2.5. Ciepło właściwe gazów doskonałych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "2.5. Ciepło właściwe gazów doskonałych"

Transkrypt

1 Gazy dosonałe i ółdosonałe /3.. ieło właśiwe gazów dosonałyh Definija ieła właśiwego: es o ilość ieła orzebna do ogrzania jednosi asy subsanji o. W odniesieniu do g ieło właśiwe ilograowe; wyraża się w /(g ). W odniesieniu do ol ieło właśiwe iloolowe; wyraża się w /(ol ). Z ineyznej eorii gazów wiadoo, że lizba aoów w ząseze wływa na lizbę jej soni swobody, zn. na ożliwość wyonywania różnyh rodzajów ruhów: osęowego, obroowego i drgająego. I więsza lizba aoów w ząseze, y więsza lizba soni swobody. Zgodnie z zasadą ewiaryji (równego odziału) energii w gazie dosonały, energia rozłada się równoiernie iędzy oszzególne sonie swobody. W ineyznej eorii gazów udowodniono, że właśiwa iloolowa ojeność ielna gazów dosonałyh rzy sałej objęośi ol jes wielośią sałą, roorjonalną do lizby soni swobody ząsezi gazu, i nie zależy od rodzaju gazu a wię zależy ylo od ilośi aoów sładająyh się na ząsezę. Na jeden soień swobody rzyada ojeność ielna 0,, zyli: 0, f ol gdzie: - uniwersalna sała gazowa, f lizba soni swobody ząsezi. Lizba soni swobody ruhu osęowego ząseze nie zależy od rodzaju ząsezi (lizby aoów w ząseze) i wynosi rzy. ząseza oże oruszać się w rzesrzeni w rzeh rosoadłyh do siebie ierunah. Lizba soni swobody ruhu obroowego ząse zależy od ilośi aoów w ząse. ząsi jednoaoowe gazu dosonałego nie ają energii ineyznej ruhu obroowego, w związu z założenie niesońzenie ałyh roziarów (oen bezwładnośi ząsezi względe dowolnej osi rzehodząej rzez nią jes równy zeru). ząsezi dwuaoowe ają budowę liniową i ogą obraać się dooła dwóh osi rosoadłyh do linii łąząej aoy, rzehodząyh rzez ażdy z aoów. oen bezwładnośi względe osi rzehodząej rzez oba aoy jes równy zeru. ząsezi dwuaoowe ają wię dwa sonie swobody ruhu obroowego. ząsi rój i więej aoowe ają rzy sonie swobody ruhu obroowego. Oraowanie: dr inż. Ewa Fudalej-osrzewa

2 Gazy dosonałe i ółdosonałe /3 Właśiwa olowa ojeność ielna gazów dosonałyh rzy sałej objęośi wynosi wię: Gazy jednoaoowe: Lizba soni swobody f : 3 (ruh osęowy - 3, ruh obroowy 0) Gazy dwuaoowe: 3 3 f 834,7, 47 Lizba soni swobody f : (ruh osęowy - 3, ruh obroowy ) Gazy rój i wieloaoowe: f 834,7 0, 787 Lizba soni swobody f : 6 (ruh osęowy - 3, ruh obroowy 3) 6 6 f 834,7 4, 94 ol ol ol Udowodniono również, że oiędzy ojenośią ielną rzy sałej objęośi a ojenośią ielną rzy sały iśnieniu zwana równanie ayera. wynosi: μ zahodzi nasęująa zależność: (..) μ zae właśiwa olowa ojeność ielna gazów dosonałyh rzy sały iśnieniu - gazy jednoaoowe: - gazy dwuaoowe: 0, 8 7 9, ol ol - gazy rój i wieloaoowe: 8 33, 3 ol ieło właśiwe (ojeność ielna) rzy sały iśnieniu jes zawsze więsze od ieła właśiwego rzy sałej objęośi, a ih sosune oznazony sybole : Oraowanie: dr inż. Ewa Fudalej-osrzewa

3 Gazy dosonałe i ółdosonałe 3/3 μ μ (..) jes ważną wielośią w wielu zasosowaniah. Nosi nazwę wyładnia izenroy. I a dla gazów dosonałyh wyładni izenroy wynosi: - gazy jednoaoowe :, gazy dwuaoowe:, gazy rój i wieloaoowe :, Znają asę iloolową danego gazu ożna z olowego ieła właśiwego oblizyć ieło właśiwe odniesione do g aerii: g g ieło właśiwe gazów dosonałyh rzy sałej objęośi i sały iśnieniu, wyrażone w g, wynosi wię: - gazy jednoaoowe: 3 3 g g 66, gazy dwuaoowe: g 7 g 7, 4 -gazy rój i wieloaoowe: 6 6 g 8 g 8 33,... 6 ównanie ayera rzyjuje osać: (..3) Oraowanie: dr inż. Ewa Fudalej-osrzewa

4 Gazy dosonałe i ółdosonałe 4/3 gdzie: a g - indywidualna sała gazowa, (..4) Zależnośi (..3) i (..4) ozwalają oreślić ojeność ielną rzy sały iśnieniu i sałej objęośi w zależnośi od i :... ieło właśiwe rozworów gazów dosonałyh Ilość ieła ohłonięego rzez gaz odzas ogrzewania ewnej jego ilośi od eeraury T do eeraury T ożna ogólnie zaisać nasęująo: = (T T ) [] (..) gdzie: [g] asa ogrzewanego gazu, [/(g )] ieło właśiwe gazu, lub nasęująo: = n μ (T T ) [] (..6) gdzie: n [ol] ilość ilooli gazu, μ [/(ol )] iloolowe ieło właśiwe. eśli ogrzewanie gazu odbywa się rzy sałej objęośi, o ieło właśiwe w zależnośi (..) rzyjie warość a ieło μ w zależnośi (..6) rzyjie warość μ. eśli ogrzewanie gazu odbywa się rzy sały iśnieniu, o ieło właśiwe w zależnośi (..) rzyjie warość a ieło μ w zależnośi (..6) rzyjie warość μ. Ilość ieła ohłonięą rzez ieszaninę sładająą się z gazu,, i odzas ogrzewania od eeraury T do eeraury T ożna oblizyć jao suę ieeł ohłonięyh rzez e gazy: Załóży, że ohłanianie ieła odbywa się rzy sałej objęośi. Zaiszey o nasęująo: ( T T ) ( ( T T ) ( T T ) ) ( T T ) (..7) Oraowanie: dr inż. Ewa Fudalej-osrzewa

5 Gazy dosonałe i ółdosonałe /3 ieło ohłonięe rzez ieszaninę gazów ożna zaisać, wyorzysują równanie (..), nasęująo: ( T T) (..8) gdzie: asa ieszaniny, ieło właśiwe ieszaniny rzy sałej objęośi. Porównują rawe srony równań (..7) i (..8) orzyay: T T ) ( ) ( T ) (..9) ( T ównanie (..9) ożna rzeszałić do nasęująej osai: g g g zae, ieło właśiwe ieszaniny rzy sałej objęośi wynosi: g g g (..0) g Załadają, że ohłanianie ieła odbywa się rzy sały iśnieniu i doonują aih sayh rzeszałeń orzyuje się zależność na ieło właśiwe ieszaniny rzy sały iśnieniu: g g g (..) g Sosują zais olowy ieła ohłanianego rzy sałej objęośi: n ( T n T ) ( n ( T T ) n n n ( T T ) ) ( T T ) n ( T T) i doonują rzeszałeń orzyuje się nasęująą zależność na iloolowe ieło właśiwe ieszaniny rzy sałej objęośi: z z z ol (..) W rzyadu ohłaniania ieła rzy sały iśnieniu zależność na iloolowe ieło właśiwe ieszaniny rzy sały iśnieniu jes nasęująa: z z z ol (..3) Zależnośi (..0) i (..) zaisuje się ogólnie nasęująo: Oraowanie: dr inż. Ewa Fudalej-osrzewa

