WYTYCZNE PROJEKTOWANIA WĘZŁÓW CIEPLNYCH

Transkrypt

1 WYTYCZNE PROJEKTOWANIA WĘZŁÓW CIEPLNYCH Autorzy opracowania: Mgr inż. Bogdan Szcześniak Inż. Wojciech Hołownia Mgr inż. Zenon Suchta Mgr inż. Irena Perzyna Mgr inż. Grzegorz Święcki Mgr inż. Mirosław Truszkowski1 Mgr inż. Sylwia Prabucka Mgr inż. Grzegorz Kasperowicz Inż. Krzysztof Chiliński Mgr inż. Wojciech Zaleski Mgr inż. Jacek Okurowski Mgr inż. Anna Pawłowicz Mgr inż. Robert Łapiński Mgr inż. Anna Siemieniuk ` Zatwierdził: Wiceprezes Zarządu ds. Technicznych Mgr inż. Piotr Sokołowski 1 S t r o n a

2 SPIS TREŚCI: 1. Dokumentacja projektowa 1.1. Przepisy 1.2. Zawartość dokumentacji projektowej 2. Wymagania dla pomieszczenia węzła i rozmieszczenia urządzeń 2.1 Zalecenia budowlane dotyczące projektowania pomieszczeń węzłów cieplnych 2.2 Zalecenia projektowe dotyczące rozmieszczenia urządzeń w węzłach cieplnych 3. Wymagania ogólne 4. Rurociągi 5. Izolacje 6. Armatura 7. Aparatura kontrolno-pomiarowa 8. Filtry i odmulacze 9. Układ technologiczny 9.1 Schemat technologiczny węzła cieplnego 9.2 Wymienniki 9.3 Pompy obiegowe 10. Urządzenia automatyki 10.1 Regulator bezpośredniego działania różnicy ciśnień i przepływu 10.2 Regulatory temperatury centralnego ogrzewania, ciepła technologicznego, ciepłej wody użytkowej 11. Opomiarowanie 12. Zabezpieczenie węzła po stronie instalacyjnej 13. Układ uzupełniania zładu 14. Wymagania odnośnie telemetrii węzłów cieplnych 15. Wymagania dla instalacji elektrycznych ZAŁĄCZNIKI: Załącznik nr 1 Schemat węzła jednofunkcyjnego na potrzeby c.o. lub c.t. Załącznik nr 2 Schemat węzła dwufunkcyjnego równoległego na potrzeby c.o. i c.w. z jednostopniowym równoległym włączeniem wymiennika c.w.u. Załącznik nr 3 Schemat węzła dwufunkcyjnego szeregowo-równoległego na potrzeby c.o. i c.w.u. z dwustopniowym szeregowo-równoległym włączeniem wymiennika c.w. Załącznik nr 4 Schemat węzła trzyfunkcyjnego na potrzeby c.o. i c.w.u. z dwustopniowym szeregowo-równoległym włączeniem wymiennika c.w. oraz równoległym włączeniem wymiennika c.t. Załącznik nr 5 Karta informacyjna obiektu Załącznik nr 6 Lista referencyjna producentów urządzeń i armatury węzłów cieplnych MPEC Sp. z o.o. w Białymstoku Załącznik nr 7 Wytyczne do sporządzania kosztorysów 2 S t r o n a

3 1. Dokumentacja projektowa Poprzez dokumentację projektową rozumie się kompletny projekt wykonawczy węzła cieplnego w zakresie niezbędnym do właściwej realizacji i oddania do użytku ww. obiektów (dot. wszystkich wymaganych branż) wraz z przedmiarami robót i kosztorysami inwestorskimi (wg załącznika nr 7). W szczególnych przypadkach będzie to projekt budowlany węzła cieplnego w zakresie niezbędnym do złożenia i uzyskania ostatecznej decyzji pozwolenia na budowę Przepisy Projekty budowlane i wykonawcze muszą być wykonane wg zakresu i formy zgodnie z obowiązującymi przepisami: Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz.U ) Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz.U ) art. 34 Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (DZ.U ) Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U z późn. zm.) przytoczone przez projektanta normy Kosztorysy muszą być wykonane wg: Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004r. w sprawie określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym (Dz.U ), Polskich Standardów Kosztorysowania Robót Budowlanych SKB z roku Zawartość dokumentacji projektowej Projekt wykonawczy technologii węzła cieplnego powinien zawierać: a) dokumenty formalne: aktualne warunki techniczne, karta informacyjna obiektu podpisana przez projektanta i Odbiorcę (właściciela/ Zarząd Wspólnoty), załączone uprawnienia projektowe, przynależność projektanta do Izby Inżynierów Budownictwa oświadczenie projektanta o zgodności wykonania projektu z przepisami Prawa Budowlanego b) opis i obliczenia: 3 S t r o n a

4 podstawa opracowania, opis techniczny (założenia ogólne bez podawania konkretnych typów urządzeń), opis stanu technologicznego i urządzeń w przypadku węzłów istniejących metoda dezynfekcji instalacji c.w.u., wytyczne prób, czyszczenia, izolacji, montażu oraz warunki odbioru układu pomiarowego, sposób odwodnienia i wentylacji węzła cieplnego, zakres prac budowlanych w pomieszczeniu węzła, obliczenia i dobór urządzeń węzła cieplnego, podanie nastaw eksploatacyjnych, zestawienie urządzeń i armatury (zgodnie z referencyjną listą producentów urządzeń stosowanych w MPEC) z podaniem ich oznaczeń i ilości, zgoda projektanta węzła na zastosowanie urządzeń zamiennych - równoważnych, pod względem parametrów technicznych, gabarytowych, eksploatacyjnych c) część rysunkowa: projekt zagospodarowania terenu z lokalizacją węzła cieplnego w budynku z zaznaczeniem kierunku północnego i czujnika temp. zewnętrznej, rzut piwnic lub pomieszczeń, przez które prowadzi trasa sieci ciepłowniczej zasilającej węzeł wraz z zaznaczeniem dojścia do pomieszczenia węzła schemat technologiczny węzła cieplnego, rzut węzła cieplnego i przekroje, inwentaryzacja pomieszczenia w przypadku pomieszczeń istniejących, rysunek wejścia przyłącza cieplnego do pomieszczenia węzła, rysunki szczegółowe króćców termometrycznych układów pomiarowych, rysunki szczegółowe dot. odwodnienia i wentylacji pomieszczenia węzła cieplnego, odwodnienie instalacji c.o., c.w.u. i tech. musi być zaprojektowane poza granicami własności MPEC. Dokumentacja techniczna technologii węzła cieplnego (jedno lub dwufunkcyjnego), dla którego sumaryczna moc zamówiona na cele c.o. i c.w.u. nie przekracza 300kW, (przy zachowaniu wymagań dotyczących wysokości i powierzchni pomieszczeń węzłów wg pkt.2.1.1) może w części rysunkowej zostać uproszczona do niżej wymienionych rysunków: plan sytuacyjny schemat technologiczny rzut pomieszczenia z zaznaczonym: wejściem sieci cieplnej punkt podłączenia i wejście instalacji odbiorczych: co, cwu, woda zimna, technologia odwodnieniem węzła (studnie odwadniające lokalizować w pobliżu wejścia do pomieszczenia, w sposób nieutrudniający dostępu do studni po montażu urządzeń) wentylacją pomieszczenia (nawiew, wywiew) rozmieszczenie urządzeń ciśnieniowych podlegających dopuszczeniu przez UDT wymiary pomieszczenia (z wyraźnym podaniem wysokości pomieszczenia węzła) wymiary drzwi i okien gabaryty urządzeń 4 S t r o n a

