DRGANIA MECHANICZNE. Poniższe materiały tylko dla studentów uczęszczających na zajęcia. Zakaz rozpowszechniania i powielania bez zgody autora.

Transkrypt

1 DRGANIA MECHANICZNE materiały uzupełniające do ćwiczeń Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie prowadzący: mgr inż. Sebastian Korczak część 3 drgania wymuszone siłą harmoniczną drgania wymuszone siłą odśrodkową drgania wymuszone kinematycznie Poniższe materiały tylko dla studentów uczęszczających na zajęcia. Zakaz rozpowszechniania i powielania bez zgody autora. DRGANIA WYMUSZONE Wymuszenie siłą harmoniczną, impulsową, poliharmoniczną, stochastyczną, dowolną. Wymuszenie siłą odśrodkową. Wymuszenie kinematyczne. Drgania oscylatora harmonicznego tłumionego wymuszonego siłą harmoniczną Równanie ruchu: m ẍ(t)+c ẋ(t)+ k x(t)=p (t) k F(t) ẍ(t)+2h ẋ(t)+ω 0 2 x(t)= P (t) m c m x(t) Dla P (t)= P 0 sin νt i h<ω 0 rozwiązanie ma postać sumy rozwiązania ogólnego równania jednorodnego (drgania swobodne gasnące) i rozwiązania szczególnego równania pełnego (drgań ustalone) x(t)=e ht ( Acos ω t+b sin ωt )+ Asin (νt+δ) Podstawiając A sin(νt +δ) do równania ruchu otrzymujemy układ równań z którego wyznaczamy parametry A i δ : A= P 0 1 m (ω 2 0 ν 2 ) 2 +4 h 2 ν δ=arctg( 2h ν 2) 2 ω 2 0 ν

2 Stałe A i B wyznaczamy z warunków początkowym ale z uwzględnieniem całej postaci rozwiązania. REZONANS HARMONICZNY, czyli widoczny w powyższym przykładzie wzrost amplitudy drgań ustalonych przy wymuszeniu zbliżonym do częstości drgań własnych, jest najistotniejszym zjawiskiem powodującym potrzebę analizy drgań układów mechanicznych. WYKRESY AMPLITUDY DRGAŃ USTALONYCH dla ω 0 =1 Wymuszenie harmoniczne (dla przemieszczenia) Wymuszenie harmoniczne (dla prędkości) Wymuszenie harmoniczne (dla przyspieszenia)

3 Przykład Dobrać wartość współczynnika sztywności w modelu dzwonka elektrycznego tak, aby układ zadziałał. Przyjmujemy przybliżenie, że elektromagnes działa na ciężarek siłą sinusoidalną o częstotliwości 50Hz i amplitudzie 10N. Dane: f =50Hz, P 0 =10 N, L=50mm, m=5g, d =1mm Pełne rozwiązanie drgań układu: gdzie amplituda drgań ustalonych układu A= P 0 ml 1 (ω 0 2 ν 2 ) 2 +4h 2 ν 2 x(t)=e ht ( Acos ω t+b sin ω t )+ Asin (νt+δ) Z powodu braku tłumienia w układzie (h=0) mamy x(t)=a cosω 0 t +B sin ω 0 t+ Asin νt A= P 0 1 ml ω 2 0 ν 2 Aby układ zadziałał amplituda drgań (przemieszczenie, ale równanie jest na kąt obrotu) ciężarka musi być co najmniej równe szczelinie dzwonka, zatem A L d P 0 1 ml ω 2 0 ν 2 L d Następnie przekształcamy aby wydobyć niewiadomy współczynnik k P 0 m 1 k 4m ν2 d co daje nam dwa warunki: k 4 P 0 d +4 m ν2 k 4 m ν 2 4 P 0 d i ostatecznie: k 41973,92 N m

4 DRGANIA WYMUSZONE SIŁĄ ODŚRODKOWĄ Skrót teorii: (m 1 +m 2 ) ẍ(t)+c ẋ(t)+k x(t)=f b sin νt F b =m 2 e ν 2 ẍ(t)+2h ẋ(t)+ω 0 2 x(t)=qsin ν t q= m 2 e ν 2 m 1 +m 2 x(t)=e ht ( Acos ω t+b sin ωt )+ Asin (νt+δ) 1 A=q (ω 2 0 ν 2 ) 2 +4h 2 ν 2 tg δ= 2h ν ω 0 2 ν 2 Występowanie zjawiska: - wszelkie maszyny z elementami wirującymi Przykład Wyprowadzić równianie ruchu płaskiego modelu wyważarki do kół. Jak obliczyć położenie środka ciężkości koła? Dane: k, c, m 1, N [ obr min ] Zakładamy koło na urządzenie z ugięcia statycznego sprężyn x st wyznaczamy masę koła: m 2 =2k x st g Zamieniamy prędkość obrotową koła na częstość kołową: ν=2π N 60 Równanie ruchu maszyny: (m 1 +m 2 ) ẍ+c ẋ+2k x=m 2 e ν 2 sin νt

5 ẍ(t)+2h ẋ(t)+ω 0 2 x(t)= m 2 m 1 +m 2 e ν 2 sin νt Ruch ustalony maszyny opisuje funkcja: x(t)=a sin(νt +δ), gdzie A= m 2 m 1 +m 2 e ν 2 1 (ω 0 2 ν 2 ) 2 +4 h 2 ν 2 tg δ= 2h ν ω 0 2 ν 2 Mierząc amplitudę drgań maszyny podczas jednostajnego ruchu obrotowego koła możemy obliczyć wartość przesunięcia środka masy koła: e= A m +m 1 2 (ω 2 m 2 ν 2 0 ν 2 ) 2 +4h 2 ν 2 Widząc, że na skutek tłumienia przebieg drgań układu opóźniony jest w czasie względem wymuszenia, możemy odszukać położenie kątowe koła, przy którym jest maksimum amplitudy drgań a następnie cofając koło o kąt δ znaleźć dokładne położenie środka masy koła. wymuszenie bezwładnościowe (dla przemieszczenia)

6 DRGANIA WYMUSZONE KINEMATYCZNIE Występowanie zjawiska: ruch pojazdu po nierównościach drogi wpływ drgań podłoża na pracę urządzeń mechanicznych

7 Wymuszenie kinematyczne (dla przemieszczenia) Wymuszenie kinematyczne (dla prędkości) Wymuszenie kinematyczne (dla przyspieszenia) Sebastian Korczak, aktualizacja: aktualizacja: aktualizacja: aktualizacja: