Układ oddechowy. Mechanizm oddechowy system wentylacyjny obejmuje klatkę piersiową, mięśnie międzyżebrowe, przeponę i tkankę łączną sprężystą płuc
|
|
- Maria Halina Bukowska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Układ oddechowy Płuca + system przewodów, które łączą miejsca wymiany gazowej ze środowiskiem zewnętrznym. Dostarczanie organizmowi (komórkom) tlenu z powietrza i usuwanie nadmiaru CO 2 cześć przewodząca (przeprowadzająca) okolica oddechowa mechanizm oddechowy Część przewodząca jamy nosowe, zatoki oboczne nosa, jama nosowo-gardłowa, krtań, tchawica i wchodzące do płuc, rozgałęziające się oskrzela, oskrzeliki, oskrzeliki końcowe. Funkcja: ogrzewanie, zwilżanie i filtrowanie powietrza Okolica oddechowa oskrzeliki oddechowe, przewody pęcherzykowe, pęcherzyki płucne. Bariera komórkowa między wdychanym powietrzem a krwią jest dostatecznie cienka, aby zachodzić mogła szybka wymiana gazowa. Sprawny mechanizm mięśniowo-elastyczny przesuwa powietrze przez okolicę oddechową Mechanizm oddechowy system wentylacyjny obejmuje klatkę piersiową, mięśnie międzyżebrowe, przeponę i tkankę łączną sprężystą płuc
2 Jama nosowa Powierzchnie jam nosowych wysłane są dwoma rodzajami błony śluzowej: część oddechowa ogrzewa i zwilża powietrze część węchowa zawiera receptory węchowe Część oddechowa Przedsionek nosa nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący. Występują liczne włosy oraz gruczoły łojowe i potowe. Włosy stanowią pierwszą zaporę przed wnikaniem obcych cząsteczek. Dalsza część jamy nosa nabłonek wielorzędowy migawkowy (typowy nabłonek dróg oddechowych) z licznymi komórkami kubkowymi. W błonie śluzowej liczne gruczoły śluzowo-surowicze. Blaszka właściwa zawiera zmienną ilość komórek układu odpornościowego limfocyty, plazmocyty, makrofagi i mniej liczne neutrofile, eozynofile. Obecna sieć licznych naczyń krwionośnych (ogrzewanie wdychanego powietrza). Błona śluzowa zlewa się z ochrzęstną, a dalej z okostną szkieletu nosa. W-wy płaski Wielorzędowy
3 Część węchowa błona śluzowa U człowieka zajmuje ok. 6cm 2 tylnej części jamy nosa oraz większą część przegrody nosowej Gruczoły Ż Kość sitowa P Błona węchowa nabłonek węchowy wielorzędowy błona śluzowa - tkanka łączna - gruczoły węchowe (cewkowo-pęcherzykowe) uwalniają w sposób ciągły
4 Nabłonek błony węchowej Nici węchowe Komórki węchowe komórki podporowe Komórki podstawne Komórki podstawne (bazalne) Niedojrzałe lub różnicujące się neurony węchowe Dojrzałe neurony węchowe (30 60 dni) (100 mln) Komórki podporowe (bogate w organella, podobne do komórek glejowych) Rzęski 6-12 rzęsek Kolbki węchowe Dendryt Neuryt Mikrokosmki na powierzchni, kompleksy połączeń z neuronami węchowymi. Zawierają żółty barwnik - barwa błony węchowej. Neurony węchowe - typowe neurony dwubiegunowe. Akson w nabłonku bez osłonki mielinowej, otoczony nią po opuszczeniu nabłonka. Małe, owalne lub kształtu trójkątnego, aktywne mitotycznie niedojrzałe neurony węchowe neurony węchowe.
5 Błona śluzowa Gruczoły węchowe (Bowmana) Wydzielają surowiczy płyn, w którym rozpuszczane są substancje zapachowe. Zawiera białko wiążące zapach (OBP), wykazujące powinowactwo do cząsteczek zapachowych. OBP przenosi zapach do receptorów i odłącza się - wrażenie zapachowe. Płyn surowiczy lizozym i IgA Droga nerwowa węchowa Komórka mitralna II neuron drogi nerwowej Opuszka węchowa Komórka węchowa I neuron drogi nerwowej Komórki Podporowe I neuron komórki węchowe nabłonka II neuron komórki mitralne
6 W przegrodzie nosa jest dodatkowy narząd lemieszowo-nosowy, jego pobudzenie wyzwala zachowania reprodukcyjne i agresywne (u zwierząt) Substancje wonne po związaniu z receptorem mogą uaktywniać: 1. białko G, ono cyklazę adenylanową, następuje synteza camp,który wiąże się z białkami kanałowymi dla Na+ i otwiera je, powoduje to depolaryzację błony rzęsek i przekazanie impulsu 2. białko G, ono fosfolipazę C, która produkuje trifosforan inozytolu, który otwiera kanały dla Ca++,zwiększa jego stężenie w cytoplazmie, to prowadzi do otwarcia kanałów dla K+, hiperpolaryzację błony i przekazanie sygnału.
7 Unaczynienie błony śluzowej nosa jest obfite i ma cechy swoiste Przeciwprądowy przepływ krwi, od tylnej do przedniej części jamy nosowej Żyły blaszki właściwej błony śluzowej, środkowej i dolnej części oddechowej mają grube ściany i tworzą system jam sploty jamiste, które są rodzajem narządu wzwodowego (erekcyjnego), co 30 min pęcznienie błony śluzowej naprzemiennych stron nosa, co wpływa na jej regenerację
8 16 20 pierścieni chrzęstnych Pierścień chrząstki szklistej Błona śluzowa Tchawica Chrząstka szklista Światło tchawicy Przewody wyprowadzające gruczołów Błona śluzowa Nabłonek wielorzędowy migawkowy (nabłonek dróg oddechowych) Blaszka właściwa błony śluzowej Tkanka łączna właściwa, z dużą ilością włókien elastycznych, liczne limfocyty (grudki chłonne) i komórki plazmatyczne (IgA) MALT Błona podśluzowa Gruczoły tchawicze surowiczo-śluzowe Chrząstki tchawicy Przydanka
9 Nabłonek tchawicy * * * Nabłonek tchawicy wielorzędowy migawkowy walcowaty Komórki walcowate z migawkami (300 migawek na powierzchni komórki), w cytoplazmie małe mitochondria ruch migawek. Komórki kubkowe Komórki szczoteczkowe z licznymi mikrokosmkami: typu 1 mają synapsy nabłonkowo-dendrytyczne z włóknami dochodzącymi z tkanki łącznej (uważane za receptory czuciowe) typu 2 są formą niedojrzałą Komórki podstawne wykazujące aktywność mitotyczną Małe komórki ziarniste komórki neurosekrecyjne produkujące katecholaminy komórki dokrewne produkujące hormony peptydowe (APUD) serotonina, peptyd kalcytoninopodobny, bombesyna, somatostatyna) Limfocyty śródnabłonkowe
10 Zespół nieruchomych rzęsek Schorzenie, które może być powodem niepłodności u mężczyzn i przyczyną przewlekłej infekcji dróg oddechowych u obu płci. Brak dyneiny.
