17 Rozkład materiału nauczania (propozycja)

Transkrypt

1 95 17 Rozkład materiału nauczania (propozycja) Temat lekcji TreÊci nauczania Metody pracy Ârodki nauczania Uwagi Temat 1. Organizacja zaj ç na lekcjach fizyki. Przepisy BHP. Czym zajmuje si fizyka? Temat 2. Jednostki i pomiary Temat 3. Jeszcze o pomiarach Zasady higieny i bezpieczeƒstwa przy wykonywaniu pomiarów i doêwiadczeƒ. Zapoznanie z przedmiotowym systemem oceniania Jak fizycy poznajà Êwiat? Po co nam fizyka? Ka dy pomiar obarczony jest jakàê niepewnoêcià DokładnoÊç przyrzàdu Układ SI Rozró nienie poj ç: wielkoêç fizyczna i jednostka wielkoêci fizycznej Przykłady doêwiadczeƒ i pomiarów Sposób zapisu wyniku U ywane przedrostki, np. mili-, mikro-, kilo- itp. Zaokràglanie liczb Ârednia arytmetyczna wyników Sposoby zmniejszania niepewnoêci pomiarowych Szacowanie wyników Zaokràglanie wyników Metody Pomiary wielkoêci mniejszych od dokładnoêci posiadanego przyrzàdu pomiarowego Rozdział I. Pierwsze spotkania z fizykà nauczyciela Wspólna obserwacja (omówienie kilku problemów i opisanie ich z punktu widzenia fizyka i innego obserwatora). (polegajàce na mierzeniu wybranych wielkoêci ) Praca w zespołach Prezentacja wyników pomiarów (porównanie rozmiarów ró nych ciał) Pomiary Praca w zespołach komputer z dost pem do Internetu, Êrodki proponowanego (najcz Êciej miary z podziałkà milimetrowà, suwmiarka, Êruba mikrometryczna, stoper, waga laboratoryjna lub inna dost pna, inne Êrodki, przyrzàdy do długoêci i czasu; inne Êrodki potrzebne do wykonania Wa ne jest zwrócenie uwagi, e do doêwiadczeƒ mo emy wykorzystywaç zwykłe codzienne przedmioty. Uczniowie wykonujàc pomiary długoêci, np. ławki, bez trudu zauwa ajà, e ich wyniki sà ró ne. Mo na wprowadziç poj cie Êredniej arytmetycznej wyników kilku pomiarów tej samej wielkoêci fizycznej.. Uczniowie powinni wykonaç pomiar gruboêci kartki ksià ki za pomocà linijki. Temat 4. Siła Skutki działania jednych ciał na inne Siła i jej jednostka Siła jako wielkoêç wektorowa Siłomierz budowa i zasada działania, film*, kulka drewniana na sznurku, kulka metalowa i magnes, siłomierz, ci arki i ciała o ró nej masie do powieszenia na siłomierzu, Jako prac domowà warto poleciç wykonanie siłomierzy, które uczniowie b dà mogli wykorzystaç na nast pnej lekcji. zadaƒ, zadania 4 6, s. 11) Temat 5. Siła wypadkowa Dodawanie sił o tych samych zwrotach i sił o zwrotach przeciwnych Siła wypadkowa Siły równowa àce si Dyskusja kierowana, siłomierze o ró nym zakresie pomiarowym, sznurki, ci arki licznych. Korzystajà z zeszytów w kratk łatwo im narysowaç strzałki o odpowiedniej długoêci

