Studium techniczno ekonomiczno środowiskowe budowy drogi ekspresowej S6 na odcinku Słupsk Lębork D.4 ANALIZA WRAŻLIWOŚCI I RYZYKA STEŚ etap II

Transkrypt

1 D.4 ANALIZA WRAŻLIWOŚCI I RYZYKA Spis treści: 1. Analiza ryzyka 2 2. Analiza wrażliwości 4 Tebodin Poland sp. z o. o. str. 1

2 1. Analiza ryzyka Celem analizy ryzyk projektu jest oszacowanie prawdopodobieństwa wystąpienia zjawisk niekorzystnych w trakcie jego realizacji i ich wpływu na realizację projektu oraz osiągane wartości wskaźników ekonomicznych. Analiza Analiza powinna również określać sposób minimalizacji ryzyka zapobiegania wystąpienia niekorzystnych zjawisk. Analiza ryzyka została sporządzona w formie opisowej. Lp. Czynnik ryzyka Prawdopodobieństwo 1 Opóźnienie rozpoczęcia realizacji inwestycji Komentarz / Uwagi Zabezpieczenie 1.1 Problem z wyborem wykonawcy Średnie Możliwe odwołania na etapie przetargu na wybór wykonawcy robót. 1) Dobrze przygotowane postępowanie o zamówienie publiczne 1.2 Opóźnienie / problemy w pozyskaniu źródeł finansowania Wysokie Ryzyko bardzo istotne dla realizacji inwestycji w związku z obecną sytuacją Budżetu Państwa i planowanym opóźnieniem rozpoczęcia wielu inwestycji drogowych ze względu na brak środków. Na obecnym etapie brak również określonych zasad korzystania ze środków UE w kolejnym okresie programowania, tj. po roku Opóźnienie w wydawaniu decyzji administracyjnych Niskie Przedłużające się procedury dotyczące wydania decyzji środowiskowej lub decyzji ZRID 1.4 Problemy własnościowe / wykupy gruntów Niskie Obecnie Ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych ułatwia wykup gruntów 2 Przedłużenie się okresu realizacji projektu 2) Dobrze przygotowana dokumentacja projektowa 1) Lobbing inwestycji 2) Dobre przygotowanie wniosku aplikacyjnego o dofinansowanie ze środków UE 1) Dobrze przygotowane wnioski o wydanie decyzji 2) Konsultacje społeczne na etapie przygotowania projektu 1) Minimalizacja konieczności wykupów gruntów od właścicieli prywatnych dobre przygotowanie dokumentacji przedprojektowej i projektowej 2) Wykup gruntów niezwłocznie po otrzymaniu informacji o pozyskaniu środków na realizację inwestycji 2.1 Błędy w dokumentacji projektowej Niskie Możliwe błędy i braki w dokumentacji projektowej inwestycji wynikające z nieuwzględnienia pewnych czynników na etapie projektowanie lub spowodowane ujawnieniem się czynników nieprzewidywalnych 2.2 Nieprzewidziane warunki w trakcie realizacji inwestycji Średnie Nieprzewidziane warunki gruntowe, odkrycia archeologiczne, klęski żywiołowe, niezwykłe warunki atmosferyczne 2.3 Wypadki powodujące wstrzymanie robót Niskie Wypadki w trakcie realizacji robót mogą spowodować wstrzymanie robót. Ze względu na liniowy charakter inwestycji ewentualne wystąpienie wypadku nie spowoduje wstrzymania całej inwestycji, a jedynie jej fragmentu. Oddziaływanie nie będzie bardzo istotne dla realizacji inwestycji 2.4 Katastrofy budowlane, powstanie wielkich szkód w realizowanych robotach 2.5 Problemy finansowe wykonawcy wpływające na postęp robót 3 Wzrost nakładów inwestycyjnych Niskie Niskie Możliwe katastrofy związane z budową obiektów inżynierskich Powstanie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi Możliwa słaba kondycja finansowa wykonawcy i związane z tym opóźnienia w realizacji (np. w związku z nie płaceniem podwykonawcom). Teoretycznie powinna zostać wyłapana na etapie przetargu. 1) Odbiór dokumentacji po wnikliwej weryfikacji przez Zamawiającego 2) Odpowiednio sformułowane zapisy umowy z Biurem Projektów nakazujące naprawę wad dokumentacji 3) Zapewnienie nadzoru autorskiego na budowie 4) Wybór doświadczonego Inżyniera Kontraktu 5) Odpowiednie zapisy w umowach z wykonawcami 1) Odpowiednie rozpoznanie terenu inwestycji na etapie projektowania 2) Wczesne reagowanie na wszelkie zauważone problemy na etapie realizacji 3) Stały nadzór geologiczny i archeologiczny budowy 1) Ścisłe stosowanie zasad BHP 2) Stosowanie odpowiednich zabezpieczeń budowy 1) Ubezpieczenie budowy 2) Odpowiednie zabezpieczenie budowy 1) Odpowiednie ustalenie warunków przetargowych 2) Odpowiednie ustalenie 3) Bieżące reagowanie na wszelkie sygnały 3.1 Zaniżone szacunki kosztów inwestycji Niskie 1) Nieprawidłowo przygotowany kosztorys inwestorski 1) Szczegółowa weryfikacja kosztorysów inwestorskich 2) Nieprzewidziany wzrost ceny 2) Ustalenie odpowiednich warunków kontraktowych 3.2 Wzrost cen materiałów i usług budowlanych Niskie 1) Ustalenie odpowiednich warunków kontraktowych stała cena na etapie Tebodin Poland sp. z o. o. str. 2