6 Gazy dosonałe i ółdosonałe 6/3 g i i g i i i i g g a zależnośi (..) i (..3) nasęująo: z i i i ol z i i i ol (..4) (..).6. Gazy ółdosonałe i ih ieło właśiwe W zaresie iśnień i eeraur wysęująyh w wielu zagadnieniah ehniznyh, nieóre zynnii erodynaizne sełniają dobrze równania gazu dosonałego, ale ih ieło właśiwe jes zienne i zależy wyraźnie od eeraury. Tę gruę zynniów nazwano gazai ółdosonałyi. Energia wewnęrzna gazu ółdosonałego jes więsza niż gazu dosonałego o energię osylaji (drgania aoów w ząsezah) i energię sanów eleronowyh Pełne wyorzysanie wzorów wyrowadzonyh rzy założeniah obowiązująyh w rzyadu gazu dosonałego nasęuje rzez wrowadzenie ojęia średniego ieła właśiwego dla ej gruy zynniów erodynaiznyh. Eleenarny wład ieła ożna zaisać w osai: dq = dt. Wedy wsółzynni roorjonalnośi nazywa się rzezywisy iełe właśiwy: onieważ dt = d( + 73) = d. = dq dt = dq d, W zagadnieniah ehniznyh używa się średniego ieła właśiwego oblizonego zgodnie ze wzore = q = d (..6) Oraowanie: dr inż. Ewa Fudalej-osrzewa

7 Gazy dosonałe i ółdosonałe 7/3 ys..6.. Sosób wyznazania średniego ieła właśiwego Na rys.6. odano sosób wyznazania średniego ieła właśiwego. Wyres rzedsawia zianę rzezywisego ieła właśiwego w funji eeraury. Zaznazono na ni ole równe q. Nieregularną figurę rzedsawiająą ieło q ożna zaienić na rosoą o y say olu i ej saej odsawie. Wysoość ego rosoąa rzedsawia średnią ojeność ielną właśiwą (średnie ieło właśiwe) w rzedziale eeraur od do. Przy sorządzaniu abli średniej właśiwej ojenośi ielnej zazwyzaj rzyjuje się = 0. Tablie odają wię średnią ojeność ielną właśiwą 0. Przy zasosowaniu wielośi 0 do oblizenia ieła ohłonięego rzez iało w zaresie eeraur od do załada się, że g iała o eeraurze zosał najierw ohłodzony do 0, a nasęnie ogrzany do. W ierwszy eaie rozważane iało oddało ieło 0, w drugi eaie zaś ohłonęło ieło 0. Wyadowe ieło ohłonięe rzez g iała wynosi wię Z równania (..6) wynia q = 0 0 es o eeraur i. Oraowanie: dr inż. Ewa Fudalej-osrzewa = 0 0 zależność wyorzysywana do oznazania średniego ieła właśiwego w zaresie W rzyadu orzeby oblizenia ieła właśiwego ieszaniny należy najierw wyznazyć ieło właśiwe sładniów w zaresie żądanyh eeraur a nasęnie wyznazyć ieło właśiwe ieszaniny według wzorów: μ = z i μi i= = g i i i= [ ol ] [ g ]

8 Gazy dosonałe i ółdosonałe 8/3 Przyład Oblizyć średnie ieło właśiwe i lenu węgla O w zaresie eeraur 00 i 00, jeśli znane są warośi ieła właśiwego od 0 do 00 i od 0 do 00. Z abli ielnyh odzyano: sąd 0 00 =, =,73 g g 0 00 = 0, = 0,876 g g = ,73 00,04 00 = =, = , ,74 00 = = 0, g g ZDNI. Oblizyć ieło właśiwe izohoryzne i izobaryzne azou N. Od.: = 00 /(g ), = 70 /(g ). Podzas ewnej rzeiany gaz dosonały zosał ogrzany od 00 do 00, obierają 30 ieła. Oblizyć ieło właśiwe gazu odzas ej rzeiany, jeśli wiadoo, że ilość gazu wynosi, g. Od.: = 867 /(g ) 3. W ewnej rzeianie g gazu oddał do oozenia = 37 ieła. Wiadoo, że ały roes odbywał się rzy sały iele właśiwy = 60 /(g ). Oblizyć sade eeraury gazu. Od.: T = Oblizyć ieło właśiwe jednoaoowego gazu dosonałego w rzeianie oliroowej o wyładniu n =,. Sała gazowa = 08 /(g ). Od.: =,9 /(g ). Ile ieła wyienia z oozenie wodór w rzeianie oliroowej o wyładniu =,7 realizowanej w zaresie eeraur od 300 do 00. Poraować wodór jao gaz dosonały. Od.: q = 890,8 /g Oraowanie: dr inż. Ewa Fudalej-osrzewa

9 Gazy dosonałe i ółdosonałe 9/3 6. Oblizyć ieło właśiwe lenu rzy sały iśnieniu i rzy sałej objęośi oraz rzy rzeianie oliroowej o wyładniu. Poraować len jao gaz dosonały. Od.: = 98,8 /(g ), = 66,3 /(g ), = 393,8 /(g ) 7. Wyznazyć ieło właśiwe izohoryzne jednoaoowego gazu dosonałego o asie iloolowej = 40 g/ol. Na odsawie wyznazonej warośi ieła właśiwego oblizyć sałą gazową ego gazu. Od.: = 3 /(g ), = 0 /(g ) Oraowanie: dr inż. Ewa Fudalej-osrzewa

Uwagi do rozwiązań zadań domowych - archiwalne

Uwagi do rozwiązań zadań domowych - archiwalne Uwagi do rozwiązań zadań doowyh - arhiwalne ROK AKADEMICKI 07/08 Zad. nr 8 [08.0.8] Przeiana nie była izohorą. Wykładnik oliroy ożna było oblizyć z równania z z Zad. nr 6 [07..9] Końową eeraurę rzeiany

Bardziej szczegółowo

u (1.2) T Pierwsza zasada termodynamiki w formie różniczkowej ma postać (1.3)

u (1.2) T Pierwsza zasada termodynamiki w formie różniczkowej ma postać (1.3) obl_en_wew_enal-2.do Oblizanie energii wewnęrznej i enalii 1. Energia wewnęrzna subsanji rosej Właśiwa energia wewnęrzna, u[j/kg] jes funkją sanu. Sąd dla subsanji rosej jes ona funkją dwóh niezależnyh

Bardziej szczegółowo

Fizykochemiczne podstawy inżynierii procesowej. Wykład IV Proste przemiany cd: Przemiana adiabatyczna Przemiana politropowa

Fizykochemiczne podstawy inżynierii procesowej. Wykład IV Proste przemiany cd: Przemiana adiabatyczna Przemiana politropowa Fizykoheizne odstawy inżynierii roesowej Wykład IV Proste rzeiany d: Przeiana adiabatyzna Przeiana olitroowa Przeiana adiabatyzna (izentroowa) Przeiana adiabatyzna odbywa się w układzie adiabatyzny tzn.

