ANALIZA RYB WĘDZONYCH DOSTĘPNYCH NA RYNKU SZCZECIŃSKIM POD KĄTEM ZAWARTOŚCI DIOKSYNOPODOBNYCH KONGENERÓW PCB
|
|
- Nina Krajewska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIII, 2010, 2, str Agata Witczak, Artur Ciemniak, Władysław Ciereszko ANALIZA RYB WĘDZONYCH DOSTĘPNYCH NA RYNKU SZCZECIŃSKIM POD KĄTEM ZAWARTOŚCI DIOKSYNOPODOBNYCH KONGENERÓW PCB Katedra Toksykologii Wydziału Nauk o Żywności i Rybactwa Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie Kierownik: prof. dr hab. M. Protasowicki Przeprowadzono analizę zawartości dioksynopodobnych kongenerów polichlorowanych bifenyli w 12 asortymentach ryb wędzonych zakupionych w handlu szczecińskim. Stwierdzono, że, w trewalu wędzonym na gorąco oraz tuszy śledziowej wędzonej wartości NDP obowiązujące w Unii Europejskiej (4 pg- -TEQ/g świeżej tkanki), zostały znacznie przekroczone. W przypadku węgorza wędzonego, dla którego NDP wynosi 8 pg-teq/g świeżej tkanki, uzyskana wartość TEQ mieściła się w granicach normy. Hasła kluczowe: polichlorowane bifenyle, PCB, ryby wędzone. Key words: polychlorinated biphenyls, PCB, smoked fish. Za główne źródło skażenia środowiska wodnego związkami PCB uważa się ścieki przemysłowe i komunalne odprowadzane do zbiorników wodnych oraz odpady stałe poprodukcyjne i komunalne gromadzone na składowiskach, z których przenikają do gleby i wód powierzchniowych oraz ulatniają się z para wodną do atmosfery i wraz z prądami powietrznymi wędrują na dalekie odległości. W zbiornikach wodnych, polichlorowane bifenyle, jako związki lipofilne, szybko włączają się w obieg troficzny i odznaczają się wysokimi współczynnikami biokumulacji w fito- i zooplanktonie oraz w mięczakach, skorupiakach i rybach. Ryby stanowią główny surowiec pochodzenia wodnego dla przemysłu spożywczego. Obecnie uważa się, że głównym źródłem skażenia organizmu człowieka PCB jest żywność. Nawet niewielkie ilości tych związków mogą prowadzić do dysfunkcji układu hormonalnego z negatywnymi skutkami zdrowotnymi w postaci wzrostu liczby przypadków nowotworów sutka, jąder, prostaty, zaburzeń w rozrodzie i innych (1, 2, 3, 4). Celem badań było określenie poziomów zawartości sześciu dioksynopodobnych kongenerów PCB non-orto (PCB 77, PCB 126, PCB 169) i mono-orto (PCB 114, PCB 156, PCB 157) w rybach wędzonych dostępnych na rynku szczecińskim. Ten asortyment przemysłu rybnego stanowi poważną pozycję w jadłospisie stałych mieszkańców województwa zachodniopomorskiego oraz atrakcję kulinarną wielu wczasowiczów i kuracjuszy południowo-zachodniego wybrzeża Bałtyku.
2 164 A. Witczak i inni Nr 2 MATERIAŁ I METODY Materiał do badań stanowiło 12 asortymentów ryb wędzonych zakupionych w szczecińskich sklepach (tab. I). Postępowanie analityczne obejmowało ekstrakcję lipidów wraz z zawartymi związkami PCB, oczyszczanie otrzymanych ekstraktów oraz oznaczenie analizowanych kongenerów PCB. Analizę każdego asortymentu wykonano w trzech powtórzeniach, ostatecznie uśredniając wyniki. Do analizy pobierano 10 g naważki. Przed ekstrakcją naważki ucierano w moździerzu z bezwodnym Na 2 SO 4, a następnie próbki przenoszono do kolb stożkowych poj. 200 cm 3 i wytrząsano z 60 cm 3 n-heksanu oraz poddawano działaniu ultradźwięków. Ekstrakty sączono do czystych kolb, a następnie zagęszczano na rotacyjnej wyparce próżniowej w temp. 50 C do obj. ok. 2 cm 3. Ekstrakty oczyszczano 7 cm 3 roztworu SO 3 w stężonym H 2 SO 4, a następnie oznaczano techniką chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas GC MS (HP 6890/5973) w trybie monitorowania pojedynczych jonów SIM w następujących warunkach: detektor MSD (tryb SIM); kolumna kapilarna CP SIL8 LOW BLEED Chrompaq (60 m, ID 250 μm, FT 0,25 μm); temperatura kolumny: 140 C (0,5 min), wzrost 10 C/min do 200 C (5 min.), wzrost 5 C/min do 280 C (10 min), wzrost 30 C/min do 300 C (5 min); gaz nośny hel; przepływ przez kolumnę 1,1 cm 3 /min; ciśnienie 17,4 psi. WYNIKI I ICH OMÓWIENIE W większości analizowanych próbek ryb stwierdzono obecność kongenerów PCB. Zawartość PCB 77 wahała się od 0,005 ng/g m.m. w karmazynie wędzonym na gorąco do 0,149 ng/g m.m. w szprocie wędzonym. Nie wykryto PCB 114 w karmazynie wędzonym na gorąco, natomiast w pozostałych produktach zawartość PCB 114 mieściła się w granicach od 0,001 ng/g m.m. (makrela wędzona, sieja wędzona) do 0,081 ng/g m.m. (szprot wędzony). Poziom zawartości PCB 126 wahał się w granicach 0,002 0,067 ng/g m.m., przy czym największą koncentrację zanotowano w trewalu wędzonym na gorąco oraz w węgorzu (0,057 ng/g m.m.). Zawartości PCB 169 kształtowały się w zakresie od 0,002 ng/g m.m. (karmazyn wędzony na gorąco) do 0,05 ng/g m.m. (trewal wędzony na gorąco), przy czym nie stwierdzono pozostałości tego związku w makreli wędzonej (tab. I). Biorąc pod uwagę stężenia analizowanych kongenerów, dla badanych produktów obliczono ekwiwalenty toksyczności TEQ, jako sumy iloczynów stężeń poszczególnych kongenerów PCB (C i ) i ich współczynników toksyczności (TEF i ) (TEQ = C i TEF i ) (5). Uzyskane wartości TEQ analizowanych ryb wędzonych wahały się w granicach 0,316 8,205 pg-teq/g świeżej tkanki, przy czym minimalną wartość notowano dla makreli wędzonej zaś maksymalną dla trewala wędzonego na gorąco (ryc. 1). Stwierdzone wartości TEQ były głównie pochodną obecności PCB 126 i PCB 169 o najwyższych współczynnikach toksyczności TEF, odpowiednio 0,1 i 0,03. Uwzględniając najwyższe dopuszczalne poziomy kongenerów polichlorowanych bifenyli o właś-
3 Nr 2 Ryby wędzone a zawartość dioksynopodobnych kongenerów PCB 165 Tabela I. Zawartości wybranych non- i mono-orto kongenerów PCB w badanym asortymencie produktów rybnych wędzonych Table I. Content of selected non- and mono-ortho PCB congeners in analysed smoked fish products Asortyment Lipidy, % PCB 77 PCB 126 PCB 169 PCB 114 PCB 156 PCB 157 zawartość, ng/g m.m. Węgorz wędzony 11,709 0,022±0,002 0,057±0,010 0,013±0,002 0,007±0,001 0,039±0,009 0,003±0,001 Łosoś bałtycki (płat wędzony na zimno) 3,942 0,061±0,006 0,013±0,003 0,009±0,001 0,038±0,011 0,408±0,023 0,084±0,014 Łosoś norweski (filet wędzony na zimno plastry) 4,651 0,035±0,005 0,010±0,003 0,006±0,001 0,015±0,003 0,095±0,024 0,090±0,006 Łosoś norweski (filet wędzony na gorąco paski) 8,848 0,035±0,007 0,017±0,004 0,012±0,002 0,025±0,004 0,162±0,015 0,047±0,003 Makrela wędzona 2,911 0,012±0,003 0,003±0,001 n.w. 0,001±0,000 0,451±0,031 0,026±0,005 Makrela a la łosoś 9,354 0,012±0,005 0,029±0,006 0,027±0,009 0,010±0,003 0,059±0,009 0,029±0,006 Szprot wędzony 3,916 0,149±0,013 0,047±0,008 0,042±0,010 0,081±0,012 0,765±0,043 0,183±0,016 Trewal wędzony na gorąco 6,256 0,026±0,008 0,067±0,011 0,050±0,009 0,031±0,006 0,032±0,008 0,014±0,008 Tusza śledziowa wędzona 9,696 0,015±0,005 0,025±0,009 0,032±0,008 0,005±0,001 0,104±0,031 0,012±0,008 Karmazyn wędzony na gorąco 2,253 0,005±0,001 0,011±0,002 0,002±0,000 n.w. 0,032±0,005 0,003±0,001 Halibut wędzony (dzwonka) 10,303 0,009±0,002 0,014±0,003 0,033±0,006 0,008±0,002 0,065±0,008 n.w. Sieja wędzona 3,460 0,039±0,010 0,002±0,000 0,042±0,008 0,001±0,000 0,011±0,002 0,041±0,007 n.w. nie wykryto.