3 Lp. Czynnik ryzyka Prawdopodobieństwo 3.3 Zawyżone ceny ofertowe Niskie 1) Źle ustalone warunki przetargu Komentarz / Uwagi 2) Niedoszacowanie wartości robót na etapie przygotowania inwestycji 3) Źle opracowana dokumentacja techniczna realizacji robót Zabezpieczenie 1) Dobrze przygotowane warunki przetargowe 2) Prawidłowo sporządzony kosztorys inwestorski 3) Prawidłowo opracowane projekty wykonawcze 3.4 Wzrost wartości robót w trakcie realizacji Niskie 1) Ustalenie odpowiednich warunków kontraktowych stała cena na etapie realizacji robót 3.5 Roboty dodatkowe Niskie Źle opracowana dokumentacja techniczna Nieprzewidziane warunki 2) Prawidłowo sporządzony kosztorys inwestorski 3) Prawidłowo opracowane projekty wykonawcze 1) Prawidłowe opracowanie projektów wykonawczych 2) Ustalenie odpowiednich warunków kontraktowych 4 Nieprawidłowe wykonanie robót budowlanych Niskie Duża ilość robót powodująca duże możliwości popełnienia błędów 1) Postawienie w przetargu wymogów dotyczących doświadczenia w podobnych robotach 2) Regularne inspekcje wykonywanych robót 3) Zatrudnienie doświadczonego Inżyniera Kontraktu 5 Zmiana zakresu projektu Niskie Inwestycja została odpowiednio przeanalizowana. Zakres i rozwiązania projektowe są wynikiem szczegółowych analiz 6 Problemy środowiskowe Niskie 1) Zastosowanie sprawdzonych technologii 2) Inwestycja szczegółowa analizowana pod kątem ochrony środowiska Trzymanie się zaproponowanych rozwiązań Odpowiednie przygotowanie inwestycji na etapie przedinwestycyjny - prawidłowe przygotowanie analiz środowiskowych i materiałów do uzyskania decyzji środowiskowych Prowadzenie robót w zgodzie z zasadami bezpieczeństwa i ochrony środowiska 7 Uzyskanie odstępstwa w zakresie odległości drogi od linii kolejowej Niskie Trasa S6 na odcinku: 1) podwariant jasnoniebieski: od km do km ) wariant zielony: od km do km ) wariant czerwony: od km do km nie spełnia wymagań zawartych w art. 53 pkt. 2 Ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz.U Nr 86 poz. 789 z późn. zmianami) - zbliża się na odległość mniejszą niż 10 m od granicy obszaru kolejowego (wchodzi w teren kolejowy). 1) Ustalenie konieczności uzyskania odstępstwa na kolejnym etapie sporządzania dokumentacji projektowej po wyborze wariantu do realizacji (wariant niebieski nie wymaga uzyskania odstępstwa). 2) Niezwłoczne wystąpienie o wydanie odstępstwa w przypadku wyboru wariantu innego niż W1 niebieski. Odległość od skrajnego toru jest większa od minimalnej odległości 20 m zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia r. w sprawie wymagań w zakresie odległości i warunków dopuszczających usytuowanie budowli i budynków, drzew lub krzewów, elementów ochrony akustycznej i wykonywania robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowej, a także sposobu urządzania i utrzymywania zasłon odśnieżnych oraz pasów przeciwpożarowych Tebodin Poland sp. z o. o. str. 3

