Ocena skuteczności procesów sterylizacji za pomocą wskaźników biologicznych r.

Transkrypt

1 Ocena skuteczności procesów sterylizacji za pomocą wskaźników biologicznych r.

2 Wstęp Sterylizacja to proces, w wyniku którego zostają zniszczone lub usunięte wszystkie drobnoustroje, zarówno formy wegetatywne jak i spory. Przeprowadza się sterylizację narzędzi, aparatury, bielizny w gabinetach masażu, w zakładach kosmetycznych, zakładach opieki zdrowotnej i innych. Jednym z badań wykonywanych w naszej sekcji jest ocena skuteczności procesów sterylizacyjnych za pomocą wskaźników biologicznych. Jest to bardzo istotne badanie, chociaż nieskomplikowane. Ważność tego badania jest oczywista, nikt nie chciałby poddać się najmniejszemu zbiegowi(!) nie mając pewności, że narzędzie używane podczas zabiegu było wysterylizowane skutecznie.

3 Wstęp Do celów tych wykorzystuje się właściwości/cechy biologiczne bakterii z rodzaju Bacillus. Są to laseczki tlenowe, które mają zdolność wytwarzania przetrwalników (tzw. endospor). W tej formie bakterie mogą przetrwać niekorzystne dla siebie warunki życiowe m.in. brak składników odżywczych, brak wody nawet setki lat(!), o czym świadczą wykopaliska archeologiczne. Przetrwalnik jest oporny na różne czynniki, które są szkodliwe dla komórki wegetatywnej tj. wysoka temperatura, promienie UV, promienie X, zmiany ph i wiele innych (nie są niszczone podczas gotowania w tem.100ºc w ciągu 1 godz.). Przetrwalniki przeniesione do odpowiednich warunków mogą kiełkować (jest to tzw. germinacja), powstaje komórka wegetatywna identyczna z komórką macierzystą.( Mikrobiologia lekarska Maria Zaremba, Jerzy Borowski).

4 Prezentacja wskaźników biologicznych służących do badań skuteczności sterylizacji. Wskaźnik biologiczny to nośnik, który zaszczepiono określoną liczbą bakterii-organizmów testowych i zabezpieczono poprzez opakowanie. W każdym procesie należy stosować kilka wskaźników, umieszczając je we wnętrzu sterylizowanych pakietów w najtrudniej dostępnych miejscach dla czynnika sterylizującego. Równocześnie ze wskaźnikami biologicznymi stosuje się wskaźniki chemiczne.

5 Prezentacja wskaźników biologicznych służących do badań skuteczności sterylizacji. Sporal A wskaźnik mający postać paska bibuły nasycony zawiesiną spor szczepu Geobacillus stearothermophilus z kolekcji ATCC 7953 w opakowaniu papierowo-foliowym zabezpieczającym przed kontaminacją. Na brzegu torebki umieszczony jest niebieski pasek będący wskaźnikiem chemicznym zmieniającym barwę na brązowo po przebyciu sterylizacji. Geobacillus stearothermophilus to niepatogenne, Gram-dodatnie laseczki termofilne, bezwzględne tlenowce charakteryzujące się wytwarzaniem spor o dużej odporności na działanie wysokiej temperatury i pary wodnej. Wykazują optymalny wzrost w temp. 56±1ºC.Są to testy stosowane do kontroli urządzeń sterylizujących parą wodną w nadciśnieniu - autoklawy, temp. min. 121ºC, czas 50 min., ciśnienie do 2,16 Bara. Tę technikę zaleca się jako priorytetową.