4 166 A. Witczak i inni Nr 2 Ryc. 1. Ekwiwalenty toksyczności TEQ badanych produktów rybnych. Fig. 1. Toxic equivalents TEQ of analysed fish products. ciwościach podobnych do dioksyn (dl PCB) (Rozp. Komisji WE nr 1881/2006) (6), należy stwierdzić, że w trewalu wędzonym na gorąco oraz tuszy śledziowej wędzonej wartości NDP (najwyższe dopuszczalne pozostałości), określone dla ryb i produktów rybnych (4 pg-teq/g świeżej tkanki), zostały znacznie przekroczone (tab. I). W przypadku węgorza wędzonego, dla którego NDP wynosi 8 pg-teq/g świeżej tkanki, uzyskana wartość TEQ mieściła się w granicach normy (tab. I). Jak podaje wielu autorów, znaczne ilości tych związków notuje się w rybach z Morza Śródziemnego (7, 8), Północnego oraz Bałtyku i wód przyległych (9, 10, 11, 12). W Zatoce Gdańskiej w latach największe stężenia obserwowano w storni, okoniach, sandaczach i węgorzycach (13). Nie wszystkie związki PCB i ich izomery w jednakowym stopniu kumulują się w organizmach poszczególnych gatunków ryb (14). Jest to zapewne wynik istotnych różnic w zawartości i składzie jakościowym poszczególnych związków i ich izomerów w wodzie na różnych głębokościach, w osadach dennych i w organizmach pokarmowych (15). Surowce pochodzenia morskiego, a szczególnie ryby, spożywane są w postaci przetworów. Dzięki bogactwu niezbędnych makro i mikroelementów, nienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin, pełnowartościowego białka, stanowią one wartościowy składnik diety człowieka. Obecność trwałych, toksycznych związków może jednak wpływać na obniżenie jakości surowców spożywczych i stanowić zagrożenie dla zdrowia konsumentów. Podjęte dotychczas badania wykazały, że podczas obróbki kulinarnej następuje najczęściej ubytek zawartości PCB w produkcie. Na przy-
5 Nr 2 Ryby wędzone a zawartość dioksynopodobnych kongenerów PCB 167 kład Smith i współpr. (16) w trakcie pieczenia i gotowania odnotowali 2 16% ubytki tych związków w mięsie łososia (Oncorhynchus tshawytscha). Natomiast wg Zabika i współpr. (17), opiekanie łososia (Oncorhynchus tshawytscha) redukowało PCBs o 39 53%, podczas gdy pieczenie na ruszcie o 34%, a obróbka cieplna w kuchni mikrofalowej o 26%. Podobne 38 43% ubytki stwierdzili Cichy i współpr. (18) w mięsie Salvelinus namaycush podczas opiekania na ruszcie. Natomiast Trotter i współpr. (19) zanotowali 30% wzrost zawartości PCB w tkance mięśniowej tasergala (Ponatomus saltatrix) (o zawartości 11,8% tłuszczu) po obróbce cieplnej. Według Zabika i współpr. (20), obróbka cieplna czawyczy, obejmująca pieczenie, opiekania na ruszcie i produkcję konserw, wykazała spadek PCB rzędu 41%. Zaś w przypadku karpia poddanego smażeniu tradycyjnemu oraz w głębokim tłuszczu straty PCB kształtowały się na po ziomie 30 35%. Przy czym filety karpia ze skórą smażone w głębokim tłuszczu miały mniejsze straty PCB niż filety karpia bez skóry smażone tradycyjnie na patelni. Autorzy sugerują, iż w celu obniżenia zawartości PCB w produkcie finalnym istotne jest usunięcie skóry (20). Podobne obserwacje poczynili Armbruster i współpr. (21, 22), poddając obróbce cieplnej ryby Pomatomus saltatrix i Morone saxatilis poławiane w rejonie Long Island. Samo odskórzanie filetów redukowało w 40 50% zawartość PCB, a obróbka termiczna o dalsze 7,5 15%. Ciereszko i Witczak (23), badając ubytki wybranych non-orto i mono-orto kongenerów PCB (nr 77, 114, 126, 156, 157, 169 wg IUPAC) w mięsie karpia podczas obróbki cieplnej, obserwowali największe średnie ubytki podczas smażenia w tłuszczu głębokim (57%), a najmniejsze podczas pieczenia w kuchni mikrofalowej (13%). Wędzenie zalicza się do najstarszych metod utrwalania żywności, do dnia dzisiejszego bardzo popularnych w Polsce. Obecnie obróbkę tą stosuje się głównie do uzyskania charakterystycznego dla produktu wędzonego smaku, zapachu i barwy (24, 25), a efekt utrwalający można uzyskać innymi dostępnymi metodami. Salama i współpr. (26), badając wpływ kilku metod obróbki cieplnej na zawartość PCBs w tasergalu północnoatlantyckim (Pomatomus saltatrix), uszeregowali ich ubytki następująco: wędzenie 65%, obróbka cieplna w kuchni mikrofalowej 60%, grilowanie filetów bez skóry 46%, grilowanie ze skórą 37%, pieczenie w piekarniku z konwekcyjnym przepływem powietrza 39% oraz smażenie na patelni 27%. Jednakże Witczak i Ciereszko (27, 28) stwierdzili że, w odróżnieniu od innych metod obróbki kulinarnej, podczas wędzenia może następować wzrost zawartości dioksynopodobnych kongenerów PCB. Jak wykazały badania, wędzenie na gorąco powodowało spadek równoważnika toksyczności TEQ w produkcie gotowym płatów śledzia i makreli o 17,15% 17,91%, pomimo niewielkiego wzrostu zawartości związków PCB podczas wędzenia właściwego. Przyczyną było przenikanie PCB z trocin do dymu wędzarniczego, a następnie do produktów wędzonych. Natomiast podczas wędzenia na zimno płatów makreli zanotowano prawie 32% wzrost TEQ w stosunku do surowca wyjściowego, co może znacząco wpływać na pogorszenie jakości zdrowotnej uzyskiwanego produktu. Przeprowadzone analizy potwierdziły, że PCB są powszechnym zanieczyszczeniem żywności, szczególnie pochodzenia morskiego, a ich zawartości są z reguły niewielkie. Jednakże, wobec bardzo restrykcyjnych norm narzuconych przez UE, dopuszczalna toksyczność ekwiwalentna dla ryb może być przekroczona.
