Wzory faktur obowiązujące w 2014 r. Nowe terminy wystawiania faktur Korekta faktur po zmianach Aktywne druki faktur na płycie CD

Transkrypt

1 PODATKI NR 4 INDEKS 36990X ISBN LUTY 2014 CENA 19,90 ZŁ (W TYM 5% VAT) Wzory faktur obowiązujące w 2014 r. Nowe terminy wystawiania faktur Korekta faktur po zmianach Aktywne druki faktur na płycie CD Pobierz zawartość płyty Przeczytaj instrukcję uruchomienia zawartości płyty CD» ISBN Partner merytoryczny

2 Wszystko o zmianach w VAT 2014 dwutygodnik, papier 24 numery UWAGA! Zmieniły się: zasady ustalania obowiązku podatkowego Korzystaj codziennie! z aktualności prawnych terminy odliczania VAT terminy wystawiania faktur zasady ustalania podstawy opodatkowania VAT zasady korzystania ze zwolnień dla towarów używanych Aby wiedzieć wszystko o zmianach w VAT zamów prenumeratę Biuletynu VAT na rok 2014, w skład której wchodzą: 24 numery Biuletynu VAT (papier); 4 książki; 5 dodatków tematycznych, 4 dodatki z przeglądem najnowszego orzecznictwa i interpretacji; 4 dodatki z serii Ściąga Księgowego ; płyta CD z przepisami i formularzami. W ramach prenumeraty otrzymasz ZA DARMO Książka Akty wykonawcze do ustawy o VAT 2014 ar toś Prz ete s 013 wi ru Copyright 2014 INFOR PL S.A. Płyta nie jes t daży rze sp ej programem anty m wy so ć pł y t y : P r ze p i s y p raw n no wa to czona do samod zna zie ze ln pr T2 e VA Dostawcą oprogramowania do rozliczania PIT-ów jest: 01 d 4 dodatki z serii Ściąga Księgowego INFORMACJE I ZAMÓWIENIA Biuro Obsługi Klienta: , , bok@infor.pl, ki m e ru Bi wn ul ty 4 dodatki z serii Przegląd najnowszego orzecznictwa i interpretacji Nowoczesne narzędzie zintegrowane z INFORFK Platformą Księgowych i Kadrowych. Dzięki niemu masz podgląd aktualności na pulpicie komputera i w trybie natychmiastowym możesz przejść do pełnych zasobów Platformy, która w przyjazny dla użytkownika sposób prezentuje informacje z dziedziny: finansów, rachunkowości firm, sprawozdawczości, podatków, prawa pracy oraz ubezpieczeń społecznych. et Ak 5 dodatków tematycznych INFORorganizer Nowość yn 4, Książka Faktury 2014 g r a m d o ro z l i c z a n i a P I T 2 Zaw VAT 2014 INFOR PL S.A. ul. Okopowa 58/ Warszawa, Pro Książka Ustawa o VAT Książka Przewodnik po zmianach w VAT i akcyzie 2013/2014 uv AT 2 książki, dodatki w wersji papierowej, płytę CD Copyright Biuro Informatyki Stosowanej FORMAT F akt ur y i de k larac j e, W i de o s z k o l e n i e Fa ktu ry 20 14,A rc hi w u płyta CD z przepisami i formularzami Pobierz bezp³atnie

