Obserwatoria Integracji Społecznej Raport z monitoringu

Transkrypt

1 Obserwatoria Integracji Społecznej Raport z monitoringu Sebastian Musioł Marzec

2 Spis treści: Wprowadzenie.. 3 I Sposób i zakres realizacji monitoringu.. 4 II Najważniejsze wnioski z monitoringu Najważniejsze problemy związane z uruchamianiem OIS Problemy organizacyjne OIS Poziom realizacji zadao elementarnych, komplementarnych i rozwojowych.. 9 Rekomendacje III Realizacja funkcji badawczej, doradczej i informacyjnej przez OIS Realizacja funkcji badawczej, doradczej i informacyjnej przez OIS w Białymstoku Realizacja funkcji badawczej, doradczej i informacyjnej przez OIS w Kielcach Realizacja funkcji badawczej, doradczej i informacyjnej przez OIS w Lublinie Realizacja funkcji badawczej, doradczej i informacyjnej przez OIS w Olsztynie Realizacja funkcji badawczej, doradczej i informacyjnej przez OIS w Opolu Realizacja funkcji badawczej, doradczej i informacyjnej przez OIS w Poznaniu Realizacja funkcji badawczej, doradczej i informacyjnej przez OIS w Rzeszowie Realizacja funkcji badawczej, doradczej i informacyjnej przez OIS w Zielonej Górze Realizacja funkcji badawczej, doradczej i informacyjnej przez OIS w Szczecinie. 87 2

3 Wprowadzenie Do kooca 2009 r. w ramach struktur Regionalnych Ośrodków Polityki Społecznej ogółem zostało uruchomionych pięd Obserwatoriów Integracji Społecznej. 1 Tak niski stan zaawansowania prac związanych z realizacją koncepcji Obserwatoriów stawiał pod znakiem zapytania szanse powodzenia całego przedsięwzięcia. Zgodnie z pierwotnym założeniem Obserwatoria jako jednostki badawcze koordynujące przepływ informacji z zakresu polityki społecznej pomiędzy poziomem lokalnym, a regionalnym i krajowym miały powstad we wszystkich województwach. Okrojenie liczby Obserwatoriów z 16 do 5 znacznie wypaczyłoby założenia leżące u podstaw realizowanego projektu. Wśród przyczyn wyraźnie opóźniających proces tworzenia Obserwatoriów w roku 2009 wymieniono zmiany w ustawie o finansach publicznych, a także niepowodzenia negocjacyjne pomiędzy Regionalnymi Ośrodkami Polityki Społecznej, a Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich. Częściowe przełamanie impasu w procesie tworzenia Obserwatoriów Integracji Społecznej nastąpiło w 2010 r., szczególnie w koocowym okresie tego roku. W 2010 r. Obserwatoria Integracji Społecznej utworzone zostały w kolejnych czterech Regionalnych Ośrodkach Polityki Społecznej województw: lubelskiego, lubuskiego, podkarpackiego i wielkopolskiego. Tym samym liczba powstałych Obserwatoriów zwiększyła się z czterech do dziewięciu na szesnaście potencjalnie możliwych. Prezentowany materiał jest kolejnym podsumowaniem obserwacji dotyczących organizacji Obserwatoriów Integracji Społecznej w początkowym stadium ich funkcjonowania, a także kierunków rozwoju Obserwatoriów. W prezentowanym materiale uwzględniony został podział Obserwatoriów na dwie grupy. Pierwszą grupę stanowią Obserwatoria powstałe jeszcze w 2009 r., czyli Obserwatoria w Białymstoku, Kielcach, Olsztynie, Opolu i Szczecinie. Ze względu na dłuższy okres realizacji zadao przez te 1 Do kooca 2009 r. Obserwatoria Integracji Społecznej powstały w województwach: podlaskim, opolskim, świętokrzyskim, warmiosko-mazurskim oraz zachodniopomorskim. 3

4 Obserwatoria punkt ciężkości prowadzonej analizy przeniesiony zostanie z problematyki organizowania pracy Obserwatoriów w strukturach Regionalnych Ośrodków Polityki Społecznej na rzecz realizacji zadao merytorycznych. Drugą grupę stanowią Obserwatoria powstałe w 2010 r., czyli Obserwatoria w Lublinie, Poznaniu, Rzeszowie oraz w Zielonej Górze. Ze względu na niespełna roczny okres funkcjonowania tych Obserwatoriów charakteryzowad będą je problemy organizacyjne, których waga w znaczącym stopniu wpływa na zdolnośd do osiągania celów merytorycznych. W pierwszym okresie swojej działalności OIS-y napotykają na wiele trudności administracyjno-organizacyjnych, których złożonośd rozpościera się od problemów czysto technicznych (np. braku niezbędnego sprzętu komputerowego), po złożone problemy legislacyjne (wejście nowej ustawy o finansach publicznych). Raport ten składa się z trzech części. W części pierwszej metodologicznej opisany został sposób i zakres realizacji monitoringu. W części drugiej przedstawiane są najważniejsze wnioski z monitoringu, uwzględniające stan wdrażania koncepcji OIS w skali całego kraju pod koniec 2010 r. W tej części omówione są najważniejsze problemy związane z uruchamianiem OIS w 2010 r., a także omówiony jest zakres zadao merytorycznych realizowanych przez wszystkie Obserwatoria. W podsumowaniu części drugiej zamieszczona została lista rekomendacji zalecanych do wdrożenia w celu jest rozwiązania zidentyfikowanych problemów. W części trzeciej opisane zostały szczegółowo zadania realizowane przez Obserwatoria. I Sposób i zakres realizacji monitoringu Zgodnie z zapisami koncepcji monitorowania bieżącej działalności Obserwatoriów Integracji Społecznej 2 monitoring powinien byd prowadzony w dwóch aspektach. Pierwszy z 2 Zob. Koncepcja funkcjonalno-organizacyjna Obserwatoriów Integracji Społecznej wraz z koncepcją bieżącego monitorowania, rozdz. III: Koncepcja monitorowania bieżącej działalności Obserwatoriów Integracji Społecznej, Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa

5 nich to monitoring OIS pod kątem osiągania celów merytorycznych. W tym obszarze monitoringu analizie powinien zostad poddany stopieo realizacji zadao przypisanych do poszczególnych funkcji OIS. Szczegółowy opis zadao z uwzględnieniem podziału na zadania elementarne, komplementarne i rozwojowe został umieszczony w Planie Monitorowania. 3 Drugim aspektem prowadzonego monitoringu jest monitoring OIS pod kątem zarządzania organizacją. W tym obszarze monitoringu analizie zostaje poddany sposób zarządzania działalnością OIS. Podstawą prowadzonego monitoringu będzie model organizacji OIS szczegółowo opisany w koncepcji funkcjonalno-organizacyjnej OIS. 4 Wśród metod prowadzonego monitoringu wymienia się trzy podstawowe: wizyty monitorujące, wywiady, sprawozdania półroczne OIS-ów, oraz jedną fakultatywną monitorowanie Internetowej Bazy Danych w przypadku jej istnienia. Jednocześnie należy odnotowad, że ze względu na zmiany w zakresie prowadzonego monitoringu zamieszczone w aneksie do umowy pomiędzy Instytutem Rozwoju Służb Społecznych, a Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich okrojeniu uległy niektóre z metod prowadzenia monitoringu. Obecnie podstawowym narzędziem prowadzonego monitoringu są sprawozdania półroczne Obserwatoriów Integracji Społecznej, a także wywiady przeprowadzone z pracownikami Obserwatoriów Integracji Społecznej podczas szkoleo organizowanych przez Instytut Rozwoju Służb Społecznych. Informacje uzyskane tą drogą pozwalają na pogłębienie analiz ilościowych prowadzonych na podstawie półrocznych sprawozdao z działalności Obserwatoriów Integracji Społecznej. Prezentowany materiał uwzględnia wszystkie sprawozdania półroczne obejmujące zakres zadao zrealizowanych przez Obserwatoria w pierwszym i drugim półroczu 2010 r. 3 Zob. Koncepcja funkcjonalno-organizacyjna, tab. nr 9, s Zob. Koncepcja funkcjonalno-organizacyjna, rozdz. II Koncepcja organizacyjna, s

6 II Najważniejsze wnioski z monitoringu Problemy związane z uruchamianiem OIS Do kooca 2010 r. Obserwatoria Integracji Społecznej zostały utworzone na terenie 9 województw, co stanowi realizację pierwotnego celu zapisanego w Koncepcji funkcjonalnoorganizacyjnej Obserwatoriów Integracji Społecznej na poziomie 56,25%. Stan wdrażania koncepcji OIS w poszczególnych województwach obrazuje poniższe zestawienie. Mapa nr 1. Obserwatoria Integracji Społecznej. Stan na 31 grudnia 2010 r. województwa, w których Obserwatoria powstały do kooca 2010 r. województwa, w których Obserwatoria nie powstały Źródło: opracowanie własne Należy podkreślid, że negocjacje pomiędzy władzami wszystkich Regionalnych Ośrodków Polityki Społecznej, a Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, których celem było utworzenie Obserwatoriów Integracji Społecznej prowadzone są od 2009 r. Z powodów opisanych w Raporcie z monitoringu za 2009 r. częśd Regionalnych Ośrodków Polityki Społecznej zrezygnowała bądź zawiesiła negocjacje do czasu wejścia w życie zmian w ustawie o finansach publicznych. Zmiany w ustawie o finansach publicznych związane ze zniesieniem 6

7 zapisów dotyczących tzw. dotacji rozwojowej 5 weszły w życie z początkiem 2010 r., a to umożliwiło powrót do negocjacji dotyczących powstawania Obserwatoriów. W efekcie w 2010 r. Obserwatoria powstały w ramach kolejnych czterech Regionalnych Ośrodków Polityki Społecznej Problemy organizacyjne OIS W skład zadao organizacyjnych Obserwatoriów Integracji Społecznej wchodzą: 1. Rekrutacja i zatrudnienie pracowników 2. Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za kontakty z CRZL i innymi wykonawcami zadao Projektu 3. Ustalenie wewnętrznego harmonogramu prac OIS 4. Opracowanie diagnozy stanu zastanego 5. Uczestnictwo w szkoleniach dla pracowników OIS 6. Składanie półrocznych sprawozdao z realizacji zadao merytorycznych. Należy zauważyd, że Obserwatoria wywiązują się w terminie ze wszystkich zaplanowanych zadao poza rekrutacją i zatrudnieniem pracowników. Co prawda Obserwatoria nie są zobligowane do zatrudnienia w określonym czasie określonej liczby pracowników, ale zwykle zespół Obserwatorium tworzony jest przez kilka miesięcy. Tak długi 5 Na mocy tej ustawy dotacja rozwojowa, która dotychczas była główną formą wydatków w ramach programów operacyjnych przestała funkcjonowad. Jeszcze w 2009 r. w ramach wszystkich programów operacyjnych projekty były finansowane w formie dotacji rozwojowej, która mogła byd przekazywana z budżetu paostwa lub z budżetu samorządu województwa w formie zaliczki lub zwrotu wydatków poniesionych na realizację programu, projektu lub zadania. Nowa ustawa o finansach publicznych przewiduje, że współfinansowanie krajowe, czyli częśd dofinansowania projektu pochodząca z budżetu paostwa będzie przekazywane beneficjentowi w formie dotacji celowej, bezpośrednio albo za pośrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego. 7

8 okres kompletowania zespołu Obserwatorium negatywnie wpływa na realizację zadao merytorycznych. Wśród najczęstszych problemów wymienianych przez pracowników Obserwatoriów znajdują się: 1. Brak sprzętu komputerowego i odpowiedniego oprogramowania, co prowadzi do osłabienia aktywności merytorycznej Obserwatoriów. Problem ten do tej pory nie został rozwiązany. 2. Zaburzenie komunikacji między Obserwatoriami, a CRZL-em. Przejawami tego są zarówno trudności w uzyskaniu wiążących informacji dotyczących zaistniałego problemu, jak i brak możliwości skontaktowania się z pracownikiem CRZL oddelegowanym do projektu OIS. Problem ten negatywnie wpływa na realizację zadao merytorycznych przez OIS, a także był przyczyną zawieszenia w 2010 r. przez niektóre ROPS-y negocjacji dotyczących utworzenia OIS. 3. Brak schematów organizacyjnych w strukturze ROPS umożliwiających realizację zadao OIS. Sytuacja ta jest konsekwencją niepewności ROPS-ów co do ostatecznego kształtu i formy umowy z CRZL oraz terminu jej podpisania. 4. Problemy finansowe OIS. Środki zaplanowane na zlecanie badao innym instytucjom są zbyt małe w stosunku do zakresu badao. 5. Z uwagi na liczbę pracowników OIS (4 etaty) niemożliwa jest realizacja zadao w najszerszym, zaawansowanym zakresie Poziom realizacji zadao elementarnych, komplementarnych i rozwojowych Koncepcja Obserwatoriów Integracji Społecznej zakłada możliwośd systematycznego rozwoju Obserwatoriów, czego przejawem miałby byd stopniowy wzrost zaangażowania Obserwatoriów w realizację tzw. zadao komplementarnych i rozwojowych. Podstawowym punktem odniesienia monitoringu jest realizacja przez Obserwatoria zadao na poziomie 8