6 Prezentacja wskaźników biologicznych służących do badań skuteczności sterylizacji.

7 Prezentacja wskaźników biologicznych służących do badań skuteczności sterylizacji. Sporal S wskaźnik mający postać krążka bibuły nasyconego zawiesiną przetrwalników szczepu Bacillus subtilis, umieszczonego w papierowej kopertce. Bacillus subtilis to niepatogenne, Gram-dodatnie laseczki charakteryzujące się wytwarzaniem spor o dużej odporności na działanie wysokiej temperatury. Są to testy stosowane do kontroli urządzeń sterylizujących suchym, gorącym powietrzem. Sporal S ulega wyjałowieniu, gdy czas sterylizacji wynosi co najmniej 70 min., a temperatura w komorze sterylizatora nie mniej niż 160ºC, zakładając prawidłowy przebieg procesu.

8

9 Prezentacja wskaźników biologicznych służących do badań skuteczności sterylizacji. Attesty są to testy wykonane w specjalny sposób, który ułatwia obróbkę w laboratorium mikrobiologicznym a jednocześnie wyklucza możliwość skażenia pożywki. Składa się z zewnętrznej fiolki plastikowej, wewnątrz której znajduje się bibułka z nasyconymi sporami bakterii oraz zatopiona rurka szklana z pożywką. Po ekspozycji w autoklawie łączy się pożywkę ze sporami przez skruszenie pojemnika z pożywką i inkubuje w cieplarce. Attest 1262 przeznaczony jest do sterylizacji parowej. Zawiera spory bakterii Geobacilllus stearothermophilus, Attest 1264 przeznaczony jest do monitorowania sterylizacji tlenkiem etylu zawiera spory bakterii Bacillus subtilis.

10 Prezentacja wskaźników biologicznych służących do badań skuteczności sterylizacji.

11 Opis badania a) Wszystkie wskaźniki biologiczne należy posiać w czasie 48 godz. po zakończeniu procesu sterylizacji. b) Zachowując warunki aseptyczne wyjmujemy paski bibuły/krążki bibuły z opakowania i umieszczamy każdy w osobnej probówce bakteriologicznej: Sporal A - podłoże TSB( Triptic Soy Broth czyli bulion kazeinowo-sojowy), Sporal S - bulion wzbogaconym. c) Inkubujemy do 7 dni: w tem.56+/-1ºc - Sporal A oraz w tem.37+/-1ºc - Sporal S. Czas inkubacji przedłuża się, gdy termin odczytu przypada na czas wolny od pracy w laboratorium. d) Probówki obserwowujemy codziennie przez 7 dni. e) W probówkach z posianym sporotestem poddanym procesowi sterylizacji wzrost bakterii nie powinien wystąpić. Pojawienie się wzrostu świadczy o nieprawidłowym przebiegu sterylizacji.

12 Opis badania W przypadku zaobserwowania w bulionie wzrostu wykonujemy badanie potwierdzające. Badania potwierdzające polegają na tym, że wykonujemy posiew redukcyjny z hodowli bulionowej na płytkę Mueller Hintona ( lub agar odżywczy), po inkubacji 24 godz. w odpowiednich temperaturach z wyrosłych kolonii wykonujemy preparat, barwimy metodą Grama i oglądamy pod mikroskopem. Drobnoustroje Gram-dodatnie barwią się na fioletowo, Gram-ujemne na różowo.

13 4. Interpretacja wyników badania brak wzrostu w bulionie (kazeinowo- sojowym dla Sporala A/ wzbogaconym dla Sporala S) przez 7 dni wynik negatywny skuteczna sterylizacja. Sporal A - wzrost w bulionie kazeinowo- sojowym. Geobacillus stearothermiphilus w pierwszej fazie wzrostu (po 1-2 dniach inkubacji) powoduje delikatne zmętnienie, w następnej fazie bakterie te opadają na dno probówki, a bulion nad osadem może być klarowny. Na płytce z podłożem agarowym inkubowanej w temp. 56+/-1ºC obserwujemy wzrost charakterystycznych kolonii dla Geobacillus stearothermophilus - są to drobne kolonie, przejrzyste, lekko wypukłe, okrągłe, równych brzegach. W preparacie barwionym metodą Grama występują laseczki Gramdodatnie wynik pozytywny nieskuteczna sterylizacja.

