Autorzy: Edyta Pęcherz - Prezes Cluster Management Sp. z o.o. Robert Szlęzak - Prezes Towarzystwa Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Autorzy: Edyta Pęcherz - Prezes Cluster Management Sp. z o.o. Robert Szlęzak - Prezes Towarzystwa Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych"

Transkrypt

1 KLASTRY ENERGII NOWA SZANSA DLA RYNKU OZE? Autorzy: Edyta Pęcherz - Prezes Cluster Management Sp. z o.o. Robert Szlęzak - Prezes Towarzystwa Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych ("Energetyka Wodna" - 4/2016) Czy klastry energii są czymś nowym na rynku? Skąd wziął się pomysł na ich powstanie? Czy to szansa dla polskiego rynku OZE, a może kolejny eksperyment, który nie przyniesie oczekiwanej zmiany i ożywienia na rynku? Być może klastry staną się szansą dla jednych, a wyzwaniem dla innych? Gdzie szukać rzetelnej informacji i wiedzy na ten temat, kto podejmuje działania na rzecz tworzenia klastrów energii? Pojęcie klasteringu znane jest od bardzo wielu lat i choć w dzisiejszych czasach rozumiane jest bardziej szeroko, to znaczenie powiązań na rzecz współpracy nie uległo zmianie. Pod koniec XIX wieku brytyjski ekonomista Alfred Marshall ( ) rozważał, jakie korzyści może przynieść dla gospodarki skupienie dużej liczby małych firm o podobnej działalności w tej samej miejscowości. Powszechnie jednak za ojca koncepcji klasteringu i twórcę pojęcia cluster, jako grupy powiązanych z sobą podmiotów życia społecznego i/lub gospodarczego, wskazuje się amerykańskiego ekonomistę, kierującego Instytutem Strategii i Konkurencji w Harvard Business School, M. E. Portera (ur. 1947). W tej definicji klaster to geograficzne skupisko wzajemnie powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących usługi, firm działających w pokrewnych sektorach i związanych z nimi instytucji (na przykład uniwersytetów, jednostek normalizacyjnych i stowarzyszeń branżowych) w poszczególnych dziedzinach, konkurujących między sobą, ale również współpracujących ( M. E. Porter, Porter o konkurencji, 2001, str. 246). Najczęstsza praktyczna definicja klastra to: powiązanie co najmniej kilkunastu podmiotów w tym przedsiębiorstw, jednostek samorządu terytorialnego i uczelni na określonym terenie (głównie regionu). Najważniejsze cechy klastra, niezależnie od jego modelu, to: koncentracja geograficzna - bliskość członków klastra sprzyja rozprzestrzenianiu się innowacji, współpracy, a także nawiązywaniu i podtrzymywaniu kontaktów między partnerami, koncentracja sektorowa - uczestnicy klastra często pochodzą z jednego lub pokrewnych sektorów lub też tworzą sieć kontrahentów w modelu piasty i szprych, koopetycja - jednoczesna współpraca i konkurencja, pozwalająca na osiągnięcie przez członków klastra efektów synergii oraz wzmocnienia potencjału innowacyjności.

2 W Polsce w 2015 roku przeprowadzono badania klastrów i zdiagnozowano istnienie 134 inicjatyw klastrowych (Tab. 1), a w tym samym czasie w Europie działało ich ponad 2 tys. Dlaczego przedsiębiorstwa, uczelnie wyższe, instytucje otoczenia biznesu (IOB) lub samorządy tworzą klastry? W zasadzie należy jednoznacznie stwierdzić, że klastry są i nie tworzy się ich, tylko je wykrywa. Nietrudno zwrócić uwagę, że na jakimś terenie występuje skupisko firm działających w tej samej branży, czy to meblarskich, IT czy zagłębie pędzlarskie, produkcji serów, wędlin, odzieży itp. Jeśli przedsiębiorcy ci zaczynają dostrzegać korzyści z podejmowanej współpracy, jeśli chcą się rozwijać, korzystając z zasobów IOB czy uczelni wyższych, to podejmują decyzję o podpisaniu umowy o współpracy i tworzą tzw. inicjatywę klastrową z wybranym liderem i koordynato-rem. Zdarza się, że uczestnicy klastra sami nie potrafią się dostrzec i ktoś zauważa, że są klastrem. Może to być samorząd lokalny, któremu zależy na rozwoju regionu czy IOB, która widzi wyraźniej, że określone firmy powinny współpracować, by osiągnąć efekt synergii. Tab. 1 Klastry i inicjatywy klastrowe w Polsce w 2015 roku Nazwa województwa Liczba Klastrów i Inicjatyw Klastrowych (IK) Śląskie 28 Mazowieckie 13 Wielkopolskie 12 Podkarpackie 12 Lubelskie 11 Dolnośląskie 11 Małopolskie 10 Podlaskie 8 Zachodnio pomorskie 6 Pomorskie 5 Świętokrzyskie 4 Lubuskie 4 Kujawsko pomorskie 4 Łódzkie 3 Warmińsko mazurskie 2 Opolskie 1 Źródło: PARP, Buczyńska G., Frączek D., Kryjom P., Raport z inwentaryzacji klastrów w Polsce 2015, Warszawa 2016

3 Kluczowe korzyści z działalności klastra są indywidualne w każdym z nich, ale wspólnie określić je można jako: dostęp do wiedzy, którą można wykorzystać w nowych produktach i usługach, dostęp do nowych rynków, w tym zagranicznych, dostęp do kluczowych elementów infrastruktury, dostęp do kompetencji i zasobów ludzkich, dostęp do nowych partnerów w celu podjęcia współpracy, podniesienie rangi przedsiębiorstwa, budowanie wspólnej marki, wspólna oferta przetargowa, wspólne grupy zakupowe, tańsza logistyka dostaw i kooperacji. Przedstawione definicje i statystyki wskazują na klastry, w których główny ciężar, jako sieci współpracy, położony jest na przedsiębiorcach i ich rozwoju. To one są tam jądrem działalności. Nieco inaczej sprawy się mają w odniesieniu do klastrów energii. W czerwcu bieżącego roku weszła w życie Zmiana ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw, która zmieniła w zasadzie trzy ustawy: ustawę z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, ustawę z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej oraz ustawę z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym. Nowe prawo wprowadziło dwa nowe pojęcia na rynku energii: spółdzielni energetycznych i klastrów energii. Tak więc jesteśmy świadkami tworzenia się w Polsce ekosystemu współpracy w obszarze energii, obejmującego klastry, parki naukowe, samorządy, uczelnie, który w oparciu o doświadczenia ze Szwecji, Włoch, Luksemburga i we współpracy z krajowymi partnerami, w tym firmami energetycznymi, prowadzi prace na rzecz adaptacji nowego prawa w praktyce. O ile w klastrach technologicznych Polska ma stosunkowo dużo doświadczeń i posiada ustaloną pozycję na tle innych państw, to w kwestii klastrów energii czeka nas praca od podstaw. Co prawda koncepcja kooperatyw energetycznych (zarówno inwestycyjnych, jak i bilansujących) funkcjonuje u naszych sąsiadów od pewnego czasu, ale klaster energii to dużo bardziej skomplikowane zagadnienie. Cel główny: działania samorządów związane z obniżeniem kosztów zakupu i dystrybucją energii i podniesienia zysków związanych z wytwarzaniem energii z lokalnych (w tym komunalnych) źródłach konwencjonalnych, alternatywnych i odnawialnych. Przed Polską, ale także i przed pozostałą częścią Europy pojawiają się poważne wyzwania dla sektora energetycznego:

