Interaktywne Centrum Historii

Transkrypt

1 BARTOSZ MA OLEPSZY, ANNA MACIEJEWSKA Biuro Programu Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego Przedstawiona w poprzednim artykule historia fortyfikacji Ostrowa Tumskiego nawiàzywa a do obronnego charakteru tego miejsca. Zachowane nieliczne relikty jak chocia by wa obronny z X wieku czy Jaz Katedralny nad brzegiem Cybiny wkrótce zostanà godnie zaprezentowane zwiedzajàcym. Ods oni ty wa stanie si cz Êcià rezerwatu archeologicznego, jaki zostanie utworzony przez Muzeum Archeologiczne, natomiast Jaz Katedralny stanie si integralnym elementem Interaktywnego Centrum Historii Ostrowa Tumskiego, któremu poêwi cony zosta niniejszy artyku. Dlaczego Ostrów Tumski? Ostrów Tumski jest najstarszà i jednà z najcenniejszych cz Êci Poznania. W sposób szczególny zapisa si na kartach historii miasta, b dàc Êwiadkiem wielu znaczàcych wydarzeƒ. Sta si zalà kiem dynamicznie rozwijajàcego si oêrodka miejskiego, a tak- e centrum promieniujàcej na kszta tujàce si paƒstwo polskie idei chrzeêcijaƒstwa. Dowodem ÊwietnoÊci tego miejsca jest cenny zespó zabytków reprezentujàcych ró ne style architektoniczne. Niestety, na skutek uwarunkowaƒ politycznych oraz b dnych decyzji planistycznych obszar ten zosta pozbawiony nale nej mu rangi. Warto zatem podjàç dzia ania przywracajàce mu dawnà ÊwietnoÊç, a tak e w aêciwà pozycj wêród miejsc, które ukszta towa y naszà to samoêç narodowà. Trzeba zadbaç o jakoêç przestrzeni publicznej oraz zaprezentowaç w atrakcyjny dla wspó czesnego turysty sposób histori i zabytki. Zabiegi te podkreêlà znaczenie Ostrowa Tumskiego jako miejsca, gdzie zacz y si dzieje Polski. Dane dotyczàce turystyki w naszym mieêcie wskazujà, e tylko 32 procent goêci z kraju i 31 procent z zagranicy odwiedza Ostrów Tumski *. Niewielkie zainteresowanie tym wyjàtkowym miejscem spowodowane jest jego niewystarczajàcà promocjà oraz s abà dost pnoêcià komunikacyjnà. Konieczna jest zatem aktywizacja turystyczna tego obszaru. Pomocne w tym wzgl dzie sà dwa programy wdra ane przez Urzàd Miasta, bezpoêrednio zwiàzane z Ostrowem Tumskim: Miejski Program Rewitalizacji oraz Program Trakt Królewsko-Cesarski. Uporzàdkowanie historycznej przestrzeni, popularyzacja wiedzy na temat bezcennych zabytków Ostrowa Tumskiego, a tak e budowa nowych atrakcji turystycznych * Badania ruchu przyjazdowego krajowego i zagranicznego oraz dotyczàce wykorzystania bazy konferencyjnej i noclegowej w Poznaniu wykonane na zlecenie Wydzia u Rozwoju Miasta w 2004 r.

