Badanie własności kursów efektywnych w perspektywie pytania o stabilność rynków walutowych

Transkrypt

1 Badanie własności kursów efektywnych w perspektywie pytania o stabilność rynków walutowych VI Konferencja Naukowa Modelowanie i Prognozowanie Gospodarki Narodowej Sopot, maj 2015

2 streszczenie Efektywny kurs walutowy stanowi syntetyczne odzwierciedlenie zmiany swoistego parytetu atrakcyjności danej waluty względem pozostałych, a zwłaszcza tych, w których rozliczane są transakcje handlu zagranicznego. Postępujący proces globalizacji prowadzi do wzrostu powiązań i zależności ekonomicznych pomiędzy krajami. Nieuchronną konsekwencją swobodnego przepływu kapitałów jest również wzrost znaczenia kursu wymiany walut dla funkcjonowania poszczególnych gospodarek. Niestabilność poszczególnych walut utożsamia się z pogorszeniem warunków makroekonomicznych dla gospodarek posługujących się daną walutą. Czy własności poszczególnych kursów efektywnych mają wpływ na stabilność całego sytemu kursów walutowych? Celem przedkładanego opracowania jest próba odpowiedzi na tak postawione pytanie. Uzyskane wyniki wskazują, że pośród badanych zmiennych możemy zaobserwować takie, które znacząco przyczyniają się do minimalizacji wariancji, a tym samym stabilizacji, całego systemu

3 Badanie własności kursów efektywnych w perspektywie pytania o stabilność rynków walutowych Jacek Bednarz Katedra Instytucji i i Rynków Finansowych KUL Edward Kozłowski Katedra Metod Ilościowych w Zarządzaniu Politechnika Lubelska VI Konferencja Naukowa Modelowania i Prognozowanie Gospodarki Narodowej Sopot, maj 2015

4 Spis treści Światowy rynek walutowy Stabilność kursów walut vs. stabilność rynku Efektywny kurs walutowy Badanie empiryczne Własności efektywnych kursów głównych walut Wyniki

5 Światowy rynek walutowy (BIS 2013) USD (43,5 %) EUR (16,7 %) JPY (11,5 %) GBP (5,9 %) AUD (4,3 %) CHF (2,6 %) CAD (2,6 %) NZD (1 %) SEK (0,9 %) NOK (0,7 %) DKK (0,4 %) MXN (1,25 %) CNY ( 1,1%) RUB (0,8 %) HKD (0,7 %) SGD (0,7%) TRY (0,65 %) KRW (0,6 %) ZAR (0,55%) PLN (0,35%)

6 Światowy rynek walutowy (BIS 2013) USD (43,5 %) EUR (16,7 %) JPY (11,5 %) GBP (5,9 %) AUD (4,3 %) CHF (2,6 %) CAD (2,3 %) NZD (1 %) SEK (0,9 %) NOK (0,7 %) DKK (0,4 %) 89,6%* * Obrotów całego rynku walutowego (BIS 2013)

7 Stabilność kursów vs. stabilność rynków walutowych Stabilność kursowa (cenowa) Krugmann (1989): Exchange Rate Instability Stabilność rynku Friedmann (1953): The Case for Flexible Exchange Rates Putnam et al. (1980): Exchange Rate Stability and Monetary Policy

8 Stabilność kursów vs. stabilność rynków walutowych Stabilność kursowa (cenowa) The objective of price (exchange rate) stability refers to a situation in which prices in an economy don't change much over time Stabilność rynku However, price (exchange rate) stability is more generally the absence of large or rapid increases or decreases in the price (exchange rate) level. (McDonald 2007)

9 Stabilność kursów vs. stabilność rynków walutowych McDonald (2007): excess volatility should be viewed as a function of instability in the underlying fundamentals Friedman (1953) instability of exchange rates is a symptom of instability in the underlying economic structure. a flexible exchange rate need not be an unstable exchange rate. If it is, it is primarily because there is underlying instability in the economic conditions

10 Efektywny kurs walutowy (EER) Jest indeksem średnich ważonych kursu waluty krajowej względem walut krajów będących partnerami handlowymi (Begg et al. 2007) Ważonych tzn. uwzględniających strukturę rozliczeń HZ.

11 Canadian-Dollar Effective Exchange Rate Index

12 Canadian-Dollar Effective Exchange Rate Index od 1996 do 1996 USD 0,7618 0,5886 EUR 0,0931 0,1943 JPY 0,0527 0,1279 CNY 0, MXN 0,0324 0,0217 GBP 0,0271 0,0368 KRW - 0,0307

13 Badania empiryczne 11 indeksów efektywnych kursów walutowych AUD, GBP, CAD, DKK, EUR, JPY, NZD, NOK, CHF, SEK, USD zakres czasowy: styczeń 2005 luty obserwacji (dziennych) Źródło: Bank of England Software: MATLAB 8

14 USD (43,5 %) EUR (16,7 %) JPY (11,5 %) GBP (5,9 %) AUD (4,3 %) CHF (2,6 %) CAD (2,3 %) NZD (1 %) SEK (0,9 %) NOK (0,7 %) DKK (0,4 %) Badania empiryczne: światowy rynek walutowy 89,6%* * Obrotów całego rynku walutowego (BIS 2013)

