Dokładność pomiaru głębokości echosondą wielowiązkową na granicy pasa pomiarowego
|
|
- Czesław Sikora
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 GRZĄDZIEL Artur 1 FELSKI Andrzej 2 Dokładność pomiaru głębokości echosondą wielowiązkową na granicy pasa pomiarowego WSTĘP Przez ostatnie 40 lat postępujący rozwój technologii badawczych doprowadził do powstania nowych map dna morskiego i oceanicznego. Dokonano wielu ważnych odkryć w dziedzinie badań głębokowodnych. Wszystkie te osiągnięcia zawdzięczamy po części falom akustycznym rozchodzącym się w środowisku morskim. To one są dzisiaj podstawowym nośnikiem informacji wykorzystywanym do eksploracji morskiego dna. Jednym z podstawowych pomiarów hydrograficznych realizowanych na akwenach wodnych jest pomiar głębokości. Od ponad 3 dekad hydrograf dysponuje urządzeniem o nazwie echosonda wielowiązkowa MBES (ang. Multibeam Echosounder) dostarczającej ogromnej ilości danych w imponującej rozdzielczości. Niestety wraz ze zwiększeniem się dostępności i powszechności użycia systemów echosond wielowiązkowych pojawiły się problemy związane z dokładnością pomiarów realizowanych tymi urządzeniami, szczególnie przez wiązki skrajne sektora promieniowania. 1. OD SONDY RĘCZNEJ DO WIELOWIĄZKOWEJ Metody i techniki pomiarów batymetrycznych rozwijały się na przestrzeni wieków, od prostych i prymitywnych, do skomplikowanych i w pełni zautomatyzowanych. Już w 1800 roku p.n.e. Egipcjanie używali lin i drążków do pomiaru głębokości, o czym świadczą liczne szkice i rysunki na grobowcach Starożytnego Egiptu [3, s. 18]. Tworzenie map dna morskiego od dawien dawna stanowiło ogromne wyzwanie dla człowieka. Początkowo głębokość morza mierzono przede wszystkim na akwenach płytkich. Do tego celu wykorzystywano kawałek liny, odpowiednio wyskalowanej markerami i obciążonej specjalnym ołowianym ciężarkiem. Metoda pomiaru głębokości za pomocą sondy ręcznej (ołowianki) opuszczanej z burty statku była niezwykle pracochłonna [2, s. 10]. Zainteresowanie żeglarzy oraz badaczy morskich skupiało się przede wszystkim na lokalizowaniu niebezpieczeństw nawigacyjnych oraz na bezpiecznym manewrze kotwiczenia. Wyjątkowa łatwość i prostota użycia sondy ręcznej i tyczki spowodowały, że przyrządy te były stosowane przez wiele wieków, a w szczególnych przepadkach są wykorzystywane także w dzisiejszych czasach. Mechaniczne urządzenia do pomiaru głębokości pojawiły się w latach siedemdziesiątych XIX w. Przez kilka dekad sondy mechaniczne ulegały różnym modyfikacjom. Klasyczna sonda zbudowana była z linki stalowej nawiniętej na bęben z brązu, krążka zliczającego, ciężarka i hamulca. Jej głównym przeznaczeniem był pionowy pomiar głębokości oraz zbieranie wybranych danych środowiskowych. Zaawansowane technologicznie sondy mechaniczne obsługiwane były przez nawet kilku operatorów. Wśród tych najbardziej znanych urządzeń mechanicznych do pomiaru głębokości wymienia się sondy Lucasa, Sigsbee, Lietza, Tannera czy Kelvina. I i II wojna światowa to okres rozwoju akustycznych rejestratorów głębokości i prostych sonarów. Pierwsze użycie echosondy jednowiązkowej SBES (ang. Single Beam Echosounder) datuje się na lata dwudzieste XX wieku [15, s 412], [10]. Początkowo wykorzystywana była do wykrywania podwodnych gór lodowych. W czasie II wojny światowej głównym przeznaczeniem tych urządzeń 1 Dywizjon Zabezpieczenie Hydrograficznego MW, Gdynia; ul. Rondo Bitwy pod Oliwą. Tel: , , artola74@poczta.onet.pl 2 Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte, Instytut Nawigacji i Hydrografii Morskiej; Gdynia; ul. Śmidowicza 69. Tel: , A.Felski@amw.gdynia.pl 2246
2 było poszukiwanie i wykrywanie okrętów podwodnych. W latach czterdziestych ubiegłego stulecia echosondy pionowe cechowały się niską częstotliwością sygnału. Posiadały szeroką wiązkę promieniowania co przekładało się bezpośrednio na niską rozdzielczość. Kolejne modyfikacje w budowie echosondy związane były z dostępem do nowych technologii i materiałów, które pozwoliły na zwiększenie częstotliwości sygnału nadawczego oraz produkcję przetworników z wąską wiązką akustyczną. W latach pięćdziesiątych XX wieku została zapoczątkowana technologia wielowiązki (multibeam), jednak dopiero dwadzieścia lat później (koniec lat 1970) pojawiły się na rynku komercyjnym pierwsze modele tych urządzeń [9, s. 909]. Obok sonarów bocznych i wieloimpulsowych należą do klasy tzw. szerokokątnych technik obserwacji i rozpoznawania dna morskiego [14, s. 142]. Echosondy wielowiązkowe MBES oraz lotnicze systemy batymetryczne ALS (ang. Airborne Lidar System) zapewniają niemal całkowite pokrycie dna w pomiarach głębokości. Zalicza się je najdokładniejszych i najbardziej efektywnych technik akustycznego badania dna [12, s. 507]. 2. ECHOSONDA WIELOWIĄZKOWA W POMIARACH HYDROGRAFICZNYCH Systemy echosond wielowiązkowych są dzisiaj ekstensywnie wykorzystywane w pomiarach batymetrycznych zarówno na akwenach morskich jak i śródlądowych. Ich zdolność do pełnego pokrycia dna pomiarami sprawia, że instytucje związane z badaniami morza, urzędy i uczelnie morskie oraz firmy komercyjne zajmujące się pomiarami coraz częściej sięgają po nowoczesne, technologicznie zaawansowane systemy wielowiązkowe. W ciągu dziesięciu lat ( ) liczba sprzedanych systemów wielowiązkowych wzrosła prawie 8 krotnie [4, s. 3]. W 2001 roku wyprodukowano 700 różnych systemów echosond wielowiązkowych, a 40% z nich trafiły do odbiorców komercyjnych. Wzrost liczby klientów zainteresowanych pozyskaniem MBES (instytucje rządowe, centra badawcze, krajowe biura hydrograficzne) spowodowany jest przede wszystkim technicznymi i ekonomicznymi korzyściami jakie wypływają z ich zastosowania w badaniach morskich i działaniach militarnych. Chęć posiadania tych urządzeń wynika zasadniczo z oczywistych zalet jakimi się one cechują. Wśród wielu cech wymienić należy zdolność do wielopunktowego pomiaru głębokości na linii prostopadłej do kierunku ruchu jednostki hydrograficznej. Szerokość pasa dna objętego tymi pomiarami zależy od sektora promieniowania przetwornika oraz głębokości akwenu sondażowego. Szerokość ta wynosi najczęściej 3 do 4 wielokrotności głębokości pod głowicą, a w zestawach dwugłowicowych pas pomiarów jest przeważnie dwukrotnie szerszy. Pojawienie się echosond wielowiązkowych MBES zrewolucjonizowało dotychczasową technikę wykonywania pomiarów batymetrycznych i poszukiwania obiektów dennych. W pomiarach głębokości za pomocą echosondy pionowej SBES linie pomiarowe (zwane także profilami podstawowymi), po których przemieszcza