Obszar realizacji programu

Transkrypt

1 Program wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dla RZGW we Wrocławiu wraz ze strategiczną oceną oddziaływania na środowisko, dotyczącą zaplanowanych w tym programie działań Oława r.

2 Obszar realizacji programu

3 Obszar realizacji programu Analizowany obszar położony jest w granicach trzech województw: dolnośląskiego, opolskiego, lubuskiego. Zasięg oddziaływania projektu Programu ograniczony jest do najbliższego sąsiedztwa koryt rzek: Odry, Nysy Kłodzkiej, Nysy Łużyckiej, Bobru, Bystrzycy, Białej Głuchołaskiej.

4 Wymiana informacji Założeniem projektu jest wymiana informacji pomiędzy wykonawcą a beneficjentami - w tym celu została założona strona internetowa dla projektu

5 Wymiana informacji i interaktywna aplikacja została założona interaktywna Aplikacja Arc-Gis online

6 Zakres prac dla programu Etap I Projekt programu wycinki drzew i krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia dla rzek: Odra, Nysa Kłodzka, Nysa Łużycka, Bóbr Bystrzyca, Biała Głuchołaska Etap II Strategiczna ocena oddziaływania na Środowisko Etap III Pisemne podsumowanie przyjętego Programu

7 Zakres prac dla Etapu I 1. Podstawa realizacji prac 2. Cel i zakres opracowania 3. Uwarunkowania prawne 4. Opis powodzi historycznych 5. Charakterystyka rzek (podział administracyjny, fizjografia, budowa geologiczna, gleby, obszary chronione, hydrografia, zagospodarowanie przestrzenne, struktura użytkowania gruntów) 6. Istniejące systemy ochrony przeciwpowodziowej 7. Skrócone opisy taksacyjne 8. Analiza przepustowości koryta analiza hydrauliczna stanu istniejącego W0 9. Porównanie wyników poszczególnych wariantów oraz wybór wariantu preferowanego 10. Zabiegi pielęgnacyjne i prace utrzymaniowe

8 Zakres prac dla Etapu I - załączniki Załącznik 1.0 Skrócone opisy taksacyjne dla rzek: Odra, Nysa Kłodzka, Nysa Łużycka, Bóbr, Bystrzyca, Biała Głuchołaska - metodologia Załącznik 1.1 Opisy taksacyjne dla rzeki Odra Załącznik 1.2 Opisy taksacyjne rzeka Nysa Kłodzka Załącznik 1.3 Opisy taksacyjne rzeka Nysa Łużycka Załącznik 1.4 Opisy taksacyjne rzeka Bóbr Załącznik 1.5 Opisy taksacyjne rzeka Bystrzyca Załącznik 1.6 Opisy taksacyjne rzeka Głuchołaska Załącznik 2.0 Ocena zdolności przepustowej terenów zalewowych dla rzek: Odra, Nysa Kłodzka, Nysa Łużycka, Bóbr, Bystrzyca, Biała Głuchołaska Załącznik 2.1 Ocena zdolności przepustowej terenów zalewowych dla rzeki Odry Załącznik 2.2 Ocena zdolności przepustowej terenów zalewowych dla rzeki Nysa Kłodzka Załącznik 2.3 Ocena zdolności przepustowej terenów zalewowych dla rzeki Nysa Łużycka Załącznik 2.4 Ocena zdolności przepustowej terenów zalewowych dla rzeki Bóbr Załącznik 2.5 Ocena zdolności przepustowej terenów zalewowych dla rzeki Bystrzyca Załącznik 2.6 Ocena zdolności przepustowej terenów zalewowych dla rzeki Głuchołaska

9 Załącznik 1 Została ona przeprowadzona w sezonie wegetacyjnym, przez okres letni w latach 2013 i 2014, w tzw. buforze. Inwentaryzowane obiekty nanoszono na przygotowane wcześniej podkłady map topograficznych 1: w postaci graficznej (obszary taksacyjne) z podziałem na brzeg prawy i lewy.

10 Załącznik 1 Sporządzenie skróconych opisów taksacyjnych polegało na wyznaczeniu powierzchni jednorodnych pod względem zadrzewienia i składu gatunkowego. Dla tak wyznaczonych powierzchni określany był współczynnik zadrzewienia (stopień wypełnienia przestrzeni biomasą drzew) w rozbiciu na trzy warstwy: Warstwa I drzewostan górny o wysokości powyżej 15 m Warstwa II drzewostan podrzędny lub drzewostan główny młodszych klas wieku o wysokości od 5 do 15 m Warstwa III podszyty i zadrzewienia o wysokości do 5m Dla każdej warstwy określone zostały również najważniejsze gatunki tworzące daną warstwę.