9 elementarnym. Zadania te mają charakter obligatoryjny, a ich realizacja wynika głównie z celów Projektu. Są one finansowane ze środków przeznaczonych na funkcjonowanie OIS w ramach Porozumienia. Realizacja zadao drugiej grupy (zadania komplementarne) jest głównie uzależniona od przyjętego przez ROPS wariantu podziału kompetencji pomiędzy poszczególne jego komórki organizacyjne, a także od specyfiki regionu. Są to w znacznej mierze zadania, które wynikają z obowiązków ustawowych ROPS, ale również z możliwości wykorzystania środków z funduszy europejskich, np. poprzez projekty systemowe. Dlatego przekazywanie tych zadao do OIS pozostaje w gestii dyrektora ROPS. Zadania tego typu mogą byd finansowane ze środków własnych ROPS lub środków pozyskanych na projekty. Zadania trzeciej grupy (zadania rozwojowe) są to zadania wynikające z powiązao funkcji OIS z zadaniami Projektu. Uczestnictwo w realizacji tych zadao jest pożądane z uwagi na kompleksowośd całego Projektu. Ich finansowane może się odbywad na zasadach i w ramach środków dodatkowych Projektu pozostających w dyspozycji pozostałych wykonawców Projektu. W związku z podziałem zadao na zadania elementarne, komplementarne i rozwojowe można mówid o występowaniu trzech modeli funkcjonowania OIS: model podstawowy OIS tożsamy z realizacją zadao elementarnych; model rozszerzony OIS tożsamy z realizacją zadao komplementarnych oraz model zaawansowany OIS tożsamy z realizacją zadao rozwojowych. O ile funkcjonowanie modelu podstawowego OIS wchodzi w skład zadao elementarnych i przez to nie podlega dyskusji, to już stopniowe wyłanianie się modelu rozszerzonego, a tym bardziej zaawansowanego będzie zależało od kilku czynników. Należy zatem zwrócid uwagę na przebieg procesu instytucjonalizacji OIS w strukturach ROPS, zakres współpracy, przepływ informacji itp. Punktem docelowym ewolucji OIS jest model zaawansowany, tożsamy z realizacją zadao rozwojowych. 9

10 Realizacja funkcji badawczej Badawczy komponent działalności Obserwatoriów Integracji Społecznej tworzą następujące zadania: przeprowadzanie minimum jednego badania regionalnego rocznie opracowanie bilansu potrzeb pomocy społecznej wg wypracowanego w Projekcie jednolitego narzędzia monitorowanie realizacji wojewódzkiej strategii polityki społecznej monitorowanie wybranych zjawisk i problemów społecznych występujących w województwie identyfikacja potrzeb informacyjnych z zakresu wiedzy o integracji społecznej w regionie. wykonywanie analiz regionalnych w ramach Zintegrowanych analiz regionalnych w zakresie pomocy i integracji społecznej na poziomie krajowym udział w wypracowywaniu jednolitego narzędzia bilans potrzeb pomocy społecznej. Realizację funkcji badawczej na poziomie elementarnym zobrazowano na poniższej zestawieniu. Mapa nr 2 Realizacja funkcji badawczej na poziomie elementarnym Obserwatoria wywiązujące się z zadania realizacji funkcji badawczej na poziomie elementarnym Obserwatoria nie wywiązujące się z zadania realizacji funkcji badawczej na poziomie elementarnym Źródło: opracowanie własne 10

11 Z powyższego zestawienia wynika, że niemal wszystkie Obserwatoria wywiązują się z zadania prowadzenia badao na poziomie elementarnym. Jedynym wyjątkiem jest Obserwatorium Integracji Społecznej w Rzeszowie, które w roku 2011 nie prowadziło żadnych badao. Problem ten zostanie bardziej szczegółowo opisany w podsumowaniu tego rozdziału. Kolejnym obszarem prowadzonego monitoringu była aktywnośd badawcza Obserwatoriów na poziomie komplementarnym. Mapa nr 3 Realizacja funkcji badawczej na poziomie komplementarnym Obserwatoria realizujące funkcję badawczą na poziomie komplementarnym Obserwatoria nie realizujące funkcji badawczej na poziomie komplementarnym Źródło: opracowanie własne Powyższe zestawienie wskazuje wyraźnie, że prawie wszystkie Obserwatoria wykroczyły poza elementarny poziom prowadzonych badao. Jedynym wyjątkiem jest OIS w Rzeszowie, który jak to już zostało wcześniej zasygnalizowane w 2010 r. nie zrealizował żadnego badania. Ostatnie zestawienie odnosi się do realizacji przez Obserwatoria funkcji badawczej na poziomie rozwojowym. 11

12 Mapa nr 4 Realizacja funkcji badawczej na poziomie rozwojowym Obserwatoria realizujące funkcję badawczą na poziomie rozwojowym Obserwatoria nie realizujące funkcji badawczej na poziomie rozwojowym Źródło: opracowanie własne Warto zauważyd, że niemal wszystkie Obserwatoria, które powstały jeszcze w roku 2009, w 2010 r. zaczęły prowadzid badania wchodzące w skład badao na poziomie rozwojowym. Jedynym wyjątkiem jest tutaj OIS w Kielcach, który w 2010 r. nie zrealizował żadnego zadania na tym poziomie. Warto również zauważyd, że zadania wchodzące w skład badao rozwojowych realizowane były 2010 r. przez Obserwatoria w Zielonej Górze i Lublinie, czyli przez Obserwatoria funkcjonujące krócej niż rok Realizacja funkcji doradczej następujące: W składa zadao doradczych Obserwatoriów Integracji Społecznej wchodzą tworzenie założeo programów finansowanych ze środków własnych ROPS lub założeo projektów systemowych finansowanych z funduszy Unii Europejskiej; przekazywanie wniosków i rekomendacji z prowadzonych badao marszałkowi i wojewodzie oraz podległym im jednostkom; formułowanie rekomendacji na podstawie których będą opracowywane programy szkoleo prowadzonych przez ROPS; 12

13 opracowanie i aktualizowanie wojewódzkiej strategii polityki społecznej; udzielanie konsultacji w opracowywaniu lokalnych (powiatowych i gminnych) strategii rozwiązywania problemów społecznych, a także w wypracowaniu wskaźników monitorowania tych strategii; prowadzenie konsultacji dla pracowników OPS i PCPR w innych obszarach; udział w opracowywaniu tematów szkoleo organizowanych w ramach zadao Projektu; udział w organizacji szkoleo, seminariów, studyjnych wizyt krajowych prowadzonych w ramach zadao Projektu na terenie danego województwa; prezentowanie rekomendacji dotyczących kierunków regionalnej polityki społecznej w ramach szkoleo, seminariów, studyjnych wizyt krajowych prowadzonych w ramach zadao Projektu; prezentowanie zidentyfikowanych działao innowacyjnych oraz dobrych praktyk w ramach szkoleo, seminariów, studyjnych wizyt krajowych prowadzonych w ramach zadao Projektu opracowanie tekstów powstałych na podstawie badao oraz rekomendacji w materiałach szkoleniowych oraz w planowanych publikacjach z zakresu polityki społecznej wydawanych w ramach Projektu. 13

14 zestawienie. Realizację zadao doradczych na poziomie elementarnym obrazuje poniższe Mapa nr 5 Realizacja funkcji doradczej na poziomie elementarnym Obserwatoria wywiązujące się z zadania realizacji funkcji doradczej na poziomie elementarnym Obserwatoria nie wywiązujące się z zadania realizacji funkcji doradczej na poziomie elementarnym Źródło: opracowanie własne Z powyższego zestawienia wynika, że częśd Obserwatoriów nie zrealizowała w 2010 r. wszystkich elementarnych zadao doradczych. Problem ten dotyczył dwóch Obserwatoriów, których staż jest mniejszy niż rok (OIS w Poznaniu i Rzeszowie) oraz Obserwatorium w Kielcach, które powstało jeszcze w 2009 r. Kolejnym obszarem ujętym w monitoringu jest realizacja przez Obserwatoria funkcji doradczej na poziomie komplementarnym. Mapa nr 6 Realizacja funkcji doradczej na poziomie komplementarnym Obserwatoria realizujące funkcję doradczą na poziomie komplementarnym Źródło: opracowanie własne 14