4 2. Analiza wrażliwości Zgodnie z wytycznymi zawartymi w Instrukcji oceny efektywności ekonomicznej przedsięwzięć drogowych i mostowych analizie wrażliwości poddano następujące elementy: - prognozę ruchu drogowego, - koszty inwestycji, - jednostkowy koszt czasu. Przeanalizowano następujące warianty: - wariant A - spadek natężenia ruchu o 15%, - wariant B - wzrost kosztów inwestycji o 35%, - wariant C - wzrost jednostkowego kosztu czasu o 15%, - wariant D - spadek jednostkowego kosztu czasu o 15% Wariant A - Spadek natężenia ruchu o 15 % Tabela D Wyniki analizy wrażliwości dla spadku natężenia ruchu o 15 % Wariant 1 NPC kosztów eksploatacji pojazdów NPO pasażerskim towarowym składników spalin środowiska ENPV Wskaźnik korzyści - koszty BCR 2,02 1,62 1,30 1,17 1,00 EIRR % 6,59% Wariant 1a NPC kosztów eksploatacji pojazdów NPO pasażerskim towarowym składników spalin środowiska ENPV Wskaźnik korzyści - koszty BCR 2,56 2,06 1,66 1,50 1,00 EIRR % 9,18% Wariant 2 Oznaczenie Jednostka Wartość lub wskaźnik przy stopie dyskontowej r [%]: NPC kosztów eksploatacji pojazdów NPO pasażerskim towarowym składników spalin środowiska ENPV Wskaźnik korzyści - koszty BCR 1,71 1,37 1,11 1,00 1,00 EIRR % 5,01% Tebodin Poland sp. z o. o. str. 4

5 2.2. Wariant B - wzrost kosztów inwestycji o 35% Wariant 3 NPC brak wyniku kosztów eksploatacji pojazdów NPO brak wyniku pasażerskim brak wyniku towarowym brak wyniku brak wyniku składników spalin brak wyniku środowiska brak wyniku ENPV Wskaźnik korzyści - koszty BCR 0,30 0,24 0,19 0,18 brak wyniku EIRR % -12,44% Tabela D Wyniki analizy wrażliwości dla wzrostu kosztów inwestycji o 35% Wariant 1 NPC kosztów eksploatacji pojazdów NPO pasażerskim towarowym składników spalin środowiska ENPV Wskaźnik korzyści - koszty BCR 1,69 1,33 1,06 0,95 1,00 EIRR % 4,51% Z analizy wynika, iż w przypadku spadku natężenia ruchu o 15% efektywnością ekonomiczną nadal wykazuje się jedynie wariant W1A (jasnoniebieski), W1 (niebieski) i W2 (zielony na granicy opłacalności). Stwierdzono następującą zależność w przypadku zmiany w/w parametru: w wariantach 1, 1a i 2 spadek natężenia ruchu o 15% powoduje zmniejszenie korzyści ekonomicznych. Jedynie w przypadku wariantu 3 zależność jest odwrotna. Spadek natężenia ruchu ma niewielkie znaczenie dla wyników analizy efektywności. Tabela D Zestawienie wyników analizy wrażliwości i zmienności wariantów dla spadku natężenia ruchu o 15 % Parametr Oznaczenie Jedn. Wartość wskaźnika przy stopie dyskontowej r = 5% I IA II III Wartości oryginalne ENPV Spadek natężenia ruchu o 15 % Odchylenie % -25% -18% -91% -11% Wskaźnik korzyści - koszty Wartości oryginalne 1,23 1,61 1,02 0,07 BCR Spadek natężenia ruchu o 15 % 1,17 1,50 1,00 0,18 Odchylenie % -5% -7% -1% 153% Wartości oryginalne % 7,02% 9,82% 5,14% brak wyniku EIRR Spadek natężenia ruchu o 15 % % 6,59% 9,18% 5,01% -12,44% Odchylenie % -6% -7% -3% Wariant 1a NPC kosztów eksploatacji pojazdów NPO pasażerskim towarowym składników spalin środowiska ENPV Wskaźnik korzyści - koszty BCR 2,20 1,74 1,38 1,24 1,00 EIRR % 7,00% Tebodin Poland sp. z o. o. str. 5

