Factoring Umowa prawa cywilnego faktorantem faktora

Transkrypt

1 Factoring

2 Factoring Umowa prawa cywilnego, na podstawie której przedsiębiorca zwany faktorantem (sprzedawca lub dostawca towarów albo usługodawca) zobowiązuje się do przelewu na faktora pieniężnej wierzytelności krótkoterminowej o zapłatę za towary (sprzedane/dostarczone) albo usługi (świadczone) dłużnikowi, natomiast faktor zobowiązuje się do wykonania na rzecz faktoranta określonych świadczeń dodatkowych, o charakterze usługowym, i zapłaty wynagrodzenia, pomniejszonego o prowizję faktora wskazaną w umowie.

3 Factoring z punktu widzenia faktora Faktoring to rodzaj działalności finansowej polegającej na wykupie nieprzeterminowanych wierzytelności przedsiębiorstw, należnych im od odbiorców z tytułu dostaw towarów lub usług, połączony z finansowaniem klientów oraz świadczeniem na ich rzecz dodatkowych usług. Factoring z punktu widzenia faktoranta Faktoring to kompleksowy instrument finansowy o charakterze rewolwingowym (odnawialnym), polegający na odpłatnej odsprzedaży nieprzeterminowanych, bezspornych wierzytelności jakie przysługują wierzycielowi z tytułu zrealizowanych dostaw towarów i wykonania usług celem przyspieszenia obrotu kapitałem.

4 Kryteria zaliczenia umowy do faktoringu Z ekonomicznego i prawnego punktu widzenia (definicja Ottawska, 1988), przedsiębiorca faktoringowy wykonuje co najmniej dwie z czterech czynności: finansuje bezsporne i niewymagalne należności prowadzi sprawozdawczość i konta dłużników egzekwuje należności przejmuje ryzyko wypłacalności odbiorcy

5 Podmioty umowy faktoringowej Faktor bank lub inny podmiot (firma faktoringowa) nabywający wierzytelność; Faktorant sprzedawca lub dostawca towarów albo usług zbywających wierzytelność; Dłużnik faktoringowy klient faktoranta nabywający od niego towar lub usługę i zobowiązany do świadczenia pieniężnego z tego tytułu nie jest podmiotem umowy faktoringowej

6 Działalność faktorów Przedsiębiorcy świadczący usługi faktoringowe (faktorzy) dostarczają przedsiębiorcom środki finansowe pod nieuregulowane faktury, odnoszące się zarówno do sprzedaży krajowej, jak i eksportowej. Przedsiębiorcy mogą uzyskać do 90% wartości wystawionych faktur w momencie wysłania towarów (lub świadczenia usług), a wypłata pozostałej części następuje po zapłacie odbiorcy na konto faktora.

7 Typowy adresat faktoringu to przedsiębiorca: Faktoranci prowadzący sprzedaż z odroczoną płatnością o dużym zapotrzebowaniu na elastyczne finansowanie utrzymujący stałą współpracę z odbiorcami realizujący ekspansywną strategię zwiększenia obrotów m.in. poprzez stosunkowo długie terminy płatności Przedsiębiorca korzystający z faktoringu uzyskuje natychmiastowe finansowanie, dzięki czemu może spłacać swoje zobowiązania, planować zarządzanie finansami, w znaczący sposób minimalizować ryzyko ściągnięcia należności i przeciwdziałać negatywnym skutkom różnic kursowych w eksporcie.

8 Przedmiot umowy faktoringu Przedmiotem faktoringu mogą być wierzytelności: nieprzedawnione wynikające z transakcji gospodarczych, pieniężne, bezsporne, już istniejące, przyszłe, wymagalne i niewymagalne, krótkoterminowe

9 Funkcje faktoringu funkcja finansowania Faktor dokonuje zakupu wierzytelności według średniego terminu zapadalności lub zaliczkuje je w momencie ich powstania. Zwyczajowo zakup lub zaliczkowanie wierzytelności wynosi maksymalnie ok % kwoty ich wartości, wynikającej z przedstawionych faktur. Pozostałe 10-20% księgowanych jest na zablokowanym koncie jako swego rodzaju gwarancja zapłaty przy uwzględnieniu udzielonego skonta. Środki te uwalniane są dopiero po wpłynięciu ostatecznej płatności od dłużnika i upływie terminu gwarancji.

