Piotr Leszczyński WNoZ Dietetyka

Transkrypt

1 Drogi szerzenia się zakażeń w populacji. Podstawowe pojęcia z epidemiologii. Patogeny alarmowe w epidemiologii zakażeń i kolonizacji przewodu pokarmowego. Kontrola zakażeń szpitalnych w aspekcie żywienia pacjenta. Piotr Leszczyński WNoZ Dietetyka

2

3 Podstawowe definicje choroba zakaźna - choroba, która została wywołana przez drobnoustroje, ich toksyczne produkty, a także przez pasożyty lub inne biologiczne czynniki chorobotwórcze, które ze względu na na charakter i sposób szerzenia się stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi zakażenie - wniknięcie do organizmu i rozwój w nim żywego biologicznego czynnika chorobotwórczego

4 Podstawowe definicje Rezerwuar - naturalne, biologiczne środowisko umożliwiające metabolizm i namnożenie drobnoustroju (ludzki, zwierzęcy, roślinny, materia martwa) Źródło zakażenia - miejsce z którego czynnik chorobotwórczy zostaje przeniesiony na osobę wrażliwą. Personel medyczny, chorzy lub osoby odwiedzające mogą być zarówno rezerwuarem, jak i źródłem infekcji.

5 Podstawowe definicje źródło endogenne - czynnikiem etiologicznym jest flora naturalna lub okresowo kolonizująca organizm pacjenta źródło egzogenne suche: powietrze (kurz), ściany, meble, aparatura, pościel, - bakterie Gram (+), bakterie kwasooporne, przetrwalniki bakterii np. C. diffici1e. grzyby zarodnikujące wilgotne: nawilżacze, urządzenia sanitarne, miski, baseny, kaczki, ręczniki, gąbki - bakterie Gram (-) np. Enterobacteriaceae, Pseudomonas, Legionella

6 Najczęstsze źródła zakażenia personel - flora skóry dłoni lub nosogardła, fartuchów i słuchawek, manometrów itp., drobny sprzęt medyczny - niejałowy, sprzęt anestezjologiczny i respiratory krew i inne płyny ustrojowe osób chorych pościel, materiały opatrunkowe, zlewy, wanny, ręczniki inhalatory, nawilżacze, baseny, woda wodociągowa i stojąca w wazonach środki myjące i dezynfekcyjne - przeterminowane roztwory robocze, mydło (w kostce)

7 Drogi szerzenia zakażeń szpitalnych droga powietrzna - wdychanie skażonego aerosolu lub kurzu (wielkość cząstek przenoszących drobnoustroje) droga kontaktowa kontakt bezpośredni kontakt pośredni droga pokarmowa droga krwiopochodna

8 Podstawowe definicje Droga zakażenia, to sposób w jaki drobnoustrój jest przenoszony ze źródła zakażenia na osobę wrażliwą lub zwierzę. Drogi zakażenia można podzielić na dwie grupy: bezpośrednie i pośrednie bezpośrednie: horyzontalna: podawanie rąk, stosunki płciowe, ukąszenia przez zwierzęta, przenoszenie podczas badań i zabiegów lekarsko-pielęgniarskich, wertykalna: ciężarna-płód pośrednie: poprzez wodę, pokarmy, powietrze, przedmioty i materiały (z którymi stykał się chory), poprzez przenosicieli (stawonogi).

9 Podstawowe definicje Drogi pośrednie poprzez przenosicieli (stawonogi) przenosiciel czynny: drobnoustrój chorobotwórczy (w nim) namnaża się albo przechodzi cykl rozwojowy przenosiciel bierny: przenosi drobnoustrój chorobotwórczy mechanicznie na odnóżach albo tułowiu

10 Łańcuch epidemiologiczny szerzenia się zakażeń Rezerwuar (źródło) Droga szerzenia się drobnoustrojów pacjent personel (wrota zakażenia)