Bardziej szczegółowo

ZADANIA Z CHEMII Efekty energetyczne reakcji chemicznej - prawo Kirchhoffa

ZADANIA Z CHEMII Efekty energetyczne reakcji chemicznej - prawo Kirchhoffa ZADANIA Z HEII Efekty energetyzne reakji hemiznej - rawo Kirhhoffa. Prawo Kirhhoffa Różnizkują względem temeratury wyrażenie, ilustrująe rawo Hessa: Otrzymuje się: U= n r,i U tw,r,i n s,i U tw,s,i () d(

Bardziej szczegółowo

Metoda wyprowadzania licznych dynamik w Szczególnej Teorii Względności

Metoda wyprowadzania licznych dynamik w Szczególnej Teorii Względności Metoda wyrowadzania liznyh dynaik w Szzególnej Teorii Względnośi Karol Szostek, Roan Szostek Politehnika Rzeszowska, Katedra Terodynaiki i Mehaniki Płynów, Rzeszów, Polska kszostek@rz.edu.l Politehnika

Bardziej szczegółowo

v! są zupełnie niezależne.

v! są zupełnie niezależne. Zasada ekwiartyji energii 7-7. Zasada ekwiartyji energii ównowaga termizna układów Zerowa zasada termodynamiki Jeżeli układy A i B oraz A i są arami w równowadze termiznej, to również układy B i są w równowadze

Bardziej szczegółowo

Entropia i druga zasada termodynamiki

Entropia i druga zasada termodynamiki Entroia-drga zasada- Entroia i drga zasada termodynamiki.9.6 :5: Entroia-drga zasada- Przemiana realizowana w kładzie rzedstawionym na rys. 3.7 jest równowagową rzemianą beztariową. Jest ona wię odwraalna.

Bardziej szczegółowo

Fizyka 1- Mechanika. Wykład 6 9.XI Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów

Fizyka 1- Mechanika. Wykład 6 9.XI Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów izya 1- Mechania Wyład 6 9.XI.17 Zygun Szeflińsi Środowisowe Laboraoriu Ciężich Jonów szef@fuw.edu.l h://www.fuw.edu.l/~szef/ Równania ruchu ole agneyczne,, r,, v Sałe jednorodne ole w chwili = w uncie

Bardziej szczegółowo

Podstawy termodynamiki

Podstawy termodynamiki Podstawy termodynamiki Wykład Wroław University of ehnology 8-0-0 Podstawy termodynamiki 0 ermodynamika klasyzna Ois układu N ząstek na grunie mehaniki klasyznej wymaga rozwiązania N równań ruhu. d dt

Bardziej szczegółowo

Metoda wyprowadzania licznych dynamik w Szczególnej Teorii Względności

Metoda wyprowadzania licznych dynamik w Szczególnej Teorii Względności Metoda wyrowadzania liznyh dynaik w Szzególnej Teorii Względnośi Roan Szostek Politehnika Rzeszowska, Katedra Metod Ilośiowyh, Rzeszów, Polska rszostek@rz.edu.l Streszzenie: W artykule okazałe swoją nowatorską

Bardziej szczegółowo

Stan równowagi chemicznej

Stan równowagi chemicznej Stan równowagi hemiznej Równowaga hemizna to taki stan układu złożonego z roduktów i substratów dowolnej reakji odwraalnej, w którym szybkość owstawania roduktów jest równa szybkośi ih rozadu Odwraalność

Bardziej szczegółowo

Układ termodynamiczny

Układ termodynamiczny Uład terodynaiczny Uład terodynaiczny to ciało lub zbiór rozważanych ciał, w tóry obo wszelich innych zjawis (echanicznych, eletrycznych, agnetycznych itd.) uwzględniay zjawisa cieplne. Stan uładu charateryzuje

Bardziej szczegółowo

Podstawy Obliczeń Chemicznych

Podstawy Obliczeń Chemicznych odstawy Oblizeń Cheiznyh Autor rozdziału: aiej Walewski Z korektą z dnia 050009 009 korekta odowiedzi do zadania 56 000 korekta treśi zadania 577 Rozdział 5: Stężenia roztworów Stehioetria reakji w roztworah

Bardziej szczegółowo

Powtórzenie na kolokwium nr 4. Dynamika punktu materialnego

Powtórzenie na kolokwium nr 4. Dynamika punktu materialnego Powtórzenie na olowiu nr 4 Dynaia puntu aterialnego 1 zadanie dynaii: znany jest ruh, szuay siły go wywołująej. Znane funje opisująe trajetorię ruhu różnizujey i podstawiay do równań ruhu. 2 zadanie dynaii:

Bardziej szczegółowo

PLAN WYKŁADU. Ciepło właściwe Proces adiabatyczny Temperatura potencjalna II zasada termodynamiki. Procesy odwracalne i nieodwracalne 1 /35

PLAN WYKŁADU. Ciepło właściwe Proces adiabatyczny Temperatura potencjalna II zasada termodynamiki. Procesy odwracalne i nieodwracalne 1 /35 PLAN WYKŁADU Cieło właśiwe Proes adiabatyzny emeratura otenjalna II zasada termodynamiki Proesy odwraalne i nieodwraalne 1 /35 Podręzniki Salby, Chater 2, Chater 3 C&W, Chater 2 2 /35 CIEPŁO WŁAŚCIWE 3

Bardziej szczegółowo

I zasada termodynamiki

I zasada termodynamiki W3 30 Układ termodynamizny ównowaga termodynamizna Praa I zasada dla układu zamkniętego Entalia I zasada dla układu otwartego Cieło o właśiwew К Srawność jest zastosowaniem zasady zahowania energii do

Bardziej szczegółowo

14. Teoria względności

14. Teoria względności . Teoria wzglęnośi.. Prękość w ukłaah inerjalnyh. Y Z Z Y V V V X X Wzglęe ukłau O unkt aterialny a szybkość x t' Natoiast wzglęe ukłau O a szybkość x t. Skoro x γ (x t ) to x γ (x t ) Natoiast x' x' t

Bardziej szczegółowo

Niezawodność elementu nienaprawialnego. nienaprawialnego. 1. Model niezawodnościowy elementu. 1. Model niezawodnościowy elementu

Niezawodność elementu nienaprawialnego. nienaprawialnego. 1. Model niezawodnościowy elementu. 1. Model niezawodnościowy elementu Niezawodność elemenu nienarawialnego. Model niezawodnościowy elemenu nienarawialnego. Niekóre rozkłady zmiennych losowych sosowane w oisie niezawodności elemenów 3. Funkcyjne i liczbowe charakerysyki niezawodności

Bardziej szczegółowo

FIZYKA CZĄSTECZKOWA I TERMODYNAMIKA

FIZYKA CZĄSTECZKOWA I TERMODYNAMIKA FIZYKA CZĄSTECZKOWA I TERMODYNAMIKA Fizyka - cząsteczkowa Dział fizyki badający budowę i własności aterii przy założeniu, że każde ciało składa się z dużej liczby bardzo ałych cząsteczek. Cząsteczki te

Bardziej szczegółowo

Zadanie z mechaniki w arkuszu maturalnym

Zadanie z mechaniki w arkuszu maturalnym 54 FOTON 118, Jeień 1 Zadanie z mehanii w aruzu mauralnym Jadwiga Salah Podza egoroznej maury w aruzu przeznazonym dla poziomu rozzerzonego znalazło ię zadanie doyząe nieprężyego zderzenia iężara z obraająym

Bardziej szczegółowo

Ć W I C Z E N I E N R C-3

Ć W I C Z E N I E N R C-3 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII MATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA FIZYKI CZĄSTECZKOWEJ I CIEPŁA Ć W I C Z E N I E N R C-3 WYZNACZANIE STOSUNKU DLA POWIETRZA METODĄ

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY AUTOMATYKI 7. Typowe obiekty i regulatory