10 Funkcje faktoringu funkcja usługowa / administracyjna Faktor wykonuje wszelkie prace o charakterze administracyjnym związane z należnościami (prowadzenie księgowości dłużników, wysyłanie upomnień, monitorowanie wypłacalności dłużników). Poza tym możliwe jest świadczenie przez faktora szeregu innych usług, takich jak np.: sporządzanie sprawozdań finansowych, inkaso należności, opracowywanie zleceń, prowadzenie księgowości wierzycieli i księgowości magazynowej, doradztwo w zakresie ekonomiki

11 Funkcje faktoringu Funkcja zabezpieczająca/del credere /gwarancyjna (przejęcia ryzyka). Wykonując funkcję gwarancyjną faktor przejmuje na siebie pełne ryzyko, wynikające z utraty wierzytelności na skutek niewypłacalności dłużnika (przejęcie ryzyka wypłacalności). Może mieć także prawo ocenić zdolność do spłaty zobowiązań dłużników faktoranta oraz ustalić limity kredytu handlowego jaki może udzielić faktorant.

12 Schemat transakcji factoringowej Faktorant (dostawca) 3 1 Dłużnik faktoringowy (odbiorca) Faktor 1. Sprzedaż towaru lub świadczenie usługi 2. Przekazanie kopii faktury 3. Zaliczka 4. Monitoring 5. Zapłata 6. Rozliczenie i raportowanie

13 Rodzaje faktoringu Klasyfikacja ze względu na umiejscowienie ryzyka związanego z niewypłacalnością dłużnika: Faktoring właściwy (pełny) Faktoring niewłaściwy (niepełny) Faktoring mieszany Najczęściej występuje factoring pełny i niepełny,zaś bardzo rzadko mieszany. Klasyfikacje ze względu na moment otrzymania zapłaty za wierzytelność: Faktoring dyskontowy (przyspieszony) Faktoring zaliczkowy Faktoring wymagalnościowy Klasyfikacje ze względu na sposób powiadamiania dłużnika o umowie: Faktoring otwarty (notyfikowany) związany z szybkim poinformowaniem dłużnika po zawarciu umowy faktoringowej Faktoring półotwarty (półjawny) informacja przekazywana jest w chwili wymagalności zobowiązania Faktoring tajny (nienotyfikowany) dłużnik w ogóle nie jest informowany o fakcie zawarcia umowy

14 Faktoring pełny: Polega na przejściu ryzyka wraz ze sprzedażą należności Po sprzedaży nie ma obowiązku monitorowania należności zajmuje się tym firma faktoringowa Koszty są wyższe niż te w przypadku faktoringu niepełnego Wykorzystywany przy finansowaniu należności od niepewnych partnerów Faktoring niepełny: Polega na przejęciu przez faktora odpowiedzialności za wierzytelność do momentu terminu jej wymagalności Ryzyko nie jest transferowane na Faktora W przypadku braku zapłaty przedsiębiorca musi się liczyć z tym, że faktor zażąda zwrotu kwoty wraz z poniesionymi kosztami Koszty relatywnie niższe niż przy faktoringu niepełnym Finansowane najczęściej są nim należności od pewnych kontrahentów Faktoring mieszany: Faktor przejmuje na siebie ryzyko wyłącznie do określonej w umowie kwoty Ryzyko za pozostało część spoczywa nadal na faktorancie

15 Faktoring przyspieszony: Występuje gdy faktor od razu przelewa całą kwotę wierzytelności na faktoranta Zdarza się stosunkowo rzadko Faktoring zaliczkowy: Faktorant otrzymuje od faktora zaliczkę, która wynosi mniej niż 100% wartości wierzytelności Wysokość zaliczki zależy od wartości wierzytelności i terminu zapłaty Zaliczka wypłacana jest po otrzymaniu przez faktora faktur zaś reszta regulowana jest w momencie rzeczywistej zapłaty należności przez dłużnika Faktoring wymagalnościowy: Jego zadaniem nie jest finansowanie należności faktoranta, ale ściągnięcie należności od dłużnika Do zapłaty dochodzi dopiero po upływie terminu zapłaty przez dłużnika i po zainkasowaniu należności przez faktora Towarzyszy mu zazwyczaj więcej usług dodatkowych Oferowany zazwyczaj podmiotom o dobrej sytuacji finansowej, których nie interesuje finansowanie bieżące lecz dokładne planowanie wpływów i wypływów i monitorowanie spłat należności

