmhg) rozpoznano u 4,61%; a według WHO (BP 14/9 mmhg) u 2,6%. Nie stwierdzono HA u żadnej z badanych kobiet. Glikemię na czczo >1 mg/dl stwierdzono u,78%. Hipercholesterolemię rozpoznano u 12,56%; wysokie stężenia LDL i TG stwierdzono odpowiednio: u 2,6% i 7,69%, a niskie stężenia HDL u 6,64%. Zespół metaboliczny według kryteriów WHO stwierdzono u 2,65%, według ATP III u,59%, według IDF u,98% badanych. Wszystkie elementy MS, oprócz hiperglikemii, były statystycznie częstsze u mężczyzn, niż u kobiet (p <,5). Wnioski: W wyniku badania stwierdzono stosunkowo wysoką częstość występowania nadwagi, otyłości i zaburzeń lipidowych, przy stosunkowo niskim udziale innych czynników ryzyka CVD u młodych dorosłych Polaków. Rezultaty potwierdzają wyższą częstość elementów MS u mężczyzn w porównaniu z kobietami. Wykrycie osób z czynnikami ryzyka na jak najwcześniejszym etapie, pozwala podjąć optymalne działania korygujące nieprawidłowe procesy metaboliczne już na poziomie POZ. Otyłość stanowi największe wyzwanie dla zdrowia publicznego. SŁOWA KLUCZOWE: zespół metaboliczny, młodzi dorośli, czynniki ryzyka, choroby układu krążenia, cukrzyca, otyłość 277
2 Prevalence of metabolic syndrome and its components in the young adult... Pediatric Endocrinology, Diabetes and Metabolism 21, 16, Introduction Metabolic syndrome is a cluster of metabolic abnormalities multiplex risk factor for CVD and type 2 diabetes mellitus (DM2) (1-3). The most important components of MS are central obesity and insulin-resistance (IR). Such metabolic constellation leads to glucose disorders, dyslipidaemia and sympathetic nervous system disturbances and, in consequence to precocious arteriosclerosis, CVD and increased mortality. Pathogenesis of MS seems to origin in the following potential ethiological categories: obesity and adipose tissue disorders, IR and configuration of some independent factors (such as molecules of hepatic, vascular and immunologic origin). There are also other contributory factors like: aging, pro-inflammatory state and hormonal changes (2, 4, 5). It is considered that excessed adipose tissue and its pro-inflammatory activity constitutes the basis for all MS components. In a way, adipose tissue is an endocrine organ and it secrets pro-inflammatory substances adipocytokines. These substances may link overweight, IR, DM2 and arteriosclerosis. One of the initiating factors of IR is an oxidative stress (6). Obesity contributes to hypertension, high serum cholesterol, low high density lipoproteins (HDL) as well as hyperglycemia and it influences higher CVD risk. Due to abdominal obesity, metabolic risk factors exacerbate (5, 7, 8). It is caused by some adipose tissue s products: non-esterified fatty acids, cytokines, plasminogen activator inhibitor-1 (PAI-1) and adiponectin. A high level of plasma non-esterified fatty acids overloads muscles and liver with lipids and in this way enhances IR. High C-reactive protein (CRP) levels observed in obesity may influence cytokine excess and a pro-inflammatory state. A prothrombotic state contributes to an elevated PAI-1. On the other hand low adiponectin levels accompanying obesity correlate with worsening of metabolic risk factors (4, 9). Human plasma adiponectin, one of the adipocytokines exhibits anti-atherogenic and anti-diabetic effects. Its concentration is decreased in visceral obesity. A series of clinical and experimental studies suggest that adiponectin may become a new marker of the metabolic syndrome (4, 6). Insulin-resistance rises with increasing body fat content (1). Many investigators place a greater priority on IR than on obesity in pathogenesis. The majority of people with categorical obesity (BMI 3 kg/m 2 ) have postprandial hyperinsulinemia and relatively low insulin sensitivity. Hyperinsulinemia enhances output of a very low density lipoprotein (VLDL), raising triglycerides (TG). IR in muscle predisposes to carbohydrate disorders, which can be worsened by increased hepatic gluconeogenesis in an insulin-resistant liver. Independent factors mediating metabolic syndrome components are regulated by genetic and acquired factors, which cause variability of risk factors. A similar phenomenon concerns blood pressure regulation (4). Within other contributing factors one of the most important is aging. The prevalence of the metabolic syndrome rises with age (11-14). Recently, a pro-inflammatory state and atherogenesis have been implicated as the causes of IR. Several endocrine factors have been linked to abnormalities in body fat distribution and hence indirectly to metabolic syndrome (4). Metabolic syndrome is diagnosed according to World Health Organization (WHO), National Cholesterol Education Program (NCEP), Adult Treatment Panel (ATP III), International Diabetes Federation (IDF) criteria (tab. I) (15, 16). It should be emphasized that differences in MS definitions (WHO, ATP III, IDF) concern not the main components but just the cut points of the parameters values (1, 15-17). Estimating IR is not simple in everyday medical practice. However, according to epidemiological data, central obesity correlates strongly with biochemical IR coefficients. Most world studies estimate the prevalence of MS to be between 12-25% (11, 18). Yet the lowest prevalence (5%-16%) is found in Asia (19). The current global prevalence of MS for adults >2 years is approximately 16% (2). The continuous extension of obesity and MS prevalence in children and adolescents is observed (2, 21-24). According to WHO 24 data, 22 million children <5 years were overweight or obese (25). International Obesity Task Force (IOTF) reports at least 1% overweight or obese person aged 5-17 years (155 millions) (26). World statistics show that people with MS have 2-3 times higher risk for CVD (ischaemic heart attack, stroke) and 5 times higher risk for diabetes in comparison to normal weight individuals (3, 27). Both diabetes and CVD are cause of severe disability and death. It is considered that each year 4 million people all over the world die in consequence of metabolic disorders-related diseases (28). Moreover MS increases the CVD related risk of death, independently of other risk factors (smoking, alcohol drinking, high level of low density lipoproteins LDL) (16). In USA each year 3 deaths caused by obesity related diseases are reported (29). It is prognosed that globally the young generation with CVD risk factors may live shorter than their parents generation (28). There are only some data concerning the incidence of MS in young adults in Poland. Aim of the study The aim of our study was an appraisal of MS as a parameter describing CVD risk in young educated adults (university students) population. Material and methods The study was conducted in the group of 119 (79 women W and 31 men M) Caucasian students consecutively attending a primary care practice settled within the academic campus area during 2 years (26-27). The mean age was 24.6 (min.18; max. 38 years); respectively: M 24.9±2.69, W 24.4±2.52. All participants completed questionnaires that included demographics, medical history and health behaviour information. The measurements of the body mass, growth, waist and hips circuit (complying with gender) as well as arterial blood pressure were made. BMI was calculated as body weight divided by height squared (kg/m 2 ). Fasten blood samples were taken for analysis of glucose, lipids and insulin. Plasma glucose, total cholesterol (CH) and TG were measured enzymaticaly, LDL was calculated with the use of the following formula: (CH) (HDL) (TG/2.2). The calculated value is reliable in the absence of severe hyperlipidaemia. Insulin concentration was determined on an Immulite immunoassay analyzer. The frequency of MS components occurrence in the examined population was qualified according to the criteria of: WHO, ATP III and IDF (tab. I). The study protocol was approved by the local Ethics Committee. Participants gave their informed consent to participate and