PODSTAWY AUTOMATYKI 7. Typowe obiekty i regulatory Poliechnia Warszawsa Insy Aomayi i Roboyi Prof. dr hab. inż. Jan Maciej Kościelny PODSAWY AUOMAYKI 7. yowe obiey i reglaory Obie reglacji 2 Dwojai sens: - roces o oreślonych własnościach saycznych i dynamicznych,

Bardziej szczegółowo

FIZYKA R.Resnick & D. Halliday

FIZYKA R.Resnick & D. Halliday FIZYKA R.Resnick & D. Halliday rozwiązania zadań (część IV) Jacek Izdebski 5 stycznia 2002 roku Zadanie 1 We wnętrzu zakniętego wagonu kolejowego znajduje się aratka wraz z zapase pocisków. Aratka strzela

Bardziej szczegółowo

Szeregi Fouriera (6 rozwiązanych zadań +dodatek)

Szeregi Fouriera (6 rozwiązanych zadań +dodatek) PWR I Załad eorii Obwodów Szeregi ouriera (6 rozwiązanych zadań +dodae) Opracował Dr Czesław Michali Zad Znaleźć ores nasępujących sygnałów: a) y 3cos(ω ) + 5cos(7ω ) + cos(5ω ), b) y cos(ω ) + 5cos(ω

Bardziej szczegółowo

Podstawowe przemiany cieplne

Podstawowe przemiany cieplne Podstawowe rzemiay iele Przemiaa izohoryza zahodzi, gdy objętość układu ozostaje stała ( ost), zyli 0. ówaie izohory () ost rzemiaie tej ie jest wykoywaa raa, bo 0, wię zgodie z ierwszą zasadą termodyamiki,

Bardziej szczegółowo

MGR 2. 2. Ruch drgający.

MGR 2. 2. Ruch drgający. MGR. Ruch drgający. Ruch uładów drgających (sprężyny, guy, brzeszczou, ip.). Badanie ruchu ciała zawieszonego na sprężynie. Wahadło aeayczne. Wahadło fizyczne. Rezonans echaniczny. Ćw. 1. Wyznaczanie oresu

Bardziej szczegółowo

Andrzej Sowa Politechnika Białostocka

Andrzej Sowa Politechnika Białostocka Orona odgroowa Andrzej Sowa Politenia Białostoa OCHRONA ODGROMOWA OBEKTÓW BUDOWLANYCH. ODSTĘPY ZOLACYJNE W POWETRZU. Wstę Jedny z odstawowy zadań urządzenia iorunoronnego jest orona urządzeń uieszzony

Bardziej szczegółowo

11. Termodynamika. Wybór i opracowanie zadań od 11.1 do Bogusław Kusz.

11. Termodynamika. Wybór i opracowanie zadań od 11.1 do Bogusław Kusz. ermodynamia Wybór i oracowanie zadań od do 5 - Bogusław Kusz W zamniętej butelce o objętości 5cm znajduje się owietrze o temeraturze t 7 C i ciśnieniu hpa Po ewnym czasie słońce ogrzało butelę do temeratury

Bardziej szczegółowo

1. Sygnały i systemy dyskretne (LTI, SLS) (1w=2h)

1. Sygnały i systemy dyskretne (LTI, SLS) (1w=2h) Cyfrowe rzewarzanie sygnałów Jace Rezmer --. Sygnały i sysemy dysrene (LI, SLS (w=h.. Sysemy LI Pojęcie sysemy LI oznacza liniowe sysemy niezmienne w czasie (ang. Linear ime - Invarian. W lieraurze olsiej

Bardziej szczegółowo

cx siła z jaką element tłumiący działa na to ciało.

cx siła z jaką element tłumiący działa na to ciało. Drgania układu o jedny sopniu swobody Rozparzy układ składający się z ciała o asie połączonego z nierucoy podłoże za poocą eleenu sprężysego o współczynniku szywności k oraz eleenu łuiącego o współczynniku

Bardziej szczegółowo

Temat:Termodynamika fotonów.

Temat:Termodynamika fotonów. Temat:Termodynamika fotonów. I Wstę Jak już sam temat sugeruje ostaram się rzedstawić 'termodynamikę' fotonów. Skąd taki omysł? Przez ewien zas hodziłem śieżki termodynamiki gazu doskonałego, lizyłem srawnośi

Bardziej szczegółowo

Fizyka 1- Mechanika. Wykład 6 10.XI Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów

Fizyka 1- Mechanika. Wykład 6 10.XI Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów izya 1- Mechania Wyład 6 1.XI.16 Zygun Szeflińi Środowiowe Laboraoriu Ciężich Jonów zef@fuw.edu.l h://www.fuw.edu.l/~zef/ Praca i energia Najrozy rzyade: Sała iła działa na ciało P owodując jego rzeunięcie

Bardziej szczegółowo

MASA ATOMOWA STECHIOMETRIA

MASA ATOMOWA STECHIOMETRIA MASA ATOMOWA wzorce: J. Dalton wodór J.J. Berzelius tlen od 1961 r. skala oparta na węglu 12 { 12 98,89%; 13 1,11%} 12 6 ato 6n + 6p + 6e Jednostka asy atoowej jest to 1 / 12 asy atou węgla 12 j..a. 1

Bardziej szczegółowo

Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich. Teoria kinetyczna INZYNIERIAMATERIALOWAPL. Kierunek Wyróżniony przez PKA

Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich. Teoria kinetyczna INZYNIERIAMATERIALOWAPL. Kierunek Wyróżniony przez PKA Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Teoria kinetyczna Kierunek Wyróżniony rzez PKA 1 Termodynamika klasyczna Pierwsza zasada termodynamiki to rosta zasada zachowania energii, czyli ogólna reguła

Bardziej szczegółowo

TERMODYNAMIKA. Termodynamika jest to dział nauk przyrodniczych zajmujący się własnościami

TERMODYNAMIKA. Termodynamika jest to dział nauk przyrodniczych zajmujący się własnościami TERMODYNAMIKA Termodynamika jest to dział nauk rzyrodniczych zajmujący się własnościami energetycznymi ciał. Przy badaniu i objaśnianiu własności układów fizycznych termodynamika osługuje się ojęciami

Bardziej szczegółowo

Wykład 13 Druga zasada termodynamiki

Wykład 13 Druga zasada termodynamiki Wyład 3 Druga zasada termodynamii Entroia W rzyadu silnia Carnota z gazem dosonałym otrzymaliśmy Q =. (3.) Q Z tego wzoru wynia, że wielość Q Q = (3.) dla silnia Carnota jest wielością inwariantną (niezmienniczą).

Bardziej szczegółowo

Jest to zasada zachowania energii w termodynamice - równoważność pracy i ciepła. Rozważmy proces adiabatyczny sprężania gazu od V 1 do V 2 :

Jest to zasada zachowania energii w termodynamice - równoważność pracy i ciepła. Rozważmy proces adiabatyczny sprężania gazu od V 1 do V 2 : I zasada termodynamiki. Jest to zasada zachowania energii w termodynamice - równoważność racy i cieła. ozważmy roces adiabatyczny srężania gazu od do : dw, ad - wykonanie racy owoduje rzyrost energii wewnętrznej

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTRUKCJA LABORATORYJNA Temat ćwenia: WYZNACZANIE WYKŁADNIKA IZENTROPY κ DLA POWIETRZA Wyznazanie wykłnika

Bardziej szczegółowo

5. PRZEMIANY GAZU DOSKONAŁEGO

5. PRZEMIANY GAZU DOSKONAŁEGO Przeiany gazu doskonałego /5 5. PZEMIANY GAZU DOSKONAŁEGO Przeianą gazu zawartego w układzie nazywa się ciągłą zianę jego stanu terodynaicznego (określanego rzez araetry stanu gazu, któryi są: ciśnienie,

