UWAGI. Polskiej Izby Informatyki i Telekeomunikacji [PIIT] do projektu Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej (projekt z 25 maja 2015 r.

Transkrypt

1 UWAGI Polskiej Izby Informatyki i Telekeomunikacji [PIIT] do projektu Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej (projekt z 25 maja 2015 r.) Część 1. Uwagi do projektu Kodeksu budowlanego A. Uwagi ogólne Projekt Kodeksu budowlanego (dalej KB lub Kodeks) zgodnie z uzasadnieniem do tej ustawy jest kompleksową i nową regulacją w obszarze budowlanym, której celem jest usystematyzowanie i uporządkowanie przepisów oraz norm prawnych dotyczących procesu budowlanego, a także jego uproszczenie i przyspieszenie w odniesieniu do niektórych inwestycji budowlanych, poprzez zmiany legislacyjne obejmujące między innymi: dostosowanie stopnia złożoności procedur do rodzaju obiektu budowlanego; skrócenie czasu uzyskiwania pozwolenia na budowę; uproszczenie dokumentacji projektowej. Przedmiotowy akt prawny ustanawia i reguluje: zasady dla interpretacji kodeksu, a zwłaszcza zasadę poszanowania własności; zasady działania administracji budowlanej oraz nadzoru budowlanego - zmiany idą w kierunku zwiększenia odpowiedzialności osób przygotowujących proces budowlany; samodzielne funkcje techniczne w budownictwie; uczestników procesu budowlanego - zwiększając uprawnienia głównego projektanta; proces budowlany, procedury naprawcze i legalizacyjne - zwraca uwagę zwiększenie opłat za legalizację samowoli budowlanej do 30% wartości nieruchomości; wyroby budowlane; odpowiedzialność zawodową w budownictwie; przepisy karne. PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 1

2 Przepisy wprowadzające prawo budowlane reguluje odrębna ustawa, ustanawiając też zmiany w obowiązujących przepisach. Analizując główne zasady kodeksu budowlanego należy powziąć wątpliwości, czy kodeks odpowiada na podstawowe zagadnienia, które dotyczą m.in. operatorów sieci telekomunikacyjnych. Kwestie te oczywiście mogą zostać uregulowane w specustawie, należałoby jednak wnieść odpowiednie zastrzeżenia, czy też odesłania do specustaw już na poziomie projektu KB. Dodatkowo wskazać należy, że na chwilę obecną całościowa wykładnia KB jest niemożliwa z uwagi na oderwanie tych przepisów od części planistycznej, która obecnie jest procedowana, jako odrębny projekt. 1. Inwestycje celu publicznego (zagadnienia ustaw lex specialis) Jedną z podstawowych kwestii dla rynku telekomunikacyjnego jest uwzględnienie dorobku ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych 1 (dalej także, jako Megaustawa), w zakresie preferencji dla inwestycji telekomunikacyjnych, jako inwestycji celu publicznego z uwagi na ich specyfikę. Megaustawa jest specustawą wspierającą rozwój szerokopasmowego Internetu, uchwaloną dla realizacji programu Europejskiej Agendy Cyfrowej, zgodną z rozwiązaniami prawa UE. Poprzez określenie form i zasad inwestycji telekomunikacyjnych, dostępu do infrastruktury oraz praw i obowiązków umożliwiających stosowanie szybkiej ścieżki inwestycyjnej, grupuje wszystkie uprawnienia i obowiązki podmiotów tego procesu. Jeżeli inwestycje w telekomunikacji mają służyć realizacji EAC i zapewnieniu powszechnego dostępu do Internetu, ustawa ta powinna zachować swoją odrębność dla realizacji ww. celów, zaś powstające regulacje ustawowe nie powinny być z nią sprzeczne, a zachować odpowiednią korelację. Art. 17 projektu Kodeksu dotyczy możliwości wybrania przez inwestora procedury realizacji inwestycji celu publicznego. Artykuł ten przyjmuje zasadę, że: Inwestycje celu publicznego są realizowane na zasadach określonych w Kodeksie, przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przepisach o gospodarce nieruchomościami albo na zasadach określonych w przepisach odrębnych dotyczących realizacji tych inwestycji. Wybór trybu realizacji inwestycji należy do inwestora." Generalnie rozwiązanie to należy uznać za pozytywne dla inwestorów, tym niemniej mając na względzie nowe regulacje dotyczące Inwestycji celu publicznego przedstawione w wersji Kodeksu Urbanistyczno-Budowlanego (wersja z 16 kwietnia 2014 roku) i liczne podnoszone w związku z nimi wątpliwości pod kątem kwalifikowania do tej grupy Inwestycji z zakresu łączności publicznej, ta ocena będzie mogła ostatecznie zostać zweryfikowana dopiero w trakcie konsultacji przepisów planistycznych. Rozwiązanie dotyczące wyboru trybu budzi jednak wątpliwości, również na gruncie tzw. specustaw, gdyż kompleksowy tryb określają przepisy Prawa budowlanego, 1 Dz. U. z 2010 r. Nr 106, poz. 675 z późniejszymi zmianami PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 2

3 a więc odniesienia do specustaw powinny znaleźć się w niniejszej regulacji. Przepisy specustaw wymagałyby zmiany i dostosowania do procesu budowlanego. Rodzi się też zasadnicze pytanie, czy taka konstrukcja zwalnia inwestora ze stosowania przepisów kodeksu w zakresie zasad podstawowych, co nie wydaje się uzasadnione, zaś niestosowanie się do tych zasad rodzi określone kary pieniężne. Należałoby, więc do poszczególnych artykułów KB dodać wyrazy: poza przypadkami, kiedy maja zastosowanie przepisy odrębne wskazane, jako właściwe dla danego rodzaju inwestycji". Należy podkreślić, iż kwestii tych nie wyjaśnia uzasadnienie do ustawy zgodnie, z którym KB nie tworzy szczególnych regulacji dotyczących realizacji inwestycji celu publicznego, odsyłając w tej materii do przepisów szczególnych, których nowe brzmienie jest na dzień dzisiejszy nieznane. Brak jednoznacznego odesłania w KB do specustaw, w tym Megaustawy, nie normuje również ustawa wprowadzająca, dlatego należałoby dodać w przepisach ogólnych KB przepisy w następującym brzmieniu: Art 1. Przepisy niniejszej ustawy nie naruszają przepisów ustaw odrębnych właściwych dla danego rodzaju inwestycji. 2. Ilekroć w niniejszej ustawie są używane określenia zdefiniowane w tych ustawach, określenia te należy rozumieć w znaczeniu tam przyjętym." 2. Przepisy Megaustawy a przepisy prawa budowlanego doprecyzowanie definicji i procedur Z uzasadnienia wynika, że Kodeks ma ustanowić nowe mechanizmy procesu inwestowania, a tym samym występuje w nim znaczna liczba całkowicie nowych pojęć, nieznanych na gruncie aktualnych przepisów dotyczących inwestycji lub zastępujących dotychczasowe, np. obok pozwolenia na budowę występuje zgoda budowlana o znacznie zróżnicowanym zakresie, jak też wprowadzany jest szereg nowych określeń i pojęć, które wymagają zdefiniowania i przeniesienia ich opisu z uzasadnienia ustawy do treści KB. Wbrew pozorom to właśnie ścisłe zdefiniowanie pojęć w ustawie najlepiej oddaje intencje ustawodawcy, ogranicza (aczkolwiek nie eliminuje całkiem) spory i różne interpretacje przepisów, tym samym służy prawidłowemu odczytaniu i stosowaniu obowiązującego prawa. Niestety już podstawowe pojęcia użyte w art. 3 pkt 2 (budowla) i pkt 14, (obiekt liniowy) budzą zastrzeżenia. Zgodnie z przedmiotową definicją, budowlą jest każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem albo obiektem małej architektury, a także części budowlane urządzeń technicznych. Nastąpiła, więc tu zasadnicza zmiana w stosunku do zmienionego przez art. 65 Megaustawy definicji budowli zawartej w Prawie budowlanym:,,3) budowli - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 3