11 Załącznik 1 przykład tabeli

12 Załącznik 1 przykład map Oława

13 Załącznik 1 przykład map Oława

14 Wartości modułu przepływu obliczane są dla części koryta jako sumy modułów dla podobszarów o zróżnicowanym współczynniku szorstkości wg. poniższego rysunku. Załącznik 2 modele HEC-RAS Obliczenia hydrauliczne przepustowości koryta, w tym również wyznaczenie rzędnych zwierciadła wody, wykonano za pomocą jednowymiarowego modelu HEC- RAS, przyjmując przepływ, jaki mieści się w przekrojach. Wartości modułu przepływu obliczane są dla części koryta jako sumy modułów dla podobszarów o zróżnicowanym współczynniku szorstkości wg poniższego rysunku.

15 Wartości modułu przepływu obliczane są dla części koryta jako sumy modułów dla podobszarów o zróżnicowanym współczynniku szorstkości wg. poniższego rysunku. Załącznik 2 modele HEC-RAS Współczynniki szorstkości Manninga, umieszczone są w górnym pasku, jak na przykładzie: 0.15, 0.35, 0.15, 0.028, 0.035, 0.16

16 Załącznik 2 metodologia kryteria twarde Kryterium Drzewa uszkodzone, chore, podgryzione przez bobry, puste w środku, pochylone, ze znacznie odsłoniętym systemem korzeniowym. Obiektów inżynieryjnych w szczególności porastających przyczółki mostów, jazów, filary, mury brzegowe etc. Odległość od obiektów inżynieryjnych wymagająca wprowadzenia utrzymania w czystości będzie przyjmowana indywidualnie z uwzględnieniem światła mostu, wielkości przepływu, szerokości koryta rzeki. Roślinność (drzewa, krzewy) porastające kanały ulgi. Uzasadnienie Uznano, że istnieje bardzo wysokie prawdopodobieństwo wywrotu i uniesienia takich drzew w wyniku przepływu wielkich wód i tym samym zwiększenia ryzyka zatorów wywołanych przez materiał naniesiony przez rzekę. Wszystkie tego typu drzewa przewidziano do wycinki. Obiekty inżynieryjne ze względu na swoje funkcję stanowią obszar, który powinien być objęty szczególnym dozorem. Nie powinno się dopuszczać do porastania obszarów przy mostach drzewami i krzewami, gdyż w połączeniu z ograniczonym samym mostem światłem wpływa to zdecydowanie na podpiętrzenie wód. Uznano tym samym konieczność utrzymania odcinków przed i za mostami w czystości minimum na odcinku o długości najwyższego drzewa, które może rosnąć w pobliżu takiego obiektu od strony wody górnej. Od strony wody dolnej przyjmuje się tą samą wartość celem stworzenia obszaru do szybszego odpływu wód poprzez obiekt mostowy. Uznano, że kanały ulgi powinny być w pełni drożne. Sytuację, gdy światło przepływu w kanale ulgi ograniczone jest do 80% wskutek pokrycia roślinnością średnią i wysoką uznaje się za wybitne zagrożenie powodziowe, które jest sprzeczne z nadrzędną funkcją pełnioną przez tego typu obiekty.

17 Załącznik 2 metodologia kryteria twarde Kryterium Uzasadnienie Brzeg rzeki mogą porastać zdrowe drzewa, natomiast należy usuwać nadmierne zakrzaczenia ograniczające możliwość przepływu kryterium dotyczy selektywnej wycinki doprowadzającej do przerzedzenia krzewów, a tym samym zwiększenia przepustowości międzywala. Przerzedzanie lub usuwanie szpalerów drzew i krzewów rosnących poprzecznie do kierunku przepływu w miejscach zagrożonych predysponowane do wycinki będą osobniki chore lub najsłabsze. Z analizy danych literaturowych, jak i prowadzonych badań w instytucjach naukowych wynika, ze krzewy w przypadku wód powodziowych o prawdopodobieństwie przewyższenia 1% i więcej stanowią istotne ograniczenie przepływu. Te same analizy wskazują jednak, że drzewa w znacznie mniejszym stopniu wpływają na ograniczenia przepływu. Charakterystyki te zmieniają się po przekroczeniu przepływów o p=1%, gdy generalizując można założyć, ze woda przykrywa krzewy, tworzące płaszczyznę poślizgu. Biorąc pod uwagę powyższe uznano, że dla zwiększenia przepustowości znacznie większe znaczenie będzie mieć przerzedzenie krzewów w wybranych miejscach niż wycinka drzew. Uznano, ze gęste szpalery ustawione poprzecznie do kierunku przepływu w sposób istotny ograniczają przepływ, tworząc przeszkodę powodującą powstanie strat energii przepływającej strugi i podpiętrzenie.

