Wysokosprawna chromatografia cieczowa instrukcja do ćwiczenia.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wysokosprawna chromatografia cieczowa instrukcja do ćwiczenia."

Transkrypt

1 Wysokosprawna chromatografia cieczowa instrukcja do ćwiczenia. Dr inż. Andrzej Wasik, Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska Instrukcja dostępna on-line ( Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z analizą jakościową i ilościową wykonywaną za pomocą techniki HPLC. W pierwszej części ćwiczenia studenci będą wyznaczać optymalny przepływ fazy ruchomej, obliczać sprawność kolumny chromatograficznej, symetrię piku i rozdzielczość. Następnie, na podstawie uzyskanych chromatogramów, wyznaczą kolejność elucji związków (substancji o wysokiej mocy słodzącej) w mieszaninie. Na podstawie uzyskanych widm UV studenci wybiorą optymalną długość fali do detekcji, po czym sprawdzą wpływ zawartości rozpuszczalnika organicznego w fazie ruchomej na retencję analitów. W drugiej części ćwiczenia studenci mają za zadanie wyznaczyć krzywe kalibracyjne dla badanych substancji i oznaczyć ich zawartość w próbce napoju. Zagadnienia do przygotowania: - podział metod chromatograficznych, - co to jest retencja (R), czas retencji (t R ), objętość retencji (V R ), - kształt piku, - co to jest współczynnik retencji k, - jak wyznaczyć czas retencji substancji nie zatrzymywanej na kolumnie, - co to jest sprawność kolumny chromatograficznej, jak ją wyznaczyć i od czego zależy, - co oznacza termin półka teoretyczna, wysokość równoważna półce teoretycznej, - narysować zależność wysokości półki teoretycznej H od prędkości przepływu fazy ruchomej, - jak wyznaczyć rozdzielczość kolumny, - fazy stacjonarne w chromatografii cieczowej, - detektory w chromatografii cieczowej, - elucja izokratyczna i gradientowa, - chromatografia w odwróconym układzie faz, - analiza jakościowa i ilościowa w chromatografii cieczowej. Literatura uzupełniająca 1. Z. Witkiewicz, Podstawy chromatografii, WNT, 1992, Wysokosprawna chromatografia cieczowa; Chemiczna analiza instrumentalna - ćwiczenia ; 3. M. Kamiński, materiały dydaktyczne, Podstawowe pojęcia i parametry opisujące układy

2 chromatograficzne Książka: Chromatografia cieczowa, praca zbiorowa pod redakcją M. Kamińskiego, CEEAM, Gdańsk, 2004; Wstęp Chromatografia jest bardzo rozpowszechnioną techniką instrumentalną wykorzystywaną w chemii analitycznej, a w analizie związków organicznych zajmuje pozycję wiodącą. Zapewnia ona możliwość zarówno identyfikacji substancji oraz ich ilościowej analizy, nawet w niskich stężeniach oraz w obecności innych związków. Proces rozdzielania chromatograficznego substancji wykorzystuje fakt, iż poszczególne składniki próbki w niejednakowym stopniu ulegają podziałowi między dwie niemieszające się fazy: jedna z tych faz jest ruchoma (tzw. faza ruchoma, eluent, rozpuszczalnik) i może nią być ciecz (chromatografia cieczowa LC), gaz (chromatografia gazowa GC) lub płyn w stanie nadkrytycznym (chromatografia z płynem w stanie nadkrytycznym - SFC), druga faza jest nieruchoma (tzw. faza stacjonarna) i jest nią wypełnienie kolumny chromatograficznej. Aparatura Analizę techniką chromatografii cieczowej przeprowadza się za pomocą chromatografu cieczowego (a to niespodzianka, prawda!). Chromatograf cieczowy składa się zwykle z następujących elementów: zbiornika na fazę ruchomą (rozpuszczalniki, bufory, inne roztwory); automatycznego odgazowywacza fazy ruchomej, który usuwa gazy rozpuszczone w eluentach (przy chromatografii gradientowej po zmieszaniu składników często następuje samorzutne, niekontrolowane odgazowanie cieczy, przez co w strumieniu eluenta pojawiają się pęcherzyki powietrza mogące silnie zakłócać proces rozdziału na kolumnie i detekcji wymywanych składników) zaworów proporcjonujących, w których faza ruchoma osiąga zadany skład, co ma szczególne znaczenie w analizach gradientowych (tzw. gradient niskociśnieniowy, gdyż

3 mieszanie składników eluenta następuje przed pompą, czyli w obszarze niskiego ciśnienia). Drugim typem jest tzw. gradient wysokociśnieniowy, gdzie najczęściej stosuje się dwie identyczne pompy dla obu mieszanych składników eluentu (obie pompy zintegrowane są w jednej obudowie), mieszanie następuje za pompami, czyli w obszarze wysokiego ciśnienia. Układ z zaworami proporcjonującymi zazwyczaj umożliwia mieszanie większej ilości roztworów (najczęściej 4, podczas gdy układ wysokociśnieniowy najczęściej 2), w zamian układ wysokociśnieniowy umożliwia znacznie szybszą zmianę składu eluenta (dzięki znacznie mniejszej objętości układu między mieszaczem a kolumną). pomp zapewniających odpowiednie parametry przepływu eluenta w układzie. Pompa zazwyczaj zintegrowana jest w jednej obudowie z mieszaczem (wspomniany wcześniej układ nisko, lub wysokociśnieniowy). dozownika umożliwiającego wprowadzanie analizowanych próbek na czoło (początek) kolumny chromatograficznej bez rozszczelnienia układu. Dozowniki takie są często zautomatyzowane (automatyczny podajnik próbek, autosampler). Objętość dozowanych próbek zależy od konstrukcji dozownika i zazwyczaj mieści się w zakresie (1 100) µl. przedkolumny, która usuwa z eluenta zanieczyszczenie mechaniczne, które mogłyby zniszczyć kolumnę chromatograficzną oraz zatrzymuje substancje, które w sposób nieodwracalny sorbują się na wypełnieniu; najczęściej stosuje się wypełnienie identyczne lub porównywalne z właściwą kolumną chromatograficzną. kolumny (kolumn) chromatograficznej z odpowiednim wypełnieniem żel krzemionkowy lub jego modyfikację polarnymi grupami (faza normalna, NP) żel krzemionkowy modyfikowany grupami o niskiej polarności (faza odwrócona, RP), najczęściej grupami oktadecylowymi, C18 wypełnienia polimerowe bardzo odporne chemicznie, umożliwiają prace w całym zakresie ph, ale ustępują jak na razie możliwościom rozdzielczym wypełnień opartych na żelu krzemionkowym termostatu zapewniającego żadną temperaturę pracy kolumny (pracującego w zakresie najczęściej od 5 do 80 C) detektora, który wykrywa obecność analitów w dopływającym do niego strumieniu fazy ruchomej. W chromatografii cieczowej wykorzystuje się wiele rodzajów detektorów, mogą nimi być przepływowe spektrofotometry UV-VIS, spektrofotometry fluorescencyjne, spektrometry mas, detektory laserowego światła rozproszonego, detektory refraktometryczne lub elektrochemiczne. zbiornika na zużyty eluent lub - w przypadku aparatów preparatywnych - kolektora frakcji (systemu naczyń zmienianych automatycznie po upływie zadanego czasu lub sterowanego sygnałami z detektora). komputera rejestrującego i zapisującego sygnał z detektora w postaci piku chromatograficznego.

4 Wiadomości podstawowe Techniki chromatograficzne, w których wykorzystuje się ruchomą fazę ciekłą to: chromatografia bibułowa, chromatografia cienkowarstwowa (TLC), chromatografia cieczowa (LC) - dzisiaj zwykle określana mianem HPLC wysokociśnieniowa chromatografia cieczowa (wysokosprawna, wysokorozdzielcza), chromatografia jonowymienna (IC). Technika HPLC znajduje obecnie szerokie zastosowanie między innymi w analizie związków wielkocząsteczkowych, takich jak białka, sterydy, oligosacharydy, wysokowrzących (WWA), nietrwałych termicznie, takich jak nukleotydy, glikozydy, węglowodory, farmaceutyki polarnych takich jak akrylamid kwaśnych, obojętnych i zasadowych, organicznych i nieorganicznych (wszystkich z wyjątkiem gazowych). W wyniku analizy chromatograficznej uzyskuje się chromatogram (chromatogram graficzny zapis wyniku prowadzonego rozdzielenia), czyli zależność intensywności sygnału detektora w funkcji czasu analizy. Chromatograf - aparat umożliwiający prowadzenie procesu rozdzielenia substancji. Intensywność sygnału Czas retencji Chromatograf Chromatogram Chromatogram może być źródłem informacji dwojakiego typu:

