Ocena zabezpieczenia chorych z udarem mózgu w zakresie dostêpnoœci pododdzia³ów udarowych w Polsce
|
|
- Aniela Wierzbicka
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ARTYKU ORYGINALNY/ORIGINAL PAPER Ocena zabezpieczenia chorych z udarem mózgu w zakresie dostêpnoœci pododdzia³ów udarowych w Polsce Evaluation of the accessibility of stroke units in Poland Anna Cz³onkowska 1,2, Iwona Sarzyñska-D³ugosz 1, Maciej Niewada 1,2, Adam Kobayashi 1,2, Danuta Ryglewicz 3 1II Klinika Neurologii, Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie 2Katedra i Zak³ad Farmakologii Doœwiadczalnej i Klinicznej, Akademia Medyczna w Warszawie 3I Klinika Neurologii, Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie Neurologia i Neurochirurgia Polska 2004; 38, 5: Streszczenie Wstêp i cel pracy: Zgodnie z za³o eniami Œwiatowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization WHO) ka - dy chory z udarem powinien mieæ dostêp do wyspecjalizowanej opieki medycznej, prowadzonej na oddziale udarowym lub przez specjalistyczny zespó³ udarowy. Celem pracy by³a ocena dostêpnoœci oraz jakoœci pododdzia³ów udarowych w Polsce. Materia³ i metody: Opracowano kwestionariusz pytañ dotycz¹cy struktury i personelu oddzia³u neurologicznego. Ankietê rozes³ano w ostatnim kwartale 2003 r. do wszystkich oddzia³ów neurologicznych. Oddzia³y neurologiczne podzielono na oddzia³y z pododdzia³ami udarowymi klasy A spe³niaj¹ce kryteria opracowane przez grupê ekspertów Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Udaru Mózgu, klasy B spe³niaj¹ce powy sze kryteria warunkowo, klasy C niespe³niaj¹ce kryteriów, z pododdzia³ami udarowymi bez wyodrêbnionej struktury oraz na oddzia³y neurologiczne nieposiadaj¹ce pododdzia³ów udarowych. Klasyfikacjê oddzia- ³ów przedstawiono w styczniu 2004 r. konsultantom wojewódzkim celem ewentualnej weryfikacji uzyskanych danych. Wyniki: Otrzymano wype³nione ankiety od ordynatorów 194 z 222 oddzia³ów (87,4%). 97 oddzia³ów zadeklarowa³o, e ma pododdzia³y udarowe; 20 z nich to pododdzia³y udarowe klasy A, 56 klasy B, 14 klasy C oraz 7 pododdzia- ³y udarowe bez wyodrêbnionej struktury. Pozosta³e 97 oddzia³ów neurologicznych nie ma pododdzia³ów udarowych. Najczêœciej stwierdzanymi odstêpstwami przyczyniaj¹cymi Abstract Background and purpose: According to the World Health Organization (WHO) assumptions every patient with a stroke should be treated by a specialized stroke team or in a specialized stroke unit. The aim of our study was to evaluate the accessibility and eligibility of stroke units in Poland. Materials and methods: We have developed a questionnaire evaluating the structure and staff of neurological departments. The questionnaire was sent to all neurological departments in Poland in the last quarter of We grouped the departments in 5 categories: having a stroke unit of class A (fulfilling the criteria of the Experts of the National Program of Prevention and Treatment of Stroke guidelines), class B (conditionally fulfilling the criteria), class C (not fulfilling the criteria), departments having stroke units without a separate structure and departments without stroke units. The classification was shown to each provincial consultant in order to verify our data in January Results: We have received replies from 194 of 222 (87.4%) departments. 97 departments declared having a stroke unit: 20 class A, 56 class B, 14 class C and 7 stroke units without a separate structure. The remaining 97 departments do not have any stroke units. The most frequent problem that plays a role in the classification of departments was the deficit of staff or equipment. Conclusions: The stroke unit network in Poland is developing dynamically, but a significant number of the Adres do korespondencji: prof. dr hab. med. Anna Cz³onkowska, II Klinika Neurologii, Instytut Psychiatrii i Neurologii, ul. Sobieskiego 9, Warszawa, czlonkow@ipin.edu.pl Pracê otrzymano: ; przyjêto do druku: Neurologia i Neurochirurgia Polska 2004; 38, 5 353
2 Anna Cz³onkowska, Iwona Sarzyñska-D³ugosz, Maciej Niewada, Adam Kobayashi, Danuta Ryglewicz W celu oceny jakoœci opieki nad pacjentem z udarem w Polsce opracowano kwestionariusz pytañ, dotycz¹cy struktury oddzia³ów neurologicznych wykorzystuj¹c ankietê z W³och, oceniaj¹c¹ charakterystykê opieki udarowej [13]. W ankiecie zawarto pytania dotycz¹ce zarówno ca³ego szpitala (rejon, typ szpitala, oddzia³y, liczba hospitalizacji, dostêpnoœæ badañ dodatkowych), jak i oddzia³u neurologicznego (personel, posiadanie wydzielonego pododdzia³u udarowego, wyposa enie oddzia³u, liczba hospitalizowanych chorych z udarem mózgu itp.). Ankietê rozes³ano do wszystkich oddzia- ³ów neurologicznych na terenie ca³ego kraju w ostatnim kwartale 2003 r. Sprawdzono wszystkie nades³ane ankiety, w przypadku w¹tpliwoœci przeprowadzano weryfikacjê telefoniczn¹. Przygotowano i uzupe³niono komsiê do ni szego zaklasyfikowania pododdzia³u udarowego by³y: niedostatki aparaturowe oraz niedobór personelu. Wnioski: Proces tworzenia sieci oddzia³ów udarowych na terenie Polski postêpuje dynamicznie, jednak istotna czêœæ utworzonych pododdzia³ów udarowych wymaga dalszego doposa enia w sprzêt, zwiêkszenia personelu oraz zmian organizacyjnych. S³owa kluczowe: udar, pododdzia³ udarowy, klasyfikacja. existing stroke units need more diagnostic equipment, staff and structural changes. Key words: stroke, stroke unit, classification. Wstêp i cel pracy Udar mózgu stanowi 3. przyczynê zgonów w krajach rozwiniêtych ekonomicznie, a w krajach rozwijaj¹cych siê 2. Jest tak e g³ówn¹ przyczyn¹ niesprawnoœci w populacji doros³ych [1]. Spoœród osób, które prze y- ³y 6 mies. od udaru u 48% utrzymuje siê niedow³ad po- ³owiczy, 22% nie mo e chodziæ samodzielnie, 24 53% wymaga ca³kowitej lub czêœciowej pomocy w czynnoœciach dnia codziennego, 12 18% ma zaburzenia mowy typu afatycznego, a u 32% wystêpuj¹ objawy depresji [2,3]. Celem zmniejszenia œmiertelnoœci spowodowanej udarem oraz w celu poprawy jakoœci ycia osób, które udar prze y³y, coraz szerzej stosuje siê metody profilaktyki, zarówno pierwotnej, jak i wtórnej oraz wprowadza zmiany organizacyjne systemu leczenia chorych z udarem, w szczególnoœci d¹ y siê do poprawy wczesnej opieki nad chorymi. Optymalizacja procesu diagnostycznego i leczniczego chorych z udarem oraz w³aœciwa, wczesna rehabilitacja tych pacjentów jest zadaniem wysoko wyspecjalizowanych zespo³ów udarowych, prowadzonych w wyodrêbnionych strukturalnie oddzia³ach/pododdzia³ach udarowych [4 6]. Jednym z celów, do osi¹gniêcia których przed rokiem 2005 zobowi¹zuje kraje cz³onkowskie przygotowana przez Regionalne Biuro Europejskie WHO Deklaracja helsingborgska jest dostêp do opieki w wyspecjalizowanych oddzia³ach leczenia udaru lub opieki ze strony zespo³ów udarowych dla wszystkich chorych [7]. Eksperci Europejskiej Inicjatywy Udarowej (European Stroke Initiative EUSI) równie zalecaj¹ leczenie wszystkich pacjentów z udarem na oddzia³ach udarowych, bowiem zarówno m³odzi, jak i starsi, kobiety i mê czyÿni oraz pacjenci z ró nym nasileniem deficytu neurologicznego odnosz¹ korzyœci z leczenia i rehabilitacji w wyspecjalizowanych oddzia³ach udarowych [8,9]. W ró nych krajach oddzia³y udarowe maj¹ nieco odmienn¹ strukturê i zasady funkcjonowania oraz odmienny poziom zaawansowania tworzonej sieci oddzia³ów udarowych [10 18]. Tworzenie sieci oddzia³ów udarowych w Polsce rozpoczêto w 1997 r. W 2000 r. w ramach Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Udaru Mózgu (NPPiLUM), na podstawie wyników badañ epidemiologicznych oraz informacji uzyskanych od konsultantów wojewódzkich, opracowano wstêpny projekt sieci oddzia³ów udarowych na terenie Polski, opieraj¹c siê na istniej¹cych oddzia³ach neurologicznych. Oddzia³y takie powinny zabezpieczaæ obszar o promieniu do 80 km, tak eby chory móg³ trafiæ do szpitala w czasie nie d³u szym ni 2 godz. Ustalono, e aby zabezpieczyæ ³atwy dostêp do w³aœciwej opieki dla pacjentów z udarem nale y stworzyæ 120 takich oddzia- ³ów (ryc. 1.) [19]. Celem pracy by³a ocena zabezpieczenia chorych z udarem mózgu w zakresie dostêpnoœci oddzia³ów udarowych w Polsce oraz okreœlenie elementów wymagaj¹cych poprawy w strukturze i organizacji istniej¹cych pododdzia³ów. Materia³ i metody 354 Neurologia i Neurochirurgia Polska 2004; 38, 5