18 Załącznik 2 metodologia kryteria miękkie ograniczające kryteria twarde Kryterium Uzasadnienie Usuwanie roślinności powinno dotyczyć tych odcinków dolin, które są narażone na straty a tym samym, gdzie może wystąpić powódź, jako zjawisko definiowane w ustawie Prawo wodne. Pod pojęciem powodzi rozumie się czasowe pokrycie przez wodę terenu, który w normalnych warunkach nie jest pokryty wodą, powstałe na skutek wezbrania wody w ciekach naturalnych, zbiornikach wodnych, kanałach oraz od strony morza, powodujące zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi, środowiska, dziedzictwa kulturowego oraz działalności gospodarczej. Zgodnie z podanymi powyżej definicjami wycinkę rekomendowano głównie w tych miejscach, w których jej dokonanie zmniejsza zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi, środowiska, dziedzictwa kulturowego oraz działalności gospodarczej. Na innych obszarach wezbrania rzeczne uznano za zjawisko naturalne, normalne i pożądane dla funkcjonowania ekosystemów nadwodnych.

19 Załącznik 2 metodologia kryteria miękkie ograniczające kryteria twarde Kryterium Uzasadnienie Zwrócenie uwagi na obszary, na których szpalery drzew nadrzecznych wpływają na stabilność skarpy brzegowej. Ograniczyć do niezbędnego minimum usuwanie zarośli i krzewów oraz skupisk drzew z brzegów wklęsłych zakoli (także w miejscach zatorogennych). Ograniczenie wycinki drzew (nie krzewów) na obszarach miejskich dotyczy szpalerów starodrzewia, drzew w obszarach rekreacyjnych etc. w tych miejscach dopuszcza się wycinkę nadmiernego zakrzaczenia, które może ograniczać przepływy. W miejscach, w których roślinność wpływa na stabilność skarp usuwać jedynie drzewa z wyraźnymi uszkodzeniami pnia i/lub korony oraz z odsłoniętym systemem korzeniowym (co najmniej w 50%), puste w środku etc. Usuwanie drzew zdrowych wpływałoby na zwiększenie podatności na erozję brzegów. Usuwanie drzew wpływałoby na zwiększenie podatności na erozję brzegów i w wielu przypadkach powodowało konieczność natychmiastowego zastosowania umocnień technicznych. Uznano, że w obszarach miejskich drzewa pełnią poza przyrodniczymi także funkcję rekreacyjną. Biorąc pod uwagę dodatkowo ich znacznie mniejszy wpływ na wzrost zagrożenia powodziowego uznano, że dla obszarów miejskich wycinka ta będzie dążyć do minimalizacji.

20 Załącznik 2 wariant W0 Wariant W0: przedstawia stan istniejący opracowany w buforze zamówienia na podstawie Numerycznego Modelu Terenu uzupełnionym o współczynniki Maninnga na podstawie przeprowadzonych opisów taksacyjnych opisujących stopień pokrycia terenu. Zadrzewienie Średni wsp. Manninga do powyżej

21 Załącznik 2 wariant W1 Wariant W1: został opracowany w celu pokazania maksymalnego efektu wycinki. Została tu zaproponowana wycinka na obszarach, gdzie stopień pokrycia roślinnością jest powyżej lub równy 0.4, co odpowiada współczynnikowi Manninga Ponieważ jest to wariant hipotetyczny uwzględnia on również wycinkę na terenach Natura 2000, rezerwatach przyrody, obszarach chronionych, terenach należących do lasów oraz osób prywatnych. Ze względów środowiskowych oraz prawnych nie jest to wariant rekomendowany. Jest to jedynie wariant pokazujący możliwy maksymalny efekt wycinki, pokazany za pomocą rzędnych odzwierciedlających obniżenie zwierciadła wody w stosunku do stanu istniejącego.

22 Załącznik 2 wariant W2 Wariant W2: został opracowany w celu pokazania optymalnego efektu wycinki jaki należy wykonać, aby poprawić przepustowość koryta, ograniczyć miejsca zatorogenne, a tym samym obniżyć zwierciadło wody. Wycinka została rozpatrzona bez względu na własność terenu, w granicach optymalnego zakresu pod względem środowiskowym oraz powodziowym, który wyznaczono z uwzględnieniem następujących kryteriów: W miejscu wyznaczonych przekrojów zatorogennych odległość 100 m w dół oraz 200 m w górę rzeki. W miejscu występowania obiektów inżynierskich (mosty, jazy, stopnie, progi) odległość 70 m w dół oraz 100 m w górę rzeki. Wyjątek stanowią miejsca dobrze utrzymane nie wymagające ingerencji pod względem wycinki oraz w szczególności Odra, gdzie zostały realizowane prace inwestycyjne na obiektach hydrotechnicznych na odcinku w zarządzie RZGW we Wrocławiu w związku z czym potencjalne obszary wycinki będące wokół tych obiektów zostały pominięte. Szerokość optymalnego zakresu wycinki dla rzek: Nysa Kłodzka, Nysa Łużycka, Bóbr oraz Bystrzyca z prawej i lewej strony brzegu przyjęto w odległości max. do 15 m od krawędzi cieku, dla Odry i Białej Głuchołaskiej zakres ten miejscami sięga do 80 m (również po obu stronach rzeki).

23 Załącznik 2 wariant W2 Wyżej opisany optymalny zakres wycinki pomniejszono o obszary znajdujące się poza zakresem opracowania. Starano się również unikać terenów oznaczonych jako łęgi (kod 91E0) są to obszary o szczególnym znaczeniu środowiskowym, który należy chronić. W tak wyznaczonych obszarach została zaproponowana wycinka w miejscach, gdzie stopień pokrycia roślinnością jest powyżej lub równy 0.4, co odpowiada współczynnikowi Manninga od 0.06 do Warstwa przestrzenna przedstawiająca stopień pokrycia terenu została opracowana w latach , jednakże ze względu na dynamicznie zmieniające się otoczenie skorygowano ją o najnowsze dane z terenu z 2015r. Owe zmiany uwzględniono w wycince, warstwy przestrzennej natomiast nie zmieniono. Ostatnim krokiem było sprawdzenie zaproponowanych obszarów do wycinki z inwestycjami zaplanowanymi w ramach projektu Opracowanie planów zarządzania ryzykiem powodziowym dla obszarów dorzeczy i regionów wodnych, w tym planów zarządzania ryzykiem powodziowym od strony morza, w tym morskich wód wewnętrznych. Inwestycje te stanowią alternatywę dla wycinki niwelując problem w miejscu ich występowania.

24 Załącznik 2 wariant W2 W związku z tym w miejscach gdzie należałoby przeprowadzić wycinkę, a istnieją inne alternatywy inwestycji, rozpatrywana wycinka została pominięta, miejsca rozwiązań alternatywnych pokazano w Etapie II Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko. Model hydrauliczny dla rzeki został opracowany w programie HEC-RAS. Wyniki modelowania przedstawiono w postaci tabelarycznej, profilu oraz przekroju w cieku. Obliczenia z programu HEC-RAS dołączono w formie cyfrowej. Wariant wycinki W2 jest wariantem preferowanym pod względem kryteriów powodziowych, społecznych, środowiskowych oraz ekonomicznych daje najbardziej optymalne obniżenie zwierciadła wody w stosunku do ingerencji w środowisko. Uwzględnia on również działania alternatywne, jakie są planowane do realizacji w PZRP. Dla działek należących do RZGW we Wrocławiu zostały przygotowane operaty dendrologiczne dla wariantu W2, w celu uzyskania decyzji o wycince.

25 gmina Oława

26 Załącznik 2 wariant W2 - gmina Oława

27 Załącznik 2 wariant W2 - gmina Oława Id wycinki od km do km Strona cieku WL L WL L WL L WP P

28 Zakres prac dla Etapu II Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko 1. Podstawa sporządzenia Prognozy 2. Cel i zakres Prognozy 3. Uwarunkowania formalno-prawne 4. Charakterystyka projektu Programu 5. Zgodność projektu Programu z celami ochrony środowiska, ochrony przyrody i gospodarki wodnej 6. System ochrony przeciwpowodziowej (w tym działania istniejące, w trakcie realizacji i planowane do realizacji w zakresie ochrony przed powodzią) 7. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu 8. Charakterystyka dolin rzek objętych analizą 9. Przewidywane oddziaływania ustaleń projektu programu na środowisko (oddziaływanie na: wody powierzchniowe, wody podziemne, różnorodność biologiczną, krajobraz, zasoby naturalne i powierzchnię ziemi, powietrze i klimat, ludzi i dobra materialne, zabytki i dobra kultury, oddziaływanie transgraniczne)

29 Zakres prac dla Etapu II Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko 10. Wpływ na środowisko w przypadku braku realizacji projektu Programu 11. Propozycja działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko 12. Analiza innych działań mogących stanowić alternatywę dla wycinki 13. Proponowane metody analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu 14. Aspekty społeczne 15. Napotkane trudności w prognozowaniu

30 Zakres prac dla Etapu II - Załączniki Załącznik 1. Załącznik 2. Załącznik 3. Opinie organów i uzgodnienia Gatunki i siedliska w zlewniach: Odra w obszarze RZGW, Nysy Kłodzka, Nysa Łużycka, Bóbr, Bystrzyca, Biała Głuchołaska Zestawienie działań istniejących, realizowanych oraz planowanych do realizacji w zakresie ochrony przed powodzią w podziale na poszczególne zlewnie

31 Cel opracowania Prognozy Celem prognozy jest identyfikacja potencjalnych oddziaływań na środowisko będących wynikiem realizacji projektu Programu, jak również analiza sposobu uwzględnienia aspektów środowiskowych w projektowanym dokumencie. Prognoza jest dokumentem stanowiącym element postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (SOOŚ).