11 Drzewo oskrzelowe Tchawica Oskrzela duże, które wnikają do płuc Oskrzela średnie Rozgałęzienie jednego oskrzelika końcowego Jednostka funkcjonalna Gronko płucne Oskrzela małe (wnika do zrazika płuc) Oskrzeliki 1 0,5 mm Nabłonek jednow-wy bez komórek kubkowych, cienka blaszka błony śluzowej z podłużnymi sieciami włókien sprężystych i z sieci miocytów gładkich, brak chrząstki Zrazik płucny Oskrzelik oddechowy Miocyty gładkie Oskrzelik końcowy Przewód pęcherzykow y Oskrzeliki końcowe Oskrzeliki oddechowe Przewodziki pęcherzykowe kończą się ślepo lub Miejsca gdzie zachodzi wymiana gazowa Woreczki pęcherzykowe Pęcherzyki płucne
12 Oskrzela Oskrzela Nabłonek wielorzędowy migawkowy (komórki dokrewne skupione w ciałka neuroepitelialne), błona śluzowa, blaszka sprężysta, błona podśluzowa z chrząstką, przydanka. Migawki nabłonka oskrzeli są w w-wie jednorodnego płynu surowiczego i w nim wykonują uderzenia od 3-10x /s w kierunku tchawicy. Ruch migawek jest stały migawka silniej pochyla się ku przodowi w kierunku tchawicy i wolno odkształca się do pozycji wyjściowej. Wraz z podziałami dychotomicznymi: BALT chrząstka ma przebieg mniej regularny (płytki chrzęstne) pojawiają się miocyty gładkie w miarę ubywania chrząstki pojawiają się liczne włókna sprężyste w oskrzelach małych nabłonek wielorzędowy staje się niższy zawierają tkankę limfoidalną (BALT)
13 Drzewo oskrzelowe Oskrzeliki Nabłonek jednowarstwowy walcowaty Brak komórek kubkowych, pojawiają się komórki Clara Brak gruczołów, brak chrząstki Relatywnie gruba warstwa mięśni gładkich W oskrzelikach małej średnicy (mniej niż 1mm) w nabłonku obecne komórki Clara (oskrzelikowe) Brak migawek, zawierają liczne mitochondria, RER, SER, ziarnistości wydzielnicze. Mają zdolność wbudowywania leucyny, galaktozy, prekursorów lipidów. Ziarna wydzieliny podobne do ziaren zymogenu. Aktywność antyproteaz i oksydaz. Komórki Clara służą do ochrony oskrzelików przed zaleganiem substancji. Funkcja: udział w produkcji i usuwaniu surfaktantu (redukcja napięcia powierzchniowego) ochrona przed rozedmą (działanie antyproteazowe) ochrona przed działaniem toksyn i karcinogenów (czynność oksydacyjna) jako komórki niezróżnicowane zdolne do przekształcania się w inne komórki Komórka Clara
14 Oskrzeliki końcowe Drzewo oskrzelowe Oskrzeliki oddechowe Rozgałęzienie jednego oskrzelika końcowego Gronko płucne Przejście części przewodzącej w okolicę oddechową. Urzęsiony nabłonek sześcienny i komórki Clara Mięśnie gładkie i włókna elastyczne
15 Pęcherzyki płucne woreczki powietrzne, stanowiące główne miejsce wymiany gazowej W zdrowym płucu jest milionów pęcherzyków. Stanowi przestrzeń ok. 250 m. Połączenie pomiędzy pęcherzykami stanowią pory o 1-12 m (pory Kohna). Ściana pęcherzyka bardzo cienka nabłonek, cienka warstwa tkanki łącznej, bogata sieć naczyń krwionośnych włosowatych (najbogatsza w ustroju). Między dwoma sąsiadującymi pęcherzykami wytwarza się gęsta sieć z włókien sprężystych.
16 Pęcherzyki płucne Nabłonek pęcherzyków płucnych: pneumocyty typu I pneumocyty typu II pneumocyty III (chemoreceptory?) Typu II Typu I
17 Pneumocyty typu I Stanowią ok. 40% składu komórkowego, ale wyścielają ok. 90% powierzchni pęcherzyka. Są szeroko rozciągniętymi komórkami o bardzo spłaszczonych jądrach. Połączone strefami zamykającymi. Nieliczne organella komórkowe (słaba aktywność) tylko w okolicy jądra, tak że większość cytoplazmy pozbawiona organelli. Spoczywają na cienkiej błonie podstawnej. Główna rola to tworzenie powierzchni o minimalnej grubości. Budowa stanowi podstawę skutecznego działania bariery krew-powietrze. Pneumocyty typu II Stanowią 60% składu komórkowego, zajmują 5 10% powierzchni. Kształtu sześciennego z krótkimi mikrokosmkami, połączenia occludens i desmosomy. Aktywność mitotyczna. Leżą na błonie podstawnej. Jądra duże, a cytoplazma zwakualizowana (ciała lamellarne) tzw. cytosomy. Duże, liczne mitochondria, RER, AG. W cytosomach leucyna, galaktoza i cholina prekursor fosfatydylocholiny, aktywnego składnika wydzieliny. II Ciała wieloblaszkowe Funkcja: produkcja surfaktantu Mikrokosmki
18 Pneumocyty typu II i surfaktant Surfaktant jest złożoną mieszaniną fosfolipidów (40%) (głównie fosfatydylocholiny działanie zmniejszające napięcie powierzchniowe), cholesterolu (50%) i białek (10%): SP-A (hydrofilna glikoproteina, wiąże się z Ca ++, ułatwia adsorpcję lipidów na powierzchni komórek nabłonka, obniża napięcie powierzchniowe i zapobiega zapadaniu się pęcherzyków płucnych ), SP-B, SP-C hydrofobowe glikoproteiny Po uwolnieniu, surfaktant tworzy warstwę pokrywającą wewnętrzną powierzchnię pęcherzyka, przy czym warstwa hydrofilna zwrócona jest do powierzchni komórek, a hydrofobowa na zewnątrz Surfaktant działa jak detergent: obniża napięcie powierzchniowe, zapobiega zapadaniu się pęcherzyków w czasie wydechu i ułatwia ich poszerzanie w trakcie wdechu Ułatwia dyfuzję gazów przez fazę powietrze-płyn Działa bakteriobójczo Ciała wieloblaszkowate
19 Makrofagi pęcherzykowe Makrofag pęcherzykowy Cienka ściana pęcherzyka nie jest przeszkodą dla bakterii. Zapobiegają temu makrofagi pęcherzykowe, pełzające po pokrytej wydzieliną powierzchni pęcherzyka i efektywnie penetrują światło pęcherzyka. Zaangażowane w pochłanianie mikroorganizmów i wdychanych obcych cząsteczek. Oczyszczają powierzchnię pęcherzyka. Podobne do makrofagów innych tkanek Mają zdolność do ruchu Mogą proliferować (tylko kilka podziałów) Po fagocytozie opuszczają światło pęcherzyka oskrzeliki gardło w czasie wędrówki mogą nadal pełnić swą funkcję Pochodzenie szpikowe Przy wrodzonej niewydolności serca, płuco staje się przekrwione i erytrocyty przedostają się do światła pęcherzyka, gdzie fagocytowane są przez makrofagi pęcherzykowe. Komórki te - komórki wad serca obecne są w świetle pęcherzyka i przegrodach międzypęcherzykowych.