4 przewidywany wzrost zapotrzebowania na energię, przewidywany wzrost cen energii, wyeksploatowana infrastruktura (źródeł energii i sieci), wyzwania związane z ochroną środowiska cele wynikające z wymogów 20/20/15 (3*20 dla UE), wzrost udziału generacji rozproszonej oraz OZE, uwolnienie rynku energii elektrycznej, wzrost zagrożeń blackoutami. Utworzenie klastrów energii to także próba realizacji dwóch podstawowych strategii w tym obszarze: Dążenie do utrzymania zeroenergetycznego wzrostu gospodarczego, tj. bez wzrostu zapotrzebowania na energię pierwotną oraz konsekwentne zmniejszanie energochłonności polskiej gospodarki (Polityka Energetyczna Polski do 2030 roku). Deklaracja zainstalowania do 2020 r. w 80 proc. wszystkich gospodarstw w UE inteligentnych systemów pomiarowych (III pakiet energetyczny). Źródło: Opracowanie własne O ile podstawą działania w przedstawionych wyżej klastrach technologicznych są przedsiębiorstwa, o tyle w klastrach energii podstawą działania mają być samorządy, na których terenie klastry te będą funkcjonować. Definicja z ustawy mówi wyraźnie: klaster energii cywilnoprawne porozumienie, w skład którego mogą wchodzić osoby fizyczne,

5 osoby prawne, jednostki naukowe, instytuty badawcze lub jednostki samorządu terytorialnego, dotyczące wytwarzania i równoważenia zapotrzebowania, dystrybucji lub obrotu energią z odnawialnych źródeł energii lub z innych źródeł bądź paliw, w ramach sieci dystrybucyjnej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kv, na obszarze działania tego klastra nieprzekraczającym granic jednego powiatu w rozumieniu ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2016 r. poz. 814) lub 5 gmin w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446); klaster energii reprezentuje koordynator, którym jest powołana w tym celu spółdzielnia, stowarzyszenie, fundacja lub wskazany w porozumieniu cywilnoprawnym dowolny członek klastra energii, zwany dalej koordynatorem klastra energii. Jeśli do tego weźmiemy pod uwagę funkcjonujący model systemu energetycznego w Polsce, łatwo znajdziemy odpowiedź, kto powinien znaleźć się w klastrze energii. Struktury kooperacyjne w obszarze energii świetnie działają już w Unii Europejskiej, w Niemczech, Danii, Holandii, Wielkiej Brytanii, Austrii, Szwecji i Włoszech. Z tych doświadczeń wynika przeświadczenie o korzyściach płynących z tworzenia klastrów energii: obniżenie kosztów energii rozwój infrastruktury energetycznej wzrost bezpieczeństwa energetycznego rozwój gospodarczy (inwestycje, synergia, współpraca) marketing dostęp do środków finansowych (publicznych i prywatnych) rozwój spółek komunalnych W Polsce rynek ten (zainicjowany przez Ministerstwo Energii) dopiero się kształtuje, przewiduje się 4 potencjalne scenariusze rozwoju koncepcji lokalnych klastrów energii: 1. Model spółdzielczy 2. Model komunalny 3. Model bazujący na spółkach prawa handlowego 4. Model konsorcjalny Działania w obszarze tworzenia klastrów energii są teraz zintensyfikowane. Tworzy się obecnie mapa klastrów energii, przygotowane są konferencje, warsztaty i seminaria poświęcone tej tematyce, podpisano listy intencyjne w pierwszych pilotażowych inicjatywach. Więcej będziemy mogli Państwu powiedzieć już w następnym numerze.

Jak skutecznie budować i rozwijać Klastry Energii. Mariusz Stachnik Edyta Pęcherz Robert Szlęzak

Jak skutecznie budować i rozwijać Klastry Energii. Mariusz Stachnik Edyta Pęcherz Robert Szlęzak Jak skutecznie budować i rozwijać Klastry Energii Mariusz Stachnik Edyta Pęcherz Robert Szlęzak Mając świadomość uwarunkowań dot. rynku energii w Polsce Korzystając z doświadczeń klastrów przemysłowych

Bardziej szczegółowo

Rozwój klastrów energii w Polsce. Marzena Czarnecka

Rozwój klastrów energii w Polsce. Marzena Czarnecka Rozwój klastrów energii w Polsce Marzena Czarnecka Katowice, maj 2017 Klaster- cluster Harvard Business School M.E.Poter geograficzne skupisko wzajemnie powiązanych przedsiębiorców, wyspecjalizowanych

Bardziej szczegółowo

Klastry energii. Doradztwo energetyczne Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze

Klastry energii. Doradztwo energetyczne Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze Klastry energii Doradztwo energetyczne Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

Klastry energii Warszawa r.

Klastry energii Warszawa r. Klastry energii Warszawa 07.09.2016 r. Plan prezentacji Podstawa programowa projekt strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju Klastry definicja Cele i obszary działań Zasady funkcjonowania Projekt strategii

Bardziej szczegółowo

Leszczyński Klaster Energii NOWA ENERGIA DLA LESZNA. Leszno, r.

Leszczyński Klaster Energii NOWA ENERGIA DLA LESZNA. Leszno, r. Leszczyński Klaster Energii NOWA ENERGIA DLA LESZNA Leszno, 27.10.2017 r. Definicje Klaster energii cywilnoprawne porozumienie, w skład którego mogą wchodzić osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki naukowe,

Bardziej szczegółowo

I Forum Dialogu Nauka - Przemysł Warszawa, 9-10 października 2017 r.

I Forum Dialogu Nauka - Przemysł Warszawa, 9-10 października 2017 r. I Forum Dialogu Nauka - Przemysł Warszawa, 9-10 października 2017 r. Paliwa z odpadów jako źródło energii dla klastrów energetycznych Aleksander Sobolewski Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla Spis treści

Bardziej szczegółowo

Cele, możliwości i korzyści powstania klastrów energii. Zbigniew Szpak. Katowice, 7 listopada 2017 r.

