INFORMACJA O SYTUACJI EKONOMICZNO-FINANSOWEJ SPÓŁEK NADZOROWANYCH PRZEZ MINISTRA SKARBU PAŃSTWA W ROKU

Transkrypt

1 Warszawa 2014 r. INFORMACJA O SYTUACJI EKONOMICZNO-FINANSOWEJ SPÓŁEK NADZOROWANYCH PRZEZ MINISTRA SKARBU PAŃSTWA W ROKU 2013

2 Spis treści Najważniejsze informacje i wnioski o spółkach objętych analizą 3 Zakres analizy przedstawionej w Informacji" 6 Makroekonomiczne uwarunkowania funkcjonowania podmiotów gospodarczych w roku ROZDZIAŁ I Spółki o znaczeniu strategicznym dla gospodarki paostwa Dane ekonomiczno-finansowe 9 Analiza wskaźnikowa 12 Analiza stanu zatrudnienia 14 ROZDZIAŁ II Sytuacja ekonomiczno-finansowa spółek z udziałem Skarbu Paostwa Dane ekonomiczno-finansowe 14 Analiza wskaźnikowa 19 Analiza stanu zatrudnienia 22 ROZDZIAŁ III Analiza sektorowa Przemysł 24 Usługi 28 Rolnictwo 33 Objaśnienia oraz przyjęta metodologia obliczania wskaźników ekonomiczno-finansowych 36 2

3 Najważniejsze informacje i wnioski o spółkach objętych analizą Na koniec 2013 r. w nadzorze Ministra Skarbu Paostwa znajdowało się 630 spółek, z tego 386 prowadzących działalnośd. Analizą objęto 177 podmiotów prowadzących działalnośd, w tym: jednoosobowe spółki Skarbu Paostwa; - 27 spółek z większościowym udziałem SP; - 48 spółek z mniejszościowym udziałem SP (jednak, co najmniej 25% - udziałem SP). Analizowaną zbiorowośd spółek z mniejszościowym udziałem SP ograniczono do wskazanego udziału w kapitale zakładowym w związku z uwarunkowaniami prawnymi determinującymi możliwości uzyskania informacji i wpływu Skarbu Paostwa na ich funkcjonowanie. Wśród wszystkich analizowanych podmiotów dominowały spółki prowadzące działalnośd w sektorze usług i przemysłu, najmniej liczną grupę stanowiły spółki w sektorze rolnym. W grupie 177 podmiotów objętych analizą dokonano podziału na: - 20 spółek o znaczeniu strategicznym dla gospodarki paostwa (analizą nie objęto spółki Polska Grupa Zbrojeniowa S.A., która powstała w grudniu 2013 r. oraz banku paostwowego Bank Gospodarstwa Krajowego, który nie działa w formie spółki kapitałowej); pozostałych spółek z udziałem SP. W całym portfelu spółek SP wiodącą rolę pełni 20 spółek o znaczeniu strategicznym dla gospodarki paostwa. Łączne przychody z całokształtu działalności grupy wyodrębnionych 20 spółek strategicznych stanowią 90% przychodów z całokształtu działalności i wartości aktywów ogółem wszystkich analizowanych spółek z udziałem SP, zatrudnienie zaś stanowi ok. 75%. Zarówno grupa spółek o znaczeniu strategicznym dla gospodarki paostwa, jak i grupa pozostałych podmiotów z udziałem SP, odnotowała wskaźniki rentowności, kosztów, płynności i efektywności (ROA, ROE) na poziomach wyższych lub porównywalnych do wyników całego sektora przedsiębiorstw w gospodarce. Zatem można stwierdzid, iż zagregowane wyniki wszystkich analizowanych spółek SP są w dużym stopniu odbiciem warunków makroekonomicznych w kraju. W porównaniu do 2012 r. nastąpił kilkuprocentowy wzrost aktywów ogółem i kapitałów własnych obu grup spółek, co oznacza, że na poziomie całej analizowanej grupy odnotowano wzrostową tendencję wartości majątku SP. Jednocześnie należy wskazad na istniejące zróżnicowanie wyników poszczególnych grup spółek. Przede wszystkim wyodrębniona grupa jssp odnotowała nieco słabsze poziomy wskaźników w odniesieniu do całego sektora, a także pozostałych grup spółek. Szczególnie zwraca uwagę ujemna rentownośd sprzedaży (spowodowana głównie wynikami 3 spółek), najniższa rentownośd obrotu netto i najwyższy wskaźnik poziomu kosztów. W dużej mierze wynika to z historycznie ukształtowanej kosztochłonnej struktury organizacji i majątku tych spółek, niewystarczających kapitałów na inwestycje i rozwój, częściowo nieuregulowanego stanu prawnego majątku oraz trwających głębokich procesów restrukturyzacyjnych, których efekty będą widoczne w kolejnych latach. W niektórych przypadkach jest to również związane ze specyfiką działalności statutowej podmiotów nienastawionej bezpośrednio na osiąganie zysku. Powyższe uwarunkowania ograniczają możliwości szybkiego dostosowywania się do zmieniającego rynku, stwarzają ryzyko nadmiernego wzrostu poziomu zadłużenia, niskiej efektywności, obniżenia stabilności finansowej, a w konsekwencji wpływają na wynik finansowy. Porównanie podstawowych danych finansowych analizowanych grup pozostałych spółek SP na koniec 2013 r. w porównaniu z danymi z kooca 2012 r. pokazuje zróżnicowanie w efektywności ich działania. Grupa spółek strategicznych odnotowała spadek poziomu przychodów i wypracowanego zysku (na osiągnięte wyniki największy wpływ miały dwie spółki paliwowe i jedna surowcowa), przy równoczesnym wzroście wartości aktywów. Pomimo spadku poziomu wyników finansowych grupa ta, odznaczała się pozytywnie na tle gospodarki pod względem wskaźników rentowności, które były na poziomie wyższym w stosunku do średniej w całej gospodarce. Pozostała grupa spółek SP odnotowała porównywalny lub korzystniejszy poziom wskaźników i danych finansowych do roku ubiegłego, przy czym w wyodrębnionej grupie jssp nastąpił kilkuprocentowy spadek wartości majątku głównie za sprawą trwających 3

4 procesów restrukturyzacyjnych. Wzrosty zysków osiągane na działalności operacyjnej świadczą o poprawie efektywności na poziomie działalności podstawowej, zwiększają możliwości inwestycyjne, poprawiają wiarygodnośd na rynku, są pozytywnym sygnałem dla akcjonariuszy/udziałowców oczekujących na dywidendę. Rentownośd sprzedaży i obrotu netto analizowanej grupy spółek w przekroju sektorowym najkorzystniej przedstawiała się w spółkach działających w otoczeniu rolnictwa. W sektorze przemysłu najbardziej rentowne były spółki działające w górnictwie rud metali. W usługach najwyższą rentownośd osiągnęły spółki z branży nieruchomości oraz prowadzące działalnośd finansową. Podstawowe dane finansowe charakteryzujące spółki z udziałem Skarbu Paostwa w 2013 r. (z uwzględnieniem struktury własnościowej). w tym: Wyszczególnienie przychody z całokształtu działalności przychody netto ze sprzedaży Ogółem spółki o znaczeniu pozostałe podmioty z udziałem SP ** strategicznym* jssp wusp musp razem , , , , , , , , , , , ,7 wynik finansowy netto , ,8 70, ,2 724, ,2 aktywa ogółem , , , , , ,2 aktywa obrotowe , , , , , ,1 kapitał własny , , , , , ,9 zobowiązania krótkoterminowe , ,3 860, , , ,9 liczba spółek Dane w mln zł * z wyłączeniem 2 spółek finansowych (tj. PKO BP S.A. i PZU SA) ** z wyłączeniem spółek o znaczeniu strategicznym dla gospodarki paostwa Źródło: MSP; GUS Portfel spółek objętych analizą jest zróżnicowany pod względem wielkości i struktury kapitału, kondycji finansowo-ekonomicznej oraz rodzaju prowadzonej działalności. Wypracowane w roku 2013 wyniki spółek z udziałem SP analizowad należy w kontekście umiarkowanego wzrostu gospodarczego kraju i kolejnych faz kryzysu gospodarczego na świecie oraz w warunkach restrukturyzacji wewnątrz organizacji. Wśród badanych spółek 18 podmiotów produkcyjnych i usługowych o wartości aktywów ogółem 201,8 mld zł oraz 2 spółki finansowe o wartości aktywów 226,4 mld zł określono, jako strategiczne dla gospodarki paostwa i objęto szczególnym nadzorem właścicielskim. Jednocześnie pozostałych 157 spółek, których wartośd aktywów ogółem wy- 4

5 nosi 45,2 mld zł, stanowi również istotny obszar polskiej gospodarki. Nadzór właścicielski w tych spółkach skoncentrowany jest przede wszystkim na działaniach mających na celu ich właściwe przygotowanie do procesu prywatyzacji i pozyskania odpowiedniego inwestora, co stwarza szansę kontynuacji ich funkcjonowania oraz dalszego rozwoju w warunkach gospodarki rynkowej. Analiza zatrudnienia w poszczególnych grupach spółek SP wykazuje, iż nastąpił kilkuprocentowy spadek poziomu zatrudnienia w stosunku do roku ubiegłego. W przyszłości można spodziewad się dalszego spadku poziomu zatrudnienia, jako efektu konsekwentnie prowadzonych procesów restrukturyzacji. W części analizowanych podmiotów jest to pochodną programów dobrowolnych odejśd związanych z uzyskaniem uprawnieo przez najstarszą grupę pracowników. W krótkim terminie przedmiotowe redukcje wiązad się będą z wyższymi kosztami odpraw, co jednak powinno zaprocentowad optymalną strukturą kosztów oraz zatrudnienia w przyszłości. Naturalne odejścia pracowników produkcyjnych, związane z osiągnięciem wieku emerytalnego, mogą przejściowo spowodowad problemy z obsadą kluczowych stanowisk. Odmienne statystyki zatrudnienia w spółkach SP (spadek) od analizowanych przez GUS (wzrost o 0,8% w stosunku do roku 2012) wynikają z realizacji programów restrukturyzacji w obszarze kosztów i wydajności pracy. Podstawowe relacje ekonomiczne dotyczące całego sektora przedsiębiorstw oraz spółek z udziałem SP. wyszczególnienie rentownośd sprzedaży netto w % spółki o pozostałe podmioty z udziałem SP *** sektor znaczeniu przedsiębiorstw* strategicznym jssp wusp musp ogółem ** 4,3 5,0-2,9 6,5 3,0 4,3 rentownośd obrotu netto 3,8 5,2 1,9 10,2 13,1 9,5 wskaźnik poziomu kosztów w % wskaźnik płynności finansowej I st. wskaźnik płynności finansowej II st. wskaźnik płynności finansowej III st. 95,5 93,8 97,5 88,6 87,2 89,7 0,4 0,4 0,8 0,4 1,1 0,5 1,0 1,0 1,4 0,8 1,5 1,0 1,4 1,6 1,9 1,0 1,7 1,2 ROA w % - 5,1 2,1 5,8 4,3 5,0 ROE w % - 7,2 3,6 9,0 8,4 8,4 * Biuletyn Statystyczny GUS Nr 8, Warszawa, wrzesieo 2014 r., tablica 30 i 32 ** z wyłączeniem 2 spółek finansowych *** z wyłączeniem spółek o znaczeniu strategicznym dla gospodarki paostwa Źródło: MSP; GUS 5

6 Zakres analizy przedstawionej w Informacji Niniejsza Informacja przedstawia ocenę sytuacji gospodarczej spółek, z co najmniej 25% udziałem Skarbu Paostwa w kapitale zakładowym na koniec 2013 r. nadzorowanych przez Ministra Skarbu Paostwa. 1 Dane zaprezentowane zostały w następującym układzie: Rozdział I - analiza sytuacji ekonomiczno-finansowej oraz stanu zatrudnienia w 20 spółkach o znaczeniu strategicznym dla gospodarki paostwa 2. Rozdział II - dane ekonomiczno-finansowe, analiza wskaźnikowa i analiza stanu zatrudnienia, według wielkości udziału Skarbu Paostwa w kapitale zakładowym, pozostałych spółek tj. z wyłączeniem spółek o znaczeniu strategicznym dla gospodarki paostwa w podziale na: a) jednoosobowe spółki Skarbu Paostwa, b) spółki z większościowym udziałem Skarbu Paostwa (od 50,1% udziału SP), c) spółki z mniejszościowym udziałem Skarbu Paostwa (od 25,0% do 50,0% udziału SP). Rozdział III - dane ekonomiczno-finansowe, analiza wskaźnikowa i analiza stanu zatrudnienia spółek według przeważającego rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej w danym sektorze lub na rzecz danego sektora: a) przemysł, b) usługi, c) rolnictwo. Z analizy zostały wyłączone jednostki, w których toczą się postępowania prawne zmierzające do zakooczenia ich działalności (tj. postawione w stan likwidacji, upadłości) lub nieprowadzące działalności, a także spółki, w których Minister Skarbu Paostwa przestał byd akcjonariuszem/udziałowcem na dzieo zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy 2013 przez właściwy organ. Dokonano również porównania wyników osiągniętych przez analizowane spółki do roku 2012 oraz do rezultatów osiąganych w całej gospodarce narodowej i poszczególnych sektorach, wykorzystując w tym celu dane opublikowane przez Główny Urząd Statystyczny w biuletynach i informacjach statystycznych. Makroekonomiczne uwarunkowania funkcjonowania podmiotów gospodarczych w roku 2013 Wpływ ma sytuację gospodarczą przedsiębiorstw, w tym spółek z udziałem SP, wywiera w dużej mierze otoczenie makroekonomiczne zarówno w Polsce, jak i na rynkach zagranicznych. Według Komisji Europejskiej 3 produkt krajowy brutto w UE ogółem w 2013 r. pozostał na poziomie sprzed roku (wobec zmniejszenia o 0,4% w 2012 r.). Na lata prognozy Komisji Europejskiej zakładają, że gospodarka europejska będzie się stopniowo odbudowywad (wzrost produktu krajowego brutto Unii Europejskiej ogółem wyniesie odpowiednio 1,4% i 1,9%). Wg Głównego Urzędu Statystycznego 4, tempo wzrostu gospodarczego w Polsce stopniowo rosło. Spowolnienie gospodarcze notowane w II połowie 2012 r. utrzymało się w I półroczu 2013 r. W IV kwartale obserwowano natomiast umocnienie pozytywnych tendencji, zapoczątkowanych w poprzednich miesiącach, jednak wzrost PKB w całym 2013 r. był nieco niższy niż w 2012 r. Według wstępnego szacunku GUS 5, produkt krajowy brutto w 2013 r. zwiększył się realnie o 1,6% w skali roku (wobec wzrostu o 1,9% w 2012 r.). Spożycie ogółem było wyższe niż przed rokiem o 1,1%. Eksport netto, podobnie jak w dwóch poprzednich latach, miał dodatni wpływ na tempo wzrostu gospodarczego. Wartośd dodana brutto w gospodarce narodowej zwiększyła się w skali roku o 1,5%. W największym stopniu wzrosła wartośd dodana brutto w transporcie i gospodarce magazynowej (o 4,5%). 1 do analizy włączono również, ze względu na przynależnośd do grupy podmiotów o znaczeniu strategicznym dla gospodarki paostwa, spółki: Polskie Inwestycje Rozwojowe S.A, w której udział SP w kapitale zakładowym na koniec 2013 r wyniósł 1,96%, natomiast obecnie wynosi 98,71% oraz Przedsiębiorstwo Przeładunku Paliw Płynnych "NAFTOPORT" Sp. z o.o. z udziałem SP 1,28%, a które jest zależne od Przedsiębiorstwa Eksploatacji Rurociągów Naftowych PRZYJAŹO S.A., w której SP posiada 100%. 2 Priorytety zarządzania portfelem podmiotów nadzorowanych przez Ministra Skarbu 3 na podstawie informacji European Ekonomic Forecast Autumn 2013 zamieszczonej w Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju rok 2013 ; GUS, styczeo 2014 r., s.91 4 por. Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju rok 2013; GUS, styczeo 2014 r. 5 ibidem Paostwa do roku 2015, Warszawa 2014 r., Załącznik Nr 1 6