5 w przypadkach koniecznych rysunki złożeniowe Projekt wykonawczy elektryczny węzła cieplnego powinien zawierać: a) dokumenty formalne: załączone uprawnienia projektowe, przynależność projektanta do Izby Inżynierów Budownictwa oświadczenie projektanta o zgodności wykonania projektu z przepisami Prawa Budowlanego b) opis i obliczenia: opis techniczny obliczenia techniczne obliczenia instalacji oświetleniowej, zestawienia materiałów instalacyjnych c) część rysunkowa: mapa zasadnicza z lokalizacją pomieszczenia węzła, schemat główny zasilania odbiorów węzła rzut piwnic i pomieszczeń, przez które prowadzi trasa linii zasilającej węzeł (WLZ) oraz czujka temperatury zewnętrznej. widok rozdzielnicy ze specyfikacją aparatów schematy sterowania pomp i innych urządzeń jeśli występują schemat ideowy rozwinięty połączeń urządzeń automatycznej regulacji rzut węzła z instalacjami elektrycznymi (oświetlenie, okablowanie urządzeń, instalacja połączeń wyrównawczych itd.) Do uzgodnienia w MPEC należy przedłożyć: projekt wykonawczy technologii 2 szt. i projekt instalacji elektrycznych - 2 szt. Do wglądu należy przedłożyć: projekt wykonawczy instalacji centralnego ogrzewania, ciepła technologicznego i ciepłej wody użytkowej. 2. Wymagania dla pomieszczenia węzła i rozmieszczenia urządzeń 2.1. Wymagania budowlane dotyczące pomieszczeń węzłów cieplnych Pomieszczenie przeznaczone na zainstalowanie w nim urządzeń technologicznoenergetycznych węzła cieplnego, zwane dalej pomieszczeniem węzła, musi odpowiadać wymaganiom określonym w: a) Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U z późn. zm.) b) Polskiej Normie PN-B-02423: S t r o n a

6 Zgodnie w powyższymi dokumentami, węzeł cieplny powinien być zlokalizowany w wydzielonym pomieszczeniu, na poziomie piwnic, przy ścianie zewnętrznej budynku. Nie może być ono przechodnie ani wspólne tzn. przeznaczone również do innych celów. W przypadku nowych rozwiązań technicznych węzeł musi posiadać wejście bezpośredniego z zewnątrz. W przypadku braku możliwości spełnienia niniejszego warunku, należy na etapie opracowywania dokumentacji architektoniczno budowlanej uzgodnić w MPEC Sp. z o.o. lokalizację pomieszczenia węzła. Przez pomieszczenie węzła nie powinny być prowadzone rurociągi gazowe, przyłącza wodociągowe, instalacje teletechniczne oraz inne urządzenia techniczne nie związane z pracą węzła. W pomieszczeniu węzła mogą być zamontowane wyłącznie urządzenia przewidziane w projekcie technologii węzła. Szerokość ciągu komunikacyjnego prowadzącego do pomieszczenia węzła powinna wynosić min. 1,2 m z możliwością całodobowego dostępu do pomieszczenia osób obsługujących urządzenia węzła cieplnego. Schody zewnętrzne i wewnętrzne prowadzące do węzła o wysokości przekraczającej 0,5 m powinny być zaopatrzone w balustrady lub inne zabezpieczenia od strony przestrzeni otwartej (zgodnie z warunkami technicznymi jakim powinny odpowiadać budynki). Droga komunikacyjna prowadząca do węzła powinna być wyposażona w oświetlenie elektryczne. Zaleca się następujące minimalne wysokości pomieszczenia węzła cieplnego : - węzeł o całkowitej mocy maksymalnej mniejszej, równej 75 kw - 2,0 m, - węzeł o całkowitej mocy maksymalnej od 75 do 400 kw włącznie - 2,2 m, - węzeł o całkowitej mocy maksymalnej od 400 do 1500 kw włącznie - 2,5 m, - węzeł o całkowitej mocy maksymalnej powyżej 1500 kw - 2,7 m. Zaleca się następujące minimalne powierzchnie dwufunkcyjnego węzła cieplnego : - węzeł o całkowitej mocy maksymalnej do 75 kw - 10,0 m2, - węzeł o całkowitej mocy maksymalnej od 75 do 200 kw włącznie - 12,0 m2, - węzeł o całkowitej mocy maksymalnej od 200 do 500 kw włącznie - 15,0m2, - węzeł o całkowitej mocy maksymalnej od 500 do 1000 kw włącznie - 20,0m2, - węzeł o całkowitej mocy maksymalnej od 1000 do 1500 kw włącznie - 25,0 m2. Przy wprowadzeniu dodatkowej funkcji (np. ciepła technologicznego), podane powyżej powierzchnie należy zwiększyć o 5 m2 na każdą funkcję. Zaleca się, aby w pomieszczeniu węzła cieplnego było oświetlenie naturalne (okratowane okna) i oświetlenie elektryczne Drzwi wejściowe do węzła łącznie z futryną należy wykonać ze stali lub pokryć blachą stalową. Powinny one otwierać się pod naciskiem od strony pomieszczenia węzła, zabezpieczone przed włamaniem i zamykane na dwa zamki patentowe z kompletem kluczy. Wymiary drzwi min.0,8m x 2,0m, przy czym wielkość otworu drzwiowego powinna być dostosowana do wielkości zaprojektowanych urządzeń umożliwiających ich montaż i demontaż. 6 S t r o n a