Cele, możliwości i korzyści powstania klastrów energii. Zbigniew Szpak. Katowice, 7 listopada 2017 r. Katowice, 7 listopada 2017 r. Cele, możliwości i korzyści powstania klastrów energii Zbigniew Szpak 1 Al. Jerozolimskie 65/79, 00-697 Warszawa tel.: +22 626 09 10, e-mail: kape@kape.gov.pl Pakiet zimowy

Bardziej szczegółowo

Koncepcja funkcjonowania klastrów energii. Departament Energii Odnawialnej, Rozproszonej i Ciepłownictwa

Koncepcja funkcjonowania klastrów energii. Departament Energii Odnawialnej, Rozproszonej i Ciepłownictwa Koncepcja funkcjonowania klastrów energii Departament Energii Odnawialnej, Rozproszonej i Ciepłownictwa 1 Energetyka rozproszona - jako element sektora energetycznego w Polsce Sektor energetyczny Energetyka

Bardziej szczegółowo

Klastry energetyczne wg Ustawy OZE

Klastry energetyczne wg Ustawy OZE Klastry energetyczne wg Ustawy OZE Definicja klastra energetycznego została przedstawiona w znowelizowanej Ustawie o odnawialnych źródłach energii. Zapisy ustawy pozwalają na tworzenie porozumień cywilno-prawnych,

Bardziej szczegółowo

BANK OCHRONY ŚRODOWISKA S.A.

BANK OCHRONY ŚRODOWISKA S.A. BANK OCHRONY ŚRODOWISKA S.A. KONSULTACJE SPOŁECZNE WS. ZAŁOŻEŃ DO PROJEKTU USTAWY O ZMIANIE USTAWY O ODNAWIALNYCH ŹRÓDŁACH ENERGII KLASTRY ENERGETYCZNE Sejm RP 07.09.2016 Warszawa Slajd 1 z 25 BOŚ Bank

Bardziej szczegółowo

Dlaczego warto działać w klastrze? Klastry a rozwój lokalnej przedsiębiorczości

Dlaczego warto działać w klastrze? Klastry a rozwój lokalnej przedsiębiorczości Dlaczego warto działać w klastrze? Klastry a rozwój lokalnej przedsiębiorczości DEFINICJE KLASTRA: Klastry to geograficzne skupiska wzajemnie powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących

Bardziej szczegółowo

Rynek usług lokalnych oczekiwania potencjalnych członków klastrów. Małgorzata Gałczyńska

Rynek usług lokalnych oczekiwania potencjalnych członków klastrów. Małgorzata Gałczyńska Rynek usług lokalnych oczekiwania potencjalnych członków klastrów Małgorzata Gałczyńska Partnerzy klastra 47 podmiotów, w tym: 41 przedsiębiorców, jednostki naukowo badawcze, wyższe uczelnie i instytucje

Bardziej szczegółowo

Koncepcja funkcjonowania klastrów energii w Polsce

Koncepcja funkcjonowania klastrów energii w Polsce Koncepcja funkcjonowania klastrów energii w Polsce Koncepcję funkcjonowania klastrów energii w Polsce na zlecenie Ministerstwa Energii opracowały firmy: 1 Al. Jerozolimskie 65/79, 00-697 Warszawa tel.:

Bardziej szczegółowo

Bezpieczeństwo energetyczne w Państwa gminie. KLASTRY ENERGII. Katarzyna Tarnopolska Specjalista ds. pozyskiwania funduszy r.

Bezpieczeństwo energetyczne w Państwa gminie. KLASTRY ENERGII. Katarzyna Tarnopolska Specjalista ds. pozyskiwania funduszy r. Bezpieczeństwo energetyczne w Państwa gminie. KLASTRY ENERGII Katarzyna Tarnopolska Specjalista ds. pozyskiwania funduszy 16.10.2017r. OLSZTYN KLASTRY ENERGII Podstawa prawna ustawa z dnia 20 maja 2015

Bardziej szczegółowo

BAŁTYCKI KLASTER EKOENERGETYCZNY (BKEE) JAKO SPOSÓB REALIZACJI REGIONALNYCH STRATEGII ENERGETYKI (RSE) I ABSORBCJI FUNDUSZY STRUKTURALNYCH

BAŁTYCKI KLASTER EKOENERGETYCZNY (BKEE) JAKO SPOSÓB REALIZACJI REGIONALNYCH STRATEGII ENERGETYKI (RSE) I ABSORBCJI FUNDUSZY STRUKTURALNYCH BAŁTYCKI KLASTER EKOENERGETYCZNY (BKEE) JAKO SPOSÓB REALIZACJI REGIONALNYCH STRATEGII ENERGETYKI (RSE) I ABSORBCJI FUNDUSZY STRUKTURALNYCH Dlaczego formuła klastra? Zaproszenie do współpracy Klaster (wg

Bardziej szczegółowo

Kierunek zmian dla energetyki rozproszonej

Kierunek zmian dla energetyki rozproszonej Kierunek zmian dla energetyki rozproszonej Mariusz Meller Departament Energii Odnawialnej i Rozproszonej ul. Krucza 36/Wspólna 6 00-522 Warszawa faks 22 695 8196 me@me.gov.pl www.me.gov.pl Sektor energetyczny

Bardziej szczegółowo

Dotacje dla przedsiębiorstw z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka wdrażanego przez WARP (RIF)

Dotacje dla przedsiębiorstw z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka wdrażanego przez WARP (RIF) Dotacje dla przedsiębiorstw z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka wdrażanego przez WARP (RIF) Poznań, dn. 07.05.09 Tomasz Lewandowski Dotacje dla przedsiębiorstw 1. Działanie 4.2 Stymulowanie

Bardziej szczegółowo

Warmińsko-Mazurska Agencja Energetyczna Sp. z o.o. w Olsztynie. Olsztyn r.

Warmińsko-Mazurska Agencja Energetyczna Sp. z o.o. w Olsztynie. Olsztyn r. w Olsztynie Olsztyn 26-06-2017 r. Aktualna definicja Cywilnoprawne porozumienie w skład którego mogą wchodzić: Osoby fizyczne; Osby prawne; Jednostki naukowe; Instytuty badawcze; JST Dotyczące wytwarzania

Bardziej szczegółowo

Ranking atrakcyjności inwestycyjnej województw w zakresie energetyki odnawialnej

Ranking atrakcyjności inwestycyjnej województw w zakresie energetyki odnawialnej Konferencja Energia z biomasy wizytówką Województwa Zachodniopomorskiego Szczecin, 3 grudnia 2009r. Ranking atrakcyjności inwestycyjnej województw w zakresie energetyki odnawialnej Edycja I Katarzyna Michałowska-Knap,

Bardziej szczegółowo

KLASTER ROZWOJU ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII. Stampede Slides

KLASTER ROZWOJU ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII. Stampede Slides 1 KLASTER ROZWOJU ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII 2018 CZYM JEST 2 KLASTER? Źródłem synergii - wsparcia Innowatorem Podmiotem prawnym Porozumieniem pomiędzy podmiotami CZYM JEST 3 KLASTER? Porozumienie cywilnoprawne

Bardziej szczegółowo

Potencjał rozwojowy klastrów eksportujących w polskim sektorze rolno-żywnościowym

Potencjał rozwojowy klastrów eksportujących w polskim sektorze rolno-żywnościowym Potencjał rozwojowy klastrów eksportujących w polskim sektorze rolno-żywnościowym Szczepan Figiel, Justyna Kufel Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PIB Warszawa, 5 grudnia, 2014. Zagadnienia

Bardziej szczegółowo

Klastry energii. Jakub Kasnowski Radca Prawny, Senior Associate, Deloitte Legal

Klastry energii. Jakub Kasnowski Radca Prawny, Senior Associate, Deloitte Legal Klastry energii Jakub Kasnowski Radca Prawny, Senior Associate, Deloitte Legal Bartosz Sankiewicz Doradca podatkowy, Manager, Deloitte Doradztwo Podatkowe Tokarski i Wspólnicy spółka komandytowa (dawniej

Bardziej szczegółowo

Lokalne społeczności energetyczne wprowadzenie

Lokalne społeczności energetyczne wprowadzenie Lokalne społeczności energetyczne wprowadzenie Adam Frąckowiak, radca prawny Katowice, Czerwiec 2016 SPÓŁDZIELNIE ENERGETYCZNE MOŻLIWOŚCI ROZWOJU W POLSCE Raport dla Ministerstwa Gospodarki Departamentu

Bardziej szczegółowo

Wymiar branżowy sieciowania przedsiębiorstw społecznych

Wymiar branżowy sieciowania przedsiębiorstw społecznych Wymiar branżowy sieciowania przedsiębiorstw społecznych Klastry, porozumienia, grona, grupy, skupienia, kooperacja Sieć to statek, na którym nie ma pasażerów, wszyscy jesteśmy jego załogą Marshall McLuhan

Bardziej szczegółowo

KLASTER ROZWOJU ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII. Stampede Slides

KLASTER ROZWOJU ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII. Stampede Slides 1 KLASTER ROZWOJU ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII 2018 CZYM JEST 2 KLASTER? Źródłem synergii - wsparcia Innowatorem Podmiotem prawnym Porozumieniem pomiędzy podmiotami CZYM JEST 3 KLASTER? Porozumienie cywilnoprawne

Bardziej szczegółowo

Klastry energii założenia i szanse realizacji. Słupsk, 12 października 2016

Klastry energii założenia i szanse realizacji. Słupsk, 12 października 2016 Klastry energii założenia i szanse realizacji Słupsk, 12 października 2016 Dobra współpraca z województwem pomorskim w przedmiocie Lokalnego Mikroklastra Energetycznego: z przedstawicielem Urzędu Marszałkowskiego

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia prawne związane z rozwojem i przyłączaniem oze z punktu widzenia OSE. 30 maja 2017 r., Warszawa

Zagadnienia prawne związane z rozwojem i przyłączaniem oze z punktu widzenia OSE. 30 maja 2017 r., Warszawa Zagadnienia prawne związane z rozwojem i przyłączaniem oze z punktu widzenia OSE 30 maja 2017 r., Warszawa Otoczenie prawne Dyrektywa 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych

Bardziej szczegółowo

Samorządowy Klaster Energii KLASTER ENERGII ODNAWIALNEJ

Samorządowy Klaster Energii KLASTER ENERGII ODNAWIALNEJ Samorządowy Klaster Energii KLASTER ENERGII ODNAWIALNEJ 16 listopada 2017 WROCŁAW INFORMACJE OGÓLNE Polska jest zobowiązana przez UE do osiągnięcia do roku 2020 15% udziału energii ze źródeł odnawialnych

Bardziej szczegółowo

Nabory wniosków w 2012 roku

Nabory wniosków w 2012 roku Nabory wniosków w 2012 roku 1. Program Kapitał Ludzki część centralna część regionalna 2. Regionalne Programy Operacyjne 3. Program Infrastruktura i Środowisko 3 Program Operacyjny Kapitał Ludzki - część

Bardziej szczegółowo

Dr Mirosław Antonowicz ALK 27.11.2013 Warszawa

Dr Mirosław Antonowicz ALK 27.11.2013 Warszawa FORUM INNOWACJI TRANSPORTOWYCH Warszawa 5.12 2013 Struktury klastrowe źródłem innowacji nowe podejście do kooperacji i konkurencji Międzynarodowe, narodowe i regionalne formy współdziałania Dr Mirosław

Bardziej szczegółowo

Ankieta: Badanie podażowe z przedstawicielami podmiotów świadczących doradztwo dla JST

Ankieta: Badanie podażowe z przedstawicielami podmiotów świadczących doradztwo dla JST Ankieta: Badanie podażowe z przedstawicielami podmiotów świadczących doradztwo dla JST Szanowni Państwo, poniższa ankieta jest częścią badania odbywającego się z inicjatywy i na zlecenie Ministerstwa Rozwoju,

Bardziej szczegółowo

KONFERENCJA EKOLOGICZNA

KONFERENCJA EKOLOGICZNA KONFERENCJA EKOLOGICZNA Ryn, 13-14 maj 2010r. Opracowanie: Olsztyn Biuro Koordynatora Klastra * źródła: materiały własne KLASTER co to jest? komu sprzyja? struktura i forma prawna cechy wyróżniające geneza

Bardziej szczegółowo

Stowarzyszenie Klaster Grupa Meblowa HORECA. Toruń, 28.04.2015 r.

Stowarzyszenie Klaster Grupa Meblowa HORECA. Toruń, 28.04.2015 r. Stowarzyszenie Klaster Grupa Meblowa HORECA Toruń, 28.04.2015 r. GRUPA MEBLOWA HORECA 9 firm produkcyjnych oraz WSZP/UMK 2 firmy z branży informatycznej Produkcja mebli w technologiach: drewno, płyty meblowe,

Bardziej szczegółowo

Stowarzyszenie Klastering Polski 40-010 Katowice ul. Warszawska 36

Stowarzyszenie Klastering Polski 40-010 Katowice ul. Warszawska 36 Stowarzyszenie Klastering Polski platformą współpracy międzyklastrowej Ekoinnowacje w nowej perspektywie finansowej kraju i Europie: Środowisko i energia z czego finansować projekty i z kim współpracować?

Bardziej szczegółowo

Projekty oraz działania Wielkopolskiej Agencji Zarządzania EnergiąSp. z o.o.

Projekty oraz działania Wielkopolskiej Agencji Zarządzania EnergiąSp. z o.o. Projekty oraz działania Wielkopolskiej Agencji Zarządzania EnergiąSp. z o.o. Józef Lewandowski Prezes Zarządu WAZE Sp. z o.o. 1 Powołanie WAZE Wielkopolska Agencja Zarządzania Energią Sp. z o.o. (WAZE),

Bardziej szczegółowo

OGÓLNOPOLSKI KLASTER INNOWACYJNYCH PRZEDSIĘBIORSTW

OGÓLNOPOLSKI KLASTER INNOWACYJNYCH PRZEDSIĘBIORSTW OGÓLNOPOLSKI KLASTER INNOWACYJNYCH PRZEDSIĘBIORSTW Bogdan Węgrzynek Prezydent Zarządu Głównego OKIP Prezes Zarządu Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Sp. z o.o. Wiceprezes Zarządu Związku Pracodawców Klastry

Bardziej szczegółowo

Koncepcja funkcjonowania Klastrów energii. Gdańsk

Koncepcja funkcjonowania Klastrów energii. Gdańsk Koncepcja funkcjonowania Klastrów energii Gdańsk 26.04.2017 Cechy OZE Plusy Korzyści generacji rozproszonych Niska lub zerowa emisja Wykorzystanie lokalnych surowców (biogazownie) Przetwarzanie śmieci

Bardziej szczegółowo

Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego na lata w kontekście wsparcia szkolnictwa wyższego oraz infrastruktury B+R

Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego na lata w kontekście wsparcia szkolnictwa wyższego oraz infrastruktury B+R Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 w kontekście wsparcia szkolnictwa wyższego oraz infrastruktury B+R Gorzów Wielkopolski, 4 marca 2013 r. Plan prezentacji Strategia Rozwoju

Bardziej szczegółowo

Klaster. Powiązanie kooperacyjne (PK) Inicjatywa klastrowa (IK) DEFINICJE ROBOCZE najistotniejsze elementy

Klaster. Powiązanie kooperacyjne (PK) Inicjatywa klastrowa (IK) DEFINICJE ROBOCZE najistotniejsze elementy DEFINICJE ROBOCZE najistotniejsze elementy Klaster skupisko podmiotów występujących na danym terenie, ogół podmiotów w danej branży/sektorze gospodarki itd. Powiązanie kooperacyjne (PK) podstawowy, niesformalizowany

Bardziej szczegółowo

Średnia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Jednostka podziału administracyjnego kraju

Średnia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Jednostka podziału administracyjnego kraju ROLNYCH W GOSPODARSTWIE W KRAJU ZA 2006 ROK w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Województwo dolnośląskie 14,63 Województwo kujawsko-pomorskie 14,47 Województwo lubelskie 7,15 Województwo lubuskie

Bardziej szczegółowo

Sieci energetyczne identyfikacja problemów. Północno Zachodni Oddział Terenowy URE Szczecin

Sieci energetyczne identyfikacja problemów. Północno Zachodni Oddział Terenowy URE Szczecin Sieci energetyczne identyfikacja problemów Północno Zachodni Oddział Terenowy URE Szczecin Ustawa Prawo energetyczne cele Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego Zasady oszczędnego i racjonalnego użytkowania

Bardziej szczegółowo

Klastry Energii. Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o. Jednostka Realizująca Projekt Doradztwa Poznań, 25 kwietnia 2017 r.

Klastry Energii. Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o. Jednostka Realizująca Projekt Doradztwa Poznań, 25 kwietnia 2017 r. Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Klastry Energii Jednostka Realizująca Projekt Doradztwa Poznań, 25 kwietnia 2017 r. Plan

Bardziej szczegółowo

Energetyka Obywatelska Szansą Rozwoju Obszarów Wiejskich

Energetyka Obywatelska Szansą Rozwoju Obszarów Wiejskich Energetyka Obywatelska Szansą Rozwoju Obszarów Wiejskich Jan Kazak Wałbrzych, 15 września 2016 r. Czym jest energetyka obywatelska? Energetyka obywatelska to system, w którym osoby prywatne, rolnicy, organizacje,

Bardziej szczegółowo

FUNDUSZE EUROPEJSKIE monitoring konkursów dla przedsiębiorstw

FUNDUSZE EUROPEJSKIE monitoring konkursów dla przedsiębiorstw B+R INNOWACJE RYNKI ZAGRANICZNE str. 1/9 PROGRAMY KRAJOWE Program Operacyjny Inteligentny Rozwój Badania przemysłowe i prace rozwojowe realizowane przez przedsiębiorstwa nabór dla MŚP posiadających Pieczęć

Bardziej szczegółowo

Klastry wyzwania i możliwości

Klastry wyzwania i możliwości Klastry wyzwania i możliwości Stanisław Szultka Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową 29 września 2015 Klastry wyzwania nowej perspektywy 1. Klastry -> inteligentne specjalizacje 2. Organizacje klastrowe

Bardziej szczegółowo

Formalnoprawne aspekty funkcjonowania klastrów powiązania kooperacyjne

Formalnoprawne aspekty funkcjonowania klastrów powiązania kooperacyjne Fundusze Europejskie dla rozwoju innowacyjnej gospodarki Formalnoprawne aspekty funkcjonowania klastrów powiązania kooperacyjne Projekt Rozwój Mazowieckiego Klastra Efektywności Energetycznej i Odnawialnych

Bardziej szczegółowo

XXIII OGÓLNOPOLSKA OLIMPIADA MŁODZIEŻY - Lubuskie 2017 w piłce siatkowej

XXIII OGÓLNOPOLSKA OLIMPIADA MŁODZIEŻY - Lubuskie 2017 w piłce siatkowej 11-5-217 XXIII OGÓLNOPOLSKA OLIMPIADA MŁODZIEŻY - Lubuskie 217 sezon 216/217 A1 9. Łódzkie Świętokrzyskie "A" 11-5-217 A2 1.3 Pomorskie Kujawsko-Pomorskie "A" 11-5-217 A3 12. Świętokrzyskie Kujawsko-Pomorskie

Bardziej szczegółowo

Prezydent Miasta Tarnowa Roman Ciepiela

Prezydent Miasta Tarnowa Roman Ciepiela Prezydent Miasta Tarnowa Roman Ciepiela Czym jest klaster energii? Nowelizacja ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii wprowadziła z dniem 1 lipca 2016 r. innowacyjny w skali Unii

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla MŚP w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020

Wsparcie dla MŚP w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020 Wsparcie dla MŚP w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020 INFORMACJE OGÓLNE Dodatkowe wsparcie dla Polski Wschodniej województw: lubelskiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego

Bardziej szczegółowo

Innowacyjność województwa kujawskopomorskiego

Innowacyjność województwa kujawskopomorskiego Innowacyjność województwa kujawskopomorskiego w 2015 r. Wiesława Gierańczyk, p.o. dyrektora, Urząd Statystyczny w Bydgoszczy 21.06.2018r., Toruń 1 Efekt współpracy: Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy Wydziału

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Polska Wschodnia

Program Operacyjny Polska Wschodnia Program Operacyjny Polska Wschodnia 2014-2020 INFORMACJE OGÓLNE Dodatkowe wsparcie dla Polski Wschodniej województw: lubelskiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego Finansowanie:

Bardziej szczegółowo

Pilski Klaster Energetyczny. Piła, dnia r.

Pilski Klaster Energetyczny. Piła, dnia r. Pilski Klaster Energetyczny Piła, dnia 01.02.2018r. Zgodnie z nowelizacją ustawy o odnawialnych źródłach energii Klaster energetyczny to inaczej porozumienie cywilnoprawne, w skład którego mogą wchodzić:

Bardziej szczegółowo

Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej

Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Iwona Wendel Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Warszawa, 22 maja 2014

Bardziej szczegółowo

Instrumenty finansowe w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych na rzecz wsparcia efektywności energetycznej. 12 października 2018 r.