5 jakościowych na podstawie położenia piku na chromatogramie można wnioskować o rodzaju (właściwościach fizykochemicznych) rozdzielanych substancji, na podstawie liczby pików, o liczbie składników w mieszaninie (jednakże pod warunkiem, że zastosowany układ chromatograficzny zapewnia rozdzielenie wszystkich składników mieszaniny a detektor jest czuły na wszystkie substancje - wszystkie je widzi ); ilościowych wielkość rejestrowanego sygnału detektora (mierzona za pomocą wysokości lub powierzchni piku chromatograficznego zależy, częstokroć wprost proporcjonalnie, od stężenia substancji w próbce wprowadzanej do kolumny chromatograficznej. Proces chromatograficzny to wielokrotna sorpcja i desorpcja substancji z fazy stacjonarnej do fazy ruchomej i odwrotnie, z fazy ruchomej do stacjonarnej. Sam proces chromatograficznego rozdzielenia składników mieszaniny następuje wskutek różnic w ich współczynnikach podziału (K) pomiędzy fazę ruchomą i fazę stacjonarną: gdzie: K = C s C m C s - stężenie składnika w fazie stacjonarnej C m - stężenie składnika w fazie ruchomej Współczynnik podziału K jest wielkością charakteryzującą oddziaływania pomiędzy daną substancją i daną fazą stacjonarną oraz ruchomą. Między liczbą cząsteczek związków chromatografowanych, obecnych w fazie ruchomej i stacjonarnej, ustala się równowaga dynamiczna. Naturalne przemieszczanie się substancji rozdzielanych w kolumnie następuje tylko w fazie ruchomej za pośrednictwem eluentu. Toteż większe wartości K oznaczają dłuższy czas przebywania w fazie stacjonarnej i późniejsze opuszczenie kolumny, czyli większą wartość czasu retencji. Parametry chromatograficzne W wyniku oddziaływań pomiędzy składnikami próbki a fazą stacjonarną i ruchomą, substancje wędrują wzdłuż kolumny z prędkością mniejszą niż eluent. Stosunek prędkości poruszania się substancji wzdłuż kolumny do prędkości poruszania się fazy ruchomej określa się mianem współczynnika retencji (k): k= t r t 0 t 0 = t ' r t 0

6 gdzie: t r - całkowity czas retencji analitu [min] t 0 - czas retencji substancji niezatrzymywanej przez kolumnę (nazywany również martwym czasem retencji t m ) [min] t' r tzw. zredukowany czas retencji analitu [min] Czas odpowiadający elucji maksimum piku, nazywany czasem retencji tr, to czas przebywania substancji chromatografowanej w kolumnie. Jest on funkcją równowagowego współczynnika podziału (K). Czas elucji jest funkcją prędkości przepływu fazy ruchomej i objętości eluentu potrzebnego do wymycia składnika z kolumny (tzw. objętości retencji (Vr)); gdzie: V r = F t r V r całkowita objętość retencji analitu [ml] F - prędkość przepływu fazy ruchomej [ml/min]

7 Substancja, która zupełnie nie oddziałuje z fazą stacjonarną (K=0), wymaga skończonego czasu na przejście przez cały układ chromatograficzny i dotarcie do detektora. Ten czas, nazywany jest zerowym czasem retencji t 0 lub t m. Iloczyn tego czasu i prędkości przepływu eluenta daje wielkość zwaną zerową objętość retencji V0; gdzie: V 0 =F t 0 V 0 zerowa (martwa) objętość retencji [ml] Zerowy czas retencji (inaczej martwy czas retencji), czyli czas przebywania składnika w fazie ruchomej nie jest cechą charakterystyczną substancji. Jest nią natomiast czas oddziaływania substancji z fazą stacjonarną. Czas ten nazywamy zredukowanym czasem retencji, t'r. Jest on równy różnicy pomiędzy całkowitym czasem retencji i zerowym czasem retencji: t ' r = t r t 0 Analogicznie do pojęcia zredukowany czas retencji, można posłużyć się terminem zredukowana objętość retencji, V' r. Zredukowana objętość retencji jest to różnica pomiędzy całkowitą objętością retencji analitu i zerową objętością retencji; V ' r = V r V 0 Zerowa objętość retencji (V 0 ) nie ma bezpośredniego wpływu na rozdzielenie chromatograficzne i zależy od wymiarów kolumny, wypełnienia oraz objętości układu wprowadzającego próbkę, objętości celi pomiarowej detektorów i łączników. Rozdzielenie substancji na kolumnie następuje na skutek ich zróżnicowanych prędkości migracji. To czy za pomocą danego układu chromatograficznego (faza stacjonarna + rozpuszczalnik) można spowodować rozdzielenie dwóch substancji, zależy od termodynamicznych właściwości tego układu. Właściwości te można opisać ilościowo posługując się pojęciem retencji względnej α, zwanej również współczynnikiem selektywności; = k 2 k 1 = t ' r2 t ' r1 gdzie: k 2 (t' r2 ) współczynnik retencji (zredukowany czas retencji) substancji eluującej później k 1 (t' r1 ) współczynnik retencji (zredukowany czas retencji) substancji eluującej wcześniej Sprawność kolumny chromatograficznej mierzy się dla danej substancji efektywną liczbą półek teoretycznych, N e. Pod pojęciem półki teoretycznej należy rozumieć najmniejszą objętość (długość) kolumny, w której zostaje osiągnięty stan równowagi pomiędzy stężeniem

8 analitu w fazie ruchomej i stacjonarnej. Efektywną liczbę półek teoretycznych wyznaczyć można na podstawie poniższego wzoru (przy założeniu, że pik pochodzący od substancji ma kształt krzywej Gaussa); gdzie: w 1/2 szerokość piku substancji w połowie jego wysokości [min] w b szerokość piku substancji przy jego podstawie [min] Wysokość równoważna półce teoretycznej WRPT, jest zdefiniowana za pomocą równania; WRPT = L N e gdzie: L długość kolumny [mm] N e efektywna liczba półek teoretycznych [1]

9 Rozdzielczość (zdolność rozdzielcza) pików RS, zazwyczaj podawana dla dwóch składników, które są najgorzej rozdzielone, wyznaczana jest na podstawie równania : gdzie: R s = t r2 t r1 0,5 w b2 w b1 = 2 t r2 t r1 w b2 w b1 t r2 czas retencji substancji eluującej później [min] t r1 czas retencji substancji eluującej wcześniej [min] w b2 szerokość (przy podstawie) piku substancji eluującej później [min] w b1 szerokość (przy podstawie) piku substancji eluującej później [min]

10 Aby piki chromatograficzne były rozdzielone do podstawy wartość R S musi wynieść ponad 1,5. Dobór warunków rozdzielania substancji jest zwykle procesem trudnym i pracochłonnym. Często bywa tak, że nie jest możliwe rozdzielenie analitów w układzie izokratycznym (stały skład fazy ruchomej) i należy stosować gradient (zmiana skokowa bądź ciągła składu fazy ruchomej). Obecnie najczęściej stosowanymi układami rozdzielania za pomocą techniki wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) jest tzw. układ faz odwróconych (RP) i można zaryzykować stwierdzenie, że 90% wszystkich rozdzieleń wykonuje się w tym układzie, najczęściej z zastosowaniem fazy stacjonarnej typu RP 18, tzn. żel krzemionkowy modyfikowany grupą oktadecylową. W praktyce laboratoryjnej doboru warunków rozdzielania dokonuje się przez: zmianę składu fazy ruchomej (zmiana ilościowego udziału rozpuszczalników), zmianę ph fazy ruchomej, zastosowanie pary jonowej, zmianę typu fazy stacjonarnej. Rozpuszczalniki stosowane jako fazy ruchome w układach RP wg ich siły elucyjnej to woda (najsłabszy) < MeOH< ACN < EtOH < THF < iproh < chlorek metylenu (najsilniejszy). W

11 praktyce najczęściej stosuje się pierwsze trzy rozpuszczalniki w różnych proporcjach tj. wodę, metanol i/lub acetonitryl. Podstawowa zasada mówi, że w odwróconym układzie faz, wzrost zawartości rozpuszczalnika organicznego w fazie ruchomej obniża wartość współczynnika retencji (k). Substancje eluują w kolejności od najbardziej polarnych (najbardziej hydrofilowych, najsłabiej zatrzymywanych przez wysoce niepolarną fazę stacjonarną) do niepolarnych (najmniej hydrofilowych), a w szeregach homologicznych od nisko- do wysokocząsteczkowych.