7 Ściany i strop pomieszczenia węzła powinny być wykonane z materiałów niepalnych, gładko otynkowane oraz pomalowane na jasny kolor powłokami malarskimi chroniącymi przed przenikaniem wilgoci. Zaleca się wykonanie lamperii olejnej na ścianach do wysokości 1,8m oraz cokołu przy posadzce o wysokości 10cm. Strop nad pomieszczeniem węzła powinien posiadać otynkowaną izolację akustyczną i cieplną. Zabezpieczenie pomieszczenia węzła cieplnego pod względem hałasu powinno być zgodne z normą PN-B Wytrzymałość ścian powinna umożliwiać zamontowanie podparć pod rury i urządzenia Posadzka w pomieszczeniu węzła ciepłowniczego powinna być gładka, zabezpieczona przed poślizgiem, niepalna, wytrzymała na uderzenia mechaniczne i nagłe zmiany temperatury. Należy ją wykonać ze spadkiem nie mniejszym niż 1% w kierunku kratki ściekowej lub studzienki schładzającej. Fundamenty pod urządzenia węzła cieplnego powinny umożliwiać przeniesienie obciążenia wynikającego z zaprojektowanych urządzeń Odwodnienie węzła cieplnego. W pomieszczeniu węzła należy wykonać wpust podłogowy przyłączony do studzienki schładzającej, którą należy podłączyć do kanalizacji i zabezpieczyć przed cofaniem się wody. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się przepompowywanie wody ze studzienki schładzającej do kanalizacji za pomocą pompy sterowanej urządzeniem pływakowym. Należy wskazać w projekcie technicznym miejsce włączenia i przebieg przewodu tłocznego pompy do kanalizacji. Studzienka schładzająca nie może być zlokalizowana pod konstrukcją wsporczą węzła, w miejscu zapewniającym swobodny dostęp Wentylacja pomieszczenia. W pomieszczeniu węzła należy zapewnić wentylację grawitacyjną nawiewną i wywiewną. Kanał wentylacji grawitacyjnej nawiewnej powinien być wykonany w kształcie litery Z. Zaleca się, aby wlot do kanału był usytuowany na zewnątrz budynku na wysokości 2m. powyżej poziomu terenu. Wylot z kanału powinien znajdować się nie wyżej niż 0,5 m nad podłogą węzła. Kanał wentylacji wywiewnej grawitacyjnej powinien mieć otwór umieszczony nie niżej niż 0,3 m od stropu pomieszczenia i powinien być wyprowadzony nad dach budynku. Otwór wlotowy i wylotowy kanału wentylacji nawiewnej należy zabezpieczyć siatką metalową. Kierunek nawiewanego powietrza nie powinien odbywać się bezpośrednio na urządzenia węzła. Zaleca się, aby węzły o wydajności >0,7 MW (dot. mocy zamówionej) posiadały dodatkowo wentylację wspomaganą mechanicznie Pozostałe wymagania Wymagania budowlane dotyczące szacht montażowych pod stacje mieszkaniowe: - stacje mieszkaniowe powinny być umieszczone w murowanych, otynkowanych wnękach (szachtach) - ściany i posadzki wnęki powinny być zabezpieczone przeciwwilgociowo - kratka ściekowa w posadzce podłączona do kanalizacji - spadek posadzki (we wnęce) w stronę kratki ściekowej 7 S t r o n a

8 - szachty zamknięte drzwiczkami z otworami wentylacyjnymi i wyposażone w zamek bębenkowy - wszelkie przejścia przewodów instalacyjnych przez ściany i stropy należy prowadzić w tulejach ochronnych oraz wskazać sposób ich uszczelnienia Wymagania dotyczące pomieszczeń węzłów cieplnych w domach jednorodzinnych i obiektach małych o mocy do 50 kw MPEC będzie ustalać indywidualnie Projektowane rozwiązania techniczne wentylacji i odwodnienia pomieszczenia węzła należy uwzględnić w projekcie wewnętrznych instalacji sanitarnych dla danego budynku Zalecenia projektowe dotyczące rozmieszczenia urządzeń w węzłach cieplnych Wszystkie urządzenia i elementy węzła powinny być rozmieszczone z uwzględnieniem wymagań i zaleceń producenta urządzeń zawartych w DTR oraz z uwzględnieniem wymagań normy PN-B-02423:1999, Ap1: Zalecane minimalne odległości pomiędzy urządzeniami węzła cieplnego (wymiary podano w świetle, licząc od izolacji termicznej urządzenia): - odległość osi przewodu zasilającego węzła podłączeniowego od ściany min. 0,5 m (dla średnicy poniżej Dn50 dopuszcza się zmniejszenie wymiaru do 0,4 m); - odległość między osiami przewodów zasilającym i powrotnym węzła podłączeniowego w poziomie min. 0,25 m; - minimalna odległość urządzeń od węzła podłączeniowego 1,0 m; - wolna przestrzeń pod tablicą elektryczną min. 1,3 m, z boków po 0,6 m; - minimalna odległość od strony silników pomp do innych urządzeń 1,0 m; - minimalna odległość między zestawami pomp 0,5m lub zestawów pomp od ściany 0,5m; - minimalna odległość od rozdzielaczy (z osprzętem) 1,0 m; - dla wymienników płytowych nierozbieralnych minimalna odległość między nimi lub od ściany 0,5 m dla mocy do 0,6 MW i 0,7 m dla mocy powyżej 0,6 MW; - minimalna odległość wymienników płytowych rozbieralnych od ściany lub między nimi 0,7m; - minimalna odległość pozostałych urządzeń węzła od ścian powinna wynosić 0,2 m. - wolna przestrzeń o szerokości min. 1,0 m z jednej strony każdego wymiennika; - minimalna odległość między odmulaczem a innymi urządzeniami węzła 0,7 m; - dla węzłów do 75 kw dopuszcza zmniejszenie minimalnych wymaganych odległości (usytuowanie urządzeń min. 0,2 m od ściany oraz jedno nad drugim) z zachowaniem dostępu do urządzeń z jednej strony min. 0,7 m; - maksymalna wysokość montażu armatury 1,7 m W pomieszczeniu węzła należy przewidzieć drogę komunikacyjną - wolny pas szerokości co najmniej 1 m W miejscach przejść komunikacyjnych i obsługowych rurociągi należy prowadzić na wysokości zapewniającej min. 1,9 m licząc od podłogi do spodu izolacji rurociągów Rozdzielnicę elektryczną należy umieszczać blisko wejścia do pomieszczenia węzła zgodnie z wymaganiami dla instalacji elektrycznych W pomieszczeniu węzła należy przewidzieć miejsce na lokalizację sprzętu teleinformatycznego (jeśli uzgodniono umieszczenie takiego sprzętu w węźle) zgodnie z wymaganiami MPEC Sp. z o.o. 8 S t r o n a

9 Węzły kompaktowe lub jego części (moduły c.o., c.w. lub części modułów) nie mogą przekraczać masy 150 kg i gabarytów umożliwiających wprowadzenie do pomieszczenia węzła. 3. Wymagania ogólne 3.1. Parametry pracy - Parametry wody sieciowej zimą 120 C/55 C - Parametry wody sieciowej latem 70 C /42 C - Ciśnienie wody sieciowej 1,6 MPa - Temperatura wody użytkowej 10 C /60 C - Max. temperatura powrotu z instalacji c.o., c.t. 50 C 3.2. Obliczenia zapotrzebowania na ciepło dla potrzeb ciepłej wody użytkowej w budynkach mieszkalnych należy wykonać na podstawie normy PN-92/B Instalacje wodociągowe. Wymagania w projektowaniu przy założeniu jednostkowego dobowego zapotrzebowania na ciepłą wodę dla użytkownika w zakresie [dm3/dobę] 3.3. W projekcie technologii węzła cieplnego należy podać wartość mocy zamówionej obliczonej na podstawie dokumentacji. Wzory do obliczania mocy zamówionej: Obliczenie mocy zamówionej L.p. Typ węzła Wzory do obliczenia Uwagi 1 Węzeł cieplny jednofunkcyjny na potrzeby centralnego ogrzewania lub ciepła technologicznego (Schemat węzła - załącznik nr 1) 2 Węzeł cieplny dwufunkcyjny na potrzeby centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej z jednostopniowym równoległym włączeniem wymiennika ciepłej wody (Schemat węzła - załącznik nr 2) 3 Węzeł cieplny dwufunkcyjny na potrzeby centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej z dwustopniowym szeregowo-równoległym włączeniem wymiennika całkowitej mocy zamówionej [W] Przyjmujemy, w zależności od potrzeb 9 S t r o n a

