ŚREDNIE KROCZĄCE NA RYNKU WALUTOWYM FOREX

Transkrypt

1 ŚREDNIE KROCZĄCE NA RYNKU WALUTOWYM FOREX Grzegorz Szuberla, Ilona Czarnecka Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania Streszczenie Artykuł dotyczy inwestycji na rynku walutowym Forex ze szczególnym uwzględnieniem jednego z licznych narzędzi wspierających inwestorów i traderów, zmagających się na co dzień z wyzwaniami i emocjami dostarczanymi przez rynek kapitałowy. Średnie kroczące, gdyż o nich będzie mowa, to wskaźnik powszechnie stosowany w analizie technicznej, która z kolei jest niezbędnym elementem w podejmowaniu wszelkich decyzji inwestycyjnych. Równie ważna jest także analiza fundamentalna zawierająca w sobie informacje płynące z wskaźników makroekonomicznych, niemniej poniższy tekst koncentrował się będzie na analizie technicznej i jej wskaźnikach. W niniejszym artykule znajdą się również badania przeprowadzone na jednej z platform inwestycyjnych, których podstawowym celem będzie ocena skuteczności owego wskaźnika i sygnałów jakie z niego płyną. Moving Averages in the Forex Exchange Market Summary The article concerns investments in the currency market Forex, with particular focus on one of many devices that support traders and investors in their everyday struggle and emotions provided by capital market. Moving average is widely used index of technical analysis, which in turn is crucial element of making any investment decisions. Fundamental analysis is as well important, it contains many pieces of information from macroeconomic indexes, however this text will concentrate on the technical part and its indexes. In the article there can also be found research, that were made on one of the investment platforms. The basic objective of those tests is evaluation of our theme index and signs that it sends. ISSN , Nr 2 (18) 2014, s. 1-11

2 Wstęp W dobie kryzysu gdzie podstawowym źródłem dochodu gospodarstw domowych jest wynagrodzenie za wykonywaną pracę, rzadziej dywidendy wynikające z udziałów w spółce, bądź odsetki od posiadanych papierów wartościowych, należy zastanowić się nad alternatywnymi sposobami pomnażania zasobności swojego portfela. W tym miejscu warto pomyśleć o inwestowaniu, które może, lecz nie musi okazać się lepszym źródłem dochodów. W dzisiejszych czasach inwestycje stają się coraz bardziej powszechne i nie należy się ich bać. Inwestują już nie tylko duże korporacje lub banki, ale także coraz więcej spotyka się inwestorów indywidualnych, próbujących swoich sił na rynku. Prawdą jest to, iż inwestycje przynoszące zysk to nie lada sztuka, ale dzięki narzędziom i wskaźnikom, jakie oferują współczesne platformy inwestycyjne mamy możliwość bardziej efektywnego inwestowania. Należy jednak pamiętać, że choć jest wiele narzędzi, wspierających nasze decyzje inwestycyjne to i tak cała odpowiedzialność leży wyłącznie po naszej stronie, gdyż większość tych wskaźników tylko nam wskazuje drogę, a nie jest mapą do celu. Należy zaznaczyć, iż inwestycje nie są dla każdego, a samodzielne inwestowanie częściej doprowadza nas do pozbycia się znacznej gotówki, a niżeli jej pomnożenia. Niewątpliwie wkładanie kapitału w akcje, towary, czy też waluty może okazać się dla nas doskonałym źródłem przychodu, ale również obarczone jest sporym ryzykiem, z którego również trzeba sobie zdawać sprawę. Dlatego zanim podejmiesz decyzję o samodzielnym inwestowaniu zastanów się dwa razy jakim jesteś człowiekiem i jak zareagujesz na liczne błędy, które z pewnością popełnisz, a które mogą okazać się bolesne, a nawet gwoździem do trumny dla twoich finansów. 1. Średnie kroczące teoria ogólna Średnia krocząca jest obecnie jednym z najpowszechniej stosowanych i najbardziej uniwersalnych wskaźników technicznych. Z racji swej konstrukcji oraz łatwości obliczania i weryfikacji, indykator stanowi podstawę większości stosowanych w dzisiejszych czasach systemów technicznych, które oparte są na mechanicznej analizie trendu. Pierwsza część nazwy wskazuje, iż jest to średnia z pewnego zbioru danych. Aby uzyskać dziesięciodniową przeciętną cen zamknięcia, zwyczajnie dodajemy do siebie ceny z ostatnich dziesięciu dni, a wynik dzielimy przez dziesięć. Występowanie drugiej części definicji, krocząca, jest uwarunkowane tym, iż przy obliczaniu uwzględniane są wyłącznie ceny zamknięcia z ostatnich dziesięciu dni. W związku z tym średnia cen zamknięcia z ostatnich dziesięciu dni przesuwa się do przodu z każdym następnym dniem notowań. Średnia krocząca najczęściej obliczana jest bazując na sumie ostatnich dziesięciu cen zamknięcia, gdzie do równania dodawana jest każda nowa cena i odejmowana cena zamknięcia sprzed jedenastu dni. Wynik oczywiście dzielony jest potem przez liczbę dni, tj. dziesięć 1. 1 Murphy J., Analiza Techniczna Rynków Finansowych, Wydawnictwo Finansowe WIG-PRESS, Warszawa 1999, s