11 Podstawowe definicje epidemia - wystąpienie na danym obszarze zachorowań na chorobę zakaźną w liczbie wyraźnie większej niż w poprzedzającym okresie lub nagłe wystąpienie chorób zakaźnych wcześniej niewystępujących zagrożenie epidemiczne - prawdopodobieństwo narastania liczby zachorowań występujących dotąd sporadycznie lub niewystępujących wcześniej na tym terenie

12 Podstawowe definicje dochodzenie epidemiologiczne - postępowanie zmierzające do wykrycia źródła zakażenia (np. nosiciel) i drogi zakażenia. Podstawowym zadaniem w dochodzeniu epidemiologicznym jest szczegółowa identyfikacja chorobotwórczego szczepu. odpowiedzialnego za zachorowania na chorobę zakaźną. dochodzenie epidemiologiczne - wykrywanie przyczyn, źródeł i mechanizmów szerzenia się drobnoustrojów podstawowym zadaniem epidemiologa w ognisku epidemicznym jest izolacja nosicieli i chorych.

13 Czy dojdzie do zakażenia? wirulencji (zjadliwości) drobnoustrojów ilości drobnoustrojów kondycji układu odpornościowego człowieka (pierwszy kontakt?) drogi wtargnięcia drobnoustrojów - drogi zakażenia ogólnego stanu zdrowia człowieka (wiek, płeć, choroby współistniejące)

14 Czynniki ryzyka zakażenia Czynniki zależne od stanu chorego: związane z obniżeniem odporności lub większą podatnością na zakażenie: wiek: noworodki (szczególnie wcześniaki), starcy choroby podstawowe: cukrzyca, mukowiscydoza, choroby nowotworowe, alkoholizm, wyniszczenie, marskość wątroby, przeszczepy, przewlekła niewydolność nerek, wrodzone i nabyte niedobory odporności (np. AIDS), neutropenia urazy wielonarządowe i oparzenia, zespoły wadwrodzonych Czas: Długi czas leczenia zwiększa ryzyko kolonizacji

15 Czynniki ryzyka zakażenia szpitalnego Czynniki jatrogenne: cewnikowanie pęcherza moczowego intubacja: wentylacja mechaniczna zabiegi przebiegające z naruszeniem ciągłości tkanek kaniulacja naczyń krwionośnych personel (nosicielstwo, infekcje, ubranie, drobny sprzęt)

16 Czynniki ryzyka zakażenia szpitalnego Czynniki jatrogenne: inwazyjne metody diagnostyczne, leczenie immunosupresyjne, chemioterapia onkologiczna, radioterapia, długotrwała sterydoterapia, implanty w układzie naczyniowym, kostnym i nerwowym. hemodializa i dializa otrzewnowa, nieracjonalna antybiotykoterapia - selekcja szczepów wielolekoopornych

17 Każda decyzja o włączeniu antybiotyku jest decyzją selekcjonującą specyficzną mikroflorę!!!

18 Zapobieganie i zwalczanie zakażeń Przerywanie dróg szerzenia się zakażeń droga powietrzno-kropelkowa: prawidłowa eksploatacja urządzeń nawilżających (mycie dezynfekcja, sterylizacja, wymiana filtrów, zbiorników na wodę) izolacja chorych kaszlących i kichających, higiena jamy ustnej chorych higiena rąk personelu (mycie i dezynfekcja), stosowanie masek ochronnych droga pokarmowa: higiena przygotowywania posiłków, prawidłowe przechowywanie produktów spożywczych, mycie i dezynfekcja naczyń i pomieszczeń kuchennych izolacja chorych z biegunką

19 Podstawy prawne kontroli zakażeń Historyczne znaczenie zarządzenia MZiOS w sprawie zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych z roku (Dz.Urz.Min.Zdr. i Op.Społ. nr 4, poz. 28) Ustawa z Dz.U. 126, Poz Ustawa o chorobach zakaźnych i zakażeniach rozporządzenie do ustawy (zgłaszanie chorób zakaźnych) 2002 roku (obowiązek zgłaszania sepsy) Rozporządzenie MZ Dz.U.285, Poz W sprawie kwalifikacji członków zespołu kontroli zakażeń zakładowych