6 168 A. Witczak i inni Nr 2 A. Witczak, A. Ciemniak, W. Ciereszko SMOKED FISH MARKETED IN SZCZECIN ANALYSED FOR THE CONTENT OF DIOXIN-LIKE PCB CONGENERS Summary The aim of this study was to determine concentrations of six dioxin-like PCB congeners (IUPAC numbers: non-ortho PCB 77, PCB 126, PCB 169 and mono-ortho PCB 114, PCB 156, PCB 157) in smoked fish products available in retail stores in Szczecin, Poland. A HP 6890/5973 GC-MS chromatograph was used. Toxicity Equivalent (TEQ) values for the smoked fish ranged from to pg-teq/g raw tissue. The lowest value was found for the smoked mackerel and the highest value for the hot-smoked choicy ruff. In the hot-smoked choicy ruff and the herring carcass the EU maximum permissible level (MPL) of 4 pg-teq/g raw tissue was exceed considerably. In the smoked eel, the TEQ was below the EU MPL of 8 pg-teq/g raw tissue. The results confirmed that polychlorinated biphenyls are common pollutants of food, seafood in particular, but their levels are usually low. However, considering the restrictive standards set in the EU, sometimes the equivalent toxicity of the fish available in the market happens to be higher than the admissible value. PIŚMIENNICTWO 1. Carpenter D.O.: Human health effects of polychlorinated biphenyls. Centr. Eur. J. Public Health, 2000; 8 (suppl.): Wolff M.S., Toniolo P.G.: Environmental organochlorine exposure as a potential etiologic factor in breast cancer. Environ. Health Perspect., 1995; 103 (suppl. 7): Struciński P., Ludwicki J.K., Góralczyk K., Czaja K.: Wybrane aspekty działania ksenoestrogenów z grupy persystentnych związków chloroorganicznych. Roczn. PZH, 2000; 51(3): Bigsby R., Chapin R.E., Daston G.P., Davis B.J., Gorski J., Grey E.L., Howdeshell K.L., Zoeller R.T., vom Saal F.S.: Evaluating the effects of endocrine disruptors on endocrine function during development. Environ. Health Perspect., 1999; 107 (suppl. 4): Van den Berg M., Birnbaum L.S., Denison M., De Vito M., Farland W., Feeley M., Fiedler M., Hakansson H., Hanberg A., Haws L., Rose M., Safe S., Schrenk D., Tohyama C., Fritcher A., Tuomisto I., Tysklind M., Walker N., Patersom R.F.: The 2005 World Health Organisation Toxic Eqiuvalency Factors for Dioxins and Dioxin Like Comounds, Toxicological Sciences, 2006; 93(2): Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 z r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych. 7. Ruus A., Ugland K.I., Espeland O., Skaare J.U.: Organochlorine contaminants in a local marine food chain from Jarfjord, Northern Norway. Marine Environmental Research, 1999; 48: Storelli M.M., Storelli A., Marcotrigiano G.O.: Coplanar polychlorinated biphenyl congeners in the liver of Galeus melastomus from different areas of the Mediterranean Sea. Bull. Environ. Contam. Toxicol., 2003; 71: Falandysz J., Wyrzykowska B., Puzyn T., Strandberg L., Rappe C.: Polychlorinated biphenyls (PCBs) and their congener specific accumulation in edible fish from the Gulf of Gdańsk, Baltic Sea. Food Additives and Contaminants, 2002; 19(8): Protasowicki M., Niedżwiecki E., Ciereszko W., Meller E.: Ocena stanu zanieczyszczenia wybranych elementów ekosystemu Zalewu Szczecińskiego niektórymi metalami ciężkimi i związkami chloroorganicznymi. Zalew Szczeciński. Zmiany jakościowe w wieloleciu. PIOŚ, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1994; Ciereszko W., Witczak A.: Concentration of PCBs and selected pesticides in bottom sediments, Zebra mussel and in some more important fish species of the Szczecin Lagoon. Acta Ichthyologica et Piscatoria, 2002; 32(1): Protasowicki M., Kurpios M., Ciereszko W.: Zmiany zawartości Hg, Cd, Pb, Cu, Zn, DDT i PCB w wybranych rybach przemysłowych Bałtyku w okresie (red. Ciszewska I.): Monitoring Środowiska, Międzynarodowy Monitoring Biologiczny Morza Bałtyckiego, IOŚ Warszawa 1993; Falandysz J.: PCBs w środowisku: chemia, analiza, toksyczność, stężenia i ocena ryzyka. Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, 1999; Gdańsk. 14. Strandberg B.O., Van Bavel B., Bergqvist P., Broman D., Ishaq R., Näf C., Pettersen H., Rappe C.: Occurrence, sedimentation, and spatial variations of organochlorine contaminants in settling particulate matter and sediments in the Northern Part of the Baltic Sea. Environ. Sci. Technol., 1998; 32: Mac Clain B.B., Malius D.C., Krahn M.M., Brown D.w., Gronlund W.O., More L.K., Chan S.: Uptake of aromatic
7 Nr 2 Ryby wędzone a zawartość dioksynopodobnych kongenerów PCB 169 and chlorinated hydrocarbons by juvenile chinook salmon (oncorhynchus tschawytscha) in urban estuary. Arch. Environ. Contam. and Toxicol., 1990; 19(1): Smith W.E., Funk K., Zabik M.E.: Effect of cooking on concentrations of PCB and DDT compounds in chinook (Oncorhynchus tshawytscha) and coho (o. kisutch) salmon from Lake Michigan. J. Fish Res. Bol. Canada, 1973; 30: Zabik M.E., Hoojjat P., Weaver C.M.: Polychlorinated biphenyls, dieldrin and DDT in lake trout cooked by broiling, roasting or microwave. Bull. Environ. Contam. Toxicol., 1979; 21: Cichy R.F., Zabik M.E., Weaver C.M.: Polychlorinated biphenyls reduction in Lake Trout by irradiation and broiling. Bull. Environm. Contam. Toxicol., 1979; 22: Trotter W.J., Corneliussen P.E., Laski R.R., Vannelli J.J.: Levels of polychlorinated biphenyls and pesticides in Bluefish before and after cooking. J. Assoc. Off. Anal. Chem., 1989; 72(3): Zabik M.E., Zabik M.J., Booren A. M., Nettles M., Song J.H., Welch R., Humphrey H.: Pesticides and total polychlorinated biphenyls in Chinook Salmon and Carp harvested from the Great Lakes: Effects of skin-on and skin-off processing and selected cooking methods. J. Agric. Food Chem., 1995; 43: Armbruster G., Gerow K.G., Gutenmann W.H., Littman C.B., Lisk D.J.: The effects of several methods of fish preparation on residues of polychlorinated biphenyls and sensory characteritics in sriped bass. J. Food Saf., 1987; 8(4): Armbruster G., Gall K.L., Gutenmann W.H., Lisk D.J.: Effects of trimming and cooking by several methods on polychlorinated biphenyls (PCB) residues in bluefish. Journal of Food Safety, 1988; 9(4): Ciereszko W., Witczak A.: Zmiany w zawartościach wybranych kongenerów PCB w mięsie karpia w wyniku obróbki cieplnej. Acta Sci. Pol. Technologia Alimentaria, 2003; 2(1): Sikorski Z.E.: Technologia żywności pochodzenia morskiego. WNT, Warszawa Pijanowski E., Dłużewski M., Dłużewska A.: Ogólna technologia żywności. WNT, Warszawa Salama A.A., Mohamed M.A.M., Duval B., Potter T.L., Levin R.E.: Polychlorinated biphenyls concentration in raw and cooked North Atlantic Bluefish (Pomatomus saltatrix) fillets. J. Agric. Food Chem., 1998; 46: Witczak A., Ciereszko W.: Changes in total PCB content in selected fish products during hot- and cold smoking. Acta Ichthyol. Piscat., 2006; 36(1): Witczak A, Ciereszko W.: The effect of hot smoking on the content of selected polychlorinated biphenyls congeners in herring (Clupea harengus) slices. J. Agric. Food Chem., 2008; 56(11): Adres: Szczecin, ul. Papieża Pawła VI 3.
WPŁYW RÓŻNYCH RODZAJÓW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA ZAWARTOŚĆ PCB W MIĘSIE KARPI - Cyprinus carpio L.