20 Bariera krew-powietrze Pneumocyt typu I Surfaktant Surfaktant Kapilara śródbłonek Pneumocyt typu II Wspólna łona podstawna Przegroda Surfaktant Cytoplazma pneumocyta typu I Błona podstawna (powstaje drogą fuzji błony podstawnej pneumocytów i komórek śródbłonka) Cytoplazma komórek śródbłonka Błona erytrocytu
21 Przegroda międzypęcherzykowa * Pneumocyt typu I Makrofag pęcherzykowy przechodzący przez por Kohna Monocyt Naczynie Przegroda pęcherzykowa zawiera: pojedyncze fibrocyty nieliczne makrofagi wędrujące leukocyty włókna sprężyste włókna kolagenowe Zlane błony podstawne pneumocyta I i śródbłonka Naczynia włosowate pęcherzyka Przegroda międzypęcherzykowa zawierająca włókna sprężyste i kolagenowe Erytrocyt W niektórych chorobach płuc fibroblasty przegród międzypęcherzykowych lub tkanki śródmiąższowej wydzielają nadmierną ilość włókien, co prowadzi do pogrubienia przegród (zwłóknienie śródmiąższowe). Stan taki zwiększa sztywność płuc i ogranicza ich rozciąganie. Ogranicza bezpośredni kontakt naczyń włosowatych ze ścianą pęcherzyka utrudnienie wymiany gazowej.
22 Mechanizmy obronne płuc W układzie oddechowym wyjątkowo duża powierzchnia podlega ekspozycji na mikroorganizmy pochodzące z krwi, jak i ze środowiska zewnętrznego. Ponieważ w sposób ciągły narażony jest na działanie czynników infekcyjnych oraz podrażniających czynników nieinfekcyjnych wprowadzanych wraz z wdychanym powietrzem, wytworzone zostały mechanizmy obronne. Cząsteczki większe niż 10 m są wychwytywane w jamie nosa Cząsteczki 2 10 m są wychwytywane przez śluz zlokalizowany na Mechanizmy niespecyficzne powierzchni nabłonka oddechowego Mniejsze cząsteczki są usuwane przez makrofagi pęcherzykowe Procesy immunologiczne - BALT
23 Elastoza i rozedma płuc Degradacja tkanki łącznej, szczególnie włókien sprężystych (elastazy makrofagów oraz leukocytów naciekowych) Elastyna Rozedma płuc
24 Rozwój układu oddechowego Zawiązek ok. 4 tyg. z uwypuklenia brzusznej ściany jelita przedniego (zgrubienie nabłonka endodermalnego). Nabłonek krtani, tchawicy, oskrzeli, oskrzelików, pęcherzyków endoderma. Pozostałe elementy budujące ścianę mezenchyma. Wzrasta liczba naczyń krwionośnych. Przełyk Jelito przednie Pączki płucne Wytwarza się tchawica i 2 pączki płucne prawy dzieli się na 3, a lewy na 2 oskrzela główne. Oskrzela dzielą się dychotomicznie ok. 17 generacji. Do 7 m-ca rozwoju oskrzeliki dzielą się dychotomicznie stadium kanalikowe. Tchawica Lewe oskrzele Płat prawy górny Płat lewy górny P L Pączki płucne 5. tydzień 6. tydzień Płat prawy środkowy 8. tydzień Płat lewy dolny
25 Jama opłucnej Tchawica Opłucna trzewna Oskrzele Oskrzelik oddechowy Naczynia Krwionośne włosowate Cienki płaski nabłonek Płaska komórka śródbłonka naczynia włosowatego Nabłonek sześcienny Opłucna ścienna Cienki nabłonek płaski tydz Oskrzelik oddechowy Nabłonek sześcienny Koniec 6 początek 7 m-ca Naczynie krwionośne włosowate Stadium kanalikowe Oskrzeliki wysłane nabłonkiem 1w-wym walcowatym, naczynia w bliskim sąsiedztwie. Stadium woreczków pęcherzykowych pęcherzyków pierwotnych Cienkie komórki wchodzą w kontakt z naczyniami pęcherzyki pierwotne. Duża ilość naczyń dobra wymiana gazowa, obecność surfaktantu pozwala na przeżycie wcześniaków. Tkanka płucna noworodka Dojrzały pęcherzyk Oskrzelik oddechowy Naczynie włosowate Liczba pęcherzyków pierwotnych bezustannie wzrasta w ciągu ostatnich 2 m-cy rozwoju płodowego oraz w ciągu kilku lat po urodzeniu. Przed urodzeniem płuca wypełnione są płynem duże stężenie chlorków, niewielkie ilości białka i śluzu oraz surfaktant. Ilość surfaktantu znacznie wzrasta w ciągu 2 ostatnich tygodni przed urodzeniem. Z chwilą urodzenia większość płynu resorbowana, a niewielka ilość usuwana przez oskrzela i tchawicę podczas porodu. Warstwa surfaktantu zapobiega wzrostowi napięcia powierzchniowego na granicy faz powietrze woda krew. Bez surfaktantu pęcherzyki zapadłyby się w czasie wydechu.
26 Rozwój układu oddechowego Różnicowanie się komórek wydzielających surfaktant w nabłonku endodermalnym zachodzi pod wpływem mezenchymy. Przejawem morfologicznym różnicowania zanik glikogenu i pojawienie się blaszkowatych inkluzji i ciał blaszkowatych na powierzchni komórek. Znacznie wcześniej mrna dla SP-A, SP-B, SP-C. Wytwarzanie surfaktantu stymuluje EGF działa w miejscach kontaktu komórek nabłonka z mezenchymą. Stężenie receptorów EGF-R: kwas retinojowy, kortyzol, PDGF (SP-C) ; TGF i DHT. Ilość surfaktantu zwiększa się znacznie przed porodem stymulowane przez glikokortykosteroidy wydzielane przed porodem przez nadnercza płodowe. Wraz z płynem płucnym dostaje się do płynu owodniowego i krąży w płynach płodowych. Płyn płucny. Wypełnia płuca, powodując częściowe rozciągnięcie pęcherzyków płucnych i zapobiega ich zapadaniu się. Rozwój pęcherzyków zależy też od ciśnienia hydrostatycznego. Wytwarzany przez endodermalne komórki (bezrzęskowe) nabłonka oskrzeli, oskrzelików, pneumocyty typu II. Płyn płucny miesza się z płynem owodni (w gardzieli) i krąży między owodnią, przewodem pokarmowym i płucami. Zawiera białka, surfaktant, elektrolity skład zbliżony do osocza krwi, podobne ciśnienie osmotyczne i ph. Skład zmienia się pod koniec życia płodowego. Resorpcja wody częściowe opróżnienie płuc z płynu przed rozpoczęciem oddychania. Po porodzie 1/3 wydalona przez drogi oddechowe, nos i usta, 1/3 resorbowana przez włośniczki pęcherzyków, 1/3 wchłaniana przez naczynia limfatyczne.