3 Pododdzia³y udarowe w Polsce puterow¹ bazê danych na podstawie informacji uzyskanych z wype³nionych kwestionariuszy. Przeprowadzono analizê uzyskanych danych. Oddzia³y neurologiczne podzielono na: 1) oddzia³y z pododdzia³ami udarowymi: a) klasy A (spe³niaj¹ce kryteria dotycz¹ce organizacji pododdzia³ów udarowych, opracowane przez grupê ekspertów NPPiLUM) [20]: sk³adaj¹ siê z sali ca³odobowego monitorowania (minimum 3-³ó kowej), wyposa onej m.in. w 3 kardiomonitory oraz z wydzielonych sal udarowych dla chorych przenoszonych z sali ca³odobowego monitorowania, pododdzia³y przyjmuj¹ce ponad 90% chorych z udarem, hospitalizowanych w szpitalu, badania, które nale y wykonaæ bezpoœrednio po przyjêciu, dostêpne na miejscu, przez ca³¹ dobê (CT, EKG, morfologia z oznaczeniem p³ytek krwi, OB, czas protrombinowy, INR, aptt, elektrolity, glukoza, gazometria, aminotransferazy, kreatynina, mocznik), mo liwoœæ wykonania badania USG metod¹ Dopplera têtnic zewn¹trz- i wewn¹trzczaszkowych na miejscu, dostêpna pe³na diagnostyka (mo liwoœæ wykonania podczas hospitalizacji: echa serca, badania EKG metod¹ Holtera, 24-godzinnego monitorowania ciœnienia têtniczego krwi ABPM, badañ naczyniowych angiografii/angioct/angio- MR, oznaczenia CRP, troponiny, lipidogramu), pe³na obsada personelu (wiêcej ni 3 etaty lekarskie, pielêgniarki 1 etat pielêgniarski na 2 3 ³ó ka, fizjoterapeuci 1 na 5 chorych, neuropsycholog i/lub logopeda, pracownik socjalny), dostêp do konsultantów (internisty/kardiologa, anestezjologa, neurochirurga, specjalisty rehabilitacji medycznej, chirurga naczyniowego), prowadzenie karty obserwacji chorego: ³ó ka intensywnego nadzoru ocena co 4 godz., pozosta³e ³ó ka udarowe ocena co 4 6 godz., w zale noœci od stanu pacjenta, karta dzia³añ pielêgniarskich, prowadzenie spotkañ interdyscyplinarnych (lekarze, pielêgniarki, fizjoterapeuci, krewni); b) klasy B spe³niaj¹ce powy sze kryteria warunkowo: brak wydzielonych sal udarowych dla chorych przenoszonych z sal ca³odobowego monitorowania, sala ca³odobowego monitorowania wyposa ona w 1 lub 2 kardiomonitory, przyjmuj¹ 50 90% chorych z udarem, trafiaj¹cych do szpitala, ograniczenia diagnostyczne: brak mo liwoœci wykonania podczas hospitalizacji badañ (echo serca, badania EKG metod¹ Holtera, 24-godzinnego monitorowania ciœnienia têtniczego krwi, ABPM, badañ naczyniowych angiografia/angioct/angio-mr, oznaczenia CRP, troponiny), brak mo liwoœci wykonania badania USG têtnic zewn¹trz- i wewn¹trzczaszkowych na miejscu lub badania, które nale y wykonaæ bezpoœrednio po przyjêciu pacjenta dostêpne s¹ tylko w ci¹gu dnia, za ma³a obsada personelu lekarskiego i pielêgniarskiego lub brak wydzielonego personelu pododdzia³u udarowego; brak logopedy/neuropsychologa, za ma³o fizjoterapeutów, brak pracownika socjalnego, brak dostêpu do konsultantów (internisty/kardiologa, anestezjologa, neurochirurga, specjalisty rehabilitacji medycznej, chirurga naczyniowego). c) klasy C niespe³niaj¹ce kryteriów: brak sali ca³odobowego monitorowania, brak kardiomonitorów, poni ej 50% pacjentów z udarem jest leczonych na pododdziale, brak CT na terenie szpitala lub CT dzia³aj¹ce tylko w dzieñ, inne istotne ograniczenia diagnostyczne; d) pododdzia³y udarowe bez wyodrêbnionej struktury mniej ni 80% wyznaczonych ³ó ek jest przeznaczonych dla chorych z udarem i/lub personel lekarski i pielêgniarski poœwiêca mniej ni 80% swojego czasu pracy pacjentom z pododdzia³u; oddzia³y te czêsto posiadaj¹ doœæ dobre zaplecze sprzêtowe; 2) oddzia³y neurologiczne nieposiadaj¹ce pododdzia- ³ów udarowych. Przeprowadzon¹ klasyfikacjê pododdzia³ów udarowych przedstawiono w styczniu 2004 r. konsultantom wojewódzkim celem oceny i ewentualnej weryfikacji uzyskanych danych. Po rozpatrzeniu uwag konsultantów wojewódzkich naniesiono poprawki uzyskuj¹c ostateczne wyniki. Wyniki Otrzymano wype³nione ankiety od ordynatorów 194 z 222 oddzia³ów neurologicznych (87,4%). W ca³ej Pol- Neurologia i Neurochirurgia Polska 2004; 38, 5 355
4 Anna Cz³onkowska, Iwona Sarzyñska-D³ugosz, Maciej Niewada, Adam Kobayashi, Danuta Ryglewicz sce 97 oddzia³ów zadeklarowa³o, e ma pododdzia³y udarowe. Wed³ug zastosowanej klasyfikacji: 20 z nich to pododdzia³y udarowe klasy A, 56 pododdzia³y udarowe klasy B, 14 pododdzia³y udarowe klasy C oraz 7 pododdzia³y udarowe bez wyodrêbnionej struktury (ryc. 2.). Pozosta³e 97 oddzia³ów neurologicznych nie ma wyodrêbnionych pododdzia³ów udarowych. Województwo dolnoœl¹skie: otrzymano 11 na 14 wys³anych ankiet. W tym województwie jest jeden pododdzia³ udarowy bez wyodrêbnionej struktury, o dobrym zapleczu sprzêtowym. Województwo kujawsko-pomorskie: otrzymano wszystkie ankiety (11). W tym województwie jest 5 pododdzia³ów udarowych: 2 klasy A oraz 3 klasy B. Województwo lubelskie: otrzymano 15 na 19 wys³anych ankiet. W tym województwie jest 5 pododdzia³ów udarowych: 1 klasy A i 4 klasy B. Województwo lubuskie: otrzymano 7 na 8 wys³anych ankiet. W tym województwie s¹ 2 pododdzia³y udarowe: 1 klasy B i 1 klasy C. Województwo ³ódzkie: otrzymano 15 na 16 wys³anych ankiet. W tym województwie jest 6 pododdzia- ³ów udarowych: 4 klasy B i 2 klasy C. Województwo ma³opolskie: otrzymano 16 na 18 wys³anych ankiet. W tym województwie jest 5 pododdzia³ów udarowych: 1 klasy A, 3 klasy B i 1 klasy C. Województwo mazowieckie: otrzymano 25 na 27 wys³anych ankiet. W tym województwie jest 20 pododdzia³ów udarowych: 10 klasy A, 5 klasy B i 5 klasy C. Województwo opolskie: otrzymano 5 na 6 wys³anych ankiet. W tym województwie s¹ 2 pododdzia³y udarowe oba klasy B. Województwo podkarpackie: otrzymano 13 na 14 wys³anych ankiet. W tym województwie jest 9 pododdzia³ów udarowych: 1 klasy A, 5 klasy B oraz 3 bez wyodrêbnionej struktury. Województwo podlaskie: otrzymano 5 na 6 wys³anych ankiet. W tym województwie s¹ 2 pododdzia³y udarowe: 1 klasy A i 1 klasy B. Województwo pomorskie: otrzymano 9 na 11 wys³anych ankiet. W tym województwie jest 8 pododdzia³ów udarowych: 2 klasy A, 5 klasy B oraz 1 bez wyodrêbnionej struktury. Województwo œl¹skie: otrzymano 30 na 37 wys³anych ankiet. W tym województwie jest 14 pododdzia- ³ów udarowych: 1 klasy A, 8 klasy B, 3 klasy C i 2 bez wyodrêbnionej struktury. Województwo œwiêtokrzyskie: otrzymano wszystkie ankiety (8). W tym województwie jest 5 pododdzia³ów udarowych: 1 klasy A, 3 klasy B, 1 