Polski przemysł spożywczy w latach nr 117

Transkrypt

1 Polski przemysł spożywczy w latach nr

2 Polski przemysł spożywczy w latach

3

4 Polski przemysł spożywczy w latach Praca zbiorowa pod redakcją dr. inż. Roberta Mroczka Autorzy: mgr Jadwiga Drożdż dr inż. Robert Mroczek mgr Mirosława Tereszczuk prof. dr hab. Roman Urban Konsultacja prof. dr hab. Roman Urban 2014

5 Autorzy publikacji s pracownikami Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki ywnociowej Pastwowego Instytutu Badawczego Prac zrealizowano w ramach tematu: Monitoring rynków rolno-spoywczych w warunkach zmieniajcej si sytuacji ekonomicznej w zadaniu: Procesy dostosowawcze polskiego przemysu spoywczego do zmieniajcego si otoczenia rynkowego Celem pracy jest ocena funkcjonowania przemysu spoywczego i jego poszczególnych bran w latach Recenzenci: dr hab. Krzysztof Firlej, prof. Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie prof. dr. hab. Stanisaw Ziba, Szkoa Wysza Almamer Opracowanie komputerowe Anna Staszczak Korekta Barbara Walkiewicz Redakcja techniczna Leszek lipski Projekt okadki AKME Projekty Sp. z o.o. ISBN Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki ywnociowej Pastwowy Instytut Badawczy ul. witokrzyska 20, Warszawa tel.: (22) faks: (22) dw@ierigz.waw.pl

6 Spis treści Wstęp Przemysł mięsny i drobiarski Przemysł mleczarski Przemysł rybny Przemysł młynarski... 43

7 5. Przemysł cukrowniczy Przemysł olejarski Przetwórstwo owoców, warzyw i ziemniaków Przemysł piekarski... 84

8 9. Przemysł cukierniczy Przemysł paszowy Produkcja pozostałej żywności Produkcja napojów alkoholowych

9 13. Przemysł tytoniowy Przemysł spożywczy Literatura

10 Wstęp Procesy dostosowawcze polskiego przemysłu spożywczego do zmieniającego się otoczenia rynkowego 1 Procesy dostosowawcze polskiego przemysłu spożywczego do zmieniającego się otoczenia rynkowego (1) Procesy dostosowawcze polskiego przemysłu spożywczego do zmieniającego się otoczenia rynkowego (2)

11 Autorom tego opracowania oraz wszystkim osobom, które wniosły swój wkład w powstanie wcześniejszych trzech raportów, składam wyrazy podziękowania. Robert Mroczek Procesy dostosowawcze polskiego przemysłu spożywczego do zmieniającego się otoczenia rynkowego (3)

12 1. Przemysł mięsny i drobiarski 1.1. Popyt krajowy Źródło: obliczenia własne na podstawie Roczników Statystycznych Rolnictwa GUS z lat , Biuletynów Statystycznych GUS z lat , raportu Rynek mięsa. Stan i perspektywy nr 46, seria Analizy Rynkowe 2014, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa oraz niepublikowanych danych Ministerstwa Finansów o wynikach handlu zagranicznego.

13 1.2. Handel zagraniczny mięsem

14 Źródło: niepublikowane dane Ministerstwa Finansów o wynikach handlu zagranicznego oraz obliczenia własne. Źródło: obliczenia własne na podstawie tabel 1.1 i 1.4 oraz niepublikowanych danych Ministerstwa Finansów o wynikach handlu zagranicznego.

15 1.3. Zaopatrzenie surowcowe przemysłu mięsnego i drobiarskiego oraz ceny mięsa Źródło: opracowanie własne na podstawie Roczników Statystycznych GUS z lat oraz niepublikowanych danych Ministerstwa Finansów o wynikach handlu zagranicznego.

16 Źródło: opracowanie własne na podstawie Biuletynów Statystycznych GUS z lat Produkcja przemysłu mięsnego i drobiarskiego Roczników Statystycznych Rolnictwa i Obszarów Wiejskich Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS oraz raportów Rynek mięsa. Stan i perspektywy, nr 43 i 47, seria Analizy Rynkowe 2012 i 2014, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa.

17 1.5. Zasoby czynników wytwórczych Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS.

18 1.6. Produktywność i efektywność Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS.

19 wydajność pracy (w tys. zł/osobę, ceny bieżące) % % mięsny 44% 0,3 0,2 0,1 0 efektywność zasobów mierzona WDB (skala makro) 0,236 +0,002 0,206 0,187-0,002 drobiarski -0,017 efektywność majątku mierzona Ne (skala mikro) 0,135 0,125 0,107 +0,004 Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS z firm, które złożyły sprawozdania finansowe Wyniki i stan finansowy Źródło: obliczenia własne według niepublikowanych danych GUS. 0,15 0,1 0, ,015-0,009 przemysł spożywczy

20 Źródło: obliczenia własne według niepublikowanych danych GUS Struktura podmiotowa sektora ,9 +5,1 ROE 7,7 mięsny 12,7 +8,2 +3,4 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 bieżąca płynność finansowa firm 1,30 +0,27 1,15 +0,16 drobiarski. Źródło: niepublikowane dane GUS i obliczenia własne. 1,25 +0, zadłużenie całkowite (w proc.) 53,0-4,0 61,0-4,0 51,2-5,9 przemysł spożywczy