6 Wariant 2 NPC kosztów eksploatacji pojazdów NPO pasażerskim towarowym składników spalin środowiska ENPV Wskaźnik korzyści - koszty BCR 1,39 1,10 0,87 0,78 1,00 EIRR % 2,79% Stwierdzono następującą zależność w przypadku zmiany w/w parametru: w każdym z wariantów wzrost kosztów inwestycji powoduje zmniejszenie korzyści ekonomicznych. Z analizy wynika, iż w przypadku wzrostu kosztów inwestycji o 35% jedynie wariant W1A (jasnoniebieski) nadal wykazuje się efektywnością ekonomiczną. Zmiana kosztów inwestycji ma dość istotne znaczenie dla wyników analizy efektywności dla każdego z wariantów. Tabela D Zestawienie wyników analizy wrażliwości i zmienności wariantów dla wzrostu kosztów inwestycji o 35% Parametr Oznaczenie Jedn. Wartość wskaźnika przy stopie dyskontowej r = 5% I IA II III Wartości oryginalne ENPV Wzrost kosztów inwestycji o 35% Odchylenie % -130% -50% -1969% 32% Wskaźnik korzyści - koszty Wartości oryginalne 1,23 1,61 1,02 0,07 BCR Wzrost kosztów inwestycji o 35% 0,95 1,24 0,78 0,05 Odchylenie % -23% -23% -23% -23% Wartości oryginalne % 7,02% 9,82% 5,14% brak wyniku EIRR Wzrost kosztów inwestycji o 35% % 4,51% 7,00% 2,79% brak wyniku Odchylenie % -36% -29% -46% Wariant 3 NPC brak wyniku kosztów eksploatacji pojazdów NPO brak wyniku brak wyniku pasażerskim brak wyniku towarowym brak wyniku brak wyniku składników spalin brak wyniku środowiska ENPV brak wyniku Wskaźnik korzyści - koszty BCR 0,12 0,09 0,06 0,05 brak wyniku EIRR % brak wyniku Tebodin Poland sp. z o. o. str. 6

7 2.3. Wariant C - wzrost jednostkowego kosztu czasu o 15% Tabela D Wyniki analizy wrażliwości dla wzrostu jednostkowego kosztu czasu o 15% Wariant 1 NPC kosztów eksploatacji pojazdów NPO pasażerskim towarowym składników spalin środowiska ENPV Wskaźnik korzyści - koszty BCR 2,44 1,95 1,56 1,41 1,00 EIRR % 8,35% Wariant 2 NPC kosztów eksploatacji pojazdów NPO pasażerskim towarowym składników spalin środowiska ENPV Wskaźnik korzyści - koszty BCR 2,04 1,63 1,31 1,18 1,00 EIRR % 6,58% Wariant 1a NPC kosztów eksploatacji pojazdów NPO pasażerskim towarowym składników spalin środowiska ENPV Wskaźnik korzyści - koszty BCR 3,14 2,51 2,02 1,82 1,00 EIRR % 11,19% Wariant 3 Oznaczenie Jedn. Wartość lub wskaźnik przy stopie dyskontowej r [%]: NPC brak wyniku kosztów eksploatacji pojazdów NPO brak wyniku brak wyniku pasażerskim brak wyniku towarowym brak wyniku brak wyniku składników spalin brak wyniku środowiska ENPV Wskaźnik korzyści - koszty BCR 0,30 0,23 0,18 0,16 brak wyniku EIRR % brak wyniku Tebodin Poland sp. z o. o. str. 7