Bardziej szczegółowo

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Autoatyki Katedra Inżynierii Systeów Sterowania Metody otyalizacji Metody rograowania nieliniowego II Materiały oocnicze do ćwiczeń laboratoryjnych T7 Oracowanie:

Bardziej szczegółowo

Ó Ż ź Ó Ą Ż Ó ń ń ć ć ĘŚ Ś ŚĆ Ę ć ć ć ć Ś Ź ń ź ŚĆ ń Ś ź ć ć Ó ć ć ź ć ć ć ń ń Ł ć ź ć ń Ś ć ć ć Ł Ę Ś Ł Ę Ł ć ń ć Ś ź Ć Ś Ś ć ź Ó ź ć ć Ś ń ź Ś ź Ó Ś Ó Ś Ś ń Ś Ś ć ć ń ć ć Ż Ś ć ń ń Ł Ł ń ć ź ć ć Ó ć

Bardziej szczegółowo

Relaksacja. Chem. Fiz. TCH II/19 1

Relaksacja. Chem. Fiz. TCH II/19 1 Relasaja Relasaja oznaza powrót uładu do stanu równowagi po zaburzeniu równowagi pierwotnej jaimś bodźem (wielośią zewnętrzną zmieniająą swoją wartość soowo, np. stężenie jednego z reagentów, iśnienie

Bardziej szczegółowo

Zasada zachowania pędu i krętu 5

Zasada zachowania pędu i krętu 5 Zasada zachowania pęd i krę 5 Wprowadzenie Zasada zachowania pęd pnk aerialnego Jeżeli w przedziale, sa sił działających na pnk aerialny kład pnków aerialnych jes równa zer, o pęd pnk aerialnego kład pnków

Bardziej szczegółowo

1. Cykl odwrotny Carnota reprezentują poniższe diagramy w zmiennych p-v ( ) i T-S

1. Cykl odwrotny Carnota reprezentują poniższe diagramy w zmiennych p-v ( ) i T-S Zad. domowe nr 5: druga zasada termodynamiki, elementy termodynamiki statystyznej, rawo Gaussa. Grua 1 II zasada termodynamiki 1. Cykl odwrotny Carnota rerezentują oniższe diagramy w zmiennyh -V (3 2 1

Bardziej szczegółowo

3. Kinematyka podstawowe pojęcia i wielkości

3. Kinematyka podstawowe pojęcia i wielkości 3. Kinematya odstawowe ojęcia i wielości Kinematya zajmuje się oisem ruchu ciał. Ruch ciała oisujemy w ten sosób, że odajemy ołożenie tego ciała w ażdej chwili względem wybranego uładu wsółrzędnych. Porawny

Bardziej szczegółowo

RÓWNANIA OPISUJĄCE WPŁYW SZTYWNOŚCI OPON NA DRGANIA CIĄGNIKA ROLNICZEGO

RÓWNANIA OPISUJĄCE WPŁYW SZTYWNOŚCI OPON NA DRGANIA CIĄGNIKA ROLNICZEGO Inżynieria Rolniza (90)/007 RÓWNANIA OPISUJĄCE WPŁYW SZTYWNOŚCI OPON NA DRGANIA CIĄGNIKA ROLNICZEGO Zigniew Dworei, Andrzej Fiszer, Mariusz Łooda, Jae Przyył Insyu Inżynierii Rolnizej, Aadeia Rolniza w

Bardziej szczegółowo

Gaz doskonały w ujęciu teorii kinetycznej; ciśnienie gazu

Gaz doskonały w ujęciu teorii kinetycznej; ciśnienie gazu Wykład 5 Gaz doskonały w ujęciu teorii kinetycznej; ciśnienie gazu Prędkość średnia kwadratowa cząsteczek gazu doskonałego Rozkład Maxwella prędkości cząsteczek gazu doskonałego Średnia energia kinetyczna

Bardziej szczegółowo

PROFILOWE WAŁY NAPĘDOWE

PROFILOWE WAŁY NAPĘDOWE - 5 - Profilowe wały naędowe INKOA Profil graniasy P3G rójkąny ois Wały graniase INKOA o rofilu P3G charakeryzują się nasęującymi właściwościami: 1. rofile P3G sosuje się do ołączeń soczynkowych wał -

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie X: WYZNACZANIE STAŁEJ SZYBKOŚCI REAKCJI Z POMIARÓW PRZEWODNICTWA

Ćwiczenie X: WYZNACZANIE STAŁEJ SZYBKOŚCI REAKCJI Z POMIARÓW PRZEWODNICTWA Ćwizenie X: WYZNACZANIE STAŁEJ SZYBKOŚCI REAKCJI Z POMIARÓW Wprowadzenie PRZEWODNICTWA opraowanie: Barbara Sypuła Celem ćwizenia jes zapoznanie się z zagadnieniami doyząymi przebiegu reaji hemiznej w zasie,

Bardziej szczegółowo

DRGANIA MECHANICZNE. materiały uzupełniające do ćwiczeń. Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie

DRGANIA MECHANICZNE. materiały uzupełniające do ćwiczeń. Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie DRGANIA MECHANICZNE ateriały uzupełniające do ćwiczeń Wydział Saochodów i Maszyn Roboczych studia inżyniersie prowadzący: gr inż. Sebastian Korcza część 6 ułady dysretne o wielu stopniach swobody Poniższe

Bardziej szczegółowo

Stany materii. Masa i rozmiary cząstek. Masa i rozmiary cząstek. m n mol. n = Gaz doskonały. N A = 6.022x10 23

Stany materii. Masa i rozmiary cząstek. Masa i rozmiary cząstek. m n mol. n = Gaz doskonały. N A = 6.022x10 23 Stany materii Masa i rozmiary cząstek Masą atomową ierwiastka chemicznego nazywamy stosunek masy atomu tego ierwiastka do masy / atomu węgla C ( C - izoto węgla o liczbie masowej ). Masą cząsteczkową nazywamy

Bardziej szczegółowo

- obliczyć względne procentowe odchylenie otrzymanej wartości od wartości tablicowej:

- obliczyć względne procentowe odchylenie otrzymanej wartości od wartości tablicowej: Kila uwa: - Doświadczenia przeprowadzay w rupach - osobowych (nie więszych), jedna w raach rupy ażdy suden wyonuje swoje osobne poiary i obliczenia. - Na zajęcia przychodziy z wydruowanyi wybranyi ćwiczeniai

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie ciepła właściwego powietrza metodą rozładowa- nia kondensatora I. Cel ćwiczenia: II. Przyrządy: III. Literatura: IV.

Wyznaczanie ciepła właściwego powietrza metodą rozładowa- nia kondensatora I. Cel ćwiczenia: II. Przyrządy: III. Literatura: IV. Ćwiczenie -5 Wyznaczanie cieła właściwego owietrza etodą rozładowania kondensatora I. el ćwiczenia: oznanie jednej z etod oiaru cieła właściwego gazów, zjawiska rozładowania kondensatora i sosobu oiaru

Bardziej szczegółowo

Zjawiska transportu 22-1

Zjawiska transportu 22-1 Zjawiska transport - Zjawiska transport Zjawiska transport są zjawiskai, które występją jeżeli kład terodynaiczny nie jest w stanie równowagi: i v! const - w kładzie występje akroskopowy przepływ gaz lb

Bardziej szczegółowo

Ruch płaski. Bryła w ruchu płaskim. (płaszczyzna kierująca) Punkty bryły o jednakowych prędkościach i przyspieszeniach. Prof.