klasy C. Województwo warmiñsko-mazurskie: otrzymano 7 na 9 wys³anych ankiet. W tym województwie jest 6 pododdzia³ów udarowych: 5 klasy B i 1 klasy C. Województwo wielkopolskie: otrzymano 12 na 13 wys³anych ankiet. W tym województwie jest 5 pododdzia³ów udarowych wszystkie klasy B. Województwo zachodniopomorskie: otrzymano wszystkie ankiety (5). W tym województwie s¹ 2 pododdzia³y udarowe oba klasy B. Najczêœciej stwierdzanymi odstêpstwami przyczyniaj¹cymi siê do ni szego zaklasyfikowania pododdzia- ³u udarowego by³y: niedostatki aparaturowe, tzn. niedostateczna liczba kardiomonitorów, brak mo liwoœci wykonania ABPM, czy brak CT na terenie szpitala, niedobór personelu, tzn. zbyt ma³a liczba lekarzy i/lub pielêgniarek, brak/zbyt ma³a liczba fizjoterapeutów, brak neuropsychologa/logopedy, pracownika socjalnego, brak mo liwoœci szybkiej konsultacji neurochirurgicznej czy konsultacji chirurga naczyniowego, brak sta³ego specjalisty rehabilitacji medycznej. Omówienie Zgodnie z wynikami metaanaliz dotycz¹cych wyników leczenia chorych z udarem na oddzia³ach udarowych pacjenci z udarem mózgu powinni byæ niezw³ocznie transportowani i kompleksowo leczeni w najbli - szym centrum medycznym z dzia³aj¹cym sprawnie oddzia³em udarowym, ze wzglêdu na mniejsz¹ œmiertelnoœæ, mniejsz¹ liczbê osób zale nych oraz wymagaj¹cych opieki w specjalistycznych instytucjach [21,22]. Aktualny przegl¹d wszystkich randomizowanych badañ dotycz¹cych skutecznoœci leczenia na oddzia³ach udarowych, który obejmuje blisko 5 tys. pacjentów z 23 badañ klinicznych potwierdza, e leczenie w oddzia³ach udarowych wi¹ e siê z 3% obni eniem ca³kowitej œmiertelnoœci, 2% redukcj¹ liczby osób wymagaj¹cych d³ugotrwa- ³ej opieki w zak³adach opiekuñczo-leczniczych oraz 5% obni eniem liczby osób zale nych od innych [23]. Istniej¹ ró ne modele strukturalne oddzia³ów udarowych (tabela 1.), jednak tylko leczenie w po³¹czonym ostrym i rehabilitacyjnym oddziale udarowym zosta³o dok³adnie przeœledzone w badaniach klinicznych i udowodniono skutecznoœæ oraz korzystne efekty prowadzonej w nim opieki [11,24]. Dotychczas nie udowodniono czy ci¹g³e monitorowanie funkcji yciowych u pacjentów 356 Neurologia i Neurochirurgia Polska 2004; 38, 5
5 Pododdzia³y udarowe w Polsce z udarem powinno byæ stosowane rutynowo potrzebne s¹ du e badania kliniczne, aby uzyskaæ jednoznaczn¹ odpowiedÿ [25 27]. Przegl¹d sieci oddzia³ów udarowych w Europie wykaza³, e w ró nych krajach europejskich istniej¹ odmienne wytyczne dotycz¹ce struktury i wyposa enia pododdzia³ów udarowych [28]. Ró ny jest równie etap rozwoju sieci oddzia³ów udarowych w poszczególnych pañstwach europejskich [29]. Dostêp do oddzia³ów udarowych jest dobry w Szwecji i Norwegii [10,11]. W Szwecji w 2000 r. ok. 70% pacjentów w ostrej fazie udaru mia³o dostêp do oddzia³ów udarowych [10]. W innych krajach europejskich dostêp do oddzia³ów udarowych jest gorszy [12 19]. We Francji w 1999 r. 35% pacjentów z udarem by³o leczonych na oddzia³ach neurologicznych i tylko 4% mia³o dostêp do ostrych oddzia³ów udarowych [12]. We W³oszech istnieje 31 oddzia³ów udarowych w 447 szpitalach, 9 z nich zapewnia monitorowanie funkcji yciowych na wszystkich (œrednio 7) ³ó kach nale ¹cych do oddzia³u udarowego. We W³oszech istniej¹ tak e oddzia³y mieszanej opieki udarowej [13]. W Portugalii utworzono projekt sieci oddzia³ów udarowych, które bêd¹ powstawaæ w szpitalach przyjmuj¹cych rocznie wiêcej ni 300 pacjentów z udarem ³¹cznie ma tam powstaæ 25 takich oddzia³ów. Do czerwca 2002 r. funkcjonowa³o tylko 5 oddzia³ów udarowych [14]. Na Wêgrzech proces tworzenia sieci oddzia³ów udarowych rozpoczêto we wczesnych latach 90. XX w. (chocia wzorcowy oddzia³ w Debreczynie funkcjonuje od 1974 r.). W 1995 r. Wêgierskie Towarzystwo Udarowe postanowi³o, e na Wêgrzech w kraju licz¹cym 10,3 mln obywateli powstanie 36 oœrodków udarowych [15]. W Szkocji w kwietniu 2002 r. w 24 z 34 szpitali, w których hospitalizowani s¹ pacjenci z udarem, mia³y funkcjonuj¹ce oddzia³y udarowe. W 13 przypadkach s¹ to po³¹czone ostre i rehabilitacyjne oddzia³y udarowe, w 1 szpitalu jest to wy³¹cznie ostry oddzia³ udarowy, w pozosta³ych natomiast s¹ to oddzia³y rehabilitacji udarowej [16]. W Niemczech istnieje sieæ podostrych oddzia³ów udarowych, w których jest leczone blisko 30% wszystkich udarów. Zasady funkcjonowania oddzia³ów udarowych w Niemczech s¹ nieco odmienne ni w innych krajach europejskich, g³ównie poprzez zastosowanie ci¹g³ego monitorowania funkcji yciowych przez krótki czas, a nastêpnie przeniesienie na oddzia³ ogólny lub specjalistyczny oddzia³ rehabilitacyjny [17]. W Austrii rozpoczêto tworzenie sieci oddzia³ów udarowych w 1997 r. W 2003 r. funkcjonowa³o 25 oddzia³ów udarowych, a do koñca 2005 r. ta liczba ma zostaæ podwojona. W celu zabezpieczenia 8 mln obywateli ma powstaæ ok. 200 ostrych ³ó ek udarowych, w pododdzia³ach 4 6-³ó kowych, tak aby 25 ³ó ek udarowych przypada³o na 1 mln mieszkañców. W takim systemie 70% przypadków udarów ma byæ leczone w oddzia³ach udarowych, pozosta³e 30% bêdzie nadal leczone w oddzia³ach ogólnych, w których proponuje siê utworzenie ruchomych zespo³ów udarowych [18]. W Polsce rekomendacje dotycz¹ce struktury, personelu oraz wyposa enia pododdzia³ów udarowych zosta- ³y opracowane przez grupê ekspertów NPPiLUM [20]. Zalecanym modelem pododdzia³u udarowego w Polsce jest po³¹czony ostry i rehabilitacyjny pododdzia³ udarowy. Wprawdzie do sieci oddzia³ów udarowych w Polsce nale y wpisaæ 97 deklaruj¹cych istnienie pododdzia³ów udarowych, jednak tylko 20 oœrodków (klasy A) to oddzia³y, w których pacjenci z udarem s¹ leczeni ca³kowicie zgodnie z przyjêtymi standardami. Nale y jednak zauwa yæ znaczny postêp, jaki dokona³ siê w tym zakresie. W 1997 r., gdy tworzy³ siê NPPiLUM, funkcjonowa³y w Polsce tylko 3 pododdzia³y udarowe. W 2000 r. w Polsce istnia³y ju 23 pododdzia³y udarowe, w których leczono ponad 70% pacjentów przyjêtych do szpitala w ostrej fazie udaru. Jedynie 12 z nich spe³nia³o kryteria standardowego oddzia³u udarowego, pozosta³e 11 to pododdzia³y we wczesnych etapach rozwoju, niespe³niaj¹ce kryteriów oddzia³u udarowego. Po przeprowadzeniu analizy stwierdzono, e istniej¹ ró nice w diagnostyce i terapii w obu grupach pododdzia³ów. W pododdzia³ach spe³niaj¹cych kryteria czêœciej wykonywano badania neuroobrazuj¹ce i ultrasonograficzne têtnic, czêœciej stosowano aspirynê, fizjoterapiê oraz rehabilitacjê funkcji mowy. Zauwa ono tak e mniejsz¹ œmiertelnoœæ i niesprawnoœæ wœród pacjentów leczonych w pododdzia³ach spe³niaj¹cych kryteria [19]. Na podstawie wyników naszej pracy mo na stwierdziæ, e w Polsce istnieje ju sprawnie dzia³aj¹ca sieæ oddzia³ów udarowych, jednak pomimo istotnego postêpu, jaki dokona³ siê w tej dziedzinie, nale y zwróciæ uwagê na wyposa enie i personel oddzia³ów wchodz¹cych w sk³ad sieci oddzia³ów udarowych. W dzia³aj¹cych lub powstaj¹cych oddzia³ach udarowych istnieje bowiem pilna potrzeba uzupe³nienia wyposa enia oraz kadry, eby mog³y one spe³niaæ kryteria zgodnie z za- ³o eniami zarówno Deklaracji helsingborgskiej [7], jak i wytycznych grupy ekspertów NPPiLUM [20]. Nale y o tym pamiêtaæ, szczególnie w kontekœcie wprowadzania nowych metod leczenia chorych z udarem. Przyk³adem tego typu terapii mo e byæ leczenie trombolityczne w ostrej fazie udaru niedokrwiennego mózgu za pomoc¹ rekombinowanego tkankowego akty- Neurologia i Neurochirurgia Polska 2004; 38, 5 357