3 Wzory faktur obowiązujące w 2014 r. Nowe terminy wystawiania faktur Korekta faktur po zmianach

4 NIczegO NIe przegapisz! Infororganizer Nowoczesne narzędzie księgowych Terminarz Aktualności Wyszukiwarka Wskaźniki i stawki Aktywne formularze Kalkulatory INFORorganizer to nowoczesne narzędzie, które błyskawicznie wyszuka potrzebne informacje o prawie, podatkach i rachunkowości. Głosowo przypomni o ważnych terminach i spotkaniach. Na bieżąco poinformuje o zmianach w prawie oraz dostarczy kalkulatory niezbędne w pracy. Można go również wykorzystać prywatnie nie zrobi kawy, ale przypomni o urodzinach cioci. To wszystko zawsze pod ręką, na pulpicie Twojego komputera. Tylko z INFORorganizerem oszczędzisz swój czas. Pobierz bezpłatnie Biuro Reklamy tel reklama.dgp@infor.pl Grupa INFOR PL Prezes Zarządu Ryszard Pieńkowski INFOR PL Spółka Akcyjna Warszawa ul. Okopowa 58/72 Dyrektor Pionu Wydawniczego Marzena Nikiel Redaktor merytoryczny Joanna Dmowska Redaktor graficzno-techniczny Edyta Wojtecka Korekta Edyta Szewerniak-Milewska Adres redakcji Warszawa, ul. Okopowa 58/72 Biuro Obsługi Klienta Warszawa, ul. Batalionu Platerówek 3 tel.: , , faks bok@infor.pl strona: Copyright by INFOR PL Spółka Akcyjna. Publikacja jest chroniona przepisami prawa autorskiego. Wykonywanie kserokopii lub powielanie inną metodą oraz rozpowszechnianie bez zgody wydawcy w całości lub części jest zabronione i podlega odpowiedzialności karnej. Druk: ABEDIK Materiałów niezamówionych nie zwracamy, zachowując sobie prawo do skrótów i zmian tytułu. Nie ponosimy odpowiedzialności za treść reklam zamieszczonych na łamach.

5 Spis treści I. Faktury Kto i kiedy wystawia fakturę Jakie elementy zawiera zwykła faktura Oznaczenie faktury Data sprzedaży na fakturze Faktury za paliwo bez numeru rejestracyjnego pojazdu NIP nabywcy na fakturze Podstawa prawna zwolnienia na fakturze Liczba egzemplarzy, waluta VAT oraz sposób zaokrąglania Nazwa nabywcy i adres siedziby Sposób obliczenia VAT Faktury zaliczkowe Zaliczki na WDT Zaliczki eksportowe Faktury i rachunki u podatników zwolnionych z VAT Faktury Rachunki Faktury potwierdzające sprzedaż dla osób prywatnych (niepodatników) Faktury u podatników dostarczających odpady, złom i surowce wtórne Faktury uproszczone Korekta faktur uproszczonych Odliczenie VAT z faktury uproszczonej Faktury wystawiane przez komornika Faktury stwierdzające dostawę nowych środków transportu II. Faktury w procedurach szczególnych Faktury wystawiane przez podatników rozliczających VAT metodą kasową Zasady rozliczania VAT przez małego podatnika rozliczającego VAT metodą. kasową Zasady odliczania VAT z faktury otrzymanej od małego podatnika rozliczającego VAT metodą kasową Zasady odliczania podatku naliczonego z faktur dokumentujących czynności wymienione w art. 19a ust. 5 pkt 1 ustawy Faktury wystawiane przez nabywcę samofakturowanie Faktury wystawiane w procedurze VAT marża Faktury w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej (procedura uproszczona) Faktury VAT RR wystawiane przez nabywcę produktów rolnych III. Dokumenty wewnętrzne IV. Duplikat faktury V. Korygowanie faktur Zasady wystawiania faktur korygujących Zbiorcze faktury korygujące Termin dokonania korekty u sprzedawcy Termin dokonania korekty u nabywcy Noty korygujące Anulowanie faktury