20 Podstawy prawne kontroli zakażeń Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2011 r. Dz.U nr 294 poz W sprawie listy czynników alarmowych, rejestrów zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych oraz raportów o bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. Dz.U nr 234 poz o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Rozporządzenie MZ Dz.U.108, Poz. 706 (ze zmianami) W sprawie kwalifikacji członków zespołu kontroli zakażeń zakładowych Rozporządzenie MZ z dnia 26 czerwca 2012 r Dz.U. 0, Poz. 739 W sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą Europejski odpowiednik CDC w Szwecji ECDC ( w toku od 2005 rok) Główny Inspektor Sanitarny instytucja do koordynacji współpracy pomiędzy Polska a ECDC

21 Podstawowe definicje Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. Dz.U nr 234 poz o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi 33) zakażenie szpitalne - zakażenie, które wystąpiło w związku z udzieleniem świadczeń zdrowotnych, w przypadku gdy choroba: a) nie pozostawała w momencie udzielania świadczeń zdrowotnych w okresie wylęgania albo b) wystąpiła po udzieleniu świadczeń zdrowotnych, w okresie nie dłuższym niż najdłuższy okres jej wylęgania;

22 Zakażenie szpitalne (zakładowe) Zakażenie które powstało u pacjenta po 48 godzinach (72) godzinach od chwili przyjęcia do szpitala - nie było w okresie wylęgania. Noworodek - jeżeli matka nie była zakażona w momencie przyjęcia do szpitala a urodziła po 48 (72) godzinach zakażonego noworodka, albo zakażenie rozwija się po 48 godzinie życia pozamacicznego. Do rozwoju zakażenia doszło po wypisie - powiązanie z florą szpitalną

23 Wskaźniki zakażeń liczba zakażeń u pacjentów pacjentów poddanym procedurom chirurgicznym x 100 / ilość pacjentów poddanych procedurom liczba zakażeń u pacjentów pacjentów poddanych określonej procedurze chirurgicznej x 100 / ilość pacjentów poddanym tej procedurze

24 Wskaźniki zakażeń związanych z intensywną terapią Wskaźnik zakażeń na osobodni = liczba zakażeń x 1000/ liczba osobodni pochodne : UTI związany z cewnikiem moczowym BSI związany z linią centralną PNEU związany z respiratorem

25 Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. Dz.U nr 234 poz o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Rozdział 3 Zakażenia związane z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz innych czynności, w trakcie wykonywania których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich

26 Kierownicy podmiotów leczniczych wykonujących działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalne są obowiązani do wdrożenia i zapewnienia funkcjonowania systemu zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych, obejmującego: powołanie i nadzór nad działalnością zespołu i komitetu kontroli zakażeń szpitalnych; ocenę ryzyka i monitorowanie występowania zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych; organizację udzielania świadczeń zdrowotnych, w sposób zapewniający: zapobieganie zakażeniom szpitalnym i szerzeniu się czynników alarmowych, warunki izolacji pacjentów z zakażeniem lub chorobą zakaźną oraz pacjentów szczególnie podatnych na zakażenia szpitalne, możliwość wykonywania badań laboratoryjnych w ciągu całej doby, wykonywanie badań laboratoryjnych, umożliwiających identyfikację biologicznych czynników chorobotwórczych wywołujących zakażenia i choroby zakaźne, oraz ich weryfikację przez podmioty, o których mowa w art. 9 ust. 2, ograniczenie narastania lekooporności biologicznych czynników chorobotwórczych w wyniku niewłaściwego stosowania profilaktyki i terapii antybiotykowej;