ŻYWNOŚĆ 3(32)Supl., 2002 AGNIESZKA TOMZA, EWA BRUCKA - JASTRZĘBSKA, ELŻBIETA RATKOWSKA WPŁYW RÓŻNYCH RODZAJÓW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA ZAWARTOŚĆ PCB W MIĘSIE KARPI - Cyprinus carpio L. Streszczenie Obecność
Bardziej szczegółowoWPŁYW METODY OSUSZANIA MATRYCY WYBRANYCH PRODUKTÓW RYBNYCH NA ODZYSK WSKAŹNIKOWYCH KONGENERÓW PCB
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIII, 2010, 1, str. 27 34 Agata Witczak, Artur Ciemniak WPŁYW METODY OSUSZANIA MATRYCY WYBRANYCH PRODUKTÓW RYBNYCH NA ODZYSK WSKAŹNIKOWYCH KONGENERÓW PCB Katedra Toksykologii Wydziału
Bardziej szczegółowoZMIANY W ZAWARTOŚCIACH WYBRANYCH KONGENERÓW PCB W MIĘSIE KARPIA W WYNIKU OBRÓBKI CIEPLNEJ
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Technologia Alimentaria 2(1) 2003, 155-164 ZMIANY W ZAWARTOŚCIACH WYBRANYCH KONGENERÓW PCB W MIĘSIE KARPIA W WYNIKU OBRÓBKI CIEPLNEJ Władysław Ciereszko, Agata Witczak Streszczenie.
Bardziej szczegółowoBADANIA POZOSTAŁOŚCI PESTYCYDÓW CHLOROORGANICZNYCH W NEKTARYNKACH I BRZOSKWINIACH PRZEPROWADZONE NA RYNKU PODKARPACKIM W LATACH
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIII, 2010, 4, str. 545 550 Elżbieta Głodek, Jaromir Ślączka 1), Mariusz Rudy, Marian Gil BADANIA POZOSTAŁOŚCI PESTYCYDÓW CHLOROORGANICZNYCH W NEKTARYNKACH I BRZOSKWINIACH PRZEPROWADZONE
Bardziej szczegółowoPozostałości substancji niepożądanych w żywności i paszach - ocena zagrożeń. Andrzej Posyniak, Krzysztof Niemczuk PIWet-PIB Puławy
Pozostałości substancji niepożądanych w żywności i paszach - ocena zagrożeń Andrzej Posyniak, Krzysztof Niemczuk PIWet-PIB Puławy Substancje niepożądane w żywności i paszach Substancje anaboliczne hormonalne
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ WYBRANYCH KONGENERÓW POLICHLOROWANYCH BIFENYLI (PCB) W KONSERWACH Z TUŃCZYKA. Władysław Ciereszko, Agnieszka Tomza, Agata Witczak
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Technologia Alimentaria 3(2) 2004, 57-64 ZAWARTOŚĆ WYBRANYCH KONGENERÓW POLICHLOROWANYCH BIFENYLI () W KONSERWACH Z TUŃCZYKA Władysław Ciereszko, Agnieszka Tomza, Agata Witczak
Bardziej szczegółowoMateriały konferencyjno-szkoleniowe programu PCB-STOP
Materiały konferencyjno-szkoleniowe programu PCB-STOP Stężenia polichlorowanych bifenyli w materiale pochodzącym od człowieka Jan K. Ludwicki, Katarzyna Góralczyk, Katarzyna Czaja, Paweł Struciński, Agnieszka
Bardziej szczegółowoDokument ten służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych i instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego zawartość
2011R1259 PL 23.12.2011 000.001 1 Dokument ten służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych i instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego zawartość B ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 1259/2011 z
Bardziej szczegółowoRyby słodkowodne. Ryby morskie. Ryby wędzone. Owoce morza
Auchan Bielsko-Biała posiada szeroki wachlarz ryb morskich, słodkowodnych, owoców morza oraz sushi. Ryby słodkowodne Pstrąg, Karp, Szczupak, Sandacz, Leszcz, Tołpyga Sum Afrykański, Okoń, Karaś, Płoć Ryby
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ TŁUSZCZU I SKŁAD KWASÓW TŁUSZCZOWYCH W WYBRANYCH RYBACH MORSKICH
ROCZN. PZH, 2001, 52, NR 4 JAROSŁAW BALAS, MAŁGORZATA PAWLICKA, BOHDAN JACÓRZYŃSKI, AGNIESZKA FILIPEK, PIOTR DOMINA, EUGENIA MIELNICZUK, MAREK DANIEWSKI ZAWARTOŚĆ TŁUSZCZU I SKŁAD KWASÓW TŁUSZCZOWYCH W
Bardziej szczegółowoLp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA
Zestawienie standardów jakości środowiska oraz standardów emisyjnych Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA STANDARDY JAKOŚCI ŚRODOWISKA (IMISYJNE) [wymagania, które muszą być spełnione w określonym czasie przez
Bardziej szczegółowoL 32/34 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
L 32/34 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 4.2.2006 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 199/2006 z dnia 3 lutego 2006 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 466/2001 ustalające najwyższe dopuszczalne dla niektórych
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIE OCHRONY ŚRODOWISKA (studia I stopnia) Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją prof. dr hab. inż.
Pestycydy i problemy związane z ich produkcja i stosowaniem - problemy i zagrożenia związane z występowaniem pozostałości pestycydów w środowisku; Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją - problem
Bardziej szczegółowoOCENA ZAWARTOŚCI AKRYLOAMIDU WE FRYTKACH ZIEMNIACZANYCH
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 486 490 Iwona Gielecińska, Hanna Mojska OCENA ZAWARTOŚCI AKRYLOAMIDU WE FRYTKACH ZIEMNIACZANYCH Zakład Bezpieczeństwa Żywności Instytutu Żywności i Żywienia
Bardziej szczegółowoPOZOSTAŁOŚCI PESTYCYDÓW CHLOROORGANICZNYCH W ZIARNIE PSZENICY I RYŻU
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIII, 2010, 4, str. 539 544 Elżbieta Głodek, Jaromir Ślączka 1), Mariusz Rudy, Marian Gil POZOSTAŁOŚCI PESTYCYDÓW CHLOROORGANICZNYCH W ZIARNIE PSZENICY I RYŻU Katedra Przetwórstwa
Bardziej szczegółowoAGATA WITCZAK, JACEK CYBULSKI, ANNA MITUNIEWICZ-MAŁEK, IZABELA DMYTRÓW
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 18, 5, 3 (116), 151 16 DOI: 1.15193/ZNTJ/18/116/53 AGATA WITCZAK, JACEK CYBULSKI, ANNA MITUNIEWICZ-MAŁEK, IZABELA DMYTRÓW ZMIANY ZAWARTOŚCI PCB W MLEKU POCHODZĄCYM
Bardziej szczegółowoSkażenia środowiskowe a bezpieczeństwo żywności pochodzenia morskiego
Skażenia środowiskowe a bezpieczeństwo żywności pochodzenia morskiego Joanna Szlinder-Richert, Zygmunt Usydus, Lucyna Polak- Juszczak Ustka, 7-8 grudnia, 2017 Morski Instytut Rybacki- Państwowy Instytut
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenia chemiczne
Zanieczyszczenia chemiczne Zanieczyszczenia w środkach spożywczych Podstawa prawna: Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ TŁUSZCZU I SKŁAD KWASÓW TŁUSZCZOWYCH WYBRANYCH RYNKOWYCH PRODUKTÓW PRZEKĄSKOWYCH (ORZECHY, NASIONA)
ROCZN. PZH, 2002, 53, NR 3, 237 241 MAREK DANIEWSKI, JAROSŁAW BALAS, MAŁGORZATA PAWLICKA, AGNIESZKA FILIPEK, EUGENIA MIELNICZUK, BOHDAN JACÓRZYŃSKI ZAWARTOŚĆ TŁUSZCZU I SKŁAD KWASÓW TŁUSZCZOWYCH WYBRANYCH
Bardziej szczegółowoIN SELECTED FOOD SAMPLES. Streszczenie -
* IN SELECTED FOOD SAMPLES Streszczenie - - * - 152 Oznaczenia BB-29 2,4,5-tribromobifenyl BB-52 2,2,4,5 -tetrabromobifenyl BB-49 2,2,5,5 -tetrabromobifenyl BB-101 2,2,4,5,5 -pentabromobifenyl BB-153 2,2,4,4,5,5
Bardziej szczegółowoNON- I MONO-ORTO KONGENERY PCB W WYBRANYCH PRZETWORACH Z BEZKRĘGOWCÓW MORSKICH
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2007, 3 (52), 44 53 AGATA WITCZAK NON- I MONO-ORTO KONGENERY PCB W WYBRANYCH PRZETWORACH Z BEZKRĘGOWCÓW MORSKICH S t r e s z c z e n i e Celem pracy było oznaczenie
Bardziej szczegółowoINSEKTYCYDY CHLOROORGANICZNE W RYNKOWYCH TŁUSZCZACH POCHODZENIA ROŚLINNEGO
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 442 447 Barbara Felkner, Zbigniew Borejszo, Renata Pietrzak-Fiećko, Dominika Jakubowska, Kamila Kolk, Stefan S. Smoczyński INSEKTYCYDY CHLOROORGANICZNE W RYNKOWYCH
Bardziej szczegółowoROLA INSPEKCJI WETERYNARYJNEJ W ZAPEWNIENIU BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI NA PRZYKŁADZIE WERYFIKACJI ZAWARTOŚCI WWA
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 407 411 Monika Stanisławek, Dorota Miarka, Marta Ciecierska, Jolanta Kowalska, Ewa Majewska ROLA INSPEKCJI WETERYNARYJNEJ W ZAPEWNIENIU BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI
Bardziej szczegółowoDominika Jezierska. Łódź, dn r.