Instrumenty finansowe w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych na rzecz wsparcia efektywności energetycznej. 12 października 2018 r. Instrumenty finansowe w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych 2014-2020 na rzecz wsparcia efektywności energetycznej 12 października 2018 r. Wartość środków powierzonych 4,3 mld zł 1 11 mld zł Poprzednia

Bardziej szczegółowo

Samorządowy Klaster Energii

Samorządowy Klaster Energii Samorządowy Klaster Energii Listopad 2018 Definicje Klaster energii to cywilnoprawne porozumienie, w skład którego mogą wchodzić osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki naukowe, instytuty badawcze lub

Bardziej szczegółowo

KLASTRY PRZEMYSŁOWE. Projekt Centrum Rozwoju Klastrów Świętokrzyskich. Dr inż. Ignacy Pardyka. ŚWIĘTOKRZYSKA AGENCJA ROZWOJU REGIONU S.A.

KLASTRY PRZEMYSŁOWE. Projekt Centrum Rozwoju Klastrów Świętokrzyskich. Dr inż. Ignacy Pardyka. ŚWIĘTOKRZYSKA AGENCJA ROZWOJU REGIONU S.A. KLASTRY PRZEMYSŁOWE Projekt Centrum Rozwoju Klastrów Świętokrzyskich Dr inż. Ignacy Pardyka ŚWIĘTOKRZYSKA AGENCJA ROZWOJU REGIONU S.A. w Kielcach I Forum Gospodarcze w Ostrowcu Świętokrzyskim 19 października

Bardziej szczegółowo

Pilski Klaster Energetyczny. Legionowo, dnia r.

Pilski Klaster Energetyczny. Legionowo, dnia r. Pilski Klaster Energetyczny Legionowo, dnia 21.03.2018r. Energia odnawialna jako podstawowe źródło zasilania GOZ Punkt pierwszy projekt i zmiana modeli biznesowych BIOGAZ w Europie Fotokataster Geotermia

Bardziej szczegółowo

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008 Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy GŁÓWNE UWARUNKOWANIA KONKURENCYJNOŚCI POLSKIEGO ROLNICTWA Stanisław Krasowicz Puławy, 2008 Polska to kraj: o stosunkowo dużym potencjale

Bardziej szczegółowo

Terminy naborów wniosków o dotacje z UE dla MSP (Małych i Średnich Przedsiębiorców) oraz dużych firm (dane na dzień 12.05.2015 r.)

Terminy naborów wniosków o dotacje z UE dla MSP (Małych i Średnich Przedsiębiorców) oraz dużych firm (dane na dzień 12.05.2015 r.) Terminy naborów wniosków o dotacje z UE dla MSP (Małych i Średnich Przedsiębiorców) oraz dużych firm (dane na dzień 12.05.2015 r.) Województwo Termin naboru Program, Działanie, Poddziałanie Dotacja: max

Bardziej szczegółowo

Instrumenty finansowe w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata Obszar: Energetyka

Instrumenty finansowe w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata Obszar: Energetyka Instrumenty finansowe w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014-2020 Obszar: Energetyka Departament Instrumentów Finansowych Bank Gospodarstwa Krajowego Warszawa, 17 kwietnia 2018 r. Wartość

Bardziej szczegółowo

Działania w ramach projektu Od inicjatywy klastrowej do Sopockiego Klastra Turystycznego program wsparcia i rozwoju zostały już rozpoczęte!!!

Działania w ramach projektu Od inicjatywy klastrowej do Sopockiego Klastra Turystycznego program wsparcia i rozwoju zostały już rozpoczęte!!! Działania w ramach projektu Od inicjatywy klastrowej do Sopockiego Klastra Turystycznego program wsparcia i rozwoju zostały już rozpoczęte!!! Głównym celem projektu jest umożliwienie podmiotom z sopockiej

Bardziej szczegółowo

Klaster Gospodarki Odpadowej i Recyklingu skutecznym partnerem w rozwoju firm z branży odpadowej i recyklingu w Polsce

Klaster Gospodarki Odpadowej i Recyklingu skutecznym partnerem w rozwoju firm z branży odpadowej i recyklingu w Polsce Klaster Gospodarki Odpadowej i Recyklingu skutecznym partnerem w rozwoju firm z branży odpadowej i recyklingu w Polsce Prelegent: Jolanta Okońska-Kubica CKR not for profit system sp. z o.o. Koordynator

Bardziej szczegółowo

FUNDUSZE EUROPEJSKIE monitoring konkursów dla przedsiębiorstw

FUNDUSZE EUROPEJSKIE monitoring konkursów dla przedsiębiorstw B+R INNOWACJE RYNKI ZAGRANICZNE str. 1/10 PROGRAMY KRAJOWE Program Operacyjny Inteligentny Rozwój Badania przemysłowe i prace rozwojowe realizowane przez nabór dla MŚP posiadających Pieczęć Doskonałości

Bardziej szczegółowo

Ankieta: Badanie zapotrzebowania JST na usługi wsparcia

Ankieta: Badanie zapotrzebowania JST na usługi wsparcia Ankieta: Badanie zapotrzebowania JST na usługi wsparcia Szanowni Państwo, poniższa ankieta jest częścią badania odbywającego się z inicjatywy i na zlecenie Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju, którego celem

Bardziej szczegółowo

Klastry energii. Doradztwo energetyczne Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze

Klastry energii. Doradztwo energetyczne Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze Klastry energii Doradztwo energetyczne Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

Wspieranie innowacji w Sieci KIGNET. KIGNET Innowacje izbowy system wsparcia innowacyjności przedsiębiorstw

Wspieranie innowacji w Sieci KIGNET. KIGNET Innowacje izbowy system wsparcia innowacyjności przedsiębiorstw Wspieranie innowacji w Sieci KIGNET w ramach projektu KIGNET Innowacje izbowy system wsparcia innowacyjności przedsiębiorstw Warszawa, 21 czerwca 2012 r. Sieć KIGNET Sieć współpracy, którą tworzą izby

Bardziej szczegółowo

Prezentacja Spółki Warszawa, Czerwiec 2017

Prezentacja Spółki Warszawa, Czerwiec 2017 Prezentacja Spółki Warszawa, Czerwiec 2017 Charakterystyka działalności DZIAŁALNOŚĆ HOLDINGOWA DYSTRYBUCJA ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRZESYŁANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ HANDEL ENERGIĄ ELEKTRYCZNĄ ZARZĄDZANIE HOLDINGIEM

Bardziej szczegółowo

PATRYK CHAJA SEBASTIAN BYKUĆ

PATRYK CHAJA SEBASTIAN BYKUĆ KLASTRY ENERGII WEDŁUG IMP PAN PATRYK CHAJA SEBASTIAN BYKUĆ Gdańsk 26.04.2017 BARDZO CIEKAWY POMYSŁ Klastry Energii Źródło: https://www.lochemenergie.net/ Udało się w Szwecji, Holandii, Niemczech, Włoszech