2 96 Rozkład materiału Siła wypadkowa trudniejsze zagadnienia Temat 6. BezwładnoÊç ciała pierwsza zasada Temat 7. Ruch i jego wzgl dnoêç Temat 8. Wykresy opisujàce ruch Temat 9. Ruch jednostajny Wyznaczanie siły wypadkowej, gdy np. kierunki wektorów sił składowych nie sà zgodne Rozkładanie wektora na składowe BezwładnoÊç Pierwsza zasada Newtona Poj cie ruchu Droga, odległoêç Jednostki drogi i czasu Wzgl dnoêç ruchu Sposoby przedstawiania informacji na wykresach dotyczàcych ruchu ciał Zasady odczytywania danych przedstawionych w formie wykresu Poj cie Pr dkoêç jako wielkoêç wektorowa OkreÊlenie ruchu jednostajnego prostoliniowego. Wzór na obliczanie Wzór na obliczanie drogi Jednostka ewentualnie typu wyobraêmy sobie Rozdział II. Ciała w ruchu połàczony z pogadankà (odczytywanie informacji zawartych na wykresach) Prezentacja uzyskanych wyników Wspólna obserwacja, siłomierze o ró nym zakresie pomiarowym, sznurki, ci arki lub rysunki przedstawiajàce omawiane sytuacje problemowe, inne Êrodki, film* film*,, kulki, stoper, linijka, zabawki nap dzane silnikiem elektrycznym, wózki do demonstracji ruchów film*,, zabawki nap dzane silnikiem elektrycznym (poruszajace si doêç wolno), zestawy do doêwiadczeƒ z mechaniki lub inne Êrodki potrzebne do wykonania licznych. Wa ne jest uzmysłowienie im, od czego zale y siła wypadkowa. Uczniowie mogà na nast pnà lekcj przygotowaç krótkà informacj o Galileuszu. zadaƒ, zadanie 8, s. 11; zadanie 9, s. 12) Mo na wprowadziç poj cie układu inercjalnego. Odwołanie si do prze yç uczniów w omawianych na lekcji wypadkach (zbiór zadaƒ, zadania 1 3, s. 81) Na tej lekcji mo na wspólnie z uczniami zaprojektowaç doêwiadczenie, którego celem b dzie badanie zjawiska ruchu. Takie doêwiadczenie uczniowie mogà wykonaç w grupach na kolejnych zaj ciach (zbiór zadaƒ, zadanie 5, s. 55) Uczniowie odczytujà dane przedstawione w formie wykresu zale noêci drogi przebytej przez ciało od czasu (zbiór zadaƒ, zadania 6 11, s ) licznych. Warto, aby do- Êwiadczenie to zostało zaprojektowane wczeêniej przez uczniów z pomocà nauczyciela. Jest to bardzo wa na lekcja: po raz pierwszy pojawia si wzór na wielkoêç fizycznà i jednostk, która wynika z tego wzoru. (zbiór zadaƒ, zadanie 12, s. 57). Temat 10. Jeszcze o ruchu jednostajnym Obliczanie drogi i czasu Sposoby wykonywania działaƒ na jednostkach Przeliczanie jednostek Porównywanie åwiczenie umiej tnoêci posługiwania si arkuszem kalkulacyjnym (porównanie ró nych ciał) film*,, komputer z dost pem do Internetu Wskazane jest przygotowanie zestawów zadaƒ o ró nym stopniu trudno- Êci, w których nacisk byłby poło ony na przeliczanie jednostek (zbiór zadaƒ, zadanie 16 i 18, s. 58)

3 97 Temat 11. Wyznaczanie Temat 12. Pr dkoêç Êrednia Pr dkoêç wzgl dna Temat 13. Ruch przyspieszony Temat 14. Ruch przyspieszony i opóêniony Wykorzystanie czasu i drogi do wyznaczenia Przewidywanie, jak na wynik wyznaczania wpływa zmiana czasu ruchu Poj cie Êredniej Jednostka Êredniej Rozró nienie mi dzy à Êrednià a chwilowà Ruch i spoczynek Ruch wzgl dem ró nych ciał Pr dkoêç wzgl dna omawianych zagadnieƒ Zastosowanie poznanej umiej tnoêci do rozwiàzywania problemów Ruch zmienny OkreÊlenie przyspieszenia Wzór na obliczanie przyspieszenia Jednostka przyspieszenia OkreÊlenie ruchu prostoliniowego przyspieszonego Ruch opóêniony Uogólnienie poj cia przyspieszenia Przekształcanie wzorów wykonywane w zespołach dwuosobowych (lub typu wyobraêmy sobie ) åwiczenia praktyczne w grupach åwiczenie umiej tnoêci posługiwania si arkuszem kalkulacyjnym (przykłady przyspieszeƒ ró nych ciał) stoper, taêma miernicza lub inny przyrzàd do długoêci film*,, zabawki nap dzane silnikiem elektrycznym film*,, komputer z dost pem do Internetu, zestawy do doêwiadczeƒ z mechaniki lub inne Êrodki potrzebne do omówionego film*,, kulka, ławka, inne Êrodki DoÊwiadczenie mo na zademonstrowaç w klasie i zadaç uczniom jako zadanie domowe. Mo na tak e omówiç sposób jadàcego drogà samochodu (oczywiêcie takie doêwiadczenie wymaga zachowania szczególnej ostro noêci). Wymaganie doêwiadczalne 9.2) wyznacza pr dkoêç przemieszczania si (np. w czasie marszu, biegu, pływania, jazdy rowerem) za poêrednictwem odległoêci i czasu; Propozycja karty pracy Zwrócenie uwagi, e pr dkoêç Êrednia to nie jest Êrednia arytmetyczna Podczas lekcji sà rozwa- ane dwa przypadki: pr dkoêç pasa era pojazdu wzgl dem Ziemi, pr dkoêç pasa era jednego pojazdu wzgl dem pasa era drugiego pojazdu (zbiór zadaƒ, zadanie 3, s. 54) licznych. Wykres powinni narysowaç na papierze milimetrowym. Propozycje z Ksiàzki nauczyciela, propozycja karty pracy z Ksia ki nauczyciela (zbiór zadaƒ, zadanie 35, s. 63, zadanie 55, s. 68) zadaƒ, zadanie 56 i 57, s. 68).