14 4. Interpretacja wyników badania

15 4. Interpretacja wyników badania Sporal S - wzrost w bulionie wzbogaconym - charakterystyczny dla Bacillus subtilis w postaci kożuszka na powierzchni pożywki wzrost na powierzchni płytki agarowej kolonii charakterystycznych dla Bacillus subtilis są to kolonie duże, suche, płaskie o nieregularnych brzegach. W preparacie barwionym metodą Grama występują laseczki Gramdodatnie (charakterystyczne dla Bacillus subtilis ) - wynik pozytywny - sterylizacja nieskuteczna.

16 4. Interpretacja wyników badania

17 4. Interpretacja wyników badania W przypadku Attest-ów badanie trwa 2 dni. Inkubację należy rozpocząć po skruszeniu znajdującej się wewnątrz fiolki ampułki z pożywką. Inkubację przeprowadzamy w temp. 56ºC Attest 1262, w temp.37ºc Attest Należy obserwować wskaźnik po pierwszej i drugiej dobie inkubacji. Czas inkubacji przedłuża się, gdy termin odczytu przypada na czas wolny od pracy w laboratorium. - zmiana koloru testu świadczy o wzroście bakterii- wynik badania testu podajemy jako pozytywny. Pozytywny wynik badania testu świadczy o nieskutecznym procesie sterylizacji. - brak zmiany koloru testu świadczy o braku wzrostu bakterii wynik badania testu podajemy jako negatywny. Negatywny wynik badania testu świadczy o skutecznym procesie sterylizacji.

18 4. Interpretacja wyników badania

19 Wynik badania sporotestu podaje się jako brak wzrostu/wzrost. Ocenę skuteczności sterylizacji kontrolowanego urządzenia sterylizującego podaje się w następujący sposób: Kontrola urządzenia: typ numer rok produkcji przeprowadzona w dniu wykazała skuteczność/nieskuteczność sterylizacji. Wyniki badań odnoszą się wyłącznie do badanego cyklu sterylizacyjnego urządzenia.

20 WYTYCZNE POBIERANIA I TRANSPORTU próbek testów biologicznych użytych do kontroli skuteczności działania urządzeń sterylizacyjnych 1. Do kontroli danego typu urządzenia sterylizacyjnego należy dobrać odpowiedni test biologiczny. 2. Testy biologiczne do kontroli urządzeń sterylizujących parą wodną w nadciśnieniu oraz suchym, gorącym powietrzem zabezpiecza Laboratorium. Otrzymane testy, do czasu użycia, klient powinien przechowywać w suchym miejscu, w temperaturze pokojowej. 3. Wnętrze sterylizatora powinno być wypełnione odpowiednim załadunkiem, testy umieścić wewnątrz pakietów kontrolnych na poszczególnych poziomach komory sterylizacyjnej. 4. Proces pracy urządzenia sterylizacyjnego powinien być nadzorowany tak, aby można było podać wszystkie dane do protokołu pobrania próbek Formularz F2/IT 07-EB/PO-14.

21 WYTYCZNE POBIERANIA I TRANSPORTU próbek testów biologicznych użytych do kontroli skuteczności działania urządzeń sterylizacyjnych 5. Po zakończeniu procesu sterylizacji wyjąć z pakietów testy biologiczne, każdy zabezpieczyć dodatkowym opakowaniem papierowym, na którym należy napisać numer miejsca położenia testu oraz numer urządzenia /patrz protokół/. 6. Jeżeli klient zaopatruje się w testy biologiczne indywidualnie to oprócz testów użytych do kontroli urządzenia sterylizacyjnego dostarcza również jeden test z użytej serii nie poddany sterylizacji, celem wykonania posiewu kontrolnego. 7. Próbki przechowywać w temperaturze pokojowej. 8. Dostarczyć do Laboratorium w ciągu 24 godzin po pobraniu do Punktu Przyjmowania Próbek Sporotestów p.215 II piętro, łącznie z formularzem F2/IT