12 Wykonanie ćwiczenia. 1. Zapoznanie się z chromatografem cieczowym. Chromatograf cieczowy Agilent Seria 1100 jest wyposażony w detektor UV-VIS DAD, automatyczny podajnik próbek, dwukanałową pompę, termostat kolumny i system do zbierania danych (ChemStation). Rozpuszczalnik Wprowadzanie próbki Pompa Kolumna Detektor Zbieranie danych Do analiz zostanie wykorzystana kolumna analityczna Nucleodur (Machery-Nagel) o wymiarach 250mm (L) 3 mm (ø wew. ), której wypełnienie stanowi żel krzemionkowy modyfikowany grupami C18 (oktadecylowe). Średnica ziaren wypełnienia: 5 µm. Fazą ruchomą jest mieszanina metanolu i buforu (kwas mrówkowy-amoniak, ph= 4,5). Kolumna powinna pracować w temperaturze 25 C. Zalecana objętość próbki poddawanej analizie chromatograficznej to 20 µl. Dane uzyskane podczas analiz są zbierane w katalogu: AW-LABORATORIUM 2. Po zapoznaniu się z aparatem należy wypełnić tabelę 1 (tabele znajdują się na końcu tej instrukcji). 3. Przygotowanie kolumny chromatograficznej do analiz izokratycznych. Przed rozpoczęciem analiz należy przemyć kolumnę fazą ruchomą o składzie 30% MeOH i 70% buforu w ciągu minimum 10 minut aż do uzyskania stabilnej linii zerowej (przepływ 0,7 ml/min) i stałego ciśnienia ( + /- 2 bary). Uwaga: nie wolno doprowadzić do zapowietrzenia pompy poprzez zaciągnięcie powietrza przez rurki, używanie nieodgazowanych rozpuszczalników lub pozostawienie rurek, które nie są zanurzone w odpowiedniej ilości cieczy. Pytanie dla chętnych: dlaczego nie wolno dopuścić do zapowietrzenia kolumny chromatograficznej?

13 4. Przygotowanie detektora UV-VIS DAD do analiz Detektor należy przygotować poprzez wybranie odpowiednich długości fal do monitorowania chromatograficznego rozdzielenia. W tym celu jako długość fali należy ustawić wartość 210 nm, 225 nm, oraz 254 nm (nie wybieramy długości referencyjnej). Szerokość pasma ustawiamy na 16 nm. Podczas analiz rekomenduje się zbieranie widma dla poszczególnych pików w szczycie piku i w okolicy linii bazowej (opcja apex+baseline). 5. Wykonanie analizy chromatograficznej pojedynczego analitu. Należy przygotować trzy roztwory wzorcowe zawierające aspartam, acesulfam i sacharynę o stężeniu 100 µg/ml. W tym celu należy odważyć 10mg substancji i rozpuścić ją w kolbie miarowej o poj. 10 ml uzupełniając do kreski fazą ruchomą (roztwory podstawowe 1 mg/ml), a następnie roztwór ten rozcieńczyć dziesięciokrotnie. Roztwory wzorcowe słodzików (100 µg/ml ) są już przygotowane do zajęć! Roztwór wzorcowy aspartamu należy zadozować do kolumny i rozpocząć zbieranie danych. Czas analizy ok. 10 minut. Podobnie należy postąpić w przypadku acesulfamu i sacharyny. 6. Z uzyskanego chromatogramu należy: - wyznaczyć czas martwy kolumny chromatograficznej w danych warunkach (jeśli jest to możliwe) - odczytać czas retencji aspartamu, acesulfamu i sacharyny - na podstawie widma UV wskazać optymalną długość fali, która powinna posłużyć do oglądania chromatogramu, a jest nią maksimum zaobserwowane na widmie UV Pytanie dla chętnych: absorpcja światła mierzona w detektorze UV-Vis jest cechą specyficzną danego związku i zależy od jego budowy jak? 7. Wykonanie analizy chromatograficznej mieszaniny analitów. Należy przygotować roztwór będący mieszaniną trzech słodzików: aspartam, acesulfam, sacharyna. W tym celu do kolby miarowej o poj. 10 ml należy wlać po jednym mililitrze roztworu podstawowego aspartamu, acesulfamu, sacharyny i dopełnić do kreski fazą ruchomą. Otrzymany roztwór będący mieszaniną słodzików o stężeniu 100 µg/ml każdy, zadozować do kolumny i rozpocząć zbieranie danych. Czas analizy ok. 10 minut. 8. Z uzyskanego chromatogramu należy: - odczytać czasy retencji słodzików - obliczyć sprawność kolumny analitycznej dla każdego z analitów - określić symetrię piku dla każdego z analitów - określić stopień rozdzielenia (R s ) pomiędzy substancjami 1 i 2, 2 i 3 - obliczyć selektywność kolumny Pytanie dla chętnych: można wyróżnić trzy rodzaje selektywności związane z oddziaływaniem substancji z fazą stacjonarną; jakie? 9. Badanie wpływu składu fazy ruchomej na rozdzielenie analitów. Należy wykonać analizę HPLC roztworu będącego mieszaniną słodzików z zastosowaniem

14 trzech różnych składów fazy ruchomej: układ 1: układ 2: układ 3: 30% MeOH, 70% buforu 40% MeOH, 60% buforu 50% MeOH, 50% buforu 10. Po wykonaniu tego zadania dane z punków 6-9 należy zebrać w tabeli Badanie wpływu natężenia przepływu fazy ruchomej na sprawność kolumny chromatograficznej Ze względów czasowych ten punkt będzie zrealizowany na podstawie dostarczonych chromatogramów. Chromatogramy te zostały uzyskane dla następujących warunków: Chromatogram S0: 0.2 ml/min Chromatogram S1: 0.3 ml/min Chromatogram S2: 0.5 ml/min Chromatogram S3: 0.7 ml/min Chromatogram S4: 0.9 ml/min Dla każdego z nich (dla każdego z dwóch analitów osobno) należy wyznaczyć wysokość równoważną półce teoretycznej H (height equivalent to a theoretical plate HETP) wyznaczając sprawność kolumny chromatograficznej a następnie korzystając z zależności H = L/N e ; gdzie L długość kolumny chromatograficznej, N e sprawność kolumny chromatograficznej. Uzyskane wyniki należy przedstawić na wykresie (H = f(natężenie przepływu) ) i opatrzyć stosownym komentarzem. 12. Krzywa kalibracyjna W celu wykonania analizy ilościowej należy wykonać krzywą kalibracyjną dla każdego z badanych analitów. Aby to zrobić konieczne jest sporządzenie serii roztworów wzorcowych słodzików (roztwory wzorcowe szykuje się w postaci mieszaniny, a nie każdego z osobna!). W tym celu roztwór wzorcowy będący mieszaniną słodzików o najwyższym stężeniu 100 µg/ml należy rozcieńczyć uzyskując kolejne roztwory zawierające: 1; 5; 10; 20; i 50 µg/ml (mg/l) każdego z analitów. Stężenie analitu Objętość roztworu podstawowego Objętość końcowa (kolby miarowej) 1 µg/ml 0.5 ml 50 ml 5 µg/ml 0.5 ml 10 ml 10 µg/ml 1 ml 10 ml 20 µg/ml 2 ml 10 ml 50 µg/ml 5 ml 10 ml Kolejne rozcieńczenia należy sporządzać w sposób równoległy, nigdy szeregowo. Każde rozcieńczenia przygotowujemy stosując bufor mrówczanowy jako medium do rozcieńczania.

15 13. Wszystkie roztwory wzorcowe należy wprowadzić do kolumny chromatograficznej i wykonać analizy HPLC w kolejności od najniższego stężenia do najwyższego. Czas całkowity analiz ok. 1 godzina. 14. Z uzyskanych chromatogramów należy: - odczytać czas retencji substancji badanych oraz odpowiadające im pole powierzchni piku chromatograficznego - odczytać pola powierzchni przypadające dla poszczególnych stężeń i uzupełnić tabelę 3 - narysować wykres zależności pola powierzchni piku chromatograficznego (A) od stężenia analitu w roztworze wzorcowym: A = f(c). - obliczyć równanie prostej opisującej krzywą wzorcową (metodą regresji liniowej) Uzyskane dane należy przedstawić w postaci uzupełnionych tabel i wykresów wraz ze stosownym opisem i komentarzem 15. Analiza ilościowa - Wykonać analizę HPLC próbki (napoje) o nieznanej zawartości słodzików. W tym celu do fiolki pobrać około 10 ml napoju i umieścić na 5 minut w łaźni ultradźwiękowej celem odgazowania (jeśli to napój gazowany). Następnie umieścić dokładnie 1 ml odgazowanego napoju w kolbie miarowej o pojemności 10 ml i dopełnić ją do kreski buforem mrówczanowym. Zawartość kolby dokładnie wymieszać a następnie przenieść około 1 ml roztworu do fiolki chromatograficznej. Uwaga! Jeśli roztwór nie jest idealnie przeźroczysty, przed umieszczeniem we fiolce chromatograficznej należy go przefiltrować za pomocą filtra membranowego o średnicy porów około 0,45 µm. - porównując czasy retencji pików na otrzymanym chromatogramie próbki (napoju) z czasem retencji wzorców słodzików należy zidentyfikować piki chromatograficzne - identyfikację potwierdzić poprzez porównanie widm UV zebranych w trakcie ćwiczenia (punkt 5 i 6 niniejszej instrukcji) - z otrzymanego chromatogramu uzyskanego dla próbki (napoju) odczytać czas retencji analitu oraz pole powierzchni piku chromatograficznego a dane zamieścić w tabeli 4 - korzystając z wcześniej wyznaczonej krzywej kalibracyjnej obliczyć zawartość związków w badanej próbce, a wyniki zamieścić w tabeli Sprawozdanie. W sprawozdaniu należy dokładnie opisać sposób wykonania analizy jakościowej oraz ilościowej, ponadto należy dołączyć wypełnione tabele zamieszczając wszystkie wykonane obliczenia oraz wyniki. Analizy chromatograficzne roztworów należy udokumentować poprzez zamieszczenie w sprawozdaniu odpowiednio opisanych (opracowanych) chromatogramów. Należy zwrócić uwagę na podanie komentarza/wniosków/konkluzji wynikających z otrzymanych wyników analizy HPLC. Należy zapoznać się obowiązującymi przepisami co do dopuszczalnych zawartości badanych słodzików w napojach. Informacje te zawarte są w dyrektywie numer 94/35/WE Komisji Europejskiej (wraz z późniejszymi zmianami). Termin oddania sprawozdania upływa 14 dnia od daty przeprowadzonego ćwiczenia. Po tym dniu ocena za sprawozdanie zostanie obniżona. Dr inż. Andrzej Wasik