się jednostka hydrograficzna projektowane są prostopadle do kierunku izobat. Układ taki zapewnia rejestrację dokładnego przebiegu zmienności głębokości oraz minimalizację błędów pomiarowych. W przypadku sondażu z użyciem MBES linie pomiarowe powinny być zorientowane równolegle względem siebie i przebiegu naturalnego lokalnych izobat. Odległości między sąsiednimi liniami zależą od głębokości w akwenie sondażowym, szerokości pasa pomiarowego (ang. swath width), rozkładu prędkości dźwięku a także od wymagań jakie zostały postawione przez zleceniodawcę. Zaleca się aby minimalna szerokość strefy przysłonu między sąsiednimi pasami pomiarowymi wynosiła 10% a średnia wartość z całego sondażu 25% [7, s. 221]. Często zdarza się jednak, że akwen wyznaczony do pomiarów charakteryzuje się dużymi zmianami głębokości. Wówczas najkorzystniej jest podzielić go na dwa obszary o podobnym rozkładzie głębokości. Dzięki temu szerokość pasa pomiarowego MBES oraz stopień przykrycia pomiarami (przysłon) będzie optymalny. Systemy wielowiązkowe posiadają szeroki wachlarz zastosowań uwarunkowany między innymi parametrami technicznymi. Mogą być stosowane w sondażach płytkowodnych (ang. shallow water surveys) ukierunkowanych na pozyskiwanie danych wysokiej rozdzielczości z niewielkiego obszaru. Wykorzystywane są także w badaniach głębokowodnych, których celem jest wykrycie geomorfo- 2247
3 logicznych, wielkopowierzchniowych form dna. Systemy wielowiązkowe są niezastąpione w wielu innych dziedzinach aktywności morskiej, włączając badania szelfu kontynentalnego, wyłącznych stref ekonomicznych, sondaże na potrzeby przygotowania inwestycji związanych z układaniem kabli podwodnych i rurociągów, monitorowanie powierzchni dna morskiego i stanu konstrukcji hydrotechnicznych, wykrywania obiektów podwodnych i wsparcie prac pogłębiarskich [rysunek 1]. Rys. 1. Wybrane przykłady zastosowania MBES [14] 3. UŻYTECZNOŚĆ SKRAJNYCH WIĄZEK ECHOSONDY WIELOWIĄZKOWEJ Echosonda wielowiązkowa do pomiaru czasu przebiegu impulsu sondującego oraz kąta pod jakim promień dźwiękowy powraca do przetwornika wykorzystuje metody elektronicznego sterowania wiązkami (ang. beamsteering). Warunkiem poprawnego przeliczenia tych parametrów na głębokość jest dokładna znajomość lokalnego rozkładu prędkości dźwięku w słupie wody [1, s. 26]. Jeśli dane o prędkości dźwięku są nieznane lub nieaktualne wówczas pomiary głębokości obarczone są błędami. W przypadku echosond jednowiązkowych wystarczy wprowadzić dane o średniej prędkości dźwięku w wodzie. Podczas pomiarów realizowanych za pomocą MBES ważne są zarówno odczyty prędkości dźwięku w słupie wody jak i na głębokości zanurzenia głowicy pomiarowej. Brak aktualnych danych o prędkości dźwięku w wodzie może wynikać z częstości zdejmowania profilów dźwięku, dynamicznych zmian warunków hydrologicznych środowiska lub nieprawidłowej pracy samego czujnika. Najbardziej narażone na wadliwe działanie (wskutek np. procesu obrastania glonami i omułkami) są podkadłubowe mierniki prędkości dźwięku zamontowane na stałe (rysunek 2). Baza pomiarowa i lustro akustyczne porośnięte morską florą i fauną tracą swoje zdolności do precyzyjnego pomiaru. Urządzenie takie powinno podlegać okresowym przeglądom a w krytycznych przypadkach wymianom na nowy model. Odczyty z takiego miernika mogą być niedokładne a zatem wynikowe kąty kierunkowe wiązek będą również obarczone błędami [13, s. 2]. Rys. 2. Podkadłubowy miernik prędkości dźwięku a) widok po montażu do opływki przetworników MBES, b) stan miernika po 2-letniej eksploatacji. Źródło: archiwum zdjęć ORP Arctowski Podstawowym źródłem niepewności pomiaru echosondą wielowiązkową MBES jest zjawisko refrakcji promieni akustycznych wiązek ukośnych związane ze zmianami prędkości rozchodzenia się fali dźwiękowej w kolumnie wody [5, s. 57]. Wyznaczanie trajektorii promienia akustycznego oparte jest na prawie Snella, które określa związek pomiędzy kierunkiem promienia akustycznego i prędkością propagacji fali dźwiękowej. Promień dźwięku będzie uginał się w kierunku mniejszej prędkości dźwięku. Zjawisko uginania promieni akustycznych jest najbardziej zauważalne dla wiązek ukośnych, dlatego największe błędy pomiaru głębokości wprowadzają skrajne wiązki charakterystyki 2248
4 promieniowania echosondy wielowiązkowej (rysunek 3). Ich użyteczność jest obniżona dlatego użytkownicy MBES stosują zazwyczaj ograniczenia w sektorze promieniowania echosondy. Przed rozpoczęciem sondażu powinno się określić maksymalny sektor kątowy promieniowania echosondy wielowiązkowej i wyznaczyć efektywną szerokość pasa pomiarowego [6, s. 6-31]. Rys. 3. Wpływ prędkości dźwięku w wodzie na dokładność pomiaru głębokości przez skrajne wiązki MBES Źródło: pomiary hydrograficzne ORP Arctowski, wrzesień 2013 Na rysunku 3 przedstawiony został profil dna złożony z 3-ech pasów pomiarowych. Różnica w pomiarze głębokości pomiędzy wiązkami wertykalnymi a skrajnymi wyniosła maksymalnie 50 cm. Skrajne wiązki zachodzą na siebie tworząc określony stopnień przykrycia. W strefie tej widać w sposób jednoznaczny, że mierzone głębokości obarczone są błędami wywołanymi nieaktualnym profilem prędkości dźwięku. Skrajne punkty linii pomiarowej dna odchylają się w dół tworząc tzw. przekroje opadające (ang. droopy effect). Po wprowadzeniu kilku profili z danymi pomiarowymi powstaje zobrazowanie grid o określonej wielkości komórki podstawowej. Rysunek 4a przedstawia efekt wczytania 5-u profili pomiarowych z błędnymi rozkładami prędkości dźwięku. Na łączeniach poszczególnych pasów pomiarowych MBES widoczne są niejednoznaczności w głębokościach. Rysunek 4b przedstawia natomiast wynik pomiaru batymetrycznego, w którym zastosowano i wprowadzono poprawny rozkład prędkości dźwięku. Dzięki temu tory rozchodzenia się promieni dźwiękowych skrajnych wiązek zmieniły się a system poprawnie przeliczył czasy przebiegu impulsów sondujących na wartości głębokości. Grid jest jednolity bez charakterystycznych pasów błędnych głębokości. Przebieg izobat jest płynny, bez uskoków i charakterystycznych wcięć. Dane w takiej postaci mogą być przekazane do dalszej obróbki a następnie wysłane do zleceniodawcy (zamawiającego). Rys. 4. Wyniki pomiarów głębokości akwenu: a) zobrazowanie danych z 5 pasów pomiarowych z błędną prędkością dźwięku, b) zobrazowanie dna po wprowadzeniu poprawnej prędkości dźwięku i wstępnej filtracji. Źródło: pomiary hydrograficzne ORP Arctowski, wrzesień 2013 Ważnym problemem w procesie wykonywania sondażu batymetrycznego jest brak możliwości precyzyjnego oszacowania dokładności pomiarów, głównie za sprawą nieznajomości faktycznego rozkładu mierzonych głębokości (rzeczywistego kształtu powierzchni dna). Nie ma zatem powierzchni odniesienia (ang. reference surface) pozwalającej na porównanie wartości mierzonych z rzeczywistymi. Stąd określanie dokładności sondażu polega na szacowaniu i sumowaniu błędów. 2249
