autor: Krzysztof Korbacz Wybór odpornej strategii inwestycyjnej na rynku Forex.

Transkrypt

1 autor: Krzysztof Korbacz Wybór odpornej strategii inwestycyjnej na rynku Forex. Celem niniejszej pracy jest uzyskanie odpornej strategii, która może być wykorzystana na rynku Forex. Odporność może być rozumiana różnie. Tutaj przejawia się ona w czterech postaciach: 1. Jedna z metod szacowania kształtu portfela wykorzystuje aparat wspomagania decyzji w warunkach ryzyka (WDWR). 2. Stosowanie kilku heurystyk zanim podjęta zostanie decyzja handlowa. Jest to w pewnym sensie konkurencja dla wspomnianego aparatu WDWR. Działanie heurystyk i algorytmu dokładnego zostanie porównane. 3. Mechanizmem hedgingowym, będącym dodatkowym zabezpieczeniem są opcje walutowe. 4. Przy zawieraniu transakcji stosowane są empirycznie sprawdzone metody zarządzania ryzykiem. Aparaty WDWR z reguły są dobrze opisane, mają one solidne podstawy matematyczne. Tak jest też i w tym wypadku. W artykule Robust Optimization of Currency Porfolio (autorzy Fonseca, Zymler, Wiesemann i Rustem) przedstawiony jest gotowy model. Dodatkowo dowiedziono, że model ów może zostać wzbogacony o zabezpieczenie w postaci opcji walutowych. Nie pozostaje nic innego jak implementować. Dlatego z początku więcej uwagi poświęcono heurystykom. Obecnie ukazuje się wiele pozycji (również cyfrowych) traktujących o rynku Forex, wiele z nich reklamuje strategie wypracowane przez indywidualnych inwestorów, opierające się na nietrywialnym połączeniu wskaźników analizy technicznej i doświadczenia. Pytanie brzmi ile w rzeczywistości warte są te mniej lub bardziej popularne strategie. Z pewnością można zaliczyć je do grupy heurystyk. Biorąc pod uwagę nieprzewidywalność rynków finansowych, niestacjonarność szeregów czasowych jakie na nich występują, istnieje możliwość, że przy użyciu grupy heurystyk otrzymamy lepsze wyniki niż przy wykorzystaniu aparatów solidniej ugruntowanych w matematyce. Szczególnie gdy w ich wypadku także skorzystamy z mechanizmu opcji walutowych. Jak na razie otrzymane wyniki są obiecujące. Heurystyka 1. EMA + oscylator stochastyczny + RSI Pierwsza badana heurystyka wykorzystuje wyżej wymienione wskaźniki analizy technicznej. EMA (Exponential Moving Average) czyli wykładnicza średnia krocząca, pomaga zobrazować trend. W wykładniczej średniej większa waga przywiązywana jest do najświeższych danych. Obiektem zainteresowania są szczególnie chwile gdy następuje przecięcie dwóch średnich: 5 i 10 okresowej. Oscylator stochastyczny służy do porównywania cen zamknięcia do zakresu cen w danym okresie. Bazuje on na spostrzeżeniu, że podczas trendów wzrostowych ceny zamknięcia kształtują się na ogół blisko górnej granicy swych wahań, zaś w trendach spadkowych zbliżają się do dolnej granicy tego zakresu. W tym oscylatorze używa się dwóch linii %K i %D (szybki oscylator stochastyczny). W tym przypadku liczba okresów na których operuje oscylator to 14, %K = 3, %D =3

2 RSI (Relative Strength Index) czyli wskaźnik względnej siły. Określa jak mają się do siebie bieżące zyski do strat, pomaga określić poziomy wyprzedania oraz wykupu danego waloru. W tej strategii parametry są ustawiane następująco: okres 14 obserwacji, poziomy wyprzedaży=30, sygnału=50, wykupu=70. Heurystyka ta najlepiej prezentuje się na 5 minutowych wykresach. Z doświadczenia inwestorów wynika, że najlepiej opłaca się hadel na parach EUR/USD i GBP/USD. Można próbować sił także z USD/JPY i USD/CHF. Najważniejszym elementem heurystyki jest sposób określania kiedy należy dokonać transakcji, a także kiedy zamknąć pozycję. Należy pamiętać o dwóch rzeczach, decyzje podejmuje się dopiero w momencie gdy wszystkie wskaźniki przyjmą określone wartości. Cechą charakterystyczną tego algorytmu jest to, że analizuje się wskaźniki tylko przy otwarciu nowej świecy cenowej. I tak sygnały: - do otwarcia pozycji długiej EMA 5 kierując się do góry przecina EMA 10 RSI rośnie, przekracza poziom 50, nie przekracza poziomu 70 Stochastyczny oscylator, jego wartość rośnie i zawiera się w przedziale (20,80) - do otwarcia pozycji krótkiej EMA 5 kierując się w dół przecina EMA 10 RSI maleje, jest poniżej poziomu 50, jest powyżej poziomu 20 Stochastyczny oscylator, jego wartość maleje i zawiera się w przedziale (20,80) Powyżej dzisiejszy ( ) wykres pary EUR/USD z wygenerowanym sygnałem kupna