3 Występowanie zespołu metabolicznego i poszczególnych jego składowych w populacji młodych dorosłych... the study was conducted in accordance with the principles of the Declaration of Helsinki. Results Anthropometric and laboratory data of 79 W and 31 M are presented in tables II and III. Table IV presents the frequency of MS according to different criteria in the examined population. The presence of MS elements according to WHO, IDF and ATP III criteria in studied population is presented in table V. Summarizing, the study revealed metabolic syndrome in 2.65% of students according to WHO criteria, in.59% acc. ATP III and in.98% acc. IDF criteria. Additionally 7.16% has one or two risk factors to develop MS. Discussion In the multiple studies concerning the prevalence of MS, different criteria are used (tab. I). Therefore it is impossible to compare the data. Most European studies estimate the prevalence of MS to be between 12-25%, similar to Studies in North America and Australia (11, 18). The current global prevalence of MS for adults >2 years is approximately 16% (2). It should be emphasized that overweight and obesity the most common MS components represent a rapidly growing threat to the health of populations in an increasing number of countries. Obesity comorbidities include coronary heart disease, hypertension and stroke, certain types of cancer, DM2, dyslipidaemia, osteoarthritis and gout as well as pulmonary diseases, including sleep apnoea (5, 3). Interesting data were obtained as a result of a worldwide WHO MONICA Project ( ). There were nearly 5 subjects aged years observed in the study. In the group aged years the study revealed overweight in 3-44% and 16-26%; obesity in 7-11% and 5-1%; dyslipidaemia in 11-26% and 8-12% men and women respectively. The incidence of each disturbance increased with age (31). In a YAPEIS study ( ), the prevalence of relevant risk factors among young adults (25-45 years) in Israel was defined. An emerging data represent nearly 32 subjects. The study revealed as much as 51% of the examined to be overweight (BMI 25), 8.5% had high systolic blood pressure and 14.6% had high diastolic blood pressure. The prevalence of hypercholesterolemia and hyperglycemia were 44.7% and 9.7% respectively. Acc. Framingham score 31.8% had a greater than 5% risk for developing a coronary event within the next 1 years. The prevalence of risk factors increased with age and was more frequent among men (32). We observed lower frequency of obesity and dyslipidaemia in our study, which may be a result of the studied populations age and lifestyle differences. However the CVD risk was Table I: Metabolic syndrome criteria (7, 8) Tabela I: Kryteria rozpoznawania zespołu metabolicznego (7,8) WHO Glucose disorders or insulin- resistance Zaburzenia glukozy lub oporność wobec insuliny + 2 of 5 criteria ATP III 3 of 5 criteria 3 z 5 kryteriów IDF Central obesity / Centralna otyłość + 2 of 4 criteria / 2 z 4 kryteriów Central obesity / Centralna otyłość Insulin-resistance / Oporność wobec insuliny WHR: M >.9, W >.85 or BMI >3 (for Caucasian race) / (dla rasy kaukaskiej) waist: / talia: M >12 cm W >88 cm waist: / talia: M 94 cm W 8 cm TG [mg/dl] or pharmacotherapy / lub farmakoterapia HDL [mg/dl] M <35, W <39 M <4, W <5 M <4, W <5 or pharmacotherapy / lub farmakoterapia RR [mmhg] 14/9 13/ 85 13/ 85 or hypertension therapy / lub leczenie nadciśnienia Glucose [mg/dl] / Glukoza IFG, IGT, diabetes / cukrzycy 11 mg/dl 1 mg/dl or pharmacotherapy of diabetes / lub farmakoterapia cukrzycy Microalbuminuria 2 μg/min ( 3 mg/dl) or alb./kreat. 3 mg/dl BMI body mass index HDL high density lipoproteins M men / mężczyźni RR blood pressure TG triglycerides W women / kobiety WHR waist-hip ratio 279
4 Prevalence of metabolic syndrome and its components in the young adult... Pediatric Endocrinology, Diabetes and Metabolism 21, 16, 4 Table II: Descriptive characteristics of men and women in the study Tabela II: Charakterystyka mężczyzn i kobiet w badanej populacji Men (n=31) / Mężczyźni Women (n=79) / Kobiety p Age [years] / Wiek [lata] 24.9± ±2.52 ns Weight [kg] / Waga [kg] 79.87± ±8.94 Height [cm] / Wysokość [cm] 18.4± ±6.8 BMI [kg/m2] 24.4± ±2.86 <.5 Waist circuit [cm] / Obwód talii [cm] 86.9± ±7.53 Hip circuit [cm] / Obwód biodra [cm] 12.25± ±7.32 Waist-hip ratio / Talia/biodro.85±.7.75±.6 Systolic pressure [mmhg] / Ciśnienie skurczowe ns Diastolic pressure [mmhg] / Ciśnienie rozkurczowe ns CH [mg/dl] in general / ogólnie ns ± ±3.89 TG [mg/dl] mg/dl in general / ogólnie 96.56± ±43.7 LDL [mg/dl] 85.4 mg/dl in general / ogólnie 87.64± ±37.67 HDL [mg/dl] 67.7 mg/dl in general / ogólnie ns 61.4± ±15.75 Glucose [mg/dl] / Glukoza 77.98± ±7.96 ns Values are mean±sd / Wartości średnie BMI body mass index CH total cholesterol HDL high density lipids LDL low density lipids TG triglycerides Table III: Elements of the metabolic syndrome in the studied population Tabela III: Elementy składowe zespołu metabolicznego w badanej grupie Total (n=119) Ogólnie Men (n=31) Mężczyźni Women (n=79) Kobiety Overweight / (BMI kg/m 2 ) / Nadwaga 18 (17.66 %) 32.9 % 11. % <.5 Obesity / (BMI 3 kg/m 2 ) / Otyłość 31 (3.2 %) 7.4 % 1.12 % <.5 Abnormal waist circuit according to ATP III (M >12 cm; W >88 cm) 62 (6.8%) 27 (8.71%) 35 (4.94%) <.5 Nieprawidłowy obwód talii według ATP III Abnormal waist circuit according to IDF (M 94 cm; W 8 cm) / Nieprawidłowy obwód talii według IDF 165 (16.19%) 61 (19.7%) 14 (14.67%) <.5 Overweight according to waist circuit according to IDF / Nadwaga zgodnie do obwodu talii według IDF 121 (11.87%) 38 (12.26%) 83 (11.7%) ns Obesity according to waist circuit according to IDF / Otyłość zgodnie do obwodu talii według IDF 44 (4.32%) 23 (7.42 %) 21 (2.96%) <.5 Abnormal WHR / Nieprawidłowe WHR 15 (1.68%) 66 (22.7%) 39 (5.7%) <.5 Hypertension according to ATP III and IDF criteria ( 13/85) / Nadciśnienie zgodnie do kryteriów ATP 47 (4.61%) 47 (15.16%) <.5 III i IDF Hypertension according to WHO criteria ( 14/9) / Nadciśnienie zgodnie do kryteriów WHO 21 (2.6%) 21 (6.77%) <.5 Fasting glucose / Glikemia na czczo 1 mg/dl 11mg/dL 125 mg/dl 8 (.78%) 1 (.9%) 2 (.64%) 6 (.84%) 1 (.14%) ns p 28 BMI body mass index M men / mężczyźni W women / Kobiety WHR waist-hip ratio / talia/biodro