6 VI. Faktury w formie elektronicznej Akceptacja odbiorcy Obowiązek zapewnienia autentyczności pochodzenia, integralności treści. oraz czytelności faktury Podatek naliczony z faktury elektronicznej VII. Terminy fakturowania w 2014 r Termin ogólny wystawiania faktur Termin wystawiania faktur potwierdzających WDT i świadczenie usług. opodatkowanych w kraju usługobiorcy (podatnika) Termin udokumentowania otrzymanej zaliczki Szczególne terminy wystawiania faktur VIII. Faktury VAT w pytaniach i odpowiedziach Kto może w 2014 r. wystawiać faktury zbiorcze Czy w 2014 r. zawsze należy dokumentować fakturą sprzedaż na rzecz. konsumentów Czy można notą korygującą zmienić na fakturze datę wykonania usługi Kiedy nota, a kiedy faktura korygująca Bezpieczniej fakturą korygującą Czy można anulować fakturę, gdy kontrahent kwestionuje jakość wykonanej usługi Czy można anulować fakturę wysłaną razem z towarem W jakim terminie odliczamy VAT z faktur za energię elektryczną w 2014 r Czy rozliczenie faktury korygującej dokumentującej skonto wymaga posiadania. potwierdzenia jej otrzymania przez nabywcę Kiedy udzielenie skonta nie będzie wymagało wystawienia faktury korygującej Kiedy udzielenie skonta będzie wymagało wystawienia faktury korygującej Czy podatnicy zarejestrowani jako zwolnieni z VAT muszą wystawiać faktury Na jakich zasadach rozliczyć duplikat faktury wystawionej przed 1 stycznia 2014 r Jak rozliczać faktury wystawione przed dostawą towarów USTAWA z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 1608) wyciąg ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur (Dz.U. z 2013 r., poz. 1485) Do publikacji dołączona jest płyta CD Faktury 2014, która zawiera: n aktywne druki faktur, n aktywne formularze deklaracji, n przepisy VAT 2014, n porady i komentarze. 4 FAKTURY 2014

7 Faktury 2014 Od 1 stycznia 2014 r. faktury w większości przypadków wystawia się w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wystąpiła sprzedaż. Trudno jednak ocenić, na ile ta zmiana okaże się przydatna w praktyce obrotu gospodarczego. Trzeba pamiętać, że nabywca towarów i usług jest zainteresowany w zasadzie bezzwłocznym otrzymaniem faktury potwierdzającej transakcję, która stanowi dla niego podstawę do odliczenia podatku naliczonego oraz ujęcia w kosztach podatkowych. Tak więc prawo sprzedawcy do późniejszego udokumentowania sprzedaży powinno być realizowane z uwzględnieniem potrzeb nabywcy. Do końca 2013 r. podstawowe zasady fakturowania transakcji wynikały z art. 106 ustawy o VAT, natomiast w sposób szczegółowy określały je przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług Dz.U. z 2011 r. Nr 68, poz. 360; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz (zwanego dalej: rozporządzeniem z 28 marca 2011 r. w sprawie faktur). Proces zmian w zakresie dokumentowania i rozliczania transakcji dla celów VAT przebiegał w dwóch etapach. Efektem tych dwuetapowo wprowadzanych zmian są m.in. uproszczenia w sposobie wystawiania faktur. Z bardzo istotnymi zmianami w zakresie zasad fakturowania podatnicy spotkali się już w 2013 r., kiedy to weszły w życie znowelizowane przepisy rozporządzenia z 28 stycznia 2011 r. w sprawie faktur. (I etap). Następnie z dniem 1 stycznia 2014 r. regulacje dotyczące fakturowania, dotychczas zawarte w rozporządzeniu w sprawie faktur, zostały przeniesione do ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz (zwanej dalej: ustawą lub ustawą o VAT). Obecnie podstawowym źródłem zasad fakturowania są przepisy art. 106a 106q ustawy (II etap). Jednocześnie uchylone zostały regulacje zawarte wcześniej w art. 106 ustawy o VAT oraz rozporządzeniu w sprawie faktur. Obecna nowelizacja w znacznej mierze uwzględnia rozwiązania przyjęte w 2013 r. w rozporządzeniu w sprawie faktur. W rezultacie w 2014 r. faktury są wystawiane na zasadach podobnych do tych, które obowiązywały do końca 2013 r. W tym zakresie wystąpiły jednak pewne zmiany. Dotyczą one m.in. likwidacji licznych szczególnych momentów powstawania obowiązku podatkowego i szczególnych terminów fakturowania. Szczególne zasady w tym zakresie zostały ograniczone do minimum. Został również wydłużony podstawowy termin fakturowania sprzedaży. I. Faktury 1. Kto i kiedy wystawia fakturę Zasada nr 1. Prawo i obowiązek wystawienia faktury dotyczy przede wszystkim podatnika VAT czynnego. Od 1 stycznia 2014 r. fakturę może również wystawić podatnik zwolniony z VAT, tj. zarówno ten podatnik, który został zarejestrowany jako podatnik VAT zwolniony, jak i ten, który nie dokonał zgłoszenia rejestracyjnego. Zasada nr 2. Podatnik VAT ma obowiązek wystawienia faktury dla transakcji z innym przedsiębiorcą będącym: podatnikiem podatku od towarów i usług lub podatnikiem podatku od wartości dodanej bądź podatku o podobnym charakterze, lub osobą prawną niebędącą podatnikiem, w przypadku gdy przedmiotem tej transakcji jest: sprzedaż, której miejscem opodatkowania jest terytorium naszego kraju, 5