Bardziej szczegółowo

EKSPERT FUNDUSZY UNIJNYCH

EKSPERT FUNDUSZY UNIJNYCH EKSPERT FUNDUSZY UNIJNYCH POZYSKAJ Z NAMI DOTACJE UNII EUROPEJSKIEJ EUROPROJEKTY CONSULTING Sp. z o.o. Ekspert Funduszy Unii Europejskiej Andersia Business Centre Plac Andersa 7 61-894 Poznań tel. 61 668

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA ROZWOJU KLASTRÓW ENERGII W POLSCE

KONCEPCJA ROZWOJU KLASTRÓW ENERGII W POLSCE KONCEPCJA ROZWOJU. KLASTRÓW ENERGII W POLSCE Aleksander Śniegocki, WiseEuropa Arkadiusz Węglarz, KAPE Cele powstania klastrów energii Celem głównym tworzenia klastrów energii jest rozwój energetyki rozproszonej

Bardziej szczegółowo

Pilotażowe klastry energii jako narzędzie budowy energetyki obywatelskiej

Pilotażowe klastry energii jako narzędzie budowy energetyki obywatelskiej Pilotażowe klastry energii jako narzędzie budowy energetyki obywatelskiej dr inż. Sylwia Całus sylwia.calus@el.pcz.czest.pl Politechnika Częstochowska dr inż. Maciej Sołtysik maciej.soltysik@pse.pl Centrum

Bardziej szczegółowo

KIGNET INNOWACJE - izbowy system wsparcia innowacyjności przedsiębiorstw

KIGNET INNOWACJE - izbowy system wsparcia innowacyjności przedsiębiorstw PROJEKT KIGNET INNOWACJE - izbowy system wsparcia innowacyjności przedsiębiorstw 21 czerwiec 2012r.,Warszawa Wielkopolski Klaster Energii Odnawialnej Polska Izba Gospodarcza Importerów, Eksporterów i Kooperacji

Bardziej szczegółowo

FoodNet prezentacja projektu LOGISTYCZNA SIEĆ BIZNESOWA POLSKI CENTRALNEJ

FoodNet prezentacja projektu LOGISTYCZNA SIEĆ BIZNESOWA POLSKI CENTRALNEJ FoodNet prezentacja projektu Informacje ogólne Tytuł projektu: FOOD IN ECO NETWORK INTERNATIONALIZATION AND GLOBAL COMPETITIVENESS OF EUROPEAN SMES IN FOOD AND ECO LOGISTICS SECTOR Program: Czas trwania:

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Podstawowe definicje i Dlaczego mapowanie jest potrzebne? Przykłady Klaster naturalne skupisko przestrzenne przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

GRUPA ZAKUPOWA GMIN MAŁOPOLSKI ZACHODNIEJ

GRUPA ZAKUPOWA GMIN MAŁOPOLSKI ZACHODNIEJ GRUPA ZAKUPOWA GMIN MAŁOPOLSKI ZACHODNIEJ Oferta świadczenia usług doradczych przez Energia Optimum Sp. z o. o. Przetarg dla Grupy Małopolski Zachodniej w 2015 roku: Otwarcie ofert w dniu 22.10.2015 Złożono

Bardziej szczegółowo

Konferencja prasowa Projekt Opracowanie Polityk Sektorowych Województwa Łódzkiego

Konferencja prasowa Projekt Opracowanie Polityk Sektorowych Województwa Łódzkiego www.pwc.com Konferencja prasowa Projekt Opracowanie Polityk Sektorowych Województwa Łódzkiego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu

Bardziej szczegółowo

Inicjatywa klastrowa Nadbużański Klaster Technologiczny Dolina Zielonej energii

Inicjatywa klastrowa Nadbużański Klaster Technologiczny Dolina Zielonej energii Inicjatywa klastrowa Nadbużański Klaster Technologiczny Dolina Zielonej energii Zespół programowy Stowarzyszenia Pro-Eco Dolina Bugu - grono krajowych i zagranicznych przedsiębiorców, ekspertów i technologów

Bardziej szczegółowo

Wielkopolskie Centrum Klastrowe

Wielkopolskie Centrum Klastrowe Wielkopolskie Centrum Klastrowe Platforma klastrów Założenia koncepcji Brokera Technologicznego Marek Dondelewski Poznao 10.09.2012r. LMC www.ines.org.pl Program rozwoju klasteringu Program ekspercki Konsorcjum

Bardziej szczegółowo

1. Analiza wskaźnikowa... 3 1.1. Wskaźniki szczegółowe... 3 1.2. Wskaźniki syntetyczne... 53 1.2.1.

1. Analiza wskaźnikowa... 3 1.1. Wskaźniki szczegółowe... 3 1.2. Wskaźniki syntetyczne... 53 1.2.1. Spis treści 1. Analiza wskaźnikowa... 3 1.1. Wskaźniki szczegółowe... 3 1.2. Wskaźniki syntetyczne... 53 1.2.1. Zastosowana metodologia rangowania obiektów wielocechowych... 53 1.2.2. Potencjał innowacyjny

Bardziej szczegółowo

Szukanie wspólnej wartości (korzyści) w klastrze

Szukanie wspólnej wartości (korzyści) w klastrze Szukanie wspólnej wartości (korzyści) w klastrze Struktura klastrowa M. Porter - klastry to geograficzne koncentracje wzajemnie powiązanych przedsiębiorstw, wyspecjalizowanych dostawców (w tym dostawców

Bardziej szczegółowo

Dr Bogusław Klimczuk 1

Dr Bogusław Klimczuk 1 Dr Bogusław Klimczuk 1 2 3 4 RPO Województwo Lubelskie 2014-2020 5 6 Forma wsparcia Dotacje bezzwrotne Instrumenty zwrotne Instrumenty mieszane 7 Zasada koncentracji tematycznej środków w RPO WL 2014-2020

Bardziej szczegółowo

Budownictwo mieszkaniowe a) w okresie I-II 2014 r.