Badania i ocena jakości środowiska morskiego Bałtyku rozporządzenie MŚ z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać morskie wody wewnętrzne i wody przybrzeżne będące środowiskiem
Bardziej szczegółowo(notyfikowana jako dokument nr C(2006) 5425) (2006/794/WE)
L 322/24 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 22.11.2006 ZALECENIE KOMISJI z dnia 16 listopada 2006 r. w sprawie monitorowania poziomu tła dioksyn, dioksynopochodnych PCB i niedioksynopochodnych PCB w środkach
Bardziej szczegółowoPowstają w wyniku niecałkowitego spalania materii organicznej.
mgr Tomasz Kiljanek Zakład Farmakologii i Toksykologii Krajowe Laboratorium Referencyjne ds. WWA w żywności pochodzenia zwierzęcego Państwowy Instytut Weterynaryjny Państwowy Instytut Badawczy w Puławach
Bardziej szczegółowoSPOŻYCIE RYB I PRZETWORÓW RYBNYCH W POLSCE ANALIZA KORZYŚCI I ZAGROŻEŃ
ROCZN. PZH 2007, 58, NR 1, 287-293 MONIKA KOŁODZIEJCZYK SPOŻYCIE RYB I PRZETWORÓW RYBNYCH W POLSCE ANALIZA KORZYŚCI I ZAGROŻEŃ CONSUMPTION OF FISH AND FISHERY PRODUCTS IN POLAND ANALYSIS OF BENEFITS AND
Bardziej szczegółowoZALECENIA. (Tekst mający znaczenie dla EOG)
L 118/16 4.5.2016 ZALECENIA ZALECENIE KOMISJI (UE) 2016/688 z dnia 2 maja 2016 r. w sprawie monitorowania i zarządzania w odniesieniu do obecności dioksyn i polichlorowanych bifenyli (PCB) w rybach i produktach
Bardziej szczegółowoMIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH W DIECIE DZIECKA
MIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH W DIECIE DZIECKA Wartość odżywcza Żywność z tej grupy należy do grupy produktów białkowych. Białko mięsa, ryb i jaj charakteryzuje sie dużą wartością
Bardziej szczegółowoOcena zawartości polichlorowanych bifenyli w wybranych warzywach z terenu Warmii i Mazur
MIDDLE POMERANIAN SCIENTIFIC SOCIETY OF THE ENVIRONMENT PROTECTION ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Annual Set The Environment Protection Rocznik Ochrona Środowiska Volume/Tom
Bardziej szczegółowo(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA
29.3.2012 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 91/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 277/2012 z dnia 28 marca 2012 r. zmieniające załączniki I i II
Bardziej szczegółowoRADA UNII EUROPEJSKIEJ. Bruksela, 6 sierpnia 2012 r. (07.08) (OR. en) 13082/12 DENLEG 76 AGRI 531
RADA UNII EUROPEJSKIEJ Bruksela, 6 sierpnia 2012 r. (07.08) (OR. en) 13082/12 DENLEG 76 AGRI 531 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 27 lipca 2012 r. Do: Sekretariat Generalny Rady
Bardziej szczegółowoBioakumulacja. Gatunek Miejsce połowu Długość [cm] Waga [g]
RTĘĆ W RYBACH W POLSKIEJ STREFIE BRZEGOWEJ BAŁTYKU* WPROWADZENIE. Rtęć obecna w morzu ulega bioakumulacji oraz biomagnifikacji w łańcuchu troficznym, dlatego w organizmach wodnych metal ten występuje nawet
Bardziej szczegółowoKONFERENCJA PRASOWA. Stanisława Kalemby
KONFERENCJA PRASOWA Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stanisława Kalemby Warszawa, 15 stycznia 2014 Nowe, unijne przepisy dotyczące najwyższych dopuszczalnych poziomów wielopierścieniowych węglowodorów
Bardziej szczegółowoKontrolowane spalanie odpadów komunalnych
Kontrolowane spalanie odpadów komunalnych Jerzy Oszczudłowski Instytut Chemii UJK Kielce e-mail: josz@ujk.edu.pl Alternatywne metody unieszkodliwiania odpadów komunalnych Chrzanów, 07-10-2010 r. 1 Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoL 32/44 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 4.2.2006
L 32/44 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 4.2.2006 DYREKTYWA KOMISJI 2006/13/WE z dnia 3 lutego 2006 r. zmieniająca załączniki I i II do dyrektywy 2002/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
Bardziej szczegółowoPOZIOM POLICHLOROWANYCH BIFENYLI W GRZYBACH JADALNYCH DOSTĘPNYCH NA RYNKU WARMII I MAZUR
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2010, 1 (68), 49 57 MICHALINA M. KOTLARSKA, RENATA PIETRZAK-FIEĆKO, STEFAN S. SMOCZYŃSKI, ZBIGNIEW BOREJSZO POZIOM POLICHLOROWANYCH BIFENYLI W GRZYBACH JADALNYCH DOSTĘPNYCH
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚCI OGÓLNEGO PCB I KONGENERÓW WSKAŹNIKOWYCH W KORZE SOSNY (PINUS SYLVESTRIS L.) ORAZ W GLEBIE NA OBSZARZE LEŚNICTWA MORACZ
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 3(2) 2004, 23-31 ZAWARTOŚCI OGÓLNEGO PCB I KONGENERÓW WSKAŹNIKOWYCH W KORZE SOSNY (PINUS SYLVESTRIS L.) ORAZ W GLEBIE NA OBSZARZE LEŚNICTWA MORACZ
Bardziej szczegółowoPCB CZY DIOKSYNY WĘZŁEM GORDYJSKIM KOŃCA STULECIA?