3 Dziesięciodniowa średnia krocząca na wykresie EUR/USD w układzie jednodniowym Źródło: Opracowanie własne Główną funkcją owych średnich kroczących jest wsparcie przy rozpoznawaniu bieżącego trendu na rynku, dlatego też wielu trader ów opiera na nich swoje działania inwestycyjne. Właśnie na bazie analiz średnich, budowanych jest wiele strategi mających na celu podążanie za trendem, gdyż bardzo dobrze się sprawdzają i owocują w spore profity w czasach znacznych trendów wzrostowych lub też spadkowych, natomiast w przypadku utrzymywania się trendu bocznego niestety przynoszą straty. Celem średniej jest ukazanie dominującej tendencji rynkowej. W analizach bardziej użyteczne są ceny z ostatnich sesji, stąd częste użycie specjalnej wagi przy kalkulacji średniej ruchomej, aby obecne ceny miały większe znaczenie dla wartości uzyskiwanej przez średnią Rodzaje średnich kroczących Przeważająca część analityków używa do swych obliczeń prostej średniej kroczącej, tj. średniej arytmetycznej, mimo pewnych zarzutów co do jej efektywności. Mianowicie pierwszym z nich jest fakt, iż brany jest pod uwagę jedynie okres, który obejmuje średnia. Druga kwestia to taka, iż średnia arytmetyczna nadaje taką samą wagę każdej cenie zamknięcia, czyli rozważając średnią dziesięciodniową, cena pierwsza ma wagę ceny ostatniej dziesięć procent. Przy średniej czterodniowej, każda cena miałaby dwudziestopięcio procentową wagę. Zdaniem niektórych analityków to ceny z ostatnich notowań powinny mieć większe znaczenie. Sposobem na poradzenie sobie z drugim z wymienionych przeze mnie zarzutów (problemem wartości cen z poszczególnych dni) jest liniowo ważona średnia krocząca. W trakcie jej kalkulacji cena zamknięcia z ostatniego dnia jest mnożona przez dziesięc, z dziewiątego przez dziewięć, z ósmego przez 2 Perz P., Sztuka Inwestowania, Wydawnictwo LIBER, Warszawa 2008, s