15 Powyższe zestawienie wskazuje, że w 2010 r. wszystkie Obserwatoria, bez względu na staż, zrealizowały częśd zadao przypisanych do funkcji doradczej na poziomie komplementarnym. Stosunkowo dużą zdolnośd w realizacji przez Obserwatoria zadao doradczych potwierdza poniższe zestawienie. Mapa nr 7 Realizacja funkcji doradczej na poziomie rozwojowym Obserwatoria realizujące funkcję doradczą na poziomie rozwojowym Obserwatoria nie realizujące funkcji doradczej na poziomie rozwojowym Z powyższego zestawienia wynika, że zdecydowana większośd Obserwatoriów w 2010 r. zrealizowała przynajmniej częśd zadao przypisanych do funkcji doradczej na poziomie rozwojowym Realizacja funkcji informacyjnej Ostatnią grupę zadao realizowanych przez Obserwatoria Integracji Społecznej stanowią zadania informacyjne, w skład których wchodzą następujące: popularyzacja wyników prowadzonych badao, utworzenie strony internetowej OIS, promocja, wysyłanie bezpłatnego newslettera w wersji elektronicznej. 15

16 wydawanie Biuletynu OIS w wersji papierowej i elektronicznej, informowanie o aktualnie realizowanych projektach unijnych, organizowanie ogólnopolskich spotkao pracowników OIS, utworzenie regionalnego kalendarza wydarzeo naukowych, ogłaszanie konkursów na działania innowacyjne w pomocy społecznej. utworzenie bazy danych o podmiotach pomocy i integracji społecznej, aktualizacja bazy danych o podmiotach pomocy i integracji społecznej, upowszechnianie dobrych praktyk. W 2010 r. nie wszystkie Obserwatoria wywiązały się z realizacji zadao informacyjnych na poziomie elementarnym. Mapa nr 8 Realizacja funkcji informacyjnej na poziomie elementarnym Obserwatoria wywiązujące się z zadania realizacji funkcji informacyjnej na poziomie elementarnym Obserwatoria nie wywiązujące się z zadania realizacji funkcji informacyjnej na poziomie elementarnym Źródło: opracowanie własne Jak widad zdecydowana większośd Obserwatoriów zrealizowała wszystkie zadania elementarne przypisane do funkcji informacyjnej. Jedynie Obserwatoria w Poznaniu i Rzeszowie nie zrealizowały wszystkich zadao w tym obszarze. 16

17 Kolejnym obszarem prowadzonego monitoringu jest realizacja funkcji informacyjnej na poziomie komplementarnym. Mapa nr 9 Realizacja funkcji informacyjnej na poziomie komplementarnym Obserwatoria realizujące funkcję informacyjną na poziomie komplementarnym Źródło: opracowanie własne Z zaprezentowanego wyżej zestawienia wynika, że wszystkie Obserwatoria w 2010 r. zrealizowały przynajmniej częśd zadao informacyjnych na poziomie komplementarnym. Wysoką zdolnośd Obserwatoriów do realizacji funkcji informacyjnej potwierdza poniższe zestawienie. Mapa nr 10 Realizacja funkcji informacyjnej na poziomie rozwojowym Obserwatoria realizujące funkcję informacyjną na poziomie rozwojowym Obserwatoria nie realizujące funkcji informacyjnej na poziomie rozwojowym Źródło: opracowanie własne Wynika z niego, że niemal wszystkie Obserwatoria, w tym te powstałe w 2010 r. zaczęły realizowad zadania informacyjne na poziomie rozwojowym. Jedyny wyjątek stanowi 17

18 Obserwatorium w Poznaniu, które w 2010 r. nie zrealizowało żadnego zadania informacyjnego na poziomie rozwojowym. Celem tej części monitoringu była odpowiedź na dwa pytania: 1) Czy Obserwatoria Integracji Społecznej wywiązują się z realizacji zadao obligatoryjnych, czego wskaźnikiem jest realizacja wszystkich funkcji na poziomie elementarnym oraz 2) czy można mówid o rozwoju Obserwatoriów, czego wskaźnikiem jest realizacja zadao wykraczających poza zadania obligatoryjne. Ad. 1. Należy zauważyd, że najmniej problematyczna dla Obserwatoriów jest realizacja funkcji badawczej. W 2010 r. niemal wszystkie Obserwatoria zrealizowały wszystkie zadania badawcze przypisane do poziomu elementarnego. Wyjątek stanowi tutaj OIS w Rzeszowie. W wyjaśnieniu tej sytuacji czytamy, że Badanie regionalne nie zostało przeprowadzone ze względu na długotrwały brak odpowiedzi ze strony CRZL dot. połączenia kwot dofinansowania (pismo znak ROPS.IV /2010R/OIS z dn r., r. oraz e z dn r., r., r.). 6 Stosunkowo dużą trudnośd stanowi dla Obserwatoriów realizacja funkcji doradczej i informacyjnej. W przypadku realizacji funkcji badawczej aż trzy Obserwatoria nie wywiązały się w 2010 r. z zadao elementarnych, do których realizacji są zobligowane. Uwaga ta odnosi się do Obserwatoriów w Kielcach, Poznaniu oraz Rzeszowie. Należy jednak zauważyd, że Obserwatoria w Poznaniu i Rzeszowie mogły nie zrealizowad tych zadao ze względu na problemy organizacyjne charakterystyczne w początkowym okresie instytucjonalizacji Obserwatoriów. Jednak w przypadku OIS województwa świętokrzyskiego brak realizacji wszystkich zadao elementarnych funkcji doradczej nie powinno byd wyjaśniane w oparciu o te same argumenty. 6 Półroczny raport merytoryczny z działalności Obserwatorium Integracji Społecznej Województwa Podkarpackiego. 18