32 Charakterystyka dolin rzek objętych analizą Obszary chronione w obrębie analizowanego odcinka rzeki Odry: Parki Krajobrazowe Stobrawski Park Krajobrazowy, Krzesiński Park Krajobrazowy. Obszary chronionego krajobrazu Łęg Zdzieszowicki, Dolina Odry, Dolina Baryczy, Nowosolska Dolina Odry, Krośnieńska Dolina Odry. Rezerwaty Łacha Jelcz, Odrzysko, Łęg Korea.

33 Charakterystyka dolin rzek objętych analizą Obszary chronione w obrębie analizowanego odcinka rzeki Odry: Specjalne Obszary Ochrony siedlisk sieci Natura 2000 PLH Łęg Zdzieszowicki, PLH Żywocickie Łęgi, PLH Grądy w Dolinie Odry, PLH Las Pilczycki, PLH Dolina Widawy, PLH Kargowskie Zakola Odry, PLH Krośnieńska Dolina Odry, PLH Kozioróg w Czernej, PLH Łęgi Odrzańskie, PLH Nowosolska Dolina Odry. Obszary Specjalnej Ochrony ptaków sieci Natura 2000 PLB Grądy Odrzańskie, PLB Łęgi Odrzańskie, PLB Dolina Środkowej Odry.

34 Przewidywane oddziaływania ustaleń projektu Programu na środowisko W Prognozie określono stopień oraz charakter oddziaływań związanych z realizacją działań dotyczących prac wycinkowych zawartych w projekcie Programu na poszczególne komponenty środowiska, w tym na: wody powierzchniowe, wody podziemne, różnorodność biologiczną, krajobraz, zasoby naturalne i powierzchnię ziemi, w tym glebę, powietrze i klimat, ludzi i dobra materialne, zabytki i dobra kultury. Spośród wszystkich elementów, na które może oddziaływać wdrożenie założeń analizowanego projektu Programu, najistotniejsze znaczenie będą miały oddziaływania na różnorodność biologiczną oraz na ludzi i dobra materialne.

35 Przewidywane oddziaływania ustaleń projektu Programu na środowisko Działania ujęte w projekcie Programu przeanalizowano pod kątem ich położenia na terenie obszarów chronionych tj. Parki Narodowe, Parki Krajobrazowe, Obszary Chronionego Krajobrazu, Rezerwaty, obszary Natura 2000 oraz w stosunku do pomników przyrody i użytków ekologicznych. W ramach Prognozy przeanalizowano procentowy udział powierzchni wycinek położonych na terenie obszarów chronionych w stosunku do całkowitej powierzchni poszczególnych obszarów chronionych. Następnie przeanalizowano potencjalne oddziaływania na poszczególne typy obszarów chronionych i zaproponowano działania minimalizujące negatywne oddziaływania.

36 Przewidywane oddziaływania ustaleń projektu Programu na środowisko Odra: Tabela 1. Planowane działania na tle obszarów chronionych (wariant W2) Obszar chroniony Nazwa PARKI KRAJOBRAZOWE: Powierzchnia [ha] Numery wycinek (wariant W2) położonych na obszarze chronionym Powierzchnia wycinek położonych na obszarze chronionym [ha] Procentowy udział powierzchni wycinek położonych na obszarze chronionym w stosunku do całkowitej powierzchni obszaru [%] Stobrawski PK 60486,1499 WL169-WL173, WP123-WP125 1,5489 0,003 OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU: Dolina Odry 1361,1669 WL48-WL51, WP53-WP56 1,1785 0,09 Krośnieńska Dolina Odry Łęg Zdzieszowicki Nowosolska Dolina Odry 15063,1090 WL1-WL18, WP2-WP16 3,9578 0,03 609,3638 WL245-WL252, WP201-WP203, WP205- WP210, WP213-WP215, WP218 3,9015 0, ,5435 WL19-WL27, WP21-WP39 1,4860 0,01

37 Odra: Przewidywane oddziaływania ustaleń projektu Programu na środowisko Obszar chroniony Nazwa Powierzchnia [ha] Numery wycinek (wariant W2) położonych na obszarze chronionym SPECJALNE OBSZARY OCHRONY SIEDLISK SIECI NATURA 2000: PLH Dolina Widawy PLH Grądy w Dolinie Odry PLH Kargowskie Zakola Odry PLH Krośnieńska Dolina Odry PLH Łęg Zdzieszowicki PLH Łęgi Odrzańskie Powierzchnia wycinek położonych na obszarze chronionym [ha] Procentowy udział powierzchni wycinek położonych na obszarze chronionym w stosunku do całkowitej powierzchni obszaru [%] 2053,2220 WL116-WL132, WP76-WP85 9,2998 0, ,3423 WL135, WL136, WL145-WL147, WP108 0,4941 0, ,2798 WP21-WP24 0,4507 0, ,4680 WL1-WL18, WP1-WP16 4,0071 0,02 619, ,0388 WL245-WL252, WP201-WP210, WP213- WP219 WL32-WL36, WL38, WL40-WL42, WL44- WL106, WP44, WP46-WP75 6,4206 1,04 39,4032 0,19