4 osiem i tak dalej. W ten sposób zaznaczamy większe znaczenie cen z ostatnich notowań. Wynik takiego równania jest mnożony przez cenę mnożników. Jednak liniowo ważona średnia krocząca nadal uwzględnia wyłącznie okres, którego ona dotyczy. Rozwiązaniem obu problemów prostej średniej kroczącej jest średnia wygładzana wykładniczo, która nadaje większe znaczenie bardziej aktualnym cenom, przez co jest również średnią ważoną. Poprzez przykładanie stopniowo mniejszej wagi bardziej odległym cenom, obejmuje ona równocześnie wszystkie dane, które dotyczą historii danego walor. Co więcej, możliwe jest nadawanie mniejszej, czy też większej wagi ostatnim cenom. Taki efekt osiąga się poprzez przypisywanie pewnej wartości do ceny z dnia ostatniego, która następnie jest dodawana do procentowej wartości ceny z dnia poprzedniego. Wynikiem takiego działania jest 100 procent. Dla przykładu, gdy przypiszemy cenie z dnia ostatniego 10%, jest ono później dodawane do wartości z dnia przedostatniego. W ten sposób nadajemy finalnej cenie dziesięć procent wagi łącznej Posługiwanie się i interpretowanie średnich kroczących 3.1 Sygnały płynące z jednej średniej kroczącej Na ogół używa się średnich, aby generowały sygnały kupna oraz sprzedaży. Najłatwiej zauważalnym sygnałem kupna jest przecięcie od dołu średniej kroczącej przez cenę zamknięcia, natomiast kiedy cena zamknięcia przecina od góry średnią kroczącą jest to sygnał sprzedaży. Przy tak prostym zestawie warunków kupna i sprzedaży można osiągnąć spore zyski podczas wyraźnych trendów rynkowych, jak i wiele stracić w czasie trendów horyzontalnych 4. Wykres EURJPY przedstawiający moment przebicia średniej kroczącej przez cenę zamknięcia od dołu (sygnał do zajęcia pozycji długiej) 3 Murphy J., Analiza Techniczna, dz. cyt., s Perz P., Sztuka Inwestowania, dz. cyt., s

5 Wykres GBPPLN przedstawiający moment przebicia średniej kroczącej przez cenę zamknięcia od góry (sygnał do zajęcia pozycji krótkiej) Powyższe wykresy przedstawiają sytuacje, w których prosta średnia krocząca (badania prowadzone wyłącznie na podstawie prostej średniej kroczącej) jest przebijana przez cenę zamknięcia od dołu, dając tym samym sygnał do zajęcia pozycji długiej (kupna) oraz od góry, informując nas o możliwości zajęcia pozycji krótkiej (sprzedaży). Należy pamiętać, iż średnia krocząca, podobnie jak inne wskaźniki występujące na rynku nie jest Świętym Gralem i niejednokrotnie wprowadzi nas w błąd o czym przekonamy się w dalszej części artykułu. 3.2 Posługiwanie się dwiema średnimi kroczącymi Użycie dwóch średnich kroczących często nazywane jest metodą podwójnego przecięcia. Tak więc, jak sama nazwa mówi, znak na zakup ma miejsce wtedy, gdy krótsza średnia przecina od dołu średnią dłuższą. Najczęściej spotykanymi parami są: średnia 5 i 20-dniowa oraz 10 i 50-dniowa. Biorąc pod uwagę pierwsze połączenie sygnał kupna występuje, gdy średnia 5-dniowa przecina od dołu średnią 20-dniową. Natomiast sygnałem krótkiej sprzedaży jest przecięcie od góry średniej 20-dniowej przez średnią 5-dniową. Przy stosowaniu takiego systemu zawsze pozostajemy na rynku, tj. System ten ma charakter ciągły 5. 5 Murphy J., Analiza Techniczna, dz. cyt., s

6 Wykres indeksu SP500 przedstawiający przecięcie od dołu 20-dniowej średniej kroczącej przez 5- dniową średnią Powyższy wykres przedstawia indeks SP500 wraz z dwiema średnimi kroczącymi 5-dniową i 20-dniową. Na wyżej zamieszczonym wykresie widzimy, jak 5-dniowa średnia krocząca (kolor fioletowy) przecina od dołu 20-dniową średnią kroczącą (kolor żółty) dając tym samym sygnał do zajęcia pozycji długiej (kupna). W tym przypadku sygnał okazał się prawidłowy, dając tym samym możliwość znacznych profitów. Wykres USDCHF przedst. przecięcie od góry 20-dniowej średniej kroczącej przez 5-dniową średnią 6