7 Szybszy niż przed rokiem wzrost odnotowano w przemyśle oraz handlu; naprawie pojazdów samochodowych (odpowiednio 2,9% i 1,7%). Znacznie niższa była natomiast wartośd dodana brutto w budownictwie (o 9,0%). Wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w 2013 r. był dużo niższy niż w 2012 r. (0,9% wobec 3,7%). Produkcja sprzedana przemysłu ogółem, według wstępnych szacunków, w 2013 r. wzrosła o 2,1%, natomiast produkcja budowlano-montażowa ogółem była o ok. 11% niższa niż przed rokiem. Globalna produkcja rolnicza w 2013 r, zwiększyła się w porównaniu z 2012 r. o 1,5%. Wpłynął na to wzrost zarówno produkcji roślinnej (o 1,0 %), jak i zwierzęcej (o 2,2%). roku Wartośd uzyskanych przychodów z całokształtu działalności wzrosła w stosunku do analogicznego okresu 2012 r. o 0,6%; przychody z całokształtu działalności rosły szybciej niż koszty uzyskania przychodów i wzrost ten wyniósł 0,6%. Spowodowało to poprawę wskaźnika poziomu kosztów z całokształtu działalności. Poprawie uległy również wskaźniki płynności finansowej I stopnia, natomiast wskaźniki płynności finansowej II stopnia minimalnie pogorszyły się. Tendencje zmian podstawowych relacji ekonomicznych w przedsiębiorstwach w gospodarce w latach Podstawowe wskaźniki sytuacji społecznogospodarczej kraju w 2013 r. 3,7 3,6 3,4 4,3 3,8 + 1,6% + 0,9% PKB + 0,8% 0,9 Inflacja Zatrudnienie 2012 r r. + 2,1% + 1,5% - 11,0% + 3,0% średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych rentownośd sprzedaży rentownośd obrotu netto Dane w % Źródło: GUS Produkcja sprzedana przemysłu Globalna produkcja rolnicza Produkcja budowlanomontażowa Sprzedaż usług transportu rok poprzedni = 100 Źródło: GUS Z danych GUS 6 dot. wyników finansowych podmiotów prowadzących działalnośd gospodarczą wynika, że na koniec 2013 r. w przedsiębiorstwach objętych badaniem nastąpił wzrost zatrudnienia o 0,8% w stosunku do stanu 6 por. Wyniki finansowe podmiotów gospodarczych I-XII 2013; GUS; maj 2014 r. 7

8 Podstawowe relacje ekonomiczne w przedsiębiorstwach w gospodarce w 2013 r. rentownośd sprzedaży rentownośd obrotu netto wskaźnik poziomu kosztów wskaźnik płynności finansowej stopnia wskaźnik płynności finansowej stopnia I II ogółem przemysł budownictwo sektor przedsiębiorstw w gospodarce handel i naprawa pojazdów w tym: informacja i komunikacja transport i gosp. magazynowa zakwaterowanie i gastronomia obsługa nieruchomości i finansowa działalnośd usługowa 4,3 5,7 1,5 2,2 1,4 8,8 5,3 5,7 3,8 5,0 0,9 1,8 2,3 7,3 4,0 7,0 95,5 94,2 98,5 97,9 97,0 92,4 95,1 91,5 35,0 34,3 45,4 21,3 55,1 41,4 64,1 138,1 96, ,4 73,2 111,6 102,2 111,0 188,4 średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych Dane w % 0,9 Źródło: MSP; GUS I. Podmioty o znaczeniu strategicznym dla gospodarki paostwa Wyniki ekonomiczno-finansowe zawarte w niniejszej analizie dotyczą 20 spółek, które zostały zaliczone w dokumencie MSP Priorytety zarządzania portfelem podmiotów nadzorowanych przez Ministra Skarbu Paostwa do roku 2015 do podmiotów o znaczeniu strategicznym dla gospodarki paostwa. Są to spółki, które odgrywają ważną rolę w procesie tworzenia silnej gospodarki kraju oraz współtworzą bezpieczeostwo ekonomiczne paostwa lub pełnią misję publiczną, jak Polskie Radio i Telewizja Polska. Grupa ta obejmuje: 6 jednoosobowych spółek Skarbu Paostwa (jssp), 6 spółek z większościowym udziałem Skarbu Paostwa (wusp), 8 spółek z mniejszościowym udziałem Skarbu Paostwa (musp). 8

9 Są to podmioty: 7 Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. (udział SP 100%) GRUPA AZOTY S.A. (udział SP 33%) Grupa LOTOS S.A. (udział SP 53,2%) KGHM Polska Miedź S.A. (udział SP 31,8%) PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. (udział SP 61,9%) Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. (udział SP 100%) Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. (udział SP 27,5%) Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. (udział SP 72,4%) Polskie Inwestycje Rozwojowe S.A. (udział SP 2%) Polskie Radio S.A. (udział SP 100%) Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A. (udział SP 31,4%) Powszechny Zakład Ubezpieczeo SA (udział SP 35,2%) Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych PRZYJAŹO S.A. (udział SP 100%) Przedsiębiorstwo Przeładunku Paliw Płynnych "NAFTOPORT" Sp. z o.o. (udział SP 1,3%) TAURON Polska Energia S.A. (udział SP 30,6%) Telewizja Polska S.A. (udział SP 100%) Totalizator Sportowy Sp. z o.o. (udział SP 100%) Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A. (udział SP 86,1%) Zarząd Morskiego Portu Gdaosk S.A. (udział SP 91,1%) Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. (udział SP 99,5%) Spółki o znaczeniu strategicznym dla gospodarki paostwa działały w dwóch sektorach: przemysł (8 spółek) oraz usługi (12 spółek). Spośród 20 podmiotów o znaczeniu strategicznym 9 notowanych jest na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. 7 zestawienie nie obejmuje spółki Polska Grupa Zbrojeniowa S.A., która powstała w grudniu 2013 r. oraz banku paostwowego Bank Gospodarstwa Krajowego, który nie działa w formie spółki kapitałowej i specjalizuje się w obsłudze sektora finansów publicznych Ze względu na odmienną sprawozdawczośd finansową, ze zbiorczej analizy ekonomiczno-finansowej i analizy wskaźnikowej, wyłączone zostały: Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A. oraz Powszechny Zakład Ubezpieczeo SA. Podstawowe dane finansowe dla tych podmiotów zostały zaprezentowane oddzielnie Dane ekonomiczno-finansowe Podstawowe wskaźniki finansowe analizowanych 18 spółek na koniec 2013 r ,1 mln zł - przychody z całokształtu działalności (spadek w porównaniu z 2012 r. o 3,9%), w tym: ,1 mln zł - przychody wypracowane przez spółki z sektora przemysłu; 6 895,0 mln zł - przychody wypracowane przez spółki z sektora usług; ,6 mln zł przychody netto ze sprzedaży (spadek o 3,4%); ,0 mln zł - koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności (spadek o 2,1%); ,6 mln zł - koszty działalności operacyjnej (spadek o 1,6%); 9 379,6 mln zł - zysk ze sprzedaży (wobec ,3 mln zł w 2012 r.); 8 349,7 mln zł - wynik na działalności operacyjnej (wobec ,1 mln zł w 2012 r.); ,1 mln zł - wynik finansowy brutto (wobec ,2 mln zł w 2012 r.); wynik ten został obciążony podatkiem dochodowym w wysokości 1 862,4 mln zł; ,8 mln zł - wynik finansowy netto (wobec ,4 mln zł w 2012 r.); ,9 mln zł - wartośd aktywów ogółem (wzrost o 3,2%); ,9 mln zł - wartośd aktywów obrotowych (spadek o 4,1%), w tym: ,6 mln zł - wartośd zapasów (spadek o 7,3%); ,2 mln zł - wartośd kapitału własnego (wzrost o 5,2%); ,7 mln zł wartośd zobowiązao ogółem (spadek o 1,2%), w tym ,3 mln zł wartośd zobowiązao krótkoterminowych (spadek o 1%). 9

10 Spółki finansowe: Podstawowe dane finansowe spółki PZU SA ,6 mln zł - wartośd aktywów ogółem (wzrost w porównaniu z 2012 r. o 0,8%); ,8 mln zł - wartośd kapitału własnego (spadek o 8,9%); 5 390,9 mln zł - wynik na działalności operacyjnej (wobec 2 924,4 mln zł w 2012 r.); 5 390,9 mln zł - wynik finansowy brutto ( wobec 2 924,4 mln zł); wynik za 2013 r. został obciążony podatkiem dochodowym w wysokości 296,0 mln zł; 5 106,3 mln zł wynik finansowy netto (wobec 2 580,7 mln zł w 2012 r.). Podstawowe dane finansowe spółki PKO BP S.A.* ,9 mln zł - wartośd aktywów ogółem (wzrost w porównaniu z 2012 r. o 2,9%); ,2 mln zł - wartośd kapitału własnego (wzrost o 3,0%); 3 959,8 mln zł - wynik na działalności operacyjnej (wobec 4 450,5 mln zł w 2012 r.); 3 959,8 mln zł - wynik finansowy brutto ( wobec 4 450,5 mln zł); wynik za 2013 r. został obciążony podatkiem dochodowym w wysokości 726,1 mln zł); 3 233,8 mln zł - wynik finansowy netto (wobec 3 582,6 mln zł w 2012 r.). *dane za rok 2012 przekształcone, w stosunku do opublikowanego sprawozdania finansowego za rok 2012 Zestawienie poziomu wyników finansowych dla poszczególnych sekcji spółek o znaczeniu strategicznym z sektora przemysłu w 2012 r. i 2013 r ,3 777, , , ,7 742, , , ,6 185, , , ,1 198, , , , , , , , , , , , , , , , , , ,3 A B C D A B C D 2012 r r. Górnictwo Energetyczny Przetwórstwo przemysłowe Przemysł Razem A-wynik ze sprzedaży B-wynik z działalności operacyjnej C-wynik brutto D-wynik netto Dane w mln zł Źródło: MSP 10

11 Zestawienie poziomu wyników finansowych dla poszczególnych sekcji spółek o znaczeniu strategicznym z sektora usług w 2012 r. i 2013 r. 647,4 253, ,1 771,4 314,3 167,6 295, ,7 35,8 263,2 577,5 217,1 98,9 270,4 618,1 303,3 213,3 316,9 782,8 377,8 258,2 365,4 590,4 342,6 158,5 319,6 447,8 294,2 81,3 305,2-232,8 A B C D A B C D -230,3-218,6-215,3-8,8-1, r r. -5,6-6,7 Transport Obsługa nieruchomości i finansowa działalnośd usługowa Usługi Razem Informacja i komunikacja Działalnośd naukowa, kulturalna i rozrywka A-wynik ze sprzedaży B-wynik z działalności operacyjnej C-wynik brutto D-wynik netto Dane w mln zł Źródło: MSP Największa wartośd aktywów ulokowana była w przemyśle w sekcji energetyka oraz w przetwórstwie przemysłowym. Wartośd aktywów tych dwóch sekcji stanowiła 76,8% wartości aktywów 18 spółek o znaczeniu strategicznym. Wartośd kapitałów własnych wzrosła w stosunku do roku poprzedniego o 5,2%, natomiast zobowiązania i rezerwy na zobowiązania spadły o 1,2%. Zobowiązania krótkoterminowe stanowiły 52,2% zobowiązao ogółem. Kapitały własne do 1 mld zł posiadało 8 spółek, a powyżej 10 mld zł 5 spółek. Przychody z całokształtu działalności 18 analizowanych spółek w porównaniu z rokiem 2012 zmniejszyły się o 3,9%, co zostało spowodowane spadkiem przychodów operacyjnych i z pozostałej działalności operacyjnej, przy niewielkim wzroście przychodów finansowych. Koszty uzyskania przychodów w tym okresie spadły o 2,1% głównie poprzez spadek pozostałych kosztów operacyjnych. Wolniejsze tempo spadku kosztów niż przychodów przekłada się na spadek efektywności działalności podmiotów. Analizując strukturę przychodowo-kosztową w grupie spółek strategicznych widoczny jest wpływ sytuacji makroekonomicznej oraz czynników koniunkturalnych w poszczególnych branżach. Z przedstawionej poniżej analizy wskaźnikowej wynika, iż wpływ osłabienia gospodarczego na wyniki spółek jest zróżnicowany. Największy spadek przychodów ogółem, w ujęciu wartościowym, w tym przychodów operacyjnych nastąpił 11