4 reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową; " Z porównania wynika, iż zrezygnowano ze szczegółowego katalogu obiektów budowlanych, co budzi istotne wątpliwości w zakresie opodatkowania kabli w kanalizacji kablowe i otwiera dyskusję interpretacyjną. Elementem rozstrzygającym dla organów podatkowych był, bowiem przykładowy katalog obiektów budowlanych, który w projekcie KB został wykreślony. Usunięcie z definicji budowli szczegółowego katalogu obiektów budowlanych, w tym obiektu liniowego otwiera na nowo dyskusję na temat tego, czy kabel umieszczony w kanalizacji kablowej jest budowlą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości czy też nie, a tym samym nie sprzyja stabilizacji i jednolitości wykładni omawianych przepisów. Zgodnie z proponowaną w Kodeksie definicją, budowlą będzie każdy obiekt budowlany nie będący budynkiem albo obiektem małej architektury, a także części budowlane urządzeń technicznych. Z definicji nie wyeliminowano nadal błędu logicznego (wzajemne definiowanie pojęć), na którego niedopuszczalność wskazywał już Trybunał Konstytucyjny. Jak wynika z praktyki, w sporach podatkowych dotyczących definicji budowli podstawowym elementem rozstrzygającym był zazwyczaj przykładowy katalog obiektów budowlanych, który został wykreślony z definicji proponowanej w Kodeksie. W projekcie KB zmieniono również definicję obiektu liniowego, w stosunku do przytoczonego już powyżej art. 65 Megaustawy w brzmieniu:,,obiekcie liniowym - należy przez to rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable w niej zainstalowane nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego; " Zmienione brzmienie obiektu liniowego polegające na skróceniu definicji nie daje rozstrzygnięcia w kwestii kanalizacji kablowej i również będzie powodowało wątpliwości interpretacyjne, co do opodatkowania. Podobnie jak obecna definicja w Prawie budowlanym, definicja zawarta w Kodeksie powinna jednoznacznie przesądzać o wyłączeniu kabli umieszczonych w kanalizacji z definicji obiektu budowlanego Należy podkreślić, że właściwe ustalenie definicji budowli i obiektu liniowego jest niezwykle ważne, szczególnie dla sektora telekomunikacyjnego ze względu na specyfikę obiektów telekomunikacyjnych. Proponowane w Kodeksie definicje budowli i obiektu liniowego niosą ryzyko znacznego wzrostu obciążeń finansowych PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 4

5 inwestorów telekomunikacyjnych, przy czym wzrost ten nie wynika ze zmiany przeznaczenia czy wykorzystania obiektów, ale z samej zmiany brzmienia definicji. Te podstawowe definicje powinny być przedmiotem opinii ekspertów z dziedziny finansów. Skutki finansowe powinny być wskazane w OSR. Trudno się, bowiem zgodzić z tezą zawartą w, OSR, że wprowadzone regulacje spowodują oszczędności finansowe u przedsiębiorców przeciwnie analiza poszczególnych przepisów wskazuje na ich wzrost. Z powyższych względów postuluje się przywrócenie dotychczasowego brzmienia omawianych powyżej definicji zgodnie z Prawem budowlanym. 3. Proces budowlany 1) Uzgadnianie projektu budowlanego Zgodnie z art KB, projekt budowlany, w zależności od potrzeb lub rodzaju obiektu budowlanego, wymaga uzgodnienia z: 1) rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych w zakresie ochrony przeciwpożarowej; 2) rzeczoznawcą do spraw sanitarno-higienicznych w zakresie wymagań higienicznych i zdrowotnych; 3) zarządcą drogi; 4) zarządcą linii kolejowej. 3 tworzy w zasadzie zamknięty katalog uzgodnień, natomiast nie jest jasne, jaki organ będzie oceniał rodzaj obiektu budowlanego, który wymaga uzgodnienia, np. z zarządcą linii kolejowej. Ponieważ budowa stacjonarnej sieci telekomunikacyjnej wymaga opracowania projektu budowlanego, w zasadzie obligatoryjne będzie uzgodnienie jej projektu z zarządcą linii kolejowej, co tworzy istotną barierę dla budowy infrastruktury telekomunikacyjnej (przy czym ratio legis tego rozwiązania jest niezrozumiałe). Praktyka wykazuje, bowiem, że uzgodnienia takie są długotrwałe i opóźniają proces inwestycyjny. Dlatego należałoby pozostawić wyrazy " w zależności od potrzeb", a skreślić wyrazy " lub rodzaju obiektu budowlanego". Reasumując powyższe, należałoby pozostawić przepis w brzmieniu: 3 Projekt budowlany, w zależności od potrzeb, wymaga uzgodnienia z: 1) rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych w zakresie ochrony przeciwpożarowej; 2) rzeczoznawcą do spraw sanitarno-higienicznych w zakresie wymagań higienicznych i zdrowotnych; 3) zarządcą drogi; 4) zarządcą linii kolejowej.". 2) Niekorzystne zmiany w procesie legalizacji oraz naliczaniu opłat legalizacyjnych sztywne i częstokroć niemożliwe do dotrzymania terminy, konieczność wykonania operatu szacunkowego oraz wzrost wysokości opłat do 30% wartości nieruchomości. Obecnie, zgodnie z ustawą Prawo budowlane opłaty przy legalizowaniu samowoli budowlanej ustala się według wskazanego w ustawie algorytmu przy PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 5