6 Anna Cz³onkowska, Iwona Sarzyñska-D³ugosz, Maciej Niewada, Adam Kobayashi, Danuta Ryglewicz Ryc. 1. Pierwotny projekt sieci oddzia³ów udarowych w Polsce (2000 r.) Fig. 1. The primary project of Polish stroke unit network (2000 year) Ryc. 2. Rozmieszczenie pododdzia³ów udarowych na terenie Polski w 2003 r. Fig. 2. The localization of stroke units in Poland in 2003 Legenda (Legend): pododdzia³y udarowe klasy A (stroke units of class A) pododdzia³y udarowe klasy B (stroke units of class B) pododdzia³u udarowe klasy C (stroke units of class C) pododdzia³y udarowe bez wydzielonej struktury(stroke units without a separate structure) Tabela 1. Modele oddzia³ów udarowych [24] Table 1. Models of stroke units oddzia³y intensywnej opieki intensive care units ostre oddzia³y udarowe acute stroke units po³¹czone ostre i rehabilitacyjne oddzia³y udarowe combined acute/rehabilitation stroke units mieszane ostre oddzia³y mixed acute units oddzia³y rehabilitacji udarowej rehabilitation stroke units oddzia³y mieszane oceniaj¹co-rehabilitacyjne mixed assessment/rehabilitation units Oddzia³y ostre Acute admission units oddzia³y z inwazyjnym i nieinwazyjnym monitorowaniem, wentylacj¹, ukierunkowane na opiekê w bardzo ostrej fazie udaru, w wyselekcjonowanej grupie pacjentów, z niewielkim naciskiem na rehabilitacjê lub bez rehabilitacji oddzia³y przyjmuj¹ce pacjentów w fazie ostrej. Terapia na takim oddziale trwa krótko (zazwyczaj do 7 dni), bez rehabilitacji lub z niewielkim naciskiem na rehabilitacjê. Nie maj¹ wyposa enia do intensywnej opieki, zazwyczaj maj¹ mo liwoœæ prowadzenia nieinwazyjnego monitorowania funkcji yciowych oddzia³y udarowe lecz¹ce pacjentów w ostrej fazie w po³¹czeniu z wczesnym uruchomieniem i rehabilitacj¹, w których hospitalizacja trwa œrednio 1 2 tyg. oddzia³y, w których leczeni s¹ nie tylko pacjenci z udarem, ale tak e chorzy z innymi chorobami. Czêœæ oddzia³ów ma program opieki zbli ony do ostrych, inne do po³¹czonych ostrych i rehabilitacyjnych oddzia³ów udarowych. Oddzia³y o odroczonym przyjêciu Delayed admission units przyjmuj¹ pacjentów po co najmniej 7 dniach od wyst¹pienia udaru, ukierunkowane s¹ na rehabilitacjê oddzia³y ukierunkowane na ocenê i rehabilitacjê w chorobach powoduj¹cych niesprawnoœæ, nie zajmuj¹ siê wy³¹cznie pacjentami z udarem Zespó³ udarowy Stroke team zespó³ lekarzy ró nych specjalnoœci, lecz¹cy pacjentów z udarem na terenie ca³ego szpitala, niezale nie od oddzia³u, na którym pacjent jest hospitalizowany 358 Neurologia i Neurochirurgia Polska 2004; 38, 5
7 Pododdzia³y udarowe w Polsce watora plazminogenu. Lek ten zosta³ zarejestrowany w Polsce do leczenia udaru niedokrwiennego mózgu w paÿdzierniku 2003 r., jednak nale y go stosowaæ wy- ³¹cznie w oœrodkach posiadaj¹cych odpowiedni sprzêt i wykwalifikowany personel. Wed³ug przeprowadzonej przez nas klasyfikacji, pomimo du ej liczby istniej¹cych pododdzia³ów udarowych, tego typu leczenie mo- e byæ wdro one wy³¹cznie w 20 pododdzia³ach udarowych czyli w pododdzia³ach klasy A. Ponadto nale y zwróciæ uwagê na dysproporcje w dostêpnoœci do pododdzia³ów udarowych w zale noœci od rejonu zamieszkania. Za³o ono, e potrzeba 120 pododdzia³ów udarowych, obecnie istnieje 97, jednak nie s¹ one rozmieszczone równomiernie. Najlepsza sytuacja jest w województwie mazowieckim, chocia i w obrêbie tego województwa istniej¹ dysproporcje w Warszawie jest najwiêksze zagêszczenie, podczas gdy w krañcach wschodnich województwa dostêpnoœæ pododdzia³ów udarowych jest istotnie gorsza. Najwiêksze problemy w dostêpnoœci do pododdzia³ów udarowych maj¹ mieszkañcy województw: dolnoœl¹skiego, lubuskiego, podlaskiego oraz zachodniopomorskiego gdzie funkcjonuj¹ tylko pojedyncze pododdzia³y udarowe. Podsumowuj¹c, mo na stwierdziæ, i pomimo e proces tworzenia sieci oddzia³ów udarowych na terenie Polski postêpuje dynamicznie, to jednak istotna czêœæ utworzonych pododdzia³ów udarowych wymaga dalszego doposa enia oraz poprawy jakoœci opieki nad pacjentem, w szczególnoœci w kontekœcie wprowadzania nowych metod leczenia chorych z udarem. Oœwiadczenia i podziêkowania Praca wykonana w ramach realizacji programu POLKARD (Narodowy Program Profilaktyki i Leczenia Chorób Uk³adu Sercowo-Naczyniowego na lata ) w dziedzinie neurologii. Autorzy dziêkuj¹ kolegom z oddzia³ów neurologicznych za wype³nienie ankiet. Piœmiennictwo 1. World Health Organization. The world health report. Genewa, WHO Foulkes M.A., Wolf P.A., Price T.R. i wsp. The Stroke Data Bank: design, methods, and baseline characteristics. Stroke 1988; 19: Sacco R.L., Benjamin E.J., Broderick J.P. i wsp. Risk Factors Panel American Heart Association Prevention Conference IV. Stroke 1997; 28: Jørgensen H.S., Nakayama H., Raaschou H.O. i wsp. The effect of a stroke unit: reductions in mortality, discharge rate to nursing home, length of hospital stay, and cost. A community-based study. Stroke 1995; 26: Indredavik B., Slordahl S.A., Bakke F. i wsp. Stroke unit treatment: long-term effects. Stroke 1997; 28: Jørgensen H.S., Kammersgaard L.P., Nakayama H. i wsp. Treatment and rehabilitation on a stroke unit improves 5-year survival. A community-based study. Stroke 1999; 30: Aboderin I., Venables G. for the Pan European Consensus Meeting on Stroke Management. Stroke management in Europe. J Intern Med 1996; 240: European Stroke Initiative Recommendations for Stroke Management Update Cerebrovasc Dis 2003; 16: Brainin M., Olsen T. S., Chamorro A. i wsp. Organization of stroke care: education, referral, emergency management and imaging, stroke units and rehabilitation. European Stroke Initiative. Cerebrovasc Dis 2004; 17 (suppl 2): Asplund K., Åsberg K.H., Norrving B. i wsp. for the Riks-Stroke Collaboration. Riks-Stroke a Swedish national quality register for stroke care. Cerebrovasc Dis 2003; 15 (suppl 1): Indredavik B. Stroke units the Norwegian experience. Cerebrovasc Dis 2003; 15 (suppl 1): Hommel M., Deblasi A., Garambois K. i wsp. The French stroke program. Cerebrovasc Dis 2003; 15 (suppl 1): Sterzi R., Micieli G., Candelise L. on behalf of the PROSIT collaborators. Assessment of regional acute stroke unit care in Italy: the PROSIT Study. Cerebrovasc Dis 2003; 15 (suppl 1): Melo T.P., Ferro J.M. Stroke units and stroke services in Portugal. Cerebrovasc Dis 2003; 15 (suppl 1): Bereczki D., Csiba L., Fülesdi B., Fekete I. Stroke units in Hungary the Debrecen experience. Cerebrovasc Dis 2003; 15 (suppl 1): Dennis M. Stroke services in Scotland. Cerebrovasc Dis 2003; 15 (suppl 1): Busse O. Stroke units and stroke services in Germany. Cerebrovasc Dis 2003; 15 (suppl 1): Brainin M., Steiner M. for the participants in the Austrian Stroke Registry for Acute Stroke Units. Acute stroke units in Austria are being set up on a national level following evidence-based recommendations and structural quality criteria. Cerebrovasc Dis 2003; 15 (suppl 1): Cz³onkowska A., Milewska D., Ryglewicz D. The Polish experience in early stroke care. Cerebrovasc Dis 2003; 15 (suppl 1): Grupa ekspertów NPPiLUM. Rekomendacje grupy ekspertów Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Udaru Mózgu. Organizacja pododdzia³ów udarowych. Neurol Neurochir Pol 2003; suppl. 6: Langhorne P., Williams B.O., Gilchrist W. i wsp. Do stroke units save lives? Lancet 1993; 342: The Stroke Unit Trialists Collaboration. Collaborative systematic review of the randomized trials of organized inpatient (stroke unit) care after stroke. BMJ 1997; 314: Stroke Unit Trialists Collaboration. Organized inpatient (stroke unit) care after stroke (Cochrane Review). In: The Cochrane Library, Oxford: Update Software, Issue 3, Neurologia i Neurochirurgia Polska 2004; 38, 5 359