27 Płuca wcześniaków, płodów martwo urodzonych i zdrowych noworodków Zespół niedomogi oddechowej (RDS Respiratory Distress Syndrome) W przeżywalności wcześniaków odgrywa ważną rolę surfaktant. Kiedy ilość surfaktantu jest niewystarczająca, napięcie powierzchniowe na granicy faz powietrze woda staje się duże - ryzyko zapadania się części pęcherzyków płucnych w czasie wydechu prowadzi do RDS. Zapadnięte pęcherzyki zawierają płyn bogaty w białka, wiele błon szklistych i ciałek blaszkowatych choroba błon szklistych U płodów martwo urodzonych płyn płuc nie jest resorbowany (płuca po umieszczeniu na powierzchni wody ulegają zatopieniu). Wzrost płuc po urodzeniu jest wynikiem zwiększenia liczby oskrzelików i pęcherzyków, a tylko w niewielkim stopniu wynikiem zwiększenia wielkości pęcherzyków. Płuca noworodka zawierają 1/6 liczby pęcherzyków płuca dorosłych. Pozostałe pęcherzyki powstają w czasie pierwszych 10. lat życia po urodzeniu.
28 Wady rozwojowe płuc Ślepo zakończona tchawica bez płuc Brak jednego płuca Zaburzenia dychotomicznych podziałów oskrzeli (nadliczbowe płaciki) Połączenie przełyku z tchawicą Ektopowe płaty płuc (dodatkowe pączki oddechowe jelit przedniego) Wrodzone torbiele płuca (rozszerzenia końcowych lub większych oskrzeli)
Układ oddechowy. Mechanizm oddechowy system wentylacyjny: klatka piersiowa, mięśnie międzyżebrowe, przepona, tkanka łączna sprężysta płuc
Układ oddechowy Płuca + system przewodów, które łączą miejsca wymiany gazowej ze środowiskiem zewnętrznym. Dostarczanie organizmowi (komórkom) tlenu z powietrza i usuwanie nadmiaru CO 2 cześć przewodząca
Bardziej szczegółowoUkład oddechowy Bogusław Nedoszytko. WSZPIZU Wydział w Gdyni
Układ oddechowy Bogusław Nedoszytko WSZPIZU Wydział w Gdyni http://www.nedo.amg.gda.pl www.nedo.amg.gda.pl/wszpziu/ Układ oddechowy Funkcje Wymiana gazowa - doprowadzenie do organizmu tlenu i odprowadzenie
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY. drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa -krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe. pęcherzyki płucne (wymiana gazowa)
UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa -krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) płuco jama nosowa i zatoki oboczne gardło krtań tchawica oskrzela oskrzeliki
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY. drogi oddechowe - jama nosowa - jama gardłowa -krtań -tchawica - drzewo oskrzelowe. pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) Jama nosowa
jama nosowa UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama gardłowa -krtań -tchawica - drzewo oskrzelowe krtań tchawica płuca pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) przepona Drogi oddechowe (z wyjątkiem
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY. drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe. pęcherzyki płucne (wymiana gazowa)
UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) Drogi oddechowe (z wyjątkiem obszaru węchowego i najmniejszych oskrzelików)
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY. drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe. pęcherzyki płucne (wymiana gazowa)
UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) Drogi oddechowe (z wyjątkiem obszaru węchowego i najmniejszych oskrzelików)
Bardziej szczegółowoGrupy kilku komórek DNES z dochodzącymi aferentnymi zakończeniami nerwowymi w nabłonku dróg odechowych Jama nosowa
jama nosowa UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama gardłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) krtań tchawica przepona płuca Drogi oddechowe (z wyjątkiem
Bardziej szczegółowoUkład oddechowy. Mechanizm oddechowy system wentylacyjny: klatka piersiowa, mięśnie międzyżebrowe, przepona, tkanka łączna sprężysta płuc
Układ oddechowy Płuca + system przewodów, które łączą miejsca wymiany gazowej ze środowiskiem zewnętrznym. Dostarczanie organizmowi (komórkom) tlenu z powietrza i usuwanie nadmiaru CO 2 cześć przewodząca
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY Funkcje układu oddechowego: Jama nosowa Przedsionek pokryty jest skórą nabłonek wielowarstwowy płaski W okolicy oddechowej występuje
UKŁAD ODDECHOWY Układ oddechowy dzielimy na dwie części: 1) część przewodząca powietrze (jama nosowa, zatoki przynosowe, gardło, krtań, tchawica, drzewo oskrzelowe) 2) część oddechowa stanowi właściwy
Bardziej szczegółowoTemat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych.
Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. 1. Czym jest tkanka? To zespół komórek o podobnej budowie, które wypełniają w organizmie określone funkcje. Tkanki tworzą różne narządy, a te układy narządów.
Bardziej szczegółowoPodstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania
Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania Układ krążenia, krwionośny Układ krążenia (krwionośny) zbudowany jest z zamkniętego systemu naczyń krwionośnych, które pod wpływem rytmicznych impulsów serca
Bardziej szczegółowoUkład oddechowy. Drogi oddechowe. + płuca + opłucna
Układ oddechowy Układ oddechowy Drogi oddechowe + płuca + opłucna I. Górne drogi oddechowe: nos i gardło 1. Nos - szkielet nosa zewnętrznego: kostny - kości nosowe, wyrostki czołowe szczęk chrzęstny -
Bardziej szczegółowoTkanka nabłonkowa. Gruczoły i ich podział
Tkanka nabłonkowa Gruczoły i ich podział Tkanka nabłonkowa 4 główne typy nabłonka: 1. Pokrywający 2. Wchłaniający = resorbcyjny 3. Gruczołowy egzo-, endokrynny 4. Wyspecjalizowany czuciowy, rozrodczy Brak
Bardziej szczegółowoAnatomia układu oddechowego
Anatomia układu oddechowego Justyna Krypel-Kos Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala Wojewódzkiego w Tychach Układ oddechowy jama ustna i nosowo-gardłowa krtań tchawica drzewo oskrzelowe
Bardziej szczegółowoUK AD ODDECHOWY JAMA NOSOWA
UK AD ODDECHOWY 8 Zasadniczą funkcją tego układu jest wymiana gazowa, tzn. doprowadzenie do organizmu tlenu i odprowadzenie z niego dwutlenku węgla. Wyróżniamy w tym układzie: część przewodzącą obejmującą
Bardziej szczegółowoWykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Tchawica Tchawica, będąca przedłużeniem krtani, ma długość 10-11 cm, rozciąga się w dół do około poziomu Th5, gdzie ostroga tchawicy
Bardziej szczegółowoUkład oddechowy. Drogi oddechowe. + płuca + opłucna
Układ oddechowy Układ oddechowy Drogi oddechowe + płuca + opłucna I. Górne drogi oddechowe: nos i gardło 1. Nos - szkielet nosa zewnętrznego: kostny - kości nosowe, wyrostki czołowe szczęk chrzęstny -
Bardziej szczegółowoUKŁAD NACZYNIOWY KRĄŻENIE KRWI. krążenie małe (płucne) krążenie duże