16 Zalety faktoringu Przyspieszenie obiegu kapitału obrotowego Oprawia płynność finansową Zwiększa możliwość inwestowania w dalszy rozwój Zwiększenie sprzedaż dzięki eliminowaniu strat z tytułu nieterminowego regulowania zobowiązań kontrahentów Rozszerzenie kręgu odbiorców w wyniku przejmowania przez faktora ryzyka niewypłacalności kontrahentów Korzystny wpływ na strukturę bilansową przy faktoringu pełnym Ograniczenie ryzyka kursowego, rynkowego politycznego

17 Kredyt Kredyt bankowy a faktoring Faktoring Długotrwały proces rozpatrywania wniosku kredytowego. Znacznie uproszczone procedury rozpatrywania wniosku factoringowego Badanie zdolności kredytowej. Czasochłonne i uciążliwe procedury Kredyt jest udzielany na ściśle określony w umowie czas. Kredyt zostaje udzielony na ściśle określony cel. Prawo do kontrolowania wykorzystania przyznanego kredytu zgodnie z określonym celem Zabezpieczenie spłaty kredytu. Mogą to być zabezpieczenia osobiste np. poręczenie, weksel własny albo zabezpieczenia rzeczowe np. hipotekę, zastaw rejestrowy. Skrócenie całego procesu oraz czasu potrzebnego na zawarcie umowy, co w konsekwencji umożliwia szybsze pozyskanie środków na finansowanie bieżącej działalności. W przypadku factoringu umowa zawierana jest na czas nieokreślony i ma charakter ciągły, długoterminowy Uznaje on za cel bieżące potrzeby przedsiębiorstwa. W przypadku factoringu zabezpieczenie jest łatwe do ustalenia, a procedury z tym związane są proste i szybkie. Koszty zastosowania factoringu w finansowaniu działalności gospodarczej przedsiębiorstwa niejednokrotnie znacznie przewyższają koszty kredytu bankowego. W czasie obowiązywania umowy kredytowej, kredytobiorca nie korzysta z żadnych dodatkowych usług. Przedsiębiorstwo korzystające z factoringu ma możliwość skorzystania z dodatkowych usług świadczonych przez faktora.

18 Forfaiting

19 Forfaiting Umowa, na podstawie której forfetysta zobowiązuje się do sprzedaży forfaiterowi średnio- lub długoterminowej pieniężnej wierzytelności przed terminem jej płatności, natomiast forfaiter zobowiązuje się do zapłaty forfetyście wynagrodzenia pomniejszonego o wskazane w umowie tzw. koszty forfaitingu, pobrane przez forfaitera.

20 Forfaiting Polega na zakupie średnio- i długoterminowych wierzytelności, z okresem płatności od 6 miesięcy do 15 lat, przysługujących dostawcom produktów, towarów lub usług przez wyspecjalizowane instytucje forfaitingowe. Forfaiting obejmuje przejście ryzyka niewypłacalności dłużnika (del credere) na kupującego wierzytelność (forfaitera), dzięki czemu sprzedający (forfaitysta) zostaje zwolniony od wszelkich zobowiązań (także od ryzyka transferu i ryzyka kursowego).

21 Podmioty umowy forfaitingowej Forfaiter - instytucja forfaitingowa Forfaitysta - dotychczasowy wierzyciel, zbywca wierzytelności Dłużnik forfaitingowy - dłużnik zobowiązany do dokonania zapłaty - nie jest podmiotem umowy faktoringowej

22 Cechy wierzytelności będących przedmiotem forfaitingu Pieniężne Pochodzące z obrotu gospodarczego Krajowe i zagraniczne Nieprzeterminowane Bezsporne Średnio- i długoterminowe Pojedyncze i mnogie (wynikające z jednego kontraktu) O wysokiej i bardzo wysokiej wartości Zabezpieczone (pierwszorzędne zabezpieczenia)

23 Funkcje forfaitingu finansowa polega na finansowaniu forfaitysty przez forfaitera poprzez wykup wierzytelności i zapłatę za nie przed terminem ich płatności. zabezpieczająca polega na transferze ryzyka kredytowania kontrahenta na forfaitera.