16 Tabela 1. Opis warunków chromatograficznych wykorzystywanych w trakcie ćwiczenia Chromatograf Detektor Parametry pracy detektora Kolumna Długość: średnica wewnętrzna: wypełnienie: Faza ruchoma Parametr Zakres pracy Warunki optymalne Przepływ Temperatura Objętość wprowadzanych roztworów (stosowane w trakcie ćwiczenia)

17 Tabela 2. Parametry chromatograficzne uzyskane w trakcie zajęć aspartam acesulfam sacharyna Wzór strukturalny MW pka układ 1: 30% MeOH, 70% buforu Czas retencji λ max (nm) Symetria piku Sprawność Rozdzielenie Selektywność układ 2: 40% MeOH, 60% buforu Czas retencji λ max (nm) Symetria piku Sprawność Rozdzielenie Selektywność układ 3: 50% MeOH, 50% buforu Czas retencji λ max (nm) Symetria piku Sprawność Rozdzielenie Selektywność Z uzyskanych danych należy wyznaczyć zależność współczynnika retencji i współczynnika rozdzielenia od zawartości rozpuszczalnika organicznego. Do sprawozdania należy dołączyć przykładowe obliczenia i zależności przedstawione na wykresach oraz podać stosowany do nich komentarz.

18 Tabela 3. Dane chromatograficzne do krzywej kalibracyjnej Aspartam (tr =...) Acesulfam (tr =...) Sacharyna (tr =...) Pole powierzchni piku C1 =... µg/ml C2 =... µg/ml C3 =... µg/ml C4 =... µg/ml C5 =... µg/ml Wysokość piku C1 =... µg/ml C2 =... µg/ml C3 =... µg/ml C4 =... µg/ml C5 =... µg/ml

19 Tabela 4. Wyniki analizy ilościowej słodzików w próbkach napojów Aspartam (tr =...) Acesulfam (tr =...) Sacharyna (tr =...) Pole powierzchni piku Napój 1... Napój 2... Napój 3... Napój 4... Stężenie w próbce badanej [mg/l] Napój 1... Napój 2... Napój 3... Napój 4... Przykładowe przeliczenie wyniku:

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych UNIWERSYTET GDAŃSKI Pracownia studencka Katedry Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 Oznaczanie benzoesanu denatonium w skażonym alkoholu etylowym metodą wysokosprawnej

Bardziej szczegółowo

Wpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej

Wpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej Wpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej WPROWADZENIE Wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) jest uniwersalną techniką analityczną, stosowaną

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ILOŚCI MODYFIKATORA NA WSPÓŁCZYNNIK RETENCJI W TECHNICE WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ

WPŁYW ILOŚCI MODYFIKATORA NA WSPÓŁCZYNNIK RETENCJI W TECHNICE WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ WPŁYW ILOŚCI MODYFIKATORA NA WSPÓŁCZYNNIK RETENCJI W TECHNICE WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ Wprowadzenie Wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) jest uniwersalną technika analityczną, stosowaną

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 OPTYMALIZACJA ROZDZIELANIA MIESZANINY WYBRANYCH FARMACEUTYKÓW METODĄ

Bardziej szczegółowo

OZNACZENIE JAKOŚCIOWE I ILOŚCIOWE w HPLC

OZNACZENIE JAKOŚCIOWE I ILOŚCIOWE w HPLC OZNACZENIE JAKOŚCIOWE I ILOŚCIOWE w HPLC prof. Marian Kamiński Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska CEL Celem rozdzielania mieszaniny substancji na poszczególne składniki, bądź rozdzielenia tylko wybranych

Bardziej szczegółowo

ROZDZIELENIE OD PODSTAW czyli wszystko (?) O KOLUMNIE CHROMATOGRAFICZNEJ

ROZDZIELENIE OD PODSTAW czyli wszystko (?) O KOLUMNIE CHROMATOGRAFICZNEJ ROZDZIELENIE OD PODSTAW czyli wszystko (?) O KOLUMNIE CHROMATOGRAFICZNEJ Prof. dr hab. inż. Agata Kot-Wasik Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska agawasik@pg.gda.pl ROZDZIELENIE

Bardziej szczegółowo

Kontrola produktu leczniczego. Piotr Podsadni

Kontrola produktu leczniczego. Piotr Podsadni Kontrola produktu leczniczego Piotr Podsadni Kontrola Kontrola - sprawdzanie czegoś, zestawianie stanu faktycznego ze stanem wymaganym. Zakres czynności sprawdzający zapewnienie jakości. Jakość to stopień,

Bardziej szczegółowo

Pytania z Wysokosprawnej chromatografii cieczowej

Pytania z Wysokosprawnej chromatografii cieczowej Pytania z Wysokosprawnej chromatografii cieczowej 1. Jak wpłynie 50% dodatek MeOH do wody na retencję kwasu propionowego w układzie faz odwróconych? 2. Jaka jest kolejność retencji kwasów mrówkowego, octowego

Bardziej szczegółowo

Wysokosprawna chromatografia cieczowa dobór warunków separacji wybranych związków

Wysokosprawna chromatografia cieczowa dobór warunków separacji wybranych związków Wysokosprawna chromatografia cieczowa dobór warunków separacji wybranych związków Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego Opis programu do ćwiczeń Po włączeniu

Bardziej szczegółowo

Wysokosprawna chromatografia cieczowa w analizie jakościowej i ilościowej

Wysokosprawna chromatografia cieczowa w analizie jakościowej i ilościowej Wysokosprawna chromatografia cieczowa w analizie jakościowej i ilościowej W analizie ilościowej z zastosowaniem techniki HPLC wykorzystuje się dwa możliwe schematy postępowania: kalibracja zewnętrzna sporządzenie

Bardziej szczegółowo

Cz. 5. Podstawy instrumentalizacji chromatografii. aparatura chromatograficzna w skali analitycznej i modelowej - -- w części przypomnienie -

Cz. 5. Podstawy instrumentalizacji chromatografii. aparatura chromatograficzna w skali analitycznej i modelowej - -- w części przypomnienie - Chromatografia cieczowa jako technika analityki, przygotowania próbek, wsadów do rozdzielania, technika otrzymywania grup i czystych substancji Cz. 5. Podstawy instrumentalizacji chromatografii aparatura

Bardziej szczegółowo

PORÓWNANIE FAZ STACJONARNYCH STOSOWANYCH W HPLC

PORÓWNANIE FAZ STACJONARNYCH STOSOWANYCH W HPLC PORÓWNANIE FAZ STACJONARNYCH STOSOWANYCH W HPLC Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego 1. Wstęp Chromatografia jest techniką umożliwiającą rozdzielanie składników

Bardziej szczegółowo

Ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką GC/FID

Ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką GC/FID Ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką GC/FID WPROWADZENIE Pojęcie chromatografii obejmuje grupę metod separacji substancji, w których występują diw siły: siła powodująca ruch cząsteczek w określonym

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 1 CHROMATOGRAFIA GAZOWA WPROWADZENIE DO TECHNIKI ORAZ ANALIZA JAKOŚCIOWA

Bardziej szczegółowo

RP WPROWADZENIE. M. Kamiński PG WCh Gdańsk Układy faz odwróconych RP-HPLC, RP-TLC gdy:

RP WPROWADZENIE. M. Kamiński PG WCh Gdańsk Układy faz odwróconych RP-HPLC, RP-TLC gdy: RP WPRWADZENIE M. Kamiński PG WCh Gdańsk 2013 Układy faz odwróconych RP-HPLC, RP-TLC gdy: Nisko polarna (hydrofobowa) faza stacjonarna, względnie polarny eluent, składający się z wody i dodatku organicznego;

Bardziej szczegółowo

4A. Chromatografia adsorpcyjna... 1 4B. Chromatografia podziałowa... 3 4C. Adsorpcyjne oczyszczanie gazów... 5

4A. Chromatografia adsorpcyjna... 1 4B. Chromatografia podziałowa... 3 4C. Adsorpcyjne oczyszczanie gazów... 5 Wykonanie ćwiczenia 4A. Chromatografia adsorpcyjna... 1 4B. Chromatografia podziałowa... 3 4C. Adsorpcyjne oczyszczanie gazów... 5 4A. Chromatografia adsorpcyjna Stanowisko badawcze składa się z: butli

Bardziej szczegółowo

Podstawy chromatografii i technik elektromigracyjnych / Zygfryd Witkiewicz, Joanna Kałużna-Czaplińska. wyd. 6-1 w PWN. Warszawa, cop.

