Adaptacja dzieci 3-, 4-letnich do nowych warunków życia przedszkolnego

Transkrypt

1 A A A Adaptacja dzieci 3-, 4-letnich do nowych warunków życia przedszkolnego Marta Głowacz, Przedszkole Publiczne nr 19 w Tarnowie Rozpoczęcie przez dziecko edukacji przedszkolnej to moment przełomowy w jego życiu. Dla wielu dzieci jest to pierwszy kontakt z grupą rówieśniczą i znaczna zmiana dotychczasowego trybu życia. Przychodząc do przedszkola, dzieci różnią się poziomem zdolności przystosowawczych. Niektóre z nich adaptują się łatwo do nowych warunków przedszkolnych, inne mają duże trudności. Owe trudności mogą się objawiać różnymi zaburzeniami w zachowaniu i reagowaniu. By zmniejszyć negatywne uczucia związane z nową sytuacją, opracowałam plan adaptacyjny dziecka 3-4-letniego, by pomóc zarówno dzieciom, jak i ich rodzicom zniwelować stres związany z nową dla nich sytuacją. Akceptacja przez dziecko nowej rzeczywistości przedszkolnej zależy bowiem w dużej mierze także od akceptacji i pozytywnego nastawienia rodziców. Jeśli rodzice akceptują wychowawców, ich metody pracy i samo przedszkole, to zwiększa się także akceptacja nowej sytuacji przez dzieci. Cele planu adaptacyjnego: wspomaganie dziecka w procesie przystosowania do życia w warunkach przedszkolnych poprzez umożliwienie mu poznania nowego otoczenia w poczuciu bezpieczeństwa, wyrabianie orientacji czasowej w rozkładzie dnia w przedszkolu, przyswajanie wiedzy o przeznaczeniu i sposobie korzystania z różnych pomieszczeń, kształtowania poczucia przynależności do grupy przedszkolnej, przygotowanie rodziców do udzielania dziecku wsparcia psychicznego i pomocy w procesie przystosowania, obniżanie lęku rodziców związanego z koniecznością oddania dziecka pod opiekę personelowi przedszkola Postawione cele postanowiłam osiągnąć wspólnie z nauczycielkami, przez zastosowanie różnorodnych, specjalnie w tym celu dobranych metod i form pracy. Formy realizacji Przygotowanie dzieci do rozstania z rodzicami to zadanie bardzo ważne i jednocześnie trudne. Wymaga wielu przemyślanych poczynań personelu przedszkola oraz dużego zaangażowania ze strony rodziców. Tak więc kontakty przedszkola z rodziną dziecka powinny zostać nawiązane kilka miesięcy przed rozpoczęciem roku szkolnego. W naszym przedszkolu dni otwarte planujemy wspólnie z Radą Pedagogiczną zawsze na miesiąc maj i trwają one cały tydzień. Są one doskonalą okazją dla przyszłych przedszkolaków i ich rodziców, aby poznać przedszkole i przyszłych nauczycieli. W tych dniach staramy się, aby nowo przybyłe dzieci czuły się w naszym przedszkolu jak długo oczekiwani goście. Dzieci mają okazje do wspólnych zabaw z naszymi przedszkolakami, zarówno w Sali, jak i w ogrodzie przedszkolnym. Jest to również wspaniała okazja do wypróbowania swoich talentów plastycznych, gdyż w tych dniach organizujemy warsztaty plastyczne dla dzieci. Z doświadczenia bowiem wiemy, iż rysowanie sprawia dzieciom wiele przyjemności i radości. Wspólnej zabawie dzieci i rodziców podczas dni otwartych towarzyszy zawsze bardzo przyjemna atmosfera, która integruje nowo przybyłe dzieci z naszymi Adaptacja dzieci 3-, 4-letnich do nowych warunków życia przedszkolnego 1