6 uwzględnieniu kategorii obiektu budowlanego, określonej w załączniku do ustawy. Natomiast w projekcie Kodeksu uzależniono ustalanie wysokości opłaty legalizacyjnej od wartości legalizowanego obiektu budowlanego. Opłata ma wynosić do 30% wartości legalizowanego obiektu, co w wielu przypadkach może oznaczać znaczący wzrost ewentualnych opłat. Należy przy tym podkreślić, że nie zawsze konieczność legalizacji wynika z faktycznej samowoli, w wielu przypadkach jest to związane z interpretacją stanu formalnego inwestycji przeprowadzonych w dobrej wierze, zmianą orzecznictwa lub praktyką administracyjna w danym regionie. Ponadto wprowadzenie zasady ustalania opłaty legalizacyjnej w uzależnieniu od wartości obiektu spowodowało konieczność zmiany organu właściwego do wymierzania wysokości tej opłaty, wskazując naczelnika urzędu skarbowego, jako najwłaściwszy organ w tej materii, posiadający wykwalifikowane i doświadczone w tej kwestii kadry oraz odpowiednie instrumenty prawne. Proponowane rozwiązanie skutkować będzie wydłużeniem procesu legalizacyjnego. Negatywnie należy ocenić również: 1. likwidację odrębnych trybów legalizacji w zależności od rodzaju naruszenia obowiązków inwestora [brak pozwolenia lub niedokonanie zgłoszenia], w tym całkowitą likwidację dotychczasowego postępowania naprawczego, jakie można przeprowadzić bez konieczności wnoszenia opłat legalizacyjnych; 2. sztywne wskazanie terminu na przedstawienie dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia legalizacji [art KB], w szczególności w zakresie decyzji o warunkach zabudowy. Jest to zmiana niekorzystna w stosunku do obecnego stanu prawnego, w którym termin ten ustalany jest przez organ nadzoru budowlanego odpowiednio do okoliczności sprawy; 3. niekonsekwentne przyznanie prawa do zażalenia na postanowienie z art KB, a jednoczenie nieprzyznanie prawa do zażalenia na bardziej istotne i doniosłe postanowienie z art KB; 4. nakazanie inwestorowi sporządzania operatu szacunkowego odnośnie wartości legalizowanego obiektu co naraża inwestora na dodatkowe znaczne koszty, a w znaczącej większości przypadków legalizacji prowadzonej przez przedsiębiorców jest zbędne, jako że są oni w stanie podać wartość legalizowanego obiektu na podstawie posiadanej dokumentacji rachunkowej; 5. wskazanie maksymalnej wysokości opłaty legalizacyjnej, bez wskazania kryteriów ustalenia stawki procentowej, w tym m.in. nakazania organowi ją wymierzającemu uwzględnienia wszelkich okoliczności sprawy, tj. stopnia zawinienia inwestora, jasności regulacji prawnych w okresie dokonywania legalizowanych robót budowlanych, negatywnego wpływu legalizowanego obiektu na życie lub zdrowie, środowisko etc.; 6. Brak wyraźnej regulacji wzajemnych relacji postępowania legalizacyjnego oraz postępowania wpadkowego o wymiar opłaty legalizacyjnej takiej jak wchodzący w życie 28 czerwca 2015 roku przepis art. 49c ust. 2 ustawy Prawo budowlane. Samo odesłanie w art. 165 KB do Działu III Ordynacji podatkowej należy ocenić, jako niewystarczające; 7. Wprowadzenie przymusu zapłaty opłaty legalizacyjnej, o ile inwestor nie złoży oświadczenia o odstąpieniu od legalizacji jest to zmiana bardzo niekorzystna, ponieważ w obecnym stanie prawnym, wniesienie opłaty PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 6

7 legalizacyjnej jest prawem, a nie obowiązkiem inwestora, przy czym nie uiszczenie opłaty skutkuje wydaniem nakazu rozbiórki. Taki stan prawny winien pozostać. Rozwiązania przyjęte w KB w tym zakresie należy uznać za niekorzystne i stwarzające bariery dla procesu legalizacyjnego, gdyż ustawa wprowadza sztywny i bardziej kosztowny tryb legalizacji, jak również rygorystyczny tryb ustalania opłat oraz zwiększa te opłaty, nie wskazując kryteriów ich ustalania, co w przypadku budowli o znacznej wartości będzie dużą barierą w procesie legalizacji i uporządkowania stanu prawnego, np. w przypadku zmian właścicielskich. Istotne i bardzo niekorzystne jest również wprowadzenie możliwości egzekwowania opłat legalizacyjnych nałożonych ostateczną decyzją organu podatkowego. Istotna jest również zmiana w zakresie sankcji z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego. W chwili obecnej kara pieniężna jest nakładana nie za fakt nielegalnego użytkowania (a więc bez zawiadomienia o zakończeniu budowy, pomimo sprzeciwu albo bez uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie), ale za nielegalne przystąpienie do użytkowania, a więc za jednorazowe działanie (przystąpienie), a nie za działanie trwałe (użytkowanie). Zgodnie z projektem KB, karane będzie użytkowanie, a nie przystąpienie do użytkowania. Jest to o tyle istotne, że w chwili obecnej organ nadzoru może nałożyć karę z tytułu nielegalnego przystąpienia do użytkowania tylko raz.. Natomiast projektowane wprowadzenie kary za użytkowanie pozwoli nakładać takie kary wielokrotnie (w okresie trwania stanu naruszenia). Zmieniony zostaje, co wskazano już powyżej, również organ właściwy do wymierzenia kary (nie będzie to już organ nadzoru budowlanego, ale organ podatkowy), jak również sposób obliczenia wymiaru kary. W naszej ocenie należałoby powrócić do dotychczasowego podejścia w tym zakresie, zgodnie z obowiązującym Prawem budowlanym, zmieniając jedynie zasady wymiaru opłat legalizacyjnych jako że w tym zakresie odejście od sztywnych stawek i uwzględnianie wszelkich okoliczności sprawy jest konieczne. 3) Zgoda budowlana Generalną zasadą Kodeksu, w oparciu, o którą można rozpocząć budowę obiektu budowlanego, jest zgoda budowlana, udzielana w formie decyzji administracyjnej lub milczącej zgody. Zgoda budowlana dotyczy całego zamierzenia budowlanego, co przypomina obecną konstrukcję art. 33 ust. 1 ustawy Prawo budowlane, ale stosowaną tylko wobec pozwoleń na budowę. W przypadku zamierzenia obejmującego więcej niż jeden obiekt, zgoda może dotyczyć wybranych obiektów lub zespołu obiektów, mogących samodzielnie funkcjonować zgodnie z przeznaczeniem. W takim przypadku inwestor jest obowiązany przedstawić projekt urbanistyczno-architektoniczny całego zamierzenia. Istotne jest przy tym, że Kodeks daje możliwość załatwienia w jednym postępowaniu spraw, których część wymaga pozwolenia na budowę, a druga część zgłoszenia. Rozwiązanie to należy uznać za pozytywne. Wyjątkiem od przedmiotowej zasady jest enumeratywny katalog obiektów budowlanych, których budowa nie wymaga uzyskania zgody budowlanej. Katalog obiektów niewymagających zgody budowlanej nie stanowi wbrew uzasadnieniu PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 7

8 w przypadku telekomunikacji powielenia katalogu obiektów budowlanych niewymagających ani pozwolenia na budowę, ani zgłoszenia, określonych w ustawie Prawo budowlane, jak również nie mieści się w nim szereg obiektów budowlanych, które zgodnie z obowiązującymi regulacjami ustawy Prawo budowlane objęte są obowiązkiem dokonania zgłoszenia robót budowlanych. W projektowanym katalogu obiektów budowlanych i robót budowlanych, które nie wymagają pozwolenia na budowę ani zgłoszenia (art. 88) nie są, bowiem uwzględnione wolno stojące kabiny telefoniczne, szafy i słupki telekomunikacyjne oraz telekomunikacyjne linie kablowe.nie znajduje to uzasadnienia, a ustawodawca również nie wyjaśnia powodów takich zmian. Jeżeli bowiem intencją projektodawcy jest, aby wolno stojące kabiny telefoniczne, szafy i słupki telekomunikacyjne, nie podlegało pełnej procedurze pozwoleniowej z KB należy to jednoznacznie przesądzić w tej regulacji. Telekomunikacyjne linie kablowe wymagają natomiast, zgodnie z projektowanym art pkt. 21 KB, zgłoszenia. Należałoby, zatem przywrócić stan dotychczasowy, regulowany ustawą Prawo budowlane, gdyż rozwiązania UE, a zwłaszcza Dyrektywa 2014/61/UE ustanawiają priorytety (szybkość, pewność i przewidywalność) dla budowy szybkich sieci łączności elektronicznej. Należy również przywrócić i doprecyzować przepisy w zakresie stacji bazowych sieci komórkowych, w szczególności jednoznacznie określić zwolnienie z wymagania uzyskania zgody budowlanej w przypadku stacji niewymagających oceny oddziaływania na środowisko (art. 29 ust. 2 pkt 15 ustawy Prawo budowlane). W zakresie telekomunikacji istotne znaczenie ma także procedura dotycząca przyłączy. Wydaje się, że projekt Kodeksu nie poprawia sytuacji w tym zakresie, nadal występować będą w praktyce już obecnie występujące problemy interpretacyjne wynikające z faktu, że prawo nie określa w sposób szczegółowy, jakich formalności musi dokonać operator przy budowie przyłącza. Istnieje, zatem potrzeba uregulowania zakresu dokumentacji niezbędnej do wykonania przyłącza telekomunikacyjnego w trybie bez zgłoszenia, przy czym wykonanie i uzgadnianie dokumentacji projektowej nie powinno być od operatora wymagane. 4. Wzrost opłat skarbowych i podatkowych Z uwag na zmianę katalogu zamierzeń budowlanych podlegających zgłoszeniu zmianie uległa ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej, powodując generalnie zwiększenie kosztów inwestycji telekomunikacyjnych. Osobną zagadnieniem są skutki podatkowe wynikające z wprowadzeniem projektowanych przepisów w miejsce obecnie obowiązującego Prawa budowlanego. Wcześniej wskazano na niekorzystne dla inwestorów i operatorów telekomunikacyjnych konsekwencje podatkowe wynikające z proponowanej skróconej definicji obiektu liniowego. Należy wskazać, że proponowane zmiany nie uwzględniają krytycznych uwag pod adresem ustawodawcy i wytycznych Trybunału Konstytucyjnego 2 oraz Naczelnego 2 Wyrok z 13 września 2011 r. sygn. akt P 33/09 PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 8

9 Sądu Administracyjnego 3 dotyczących konstytucyjnego standardu definiowania przedmiotu opodatkowania m.in. podatkiem od nieruchomości. Niedoskonałości obecnej regulacji są nie tylko powielane, ale nawet posunięte dalej. Zmieniona definicja budowli, pozbawiona została przykładowego katalogu tego typu obiektów budowlanych, a tym samym, pozbawiła podatników istotnej ochrony przed swobodą interpretacji, jakie obiekty mogą być uznane za budowle dla celów opodatkowania, a jakie nie. Do chwili obecnej, bowiem, zgodnie ze stanowiskiem Trybunału Konstytucyjnego oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego, istniejący przykładowy katalog budowli (art. 3 pkt 3 ustawy prawo budowlane) stanowił istotne źródło ograniczeń w dowolnym i swobodnym opodatkowywaniu w szczególności urządzeń technicznych oraz tymczasowych obiektów budowlanych. Źródłem wielu mankamentów aktualnie obowiązujących definicji pojęć budynek i budowla dla celów podatkowych, jest ich powiązanie (poprzez odesłania) z przepisami prawnobudowlanymi. Cele prawa budowlanego i podatkowego są na tyle różne, że sformułowanie wspólnych (albo nawet częściowo wspólnych definicji) jest rozwiązaniem dalece niedoskonałym. Pożądanym rozwiązaniem byłoby, więc docelowo rozdzielenie obu gałęzi prawa, przez wprowadzenie całkowicie autonomicznych definicji budynku i budowli (albo także dalszych) do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Niemniej jednak w ramach uwag do konkretnego projektu uważamy, że do tego czasu rozwiązaniem lepszym od proponowanych obecnie jest przeniesienie do Kodeksu dotychczasowych definicji (obiektu budowlanego, budynku, budowli) z ustawy prawo budowlane. Ponadto w przypadku wprowadzenia proponowanej definicji budowli powraca kwestia opodatkowania podatkiem od nieruchomości urządzeń zainstalowanych na stacjach bazowych. Co prawda Kodeks w art. 2 pkt 1 lit. d) wyłącza stosowanie jego przepisów do projektowania, wykonywania robót budowlanych i utrzymania ( ) urządzeń technicznych i technologicznych, jednak takie rozwiązanie nie tylko nie oznacza, że urządzenia takie nie są obiektami budowlanymi, ale w zestawieniu z art. 1 pkt 1 Kodeksu w istocie taką kwalifikację potwierdza. Art. 2 pkt 1 lit. d) nie stanowi, bowiem, że przepisów Kodeksu nie stosuje się do urządzeń technicznych, ale że nie stosuje się ich jedyne do pewnych czynności dotyczących tych urządzeń. Daje to podstawę do twierdzenia, że urządzenia techniczne mogą być uznane za obiekty budowlane w ogólności (a dalej za budowle), co jest wystarczające dla ich opodatkowania. Bez znaczenia będzie przy tym, że Kodeksu nie stosuje się do ich projektowania, wykonywania robót budowlanych i utrzymywania. Dodatkową, niekorzystną z podatkowego puntu widzenia zmianą jest dodanie antenowych konstrukcji wsporczych do definicji urządzenia budowlanego. Oznacza to, że ze względu na brzmienie art. 1a ust. 1 pkt 2 Ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegały będą dodatkowo również antenowe konstrukcje wsporcze. 3 Uchwała siedmiu sędziów NSA z 3 lutego 2014 r., sygn. akt II FPS 11/13 PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 9