5 Występowanie zespołu metabolicznego i poszczególnych jego składowych w populacji młodych dorosłych... Table IV: The frequency of the metabolic syndrome according to WHO, IDF and AT P III criteria in the studied population Tabela IV: Częstość zespołu metabolicznego w badanej populacji w zależności od zastosowanych kryteriów - WHO, IDF i ATPIII Total (n=119) / Ogólnie % Men (n=31) / Mężczyźni % Women (n=79) / Kobiety % P WHO <.5 ATP III NS IDF NS Table V: Tabela V: The presence of the metabolic syndrome elements according to WHO, IDF and AT P III criteria in the studied population Występowanie w badanej populacji poszczególnych kryteriów zespołu metabolicznego w zależności od zastosowanych kryteriów - WHO, IDF i ATPIII Number of metabolic syndrome elements Liczba elementów zespołu metabolicznego 4 total / ogólnie WHO ATP III IDF x 1 (.9%) 3 (.29%) men / mężczyźni 2 (.32%) women / kobiety 1 (.14%) 1 (.28%) 3 total / ogólnie 9 (.88%) 5 (.49%) 7 (.68%) men / mężczyźni 8 (2.58%) 2 (.65%) 5 (1.61%) women / kobiety 1 (.14%) 3 (.42%) 2 (.28%) 2 total / ogólnie 18 (1.77%) 55 (5.39%) men / mężczyźni 11 (3.55%) x 3 (9.67%) women / kobiety 7 (.99%) 25 (3.5%) higher in men in both populations. In NATPOL PLUS study (22) conducted on a representative sample of the Polish population (351 M and W aged years) of various socio-economic status MS was found acc. ATP III criteria in 2% adults (18% M, 22% W). It revealed that the incidence of MS was 4% in young adults aged 18-3 years and the frequency increased with age up to 38% in elderly people aged years. In our study the prevalence of MS acc. ATP III was.98% (1.93% in M and.56% in W) (33). However the incidence is lower than in previous studies, but the results confirm a higher percentage of MS in men regardless of the chosen criteria, which confirms the results of multiple world studies (12). In POL-MONICA bis study (21) conducted on young adults aged 2-34 years citizens of Warsaw urban area (U) and Tarnobrzeg voievodship (T) a rural region the prevalence of some MS elements was also much higher than in our study: overweight in men: 33.9% U, 31.3% T; overweight in women: 15.7% U, 27.4% T; obesity in men: 14% U, 4.8% T; obesity in women: 9.6%U, 8.1% T; hypertriglicerydaemia in men: 23% U, 13.4% T; hypertriglicerydaemia in women equally in both regions: 7%; hypertension (HA) in men: 8.3% U, 36.1% T; HA in women: 1.7% U, 28.2% T; dyslipidaemia in men: 8.3% U, 18.3% T; dyslipidaemia in women: 1.7% U, 5.7% T (34, 35). The similar data were found in another Polish study provided by Szostak-Węgierek et al. in Warsaw (2-24) on 498 individuals aged years: overweight in 12.8% W and 36.4% M; obesity in 6.4% W and 12.9% M. That study revealed also the incorrect waist circumference acc. ATP III criteria in 16% M and 1% W (36). In our study the incidence of overweight in men (32.9%) is comparable to the results of the above mentioned Polish studies; in women (11%) similar. We also revealed the percentage of obesity in men (7.4%) close to POL-MONICA bis results and lower in women (1.12%). In NATPOL PLUS study, overweight was found in 19% and obesity in 5% of young adults. It may be compared with our results if disregard gender (overweight %; obesity %). We revealed hypertriglycerydaemia in men (12.2%) and women (5.79%) slightly lower than in POL-MONICA bis incidence as well as in NATPOL PLUS (17%). We have not found hypertension in women, but acc. ATP III in 15% men which is comparable to POL-MONICA bis; and of a higher incidence than in NATPOL PLUS (5%) and lower than in Szostak-Węgierek research (48% men, 23% women). It should be emphasized that the differences probably result from the different methods of blood pressure estimating (in NAT- POL PLUS series of measurements; in POL-MONICA bis two measurements; in Szostak-Węgierek one measurement; in our study two) and the age differences of the studied populations. Acc. ATP III criteria we found abnormal waist circuit in 6% indi- 281
6 Prevalence of metabolic syndrome and its components in the young adult... Pediatric Endocrinology, Diabetes and Metabolism 21, 16, viduals lower incidence than in Szostak-Węgierek study (36). One of the analyzed laboratory results was hyperglycaemia. In our study we revealed it (> 1 mg/dl) only in.78% and >11 mg/dl in.9%. This percentage is lower than in other studies; in Pol-MONICA bis hyperglycaemia was found in % men and % women in urban and rural area respectively. Szostak- Węgierek found it in 3.7% men and 1.4% women (2). The differences probably result from age differentiations. One of the largest MS study in Poland was WOBASZ (23-25) provided on a representative sample of nearly 13 Polish citizens, aged 2-74 years (38). In the result of it, it was concluded that NCEP-ATP III 25 criteria of MS were found in 23% M and in 21% W. It was revealed that MS incidence increases with age and that this tendency is stronger in women. MS was found in 4% young women (2-39 years) and 1% men of the same age group. The most common component (in all the groups examined) was hypertension respectively in 69% M and 5% W, hypertriglyceridaemia in men (34%) and abdominal obesity in women (41%). It was observed that there were some regional differences in MS incidence in Poland; thus the lowest incidence (16-17%) in Southeast Poland the relatively poor, mainly rural region (38). In another Polish epidemiological study POLKARD-SPOK project (24-25) the incidence of CVD risk factors in high CVD risk incidents patients attending primary care were analyzed (39, 4). The study was provided all over the country in 256 primary care (PC) practices. There were >61 individuals attending PC on different causes enrolled in the study aged years (mean age 57.2±14.9 years). HA was found in 74% patients; more often in men (76.5% M, 71.8% W). Nearly 5% was overweight; 25% was obese. Hyperglycaemia >125 mg/dl was revealed in 7.5% of the examined. The highest percentage in the elderly group. Our study revealed metabolic syndrome in 2.65% (6.13% M, 1.13% W) individuals acc. WHO criteria. The presence of 3 MS components was found in.88% (2.58% M,,14% W); the presence of 2 MS components in 1.77% (3.55% M,.99% W). According to ATP III criteria MS was found in.59%. The presence of 3 MS components in that case was revealed in.49%; the presence of 4 components was found in.9%. Acc. IDF criteria MS was found in.98%. The presence of 4 MS components was found in.29%; the presence of 3 MS components was revealed in.68%; the presence of 2 MS components occurred in 5.39%. Additionally 7,16% had one or two risk factors to develop MS. These results confirm the worldwide observations: higher incidence of the metabolic syndrome and it s components in men, especially overweight and obesity, whereas other CVD risk factors are of a relatively lower percentage. Conclusion The world and Polish data show the necessity of the actively seeking people at high CVD risk, especially overweight and obese, as these disturbances influence the increase of the incidence of other atherogenic factors. In a number of important world studies a strong effect of obesity on the risk of hypercholesterolaemia and CVD has been found in individuals aged years. Our study confirmed a relatively high incidence of overweight and obesity as well as lipid disturbances in young adults in Poland. Young men are of a greater risk than women, whereas this tendency converts in elderly people. Age, level of education and active lifestyle are of great importance in the context of CVD risk. Revealing individuals at risk on the earliest stages allows to cope with the incorrect metabolic processes, optimize prevention activities (such as lifestyle modification), as well as improve health and life prognosis. Therefore public health should be focused on the prevention of obesity in young adults. It seems that the level of education is of great importance concerning CVD risk factors awareness, including health consequences of obesity. This phenomenon needs further investigation. The study was provided owing to the President s of Lodz grant The appraisal of the degree of metabolic diseases