Choroby XXI wieku. Anna Ramotowska Klinika Pediatrii WUM

Transkrypt

1 Choroby XXI wieku Anna Ramotowska Klinika Pediatrii WUM

2 Choroby XXI wieku Cukrzyca Zespół metaboliczny Otyłość Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2017 Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna (IDF), 2013 International Society for Pediatric and Adolescent Diabetes (ISPAD) Guidelines, 2014

3 Cukrzyca

4 GLUT 1 GLUT 3 GLUT 2 GLUT 4 GLUT 5

5

6 TYP 1 - Niszczenie komórek beta, prowadzące do bezwzględnego braku insuliny typ autoimmunologiczny - przeciwciała ICA, IA2, anty GAD, ZnT8 typ idiopatyczny LADA TYP 2 Cukrzyca ciężarnych Inne typy

7 ICA -przeciwciała przeciw komórkom beta anty GAD - przeciw dekarboksylazie kwasu glutaminowego IAA - przeciwciała przeciwinsulinowe IA-2 - przeciw białkowej fosfatazie tyrozynowej ZnT8- przeciw transporterowi cynku

8 Monogenowa (1-2%) -MODY -Noworodkowa -Mitochondrialna -CF -Nowe typy (double diabetes??) Fendler W, Diabet Med., 2014

9 D. Endocrinopathies sometimes associated with diabetes H. Other genetic syndromes 1. Acromegaly 1. Down syndrome 2. Cushing s syndrome 2. Klinefelter syndrome 3. Glucagonoma 3. Turner syndrome 4. Phaeochromocytoma 4. Wolfram syndrome 5. Hyperthyroidism 5. Friedreich s ataxia 6. Somatostatinoma 6. Huntington s chorea 7. Aldosteronoma syndrome 7. Laurence Moon Biedl 8. Others 8. Myotonic dystrophy 9. Porphyria 10. Prader Willi syndrome 11. Others

10 Kryteria diagnostyczne, PTD 2017

11 Glikemia w osoczu krwi na czczo Wenflon Test: 75g glukozy lub 1,75g/kg, p.os. Glikemia po 60 min Glikemia po 120 min Pacjent w spoczynku!

12 W populacji otyłych dzieci - 19,2% okres prepubertalny - 7,0% okres pubertalny - 28,2% okres postpubertalny - 26,5% Med Clin, 2005

13

14 Polidypsja, poliuria

15 Ubytek masy ciała

16 Moczenie nocne

17 Zapalenie sromu, napletka

18 Osłabienie, niechęć do wysiłków fizycznych

19 Nietypowa infekcja

20 Hiperglikemia Ketonuria Objawy kliniczne -Ból brzucha -Nudności, wymioty -Oddech Kussmaula -Zapach acetonu z ust

21 Powikłania ostre- KWASICA KETONOWA Brak glukozy w komórce Spalanie tłuszczu - chudnięcie Aceton, ketony Nasilone pragnienie Zwiększone oddawanie moczu Zapach acetonu Mocz: cukier, aceton Krew: wysokie stężenie glukozy

22 Postępowanie lekarza pediatry w kwasicy ketonowej Skierowanie do poradni diabetologicznej Skierowanie do szpitala (oddział E) PR Insulina???? Płyny????

23

24 Zapalenie płuc, Zaostrzenie astmy, Infekcja żołądkowo- jelitowa, Zapalenie gardła, Ostry brzuch, Zatrucie, Mocznica, Kwasica metaboliczna.

25 Cele leczenia (1) Nawodnienie (2) Wyrównanie kwasicy, odwrócenie ketozy (3) Normalizacja glikemii (4) Monitorowanie i leczenie powikłań

26 PALS Oceń: poziom glukozy, poziom c. ketonowych, m. ciała, stopień odwodnienia Ocena stanu ogólnego wg skali GSC 2 dojścia i.v. (unikamy dojść centralnych) Badania laboratoryjne: -Elektrolity (Na, K, P) -Gazometria -Mocznik, kreatynina -Osmolalność osocza -Morfologia -albuminy

27 Badanie ogólne moczu HbA1c Badania specyficzne EKG Monitor Tlen

28 Bolus płynowy 20 ml/kg/godz. Nawadnianie i.v. (0.9% NaCl, roztwory glukozy + jony) Insulina Po 1-2 godz nawadniania 0,05-0,1 j/kg/godz. i.v.