10 Reasumując z podatkowego punktu widzenia, proponowane w Kodeksie zmiany definicji należy ocenić, jako bardzo niekorzystne dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Stwarzają one realne ryzyko opodatkowania podatkiem od nieruchomości elementów infrastruktury telekomunikacyjnej, który obecnie opodatkowaniu nie podlega. Jak widać, przepisy Kodeksu mogą stwarzać istotne zmiany podatkowe, w tym wzrost podatków i opłat bezpośrednio dla właścicieli i inwestorów, dlatego konieczne byłoby dołączenie opinii MF oraz organów podatkowych do projektowanego Kodeksu, już w trakcie uzgodnień środowiskowych, aby zapoznać inwestorów z faktycznymi skutkami zmian. B. Uwagi szczegółowe Ad art. 3 Postuluje się uzupełnienie art. 3 o definicje: urządzeń technicznych i technologicznych, o których mowa w art. 2 pkt 1 lit d, użytkowania technologicznego obiektów budowalnych przyłączy, o których mowa w art. 88, w szczególności przyłączy telekomunikacyjnych antenowej konstrukcji wsporczej i instalacji radiokomunikacyjnej. W odniesieniu do antenowej konstrukcji wsporczej i instalacji radiokomunikacyjnej proponuje się następujące zmiany w art. 3 projektu: a) po pkt. 1 wprowadza się pkt. 1a w brzmieniu: 1a) antenowe konstrukcje wsporcze konstrukcje wsporcze, w tym wieże i maszty, instalowane na obiektach budowlanych służące do instalowania na nich instalacji radiokomunikacyjnych; antenowa konstrukcja wsporcza nie stanowi obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego. b) po pkt. 8 wprowadza się pkt. 8a w brzmieniu: 8a) instalacja radiokomunikacyjna instalacja składająca się z anten i innych urządzeń telekomunikacyjnych w rozumieniu ustawy Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. z 2004 r. Nr 171 poz. 1800), osprzętu, szafy telekomunikacyjnej lub innych urządzeń, w tym zasilających w energię elektryczną (takich jak linia lub kabel energetyczny), w szczególności instalację radiokomunikacyjną, o której mowa w art. 122a ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony środowiska (Dz.U.); instalacja radiokomunikacyjna albo jej część nie stanowi obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego Ad art. 3 pkt 2 i 13 (budowla i obiekt budowlany) Definicje obiektu budowlanego i budowli zawierają wzajemne odwołania: - budowla każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem albo obiektem małej architektury, a także części budowlane urządzeń technicznych; PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 10

11 - obiekt budowlany budynek, budowla albo obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych. Naszym zdaniem należy zmodyfikować definicję budowli albo obiektu budowlanego według obecnego brzmienia nawet obiekty niezwiązane z gruntem mogą być uznane za budowle (wystarczy, że będą wykonane z materiałów budowlanych). Jednoznaczność i przejrzystość ww. definicji jest kluczowa zarówno w samym procesie realizacji Inwestycji, jak i z powodów podatkowych. Niejednoznaczność definicji (kable w kanalizacji-budowla) już w przeszłości powodowała sytuacje sporne pomiędzy operatorami a lokalnymi Urzędami Skarbowymi. Należy więc dołożyć starań, aby uproszczone brzmienie definicji nie stwarzały nowych niejasności i niejednoznaczności przy ich wykładni. Jak wskazano w części ogólnej uwag, postuluje się przywrócenie obecnie obowiązującej definicji budowli, ze względu na wrażliwość tego pojęcia punktu widzenia skutków podatkowych. A zatem punkt 2 otrzymałby brzmienie:,,2) budowla każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową; " Ad art. 3 pkt 14 (obiekt liniowy) Dotychczasowa definicja obiektu liniowego jednoznacznie wskazywała, że kable w kanalizacji nie są częścią obiektu budowlanego, co jest istotne z punktu widzenia podstawy naliczania podatku od budowli. Natomiast w projekcie Kodeksu definicja obiektu liniowego została skrócona, co rodzi istotne ryzyko związane z interpretacją zmienionej definicji w odniesieniu kabli umieszczonych w kanalizacji. Niewłaściwa interpretacja z kolei narazi przedsiębiorców telekomunikacyjnych na wymierne straty. Proponuje się, aby punkt 14 otrzymał brzmienie:,,14) obiekt liniowy obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable w niej zainstalowane nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego; " PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 11

12 Dodatkowe uzasadnienie wskazano w części ogólnej. Ad art. 3 pkt 8 (prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane) Wprowadzono definicję prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, gdzie potwierdzono, że tytułem prawnym do dysponowania nieruchomością na cele budowlane może być stosunek zobowiązaniowy. W umowach, które są zawierane w celu budowy stacji bazowej lub innego obiektu budowalnego raczej rzadko wskazuje się wprost, że właściciel udziela korzystającemu prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, a takie prawo pośrednio wynika z celu zawarcia tej umowy. W związku z powyższym proponuje się, aby na końcu definicji dodać doprecyzowanie, które uwzględnia zamiar stron umowy 18) ( ) lub z którego wynika takie uprawnienie, z uwagi na intencje lub cel, który towarzyszył stronom przy zawiązaniu takiego stosunku prawnego. Ad art. 3 pkt 21 (przebudowa) Definicja przebudowy zakłada brak zmiany charakterystycznych parametrów (np. długości). Przewidziany został wyjątek od tej zasady jedynie dla dróg i linii kolejowych. Postuluje się uwzględnienie również specyfiki infrastruktury podziemnej (kanalizacja kable), ponieważ w wyniku przebudowy, w związku z koniecznością zmiany trasy kabli następuje zmiana ich długości. Z tego powodu odstępstwo od ogólnej zasady powinno obejmować oprócz dróg i linii kolejowych także infrastrukturę podziemną, w tym kanalizację i kable. Należy także zwrócić uwagę, iż sformułowanie użyte w definicji pojęcia przebudowy - zmiana parametrów bez zmiany parametrów charakterystycznych może być interpretowane w ten sposób, że każda zmiana oddziaływania rozumiana, jako zmiana emisji pól elektromagnetycznych będzie traktowana, jako przebudowa, nawet w przypadku, gdy będzie ona spowodowana dodaniem źródła emisji pól elektromagnetycznych poniżej 15 W, co z punktu widzenia ustawy Prawo ochrony środowiska nie wymaga postępowania środowiskowego. Proponujemy, więc w celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych - o doprecyzowanie, że chodzi o parametry budynku lub budowli, a niezainstalowanych dodatkowo urządzeń, które podlegają innym przepisom np. Prawo ochrony środowiska. Ad art. 3 pkt 25 (roboty budowlane) Do definicji robót budowalnych dodano pojęcie: instalowanie urządzeń związanych z obiektem budowalnym, oznacza to, że wszelkie anteny instalowane na innych obiektach budowalne, będą wliczały się do kategorii robót budowalnych. W związku z powyższym może zostać uznane, że roboty polegające na instalowaniu urządzeń (antenowych konstrukcji wsporczych i instalacji radiokomunikacyjnych) są PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 12

