TEMAT: Planowanie i sterowanie produkcją i realizacją usług. prof. PŁ dr hab. inż. Andrzej Szymonik

Transkrypt

1 TEMAT: Planowanie i sterowanie produkcją i realizacją usług prof. PŁ dr hab. inż. Andrzej Szymonik Łódź 2016/2017

2 Def. planowania: to element zarządzania polega na decydowaniu o podjęciu działań zorientowanych na wywołanie zjawisk, które nie zaistniałyby samoistnie.

3 Poziomy planowania: Zakres Ogólnozakładowy Międzywydziałowy Wewnątrz-wydziałowy Czas Długookresowe Średniookresowe Krótkookresowe

4 Etapy procesu planowania (wariant I): ustalenie celów; zidentyfikowanie problemów; poszukiwanie alternatywnych rozwiązań;

5 cd. etapy procesu planowania (wariant I): ocenianie konsekwencji; dokonanie wyboru; wdrażanie planu; kontrola realizacji.

6 Etapy planowania (wariant II): określenie celów dokonanie analizy sytuacji opracowanie planu działań podjęcie decyzji dotyczącej realizacji opracowanie harmonogramu działań

7 Hierarchia planowania: planowanie strategiczne planowanie taktyczne planowanie operacyjne

8 Rodzaje planów w przedsiębiorstwie: strategiczny, długofalowy - na kilka lat, główne cele, misja; taktyczny - konkretyzuje cele i kierunki działania ustalone w planie strategicznym; operatywny - zapewnia prawidłowe działanie organizacji, wciela w życie plan taktyczny.

9 jest programem działań dla realizacji misji i strategicznych celów przedsiębiorstwa; powinno uwzględniać reagowanie na zmiany otoczenia. 9

10 rozwoju wyrobu; rozwoju procesów wytwarzania wyrobu; rozwoju zdolności produkcyjnych i niezbędne do tego inwestycje; pracy, płac i zatrudnienia; finansową przedsiębiorstwa. 10

11 Podstawy planowania strategicznego: 1) badania marketingowe; 2) prognozy: ekonomiczne, techniczne, zapotrzebowania na wyrób. 11

12 Obejmuje ono: marketing; badanie i rozwój wyrobu oraz rozwój technik wytwarzania wyrobu; przygotowanie produkcji; plany przepływów środków finansowych, przychodów i zysków przedsiębiorstwa. 12

13 dotyczy działań jednorazowych, nazywanych projektami, które najczęściej dotyczą przygotowania produkcji, oraz działań powtarzalnych, które najczęściej dotyczą procesów wytwarzania wyrobów. 13

14 opracowywaniu zadań pracowników, dostarczaniu narzędzi, materiałów, instrukcji wykonawczych oraz zapewnianiu obsługi stanowisk roboczych; ustalaniu kolejności zadań, czasu ich trwania oraz początku i końca wykonania; 14

15 ewentualnie, korygowaniu programów wytwórczych; badaniu jakości procesów wytwórczych oraz jakości wytworzonych wyrobów; wyznaczaniu stanu zapasów produkcji w toku i ewentualnym korygowaniu go; badaniu kosztów i ich korygowaniu w odniesieniu do kosztu normatywnego. 15

16 Opracowanie planu produkcji

17 Co pod tym się kryje? co to jest plan produkcji; procedura opracowywania planu produkcji; ustalenie zadań produkcyjnych; ustalenie rozkładu produkcji w czasie; zlecenia produkcji.

18 Def. planowanie produkcji: ustalenie przepływu strumienia przedmiotów przez poszczególne komórki produkcyjne w okresach kalendarzowych wraz z bieżącą kontrolą i regulowaniem tego przepływu.

19 Przepływ przez wydziały produkcyjne to wyznaczenie: asortymentu i liczby przedmiotów doprowadzonych do danej komórki; okresu przebywania przedmiotów w komórce produkcyjnej celem realizacji procesu technologicznego lub przedmiotowego; asortymentu i liczby przedmiotów opuszczających komórkę produkcyjną.