7 W tym przypadku 5-dniowa średnia krocząca (kolor fioletowy) przecina od góry 20-dniową średnią kroczącą (kolor żółty) dając nam sygnał do zajęcia pozycji krótkiej (sprzedaż). Podobnie jak w poprzednim przypadku sygnał okazał się prawidłowy. 3.3 Trzy średnie kroczące Kolejną metodą z użyciem średnich kroczących jest metoda potrójnego przecięcia. Najczęściej widuje się tutaj połączenie średnich 4-9 i 18-dniowych. Najbliżej trendu przebiega średnia najkrótsza i najbardziej czuła (4-dniowa), a najdalej najdłuższa, biorąc pod uwagę przedział czasowy, jaki obejmują. Przy występowaniu trendu wzrostowego właściwa kolejność powinna przybrać następujący układ: średnia 4-dniowa powyżej średniej 9-dniowej, a ta znajduje się nad średnią 18-dniową. W przypadku trendu spadkowego kolejność jest odwrotna, tj. patrząc od dołu: średnia 4-dniowa, 9- dniowa, a najwyżej 18-dniowa. Pierwszym znakiem do podjęcia pozycji kupna jest przecięcie od dołu przez średnią 4-dniową średnich 9-oraz 18-dniowych. Potwierdzeniem takiego sygnału jest przecięcie od dołu średniej 18-dniowej przez 9-dniową, wtedy wszystkie trzy średnie znajdują się we właściwej kolejności. W sytuacji, gdy trend wzrostowy zmienia swój kierunek na spadkowy, pierwszym impulsem do zamknięcia długich pozycji jest przecięcie od góry dłuższych średnich przez najkrótszą średnią 4- dniową. Finalnym potwierdzeniem do krótkiej sprzedaży jest przecięcie od góry średniej 18-dniowej przez 9-dniową 6. Wykres USDJPY przedstawiający moment przecięcia średniej 9 i 18 dniowej od dołu przez średnią 4 dniową 6 Tamże, s

8 Na wyżej zamieszczonym przykładzie, widzimy jak średnia 4 dniowa (kolor niebieski) przecina od dołu dwie pozostałe średnie dając tym samym sygnał do zajęcia pozycji długiej. Potwierdzenie owej sytuacji, tj. przecięcie średniej 18-dniowej (kolor żółty) przez średnią 9-dniową (kolor pomarańczowy) znajduje wyżej. Wykres USDCHF przedstawiający moment przecięcia średniej 9 i 18-dniowej od góry przez średnią 4-dniową W tym przypadku widzimy jak średnia 4 dniowa (kolor niebieski)przecina od góry średnią 9 i 18-dniową, dając tym samym sygnał do zajęcia pozycji krótkiej. Podobnie jak w poprzednim przypadku, również i tutaj występuje potwierdzenie tj. przecięcie średniej 18 dniowej (kolor żółty) przez średnią 9-dniową (kolor pomarańczowy). 3.4 Kanał średnich kroczących Kolejnym narzędziem związanym z średnimi kroczącymi jest MAC (ang. moving acerage channel). Jest pomocny dla początkujących uczestników rynku. Jest to kanał utworzony przez n-dniową średnią z maksimów (górna granica) i n-dniową średnią z minimów (dolna granica). 8