38 Przewidywane oddziaływania ustaleń projektu Programu na środowisko Obszar chroniony Nazwa Powierzchnia [ha] Numery wycinek (wariant W2) położonych na obszarze chronionym PLH Nowosolska Dolina Odry PLH Żywocickie Łęgi OBSZARY SPECJALNEJ OCHRONY PTAKÓW SIECI NATURA 2000: PLB Dolina Środkowej Odry PLB Łęgi Odrzańskie PLB Grądy Odrzańskie Powierzchnia wycinek położonych na obszarze chronionym [ha] Procentowy udział powierzchni wycinek położonych na obszarze chronionym w stosunku do całkowitej powierzchni obszaru [%] 6040,3322 WL19-WL27, WP25-WP39 1,0702 0,02 101,7230 WL220-WL231, WP176-WP194 3,1003 3, ,7946 WL1-WL27, WP1-WP16, WP23-WP39 5,3701 0, , ,2788 Odra: WL32-WL36, WL38, WL40-WL42, WL44- WL46, WL48- WL106, WP44, WP46- WP51, WP53-WP75 WL135-WL144, WL146-WL161, WL163, WL165-WL173, WP90-WP113, WP115- WP125 38,9297 0,22 13,6774 0,07

39 Przewidywane oddziaływania ustaleń projektu Programu na środowisko Odra: Tabela 2. Planowane działania na tle siedlisk (wariant W2) Siedlisko Kod Powierzchnia [ha] PLH Dolina Widawy: Numery wycinek (wariant W2) położonych na siedlisku Powierzchnia wycinek położonych na siedlisku [ha] Procentowy udział powierzchni wycinek położonych na siedlisku w stosunku do całkowitej powierzchni siedliska [%] ,0000 WP78 0,0001 0, F0 475,0000 PLH Kargowskie Zakola Odry: WL130, WL131, WP79, WP80, WP85 1,1234 0,24 91F0 328,0000 WP21, WP23, WP24 0,4593 0,14 PLH Krośnieńska Dolina Odry: 91F0 422,4600 WL18 0,0139 0,003 PLH Łęg Zdzieszowicki: WL247, WL248, WL249, 91F0 441,1800 WL250, WL252 0,4443 0,10

40 Przewidywane oddziaływania ustaleń projektu Programu na środowisko Odra: Kod Siedlisko Powierzchnia [ha] PLH Łęgi Odrzańskie: Numery wycinek (wariant W2) położonych na siedlisku Powierzchnia wycinek położonych na siedlisku [ha] Procentowy udział powierzchni wycinek położonych na siedlisku w stosunku do całkowitej powierzchni siedliska [%] ,6100 WP56, WP60 0,1707 0,01 91F0 3842,3700 WL50, WL91 0,3841 0,01 PLH Nowosolska Dolina Odry: ,0000 WP37, WP38 0,0932 1,55 91F0 1152,0000 WL19, WL20, WP27, WP28 0,0037 0,0003 PLH Żywocickie Łęgi: 91E0 24,9600 WL220, WL221, WL223- WL230 1,317 5,28

41 Przewidywane oddziaływania ustaleń projektu Programu na środowisko Oddziaływanie na ludzi i dobra materialne: Planowane działania przyczynią się do: ułatwienia przepływu wody w korycie podczas wystąpienia wezbrań, co pozwoli na ochronę przed zniszczeniem obiektów infrastruktury, w szczególności mostów i wałów przeciwpowodziowych, jak również terenów rolniczych, zurbanizowanych, przemysłowych, obiektów zabytkowych, infrastruktury drogowej. W przypadku mostów niższe poziomy wody zmniejszą zagrożenie dla ich stabilności, zmniejszy się również możliwość ich uszkodzenia poprzez unoszone z nurtem wody drzewa powalone w wyniku powodzi. zwiększenia bezpieczeństwa powodziowego, a co za tym idzie - ograniczenia możliwości powstania znaczących szkód materialnych, jak również zagrożenia życia i zdrowia ludzi.