12 w spółkach: Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A., Grupa LOTOS S.A., KGHM Polska Miedź S.A. 15 spółek spośród 18 o znaczeniu strategicznym w 2013 r. wypracowało dodatni wynik finansowy netto w wysokości ,9 mln zł, natomiast 3 spółki wykazały stratę w wysokości 39,1 mln zł. Uzyskane przychody spółek o znaczeniu strategicznym łącznie z PKO BP S.A. i PZU SA stanowiły ponad 90% przychodów ogółem analizowanych 177 spółek, natomiast aktywa ogółem 90,5%. Udział w zatrudnieniu stanowił ok. 74,7% w zatrudnieniu ogółem Analiza wskaźnikowa Podstawowe wskaźniki finansowe analizowanych 18 spółek o znaczeniu strategicznym na koniec 2013 r.: Wskaźniki rentowności: 5,0% - wskaźnik rentowności sprzedaży netto; 5,2% - wskaźnik rentowności obrotu netto; 5,1% - wskaźnik rentowności aktywów ogółem; 7,2% - wskaźnik rentowności kapitału własnego; 93,8% - wskaźnik poziomu kosztów. Wskaźniki płynności: 0,4 - wskaźnik płynności I stopnia; 1,0 - wskaźnik płynności II stopnia; 1,6 - wskaźnik płynności III stopnia. Wskaźniki zadłużenia: 29,5 - wskaźnik zadłużenia aktywów; 41,9 - wskaźnik zadłużenia kapitału własnego. Niższe tempo wzrostu przychodów w stosunku do tempa wzrostu kosztów ich uzyskania w spółkach z mniejszościowym udziałem SP, wpłynęło na wyniki finansowe całej analizowanej grupy spółek i na większośd wskaźników ekonomicznych, które były mniej korzystne w porównaniu z uzyskanymi rok wcześniej. Wskaźniki rentowności w spółkach z mniejszościowym udziałem SP ukształtowały się na poziomie niższym od uzyskanych w roku poprzednim, ale jednocześnie na poziomie wyższym w stosunku do średniej w całej gospodarce. Wskaźnik poziomu kosztów, pomimo wzrostu w stosunku do roku poprzedniego o ok. 2%, był niższy niż dla podmiotów gospodarki (95,5%) i wyniósł dla analizowanych spółek z sektora przemysłu 94%, a dla spółek z sektora usług 88,8%. Rentownośd sprzedaży powyżej poziomu inflacji osiągnęło 13 spółek, a rentownośd obrotu netto 14 spośród 18 analizowanych spółek. Najlepsza rentownośd obrotu netto w 2013 r. charakteryzowała spółki o znaczeniu strategicznym działające w sektorze usług 9,4%, natomiast w przemyśle rentownośd wyniosła 5%. Wskaźniki poziomu płynności w analizowanych spółkach utrzymywane były na poziomie porównywalnym z rokiem poprzednim i uznawanym za bezpieczny. Wzrost kapitału własnego i wartości aktywów spółek przy spadku zobowiązao ogółem wpłynął na obniżenie się zadłużenia kapitału własnego, w stosunku do roku 2012 o ok. 3% i zadłużenia aktywów o ok. 1%. Podsumowując sytuację ekonomiczno-finansową w grupie spółek strategicznych, uwzględniając kontekst makroekonomiczny oraz wyniki na tle branży można stwierdzid, że radziły sobie one dobrze. Należy jednak mied na uwadze, że ewentualne dalsze obniżenie poziomu przychodów może generowad dla spółek ryzyko spadku udziału w rynku i wpłynąd na osłabienie konkurencji. Wypracowanie mniejszego zysku to również ryzyko potencjalnie niższego poziomu wypłacanej dywidendy dla właścicieli, a dla spółek mniej środków własnych na rozwój i inwestycje. Spółki z wyłącznym i większościowym udziałem SP osiągnęły przeciętnie rentownośd na poziomie wyższym od uzyskanych w roku poprzednim i wyższym w stosunku do średniej w całej gospodarce. 12

13 Zestawienie poziomu rentowności dla poszczególnych sekcji badanych spółek o znaczeniu strategicznym z sektora przemysłu w 2012 r. i 2013 r. A-rentownośd sprzedaży netto B-rentownośd obrotu netto C-ROA D-ROE Dane w % Źródło: MSP Zestawienie poziomu rentowności dla poszczególnych sekcji badanych spółek o znaczeniu strategicznym sektora usług w 2012 r. i 2013 r. A-rentownośd sprzedaży netto B-rentownośd obrotu netto C-ROA D-ROE Dane w % Źródło: MSP 13

14 1.3. Analiza stanu zatrudnienia 79,2 tys. osób - zatrudnienie ogółem w 20 spółkach o znaczeniu strategicznym objętych analizą w tym: 42,1 tys. osób-zatrudnienie w usługach, 37,1 tys. osób - zatrudnienie w przemyśle. Spółki o strategicznym znaczeniu to w zdecydowanej większości spółki duże (17 z 20) zatrudniające pow. 249 osób. Łączne zatrudnienie w grupach kapitałowych tych spółek wyniosło 232,5 tys. osób, w tym w analizowanych spółkach 78,9 tys. osób. Zatrudnienie ogółem w analizowanych spółkach systematycznie zmniejsza się. W stosunku do roku poprzedniego, zmniejszyło się o kolejne 3%. Największy spadek zatrudnienia zaobserwowano w usługach o 4,1%. W przemyśle zatrudnienie spadło o 1,7%. Największe spółki pod względem zatrudnienia to: KGHM Polska Miedź S.A. oraz Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A. Spadkowa tendencja zatrudnienia jest wynikiem realizowanych planów restrukturyzacji i dbałości o relacje poziomu kosztów osobowych do przychodów ,2 mln zł - wartośd aktywów ogółem (wzrost o 5,9%); ,9 mln zł wartośd kapitału własnego (wzrost o 3,3%); ,4 mln zł - łączna kwota zobowiązao (wzrost o 9,8%), ,7 mln zł - przychody netto ze sprzedaży (spadek o 12,9%); 860,8 mln zł - wynik ze sprzedaży (wobec 574,9 mln zł w 2012 r.); 1 233,1 mln zł - wynik na działalności operacyjnej (496,6 mln zł w 2012 r.); 2 428,6 mln zł - wynik finansowy brutto (1 177,2 mln zł w 2012 r.), wynik za 2013 r. został obciążony podatkiem dochodowym w wysokości 195,6 mln zł; 2 252,2 mln zł - wynik finansowy netto (903,1 mln zł w 2012 r.): 2 323,3 mln zł - zysk netto; 71,1 mln zł - strata netto. Struktura wyników finansowych spółek z udziałem Skarbu Paostwa w latach , ,6 II. Sytuacja ekonomiczno-finansowa pozostałych spółek z udziałem Skarbu Paostwa 2.1. Dane ekonomiczno-finansowe 574,9 496, ,2 903,1 860, ,1 Zawarte w niniejszej analizie wyniki ekonomicznofinansowe obejmują dane o 157 podmiotach, w tym: 96 jednoosobowych spółkach Skarbu Paostwa (jssp), 21 spółkach z większościowym udziałem Skarbu Paostwa (wusp), 40 spółkach z mniejszościowym udziałem Skarbu Paostwa (musp). Analiza nie uwzględnia 20 spółek o znaczeniu strategicznym dla gospodarki paostwa, które ze względu na ich szczególne znaczenie, zostały omówione w rozdziale I. Podstawowe dane finansowe analizowanych 157 spółek na koniec 2013 r.: ,1 mln zł wartośd aktywów trwałych (wzrost w porównaniu z 2012 r. o 10,5%); wynik ze sprzedaży wynik brutto Dane w mln zł 2012 r r. wynik z działalności operacyjnej wynik netto Źródło:MSP Wartośd majątku analizowanych spółek i źródeł jego finansowania w 2013 r. uległa zwiększeniu w stosunku do roku 2012 o 5,9%, głównie poprzez wzrost wartości aktywów trwałych o 10,5%. Spadek wartości aktywów obrotowych spowodowany był zmniejszeniem inwestycji krótkoterminowych o 13,1% i należności krótkoterminowych o 9,2%, przy jednoczesnym wzroście stanu zapasów o 6,7%. Aktywa obrotowe wykazały spadek wartości o 9%. Udział aktywów obrotowych w majątku 14

15 analizowanych spółek w 2013 r. stanowił 25,7% aktywów ogółem. Tendencje zmian finansowania analizowanych spółek z udziałem Skarbu Paostwa w latach Tendencje zmian finansowania spółek z udziałem Skarbu Paostwa w latach ,0 Dane w mln zł 8 840, , , , r r. Zobowiązania krótkoterminowe Zobowiązania długoterminowe Kapitał własny ,9 Źródło:MSP W zakresie źródeł finansowania odnotowano wzrost kapitałów własnych o 858,2 mln zł (wskaźnik wzrostu na poziomie 3,3%). Wzrostowi kapitału własnego towarzyszył również wzrost kapitałów obcych finansujących majątek spółek, tj. zobowiązao długoterminowych (o 36,5% w stosunku do roku 2012) oraz spadek zobowiązao krótkoterminowych (o 14,0%). Udział kapitału własnego w strukturze pasywów nieznacznie spadł z 60,8% do 59,3%. Zysk netto wykazało 71,0% ogółu analizowanych przedsiębiorstw (wobec 64,0% w roku 2012). Spowolnienie wzrostu gospodarczego przełożyło się na wzrost wartości zapasów w tej grupie spółek. Niezbędne procesy inwestycyjne realizowano zarówno ze środków własnych jak również poprzez finansowanie komercyjne. Procesom pozyskiwania środków zewnętrznych towarzyszyła zmiana struktury finansowania w kierunku źródeł długoterminowych. Jest to zmiana pozytywnie wpływająca na strukturę finansowania i odzwierciedla fakt polepszenia sytuacji w obszarze zdolności kredytowej przedsiębiorstw Jednoosobowe spółki Skarbu Paostwa Podstawowe dane finansowe analizowanych 96 spółek na koniec 2013 r.: 1 791,1 mln zł - wartośd aktywów trwałych (spadek w porównaniu z 2012 r. o 3,1%); 3 407,6 mln zł - wartośd aktywów ogółem (spadek o 1,6%); 1 985,6 mln zł - wartośd kapitału własnego (wzrost o 2,2%); 1 422,0 mln zł - łączna kwota zobowiązao (spadek o 6,4%.); 3 424,3 mln zł - przychody netto ze sprzedaży (wzrost o 2,9%); (-) 100,3 mln zł - wynik ze sprzedaży ((-)150,2 mln zł w 2012 r.); 79,3 mln zł - wynik na działalności operacyjnej (29,7 mln zł w 2012 r.); 94,0 mln zł - wynik finansowy brutto (139,3 mln zł w 2012 r.); wynik za 2013 r. został obciążony podatkiem dochodowym w wysokości 25,0 mln zł; 70,8 mln zł - wynik finansowy netto (121,6 mln zł w 2012 r.): 110,3 mln zł - zysk netto; 39,5 mln zł - strata netto. Majątek analizowanych 96 jssp w porównaniu z rokiem 2012 nieznacznie się obniżył (o 1,6%), w szczególności za sprawą spadku wartości aktywów trwałych o 3,1%. Aktywa obrotowe pozostały na poziomie porównywalnym do roku ubiegłego. W strukturze aktywów obrotowych wzrost wartości wykazały inwestycje krótkoterminowe o 8,8% oraz zapasy o 2,7%, spadły natomiast należności krótkoterminowe o 7,9%. Udział aktywów obrotowych w majątku analizowanych spółek w 2013 r. stanowił 47,4% aktywów ogółem. Na spadek wartości aktywów ogółem wpłynęło w szczególności obniżenie wartości aktywów trwałych jak i obrotowych w spółce H.CEGIELSKI-POZNAO S.A. W strukturze źródeł finansowania nastąpił nieznaczny wzrost kapitałów własnych (o 2,2%) i ok. 6% spadek zaangażowania kapitałów obcych. Wzrost kapitału wła- 15