5 Błędy te nie powinny przekraczać wartości jakie wyznaczyła Międzynarodowa Organizacja Hydrograficzna. Zalecane dokładności pomiaru głębokości dla danej kategorii pomiarów hydrograficznych przedstawia rysunek 5. Rys. 5. Dopuszczalne błędy pomiaru głębokości. Źródło: opracowanie własne na podstawie [8, s. 8] Dokładność pomiaru głębokości maleje ogólnie wraz z głębokością. Dodatkowo zależy również od kategorii pomiarów, przy czym najbardziej rygorystyczna jest Kategoria Specjalna. Dokładność systemu MBES maleje wraz ze zwiększaniem szerokości pasa pomiarowego na dnie a także wraz ze wzrostem głębokości. Aby osiągnąć wymaganą dokładność dla skrajnych wiązek echosondy wielowiązkowej, system musi uzyskać wyższy rząd dokładności dla wiązek wertykalnych (środkowych). W celu uzyskania wymaganej dokładności skrajne wiązki są często odrzucane i nie uwzględniane w pomiarach batymetrycznych. WNIOSKI Na podstawie analizy dostępnej literatury anglojęzycznej oraz doświadczeń zebranych podczas prac pomiarowych realizowanych przez okręt hydrograficzny ORP Arctowski w latach można sformułować następujące wnioski: 1. Użyteczność poszczególnych wiązek charakterystyki promieniowania MBES jest zróżnicowana, przy czym zasadniczo wiązki skrajne wnoszą największe błędy, zaś wiązki okołowertykalne generują najmniejsze błędy, 2. Największy wpływ na wielkość błędu pomiaru głębokości dla skrajnych wiązek ma zjawisko refrakcji promieni akustycznych oraz przechyły poprzeczne jednostki (ang. roll), 3. W celu uzyskania wymaganej dokładności pomiarów batymetrycznych obecnie zaleca się odrzucanie (nieuwzględnianie) pomiarów wykonanych skrajnymi wiązkami MBES, 4. Zwiększenie dokładności pomiaru głębokości możliwe jest poprzez stałe monitorowanie zmian prędkości rozchodzenia się dźwięku w kolumnie wody wraz z ewentualnym zwiększeniem częstotliwości pomiarów hydrologicznych 5. Byłoby pożądane opracowanie precyzyjnego modelu błędów dla poszczególnych wiązek pomiarowych, co dałoby podstawy do wprowadzania korekt, a tym samym zwiększyło wydajność pomiarów wykonywanych z użyciem MBES. Streszczenie W artykule przedstawiono charakterystykę echosondy wielowiązkowej, jej możliwości techniczne i wybrane zastosowania na akwenach morskich i śródlądziu. Zaprezentowano wpływ prędkości rozchodzenia się fali dźwiękowej w wodzie na dokładność pomiaru głębokości dla skrajnych wiązek echosondy wielowiązkowej. W artykule wykorzystano dane pomiarowe uzyskane w czasie prac hydrograficznych okrętu hydrograficznego ORP Arctowski. Przedstawiono ponadto jak w ciągu wieków zmieniały się metody i techniki pomiaru głębokości. 2250
6 Depth measurement accuracy for outer part of the multibeam echosounder swath width Abstract The paper presents the characteristics of the multibeam echosounder, its technical capabilities and some maritime as well as inland waters applications. The effect of the sound speed to depth measurements accuracy for the outer beams of the multibeam echosounder have been presented. Multibeam data obtained by polish navy survey ship ORP Arctowski have been used in the paper. Furthermore authors provide information on how methods and techniques of depth measurements evolved over the centuries. BIBLIOGRAFIA 1. Beaudoin J.D., Hughes Clarke J.E., Bartlett J.E., Application of surface sound speed measurements in postprocessing for multi-sector multibeam echosounder, International Hydrographic Review 5 (3), pp.26-31, Grządziel A., Echosonda jednowiązkowa w pomiarach hydrograficznych. Przegląd Morski nr 4, Grządziel A., Pomiary batymetryczne dawniej i dziś. Przegląd Morski nr 4, Guidelines for The Use of Multibeam Echosounders for Offshore Surveys, IMCA, 2006, dostęp Hamilton T., Beaudoin J., Modelling uncertainty caused by internal waves on the accuracy of MBES, International Hydrographic Review, November Hydrographic Surveying. Engineer Manual, USACE, Publication EM , IHO Manual on Hydrography, Publication C-13, IHO Standards for Hydrographic Surveying, Special Publication No. 44, 5th Edition, Lihong W.,Wenhai X., Wenbo W., Survey of Seafloor Targets with Varied Sizes by Multi Beam Sonar in Different Depth Water, Applied Mechanics and Materials Vols (2013) pp , Trans Tech Publications, Switzerland Lurton X., An introduction to underwater acoustics Principles and applications. Second edition, Springer Verlag, Berlin, Materiały szkoleniowe z kursu International Hydrographic Management and Engineering Program, Gulfport MS, Siwabessy P., Gavrilov A., Duncan A., Parnum I., Statistical analysis of high frequency multibeam backscatter data in shallow water, Proceedings of Acoustics, New Zealand, November Snellen M., Siemes K., Simons D.G., An efficient method for reducing the sound speed induced errors in multibema echosounder bathymetric measurements, Acoustic Remote Sensing Group, Faculty of Aerospace Engineering, Delft University of Technology, The Netherlands 14. Stepnowski A., Systemy akustycznego monitoring środowiska morskiego. Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Gdańsk The American Practical Navigator BOWDITCH. Defense Mapping Agency Hydrographic/ Topographic Center, Pub. No 9,
Artur Makar, Krzysztof Naus POZYSKIWANIE DANYCH DO TWORZENIA NUMERYCZNEGO MODELU DNA OBTAINING OF DATA FOR DIGITAL SEA BOTTOM MODEL WSTĘP
Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji Materiały Ogólnopolskiego Sympozjum Geoinformacji Geoinformacja zintegrowanym narzędziem badań przestrzennych Wrocław Polanica Zdrój, 15-17 września 2003
Bardziej szczegółowoSystem echosondy wielowiązkowej w pomiarach batymetrycznych planowanych tras żeglugowych
GRZĄDZIEL Artur 1 WĄŻ Mariusz 2 System echosondy wielowiązkowej w pomiarach batymetrycznych planowanych tras żeglugowych WSTĘP W listopadzie 2005r. Morze Bałtyckie zostało uznane jako szczególnie wrażliwy
Bardziej szczegółowoWPŁYW SZEROKOŚCI WIĄZKI ECHOSONDY WIELOWIĄZKOWEJ NA DOKŁADNOŚĆ UZYSKANYCH MODELI DNA
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 35 Zeszyt 4/1 2011 Wojciech Maleika*, Michał Pałczyński* WPŁYW SZEROKOŚCI WIĄZKI ECHOSONDY WIELOWIĄZKOWEJ NA DOKŁADNOŚĆ UZYSKANYCH MODELI DNA 1. Wprowadzenie Wykorzystanie