21 razem razem razem Źródło: na podstawie prezentacji W. Ziętary wygłoszonej na seminarium pt. Polskie gospodarstwa trzodowe na tle gospodarstw wybranych krajów, IERiGŻ-PIB, Warszawa, r Siła polskich producentów mięsa na tle innych krajów UE

22 UE ,98 100,0 412,5 232,8 5,4 UE ,09 80,2 414,9 262,3 5,4 UE-12 40,89 19,8 402,9 159,9 5,6 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Eurostat Konkluzje

23 2. Przemysł mleczarski Popyt krajowy na mleko i produkty mleczarskie Źródło: obliczenia własne na podstawie Roczników Statystycznych GUS za lata , Biuletynów Statystycznych GUS z lat , raportu Rynek mleka. Stan i perspektywy, nr 46, seria Analizy Rynkowe 2014, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa orazdanych Ministerstwa Finansów o wynikach handlu zagranicznego.

24 2.2. Handel zagraniczny produktami mleczarskimi 6 Popyt na żywnośćanaliza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarki żywnościowej w 2012 roku

25 Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych Ministerstwa Finansów. Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych Ministerstwa Finansów.

26 2.3. Podaż surowców i ceny produktów przetwórstwa mleka Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS i raportów Rynek mleka. Stan i perspektywy z różnych lat. żywności 6,2 4,1 2,8 5,6 4,3 2,2 Źródło: dane GUS i obliczenia własne.

27 2.4. Produkcja przemysłu mleczarskiego Źródło: niepublikowane dane GUS i obliczenia własne.

28 2.5. Zasoby czynników wytwórczych Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS.

29 2.6. Produktywność i efektywność Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS wydajność pracy (w tys. zł/osobę, ceny bieżące) 700,9 +37,1% 514,9 513,0 +45,3% +34,3% przetwórstwo mleka 0,2 0,1 efektywność zasobów mierzona WDB (skala makro) 0,195 0,187 0,177 +0,022-0,014-0,013-0, przetwórstwo produktów przemysł spożywczy pochodzenia zwierzęcego Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS. 0,15 0,1 0,05 efektywność majątku mierzona Ne (skala mikro) 0,107-0,002 0,115 0,125-0,009

30 2.7. Wyniki i stan finansowy Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS ,7 8,25 +6,4 2,13 1,91 przetwórstwo mleka +0,9 9,89 +4,3 przetwórstwo produktów pochodzenia zwierzęcego Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS. 4,02 +1,4 12,69 +4,3 przemysł spożywczy rentowność sprzedaży ROE

31 Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS. 2,5 2 1,5 1 0,5 0 płynność finansowa, bieżąca +0,09 1,57 1,37 1,25 +0,16 0,0 przetwórstwo mleka przemysł spożywczy Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS Struktura podmiotowa Źródło: niepublikowane dane GUS i obliczenia własne zadłużenie całkowite (w proc. aktywów) 45,5-2,2 52,4 52,0-3,6-3,4 przetwórstwo produktów pochodzenia zwierzęcego

32 2.9. Polski przemysł mleczarski na tle innych krajów UE UE ,35 100,0 247,8 418,41 14,05 UE ,18 86,19 267,8 486,52 14,36 UE-12 17,17 13,81 169,2 223,28 12,36 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Eurostat Konkluzje

33

34 3. Przemysł rybny Popyt krajowy Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS, Ministerstwa Finansów oraz publikacji Rynek Wewnętrzny z lat , GUS, Warszawa z lat ; Rynek ryb. Stan i perspektywy, nr 13 i 22, seria Analizy Rynkowe 2010, 2014, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa.

35 3.2. Handel zagraniczny Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Finansów.

36 Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS i Ministerstwa Finansów Zaopatrzenie surowcowe Ogółem 778,0 831,9 850,4 846,3 857,0 933,1 Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych przygotowanych przez K. Hryszko oraz danych z Roczników Statystycznych GUS z lat i Małego Rocznika Statystycznego Polski 2014, GUS, Warszawa Ceny ryb i przetworów

37 a) skupu krajowego i z importu oraz zbytu b) detaliczne ryb i przetworów łosoś świeży filety ze śledzia makrela mrożona mintaj mrożony skupu krajowego zbytu Źródło: opracowanie własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS Produkcja ryb i przetworów rybnych Źródło: opracowanie własne na podstawie niepublikowanych danych GUS ryb i przetworów mięsa żywności inflacja

38 3.6. Zasoby czynników wytwórczych Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS oraz Roczników Statystycznych Przemysłu z lat Produktywność i efektywność

39 Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS wydajność pracy w 2012 roku (w tys. zł/osobę) 526,8 490,3 455,2 przetwórstwo ryb 0,2 0,1 0 efektywność mierzona WDB w 2013 roku 0,195 0,187 0,152 przetwórstwo produktów efektywność mierzona Ne w 2013 roku 0,1 0,092 zwierzęcych Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych i publikowanych danych GUS. 0,05 0 0,050 0,075 przemysł spożywczy

40 3.8. Wyniki i stan finansowy Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS rentowność sprzedaży 12,69 10 ROE 9, ,28 +4,27 6 4,76 4 4,02-7,97 1,91 2 0,99 0-1,80 +0,87 +1,43 przetwarzanie i konserwowanie przetwórstwo produktów przemysł spożywczy ryb, skorupiaków i mięczaków zwierzęcych Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS.