Ruch płaski. Bryła w ruchu płaskim. (płaszczyzna kierująca) Punkty bryły o jednakowych prędkościach i przyspieszeniach. Prof. Ruch płaski Ruchem płaskim nazywamy ruch, podczas kórego wszyskie punky ciała poruszają się w płaszczyznach równoległych do pewnej nieruchomej płaszczyzny, zwanej płaszczyzną kierującą. Punky bryły o jednakowych

Bardziej szczegółowo

Najwygodniej za energię przekazaną materii uważać energię usuniętą z pola promieniowania z wyłączeniem energii zużytej na wzrost masy spoczynkowej.

Najwygodniej za energię przekazaną materii uważać energię usuniętą z pola promieniowania z wyłączeniem energii zużytej na wzrost masy spoczynkowej. awką pohłoniętą nazywa się energię przekazaną aterii przez proieniowanie jonizjąe na jednostkę asy. energia przekazana energia zżyta na jonizaję, wzbdzenie, wzrost energii heiznej lb energii siei krystaliznej,

Bardziej szczegółowo

OBLICZENIA W POMIARACH POŚREDNICH

OBLICZENIA W POMIARACH POŚREDNICH ROZDZAŁ 6 OBLCZENA W POMARACH POŚREDNCH Stefan ubisa Zachodniopoorsi niwersytet Technologiczny. Wstęp Poiar pośredni to tai w tóry wartość wielości ierzonej wielości wyjściowej ezurandu y oblicza się z

Bardziej szczegółowo

Drgania harmoniczne. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Drgania harmoniczne. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Drgania haroniczne Projet współfinansowany przez Unię Europejsą w raach Europejsiego Funduszu Społecznego Drgania haroniczne O oscylatorze haroniczny ożey ówić wtedy, iedy siła haująca działa proporcjonalnie

Bardziej szczegółowo

PORÓWNANIE WPŁYWU WYBRANYCH PARAMETRÓW CIĄGNIKA ROLNICZEGO NA JEGO DRGANIA

PORÓWNANIE WPŁYWU WYBRANYCH PARAMETRÓW CIĄGNIKA ROLNICZEGO NA JEGO DRGANIA Inżynieria Rolnicza (90)/007 PORÓWNANIE WPŁYWU WYBRANYCH PARAMETRÓW CIĄGNIKA ROLNICZEGO NA JEGO DRGANIA Instytut Inżynierii Rolniczej, Akadeia Rolnicza w Poznaniu Streszczenie. Drgania ciągnika, szczególnie

Bardziej szczegółowo

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW dr Bartłoiej Rokicki Katedra akroekonoii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk konoicznych UW dr Bartłoiej Rokicki Założenia analizy arshalla-lernera Chcey srawdzić, czy derecjacja waluty krajowej

Bardziej szczegółowo

Algorytm wyznaczania krotności diagnostycznej struktury opiniowania diagnostycznego typu PMC 1

Algorytm wyznaczania krotności diagnostycznej struktury opiniowania diagnostycznego typu PMC 1 BIULETYN INSTYTUTU AUTOMATYKI I ROBOTYKI NR 18, 2003 Algoryt wyznaczania rotności diagnostycznej strutury opiniowania diagnostycznego typu PMC 1 Artur ARCIUCH Załad Systeów Koputerowych, Instytut Teleinforatyi

Bardziej szczegółowo

Szczególna teoria względności i jej konsekwencje

Szczególna teoria względności i jej konsekwencje W-7 (Jaroszewiz) slajdy Na odsawie rezenaji rof. J. Ruowsiego Szzególna eoria względnośi i jej onsewenje Szzególna eoria względnośi Konsewenje wyniająe z ransformaji Lorenza: względność równozesnośi dylaaja

Bardziej szczegółowo

Fizykochemiczne podstawy inżynierii procesowej

Fizykochemiczne podstawy inżynierii procesowej Fizykohemizne odtay inżynierii roeoej Wykład III Prote rzemiany termodynamizne Prote rzemiany termodynamizne Sośród bardzo ielu możliyh rzemian termodynamiznyh zzególną rolę odgryają rzemiany ełniająe

Bardziej szczegółowo

PROSTA I ELIPSA W OPISIE RUCHU DWU CIAŁ

PROSTA I ELIPSA W OPISIE RUCHU DWU CIAŁ D I D A C T I C S O F M A T H E M A T I C S No. 4 (8) 007 (Wrocław) PROSTA I ELIPSA W OPISIE RUCHU DWU CIAŁ Abstract. In this aer is shown a concet of exlanation of the oveent and collision of two objects

Bardziej szczegółowo

Fizyka 1- Mechanika. Wykład stycznia.2018 PODSUMOWANIE

Fizyka 1- Mechanika. Wykład stycznia.2018 PODSUMOWANIE Fizyka - Mechanika Wykład 5 5 stycznia.08 PODSUMOWANIE Zygunt Szefliński Środowiskowe Laboratoriu Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.l htt://www.fuw.edu.l/~szef/ Prędkość chwilowa Wykres oniżej okazuje jak ożey

Bardziej szczegółowo

Jak osiągnąć 100% wydajności reakcji?

Jak osiągnąć 100% wydajności reakcji? Jak osiągnąć 100% wydajnośi reakji? Stan równowagi ois termodynamizny G 0 A A G + RT ln(q)o B B C (a) (b) wówzas G - RT ln() stała równowagi a) G

Bardziej szczegółowo

UZUPEŁNIENIA DO WYKŁADÓW D, E

UZUPEŁNIENIA DO WYKŁADÓW D, E . Hofman, Wykłady z Chemii fizyznej I - Uzuełnienia, Wydział Chemizny PW, kierunek: ehnologia hemizna, sem.3 2017/2018 D. II ZASADA ERMODYNAMIKI UZUPEŁNIENIA DO WYKŁADÓW D, E D.1. Warunki stabilnośi, określająe

Bardziej szczegółowo

10. FALE, ELEMENTY TERMODYNAMIKI I HYDRODY- NAMIKI.

10. FALE, ELEMENTY TERMODYNAMIKI I HYDRODY- NAMIKI. 0. FALE, ELEMENY ERMODYNAMIKI I HYDRODY- NAMIKI. 0.9. Podstawy termodynamiki i raw gazowych. Podstawowe ojęcia Gaz doskonały: - cząsteczki są unktami materialnymi, - nie oddziałują ze sobą siłami międzycząsteczkowymi,

Bardziej szczegółowo

FIZYKA I ASTRONOMIA - POZIOM ROZSZERZONY Materiał diagnostyczny. SZKIC ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ 60 punktów

FIZYKA I ASTRONOMIA - POZIOM ROZSZERZONY Materiał diagnostyczny. SZKIC ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ 60 punktów FIZYKA I ASRONOMIA - POZIOM ROZSZERZONY Materiał diagnostyczny SZKIC ODPOWIEDZI I SCHEMA OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ unktów UWAGA: Jeżeli zdający rozwiąże zadanie inną, erytorycznie orawną etodą, to za rozwiązanie

Bardziej szczegółowo

Zasada pędu i popędu, krętu i pokrętu, energii i pracy oraz d Alemberta bryły w ruchu postępowym, obrotowym i płaskim

Zasada pędu i popędu, krętu i pokrętu, energii i pracy oraz d Alemberta bryły w ruchu postępowym, obrotowym i płaskim Zasada pędu i popędu, kręu i pokręu, energii i pracy oraz d Alembera bryły w ruchu posępowym, obroowym i płaskim Ruch posępowy bryły Pęd ciała w ruchu posępowym obliczamy, jak dla punku maerialnego, skupiając

Bardziej szczegółowo

Temat: Prawo Hooke a. Oscylacje harmoniczne. Zagadnienia: prawa dynamiki Newtona, siła sprężysta, prawo Hooke a, oscylacje harmoniczne,