Bardziej szczegółowoUrządzenia Elektroniki Morskiej Systemy Elektroniki Morskiej
Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej Katedra Systemów Elektroniki Morskiej Stacja Badań Hydroakustycznych Urządzenia Elektroniki Morskiej Systemy Elektroniki Morskiej
Bardziej szczegółowoBADANIE WRAKU LOTNISKOWCA GRAF ZEPPELIN PRZY UŻYCIU WSPÓŁCZESNYCH HYDROAKUSTYCZNYCH I WIZYJNYCH ŚRODKÓW HYDROGRAFICZNYCH
Proceedings of the XV-th International Scientific and Technical Conference The Role of Navigation in Support of Human Activity on the Sea Gdynia, Poland November15-17, 2006 BADANIE WRAKU LOTNISKOWCA GRAF
Bardziej szczegółowoWSPÓŁCZESNE METODY PROWADZENIA PRAC HYDROGRAFICZNYCH
Kpt. mar. mgr inż. Bartłomiej Pączek WSPÓŁCZESNE METODY PROWADZENIA PRAC HYDROGRAFICZNYCH Pojęcie hydrografia (opis wód) ma wiele różnych znaczeń, które umownie można podzielić na trzy grupy: po pierwsze
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 11 października 2018 r. Poz. 1947
Warszawa, dnia 11 października 2018 r. Poz. 1947 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 17 września 2018 r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych do wykonywania pomiarów hydrograficznych Na podstawie
Bardziej szczegółowoPomiary batymetryczne na potrzeby produkcji śródlądowych elektronicznych map nawigacyjnych obszaru RIS Dolnej Odry
Izabela BODUS-OLKOWSKA 1, Natalia WAWRZYNIAK 2, Grzegorz ZANIEWICZ 3 Pomiary batymetryczne na potrzeby produkcji śródlądowych elektronicznych map nawigacyjnych obszaru RIS Dolnej Odry 1. WPROWADZENIE W
Bardziej szczegółowoMETODYKA WYKONYWANIA BADAŃ HYDROGRAFICZNYCH PRZESZKÓD PODWODNYCH
HYDROGRAFIA mgr inż. Artur GRZĄDZIEL METODYKA WYKONYWANIA BADAŃ HYDROGRAFICZNYCH PRZESZKÓD PODWODNYCH Poszukiwanie i badanie przeszkód podwodnych to specjalny rodzaj szeroko pojętych prac hydrograficznych,
Bardziej szczegółowoWspółczesne Systemy Elektroniki Morskiej
Współczesne Systemy Elektroniki Morskiej Echosondy jedno-wiązkowe (SBES) nawigacyjne. Echosondy wielo-wiązkowe (MBES), sonary, FLS. Logi (E-M, doppler) nawigacyjne. [wyk.5 (3)] fb.com/navinordcom SBES
Bardziej szczegółowoWyjaśnić praktyczne zagadnienia tworzenia cyfrowej mapy dna
C1 I. KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: HYDROGRAFIA. Kod przedmiotu: HA. Jednostka prowadząca: Wydział Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego 4. Kierunek: Nawigacja 5. Specjalność: hydrografia 6. Dział:
Bardziej szczegółowoW OPARCIU JEDNOWIĄZKOWY SONDAŻ HYDROAKUSTYCZNY
TWORZENIE MODELU DNA ZBIORNIKA WODNEGO W OPARCIU O JEDNOWIĄZKOWY SONDAŻ HYDROAKUSTYCZNY Tomasz Templin, Dariusz Popielarczyk Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji Uniwersytet Warmińsko Mazurski w Olsztynie
Bardziej szczegółowoWykorzystanie sonaru skanującego wysokiej częstotliwości w pozyskiwaniu danych obrazowych
BIULETYN WAT VOL. LIX, NR 2, 2010 Wykorzystanie sonaru skanującego wysokiej częstotliwości w pozyskiwaniu danych obrazowych ANDRZEJ STATECZNY Akademia Morska w Szczecinie, 70-500 Szczecin, Wały Chrobrego
Bardziej szczegółowoCytowanie: A.Grządziel, Pomiary batymetryczne dawniej i dziś, Przegląd Morski nr 4, Gdynia Artur Grządziel POMIARY BATYMETRYCZNE DAWNIEJ I DZIŚ
Cytowanie: A.Grządziel, Pomiary batymetryczne dawniej i dziś, Przegląd Morski nr 4, Gdynia 2004 Artur Grządziel POMIARY BATYMETRYCZNE DAWNIEJ I DZIŚ Pomiar głębokości obszarów morskich jest prawdopodobnie
Bardziej szczegółowo3. WYNIKI POMIARÓW Z WYKORZYSTANIEM ULTRADŹWIĘKÓW.
3. WYNIKI POMIARÓW Z WYKORZYSTANIEM ULTRADŹWIĘKÓW. Przy rozchodzeniu się fal dźwiękowych może dochodzić do częściowego lub całkowitego odbicia oraz przenikania fali przez granice ośrodków. Przeszkody napotykane
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA BAZY DANYCH NAWIGACYJNO-HYDROGRAFICZNEGO ZABEZPIECZENIA (NHZ) NA POLSKICH OBSZARACH MORSKICH
ZESZYTY NAUKOWE AKADEMII MARYNARKI WOJENNEJ ROK LII NR 3 (186) 2011 Czesł aw Dyrcz Akademia Marynarki Wojennej KONCEPCJA BAZY NAWIGACYJNO-HYDROGRAFICZNEGO ZABEZPIECZENIA (NHZ) NA POLSKICH OBSZARACH MORSKICH
Bardziej szczegółowo1. SONAR OBSERWACJI DOOKRĘŻNEJ I TECHNIKA POMIARÓW
kmdr ppor. Artur GRZĄDZIEL Dywizjon Zabezpieczenia Hydrograficznego Marynarki Wojennej ORP Arctowski ZASTOSOWANIE PRZENOŚNEJ GŁOWICY SONAROWEJ DO POSZUKIWANIA OBIEKTÓW PODWODNYCH I ZABEZPIECZENIA PRAC
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE O WSZCZĘCIU POSTĘPOWANIA NR PO-II-/ZZP-3/370/31/10
Urząd Morski w Szczecinie na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznych ( tekst jednolity Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759) ogłasza postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
Bardziej szczegółowoOpis przedmiotu zamówienia
Marine Technology Sp. z o.o. Badania naukowe i prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk przyrodniczych i technicznych. Siedziba: 71-248 Szczecin, ul. Klonowica 37 lok. 5 KRS 0000237490 Oddział: Technopark
Bardziej szczegółowoPomiary hydrograficzne w Porcie Gdańsk
Pomiary hydrograficzne w Porcie Gdańsk Bartłomiej Syguła Hydrograf ZMPG S.A. Port Gdańsk, położony w centralnej części południowego wybrzeża Morza Bałtyckiego, w jednym z najszybciej rozwijających się
Bardziej szczegółowoPolskie Towarzystwo Medycyny i Techniki Hiperbarycznej 67
Polish Hyperbaric Research M. Kozłowska MOŻLIWOŚCI MONITOROWANIA RUCHU OBIEKTÓW PODWODNYCH W HYDROGRAFII MORSKIEJ Pozycjonowanie, a w konsekwencji monitorowanie ruchu obiektów na powierzchni Ziemi obecnie
Bardziej szczegółowoLiteratura: Maciej Gucma, Jakub Montewka, Antoni Zieziula Urządzenia nawigacji technicznej Krajczyński Edward Urządzenia elektronawigacyjne
Literatura: Maciej Gucma, Jakub Montewka, Antoni Zieziula Urządzenia nawigacji technicznej Krajczyński Edward Urządzenia elektronawigacyjne Krajczyński Edward Urządzenia nawigacji technicznej Franciszek
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja obiektów podwodnych z wykorzystaniem cyfrowych systemów hydroakustycznych
Artur GRZĄDZIEL, Dywizjon Zabezpieczenia Hydrograficznego Marynarki Wojennej, Gdynia Marian KOPCZEWSKI, Bartłomiej PĄCZEK Wydział Dowodzenia i Operacji Morskich, Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni E mail:
Bardziej szczegółowoB A D A N I A H Y D R O G R A F I C Z N E W R A K U F R A N K E N
A r t u r G r ządz i e l a r t o l a 7 4 @ p o c z t a. o n e t. p l B A D A N I A H Y D R O G R A F I C Z N E W R A K U F R A N K E N STRESZCZENIE W referacie zaprezentowano wyniki badań hydrograficznych
Bardziej szczegółowoWykład 9. Terminologia i jej znaczenie. Cenzurowanie wyników pomiarów.