10 ciepłej wody 4 (Schemat węzła załącznik nr 3) Węzeł cieplny trzyfunkcyjny na potrzeby centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej z dwustopniowym szeregowo-równoległym włączeniem wymiennika ciepłej wody oraz równoległym włączeniem wymiennika ciepła technologicznego (Schemat węzła załącznik nr 4) 3.4. Wzory do obliczania przepływu wody sieciowej Obliczenie ilości wody sieciowej L.p. Typ węzła 1 Węzeł cieplny jednofunkcyjny na potrzeby centralnego ogrzewania lub ciepła technologicznego Wzory do obliczenia ilości wody sieciowej Uwagi [m3/h] 2 3 Przyjmujemy, w zależności od potrzeb wartość VCO lub VCT (Schemat węzła załącznik nr 1) Węzeł cieplny dwufunkcyjny na potrzeby centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej z jednostopniowym równoległym włączeniem wymiennika ciepłej wody (Schemat węzła załącznik nr 2) Węzeł cieplny dwufunkcyjny na potrzeby centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej z dwustopniowym szeregowo-równoległym włączeniem wymiennika Przyjmujemy większą wartość V1, V2 10 S t r o n a

11 ciepłej wody (Schemat węzła - załącznik nr 3) 4 Węzeł cieplny trzyfunkcyjny na potrzeby centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej z dwustopniowym szeregowo-równoległym włączeniem wymiennika ciepłej wody oraz równoległym włączeniem wymiennika ciepła technologicznego Przyjmujemy większą wartość V 1, V 2 (Schemat węzła - załącznik nr 4) Oznaczenia do wzorów w tabelach Symbol Wyjaśnienie oznaczenia Jednostki V co, V CT, V 1, V 2, Obliczeniowe natężenie przepływu wody sieciowej [m 3 /h] Q co Obliczeniowe zapotrzebowanie na ciepło dla potrzeb [W] centralnego ogrzewania Q CT Obliczeniowe zapotrzebowanie na ciepło dla potrzeb ciepła [W] technologicznego śr,h Q cwu Średnie godzinowe zapotrzebowanie ciepła na potrzeby [W] ciepłej wody użytkowej max,h Q cwu Maksymalne godzinowe zapotrzebowanie ciepła na potrzeby [W] ciepłej wody użytkowej c p Ciepło właściwe wody (należy przyjąć dla temperatury wody [kj/kg deg] sieciowej w okresie letnim 70 C lub zimowym 120 C ) Gęstość wody sieciowej wody (należy przyjąć dla [kg/m 3 ] temperatury wody sieciowej w okresie letnim 70 C lub zimowym 120 C ) T Z1 Obliczeniowa temperatura wody sieciowej na zasilaniu w [ C] okresie zimowym T Z2 Obliczeniowa temperatura wody sieciowej na zasilaniu w [ C] okresie letnim T P1 Obliczeniowa temperatura wody sieciowej na powrocie w [ C] okresie zimowym T P2 Obliczeniowa temperatura wody sieciowej na powrocie w okresie letnim [ C] 4. Rurociągi w węźle Rurociągi po stronie sieciowej należy projektować z rur stalowych przewodowych bez szwu wg. normy PN-80/H łączonych przez spawanie. 11 S t r o n a

12 Rurociągi po stronie instalacyjnej c.o. i c.t. z rur stalowych instalacyjnych ze szwem wg. normy PN-79/H Rurociągi c.w.u., cyrk. rury ze stali kwasoodpornej AISI316. Rurociągi wody zimnej rury stalowe ocynkowane. Materiały użyte w instalacjach wewnętrznych nie mogą negatywnie oddziaływać na materiały zastosowane po stronie instalacyjnej węzła. Zalecane prędkości przepływu wody dla doboru średnic rurociągów węzła cieplnego wynoszą: - po stronie sieciowej 0,7-1,0m/s - po stronie instalacyjnej 0,7-1,5m/s - dla cyrkulacji 0,3-0,6 m/s Zaleca się minimalną średnicę rurociągów w węźle nie mniejszą niż DN Izolacje Grubości izolacji rurociągów w węźle po stronie pierwotnej i instalacyjnej należy przyjmować zgodnie z normą Izolacja cieplna przewodów, armatury i urządzeń PN-B lipiec Armatura 6.1. Armatura odcinająca Wysokie parametry Po stronie sieciowej węzła cieplnego stosować armaturę spełniającą następujące wymagania: ciśnienie -1,6 MPa temperatura zasilanie C Oba powyższe warunki muszą być spełnione równocześnie. Armaturę odcinającą stosować w wersji spawanej. Niskie parametry Po stronie instalacyjnej c.o., c.t., c.w.u. stosować armaturę spełniającą następujące wymagania: ciśnienie -1,0 MPa temperatura zasilanie - 90 C Oba powyższe warunki muszą być spełnione równocześnie. Do średnic Dn 65 (włącznie) kurki kulowe z przyłączami gwintowanymi Dla średnic powyżej Dn 65 armatura kołnierzowa, międzykołnierzowa lub do spawania 6.2. Armatura zwrotna Należy stosować armaturę spełniającą następujące wymagania: ciśnienie -1,0 MPa temperatura zasilanie - 90 C Oba powyższe warunki muszą być spełnione równocześnie. 12 S t r o n a

13 Do średnic Dn 65 przyłączami obustronnie gwintowanymi rurowymi Dla średnic powyżej Dn 65 armatura kołnierzowa lub międzykołnierzowa 6.3. Armatura odpowietrzająca i odwadniająca Armatura odpowietrzająca i odwadniająca w zależności od jej usytuowania w schemacie technologicznym węzła musi spełniać wymagania jak w pkt Musi być zlokalizowana odpowiednio: w przypadku odpowietrzenia w najwyższych punktach w przypadku odwodnienia najniższych punktach. Ilość i usytuowanie armatury powinno zapewnić skuteczne odpowietrzenie / odwodnienie rurociągów i urządzeń 7. Aparatura kontrolno-pomiarowa 7.1. Manometry Do pomiaru ciśnień w węzłach należy stosować manometry zwykłe wskazówkowe z elementami sprężystymi o zakresie pomiaru dostosowanym do ciśnień roboczych, z tarczą o średnicy nie mniejszej niż 100 mm. Manometry należy lokalizować w miejscach wskazanych na załączonych do niniejszego opracowania zalecanych schematach. Manometry powinny być wyposażone w armaturę, tj. kurki manometryczne dostosowane do zakresu pomiarowego. Typowy zakres pomiarowy manometrów to : wysokie parametry: 0-1,6 MPa kl. 1,0 niskie parametry c.o, c.t.. : 0-0,6 MPa lub 0-1,0 MPa kl.1,0 niskie parametry c.w, w.z. : 0-1,0 MPa kl.1,0 Dopuszcza się grupowanie pomiarów ciśnienia w celu ograniczenia ilości zastosowanych punktów pomiarowych. W takim przypadku należy zapewnić łatwy dostęp do poszczególnych punktów pomiarowych oraz uniemożliwić krążenie czynnika pomiędzy punktami pomiarowymi Termometry Do pomiaru temperatur w węzłach zaleca się stosować szklane termometry przemysłowe w oprawie metalowej wg PN-80/M z działką elementarną nie większą niż 1 C. Zakresy termometrów muszą być dostosowane do parametrów roboczych mierzonych czynników: wysokie parametry : C, niskie parametry c.o., c.t. : C niskie parametry c.w.u. : C - króciec ze stali nierdzewnej Dopuszcza się zastosowanie termometrów tarczowych bimetalicznych wg PN-EN 13190:2004 po stronie niskich parametrów o średnicy tarczy 80mm. Termometry należy lokalizować w miejscach wskazanych na załączonych do niniejszego opracowania zalecanych schematach węzłów cieplnych Przetworniki ciśnienia 13 S t r o n a