Dr hab. Janina Lulek Katedra i Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej 1 Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu 60-780 Poznań, Grunwaldzka 6 PCB CZY DIOKSYNY WĘZŁEM GORDYJSKIM KOŃCA
Bardziej szczegółowoFormularz opisu kursu (sylabus przedmiotu) na rok akademicki 2011/2010
Formularz opisu kursu (sylabus przedmiotu) na rok akademicki 2011/2010 Opis ogólny kursu: 1. Pełna nazwa przedmiotu: Metody Chromatografii... 2. Nazwa jednostki prowadzącej: Wydział Inżynierii i Technologii
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ AZOTANÓW (V) W SAŁACIE I SZPINAKU W POLSCE W LATACH
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 519 524 Joanna Gajda-Wyrębek, Jolanta Jarecka, Katarzyna Kuźma, Martyna Mirkowska ZAWARTOŚĆ AZOTANÓW (V) W SAŁACIE I SZPINAKU W POLSCE W LATACH 2007 2008 Zakład
Bardziej szczegółowoKATARZYNA GÓRALCZYK JAN К LUDW1CK1, KATARZYNA CZAJA, PAWEŁ STRUCIŃSK1 M O N ITO R IN G PO ZO STA ŁO ŚCI PESTYCYDÓW W ŻYW NOŚCI W POLSCE
R O C Z N. P Z H, 1998, 49, 3 3 1-3 3 9 KATARZYNA GÓRALCZYK JAN К LUDW1CK1, KATARZYNA CZAJA, PAWEŁ STRUCIŃSK1 M O N ITO R IN G PO ZO STA ŁO ŚCI PESTYCYDÓW W ŻYW NOŚCI W POLSCE MONITORING OF PESTICIDE RESIDUES
Bardziej szczegółowoPOLYCHLORINATED BIPHENYL (PCB) CONGENER RESIDUES IN FRUTTI DI MARE (SEAFOOD) PRODUCTS
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Acta Sci. Pol., Technol. Aliment. 5(2) 2006, 117-126 POLYCHLORINATED BIPHENYL (PCB) CONGENER RESIDUES IN FRUTTI DI MARE (SEAFOOD) PRODUCTS Agata Witczak, Anna Leszczyńska Agricultural
Bardziej szczegółowoMetale ciężkie i chlorowane węglowodory w niektórych gatunkach ryb z rzeki Odry
Metale ciężkie i chlorowane węglowodory w niektórych gatunkach ryb z rzeki Odry 8 Mikołaj Protasowicki, Władysław Ciereszko, Anna Perkowska, Artur Ciemniak, Izabela Bochenek, Ewa Brucka-Jastrzębska Akademia
Bardziej szczegółowoINSEKTYCYDY CHLOROORGANICZNE W MLEKU KOBIECYM Z OLSZTYNA W LATACH 1976, 1986, 1996
ROCZN. PZH, 2001, 52, NR 1, 55 59 RENATA PIETRZAK-FIEĆKO, STEFAN S. SMOCZYŃSKI INSEKTYCYDY CHLOROORGANICZNE W MLEKU KOBIECYM Z OLSZTYNA W LATACH 1976, 1986, 1996 ORGANOCHLORINE INSECTICIDES IN HUMAN MILK
Bardziej szczegółowoSEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego.
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.cetniewo.cos.pl; www.bip.cos.pl Władysławowo: Dostawy sukcesywne ryb świeżych, mrożonych oraz
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE ZAWARTOŚCI WYBRANYCH PESTYCYDÓW CHLOROORGANICZNYCH W KORZE SOSNY (PINUS SYLVESTRIS L.) ORAZ W GLEBIE NA TERENIE LEŚNICTWA MORACZ
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 4(2) 2005, 135-146 PORÓWNANIE ZAWARTOŚCI WYBRANYCH PESTYCYDÓW CHLOROORGANICZNYCH W KORZE SOSNY (PINUS SYLVESTRIS L.) ORAZ W GLEBIE NA TERENIE
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 749
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 749 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 18 maja 2018 r. Nazwa i adres AB 749 POLITECHNIKA
Bardziej szczegółowoBADANIE ZAWARTOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH (OZNACZANIE ANTRACENU W PRÓBKACH GLEBY).
BADANIE ZAWARTOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH (OZNACZANIE ANTRACENU W PRÓBKACH GLEBY). Wprowadzenie: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) to grupa związków zawierających
Bardziej szczegółowoZAWARTOSC NIEKTÓRYCH METALI SLADOWYCH W ODMIANOWYCH MIODACH PSZCZELICH
PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXI 1987 ZAWARTOSC NIEKTÓRYCH METALI SLADOWYCH W ODMIANOWYCH MIODACH PSZCZELICH A n n a M i ę d z y b r o d z k a, T e r e s a H e ród Zakład Żywienia Człowieka Akademii
Bardziej szczegółowoPOLICHLOROWANE BIFENYLE WE FRAKCJACH ZIAREN PSZENICY RÓŻNYCH ODMIAN ORAZ W WYBRANYM PIECZYWIE
Rocz Panstw Zakl Hig 2012, 63, Nr 1, 31-36 POLICHLOROWANE BIFENYLE WE FRAKCJACH ZIAREN PSZENICY RÓŻNYCH ODMIAN ORAZ W WYBRANYM PIECZYWIE POLYCHLORINATED BIPHENYLS IN FRACTIONS OF WHEAT GRAINS AND IN SELECTED
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA. Wymagania szczegółowe dla poszczególnego asortymentu przedstawiono poniżej:
Załącznik nr 1 (do formularza oferty) OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Wymagania szczegółowe dla poszczególnego asortymentu przedstawiono poniżej: SOLA ATLANTYCKA (filet mrożony) 1 Wstęp 1.1 Zakres Niniejszym
Bardziej szczegółowoRaport do Komisji Europejskiej dot. Wstępnej oceny stanu środowiska morskiego 6
Raport do Komisji Europejskiej dot. Wstępnej oceny stanu środowiska morskiego 6 1. Ogólne założenia przeprowadzenia wstępnej oceny stanu środowiska polskiej strefy Morza Bałtyckiego w ramach wdrażania
Bardziej szczegółowoChemia środków ochrony roślin Katedra Analizy Środowiska. Instrukcja do ćwiczeń. Ćwiczenie 2
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Chemia środków ochrony roślin Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń Ćwiczenie 2 Ekstrakcja pestycydów chloroorganicznych z gleby i opracowanie metody analizy
Bardziej szczegółowoMagdalena Wirkowska, Joanna Bryś, Agata Górska, Ewa Ostrowska-Ligęza, Katarzyna Ratusz, Magdalena Łukasz
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 503-507 Magdalena Wirkowska, Joanna Bryś, Agata Górska, Ewa Ostrowska-Ligęza, Katarzyna Ratusz, Magdalena Łukasz JAKOŚĆ FRAKCJI LIPIDOWEJ W PROZDROWOTNYCH WYROBACH
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 749
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 749 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5 Data wydania: 21 czerwca 2010 r. Nazwa i adres organizacji
Bardziej szczegółowoTECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE. Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji)
TECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji) Prowadzący: mgr inż. Anna Banel 1 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoForum Techniczne EFEKTYWNE I EKOLOGICZNE Przetwórstwo Ryb
Forum Techniczne EFEKTYWNE I EKOLOGICZNE Przetwórstwo Ryb Kierunki i możliwości wykorzystywania mechanicznie odzyskiwanego mięsa z surowców rybnych w przetwórstwie dr inż. Bogusław Pawlikowski Morski Instytut
Bardziej szczegółowoBadania trwałości i jednorodności wytworzonych materiałów referencyjnych gleby i kormorana
Badania trwałości i jednorodności wytworzonych materiałów referencyjnych gleby i kormorana Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki Wydział Chemii Uniwersytet Mikołaja Kopernika ul. Gagarina 7, Toruń Osad
Bardziej szczegółowoRyby prosto z naszych kutrów www.gadus.pl
Ryby prosto z naszych kutrów www.gadus.pl PASTA RYBNA Z MAKRELI Składniki: wędzone makrele, kwaśna śmietana, sok z połówki cytryny, kiszone ogórki, kapary, sól i pieprz. Świetnie pasuje do pieczywa lub
Bardziej szczegółowoALICJA NIEWIADOWSKA, STANISŁAW SEMENIUK, JAN ŻMUDZKl A R O M A TY C ZN Y C H W SERACH RESIDUES OF CHLORINATED HYDROCARBONS IN CHEESES