19 W przypadku realizacji funkcji informacyjnej na poziomie elementarnym należy zauważyd, że wszystkie Obserwatoria ze stażem powyżej jednego roku w 2010 r. w pełni wywiązały się z tego zadania. Ponadto zadania te w pełni zostały zrealizowane przez Obserwatoria w Lublinie i Zielonej Górze, czyli posiadające staż poniżej jednego roku. Jedynie dwa Obserwatoria: w Poznaniu i Rzeszowie w 2010 r. nie zrealizowały wszystkich zadao informacyjnych na poziomie elementarnym. Ad. 2. Pomimo obaw sygnalizowanych przez Obserwatoria w 2010 r., a dotyczących dysproporcji pomiędzy posiadanymi zasobami kadrowymi, a wielością zadao, w 2010 r. zdecydowana większośd Obserwatoriów zrealizowała przynajmniej częśd zadao nieobligatoryjnych. W przypadku zadao badawczych komplementarnych prawie wszystkie Obserwatoria zrealizowały przynajmniej częśd zadao. Wyjątek stanowi tutaj Obserwatorium w Rzeszowie, które jak to już zostało wcześniej wskazane, w 2010 r. nie zrealizowało żadnego badania. Warto zauważyd, że zdecydowana większośd Obserwatoriów rozpoczęła w 2010 r. realizację badao na poziomie rozwojowym. Wyjątek stanowią tutaj Obserwatoria w Kielcach, Poznaniu i Rzeszowie. Charakterystyczne jest, że w 2010 r. wszystkie Obserwatoria zrealizowały częśd zadao przypisanych do funkcji doradczej na poziomie komplementarnym. Ponadto prawie wszystkie Obserwatoria w 2010 r. rozpoczęły realizację zadao doradczych na poziomie rozwojowym. Wyjątek stanowią tutaj OIS województwa lubelskiego i podkarpackiego. W jeszcze większym stopniu Obserwatoria w 2010 r. włączyły się w realizację zadao nieobligatoryjnych związanych z funkcją informacyjną. Warto zauważyd, że wszystkie Obserwatoria w 2010 r. zaczęły realizowad częśd zadao komplementarnych funkcji informacyjnej. Co ciekawe prawie wszystkie Obserwatoria w 2010 r. zrealizowały przynajmniej częśd zadao informacyjnych na poziomie rozwojowym. Wyjątek stanowi tutaj 19

20 jedynie OIS województwa wielkopolskiego, które nie zrealizowało żadnego zadania w tym obszarze. Rekomendacje Zasygnalizowane wyżej problemy, przed którymi stają Obserwatoria, to w większości problemy natury organizacyjnej. W celu rozwiązania wyżej zidentyfikowanych problemów OIS zaleca się: 1. Terminowe wyposażenie Obserwatoriów Integracji Społecznej w sprzęt komputerowy wraz z oprogramowaniem. 2. Udrożnienie kanałów komunikacji pomiędzy CRZL i ROPS. W celu pełniejszej realizacji zadao merytorycznych Obserwatoriów zalecana jest zmiana w sposobie zarządzania informacją przez CRZL. 3. Doprecyzowanie zapisów umowy regulujących sposób umiejscowienia OIS w strukturach ROPS. 4. Skrócenie okresu rekrutacji pracowników Obserwatoriów. 5. Wyjaśnienie zasad finansowania badao przez OIS województwa podkarpackiego. 20

21 III Sprawozdania półroczne OIS Sprawozdanie Obserwatorium Integracji Społecznej w Białymstoku W ramach funkcjonowania OIS w 2010 r. podjęto i zrealizowano następujące działania: prowadzono prace nad aktualizacją Wojewódzkiej Strategii Polityki Społecznej na lata opracowano raport z bilansu potrzeb w zakresie pomocy społecznej na 2010 r. przeprowadzono badanie i opracowano raport dotyczący Wielowymiarowej analizy poziomu ubóstwa w województwie podlaskim oraz zaprezentowano wyniki ww. badania na forum Wojewódzkiej Konferencji Rok 2010 Europejskim Rokiem walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym uczestniczono w seminariach oraz konferencjach regionalnych i ogólnopolskich dotyczących m. in. ekonomii społecznej, rynku pracy, wykluczenia społecznego, roli rewitalizacji społecznej w rozwoju społeczności lokalnych przystąpiono do badania Instytucje wobec potrzeb ludzi starszych prowadzonego wspólnie z Instytutem Rozwoju Służb Społecznych uczestniczono w konsultacjach gminnych strategii rozwiązywania problemów społecznych przeprowadzono badanie ankietowe Problemy dzieci i młodzieży w kontekście wykluczenia społecznego w województwie podlaskim oraz przystąpiono do opracowania wyników, kontynuowano pracę nad opracowaniem Wojewódzkiej Strategii Polityki Społecznej na lata ( dokument został przyjęty uchwałą Sejmiku Województwa Podlaskiego w listopadzie 2010 r.), opracowano kwestionariusze ankiet i przeprowadzono badanie Monitoring realizacji programów wojewódzkich w zakresie polityki społecznej na terenie gmin i powiatów województwa podlaskiego w 2009 r., 21

22 opracowano i wysłano do jednostek OPS i PCPR kwestionariusz bilansu potrzeb na 2011r., nawiązano współpracę i podpisano deklarację partnerskiej współpracy z Wojewódzkim Urzędem Pracy w Białymstoku, realizującym projekt Podlaskie Obserwatorium Polityki Społecznej, w zakresie wymiany informacji o prowadzonych badaniach i analizach oraz podejmowanych działaniach w obszarze polityki społecznej w regionie, przystąpiono do Ogólnopolskiej sieci współpracy w ramach badao regionalnych rynków pracy i ewaluacji PO KL, funkcjonującej w ramach grantu Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, której liderem jest Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie, uczestniczono w konsultacjach gminnych strategii rozwiązywania problemów społecznych oraz seminariach konferencjach regionalnych i ogólnopolskich dotyczących m. in. realizacji projektów systemowych, ekonomii społecznej, rynku pracy, wykluczenia społecznego i ubóstwa. Identyfikacja zagrożeo/problemów związanych z realizacją zadao OIS problemem w realizacji zadao OIS może byd nierzetelne podejście i słabe zaangażowanie respondentów do przeprowadzanych badao. brak przewidzianych środków w budżecie projektu na zadania wynikające z koncepcji funkcjonalno-organizacyjnej OIS, stanowi barierę pełnej realizacji zadao i wypełniania funkcji Obserwatorium. opóźnienia w wyposażeniu pracowników OIS w sprzęt informatyczny i brak specjalistycznego oprogramowania do prowadzenia badao stanowi zagrożenie w realizacji zadao zawartych w projekcie. Realizację poszczególnych zadao wynikających z Koncepcji funkcjonalno-organizacyjnej Obserwatoriów Integracji Społecznej obrazuje poniższe zestawienie. 22

23 Funkcja badawcza Funkcja doradcza Funkcja informacyjna Zadania Produkt Zadania Produkt Zadania Produkt Przeprowadzanie minimum jednego badania regionalnego rocznie - raport z przeprowadzonych badań Tworzenie założeń programów finansowanych ze środków własnych ROPS lub założeń projektów systemowych finansowanych z funduszy Unii Europejskiej - działania realizowane przez ROPS uwzględniają wyniki badań przeprowadzonych przez OIS Popularyzacja wyników prowadzonych badań - publikacja wyników badań w wersji elektronicznej - prezentacja wyników badań na konferencjach, seminariach, w środowisku samorządowym Opracowanie Bilansu potrzeb pomocy społecznej wg jednolitego narzędzia - zestandaryzowany Bilans potrzeb pomocy społecznej Przekazywanie wniosków i rekomendacji z prowadzonych badań marszałkowi i wojewodzie oraz podległym im jednostkom - przekazywanie raportów z prowadzonych badań zainteresowanym podmiotom Utworzenie strony internetowej OIS - każdy OIS posiada własną stronę internetową będącą integralną częścią strony internetowej ROPS - prezentowanie 23