8 Anna Cz³onkowska, Iwona Sarzyñska-D³ugosz, Maciej Niewada, Adam Kobayashi, Danuta Ryglewicz 24. Wahlgren N.G., Ahmed N., Hårdemark H.-G [red.]. Update on stroke therapy Wyd. 1. Karolinska Stroke update, Stockholm 2003; Steiner T. Stroke unit design: intensive monitoring should be a routine procedure. Stroke 2004; 35: Indredavik B. Intensive monitoring should not be the routine. Stroke 2004; 35: Davis S.M., Donnan G.A. Stroke unit design: high tech versus low tech. Stroke 2004; 35: Brainin M., Bornstein N., Boysen G. i wsp. Acute neurological stroke care in Europe: results of the European Stroke Care Inventory. Eur J Neurol 2000; 7: Langhorne P., Dennis M.S. Stroke units: the next 10 years. Lancet 2004; 363: Neurologia i Neurochirurgia Polska 2004; 38, 5
MOŻLIWOŚCI REHABILITACJI POUDAROWEJ W POLSCE
MOŻLIWOŚCI REHABILITACJI POUDAROWEJ W POLSCE Anna Członkowska 1,2, Iwona Sarzyńska-Długosz 1 W ramach działalności Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Chorób Układu Sercowo-Naczyniowego na lata
Bardziej szczegółowoNarodowy Program Profilaktyki i Leczenia Chorób Układu Sercowo-Naczyniowego "POLKARD 2009 OGŁOSZENIE
Narodowy Program Profilaktyki i Leczenia Chorób Układu Sercowo-Naczyniowego "POLKARD 2009 OGŁOSZENIE Warszawa 2009-06-18 Na podstawie art. 48 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki
Bardziej szczegółowoKrótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy
Agnieszka Miler Departament Rynku Pracy Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Spo³ecznej Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy W 2000 roku, zosta³o wprowadzone rozporz¹dzeniem Prezesa
Bardziej szczegółowoOddział Neurologii z Pododdziałem Udarowym mieści się na II piętrze Szpitala. Dysponuje 32 łóżkami, a w tym 16 tworzącymi Pododdział Udarowy.
Oddział Neurologii oraz Oddział Udarowy Oddział Neurologii z Pododdziałem Udarowym mieści się na II piętrze Szpitala. Dysponuje 32 łóżkami, a w tym 16 tworzącymi Pododdział Udarowy. W skład Oddziału Udarowego
Bardziej szczegółowoOcena potrzeb w dziedzinie wczesnej rehabilitacji poudarowej w Polsce
ARTYKU ORYGINALNY/ORIGINAL ARTICLE Ocena potrzeb w dziedzinie wczesnej rehabilitacji poudarowej w Polsce Evaluation of needs in early post-stroke rehabilitation in Poland Anna Cz³onkowska 1,2, Iwona Sarzyñska-D³ugosz
Bardziej szczegółowoOcena dostêpnoœci wczesnej kompleksowej rehabilitacji poudarowej w Polsce
ARTYKU ORYGINALNY/ORIGINAL PAPER Ocena dostêpnoœci wczesnej kompleksowej rehabilitacji poudarowej w Polsce An evaluation of the accessibility of early post-stroke comprehensive rehabilitation in Poland
Bardziej szczegółowoZałącznik nr Pieczątka nagłówkowa oferenta ZGŁOSZENIE OFERTOWE. Pełna nazwa oferenta. Województwo. Adres. Numery telefonu i faxu (dyrektor)
Załącznik nr 1... Pieczątka nagłówkowa oferenta Pełna nazwa oferenta Województwo Adres Numery telefonu i faxu (dyrektor) Adres elektroniczny sekretariatu dyrektora Nazwisko i imię dyrektora ZGŁOSZE OFERTOWE
Bardziej szczegółowoDECYZJA w sprawie czasowego zaprzestania działalności
WOJEWODA ŁÓDZKI ZK-III.9611.14.2014 Łódź, dnia 01 lipca 2014 r. DECYZJA w sprawie czasowego zaprzestania działalności Na podstawie art. 34 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.
Bardziej szczegółowoKoordynowana opieka nad kobietą w ciąży (KOC) Instrukcja dotycząca złożenia oferty w postępowaniu konkursowym
9.05.2016 r. Koordynowana opieka nad kobietą w ciąży (KOC) Instrukcja dotycząca złożenia oferty w postępowaniu konkursowym Poniżej zawarte są informacje dotyczące złożenia oferty w postępowaniu konkursowym
Bardziej szczegółowoPowszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym
Z PRAC INSTYTUTÓW Jadwiga Zarębska Warszawa, CODN Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym 2000 2001 Ö I. Powszechność nauczania języków obcych w różnych typach szkół Dane przedstawione w
Bardziej szczegółowoVADEMECUM. Rehabilitacja. Rehabilitacja w warunkach ambulatoryjnych. Rehabilitacja w warunkach domowych
Rehabilitacja Rehabilitacja to kompleksowe post powanie, które ma na celu przywrócenie pe nej lub mo liwej do osi gni cia sprawno ci zycznej i psychicznej, zdolno ci do pracy i zarobkowania oraz zdolno
Bardziej szczegółowoREGULAMIN WSPARCIA FINANSOWEGO CZŁONKÓW. OIPiP BĘDĄCYCH PRZEDSTAWICIELAMI USTAWOWYMI DZIECKA NIEPEŁNOSPRAWNEGO LUB PRZEWLEKLE CHOREGO
Załącznik nr 1 do Uchwały Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Opolu Nr 786/VI/2014 z dnia 29.09.2014 r. REGULAMIN WSPARCIA FINANSOWEGO CZŁONKÓW OIPiP BĘDĄCYCH PRZEDSTAWICIELAMI USTAWOWYMI DZIECKA
Bardziej szczegółowoUdary mózgu w przebiegu migotania przedsionków
Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków Dr hab. med. Adam Kobayashi INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII, WARSZAWA Pacjenci z AF cechują się w pięciokrotnie większym ryzykiem udaru niedokrwiennego
Bardziej szczegółowoPani Janina Kula Przewodnicząca Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Garwolinie. ul. Sportowa 5 08-400 Garwolin
WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-V.431.3.2015 Warszawa 19.05.2015r. Pani Janina Kula Przewodnicząca Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Garwolinie ul. Sportowa 5 08-400 Garwolin WYSTĄPIENIE
Bardziej szczegółowoMożliwości, problemy i niedostatki w opiece chirurgicznej nad dziećmi województwa lubuskiego.
Możliwości, problemy i niedostatki w opiece chirurgicznej nad dziećmi województwa lubuskiego. Dr n. med. Piotr Gajewski Konsultant Wojewódzki w dziedzinie Chirurgii Dzieci cej na terenie Województwa Lubuskiego
Bardziej szczegółowoZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY
ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 1. ZMIANA GRUPY PRACOWNIKÓW LUB AWANS W przypadku zatrudnienia w danej grupie pracowników (naukowo-dydaktyczni, dydaktyczni, naukowi) przez okres poniżej 1 roku nie dokonuje
Bardziej szczegółowoRehabilitacja po udarze
Rehabilitacja po udarze Iwona Sarzyńska-Długosz Oddział Rehabilitacji Neurologicznej, II Klinika Neurologiczna Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa Utrata lat życia w pełnej sprawności Disability
Bardziej szczegółowoEpidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR VII/98/2015 RADY GMINY WODZIERADY. z dnia 12 sierpnia 2015 r.
UCHWAŁA NR VII/98/2015 RADY GMINY WODZIERADY z dnia 12 sierpnia 2015 r. w sprawie określenia rodzajów świadczeń przyznawanych w ramach pomocy zdrowotnej dla nauczycieli oraz warunków i sposobu ich przyznawania
Bardziej szczegółowoNarodowy Program Profilaktyki i Leczenia Chorób Układu Sercowo-Naczyniowego na lata 2006-2008 - "POLKARD OGŁOSZENIE
Narodowy Program Profilaktyki i Leczenia Chorób Układu Sercowo-Naczyniowego na lata 2006-2008 - "POLKARD Warszawa, 18.02. 2008r. OGŁOSZENIE Na podstawie art. 48 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r.