24 Franchising

25 Definicja umowy Przez umowę franchisingową organizator sieci udziela drugiej stronie zezwolenia na: stosowanie sprawdzonej metody (techniki) prowadzenia określonej działalności; wykorzystywanie informacji i doświadczeń związanych z ową metodą; posługiwanie się oznaczeniami i symbolami identyfikującymi sieć, zobowiązując się jednocześnie do udzielania pomocy i wskazówek niezbędnych do prowadzenia punktu sieci, a beneficjent zezwolenia zobowiązuje się do prowadzenia na własny rachunek punktu sieci przy wykorzystaniu metody, zaleceń i wskazówek dostarczonych przez organizatora oraz do zapłaty umówionego wynagrodzenia.

26 Opłaty franczyzowe opłata wstępna ustalana w kontrakcie w zamian za określone świadczenia ze strony dawcy. Zwykle wysokość tej opłaty wynosi około 10% wkładu finansowego biorcy; opłata bieżąca (zwaną opłatą cykliczną), którą biorca płaci regularnie w terminie określonym umową. Jest ona głównym źródłem dochodu dawcy i może być płacona na trzy sposoby: jako procent od obrotu jest to najczęściej spotykana forma opłaty, jej wysokość zwykle wynosi 3-6% obrotu, jako opłata uzależniona od zakupu materiałów i towarów nabywanych u dawcy jest niekiedy stosowana, gdy dawca, oprócz innych usług, oferuje również dostarczanie surowców i materiałów bądź staje się pośrednikiem w transakcjach zakupu, jako opłata stała polega na okresowym wpłacaniu przez biorcę stałej kwoty; opłata na wspólny fundusz promocyjno-reklamowy. Kwota tej składki zwykle jest określana jako procent od obrotu poza normalną opłatą cykliczną. Wysokość tej opłaty wynosi 1-3% obrotu.

27 Cel umowy Dla biorców franchising pozwala na eliminowanie ryzyka związanego z rozpoczynaniem działalności gospodarczej. Jest formą współpracy gospodarczej pomiędzy dwoma podmiotami, z których jeden posiada kapitał, natomiast drugi uznane i sprawdzone metody działania. Franchising daje szansę na szybki rozwój małej i średniej firmie dzięki działaniu pod marką, która jest już znana na rynku. Przedsiębiorca będący biorcą otrzymuje prawa do używania logo sieci lub znaku towarowego, ale także wsparcie ze strony dawcy polegające na uzyskaniu dostępu do całego systemu prowadzenia biznesu.

28 Formy franchisingu franchising przemysłowy (franchising produkcyjny), polega na tym, że dawca udostępnia biorcy know how, technologię produkcji, tajemnice zawodowe w celu wytwarzania w jego przedsiębiorstwie określonych produktów o identycznej jakości i takich samych cechach, jakie posiadają towary produkowane przez dawcę. Towary te dalej są sprzedawane pod znakiem towarowym dawcy franchising dystrybucyjny, zwany również franchisingiem handlowym cechuje się tym, że dawca zobowiązuje się do dostarczania biorcy określonych towarów, a biorca następnie przejmuje obowiązek ich sprzedaży w ramach prowadzonej przez siebie działalności w punktach sprzedaży oznaczonych symbolami dawcy oraz wyposażonych i urządzonych według jego wskazówek. W takim systemie dawca pełni rolę centrum dystrybucyjnego wytwarzanych przez siebie towarów, biorca ma za zadanie sprzedać te towary odbiorcom końcowym.

29 Formy franchisingu franchising usługowy charakteryzuje się tym, że biorca, wykonując usługi, korzysta z know-how, znaku towarowego, receptur i innych oznaczeń handlowych dawcy. Ten typ franchisingu jest podobny do wcześniejszych, odmienny jest jedynie pod względem przedmiotu prowadzonej przez biorcę działalności. Franchising ten jest najczęściej wykorzystywany w hotelarstwie, usługach fotograficznych i turystycznych oraz w gastronomii franchising mieszany jest oparty na dwóch wcześniej przedstawionych typach: dystrybucyjnym i usługowym. Polega on na tym, że dawca jest producentem, a biorca może być jednocześnie sprzedawcą towarów oraz wykonawcą usług związanych z zastosowaniem tych produktów. Ten franchising znalazł najszersze zastosowanie w firmach kosmetycznych organizujących sieć gabinetów i sklepów