Podstawy chromatografii i technik elektromigracyjnych / Zygfryd Witkiewicz, Joanna Kałużna-Czaplińska. wyd. 6-1 w PWN. Warszawa, cop. Podstawy chromatografii i technik elektromigracyjnych / Zygfryd Witkiewicz, Joanna Kałużna-Czaplińska. wyd. 6-1 w PWN. Warszawa, cop. 2017 Spis treści Przedmowa 11 1. Wprowadzenie 13 1.1. Krótka historia

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1 Analiza jakościowa w chromatografii gazowej Wstęp

Ćwiczenie 1 Analiza jakościowa w chromatografii gazowej Wstęp Pracownia dyplomowa III rok Ochrona Środowiska Licencjat (OŚI) Ćwiczenie 1 Analiza jakościowa w chromatografii gazowej Wstęp Chromatografia jest metodą fizykochemiczną metodą rozdzielania składników jednorodnych

Bardziej szczegółowo

Techniki immunochemiczne. opierają się na specyficznych oddziaływaniach między antygenami a przeciwciałami

Techniki immunochemiczne. opierają się na specyficznych oddziaływaniach między antygenami a przeciwciałami Techniki immunochemiczne opierają się na specyficznych oddziaływaniach między antygenami a przeciwciałami Oznaczanie immunochemiczne RIA - ( ang. Radio Immuno Assay) techniki radioimmunologiczne EIA -

Bardziej szczegółowo

Jakościowa i ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką chromatografii gazowej

Jakościowa i ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką chromatografii gazowej Jakościowa i ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką chromatografii gazowej WPROWADZENIE Pojęcie chromatografii obejmuje grupę metod separacji substancji, w których występują diw siły: siła powodująca

Bardziej szczegółowo

Ślesin, 29 maja 2019 XXV Sympozjum Analityka od podstaw

Ślesin, 29 maja 2019 XXV Sympozjum Analityka od podstaw 1 WYMAGANIA STAWIANE KOLUMNIE CHROMATOGRAFICZNEJ w chromatografii cieczowej Prof. dr hab. inż. Agata Kot-Wasik Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska agawasik@pg.edu.pl 2 CHROMATOGRAF

Bardziej szczegółowo

Rys. 1. Chromatogram i sposób pomiaru podstawowych wielkości chromatograficznych

Rys. 1. Chromatogram i sposób pomiaru podstawowych wielkości chromatograficznych Ćwiczenie 1 Chromatografia gazowa wprowadzenie do techniki oraz analiza jakościowa Wstęp Celem ćwiczenia jest nabycie umiejętności obsługi chromatografu gazowego oraz wykonanie analizy jakościowej za pomocą

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. inż. M. Kamiński 2006/7 Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny PG. Ćwiczenie: LC / GC. Instrukcja ogólna

Prof. dr hab. inż. M. Kamiński 2006/7 Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny PG. Ćwiczenie: LC / GC. Instrukcja ogólna Prof. dr hab. inż. M. Kamiński 2006/7 Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny PG Przedmiot: Chemia analityczna Instrukcje ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie: LC / GC Instrukcja ogólna Uzupełniający

Bardziej szczegółowo

Podstawy chromatografii i technik elektromigracyjnych / Zygfryd Witkiewicz, Joanna Kałużna-Czaplińska. wyd. 5, 4 dodr. Warszawa, 2015.

Podstawy chromatografii i technik elektromigracyjnych / Zygfryd Witkiewicz, Joanna Kałużna-Czaplińska. wyd. 5, 4 dodr. Warszawa, 2015. Podstawy chromatografii i technik elektromigracyjnych / Zygfryd Witkiewicz, Joanna Kałużna-Czaplińska. wyd. 5, 4 dodr. Warszawa, 2015 Spis treści Przedmowa 11 1. Wprowadzenie 13 1.1. Krótka historia chromatografii

Bardziej szczegółowo

3. Jak zmienią się właściwości żelu krzemionkowego jako fazy stacjonarnej, jeśli zwiążemy go chemicznie z grupą n-oktadecylodimetylosililową?

3. Jak zmienią się właściwości żelu krzemionkowego jako fazy stacjonarnej, jeśli zwiążemy go chemicznie z grupą n-oktadecylodimetylosililową? 1. Chromatogram gazowy, na którym widoczny był sygnał toluenu (t w =110 C), otrzymany został w następujących warunkach chromatograficznych: - kolumna pakowana o wymiarach 48x0,25 cala (podaj długość i

Bardziej szczegółowo

Kolumnowa Chromatografia Cieczowa I. 1. Czym różni się (z punktu widzenia użytkownika) chromatografia gazowa od chromatografii cieczowej?

Kolumnowa Chromatografia Cieczowa I. 1. Czym różni się (z punktu widzenia użytkownika) chromatografia gazowa od chromatografii cieczowej? Kolumnowa Chromatografia Cieczowa I 1. Czym różni się (z punktu widzenia użytkownika) chromatografia gazowa od chromatografii cieczowej? 2. Co jest miarą polarności rozpuszczalników w chromatografii cieczowej?

Bardziej szczegółowo

GraŜyna Chwatko Zakład Chemii Środowiska

GraŜyna Chwatko Zakład Chemii Środowiska Chromatografia podstawa metod analizy laboratoryjnej GraŜyna Chwatko Zakład Chemii Środowiska Chromatografia gr. chromatos = barwa grapho = pisze Michaił Siemionowicz Cwiet 2 Chromatografia jest metodą

Bardziej szczegółowo

HPLC? HPLC cz.1. Analiza chromatograficzna. Klasyfikacja metod chromatograficznych

HPLC? HPLC cz.1. Analiza chromatograficzna. Klasyfikacja metod chromatograficznych HPLC cz.1 ver. 1.0 Literatura: 1. Witkiewicz Z. Podstawy chromatografii 2. Szczepaniak W., Metody instrumentalne w analizie chemicznej 3. Snyder L.R., Kirkland J.J., Glajch J.L. Practical HPLC Method Development

Bardziej szczegółowo

CHROMATOGRAFIA W UKŁADACH FAZ ODWRÓCONYCH RP-HPLC

CHROMATOGRAFIA W UKŁADACH FAZ ODWRÓCONYCH RP-HPLC CHROMATOGRAFIA W UKŁADACH FAZ ODWRÓCONYCH RP-HPLC MK-EG-AS Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej Gdańsk 2009 Chromatograficzne układy faz odwróconych (RP) Potocznie: Układy chromatograficzne, w których

Bardziej szczegółowo

OPTYMALIZACJA EFEKTÓW ROZDZIELANIA W KOLUMNACH KAPILARNYCH DOBÓR PRĘDKOŚCI PRZEPŁYWU GAZU

OPTYMALIZACJA EFEKTÓW ROZDZIELANIA W KOLUMNACH KAPILARNYCH DOBÓR PRĘDKOŚCI PRZEPŁYWU GAZU OPTYMALIZACJA EFEKTÓW ROZDZIELANIA W KOLUMNACH KAPILARNYCH DOBÓR PRĘDKOŚCI PRZEPŁYWU GAZU 1. WPROWADZENIE W czasie swej wędrówki wzdłuż kolumny pasmo chromatograficzne ulega poszerzeniu, co jest zjawiskiem

Bardziej szczegółowo

Metody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 5. Łukasz Berlicki

Metody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 5. Łukasz Berlicki Metody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 5 Łukasz Berlicki Chromatografia cieczowa adsorbcyjna Faza stacjonarna: Ciało stałe -> chromatografia adsorbcyjna Faza ruchoma: Ciecz -> chromatografia

Bardziej szczegółowo

Chromatografia kolumnowa planarna

Chromatografia kolumnowa planarna Chromatografia kolumnowa planarna Znaczenie chromatografii w analizie i monitoringu środowiska lotne zanieczyszczenia organiczne (alifatyczne, aromatyczne) w powietrzu, glebie, wodzie Mikrozanieczyszczenia

Bardziej szczegółowo

OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS

OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS Zagadnienia teoretyczne. Spektrofotometria jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje się przejścia energetyczne zachodzące

Bardziej szczegółowo

4. WYZNACZENIE IZOTERMY ADSORPCJI METODĄ ECP

4. WYZNACZENIE IZOTERMY ADSORPCJI METODĄ ECP 4. WYZNACZENIE IZOTERMY ADSORPCJI METODĄ ECP Opracował: Krzysztof Kaczmarski I. WPROWADZENIE W chromatografii adsorpcyjnej rozdzielanie mieszanin jest uwarunkowane różnym powinowactwem adsorpcyjnym składników