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.mcs-przychodnia.pl
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.mcs-przychodnia.pl Warszawa: Dostawa materiałów i wypełnień stomatologicznych dla Mazowieckiego
Bardziej szczegółowoNeurologia Organizacja i wycena świadczeń. Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa
Neurologia Organizacja i wycena świadczeń Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa Choroby neurologiczne wg. WHO Bardzo wysokie wskażniki rozpowszechnienia aktualnie na świecie u miliarda
Bardziej szczegółowoWniosek o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności
Miejscowość:...dnia..r. DO POWIATOWEGO ZESPOŁU DO SPRAW ORZEKANIA O NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI W GOSTYNINIE Wniosek o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności Nr sprawy:... Dane osoby zainteresowanej: Imię
Bardziej szczegółowoKoszty jakości. Definiowanie kosztów jakości oraz ich modele strukturalne
1 Definiowanie kosztów jakości oraz ich modele strukturalne Koszty jakości to termin umowny. Pojęcie to nie występuje w teorii kosztów 1 oraz nie jest precyzyjnie zdefiniowane ani przez teoretyków, ani
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Notatka informacyjna Warszawa 5.10.2015 r.
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Notatka informacyjna Warszawa 5.10.2015 r. Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004 2014 Wprowadzenie Prezentowane dane dotyczą szacunkowej
Bardziej szczegółowoW n i o s e k o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności
W n i o s e k o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności Nr sprawy................................ data............. Imię i nazwisko.............................................................
Bardziej szczegółowoCzy przedsiêbiorstwo, którym zarz¹dzasz, intensywnie siê rozwija, ma wiele oddzia³ów lub kolejne lokalizacje w planach?
Czy przedsiêbiorstwo, którym zarz¹dzasz, intensywnie siê rozwija, ma wiele oddzia³ów lub kolejne lokalizacje w planach? Czy masz niedosyt informacji niezbêdnych do tego, by mieæ pe³en komfort w podejmowaniu
Bardziej szczegółowoWytyczne Menad era Funduszy Powierniczych
7. Wytyczne Menad era Funduszy Powierniczych dla wspólnych dzia³añ promocyjno-informacyjnych dotycz¹cych inicjatywy JEREMIE Projekt wspó³finansowany przez Uniê Europejsk¹ ze œrodków Europejskiego Funduszu
Bardziej szczegółowoMigotanie przedsionków problemem wieku podeszłego. Umiarawiać czy nie w tej populacji? Zbigniew Kalarus
Migotanie przedsionków problemem wieku podeszłego. Umiarawiać czy nie w tej populacji? Zbigniew Kalarus Katedra Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu
Bardziej szczegółowoFORMULARZ ZGŁOSZENIA DZIECKA DO PRZEDSZKOLA
Nr zgłoszenia (ID) Wypełnia jednostka Data założenia Godzina FORMULARZ ZGŁOSZENIA DZIECKA DO PRZEDSZKOLA Na rok szkolny 2012/2013 (dotyczy dzieci urodzonych w roku 2006,2007,2008,2009, które w bieżącym
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR 2203/11 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO. z dnia 19 grudnia 2011 r.
UCHWAŁA NR 2203/11 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO z dnia 19 grudnia 2011 r. w sprawie: zmiany Statutu Specjalistycznego Psychiatrycznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Łodzi. Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy
Bardziej szczegółowoPRODUKCJA BURAKÓW CUKROWYCH W POLSCE PO WEJŒCIU DO UE NA TLE POZOSTA YCH KRAJÓW CZ ONKOWSKICH
STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe l tom XII l zeszyt 4 9 Arkadiusz Artyszak Szko³a G³ówna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie PRODUKCJA BURAKÓW CUKROWYCH W POLSCE PO WEJŒCIU
Bardziej szczegółowoOCENA SKUTECZNOŒCI REHABILITACJI PACJENTÓW PO UDARZE MÓZGU. 1
Agnieszka Korkosz* Katarzyna So³oducha OCENA SKUTECZNOŒCI REHABILITACJI PACJENTÓW PO UDARZE MÓZGU. 1 Wstêp. W Polsce zachorowalnoœæ na udary mózgowe wynosi ok. 70 000 osób rocznie. W ci¹gu czterech pierwszych
Bardziej szczegółowoNowy program terapeutyczny w RZS i MIZS na czym polega zmiana.
Nowy program terapeutyczny w RZS i MIZS na czym polega zmiana. Brygida Kwiatkowska Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher Programy lekowe dla
Bardziej szczegółowoodmów przyjęć rejonizacja Prezentacja założeń Mateusz Komza Ministerstwo Zdrowia
Problem odmów przyjęć pacjentów w systemie Państwowe Ratownictwo Medyczne. Dlaczego "rejonizacja" pomoże rozwiązać problem? Prezentacja założeń do koncepcji: "Wykaz oddziałów szpitalnych pierwszego wyboru
Bardziej szczegółowoWniosek zgłaszający wpis do ewidencji. Wniosek
... (miejscowość, data) Wniosek zgłaszający wpis do ewidencji.. (Zakład lecznictwa występujący o wpis) Do Naczelnego Lekarza Uzdrowiska Wniosek Zgodnie z art. 27 ust. 3 ustawy z dnia 4 marca 2011 r.o zmianie
Bardziej szczegółowoWytyczne Województwa Wielkopolskiego
5. Wytyczne Województwa Wielkopolskiego Projekt wspó³finansowany przez Uniê Europejsk¹ z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Bud etu Pañstwa w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu
Bardziej szczegółowoI. 1) NAZWA I ADRES: Gmina Miasto Rzeszowa, Rynek 1, 35-064 Rzeszów, woj. podkarpackie, tel. 017 8754636, faks 017 8754634.
Rzeszów: Organizacja i przeprowadzenie szkoleń dla pracowników samorządowych Urzędu Miasta Rzeszowa w ramach projektu Nowoczesny Urzędnik - Kompetentny Urzędnik. Program szkoleniowy dla pracowników samorządowych
Bardziej szczegółowoWykonanie podziału geodezyjnego działek na terenie powiatu gryfińskiego z podziałem na 2 zadania.
A / I N S T R U K C J A D L A W Y K O N A W C Ó W 1. Zamawiający Województwo Zachodniopomorskie - Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Koszalinie, ul. Szczecińska 31, 75-122 Koszalin, tel. 94 342
Bardziej szczegółowoOC obowiązkowe. Lp. Opis Dane INSTYTUT MEDYCYNY WSI IM. WITOLDA CHODŹKI. 2 - Stacjonarne i całodobowe świadczenia szpitalne - inne niż szpitalne
Lp. Opis Dane Podmiot leczniczy INSTYTUT MEDYCYNY WSI IM. WITOLDA CHODŹKI Przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego Zakład usług szpitalnych IMW Rodzaj działalności leczniczej 1 - Stacjonarne i całodobowe
Bardziej szczegółowoLEKARZ opis usługi oraz wymagane kwalifikacje
- 1 - LEKARZ opis usługi oraz wymagane kwalifikacje 1. Zadaniem lekarza - członka powiatowego zespołu jest udział w posiedzeniach składów orzekających Zespołu i wydawanie: -orzeczeń o niepełnosprawności,
Bardziej szczegółowoDzia³alnoœæ Centralnego Rejestru Sprzeciwów w latach
Dzia³alnoœæ Centralnego Rejestru Sprzeciwów w latach 1997-2006 Centralny Rejestr Sprzeciwów (CRS) na pobranie po œmierci komórek, tkanek i narz¹dów dzia³a w POLTRANSPLANCIE od dn. 1.11.1996 roku zgodnie
Bardziej szczegółowoPRZYJĘCIE NA LECZENIE DO SZPITALA
PRZYJĘCIE NA LECZENIE DO SZPITALA (Część 3 Ustawy o zdrowiu psychicznym z 1983 roku [Mental Health Act 1983]) 1. Imię i nazwisko pacjenta 2. Imię i nazwisko osoby sprawującej opiekę nad pacjentem ( lekarz
Bardziej szczegółowoWNIOSEK O ZORGANIZOWANIE STAŻU. Wnioskuję o skierowanie... bezrobotnego(-ych) do odbycia stażu według specyfikacji:
Elbląg, dnia...... (pieczęć firmowa Wnioskodawcy) Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu WNIOSEK O ZORGANIZOWANIE STAŻU Na zasadach określonych w Ustawie z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach
Bardziej szczegółowoKWALIFIKACJA I WERYFIKACJA LECZENIA DOUSTNEGO STANÓW NADMIARU ŻELAZA W ORGANIZMIE
Opis świadczenia KWALIFIKACJA I WERYFIKACJA LECZENIA DOUSTNEGO STANÓW NADMIARU ŻELAZA W ORGANIZMIE 1. Charakterystyka świadczenia 1.1 nazwa świadczenia Kwalifikacja i weryfikacja leczenia doustnego stanów
Bardziej szczegółowoKoszty obciążenia społeczeństwa. Ewa Oćwieja Marta Ryczko Koło Naukowe Ekonomiki Zdrowia IZP UJ CM 2012
Koszty obciążenia społeczeństwa chorobami układu krążenia. Ewa Oćwieja Marta Ryczko Koło Naukowe Ekonomiki Zdrowia IZP UJ CM 2012 Badania kosztów chorób (COI Costof illnessstudies) Ekonomiczny ciężar choroby;
Bardziej szczegółowoOdpowiedzi na pytania zadane do zapytania ofertowego nr EFS/2012/05/01
Odpowiedzi na pytania zadane do zapytania ofertowego nr EFS/2012/05/01 1 Pytanie nr 1: Czy oferta powinna zawierać informację o ewentualnych podwykonawcach usług czy też obowiązek uzyskania od Państwa
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA 296/11 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Z DNIA 18 MAJA 2011 ROKU
UCHWAŁA 296/11 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Z DNIA 18 MAJA 2011 ROKU W SPRAWIE: zatwierdzenia zmian w Statucie Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kielcach. NA PODSTAWIE: Na podstawie art. 41
Bardziej szczegółowoHospicjum to też życie
OPIEKA PALIATYWNA I HOSPICYJNA Hospicjum to też życie Prosimy o pomoc w zapewnieniu dobrej opieki naszym pacjentom Porozumienie Hospicjów Dolnośląskich Sejm RP Komisja Zdrowia 14.01.2015 r. WNIOSKI dotyczące
Bardziej szczegółowoFINANSOWANIE OCHRONY ZDROWIA PRZEZ NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA W POLSCE COTTBUS, 26 CZERWCA 2009 ROK
FINANSOWANIE OCHRONY ZDROWIA PRZEZ NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA W POLSCE COTTBUS, 26 CZERWCA 2009 ROK WSTĘP 1) Struktura systemu opieki zdrowotnej jak i koncepcja jego zarządzania wynika z rozwiązań zawartych
Bardziej szczegółowoPoznań, 03 lutego 2015 r. DO-III.272.1.2015
Poznań, 03 lutego 2015 r. DO-III.272.1.2015 Zapytanie ofertowe pn.: Opracowanie wzorów dokumentów elektronicznych (e-usług), przeznaczonych do umieszczenia na platformie epuap w ramach projektu e-um: elektronizacja
Bardziej szczegółowoProgram Poprawy Opieki Perinatalnej w Województwie Lubuskim 2014-2016
Program Poprawy Opieki Perinatalnej w Województwie Lubuskim 2014-2016 Współczynnik umieralności okołoporodowej na terenie województwa lubuskiego w roku 2013 wg GUS wyniósł 7,3 i uplasował województwo lubuskie
Bardziej szczegółowoKoszty opieki psychiatrycznej w Polsce. Jerzy Gryglewicz Warszawa, 2 grudnia 2016 r.