2 34 Fortyfikacje Ostrowa Tumskiego z pewnoêcià prze o à si na wzrost liczby odwiedzajàcych to zwiàzane z najdawniejszà historià Polski miejsce. Dlatego zasadne jest podj cie dzia aƒ majàcych na celu realizacj projektu Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego. Inwestycja ta umo liwi przywrócenie ÊwietnoÊci najstarszej cz Êci Poznania, a tak e pozwoli na stworzenie nowej marki, symbolu miasta, który wpisze si na sta e w jego wizerunek. Interaktywne to znaczy... Najlepsze muzea Êwiata przyciàgajà zwiedzajàcych, organizujàc nowoczesne ekspozycje. Ich celem jest bezpoêredni kontakt z widzem i dà enie do przekazania mu wiedzy w przyst pny i atrakcyjny sposób. Muzea do niedawna kojarzy y si jedynie z kolekcjà przedmiotów, a eksponaty umieszczone za szybà by y niedost pne i cz sto niezrozumia e dla widza. Wspó czeênie, tworzàc ekspozycj, wykorzystuje si ró norodne Êrodki przekazu: oryginalne eksponaty, fotografie, filmy, scenografi, muzyk, repliki, których ka dy mo e dotknàç, prezentacje multimedialne, wizualizacje itp. Nowoczesne technologie umo liwiajà aktywny udzia w zwiedzaniu oraz dialog z widzem. Prezentacja powinna anga owaç widza, zach cajàc do samodzielnego poszukiwania odpowiedzi na postawione pytania. Taka forma u atwia zrozumienie i zapami tanie prezentowanych treêci, zgodnie z maksymà Konfucjusza: Powiedz, a zapomn, poka, a zapami tam, pozwól prze yç, a zrozumiem. Zadaniem Centrum jest zaprezentowanie historii w taki sposób, by zafascynowaç odwiedzajàcego, zaintrygowaç go i zach ciç do odwiedzenia zabytków Ostrowa Tumskiego. Pobyt w Centrum ma jednoczeênie do tego zwiedzania przygotowaç, tak aby turysta, b dàc np. w katedrze czy Muzeum Archidiecezjalnym, chcia i potrafi Pozosta oêci Jazu Katedralnego widok wspó czesny.

3 Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego 35 samodzielnie poszukiwaç Êladów przesz oêci. Centrum Historii ma t tniç yciem dzi ki organizowanym w nim wydarzeniom, które uzupe nià wiedz dotyczàcà g ównej ekspozycji (wyk ady, warsztaty, zaj cia dla dzieci, dni tematyczne itp.). Poprzez tworzenie bogatej oferty turystycznej zach ci widza do wielokrotnych wizyt w placówce, przekszta cajàc jà w centrum ycia kulturalnego i edukacyjnego. Zakres inwestycji Plany obejmujà nie tylko budow Centrum, ale tak e wiele inwestycji towarzyszàcych: budow parkingu przy ul. Bydgoskiej, promenady, przebudow ul. Gdaƒskiej, renowacj istniejàcego Jazu Katedralnego oraz zagospodarowanie obszaru zielenià i ma à architekturà. Parking dla autokarów turystycznych przywo àcych wycieczki do Centrum powstanie w pó nocnej cz Êci Âródki, przy ul. Bydgoskiej. Wyposa ony zostanie w zaplecze sanitarno-socjalne i b dzie pe ni funkcj miejsca pierwszego kontaktu turysty z miastem (informacji turystycznej i podstawowych us ug turystycznych). Parking z budynkiem Centrum po àczy promenada spacerowa, która zapewni turystom wygodne i bezpieczne przejêcie. Ulica Gdaƒska stanowiç b dzie drog dojazdowà do Centrum, dlatego konieczne jest jej dostosowanie do potrzeb ruchu samochodowego. Ulica zostanie przebudowana powstanà miejsca postojowe dla samochodów osobowych oraz reprezentacyjny plac przed Centrum Historii, a tak- e chodniki, Êcie ki rowerowe i pasy zieleni. Ca y teren b dzie dost pny dla osób niepe nosprawnych. Promenada po àczy Centrum z mostem biskupa Jordana, umo liwiajàc dogodne dojêcie do obiektu od strony Ostrowa Tumskiego i Âródki. Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego wizualizacja.