24 wyników badań prowadzonych przez OIS na forum wojewódzkim Monitorowanie realizacji wojewódzkiej strategii polityki społecznej - raport z monitoringu wojewódzkiej strategii polityki społecznej - dostarczenie narzędzia monitorowania wojewódzkiej strategii polityki społecznej Formułowanie rekomendacji na podstawie których będą opracowywane programy szkoleń prowadzonych przez ROPS - przekazywanie listy rekomendacji OIS do ROPS Wysyłanie bezpłatnego newslettera w wersji elektronicznej - wysyłanie raz na pół roku przez OIS bezpłatnej wersji internetowego newslettera Identyfikacja potrzeb informacyjnych z zakresu wiedzy o integracji społecznej w regionie - raport z przeprowadzonych badań Opracowanie i aktualizowanie wojewódzkiej strategii polityki społecznej - uczestnictwo w pracach Zespołów ds. opracowania i aktualizacji wojewódzkich SPS Autopromocja OIS - rozpowszechnianie informacji o OIS w środowisku akademickim, samorządowym, pozarządowym itp. - informowanie lokalnych mediów o działalności OIS 24

25 Monitorowanie wybranych zjawisk i problemów społecznych występujących w województwie - katalog problemów społecznych występujących w województwie wypracowany przez OIS - raport z monitorowania wybranych zjawisk i problemów społecznych Udzielanie konsultacji w opracowywaniu lokalnych (powiatowych i gminnych) strategii rozwiązywania problemów społecznych, a także w wypracowaniu wskaźników monitorowania tych strategii - uczestnictwo w pracach gminnych i powiatowych Zespołów ds. opracowania SRPS Organizowanie ogólnopolskich spotkań pracowników OIS - zorganizowanie raz na kwartał przez wybrany OIS spotkania dla przedstawicieli wszystkich OIS Wykonywanie analiz regionalnych w ramach Zintegrowanych analiz regionalnych w zakresie pomocy i integracji społecznej na poziomie krajowym - raport z przeprowadzonych badań Prowadzenie konsultacji dla pracowników OPS i PCPR w innych obszarach - uruchomienie forum dyskusyjnego dla pracowników OPS i PCPR - udzielanie telefonicznych i internetowych konsultacji dla pracowników OPS i PCPR Wydawanie Biuletynu OIS w wersji papierowej i elektronicznej - opublikowanie raz na kwartał Biuletynu OIS w wersji papierowej i elektronicznej - zorganizowanie wizyt, spotkań z pracownikami 25

26 OPS i PCPR Udział w wypracowywaniu jednolitego narzędzia Bilans potrzeb pomocy społecznej - uczestnictwo w spotkaniach/seminariach poświęconych wypracowywaniu Bilansu potrzeb pomocy społecznej Opracowywanie tematów szkoleń organizowanych w ramach zadań Projektu - uwzględnienie wyników badań OIS w programie szkoleń Informowanie o aktualnie realizowanych projektach unijnych - zamieszczanie na stronie internetowej OIS informacji o aktualnie realizowanych projektach unijnych Organizacja szkoleń, seminariów, studyjnych wizyt krajowych prowadzonych w ramach zadań Projektu na terenie danego województwa - przeprowadzenie naboru na szkolenia - zorganizowanie seminarium - przygotowanie programu wizyty studyjnej Utworzenie kalendarza wydarzeń naukowych - aktualizacja na stronie internetowej OIS informacji o organizowanych w regionie debatach naukowych związanych z polityką społeczną 26

27 Prezentowanie rekomendacji dotyczących kierunków regionalnej polityki społecznej w ramach szkoleń, seminariów, studyjnych wizyt krajowych prowadzonych w ramach zadań Projektu - prelekcje, prezentacje, szkolenia, odczyty itp. Ogłaszanie konkursów na innowacyjne działania - ogłoszenie i rozstrzygnięcie konkursu Prezentowanie zidentyfikowanych działań innowacyjnych oraz dobrych praktyk w ramach szkoleń, seminariów, studyjnych wizyt krajowych prowadzonych w ramach zadań Projektu - prelekcje, prezentacje, szkolenia, odczyty itp. Utworzenie i aktualizacja bazy danych o podmiotach integracji i pomocy społecznej - utworzenie przez każdy OIS własnej bazy danych zgodnej z przyjętymi w Projekcie założeniami - aktualizowanie bazy danych OIS przez wszystkie uprawnione do tego podmioty 27

28 Opracowanie tekstów powstałych na podstawie badań oraz rekomendacji w materiałach szkoleniowych oraz w planowanych publikacjach z zakresu polityki społecznej wydawanych w ramach Projektu - opublikowany artykuł związany z zakresem prowadzonych badań Upowszechnianie dobrych praktyk - opis wybranej dobrej praktyki (wersja elektroniczna) Legenda: -pole zielone oznacza realizację zadania, pole czerwone brak realizacji zadania 28

29 3. 2. Sprawozdanie Obserwatorium Integracji Społecznej w Kielcach Działania podejmowane przez Obserwatorium Integracji Społecznej w Kielcach w roku 2010 opracowanie raportu Bilans potrzeb pomocy społecznej na 2010 r., opracowanie raportu Bilans otwarcia diagnoza stanu zastanego, opracowanie dot. Działalności samorządów gminnych woj. świętokrzyskiego w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, opracowanie raportu z realizacji Programu współpracy samorządu województwa z organizacjami pozarządowymi w 2009 roku, aktualizacja bazy teleadresowej instytucji pomocy i integracji społecznej w woj. świętokrzyskim, utworzenie strony internetowej OIS ( uczestnictwo pracowników OIS w trzech konferencjach dot. Problemów społecznych w regionie, przeprowadzone regionalnej analizy pn: Problem ubóstwa i wykluczenia społecznego w opinii pracowników socjalnych woj. świętokrzyskiego, prace związane z realizacja badania pn: Instytucje wobec potrzeb ludzi starszych, u dział pracowników OIS w szkoleniu organizowanym przez IRSS w Białobrzegach udział pracownika OIS w seminarium pt. Zwiększenie efektywności projektów realizowanych w ramach przeciwdziałania ubóstwu i wykluczeniu społecznemu, z wykorzystaniem analizy danych udział pracownika OIS w Konferencji inaugurującej Europejski Rok Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym Warszawa, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. 29

30 Realizację poszczególnych zadao wynikających z Koncepcji funkcjonalno-organizacyjnej Obserwatoriów Integracji Społecznej obrazuje poniższe zestawienie. 30

31 Funkcja badawcza Funkcja doradcza Funkcja informacyjna Zadania Produkt Zadania Produkt Zadania Produkt Przeprowadzanie minimum jednego badania regionalnego rocznie - raport z przeprowadzonych badań Tworzenie założeń programów finansowanych ze środków własnych ROPS lub założeń projektów systemowych finansowanych z funduszy Unii Europejskiej - działania realizowane przez ROPS uwzględniają wyniki badań przeprowadzonych przez OIS Popularyzacja wyników prowadzonych badań - publikacja wyników badań w wersji elektronicznej - prezentacja wyników badań na konferencjach, seminariach, w środowisku samorządowym Opracowanie Bilansu potrzeb pomocy społecznej wg jednolitego narzędzia - zestandaryzowany Bilans potrzeb pomocy społecznej Przekazywanie wniosków i rekomendacji z prowadzonych badań marszałkowi i wojewodzie oraz podległym im jednostkom - przekazywanie raportów z prowadzonych badań zainteresowanym podmiotom Utworzenie strony internetowej OIS - każdy OIS posiada własną stronę internetową będącą integralną częścią strony internetowej ROPS - prezentowanie 31