Koszty opieki psychiatrycznej w Polsce Jerzy Gryglewicz Warszawa, 2 grudnia 2016 r. Projekty badawcze Uczelni Łazarskiego,,Depresja analiza kosztów ekonomicznych i społecznych 2014 r.,,schizofrenia analiza
Bardziej szczegółowoRozdział 1 Postanowienia ogólne
Załącznik do zarządzenia Rektora nr 59 z dnia 20 lipca 2015 r. REGULAMIN PRZYZNAWANIA ZWIĘKSZENIA STYPENDIUM DOKTORANCKIEGO Z DOTACJI PROJAKOŚCIOWEJ ORAZ ZASADY PRZYZNAWANIA STYPENDIUM DOKTORANCKIEGO W
Bardziej szczegółowoDanuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii
Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii SM - postępująca, przewlekła choroba oun SM zróżnicowany obraz kliniczny SM zróżnicowany przebieg kliniczny choroby SM choroba młodych dorosłych Kolejne
Bardziej szczegółowoLeczenie udaru mózgu. zalecenia opracowane przez ekspertów PTN. dr n.med. Michał Karliński
Leczenie udaru mózgu zalecenia opracowane przez ekspertów PTN dr n.med. Michał Karliński II Klinika Neurologiczna Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa Agenda Struktura i kontekst wytycznych dot.
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE WARUNKI KONKURSU oraz dodatkowe informacje o przedmiocie konkursu
I. INFORMACJE OGÓLNE: SZCZEGÓŁOWE WARUNKI KONKURSU oraz dodatkowe informacje o przedmiocie konkursu Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr 6/2011 Oferta powinna zawierać: 1. Oświadczenie oferenta o zapoznaniu
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY IM. PIASTÓW ŚLĄSKICH WE WROCŁAWIU. Lek. med. Ali Akbar Hedayati
UNIWERSYTET MEDYCZNY IM. PIASTÓW ŚLĄSKICH WE WROCŁAWIU Lek. med. Ali Akbar Hedayati starszy asystent Oddziału Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej Szpitala Wojewódzkiego w Zielonej Górze Analiza wyników operacyjnego
Bardziej szczegółowo2) RODZAJ ZAMAWIAJĄCEGO:
Tarnobrzeg: W.Sz.II.1/187/11 - Dostawa sprzętu i aparatury medycznej dla Wojewódzkiego Szpitala im. Zofii z Zamoyskich Tarnowskiej w Tarnobrzegu Numer ogłoszenia: 372662-2011; data zamieszczenia: 09.11.2011
Bardziej szczegółowoPRAWA AUTORSKIE ZASTRZEŻONE. Kraków, listopad 2010 r
Projekt ochrony przeciwhałasowej i ochrony przed drganiami i wibracjami Małopolskiego entrum Biotechnologii Kampusu 0 lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie przy ulicy Gronostajowej 7.
Bardziej szczegółowoJolanta Sitarska-Gołębiowska, Andrzej Zieliński KRZTUSIEC W 2001 ROKU
PRZEGL EPIDEMIOL 2003;57:27-32 Jolanta Sitarska-Gołębiowska, Andrzej Zieliński KRZTUSIEC W 2001 ROKU Słowa kluczowe: krztusiec, epidemiologia, Polska, rok 2001 Key words: pertussis, epidemiolog, Poland,
Bardziej szczegółowoŻylna choroba zakrzepowo-zatorowa Niedoceniany problem?
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa Niedoceniany problem? Żylna Choroba Zakrzepowo-Zatorowa (ŻChZZ) stanowi ważny ny, interdyscyplinarny problem współczesnej medycyny Zakrzepica żył głębokich (ZŻG) (Deep
Bardziej szczegółowoPrzeprowadzenie studiów II stopnia niestacjonarnych (zaocznych) na kierunkach uprawniających do wykonywania zawodu pracownika socjalnego
Przeprowadzenie studiów II stopnia niestacjonarnych (zaocznych) na kierunkach uprawniających do wykonywania zawodu pracownika socjalnego OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU usługi Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego.
Bardziej szczegółowoSTANDARDOWE PROCEDURY OPERACYJNE W REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ
K.OLESZCZYK J.RYBICKI A.ZIELINSKA-MEUS I.MATYSIAKIEWICZ A.KUŚMIERCZYK-PIELOK K.BUGAJSKA-SYSIAK E.GROCHULSKA STANDARDOWE PROCEDURY OPERACYJNE W REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ XVI Konferencja Jakość w Opiece
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE nr 11/2016 Dyrektora Przedszkola Publicznego nr 13 w Radomiu z dnia 17 II 2016 r.
PP nr 13/021/11/2016 w sprawie: ZARZĄDZENIE nr 11/2016 Dyrektora Przedszkola Publicznego nr 13 w Radomiu z dnia 17 II 2016 r. WPROWADZENIA: - PROCEDURY PRZYPROWADZANIA I ODBIERANIA DZIECI Z PRZEDSZKOLA,
Bardziej szczegółowoDE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania
Bardziej szczegółowoSYS CO. TYLU MENAD ERÓW ROCZNIE na ca³ym œwiecie uzyskuje kwalifikacje ILM
Rozwój organizacji zale y od doskonale przygotowanej kadry mened erskiej, która potrafi sprawiæ, e ludzie pracuj¹cy dla naszej firmy chc¹ byæ jej czêœci¹ i realizowaæ wspólnie wyznaczone cele. POZNAJ JAKOŒÆ
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z działalności Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Lesznie w 2007 r.
Sprawozdanie z działalności Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Lesznie w 27 r. Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności realizuje zadania z zakresu administracji rządowej
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1)
Dz.U.05.73.645 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z dnia 28 kwietnia 2005 r.) Na podstawie
Bardziej szczegółowoWynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów
Wynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów Wynagrodzenia i podwyżki w poszczególnych województwach Średnie podwyżki dla specjalistów zrealizowane w 2010 roku ukształtowały się na poziomie 4,63%.
Bardziej szczegółowoSEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. file://d:\rckik-przetargi\103\ogłoszenie o zamówieniu - etykiety.htm
Page 1 of 5 Lublin: Zadanie I. Dostawa etykiet samoprzylepnych (w rolkach) na pojemniki z wytwarzanymi składnikami krwi oraz na próbki pilotujące wraz z taśmą barwiącą - do drukarek termotransferowych
Bardziej szczegółowoROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 9 sierpnia 2004 r.
1920 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 9 sierpnia 2004 r. w sprawie leczenia uzdrowiskowego osób zatrudnionych przy produkcji wyrobów zawierajàcych azbest Na podstawie art. 7a ust. 5 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: lublin.so.gov.pl
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: lublin.so.gov.pl Lublin: Dostawa mebli dla warsztatów szkolnych na terenie Schroniska dla Nieletnich
Bardziej szczegółowoProgramy badań przesiewowych Wzrok u diabetyków
Programy badań przesiewowych Wzrok u diabetyków Dokładniejsze badania i leczenie retinopatii cukrzycowej Closer monitoring and treatment for diabetic retinopathy Ważne informacje o ochronie zdrowia Important
Bardziej szczegółowoEthernet VPN tp. Twój œwiat. Ca³y œwiat.