Wykład 9. Terminologia i jej znaczenie. Cenzurowanie wyników pomiarów.. KEITHLEY. Practical Solutions for Accurate. Test & Measurement. Training materials, www.keithley.com;. Janusz Piotrowski: Procedury
Bardziej szczegółowoAkustyka morza #
Nazwa przedmiotu Akustyka morza Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod ECTS 13.8.0212 Zakład Oceanografii Fizycznej Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) prof. UG, dr hab. Natalia Gorska; Jakub
Bardziej szczegółowoSŁÓW KILKA O KATEGORIACH POMIARÓW HYDROGRAFICZNYCH W POLSCE DYLEMATY I PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ
kmdr por. dr inż. Dariusz Grabiec Akademia Marynarki Wojennej SŁÓW KILKA O KATEGORIACH POMIARÓW HYDROGRAFICZNYCH W POLSCE DYLEMATY I PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ WSTĘP W Polsce wykonywaniem pomiarów hydrograficznych
Bardziej szczegółowoANALiZA WPŁYWU PARAMETRÓW SAMOLOTU NA POZiOM HAŁASU MiERZONEGO WEDŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENDiX G
PRACE instytutu LOTNiCTWA 221, s. 115 120, Warszawa 2011 ANALiZA WPŁYWU PARAMETRÓW SAMOLOTU NA POZiOM HAŁASU MiERZONEGO WEDŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENDiX G i ROZDZiAŁU 10 ZAŁOżEń16 KONWENCJi icao PIotr
Bardziej szczegółowoAutomatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych. Instrukcja do ćwiczenia III. Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia
Automatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych Instrukcja do ćwiczenia III Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia (Rys. ) jest to urządzenie
Bardziej szczegółowoŚRODKI HYDROAKUSTYCZNEGO WYKRYWANIA OBIEKTÓW PODWODNYCH I PREZENTACJI HYDROGRAFICZNYCH DANYCH POMIAROWYCH
P o l i s h H y p e r b a r i c R e s e a r c h D. Grabiec ŚRODKI HYDROKUSTYCZNEGO WYKRYWNI OBIEKTÓW PODWODNYCH I PREZENTCJI HYDROGRFICZNYCH DNYCH POMIROWYCH W artykule przedstawiono współczesne hydroakustyczne
Bardziej szczegółowoDokładność pozycji. dr inż. Stefan Jankowski
Dokładność pozycji dr inż. Stefan Jankowski s.jankowski@am.szczecin.pl Nawigacja Nawigacja jest gałęzią nauki zajmującą się prowadzeniem statku bezpieczną i optymalną drogą. Znajomość nawigacji umożliwia
Bardziej szczegółowoZintegrowany system wizualizacji parametrów nawigacyjnych w PNDS
dr inż. kpt. ż.w. Andrzej Bąk Zintegrowany system wizualizacji parametrów nawigacyjnych w PNDS słowa kluczowe: PNDS, ENC, ECS, wizualizacja, sensory laserowe Artykuł opisuje sposób realizacji procesu wizualizacji
Bardziej szczegółowoStosowanie metod akustycznych do badań ekosystemów morskich #
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Nazwa przedmiotu Stosowanie metod akustycznych do badań ekosystemów morskich Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot
Bardziej szczegółowoWykorzystanie obrazów sonarowych do wyznaczania pozycji pojazdów podwodnych
WĄŻ Mariusz 1 NAUS Krzysztof Wykorzystanie obrazów sonarowych do wyznaczania pozycji pojazdów podwodnych nawigacja podwodna sonar hydrografia Streszczenie Artykuł przedstawia wyniki badań wykorzystania
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do akustyki morza #
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Nazwa przedmiotu Wprowadzenie do akustyki morza Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod ECTS 13.0.0021 Zakład
Bardziej szczegółowoLaboratorium techniki laserowej Ćwiczenie 2. Badanie profilu wiązki laserowej
Laboratorium techniki laserowej Ćwiczenie 2. Badanie profilu wiązki laserowej 1. Katedra Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych, WETI, Politechnika Gdaoska Gdańsk 2006 1. Wstęp Pomiar profilu wiązki
Bardziej szczegółowoAplikacje Systemów. Nawigacja inercyjna. Gdańsk, 2016
Aplikacje Systemów Wbudowanych Nawigacja inercyjna Gdańsk, 2016 Klasyfikacja systemów inercyjnych 2 Nawigacja inercyjna Podstawowymi blokami, wchodzącymi w skład systemów nawigacji inercyjnej (INS ang.
Bardziej szczegółowoAkustyka morza #
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Nazwa przedmiotu Akustyka morza Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod ECTS 13.8.0212 Zakład Oceanografii Fizycznej
Bardziej szczegółowohome.agh.edu.pl/~krisfoto/lib/exe/fetch.php?id=fotocyfrowa&cache=cache&media=fotocyfrowa:true_orto.pdf
Kurczyński Z., 2014. Fotogrametria. PWN S.A, Warszawa, 656 677. Zabrzeska-Gąsiorek B., Borowiec N., 2007. Określenie zakresu wykorzystania danych pochodzących z lotniczego skaningu laserowego w procesie
Bardziej szczegółowoWYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH
Scientific Bulletin of Che lm Section of Technical Sciences No. 1/2008 WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH WE WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ TECHNICE POMIAROWEJ MAREK MAGDZIAK Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji, Politechnika
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MARYNARKI WOJENNEJ WYDZIAŁ NAWIGACJI I UZBROJENIA OKRĘTOWEGO P L A N NIESTACJONARNYCH STUDIÓW PODYPLOMOWYCH
AKADEMIA MARYNARKI WOJENNEJ WYDZIAŁ NAWIGACJI I UZBROJENIA OKRĘTOWEGO P L A N NIESTACJONARNYCH STUDIÓW PODYPLOMOWYCH KIERUNEK: nawigacja SPECJALNOŚĆ: hydrografia GDYNIA 2016 I. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-METODYCZNE
Bardziej szczegółowoWyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu
Imię i Nazwisko... Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu Opracowanie: Piotr Wróbel 1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prędkości dźwięku w powietrzu, metodą różnicy czasu przelotu. Drgania
Bardziej szczegółowoDOWIĄZANIE GEODEZYJNE W WYBRANYCH ZADANIACH SPECJALNYCH REALIZOWANYCH NA MORZU 1
kmdr rez. dr Zdzisław KOPACZ Akademia Marynarki Wojennej, SHM RP kmdr rez. dr inż. Wacław MORGAŚ Akademia Marynarki Wojennej, SHM RP DOWIĄZANIE GEODEZYJNE W WYBRANYCH ZADANIACH SPECJALNYCH REALIZOWANYCH
Bardziej szczegółowoISOK na morzach i oceanach
ISOK na morzach i oceanach Marcin Matusiak Project Manager Fugro Aerial Mapping B.V. m.matusiak@fugro.com ALB (Airborne LiDAR Bathymetry) Pomiary hydrograficzne / System Mapowania płytkiej wody System
Bardziej szczegółowoHydrografia morska - Quo vadis? (Krótkie spojrzenie na kierunki rozwoju hydrograficznych metod i środków pomiarowych)