risk (cardiovascular diseases, diabetes, obesity) in the young adults population the students of Lodz universities. Badanie zrealizowano w ramach grantu Prezydenta miasta Łodzi pt. Ocena stopnia zagrożenia chorobami z kręgu zespołu metabolicznego (choroby układu krążenia, cukrzyca, otyłość) w populacji młodych dorosłych studentów łódzkich wyższych uczelni. References 1. Pacholczyk M., Ferenc T., Kowalski J.: Zespół metaboliczny. Cześć I: Definicje i kryteria rozpoznawania zespołu metabolicznego. Epidemiologia oraz związek z ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy typu 2. Post. Hig. Med. Dośw. (online), 28, TOM, Szadkowska A., Pietrzak I., Szlawska J. et al.: Abdominal obesity, metabolic syndrome in type 1 diabetic children and adolescents. Pediatr. Endocrinol. Diabetes Metab., 29, 15, Marks J.B.: The metabolic syndrome: to be or not to be? Clin. Diab., ROK. 24, 1, Grundy S.M., Brewer H.B. Jr, Cleeman J.I. et al.: Definition of metabolic syndrome report of the national heart. Lung and Blood Institute/American Heart Association Conference on Scientific Issues Related to Definition. American Heart Association. Inc. Circulation, 24, 19, Szadkowska A., Pietrzak I., Bodalska-Lipińska J. et al.: Metabolic syndrome in young adults type 1 diabetic patients., Przegl. Lek., 28, 65, Pacholczyk M., Ferenc T, Kowalski J.: Zespół metaboliczny. Część II: Patogeneza zespołu metabolicznego i jego powikłań. Post. Hig. Med. Dośw., 28, 62, Nádas J., Putz Z., Fövényi J. et al.: Cardiovascular risk factors characteristic for the metabolic syndrome in adult patients with type 1 diabetes.exp. Clin. Endocrinol. Diabetes, 29, 117, Thivel D., Malina R.M., Isacco L. et al.: Metabolic syndrome in obese children and adolescents: dichotomous or continuous? Metab. Syndr. Relat. Disord., 29, 7, Zidek W., Naditch-Brûlé L, Perlini S. et al.: Blood pressure control and components of the metabolic syndrome: the GOOD survey. Cardiovascular Diabetology, 29, 8, Abbasi F., Brown B.W., Lamendola C. et al.: Relationship between obesity. insulin resistance and coronary heart disease risk. J. Am. Coll Cardiol., 22, 4, Ford E.S., Giles W.H., Dietz W.H.: Prevalence of the metabolic syndrome among US adults: findings from the Third National Health and Nutrition Examination Survey. JAMA, 22, 287, Balkau B.: Epidemiology of the metabolic syndrome and the RISC study. Eur. J. Heart J. Suppl., 25, 7 (suppl D), D6-D Gündogan K., Bayram F., Capak M. et al.: Prevalence of metabolic syndrome in the Mediterranean region of Turkey: evaluation of hypertension, diabetes mellitus, obesity, and dyslipidemia. Metab. Syndr. Relat. Disord., 29, 7, Szurkowska M., Szafraniec K., Gilis-Januszewska A. et al.: Prevalence of the metabolic syndrome and its components in adult inhabitants of Krakow. Przegl. Lek., 26, 63, Szelachowska M., Popławska A.: Zespół metaboliczny aktualne zasady diagnostyki i leczenia.aktualnie dyskutowane zagadnienia w dziedzinie diabetologii. Med. Dypl. (spec. ed.),25, TOM, Szymczyk I.: Otyłość. [in:] Diabetologia LR. (red.) W. Fabian, M. Koziarska-Rościszewska, I. Szymczyk. PZWL, Warszawa, 28, Program NATPOL PLUS Ridker P.M., Buring J.E., Cook N.R. et al.: C-reactive protein, the metabolic syndrome and risk of incident cardiovascular events: an 8-year follow-up of initially healthy American women. Circulation, 23, 17,
7 Występowanie zespołu metabolicznego i poszczególnych jego składowych w populacji młodych dorosłych Lee W.Y., Park J.S., Noh S.Y. et al.: Prevalence of the metabolic syndrome among Korean metropolitan subjects. Diabetes Res. Clin. Pract., 24, 65, Wild S.H., Byrne C.D.: The global burden of the metabolic syndrome and its consequences for diabetes and cardiovascular disease. Metab. Synd., 25, Wąsikowa R., Basiak A., Filipowski H. et al.: Ist das Metabolische Syndrom bei Kindern und Jugendlichen ein Problem? Diabetes, Stoffwechsel und Herz. 21, 19, Cook S., Weitzman M., Auinger P. et al.: Prevalence of a metabolic syndrome phenotype in adolescents: findings from the third National and Nutritional Health and Nutrition Examination Survey Arch. Pediatr. Adolesc. Med., 23, 157, Holst-Schumacher I., Nuñez-Rivas H., Monge-Rojas R. et al.: Components of the metabolic syndrome among a sample of overweight and obese Costa Rican schoolchildren. Food Nutr Bull., 29, 3, van Vliet M., von Rosenstiel I.A., Schindhelm R.K. et al.: Identifying the metabolic syndrome in obese children and adolescents: do age and definition matter? Curr. Clin Pharmacol., 29, 3, WHO: Global strategy on diet. physical activity and health: Obesity and overweight Lobstein T., Baur L., Uauy R.: IASO International Obesity Task Force. Obesity in children and young people: a crisis in public health. Obes. Rev., 24, 5, suppl. 1, Alberti K.G.M.M., Zimmet P.Z., Shaw J.E.: The metabolic syndrome a new world-wide definition from the International Diabetes Federation Consensus. Lancet, 25, 366, The IDF Consensus definition of the metabolic syndrome in children and adolescents Sosada K.: Problemy otyłości w praktyce lekarza rodzinnego. Probl. Med. Rodz., 28, 2, Report of a WHO consultation. Obesity: preventing and managing the global epidemic. http// Gostyński M., Gutzwiller F., Kuulasmaa K. et al.: WHO MONICA Project Int. J. Obes., 24, 28, doi:1.138/sj.ijo WWW-publications from the WHO MONICA Project. 33. Sharabi Y., Grotto I., Huerta M. et al.: Risk factor profile for atherosclerosis among young adults in Israel-results of a large-scale survey from the young adult periodic examinations in Israel (YAPEIS) database. Eur.J.Epid., 21, 17, Zdrojewski T., Babińska Z., Bandosz P. et al.: Związek nadwagi i otyłości z podwyższonymi wartościami ciśnienia tętniczego w badaniach reprezentatywnych grup dorosłych Polaków w 1997 i 22 roku (NATPOL II. NATPOL III). Med. Metab., 22, 6 (suppl.), Program Pol-MONICA bis Warszawa. Stan zdrowia ludności Warszawy w roku 21. Instytut Kardiologii, Warszawa, Program Pol-MONICA bis. byłe woj. tarnobrzeskie. Stan zdrowia ludności byłego woj. tarnobrzeskiego w roku 21. Instytut Kardiologii, Warszawa, Szostak-Węgierek D.: Występowanie czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca u młodych osób dorosłych w populacji polskiej. Przew. Lek., 25, 2, Wyrzykowski B., Zdrojewski T., Sygnowska E. et al.: Epidemiologia zespołu metabolicznego w Polsce. Wyniki programu WOBASZ. Kardiol. Pol., 25, 63, 6, supl Główczyńska R., Pietrasik A., Starczewska M.E. et al.: Czynniki ryzyka zdarzeń sercowonaczyniowych w populacji pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej. Przew. Lek., 25, 6, Sulika J., Fornal M., Gryglewski B. et al.: Selected cardiovascular risk factors in primary care patients (Wybrane czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych u pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej). Arterial Hypertens, 26, 1, Praca wpłynęła do Redakcji: Zaakceptowano do druku: Konflikt interesów: nie zgłoszono KOMUNIKATY / Congress communication KOMUNIKAT II XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego Kraków, maja
STRESZCZENIE Celem głównym Materiał i metody
STRESZCZENIE Choroby układu krążenia od lat pozostają jedną z głównych przyczyn śmierci w Europie. W licznych badaniach opisano czynniki ryzyka, które predysponują do rozwoju miażdżycy i wystąpienia choroby
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoOcena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży
Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: Dr hab. n.