Ethernet VPN tp 19330 Twój œwiat. Ca³y œwiat. Efektywna komunikacja biznesowa pozwala na bardzo szybkie i bezpieczne po³¹czenie poszczególnych oddzia³ów firmy przez wirtualn¹ sieæ prywatn¹ (VPN) oraz zapewnia
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe jajnika - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, rokowanie pięcioletnie.
Nowotwory złośliwe jajnika - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, rokowanie pięcioletnie. Dolny Śląsk, Europa, świat Przygotował Komitet ds. Epidemiologii: Beata Hawro, Maria Wolny-Łątka, Jerzy Błaszczyk,
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: bip.kuratorium.opole.pl/index.php?
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: bip.kuratorium.opole.pl/index.php?id=232 Opole: Zorganizowanie oraz przeprowadzenie kursów doskonalących
Bardziej szczegółowoI. 2) RODZAJ ZAMAWIAJĄCEGO: Inny: Państwowa Instytucja Kultury.
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: nie dotyczy Kraków: Dostawa urządzeń kontroli ruchu turystycznego - sprawa nr XIII/ZKnW/12 Numer
Bardziej szczegółowoWNIOSEK O WYDANIE ZEZWOLENIA NA PROWADZENIE GRUPOWEJ PRAKTYKI LEKARSKIEJ I WPIS DO REJESTRU GRUPOWYCH PRAKTYK LEKARSKICH
Wzór 3 1 WNIOSEK O WYDANIE ZEZWOLENIA NA PROWADZENIE GRUPOWEJ PRAKTYKI LEKARSKIEJ WY CZNIE W MIEJSCU WEZWANIA I WPIS DO REJESTRU GRUPOWYCH PRAKTYK LEKARSKICH... nazwa i siedziba Okrêgowej Izby Lekarskiej
Bardziej szczegółowoDanuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii
Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii Udar mózgu został włączony do grupy chorób neurologicznych Udar mózgu 8th World Stroke Conference, 2012 18 mln osób rocznie z których 6 mln umiera 30
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA. z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu
UCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu Na podstawie art. 18 ust 2 pkt 9 lit. h ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoTABELA ZGODNOŚCI. W aktualnym stanie prawnym pracodawca, który przez okres 36 miesięcy zatrudni osoby. l. Pornoc na rekompensatę dodatkowych
-...~.. TABELA ZGODNOŚCI Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz.
Bardziej szczegółowoRozp. w sprawie pobierania, przechowywania i przeszczepiania
Rozp. w sprawie pobierania, przechowywania i przeszczepiania Dz. U. 2009 nr 213. Data publikacji: 16 grudnia 2009 r.poz. 1656 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 4 grudnia 2009 r. w sprawie szczegółowych
Bardziej szczegółowoDanuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa
Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa Aspiryna 100 : 1, Oddział Udarowy 20:1 Tromboliza dożylna 7: 1 Trombektomia mechaniczna 4: 1 Koordynowana opieka nad chorych z udarem mózgu
Bardziej szczegółowoPILNE Informacje dotyczące bezpieczeństwa Aparat ultrasonograficzny AFFINITI 70 firmy Philips
Strona 1 z 5 Szanowni Państwo! W aparatach ultrasonograficznych AFFINITI 70 firmy Philips wykryto usterkę, która może stanowić potencjalne zagrożenie dla pacjentów lub użytkowników. Niniejsze informacje
Bardziej szczegółowoKwestionariusz - wizyta wstępna
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - PZH 00-791 Warszawa, ul. Chocimska 24 Tel: (22) 542-13-72, E-mail: beki@pzh.gov.pl Badanie Epidemiologii Krztuśca Kwestionariusz - wizyta wstępna 1.1. Data wizyty
Bardziej szczegółowoROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie niepo àdanych odczynów poszczepiennych.
Dziennik Ustaw Nr 241 15978 Poz. 2097 2097 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie niepo àdanych odczynów poszczepiennych. Na podstawie art. 19 ust. 3 ustawy z dnia 6 wrzeênia
Bardziej szczegółowoAneks nr 11 z dnia 10 marca 2014r. do Regulaminu Pracy Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej Szpital w Iłży
Aneks nr 11 z dnia 10 marca 2014r. do Regulaminu Pracy Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej Szpital w Iłży 1 Działając na podstawie 93 Regulaminu Pracy obowiązującego od dnia 24
Bardziej szczegółowowarsztató OMNM ar n medk oafał ptaszewskii mgr goanna tieczorekjmowiertowskai mgr Agnieszka jarkiewicz
warsztató OMNM ar n medk oafał ptaszewskii mgr goanna tieczorekjmowiertowskai mgr Agnieszka jarkiewicz } Pacjent w badaniu klinicznym a NFZ } Kalkulacja kosztów } Współpraca z zespołem badawczym jak tworzyć
Bardziej szczegółowosektora oświaty objętych programem zwolnień
Wsparcie pracowników instytucji sektora oświaty objętych programem zwolnień Zakres możliwej interwencji Osoby zwolnione w okresie do 6 miesięcy przed przystąpieniem do projektu, osoby zagrożone zwolnieniem
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR IX / 72 / 15 RADY GMINY CHEŁMŻA. z dnia 26 sierpnia 2015 r.
UCHWAŁA NR IX / 72 / 15 RADY GMINY CHEŁMŻA z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie przyjęcia Gminnego programu stypendialnego dla studentów zamieszkałych na terenie Gminy Chełmża. Na podstawie art. 18 ust.
Bardziej szczegółowo- 1 - Szkolnictwo gimnazjalne po trzech latach funkcjonowania UWAGI OGÓLNE
- 1 - Szkolnictwo gimnazjalne po trzech latach funkcjonowania UWAGI OGÓLNE Na podstawie ustawy z dnia 8 stycznia 1999 roku Przepisy wprowadzaj ce reform ustroju szkolnego nast pi a w Polsce reforma ustroju
Bardziej szczegółowoBIUR I LABORATORIÓW PRACOWNIKÓW W POLSCE W POLSCE GLOBALNY SERWIS W 140 KRAJACH LOKALNA WIEDZA OD 1878 NA ŚWIECIE OD 1929 W POLSCE
80 000 PRACOWNIKÓW 500 W POLSCE OD 1878 NA ŚWIECIE OD 1929 W POLSCE 1 650 BIUR I LABORATORIÓW 30 W POLSCE GLOBALNY SERWIS W 140 KRAJACH LOKALNA WIEDZA 1 SGS Systems & Services Certification Projekty wg
Bardziej szczegółowoRegulamin Krêgów Harcerstwa Starszego ZHR
Biuro Naczelnictwa ZHR 1 Regulamin Krêgów Harcerstwa Starszego ZHR (za³¹cznik do uchwa³y Naczelnictwa nr 196/1 z dnia 30.10.2007 r. ) 1 Kr¹g Harcerstwa Starszego ZHR - zwany dalej "Krêgiem" w skrócie "KHS"
Bardziej szczegółowoProcedura uzyskiwania awansu zawodowego na stopień nauczyciela mianowanego przez nauczycieli szkół i placówek
Data publikacji : 10.01.2011 Procedura uzyskiwania awansu zawodowego na stopień nauczyciela mianowanego przez nauczycieli szkół i placówek Procedura uzyskiwania awansu zawodowego na stopień nauczyciela
Bardziej szczegółowoDECYZJA w sprawie czasowego zaprzestania działalności
WOJEWODA ŁÓDZKI ZK-III.9611.15.2015 Łódź, dnia 17 czerwca 2015 r. DECYZJA w sprawie czasowego zaprzestania działalności Na podstawie art. 34 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej
Bardziej szczegółowooraz nowego średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego ze sprzętem ratowniczogaśniczym
Samorządowy Program dotyczący pomocy finansowej dla gmin/miast na zakup nowych samochodów ratowniczo - gaśniczych ze sprzętem ratowniczogaśniczym zamontowanym na stałe oraz zakup sprzętu ratowniczo-gaśniczego
Bardziej szczegółowoDZIAŁALNOŚĆ SPÓŁEK Z UDZIAŁEM KAPITAŁU ZAGRANICZNEGO W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM W 2009 R.
93-176 Łódź ul. Suwalska 29 tel. 42 6839-100, 6839-101 Informacja sygnalna DZIAŁALNOŚĆ SPÓŁEK Z UDZIAŁEM KAPITAŁU ZAGRANICZNEGO W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM W 2009 R. Prezentowane dane charakteryzują zbiorowość
Bardziej szczegółowoKARTA OCENY ZGODNOŚCI Z LSR
Załącznik nr 3 do Regulaminu Rady A. część ogólna - operacje inne niż granty Karty oceny zgodności z LSR PIECZĘĆ LGD NUMER WNIOSKU NADANY PRZEZ LGD KARTA OCENY ZGODNOŚCI Z LSR DATA ZŁOŻENIA WNIOSKU WERSJA
Bardziej szczegółowoPraca w interdyscyplinarnym zespole
Praca w interdyscyplinarnym zespole Barbara Chandler Specjalista Rehabilitacji Medycznej Tłumaczenie z języka angielskiego dr n. med. Anna Czernuszenko Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii Program Edukacyjny
Bardziej szczegółowo