2 przedszkolakami oraz całym personelem przedszkola. Również na początku roku szkolnego, w miesiącu wrześniu poświęcamy dużo czasu nowo przyjętym dzieciom. Wszystkie dzieci zapraszamy do zwiedzania przedszkola: zapoznania z rozkładem sali szatni, łazienki, holu, tak, aby dzieci oswoiły się z nowym miejscem i poczuły się w nim bezpieczne. Umożliwiamy również rodzicom dzieci trudniej adoptujących się w przedszkolu, przebywanie razem z nimi w sali i proponujemy np. wspólne zabawy czy zajęcia. W miesiącu wrześniu planujemy do realizacji z dziećmi cykl zabaw integracyjnych, które pozwalają lepiej połączyć grupę oraz dać świadomość każdemu dziecku, że jest ważnym i potrzebnym członkiem swojej grupy. Zachęcamy dzieci do przynoszenia z domu ulubionych zabawek lub przytulanek, które stanowią kawałek domu i pomagają łatwiej znieść rozstanie z rodzicami. Wspólnie z dziećmi dokonujemy wyborów znaczków rozpoznawczych tak, aby każde z nich otrzymało ulubiony przedmiot lub zabawkę. Zakładamy w sali tablice grupowe - np. w kształcie serca, na której umieszczamy zdjęcie każdego dziecka z datą urodzin. Przez cały rok organizujemy każdemu dziecku uroczysty Dzień Urodzin, co wprowadza rodzinny nastrój w grupie i jeszcze bardziej integruje ze sobą wszystkie dzieci. W okresie wstępnej adaptacji staramy się również często chwalić i nagradzać dzieci nawet za najmniejsze osiągnięcia. Wykorzystujemy w tym celu przedszkolny order grzeczny przedszkolak. Zajmując się problemem adaptacji dzieci, zwróciłam również uwagę na konieczność rozwijania różnych form współpracy z rodzicami. Od właściwie zorganizowanej współpracy obu tych stron uczestniczących w rozwoju dziecka zależy bowiem rozwinięcie więzi emocjonalnej nauczycieli z rodzicami, a w konsekwencji od tego także zależą wyniki pracy wychowawczej z dziećmi. Organizowanie kontaktów przedszkola z rodziną ma na celu ujednolicenie oddziaływań i uniknięcie sprzecznych wpływów oraz niesienie pomocy rodzinie w kierowaniu rozwojem dzieci. W tym celu organizujemy wstępne spotkania z rodzicami w trakcie których rodzice zostają zapoznani z: harmonogramem dnia dzieci w danej grupie, Podstawą programową oraz przyjętym przez placówkę programem ABC... Program wychowania przedszkolnego XXI wieku, planem dydaktyczno-wychowawczym na bieżący rok szkolny, ofertą edukacyjną (zajęcia dodatkowe) Przygotowujemy także dla rodziców do wypełnienia ankiety informacyjne o dziecku i zapoznajemy z treścią Listu do rodziców opracowanego specjalnie na okres adaptacji dzieci w przedszkolu, który zawiera kilka ważnych wskazówek, jak postępować z dzieckiem w pierwszych dniach pobytu w przedszkolu. Organizujemy prelekcje dla rodziców z udziałem psychologa, np. na temat: Trudności adaptacyjne dzieci 3-, 4- letnich. Po prelekcji rodzice mają okazję do rozmowy z psychologiem na nurtujące ich problemy dotyczące wstępnej adaptacji dzieci. Chcąc zapewnić prawidłową współpracę rodziców i nauczycieli, określamy sposoby wzajemnych kontaktów. Ustalamy wspólnie terminy kontaktów indywidualnych z nauczycielkami pracującymi w danej grupie. Aby ułatwić przepływ informacji między rodzicami i nauczycielkami, założyliśmy zeszyt pilnej korespondencji. Rodzice również tą drogą mogą kontaktować się z nauczycielkami i wpisywać wszystkie bieżące sprawy, o których chcą je poinformować. Rozpoczynając pracę w danym dniu, każda Adaptacja dzieci 3-, 4-letnich do nowych warunków życia przedszkolnego 2

3 nauczycielka sięga po zeszyt pilnej korespondencji, aby zapoznać się z zamieszonymi tam informacjami. Aktualizujemy również na bieżąco Kącik dla rodziców, zamieszczając tam: zadania dydaktyczne i wychowawcze oraz stopień ich realizacji w danym miesiącu, propozycje ciekawej literatury dla rodziców np. dotyczącej adaptacji i rozwoju emocjonalno-społecznego dzieci w wieku przedszkolnym. repertuar wierszy i piosenek do pracy z dziećmi aktualności z życia grupy (zdjęcia z imprez i uroczystości grupowych) Wszystkie nauczycielki prowadzą wnikliwe obserwacje dzieci, a wyniki zapisują na specjalnie opracowanych arkuszach obserwacyjnych albo w specjalnych zeszytach obserwacji. Po dokonaniu oceny obserwacji wstępnych nauczycielki prowadzą pracę kompensacyjno-wyrównawczą z tymi dziećmi, które wykazują określone fragmentaryczne deficyty rozwojowe. Efekty wdrażania planu adaptacyjnego: ograniczenie lęku i zachęcenie dzieci do przebywania w grupie przedszkolnej, złagodzenie trudności w przystosowaniu się dzieci do przedszkola, przystosowanie dzieci do warunków nowego otoczenia w sposób łagodny i bezstresowy, przyzwyczajenie dzieci do nowego trybu życia, przyzwyczajenie dzieci do przebywania w licznej grupie rówieśników, włączenie rodziców do udzielania dziecku wsparcia psychicznego i pomocy w procesie przystosowania do nowych warunków życia przedszkolnego, wzbogacenie pozytywnych doświadczeń dzieci w kontaktach z dorosłymi i rówieśnikami. Pierwsze dni w przedszkolu, pełne serdeczności, stają się zazwyczaj początkiem wielu następnych radosnych spotkań. Start dzieci w usamodzielnienie przebiega łagodnie, a pierwsze spotkania owocują stworzeniem w naszym przedszkolu atmosfery zaufania, radości i akceptacji każdego dziecka. Plan adaptacji dziecka 3-, 4-letniego Lp. Zadanie do realizacji Zorganizowanie dni otwartych przedszkola Termin zapoznanie z budynkiem i ogrodem przedszkolnym, zapoznanie dzieci z nauczycielkami, udział dzieci w zabawach i zajęciach zespołowych, oraz indywidualnych na maj sali, zorganizowanie warsztatów plastycznych dla dzieci, stworzenie serdecznej atmosfery sprzyjającej zdobyciu zaufania dzieci i ich rodziców do naszego przedszkola zapoznanie dzieci z rozkładem dnia w przedszkolu, zwiedzanie przedszkola: zapoznanie z rozkładem sali, szatni, łazienki, holu, oswojenie dzieci z nowym dla nich miejscem i zapewnienie poczucia bezpieczeństwa, umożliwienie rodzicom przebywania razem z dziećmi na sali - wspólne zabawy. Plan adaptacji dziecka 3-, 4-letniego 3