13 robotami budowalnym, w stosunku, do których istnieje konieczność uzyskania pozwolenia na budowę. Ad art. 3 pkt 32 (urządzenie budowlane) Do pojęcia urządzenie budowalne dodano m.in. pojęcie antenowe konstrukcje wsporcze. Jednocześnie zgodnie z definicją tam przywołaną urządzenia budowlane to są urządzenia zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Jeśli rozpatrujemy antenowe konstrukcje wsporcze, jako element stacji bazowej, to okazuje się, że w tym kontekście elementy te nie mieszczą się w pojęciu urządzenia budowlane, bo, jako takie, nie zapewniają one możliwości korzystania z obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Jak wynika z orzeczeń sądowych istnienie stacji bazowej, (w której skład wchodzą antenowe konstrukcje wsporcze) na obiektach budowlanych nie jest niezbędne do użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, dlatego też konstrukcje wsporcze służące, jako nośnik urządzeń telekomunikacyjnych nie zaliczają się do kategorii urządzeń budowalnych. Należy, zatem wyeliminować tę sprzeczność. Ponadto zwracamy uwagę, że nadal funkcjonuje (np. definicja robót budowalnych art. 3 pkt 25) pojęcie urządzenie bez określenia budowalne, co generuje wątpliwości czy chodzi o urządzenia budowalne, czy jest to inna, szersza kategoria urządzeń. Ad art pkt 2 (ustalanie obszaru oddziaływania obiektu) Obszar odziaływania obiektu ustalany przez projektanta jest to istotna zmiana. Trudno ocenić czy wpłynie ona korzystanie na proces budowlany. Może się okazać, że projektanci będą bardziej zachowawczy w zakreślaniu obszaru odziaływania obiektu (tj. z ostrożności interpretując zakres obszaru odziaływania szerzej niż powinni), co może powodować spory już na linii projektant inwestor, niepotrzebnie wydłużając proces inwestycyjny. Ad art pkt. 2 (sprawdzenie projektu budowlanego) Przepis ten nakłada obowiązek sprawdzenia projektu budowlanego, w przypadku, gdy obszar odziaływania obiektu wykracza poza granice działki. Przepis ten może generować znaczne dodatkowe koszty po stronie inwestora. Nie jest jasne, kto jest uprawniony do sprawdzenia projektu i pod jakim względem. Ad art. 88 (zgoda budowlana wyłączenia) Przepis art. 88 zawiera wykaz obiektów, których budowa nie wymaga zgody budowlanej. Lista ta nie obejmuje jednak pozycji z zakresu telekomunikacji, zwolnionych z konieczności uzyskania pozwolenia na budowę w przepisach obowiązującego Prawa budowlanego. Postuluje się, więc utrzymanie obecnego zwolnienia dotyczącego: wolno stojących kabin telefonicznych, szaf i słupków telekomunikacyjnych (art. 29 ust. 1 pkt 7 Prawa budowlanego); PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 13

14 instalacje radiokomunikacyjne oraz antenowe konstrukcje wsporcze (art. 29 ust. 2 pkt 15 Prawa budowlanego); odpowiednie definicje zostały zaproponowane w uwagach dotyczących art. 3. W tym celu proponuje się odpowiednio uzupełnić treść art. 88 pkt 17, który w obecnym brzmieniu dotyczy: przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych. Niezależnie od powyższego należy zauważyć, że w konsultowanej wersji projektu Kodeksu nie zawarto definicji przyłącza telekomunikacyjnego, co może budzić spory interpretacyjne na etapie przygotowania zadania inwestycyjnego. Z tego powodu postuluje się odpowiednie uzupełnienie art. 3. Pragniemy także zwrócić uwagę na proponowany art. 88 pkt 18 KB wśród przypadków wyłączeń z obowiązku uzyskiwania zgody budowalnej wymieniono m.in. instalacje telekomunikacyjne wewnątrz budynku. Powstaje wątpliwości czy jeśli jakieś elementy takiej instalacji będą wychodzić poza budynek (dach, ściany), to czy dalej są objęte tym wyłączeniem. W obecnie obowiązującym Prawie budowlanym (art. 29 ust. 1 pkt 27 Pb) ujęto to w bardziej ogólny sposób (dotyczy on instalacji telekomunikacyjnych w obrębie budynków będących w użytkowaniu). Nowe brzmienie przepisu może być interpretowane w porównaniu do dotychczas obowiązującego przepisu w sposób zawężający, dlatego proponujemy pozostawiania tego postanowienia w brzmieniu obowiązującym w Prawie budowlanym. Ad art (pozwolenie budowlane) Aktualne brzmienie przepisu jest następujące: 2. Pozwolenia na budowę wymagają przedsięwzięcia, które wymagają, zgodnie z odrębnymi przepisami, przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko oraz przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura Proponuje się dodanie słowa budowa w początkowej części zdania, tak aby omawiany przepis zaczynał się następująco: 2. Pozwolenia na budowę wymaga budowa obiektów przedsięwzięcia, które wymagają, zgodnie z odrębnymi przepisami...) Proponowana zmiana pozwoli na uzyskanie spójności z przepisem art pkt 4 KB, który wyszczególnia pozycje zwolnione z konieczności uzyskania pozwolenia na budowę (ustanawia za to wymóg zgłoszenia oraz ustanowienia kierownika robót i prowadzenia dziennika budowy). Ten przepis również dotyczy obiektów wymagających sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia (podobnie jak art KB), przy czym w art. 120 KB jest mowa o instalowaniu. Tymczasem w art. 89 KB jest mowa ogólnie o przedsięwzięciach, co może rodzić taką interpretację, że dla instalowania wspomnianych urządzeń niezależnie od wymagania wynikającego z art. 120 KB konieczne jest uzyskanie pozwolenia budowlanego. PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 14