9 MAC na rynku EURGBP Źródło: Średnie nigdy się nie przetną, ponieważ są obliczane przy takiej samej ilości dni. Autor książki, na której w tym momencie bazuję za n przyjął wartość 28. MAC jest to również dobry wskaźnik zmienności rynku jest ona tym większa, im bliżej są siebie średnie. Ograniczenia kanału bardzo często pracują również jako poziomy wsparcia i oporu. Pozycję kupna o jeden tick wyżej od średniej z maksimów należałoby otworzyć, kiedy rynek przekroczy górną granicę kanału, natomiast nasza linia obrony powinna być ruchoma tj. cały czas o jeden tick poniżej MAC. Tutaj istotne jest, aby trend poprzedzający był spadkowy i utrzymywał się poniżej średniej z minimów. Jeśli zobaczymy, że nasze przypuszczenia oparte na sygnałach wysyłanych przez oscylator nie są potwierdzane przez dalszą sytuację na rynku należy zastanowić się nad zmianą pozycji. Z kolei pozycję sprzedaży zajmuje się w sposób dokładnie analogiczny. Warto wspomnieć, że MAC często używany jest wraz z dywergencją oraz, że najlepiej patrzeć na ogólnych sygnałach wysyłanych przez rynek np. formacjach świec, aniżeli bazować tylko na jednym wskaźniku Błędne sygnały płynące z średnich kroczących Jak już wyżej zostało wspomniane, wskaźnik jakim jest średnia krocząca doskonale sprawdza się w sytuacjach gdzie mamy do czynienia z wyraźnym trendem i należy o tym pamiętać. Zapominając o tym fakcie możemy doprowadzić nasz budżet do nie lada kłopotów. Średnia krocząca pomimo swoich licznych zalet i aprobaty ze strony analityków nie jest narzędziem, które doprowadzi nas na sam szczyt. Najlepszym przykładem na to będzie wykres zamieszczony poniżej, na którym omawiany wskaźnik mógłby spowodować podjęcia błędnej decyzji inwestycyjnej. 7 Schwager J. D., Analiza techniczna rynków terminowych, WIG-PRESS, Warszawa 2002, s

10 Wykres EURCHF przedstawiający fałszywy sygnał płynący z średnich kroczących Na załączonym wykresie widzimy jak 5-dniowa średnia krocząca (kolor fioletowy), przecina od dołu 20 dniową średnią (kolor żółty), dając tym samym sygnał do zajęcia pozycji długiej (kupna). Jak się okazało był to fałszywy znak, który mógłby doprowadzić do poważnych strat. Podsumowanie Inwestowanie, nie jest zadaniem łatwym i niesie za sobą spore ryzyko. Ryzyko to staje się większe jeśli wchodzimy na rynek bez przygotowania. Podobnie jak bokser na ringu bez uprzednich ćwiczeń stoi na przegranej pozycji, tak i my bez przyswojenia sporej dawki wiedzy również nie mamy szans. Decydując się na zmierzenie z rynkiem, musimy uzbroić się w cierpliwość, gdyż złotą zasadą jest to, iż to co dobre nigdy nie jest łatwe, gdyż w przeciwnym razie mielibyśmy w kraju samych milionerów, a tak nie jest. Inwestowanie tonauka starą jak świat i dzięki temu mamy dostępne liczne pomoce, ułatwiające nam podejmowanie decyzji. Średnie kroczącesą tylko jednym z wielu wskaźników jakie mamy do dyspozycji w swych zmaganiach z rynkiem. Należy jednak pamiętać, że są to jedynie narzędzia, które mają nam pomóc w wykonaniu pracy, a nie zrobią wszystkiego za nas. Niezbędna będzie jeszcze umiejętność krytycznego spojrzenia na swoją osobę i nieustanne poszerzanie swojej wiedzy. Nie zapominajmy również o praktyce, malarzem nie staje się człowiek po przeczytaniu książki, a dopiero po wymalowaniu ściany, a i wtedy może okazać się, że zupełnie nie nadaje się do tej pracy. Podobnie jest z rynkiem, najpierw sprawdź, jak się czujesz w takim otoczeniu, a dopiero później inwestuj rzeczywiste środki. 10

11 Bibliografia 1. Murphy J., Analiza Techniczna Rynków Finansowych, WIG-PRESS, Warszawa Perz P., Sztuka Inwestowania, LIBER, Warszawa Schwager J. D., Analiza techniczna rynków terminowych, WIG-PRESS, Warszawa