Bardziej szczegółowo

Chromatogramy Załącznik do instrukcji z Technik Rozdzielania Mieszanin

Chromatogramy Załącznik do instrukcji z Technik Rozdzielania Mieszanin Chromatogramy Załącznik do instrukcji z Technik Rozdzielania Mieszanin Badania dotyczące dobrania wypełnienia o odpowiednim zakresie wielkości porów, zapewniających wnikanie wszystkich molekuł warunki

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY CHROMATOGRAFII GAZOWEJ

PODSTAWY CHROMATOGRAFII GAZOWEJ Politechnika Gdańska Wydział Chemiczny Katedra Chemii Analitycznej ĆWICZENIE LABORATORYJNE PODSTAWY CHROMATOGRAFII GAZOWEJ Opracowała: dr Lidia Wolska ZAKRES WYMAGANEGO MATERIAŁU: 1. Chromatografia: definicja,

Bardziej szczegółowo

CHROMATOGRAFIA CHROMATOGRAFIA GAZOWA

CHROMATOGRAFIA CHROMATOGRAFIA GAZOWA CHROMATOGRAFIA CHROMATOGRAFIA GAZOWA CHROMATOGRAFIA GAZOWA Chromatografia jest fizycznym sposobem rozdzielania gdzie rozdzielane składniki rozłożone są między dwiema fazami, Z których: jedna jest nieruchoma

Bardziej szczegółowo

OD HPLC do UPLC. Prof. dr hab. inż. Agata Kot-Wasik. Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska

OD HPLC do UPLC. Prof. dr hab. inż. Agata Kot-Wasik. Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska OD HPLC do UPLC Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska 1 PREHISTORIA 1966 Chromatogram autorstwa L.R.Snyder Analiza chinolin LC-GC North America, 30(4), 328-341, 2012 2 PREHISTORIA

Bardziej szczegółowo

Pytania z Chromatografii Cieczowej

Pytania z Chromatografii Cieczowej Pytania z Chromatografii Cieczowej 1. Podaj podstawowe różnice, z punktu widzenia użytkownika, między chromatografią gazową a cieczową (podpowiedź: (i) porównaj możliwości wpływu przez chromatografistę

Bardziej szczegółowo

Jakościowe i ilościowe oznaczanie alkoholi techniką chromatografii gazowej

Jakościowe i ilościowe oznaczanie alkoholi techniką chromatografii gazowej Jakościowe i ilościowe oznaczanie alkoholi techniką chromatografii gazowej Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. 1. Wstęp teoretyczny Zagadnienie rozdzielania

Bardziej szczegółowo

Identyfikacja węglowodorów aromatycznych techniką GC-MS

Identyfikacja węglowodorów aromatycznych techniką GC-MS Identyfikacja węglowodorów aromatycznych techniką GC-MS Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. 1.Wstęp teoretyczny Zagadnienie rozdzielania mieszanin związków

Bardziej szczegółowo

Instrukcja ćwiczenia laboratoryjnego HPLC-2 Nowoczesne techniki analityczne

Instrukcja ćwiczenia laboratoryjnego HPLC-2 Nowoczesne techniki analityczne Instrukcja ćwiczenia laboratoryjnego HPLC-2 Nowoczesne techniki analityczne 1) OZNACZANIE ROZKŁADU MASY CZĄSTECZKOWEJ POLIMERÓW Z ASTOSOWANIEM CHROMATOGRAFII ŻELOWEJ; 2) PRZYGOTOWANIE PRÓBKI Z ZASTOSOWANIEM

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego

Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego Oznaczanie dwóch kationów obok siebie metodą miareczkowania spektrofotometrycznego (bez maskowania) jest możliwe, gdy spełnione są

Bardziej szczegółowo

ANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II

ANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II ANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II Ćwiczenie 1 Przygotowanie próbek do oznaczania ilościowego analitów metodami wzorca wewnętrznego, dodatku wzorca i krzywej kalibracyjnej 1. Wykonanie

Bardziej szczegółowo

5. WYZNACZENIE KRZYWEJ VAN DEEMTER a I WSPÓŁCZYNNIKA ROZDZIELENIA DLA KOLUMNY CHROMATOGRAFICZNEJ

5. WYZNACZENIE KRZYWEJ VAN DEEMTER a I WSPÓŁCZYNNIKA ROZDZIELENIA DLA KOLUMNY CHROMATOGRAFICZNEJ 5. WYZNACZENIE KRZYWEJ VAN DEEMTER a I WSPÓŁCZYNNIKA ROZDZIELENIA DLA KOLUMNY CHROMATOGRAFICZNEJ Opracował: Krzysztof Kaczmarski I. WPROWADZENIE Sprawność kolumn chromatograficznych określa się liczbą

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Ćwiczenie nr 3

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Ćwiczenie nr 3 UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII KATEDRA ANALIZY ŚRODOWISKA Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 3 Wykrywanie benzoesanu denatonium w skażonym alkoholu etylowym metodą wysokosprawnej chromatografii

Bardziej szczegółowo

RP WPROWADZENIE. M. Kamioski PG WCh Gdaosk 2013

RP WPROWADZENIE. M. Kamioski PG WCh Gdaosk 2013 RP WPRWADZENIE M. Kamioski PG WCh Gdaosk 2013 Fazy stacjonarne w RP-HPLC / RP-HPTLC CN, cyklodekstryny, - głównie substancje średnio polarne i polarne metabolity, organiczne składniki ścieków i inne Zestawienie

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Ćwiczenie nr 2

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Ćwiczenie nr 2 UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII ZAKŁAD ANALIZY ŚRODOWISKA Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 Wykrywanie benzoesanu denatonium w skażonym alkoholu etylowym metodą wysokosprawnej chromatografii

Bardziej szczegółowo

BADANIE ZAWARTOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH (OZNACZANIE ANTRACENU W PRÓBKACH GLEBY).

BADANIE ZAWARTOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH (OZNACZANIE ANTRACENU W PRÓBKACH GLEBY). BADANIE ZAWARTOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH (OZNACZANIE ANTRACENU W PRÓBKACH GLEBY). Wprowadzenie: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) to grupa związków zawierających

Bardziej szczegółowo

CHROMATOGRAFIA II 18. ANALIZA ILOŚCIOWA METODĄ KALIBRACJI

CHROMATOGRAFIA II 18. ANALIZA ILOŚCIOWA METODĄ KALIBRACJI CHROMATOGRAFIA II 18. ANALIZA ILOŚCIOWA METODĄ KALIBRACJI Wstęp Celem ćwiczenia jest ilościowe oznaczanie stężenia n-propanolu w metanolu metodą kalibracji. Metodą kalibracji oznaczamy najczęściej jeden

Bardziej szczegółowo

1,4-Fenylenodiamina. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE

1,4-Fenylenodiamina. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2008, nr 4(58), s. 147 152 mgr inż. ANNA JEŻEWSKA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 1,4-Fenylenodiamina

Bardziej szczegółowo

Postępowanie-WB NG ZAŁĄCZNIK NR 5. Cena jednostkowa netto (zł) Nazwa asortymentu parametry techniczne

Postępowanie-WB NG ZAŁĄCZNIK NR 5. Cena jednostkowa netto (zł) Nazwa asortymentu parametry techniczne Postępowanie-WB.2420.13.2013.NG ZAŁĄCZNIK NR 5 L.p. Nazwa asortymentu parametry techniczne Ilość Nazwa wyrobu, nazwa producenta, określenie marki, modelu, znaku towarowego Cena jednostkowa netto (zł) Wartość

Bardziej szczegółowo

HPLC_UPLC_PLC. Aparatura / problemy z aparaturą / sposoby ich eliminacji, minimalizacji (bez detekcji) 2/9/2014

HPLC_UPLC_PLC. Aparatura / problemy z aparaturą / sposoby ich eliminacji, minimalizacji (bez detekcji) 2/9/2014 HPLC_UPLC_PLC Aparatura / problemy z aparaturą / sposoby ich eliminacji, minimalizacji (bez detekcji) M. Kaminski Wiedzieć jaka jest przyczyna problemu, to najczęściej - potrafić samemu sobie poradzić

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie herbicydów z grupy triazyn z zastosowaniem techniki HPLC

Oznaczanie herbicydów z grupy triazyn z zastosowaniem techniki HPLC Instrukcja ćwiczeń laboratoryjnych analityka zanieczyszczeń środowiska Oznaczanie herbicydów z grupy triazyn z zastosowaniem techniki HPLC WSTĘP Herbicydy - środki chwastobójcze, stosowane do selektywnego

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE ZAKRESU WYKLUCZANIA DLA WYPEŁNIEŃ STOSOWANYCH W WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII WYKLUCZANIA (HPSEC)

WYZNACZANIE ZAKRESU WYKLUCZANIA DLA WYPEŁNIEŃ STOSOWANYCH W WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII WYKLUCZANIA (HPSEC) WYZNACZANIE ZAKRESU WYKLUCZANIA DLA WYPEŁNIEŃ STOSOWANYCH W WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII WYKLUCZANIA (HPSEC) 1. Wprowadzenie Chromatografia wykluczania (Size-Exclusion Chromatography (SEC)), zwana również