41 Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS. 1,5 1 0,5 bieżąca płynność finansowa 1,32 1,37 1,25-0,07 +0,16 0,00 zadłużenie całkowite, w proc. aktywów 64,9 52,4 52,0 0 0 przetwarzanie i konserwowanie ryb, przetwórstwo produktów zwierzęcych skorupiaków i mięczaków przemysł spożywczy Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS Struktura podmiotowa ,4-3,6-3,4

42 . Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS Polski przemysł rybny na tle innych krajów UE UE-27 24,08 100,0 49,7 220,3 6,85 UE-15 19,78 82,1 50,2 254,1 6,99 UE-12 4,30 17,9 49,7 136,6 6,24 Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Eurostat.

43 3.11. Konkluzje

44 4. Przemysł młynarski Popyt krajowy. Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS i Ministerstwa Finansów oraz Biuletyny Statystyczne GUS z lat , nr 1-12 i Rynek Wewnętrzny z lat Handel zagraniczny

45 Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS i Ministerstwa Finansów. Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS i Ministerstwa Finansów.

46 4.3. Zaopatrzenie surowcowe Skup zbóż konsumpcyjnych i paszowych 6 453, , , , , ,0 Import zbóż 1 243,1 541,9 476,8 774,2 781,3 485,5 Eksport zbóż 618, , , , , ,8 Źródło: opracowanie własne na podstawie niepublikowanych danych Ministerstwa Finansów oraz danych z Rocznika Statystycznego GUS 2010 i Ceny zbóż i produktów pierwotnego przetwórstwa zbóż 140 a) cen skupu i zbytu b) cen detalicznych koszyka zbóż (0,9 kg pszenicy i 0,1 kg żyta) kasze mąka płatki zbytu produktów przemiału inflacja żywność Źródło: opracowanie własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS.

47 4.5. Produkcja przetworów zbożowych Źródło: opracowanie własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS.

48 4.6. Zasoby czynników wytwórczych Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS.

49 4.7. Produktywność i efektywność Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS wydajność pracy w 2012 roku (w tys. zł/osobę) 757,7 644,9 490,3 0,2 0,1 efektywność mierzona WDB w 2013 roku 0,179 0,187 0,157 0,15 0,1 efektywność mierzona Ne w 2013 roku 0,078 0,102 0, ,05 0 przemiał zbóż 0 przetwórstwo produktów roślinnych Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych i publikowanych danych GUS. 0 przemysł spożywczy

50 4.8. Wyniki i stan finansowy Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS ,36 12,69 12 rentowność sprzedaży 10 ROE +12,04 +4,28 7,41 8 5, ,22 4,02 4 2,17 +5, ,35 +1,43 0 przemiał zbóż przetwórstwo produktów roślinnych przemysł spożywczy Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS.

51 1,8 1,2 wskaźnik bieżącej płynności finansowej 1,20 1,71 1,25 +0,13 0,00 60,0 40,0 zadłużenie całkowite (w proc. aktywów) 55,0 46,8-0,9 52,0-3,4 0,6 +0,27 20,0-8,2 0 przemiał zbóż przemysł spożywczy przetwórstwo produktów roślinnych Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS Struktura podmiotowa. Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS Siła polskiego przemysłu młynarskiego na tle innych krajów UE 0,0

52 UE-27 31,4 100,0 64,7 389,8 5,7 UE-15 26,6 84,7 67,4 490,9 7,2 UE-12 4,8 15,3 53,0 182,4 2,7 Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Eurostat Konkluzje

53

54 5. Przemysł cukrowniczy 5.1. Popyt krajowy Wpływ Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej na polski handel zagraniczny cukrem i krajowy rynek cukruwpływ instrumentów polityki handlowej Unii Europejskiej na handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi

55 Źródło: Rynek cukru. Stan i perspektywy, nr 38, 40 i 41, seria Analizy Rynkowe z lat 2011, 2013 i 2014, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa Handel zagraniczny cukrem.

56 Źródło: niepublikowane dane Ministerstwa Finansów o wynikach handlu zagranicznego oraz obliczenia własne Zaopatrzenie surowcowe i ceny Źródło: obliczenia własne na podstawie Rynek cukru. Stan i perspektywy, nr 41, seria Analizy Rynkowe 2014, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa.

57 Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS oraz FAO Produkcja cukru Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS oraz Rynek cukru. Stan i perspektywy, nr 38, 40 i 41, seria Analizy Rynkowe z lat 2011, 2013 i 2014, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa.

58 5.5. Zasoby czynników wytwórczych Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS.

59 5.6. Produktywność i efektywność Źródło: obliczenia własne.