4 Zorganizowanie cyklu spotkań integracyjnych dla całej grupy w celu / lepszego poznania się dzieci i wykształcenia w nich poczucia październik przynależności do wspólnoty grupowej, 4 założenie w sali tablicy grupowej To my w kształcie serca - umieszczenie zdjęcia każdego dziecka z datą urodzin. organizowanie każdemu dziecku uroczystego Dnia Urodzin - wprowadzenie rodzinnego nastroju w naszej grupie i lepsze zintegrowanie jej ze sobą, częste chwalenie i nagradzanie dzieci za najmniejsze osiągnięcia - wykorzystanie w tym celu orderu grzeczny przedszkolak" Zorganizowanie spotkania organizacyjnego z rodzicami. Zapoznanie rodziców z: /cały rok 5 harmonogramem dnia dzieci w tej grupie, podstawą programową oraz przyjętym przez placówkę programem ABC... Program wychowania przedszkolnego XXI wieku, planem dydaktyczno-wychowawczym na bieżący rok szkolny, przygotowanie dla rodziców do wypełnienia ankiety informacyjne o dziecku, odczytanie Listu do rodziców opracowanego na okres adaptacji dzieci w przedszkolu, zawierającego ważne wskazówki, jak postępować z dzieckiem w pierwszych dniach jego pobytu w przedszkolu i zawieszenie go na tablicy ogłoszeń zorganizowanie prelekcji dla rodziców z udziałem psychologa na temat: Trudności adaptacyjne dzieci 3-4-letnich, stworzenie okazji do rozmowy z psychologiem na nurtujące ich problemy, dotyczące wstępnej adaptacji dzieci. ustalenie terminów kontaktów indywidualnych z rodzicami, założenie zeszytu pilnej korespondencji - umożliwienie nowej drogi kontaktu z nauczycielkami i wpisywanie bieżących sprawy dotyczących dzieci, aktualizowanie tablicy informacyjnej dla rodziców poprzez zamieszczanie: propozycji zadań edukacyjnych i wychowawczych do pracy z dziećmi na dany miesiąc, stopnia ich realizacji, repertuaru wierszy i piosenek do pracy z dziećmi aktualności z życia grupy (zdjęcia z imprez i uroczystości grupowych) propozycji literatury pedagogicznej np. dotyczącej adaptacji i rozwoju emocjonalno-społecznego dzieci w wieku przedszkolnym (oraz inne aktualne tematy) nawiązanie stałej współpracy z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w celu umożliwienia rodzicom indywidualnych kontaktów z psychologiem, pedagogiem i logopedą, /cały rok Plan adaptacji dziecka 3-, 4-letniego 4

5 9 10 nawiązanie stałej współpracy z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w celu umożliwienia rodzicom indywidualnych kontaktów z psychologiem, pedagogiem i logopedą organizowanie zajęć otwartych dla rodziców - umożliwienie obserwacji dzieci na tle grupy rówieśniczej, zaprezentowanie rodzicom metod pracy z dziećmi organizowanie uroczystości i imprez przedszkolnych w celu zintegrowania rodziców z przedszkolem, zaprezentowanie efektów pracy nauczycieli z dziećmi cały rok cały rok wg kalendarza imprez na dany rok Pierwszego dnia do przeszkola należy przynieść: Dziecko: piżamkę, podpisaną imieniem i nazwiskiem dziecka, pantofelki, podpisane inicjałami dziecka, płaską poduszeczkę w poszewce, podpisaną imieniem i nazwiskiem dziecka, misia lub inną przytulankę która będzie stanowić kawałek domu i pomoże znieść rozstanie z mamą, uśmiech na buzi i dobry humor. Rodzice pierwszego dnia przynoszą ze sobą: pewność, że dziecko sobie poradzi, zaufanie do nauczycielek i personelu przedszkola, uśmiech na twarzy, która będzie bardzo obserwowana przez dziecko i z której dziecko szybko potrafi wyczytać dobre i złe emocje. Pierwszego dnia do przeszkola należy przynieść: 5