Bardziej szczegółowo

Metody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 6. Łukasz Berlicki

Metody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 6. Łukasz Berlicki Metody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 6 Łukasz Berlicki Techniki elektromigracyjne Elektroforeza technika analityczna polegająca na rozdzielaniu mieszanin związków przez wymuszenie

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 3 OZNACZANIE CHLORKÓW METODĄ SPEKTROFOTOMETRYCZNĄ Z TIOCYJANIANEM RTĘCI(II)

Bardziej szczegółowo

2-Metyloazirydyna. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE

2-Metyloazirydyna. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2011, nr 1(67), s. 143 147 mgr inż. ANNA JEŻEWSKA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 2-Metyloazirydyna

Bardziej szczegółowo

-- w części przypomnienie - Gdańsk 2010

-- w części przypomnienie - Gdańsk 2010 Chromatografia cieczowa jako technika analityki, przygotowania próbek, wsadów do rozdzielania, technika otrzymywania grup i czystych substancji Cz. 4. --mechanizmy retencji i selektywności -- -- w części

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 3: CHROMATOGRAFIA PLANARNA

ĆWICZENIE 3: CHROMATOGRAFIA PLANARNA ĆWICZENIE 3: CHROMATOGRAFIA PLANARNA Chromatografia jest to metoda chemicznej analizy instrumentalnej, w której dokonuje się podziału substancji (w przeciwprądzie) między fazę nieruchomą i fazę ruchomą.

Bardziej szczegółowo

Fazą ruchomą może być gaz, ciecz lub ciecz w stanie nadkrytycznym, a fazą nieruchomą ciało stałe lub ciecz.

Fazą ruchomą może być gaz, ciecz lub ciecz w stanie nadkrytycznym, a fazą nieruchomą ciało stałe lub ciecz. Chromatografia jest to metoda fizykochemicznego rozdziału składników mieszaniny związków w wyniku ich różnego podziału pomiędzy fazę ruchomą a nieruchomą. Fazą ruchomą może być gaz, ciecz lub ciecz w stanie

Bardziej szczegółowo

Metoda analityczna oznaczania chlorku winylu uwalnianego z materiałów i wyrobów do żywności

Metoda analityczna oznaczania chlorku winylu uwalnianego z materiałów i wyrobów do żywności Załącznik nr 4 Metoda analityczna oznaczania chlorku winylu uwalnianego z materiałów i wyrobów do żywności 1. Zakres i obszar stosowania Metoda służy do urzędowej kontroli zawartości chlorku winylu uwalnianego

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie chromatografii żelowej w skali preparatywnej do otrzymywania niskodyspersyjnych

Zastosowanie chromatografii żelowej w skali preparatywnej do otrzymywania niskodyspersyjnych Prof. dr hab. inż. Marian Kamiński PG, Wydział Chemiczny.10.05. Instrukcje ćwiczeń laboratoryjnych Techniki rozdzielania Zastosowanie chromatografii żelowej w skali preparatywnej do otrzymywania niskodyspersyjnych

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 2. Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych

ĆWICZENIE 2. Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych ĆWICZENIE 2 Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych Część doświadczalna 1. Metody jonowymienne Do usuwania chromu (VI) można stosować między innymi wymieniacze jonowe. W wyniku przepuszczania

Bardziej szczegółowo

IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI W CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ

IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI W CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI W CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ Prof. dr hab. inż. Agata Kot-Wasik, prof. zw. PG agawasik@pg.gda.pl 11 Rozdzielenie + detekcja 22 Anality ZNANE Co oznaczamy? Anality NOWE NIEZNANE WWA

Bardziej szczegółowo

PP7: Wymiana jonowa i chromatografia jonowymienna oznaczanie kationów i anionów

PP7: Wymiana jonowa i chromatografia jonowymienna oznaczanie kationów i anionów PP7: Wymiana jonowa i chromatografia jonowymienna oznaczanie kationów i anionów Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych - ćwiczenie nr 7 przedmiot: Metody Analizy Technicznej kierunek studiów: Technologia

Bardziej szczegółowo

Chromatografia. Chromatografia po co? Zastosowanie: Optymalizacja eluentu. Chromatografia kolumnowa. oczyszczanie. wydzielanie. analiza jakościowa

Chromatografia. Chromatografia po co? Zastosowanie: Optymalizacja eluentu. Chromatografia kolumnowa. oczyszczanie. wydzielanie. analiza jakościowa Chromatografia Chromatografia kolumnowa Chromatografia po co? Zastosowanie: oczyszczanie wydzielanie Chromatogram czarnego atramentu analiza jakościowa analiza ilościowa Optymalizacja eluentu Optimum 0.2

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 listopada 2002 r. w sprawie metodyk referencyjnych badania stopnia biodegradacji substancji powierzchniowoczynnych zawartych w produktach, których stosowanie

Bardziej szczegółowo

ANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II. OznaczanieBTEX i n-alkanów w wodzie zanieczyszczonej benzyną metodą GC/FID oraz GC/MS 1

ANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II. OznaczanieBTEX i n-alkanów w wodzie zanieczyszczonej benzyną metodą GC/FID oraz GC/MS 1 OznaczanieBTEX i n-alkanów w wodzie zanieczyszczonej benzyną metodą GC/FID oraz GC/MS 1 ANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II Ćwiczenie 5 Oznaczanie BTEX oraz n-alkanów w wodzie zanieczyszczonej

Bardziej szczegółowo

HPLC. Badanie czystości chlorowodorku propranololu. chlorowodorku propranololu. Badanie uwalniania. z tabletki

HPLC. Badanie czystości chlorowodorku propranololu. chlorowodorku propranololu. Badanie uwalniania. z tabletki HPLC Badanie czystości chlorowodorku propranololu Badanie uwalniania chlorowodorku propranololu z tabletki mgr farm. Piotr Podsadni FAKULTATYWNY BLOK PROGRAMOWY FARMACJA PRZEMYSŁOWA W ramach ćwiczeń praktycznych

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedry Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 3 Oznaczanie chlorków metodą spektrofotometryczną z tiocyjanianem rtęci(ii)

Bardziej szczegółowo

Ćw. 5 Oznaczanie węglowodorów lekkich w powietrzu atmosferycznym

Ćw. 5 Oznaczanie węglowodorów lekkich w powietrzu atmosferycznym Ćw. 5 Oznaczanie węglowodorów lekkich w powietrzu atmosferycznym Chromatografia jest metodą rozdzielania mieszanin substancji ciekłych i gazowych w oparciu o ich podział między dwie fazy: stacjonarną i

Bardziej szczegółowo

Bifenylo-4-amina. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE. mgr inż. ANNA JEŻEWSKA 1 prof. dr hab. BOGUSŁAW BUSZEWSKI 2 1 Centralny Instytut Ochrony Pracy

Bifenylo-4-amina. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE. mgr inż. ANNA JEŻEWSKA 1 prof. dr hab. BOGUSŁAW BUSZEWSKI 2 1 Centralny Instytut Ochrony Pracy Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2010, nr 1(63), s. 101 106 mgr inż. ANNA JEŻEWSKA 1 prof. dr hab. BOGUSŁAW BUSZEWSKI 2 1 Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa

Bardziej szczegółowo

Spektrofotometryczne wyznaczanie stałej dysocjacji czerwieni fenolowej

Spektrofotometryczne wyznaczanie stałej dysocjacji czerwieni fenolowej Spektrofotometryczne wyznaczanie stałej dysocjacji czerwieni fenolowej Metoda: Spektrofotometria UV-Vis Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie studenta z fotometryczną metodą badania stanów równowagi

Bardziej szczegółowo

OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE

OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE WPROWADZENIE Przyswajalność pierwiastków przez rośliny zależy od procesów zachodzących między fazą stałą i ciekłą gleby oraz korzeniami roślin. Pod względem stopnia

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ DO OZNACZANIA BENZOESANU SODU W PRODUKTACH SPOŻYWCZYCH

ZASTOSOWANIE WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ DO OZNACZANIA BENZOESANU SODU W PRODUKTACH SPOŻYWCZYCH ZASTOSOWANIE WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ DO OZNACZANIA BENZOESANU SODU W PRODUKTACH SPOŻYWCZYCH Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. 1. Wstęp

Bardziej szczegółowo

Utylizacja i neutralizacja odpadów Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska

Utylizacja i neutralizacja odpadów Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska Utylizacja i neutralizacja odpadów Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska Instrukcja do Ćwiczenia 14 Zastosowanie metod membranowych w oczyszczaniu ścieków Opracowała dr Elżbieta Megiel Celem ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

CHROMATOGRAFIA BARWNIKÓW ROŚLINNYCH

CHROMATOGRAFIA BARWNIKÓW ROŚLINNYCH POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćwiczenie 1 CHROMATOGRAFIA BARWNIKÓW ROŚLINNYCH I. Wiadomości teoretyczne W wielu dziedzinach nauki i techniki spotykamy się z problemem

Bardziej szczegółowo

Spis treści CZĘŚĆ I. PROCES ANALITYCZNY 15. Wykaz skrótów i symboli używanych w książce... 11

Spis treści CZĘŚĆ I. PROCES ANALITYCZNY 15. Wykaz skrótów i symboli używanych w książce... 11 Spis treści Wykaz skrótów i symboli używanych w książce... 11 CZĘŚĆ I. PROCES ANALITYCZNY 15 Rozdział 1. Przedmiot i zadania chemii analitycznej... 17 1.1. Podstawowe pojęcia z zakresu chemii analitycznej...