Bardziej szczegółowoCystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study
Cystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study Anna Bekier-Żelawska 1, Michał Kokot 1, Grzegorz Biolik 2, Damian Ziaja 2, Krzysztof
Bardziej szczegółowoCzy mamy dowody na pozalipidoweefekty stosowania statyn?
Czy mamy dowody na pozalipidoweefekty stosowania statyn? Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny Definicja Plejotropia,
Bardziej szczegółowoWybrane czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych u pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej
Joanna Sulicka, Maria Fornal, Barbara Gryglewska, Barbara Wizner, Tomasz Grodzicki PRACA ORYGINALNA Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Bardziej szczegółowoUnit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing and its consequences for society
Prof. Piotr Bledowski, Ph.D. Institute of Social Economy, Warsaw School of Economics local policy, social security, labour market Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing
Bardziej szczegółowoOcena zależności pomiędzy stężeniami wifatyny i chemeryny a nasileniem łuszczycy, ocenianym za pomocą wskaźników PASI, BSA, DLQI.
Uniwersytet Medyczny w Lublinie Katarzyna Chyl-Surdacka Badania wisfatyny i chemeryny w surowicy krwi u chorych na łuszczycę Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych streszczenie Promotor Prof. dr hab.
Bardziej szczegółowomgr Anna Sobianek Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk o zdrowiu Promotor: prof. dr hab. n. med. Mirosław Dłużniewski
mgr Anna Sobianek,,Ocena wpływu regularnej, kontrolowanej aktywności fizycznej na jakość życia i występowanie czynników ryzyka schorzeń sercowo-naczyniowych w populacji studentek Warszawskiego Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoOcena wpływu wybranych czynników na występowanie zaburzeń lipidowych u osób otyłych
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Agata Bronisz, Katarzyna Napiórkowska, Aleksandra Srokosz, Małgorzata Sobiś-Żmudzińska, Roman Junik Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii, Uniwersytet Mikołaja
Bardziej szczegółowoROZPOWSZECHNIENIE ZESPOŁU METABOLICZNEGO ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEGO SKŁADOWYCH W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM U OSÓB W WIEKU 30 65 LAT
Nowiny Lekarskie 2009, 78, 1, 3 7 ANDRZEJ SZCZEPANIAK 1, BARBARA CZEKALSKA 1, MARTA GLURA 2, HANNA STANKOWIAK-KULPA 1, MARIAN GRZYMISŁAWSKI 1 ROZPOWSZECHNIENIE ZESPOŁU METABOLICZNEGO ORAZ POSZCZEGÓLNYCH
Bardziej szczegółowoAleksandra Stańska-Perka ZABURZENIA METABOLICZNE U DZIECI ZAKAŻONYCH HIV. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Aleksandra Stańska-Perka ZABURZENIA METABOLICZNE U DZIECI ZAKAŻONYCH HIV Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik
Bardziej szczegółowoGdański Uniwersytet Medyczny. Polimorfizm genów receptorów estrogenowych (ERα i ERβ) a rozwój zespołu metabolicznego u kobiet po menopauzie
Gdański Uniwersytet Medyczny Mgr Karolina Kuźbicka Polimorfizm genów receptorów estrogenowych (ERα i ERβ) a rozwój zespołu metabolicznego u kobiet po menopauzie Rozprawa doktorska Promotor: dr hab. n.
Bardziej szczegółowoOcena stężenia wybranych miokin u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym i otyłością
lek. Agata Mikołajczak-Będkowska Ocena stężenia wybranych miokin u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym i otyłością rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Joanna Oświęcimska
Bardziej szczegółowowskaźnik WHR. Ocenie poddano także skład ciała wykorzystując analizator składu ciała TANITA BC 554. Na podstawie uzyskanych wyników wysunięto
STRESZCZENIE Nadwaga i otyłość stanowią globalny problem zdrowotny ze względu na skalę i powszechność jego występowania. Są problemem złożonym, obejmującym nie tylko aspekt medyczny, ale też odzwierciedlającym
Bardziej szczegółowoEmilia Kolarzyk, Anna Janik, Jacek Kwiatkowski
Kolarzyk Probl Hig E Epidemiol i wsp. Ocena 2011, ryzyka 92(4): zespołu 741-746 metabolicznego u dzieci z nadwagą i otyłością. Część I. Antropometryczne... 741 Ocena ryzyka zespołu metabolicznego u dzieci
Bardziej szczegółowoZałożenia i cele: Postanowiłam zbadać i przeanalizować:
Streszczenie. Wstęp: Starzejące się społeczeństwa całej Europy, skutki wysoko rozwiniętej cywilizacji urbanistyczno-technicznej, oddalenie człowieka od natury, ogromny postęp nauki i techniki, powodują
Bardziej szczegółowoaforementioned device she also has to estimate the time when the patients need the infusion to be replaced and/or disconnected. Meanwhile, however, she must cope with many other tasks. If the department
Bardziej szczegółowoJak oceniać otyłość brzuszną u pacjentów z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym?
Joanna Dziwura-Ogonowska 1, Rafał Heryć 2, Karolina Mierska 2, Anna Modrzejewska 2, Tomasz Miazgowski 1, Krystyna Widecka 1 PRACA ORYGINALNA 1 Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych Pomorskiego
Bardziej szczegółowoczynnikami ryzyka i chorobami układu sercowo-naczyniowego.
LEK. ALICJA DUDZIK-PŁOCICA KATEDRA I KLINIKA KARDIOLOGII, NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO I CHORÓB WEWNĘTRZNYCH WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY KIEROWNIK KATEDRY I KLINIKI: PROF. MAREK KUCH Ocena użyteczności
Bardziej szczegółowoLek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.