16 snego wykazało 57 spółek w tym największy wzrost odnotowano w spółce Uzdrowisko Krynica - Żegiestów S.A., ze względu na podwyższenie kapitału zakładowego o ok. 60%. Tendencje zmian finansowania w jednoosobowych spółkach Skarbu Paostwa w latach ,1 949, ,2 561,9 860, ,6 Koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności w porównaniu z rokiem poprzednim spadły o 0,5%. Korzystna relacja pomiędzy osiągniętymi przychodami ogółem, a kosztami ich uzyskania spowodowała uzyskanie dodatniego wyniku finansowego netto. Wśród jssp poddanych analizie, 39 podmiotów zakooczyło rok 2013 z dodatnim wynikiem na sprzedaży (wobec 33 w 2012 r.), a 69 z dodatnim wynikiem finansowym netto (wobec 64 w 2012 r.). Najwyższy dodatni wynik finansowy brutto, powyżej 10 mln zł, wykazało Przedsiębiorstwo Przemysłu Ziemniaczanego Trzemeszno Sp. z o.o. oraz Kopalnia Soli "Wieliczka" S.A., która ze względu na specyfikę działalności oraz na swoją unikatowośd w skali światowej (wpis na listę dziedzictwa UNESCO) jest finansowana głównie z dotacji podmiotowych udzielanych z budżetu Paostwa Zobowiązania krótkoterminowe Zobowiązania długoterminowe Kapitał własny Dane w mln zł Źródło:MSP Pomimo trudnej sytuacji finansowej w tej grupie przedsiębiorstw w roku 2013 widoczne są wyniki działao restrukturyzacyjnych w szczególności w obszarze urentownienia działalności operacyjnej. Nieefektywna struktura finansowania niektórych przedsiębiorstw wpłynęła na wyniki netto grupy spółek. Ujemne kapitały własne, w wyniku osiągnięcia większej wartości zobowiązao i rezerw na zobowiązania niż aktywów ogółem, spośród 96 analizowanych spółek, posiadało 7 jssp (przy 5 w roku 2012). JsSP w 2012 r. i 2013 r. osiągnęły ujemny wynik na sprzedaży, który został jednak pomniejszony, w stosunku do roku 2012, o ponad 30%. Dodatni wynik na działalności operacyjnej i na działalności finansowej pozwolił na osiągnięcie dodatniego wyniku finansowego netto. Na ujemny wynik ze sprzedaży w grupie jssp, wpłynęły w szczególności wyniki spółek: H.CEGIELSKI-POZNAO S.A., Kopalnia Soli "Wieliczka" S.A., Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A. W 2013 r. przychody z całokształtu działalności w porównaniu z rokiem 2012 pozostały na porównywalnym poziomie. W strukturze przychodów odnotowano wzrost przychodów operacyjnych, i spadek przychodów finansowych. Spółki o największych przychodach ogółem, w grupie jssp, to: Centrala Farmaceutyczna "CEFARM" S.A., Polska Żegluga Bałtycka S.A., Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego CHEMOBU- DOWA-KRAKÓW S.A. Struktura wyników finansowych jednoosobowych spółek Skarbu Paostwa w latach Dane w mln zł -150,2 29,7 139,3 121, r r. wynik ze sprzedaży -100,2 79,3 94 wynik z działalności operacyjnej wynik brutto wynik netto 70,8 Źródło:MSP 16

17 Spółki z większościowym udziałem Skarbu Paostwa Podstawowe dane finansowe analizowanych 21 spółek na koniec 2013 r.: ,9 mln zł - wartośd aktywów trwałych (wzrost w porównaniu z 2012 r. o 11,5%); ,6 mln zł - wartośd aktywów ogółem (wzrost o 5,8%); ,5 mln zł - wartośd kapitału własnego (wzrost o 3,9%); 8 766,1 mln zł - łączna kwota zobowiązao (wzrost o 9,3%); ,5 mln zł - przychody netto ze sprzedaży (spadek o 15%) 845,3 mln zł - wynik ze sprzedaży (621,1,8 mln zł w 2012 r.); 933,6 mln zł - wynik na działalności operacyjnej (397,1 mln zł w 2012 r.); 1 626,1 mln zł - wynik finansowy brutto (887,40 mln zł w 2012 r.); wynik za 2013 r. został obciążony podatkiem dochodowym w wysokości 186,0 mln zł; 1 457,2 mln zł - wynik finansowy netto (622,7 mln zł w 2012 r.): 1 459,6 mln zł - zysk netto; 2,4 mln zł - strata netto. W stosunku do roku poprzedniego wartośd aktywów ogółem wzrosła o 5,8%, w tym aktywów trwałych o 11,5%. Spadła natomiast wartośd aktywów obrotowych o 11,8%. Na spadek aktywów obrotowych wpłynął spadek należności krótkoterminowych o 6,7% i inwestycji krótkoterminowych o 26,2%, przy wzroście zapasów o 17,7%. Udział aktywów obrotowych w majątku analizowanych spółek w 2013 r. stanowił 20,5% aktywów ogółem. Największymi aktywami, o wartości ponad 1 mld zł, dysponowały spółki: ENEA S.A., Polskie Linie Lotnicze LOT S.A., Krajowa Spółka Cukrowa S.A., Polski Holding Obronny Sp. z o.o., Polski Holding Nieruchomości S.A. W strukturze źródeł finansowania nastąpił wzrost kapitałów własnych o ok. 4% oraz ok. 2% wzrost zaangażowania kapitałów obcych finansujących majątek spółek. Ujemne kapitały własne, spośród 21 analizowanych spółek, w wyniku osiągnięcia większej wartości zobowiązao i rezerw na zobowiązania, niż aktywów ogółem posiadały, zarówno w 2012 r. i 2013 r., 2 spółki Stocznia Gdynia S.A. oraz Polskie Linie Lotnicze LOT S.A. Przychody z całokształtu działalności w porównaniu z rokiem poprzednim były niższe o 13,4%, w tym przychody ze sprzedaży o 15%. Wzrosły natomiast przychody z działalności finansowej o ok. 8%. Koszty uzyskania przychodu z całokształtu działalności spadły w porównaniu z rokiem 2012 o 18,7%, w tym koszty działalności operacyjnej o 16,5%. Wyższy poziom przychodów w stosunku do kosztów ich uzyskania wpłynął na znaczny, ponad jednokrotny, wzrost wyniku finansowego netto. Największy spadek przychodów ogółem, w tym przychodów ze sprzedaży nastąpił w spółce ENEA S.A. oraz w Polskim Holdingu Obronnym Sp. z o.o. Spadkowi przychodów, w tych spółkach, towarzyszył również spadek kosztów ich uzyskania. Tendencje zmian finansowania w spółkach z większościowym udziałem Skarbu Paostwa w latach Dane w mln zł Źródło:MSP Spośród spółek z wusp poddanych analizie dodatni wynik ze sprzedaży osiągnęło, zarówno w 2012 r. i w 2013 r., 14 podmiotów. Dodatnim wynikiem finansowym netto rok 2013 zakooczyło 19 spółek (wobec 13 w 2012 r.). Najwyższy dodatni wynik finansowy brutto, wypracowała ENEA S.A. oraz Krajowa Spółka Cukrowa S.A. Dla spółek z wusp rok 2013 okazał się trudny na konkurencyjnym rynku. Jednak pomimo utraty przez częśd podmiotów udziałów w rynku zdołały one poprawid wyniki finansowe na wszystkich rodzajach działalności oraz zwiększyd wartośd księgową. 17

18 Struktura wyników finansowych spółek z większościowym udziałem Skarbu Paostwa w latach ,1 Dane w mln zł 397,1 887,4 622, r r. wynik ze sprzedaży 845,3 933, ,1 wynik z działalności operacyjnej wynik brutto wynik netto 1 457,2 Źródło:MSP Spółki z mniejszościowym udziałem Skarbu Paostwa Podstawowe dane finansowe analizowanych 40 spółek na koniec 2013 r.: ,1 mln zł - wartośd aktywów trwałych (wzrost w porównaniu z 2012 r. o 11%); ,0 mln zł - wartośd aktywów ogółem (wzrost o 7,6%); 8 665,5 mln zł - wartośd kapitału własnego (wzrost o 2,4%); 8 190,2 mln zł - łączna kwota zobowiązao (wzrost o 13,7%); 3 895,9 mln zł - przychody netto ze sprzedaży (spadek o 17,4%) 115,7 mln zł - wynik ze sprzedaży (104,0 mln zł w 2012 r.); 220,2 mln zł - wynik na działalności operacyjnej (69,8 mln zł w 2012 r.); 708,5 mln zł - wynik finansowy brutto (150,5 mln zł w 2012 r.); wynik za 2013 r. został podwyższony zwrotem podatku dochodowego w wysokości 15,4 mln zł; 724,2 mln zł - wynik finansowy netto (158,8 mln zł w 2012 r. ): 753,4 mln zł - zysk netto; 29,2 mln zł - strata netto. Wartośd aktywów analizowanych podmiotów wzrosła w porównaniu do roku 2012 o 7,6%. Dynamika wzrostu sumy bilansowej, grupy analizowanych spółek, wynikała w głównej mierze ze wzrostu wartości aktywów trwałych. Spadła natomiast wartośd aktywów obrotowych o 8,4%, na skutek spadku wartości zapasów i należności krótkoterminowych przy porównywalnym poziomie inwestycji krótkoterminowych. Udział aktywów obrotowych w majątku analizowanych spółek w 2013 r. stanowił 14,9% aktywów ogółem (w 2012 r. 17,5%). Spółki o największej wartości aktywów, ponad 500 mln zł, w grupie spółek z mniejszościowym udziałem SP, to ENERGA S.A., Ciech S.A. oraz Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie SA. W strukturze źródeł finansowania nastąpił wzrost udziału kapitałów własnych (o 2,4%) i ok. 14% wzrost zaangażowania kapitałów obcych finansujących majątek spółki. Największy wzrost kapitału własnego, z jednoczesnym spadkiem zaangażowania kapitałów obcych, w stosunku do roku 2012, nastąpił w spółce Ciech S.A. Natomiast w spółce ENERGA S.A. nastąpił wzrost o ok. 27% zaangażowania kapitałów obcych i o 0,5% wzrost kapitałów własnych. Ujemne kapitały własne, spośród 40 analizowanych spółek, w 2012 r. i 2013 r. posiadały 4 spółki. Tendencje zmian finansowania w spółkach z mniejszościowym udziałem Skarbu Paostwa w latach ,6 Dane w mln zł 2 221, , , , r r ,8 Zobowiązania krótkoterminowe Zobowiązania długoterminowe Kapitał własny Źródło:MSP 18

19 Przychody z całokształtu działalności w porównaniu z rokiem 2012 zmniejszyły się o 7,2%, spowodowane głównie spadkiem przychodów operacyjnych. Zmniejszyły się również koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności o 17,0%, w tym kosztów z działalności operacyjnej i z działalności finansowej. Niższy koszt uzyskania przychodów w stosunku do wartości przychodów spowodował uzyskanie dodatnich wyników finansowych. Największy spadek przychodów, w ujęciu wartościowym, nastąpił w spółce Ciech S.A., przy jednoczesnym znacznym ograniczeniu kosztów ich uzyskania. Spośród spółek z mniejszościowym udziałem SP poddanych analizie dodatnim wynikiem ze sprzedaży rok 2012 i 2013 zakooczyły 24 spółki. Liczba spółek, które zakooczyły rok 2013 dodatnim wynikiem finansowym netto (23) również pozostała na tym samym poziomie. Najwyższy wynik finansowy brutto, powyżej 100 mln zł, wypracowała spółka ENERGA S.A. oraz Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. W analizowanej grupie spółek uwagę zwraca zwiększenie efektywności zarządzania aktywami obrotowymi, co przełożyło się na cykl rozliczeniowy i nie pozostało bez wpływu na zwiększenie rentowności w stosunku do roku poprzedniego. Struktura wyników finansowych spółek z mniejszościowym udziałem Skarbu Paostwa w latach Analiza wskaźnikowa Podstawowe wskaźniki finansowe analizowanych 157 spółek na koniec 2013 r.: Wskaźniki rentowności: 4,3% - wskaźnik rentowności sprzedaży netto; 9,5% - wskaźnik rentowności obrotu netto; 5,0% - wskaźnik rentowności aktywów ogółem; 8,4% - wskaźnik rentowności kapitału własnego; 89,7% - wskaźnik poziomu kosztów. Wskaźniki płynności: 0,5 - wskaźnik płynności I stopnia; 1,0 - wskaźnik płynności II stopnia; 1,2 - wskaźnik płynności III stopnia. Wskaźniki zadłużenia: 40,7 wskaźnik zadłużenia aktywów; 68,5 wskaźnik zadłużenia kapitału własnego. Zestawienie poziomu wskaźnika rentowności z uwzględnieniem struktury własnościowej w latach ,1 10,2 104,0 Dane w mln zł 69,8 150,5 158,8 115,7 220,2 708, r r. wynik ze sprzedaży wynik z działalności operacyjnej wynik brutto wynik netto 724,2 Źródło:MSP 3,6 2,2 4,1 4,3 3 6,5 3,8 1,9 3,4 2,7 3,8 3, ,9-4,5 Rentownośd sprzedaży netto Rentownośd obrotu netto jssp wusp musp sektor przedsiębiorstw Dane w mln zł Źródło:MSP 19