42 Propozycja działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko Działaniami ograniczającymi negatywne oddziaływania na środowisko mogą być: wykonywanie prac w odpowiednich okresach, tj. poza sezonem wegetacyjnym, poza okresem lęgowym ptaków, godów płazów oraz okresami ich migracji, w przypadku wycinki selektywnej w rejonie zidentyfikowanych cennych siedlisk usuwanie w pierwszej kolejności obiektów uszkodzonych, połamanych, suchych, chorych, znacznie pochylonych ku wodzie oraz neofitów (gatunki obce dla danego zbiorowiska), pozostawianie (w miarę możliwości) drzew dziuplastych oraz drzew z próchnowiskami (ważne ze względu na ptaki i bezkręgowce) oraz drzew o pierśnicy powyżej 50 cm, stopniowe zmniejszanie koron drzew, unikając nagłego wystawienia na światło stref brzegowych (gwałtowne wystawienie na światło prowadzi do praktycznie natychmiastowego rozprzestrzenienia się gatunków heliofilnych, które zarastają grunt, uniemożliwiając odrastanie gatunków bardziej znaczących z punktu widzenia ochrony przyrody), na obszarach chronionych i na obszarach cennych siedlisk ograniczenie do minimum prac wykonywanych przy użyciu ciężkiego sprzętu,

43 Propozycja działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko wyznaczenie dróg dojazdowych wykorzystywanych w trakcie wycinki i do transportu drewna poza siedliskami chronionymi, prowadzenie robót z użyciem sprawnego sprzętu i transportu wyciętych drzew i krzewów sprawnymi pojazdami, ograniczanie prowadzenia prac wycinkowych do pory dziennej (w szczególności w sąsiedztwie zabudowy mieszkalnej). Dla niektórych gatunków ptaków wodnych, które są przedmiotami ochrony, bezpośrednie negatywne oddziaływanie związane z ubytkiem odpowiednich miejsc lęgowych można częściowo zrekompensować stosując zastępcze miejsca lęgowe w postaci odpowiednich skrzynek lęgowych. Ponadto prace w zakresie formowania roślinności brzegów powinny uwzględniać anatomiczne i fizjologiczne właściwości danych gatunków. Nieuwzględnienie tych cech może prowadzić do pogarszania stanu zdrowotności roślin, wystąpienia chorób, a w końcowym efekcie ich wyginięcia. Podczas realizacji prac w pierwszej kolejności należy usuwać gatunki drzew i krzewów obce siedliskowo i geograficznie.

44 Analiza innych możliwych działań mogących stanowić alternatywę dla wycinki Działaniami alternatywnymi dla wycinki są inwestycje zawarte w Planie Zarządzania Ryzykiem Powodziowym. Na etapie opracowywania projektu Programu zostały przeanalizowane inwestycje zawarte w PZRP dla analizowanego obszaru. Działania dotyczące wycinki drzew i krzewów ujęte w PZRP zostały podtrzymane. W niektórych przypadkach, gdy istniało alternatywne rozwiązanie ujęte w PZRP, zrezygnowano z wycinki. Jednakże przy brzegach koryta powinny być prowadzone prace pielęgnacyjne zgodnie z wytycznymi przedstawionymi w Etapie I projektu Programu.

45 Analiza innych możliwych działań mogących stanowić alternatywę dla wycinki Rozwiązania alternatywne gmina Oława W PZRP planowane są tylko działania nietechniczne tj.: Uporządkowanie stanu formalnego polderu Lipki Oława oraz jego remont

46 Analiza innych możliwych działań mogących stanowić alternatywę dla wycinki gm. Oława

47 Etap III 1. Podsumowanie przyjętego Programu 1.1. Ustalenia zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko 1.2. Opinie właściwych organów 1.3. Udział społeczeństwa 1.4. Uzasadnienie wyboru dokumentu w odniesieniu do rozpatrywanych rozwiązań alternatywnych 1.5. Transgraniczne oddziaływanie na środowisko 1.6. Monitoring skutków realizacji postanowień dokumentu 2. Uwzględnienie uwag i wniosków 3. Operaty dendrologiczne - wytyczne 4. Synteza Programu Załącznik 1. Operaty Dendrologiczne

48 Gmina Oława szczegółowa analiza obszaru SZCZEGÓŁOWA ANALIZA OBSZARU GMINA OŁAWA (RZEKA ODRA)

49 Gmina Oława szczegółowa analiza obszaru

50 Gmina Oława Obszary chronione, przez które przebiega analizowany odcinek rzeki Odry

51 Gmina Oława szczegółowa analiza obszaru Analizowany odcinek rzeki Odry na terenie gminy Oława przebiega przez następujące obszary chronione: Specjalny Obszar Ochrony siedlisk sieci Natura 2000 PLH Grądy w Dolinie Odry Obszar Specjalnej Ochrony ptaków sieci Natura 2000 PLB Grądy Odrzańskie Ponadto w niewielkiej odległości od koryta rzeki Odry znajdują się rezerwaty: Zwierzyniec (w odległości ok. 40 m od koryta rzeki) Celem ochrony jest fragment lasu o charakterze naturalnym z udziałem dębu oraz domieszką innych gatunków liściastych. Łacha Jelcz (w odległości ok. 500 m od koryta rzeki) Jest to rezerwat florystyczny, utworzony w celu ochrony kotewki orzecha wodnego. Jest to obszar podmokły, obejmujący starorzecze Odry, w części porośnięty starodrzewem grądowym.