Lek. Ewelina Anna Dziedzic Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n. med. Marek Dąbrowski
Bardziej szczegółowoCracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005
Cracow University of Economics Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Key Note Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit CE Europe
Bardziej szczegółowoAbdominal obesity, metabolic syndrome in type 1 diabetic children and adolescents
ORIGINAL ARTICLES / Prace oryginalne Pediatric Endocrinology, Diabetes and Metabolism 2009, 15, 4, 233-239 ISSN 1234-625X Abdominal obesity, metabolic syndrome in type 1 diabetic children and adolescents
Bardziej szczegółowoTychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition)
Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000 (Polish Edition) Poland) Przedsiebiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne (Katowice Click here if your download doesn"t start automatically Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE Lek. Łukasz Kłodziński Promotor - Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Wisłowska
STRESZCZENIE Lek. Łukasz Kłodziński Promotor - Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Wisłowska Porównanie współchorobowości u pacjentów z Reumatoidalnym Zapaleniem Stawów, Toczniem Rumieniowatym Układowym i
Bardziej szczegółowoIs there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report
Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Czy istnieje zależność pomiędzy wiekiem i stroną, po której umiejscawia się ciąża ektopowa jajowodowa?
Bardziej szczegółowoI WARSZAWSKI DZIEŃ DIETETYKI KLINICZNEJ
19.04.2018 I WARSZAWSKI DZIEŃ DIETETYKI KLINICZNEJ dr. hab. n. med. Lucyna Ostrowska mgr Barbara Pietraszewska Zakład Dietetyki i Żywienia Klinicznego Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Otyłość - epidemiologia
Bardziej szczegółowoCzy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć?
Czy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć? Beata Cywińska-Durczak SAPL.PCH.18.10.1754 NAFLD (non-alkoholic fatty liver disease)
Bardziej szczegółowoROZPRAWA DOKTORSKA. Mateusz Romanowski
Mateusz Romanowski Wpływ krioterapii ogólnoustrojowej na aktywność choroby i sprawność chorych na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa ROZPRAWA DOKTORSKA Promotor: Dr hab., prof. AWF Anna Straburzyńska-Lupa
Bardziej szczegółowoCzynniki ryzyka zaburzeń związanych z używaniem alkoholu u kobiet
Czynniki ryzyka zaburzeń związanych z używaniem alkoholu u kobiet Risk factors of alcohol use disorders in females Monika Olejniczak Wiadomości Psychiatryczne; 15(2): 76 85 Klinika Psychiatrii Dzieci i
Bardziej szczegółowoUndiagnosed arterial hypertension in the inhabitants of Jaworzno
ORIGINAL PAPER Undiagnosed arterial hypertension in the inhabitants of Jaworzno Nierozpoznane nadciśnienie tętnicze u mieszkańców Jaworzna Tomasz Jerzy Irzyniec 1, 2, Jolanta Prusek 1, Beata Głośnicka
Bardziej szczegółowoWydział Farmaceutyczny z Oddziałem Analityki Medycznej PRACA DOKTORSKA. Sylwia Płaczkowska
Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Analityki Medycznej PRACA DOKTORSKA Sylwia Płaczkowska Laboratoryjne wskaźniki profilu metabolicznego w ocenie ryzyka wystąpienia insulinooporności u ludzi młodych Laboratory
Bardziej szczegółowoNowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht
Nowe terapie w cukrzycy typu 2 Janusz Gumprecht Dziś już nic nie jest takie jak było kiedyś 425 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2017 629 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2045 International
Bardziej szczegółowoKatedra Patofizjologii, Wydział Nauk Medycznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn 2
Martyna Szczubełek 1, Piotr Zielecki 1, Norbert Kwella 2, Tomasz Stompór 2, Joanna Harazny 1, 3 PRACA ORYGINALNA 1 Katedra Patofizjologii, Wydział Nauk Medycznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn
Bardziej szczegółowoOcena wybranych czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego wśród osób w wieku poprodukcyjnym mieszkających na terenie Dolnego Śląska
P R A C A O R Y G I N A L N A ISSN 1734 3321 Katarzyna Zatońska 1, Dagmara Gaweł-Dąbrowska 1, Katarzyna Połtyn-Zaradna 1, Marek Bolanowski 2 1 Katedra i Zakład Medycyny Społecznej Akademii Medycznej im.
Bardziej szczegółowoERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS.
ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. Strona 1 1. Please give one answer. I am: Students involved in project 69% 18 Student not involved in
Bardziej szczegółowoInstructions for student teams
The EduGIS Academy Use of ICT and GIS in teaching of the biology and geography subjects and environmental education (junior high-school and high school level) Instructions for student teams Additional
Bardziej szczegółowoAnaliza jakości powietrza atmosferycznego w Warszawie ocena skutków zdrowotnych
Analiza jakości powietrza atmosferycznego w Warszawie ocena skutków zdrowotnych Piotr Holnicki 1, Marko Tainio 1,2, Andrzej Kałuszko 1, Zbigniew Nahorski 1 1 Instytut Badań Systemowych, Polska Akademia
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE / ABSTRACT
STRESZCZENIE / ABSTRACT Wstęp: Rtęć jest metalem o silnym działaniu neuro, nefro i hepatotoksycznym oraz zwiększającym ryzyko chorób układu krążenia. Pracownicy zatrudnieni w zakładach przemysłowych wykorzystujących
Bardziej szczegółowoKardiologia Polska 2016; 74, 3: ; DOI: /KP.a ISSN ARTYKUŁ ORYGINALNY / ORIGINAL ARTICLE
Kardiologia Polska 2016; 74, 3: 262 273; DOI: 10.5603/KP.a2015.0175 ISSN 0022 9032 ARTYKUŁ ORYGINALNY / ORIGINAL ARTICLE Global cardiovascular mortality risk in the adult Polish population: prospective
Bardziej szczegółowois being observed in developing countries what is related to worldwide epidemic of obesity due to atherogenic diet rich in calories, genetic
Streszczenie Cukrzyca jako choroba społeczna i cywilizacyjna przybrała na przełomie XX i XXI wieku rozmiary epidemii. Szczególnie wzrost liczby chorych na cukrzycę typu 2 (T2DM) obserwuje się w krajach
Bardziej szczegółowoJustyna Kinga Stępkowska
Warszawski Uniwersytet Medyczny Wydział Nauki o Zdrowiu Justyna Kinga Stępkowska Ilościowa ocena wybranych antygenów nowotworowych u zdrowych kobiet stosujących dwuskładnikową antykoncepcję hormonalną
Bardziej szczegółowoSWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny. Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu. Karolina Horodyska
SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu Karolina Horodyska Warunki skutecznego promowania zdrowej diety i aktywności fizycznej: dobre praktyki w interwencjach psychospołecznych
Bardziej szczegółowoPatients price acceptance SELECTED FINDINGS
Patients price acceptance SELECTED FINDINGS October 2015 Summary With growing economy and Poles benefiting from this growth, perception of prices changes - this is also true for pharmaceuticals It may
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 218 SECTIO D 2003
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 218 SECTIO D 2003 Zakład Biochemii Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie Departments of Biometry *Physiology,
Bardziej szczegółowoestrogenowego α a objawami zespołu menopauzalnego badanych kobiet; estrogenowego α a lipidogramem badanych kobiet;
11.Streszczenie Liczne badania sugerują, że zmniejszenie stężenia endogennych estrogenów po menopauzie jest przyczyną dolegliwości menopauzalnych i może być krytycznym czynnikiem ryzyka chorób nasilających
Bardziej szczegółowomgr Karolina Strach Tytuł rozprawy doktorskiej: Promotor rozprawy: Promotor pomocniczy Streszczenie
mgr Karolina Strach Tytuł rozprawy doktorskiej: Zachowania zdrowotne kobiet po menopauzie pracujących w rolnictwie a występowanie wybranych czynników ryzyka chorób układu krążenia Promotor rozprawy: prof.