Temat: Prawo Hooke a. Oscylacje harmoniczne. Zagadnienia: prawa dynamiki Newtona, siła sprężysta, prawo Hooke a, oscylacje harmoniczne, sg M 6-1 - Teat: Prawo Hooe a. Oscylacje haroniczne. Zagadnienia: prawa dynaii Newtona, siła sprężysta, prawo Hooe a, oscylacje haroniczne, ores oscylacji. Koncepcja: Sprężyna obciążana różnyi asai wydłuża

Bardziej szczegółowo

I. Konstrukcja modeli dynamiki i podstawowe badania symulacyjne 1 Charakterystyki czasowe 1.1 Modele w trybie graficznym

I. Konstrukcja modeli dynamiki i podstawowe badania symulacyjne 1 Charakterystyki czasowe 1.1 Modele w trybie graficznym I. Konsruja modeli dynamii i odsaoe badania symulayjne haraerysyi zasoe. Modele rybie graiznym.. Proedura onsruji i eryiaji modelu el: Badanie reaji obieu na sooe załóenia na ybranyh ejśiah, róŝnyh unah

Bardziej szczegółowo

Część A. PRZEPŁYWOMIERZE ZWĘŻKOWE

Część A. PRZEPŁYWOMIERZE ZWĘŻKOWE Lab Zin AiR Ćw 3 A PRZEPŁYWOMIERZE ZWĘŻKOWE B WSPÓŁCZYNNIK STRATY HYDRAULICZNEJ Część A PRZEPŁYWOMIERZE ZWĘŻKOWE Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jes: a) zaoznanie się z zasadą omiaru wydau rzeływomierzami

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM Z KATALIZY HOMOGENICZNEJ I HETEROGENICZNEJ KINETYKA POLIKONDENSACJI POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY

LABORATORIUM Z KATALIZY HOMOGENICZNEJ I HETEROGENICZNEJ KINETYKA POLIKONDENSACJI POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDA FIZYKOCHEMII I TECHNOLOGII POLIMEÓW Prowadzący: Joanna Strzezi Miejsce ćwiczenia: Załad Chemii Fizycznej, sala 5 LABOATOIUM Z KATALIZY HOMOGENICZNEJ I HETEOGENICZNEJ

Bardziej szczegółowo

RUCH DRGAJĄCY. Ruch harmoniczny. dt A zatem równanie różniczkowe ruchu oscylatora ma postać:

RUCH DRGAJĄCY. Ruch harmoniczny. dt A zatem równanie różniczkowe ruchu oscylatora ma postać: RUCH DRGAJĄCY Ruch haroniczny Ruch, tóry owtarza się w regularnych odstęach czasu, nazyway ruche oresowy (eriodyczny). Szczególny rzyadie ruchu oresowego jest ruch haroniczny: zależność rzeieszczenia od

Bardziej szczegółowo

k=c p /c v pv k = const Termodynamika Techniczna i Chemiczna Część X Q ds=0= T Przemiany charakterystyczne płynów

k=c p /c v pv k = const Termodynamika Techniczna i Chemiczna Część X Q ds=0= T Przemiany charakterystyczne płynów Przeiany charakterystyczne łynów erodynaika echniczna i Cheiczna Część X Przeiana terodynaiczna zbiór kolejnych stanów czynnika Rodzaj rzeiany zdefiniowany jest rzez sosób rzejścia ze stanu oczątkowego

Bardziej szczegółowo

G:\WYKLAD IIIBC 2001\FIN2001\Ruch falowy2001.doc. Drgania i fale II rok Fizyki BC

G:\WYKLAD IIIBC 2001\FIN2001\Ruch falowy2001.doc. Drgania i fale II rok Fizyki BC 3-- G:\WYKLAD IIIBC \FIN\Ruh falow.do Drgania i fale II ro Fii BC Ruh falow: Fala rohodąe się w presreni aburenie lub odsałenie (pole). - impuls lub drgania. Jeśli rohodi się prędośią o po asie : ( r)

Bardziej szczegółowo

13. Zjawiska transportu w gazach. Wybór i opracowanie zadań.13.1-13.11.bogumiła Strzelecka

13. Zjawiska transportu w gazach. Wybór i opracowanie zadań.13.1-13.11.bogumiła Strzelecka Zjawiska transortu w gazach Wybór i oracowanie zaań-boguiła trzelecka Ile razy zieni się wsółczynnik yfuzji gazu wuatoowego, jeżeli w wyniku : a) izotericznego, b) aiabatycznego rozrężania gazu jego ciśnienie

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA BUDOWLI 12

MECHANIKA BUDOWLI 12 Olga Koacz, Kzysztof Kawczyk, Ada Łodygowski, Michał Płotkowiak, Agnieszka Świtek, Kzysztof Tye Konsultace naukowe: of. d hab. JERZY RAKOWSKI Poznań /3 MECHANIKA BUDOWLI. DRGANIA WYMUSZONE, NIETŁUMIONE

Bardziej szczegółowo

Termodynamika 2. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Termodynamika 2. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ermodynamika Projekt wsółfinansowany rzez Unię Euroejską w ramach Euroejskiego Funduszu Sołecznego Siik ciey siikach (maszynach) cieych cieło zamieniane jest na racę. Elementami siika są: źródło cieła

Bardziej szczegółowo

ψ przedstawia zależność

ψ przedstawia zależność Ruch falowy 4-4 Ruch falowy Ruch falowy polega na rozchodzeniu się zaburzenia (odkszałcenia) w ośrodku sprężysym Wielkość zaburzenia jes, podobnie jak w przypadku drgań, funkcją czasu () Zaburzenie rozchodzi

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTRUKCJA LABORATORYJNA Tea ćizenia: WYZNACZANIE ENTALPII SKRAPLANIA PARY WODNEJ PRZY CIŚNIENIU OTOCZENIA Wyznazanie

Bardziej szczegółowo

Ł Ą ż ż Ę ż Ó Ł ź ż ż Ś ż Ę Ę Ś Ą ć ż Ź Ś Ę Ś ĄÓ Ę Ź ż Ń ć ć ć ć ż ć ć Ę Ś ż ż ć ć ć Ę ć ż Ć Ś ć ć Ś ć ć ż ż ż Ź Ś ż ć ć ć ć ć ć Ś ć Ę ż Ę ć Ó ć ć ć ć Ę ć ć ć Ę Ś ż ć Ę Ź ć Ę Ć Ź ż ż Ś Ę ź ć Ź ż ć Ą ć

Bardziej szczegółowo

XLI Egzamin dla Aktuariuszy z 8 stycznia 2007 r.

XLI Egzamin dla Aktuariuszy z 8 stycznia 2007 r. Komisja Egzaminacyjna dla Akuariuszy XLI Egzamin dla Akuariuszy z 8 sycznia 7 r. Część II Maemayka ubezieczeń życiowych Imię i nazwisko osoby egzaminowanej:... Czas egzaminu: 1 minu Warszawa, 9 aździernika

Bardziej szczegółowo

LXIV Olimpiada Matematyczna

LXIV Olimpiada Matematyczna LXIV Olimpiada Matematyzna Rozwiązania zadań konkursowyh zawodów stopnia drugiego 22 lutego 203 r. (pierwszy dzień zawodów) Zadanie. Dane są lizby ałkowite b i oraz trójmian f(x) = x 2 +bx+. Udowodnić,

Bardziej szczegółowo

Doświadczenie Joule a i jego konsekwencje Ciepło, pojemność cieplna sens i obliczanie Praca sens i obliczanie

Doświadczenie Joule a i jego konsekwencje Ciepło, pojemność cieplna sens i obliczanie Praca sens i obliczanie Pierwsza zasada termodynamiki 2.2.1. Doświadczenie Joule a i jego konsekwencje 2.2.2. ieło, ojemność cielna sens i obliczanie 2.2.3. Praca sens i obliczanie 2.2.4. Energia wewnętrzna oraz entalia 2.2.5.