3 - zamknięcie pozycji a) wykorzystanie Stop Loss b) osiągnięcie określonego zysku w pipsach np. 15% Average Daily Range (ADR) c) gdy średnie ponownie się przecinają po zamknięciu bieżącej świecy i pozostają takie po otwarciu nowej Heurystyka ta pozwoliła w osiągnąć zyski rzędu ok.: 69% (rok 2008), 71% (rok 2009), 46% (rok 2010). Do sprawdzenia osiągów danej strategii handlowej oprócz gry na rachunkach demo w czasie rzeczywistym (co udałoby się dzisiaj) warto stosować testowanie w oparciu o dane historyczne. Dostępne platformy transakcyjne posiadają dedykowane do tego celu narzędzia. Platforma przeze mnie wykorzystywana: MetaTrader4 jest wyposażona w genialne narzędzie o nazwie Strategy tester. Po napisaniu skryptu (Expert Advisora), który gdy nastąpi odpowiedni ruch cen wykona za nas transakcje możemy skrypt ów podać na wejściu Strategy testera, który policzy interesujące inwestora statystki dla wybranego (przeszłego) okresu czasu. Dodatkowymi parametrami testera są chociażby dokładność symulacji, a także okres na jakim operujemy (chodzi tu o sposób w jaki przedstawiane są dane na wykresie). Powyżej wynik działania Strategy Testera dla roku 2010.

4 Po wykonaniu obliczeń otrzymujemy: listę wykonanych transakcji ze wszystkimi szczegółami, wykres prezentujący jak zmieniała się wartość naszego depozytu oraz szczegółowy raport. Expert Advisor oczywiście może być użyty w grze rzeczywistej, domyślnie jest on uruchamiany przy każdej zmianie ceny. Heurystyka 2 i 3 IKH-HA oraz Bollinger Band Deviation W tym momencie bez zagłębiania się w szczegóły. Testowanie IKH-HA jest ukłonem w stronę japońskich inwestorów, którzy rozwinęli naprawdę ciekawe metody analizowania danych z rynków finansowych. Obcowanie z tą strategią będzie próbą ujarzmienia formacji świecowych (czyli spojrzenia z odrobinę innej perspektywy na wykresy cen). Bollinger Band Deviation czyli lekkie modyfikacje wstęg Bollingera. Zadaniem wstęg jest określenie względnych dołków i szczytów cenowych. W praktyce obserwuje się odległość górnej wstęgi od dolnej i przez to określa zmienność rynku gdy zmienność ta jest duża wówczas dobrą strategią jest sprzedawanie przy górnej wstędze i kupowanie przy dolnej. Jeśli wstęgi są bardzo blisko siebie, znaczy to, że rynek jest w konsolidacji. Do tej pory próbowano dokonywać pojedynczych transakcji w czasie rzeczywistym przy użyciu tych heurystyk. Wkrótce okaże się czy możliwe jest ich pełne zautomatyzowanie, tak by można było daną strategię podać na wejściu Strategy Testera. Wtedy też otrzymamy rzetelne wyniki, pojedyncze pozytywne rezultaty jeszcze o niczym nie świadczą. Kilka słów o zarządzaniu ryzykiem Oprócz stosowania heurystyk, czy algorytmu dokładnego należy jeszcze wspomnieć o kilku ważnych elementach. Inwestor powinien pamiętać, o tym, że: - Najlepiej nie ryzykować więcej niż 2% wartości depozytu - Gdy zdarzą się nam 4 przegrane transakcje z rzędu, powinniśmy wstrzymać się z grą do kolejnej sesji - Należy zawsze ustalać odpowiednie wartość Stop Loss (SL) i Take Profit (TP) Podobne zasady można mnożyć, należy je jednak traktować jako dobre rady od inwestorów dla inwestorów. W ramach pracy wykorzystywane są (znalezione / napisane / bądź zmodyfikowane) skrypty pozwalające stosować powyższe zasady w sposób automatyczny do każdej transakcji. Skrypty obliczają jaka powinna być optymalna wielkość transakcji (liczba lotów, opiera się na 2% ryzyku), pozwalają wykrywać sytuację gdy nastąpiły 4 przegrane z rzędu. Istotne jest także obliczanie współczynnika ADR, wcześniej już wspomnianego Average Daily Range, określa on ruch jaki wykonuje para walut, w pipsach, w podanym czasie (najczęściej jest to 14dni). ADR pozwala wyznaczyć odpowiednie wartości SL i TP (najczęściej spotyka się odpowiednio 10 i 15%). Generalnie warto przestrzegać jeszcze jednej zasady, gdy wartość ADR spada poniżej 100 pipsów powinniśmy się wycofać na jakiś czas z rynku. Oznacza to, że mamy do czynienia z mniejszą płynnością. Wtedy z dużo większym prawdopodobieństwem mogą nastąpić niestandardowe zmiany cen.

5 Jeszcze jeden skrypt wymagający omówienia to Bar Clock, informuje on inwestora odpowiednim alertem o tym, że na wykresie pojawiła się nowa świeca (zakończył się pewien okres), dzieje się to zdecydowanie rzadziej niż pojedyncze ruchy cen. Skrypt ów jest szczególnie przydatny w przypadku heurystyki pierwszej, gdzie wyraźnie wyspecyfikowane jest, że analiz dokonujemy gdy pojawia się nowa świeca. Inną formą zabezpieczenia przed ryzykiem jest kupno opcji walutowych. Jak już wspomniano model algorytmu dokładnego może być wzbogacony o ten sposób hedgingu. Aby dokonać porównania na równych zasadach także heurystyki, a właściwie transakcje dzięki nim zawarte zostaną wsparte transakcjami opcyjnymi. Jednym z narzędzi, które umożliwia takie działanie jest XTB Option Trader. Dostępne rodzaje opcji to European Digital, European Digital Range oraz opcja waniliowa. Na zakończenie punktu związanego z szeroko pojętym zarządzaniem ryzykiem wymienię dwie ogólne zasady, którymi staram się kierować: 1. I love it when a plan comes together. No plan = No profits 2. Oczekuj, że czasem przegrasz. Nie ma strategii wygrywającej w 100% przypadków.