60 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 wydajność pracy (w mln zł/osobę) w cenach bieżących 1,66 261% 0,59 44% przemysł cukrowniczy 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0,00 efektywność zasobów mierzona WDB (skala makro) 0,242 +0,044 Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS z firm, które złożyły sprawozdania finansowe Wyniki i stan finansowy 0,187-0,017 0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 0 efektywność majątku mierzona Ne (skala mikro) 0,202 +0,173 0,125-0,009 przemysł spożywczy

61 - Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS ,0 +31,8 ROE 12,7 +3,4 przemysł cukrowniczy 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 bieżąca płynność finansowa firm -1,01 3,61 Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS Struktura podmiotowa 1,25 +0, zadłużenie całkowite (w proc.) 30,0-22,0 51,2-5,9 przemysł spożywczy

62 . Źródło: niepublikowane dane GUS i obliczenia własne Siła polskich producentów cukru na tle innych krajów UE UE-27 14,99 100,0 29,9 587,8. 86,1 UE-15 10,63 70,9 26,6 546,0. 84,4 UE-12 4,36 29,1 43,0 723,1. 90,8. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Eurostat.

63 5.10. Konkluzje

64 6. Przemysł olejarski 6.1. Popyt krajowy Źródło: obliczenia własne na podstawie Roczników Statystycznych GUS z lat , Biuletynów Statystycznych GUS z lat , raportu Rynek rzepaku. Stan i perspektywy, nr 46, seria Analizy Rynkowe 2014, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa oraz niepublikowanych danych GUS o produkcji przemysłowej.

65 6.2. Handel zagraniczny olejami i margarynami Źródło: obliczenia własne na podstawie raportu Rynek rzepaku. Stan i perspektywy, nr 46, seria Analizy Rynkowe 2014, IERiGŻ-PIB, ARR MRiRW, Warszawa. Popyt na żywnośćanaliza,

66 6.3. Zaopatrzenie surowcowe przemysłu olejarskiego oraz ceny Źródło: Rynek rzepaku. Stan i perspektywy, nr 46, seria Analizy Rynkowe 2014, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa. Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS oraz raportu Rynek rzepaku. Stan i perspektywy, nr 46, seria Analizy Rynkowe 2014, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa Produkcja przemysłu olejarskiego

67 Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS oraz raportu Rynek rzepaku. Stan i perspektywy, nr 46, seria Analizy Rynkowe 2014, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa Zasoby czynników wytwórczych

68 Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS Produktywność i efektywność

69 Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS wydajność pracy (w tys. zł/osobę, ceny bieżące) ,3% % % oleje i tłuszcze płynne 0,2 0,15 0,1 0,05 efektywność zasobów mierzona WDB (skala makro) 0,186 0,187-0,036 0,140-0,130-0,017 0 margaryny i tłuszcze jadalne Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS z firm, które złożyły sprawozdania finansowe. 0,2 0,15 0,1 0,05 0 efektywność majątku mierzona Ne (skala mikro) 0,168-0,032 0,102-0,089 0,125-0,009 przemysł spożywczy

70 6.7. Wyniki i stan finansowy Źródło: obliczenia własne według niepublikowanych danych GUS (sprawozdań F-01) ,4 +3,6 ROE -15,2-0,8 12,7 +3,4 1,5 1,2 0,9 0,6 0,3 bieżąca płynność finansowa firm 1,03 +0, oleje i tłuszcze płynne margaryny i tłuszcze jadalne przemysł spożywczy Źródło: obliczenia własne według niepublikowanych danych GUS (sprawozdań F-01). 0,79-1,84 1,25 +0, zadłużenie całkowite (w proc.) 56,0 51,2-10,0 37,0 +7,0-5,9

71 6.8. Struktura podmiotowa sektora. Źródło: niepublikowane dane GUS i obliczenia własne Siła polskiego przemysłu olejarskiego na tle innych krajów UE

72 UE-27 32,35 100,0 64,5 761,5 4,1 UE-15 28,82 89,1 72,0 860,8 3,9 UE-12 3,53 10,9 34,8 392,2 7,1 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Eurostat Konkluzje

73 7. Przetwórstwo owoców, warzyw i ziemniaków Popyt krajowy , , , , , ,6 Źródło: obliczenia własne na podstawie Roczników Statystycznych GUS z lat , Biuletynów Statystycznych GUS z lat , danych Ministerstwa Finansów i raportów: Rynek owoców i warzyw. Stan i perspektywy, nr 45, seria Analizy Rynkowe 2014, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa, Rynek ziemniaka. Stan i perspektywy, nr 41, seria Analizy Rynkowe 2014, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa.

74 7.2. Handel zagraniczny

75 Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS i Ministerstwa Finansów. Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS i Ministerstwa Finansów.

76 7.3. Podaż surowców i ceny produktów przetwórstwa owoców, warzyw i ziemniaków Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS oraz raportu Rynek owoców i warzyw. Stan i perspektywy, nr 45, seria Analizy Rynkowe 2014, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa.