Bardziej szczegółowoTHE INTERDEPENDENCE OF NUTRITIONAL STATUS AND BLOOD PRESSURE IN FEMALE STUDENTS
Medical and Biological Sciences, 2013, 27/2, 49-55 ORIGINAL ARTICLE / PRACA ORYGINALNA THE INTERDEPENDENCE OF NUTRITIONAL STATUS AND BLOOD PRESSURE IN FEMALE STUDENTS WSPÓŁZALEŻNOŚĆ MIĘDZY STANEM ODŻYWIENIA
Bardziej szczegółowoEtiologia, przebieg kliniczny i leczenie udarów mózgu w województwie śląskim w latach
lek. Anna Starostka-Tatar Etiologia, przebieg kliniczny i leczenie udarów mózgu w województwie śląskim w latach 2009-2015 Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Beata Labuz-Roszak
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoCracow University of Economics Poland
Cracow University of Economics Poland Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Keynote Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit,
Bardziej szczegółowoSTOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI
Wojciech Marcin Orzechowski STOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI DEPRESYJNYMI DO LECZENIA TYCH ZABURZEŃ Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk o zdrowiu Promotor: prof. dr hab. n. med.,
Bardziej szczegółowoCardiovascular risk factors in relatives of type 2 diabetics with normal glucose tolerance test and elevated one-hour plasma glucose
/ORIGINAL PAPERS Cardiovascular risk factors in relatives of type 2 diabetics with normal glucose tolerance test and elevated one-hour plasma glucose Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology
Bardziej szczegółowoWarsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją
Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją Ocena wiarygodności badania z randomizacją Każda grupa Wspólnie omawia odpowiedź na zadane pytanie Wybiera przedstawiciela, który w imieniu grupy przedstawia
Bardziej szczegółowoPoziom wiedzy pacjentów kierowanych na koronarografię na temat prewencji wtórnej choroby wieńcowej
Kobuszewska Probl Hig Epidemiol L i wsp. 2014, Poziom 95(1): wiedzy 165-169 pacjentów kierowanych na koronarografię na temat prewencji wtórnej... 165 Poziom wiedzy pacjentów kierowanych na koronarografię
Bardziej szczegółowoKwasy tłuszczowe EPA i DHA omega-3 są niezbędne dla zdrowia serca i układu krążenia.
Kwasy tłuszczowe EPA i DHA omega-3 są niezbędne dla zdrowia serca i układu krążenia. Kwasy tłuszczowe omega-3 jak pokazują wyniki wielu światowych badań klinicznych i epidemiologicznych na ludziach, są
Bardziej szczegółowoEDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ LECZONYCH METODĄ FOTOTERAPII UVB.
Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ
Bardziej szczegółowoCzęstość występowania zespołu metabolicznego u czynnych zawodowo mężczyzn
P R A C A O R Y G I N A L N A ISSN 1734 3321 Joanna Stankiewicz-Olczyk 1, Marek Bolanowski 2, Andrzej Milewicz 2, Aleksandra Jawiarczyk-Przybyłowska 2 1 Miedziowe Centrum Zdrowia SA w Lubinie 2 Katedra
Bardziej szczegółowoEvaluation of the main goal and specific objectives of the Human Capital Operational Programme
Pracownia Naukowo-Edukacyjna Evaluation of the main goal and specific objectives of the Human Capital Operational Programme and the contribution by ESF funds towards the results achieved within specific
Bardziej szczegółowoSTAN PRZEDNADCIŚNIENIOWY
STAN PRZEDNADCIŚNIENIOWY Łukasz Artyszuk SKN przy Katedrze i Klinice Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Plan Definicja Klasyfikacja ciśnienia tętniczego Epidemiologia Ryzyko sercowo
Bardziej szczegółowoAnalysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
Bardziej szczegółowoBlood pressure in children and adolescents with type 1 diabetes mellitus the influence of body mass index and fat mass
ORIGINAL ARTICLES / Prace oryginalne Pediatric Endocrinology, Diabetes and Metabolism 2009, 15, 4, 240-245 ISSN 1234-625X Blood pressure in children and adolescents with type 1 diabetes mellitus the influence
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Skoczeń M. i inni: Występowanie zaburzeń gospodarki węglowodanowej i lipidowej u dzieci z otyłością prostą w zależności od wieku oraz stopnia otyłości Vol. 13/2014 Nr 4(49) Endokrynologia Pediatryczna
Bardziej szczegółowoMateriały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
Bardziej szczegółowoKrytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami
Seweryn SPAŁEK Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami MONOGRAFIA Wydawnictwo Politechniki Śląskiej Gliwice 2004 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 5 1. ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI W ORGANIZACJI 13 1.1. Zarządzanie
Bardziej szczegółowoInstitutional Determinants of IncomeLevel Convergence in the European. Union: Are Institutions Responsible for Divergence Tendencies of Some
Institutional Determinants of IncomeLevel Convergence in the European Union: Are Institutions Responsible for Divergence Tendencies of Some Countries? Dr Mariusz Próchniak Katedra Ekonomii II, Szkoła Główna
Bardziej szczegółowoOcena jakości życia pacjentów chorujących na nadciśnienie tętnicze według ankiety SF-36
PRACE STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH PRACA ORYGINALNA Ocena jakości życia pacjentów chorujących na nadciśnienie tętnicze według ankiety SF-36 The assessment of hypertesive patients life quality according to
Bardziej szczegółowoNetwork Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards
INSPIRE Conference 2010 INSPIRE as a Framework for Cooperation Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards Elżbieta Bielecka Agnieszka Zwirowicz
Bardziej szczegółowoKinga Janik-Koncewicz
Kinga Janik-Koncewicz miażdżyca choroby układu krążenia cukrzyca typu 2 nadciśnienie choroby układu kostnego nowotwory Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że około 7-41% nowotworów jest spowodowanych
Bardziej szczegółowoOcena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi
Mikołaj Trizna Ocena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi przebywających na oddziałach psychiatrii sądowej Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab.n.med. Tomasz Adamowski,
Bardziej szczegółowoHemoRec in Poland. Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010
HemoRec in Poland Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010 Institute of Biostatistics and Analyses. Masaryk University. Brno Participating
Bardziej szczegółowoDostępność terapii z zastosowaniem pomp insulinowych. Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych
Dostępność terapii z zastosowaniem pomp insulinowych Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Konflikt interesów Wykłady i seminaria dla firmy Medtronic.w
Bardziej szczegółowoOcena jakości życia oraz występowania objawów lękowych i depresyjnych u pacjentek z zespołem policystycznych jajników STRESZCZENIE
Ocena jakości życia oraz występowania objawów lękowych i depresyjnych u pacjentek z zespołem policystycznych jajników STRESZCZENIE Zespół policystycznych jajników występuje u 5-10% kobiet w wieku rozrodczym.
Bardziej szczegółowoKatarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE
Pomorski Uniwersytet Medyczny Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE Promotor: dr hab. prof. nadzw.