14 Do pomiaru ciśnienia statycznego instalacji c.o. (niskie parametry c.o) na potrzeby telemetrii należy stosować przetworniki ciśnienia: - zakres pomiarowy: 0-0,6 MPa - sygnał wyjściowy 4-20 ma (dwuprzewodowy) - zasilanie 24VDC; Przetworniki ciśnienia należy montować w kurkach manometrycznych zlokalizowanych w miejscach wskazanych na załączonych do niniejszego opracowania zalecanych schematach węzłów cieplnych. 8. Filtry i odmulacze W instalacjach c.o. oraz c.t. nowych lub całkowicie zmodernizowanych (z wymianą grzejników) na powrocie z instalacji można nie stosować odmulacza, tylko filtr siatkowy (300 oczek/cm 2 ). W innych przypadkach na powrocie z instalacji c.o. o mocy powyżej 50kW i c.t. o mocy powyżej 100kW zaleca się stosować odmulacze sedymentacyjno-magnetyczne lub z wkładką magnetyczną, a między odmulaczem i wymiennikiem dodatkowo filtr siatkowy (300 oczek/cm 2 ). Dla instalacji c.o. o mocy do 50kW i c.t. do 100kW można zastosować tylko filtr siatkowy. Na wejściu zimnej wody do wymiennika c.w. oraz w instalacji cyrkulacyjnej należy stosować filtry siatkowe. Średnica filtra powinna być zgodna ze średnicą rurociągu. 9. Układ technologiczny 9.1. Schemat technologiczny węzła cieplnego Węzły c.o. i c.w. powinny być projektowane w układzie szeregowo-równoległym. Dla węzłów o mocy (Q cw max 60 kw) zaleca się wykonanie węzła c.w. w układzie równoległym. Dla węzłów o mocy (Q co/q cw max 4 lub Q ct/q cw max 4) należy wykonać węzeł c.w. w układzie równoległym. Węzły c.o., c.w. i c.t. należy wykonywać w układzie szeregowo-równoległym z równoległym włączeniem c.t.. W uzgodnieniu z MPEC sp. z o.o. dopuszcza się inne rozwiązania schematów technologicznych węzła z wyraźnym zaznaczeniem granic własności. Zalecane schematy węzłów cieplnych stanowią załączniki nr 1,2,3,4 do niniejszego opracowania Wymienniki - W węzłach należy stosować wymienniki płytowe: lutowane dla instalacji wykonanej z rur innych niż ocynkowane skręcane dla instalacji wykonanej z rur ocynkowanych 14 S t r o n a

15 - Wymienniki ciepłej wody o mocy większej niż 60 kw należy dobierać jako dwustopniowe do pracy szeregowo równoległej. Dla węzłów o mocy (Q cw max 60 kw) oraz w przypadku, gdy stosunek mocy (Q co/q cw max 4 lub Q ct/q cw max 4) dopuszcza się wykonanie węzła c.w. w układzie równoległym. Przez wymiennik dwustopniowy należy rozumieć połączenie dwóch stopni podgrzewu c.w. w jednym wymienniku o zwartej, nierozłącznej konstrukcji i wspólnej izolacji. - W węzłach o mocy do 700 kw należy stosować jeden wymiennik, powyżej 700kW należy projektować wymienniki połączone równolegle z niezależnymi odcięciami. - Opory na wymiennikach c.o. (c.t.) nie mogą przekraczać 15 kpa, na wymiennikach c.w.u. 20kPa. - Moc do doboru wymienników c.o. należy zwiększyć o 10%. - Wymienniki ciepła powinny być rozmieszczone i zabudowane tak, by zapewnić łatwy dostęp do wszystkich urządzeń węzła przy: montażu, demontażu, regulacji, obsłudze i okresowych pracach konserwacyjnych. - Wymienniki powinny zostać posadowione na fundamentach lub konstrukcjach wsporczych zgodnie z zaleceniem producenta. Konstrukcja ta powinna zapewniać przeniesienie ciężaru wymiennika napełnionego czynnikami roboczymi oraz powinna tłumić ewentualne drgania mogące przenosić się na podłoże. - Minimalna średnica króćców w oferowanych wymiennikach Dn25 - Płyty wykonane ze stali odpornej na korozję AISI 316 wg DIN Wymienniki c.o., c.t. muszą być wyposażone w komplet złączek przyłączeniowych wraz z uszczelkami, wymagane są połączenia rozłączne śrubunkowe z uszczelką oraz końcówką przystosowaną do spawania lub kołnierzowe. - Wymienniki c.w.u. muszą być wyposażone w komplet złączek przyłączeniowych wraz z uszczelkami, po stronie sieciowej wymagane są połączenia rozłączne śrubunkowe z uszczelką oraz końcówką przystosowaną do spawania lub kołnierzowe, po stronie instalacyjnej rozłączne śrubunkowe z uszczelką oraz końcówką gwintowaną, przy czym wymagane są króćce z gwintem zewnętrznym lub połączenie kołnierzowe z przeciwkołnierzem z króćcem gwintowanym. Do projektów technologii węzłów cieplnych należy dołączyć karty doboru wymienników Pompy obiegowe - w węzłach cieplnych jako pompy obiegowe i cyrkulacyjne należy stosować pompy bezdławnicowe (w uzasadnionych przypadkach dopuszcza się pompy dławnicowe) - pompy obiegowe c.o. i c.t. powinny mieć płynną regulację prędkości obrotowej w oparciu o przetwornicę częstotliwości, a także możliwość sterowania automatycznego poprzez regulator pogodowy węzła oraz sterowania ręcznego w przypadkach awaryjnych, - pompy c.o. i c.t. powinny być usytuowane na rurociągu zasilającym - pompy cyrkulacyjne c.w.u. - preferowane pompy z płynną regulacją obrotów, dopuszcza się stosowanie pomp trzybiegowych - w miarę możliwości należy projektować pompy jednofazowe - korpus pompy dla cyrkulacji c.w.u. powinien być wykonany ze stali nierdzewnej lub innego materiału odpornego na korozję (np. brąz) - wydajność pompy obiegowej c.o. należy przyjmować równą obliczeniowemu przepływowi wody we wtórnym obiegu wymiennika c.o., zaś wydajność pompy cyrkulacyjnej równą 30% obliczeniowego przepływu wody we wtórnym obiegu wymiennika c.w.u. - wysokość podnoszenia pomp powinna uwzględniać opory hydrauliczne instalacji oraz opory obiegu wtórnego w węźle cieplnym i rurociągach łączących węzeł z instalacją wewnętrzną. 15 S t r o n a