27 Program kontroli zakażeń szpitalnych szybka identyfikacja ognisk epidemicznych wyszukiwanie przypadków szybki system ostrzegawczy monitorowanie drobnoustrojów alarmowych opracowanie instrukcji dla procedur związanych z ryzykiem wystąpienia zakażeń edukacja i pisemny zbiór wytycznych zalecenia i wskazówki dotyczące racjonalnego wykorzystania środków dezynfekcyjnych sterylizacji izolacji pacjentów

28 Program kontroli zakażeń szpitalnych opracowanie zasad antybiotykoterapii i profilaktyki antybiotykowej stałe szkolenia personelu cele kontroli zakażeń definicje zakażeń zasady rejestracji podstawy higieny szpitalnej schematy profilaktyki i terapii antybiotykowej pobieranie materiału do badania mikrobiologicznego zapobieganie zakażeniom u personelu

29 Ramowy program kontroli zakażeń szpitalnych monitorowanie procedur związanych z ryzykiem powstania zakażenia tryb wyszukiwania i analizy poszczególnych przypadków i epidemii monitorowanie leczenia przeciwbakteryjnego zużycie antybiotyków wzory oporności drobnoustrojów szpitalnych kontrola sterylizacji i dezynfekcji edukacja personelu i wymiana informacji

30 Ramowy program kontroli zakażeń szpitalnych zapobieganie i zwalczanie epidemii szpitalnych określenie sposobu postępowania w określonych obszarach szpitala pralnia kuchnia usuwanie odpadów doradzanie w zakresie budownictwa szpitalnego i remontów

31 CMJ KZ 1. W szpitalu prowadzi się działania redukujące ryzyko zakażeń. Redukowanie ryzyka zakażeń obejmuje: KZ 1.1. efektywne funkcjonowanie zespołu i komitetu ds. kontroli zakażeń, KZ 1.2. mycie i dezynfekcję rąk, KZ 1.3. sprzątanie i dekontaminację pomieszczeń szpitalnych, KZ 1.4. mycie i dekontaminację sprzętu użytkowego, KZ 1.5. mycie, dezynfekcję i sterylizację sprzętu medycznego,

32 CMJ KZ 1.6. postępowanie z bielizną szpitalną, KZ 1.7. stosowanie środków ochrony osobistej, KZ 1.8. szczepienia personelu, KZ 1.9. postępowanie po ekspozycji zawodowej, KZ izolację chorych zakażonych oraz pacjentów o podwyższonym ryzyku zakażenia, KZ identyfikację i wygaszanie ogniska epidemicznego.

33 W skład zespołu kontroli zakażeń szpitalnych wchodzą: lekarz jako przewodniczący zespołu; pielęgniarka lub położna jako specjalista do spraw epidemiologii lub higieny i epidemiologii, w liczbie nie mniejszej niż 1 na 200 łóżek szpitalnych; diagnosta laboratoryjny jako specjalista do spraw mikrobiologii, jeżeli lekarz, wymieniony w pkt 1, nie posiada specjalizacji z dziedziny mikrobiologii lekarskiej.

34 Do zadań zespołu kontroli zakażeń szpitalnych należy: opracowywanie i aktualizacja systemu zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych; prowadzenie kontroli wewnętrznej oraz przedstawianie wyników i wniosków z tej kontroli kierownikowi szpitala i komitetowi zakażeń szpitalnych; szkolenie personelu w zakresie kontroli zakażeń szpitalnych; konsultowanie osób podejrzanych o zakażenie lub chorobę zakaźną oraz tych, u których rozpoznano zakażenie lub chorobę zakaźną.

35 W skład komitetu kontroli zakażeń szpitalnych wchodzą pracownicy szpitala: kierownik szpitala lub jego przedstawiciel oraz wyznaczeni przez niego kierownicy komórek organizacyjnych szpitala, w tym działu diagnostyki mikrobiologicznej, centralnej sterylizatorni, apteki szpitalnej - jeżeli szpital posiada takie komórki organizacyjne; przewodniczący oraz członkowie zespołu kontroli zakażeń szpitalnych; osoba kierująca pracą pielęgniarek w szpitalu; lekarz wykonujący zadania służby medycyny pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny

36 Do zadań komitetu kontroli zakażeń szpitalnych należy: opracowywanie planów i kierunków systemu zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych; ocena wyników kontroli wewnętrznej przedstawianych przez zespół kontroli zakażeń szpitalnych; opracowywanie i aktualizacja standardów farmakoprofilaktyki i farmakoterapii zakażeń i chorób zakaźnych w szpitalu.