20 W 2013 r. w porównaniu z rokiem 2012 poprawiły się podstawowe wskaźniki finansowe. Wskaźnik poziomu kosztów z całokształtu działalności spadł z 95,6% do 89,7%. Wskaźniki rentowności ukształtowały się na poziomie wyższym od uzyskanych w roku poprzednim. Wskaźnik rentowności sprzedaży był na poziomie zbliżonym do średniej w całej gospodarce, a wskaźnik rentowności obrotu netto był znacznie wyższy. Wskaźniki rentowności kapitału własnego i aktywów ogółem w analizowanej grupie spółek były wyższe niż w 2012 r. i wyższe niż wskaźnik inflacji w 2013 r. (0,9%). Zmiany struktury majątkowo-kapitałowej analizowanych spółek z udziałem SP nie wpłynęły znacząco na wartości wskaźników obrotu zobowiązaniami, a tym samym na wskaźniki płynności finansowej. W stosunku do roku 2012 zaobserwowano ich niewielki wzrost o ok. 0,1 pkt. Cykl rotacji należności i zobowiązao wskazuje, że należności w badanym roku regulowane były średnio po 61 dniach, natomiast zobowiązania regulowane były średnio w ciągu 137 dni, co wskazuje, że kredyt kupiecki odbiorcom jest udzielany przez spółki na krótszy okres czasu, niż kredytowane są przez swoich dostawców W 2013 r. czas spłaty zobowiązao krótkoterminowych i windykacji należności był porównywalny z rokiem poprzednim. Większy wzrost zobowiązao ogółem w stosunku do wzrostu aktywów, wpłynął na wzrost zadłużenia aktywów o 1,5% i zadłużenia kapitału własnego o 4,1% Jednoosobowe spółki Skarbu Paostwa Podstawowe wskaźniki finansowe analizowanych 96 spółek na koniec 2013 r.: Wskaźniki rentowności: (-) 2,9% - wskaźnik rentowności sprzedaży netto; 1,9% - wskaźnik rentowności obrotu netto; 2,1% - wskaźnik rentowności aktywów ogółem; 3,6% - wskaźnik rentowności kapitału własnego; 97,5% - wskaźnik poziomu kosztów. Wskaźniki płynności: 0,8 - wskaźnik płynności I stopnia; 1,4 - wskaźnik płynności II stopnia; 1,9 - wskaźnik płynności III stopnia. Wskaźniki zadłużenia: 41,7 wskaźnik zadłużenia aktywów; 71,6 wskaźnik zadłużenia kapitału własnego. Wskaźniki rentowności, w grupie spółek z wyłącznym udziałem SP, były mniej korzystne niż w roku 2012 i osiągnęły poziom niższy w stosunku do średniej w całej gospodarce. JsSP osiągnęły dodatnią rentownośd obrotu netto, jednak na poziomie niższym niż w roku 2012, w którym rentownośd wyniosła 3,3%. Natomiast rentownośd ze sprzedaży zarówno w roku 2012 i 2013 była ujemna, z tym że w roku 2012 wskaźnik ten wyniósł (-) 4,5. Na ujemną rentownośd ze sprzedaży dla całej grupy, miały wpływ spółki H.CEGIELSKI-POZNAO S.A., Kopalnia Soli "Wieliczka" S.A., Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A., których łączna strata ze sprzedaży była wyższa niż wypracowany zysk ze sprzedaży przez pozostałe spółki. Z tym, że Kopalnia Soli "Wieliczka" S.A. oraz Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A., są spółkami, których działalnośd statutowa nie stawia za główny cel osiąganie korzyści finansowych, i których działalnośd jest finansowana głównie ze środków budżetowych przyznawanych corocznie w ramach dotacji celowej. W grupie jssp rentownośd ze sprzedaży i rentownośd obrotu netto powyżej poziomu inflacji osiągnęło 26,5% spółek. Najwyższą rentownośd ze sprzedaży netto i rentownośd obrotu netto w 2013 r. uzyskały jssp należące do sektora usług w sekcji obsługa nieruchomości i finansowa działalnośd usługowa. Ujemną rentownośd ze sprzedaży netto i rentownośd obrotu netto osiągnęły spółki z sektora usług w sekcji handel. Wskaźniki rentowności kapitału własnego i aktywów ogółem w analizowanej grupie spółek były niższe niż w 2012 r. Rentownośd kapitału własnego powyżej wskaźnika inflacji w 2013 r. wykazało 58,3% spółek. Wzrost wartości aktywów obrotowych i spadek zobowiązao krótkoterminowych wpłynął na wzrost wskaźników płynności finansowej zarówno I, II jak i III stopnia, które wzrosły o ok. 0,2 pkt. w porównaniu do roku poprzedniego. 20

21 Mniejsze zaangażowanie kapitałów obcych w finansowaniu majątku spółki wpłynęło na zmniejszenie się zadłużenia aktywów i kapitału własnego w 2013 r., w stosunku do roku 2012, odpowiednio o 2,2% i 6,6%, ale nadal utrzymuje się na wysokim poziomie, zatem istotnie wpływa na wypłacalnośd i stabilnośd finansową tej grupy spółek Spółki z większościowym udziałem Skarbu Paostwa Podstawowe wskaźniki finansowe analizowanych 21 spółek na koniec 2013 r.: Wskaźniki rentowności: 6,5% - wskaźnik rentowności sprzedaży netto; 10,2% - wskaźnik rentowności obrotu netto; 5,8% - wskaźnik rentowności aktywów ogółem; 9,0% - wskaźnik rentowności kapitału własnego; 88,6% - wskaźnik poziomu kosztów. Wskaźniki płynności: 0,4 - wskaźnik płynności I stopnia; 0,8 - wskaźnik płynności II stopnia; 1,0 - wskaźnik płynności III stopnia. Wskaźniki zadłużenia: 35,1 wskaźnik zadłużenia aktywów; 54,2 wskaźnik zadłużenia kapitału własnego. Obniżenie wskaźnika poziomu kosztów w stosunku do roku 2012 o 5,8% wpłynęło na poprawę wskaźników rentowności spółek. Ponadto, na poprawę rentowności spółek, w stosunku do roku 2012, wpłynęło w znacznym stopniu uzyskanie korzystniejszych wyników finansowych w spółce ENEA S.A. oraz w spółkach Polski Holding Nieruchomości S.A. i Polskie Linie Lotnicze LOT S.A., które znacznie poprawiły swoje wyniki i na koniec 2013 r. osiągnęły dodatni wynik finansowy. Wskaźniki rentowności ukształtowały się na poziomie wyższym od uzyskanych w roku poprzednim i na poziomie znacznie wyższym w stosunku do średniej w całej gospodarce. Rentownośd sprzedaży i rentownośd obrotu netto powyżej poziomu inflacji osiągnęło 13 spółek spośród 21 podmiotów. Najlepsza rentownośd sprzedaży i rentownośd obrotu brutto w 2013 r. charakteryzowała spółki z wusp działające w otoczeniu rolnictwa oraz w sektorze usług w sekcji obsługa nieruchomości i finansowa działalnośd usługowa i w sekcji działalnośd naukowa, kulturalna i rozrywka, zaś najsłabsza w sektorze usług w sekcji transport. Wskaźniki rentowności kapitału własnego i aktywów ogółem w analizowanej grupie spółek były wyższe niż w 2012 r. Rentownośd kapitału własnego powyżej wskaźnika inflacji w 2013 r. wykazało 13 spółek. Należności w roku 2013 regulowane były średnio po 61 dniach natomiast zobowiązania regulowane były w ciągu 149 dni. Wzrost wskaźnika obrotu należnościami jak i zobowiązaniami w dniach w stosunku do roku poprzedniego (odpowiednio o 5 dni i 12 dni) wpłynął na obniżenie płynności finansowej o ok. 0,1 pkt. Wyższy wzrost zobowiązao spółki w stosunku do wzrostu aktywów i kapitału własnego wpłynął na wzrost zadłużenia aktywów spółki, w stosunku do roku 2012, o 1,1%, i kapitału własnego o 2,7% Spółki z mniejszościowym udziałem Skarbu Paostwa Podstawowe wskaźniki finansowe analizowanych 40 spółek na koniec 2013 r.: Wskaźniki rentowności: 3,0% - wskaźnik rentowności sprzedaży netto; 13,1% - wskaźnik rentowności obrotu netto; 4,3% - wskaźnik rentowności aktywów ogółem; 8,4% - wskaźnik rentowności kapitału własnego; 87,2% - wskaźnik poziomu kosztów. Wskaźniki płynności: 1,1 - wskaźnik płynności I stopnia; 1,5 - wskaźnik płynności II stopnia; 1,7 - wskaźnik płynności III stopnia. 21

22 Wskaźniki zadłużenia: 48,6 wskaźnik zadłużenia aktywów; 94,5 wskaźnik zadłużenia kapitału własnego. Osiągnięcie w 2013 r. wyższych wyników finansowych, ze wszystkich rodzajów działalności, niż w 2012 r. wpłynęło znacząco na poprawę wskaźników rentowności analizowanej grupy spółek. Wskaźnik poziomu kosztów w stosunku do roku 2012 spadł o ok. 10% i był niższy niż w spółkach z wyłącznym i większościowym udziałem SP. Na poprawę rentowności w tej grupie spółek wpłynęły w szczególności korzystniejsze, niż w roku 2012, wyniki finansowe spółki Ciech S.A. i która na koniec 2013 r. osiągnęła dodatni wynik finansowy. W grupie spółek z musp rentownośd ze sprzedaży powyżej poziomu inflacji osiągnęły 23 spółki, a rentownośd obrotu netto 18 spośród 40 spółek. Najwyższą rentownośd ze sprzedaży w 2013 r. osiągnęły spółki z musp należące do sektora usług w sekcji obsługa nieruchomości i finansowa działalnośd usługowa (29,7%). Rentownośd kapitału własnego powyżej wskaźnika inflacji w 2013 r. wykazało 21 spośród 40 spółek. Większa różnica pomiędzy zmniejszeniem się stanu zobowiązao krótkoterminowych w stosunku do spadku wartości aktywów obrotowych wpłynęła na podwyższenie się wskaźników płynności finansowej I o 0,4 pkt, II i III stopnia o 0,5 pkt. Zadłużenie aktywów i kapitału własnego, w szczególności ze względu na wzrost zobowiązao długoterminowych, zwiększyło się w stosunku do roku 2012 r. odpowiednio o 2,6% i 9,4% Analiza stanu zatrudnienia W grupie tej znalazło się: 13 spółek zatrudniających do 9 osób (podmioty mikro) - stanowiących 8,3% całej analizowanej grupy, zatrudniających łącznie 67 osób; 35 spółek zatrudniających od 10 do 49 osób (podmioty małe) - 22,3%, zatrudniających łącznie 890 osób; 78 spółek zatrudniających od 50 do 249 osób (podmioty średnie) - 49,7%, zatrudniających łącznie 9,2 tys. osób; 31 spółek zatrudniających powyżej 249 osób (podmioty duże) 19,7%, zatrudniających łącznie 16,7 tys. osób. W analizowanej grupie prawie połowę zbiorowości stanowiły spółki średnie zatrudniające od 50 do 249 osób. Najmniej liczebna była grupa spółek zatrudniających do 9 osób. W sektorze przemysłu dominowały podmioty o średnim (46,3%) i dużym zatrudnieniu (27,8%). Łączne zatrudnienie w przemyśle wyniosło osoby W sektorze usług, dominowały podmioty o średnim zatrudnieniu (54,3%). Sektor usług zatrudniał osób. Spółki z sektora rolnictwa to podmioty w większości małe (77,8%) oraz średnie (22,2%), zatrudniające łącznie 359 osób. Wielkośd zatrudnienia w spółkach z udziałem SP zmniejszyła się w stosunku do roku 2012 o ok. 6%. Największy spadek zatrudnienia, w ujęciu procentowym, zaobserwowano w usługach w sekcji handel oraz w przemyśle w sekcji energetycznej. W rolnictwie łączne zatrudnienie w trzech analizowanych grupach spółek, pozostało na poziomie porównywalnym do roku poprzedniego. Spadek zatrudnienia, ze względu na niższe tempo uzyskania przychodów niż utrzymywania stanu zatrudnienia, nie wpłynął pozytywnie na obniżenie się poziomu wydajności, które obniżyło się o ok. 4%. Wielkośd zatrudnienia w 2013 r. w grupie 157 analizowanych spółek wynosiła łącznie 26,8 tys. osób. 22

23 Struktura zatrudnienia w spółkach z udziałem Skarbu Paostwa w 2013 r. i mniejszościowym udziałem SP. Poziom wydajności kształtował się na poziomie 0,3 mln zł na 1 zatrudnionego. duże; 20% średnie; 50% mikro; 8% Źródło: MSP Jednoosobowe spółki Skarbu Paostwa małe; 22% 12,8 tys. osób - zatrudnienie ogółem w 96 jssp objętych analizą, w tym: 4,6 tys. osób - zatrudnienie w przemyśle, 8,1 tys. osób-zatrudnienie w usługach, 90 osób - zatrudnienie w rolnictwie. Struktura zatrudnienia analizowanych jssp w układzie sektorowym w 2013 r. kształtowała się następująco: usługi 63,2%; przemysł 36,1%; rolnictwo 0,7%. Zatrudnienie w 96 jssp objętych analizą w porównaniu z rokiem poprzednim zmalało o ok. 5%. Największy spadek zatrudnienia, w ujęciu procentowym, zaobserwowano w rolnictwie 7,2%, następnie w przemyśle 5,7% oraz w usługach 4%. W usługach największy spadek zatrudnienia nastąpił w sekcjach: zakwaterowanie i gastronomia (12,9%) oraz w budownictwie (6,7%) i w transporcie (6,4%). W przemyśle największą redukcję zatrudnienia przeprowadzono w sekcji energetycznej (19,4%). Wzrost zatrudnienia nastąpił w przemyśle w sekcji górnictwo i wydobycie (o 3%). Wyższe tempo uzyskania przychodów niż utrzymywania stanu zatrudnienia wpłynęło pozytywnie na poziom wydajności, które wzrosło o ok. 5%, ale było jednocześnie znacznie niższe niż w spółkach z większościowym Spółki z większościowym udziałem Skarbu Paostwa 9,0 tys. osób - zatrudnienie ogółem w 21 spółkach z wusp objętych analizą, w tym: 4,3 tys. osób - zatrudnienie w przemyśle, 4,5 tys. osób-zatrudnienie w usługach, 0,2 tys. osób - zatrudnienie w rolnictwie. Struktura zatrudnienia w analizowanych spółkach z wusp w układzie sektorowym w 2013 r. kształtowała się następująco: przemysł 48,0%; usługi 50,2%; rolnictwo 1,8%. Zatrudnienie w spółkach z wusp objętych analizą w porównaniu z rokiem poprzednim zmalało o 6,4%. Największy spadek zatrudnienia, w ujęciu procentowym, nastąpił w usługach (o 12,4%), spowodowany spadkiem zatrudnienia we wszystkich sekcjach za wyjątkiem działalności naukowej, kulturalnej i rozrywkowej, gdzie zatrudnienie pozostało na poziomie porównywalnym z rokiem poprzednim. Wzrost zatrudnienia nastąpił w rolnictwie o 3,1% oraz w przemyśle (0,5%) we wszystkich sekcjach. Niższe tempo uzyskania przychodów niż utrzymywania stanu zatrudnienia wpłynęło negatywnie na poziom wydajności, który spadł o ok. 8%, ale był jednocześnie najwyższy w analizowanych grupach spółek. Poziom wydajności kształtował się na poziomie 1,6 mln zł na 1 zatrudnionego Spółki z mniejszościowym udziałem Skarbu Paostwa 5,0 tys. osób - zatrudnienie ogółem w 40 spółkach z musp objętych analizą w tym: 2,8 tys. osób - zatrudnienie w przemyśle, 2,1 tys. osób-zatrudnienie w usługach, 0,1 tys. osób - zatrudnienie w rolnictwie. Struktura zatrudnienia w analizowanych spółkach z musp w układzie sektorowym w 2013 r. kształtowała się następująco: przemysł 56,6%; usługi 41,4%; rolnictwo 2%. 23