UKŁAD NACZYNIOWY Komórki śródbłonkowe wywodzą się z mezenchymy, ale mają układ nabłonka i wytwarzają blaszkę podstawną spłaszczone, układają się w osi długiej naczynia liczne pęcherzyki pinocytotyczne
Bardziej szczegółowoTkanka nabłonkowa HISTOLOGIA OGÓLNA (TKANKI)
HISTOLOGIA OGÓLNA (TKANKI) Elementy składowe tkanki: komórki (o podobnym pochodzeniu, zbliŝonej strukturze i funkcji) substancja międzykomórkowa (produkowana przez komórki) Główne rodzaje tkanek zwierzęcych:
Bardziej szczegółowoUKŁAD NACZYNIOWY KRĄŻENIE KRWI. krążenie małe (płucne) krążenie duże SERCE
UKŁAD NACZYNIOWY UKŁAD NACZYNIOWY ŚREDNIE I MAŁE ŻYŁY DUŻE ŻYŁY KRĄŻENIE KRWI krążenie duże SERCE krążenie małe (płucne) DUŻE TĘTNICE (SPRĘŻYSTE) ŚREDNIE I MAŁE TĘTNICE (MIĘŚNIOWE) ŻYŁKI (WENULE) TĘTNICZKI
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY
Zadanie 1. (1 pkt). Na rysunku przedstawiono pęcherzyki płucne oplecione siecią naczyń krwionośnych. Określ znaczenie gęstej sieci naczyń krwionośnych oplatających pęcherzyki płucne.... Zadanie 2. (2 pkt)
Bardziej szczegółowoUkłady: oddechowy, krążenia,
Układy: oddechowy, krążenia, Kurs Kynologia ESPZiWP Układ oddechowy Układ oddechowy jest odpowiedzialny za utrzymanie stałej wymiany gazów między organizmem a środowiskiem. Składa się z dróg oddechowych
Bardziej szczegółowoBUDOWA I FUNKCJE UKŁADU ODDECHOWEGO. Autor: Paulina Duraj
BUDOWA I FUNKCJE UKŁADU ODDECHOWEGO Autor: Paulina Duraj UKŁAD ODDECHOWY Każdy człowiek od pierwszej chwili życia aż do śmierci oddycha bez przerwy. Jest to podstawowa czynność utrzymująca funkcjonowanie
Bardziej szczegółowoŚREDNIE I MAŁE ŻYŁY ŻYŁKI (WENULE) Komórki śródbłonkowe wywodzą się z mezenchymy, ale mają układ nabłonka i wytwarzają blaszkę podstawną
UKŁAD NACZYNIOWY DUŻE ŻYŁY KRĄŻENIE KRWI krążenie duże SERCE krążenie małe (płucne) DUŻE TĘTNICE (SPRĘŻYSTE) ŚREDNIE I MAŁE ŻYŁY ŚREDNIE I MAŁE TĘTNICE (MIĘŚNIOWE) ŻYŁKI (WENULE) TĘTNICZKI (ARTERIOLE)
Bardziej szczegółowoDLA PLACÓWKI EDUKACJI USTAWICZNEJ EFIB mgr Weronika Szaj, wszelkie prawa zastrzeżone
Układ pokarmowy przewód pokarmowy wątroba trzustka DLA PLACÓWKI EDUKACJI USTAWICZNEJ EFIB Przewód pokarmowy: ściany: błona śluzowa nabłonek wielowarstwowy płaski jama ustna, gardło, przełyk nabłonek jednowarstwowy
Bardziej szczegółowoTkanka nabłonkowa. (budowa)
Tkanka nabłonkowa (budowa) Komórki tkanki nabłonkowej tworzą zwarte warstwy, zwane nabłonkami. Są układem ściśle upakowanych komórek tworzących błony. 1) główną masę tkanki stanowią komórki. 2) istota
Bardziej szczegółowomgr Grzegorz Witkowski Układ oddechowy
mgr Grzegorz Witkowski Górne drogi odd: - Jama nosowa - Gardło Dolne drogi odd: - Krtań - Tchawica - Oskrzela - Płuca Jama nosowa Nos zewnętrzny: - Trójścienna piramida - Koniec górny: nasada nosa - Boczne
Bardziej szczegółowoTkanka nabłonkowa. 46. Tarczyca (H/E) 13. Rogówka (H/E)
Tkanka nabłonkowa 46. Tarczyca (H/E) 1. Zrąb: tkanka łączna luźna 2. Miąższ: pęcherzyki tarczycy - nabłonek 1-warstwowy sześcienny 3. Naczynia krwionośne: tętnice, żyły, naczynia włosowate śródbłonek naczyń
Bardziej szczegółowoTKANKA NAB ONKOWA PODZIA NAB ONK W STRUKTURY POWIERZCHNIOWE NAB ONK W
TKANKA NAB ONKOWA 4 W wyniku procesu różnicowania, głównie w okresie płodowym dochodzi do wyodrębnienia się w organizmie człowieka populacji komórek różniących się zarówno strukturą jak i funkcją. Zasadnicze
Bardziej szczegółowoMateriały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo. pl
Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo. pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników
Bardziej szczegółowoJesteśmy tym czym oddychamy?
Jesteśmy tym czym oddychamy? Jak działają płuca Najczęstsze choroby płuc Dr med. Piotr Dąbrowiecki Wojskowy Instytut Medyczny Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych na Astmę Alergię i POCHP ANATOMIA UKŁADU
Bardziej szczegółowobiologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA
biologia w gimnazjum 2 UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA SKŁAD KRWI OSOCZE Jest płynną częścią krwi i stanowi 55% jej objętości. Jest podstawowym środowiskiem dla elementów morfotycznych. Zawiera 91% wody, 8%
Bardziej szczegółowoTKANKA ŁĄCZNA. Komórki. Włókna. Substancja podstawowa. Substancja międzykomórkowa
Funkcje tkanki łącznej: TKANKA ŁĄCZNA łączy, utrzymuje i podpiera inne tkanki pośredniczy w rozprowadzaniu tlenu, substancji odŝywczych i biologicznie czynnych w organizmie odpowiada za większość procesów
Bardziej szczegółowoBłony śluzowe i ściany wewnętrznych przewodów organizmu
Błona śluzowa (warstwa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu) Błony śluzowe i ściany wewnętrznych przewodów organizmu Warstwy ścian wewnętrznych przewodów (ujęcie ogólne): błona podśluzowa
Bardziej szczegółowoODDYCHANIE. Taka wymiana gazowa między organizmem a otoczeniem nazywana jest ODDYCHANIEM
UKŁAD ODDECHOWY ODDYCHANIE Jest jedną z najważniejszych czynności organizmów i podstawowym przejawem życia Człowiek potrzebuje tlenu do przeprowadzenia utlenienia wewnątrzkomórkowego dlatego gaz ten musi
Bardziej szczegółowoKarty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi
Jama ustna Karty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi Karta pracy I 1. Wykonaj schematyczny rysunek zęba i podpisz jego najważniejsze części. 2. Uzupełnij tabelę. Zęby Rozdrabnianie pokarmu Język Gruczoły
Bardziej szczegółowoI PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ
I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ Zadanie 1. Dokończ zdania. A. Serce i wątroba to przykłady.... B. Najmniejszym elementem budującym organizm człowieka jest....... C. Zespół komórek podobnych do siebie
Bardziej szczegółowotel:
Funkcjonalny model krtani, powiększenie 4x Nr ref: MA01453 Informacja o produkcie: Funkcjonalny model krtani. Powiększenie 4x Wysokiej jakości powiększony model krtani wraz z kością gnykową. W prawej części
Bardziej szczegółowoUKŁAD KRĄŻENIA I UKŁAD ODDECHOWY- N.Olszewska
UKŁAD KRĄŻENIA I UKŁAD ODDECHOWY- N.Olszewska 1.Trombocyty (płytki kwi)biorą udział w procesie: A.fagocytozy B.transportu tlenu C.oddychania D.krzepnięcia krwi 2. Której z wymienionych funkcji nie pełni
Bardziej szczegółowoTkanka nabłonkowa. 46. Tarczyca (H/E) 13. Rogówka (H/E) 63. Dwunastnica (H/E) 74. Pęcherz moczowy (H/E)
Tkanka nabłonkowa 46. Tarczyca (H/E) 1. Zrąb: tkanka łączna luźna 2. Miąższ: pęcherzyki tarczycy - nabłonek 1-warstwowy sześcienny 3. Naczynia krwionośne: tętnice, żyły, naczynia włosowate śródbłonek naczyń
Bardziej szczegółowoPowłoki skórne. Narządy specjalne: skóra płuco nerka. Naskórek to nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący, zawierający 4 typy komórek.