37 Zapobieganie i zwalczanie zakażeń Profilaktyczne uodpornianie i ochrona wcześniejsze leczenie zakażenia i eliminacja nosicielstwa szczepienia ochronne np. szczepienie przeciwko WZWB leczenie nosiclelstwa lub kolonizacji u personelu: program MRSA izolacja ochronna chorych z immunosupresja oraz profilaktyczne ich leczenie np.. stosowanie antybiotyków u chorych z neutropenią wczesne leczenie i profilaktyka zakażeń CMV u pacjentów po przeszczepie narządu monitorowanie i rejestracja zakażeń szpitalnych

38 Zapobieganie i zwalczanie zakażeń Likwidacja źródła drobnoustrojów wykrywanie i leczenie nosicielstwa pałeczek jelitowych Salmonella u personelu bloku żywieniowego nosicieistwa MRSA u personelu medycznego i innych chorych właściwa dezynfekcja i sterylizacja szeroko traktowana higienizacja pracy szpitala - właściwe utrzymanie higieny pomieszczeń urządzeń i personelu

39 Zapobieganie i zwalczanie zakażeń Przerywanie dróg szerzenia się zakażeń droga przez przerwaną ciągłość tkanek prawidłowe przygotowanie pola zabiegu (dezynfekcja skóry, jałowe obłożenie) prawidłowa sterylizacja narzędzi lub jednorazowy sprzęt prawidłowe przygotowanie personelu do pracy w warunkach aseptycznych (mycie I dezynfekcja rąk przed zabiegiem, jałowe rękawiczki jałowe ubrania i maski) przygotowanie pomieszczeń do warunków aseptycznych (sale zabiegowe)

40 Zapobieganie i zwalczanie zakażeń Przerywanie dróg szerzenia się zakażeń opieka nad miejscem wkłucia, zranieniem lub raną po zabiegu prawidłowa technika zakładania cewników naczyniowych usunięcie cewników naczyniowych i wenflonów jeśli nie są potrzebne i wymiana w ciągu określonego czasu prawidłowa prof1aktyka antybiotykowa miejsca operowanego

41 Postępowanie zmierzające do zmniejszenia egzogennych zakażeń szpitalnych powietrze sala chorych odpowiednie sprzątanie woda podgrzewanie chlorowanie pacjent chory z czynnym zakażeniem ubranie ochronne leczenie personel nosiciel szczepu szpitalnego produkty spożywcze sterylizacja dezynfekcja sprzęt kontakt z personelem

42 Kierownicy szpitali lub zespołów zakładów opieki zdrowotnej, w skład których wchodzi szpital, są obowiązani do wdrożenia i zapewnienia funkcjonowania systemu zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych, obejmującego: powołanie i nadzór nad działalnością zespołu i komitetu kontroli zakażeń szpitalnych; ocenę ryzyka i monitorowanie występowania zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych; organizację udzielania świadczeń zdrowotnych, w sposób zapewniający: zapobieganie zakażeniom szpitalnym i szerzeniu się czynników alarmowych, warunki izolacji pacjentów z zakażeniem lub chorobą zakaźną oraz pacjentów szczególnie podatnych na zakażenia szpitalne, możliwość wykonywania badań laboratoryjnych w ciągu całej doby, wykonywanie badań laboratoryjnych, umożliwiających identyfikację biologicznych czynników chorobotwórczych wywołujących zakażenia i choroby zakaźne, oraz ich weryfikację przez podmioty, o których mowa w art. 9 ust. 2, ograniczenie narastania lekooporności biologicznych czynników chorobotwórczych w wyniku niewłaściwego stosowania profilaktyki i terapii antybiotykowej;