Budownictwo mieszkaniowe a) w okresie I-II 2014 r. Warszawa, 17.3.214 r. Budownictwo mieszkaniowe a) w okresie I-II 214 r. Według wstępnych danych, w okresie styczeń-luty 214 r. oddano do użytkowania 2378 mieszkań, tj. o 4,9% mniej w porównaniu z analogicznym

Bardziej szczegółowo

Seminarium Regionalne systemy innowacji modele i wyzwania we wspieraniu innowacji w województwie warmińsko-mazurskim

Seminarium Regionalne systemy innowacji modele i wyzwania we wspieraniu innowacji w województwie warmińsko-mazurskim Seminarium Regionalne systemy innowacji modele i wyzwania we wspieraniu innowacji w województwie warmińsko-mazurskim miejsce: Hotel Warmiński - Olsztyn data: 28.06.2011 r. Projekt współfinansowany przez

Bardziej szczegółowo

Prezentacja wyników projektu. Edycja 2011/2012

Prezentacja wyników projektu. Edycja 2011/2012 Prezentacja wyników projektu Edycja 2011/2012 Warszawa Czerwiec 2012 O Instytucie Agroenergetyki Instytut Agroenergetyki Powstał w 2010 r. Prowadzi działalność naukową w dziedzinie OŹE Jest koordynatorem

Bardziej szczegółowo

Polityka wspierania klastrów w województwie pomorskim Karolina N. Lipińska, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Polityka wspierania klastrów w województwie pomorskim Karolina N. Lipińska, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego Polityka wspierania klastrów w województwie pomorskim Karolina N. Lipińska, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego Seminarium dotyczące wyboru klastrów kluczowych krajowych Warszawa, 5 czerwca 2014

Bardziej szczegółowo

XIV Olimpiada Matematyczna Juniorów Statystyki dotyczące zawodów drugiego stopnia (2018/19)

XIV Olimpiada Matematyczna Juniorów Statystyki dotyczące zawodów drugiego stopnia (2018/19) XIV Olimpiada Matematyczna Juniorów Statystyki dotyczące zawodów drugiego stopnia (/) ( stycznia r.) Gimnazja oraz oddziały gimnazjalne Tabela. Liczba uczniów, którzy wzięli udział w zawodach oraz zakwalifikowanych

Bardziej szczegółowo

Jednostka odpowiedzialna. Termin. administracja samorządowa szczebla powiatowego ZARZĄDY POWIATOW

Jednostka odpowiedzialna. Termin. administracja samorządowa szczebla powiatowego ZARZĄDY POWIATOW Załącznik 5 STAN REALIZACJI ZADAŃ WYNIKAJĄCYCH Z KRAJOWEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI DLA ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ SZCZEBLA POWIATOWEGO I GMINNEGO (na podstawie informacji otrzymanych z Urzędów Marszałkowskich)

Bardziej szczegółowo

Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO. Opole, 7 marca 2008

Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO. Opole, 7 marca 2008 Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO ElŜbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego Fundusze strukturalne jako instrument wsparcia rozwoju gospodarczego Opolszczyzny Opole,

Bardziej szczegółowo

I REGIONALNE PROGRAMY OPERACYJNE: 1. Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego

I REGIONALNE PROGRAMY OPERACYJNE: 1. Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego I REGIONALNE PROGRAMY OPERACYJNE: 1. Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego a/ Oś priorytetowa V Gospodarka Działanie 5.3 Efektywność energetyczna w sektorze mieszkaniowym i budynkach uŝyteczności

Bardziej szczegółowo

Zgorzelecki Klaster Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii i Efektywności Energetycznej

Zgorzelecki Klaster Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii i Efektywności Energetycznej Zgorzelecki Klaster Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii i Efektywności Energetycznej Koordynator Klastra: Stowarzyszenie Rozwoju Innowacyjności Energetycznej w Zgorzelcu CHARAKTERYSTYKA KLASTRA Zgorzelecki

Bardziej szczegółowo

Koncepcja systemowego wsparcia przedsiębiorczości na obszarach wiejskich Opinie, wnioski i rekomendacje

Koncepcja systemowego wsparcia przedsiębiorczości na obszarach wiejskich Opinie, wnioski i rekomendacje Koncepcja systemowego wsparcia przedsiębiorczości na obszarach wiejskich Opinie, wnioski i rekomendacje Dr inż. Paweł Chmieliński Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut

Bardziej szczegółowo

Solsum: Dofinansowanie na OZE

Solsum: Dofinansowanie na OZE Solsum: Dofinansowanie na OZE Odnawialne źródło energii (OZE) W ustawie Prawo energetyczne źródło energii odnawialnej zdefiniowano jako źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania

Bardziej szczegółowo

Klastry- podstawy teoretyczne

Klastry- podstawy teoretyczne Klastry- podstawy teoretyczne Dr inż. Anna Szerenos Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Program Innet Plan prezentacji Koncepcja klastra

Bardziej szczegółowo

Lubelski Klaster Ekoenergetyczny instrument wsparcia rozwoju klastrów energii w województwie lubelskim. Małgorzata Gałczyoska

Lubelski Klaster Ekoenergetyczny instrument wsparcia rozwoju klastrów energii w województwie lubelskim. Małgorzata Gałczyoska Lubelski Klaster Ekoenergetyczny instrument wsparcia rozwoju klastrów energii w województwie lubelskim Małgorzata Gałczyoska Różne kompetencje Podmioty zajmujące się energetyką: solarną, wiatrową, wodną

Bardziej szczegółowo

Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO założenia programowe

Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO założenia programowe Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+ - założenia programowe Wielkopolskiego Departament Wdrażania Programu Regionalnego Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2007-2013 Podział

Bardziej szczegółowo

KIGNET INNOWACJE - izbowy system wsparcia innowacyjności przedsiębiorstw

KIGNET INNOWACJE - izbowy system wsparcia innowacyjności przedsiębiorstw PROJEKT KIGNET INNOWACJE - izbowy system wsparcia innowacyjności przedsiębiorstw KLASTER GOSPDARKI ODPADOWEJ I RECYKLINGU Branża: gospodarowanie odpadami i branże pokrewne Warszawa, 21 czerwca 2012 r.

Bardziej szczegółowo

Aktywnie dla czystego powietrza

Aktywnie dla czystego powietrza Aktywnie dla czystego powietrza OZE Nowelizacja ustawy o OZE 1.07.2016 r wejście w życie przepisów, które dotyczą uruchomienia systemu aukcyjnego oraz mechanizmów wspierających wytwarzanie energii elektrycznej

Bardziej szczegółowo

Opracował: KB/BR Sprawdził: JJ Data: 21.09.2015 r. Dobry klimat do inwestycji

Opracował: KB/BR Sprawdził: JJ Data: 21.09.2015 r. Dobry klimat do inwestycji Opracował: KB/BR Sprawdził: JJ Data: 21.09.2015 r. Dobry klimat do inwestycji Spis treści Czym jest klaster?.... 3 SKM.... 6 Historia... 14 Perspektywy rozwoju SKM..... 17 Zainwestuj w Szczecineckim Klastrze

Bardziej szczegółowo

Polityki klastrowe - doświadczenia zagraniczne i wnioski dla Polski. Powiązania z inteligentnymi specjalizacjami

Polityki klastrowe - doświadczenia zagraniczne i wnioski dla Polski. Powiązania z inteligentnymi specjalizacjami Polityki klastrowe - doświadczenia zagraniczne i wnioski dla Polski. Powiązania z inteligentnymi specjalizacjami Maciej Dzierżanowski Ekspert Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową Moderator Grupy roboczej

Bardziej szczegółowo

ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE

ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2014 Głównego Urzędu Statystycznego) POWIERZCHNIA UŻYTKÓW ROLNYCH WEDŁUG WOJEWÓDZTW według

Bardziej szczegółowo