Bardziej szczegółowo

Piezoelektryki. Piezoelektryczność. Trochę historii. Zjawisko piroelektryczne. Zjawiska: Ferroelektryczne Piroelektryczne Piezoelektryczne + - + - + -

Piezoelektryki. Piezoelektryczność. Trochę historii. Zjawisko piroelektryczne. Zjawiska: Ferroelektryczne Piroelektryczne Piezoelektryczne + - + - + - Ą Ś Trochę historii Coulob ierwszy zasugerował wystęowanie iezoeletryczności Bracia Curie (Jacques i Pierre) w 1880r. zaroonowali nazwę iezoeletryczność dla zjawisa, tóre zaobserwowali (generowanie ładunu

Bardziej szczegółowo

Technika cieplna i termodynamika Rok BADANIE PARAMETRÓW PRZEMIANY IZOTERMICZNEJ I ADIABATYCZNEJ

Technika cieplna i termodynamika Rok BADANIE PARAMETRÓW PRZEMIANY IZOTERMICZNEJ I ADIABATYCZNEJ Technia cielna i termodynamia Ro 8..009 Ćwicz. laboratoryjne nr 7 BADANIE PARAMETRÓW PRZEMIANY IZOTERMICZNEJ I ADIABATYCZNEJ Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych (oracował: A. Gradowsi) (R- Termod-Adia-Izoter

Bardziej szczegółowo

STECHIOMETRIA REAKCJI CHEMICZNYCH OBLICZENIA CHEMICZNE

STECHIOMETRIA REAKCJI CHEMICZNYCH OBLICZENIA CHEMICZNE STECHIOMETRIA REAKCJI CHEMICZNYCH OBLICZENIA CHEMICZNE Jak wygląda Olipiada? Zawody Olipiady są czterostopniowe: Etap Wstępny - polega na saodzielny rozwiązywaniu zadań zaieszczonych w Inforatorze Olipiady,

Bardziej szczegółowo

ROZPORZ DZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia

ROZPORZ DZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia RZPRZDZNI MINISTRA GSPDARKI 1) Projek z dia w srawie szzegóowego zakresu obowizku uzyskaia i rzedsawieia do uorzeia wiadew eekywoi eergeyzej i uiszzaia oay zaszej rzez rzedsibiorswa eergeyze srzedaje eergi

Bardziej szczegółowo

Chemia Fizyczna Technologia Chemiczna II rok Wykład 1. Kontakt,informacja i konsultacje. Co to jest chemia fizyczna?

Chemia Fizyczna Technologia Chemiczna II rok Wykład 1. Kontakt,informacja i konsultacje. Co to jest chemia fizyczna? Chemia Fizyczna Technologia Chemiczna II ro Wyład 1 Kierowni rzedmiotu: Dr hab. inż. Wojciech Chrzanowsi Kontat,informacja i onsultacje Chemia A ; oój 307 Telefon: 347-2769 E-mail: wojte@chem.g.gda.l tablica

Bardziej szczegółowo

7. Szczególna teoria względności. Wybór i opracowanie zadań : Barbara Kościelska Więcej zadań z tej tematyki znajduje się w II części skryptu.

7. Szczególna teoria względności. Wybór i opracowanie zadań : Barbara Kościelska Więcej zadań z tej tematyki znajduje się w II części skryptu. 7 Szzególna eoria względnośi Wybór i opraowanie zadań 7-79: Barbara Kośielska Więej zadań z ej emayki znajduje się w II zęśi skrypu 7 Czy można znaleźć aki układ odniesienia w kórym Chrzes Polski i Biwa

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 362. Wyznaczanie ogniskowej soczewek metodą Bessela i pomiar promieni krzywizny za pomocą sferometru. Odległość przedmiotu od ekranu, [m] l

Ćwiczenie 362. Wyznaczanie ogniskowej soczewek metodą Bessela i pomiar promieni krzywizny za pomocą sferometru. Odległość przedmiotu od ekranu, [m] l Nazwisko Data Nr na liśie Imię Wydział Ćwizenie 36 Dzień tyg Godzina Wyznazanie ogniskowej sozewek metodą Bessela i pomiar promieni krzywizny za pomoą serometr I Wyznazanie ogniskowej sozewki skpiająej

Bardziej szczegółowo

ZADANIE ST S A T T A E T C E Z C N Z OŚĆ Ś Ć UK U Ł K AD A U D 53

ZADANIE ST S A T T A E T C E Z C N Z OŚĆ Ś Ć UK U Ł K AD A U D 53 ZDNE TTECZNOŚĆ UKŁDU 5 Treść zadania Wyznazyć najniejszą wartość siły, przy której nastąpi utrata stateznośi. kn 54 Układ podstawowy etody przeieszzeń aa jest trzykrotnie geoetryznie niewyznazalna 55 Dobór

Bardziej szczegółowo

1. Rezonans w obwodach elektrycznych 2. Filtry częstotliwościowe 3. Sprzężenia magnetyczne 4. Sygnały odkształcone

1. Rezonans w obwodach elektrycznych 2. Filtry częstotliwościowe 3. Sprzężenia magnetyczne 4. Sygnały odkształcone Wyład 6 - wersja srócona. ezonans w obwodach elerycznych. Filry częsoliwościowe. Sprzężenia magneyczne 4. Sygnały odszałcone AMD ezonans w obwodach elerycznych Zależności impedancji dwójnia C od pulsacji

Bardziej szczegółowo

OŚRODKI WIELOSKŁADNIKOWE

OŚRODKI WIELOSKŁADNIKOWE OŚOKI WIEOSKŁANIKOWE 9. KONENSACJA PAY WONEJ W WASTWIE zważmy warstwę materiału rwateg grubśi l, w której knensuje ara wna. ys. 9.1. Strefa knensaji Knensaja ta wuje: zmniejszenie ilśi ary wnej, zwiększenie

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM Z FIZYKI TECHNICZNEJ Ć W I C Z E N I E N R 4 SPRAWDZANIE PRAWA PROMIENIOWANIA STEFANA-BOLTZMANNA

LABORATORIUM Z FIZYKI TECHNICZNEJ Ć W I C Z E N I E N R 4 SPRAWDZANIE PRAWA PROMIENIOWANIA STEFANA-BOLTZMANNA Ćwiczenie 6: Srawdzanie rawa Sefana Bolzmanna Projek Plan rozwoju Poliechniki Częsochowskiej wsółfinansowany ze środków UNII EUROPEJSKIEJ w ramach EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Numer Projeku: POKL11--59/8

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1 Probówka I: AgNO 3 + NaCl AgCl + NaNO 3 Probówka II: 3AgNO 3 + AlCl 3 3AgCl + Al(NO 3 ) 3 Zadanie 2 Przykłady poprawnych odpowiedzi

Zadanie 1 Probówka I: AgNO 3 + NaCl AgCl + NaNO 3 Probówka II: 3AgNO 3 + AlCl 3 3AgCl + Al(NO 3 ) 3 Zadanie 2 Przykłady poprawnych odpowiedzi www.ehedukaja.pl Zbiór zadań CKE Roztwory i reakje zahodząe w roztworah wodyh - odpowiedzi Zadaie Probówka I: AgNO + NaCl AgCl + NaNO Probówka II: AgNO + AgCl + Al(NO ) Zadaie Przykłady poprawyh odpowiedzi

Bardziej szczegółowo