15 Z tego powodu, dla uniknięcia wątpliwości proponuje się wskazanie w art. 89 KB, że chodzi o budowę w odróżnieniu od instalowania, o którym mowa w art. 120 KB. Ad art. 97 (zgłoszenie budowy) Z art pkt 21 i 22 KB wynika, że zgłoszenia budowy (bez projektu) wymaga odpowiednio budowa telekomunikacyjnych linii kablowych oraz kanalizacji kablowej. Przepisy KB nie mówią nic o instalacji kabli telekomunikacyjnych w kanalizacji kablowej jak określa to obecne Prawo budowalne (art.29 ust. 2 pkt 17). W sytuacji gdy układanie kabli telekomunikacyjnej w kanalizacji kablowej miałby się mieścić w pojęciu budowy telekomunikacyjnej linii kablowej (nie jest to jednoznaczne), to byłby to krok w tył, ponieważ obecne regulacje nie przewidują nawet uzyskania zgłoszenia na takie instalacje, a nowe uregulowania wymagałyby uzyskania zgłoszenia. Proponujemy, więc ujęcie tego zagadnienia w sposób dotychczasowy, uregulowany obecnie w Prawie telekomunikacyjnym W art pkt 2 lit. e) jest określona ogólna zasada, że zgłoszenia budowy z dołączonym projektem urbanistyczno-architektonicznym wymaga budowa sieci telekomunikacyjnej. W kontekście proponowanego brzmienia przepisu powstaje wątpliwość, czy: a) jest to zasada ogólna odnosząca się do wszelkiej infrastruktury telekomunikacyjnej; b) czy w tym pojęciu (sieci telekomunikacyjnej) zawiera się budowa masztów lub konstrukcji wsporczych dla anten sieci komórkowych, czy tylko elementów aktywnych czy może dotyczy o jedynie sieci np. światłowodowej. Nie jest to jasne i wymaga doprecyzowania, ponieważ przepis ten może istotnie wpłynąć na proces inwestycyjny. Ad art (wyznaczenie w terenie i inwentaryzacja) Projektowany przepis brzmi: 1 Obiekt budowlany, budowany na podstawie udzielonej zgody budowlanej, z wyjątkiem budowy, o której mowa w art pkt 2 i 4, oraz przyłącza, o których mowa w art. 88 pkt 17, podlegają geodezyjnemu wyznaczeniu w terenie, a po wybudowaniu geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, obejmującej położenie na gruncie. Brzmienie przepisu wymaga przeredagowania. Nie jest, bowiem jasne, czy przyłącza wymienione w art. 88 KB stanowią wyjątek, czy też dla przyłączy będą wymagane podobnie jak dla obiektów budowlanych kopia mapy zasadniczej, naniesienie, projekt przyłącza, a następnie wytyczenie i geodezyjna inwentaryzacja. Ad art. 119 (zgoda budowlana wyłączenia) Przepis art. 119 pkt 4 KB zwalania z wymogu uzyskania zgody budowlanej remonty różnych sieci (w tym elektroenergetycznych), pomijając sieci telekomunikacyjne. PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 15

16 W związku z powyższym postuluje się nadanie punktowi 4 następującego brzmienia: 4) remoncie lub przebudowie sieci elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych i cieplnych; Przepis art. 119 pkt 6 KB zwalania z wymogu uzyskania zgody budowlanej instalowanie na obiektach budowlanych urządzeń o wysokości powyżej 3 m: 6) instalowaniu na obiektach budowlanych urządzeń o wysokości powyżej 3 m lub powodujących obciążenie przekraczające 1 KN/m2; W naszej ocenie przepisy Kodeksu nie wskazują jednoznacznie jak należy traktować instalację urządzeń o wysokości mniejszej niż 3 m. Treść przywołanego tu punktu 6 odnosi się tylko do urządzeń wyższych niż 3 m (zwalniając je z konieczności uzyskania zgody budowlanej), co może rodzić interpretację, że urządzenia o wysokości mniejszej niż 3 m wymagają jednak zgody budowlanej, co pozostawałoby w oczywistej sprzeczności z intencją Kodeksu. Z tego powodu celowe było odpowiednie uzupełnienie przepisów Kodeksu. Ad. art pkt 1,3, 4 (wykonywanie robót budowlanych) Zgodnie z treścią art pkt 1 i 3 będzie wymagane zgłoszenie oraz ustanowienie kierownika robót i prowadzenie dziennika budowy w przypadku robót budowlanych polegających na przebudowie obiektu budowlanego, jeżeli dotyczy ona elementów konstrukcyjnych (wzmacnianie wież, wzmacnianie konstrukcji budynków pod stacje bazowe na dachach), polegających na remoncie elementów konstrukcyjnych obiektu budowlanego, którego budowa wymaga pozwolenia na budowę (dotyczy wież). W naszej ocenie jest to niekorzystna zmiana w stosunku do stanu obowiązującego obecnie. Jednocześnie pragniemy zwrócić uwagę, iż art pkt 4 odnosi się do instalowania na obiektach budowlanych urządzeń emitujących pola elektromagnetyczne, które zgodnie z przepisami o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko wymagają sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. W naszej ocenie zaznaczone kursywą sformułowanie może rodzić wątpliwości interpretacyjne i powinno być zastąpione następującym sformułowaniem: które na podstawie przepisów odrębnych (Poś) kwalifikują się do kategorii mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Ad rozdział 7 (Zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego) W rozdziale 7 KB uregulowano sprawy związane ze zmianą sposobu użytkowania obiektu (zresztą w części powtórzonej z obecnie obowiązującej Prawa budowlanego). Powstaje wątpliwość, czy instalacja na istniejących obiektach budowalnych urządzeń takich jak antenowe konstrukcje wsporcze lub instalacje radiokomunikacyjne (dotyczących stacji bazowej telefonii komórkowej), nie zostanie uznana za zmianę sposobu użytkowania obiektu budowalnego, na którym te PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 16

17 urządzenia są usytuowane. Pojawiło się kilka orzeczeń, w których podnoszona była taka interpretacja. Mając powyższe na względzie należałby rozważyć, czy nie należy wprost wskazać, że taka instalacja nie skutkuje zmianą sposobu użytkowania obiektu budowalnego, na którym te instalacje są zainstalowane. Ad art (Kontrola w zakresie bezpiecznego użytkowania obiektu budowlanego) Przepis art. 131 nakłada obowiązek kontroli obiektu w zakresie bezpiecznego użytkowania każdorazowo po wystąpieniu czynników zewnętrznych oddziaływujących na obiekt, co może się wiązać z dodatkowymi uciążliwościami po stronie operatorów telekomunikacyjnych (np. kontrola wież po każdej większej wichurze). W związku z powyższym należałoby rozważyć takie doprecyzowanie przepisu, aby ograniczać ten obowiązek do sytuacji, które w sposób istotny mogą oddziaływać na obiekt. Ad art (kontrola stanu technicznego) Projektowany przepis art brzmi: Kontrole powinny przeprowadzać osoby posiadające odpowiednie uprawnienia. Zapis jest nieprecyzyjny, nie określa o jakie uprawnienia chodzi. Warto zauważyć, że obowiązujące Prawo budowlane traktuje tę kwestię jednoznacznie: chodzi o osoby posiadające uprawnienia budowalne. Proponuje się doprecyzowanie zapisu w celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych. Ad art (legalizacja - termin) Projektowany przepis art w zakresie terminu brzmi: ( ) w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia postanowienia (..). Proponuje się następującą redakcję: ( ) w odpowiednim terminie (..). Ad art pkt 2 (legalizacja operat szacunkowy) Projektowany przepis art pkt 2 w zakresie terminu brzmi: opinii o wartości obiektu budowlanego lub jego części po wybudowaniu, sporządzonej przez rzeczoznawcę majątkowego przy zastosowaniu zasad właściwych dla określania wartości nieruchomości. Proponuje się następującą redakcję: PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 17