16 - należy projektować pompy w klasie energetycznej A - dla instalacji odbiorczych o mocy powyżej 700kW należy stosować min. dwie pompy połączone równolegle 10. Urządzenia automatyki Regulator różnicy ciśnień i przepływu Przy doborze regulatorów dp/v należy stosować poniższe zasady: - maksymalna temperatura pracy tmax nie mniej niż 125 C, PN 16 - mierniczy spadek ciśnienia 0,2 bar - prędkość wypływu z regulatora nie może przekraczać 2-3 m/s - połączenie kołnierzowe lub śrubunkowe z końcówkami do spawania - montaż na rurociągu zasilającym (w przypadku obiektów o ilości kondygnacji powyżej pięciu - montaż na powrocie przed włączeniem uzupełnienia zładu (Dział Techniczny w warunkach wskazuje lokalizację regulatora)) Na regulatorze należy ustawić przepływ najbardziej niekorzystny (obliczeniowy w okresie zimowym lub letnim) Regulatory temperatury centralnego ogrzewania, ciepła technologicznego, ciepłej wody użytkowej Regulatory dwufunkcyjne c.o. i c.w. (trzyfunkcyjne c.o., c.t., c.w.u.) - regulator przystosowany do sterowania dwoma/trzema niezależnymi obiegami regulacyjnymi za pomocą zaworów z siłownikami. Obieg ciepłej wody regulacja stałowartościowa, obieg centralnego ogrzewania regulacja nadążna, pogodowa wg zadanej krzywej grzewczej z możliwością oddziaływania temperatury w pomieszczeniu, - funkcja ochrony przed zamarzaniem, - możliwość sterowania pompami c.o. (c.t.), i c.w. - funkcja ograniczenia temperatury powrotu w obiegu pierwotnym, - możliwość zaprogramowania priorytetu c.w.u., - funkcja okresowego przegrzania wody dla celów dezynfekcji termicznej instalacji c.w.u., - możliwość programowania regulatora z panelu sterowania, - wyjścia triakowe lub przekaźnikowe do sterowania siłowników zaworów regulacyjnych, - napięcie zasilania 230 V/50 Hz, 16 S t r o n a

17 - wbudowany elektroniczny zegar czasu rzeczywistego z możliwością wprowadzenia programów czasowych dla obiegów regulacyjnych, - regulator wyposażony w interfejs komunikacyjny Modbus RTU RS232 lub RS485 (dwuprzewodowy) wraz z udostępnionym użytkownikowi protokołem komunikacyjnym. - posiadający możliwość podłączenia dwóch dodatkowych czujników temperatury wraz z funkcjonalnością wyłączenia wpływu tych pomiarów do procesu regulacji. Czujniki Czujniki temperatury do c.o. i ograniczenia powrotu w obiegu pierwotnym odpowiednie dla regulatora - czujnik z głowicą przyłączeniową, - zanurzeniowy w osłonie ze stali nierdzewnej PN16, - długość minimalna L=100mm, Czujnik temperatury do c.w. odpowiedni dla regulatora - czujnik z głowicą przyłączeniową, - zanurzeniowy, ze stali nierdzewnej do montażu bez osłony, - długość minimalna L=100mm, - stała czasowa do 10 sekund, Czujnik temperatury zewnętrznej odpowiedni dla regulatora Dodatkowy zanurzeniowy czujnik temperatury w osłonie ze stali nierdzewnej zamontowany w sąsiedztwie przetwornika ciśnienia na powrocie z instalacji c.o. (i ew. c.t.) odpowiedni dla danego regulatora Przylgowy czujnik temperatury cyrkulacji c.w.u. odpowiedni dla danego regulatora Przetwornik ciśnienia z sygnałem 4-20 ma o zakresie pomiarowym 0-6 bar Urządzenia wykonawcze (komplet siłownik + zawór) Siłowniki elektrohydrauliczne lub elektromechaniczne - z funkcją zamykania awaryjnego - napięcie zasilania 230 V, - dopuszczalna temperatura czynnika wewnątrz rury nie mniej niż 125 C, - dopuszczalna temperatura otoczenia do +50 C, Zawory regulacyjne - przelotowe kołnierzowe lub śrubunkowe z końcówkami do spawania (do Dn 32) zamontowane na przewodach zasilających sieciowych, - ciśnienie robocze do 1,6 MPa, - maksymalna temperatura pracy tmax do125 C, - dławica bezobsługowa, - czas przestawienia urządzenia wykonawczego (zestaw zawór + siłownik) od położenia zamkniętego do pełnego otwarcia i odwrotnie 45 sekund (dotyczy regulacji ciepłej wody użytkowej). Zawory regulacyjne należy dobierać przy założeniu autorytetu w granicach 0,3 0, Opomiarowanie 17 S t r o n a

18 11.1. Pomiar energii cieplnej - Licznik globalny energii cieplnej montaż wg schematu, ciepłomierz ultradźwiękowy na rurociągu powrotnym wysokich parametrów od strony sieci ciepłowniczej. - Licznik energii cieplnej c.o. - ciepłomierz ultradźwiękowy na przewodzie powrotnym wysokich parametrów z wymiennika/ów centralnego ogrzewania (do określenia zużycia ciepła dla przygotowania ciepłej wody w budynkach mieszkalnych - projektowany na wniosek Odbiorcy) Wymagania i parametry dotyczące ciepłomierzy - Ultradźwiękowy przetwornik przepływu - Menu wyświetlacza przelicznika w języku polskim - Zasilanie bateryjne. Bateria 10-letnia (o podwyższonej żywotności) - Zakres temperatury wody od 5 C do 130 C - Pamięć przelicznika nie krótsza niż 12 miesięcy - Możliwość uzyskania na wyświetlaczu wskazania wartości szczytowej mocy cieplnej [ kw, MW] co najmniej za okres każdego miesiąca z 12 ostatnich miesięcy z datą wystąpienia przepływ wody [ m 3 /h ] co najmniej za okres każdego miesiąca z 12 ostatnich miesięcy z datą wystąpienia - Standardowa opcja przelicznika wskazującego (dane widoczne na ekranie wyświetlacza): całkowite zużycie ciepła (GJ) całkowity przepływ (m 3 ) temperatura zasilania / powrotu ( C) chwilowa moc cieplna ( kw, MW) chwilowy przepływ ( m 3 /h) różnica temperatur ( C) czas pracy sygnalizacja błędów w przypadku awarii licznika oraz ingerencji użytkownika (wymagane jest przechowywanie w pamięci przelicznika kodu błędów, daty i godziny ich powstania oraz czasu trwania lub daty i godziny zdarzeń) - Przelicznik musi posiadać możliwość uśredniania mocy maksymalnej i przepływu maksymalnego w okresie minut (w okresie doby) - Kable sygnałowe i kable czujników temperatury muszą być prowadzone przez system uniemożliwiający wyciągnięcie kabli z obudowy - Licznik musi posiadać moduł komunikacyjny M-BUS (pracujący w standardzie normy PN-EN 1434) i dwa wejścia impulsowe umożliwiające podłączenie dwóch dodatkowych impulsowych wodomierzy mechanicznych. Wartość impulsu powinna być ustawiona na 10 l - Udostępniony protokół komunikacyjny M-BUS (pełny opis ramki) - Ciepłomierz musi mieć aktualną cechę legalizacyjną lub oznaczenie zgodne z Dyrektywą 2004/22/WE (MID) w sprawie przyrządów pomiarowych i przepisami ustawy z dnia r. o systemie oceny zgodności w szczególności znakiem CE oraz zatwierdzenie typu - Wszystkie elementy składowe muszą mieć możliwość naprawy i legalizacji ponownej w Polsce - Zainstalowanie lub zmiana modułów komunikacyjnych musi odbywać się bez konieczności naruszania cech legalizacyjnych 18 S t r o n a