Kmdr ppor. dr inż. Dariusz Grabiec Hydrografia morska - Quo vadis? (Krótkie spojrzenie na kierunki rozwoju hydrograficznych metod i środków pomiarowych) Technika wykonywania pomiarów hydrograficznych była
Bardziej szczegółowoKatedra Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki
Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki Przedmiot: Badania nieniszczące metodami elektromagnetycznymi Numer Temat: Badanie materiałów kompozytowych z ćwiczenia: wykorzystaniem fal elektromagnetycznych
Bardziej szczegółowoBadanie ultradźwiękowe grubości elementów metalowych defektoskopem ultradźwiękowym
Badanie ultradźwiękowe grubości elementów metalowych defektoskopem ultradźwiękowym 1. Badania nieniszczące wprowadzenie Badania nieniszczące polegają na wykorzystaniu nieinwazyjnych metod badań (bez zniszczenia
Bardziej szczegółowoUkład aktywnej redukcji hałasu przenikającego przez przegrodę w postaci płyty mosiężnej
Układ aktywnej redukcji hałasu przenikającego przez przegrodę w postaci płyty mosiężnej Paweł GÓRSKI 1), Emil KOZŁOWSKI 1), Gracjan SZCZĘCH 2) 1) Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy
Bardziej szczegółowoWymiary akwenu w płaszczyźnie pionowej bezpieczna głębokość podawana zazwyczaj w postaci stosunku minimalnej rezerwy wody pod kilem do zanurzenia
IRM wykład 2 Parametry Wymiary akwenu w płaszczyźnie pionowej bezpieczna głębokość podawana zazwyczaj w postaci stosunku minimalnej rezerwy wody pod kilem do zanurzenia maksymalnego statku /T. Wymiary
Bardziej szczegółowoINWENTARYZACJA BATYMETRYCZNA REDY PORTU GDAŃSK NA PRZEDPOLU HISTORYCZNEGO UJŚCIA RZEKI WISŁY
mgr inż. Jacek KSZAŁKA, mgr inż. Janusz GĘSTWICKI Wydział Pomiarów Morskich Urząd Morski w Gdyni, SHM RP INWENTARYZACJA BATYMETRYCZNA REDY PRTU GDAŃSK NA PRZEDPLU HISTRYCZNEG UJŚCIA RZEKI WISŁY Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2 do SIWZ FORMULARZ OFERTOWY
ZP4/2017 Załącznik nr 2 do SIWZ FORMULARZ OFERTOWY OFERTA Prezes Zarządu Marine Technology Sp. z o. o. ul. Roszczynialskiego 4 lok. 6 81 521 Gdynia W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego
Bardziej szczegółowoBADANIA IDENTYFIKACYJNE ORAZ INSPEKCJA WRAKU GRAF ZEPPELIN RESEARCH OF IDENTIFICATION AND THE INSPECTION OF THE WRECK GRAF ZEPPELIN
Polish Hyperbaric Research A.Grządziel, A.Olejnik, R. Szymaniuk BADANIA IDENTYFIKACYJNE ORAZ INSPEKCJA WRAKU GRAF ZEPPELIN W lipcu 2006 roku ORP Arctowski z dzh MW dokonał identyfikacji zalegającego na
Bardziej szczegółowoTHE AUTOMATIZATION OF THE CALCULATION CONNECTED WITH PROJECTING LEADING LIGHTS
XIII-th International Scientific and Technical Conference THE PART OF NAVIGATION IN SUPPORT OF HUMAN ACTIVITY ON THE SEA Naval University in Poland Institute of Navigation and Hydrography Rafał Ropiak,
Bardziej szczegółowoHydrologia Tom I - A. Byczkowski
Hydrologia Tom I - A. Byczkowski Spis treści 1. Wiadomości wstępne 1.1. Podział hydrologii jako nauki 1.2. Hydrologia krąŝenia 1.2.1. Przyczyny ruchu wody na Ziemi 1.2.2. Cykl hydrologiczny 1.3. Zastosowanie
Bardziej szczegółowoSAMOCHODOWY RADAR POWSZECHNEGO STOSOWANIA
Koncern Delphi opracował nowy, wielofunkcyjny, elektronicznie skanujący radar (ESR). Dzięki wykorzystaniu pozbawionej ruchomych części i sprawdzonej technologii monolitycznej, radar ESR zapewnia najlepsze
Bardziej szczegółowo4. EKSPLOATACJA UKŁADU NAPĘD ZWROTNICOWY ROZJAZD. DEFINICJA SIŁ W UKŁADZIE Siła nastawcza Siła trzymania
3 SPIS TREŚCI Przedmowa... 11 1. WPROWADZENIE... 13 1.1. Budowa rozjazdów kolejowych... 14 1.2. Napędy zwrotnicowe... 15 1.2.1. Napęd zwrotnicowy EEA-4... 18 1.2.2. Napęd zwrotnicowy EEA-5... 20 1.3. Współpraca
Bardziej szczegółowoRozwój prac projektowych przemysłowego systemu wydobywania konkrecji z dna Oceanu Spokojnego poprzez realizację projektów badawczo-rozwojowych
Rozwój prac projektowych przemysłowego systemu wydobywania konkrecji z dna Oceanu Spokojnego poprzez realizację projektów badawczo-rozwojowych prof. dr hab. inż. Tadeusz Szelangiewicz przygotowanie prezentacji:
Bardziej szczegółowoInżynieria Ruchu Morskiego wykład 01. Dr inż. Maciej Gucma Pok. 343 Tel //wykłady tu//
Inżynieria Ruchu Morskiego wykład 01 Dr inż. Maciej Gucma Pok. 343 Tel. 91 4809 495 www.uais.eu //wykłady tu// m.gucma@am.szczecin.pl Zaliczenie Wykładu / Ćwiczeń Wykład zaliczenie pisemne Ćwiczenia -
Bardziej szczegółowoAkustyka pomaga w inspekcji budowli wodnych
Akustyka pomaga w inspekcji budowli wodnych Powstające w dzisiejszym świecie mosty i inne budowle wodne imponują nowoczesnymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi, jednak w dalszym ciągu są też eksploatowane
Bardziej szczegółowoPodstawy opracowania wyników pomiarów z elementami analizy niepewności statystycznych
Podstawy opracowania wyników pomiarów z elementami analizy niepewności statystycznych Dr inż. Marcin Zieliński I Pracownia Fizyczna dla Biotechnologii, wtorek 8:00-10:45 Konsultacje Zakład Fizyki Jądrowej
Bardziej szczegółowoDIGITALIZACJA GEOMETRII WKŁADEK OSTRZOWYCH NA POTRZEBY SYMULACJI MES PROCESU OBRÓBKI SKRAWANIEM
Dr inż. Witold HABRAT, e-mail: witekhab@prz.edu.pl Politechnika Rzeszowska, Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Dr hab. inż. Piotr NIESŁONY, prof. PO, e-mail: p.nieslony@po.opole.pl Politechnika Opolska,
Bardziej szczegółowoCZY DOKŁADNIEJSZE POMIARY WPŁYWAJĄ NA OGRANICZENIE STRAT WODY
CZY DOKŁADNIEJSZE POMIARY WPŁYWAJĄ NA OGRANICZENIE STRAT WODY dr inż. Florian G. PIECHURSKI Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Instytut Inżynierii Wody i Ścieków
Bardziej szczegółowoProfil Marine Technology
Marine Technology Sp. z o.o. Badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie nauk przyrodniczych i technicznych Andrzej Stateczny a.stateczny@marinetechnology.pl www.marinetechnology.pl Profil Marine Technology
Bardziej szczegółowo4/4/2012. CATT-Acoustic v8.0
CATT-Acoustic v8.0 CATT-Acoustic v8.0 Oprogramowanie CATT-Acoustic umożliwia: Zaprojektowanie geometryczne wnętrza Zadanie odpowiednich współczynników odbicia, rozproszenia dla wszystkich planów pomieszczenia
Bardziej szczegółowoOdchudzamy serię danych, czyli jak wykryć i usunąć wyniki obarczone błędami grubymi