8 dostawa towarów i świadczenie usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tj. na terytorium państwa członkowskiego innego niż Polska (jeśli osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru albo usługobiorca) lub na terytorium państwa trzeciego (art. 106a pkt 2 i art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy). Zasada nr 3. W obrocie krajowym obowiązek wystawienia faktury nie wystąpi, jeśli sprzedaż została dokonana na rzecz osoby fizycznej, która nie jest podatnikiem VAT. Faktura jest wystawiana dopiero na żądanie tej osoby. Istnieje jednak obowiązek wystawienia faktury w przypadku (art. 106b ust. 1 pkt 1 3 ustawy): sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju oraz wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Zasada nr 4. Jeżeli przed dostawą towaru albo wykonaniem usługi podatnik otrzymał od innego przedsiębiorcy całość lub część zapłaty, np. przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wówczas również ma obowiązek wystawienia faktury, która potwierdza otrzymanie tej kwoty. Obowiązek zafakturowania nie dotyczy zaliczki na poczet WDT oraz czynności wymienionych w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy, np. dostawy mediów (art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy). Od 1 stycznia 2014 r. fakturę zaliczkową można wystawić nie wcześniej niż 30. dnia przed otrzymaniem zaliczki. Zasada nr 5. Podatnik VAT zwolniony nie musi wystawiać faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku. Jest to nowa regulacja, która obowiązuje od 1 stycznia 2014 r. Ma jednak do tego prawo. Obowiązek wystawienia faktury powstaje u niego dopiero wówczas, gdy zażąda tego nabywca towaru lub usługi (art. 106b ust. 2 i ust. 3 pkt 2 ustawy). Dotyczy to również sprzedaży dokonywanej na rzecz podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Zasada nr 6. Każdy podatnik (czynny i zwolniony) ma obowiązek wystawienia faktury na żądanie nabywcy towaru i usługi, który nie prowadzi działalności gospodarczej (konsumenta), jeśli zostało ono zgłoszone w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar, wykonano usługę albo otrzymano całość lub część zapłaty (art. 106b ust. 3 ustawy). Obowiązek ten nie dotyczy zaliczki na poczet WDT oraz czynności wymienionych w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy, np. dostawy mediów, gdy są dokonywane na rzecz niepodatnika. 2. Jakie elementy zawiera zwykła faktura Od 2013 r. wystawiona przez podatnika faktura nie musi zawierać w swojej treści słowa faktura. W tej sytuacji mogą powstawać wątpliwości związane z ustaleniem, czy wystawiony dokument stanowi fakturę, czy też nie. Dotychczas przyjmowało się, że fakturą jest dokument, który zawierał elementy wskazane w rozporządzeniu z 28 listopada 2011 r. w sprawie faktur. Od 1 stycznia 2014 r. zasada ta została usankcjonowana w przepisach ustawy o VAT, które zdefiniowały pojęcie faktury. Wprowadzenie definicji faktury do krajowych przepisów o VAT ma eliminować wątpliwości związane z rozumieniem tego pojęcia. O uznaniu dokumentu za fakturę decyduje zatem jego treść. Poprawnie wystawiona faktura powinna zawierać (art. 106e ust. 1 ustawy): 1) datę jej wystawienia; 2)..kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę; 3) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy; 6 FAKTURY 2014

9 4)..numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku (ewentualnie numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, poprzedzony kodem PL w przypadku WDT i świadczenia usług, dla których zobowiązanym do zapłaty podatku od wartości dodanej jest usługobiorca); 5)..numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi (lub ewentualnie numer z właściwym dwuliterowym kodem, za pomocą którego nabywca towaru lub usługi jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej w danym państwie członkowskim w przypadku WDT i świadczenia usług, dla których zobowiązanym do zapłaty podatku od wartości dodanej jest usługobiorca); 6)..datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania całości lub części zapłaty przed dokonaniem sprzedaży, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury; 7) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi; 8) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług; 9) cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto); 10)..kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto; 11)..wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto); 12) stawkę podatku; 13)..sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku; 14)..kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku; 15) kwotę należności ogółem. Zasadniczo podstawowy zakres danych objętych fakturą, w porównaniu ze stanem prawnym obowiązującym w 2013 r., się nie zmienił. Obecnie obowiązujące przepisy nie zawierają jednak regulacji dotyczącej sposobu określania daty sprzedaży w związku z dokonaniem sprzedaży o charakterze ciągłym. Do końca 2013 r. podatnik mógł w takim przypadku podać na fakturze jedynie miesiąc i rok dokonania sprzedaży. Znowelizowane przepisy art. 106e ustawy o VAT nie zawierają odpowiednika tej regulacji. Wobec tego dla sprzedaży ciągłej dokonanej po 31 grudnia 2013 r. na fakturze należy podać jej dokładną datę,. tj. dzień, miesiąc i rok zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi. PRZYKŁAD Podatnik świadczy usługi dzierżawy nieruchomości. Zgodnie z umową dzierżawy okresem rozliczeniowym, za który wydzierżawiający wystawia fakturę, jest kwartał. Za pierwszy kwartał 2014 r. sprzedawca wystawi fakturę, w której jako datę sprzedaży wskaże 31 marca 2014 r. Jeżeli faktura wystawiana jest w dniu sprzedaży, to wystarczy sama data jej wystawienia (31 marca 2014 r.). Jeżeli natomiast sprzedaż jest fakturowana w innym terminie, to konieczne jest wskazanie w jej treści zarówno daty zakończenia wykonania usługi (31 marca 2014 r.), jak i daty wystawienia faktury. (np. 14 kwietnia 2014 r.). 7

10 2.1. Oznaczenie faktury Od 1 stycznia 2013 r. przepisy znowelizowanego rozporządzenia w sprawie faktur nie zawierały wymogu w zakresie wskazanego oznaczenia faktury. Mimo że od wejścia w życie tej zmiany minął już ponad rok, w obrocie gospodarczym nadal spotyka się faktury oznaczane jako faktury VAT. Jak wyjaśniło Ministerstwo Finansów w broszurze informacyjnej dotyczącej zmian w zakresie fakturowania obowiązujących od 2013 r., zamieszczonej na stronie internetowej ministerstwa (dalej: broszura w sprawie fakturowania), pomimo zniesienia obowiązku podawania niektórych danych w fakturze podatnicy, którzy np. oznaczali faktury wyrazami faktura VAT, nadal mogą to czynić w nowym stanie prawnym. Wyjaśnienie to zachowuje swoją ważność także w 2014 r. Dodatkowo należy zauważyć, że na fakturach podatnicy mogą również zamieszczać inne dane, które nie są wymagane jako obowiązkowe Data sprzedaży na fakturze Mimo zmian od 1 stycznia 2013 r. nadal dopuszczalne jest pozostawienie na fakturze daty sprzedaży zamiast daty dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi. Zwrot data sprzedaży oznacza to samo co data dostawy czy data wykonania usługi, gdyż według ustawy o VAT przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów czy świadczenie usług. Jeśli więc data sprzedaży wpisana na fakturze będzie tożsama z datą dokonania dostawy/zakończenia dostawy lub wykonania usługi, to nie ma powodu, by rezygnować z takiego określenia Faktury za paliwo bez numeru rejestracyjnego pojazdu Z dniem 1 stycznia 2013 r. został zniesiony wymóg wpisywania numeru rejestracyjnego samochodu na fakturze dokumentujące sprzedaż paliw silnikowych benzynowych, oleju napędowego oraz gazu, wlewanych do baku samochodu i innych pojazdów samochodowych. Także przepisy znowelizowanej ustawy o VAT, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2014 r., nie zmieniają tej zasady. Faktura stwierdzająca sprzedaż paliw do pojazdu samochodowego nie musi już zawierać jego numeru rejestracyjnego. Jednak dla celów dowodowych warto, by na fakturze stwierdzającej zakup paliwa nadal zamieszczany był numer rejestracyjny samochodu, mimo że taki obowiązek nie występuje. Numer ten może stanowić podstawę do identyfikacji rodzaju pojazdu i ustalenia, czy nabyte do niego paliwo daje prawo do odliczenia podatku naliczonego (w przypadku samochodu ciężarowego), czy to prawo wyłącza (w przypadku samochodu osobowego). Brak numeru rejestracyjnego może także powodować ewentualne utrudnienia we wskazaniu podstaw do zaliczenia wydatku na zakup paliwa do kosztów podatkowych w rozumieniu ustaw o podatku dochodowym NIP nabywcy na fakturze Z obowiązującej do końca 2013 r. regulacji zawartej w 5 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia z 28 marca 2011 r. w sprawie faktur wynikało, że faktura mogła nie zawierać numeru, za pomocą którego nabywca towarów lub usług był zidentyfikowany dla podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, w przypadku: dostaw energii elektrycznej i cieplnej, gazu przewodowego oraz świadczenia usług telekomunikacyjnych, radiokomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz , 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy, tj. usług związanych z uzdatnianiem i dostarczaniem wody za pośrednictwem sieci wodociągowych, z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków, ze zbieraniem, przetwarzaniem i unieszkodliwianiem odpadów, a także usług zamiatania śmieci i usuwania śniegu oraz pozostałych usług sanitarnych. Numer ten musiała jednak zawierać faktura uproszczona, która potwierdzała sprzedaż wymienionych towarów lub usług. W znowelizowanych przepisach ustawy o VAT nie ma odpowiednika regulacji wyłączającej obowiązek podania NIP-u nabywcy w przypadku faktur za media. Oznacza to, że od 2014 r. faktury dokumentujące wymienione czynności muszą zawierać NIP kupującego, jeśli nabywa on te towary lub usługi w charakte- 8 FAKTURY 2014