32 wyników badań prowadzonych przez OIS na forum wojewódzkim Monitorowanie realizacji wojewódzkiej strategii polityki społecznej - raport z monitoringu wojewódzkiej strategii polityki społecznej - dostarczenie narzędzia monitorowania wojewódzkiej strategii polityki społecznej Formułowanie rekomendacji na podstawie których będą opracowywane programy szkoleń prowadzonych przez ROPS - przekazywanie listy rekomendacji OIS do ROPS Wysyłanie bezpłatnego newslettera w wersji elektronicznej - wysyłanie raz na pół roku przez OIS bezpłatnej wersji internetowego newslettera Identyfikacja potrzeb informacyjnych z zakresu wiedzy o integracji społecznej w regionie - raport z przeprowadzonych badań Opracowanie i aktualizowanie wojewódzkiej strategii polityki społecznej - uczestnictwo w pracach Zespołów ds. opracowania i aktualizacji wojewódzkich SPS Autopromocja OIS - rozpowszechnianie informacji o OIS w środowisku akademickim, samorządowym, pozarządowym itp. - informowanie lokalnych mediów o działalności OIS 32

33 Monitorowanie wybranych zjawisk i problemów społecznych występujących w województwie - katalog problemów społecznych występujących w województwie wypracowany przez OIS - raport z monitorowania wybranych zjawisk i problemów społecznych Udzielanie konsultacji w opracowywaniu lokalnych (powiatowych i gminnych) strategii rozwiązywania problemów społecznych, a także w wypracowaniu wskaźników monitorowania tych strategii - uczestnictwo w pracach gminnych i powiatowych Zespołów ds. opracowania SRPS Organizowanie ogólnopolskich spotkań pracowników OIS - zorganizowanie raz na kwartał przez wybrany OIS spotkania dla przedstawicieli wszystkich OIS Wykonywanie analiz regionalnych w ramach Zintegrowanych analiz regionalnych w zakresie pomocy i integracji społecznej na poziomie krajowym - raport z przeprowadzonych badań Prowadzenie konsultacji dla pracowników OPS i PCPR w innych obszarach - uruchomienie forum dyskusyjnego dla pracowników OPS i PCPR - udzielanie telefonicznych i internetowych konsultacji dla pracowników OPS i PCPR Wydawanie Biuletynu OIS w wersji papierowej i elektronicznej - opublikowanie raz na kwartał Biuletynu OIS w wersji papierowej i elektronicznej - zorganizowanie wizyt, spotkań z pracownikami 33

34 OPS i PCPR Udział w wypracowywaniu jednolitego narzędzia Bilans potrzeb pomocy społecznej - uczestnictwo w spotkaniach/seminariach poświęconych wypracowywaniu Bilansu potrzeb pomocy społecznej Opracowywanie tematów szkoleń organizowanych w ramach zadań Projektu - uwzględnienie wyników badań OIS w programie szkoleń Informowanie o aktualnie realizowanych projektach unijnych - zamieszczanie na stronie internetowej OIS informacji o aktualnie realizowanych projektach unijnych Organizacja szkoleń, seminariów, studyjnych wizyt krajowych prowadzonych w ramach zadań Projektu na terenie danego województwa - przeprowadzenie naboru na szkolenia - zorganizowanie seminarium - przygotowanie programu wizyty studyjnej Utworzenie kalendarza wydarzeń naukowych - aktualizacja na stronie internetowej OIS informacji o organizowanych w regionie debatach naukowych związanych z polityką społeczną 34

35 Prezentowanie rekomendacji dotyczących kierunków regionalnej polityki społecznej w ramach szkoleń, seminariów, studyjnych wizyt krajowych prowadzonych w ramach zadań Projektu - prelekcje, prezentacje, szkolenia, odczyty itp. Ogłaszanie konkursów na innowacyjne działania - ogłoszenie i rozstrzygnięcie konkursu Prezentowanie zidentyfikowanych działań innowacyjnych oraz dobrych praktyk w ramach szkoleń, seminariów, studyjnych wizyt krajowych prowadzonych w ramach zadań Projektu - prelekcje, prezentacje, szkolenia, odczyty itp. Utworzenie i aktualizacja bazy danych o podmiotach integracji i pomocy społecznej - utworzenie przez każdy OIS własnej bazy danych zgodnej z przyjętymi w Projekcie założeniami - aktualizowanie bazy danych OIS przez wszystkie uprawnione do tego podmioty 35

36 Opracowanie tekstów powstałych na podstawie badań oraz rekomendacji w materiałach szkoleniowych oraz w planowanych publikacjach z zakresu polityki społecznej wydawanych w ramach Projektu - opublikowany artykuł związany z zakresem prowadzonych badań Upowszechnianie dobrych praktyk - opis wybranej dobrej praktyki (wersja elektroniczna) Legenda: -pole zielone oznacza realizację zadania, pole czerwone brak realizacji zadania 36

37 3. 3. Sprawozdanie Obserwatorium Integracji Społecznej w Lublinie Opis działao podejmowanych przez Obserwatorium Integracji Społecznej w Lublinie w roku zorganizowano oraz wyposażono stanowiska pracy zakupione zostały meble, oraz niezbędne materiały biurowe; opracowany został wewnętrzny Harmonogram prac OIS oraz Diagnoza stanu zastanego - dokument przedstawia zarys problematyki podejmowanej przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Lublinie w latach Dokument powstał w kwietniu 2010 roku w oparciu o dokumenty ROPS, dane pochodzące z Urzędu Statystycznego w Lublinie, Głównego Urzędu Statystycznego, Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Lublinie, Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Diagnoza ma za zadanie zobrazowanie stanu dotychczasowych działao w zakresie polityki społecznej w województwie lubelskim; 11 maja 2010 r. pracownicy Obserwatorium Integracji Społecznej uczestniczyli w Konferencji inaugurującej Wojewódzkie Obchody Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym; 16 czerwca br. pracownicy OIS uczestniczyli w konferencji zamykającej projekt "Polityka społeczna w regionie - badania, analizy i upowszechnianie"; 22 czerwca 2010 roku w siedzibie Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej odbyło się 3 z kolei spotkanie z organizacjami pozarządowymi województwa lubelskiego, w którym uczestniczyli również pracownicy Obserwatorium; uczestniczenie w dniach maja 2010 roku w Białobrzegach w szkoleniu dla pracowników Obserwatoriów Integracji Społecznej zorganizowanym przez Instytut Rozwoju Służb Społecznych; w miesiącu lipcu sporządzono raport z badania "Identyfikacja potrzeb informacyjnych na terenie województwa lubelskiego". Badanie zostało przeprowadzone za pomocą ankiety, której adresatami byli dyrektorzy i kierownicy wszystkich Ośrodków Pomocy Społecznej, Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie, placówek opiekuoczo-wychowawczych, podmiotów 37