52 Gmina Oława szczegółowa analiza obszaru Specjalny Obszar Ochrony siedlisk sieci Natura 2000 PLH Grądy w Dolinie Odry Teren charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem siedlisk. W obszarze występują suche murawy, fragmenty borów na wydmach piaszczystych oraz roślinność wodna i szuwarowa starorzeczy i oczek wodnych. W obszarze znajduje się jeden z większych kompleksów leśnych w dolinie Odry, wraz z terenami łąkowymi. Obszar charakteryzuje się dużą różnorodnością siedlisk podmokłych. Szczególnie bogata jest roślinność wodna i mokradłowa. W obszarze znajduje się m.in. bardzo dobrze zachowane stanowisko kotewki orzecha wodnego. Cenna jest też flora łąkowa. Przedmiotem ochrony na obszarze są następujące siedliska: 2330 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi, 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion, 6120 Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae), 6210 Murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea), 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion), 6430 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium), 6440 Łąki selernicowe (Cnidion dubii), 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris), 7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk, 9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum), 9190 Kwaśne dąbrowy (Quercetea roboripetraeae), *91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinosae) i olsy źródliskowe, 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum).

53 Gmina Oława szczegółowa analiza obszaru i gatunki zwierząt: 1308 Mopek, 1318 Nocek łydkowłosy, 1324 Nocek duży, 1337 Bóbr europejski, 1355 Wydra europejska, 1166 Traszka grzebieniasta, 1188 Kumak nizinny, 1124 Kiełb białopłetwy, 1130 Boleń, 1134 Różanka, 1145 Piskorz, 1146 Koza złotawa, 1149 Koza, 1052 Przeplatka maturna, 1059 Modraszek telejus, 1060 Czerwończyk nieparek, 1061 Modraszek nausitous, 1074 Barczatka kataks, 1084 Pachnica dębowa, 1088 Kozioróg dębosz.

54 Gmina Oława szczegółowa analiza obszaru Obszar Specjalnej Ochrony ptaków sieci Natura 2000 PLB Grądy Odrzańskie Obszar z licznymi ciekami, starorzeczami, pozostałościami rozlewisk i stawami oraz drzewostanami dębowo-grabowymi. Lasy składają się przede wszystkim z drzewostanów dębowo - grabowych. Zachowały się tutaj także małe płaty zadrzewień olszowo - wiązowych i wierzbowo - topolowych. Występują tu 22 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej: A022 Bączek, A031 Bocian biały, A038 Łabędź krzykliwy, A072 Trzmielojad, A073 Kania czarna, A074 Kania ruda, A075 Bielik, A081 Błotniak stawowy, A120 Zielonka, A122 Derkacz, A127 Żuraw, A224 Lelek zwyczajny, A229 Zimorodek, A234 Dzięcioł zielonosiwy, A236 Dzięcioł czarny, A238 Dzięcioł średni, A246 Lerka, A307 Jarzębatka, A320 Muchołówka mała, A321 Muchołówka białoszyja, A338 Gąsiorek, A379 Ortolan.

55 Gmina Oława szczegółowa analiza obszaru Regularnie występującymi Ptakami Migrującymi nie wymienionymi w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG na terenie obszaru OSO Ptaków Grądy Odrzańskie wg Standardowego Formularza Danych są: A006 Perkoz rdzawoszyi, A008 Perkoz zausznik, A038 Łabędź krzykliwy, A039 Gęś zbożowa, A052 Cyraneczka, A067 Gągoł, A070 Nurogęś, A136 Sieweczka rzeczna, A153 Bekas kszyk. Spośród ryb wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujących na terenie obszaru występuje tu 1096 Minóg strumieniowy.

56 Gmina Oława szczegółowa analiza obszaru Najbardziej narażonymi na oddziaływania są siedliska znajdujące się w najbliższym sąsiedztwie koryta rzeki. Siedliska te związane są z okresowym zalewem wód lub są od wód zależne. Analizowany odcinek rzeki Odry na terenie gminy Oława przebiega w pobliżu następujących siedlisk położonych na obszarze PLH Grądy w Dolinie Odry: 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion, 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum), 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris), 6430 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium), 6440 Łąki selernicowe (Cnidion dubii), *91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)

57 Gmina Oława Siedliska położone w pobliżu analizowanego odcinka rzeki Odry

58 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ ZESPÓŁ MGGP Oława r.