77 porzeczki czarne truskawki do mrożenia wiśnie do tłoczenia jabłka przemysłowe pomidory do tłoczenia ogórki do konserwowania cebula obierana kapusta biała 0,45 0,42 0,35 0,30 0,38 0,80 0,91 1,02 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z raportu Rynek owoców i warzyw. Stan i perspektywy, nr 42 i 45, seria Analizy Rynkowe 2013 i 2014, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa Produkcja przemysłu owocowo-warzywnego i ziemniaczanego 1,45 1,40 1,55 1,80 1, ,57 2,53 3,00 średnio w latach

78 Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS Zasoby czynników wytwórczych 26

79 Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS Produktywność i efektywność

80 Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS wydajność pracy (w tys. zł/osobę) 360,1 +75,4 492,0 +85,4 341,9 +141,1 przetwórstwo owoców i warzyw 0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 0 efektywność zasobów mierzona WDB (skala makro) 0,158-0,03 0,203 +0,09 przetwórstwo ziemniaków produkcja skrobi Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS. 0,167-0,21 0,15 0,1 0,05 0 efektywność majątku mierzona Ne (skala mikro) 0,140 0,082-0,03 +0,08 0,088-0,04

81 7.7. Wyniki i stan finansowy Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS ,31 +1,02 6,83 +3,04 przetwórstwo owoców i warzyw Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS. 4,9 +2,81 9,97 +8,11 przetwórstwo ziemniaków 3,82 +1,45 4,26-1,77 produkcja skrobi rentowność sprzedaży ROE

82 3,5 3 2,5 2 płynność finansowa, bieżąca 3,04-0,26 1, zadłużenie całkowite (w proc. aktywów) 58,6 37,5 52,0 1,5 1, ,2 +2,2 1-0, ,3 0,5 +0, przetwórstwo owoców i warzyw produkcja skrobi Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS Struktura podmiotowa 0 przetwórstwo ziemniaków

83 . Źródło: niepublikowane dane GUS i obliczenia własne Polski przemysł owocowo-warzywny na tle innych krajów UE 27 UE-27 38,72 100,00 77,17 223,75 4,91 UE-15 32,96 85,12 82,34 252,84 5,78 UE-12 5,76 14,88 56,75 134,93 2,64 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Eurostat.

84 7.10. Konkluzje

85 8. Przemysł piekarski 8.1. Popyt krajowy Źródło: dane GUS o wynikach badania budżetów rodzinnych i obliczenia własne Popyt eksporterów Popyt na żywnośćanaliza,

86 Źródło: dane Ministerstwa Finansów i obliczenia własne Podaż surowców i ceny produktów przetwórstwa zbóż

87 Podaż (w tys. ton) Zmiany cen w proc. rocznie. Źródło: dane GUS i obliczenia własne Produkcja przemysłu piekarskiego

88 . Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS Zasoby pracy i kapitału

89 .. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS Produktywność i efektywność sektora. Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS.

90 wydajność pracy (w tys. zł, ceny bieżące) % % % 0,3 0,2 0,1 efektywność zasobów mierzona WDB (skala makro) 0,273-0,031 0,202 0,187-0,034-0, przemysł piekarski przetwórstwo wtórne przemysł spożywczy Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS Wyniki i stan finansowy 0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 efektywność majątku mierzona Ne (skala mikro) 0,217-0,041 0,141-0,036 0,125-0,009

91 Źródło: obliczenia własne według niepublikowanych danych GUS ,4-0,8 ROE 13,1 12,7-0,4 +3,4 przemysł piekarski 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 bieżąca płynność finansowa firm 1,52 1,24 +0,13 0,00 Źródło: obliczenia własne według niepublikowanych danych GUS Struktura podmiotowa sektora. Źródło: niepublikowane dane GUS i obliczenia własne. Rocznika Statystycznego Rolnictwa ,25 +0,02 przetwórstwo wtórne zadłużenie całkowite (w proc.) 48,2-0,8 44,3 +0,4 51,2-5,9 przemysł spożywczy

92 8.9. Stan polskiego przemysłu piekarskiego na tle innych krajów UE UE-27 77,70 100,0 155,6 67,2 0,56 UE-15 65,14 83,8 163,6 70,7 0,54 UE-12 12,56 16,2 124,6 54,9 0,74.. Źródło: obliczenia M. Tereszczuk na podstawie danych Eurostat.

93 8.10. Konkluzje

94 9. Przemysł cukierniczy Popyt krajowy. Rynek Wewnętrzny Źródło: dane GUS i obliczenia własne. Popyt na żywnośćanaliza,

95 9.2. Popyt eksporterów Słodycze mały wzrostostra walka na rynku słodyczyfirmy cukiernicze walczą o klientów

96 Źródło: dane Ministerstwa Finansów i GUS oraz obliczenia własne Podaż surowców i ceny

97 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS i Ministerstwa Finansów. Źródło: opracowanie własne danych GUS, FAO i Ministerstwa Finansów Produkcja przemysłu cukierniczego

98 Źródło: niepublikowane dane GUS i obliczenia własne WDB Ne Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS (F-01).

99 9.5. Zasoby czynników produkcji. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS Produktywność i efektywność sektora

100 .. Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS. 600 wydajność pracy* (w tys. zł) ,25 efektywność zasobów mierzona WDB (zł/zł) 0,15 efektywność zasobów mierzona Ne ,6% ,3% 43,7% 0,2 0,15 0,1 0,05-0,017 0,187 0,191 0,170-0,008-0,111 0,1 0,05 0,088-0,008 0,065-0,062 0,108-0, przemysł spożywczy Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS.

101 9.7. Wyniki i stan finansowy przedsiębiorstw Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS (z F-01). ROE bieżąca płynność zadłużenie całkowite finansowa firm (w proc.) 15 1,6 13,1 13,1 1,48 1, ,7 51,2 1,4-0,10 1, ,2 1,2 1,12 39,0 39,8 44,3-5, , ,4 7,1-1,8 0,8-0, ,2 +0, ,2 +3,4 0,6 20-9,5 0,4 10 0, przetwórstwo wtórne przemysł spożywczy Źródło: obliczenia własne według niepublikowanych danych GUS.