4 Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego zakres inwestycji fragment dawnego Jazu Katedralnego planowany budynek Interaktywnego Centrum Historii Ostrowa Tumskiego katedra oê widokowa na katedr most biskupa Jordana

5 ul. Gdaƒska parking przy ul. Bydgoskiej szlak prowadzàcy do wejêcia g ównego Interaktywnego Centrum Historii Ostrowa Tumskiego

6 38 Fortyfikacje Ostrowa Tumskiego Uporzàdkowane i zagospodarowane zostanà brzegi Cybiny, a dzielnica stanie si atrakcyjnym miejscem rekreacyjnym. Na Ostrowie Tumskim i Âródce przygotowany zostanie specjalny system informacji turystycznej (który dzia aç b dzie w ramach istniejàcego Systemu Informacji Miejskiej). U atwi on zwiedzajàcym orientacj w terenie i pomo e w dotarciu do wszystkich atrakcji turystycznych. Konkurs Chcàc uzyskaç jak najlepsze rozwiàzania urbanistyczno-architektoniczne dla Centrum Historii oraz jego najbli szego otoczenia, Urzàd Miasta, we wspó pracy z poznaƒskim oddzia em Stowarzyszenia Architektów Polskich, zorganizowa konkurs adresowany do zespo ów eksperckich z dziedziny architektury, urbanistyki i wystawiennictwa. Konkurs cieszy si du ym zainteresowaniem nie tylko w Polsce. Do udzia u w nim zakwalifikowano 52 zespo y autorskie. Z o ono 25 prac konkursowych z kraju i zagranicy. Sàd konkursowy w czternastoosobowym sk adzie podjà decyzj o przyznaniu pierwszej nagrody pracowni architektonicznej AD ARTIS Emerla, Jagie owicz, Wojda z Krakowa. Zgodnie z werdyktem zwyci ski projekt prezentuje czytelnà opozycj w stosunku do historycznej zabudowy, podkreêlajàc w ten sposób jej znaczenie, a delikatna w rysunku k adka dobrze koresponduje z historycznymi pozosta oêciami zabudowaƒ Jazu. Plac nad wodà wraz z nadwieszonà nad nim kubaturà gmachu stanowi atrakcyjny i charakterystyczny, wa ny punkt promenady nadbrze nej [...]. Plac wraz z obejêciem Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego wizualizacja.

7 Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego 39 budynku i Êcie kà dojêcia z parkingu dla autokarów tworzà czytelny [...] uk ad komunikacji pieszej. Charakter architektury w pe ni odpowiada prostocie i jednoznacznoêci za- o enia urbanistycznego. Wstrzemi êliwa [...] architektura nawiàzuje dialog z otoczeniem bez prób jego dominacji i konkurowania z nim. SkoÊna szczelina przecinajàca na wskroê bry budynku wià e jego struktur wewn trznà z katedrà, podporzàdkowujàc jà tym samym otoczeniu. Wewn trzna przestrzeƒ stwarza potencjalne mo liwoêci ró norodnego formowania ekspozycji, w której elementy konstrukcyjne stanowià form porzàdkujàcà, a nie ograniczajàcà. Powstajàce w ten sposób wn trza ekspozycyjne mogà tworzyç ró norodne sekwencje i dajà mo liwoêci organizacji ró nych dróg zwiedzania. KoniecznoÊç wielokrotnego przekroczenia szczeliny otwartej na Katedr wbudowuje w te sekwencje przypomnienie sàsiedztwa Ostrowa Tumskiego. Realizacja projektu Na postawie szczegó owego projektu, który przygotujà zwyci zcy konkursu, zostanie wybudowane Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego. Zakoƒczenie realizacji projektu Centrum, parkingu, promenady, przebudowy ul. Gdaƒskiej i rewitalizacji Jazu Katedralnego planowane jest na wiosn 2012 roku. Centrum stanie si atrakcjà turystycznà miasta, ale przede wszystkim Traktu Królewsko-Cesarskiego, odwo ujàcego si w jednym ze swych wàtków tematycznych do s ów Jana Paw a II: Tu pocz a si polska paƒstwowoêç... Od Ostrowa Tumskiego wiedzie tak e Szlak Piastowski, zatem Centrum b dzie stanowi o znakomite wprowadzenie w jego tematyk i zach ca o do zwiedzenia miejsc z nim zwiàzanych. Ostrów Tumski widok z lotu ptaka.

8 Wjazd hetmana Stefana Czarnieckiego do Poznania, w tle Ostrów Tumski katedra i koêció NajÊwi tszej Marii Panny, obraz Juliusza Kossaka zamieszczony na karcie pocztowej pt. Pieʃ legionów, pocz. XX w.