38 ekonomii społecznej oraz wiodących organizacji pozarządowych działających na terenie województwa lubelskiego. Ostatecznie w badaniu udział wzięło 214 instytucji, w tym 145 Ośrodków Pomocy Społecznej. Badanie pozwoliło na zgromadzenie informacji niezbędnych do dalszych prac badawczych i analitycznych prowadzonych przez Obserwatorium Integracji Społecznej, a jego wyniki umożliwiły wskazanie tematów badawczych z obszaru pomocy i integracji społecznej, wymagających pogłębionych analiz; w miesiącu sierpniu sporządzono raport z badania Instytucje wobec potrzeb ludzi starszych realizowanego we współpracy z Instytutem Rozwoju Służb Społecznych. W badaniu wzięły udział 174 ośrodki pomocy społecznej, co stanowi 82 % wszystkich badanych jednostek. Głównym wnioskiem wynikającym z przeprowadzonego badania jest niski poziom usług skierowanych do osób starszych na terenie województwa lubelskiego; w październiku i listopadzie przeprowadzono badanie oraz sporządzono raport Analiza zatrudnienia i wykształcenia pracowników merytorycznych i kadry zarządzającej w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej na terenie województwa lubelskiego. Celem badania było rozpoznanie stanu zatrudnienia oraz przygotowania zawodowego pracowników jednostek działających w sferze pomocy społecznej w województwie lubelskim; przygotowano projekt podziału środków finansowych przeznaczonych na realizację projektów systemowych przez ośrodki pomocy społecznej oraz powiatowe centra pomocy rodzinie w ramach Priorytetu VII Promocja Integracji Społecznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w ramach poszczególnych Podziałao; w dniach września 2010 roku w Ośrodku Szkoleniowym Instytutu Rozwoju Służb Społecznych w Białobrzegach pracownicy OIS uczestniczyli w szkoleniu z zakresu Metodologii badao ilościowych w badaniach społecznych ; w ramach projektu systemowego ROPS współfinansowanego ze środków EFS Szkolenie i doradztwo podnoszące kwalifikacje pracowników instytucji pomocy i integracji społecznej w dniach września 2010 roku pracownik OIS uczestniczył w krajowej wizycie studyjnej w Cieszynie. Wizyta miała na celu wskazanie modelowych rozwiązao w zakresie funkcjonowania 38

39 organizacji pozarządowych w partnerstwie trójsektorowym na przykładzie Stowarzyszenia Pomocy Wzajemnej Byd Razem z Cieszyna; w dniach r. pracownicy OIS uczestniczyli w Konwencie Dyrektorów i Doradców Regionalnych Ośrodków Polityki Społecznej w Janowie Lubelskim. Głównym celem spotkania było rozszerzenie zakresu wymiany praktycznych doświadczeo w funkcjonowaniu pomocy społecznej. W dniach października 2010 roku w Ośrodku Szkoleniowym Instytutu Rozwoju Służb Społecznych w Białobrzegach odbyło się szkolenie z zakresu metodologii badao jakościowych dla przedstawicieli Obserwatoriów Integracji Społecznej. Celem szkolenia było wykształcenie umiejętności w zakresie projektowania, planowania i prowadzenia badao empirycznych o charakterze jakościowym, a także analizowania danych zgromadzonych w wyniku tego procesu; w dniach 9-10.XI.2010 r. pracownicy OIS uczestniczyli w szkoleniu: "Prawne aspekty świadczeo społecznych" w Nałęczowie. Celem szkolenia było przedstawienie, omówienie i interpretacja kluczowych aktów prawnych obowiązujących w zakresie świadczeo społecznych. Uczestnicy mieli okazję nabyd wiedzę praktyczną oraz teoretyczną w zakresie przepisów regulujących zakres świadczeo społecznych w Polsce; zgodnie z Art.21 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej wystąpiono do wszystkich ośrodków pomocy społecznej oraz powiatowych centrów pomocy rodzinie z terenu województwa lubelskiego o sporządzenie bilansu potrzeb na 2011 r. w zakresie zadao pomocy społecznej. W miesiącu listopadzie przystąpiono do wprowadzania przesłanych danych do arkuszy zbiorczych; udział OIS w przygotowaniu Diagnozy zjawiska przemocy na terenie województwa lubelskiego do Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, w ramach prac Zespołu ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie; zlecenie Uniwersytetowi Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie przeprowadzenie badania nt aspektów wykluczenia społecznego na terenie województwa lubelskiego. Realizację poszczególnych zadao wynikających z Koncepcji funkcjonalno-organizacyjnej Obserwatoriów Integracji Społecznej obrazuje poniższe zestawienie. 39

40 Funkcja badawcza Funkcja doradcza Funkcja informacyjna Zadania Produkt Zadania Produkt Zadania Produkt Przeprowadzanie minimum jednego badania regionalnego rocznie - raport z przeprowadzonych badań Tworzenie założeń programów finansowanych ze środków własnych ROPS lub założeń projektów systemowych finansowanych z funduszy Unii Europejskiej - działania realizowane przez ROPS uwzględniają wyniki badań przeprowadzonych przez OIS Popularyzacja wyników prowadzonych badań - publikacja wyników badań w wersji elektronicznej - prezentacja wyników badań na konferencjach, seminariach, w środowisku samorządowym Opracowanie Bilansu potrzeb pomocy społecznej wg jednolitego narzędzia - zestandaryzowany Bilans potrzeb pomocy społecznej Przekazywanie wniosków i rekomendacji z prowadzonych badań marszałkowi i wojewodzie oraz podległym im jednostkom - przekazywanie raportów z prowadzonych badań zainteresowanym podmiotom Utworzenie strony internetowej OIS - każdy OIS posiada własną stronę internetową będącą integralną częścią strony internetowej ROPS - prezentowanie 40

41 wyników badań prowadzonych przez OIS na forum wojewódzkim Monitorowanie realizacji wojewódzkiej strategii polityki społecznej - raport z monitoringu wojewódzkiej strategii polityki społecznej - dostarczenie narzędzia monitorowania wojewódzkiej strategii polityki społecznej Formułowanie rekomendacji na podstawie których będą opracowywane programy szkoleń prowadzonych przez ROPS - przekazywanie listy rekomendacji OIS do ROPS Wysyłanie bezpłatnego newslettera w wersji elektronicznej - wysyłanie raz na pół roku przez OIS bezpłatnej wersji internetowego newslettera Identyfikacja potrzeb informacyjnych z zakresu wiedzy o integracji społecznej w regionie - raport z przeprowadzonych badań Opracowanie i aktualizowanie wojewódzkiej strategii polityki społecznej - uczestnictwo w pracach Zespołów ds. opracowania i aktualizacji wojewódzkich SPS Autopromocja OIS - rozpowszechnianie informacji o OIS w środowisku akademickim, samorządowym, pozarządowym itp. - informowanie lokalnych mediów o działalności OIS 41