20 Składowe planowania produkcji: sterowanie przepływem produkcji obejmuje określenie przepływu strumienia przedmiotów przez komórki; ewidencja i kontrola przepływu produkcji; rozliczanie ilościowo wartościowe wykonanej produkcji.

21 Sterowanie produkcją:

22 Cele sterowania produkcją: realizacja głównego harmonogramu produkcji; realizacja harmonogramu zapotrzebowania materiałowego;

23 cd. Cele sterowania produkcją: utrzymanie odpowiedniego poziomu i równomierności obciążenia potencjału produkcyjnego oraz efektywnego ich wykorzystania; utrzymanie odpowiedniego poziomu zapasów robót w toku;

24 cd. Cele sterowania produkcją: osiągniecie złożonego poziomu obsługi; osiąganie wzrostu produktywności i jakości produkcji.

25 Co to jest sterowanie i z czego się składa? Planowanie Sterowanie Ewidencja Kontrola

26 zespół działań zmierzających do uzyskania przez system produkcyjny i przedsiębiorstwo, oczekiwanychzałożonych uprzednio- efektów. 26

27 II. Sterowanie produkcją to: Funkcja kierowania i regulacji przepływu materiałów obejmująca cykl wytwarzania, począwszy od określenia zapotrzebowania na surowce aż po dostawy produktu finalnego

28 Istota sterowanie przepływem produkcji: 28

29 planowania, kontroli realizacji, porównania wyników kontroli z planem, korygowania w sytuacji, gdy jest to niezbędne. 29

30 sterowanie nadrzędne (sterowanie produkcją), sterowanie podrzędne (sterowanie przepływem). 30

31 sterowanie w układzie otwartym; sterowanie w układzie zamkniętym. 31

32 terminowo-ilościowe; zapasami; jakością; kosztami itd. 32

33 informacji kontrolnych; modelu sterowania; systemu informacji; narzędzi sterowania; struktury organizacyjnej ośrodka sterowania. 33

34 W odniesieniu do systemów sterowania wyróżnić można terminy: wzorcowy; limitowy; dyrektywny, w którym powinna być ona wykonana. 34

35 Kryteria oceny systemu sterowania: czułość, szybkość reakcji, elastyczność sterowania, zgodności funkcjonowania systemu z żądaniami użytkownika.

36 Techniki (sposoby, metody) planowania i sterowania produkcją

37 Parametry wspomagające sterowanie: seria produkcyjna, partia produkcyjna, cykl produkcyjny: takt, rytm, okres powtarzalności, wielkości zapasów.

38 I. Sterowanie według rytmu produkcji: stosuje się w komórkach o produkcji seryjnej ustabilizowanej; umożliwia wykonanie produkcji przy najniższym stanie produkcji nie zakończonej wynikającym z zapasu technologicznego oraz produkcyjnego;

39 Sterowanie wg rytmu polega na wyznaczeniu normatywów: 1. rytmu R; Rytm = Wielkość serii/zapotrzebowanie np. dzienne przez odbiorcę, wydział montażu itp. (Rytm oznacza okres czasu między uruchomieniem dwóch kolejnych serii produkcyjnych).

40 cd. Sterowanie wg rytmu polega na wyznaczeniu normatywów: 2. cyklu serii przedmiotów C C= ΣTpz + nσtj + ΣTpmo gdzie: Tpz - czas przygotowawczo - zakończeniowy operacji; Tj - czas jednostkowy operacji; Tpmo czas przerwy międzyoperacyjnej określamy przy pomocy normatywu; n - wielkości serii.

41 cd. Sterowanie według rytmu polega na wyznaczeniu normatywów: 3. Wielkość serii n =C/L Tj gdzie: L jest współczynnikiem określanym przez normatyw,

42 II. Sterowanie wg rytmu produkcji i zapasu zabezpieczającego: 1. wymaga ustalenia rytmu R, cyklu C i wielkości serii n oraz zapasu zabezpieczającego Zz, gdzie: Zz - iloczyn odchyleń w dniach terminu spływu serii i wielkości dziennego zapotrzebowania poszczególnych produkowanych przedmiotów w sztukach.