ROCZN. PZH, 1996, 47, NR 4 ALICJA NIEWIADOWSKA, STANISŁAW SEMENIUK, JAN ŻMUDZKl PO ZO STA ŁO ŚC I C H LO ROW A N Y CH W Ę G LO W O D O R Ó W A R O M A TY C ZN Y C H W SERACH RESIDUES OF CHLORINATED HYDROCARBONS
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Zakład Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 1 Ekstrakcja pestycydów chloroorganicznych z gleby i opracowanie metody
Bardziej szczegółowoZawartość węgla organicznego a toksyczność osadów dennych
VIII Krajowa Konferencja Bioindykacyjna Praktyczne wykorzystanie systemów bioindykacyjnych do oceny jakości i toksyczności środowiska i substancji chemicznych Kraków, 18-20.04.2018 Zawartość węgla organicznego
Bardziej szczegółowoAnaliza śladów. Składnik śladowy stężenie poniżej 100ppm. poniżej 0.1% AŚ ok. 20% publikacji analitycznych
Analiza śladów Składnik śladowy stężenie poniżej 100ppm poniżej 0.1% AŚ ok. 20% publikacji analitycznych Analiza śladów Dziedziny zainteresowane analizą śladów Fizjologia roślin Ochrona środowiska Kryminologia
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA. Wymagania szczegółowe dla poszczególnego asortymentu przedstawiono poniżej:
Załącznik nr 1 (do formularza oferty) OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Wymagania szczegółowe dla poszczególnego asortymentu przedstawiono poniżej: SOLA ATLANTYCKA (filet mrożony) 1 Wstęp 1.1 Zakres Niniejszym
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ DIOKSYN W RYBACH Z WYBRANYCH POLSKICH RZEK I JEZIOR *
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2013.7(2)090 2013;7(2) Jadwiga PISKORSKA-PLISZCZYŃSKA 1, Szczepan MIKOŁAJCZYK 1 Sebastian MASZEWSKI 1, Małgorzata WARENIK-BANY 1 i Monika BARAN 1 ZAWARTOŚĆ DIOKSYN
Bardziej szczegółowoZnaczenie bezpieczeństwa żywności na przykładzie łańcucha dostaw akwakultury
Warsztaty szkoleniowe : Ochrona zdrowia ryb w aspekcie jakości i bezpieczeństwa żywności Znaczenie bezpieczeństwa żywności na przykładzie łańcucha dostaw akwakultury Andrzej Posyniak Zakład Farmakologii
Bardziej szczegółowoSKŁAD KWASÓW TŁUSZCZOWYCH WYBRANYCH OLEJÓW JADALNYCH
ROCZN. PZH, 2003, 54, NR 3, 263 267 MAREK DANIEWSKI, BOHDAN JACÓRZYŃSKI, AGNIESZKA FILIPEK, JAROSŁAW BALAS, MAŁGORZATA PAWLICKA, EUGENIA MIELNICZUK SKŁAD KWASÓW TŁUSZCZOWYCH WYBRANYCH OLEJÓW JADALNYCH
Bardziej szczegółowoRola normalizacji w ochronie wód. Jeremi Naumczyk Marzec, 2018
Rola normalizacji w ochronie wód Jeremi Naumczyk Marzec, 2018 Cel normalizacji Opracowywanie i publikowanie norm dotyczących procedur badania wód Procedury podane w normach są w przepisach prawnych (rozporządzenia
Bardziej szczegółowoAZP-240/PN-p30/039/2017. Cena netto jednostkowa (zł) Cena brutto jednostkowa (zł) Ilość zamawianego towaru. Stawka VAT (%) Wartość netto (zł)
AZP-240/PN-p30/039/2017 Załącznik nr 1a do SIWZ Dostawa produktów spożywcych na potrzeby jednostek organizacyjnych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II z podziałem na części CZĘŚĆ I - Dostawa
Bardziej szczegółowoWARTOŚĆ ODŻYWCZA WYBRANYCH PRODUKTÓW ŻYWNOŚCI TRADYCYJNEJ.
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 236 240 Barbara Ratkovska, Krystyna Iwanow, Agata Gorczakowska, Beata Przygoda, Anna Wojtasik, Hanna Kunachowicz WARTOŚĆ ODŻYWCZA WYBRANYCH PRODUKTÓW ŻYWNOŚCI
Bardziej szczegółowoWartośćodżywcza wybranych gatunków ryb na polskim rynku
Wartośćodżywcza wybranych gatunków ryb na polskim rynku dr inż. Joanna Szlinder-Richert Morski Instytut Rybacki-Państwowy Instytut Badawczy w Gdyni Gdańsk, 24 maj 2013 Dlaczego zaleca sięjedzenie ryb Strawne
Bardziej szczegółowoBADANIE OBECNOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH W TŁUSZCZACH PO PROCESIE SMAŻENIA
Proceedings of ECOpole Vol. 1, No. 1/2 7 Maria L. JESIONEK 1, Jolanta ODZIMEK 1 i Anna WLAZŁO 1 BADANIE OBECNOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH W TŁUSZCZACH PO PROCESIE SMAŻENIA INVESTIGATION
Bardziej szczegółowoDIOKSYNY W TKANKACH DZIKÓW I SAREN ODŁAWIANYCH NA TERENIE WYBRANYCH WOJEWÓDZTW POLSKI *
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2013.7(2)097 2013;7(2) Małgorzata WARENIK-BANY 1, Jadwiga PISKORSKA-PLISZCZYŃSKA 1 Sebastian MASZEWSKI 1, Szczepan MIKOŁAJCZYK 1, Łukasz GÓRAJ 1 i Joanna CEBULSKA
Bardziej szczegółowoLaboratorium Utylizacji Odpadów (Laboratorium Badawcze Biologiczno Chemiczne)
Laboratorium Utylizacji Odpadów (Laboratorium Badawcze Biologiczno Chemiczne) mgr inż. Maria Sadowska mgr Katarzyna Furmanek mgr inż. Marcin Młodawski Laboratorium prowadzi prace badawcze w zakresie: Utylizacji
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ METALI CIĘŻKICH W WYBRANYCH PRODUKTACH SPOŻYWCZYCH WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 1, str. 94 100 Paulina Duma, Małgorzata Pawlos 1), Mariusz Rudy ZAWARTOŚĆ METALI CIĘŻKICH W WYBRANYCH PRODUKTACH SPOŻYWCZYCH WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO Katedra Przetwórstwa
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA JAKOŚCI SENSORYCZNEJ BULW GOTOWANYCH W ZALEŻNOŚCI OD ODMIANY ZIEMNIAKA I SPOSOBU GOTOWANIA
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 386 390 Beata Pyryt, Halina Kolenda CHARAKTERYSTYKA JAKOŚCI SENSORYCZNEJ BULW GOTOWANYCH W ZALEŻNOŚCI OD ODMIANY ZIEMNIAKA I SPOSOBU GOTOWANIA Katedra Technologii
Bardziej szczegółowoKARTA DEKLARACJI UDZIAŁU W ILC 2017
KARTA DEKLARACJI UDZIAŁU W ILC 2017 Deklaracja ta nie stanowi zamówienia usługi, jest jedynie deklaracją chęci wzięcia udziału w proponowanych porównaniach ILC. Gdy zbierze się wystarczająca liczba laboratoriów,
Bardziej szczegółowoRynek i spożycie ryb w 2015 roku. mgr inż. Krzysztof Hryszko
Rynek i spożycie ryb w 215 roku mgr inż. Krzysztof Hryszko Tendencje rynkowe w 215 roku Spadek podaży krajowej, mimo zwiększonych połowów własnych Trudna sytuacja w rybołówstwie śródlądowym i akwakulturze
Bardziej szczegółowoZawartoœæ pestycydów chloroorganicznych i kongenerów polichlorowanych bifenyli w rybach ba³tyckich
114 Praca oryginalna Original paper Zawartoœæ pestycydów chloroorganicznych i kongenerów polichlorowanych bifenyli w rybach ba³tyckich ALICJA NIEWIADOWSKA, TOMASZ KILJANEK, STANIS AW SEMENIUK, JAN MUDZKI
Bardziej szczegółowoANALIZA ZMIAN W PROFILU SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W GOTOWEJ ŻYWNOŚCI PRZEZNACZONEJ DLA NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 711 717 Halina Weker 1, 3, Małgorzata Więch 1, Marta Barańska 2, Hanna Wilska 3 ANALIZA ZMIAN W PROFILU SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W GOTOWEJ ŻYWNOŚCI PRZEZNACZONEJ
Bardziej szczegółowoRYBY - OPIS ZAMÓWIENIA DLA STOŁÓWKI STUDENCKIEJ
Pieczątka Wykonawcy Załącznik nr 2a do SIWZ Dotyczy postępowania o udzielenie zamówienia publicznego o wartości szacunkowej nieprzekraczającej 209 000 EURO prowadzonego w trybie przetargu nieog Dostawa
Bardziej szczegółowoOcena możliwości wykorzystania osuszanej krwi kurzej oraz piór kurzych do dalszego przetworzenia dla potrzeb paszowych lub nawozowych.