Bardziej szczegółowo

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI LIPOFILOWYCH ZWIĄZKÓW PRZECIWUTLENIAJĄCYCH

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI LIPOFILOWYCH ZWIĄZKÓW PRZECIWUTLENIAJĄCYCH BADANIA WŁAŚCIWOŚCI LIPOFILOWYCH ZWIĄZKÓW PRZECIWUTLENIAJĄCYCH Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny Tomasz Chmiel, Agata Kot-Wasik, Jacek Namieśnik Gdańsk 03.11.2017 Lipofilowość definicja IUPAC*

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Zakład Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 7 ANALIZA JAKOŚCIOWA W CHROMATOGRAFII GAZOWEJ INDEKSY RETENCJI Pracownia

Bardziej szczegółowo

Metody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 3. Łukasz Berlicki

Metody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 3. Łukasz Berlicki Metody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 3 Łukasz Berlicki Rozdział chromatograficzny Przepływ Faza ruchoma mieszanina Faza stacjonarna Chromatografia cieczowa adsorbcyjna Faza stacjonarna:

Bardziej szczegółowo

Identyfikacja alkoholi techniką chromatografii gazowej

Identyfikacja alkoholi techniką chromatografii gazowej Identyfikacja alkoholi techniką chromatografii gazowej Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. 1. Wstęp teoretyczny Zagadnienie rozdzielania mieszanin związków

Bardziej szczegółowo

Analiza instrumentalna

Analiza instrumentalna Analiza instrumentalna 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów, np. Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne):

Bardziej szczegółowo

K02 Instrukcja wykonania ćwiczenia

K02 Instrukcja wykonania ćwiczenia Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego K2 Instrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie krytycznego stężenia micelizacji (CMC) z pomiarów napięcia powierzchniowego Zakres zagadnień obowiązujących

Bardziej szczegółowo

Anilina. Numer CAS: anilina, metoda analityczna, metoda chromatografii cieczowej, powietrze na stanowiskach

Anilina. Numer CAS: anilina, metoda analityczna, metoda chromatografii cieczowej, powietrze na stanowiskach Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2011, nr 1(67), s. 17 22 mgr inż. ANNA JEŻEWSKA 1 prof. dr hab. BOGUSŁAW BUSZEWSKI 2 1Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa

Bardziej szczegółowo

Opracował dr inż. Tadeusz Janiak

Opracował dr inż. Tadeusz Janiak Opracował dr inż. Tadeusz Janiak 1 Uwagi dla wykonujących ilościowe oznaczanie metodami spektrofotometrycznymi 3. 3.1. Ilościowe oznaczanie w metodach spektrofotometrycznych Ilościowe określenie zawartości

Bardziej szczegółowo

KINETYKA INWERSJI SACHAROZY

KINETYKA INWERSJI SACHAROZY Dorota Warmińska, Maciej Śmiechowski Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska KINETYKA INWERSJI SACHAROZY Wstęp teoretyczny Kataliza kwasowo-zasadowa Kataliza kwasowo-zasadowa

Bardziej szczegółowo

CEL ĆWICZENIA: Zapoznanie się z przykładową procedurą odsalania oczyszczanych preparatów enzymatycznych w procesie klasycznej filtracji żelowej.

CEL ĆWICZENIA: Zapoznanie się z przykładową procedurą odsalania oczyszczanych preparatów enzymatycznych w procesie klasycznej filtracji żelowej. LABORATORIUM 3 Filtracja żelowa preparatu oksydazy polifenolowej (PPO) oczyszczanego w procesie wysalania siarczanem amonu z wykorzystaniem złoża Sephadex G-50 CEL ĆWICZENIA: Zapoznanie się z przykładową

Bardziej szczegółowo

1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH

1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH 1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH 1.1. przygotowanie 20 g 20% roztworu KSCN w wodzie destylowanej 1.1.1. odważenie 4 g stałego KSCN w stożkowej kolbie ze szlifem 1.1.2. odważenie 16 g wody destylowanej

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie wybranych farmaceutyków w próbach wody

Oznaczanie wybranych farmaceutyków w próbach wody Oznaczanie wybranych farmaceutyków w próbach wody WPROWADZENIE Dynamiczny rozwój społeczno gospodarczy doprowadził do degradacji środowiska wodnego, które w wyniku działalności człowieka narażone jest

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ W BIOTECHNOLOGII ŚRODOWISKOWEJ

ZASTOSOWANIE CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ W BIOTECHNOLOGII ŚRODOWISKOWEJ Wstęp: ZASTOSOWANIE CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ W BIOTECHNOLOGII ŚRODOWISKOWEJ Chromatografią cieczową nazywamy chromatografię, w której eluentem jest ciecz, zwykle rozpuszczalnik organiczny. HPLC (ang. High

Bardziej szczegółowo

Numer CAS: o C (101,3 kpa)

Numer CAS: o C (101,3 kpa) dr SŁAWOMIR BRZEŹNICKI mgr MARZENA BONCZAROWSKA dr JAN P. GROMIEC Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8 Podstawy i Metody Oceny Środowiska

Bardziej szczegółowo

Kreacja aromatów. Techniki przygotowania próbek. Identyfikacja składników. Wybór składników. Kreacja aromatu

Kreacja aromatów. Techniki przygotowania próbek. Identyfikacja składników. Wybór składników. Kreacja aromatu Kreacja aromatów Techniki przygotowania próbek Identyfikacja składników Wybór składników Kreacja aromatu Techniki przygotowania próbek Ekstrakcja do fazy ciekłej Ekstrakcja do fazy stałej Desorpcja termiczna

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE B: Oznaczenie zawartości chlorków i chromu (VI) w spoiwach mineralnych

ĆWICZENIE B: Oznaczenie zawartości chlorków i chromu (VI) w spoiwach mineralnych ĆWICZEIE B: znaczenie zawartości chlorków i chromu (VI) w spoiwach mineralnych Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest oznaczenie zawartości rozpuszczalnego w wodzie chromu (VI) w próbce cementu korzystając

Bardziej szczegółowo

Chromatografia. Chromatografia po co? Zastosowanie: Podstawowe rodzaje chromatografii. Chromatografia cienkowarstwowa - TLC

Chromatografia. Chromatografia po co? Zastosowanie: Podstawowe rodzaje chromatografii. Chromatografia cienkowarstwowa - TLC Chromatografia Chromatografia cienkowarstwowa - TLC Chromatografia po co? Zastosowanie: oczyszczanie wydzielanie analiza jakościowa analiza ilościowa Chromatogram czarnego atramentu Podstawowe rodzaje

Bardziej szczegółowo

OZNACZANIE WYBRANYCH FARMACEUTYKÓW W PRÓBACH WODY.

OZNACZANIE WYBRANYCH FARMACEUTYKÓW W PRÓBACH WODY. OZNACZANIE WYBRANYCH FARMACEUTYKÓW W PRÓBACH WODY. Wprowadzenie: Dynamiczny rozwój społeczno gospodarczy doprowadził do degradacji środowiska wodnego, które w wyniku działalności człowieka narażone jest

Bardziej szczegółowo

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Spektrofotometryczne oznaczanie stężenia jonów żelaza(iii) opiekun mgr K. Łudzik

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Spektrofotometryczne oznaczanie stężenia jonów żelaza(iii) opiekun mgr K. Łudzik Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Spektrofotometryczne oznaczanie stężenia jonów żelaza(iii) opiekun mgr K. Łudzik ćwiczenie nr 26 Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Prawo Lamberta

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie: Hydroliza próbki stałej i derywatyzacja otrzymanych analitów

Ćwiczenie: Hydroliza próbki stałej i derywatyzacja otrzymanych analitów Ćwiczenie: Hydroliza próbki stałej i derywatyzacja otrzymanych analitów Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego 1.1 Wstęp do chromatografii cieczowej Chromatografia

Bardziej szczegółowo

IR II. 12. Oznaczanie chloroformu w tetrachloroetylenie metodą spektrofotometrii w podczerwieni

IR II. 12. Oznaczanie chloroformu w tetrachloroetylenie metodą spektrofotometrii w podczerwieni IR II 12. Oznaczanie chloroformu w tetrachloroetylenie metodą spektrofotometrii w podczerwieni Promieniowanie podczerwone ma naturę elektromagnetyczną i jego absorpcja przez materię podlega tym samym prawom,

Bardziej szczegółowo