8 2.4. Wariant D - spadek jednostkowego kosztu czasu o 15% Stwierdzono następującą zależność w przypadku zmiany w/w parametru: w każdym z wariantów wzrost kosztu jednostkowego czasu powoduje zwiększenie korzyści ekonomicznych. Wynika to z faktu, iż w przypadku wzrostu jednostkowego kosztu czasu wzrastają oszczędności na kosztach czasu w przewozach pasażerskich oraz towarowych. Z analizy wynika, iż w przypadku wzrostu jednostkowego kosztu czasu o 15% efektywnością ekonomiczną wykazują się warianty W1 (niebieski), W1A (jasnoniebieski) i W2 (zielony). Wzrost jednostkowego kosztu czasu ma przeciętne znaczenie dla wyników analizy efektywności dla każdego z wariantów. Tabela D Zestawienie wyników analizy wrażliwości i zmienności wariantów dla wzrostu jednostkowego kosztu czasu o 15% Parametr Oznaczenie Jedn. Wartość wskaźnika przy stopie dyskontowej r = 5% I IA II III Wartości oryginalne ENPV Wzrost jednostkowego kosztu czasu o 15% Odchylenie % 74% 34% 1048% -9% Wskaźnik korzyści - koszty Wartości oryginalne 1,23 1,61 1,02 0,07 BCR Wzrost jednostkowego kosztu czasu o 15% 1,41 1,82 1,18 0,16 Odchylenie % 14% 13% 16% 128% Wartości oryginalne % 7,02% 9,82% 5,14% brak wyniku EIRR Wzrost jednostkowego kosztu czasu o 15% % 8,35% 11,19% 6,58% brak wyniku Odchylenie % 19% 14% 28% Tabela D Wyniki analizy wrażliwości dla spadku jednostkowego kosztu czasu o 15% Wariant 1 NPC kosztów eksploatacji pojazdów NPO pasażerskim towarowym składników spalin środowiska ENPV Wskaźnik korzyści - koszty BCR 1,85 1,48 1,18 1,06 1,00 EIRR % 5,56% Wariant 1a NPC kosztów eksploatacji pojazdów NPO pasażerskim towarowym składników spalin środowiska ENPV Wskaźnik korzyści - koszty BCR 2,43 1,94 1,56 1,40 1,00 EIRR % 8,34% Tebodin Poland sp. z o. o. str. 8

9 Wariant 2 NPC kosztów eksploatacji pojazdów NPO pasażerskim towarowym składników spalin środowiska ENPV Wskaźnik korzyści - koszty BCR 1,50 1,19 0,95 0,85 1,00 EIRR % 3,55% Z analizy wynika, iż w przypadku spadku jednostkowego kosztu czasu o 15% efektywnością ekonomiczną nadal wykazują się warianty W1 (niebieski) i W1A (jasnoniebieski). Wariant W2 (zielony) staje się nieefektywny. Stwierdzono następującą zależność w przypadku zmiany w/w parametru: w każdym z wariantów spadek jednostkowego kosztu czasu powoduje spadek korzyści ekonomicznych. Spadek jednostkowego kosztu czasu ma średnie znaczenie dla wyników analizy efektywności dla każdego z wariantów. Tabela D Zestawienie wyników analizy wrażliwości i zmienności wariantów dla spadku jednostkowego kosztu czasu o 15% Parametr Oznaczenie Jedn. Wartość wskaźnika przy stopie dyskontowej r = 5% I IA II III Wartości oryginalne ENPV Spadek jednostkowego kosztu czasu o 15% Odchylenie % -74% -34% -1048% 9% Wskaźnik korzyści - koszty Wartości oryginalne 1,23 1,61 1,02 0,07 BCR Spadek jednostkowego kosztu czasu o 15% 1,06 1,40 0,85 0,02 Odchylenie % -14% -13% -16% -72% Wartości oryginalne % 7,02% 9,82% 5,14% brak wyniku EIRR Spadek jednostkowego kosztu czasu o 15% % 5,56% 8,34% 3,55% brak wyniku Odchylenie % -21% -15% -31% Wariant 3 NPC brak wyniku kosztów eksploatacji pojazdów NPO brak wyniku pasażerskim brak wyniku towarowym brak wyniku brak wyniku składników spalin brak wyniku środowiska brak wyniku ENPV brak wyniku Wskaźnik korzyści - koszty BCR 0,00 0,01 0,02 0,02 brak wyniku EIRR % brak wyniku Tebodin Poland sp. z o. o. str. 9