11 rze podatnika. W dalszym ciągu nie ma konieczności podawania na fakturze numeru NIP nabywcy towarów i usług, gdy jest to osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Wówczas bowiem nie nabywa ona towarów i usług w charakterze podatnika VAT. Dla transakcji osoba ta nie jest zidentyfikowana na potrzeby podatku od towarów i usług lub podatku od wartości dodanej, co wyłącza obowiązek podania NIP-u. Faktura może nie zawierać NIP-u nabywcy także w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług opodatkowanych na terytorium państwa trzeciego (art. 106e ust. 5 pkt 2 ustawy). Nie ma również obowiązku podawania numerów NIP, i to zarówno sprzedawcy, jak i nabywcy, w przypadku faktur dokumentujących czynności zwolnione Podstawa prawna zwolnienia na fakturze W przypadku sprzedaży towarów i usług opodatkowanych stawkami niższymi niż 23% nadal nie ma obowiązku podawania na fakturze podstawy tego obniżenia. Obowiązek ten dotyczy jedynie sprzedaży zwolnionej. Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 19 ustawy w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 ustawy albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy należy wskazać: Q Q..przepis ustawy albo aktu wykonawczego, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku, przepis dyrektywy 2006/112/WE, który zwalnia od podatku taką dostawę towarów lub takie świadczenie usług, lub inną podstawę prawną wskazującą na to, że dostawa towarów lub świadczenie usług korzysta ze zwolnienia. Według nowego rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur z obowiązku tego zostali zwolnieni podatnicy świadczący usługi finansowo-ubezpieczeniowe i korzystający ze zwolnienia ze względu na wysokość obrotów Liczba egzemplarzy, waluta VAT oraz sposób zaokrąglania Fakturę nadal wystawia się w co najmniej dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje nabywca, a drugi zachowuje w swojej dokumentacji podatnik dokonujący sprzedaży. Co do zasady nie obowiązuje podział na oryginał i kopię faktury (z pewnymi wyjątkami, np. w przypadku faktury VAT RR). Bez zmian pozostał sposób wykazywania i zaokrąglania podatku. Podatnik w dalszym ciągu wykazuje kwotę VAT w złotych. Doprecyzowano, że kwoty podatku wyrażone w walucie obcej wykazuje się w złotych z zastosowaniem zasad przeliczania na złote przyjętych dla przeliczania kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania. Kwoty wykazywane na fakturze zaokrągla się do pełnych groszy, przy czym końcówki poniżej 0,5 grosza pomija się, a końcówki 0,5 grosza i wyższe zaokrągla się do 1 grosza. Dotyczy to zarówno kwot netto, jak i kwot VAT. Kwoty wykazane na fakturze VAT z dokładnością do 1 grosza stanowią następnie podstawę do ujęcia w ewidencji VAT Nazwa nabywcy i adres siedziby Obecnie obowiązujące przepisy nie określają, jak poprzednio, że na fakturze powinna być nazwa lub nazwa skrócona. Nie oznacza to, że podatnik nie może posługiwać się nazwą skróconą na fakturach, gdy została podana w zgłoszeniu identyfikacyjnym. Potwierdza to Ministerstwo Finansów w broszurze w sprawie fakturowania: MF W zakresie danych identyfikacyjnych podatnika, danymi takimi dla podatnika będącego osobą fizyczną jest imię i nazwisko. W fakturze podatnicy będący osobami fizycznymi powinni zatem podawać imię i nazwisko, przy czym oprócz tych danych mogą również podać nazwę lub nazwę skróconą firmy. Natomiast w przypadku podatnika niebędącego osobą fizyczną dane identyfikacyjne stanowią przede wszystkim nazwa pełna oraz nazwa skrócona. W fakturze podatnicy niebędący osobami fizycznymi powinni zatem umieszczać nazwę lub nazwę skróconą podaną w zgłoszeniu identyfikacyjnym. Również prawidłowym rozwiązaniem jest wskazanie jednocześnie nazwy pełnej i skróconej. 9