19 - Konstrukcja licznika musi uniemożliwiać świadomą lub przypadkową zmianę wskazań licznika przez osoby niepowołane. Każdy z elementów składowych ciepłomierza musi mieć możliwość zaplombowania - Ciepłomierz musi mieć co najmniej druga klasę dokładności - Ciepłomierz musi być wyposażony w złącze optyczne służące do możliwości odczytu parametrów historycznych Wymagania i parametry dotyczące pary czujników temperatury: - Typ rezystancyjny rodzaju Pt 500 bezgłowicowe - Długość przewodów łączących czujniki z integratorem 3m - Czujniki należy dostarczyć z tulejami ochronnymi ze stali nierdzewnej Wymagania dotyczące ultradźwiękowych przetworników przepływu: - Kompletacja przetworników z końcówkami gwintowanymi powinna obejmować elementy złączne (uszczelka i półśrubunki) - Kompletacja przetworników w wersji kołnierzowej - PN 16 - Przewód sygnałowy od przetwornika przepływu do przelicznika powinien mieć długość od 1,5 do 3 mb Opory na przetworniku przepływu nie mogą przekraczać 15kPa Wodomierze Wymogi techniczne wodomierzy uzupełniania zładu c.o. Wodomierze powinny spełniać następujące wymagania: - Wodomierze jednostrumieniowe do wody ciepłej JS z nadajnikiem impulsów. - Maksymalna temperatura robocza 90 C. - Maksymalne ciśnienie robocze 1,6 MPa. - Korpusy wszystkich wodomierzy nie mogą być wykonane z tworzywa sztucznego. - Sprzęgła magnetyczne powinny być odpowiednio zabezpieczone przed oddziaływaniem pola magnetycznego. - Zespół liczydła powinien posiadać możliwość obrotu. - Liczydła powinny być hermetyczne, odporne na zaparowania. - Wodomierze powinny być do zabudowy poziomej i pionowej. - Klasa metrologiczna B-H, A-V. - Wodomierze wyposażone w nadajnik impulsów. Parametry robocze impulsatora: 10,0 l/impuls. - Wodomierze powinny posiadać zatwierdzenie typu Głównego Urzędu Miar. - Wodomierze powinny być wyposażone w kompletne łączniki, tj. śrubunki i uszczelki Pomiar wody zimnej Montaż wodomierza uzależnia się od decyzji Odbiorcy. Wodomierz ten będzie dostarczony i eksploatowany przez Odbiorcę oraz będzie stanowił jego własność (wodomierz nie stanowi podstawy do rozliczeń wody zimnej z Dostawcą ciepła). 19 S t r o n a

20 W przypadku pisemnej rezygnacji Odbiorcy z wodomierza, w jego miejscu należy przewidzieć odcinek prosty rurociągu lub wstawkę Opomiarowanie odbiorców indywidualnych Licznik globalny energii cieplnej ciepłomierz ultradźwiękowy z odczytem radiowym w systemie IZAR@Net. Ciepłomierz ultradźwiękowy kompaktowy z M-Bus i z wewnętrznym modułem radiowym i modułem dwóch wejść impulsowych na dodatkowe wodomierze. Ciepłomierz powinien spełniać wymagania techniczne jak wyżej (pkt.11.1.) lecz o budowie kompaktowej i wyposażony w moduł radiowy do odczytu radiowego wg systemu IZAR@Net Wodomierz ciepłej wody użytkowej wodomierz jednostrumieniowy JS ciepłej wody z modułem radiowym kompatybilnym z systemie odczytu radiowego IZAR@Net. 12. Zabezpieczenie węzła po stronie instalacyjnej Zabezpieczenie instalacji odbiorczych przed przekroczeniem dopuszczalnej temperatury Dla zabezpieczenia temperaturowego instalacji c.w. należy zastosować termostat bezpieczeństwa STB. Siłownik elektryczny musi posiadać funkcję zamykania zaworu w przypadku zaniku napięcia. Nastawa STB 70 C W instalacjach c.o. i c.t. wykonanych z tworzyw sztucznych należy zastosować ogranicznik temperatury STW (z siłownikiem z funkcją awaryjnego zamykania). Nastawa STW równa temperaturze dopuszczalnej do ciągłej pracy rurociągów Zabezpieczenie instalacji odbiorczych przed przekroczeniem dopuszczalnego ciśnienia Zabezpieczenie instalacji c.w. Doboru zaworu bezpieczeństwa w obiegu cwu należy dokonać w oparciu o normę PN-76/B Zabezpieczenie urządzeń ciepłej wody użytkowej Zawór bezpieczeństwa należy zamontować na przewodzie wody zimnej, bezpośrednio przed wymiennikiem c.w.u. Ciśnienie robocze (ciągłej pracy) musi być niższe o co najmniej 20% od ciśnienia otwarcia zaworu bezpieczeństwa. W przypadku nie spełnienia tego warunku należy przewidzieć reduktor ciśnienia obniżający ciśnienie wody zimnej (dostawa po stronie Odbiorcy) Zabezpieczenie instalacji c.o. i c.t. Dobór naczynia wzbiorczego 20 S t r o n a

21 Doboru naczynia wzbiorczego przeponowego należy dokonać w oparciu o normę PN-91/B Zabezpieczenie inst. ogrzewań wodnych systemu zamkniętego z naczyniami wzbiorczymi przeponowymi. Dla pojemności naczynia 200 dm 3 należy stosować naczynia z wymienną przeponą. Dopuszcza się stosowanie dwóch jednakowych naczyń połączonych równolegle dla wymaganej pojemności użytkowej naczynia 600 dm 3. Zaleca się stosowanie układu do stabilizacji ciśnienia dla wymaganej pojemności użytkowej 1500 dm 3. Naczynie przeponowe należy łączyć z rurociągiem powrotnym z instalacji c.o. i c.t. przy pomocy rury bezpieczeństwa, na której należy stosować zawór obsługowy. Przy doborze naczyń wzbiorczych należy brać pod uwagę gabaryty pomieszczenia węzła oraz szerokość ciągów komunikacyjnych. Maksymalne wymiary naczyń: średnica mniejsza lub równa 800 mm, wysokość mniejsza lub równa 2150 mm. Maksymalne ciśnienie obliczeniowe w naczyniu powinno być o 0,5bara mniejsze od ciśnienia nastawy zaworu bezpieczeństwa. Przy doborze naczyń przeponowych należy pominąć rezerwę eksploatacyjną. Dobór zaworów bezpieczeństwa Doboru zaworu bezpieczeństwa w obiegu c.o. (c.t.) należy dokonać w oparciu o normy: PN- 91/B Zabezpieczenie inst. ogrzewań wodnych systemu zamkniętego z naczyniami wzbiorczymi przeponowymi, PN-91/B Zabezpieczenie inst. ogrzewań wodnych systemu zamkniętego przyłączonych do sieci cieplnej. Zawór bezpieczeństwa należy zamontować na przewodzie zasilającym instalację c.o. (c.t.), bezpośrednio za wymiennikiem, przed pierwszym zaworem odcinającym. 13. Układ uzupełniania zładu Woda do napełniania i uzupełniania zładu instalacji c.o. i c.t. winna spełniać wymogi normy PN-93/C Woda w instalacjach ogrzewania. Wymagania i badania dotyczące jakości wody Uzupełnianie zładu instalacji c,o, i c.t. można zrealizować poprzez: - wykorzystanie wody uzdatnionej z powrotu wysokich parametrów wody sieciowej (dla instalacji wewnętrznych wykonanych ze stali lub tworzyw sztucznych) - układ zalecany przez MPEC Sp.z.o.o. Uzupełnianie wodą sieciową należy zaprojektować z rur stalowych bez szwu. Układ taki powinien być wyposażony w zwór automatycznie uzupełniający z obejściem, wodomierz wody uzupełniającej wg. pkt ,filtr siatkowy, zawór zwrotny, zawory odcinające. Możliwe inne rozwiązania po uzgodnieniu w MPEC: 21 S t r o n a