102 9.8. Struktura podmiotowa sektora.... Źródło: według niepublikowanych danych GUS.

103 9.9. Polski przemysł cukierniczy na tle innych krajów UE UE-27 65,19 100,0 130,4 207,7 5,64 UE-15 54,97 84,3 138,1 223,5 6,12 UE-12 10,22 15,7 101,4 150,4 3,97.. Źródło: dane Eurostat i obliczenia własne Konkluzje

104

105 10. Przemysł paszowy Popyt krajowy Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS o produkcji przemysłowej oraz danych Ministerstwa Finansów o wynikach handlu zagranicznego Handel zagraniczny paszami

106 Źródło: niepublikowane dane Ministerstwa Finansów o wynikach handlu zagranicznego oraz obliczenia własne Produkcja pasz przemysłowych

107 Źródło: obliczenia własne na podstawie Roczników Statystycznych Przemysłu GUS z lat oraz niepublikowanych danych GUS Surowiec i ceny na rynku pasz Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS oraz Ministerstwa Finansów.

108 . Źródło: obliczenia własne oraz Rynek pasz. Stan i perspektywy, nr 26, 31 i 35, seria Analizy Rynkowe 2009, 2012 i 2014, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa i Roczniki Statystyczne Rolnictwa GUS 2011, Zasoby czynników wytwórczych Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS.

109 10.6. Produktywność i efektywność Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS.

110 wydajność pracy (w tys. zł/osobę, ceny bieżące) % % % 0,3 0,2 0,1 0 efektywność zasobów mierzona WDB (skala makro) 0,204-0,001 0,277-0, przemysł spożywczy Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS z firm, które złożyły sprawozdania finansowe Wyniki i stan finansowy 0,187-0,017 0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 0 efektywność majątku mierzona Ne (skala mikro) 0,152 +0,015 0,223 +0,007 0,125-0,009

111 Źródło: obliczenia własne według niepublikowanych danych GUS ROE (w proc.) 28,4 +6,6 14,4 12,7 +3,4 +3,6 2 1,6 1,2 0,8 0,4 bieżąca płynność finansowa firm 1,79 +0,03 1,07-0,52 1,25 +0, zadłużenie całkowite (w proc.) 44,0-9,0 51,0 51,2 +2,0-5, Źródło: obliczenia własne według niepublikowanych danych GUS Struktura podmiotowa sektora. Źródło: niepublikowane dane GUS i obliczenia własne. 0 przemysł spożywczy

112 10.9. Siła polskich producentów pasz przemysłowych na tle innych krajów UE UE-27 70,19 100,0 139,9 586,8 13,9 UE-15 58,49 83,3 146,1 634,9 16,0 UE-12 11,7 16,7 115,3 425,8 8,3 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Eurostat.

113 Konkluzje

114 11. Produkcja pozostałej żywności Popyt krajowy Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS o produkcji przemysłowej i danych Ministerstwa Finansów o wynikach handlu zagranicznego oraz Biuletyny Statystyczne GUS z lat Handel zagraniczny

115 Źródło: niepublikowane dane Ministerstwa Finansów o wynikach handlu zagranicznego oraz obliczenia własne. Źródło: niepublikowane dane Ministerstwa Finansów o wynikach handlu zagranicznego oraz obliczenia własne.

116 11.3. Produkcja pozostałej żywności Źródło: niepublikowane dane GUS i obliczenia własne Zasoby czynników wytwórczych

117 Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS Produktywność i efektywność

118 Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS. 700 wydajność pracy a (w tys. zł/osobę) 0,3 efektywność mierzona WDB 0, , ,22 0,24 0,12 0, , ,2 0,1 0, ,1 0, lody makaron kawa i herbata inne produkty Rocznika Statystycznego Przemysłu 2013 Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS (według F-01). 0,15 efektywność mierzona Ne

119 11.6. Wyniki i stan finansowy Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS ,6-2,0 17,1-26,4 produkcja lodów 7,5 +2,8 22,8 +10,8 produkcja makaronów Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS. 9,5 +6,1 20,7 +12,4 przetwórstwo kawy i herbaty 4,9-0,7 15,1-2,1 produkcja innej żywności rentowność sprzedaży ROE

120 Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS. 2,5 2 1,5 płynność finansowa, bieżąca 2,2 1,95 +0,61 1,48 +0,74 1, zadłużenie całkowite w proc. aktywów 36,6 58,1 +14,9 34,6 48,3-1,3 1 0,5 +0,17 +0, ,1-9,5 0 produkcja lodów przetwórstwo kawy i herbaty 0 produkcja makaronów Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS. produkcja przypraw, posiłków, odżywek, zup itp.

121 11.7. Struktura podmiotowa. Źródło: niepublikowane dane GUS i obliczenia własne Siła polskich producentów pozostałej żywności na tle innych krajów UE

122 UE-27 85,01 100,0 170,6 202,7 3,32 UE-15 74,57 87,7 187,6 215,2 3,53 UE-12 10,44 12,3 115,7 143,6 2,30 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Eurostat Konkluzje

123 12. Produkcja napojów alkoholowych Popyt krajowy Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS i Ministerstwa Finansów oraz danych GUS z publikacji Rynek Wewnętrzny z lat , GUS, Warszawa

124 12.2. Handel zagraniczny Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS i Ministerstwa Finansów.