43 cd. II Sterowanie według rytmu produkcji i zapasu zabezpieczającego: 2. ustalenie normatywu zapasu magazynowego = zapas zabezpieczający + zapas produkcyjny:2 Normatyw zapasu magazynowego uwzględnia odchylenia od całego zapasu magazynowego produkowanych przedmiotów.

44 III. Sterowanie według taktu produkcji: stosowane w produkcji masowej; sprowadza się do: ustalenia planu produkcji okresu (np. tydzień) z określeniem produkcji zakończonej i uruchomionej; ciągłego czuwania nad sprawnością pracy linii lub potoku; określenia okres czasu (T) między spływem dwóch kolejnych przedmiotów z linii.

45 IV. Sterowanie według zapasów magazynowych: produkuje się zwykle w oparciu o tzw. system minimum maximum (stan minimalny i stan maksymalny określany w kartotece asortymentowej); zawiadomienie o stanie informacyjnym stanowi podstawę do umieszczenia danych asortymentów w planie najbliższego okresu.

46 Optymalizacja (propozycje warianty)

47 1. Koszt przygotowania produkcji: Kp = Q/n x kp Q - wielkość rocznego zapotrzebowania na wyrób, n - wielkość serii produkcyjnej, kp - koszt przygotowania produkcji jednej serii.

48 2. Zdolność produkcyjna: Td = L x Tn x f Td - dysponowany fundusz czasu pracy komórki produkcyjnej, L - liczba stanowisk roboczych, Tn - nominalny czas pracy stanowiska w ciągu jednego dnia, f - wskaźnik wykorzystania nominalnego czasu pracy.

49 3. Koszty uruchomienia serii produkcji: przestrojenia urządzeń i maszyn produkcyjnych; sporządzania i projektowania harmonogramu produkcji w serii; zamówienia materiałów do produkcji nowej serii.

50 4. Koszty magazynowania wyrobów: czynsze, ubezpieczenia, podatki; koszty kredytu na finansowanie zapasów; koszty utrzymania magazynów.

51 5. Koszty całkowite produkcji i magazynowania K: Łączne koszty magazynowania i produkcji istotne dla podjęcia decyzji o długości serii: K = K p + K m gdzie: Kp - koszty całkowite produkcji; Km - koszty całkowite magazynowania.

52 6. Koszt wytwarzania K wytw : K wytw = K b + K p K b - koszty bezpośrednie; K p - koszty pośrednie (np. koszty wydziałowe utrzymanie infrastruktury, konserwacje i inne, ogólnozakładowe płace i ubezpieczenia, utrzymanie laboratoriów, koszty przestojów i inne).

53 7. Koszt bezpośredni - K b : K b = K rb + K mb + K bi K rb koszt robocizny udokumentowany kartami pracy; K mb - koszt materiałów potwierdzony dokumentami; K bi inne koszty bezpośrednie (np. smary) nie wchodzące w wyrób.

54 8. Koszty własny wyrobu K wł : K wł = K rb + K mb + K bi + K w + K oz K rb koszty robocizny udokumentowany kartami pracy; K mb - koszty materiałów potwierdzony dokumentami; K bi inne koszty bezpośrednie nie wchodzące w wyrób; K w koszty wydziałowe związane z pracą gdzie wykonywany jest wyrób; K oz koszty ogólnozakładowe;

55 9. Zdolność produkcyjna: Td = L x Tn x f Td - dysponowany fundusz czasu pracy komórki produkcyjnej, L - liczba stanowisk roboczych, Tn - nominalny czas pracy stanowiska w ciągu jednego dnia, f - wskaźnik wykorzystania nominalnego czasu pracy.

56 Rodzaje koncepcji planowania i sterowania produkcją

57 Rodzaje koncepcji planowania i sterowania produkcją: MRP planowanie potrzeb materiałowych; MRP II planowanie zasobów produkcyjnych; ERP planowanie zasobów przedsiębiorstwa;

58 cd. Rodzaje koncepcji planowania i JiT; sterowania produkcją: OPT (Optimized Production Technology) - technika zoptymalizowanej produkcji; CPM metoda ścieżki krytycznej; Karty Gantt a; PP plany programy; controlling produkcji.