4 98 Rozkład materiału Droga w ruchu przyspieszonym Zale noêç drogi od czasu w ruchu przyspieszonym Wykres zale noêci drogi od czasu w ruchu przyspieszonym DoÊwiadczenie (analiza danych pomiarowych) film*, zestaw do mechaniki lub tabele wyników zaproponowane przez nauczyciela lub inne Êrodki licznych. Mo na wykorzystaç dane z lekcji, na której był realizowany temat 10. Propozycja. Temat 15. Analiza wykresów przedstawiajàcych ruch Analiza danych przedstawionych na wykresach Uczniowie çwiczà umiej tnoêç interpretacji danych pomiarowych zawartych na wykresach (zbiór zadaƒ, zadania 72 76, s ). Ze wzgl du na ró ny poziom uczniów trzeba przygotowaç zadania o ró nym stopniu trudnoêci, tak aby wszyscy mogli sprawdziç i çwiczyç swojà wiedz i umiej tnoêci (zbiór zadaƒ, zadanie 1, s. 54; zadanie 24, s. 60; zadanie 39, s. 64; zadanie 53, s. 68; zadania 77 81, s. 74). omawianych zagadnieƒ Zastosowanie poznanej umiej tnoêci w rozwiàzywaniu problemów, zestawy zadaƒ o ró nym stopniu trudnoêci III. Siła wpływa na ruch Temat 16. Druga zasada Zale noêç przyspieszenia od masy ciała Zale noêç przyspieszenia od siły działajàcej na ciało Druga zasada Definicja niutona lub zestaw do mechaniki lub Wskazana jest samodzielna praca uczniów, nawet wtedy, gdy majà tylko obserwowaç omawiane zale noêci bez dokładnych pomiarów.. Temat 17. Druga zasada a ruch ciał Zastosowanie drugiej zasady do rozwiàzywania zadaƒ. Wpływ działania siły na pr dkoêç ciała Mo na tak e poêwi ciç t lekcj na dokładniejsze sprawdzenie drugiej zasady (zbiór zadaƒ, zadania 13 16, s. 83) Wa ne jest wyraêne rozró nienie poj ç ci ar ciała i masa ciała oraz wskazanie jednostek tych wielko- Êci (zbiór zadaƒ, zadania 19 20, s. 83) Temat 18. Masa a siła ci koêci Ci ar ciała na Ziemi Ci ar ciała na innych ciałach niebieskich Rozró nienie poj ç: masa i ci ar Podanie, od czego zale y ci ar ciała na powierzchni Ziemi Podanie jednostek: masy i ci aru Zasada działania wagi z pokazem film*,

5 99 Temat 19. Spadek swobodny Temat 20. Trzecia zasada Temat 21. Tarcie Jeszcze o bezwładnoêci ciał OkreÊlenie, co rozumiemy przez poj cie swobodny spadek ciał Warunki, w jakich ciało spada swobodnie Siła reakcji Zjawisko odrzutu Trzecia zasada Tarcie statyczne Tarcie dynamiczne Czynniki wpływajàce na tarcie Skutki tarcia (pozytywne i negatywne) Sposoby zwi kszania tarcia Sposoby zmniejszania tarcia Siły pojawiajàce si w przyspieszajàcych, hamujàcych lub skr cajàcych pojazdach Zwrócenie uwagi na pozorne siły pojawiajàce si tylko w układach nieinercjalnych omawianych zagadnieƒ. Zastosowanie poznanej umiej tnoêci do rozwiàzywania problemów z pokazem lub çwiczenia połàczony z pogadankà DoÊwiadczenie lub metoda projektu Dyskusja kierowana Prezentacje film*, lub zestawy do doêwiadczeƒ z magnetyzmu, elektrostatyki, mechaniki lub inne Êrodki płyta CD-ROM lub płyta CD-ROM lub zadaƒ, zadania 19 20, s. 83) Nale y podkreêliç, e siły akcji i reakcji nie równowa à si, bo sà przyło- one do ró nych ciał. Na rysunkach trzeba wyraênie zaznaczaç punkty przyło enia sił oddziałujàcych ciał. Propozycja do- Êwiadczenia z Ksià ki nauczyciela Uczniowie mogà podaç informacje, w jaki sposób zwi kszamy i w jaki sposób zmniejszamy tarcie. Mo na zastosowaç metod projektu, ale trzeba jà omówiç dwa tygodnie wczeêniej. Propozycja do- Êwiadczenia (zbiór zadaƒ, zadania 21 23, s. 84) Wspominamy jedynie o innym układzie odniesienia, bez podawania jego nazwy. Na lekcji nie trzeba wprowadzaç poj cia układu nieinercjalnego, chocia omawiamy zjawiska zachodzàce w takim układzie. Propozycja do- Êwiadczenia materiału mo e to byç lekcja prowadzona metodà np. seminarium, na której uczniowie sami przedstawià na forum klasy omówione wczeêniej zagadnienia (zbiór zadaƒ, zadania 11 13, s. 13; zadanie 17, s. 63; zadanie10, s. 82; zadanie 28, s. 84; zadanie 29, s. 85; zadania 32 i 33, s. 85; zadania 50 53, 57, s. 88)