22 - wykorzystanie wody wodociągowej i indywidualnej stacji uzdatniania wody (dla instalacji wewnętrznych wykonanych z miedzi) W przypadku automatycznego układu uzupełniania zładu c.o. ze stacją uzdatniania wody, połączonego trwale z instalacją wodociągową, należy zaprojektować zawór zwrotny antyskażeniowy typu BA. Układ ten powinien być opomiarowany wodomierzem. - uzupełnianie instalacji glikolem W przypadku instalacji glikolowych należy zaprojektować układ uzupełniania wyposażony w zbiornik i pompę lub agregat, zlokalizowane w oddzielnym pomieszczeniu poza węzłem. 14. Wymagania odnośnie telemetrii węzłów cieplnych. Regulator pogodowy powinien być wyposażony w interfejs komunikacyjny Modbus RTU RS232 lub RS485 (dwuprzewodowy) wraz z udostępnionym użytkownikowi protokołem komunikacyjnym. W przypadku węzła cieplnego opartego o regulator ECL310 należy zastosować fabryczny moduł ECA 32 W projekcie (technologicznym) węzła cieplnego należy uwzględnić: - przetwornik ciśnienia z sygnałem 4-20 ma o zakresie pomiarowym 0-6 bara wraz z odcinającym zaworem manometrycznym zamontowanym na przewodzie powrotnym z instalacji c.o. (i ew. c.t.) przed zaworem odcinającym wymiennik ciepła - dodatkowy zanurzeniowy czujnik temperatury zamontowany w sąsiedztwie przetwornika ciśnienia na powrocie z instalacji c.o. (i ew. c.t.) odpowiedni dla danego regulatora -przylgowy czujnik temperatury cyrkulacji c.w.u. (odpowiedni dla danego regulatora) Powyższe elementy/czujniki powinny współpracować i być podłączone do regulatora pogodowego. Dodatkowe pomiary nie uczestniczą w procesie regulacji węzła cieplnego. Dla urządzeń/modułów telemetrycznych należy przewidzieć miejsce w rozdzielnicy automatyki węzła wraz z oddzielnym zabezpieczeniem (6A). 15. Wymagania dla instalacji elektrycznych Zasilanie w energię elektryczną 1. Dla każdego węzła należy zaprojektować osobne zasilanie i pomiar energii elektrycznej na podstawie aktualnych warunków przyłączeniowych z PGE Dystrybucja 2. Instalację elektryczną zasilającą węzeł cieplny zaprojektować przewodem YDY o minimalnym przekroju 4 mm 2 i zakończyć rozdzielnicą naścienną w węźle z II klasą ochronności, IP55, 18 modułową (minimum), z listwami przyłączeniowymi (N i PE). 3. W pomieszczeniu węzła przewidzieć instalację połączeń wyrównawczych, wykonaną płaskownikiem ocynkowanym. 4. Rozdzielnicę RWC umieszczać w pobliżu wejścia do pomieszczenia węzła. 22 S t r o n a

23 5. Rozdzielnicę automatyki węzła RWA zaprojektować jako niezależną -przewidzieć odpowiednią ilość miejsca na urządzenia telemetrii i zabezpieczenia. -lokalizację uzgodnić na etapie wykonawstwa 6. Zasilanie rozdzielnicy węzła cieplnego zaprojektować w układzie sieci TN-S. 7. Instalację elektryczną węzła zaprojektować w rurkach elektroinstalacyjnych natynkowo 8. Zastosować wielkość zabezpieczenia przedlicznikowego stosownie do mocy elektrycznej odbiorników węzła - uzgodnić z Działem TUR MPEC. 9. Do projektu dołączyć schemat trasy linii zasilającej węzeł oraz uzgodnienie lokalizacji szafki licznikowo-pomiarowej z administratorem budynku. 10. Zabrania się wprowadzanie do węzła cieplnego innych instalacji elektrycznych, teletechnicznych, urządzeń technicznych niezwiązanych z pracą węzła. 11. Podłączenie pompy odwadniającej wykonać z rozdzielnicy głównej węzła 15.2 Ochrona od porażeń elektrycznych 1. Jako ochronę przed dotykiem pośrednim stosować SAMOCZYNNE WYŁĄCZENIE ZASILANIA, realizowane m. in. przez wyłączniki różnicowoprądowe o prądzie 30 ma (jeden wyłącznik zabezpiecza jedną pracującą pompę elektroniczną). 2. W rozdzielnicy węzła stosować ochronę przeciw-przepięciową dla stosowanych urządzeń, zgodnie z obowiązującymi przepisami Oświetlenie elektryczne węzła 1. Należy zaprojektować w węźle oświetlenie świetlówkowe przemysłowe, hermetyczne, o stopniu ochrony IP 65 o natężeniu 200 Lux - wg normy PN-EN Światło i oświetlenie miejsc pracy - Miejsca pracy we wnętrzach" tablica Pomieszczenia z urządzeniami technicznymi, rozdzielczymi Em= 200 lx. 2. Zaprojektowane oświetlenie poprzeć obliczeniami Automatyka pomp 1. Sterowanie pracą pomp winno umożliwiać: a) załączanie wybranej pompy ręczne (awaryjne), b) załączenie każdej pompy automatyczne (przez styk regulatora pogodowego) c) pompy wyposażyć w wyjście zbiorczej sygnalizacji pracy jako bezpotencjałowy styk zwierny 2. Pompy wyposażyć w bezpotencjałowe styki sterujące (załącz-wyłącz) 23 S t r o n a

24 3. Regulatora pogodowego nie należy umieszczać w rozdzielnicy węzła. Przewidzieć oddzielną szafkę automatyki z regulatorem pogodowym o stopniu ochrony IP 55. Lokalizację uzgodnić na etapie wykonawstwa. 4. Dla węzłów o mocy większej niż 600kW stosować zabezpieczenie przed suchobiegiem. 24 S t r o n a