18 pisemnej informacji o wartości obiektu budowlanego lub jego części po wybudowaniu wraz z podaniem sposobu jej ustalenia Ad art in fine (legalizacja zażalenie na postanowienie) Na końcu 1 po pkt 3 w osobnym zdaniu proponuje się dodanie: Na postanowienie przysługuje zażalenie. Ad art (legalizacja decyzja o wymiarze opłaty, egzekucja opłaty) Proponuje się dodanie na końcu zdania następującego: W razie złożenia przez inwestora oświadczenia o odstąpieniu od legalizacji organ podatkowy odstępuje od wydania decyzji o wymierzeniu opłaty legalizacyjnej, o czym pisemnie informuje organ nadzoru budowlanego. Ad art pkt 3 (legalizacja nakaz rozbiórki w razie nieuiszczenia opłaty legalizacyjnej) Projektowany przepis art pkt 3 w zakresie terminu brzmi: ( ) inwestor złożył oświadczenie, o którym mowa w 7 (..). Proponuje się następującą treść: ( ) inwestor nie wniósł opłaty legalizacyjnej pomimo upływu terminu wskazanego w ostatecznej decyzji, o której mowa w 7 zdanie drugie lub wobec złożenia oświadczenia wskazanego w 7 zdanie pierwsze organ podatkowy odstąpi od wydanie ww. decyzji (..). Ad art. 165 in fine (legalizacja zawieszenie postępowania, brak przymusu zapłaty opłaty legalizacyjnej) Proponuje się dodanie zdania drugiego takiego jak wchodzący w życie art. 49c ust. 2 Prawa budowlanego. Nadto proponuje się dodanie zdania trzeciego o treści następującej: Decyzja o wymierzeniu opłaty legalizacyjnej nie podlega wykonaniu w trybie ustawy Prawo o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 18

19 Część 2. Uwagi do projektu ustawy wprowadzającej Kodeks budowlany Projekt ustawy wprowadzającej KB (dalej WKB) określa termin wejścia w życie Kodeksu budowlanego na dzień 1 stycznia 2017 r., co powinno być wystarczające na właściwe przeprowadzenie procesu legislacyjnego i wypracowanie odpowiednich rozwiązań merytorycznych i formalnoprawnych koniecznych z uwagi na zakres zmian dotychczasowych przepisów. WKB pozostawia w mocy ustawy szczególne tzw. lex specialis, właściwe dla danego rodzaju inwestycji, w tym ustawę z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106, poz. 675, z późn. zm., dalej Megaustawy ), co należy uznać za rozwiązanie kluczowe i korzystne dla rozwoju inwestycji dotyczących szybkich sieci łączności elektronicznej, ale nie wprowadza zasad pierwszeństwa stosowania ww. przepisów. Przedmiotowy projekt ustanawia przepisy uchylające, przejściowe, dostosowujące i końcowe (Rozdział 3), proponując zmianę m.in. art. 65 i 66 WKB, dotyczących możliwości wyboru przez inwestorów przepisów dla prowadzenia inwestycji na podstawie nowego KB lub przepisów dotychczasowych. Jednak ustanowiony przez projektodawcę 14-dniowy termin na wystąpienie inwestora o stosowanie przepisów nowej ustawy jest zbyt krótki dla analizy przepisów nowej ustawy oraz odpowiednich analiz inwestycyjnych. Proponuje się termin 30-dniowy, jako powszechny w postępowaniach administracyjnych. W związku z tym proponuje się nadanie art. 65 i 66 WKB następującego brzmienia: "Art Do postępowań w sprawie pozwolenia na budowę wszczętych, a niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, o której mowa w art. 1, w zakresie dotyczącym wymagań określonych dla projektu budowlanego, stosuje się przepisy dotychczasowe, chyba, że strona postępowania, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy, o której mowa w art. 1, wystąpi o stosowanie przepisów nowej ustawy. 2. Do postępowań odrębnych w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego wszczętych, a niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, o której mowa w art. 1, w tym w zakresie dotyczącym wymagań określonych dla projektu budowlanego, stosuje się przepisy dotychczasowe, chyba, że strona postępowania, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy, o której mowa w art. 1, wystąpi o stosowanie przepisów nowej ustawy. 3. Przepisy dotychczasowe stosuje się do postępowań, o których mowa w ust. 1 i 2, również w zakresie dotyczącym uzgodnień projektu budowlanego, chyba, że strona postępowania, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy, o której mowa w art. 1, wystąpi o stosowanie przepisów nowej ustawy." "Art. 66. Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, o której mowa w art. 1, dotyczących zgłoszenia budowy, wydania decyzji o pozwoleniu na budowę, przenoszenia pozwolenia na budowę na inną osobę, orzekania o utracie ważności pozwolenia na budowę, przyjmowania zawiadomień o zakończeniu budowy, wydawania pozwoleń na użytkowanie obiektu budowlanego, nakazania przeprowadzenia kontroli obiektu budowlanego i żądania przedstawienia ekspertyzy stanu technicznego obiektu budowlanego, zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, postępowania legalizacyjnego, wydania decyzji o rozbiórce stosuje się PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 19

20 przepisy dotychczasowe, chyba, że strona postępowania, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy, o której mowa w art. 1, wystąpi o stosowanie przepisów nowej ustawy." Ponadto wydaje się, że art. 35 WKB zawiera błędne odesłanie do punktów 9a i 9b części I załącznika do ustawy dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej. Tymczasem cz. I załącznika nie zawiera pkt. 9a ani 9b. Negatywnie należy ocenić również ustalenie stawek opłaty skarbowej od przyjęcia zgłoszenia zamiaru budowy sieci art. 35 pkt 1 WKB: niezrozumiale jest ustalenie tych stawek nieproporcjonalnie do długości sieci [105 zł za sieć do 1 km, natomiast aż 2143 zł za sieć pow. 1 km], jak również negatywnie ocenić należy niewprowadzenie maksymalnej wysokości opłaty analogicznie do wysokości opłaty za przyjęcie zgłoszenia zamiaru budowy domu jednorodzinnego. Negatywnie należy ponadto ocenić proponowaną zmianę w art. 72 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko, polegającą na wprowadzeniu obowiązku uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach również przed dokonaniem zgłoszenia zgodnie z KB. Zmiana taka stanowiłaby wyraźną barierę inwestycyjną w zakresie rozwoju usług telekomunikacyjnych. Biorąc pod uwagę powyższe proponuje się usunięcie art. 39 pkt 2 WKB. PIIT: Uwagi do projektu ustawy - Kodeksu budowlanego i ustawy wprowadzającej, Strona 20