Narządy specjalne: skóra płuco nerka Powłoki skórne = skóra + tkanka podskórna + twory skórne (gruczoły, włosy, paznokcie) Funkcje: ochrona termoregulacja gospodarka wodno-jonowa funkcja zmysłowa synteza
Bardziej szczegółowoFIZJOLOGIA CZŁOWIEKA
FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin, Jonathan Stamford, David White FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin Jonathan Stamford David White Przekład zbiorowy pod redakcją Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej
Bardziej szczegółowoTułów człowieka [ BAP_ doc ]
Tułów człowieka [ ] Prezentacja Wstep Ciało człowieka jest najpiękniejszym i najbardziej skomplikowanym mechanizmem na świecie. W naszym ciele rozgrywa się bez przerwy tysiące zdarzeń. Nasze płuca pracują,
Bardziej szczegółowoAutonomiczny układ nerwowy - AUN
Autonomiczny układ nerwowy - AUN AUN - różnice anatomiczne część współczulna część przywspółczulna włókna nerwowe tworzą odrębne nerwy (nerw trzewny większy) wchodzą w skład nerwów czaszkowych lub rdzeniowych
Bardziej szczegółowoUkład oddechowy. Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem.
Układ oddechowy Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem. 1 oddychanie zewnętrzne między środowiskiem zewnętrznym a narządem (układem) oddechowym,
Bardziej szczegółowoUkład wymiany gazowej i krążenia
Układ wymiany gazowej i krążenia Układ wymiany gazowej Tlenowe oddychanie komórkowe Podstawowe pojęcia Wentylacja wymiana środowiska zewnętrznego (wody lub powietrza), przepływającego przez powierzchnie
Bardziej szczegółowoUkład kostny jest strukturą żywą, zdolną do:
FUNKCJE KOŚCI Układ kostny jest strukturą żywą, zdolną do: wzrostu adaptacji naprawy ROZWÓJ KOŚCI przed 8 tyg. życia płodowego szkielet płodu złożony jest z błon włóknistych i chrząstki szklistej po 8
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy Cz. 3
Trzustka to złożony gruczoł o budowie zrazikowej, posiadający dominującą część zewnątrzwydzielniczą i małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki trzustkowe Langerhansa). Układ pokarmowy Cz. 3 Trzustka i
Bardziej szczegółowoKARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY
KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY nr zad. max punktów 1. 4 pkt. A. ośrodek dotyku płat ciemieniowy ośrodek ruchowy płat czołowy ośrodek Wernickiego płat skroniowy
Bardziej szczegółowoTkanka nabłonkowa HISTOLOGIA OGÓLNA (TKANKI)
HISTOLOGIA OGÓLNA (TKANKI) Elementy składowe tkanki: komórki (o podobnym pochodzeniu, zbliżonej strukturze i funkcji) substancja międzykomórkowa (produkowana przez komórki) Tkanka nabłonkowa Główne rodzaje
Bardziej szczegółowoUkład rozrodczy żeński
Układ rozrodczy żeński (cz. 1) zawiązkowe powierzchniowy i osłonka biaława Jajnik wzrastający - powierzchniowy: jednowarstwowy sześcienny (pochodna międzybłonka) - osłonka biaława (tk. łączna zbita) -
Bardziej szczegółowoKLASA I. TEMAT LEKCJI: Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka. DZIAŁ: Organizm człowieka jako zintegrowana całość Układ oddechowy
KLASA I TEMAT LEKCJI: Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka DZIAŁ: Organizm człowieka jako zintegrowana całość Układ oddechowy 1. Cele edukacyjne a) kształcenia w zakresie wiadomości uczeń: - wylicza
Bardziej szczegółowobiologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski
biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski michal.michalowski@uwr.edu.pl michaladamichalowski@gmail.com michal.michalowski@uwr.edu.pl https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/
Bardziej szczegółowoUkład wymiany gazowej i krążenia
Układ wymiany gazowej i krążenia Układ wymiany gazowej Tlenowe oddychanie komórkowe Podstawowe pojęcia Wentylacja wymiana środowiska zewnętrznego (wody lub powietrza), przepływającego przez powierzchnie
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Jama ustna Miażdżenie, fragmentacja i nadtrawianie pokarmu. Pasywny pasaż pokarmu
Układ pokarmowy Jama ustna Miażdżenie, fragmentacja i nadtrawianie pokarmu Pasywny pasaż pokarmu Trawienie enzymatyczne pokarmu, wchłanianie Żołądek, jelito cienkie, jelito grube Gruczoły wspomagające
Bardziej szczegółowoSkóra. - jest dużym i rozległym narządem, osiąga powierzchnię około 2 m 2. - u dorosłego człowieka waży 4-5 kg, co stanowi 6% masy ciała
Skóra - jest dużym i rozległym narządem, osiąga powierzchnię około 2 m 2 - u dorosłego człowieka waży 4-5 kg, co stanowi 6% masy ciała - grubość skóry jest zmienna i w zależności od okolicy ciała wynosi
Bardziej szczegółowo5. Powstawanie dwulistkowej tarczki zarodkowej. Drugi tydzień rozwoju 107 Zaburzenia w rozwoju w pierwszych dwóch tygodniach...
SPIS TREŚCI CZĘŚĆ OGÓLNA 1. Zarys historii embriologii................ 16 2. Układ rozrodczy................... 26 Układ rozrodczy męski.................. 26 Narządy rozrodcze wewnętrzne...............
Bardziej szczegółowoANATOMIA FUNKCJONALNA
BOGUSŁAW MARECKI ANATOMIA FUNKCJONALNA TOM II UKŁADY: naczyniowy, oddechowy, trawienny, moczowy, płciowy, nerwowy, wewnątrzwydzielniczy, narządów zmysłów, powłoka wspólna Akademia Wychowania Fizycznego
Bardziej szczegółowoDlaczego płuca chorują?