Ocena możliwości wykorzystania osuszanej krwi kurzej oraz piór kurzych do dalszego przetworzenia dla potrzeb paszowych lub nawozowych. ZLECAJĄCY: ECO FUTURE POLAND SP. Z O.O. ul. Puławska 270/30 02-819
Bardziej szczegółowoJerzy Falandysz Publikacje, komunikaty, doniesienia, wystąpienia
Jerzy Falandysz Publikacje, komunikaty, doniesienia, wystąpienia 1. Falandysz J.: Obecność polichlorowanych dwufenyli (PCB) w żywności. Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 1975, 26 (2) 197-204. 1975
Bardziej szczegółowoŚledź (Clupea harengus) jest ważnym gatunkiem z punktu widzenia funkcjonowania ekosystemu (Varpe et al., 2005, Pikitch et al., 2014), a także odgrywa
Śledź (Clupea harengus) jest ważnym gatunkiem z punktu widzenia funkcjonowania ekosystemu (Varpe et al., 2005, Pikitch et al., 2014), a także odgrywa istotną rolę ekonomiczną, stanowiąc znaczną część połowów
Bardziej szczegółowoPaństwowy Instytut Weterynaryjny - Państwowy Instytut Badawczy Zakład Radiobiologii. mgr Małgorzata Warenik-Bany
Państwowy Instytut Weterynaryjny - Państwowy Instytut Badawczy Zakład Radiobiologii mgr Małgorzata Warenik-Bany Ocena występowania i charakterystyka kongenerów dioksyn i PCB w tkankach zwierząt łownych
Bardziej szczegółowoWielopierścieniowe Węglowodory Aromatyczne (WWA)
Wielopierścieniowe Węglowodory Aromatyczne (WWA) mgr farm. Waldemar Staszewski - ODDZIAŁ HŻŻ i PU WSSE w LUBLINIE. / Lubelski Urząd Wojewódzki - seminarium informacyjno-promocyjne 10 lutego 2014r./ Wielopierścieniowe
Bardziej szczegółowoOCENA ZANIECZYSZCZENIA WYBRANYCH GATUNKÓW MIODU ZWIĄZKAMI Z GRUPY TRWAŁYCH ZANIECZYSZCZEŃ ORGANICZNYCH
Rocz Panstw Zakl Hig 2012, 63, Nr 3, 359-366 OCENA ZANIECZYSZCZENIA WYBRANYCH GATUNKÓW MIODU ZWIĄZKAMI Z GRUPY TRWAŁYCH ZANIECZYSZCZEŃ ORGANICZNYCH EVALUATION OF CONTAMINATION OF SOME TYPES OF HONEY WITH
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ DIOKSYN, FURANÓW I POLICHLOROWANYCH BIFENYLI W PASZACH I ŻYWNOŚCI
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVII, 2014, 2, str. 222 229 Iwona Cieślik, Ewa Cieślik 1) ZAWARTOŚĆ DIOKSYN, FURANÓW I POLICHLOROWANYCH BIFENYLI W PASZACH I ŻYWNOŚCI Katedra Przetwórstwa Produktów Zwierzęcych,
Bardziej szczegółowoMetody analizy jakościowej i ilościowej lipidów powierzchniowych i wewnętrznych owadów
Metody analizy jakościowej i ilościowej lipidów powierzchniowych i wewnętrznych owadów Dr Marek Gołębiowski INSTYTUT OCHRONY ŚRODOWISKA I ZDROWIA CZŁOWIEKA ZAKŁAD ANALIZY ŚRODOWISKA WYDZIAŁ CHEMII, UNIWERSYTET
Bardziej szczegółowoMonitoring środowiska w rejonie zrekultywowanych mogilników na terenie województwa kujawsko-pomorskiego
Monitoring środowiska w rejonie zrekultywowanych mogilników na terenie województwa kujawsko-pomorskiego Jacek Goszczyński Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy Przysiek, 10 października
Bardziej szczegółowooznacza wprowadzenie przez człowieka, bezpośrednio lub pośrednio, substancji lub energii do powietrza, powodujących następujące szkodliwe skutki:
Aleksandra Łukasz 1 oznacza wprowadzenie przez człowieka, bezpośrednio lub pośrednio, substancji lub energii do powietrza, powodujących następujące szkodliwe skutki: zagrożenie zdrowiu ludzkiemu wyrządzenie
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ TŁUSZCZU I SKŁAD KWASÓW TŁUSZCZOWYCH W WYBRANYCH DANIACH GOTOWYCH W PROSZKU
ROCZN. PZH, 2003, 54, NR 2, 169 174 MAREK DANIEWSKI, JAROSŁAW BALAS, MAŁGORZATA PAWLICKA, AGNIESZKA FILIPEK, EUGENIA MIELNICZUK, BOHDAN JACÓRZYŃSKI ZAWARTOŚĆ TŁUSZCZU I SKŁAD KWASÓW TŁUSZCZOWYCH W WYBRANYCH
Bardziej szczegółowoPOZOSTAŁOŚCI DDT I METABOLITÓW W MLEKU KOBIECYM
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 532 536 Dorota Skrajnowska, Ewelina Strzelczyk, Anna Kotlińska, Andrzej Tokarz POZOSTAŁOŚCI DDT I METABOLITÓW W MLEKU KOBIECYM Katedra i Zakład Bromatologii
Bardziej szczegółowor. Wielkopolskie Centrum Konferencyjne w Licheniu Starym.
TESTOWANIE TECHNOLOGII PRODUKCJI PSTRĄGA STOSOWANYCH W POLSCE W ŚWIETLE ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (WE) NR 710/2009 PUNKTY KRYTYCZNE W BEZPIECZEŃSTWIE PRODUKCJI 18. 02. 2014 r. Wielkopolskie Centrum Konferencyjne
Bardziej szczegółowo1975 1. Falandysz J.: Obecność polichlorowanych dwufenyli (PCB) w żywności. Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 1975, 26 (2) 197-204.
Jerzy Falandysz Publikacje: 1975 1. Falandysz J.: Obecność polichlorowanych dwufenyli (PCB) w żywności. Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 1975, 26 (2) 197-204. 1977 2. Falandysz J.: Pozostałości pestycydów
Bardziej szczegółowoPOMIAR BIOKONCENTRACJI ZANIECZYSZCZEŃ W OCENIE SKAŻENIA ŚRODOWISKA, NARAŻENIA ORGANIZMÓW ORAZ PROGNOZOWANIU EKOLOGICZNYCH EFEKTÓW ZANIECZYSZCZEŃ
Ekonomia i Środowisko 2 (49) 2014 Elżbieta Bonda-Ostaszewska POMIAR BIOKONCENTRACJI ZANIECZYSZCZEŃ W OCENIE SKAŻENIA ŚRODOWISKA, NARAŻENIA ORGANIZMÓW ORAZ PROGNOZOWANIU EKOLOGICZNYCH EFEKTÓW ZANIECZYSZCZEŃ
Bardziej szczegółowo(studia II stopnia) Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy
Porównanie modeli matematycznych transportu zanieczyszczeń rozpuszczonych w rzekach. (temat może być realizowany przez 2 osoby) Praca obejmuje implementację i porównanie modeli matematycznych służących
Bardziej szczegółowoOCENA SPEŁNIENIA WYMAGAŃ DOTYCZĄCYCH NADZORU NAD KRYTYCZNYMI PUNKTAMI KONTROLI PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA NALEŻĄCEDO ŁAŃCUCHA ŻYWNOŚCIOWEGO
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 349 353 Agata Szkiel OCENA SPEŁNIENIA WYMAGAŃ DOTYCZĄCYCH NADZORU NAD KRYTYCZNYMI PUNKTAMI KONTROLI PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA NALEŻĄCEDO ŁAŃCUCHA ŻYWNOŚCIOWEGO Katedra
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE
JAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE Badania przeprowadzone w Warszawie wykazały, że w latach 1990-2007 w mieście stołecznym nastąpił wzrost emisji całkowitej gazów cieplarnianych o około 18%, co przekłada się
Bardziej szczegółowo