59 OPT technika zoptymalizowanej produkcji: maksymalizująca efektywność procesu przez optymalizację obciążenia, minimalizację zapasów i kosztów produkcji; opiera się na szczegółowej identyfikacji wąskich przekrojów i harmonogramowaniu ich obciążenia za pomocą specjalnego algorytmu; stała się podstawą podejścia do zarządzania znanego jako teoria ograniczeń.

60 Podstawowe elementy OPT: monitoring - opomiarowanie; zbieranie danych. automatyzacja; sterowanie; zarządzanie siłami wytwórczymi;

61 Filary sukcesu: dokładne, wystarczająco szczegółowe i docierające na czas dane o parametrach funkcjonowania poszczególnych działów przedsiębiorstwa, jego wynikach biznesowych;

62 cd. Filary sukcesu: poprawa indywidualnych osiągów, tak by dobrze zidentyfikować i osiągnąć określone wartości kontrolowanych parametrów;

63 cd. Filary sukcesu: monitoring i sterowanie funkcjami, które decydują o wartościach kluczowych parametrów biznesowych i produkcyjnych.

64 CPM metoda ścieżki krytycznej: służy do planowania produkcji i polega na harmonogramowaniu przy użyciu kart czasu sieciowego; linie przepływu na siatce czasu CPM wskazują obszary elastyczności harmonogramowania, a krytyczna ścieżka ogranicza manipulowanie harmonogramem i wskazuje ograniczenia czasu w harmonogramie;

65 cd. CPM metoda ścieżki krytycznej: ograniczenia te można ominąć stosując np. dodatkowe stanowiska robocze (zastosowanie dodatkowych zasobów), maszyny umożliwiające wykonanie operacji w krótszym czasie (zmiana metody).

66 Karty Gantt a metoda służąca do planowania produkcji wykorzystująca harmonogramy, które pokazują operacje wytwórcze jako poziome paski na skali czasu. mają poglądowy charakter dzięki czemu ułatwiają przydzielenia i kontrole wykonania zadań;

67 cd. Karty Gantt a używa się ich również do zapisu odchyleń terminów wykonania poszczególnych operacji od terminów planowanych; używane są do uzyskania przydziałów z jednej z trzech metod harmonogramowania: stałego, okresowego i według zamówień.

68 Plany programy PP: metoda służy do planowania operacyjnego i łączy w sobie pozytywne cechy kart Gantt a oraz kart czasu CPM z wykresami zapotrzebowania i dostaw materiałów;

69 cd. Plany programy PP: stosuje się ilustrację graficzne, które obejmują: terminy dostaw materiałów oraz części i podzespołów od kooperantów; programy wytwarzania części i podzespołów, karty postępów prac.

70 cd. Plany programy PP: harmonogramowanie umożliwia kontrole terminowości wytwarzania wyrobów, poszukiwań i przedsięwzięć zapobiegających opóźnieniom przez zmiany w procesie technologicznym, stosowanie wydajniejszych maszyn, zmiany w organizacji pracy;

71 cd. Plany programy PP: harmonogramy są opracowywane na okresy od kilku do kilkunastu dni; opracowuje się również uproszczone harmonogramy, w których podaje się tylko kolejność operacji na stanowisku roboczym lub zasady kolejności operacji.

72 Controlling produkcji: koncentruje się na: planowaniu i kontroli produktywności (relacji inputoutput w procesie produkcji) w celu jej wzrostu (również poprzez skrócenie czasu produkcji);

73 Controlling produkcji: koncentruje się na: optymalizacji programu produkcji ze względu na koszty (zarządzanie kosztami stałymi produkcji), czas trwania procesu produkcyjnego oraz magazynowania (wielkość produkcji, ilość przezbrojeń);

74 Controlling produkcji: koncentruje się na: określeniu zaangażowania kapitałowego (wykorzystanie posiadanych środków trwałych); na jego minimalizacji;

75 Dziękuję za uwagę 75