15 własności efektywnych kursów walutowych

16 Badanie empiryczne (cd.) Niech I jt oznacza wielkość j-go indeksu (0 j 11) dla notowań 1 t Wartości współczynników korelacji dla każdej pary walut przedstawia tabela poniżej. AUD GBP CAD DKK EUR JPY NZD NOK CHF SEK USD AUD 1-0,391 0,824-0,375-0,195 0,41 0,566 0,668 0,667 0,766-0,638 GBP -0, ,366-0,271-0,15-0,785 0,183-0,174-0,691-0,022 0,609 CAD 0,824-0, ,143 0,062 0,422 0,225 0,775 0,382 0,588-0,797 DKK -0,375-0,271-0, ,925-0,104-0,463-0,292-0,288-0,604-0,161 EUR -0,195-0,15 0,062 0, ,216-0,299-0,06-0,339-0,32-0,283 JPY 0,41-0,785 0,422-0,104-0, ,298 0,369 0,582 0,107-0,702 NZD 0,566 0,183 0,225-0,463-0,299-0, ,11 0,426 0,657 0,087 NOK 0,668-0,174 0,775-0,292-0,06 0,369 0,11 1 0,144 0,54-0,634 CHF 0,667-0,691 0,382-0,288-0,339 0,582 0,426 0, ,462-0,406 SEK 0,766-0,022 0,588-0,604-0,32 0,107 0,657 0,54 0, ,367 USD -0,638 0,609-0,797-0,161-0,283-0,702 0,087-0,634-0,406-0,367 1

17 Badanie empiryczne (cd.) Na poziomie istotności α = 0.01 tworzymy dla każdej pary walut hipotezę roboczą o braku korelacji H 0: r ij = 0 wobec hipotezy alternatywnej (istnieje korelacja pomiędzy walutami) H 1: r ij 0 dla i, j 1,2,,11. Okazuje się, że tylko dla walut GBP oraz SEK nie ma podstaw do odrzucenia hipotezy roboczej, zatem przyjmujemy że w/w waluty są ze sobą nieskorelowane. Dla pozostałych 54 możliwych kombinacji hipotezy robocze odrzucamy na korzyść hipotez alternatywnych.

18 Badanie empiryczne (cd.) Korzystając z testów Kołmogorova-Smirnova, Lillieforsa otrzymujemy, że nawet dla poziomu istotności α = 0.01 indeksy I j, 0 j 11 nie spełniają postulatu normalności rozkładów. Aby wyznaczyć wpływ poszczególnych kursów efektywnych na stabilność całego sytemu kursów walutowych szukamy takich udziałów indeksów aby wariancja indeksu I = 11 w i i=1 I i (1) była jak najmniejsza, gdzie w i 0 dla 1 i 11 oraz 11 w i i=1 = 1.

19 Badania empiryczne (cd.) Zatem rozwiązujemy zadanie postaci min w D w T Qw (2) gdzie: Q oznacza macierz kowariancji pomiędzy walutami I 1,, I 11, D = w R 11 : w 1 0,, w 11 0, 11 w i i=1 = 1. Rozwiązaniem zadania (2) jest wektor wag w = (0, 0.086, 0.046, 0.457, 0, 0.055, 0.005, 0.036, 0.015, 0.114, ) T.

20 wyniki

21

22 wyniki

23 WYNIKI: Największe udziały w stabilizacji indeksu przypadają na: GBP CAD DKK EUR JPY USD

24 Badanie empiryczne (cd.) Procedurę powtarzamy analizując zachowanie powyższych walut dla każdego roku kalendarzowego oraz przyjmujemy t = 1 dla roku 2005, t = 2 dla roku 2006 itp. Niech: I t = 11 w t i i=1 I t i (3) była jak najmniejsza, gdzie w t i 0, 1 i 11 oraz 11 w t i i=1 = 1 dla 1 t 10.

25 Badanie empiryczne (cd.) Rozwiązując zadanie postaci min wt D w t T Q t w t (4) gdzie Q t oznacza macierz kowariancji pomiędzy walutami I 1,, I 11 w okresie 1 t 10, natomiast D = w t R 11 : w t 1 0,, w t 11 0, 11 w t i i=1 = 1.

26 WYNIKI (cd.) Rozwiązanie zadania (4) dla każdego t=1,2,,10 przedstawia tabela t AUD w t GBP w t CAD w t DKK w t EUR w t JPY w t NZD w t NOK w t CHF w t SEK w t USD w t

27 Badanie empiryczne (cd.) Test Lilleforsa (test normalności rozkładu) Test losowości (zachowania wag)

28 Badanie empiryczne (cd.) Test Lillieforsa

29 Badanie empiryczne (cd.) Test losowości (zachowania wag)

30 Badanie empiryczne (cd.) współczynnik zmienności dla i = 1,2,,11. v i = σ i m i 100%

31 wyniki AUD GBP CAD DKK EUR JPY NZD NOK CHF SEK USD test Lillieforsa H 0 H 0 H 0 H 0 H 0 H 0 H 0 H 0 H 1 H 0 H 0 poziom istotności testu Lillieforsa 0, , , ,5 0,5 0, , ,5 0, ,5 0,30516 wartość statystyki dla testu Lillieforsa 0, , , , , , , , , , ,20026 test losowości H 0 H 0 H 0 H 0 H 0 H 0 H 0 H 0 H 0 H 0 H 0 wartość średnia m i 0, , , , , , , , , , ,27482 odchylenie standardowe σ i 0, , , , , , , , , ,0234 0,08035 współczynnik zmienności v i (%) 108,436 33, , , , , ,254 55, ,683 30, ,2379

32 Wyniki (cd.)

33 dziękujemy za uwagę