24 Zatrudnienie w spółkach z musp objętych analizą w porównaniu z rokiem poprzednim zmalało o 9,4%. Spadek zatrudnienia, w ujęciu procentowym, nastąpił w usługach (7,6%) i w przemyśle (o 11,1%). W usługach największy spadek nastąpił w handlu (19,7%), natomiast w przemyśle największa redukcja zatrudnienia objęła sekcję górnictwo i wydobywanie. W spółkach z musp spadek stanu zatrudnienia wpłynął pozytywnie na poziom wydajności, który wzrósł o ok. 2%. Poziom wydajności kształtował się na poziomie 1,1 mln zł na 1 zatrudnionego. III. Analiza sektorowa 3.1. Przemysł Analizowane spółki z udziałem Skarbu Paostwa z sektora przemysłowego funkcjonowały w 3 sekcjach: górnictwo i wydobycie związane z wydobywaniem kamienia, piasku i gliny oraz górnictwem rud metali (dalej górnictwo) wytwarzanie i zaopatrzenie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę (dalej energetyczny) jssp wusp musp przetwórstwo przemysłowe łącznie liczba spółek W sektorze przemysłu analizą objęto ogółem 62 podmioty z udziałem SP. Wśród analizowanych spółek sektora przemysłu znalazło się 8 spółek o znaczeniu strategicznym dla gospodarki paostwa, w tym 1 spółka w sekcji górnictwo, 3 w sekcji energetycznej, 4 w sekcji przetwórstwo przemysłowe. Spółki mające największy wpływ na wyniki ekonomicznofinansowe w sektorze przemysłu to: w sekcji górnictwo KGHM Polska Miedź S.A.; w sekcji energetycznej Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A., PGE Polska Grupa Energetyczna S.A., TAURON Polska Energia S.A.; w sekcji przetwórstwo przemysłowe GRUPA AZOTY S.A., Grupa LOTOS S.A., Krajowa Spółka Cukrowa S.A., Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A Dane ekonomiczno-finansowe Podstawowe dane finansowe analizowanych 62 spółek z sektora przemysłu na koniec 2013 r.: ,5 mln zł - przychody z całokształtu działalności (spadek w porównaniu z 2012 r. o 4,2%), w tym: ,5 mln zł - przychody wypracowane przez spółki z sektora górnictwo; ,0 mln zł - przychody wypracowane przez spółki z sektora energetycznego; ,0 mln zł - przychody wypracowane przez spółki z sektora przetwórstwo przemysłowe; ,4 mln zł przychody netto ze sprzedaży (spadek o 3,7%); ,3 mln zł - koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności (spadek o 2,6%); 9 380,5 mln zł - wynik ze sprzedaży (wobec ,9 mln zł w 2012 r.); 8 353,3 mln zł - wynik na działalności operacyjnej (wobec ,5 mln zł w 2012 r.); ,6 mln zł - wynik finansowy brutto (wobec ,7 mln zł); wynik za 2013 r. został obciążony podatkiem dochodowym w wysokości 1 920,6 mln zł; ,1 mln zł - wynik finansowy netto (13 929,2 mln zł w 2012 r.); ,4 mln zł - zysk netto; 59,3 mln zł - strata netto; ,5 mln zł - wartośd aktywów ogółem (wzrost o 3,6%); ,7 mln zł - wartośd aktywów obrotowych (spadek o 3,8%); ,7 mln zł - wartośd kapitału własnego (wzrost o 4,9%); ,8 mln zł - wartośd zobowiązao ogółem (wzrost o 0,8%), w tym ,8 mln zł wartośd zobowiązao krótkoterminowych (spadek o 3,9%). Przychody z całokształtu działalności wypracowane w 2013 r. przez analizowane spółki z udziałem SP w sektorze przemysłu stanowiły 83,2% przychodów ogółem wszystkich badanych spółek z udziałem SP. Natomiast aktywa ogółem stanowiły 45,9% aktywów ogółu badanych firm. 24

25 Zestawienie poziomu wyników finansowych dla poszczególnych sekcji spółek z udziałem Skarbu Paostwa z sektora przemysłu w 2012 r. i 2013 r , , , , , , , , ,3 664, , , ,5 694, , , , , , , , , , , , , , , , , , ,0 A B C D A B C D 2012 r r. Górnictwo Energetyczny Przetwórstwo przemysłowe Przemysł Razem Dane w mln A-wynik ze sprzedaży B-wynik z działalności operacyjnej C-wynik brutto D-wynik netto Źródło: MSP W 2013 r. nastąpił wzrost przychodów ze sprzedaży i przychodów finansowych w sekcji energetycznej. W górnictwie oraz w sekcji przetwórstwa przemysłowego przychody ze sprzedaży spadły. Spadek przychodów w tych sekcjach nastąpił również z pozostałej działalności operacyjnej i finansowej. Wyniki finansowe analizowanych podmiotów z udziałem SP w 2013 r. z sektora przemysłu były mniej korzystne w porównaniu z uzyskanymi rok wcześniej. Wyższy wzrost przychodów niż kosztów ich uzyskania został osiągnięty przez spółki z sekcji energetycznej, co wpłynęło pozytywnie zarówno na wynik finansowy, jak i na większośd wskaźników ekonomicznych. Natomiast w pozostałych sekcjach spadek kosztów uzyskania przychodów z całokształtu działalności był niższy niż przychodów. Zysk netto wykazało 38 spośród 62 analizowanych spółek, a uzyskane przez nie przychody stanowiły 86,3% przychodów ogółem w tym sektorze. Zysk netto wykazało 56,7% spółek z wyłącznym udziałem SP 80% spółek z większościowym udziałem SP oraz 59,1% spółek z mniejszościowym udziałem SP. Największy odsetek firm wykazujących zysk netto charakteryzował sekcję energetyczną (88,9%) oraz górnictwo (60%). W sekcji przetwórstwo przemysłowe odsetek firm wykazujących zysk netto wyniósł 56,3%. W strukturze aktywów nastąpił wzrost aktywów trwałych o 6,2%, przy spadku aktywów obrotowych o 3,8%. Wzrost wartości aktywów, w stosunku do 2012 r., nastąpił we wszystkich sekcjach przemysłu o ok. 3%-4%. Największą wartością aktywów dysponowała energetyka (119,7 mld zł) oraz przetwórstwo przemysłowe (68,6 mld zł). Łącznie wartośd aktywów tych dwóch sekcji stanowiła 86,6% aktywów w przemyśle. Kapitały własne spółek z sektora przemysłu wzrosły we wszystkich sekcjach, za wyjątkiem spółek z większościowym udziałem SP w sekcji przetwórstwo przemysłowe (spadek o 2,5%) i spółek z wyłącznym udziałem SP, w których kapitały własne pozostały na poziomie porównywalnym z roku poprzedniego. Największy wzrost kapitału własnego pod względem wartościowym nastąpił w sekcji energetycznej w grupie spółek z większościowym udziałem SP. Ujemne kapitały własne posiadało 7 spośród 62 spółek (6 spółek w 2012 r.), w tym 6 z sekcji przetwórstwo przemysłowe. 25

26 Analiza wskaźnikowa Podstawowe wskaźniki finansowe analizowanych 62 spółek sektora przemysłu na koniec 2013 r.: Wskaźniki rentowności: 4,8% - wskaźnik rentowności sprzedaży netto; (6,9% jssp, 5,4% wusp; 4,4% musp); 5,6% - wskaźnik rentowności obrotu netto; (5,5% jssp, 6,7% wusp; 4,9% musp); 5,2% - wskaźnik rentowności aktywów ogółem; (6,9% jssp, 5,3% wusp; 5% musp); 7,5% - wskaźnik rentowności kapitału własnego; (11,8% jssp, 7,3% wusp; 7,7% musp); 93,5% - wskaźnik poziomu kosztów; (92,9% jssp, 92,4% wusp; 94,2% musp);. Wskaźniki płynności: 0,9 - wskaźnik płynności II stopnia; (1,2 jssp, 1,1 wusp; 0,8 musp); 1,5 - wskaźnik płynności III stopnia(1,9 jssp, 1,7 wusp; 1,4 musp). Wskaźniki zadłużenia: 31,2% - wskaźnik zadłużenia aktywów; (41,7% jssp, 26,6% wusp; 34,8% musp); 45,3% - wskaźnik zadłużenia kapitału własnego (71,4% jssp, 36,3% wusp; 53,3% musp). Wskaźniki sprawności działania: 34 dni - wskaźnik rotacji należności (55 dni jssp, 36 dni wusp; 33 dni musp); 41 dni - wskaźnik obrotu zapasami (59 dni jssp, 45 dni wusp; 39 dni musp); 65 dni - wskaźnik obrotu zobowiązaniami (85 dni jssp, 65 dni wusp; 64 dni musp). W 2013 r., w wyniku mniej korzystnej niż w 2012 r. relacji pomiędzy przychodami a kosztami ich uzyskania, obniżyła się większośd podstawowych wskaźników ekonomiczno-finansowych w górnictwie i przetwórstwie przemysłowym. Pomimo obniżenia się wartości wskaźników w górnictwie pozostały one na poziomie znacznie wyższym niż w sektorze przemysłu w gospodarce. Wyższe wskaźniki charakteryzowały również sektor energetyczny, natomiast w przetwórstwie przemysłowym wskaźniki były poniżej wypracowanych w sektorze przemysłu w gospodarce. Rentownośd kapitału własnego obniżyła się w przemyśle w porównaniu do roku poprzedniego o 2%. Zmniejszyła się również wartośd wskaźnika rentowności aktywów ogółem o 1,4%. W 2013 r. najbardziej rentowną sekcją przemysłu było górnictwo, którego rentownośd ze sprzedaży netto wyniosła 24,7%, rentownośd aktywów 10,5%, a kapitału własnego 13,1%. W analizowanych spółkach z udziałem SP, zaliczonych do sektora przemysłu, wskaźniki poziomu płynności utrzymywane były na poziomie uznawanym za bezpieczny i porównywalnym w stosunku do roku poprzedniego. Kosztochłonnośd działalności w analizowanych spółkach z udziałem SP kształtowała się na nieco niższym poziomie, w porównaniu z sektorem przemysłu ogółem w gospodarce. W spółkach z wyłącznym i większościowym udziałem SP wskaźnik poziomu kosztów obniżył się o ok. 1%, natomiast spółki z mniejszościowym udziałem SP podwyższyły poziom wskaźnika w stosunku do roku 2012 o ok. 3%. Obniżenie poziomu kosztów w stosunku do przychodów nastąpiło tylko w sekcji energetycznej o ok. 2%. 31 z 62 analizowanych spółek osiągnęło rentownośd aktywów i kapitału własnego powyżej wskaźnika inflacji w 2013 r. Najwięcej rentownych przedsiębiorstw było w sekcji energetycznej i w górnictwie. Zadłużenie kapitału własnego i aktywów dla całego analizowanego sektora przemysłu pozostało na poziomie nieco niższym niż w roku poprzednim. Najmniej zadłużoną sekcją było górnictwo, w której zadłużenie aktywów i kapitału własnego nie przekroczyło 30%. Najwyższy wskaźnik zadłużenia aktywów i kapitału własnego był w sekcji przetwórstwo przemysłowe (odpowiednio: 46,9% i 88,5%). 26

27 Zestawienie poziomu rentowności dla poszczególnych sekcji spółek z udziałem Skarbu Paostwa z sektora przemysłu w 2012 r. i 2013 r. 34,3 7,5 3,3 7,8 13,1 5,2 1,7 5,9 10,5 5,6 1,0 11,3 16,0 4,8 0,6 7,3 24,7 9,8 11,3 6,0 22,1 6,6 5,9 4,5 17,2 6,6 3,0 9,0 21,9 6,6 2,6 5,6 A B C D A B C D 2012 r r. Górnictwo Energetyczny Przetwórstwo przemysłowe Przemysł Razem Dane w % A-rentownośd sprzedaży netto B-rentownośd obrotu netto C-ROA D-ROE Źródło: MSP Analiza stanu zatrudnienia 48,9 tys. osób - zatrudnienie ogółem w 62 spółkach w sektorze przemysłu objętych analizą w tym: 18,9 tys. osób - zatrudnienie w sekcji górnictwo; 9,7 tys. osób - zatrudnienie w sekcji energetyka; 20,3 tys. osób - zatrudnienie w sekcji przetwórstwo przemysłowe; 6,5 tys. osób zatrudnienie w spółkach z wyłącznym udziałem SP - spadek o 4,6%; 14,2 tys. osób zatrudnienie w spółkach z większościowym udziałem SP - spadek o 3,6%; 28,2 tys. osób zatrudnienie w spółkach z mniejszościowym udziałem SP - spadek o 1,5%. Zatrudnienie ogółem w analizowanych spółkach systematycznie zmniejsza się w szczególności w spółkach z dominującym udziałem SP. W stosunku do roku poprzedniego, zatrudnienie w przemyśle zmniejszyło się o 2,5%. Największy spadek zatrudnienia zaobserwowano w sekcji energetycznej oraz w przetwórstwie przemysłowym. Natomiast w górnictwie stan zatrudnienia utrzymywany był na poziomie nieco niższym niż w roku poprzednim. Wyższe tempo uzyskania przychodów niż utrzymywania stanu zatrudnienia wpłynęło pozytywnie na poziom wydajności w spółkach z sektora energetycznego, w którym wydajnośd na 1 zatrudnionego wzrosła o ok. 15% i wyniosła 6,4 mln zł. W pozostałych sekcjach przemysłu poziom wydajności na 1 zatrudnionego został obniżony i wyniósł dla przetwórstwa przemysłowego 6,0 mln zł a dla górnictwa 1,0 mln zł. Największe spółki pod względem zatrudnienia to: KGHM Polska Miedź S.A. oraz Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A., które zatrudniały łącznie ok. 55% wszystkich zatrudnionych w przemyśle. 27