Odchudzamy serię danych, czyli jak wykryć i usunąć wyniki obarczone błędami grubymi Piotr Konieczka Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska D syst D śr m 1 3 5 2 4 6 śr j D 1
Bardziej szczegółowoPREZENTACJE. Wykorzystanie morskich technik i środków hydrograficznych w badaniach akwenów śródlądowych obszary działań i możliwości
87 PREZENTCJE Wykorzystanie morskich technik i środków hydrograficznych w badaniach akwenów śródlądowych obszary działań i możliwości KMDR POR. DRIUSZ GRBIEC kademia Marynarki Wojennej, Instytut Nawigacji
Bardziej szczegółowo1 Obsługa aplikacji sonary
Instrukcja laboratoryjna do ćwiczenia: Badanie własności sonarów ultradźwiękowych Celem niniejszego ćwiczenia jest zapoznanie osób je wykonujących z podstawowymi cechami i możliwościami interpretacji pomiarów
Bardziej szczegółowoFUNDACJA ROZWOJU UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO Andrzej Letkiewicz Prezes Zarządu oraz zespół BIAS. ZAINWESTUJ W ZIELONE!, WFOŚIGW w Gdańsku,
FUNDACJA ROZWOJU UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO Andrzej Letkiewicz Prezes Zarządu oraz zespół BIAS Baltic Sea Information on the Acoustic Soundscape / Informacja o Poziomie Dźwięków Podwodnych Morza Bałtyckiego
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE
AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE Instytut InŜynierii Ruchu Morskiego Zakład Urządzeń Nawigacyjnych Ćwiczenie nr 2 Parametry techniczno - eksploatacyjne radarów Szczecin 2009 TEMAT: Parametry techniczno - eksploatacyjne
Bardziej szczegółowoIDENTYFIKACJA ZATOPIONYCH JEDNOSTEK NA DNIE ZBIORNIKÓW WODNYCH KRZYSZTOF KEMPSKI AUTOMATYKA I ROBOTYKA WYDZIAŁ MECHANICZNY POLITECHNIKA WROCŁAWSKA
IDENTYFIKACJA ZATOPIONYCH JEDNOSTEK NA DNIE ZBIORNIKÓW WODNYCH KRZYSZTOF KEMPSKI AUTOMATYKA I ROBOTYKA WYDZIAŁ MECHANICZNY POLITECHNIKA WROCŁAWSKA 1 CEL IDENTYFIKACJI ZATOPIONYCH JEDNOSTEK - Zagrożenie
Bardziej szczegółowoBADANIE STRUKTURY DNA ZATOKI GDAŃ SKIEJ METODĄ AKUSTYKI NIELINIOWEJ
ZESZYTY NAUKOWE AKADEMII MARYNARKI WOJENNEJ ROK LIII NR 1 (188) 2012 S ł awomir Kozaczka Akademia Marynarki Wojennej BADANIE STRUKTURY DNA ZATOKI GDAŃ SKIEJ METODĄ AKUSTYKI NIELINIOWEJ STRESZCZENIE W pracy
Bardziej szczegółowoAnomalie gradientu pionowego przyspieszenia siły ciężkości jako narzędzie do badania zmian o charakterze hydrologicznym
Anomalie gradientu pionowego przyspieszenia siły ciężkości jako narzędzie do badania zmian o charakterze hydrologicznym Dawid Pruchnik Politechnika Warszawska 16 września 2016 Cel pracy Zbadanie możliwości
Bardziej szczegółowodr hab. inż. LESŁAW ZABUSKI ***
POMIARY INKLINOMETRYCZNE dr hab. inż. LESŁAW ZABUSKI Konsultant Rozenblat Sp. z o.o. *** CEL Celem pomiarów inklinometrycznych jest stwierdzenie, czy i w jakim stopniu badany teren podlega deformacjom,
Bardziej szczegółowoInstrukcja obsługi. UniSonic_S. ultradźwiękowy przetwornik poziomu
Instrukcja obsługi 1 2 Spis treści 1. Deklaracja zgodności WE...4 2. Wstęp...5 3. Dane techniczne...6 3.1 Sonda ultradźwiękowa...6 3.2 Zasilanie...6 4. Wymiary...7 4.1 Sonda ultradźwiękowa...7 4.2 Przykładowy
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA (CPV: ) Echosonda naukowo badawcza blok 70 khz i 120 khz z wyposaŝeniem
Nr sprawy: DYR.Zam.Publ.-03/10 Załącznik nr 1 do SIWZ OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Tytuł zamówienia: Dostawa echosondy naukowo badawczej blok 70 khz i 120 khz z wyposaŝeniem dla Instytutu Rybactwa Śródlądowego
Bardziej szczegółowoRaport Specjalny z Rejsu Wielki Wlew do Bałtyku
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ - PIB Oddział Morski w Gdyni 81-342 GDYNIA Waszyngtona 42 tel. (+48) 58 628 81 00 fax (+48) 58 628 81 63 Raport Specjalny z Rejsu Wielki Wlew do Bałtyku Statek:
Bardziej szczegółowoREALIZACJA PROGRAMU BUDOWY INFRASTRUKTURY INFORMACJI PRZESTRZENNEJ ( LATA 2012-2013 )
REALIZACJA PROGRAMU BUDOWY INFRASTRUKTURY INFORMACJI PRZESTRZENNEJ ( LATA 2012-2013 ) LISTA TEMATÓW : 1.8 HYDROGRAFIA (elementy hydrograficzne, w tym obszary morskie oraz jednolite części wód wraz z podjednostkami
Bardziej szczegółowoGEOMETRIA SONARU BOCZNEGO KLUCZ DO ZROZUMIENIA I INTERPRETACJI OBRAZÓW SONAROWYCH
1 2 Cytowanie: A.Grządziel, Geometria sonaru bocznego klucz do zrozumienia i interpretacji obrazów sonarowych, Przegląd Morski nr 7-8, DMW Gdynia, 2004, s.9-15 mgr inż. Artur GRZĄDZIEL GEOMETRIA SONARU
Bardziej szczegółowoBadanie widma fali akustycznej
Politechnika Łódzka FTIMS Kierunek: Informatyka rok akademicki: 00/009 sem.. grupa II Termin: 10 III 009 Nr. ćwiczenia: 1 Temat ćwiczenia: Badanie widma fali akustycznej Nr. studenta: 6 Nr. albumu: 15101
Bardziej szczegółowoPolitechnika Warszawska
Politechnika Warszawska Wydział Elektryczny Laboratorium Teletechniki Skrypt do ćwiczenia T.02. Woltomierz RMS oraz Analizator Widma 1. Woltomierz RMS oraz Analizator Widma Ćwiczenie to ma na celu poznanie
Bardziej szczegółowoPolish Hyperbaric Research
Polish Hyperbaric Research D. Grabiec L O K A L I Z A C J A I Z O B R A Z O W A N I E O B I E K T Ó W P O D W O D N Y C H Z A P O M O C Ą H Y D R O G R A F I C Z N Y C H Ś R O D K Ó W H Y D R O A K U S
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE POŁĄCZEŃ TYPU SWORZEŃ OTWÓR ZA POMOCĄ MES BEZ UŻYCIA ANALIZY KONTAKTOWEJ
Jarosław MAŃKOWSKI * Andrzej ŻABICKI * Piotr ŻACH * MODELOWANIE POŁĄCZEŃ TYPU SWORZEŃ OTWÓR ZA POMOCĄ MES BEZ UŻYCIA ANALIZY KONTAKTOWEJ 1. WSTĘP W analizach MES dużych konstrukcji wykonywanych na skalę
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 6 Temat: BADANIE ŚWIATEŁ DO JAZDY DZIENNEJ
60-965 Poznań Grupa: Elektrotechnika, sem 3., Podstawy Techniki Świetlnej Laboratorium wersja z dn. 03.11.2015 Ćwiczenie nr 6 Temat: BADANIE ŚWIATEŁ DO JAZDY DZIENNEJ Opracowanie wykonano na podstawie
Bardziej szczegółowoBADANIA DOSTĘPNOŚCI SYSTEMU DGPS NA DOLNEJ ODRZE RESEARCH ON THE AVAILABILITY OF DGPS SYSTEM ON THE LOWER ODRA RIVER
ANDRZEJ BANACHOWICZ, RYSZARD BOBER, ADAM WOLSKI **, PIOTR GRODZICKI, ZENON KOZŁOWSKI *** BADANIA DOSTĘPNOŚCI SYSTEMU DGPS NA DOLNEJ ODRZE RESEARCH ON THE AVAILABILITY OF DGPS SYSTEM ON THE LOWER ODRA RIVER
Bardziej szczegółowo5.1. Powstawanie i rozchodzenie się fal mechanicznych.