29 Obrzęk mózgu Hipoglikemia Zaburzenia rytmu serca Zaburzenia jonowe (hipokaliemia, hiperchloremia, hipofosfatemia) Niewydolność wielonarządowa Zgon (0,2-2%)

30 Leczenie cukrzycy t 1 Insulinoterapia - funkcjonalna - konwencjonalna PENY OPI

31 "Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej Dzieci i Młodzieży" Żywienie człowieka i metabolizm, 2016, nr 3.

32

33

34

35 Szczepienia ochronne - przeciwwskazane w okresie remisji Zalecane szczepienia wg PSO (w tym p/pneumokokom) Szczepienia dodatkowe: p/grypie, p/ospie wietrznej

36 HbA1c (hemoglobina glikowana) -Śr stężenie glukozy z ostatnich 3 miesięcy -Docelowa wartość: < 6,5% -Dodatnia korelacja poziomu HbA1c i powikłań odległych cukrzycy

37 Dobowy profil glikemii Glikemia na czczo 2 godz po posiłlkach Profil nocny:

38

39 ogłód, obladość, opocenie, odrżenie rąk, oniepokój, otachykardia, owzrost ciśnienia tętniczego krwi, oból brzucha.

40 Doustne - łatwo przyswajalne węglowodany: kostki cukru, słodkie płyny Glukagon (Glucagen hypo -kit) < 12 r.ż 0,5 mg i.m. > 12 r.ż. 1mg i.m. Glukoza dożylnie -bolus: roztwór 20% min 1ml/kg/godz (do 3ml/kg/godz), potem roztwór 10% do normalizacji poziomu glikemii -0,3g/kg Leczenie obrzęku mózgu

41 Celiakia (~10%) Choroby tarczycy (~30%) Inne: Ch. Addisona Kolagenozy (np. MIZS) Bielactwo

42 Czynniki wyzwalające proces autoagresji -BMK, witd3, teoria higieny, stres, szczepienia, infekcje (enterowirusy..) Treg Przeszczepy -wyspy, trzustka, trzustka+nerki Sztuczna trzustka

43 Otyłość Wg danych z 2005 roku (The International Obesity Task Force raport): co piąte europejskie dziecko ma nadwagę lub jest otyłe, co roku przybywa około nowych przypadków nadwagi i otyłości dziecięcej.

44 Otyłość

45 Otyłość 15-30% polskich dzieci w wieku dojrzewania jest otyłych lub ma nadwagę

46 Otyłość

47 Dlaczego niski indeks glikemiczny?

48 Otyłość- leczenie Leczenie niefarmakologiczne (dieta, wysiłek fizyczny), Orlistat, Metformina, Sibutramina, Chirurgia bariatryczna.

49 Zespół metaboliczny Współwystępowanie czynników ryzyka pochodzenia metabolicznego, sprzyjającego rozwojowi chorób sercowonaczyniowych o podłożu miażdżycowym oraz T2DM u 60% osób współwystępuje insulinooporność i hiperinsulinemia Otyłość brzuszna Nie każdy otyły Również pacjenci z prawidłową masą ciała zespół metabolicznej otyłości z prawidłową masą ciała (MONW) nadmierne gromadzenie tkanki tłuszczowej trzewnej

50 Zespół metaboliczny IDF Obwód talii (Europa) 94 cm 80 cm Insulinooporność z lub bez upośledzonej tolerancji glukozy/cukrzyca Dyslipidemia lub jej leczenie Trójglicerydy ( 150) HDL ( 40/50) Nadciśnienie tętnicze * 130/85 mmhg

51 Zespół metaboliczny Nadciśnienie tętnicze, Dyslipidemia (hipertriglicerydemia), Zaburzenia gospodarki węglowodanowej (IGT), Podwyższone stężenie androgenów u dziewcząt, Niealkoholowe stłuszczenie wątroby, kamica pęcherzyka żółciowego, Bezdechy senne, Problemy psychologiczne.

52 Insulinooporność HOMA-IR QUICKI

53 Insulinooporność- leczenie Dieta (!): - Śródziemnomorska, - Niskokaloryczna, niskowęglowodanowa, niskotłuszczowa. Wysiłek fizyczny: - umiarkowany, - Min 3 x w tygodniu, najlepiej codziennie Metformina.

54 Dziękuję