28 3.2. Usługi Sektor usług obejmuje 8 sekcji. W sektorze usług analizą objęto ogółem 104 podmioty z udziałem SP: jssp wusp musp budownictwo 4-2 handel i naprawa pojazdów (dalej handel) transport i gosp. magazynowa (dalej transport) informacja i komunikacja zakwaterowanie i gastronomia opieka zdrowotna obsługa nieruchomości i finansowa dział. usługowa (dalej obsługa nieruchomości) działalnośd naukowa, kulturalna i rozrywka łącznie liczba spółek Wśród analizowanych spółek sektora usług znalazło się 10 spółek o znaczeniu strategicznym, w tym 4 w sekcji obsługa nieruchomości i finansowa działalnośd usługowa, 3 w sekcji transport, 2 w sekcji informacja i komunikacja i 1 spółka w sekcji działalnośd naukowa, kulturalna i rozrywkowa. Z analizy sektora usług wyłączone zostały - ze względu na odmienną sprawozdawczośd finansową - 2 instytucje finansowe: PZU SA i PKO BP S.A. Spółki mające największy wpływ na wyniki ekonomicznofinansowe w sektorze usług, biorąc pod uwagę wartośd aktywów, przychody i wynik finansowy netto, to: w sekcji handel - Polski Holding Obronny Sp. z o.o., Ciech S.A.; w sekcji transport - Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych PRZYJAŹO S.A., Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A., Polskie Linie Lotnicze LOT S.A.; w sekcji informacja i komunikacja - Telewizja Polska S.A.; w sekcji obsługa nieruchomości i finansowa działalnośd usługowa - Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie SA, Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A., Agencja Rozwoju Przemysłu S.A., Polski Holding Nieruchomości S.A., w sekcji działalnośd naukowa, kulturalna i rozrywka - Totalizator Sportowy Sp. z o.o Dane ekonomiczno-finansowe Podstawowe dane finansowe analizowanych 104 spółek z sektora usług na koniec 2013 r.: mln zł - przychody z całokształtu działalności (spadek w porównaniu z 2012 r. o ok. 9%), w tym: 5 083,6 mln zł wypracowane przez spółki z sekcji transport; 4 138,6 mln zł wypracowane przez spółki z sekcji handel; 3 729,5 mln zł wypracowane przez spółki z sekcji działalnośd naukowa, kulturalna i rozrywka; ,8 mln zł przychody netto ze sprzedaży (spadek o 12,5%); ,6 mln zł - koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności (spadek o 15,2%); 838,6 mln zł - wynik ze sprzedaży (wobec 256,0 mln zł w 2012 r.); 1 192,4 mln zł - wynik na działalności operacyjnej (wobec 363,5 mln zł w 2012 r.); 1 256,4 mln zł - wynik finansowy brutto (wobec 162,3 mln zł w 2012 r.); wynik za 2013 r. został obciążony podatkiem dochodowym w wysokości 131,3 mln zł); 1 127,1 mln zł - wynik finansowy netto ((-) 117,9 mln zł w 2012); 1 177,8 mln zł - zysk netto; 50,8 mln zł - strata netto; ,1 mln zł - wartośd aktywów ogółem (wzrost o 4,2%); 7 575,5 mln zł - wartośd aktywów obrotowych (spadek o 11,7%); ,5 mln zł - wartośd kapitału własnego (wzrost o 4,4%); ,6 mln zł - wartośd zobowiązao ogółem (wzrost o 3,9%), w tym 4 385,0 mln zł wartośd zobowiązao krótkoterminowych (spadek o 2,3%). 28

29 Zestawienie poziomu wyników finansowych dla poszczególnych sekcji spółek z udziałem Skarbu Paostwa z sektora usług w 2012 r. A-wynik ze sprzedaży B-wynik z działalności operacyjnej C-wynik brutto D-wynik netto Dane w mln Źródło: MSP Zestawienie poziomu wyników finansowych dla poszczególnych sekcji spółek z udziałem Skarbu Paostwa z sektora usług w 2013 r. 278,1 372,9 301,6 347,2 404,4 356,8 324, ,9 255,7 301, ,3 121, ,5 2,3 6,4 7,1 2,6 4,8 7,3 11,8 2,9 5,1 3,5 8,2 3,8 4,3-6,1-9,2-39,2 A B C D Budownictwo Transport Zakwaterowanie i gastronomia Obsł. nieruchomości i finansowa dział. usługowa Handel Informacja i komunikacja Opieka zdrowotna Dział. naukowa, kulturalna i rozrywka Dane w mln A-wynik ze sprzedaży B-wynik z działalności operacyjnej C-wynik brutto D-wynik netto Źródło: MSP 29

30 W 2013 r. wyniki finansowe badanych przedsiębiorstw z udziałem SP, jako grupy, były korzystniejsze w porównaniu z uzyskanymi rok wcześniej. Zysk netto w roku 2013 wykazało 79 spośród 104 badanych spółek (73 spółki w 2012 r.), a uzyskane przez nie przychody z całokształtu działalności stanowiły 89,9% przychodów ogółem. Spośród spółek z wyłącznym udziałem SP zysk netto wykazało 78,9% (przed rokiem 74,6%), w spółkach z większościowym udziałem SP zysk netto wykazało 92,9% (przed rokiem 64,3%). Natomiast wśród spółek z mniejszościowym udziałem SP udział podmiotów wykazujących zysk netto w 2013 r. spadł do 52,6% z 61,1% w 2012 r. Największy odsetek firm wykazujących zysk netto wystąpił w sekcji opieka zdrowotna (100%), informacja i komunikacja (84,6%) oraz w sekcji działalnośd naukowa, kulturalna i rozrywka (83,3%). Znaczna wartośd majątku analizowanych spółek ulokowana była w 3 sekcjach: transporcie, obsłudze nieruchomości i finansowej działalności usługowej oraz w handlu. Łącznie wartośd aktywów tych trzech sekcji stanowiła 86% aktywów w usługach. Wartośd aktywów ogółem spółek z sektora usług wzrosła w stosunku do roku 2012 o ok. 4%. W strukturze aktywów nastąpił wzrost wartości aktywów trwałych przy spadku aktywów obrotowych, w szczególności w grupie spółek z mniejszościowym udziałem SP. Aktywa obrotowe stanowiły 26,1% aktywów ogółem. Kapitały własne spółek wzrosły w 2013 r. we wszystkich grupach analizowanych spółek o ok.4%, w tym największy wzrost wystąpił w spółkach z mniejszościowym udziałem SP. Wzrost kapitałów własnych wykazały wszystkie sekcje usług za wyjątkiem sekcji działalnośd naukowa, kulturalna i rozrywka, w której kapitały nieznacznie obniżyły się. Ujemne kapitały własne posiadało 6 spółek spośród 104, w tym 5 z sekcji transport oraz 1 spółka z sekcji informacja i komunikacja. W grupie spółek z wyłącznym udziałem SP ujemne kapitały posiadały 3 spółki, z większościowym udziałem 1 spółka, natomiast w grupie spółek z mniejszościowym udziałem SP 2 spółki. Zobowiązania ogółem stanowiły 32,7% wartości aktywów, a zobowiązania krótkoterminowe 43,1% zobowiązao ogółem (w 2012 r. 45,9%). Przychody z całokształtu działalności w spółkach z większościowym jak i mniejszościowym udziałem SP były niższe niż przed rokiem (odpowiednio o 20,1% i 9,2%). Spadkowi przychodów towarzyszył spadek kosztów uzyskania przychodów (odpowiednio o 27% i 23,4%). W spółkach z wyłącznym udziałem SP przychody z całokształtu działalności wzrosły o 1,5%, natomiast koszty uzyskania tych przychodów wzrosły o 1,5%%. Wyższy wzrost wartości przychodów z całokształtu działalności w stosunku do kosztów ich uzyskania, w stosunku do roku 2012, wystąpił we wszystkich sekcjach usług: za wyjątkiem sekcji zakwaterowanie i gastronomia oraz sekcji działalnośd naukowa, kulturalna i rozrywkowa, co wpłynęło pozytywnie zarówno na wynik finansowy, jak i na większośd wskaźników ekonomicznych Analiza wskaźnikowa Podstawowe wskaźniki finansowe analizowanych 104 spółek sektora usług na koniec 2013 r.: Wskaźniki rentowności: 5,5% - wskaźnik rentowności sprzedaży netto; (5,2% jssp, 4,5% wusp; 8,9% musp); 6,6% - wskaźnik rentowności obrotu netto; (7,1% jssp, 5,3% wusp; 7,8% musp); 3,9% - wskaźnik rentowności aktywów ogółem; (4,4% jssp, 2,7% wusp; 5,6% musp); 6,0% - wskaźnik rentowności kapitału własnego; (5,4% jssp, 5,1% wusp; 10,9% musp); 92,7% - wskaźnik poziomu kosztów; (91,3% jssp, 94,3% wusp; 93,1% musp). Wskaźniki płynności: 1,5 - wskaźnik płynności II stopnia; (3,0 jssp; 0,7 musp; 1,8 musp); 1,7 - wskaźnik płynności III stopnia(3,3 jssp 0,9 musp; 1,9 musp). Wskaźniki zadłużenia: 35,1 - wskaźnik zadłużenia aktywów; (19,7% jssp, 47,2% wusp; 48,8% musp); 54,1 - wskaźnik zadłużenia kapitału własnego (24,6% jssp; 89,4% wusp; 95,2% musp). 30

31 Zestawienie poziomu rentowności dla poszczególnych sekcji badanych spółek z udziałem Skarbu Paostwa z sektora usług w 2012 r. 57,9 40,5 29,1 1,7 4 23,3 25,3 1,5 2,8 8,2 12,8 5,6 6,4 2,4 3,6 2,4-2,9-6,6-8, ,2-0,3-7,6-1,6-11,4-0,2-7,5-2 A B C D Budownictwo Transport Zakwaterowanie i gastronomia Obsł. nieruchomości i finansowa dział. usługowa -19,1-0,5-15,3-4,3 Handel Informacja i komunikacja Opieka zdrowotna Dział. naukowa, kulturalna i rozrywka A-rentownośd sprzedaży netto B-rentownośd obrotu netto C-ROA D-ROE Dane w % Źródło: MSP Zestawienie poziomu rentowności dla poszczególnych sekcji badanych spółek z udziałem Skarbu Paostwa z sektora usług w 2013 r. 36,0 35,6 20,4 26,5 3,7 1,0 3,0 0,7 8,8 5,2 2,2 3,3 0,9 2,1 0,4 3,7 2,8 0,9 7,5 1,8 5,1 0,3 5,9 3,8 0,6 4,4 3,5 6,4 3,6-1,5 Dane w % -8,8-2,0 A B C D Budownictwo Handel Transport Informacja i komunikacja Zakwaterowanie i gastronomia Opieka zdrowotna Obsł. nieruchomości i finansowa dział. usługowa Dział. naukowa, kulturalna i rozrywka A-rentownośd sprzedaży netto B-rentownośd obrotu netto C-ROA D-ROE Źródło: MSP 31

32 Wskaźniki sprawności działania: 44 dni - wskaźnik rotacji należności (36 dni jssp, 44 dni wusp; 64 dni musp); 20 dni - wskaźnik obrotu zapasami (18 dni jssp, 31 dni wusp; 2 dni musp); 106 dni - wskaźnik obrotu zobowiązaniami (68 dni jssp, 170 dni wusp; 73 dni musp). Korzystna relacja pomiędzy przychodami, a kosztami ich uzyskania w szczególności w spółkach z większościowym i mniejszościowym udziałem SP spowodowała w 2013 r. znaczną poprawę większości podstawowych wskaźników ekonomiczno-finansowych dla całej analizowanej grupy spółek. Rentownośd kapitału własnego całego sektora wzrosła o ok. 7% w stosunku do roku 2012, a aktywów ogółem o ok. 4%. Dodatnią rentownośd aktywów i kapitału własnego wykazało 77 spółek ze 104, w tym 10 z mniejszościowym udziałem SP. Rentownośd kapitału własnego powyżej wskaźnika inflacji w 2013 r. wykazało 65 spółek. Wskaźniki płynności finansowej utrzymywane były na zbliżonym poziomie w stosunku do osiągniętych w roku poprzednim. Wskaźniki płynności finansowej przewyższające znacznie wartości uznawane za optymalne i wskazujące na nadpłynnośd finansową wystąpiły w spółkach z sekcji obsługa nieruchomości i finansowa działalnośd usługowa. Spośród spółek z sektora usług wszystkie sekcje wykazały wskaźnik kosztów uzyskania przychodów poniżej 100%. Najniższy wskaźnik poziomu kosztów osiągnęła sekcja obsługa nieruchomości i finansowa działalnośd usługowa (71,3%), a najwyższy informacja i komunikacja 99,3%. Wskaźniki poziomu kosztów wyższe niż dla podmiotów gospodarki narodowej dla poszczególnych sekcji charakteryzowały spółki z sekcji budownictwo oraz informacja i komunikacja. W analizowanym sektorze największe zadłużenie aktywów i kapitału własnego wykazała działalnośd związana z budownictwem i transportem. W tych dwóch sekcjach zadłużenie aktywów wyniosło ok. 60%, a zadłużenie kapitału własnego ponad 100% Analiza stanu zatrudnienia 22,3 tys. osób - zatrudnienie ogółem w 104 spółkach w sektorze usług objętych analizą w tym: 1,2 tys. osób-zatrudnienie w sekcji budownictwo; 1,3 tys. osób-zatrudnienie w sekcji handel i naprawa pojazdów; 7,4 tys. osób-zatrudnienie w sekcji transport i gospodarka magazynowa; 6,6 tys. osób-zatrudnienie w sekcji informacja i komunikacja; 0,8 tys. osób-zatrudnienie w sekcji zakwaterowanie i gastronomia; 1,0 tys. osób-zatrudnienie w sekcji opieka zdrowotna; 1,6 tys. osób-zatrudnienie w sekcji obsługa nieruchomości i finansowa działalnośd usługowa; 2,4 tys. osób-zatrudnienie w sekcji działalnośd naukowa, kulturalna i rozrywka; 14,8 tys. osób zatrudnienie w spółkach z wyłącznym udziałem SP - spadek o 2,6%; 5,4 tys. osób zatrudnienie w spółkach z większościowym udziałem SP - spadek o 10,7%; 2,1 tys. osób zatrudnienie w spółkach z mniejszościowym udziałem SP - spadek o 7,1%. Zatrudnienie ogółem w analizowanych spółkach w sektorze usług zmniejszyło w stosunku do roku poprzedniego o ok. 5%. Spadek zatrudnienia odnotowały wszystkie sekcje za wyjątkiem sekcji działalnośd naukowa, kulturalna i rozrywka. Największy spadek zatrudnienia, w ujęciu procentowym, zaobserwowano w handlu (o ok. 15%), zakwaterowaniu i gastronomii (o ok. 9%) i w transporcie (ok. 8%). W wyniku większego spadku przychodów ogółem o 9% w stosunku do spadku zatrudnienia w 2013 r. (o 15,2%) wystąpiły niekorzystne tendencje zmian w wydajności. W 2013 r. wyniosła ona dla sektora usług 770 tys. zł na 1 zatrudnionego i była o ok. 4% niższa niż w roku 2012r. Spadek wydajności na 1 zatrudnionego nastąpił w sekcji handel w sekcji działalnośd naukowa, kulturalna i rozrywka oraz w sekcji zakwaterowanie i gastronomia. Pomimo spadku wydajności, spółki prowadzące działalnośd handlową oraz działalnośd naukową, kulturalną i rozrywką charakteryzowały się najwyższą wydajnością. W pozostałych sekcjach usług nastąpił wzrost wydajności pracy. 32