Dlaczego płuca chorują? Dr med. Piotr Dąbrowiecki Wojskowy Instytut Medyczny Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych na Astmę Alergię i POCHP Budowa płuc Płuca to parzysty narząd o budowie pęcherzykowatej
Bardziej szczegółowoBiologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 5 :
Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia zajecia 5 : 5.11.15 Kontakt: michaladammichalowski@gmail.com https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/ I gr 08:30 10:00 (s. Cybulskiego; 08.10. 19.11.) II gr
Bardziej szczegółowoTEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV
Sabina Wójcik Katowice, dnia 14.10.2003 r. Szkoła Podstawowa nr21 ul. Malczewskiego 1 40 748 Katowice TEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV Instrukcja dla ucznia W górnym prawym
Bardziej szczegółowoGRUCZOŁY ŚLINOWE STAW SKRONIOWO-ŻUCHWOWY. Ślina. Główne składniki śliny
Ślina GRUCZOŁY ŚLINOWE (1200 ml/24 godz.) produkowana jest przez duże gruczoły ślinowe (ślinianki) i małe gruczoły ślinowe obecne w ścianie jamy ustnej i w języku ślinianka podjęzykowa ślinianka podżuchwowa
Bardziej szczegółowoZagadnienia wymagane na egzaminie z przedmiotu Histologia i embriologia
Zagadnienia wymagane na egzaminie z przedmiotu Histologia i embriologia HISTOLOGIA OGÓLNA 1. Budowa, występowanie i funkcja blaszki i błony podstawnej 2. Zróżnicowanie wierzchołkowe komórek nabłonkowych
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy Przewód pokarmowy
Układ pokarmowy Przewód pokarmowy Układ pokarmowy Jama ustna Miażdżenie, fragmentacja i nadtrawianie pokarmu Pasywny pasaż pokarmu Trawienie enzymatyczne pokarmu, wchłanianie Żołądek, jelito cienkie, jelito
Bardziej szczegółowobiologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski
biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski michal.michalowski@uwr.edu.pl michaladamichalowski@gmail.com michal.michalowski@uwr.edu.pl https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/
Bardziej szczegółowoHistologia i embriologia
Histologia i embriologia 1. Tematy wykładów łącznie 35 godzin (11 wykładów 3-godzinnych i 1 wykład 2-godzinny) Lp. Tytuł wykładu 1 Tkanki definicja i klasyfikacja. Tkanka nabłonkowa - 3 godz. 2 Definicja
Bardziej szczegółowoŁOŻYSKO I GRUCZOŁ MLEKOWY
Łożysko jest miejscem kontaktu tkanek płodu i matki oraz wymiany gazów i substancji pomiędzy krwią matki i płodu ŁOŻYSKO I GRUCZOŁ MLEKOWY W celu zwiększenia powierzchni tej wymiany część płodowa łożyska
Bardziej szczegółowoPrzeanalizuj 12 obrazów tkanek z otrzymanego katalogu od prowadzącego zajęcia i opisz każde zdjęcie w tabeli zgodnie z podanym wzorem:
Anatomia i Fizjologia Ćwiczenie 1 Klasyfikacja obrazów mikroskopowych tkanek Przeanalizuj 12 obrazów tkanek z otrzymanego katalogu od prowadzącego zajęcia i opisz każde zdjęcie w tabeli zgodnie z podanym
Bardziej szczegółowoPytania na zaliczenie II-gie poprawkowe z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego
Pytania na zaliczenie II-gie poprawkowe z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego KOŃCZYNA GÓRNA Kości i ich połączenia 1. Stałe i niestałe składniki stawów 1. Połączenia
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy Cz. 3
Trzustka to złożony gruczoł o budowie zrazikowej, posiadający dominującą część zewnątrzwydzielniczą i małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki trzustkowe Langerhansa). Układ pokarmowy Cz. 3 Trzustka i
Bardziej szczegółowoZaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D.
I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu 1. Zadanie Napisz, czym zajmuje się anatomia............................................................................................................................
Bardziej szczegółowoNARZĄD WZROKU
NARZĄD WZROKU Oko można porównać do kamery cyfrowej, wyposażonej w: system soczewek (rogówka, soczewka, ciało szkliste) automatyczną regulację ostrości obrazu (akomodacja) automatyczną regulację przesłony
Bardziej szczegółowoTKANKA NABŁONKOWA GRUCZOŁY WYDZIELANIA ZEWNĘTRZNEGO
TKANKA NABŁONKOWA GRUCZOŁY WYDZIELANIA ZEWNĘTRZNEGO Morfologia komórki, tkanki, narządu odzwierciedla funkcję Międzybłonek (Mezotelium) Pęcherzyk surowiczy ślinianki, trzustki Cewka śluzowa Tkanka nabłonkowa
Bardziej szczegółowoNajczęstsze choroby błony śluzowej nosa i zatok. Poradnik dla pacjenta Dr Grzegorz Warkowski
Najczęstsze choroby błony śluzowej nosa i zatok Poradnik dla pacjenta Dr Grzegorz Warkowski 1. Błona śluzowa nosa i zatok. Budowa i znaczenie dla organizmu Bariera przeciw zakażeniom i zanieczyszczeniom
Bardziej szczegółowoUkład rozrodczy. Jądro nasieniowód najądrze. Tkanka łączna tworzy torebkę i przegrody dzielące miąższ na zraziki. Kanalik nasienny
Jądro nasieniowód najądrze Układ rozrodczy Tkanka łączna tworzy torebkę i przegrody dzielące miąższ na zraziki Kanalik nasienny Zrazik jądra: kanaliki nasienne tkanka łączna śródmiąższowa zawierająca:
Bardziej szczegółowoSpis treści. Komórki, tkanki i narządy układu odpornościowego 5. Swoista odpowiedź immunologiczna: mechanizmy 53. Odporność nieswoista 15
Spis treści Komórki, tkanki i narządy układu odpornościowego 5 1. Wstęp: układ odpornościowy 7 2. Komórki układu odpornościowego 8 3. kanki i narządy układu odpornościowego 10 Odporność nieswoista 15 1.
Bardziej szczegółowoHistologia (gr. histos = utkanie; łac. textus = utkanie, tkanina, plecionka) jest nauką o budowie i czynnościach tkanek.