43 ŹRÓDŁO

44 Antybiotykoterapia zakażonego pacjenta IZOLACJA

45 Kierownicy zakładów opieki zdrowotnej oraz inne osoby udzielające świadczeń zdrowotnych są obowiązani do podejmowania działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. stosowanie środków ochrony indywidualnej i zbiorowej w celu zapobieżenia przeniesieniu na inne osoby biologicznych czynników chorobotwórczych; wykonywanie badań laboratoryjnych oraz analizę lokalnej sytuacji epidemiologicznej w celu optymalizacji profilaktyki i terapii antybiotykowej; prowadzenie kontroli wewnętrznej w zakresie realizacji działań, o których mowa w ust. 1. Kierownicy zakładów opieki zdrowotnej oraz inne osoby udzielające świadczeń zdrowotnych prowadzą dokumentację realizacji działań, o których mowa w art. 11.

46 Izolacja rozszerzona decyzję o rodzaju izolacji i czasie jej trwania podejmuje lekarz kontakt objawy sytuacja epidemiologiczna wiek pacjenta, lokalizacja zakażenia/kolonizacji informacja ustna dla pacjenta, oznakowanie pokoju i udokumentowanie w historii choroby w przypadku braku warunków izolacji pacjent pacjenta należy przekazać do oddziału zakażnego lu innej jednostki spełniającej warunki izolacji

47 i. uwzględniająca drogi przenoszenia i. kontaktowa (C): adenowirusy (dorośli), C.difficile, błonica skóry, enterowirusy (małe dzieci), goraczka Ebola,Marburg,Lassa, i. powietrzno-kropelkowa (D): adenowirusy (małe dzieci i zapalenie płuc dorośli), błonica gardła, grypa, H.influenzae - zapalenie nagłośni/zapalenie zom-r, zom-r N.meningitidis, koklusz, Parwowirus B19, różyczka i. powietrzno-pyłowa (A): ospa wietrzna/półpasiec u pacjentów z obniżoną odpornością i postać rozsiana, odra, gruźlica płuc

48 RĘCE 80% zakażeń szpitalnych

49 MYCIE RĄK medyczne higieniczne - dłonie i przedramiona myć mydłem w ciepłej, bieżącej wodzie przez 1 minutę mycie chirurgiczne - dłonie i przedramiona myć przez 5 minut w bieżącej wodzie mydłem (5 razy po 1 ml mydła) do czyszczenia paznokci używa się jałowej szczotki wysuszyć

50 MEDYCZNE MYCIE RĄK Przed i po każdym dniu pracy po kontakcie z krwią, płynami ustrojowymi, wydzielinami, wydalinami po kontakcie z brudnym lub skażonym sprzętem lub bielizną przed jedzeniem, piciem lub przygotowywaniem posiłków po wyjściu z toalety przed i po założeniu rękawiczek (lateksowych)

51

52 Personel działu żywności - zobowiązanie zgłoszenia zakażenia Jeżeli chorowałem na chorobę w wyniku której występowały: wymioty biegunka wysypka na skórze zakażone uszkodzenia skóry (czyraki, zakażone rany, itp. niezależnie od ich wielkości) wyciek wydzieliny z: oka, ucha, nosa

53 Personel działu żywności - zobowiązanie zgłoszenia zakażenia Zobowiązuję się zgłosić kierownikowi działu lub jego zastępcy: Po powrocie do pracy i przed rozpoczęciem czynności pierwszego dnia jeżeli występował u mnie, któryś z objawów Po powrocie z urlopu, w czasie którego, biegunka lub wymioty trwały dłużej niż dwa dni Jeżeli u kogokolwiek zamieszkującego ze mną wystąpiła biegunka lub wymioty Również po powrocie z wycieczki zagranicznej