125 Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS i Ministerstwa Finansów Zaopatrzenie surowcowe

126 Źródło: opracowanie własne na podstawie niepublikowanych danych Ministerstwa Finansów, danych z Roczników Statystycznych GUS 2010 i 2013 oraz publikacji Rynek zbóż. Stan i perspektywy, nr 36-47, seria Analizy Rynkowe z lat , IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa Ceny a) cen skupu i zbytu b) cen detalicznych ziemniaki zbytu napojów koszyk zbóż* chmiel Źródło: opracowanie własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS żywność inflacja piwa wina wyroby spirytusowe i likiery

127 12.5. Produkcja napojów alkoholowych Produkcja (w mln l) Źródło: niepublikowane dane GUS i obliczenia własne.

128 12.6. Zasoby czynników wytwórczych Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS.

129 12.7. Produktywność i efektywność Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych i niepublikowanych danych GUS wydajność pracy w 2012 roku (w tys. zł/osobę) 1115,7 815,5 +270,9 610,1 +201,0 spirytusowy +106,2 0,18 0,12 0,06 0 efektywność mierzona WDB 0,140 +0,008 0,157 0,159 +0,015 winiarski Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych i publikowanych danych GUS. -0,114 0,12 0,08 0,04 0 efektywność mierzona Ne 0,100 +0,016 0,083 +0,008 piwowarski 0,097-0,103

130 12.8. Wyniki i stan finansowy Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS ,33 +10,2 17,38 +22,3 przemysł spirytusowy 5,86 +3,8 10,97 przemysł winiarski +7,2-1,5 rentowność sprzedaży 39,61 9,42 8,87 przemysł piwowarski 26,74 produkcja napojów alkoholowych Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS. +10,6 +1,5 +7,8 ROE +1,4 4,02 12,69 +4,3 przemysł spożywczy

131 Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS. 2 1,5 1 0,5 0 bieżąca płynność finansowa 1,09-0,05 1,69-0,09 0,37-0,46 0,58-0,43 1,25 +0,0 spirytusowy winiarski piwowarski zadłużenie całkowite w proc. aktywów 82,8 77,5 72,3 Źródło: obliczenia własne na podstawie niepublikowanych danych GUS Struktura podmiotowa ,7 47,7-3,8 alkoholowy +25,0 +12,7 spożywczy 52,0-3,0

132 ... Źródło: niepublikowane dane GUS i obliczenia własne Siła polskich producentów napojów alkoholowych na tle innych krajów UE

133 Produkcja napojów spirytusowych UE-27 23,6 100,0 47,3 469,7 5,45 UE-15 18,2 77,3 45,8 494,3 6,01 UE-12 5,4 22,7 53,2 401,8 4,15 Produkcja wina UE-27 32,3 100,0 64,7 339,2 2,64 UE-15 29,8 92,3 74,8 384,9 3,14 UE-12 Produkcja piwa (bez słodu) UE-27 42,6 100,0 85,5 366,4 14,13 UE-15 31,0 72,8 78,0 364,8 11,70 UE-12 11,6 27,2 115,1 370,8 31,85 Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Eurostat.

134 Konkluzje

135 13. Przemysł tytoniowy Popyt krajowy Źródło: Roczniki Statystyczne GUS , Mały Rocznik Statystyczny Polski 2014, GUS, Warszawa 2014, Biuletyn Statystyczny GUS 2014, nr 7 oraz obliczenia własne Popyt eksporterów Ceny konsumenta żywności w Polsce i Unii Europejskiej

136 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Finansów Zaopatrzenie surowcowe przemysłu tytoniowego

137 . Źródło: dane GUS i Ministerstwa Finansów oraz obliczenia własne Produkcja przemysłu tytoniowego.. Źródło: dane GUS i obliczenia własne.

138 ,8 34,9 15,6 52,2 39,9 22,9 54,8 36,5 18,6 62, Źródło: obliczenia własne według danych GUS (z Roczników Statystycznych GUS z lat i sprawozdań F-01) Zasoby czynników produkcji Źródło: dane GUS (Roczniki Statystyczne z lat i niepublikowane dane ze sprawozdań F-01). 50,6 32,4 31,3 31,0 16,9 17,8 16,5 WDB według GUS WDB według F-01 Ne

139 13.6. Produktywność i efektywność sektora. Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS (por. tab i 13.4).

140 13.7. Wyniki i stan finansowy sektora Źródło: opracowanie własne na podstawie niepublikowanych danych GUS.

141 13.8. Struktura podmiotowa sektora.. Źródło: dane GUS Pozycja polskiego przemysłu tytoniowego w UE

142 UE-27 38,89 100,0-2,0 78,0 963,5 150,7 UE-15 30,29 77,9-2,9 76, ,7 170,2 UE-12 8,60 22,1 0,2 85,3 766,5 124,6 Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Eurostat Konkluzje

143 14. Przemysł spożywczy Popyt krajowy - Źródło: Roczniki Statystyczne GUS, 2010, s. 587, 771, 772; 2013, s. 553, 726, 727; Mały Rocznik Statystyczny Polski 2014, GUS, Warszawa 2014, s

144 14.2. Handel zagraniczny produktami przemysłu spożywczego Źródło: na podstawie danych Ministerstwa Finansów i obliczenia własne.