Histologia (gr. histos = utkanie; łac. textus = utkanie, tkanina, plecionka) jest nauką o budowie i czynnościach tkanek. Wyróżnia się: histologię ogólną naukę o ogólnej budowie i funkcjach podstawowych
Bardziej szczegółowoprzewody śródzrazikowe naczynie przewody wysepki trzustkowe Pęcherzyk trzustkowy Komórki śródpęcherzykowe blaszka podstawna
Trzustka to złożony gruczoł o budowie zrazikowej, posiadający dominującą część zewnątrzwydzielniczą i małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki trzustkowe Langerhansa). Układ pokarmowy Trzustka i wątroba
Bardziej szczegółowoWykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Układ krążenia Serce Naczynia krwionośne Układ krążenia Prawa strona serca tłoczy krew do płuc (krążenia płucnego), gdzie odbywa
Bardziej szczegółowoWykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Układ oddechowy Zapewnia drogę wnikania do ustroju zapasu tlenu obecnego w powietrzu atmosferycznym, stwarza też drogę wydalania
Bardziej szczegółowoWITAMY NA KURSIE HISTOLOGII
WITAMY NA KURSIE HISTOLOGII W XIX wieku... Histologia to nauka o mikroskopowej budowie komórek, tkanek i narządów W XXI wieku... Kurs histologii: teoria... Histologia to nauka o powiązaniach struktury
Bardziej szczegółowoTkanka nerwowa. Komórki: komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie
Komórki: komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie Tkanka nerwowa Substancja międzykomórkowa: prawie nieobecna (blaszki podstawne) pobudliwość przewodnictwo
Bardziej szczegółowoTKANKI W ER E Z R Ę Z C Ę E
TKANKI ZWIERZĘCE Pochodzenie tkanek i układów. ektoderma mezoderma endoderma nabłonki zewnętrzne i wyścielające przedni oraz końcowy fragment przewodu pokarmowego, różnego rodzaju wytwory naskórka, narządy
Bardziej szczegółowoUkład wymiany gazowej i krążenia
Układ wymiany gazowej i krążenia Układ wymiany gazowej Tlenowe oddychanie komórkowe Podstawowe pojęcia Wentylacja wymiana środowiska zewnętrznego powietrza przepływającego przez powierzchnie oddechowe
Bardziej szczegółowoZAKRES WIEDZY WYMAGANEJ PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO ZAJĘĆ:
UKŁAD NERWOWY Budowa komórki nerwowej. Pojęcia: pobudliwość, potencjał spoczynkowy, czynnościowy. Budowa synapsy. Rodzaje łuków odruchowych. 1. Pobudliwość pojęcie, komórki pobudliwe, zjawisko pobudliwości
Bardziej szczegółowoA. Komórka nabłonka płaskiego 1 B. Organizm człowieka C. Tkanka nabłonkowa D. Pęcherzyki płucne E. Układ oddechowy
ZAD 1 ( 4p) Biorąc pod uwagę hierarchiczną budowę organizmu człowieka, uporządkuj podane struktury w kolejności od najmniej do najbardziej skomplikowanej Wpisz w każdą lukę odpowiedni numer A. Komórka
Bardziej szczegółowoSem.II 2017 ENDOKRYNY
Sem.II 2017 Szczegóły powszechnie występujące w preparatach : naczynia krwionośne, pnie nerwowe, zwoje nerwowe, węzły chłonne, nacieki limfatyczne/grudki chłonne, tkanka tłuszczowa żółta i brunatna ENDOKRYNY
Bardziej szczegółowoJAMA USTNA. Błona śluzowa (warstwa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu) nabłonek. Blaszka właściwa:
JAMA USTNA (warstwa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu) --------------------------- podśluzowa Blaszka : Błona podśluzowa: tkanka łączna wiotka/zbita, naczynia krwionośne, włókna
Bardziej szczegółowoRuch i mięśnie. dr Magdalena Markowska
Ruch i mięśnie dr Magdalena Markowska Zjawisko ruchu Przykład współpracy wielu układów Szkielet Szkielet wewnętrzny: szkielet znajdujący się wewnątrz ciała, otoczony innymi tkankami. U kręgowców składa
Bardziej szczegółowoa/ narząd słuchu b/ narząd statyczny
Ucho Ucho = narząd przedsionkowoślimakowy a/ narząd słuchu b/ narząd statyczny I. Ucho zewnętrzne: 1/ małŝowina uszna 2/ przewód słuchowy zewnętrzny - szkielet: chrzęstny, kostny - skóra: włosy, gruczoły
Bardziej szczegółowoTkanka łączna. Składa się zawsze z istoty międzykomórkowej oraz osadzonych w niej komórek.
Tkanka łączna Tkanka łączna Jest najbardziej zróżnicowana spośród wszystkich tkanek człowieka. Zasadnicza funkcją tkanki łącznej polega na zapewnieniu łączności miedzy pozostałymi tkankami ciała. Tkanka
Bardziej szczegółowoŁOŻYSKO I GRUCZOŁ MLEKOWY
ŁOŻYSKO I GRUCZOŁ MLEKOWY Ogólna budowa łożyska Rozwój kosmków łożyskowych 1. Inwazja trofoblastu (10 dzień) Trofoblast nacieka endometrium, niszczy ściany naczyń. Tworzy się system połączonych przestrzeni
Bardziej szczegółowoWITAMY NA KURSIE HISTOLOGII
WITAMY NA KURSIE HISTOLOGII W XIX wieku... Histologia to nauka o mikroskopowej budowie komórek, tkanek i narządów W XXI wieku... Kurs histologii: teoria... Histologia to nauka o powiązaniach struktury
Bardziej szczegółowoTkanka nerwowa. neurony (pobudliwe) odbieranie i przekazywanie sygnałów komórki glejowe (wspomagające)
Tkanka nerwowa neurony (pobudliwe) odbieranie i przekazywanie sygnałów komórki glejowe (wspomagające) Sygnalizacja w komórkach nerwowych 100 tys. wejść informacyjnych przyjmowanie sygnału przewodzenie
Bardziej szczegółowoUkład nerwowy. Centralny układ nerwowy Mózg Rdzeń kręgowy Obwodowy układ nerwowy Nerwy Zwoje Zakończenia nerwowe
Układ nerwowy Centralny układ nerwowy Mózg Rdzeń kręgowy Obwodowy układ nerwowy Nerwy Zwoje Zakończenia nerwowe Tkanka nerwowa Komórki nerwowe NEURONY Komórki glejowe Typy neuronów Czuciowe (afferentne)
Bardziej szczegółowoOBWODOWY UKŁAD NERWOWY
KRĘGOSŁUP Cechy dzięki którym chroni rdzeń : Elastyczność połączeń międzykręgowych sprężystości krążków Krzywizny kręgosłupa Obszerne światło kanału kręgowego i OBWODOWY UKŁAD NERWOWY Nerwy łączą się z
Bardziej szczegółowoTemat: Higiena i choroby układu oddechowego.
Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. 1. Sprawność układu oddechowego - ważnym czynnikiem zdrowotnym. a) zanieczyszczenia powietrza Pyły miedzi, aluminium, żelaza, ołowiu, piaskowe, węglowe, azbestowe,
Bardziej szczegółowoWykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Krew jest płynną tkanką łączną, krążącą ciągle w ustroju, umożliwiającą stałą komunikację pomiędzy odległymi od siebie tkankami.
Bardziej szczegółowoRecenzja pracy. BIOLOGIA poziom podstawowy. pieczątka/nazwa szkoły. klasa 1 LO PK nr 1 semestr I /2011/2012
pieczątka/nazwa szkoły BIOLOGIA poziom podstawowy klasa 1 LO PK nr 1 semestr I /2011/2012 Uwaga! Strona tytułowa stanowi integralną część pracy kontrolnej. Wypełnij wszystkie pola czytelnie drukowanymi
Bardziej szczegółowoPodział tkanki mięśniowej w zależności od budowy i lokalizacji w organizmie
Tkanka mięśniowa Podział tkanki mięśniowej w zależności od budowy i lokalizacji w organizmie Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana poprzecznie prążkowana serca gładka Tkanka mięśniowa Podstawową własnością
Bardziej szczegółowo