33 Największe spółki pod względem liczby zatrudnionych to: Telewizja Polska S.A., LS Airport Services S.A., Polskie Linie Lotnicze LOT S.A. oraz Polskie Radio S.A. 50,6% mln zł - wartośd zobowiązao ogółem (spadek o 5,03%), w tym 27,5 mln zł wartośd zobowiązao krótkoterminowych (spadek o 65,3%) Rolnictwo W grupie podmiotów sektora rolnego, objętych analizą, znajduje się 9 spółek z udziałem SP, w tym: 1 jednoosobowa spółka Skarbu Paostwa (jssp), 3 z większościowym udziałem SP oraz 5 z mniejszościowym udziałem SP. Głównym przedmiotem działalności dla 2 spółek była działalnośd związana z uprawą roślin, chowem i hodowlą zwierząt, pozostałe spółki zajmowały się działalnością usługową z otoczenia rolnictwa. Spółki mające największy wpływ na wyniki ekonomicznofinansowe w sektorze rolnym to: Warszawski Rolno- Spożywczy Rynek Hurtowy S.A., Dolnośląskie Centrum Hurtu Rolno-Spożywczego S.A., Pomorskie Hurtowe Centrum Rolno - Spożywcze S.A. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe FERMA-POL Sp. z o.o Dane ekonomiczno-finansowe Podstawowe dane finansowe analizowanych 9 spółek na koniec 2013 r.: 151,2 mln zł - przychody z całokształtu działalności (wzrost w porównaniu z 2012 r. o. 4,4%); 131,1 mln zł mln zł przychody netto ze sprzedaży (wzrost o 5,4%); 117,4 mln zł - koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności (wzrost o 2,9%); 21,3 mln zł - wynik ze sprzedaży (20,1 mln zł w 2012 r.); 37,1 mln zł - wynik na działalności operacyjnej (33,7 mln zł w 2012 r.); 33,8 mln zł - wynik finansowy brutto (30,2 mln zł w 2012 r); wynik za 2013 r. został obciążony podatkiem dochodowym w wysokości 6,0 mln zł; 27,9 mln zł - wynik finansowy netto (23,1 mln zł w 2012 r.); 525,5 mln zł - wartośd aktywów ogółem (wzrost o 3,5%); 474,6 mln zł - wartośd aktywów trwałych (wzrost o ok. 2%); 474,9 mln zł - wartośd kapitału własnego (wzrost o 16,9%); Wyniki finansowe analizowanych podmiotów z udziałem SP w 2013 r. były korzystniejsze dla spółek z mniejszościowym udziałem SP. Natomiast dla spółek z większościowym udziałem SP były niższe niż uzyskane rok wcześniej, za wyjątkiem wyniku ze sprzedaży, który wzrósł o 16% w stosunku do roku Jednoosobowa spółka SP uzyskała ze sprzedaży w roku 2012 i 2013 ujemny wynik ze sprzedaży. Natomiast na pozostałych rodzajach działalności spółka wypracowała niewielki zysk. Zysk netto, tak jak i w 2012 r., wypracowały wszystkie analizowane spółki, a uzyskane przez nie przychody stanowiły niespełna 0,1% przychodów ogółem w całej analizowanej grupie spółek. Zestawienie poziomu wyników finansowych dla spółek z udziałem Skarbu Paostwa z sektora rolnego w 2012 r. i 2013 r. 20, r r. wynik ze sprzedaży wynik z dział. operacyjnej wynik brutto wynik netto Dane w mln zł 33,7 30,2 23,1 21,3 37,1 33,8 27,9 Źródło: MSP W porównaniu z rokiem 2012 wartośd aktywów trwałych spółek z większościowym udziałem SP pozostała na porównywalnym poziomie, a aktywów obrotowych wzrosła (o 28,4%). W strukturze wartości aktywów obrotowych największy wzrost wartości wykazały inwestycje krótkoterminowe. Spółki z mniejszościowym udziałem SP zwiększyły wartośd aktywów obrotowych o 27,5%, a aktywów trwałych o 4,5%. W spółce z wyłącznym udziałem SP wzrosły aktywa obrotowe o ok. 7% i obniży- 33

34 ła się wartośd aktywów trwałych o ok. 8%. Udział aktywów trwałych w majątku analizowanych spółek w 2013 r. stanowił 90,3% aktywów ogółem. W strukturze źródeł finansowania majątku nastąpił, wzrost kapitałów własnych w spółkach z większościowym i mniejszościowym udziałem SP. W spółce z wyłącznym udziałem SP kapitały własne pozostały na poziomie porównywalnym do roku 2012, przy spadku zobowiązao o ok. 20%. Znaczny spadek zobowiązao nastąpił również w spółkach z większościowym udziałem SP. W spółkach z mniejszościowym udziałem SP nastąpił wzrost zaangażowania kapitałów obcych (o 13,7%), w szczególności zobowiązao długoterminowych. Zobowiązania krótkoterminowe, sektorze rolnym, stanowiły ok. 54,5% zobowiązao ogółem. Wskaźniki sprawności działania: 16 dni - wskaźnik rotacji należności (17 dni w roku 2012); 20 dni - wskaźnik obrotu zapasami (18 dni w roku 2012); 77 dni - wskaźnik obrotu zobowiązaniami (233 dni w roku 2012). W 2013 r., w stosunku do roku poprzedniego, poprawiła się większośd podstawowych wskaźników ekonomicznych w spółkach sektora rolnego z mniejszościowym udziałem SP. Zestawienie poziomu rentowności dla spółek z udziałem Skarbu Paostwa z sektora rolnego w 2012 r. i 2013 r Analiza wskaźnikowa Podstawowe wskaźniki finansowe analizowanych 9 spółek sektora rolnego na koniec 2013 r.: 16,2 16,0 16,2 18,5 Wskaźniki rentowności: 4,5 5,7 5,3 5,9 16,2% - wskaźnik rentowności sprzedaży netto; ((-) 2,3 jssp; 26,8% musp; 9,8% musp); 18,5% - wskaźnik rentowności obrotu netto; (0,4 jssp; 19,6% wusp; 24,2% musp); 5,3% - wskaźnik rentowności aktywów ogółem; (0,4 jssp; 5% wusp; 6,1% musp); 5,9% - wskaźnik rentowności kapitału własnego; (0,4 jssp; 5,7% wusp; 6,7% musp); 77,6% - wskaźnik poziomu kosztów; (100% jssp; 76,7% wusp; 70% musp). Wskaźniki płynności: 1,6 - wskaźnik płynności II stopnia; (1,8 jssp; 1,0 wusp; 2,7 musp); 1,9 - wskaźnik płynności III stopnia (4,8 jssp; 1,0 wusp; 2,8 musp). Wskaźniki zadłużenia: 9,6%- wskaźnik zadłużenia aktywów; (9,4 % jssp; 10,9% wusp; 8,1% musp); 10,6% - wskaźnik zadłużenia kapitału własnego (10,4 jssp; 12,3% wusp; 8,9% musp). Dane w % 2012 r r. rentownośd sprzedaży netto rentownośd obrotu netto ROA ROE Źródło: MSP Spółki z większościowym udziałem SP, wykazywały pogorszenie się podstawowych wskaźników ekonomicznych. Pozostały jednak nadal znacznie wyższe niż w całej gospodarce. W 2013 r. wskaźnik rentowności sprzedaży wykazał tendencje wzrostową tylko w spółkach z większościowym udziałem SP o 2,5%. W spółkach z mniejszościowym udziałem SP wskaźnik ten obniżył o ok. 3 pkt procentowe. Natomiast rentownośd obrotu netto, rentownośd aktywów i kapitałów własnych wzrosła w spółkach z mniejszościowym udziałem SP, a spadła w spółkach z większościowym udziałem SP. Rentownośd aktywów i kapitałów własnych, wyższą niż wskaźnik inflacji (0,9%), w 2013 r. wykazało 6 spółek na 9 objętych analizą. 34

35 Wzrost aktywów i kapitału własnego przy spadku zobowiązao spółek wpłynął na obniżenie się w stosunku do roku 2012 zadłużenia aktywów i kapitału własnego (odpowiednio o 10,4% i 14,5%). Płynnośd finansowa mierzona wskaźnikiem płynności finansowej II i III stopnia wzrosła w stosunku do roku 2012 we wszystkich analizowanych grupach spółek Analiza stanu zatrudnienia W sektorze rolnym zatrudnienie w spółkach z udziałem SP stanowiło 0,3% zatrudnienia ogółem w spółkach objętych analizą. 90 osób - zatrudnienie w spółce z wyłącznym udziałem SP; 166 osób - zatrudnienie w spółkach z większościowym udziałem SP 103 osób - zatrudnienie w spółkach z mniejszościowym udziałem SP. Zatrudnienie w sektorze rolnym, biorąc pod uwagę liczbę zatrudnionych osób, było na poziomie porównywalnym w stosunku do roku poprzedniego Wyższe tempo uzyskania przychodów niż utrzymywania stanu zatrudnienia wpłynęło pozytywnie na poziom wydajności w spółkach z wyłącznym i mniejszościowym udziałem SP. Najwyższy poziom wydajności w 2013 r. dotyczył spółek z mniejszościowym udziałem SP. Wynosił on 578,4 tys. zł na 1 zatrudnionego i był wyższy niż w spółkach z większościowym udziałem SP, gdzie poziom wydajności kształtował się na poziomie 410,6 tys. zł na 1 zatrudnionego. Najniższy poziom wydajności był w spółce z wyłącznym udziałem SP na poziomie 260,5 tys. zł. 35

36 Objaśnienia oraz przyjęta metodologia obliczania wskaźników ekonomicznofinansowych Aktywa ogółem obejmują aktywa trwałe oraz aktywa obrotowe. Zobowiązania ogółem obejmują zobowiązania i rezerwy na zobowiązania długoterminowe oraz zobowiązania i rezerwy na zobowiązania. Zobowiązania krótkoterminowe obejmują ogół zobowiązao krótkoterminowych i rezerw na zobowiązania krótkoterminowe, których okres spłaty na dzieo bilansowy jest krótszy niż rok. Zobowiązania długoterminowe obejmują ogół zobowiązao długoterminowych i rezerw na zobowiązania długoterminowe, których okres spłaty na dzieo bilansowy jest dłuższy niż rok. Przychody ze sprzedaży to przychody netto ze sprzedaży produktów oraz przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów. Przychody ogółem (in. przychody z całokształtu działalności) to przychody ze sprzedaży oraz pozostałe przychody operacyjne i przychody finansowe. Wskaźnik rentowności sprzedaży netto jest to relacja wyniku ze sprzedaży do przychodów netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów. Wskaźnik płynności finansowej I stopnia jest to relacja inwestycji krótkoterminowych do zobowiązao krótkoterminowych ogółem. Wskaźnik płynności finansowej II stopnia jest to relacja inwestycji krótkoterminowych i należności krótkoterminowych do zobowiązao krótkoterminowych ogółem. Wskaźnik płynności finansowej III stopnia jest to relacja aktywów obrotowych do zobowiązao krótkoterminowych ogółem. Wskaźnik obrotu zapasami w dniach - [(zapasy x 365) / przychody netto osiągnięte ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów+. Wskaźnik obrotu należnościami w dniach - *(należności krótkoterminowe x 365) / przychody netto osiągnięte ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów+. Wskaźnik obrotu zobowiązaniami w dniach - [(zobowiązania krótkoterminowe ogółem x 365) / przychody netto osiągnięte ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów+. Wskaźnik zadłużenia aktywów jest to relacja kapitałów obcych do aktywów ogółem. Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego jest to relacja kapitału obcego do kapitału własnego. Wskaźnik rentowności obrotu netto jest to relacja wyniku finansowego netto do przychodów z całokształtu działalności. Wskaźnik rentowności aktywów (ROA) jest to relacja wyniku finansowego netto do wartości aktywów. Wskaźnik rentowności kapitału własnego (ROE) jest to relacja wyniku finansowego netto do wartości kapitału własnego. Wskaźnik poziomu kosztów jest to relacja kosztów zyskania przychodów z całokształtu działalności do przychodów z całokształtu działalności. 36

37 Ministerstwo Skarbu Paostwa, ul. Krucza 36/Wspólna 6, Warszawa