5. Fale mechaniczne 5.1. Powstawanie i rozchodzenie się fal mechanicznych. Ruch falowy jest zjawiskiem bardzo rozpowszechnionym w przyrodzie. Spotkałeś się z pewnością w życiu codziennym z takimi pojęciami
Bardziej szczegółowoPROGRAMOWANIE DYNAMICZNE W ROZMYTYM OTOCZENIU DO STEROWANIA STATKIEM
Mostefa Mohamed-Seghir Akademia Morska w Gdyni PROGRAMOWANIE DYNAMICZNE W ROZMYTYM OTOCZENIU DO STEROWANIA STATKIEM W artykule przedstawiono propozycję zastosowania programowania dynamicznego do rozwiązywania
Bardziej szczegółowoFale w przyrodzie - dźwięk
Fale w przyrodzie - dźwięk Fala Fala porusza się do przodu. Co dzieje się z cząsteczkami? Nie poruszają się razem z falą. Wykonują drganie i pozostają na swoich miejscach Ruch falowy nie powoduje transportu
Bardziej szczegółowoDefektoskop ultradźwiękowy
Ćwiczenie nr 1 emat: Badanie rozszczepiania fali ultradźwiękowej. 1. Zapoznać się z instrukcją obsługi defektoskopu ultradźwiękowego na stanowisku pomiarowym.. Wyskalować defektoskop. 3. Obliczyć kąty
Bardziej szczegółowoUrządzenie i sposób pomiaru skuteczności filtracji powietrza.
Urządzenie i sposób pomiaru skuteczności filtracji powietrza. dr inż. Stanisław Kamiński, mgr Dorota Kamińska WSTĘP Obecnie nie może istnieć żaden zakład przerabiający sproszkowane materiały masowe bez
Bardziej szczegółowoANALIZA BELKI DREWNIANEJ W POŻARZE
Proceedings of the 5 th International Conference on New Trends in Statics and Dynamics of Buildings October 19-20, 2006 Bratislava, Slovakia Faculty of Civil Engineering STU Bratislava Slovak Society of
Bardziej szczegółowoKARTA POMIAROWA - ćwiczenie nr 2 Parametry techniczno - eksploatacyjne radarów. Nazwisko i imię:
Nazwisko i imię: Karta pomiarowa Ćwicznie nr 2 KARTA POMIAROWA - ćwiczenie nr 2 Parametry techniczno - eksploatacyjne radarów Grupa Data i podpis prowadzącego: 4.1. Stanowisko I - Radar Nucleus 5000. Cel:
Bardziej szczegółowoZakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia. Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych
Zakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia Ćwiczenie 1 Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych budowa i zasada działania przyrządów analogowych magnetoelektrycznych
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM METROLOGII
AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE Centrum Inżynierii Ruchu Morskiego LABORATORIUM METROLOGII Ćwiczenie 4 Analiza powtarzalności i odtwarzalności pomiarów na przykładzie pomiarów radarowych Szczecin, 2010 Zespół
Bardziej szczegółowoSYSTEMY DYNAMICZNEGO USTALANIA WARTOŚCI ZAPASU WODY POD STĘPKĄ NA PŁYTKOWODZIU
Mirosław Jurdziński Akademia Morska w Gdyni SYSTEMY DYNAMICZNEGO USTALANIA WARTOŚCI ZAPASU WODY POD STĘPKĄ NA PŁYTKOWODZIU W pracy przedstawiono działanie systemu do określania dynamicznego zapasu wody
Bardziej szczegółowoObliczenie objętości przepływu na podstawie wyników punktowych pomiarów prędkości
Obliczenie objętości przepływu na podstawie wyników punktowych pomiarów prędkości a) metoda rachunkowa Po wykreśleniu przekroju poprzecznego z zaznaczeniem pionów hydrometrycznych, w których dokonano punktowego
Bardziej szczegółowoZastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska. Wykład 3
Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska Wykład 3 SAR tryby zobrazowań STRIPMAP najczęściej wykorzystywany tryb pozyskiwania zobrazowań SAR. W trybie tym mamy stały kierunek wysyłania wiązki radarowej.
Bardziej szczegółowoWykład 5. Pomiary sytuacyjne. Wykład 5 1
Wykład 5 Pomiary sytuacyjne Wykład 5 1 Proste pomiary polowe Tyczenie linii prostych Tyczenie kątów prostych Pomiar szczegółów topograficznych: - metoda ortogonalna, - metoda biegunowa, - związek liniowy.
Bardziej szczegółowoPOZIOM UFNOŚCI PRZY PROJEKTOWANIU DRÓG WODNYCH TERMINALI LNG
Stanisław Gucma Akademia Morska w Szczecinie POZIOM UFNOŚCI PRZY PROJEKTOWANIU DRÓG WODNYCH TERMINALI LNG Streszczenie: W artykule zaprezentowano probabilistyczny model ruchu statku na torze wodnym, który
Bardziej szczegółowoBałtyckie Centrum Badawczo-Wdrożeniowe Gospodarki Morskiej i jego rola we wzmacnianiu innowacyjności Pomorza Zachodniego.
Bałtyckie Centrum Badawczo-Wdrożeniowe Gospodarki Morskiej i jego rola we wzmacnianiu innowacyjności Pomorza Zachodniego. KONCEPCJA STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ CENTRUM Zakład b-r górnictwa morskiego Prowadzenie
Bardziej szczegółowoZagadnienia DIAGNOSTYKA TECHNICZNA MASZYN. Rozdział 1 Wprowadzenie 1
Rozdział 1 Wprowadzenie 1 Zagadnienia 1. Wprowadzenie 2. Filozofia eksploatacji maszyn 3. Parametry diagnostyczne 4. Podstawy drgań 5. Charakterystyka czujników drgań 6. Metodyka pomiarów symptomów stanu
Bardziej szczegółowo