54 Najczęstsze problemy żywienia zbiorowego mycie i czyszczenie surowców - obróbka wstępna zanieczyszczenie ze strony niedomytych maszyn i urządzeń niewłaściwa obróbka cieplna zbyt powolne schładzanie żywności długie przechowywanie żywności w niewłaściwych warunkach niewłaściwa higiena pracowników nosicielstwo

55 GHP - Dobra Praktyka Higieniczna warunki sanitarno higieniczne zakładu maszyny i urządzenia procesy mycia i dezynfekcji zaopatrzenie w wodę kontrola odpadów zabezpieczenie przed szkodnikami szkolenie personelu higiena personelu prowadzenie dokumentacji i zapisów GHP

56 Funkcjonalność procesów droga surowców droga półproduktów droga potraw gotowych droga czystych naczyń kuchennych droga brudnych naczyń kuchennych droga odpadów poprodukcyjnych droga dystrybucji

57 HACCP Hazard Analysis and Critical Control Point System System Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli

58 Elementy systemu HACCP identyfikacja mogących pojawić się zagrożeń ocena ich istotności oszacowanie ryzyka (prawdopodobieństwa) ich wystąpienia określenie metod ich ograniczenia w łańcuchu produkcyjnym i dystrybucyjnym wszystkie etapy i czynności w których mogą wystąpić zagrożenia są pod kontrolą

59 Wartość krytyczna i zakresy tolerancji czas, temperatura, ph, barwa, lepkość CCP - Critical Control Point KPK - Krytyczny Punkt Kontroli Czynność lub etap procesu, gdzie można zastosować środki kontroli w celu zapobieżenia występowania zagrożeń, wyeliminowania go lub ograniczenia do akceptowalnego minimum

60 Drobnoustroje chorobotwórcze szczególne ważne w epidemiologii zakażeń szpitalnych czynniki alarmowe = szczepy alarmowe = alert patogeny Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2011 r. Dz.U nr 294 poz W sprawie listy czynników alarmowych, rejestrów zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych oraz raportów o bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala

61 Szczepy alarmowe - Gram-dodatnie Staphylococcus aureus oporny na metycylinę (MRSA) lub oporny na glikopeptydy (VISA lub VRSA); Streptococcus pneumoniae szczepy oporne na cefalosporyny III generacji lub penicylinę

62 Szczepy alarmowe - Gram-dodatnie Enterococcus spp. szczepy oporne na glikopeptydy (VRE) Clostridium difficile szczepy chorobotwórcze laseczki beztlenowej oraz wytwarzane przez nie toksyny A i B; Clostridium perfringens

63 Szczepy alarmowe - Grzyby grzyby Candida oporne na flukonazol lub inne leki z grupy azoli lub kandyn; grzyby Aspergillus;

64 Szczepy alarmowe - Gram-ujemne pałeczki Gram-ujemne Enterobacteriaceae spp. wytwarzające beta-laktamazy o rozszerzonym spektrum substratowym (np. ESBL, AMPc, KPC) lub oporne na karbapenemy lub oporne inne dwie grupy leków lub oporne na polimyksyny

65 Szczepy alarmowe - Gram-ujemne Pseudomonas aeruginosa (pałeczka ropy błękitnej) oporna na karbapenemy lub oporna na inne dwie grupy leków lub Oporna polimyksyny; pałeczki z rodzaju Acinetobacter spp. oporne na karbapenemy lub oporne na inne dwie grupy leków lub oporne na polimyksyny;

66 Szczepy alarmowe - wirusy rotawirusy, norowirusy syncytialny RS, zapalenia wątroby typu B (HBV), zapalenia wątroby typu C (HCV), nabytego niedoboru odporności u ludzi (HIV);

67 Szczepy alarmowe - inne biologiczne czynniki chorobotwórcze izolowane z krwi lub płynu mózgowo-rdzeniowego, odpowiedzialne za uogólnione lub inwazyjne zakażenia.

68