145 14.3. Zasoby surowcowe przemysłu spożywczego Źródło: dane GUS i Ministerstwa Finansów oraz obliczenia własne Ceny na rynku rolno-spożywczym

146 Źródło: FAO ( i dane GUS publikowane w Rocznikach Statystycznych Produkcja przemysłu spożywczego Źródło: dane GUS i obliczenia własne.

147 mld zł Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS i Ministerstwa Finansów Zasoby środków produkcji % przyrost produkcji (w mld zł, ceny bieżące) przyrost eksportu (w mld zł, ceny bieżące) udział przyrostu eksportu w przyroście wartości produkcji sprzedanej sektora (w %)

148 Źródło: dane GUS i obliczenia własne Produktywność i efektywność przemysłu spożywczego. Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS.

149 % ,9 23,3 22,2 20,1 19,4 19,3 WDB ,4 12,3 11,3 10,0 9,7 9, Źródło: obliczenia własne według niepublikowanych danych GUS. Ne produkcja: artykułów spożywczych napojów wyrobów tytoniowych rolnictwa chemikaliów maszyn i urządzeń pojazdów przemysł średnio wydajność pracy (w tys. zł) ,10 efektywność środków trwałych (zł/zł) 0,30 0,46 0,38 0,37 0,40 0,37 0,61 0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0, Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS publikowanych w Roczniku Statystycznym 2013, GUS, Warszawa 2013.

150 14.8. Wyniki finansowe Źródło: obliczenia własne według sprawozdań F ,9 9,9 +4,1 +0,9 przetwórstwo produktów zwierzęcych +5,4 12,4 +11,6 5,7 5,2 przetwórstwo produktów roślinnych -0,1 13,1 przetwórstwo wtórne Źródło: obliczenia własne według sprawozdań F Stan finansowy -1,8 +1,0 7,6 18,5 produkcja używek +2,2 rentowność sprzedaży ROE zmiana po 2008 roku

151 Źródło: dane GUS i obliczenia własne. 2 1,5 1 1,37 +0,19 bieżąca płynność finansowa 1,71 1,52 +0,36 0,0 0, zadłużenie całkowite (w proc.) 52,3 +3,7 46,8-11,0 44,3 +0,4 69,8-1,9 0,5-0, A B C D A przetwórstwo produktów zwierzęcych C przetwórstwo wtórne Źródło: dane GUS i obliczenia własne. 0 B D A B C D przetwórstwo produktów roślinnych produkcja używek

152 Struktura podmiotowa przemysłu spożywczego. Źródło: obliczenia własne na podstawie publikowanych (w Rocznikach Statystycznych Przemysłu) i niepublikowanych danych GUS. 100% 80% 60% 40% 20% 0% udział w produkcji sektora 54,4 51,0 25,8 28,0 19,8 21,0 Polska UE firmy duże firmy średnie firmy małe i mikro produkcja: żywności napojów chemikaliów maszyn pojazdów wskaźniki koncentracji według krzywej Lorenza Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS, publikowanych w Roczniku Statystycznym Przemysłu, oraz Data & Trends of the European Food and Drink Industry ,67 0,69 0,70 0,66 0,78 0 0,2 0,4 0,6 0,8

153 Polski przemysł spożywczy na tle UE Kraje UE-15 82,7 271, ,8 2,4 Kraje UE-12 17,3 174, ,5 3,6 Pozycja polskiego przemysłu spożywczego w Unii Europejskiej, Źródło: Eurostat, obliczenia własne oraz M. Bułkowska, R. Mroczek, M. Tereszczuk, Pozycja polskiego przemysłu spożywczego w Unii Europejskiej, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2014, maszynopis.

154 Konkluzje

155 Literatura Pozycja polskiego przemysłu spożywczego w Unii Europejskiej, Wpływ Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej na polski handel zagraniczny cukrem i krajowy rynek cukru Wpływ instrumentów polityki handlowej Unii Europejskiej na handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi. Data & Trends of the European Food and Drink Industry Firmy cukiernicze walczą o klientów Ostra walka na rynku słodyczy Słodycze mały wzrost Mały Rocznik Statystyczny Polski 2014, Popyt na żywnośćanaliza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarki żywnościowej w 2012 roku Procesy dostosowawcze polskiego przemysłu spożywczego do zmieniającego się otoczenia rynkowego (1) Procesy dostosowawcze polskiego przemysłu spożywczego do zmieniającego się otoczenia rynkowego (2) Procesy dostosowawcze polskiego przemysłu spożywczego do zmieniającego się otoczenia rynkowego (3) Roczniki Statystyczne GUS. Roczniki Statystyczne Przemysłu GUS. Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2011, 2013 Rynek Wewnętrzny Ceny konsumenta żywności w Polsce i Unii Europejskiej Polskie gospodarstwa trzodowe na tle gospodarstw wybranych krajów,

156

157 EGZEMPLARZ BEZPATNY Nakad 270 egz.,ark. wyd.10,7 Druk i oprawa: EXPOL Wocawek