Bardziej szczegółowoPodejście lekarzy rodzinnych do czynników ryzyka i leczenia dyslipidemii w 9 krajach Europy środkowo-
Podejście lekarzy rodzinnych do czynników ryzyka i leczenia dyslipidemii w 9 krajach Europy środkowo- wschodniej Dr hab. med. Tomasz Tomasik Zakład Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński, Collegium
Bardziej szczegółowoEuropean Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014
European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014 Załącznik nr 1 General information (Informacje ogólne) 1. Please specify your country. (Kraj pochodzenia:) 2. Is this your country s ECPA
Bardziej szczegółowoWydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
IONS-14 / OPTO Meeting For Young Researchers 2013 Khet Tournament On 3-6 July 2013 at the Faculty of Physics, Astronomy and Informatics of Nicolaus Copernicus University in Torun (Poland) there were two
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 11/2012 Nr 1(38) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Ryzyko wystąpienia zespołu metabolicznego u dzieci w wieku 1 7 lat z otyłością prostą Risk of metabolic syndrome in children 1
Bardziej szczegółowoPOZYTYWNE I NEGATYWNE SKUTKI DOŚWIADCZANEJ TRAUMY U CHORYCH PO PRZEBYTYM ZAWALE SERCA
POZYTYWNE I NEGATYWNE SKUTKI DOŚWIADCZANEJ TRAUMY U CHORYCH PO PRZEBYTYM ZAWALE SERCA mgr Magdalena Hendożko Praca doktorska Promotor: dr hab. med. Wacław Kochman prof. nadzw. Gdańsk 2015 STRESZCZENIE
Bardziej szczegółowoZmiana celu leczenia cukrzycy
Zmiana celu leczenia cukrzycy Edward Franek Klinika Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii CSK MSWiA Zakład Kliniczno-Badawczy Epigenetyki Człowieka IMDiK PAN, Warszawa IDF Diabetes Atlas 2015
Bardziej szczegółowoOcena zachowań prozdrowotnych w zakresie higieny jamy ustnej obywateli
Uniwersytet Medyczny w Lublinie lek. dent. Adriana Kleinert Ocena zachowań prozdrowotnych w zakresie higieny jamy ustnej obywateli polskich przebywających za granicą Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Bardziej szczegółowoOcena częstości występowania bólów głowy u osób chorych na padaczkę.
lek. med. Ewa Czapińska-Ciepiela Ocena częstości występowania bólów głowy u osób chorych na padaczkę. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor Prof. dr hab. n. med. Jan Kochanowski II Wydział
Bardziej szczegółowoNADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY
NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie
Bardziej szczegółowoProfil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe
lek. Krzysztof Kołodziejczyk Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Andrzej
Bardziej szczegółowoZespół metaboliczny u dzieci i młodzieży doświadczenia własne Metabolic syndrome in children and adolescents in own clinical observation
Pediatr Med Rodz 2009, 5 (4), p. 254-258 Irena Białokoz-Kalinowska 1, Joanna Zapolska 2, Janina Piotrowska-Jastrzębska 1 Received: 25.11.2009 Accepted: 08.12.2009 Published: 31.12.2009 Zespół metaboliczny
Bardziej szczegółowoEkonomiczne i społeczno-demograficzne czynniki zgonów osób w wieku produkcyjnym w Polsce w latach
UNIWERSTYTET EKONOMICZNY W POZNANIU WYDZIAŁ EKONOMII Mgr Marta Majtkowska Ekonomiczne i społeczno-demograficzne czynniki zgonów osób w wieku produkcyjnym w Polsce w latach 2002-2013 Streszczenie rozprawy
Bardziej szczegółowoHeart Failure Awareness Day 2016 Report from: Poland
Heart Failure Awareness Day 2016 Report from: Poland Name of reporters: Przemysław Leszek / Tomasz Rywik Public event / open clinic Organizers: Honorary Patronage: Public event / open clinic On May 8,
Bardziej szczegółowoZakład Biologii i Genetyki Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 2
Postepy Hig Med Dosw. (online), 2008; 62: 530-542 e-issn 1732-2693 www.phmd.pl Review Received: 2007.11.14 Accepted: 2008.08.26 Published: 2008.10.16 Zespół metaboliczny. Część I: Defi nicje i kryteria
Bardziej szczegółowoRaport bieżący: 44/2018 Data: g. 21:03 Skrócona nazwa emitenta: SERINUS ENERGY plc
Raport bieżący: 44/2018 Data: 2018-05-23 g. 21:03 Skrócona nazwa emitenta: SERINUS ENERGY plc Temat: Zawiadomienie o zmianie udziału w ogólnej liczbie głosów w Serinus Energy plc Podstawa prawna: Inne
Bardziej szczegółowoGdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej. Beata Wieczorek-Wójcik
Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej Beata Wieczorek-Wójcik Poziom obsad pielęgniarskich a częstość i rodzaj zdarzeń
Bardziej szczegółowoHas the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950?
Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950? Joanna Wibig Department of Meteorology and Climatology, University of Lodz, Poland OUTLINE: Motivation Data Heat wave frequency measures
Bardziej szczegółowoEwa Raczkowska. Wpływ modyfikacji składu wybranych potraw jarskich na odpowiedź glikemiczną w zależności od stanu odżywienia i wieku badanych
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Wydział Nauk o Żywności Ewa Raczkowska Wpływ modyfikacji składu wybranych potraw jarskich na odpowiedź glikemiczną w zależności od stanu odżywienia i wieku badanych
Bardziej szczegółowoOpis Przedmiotu Zamówienia oraz kryteria oceny ofert. Części nr 10
Załącznik nr 1 do Ogłoszenia Opis Przedmiotu Zamówienia oraz kryteria oceny ofert Części nr 10 Wydział Nauk Historycznych i Społecznych Przedmiotem zamówienia jest realizacja wykładów dla studentów Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoROZPOWSZECHNIENIE CZYNNIKÓW RYZYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA WŚRÓD MIESZKAŃCÓW WARSZAWY
ROZPOWSZECHNIENIE CZYNNIKÓW RYZYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA WŚRÓD MIESZKAŃCÓW WARSZAWY PREVALENCE OF CARDIOVASCULAR RISK FACTORS AMONG RESIDENTS OF WARSAW Halina Cieślak, Barbara Knoff, Zofia Sienkiewicz
Bardziej szczegółowoUrszula Coupland. Zaburzenia neurologiczne u dzieci wertykalnie zakażonych HIV. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Urszula Coupland Zaburzenia neurologiczne u dzieci wertykalnie zakażonych HIV Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Bardziej szczegółowoMetabolic Syndrome as Another Disease of Affluence
PRACE POGLĄDOWE Piel. Zdr. Publ. 2016, 6, 3, 241 245 DOI: 10.17219/pzp/60914 Copyright by Wroclaw Medical University ISSN 2082-9876 Arleta Dołowacka B D, F Zespół metaboliczny jako kolejna choroba cywilizacyjna
Bardziej szczegółowoEffective Governance of Education at the Local Level
Effective Governance of Education at the Local Level Opening presentation at joint Polish Ministry OECD conference April 16, 2012, Warsaw Mirosław Sielatycki Ministry of National Education Doskonalenie
Bardziej szczegółowoAnaliza skuteczności i bezpieczeństwa leczenia systemowego najczęściej występujących nowotworów
Uniwersytet Medyczny w Lublinie Rozprawa doktorska streszczenie rozprawy doktorskiej Analiza skuteczności i bezpieczeństwa leczenia systemowego najczęściej występujących nowotworów u chorych w podeszłym
Bardziej szczegółowoWartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego. ma znaczenie?
Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego czy płeć ma znaczenie? dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka sercowo-naczyniowego według SCORE u pacjentów z zespołem metabolicznym
Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego według SCORE u pacjentów z zespołem metabolicznym Assessment of total cardiovascular risk according to SCORE scale in patients with metabolic syndrome Katarzyna Głuchowska,
Bardziej szczegółowo