12 Na fakturze powinien być podawany, co do zasady, adres siedziby działalności gospodarczej podatnika, w rozumieniu ustawy o VAT. Tak jest w przypadku spółki. Przepisy nie precyzują, jaki adres w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą (miejsce zamieszkania czy główne miejsce prowadzenia działalności jeśli to główne miejsce prowadzenia działalności znajduje się w innym miejscu niż miejsce zamieszkania) podatnik powinien wskazać w fakturze. Przyjąć zatem należy, że będzie to adres zgodny z dokonanym zgłoszeniem identyfikacyjnym,. tj. w przypadku osób fizycznych powinien to być, co do zasady, adres zamieszkania. Jednak w sytuacji gdy osoba fizyczna nie prowadzi działalności gospodarczej w miejscu zamieszkania i posiada główne miejsce prowadzenia działalności (wskazane w zgłoszeniu dla potrzeb identyfikacji podatkowej), w fakturze powinien być podawany adres tego głównego miejsca prowadzenia działalności. Nie ma też przeszkód, aby w fakturze były również podawane inne miejsca prowadzenia działalności, w szczególności te, w których dokonywana jest dana dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem że nie zakłóca to czytelności faktury. Wzór faktury, gdy podatek jest obliczany od kwoty netto Sprzedawca: Nabywca: Zimowa pomoc Sp. z o.o. Omega SA Warszawa, ul. Zimowa Warszawa, ul. Jesienna 1 NIP: XXX-XX-XX-XXX NIP: XXX-XX-XX-XXX Data wystawienia: 10 lutego 2014 r.* Faktura nr 12/2014 Lp. Nazwa (rodzaj) towaru lub usługi Miara i ilość towarów/ zakres wykonanych usług Cena jednostkowa bez VAT Wartość sprzedaży bez VAT Podatek VAT stawka VAT kwota VAT 1. Usuwanie śniegu z dachu 500 mkw. 3,00 zł 1 500,00 zł 8% 120,00 zł 2. Łopata do śniegu 3 sztuki 40,00 zł 120,00 zł 23% 27,60 zł 3. Pług śnieżny 1 sztuka 200,00 zł 200,00 zł 23% 46,00 zł Podsumowanie: 1 820,00 zł x 193,60 zł 2 013,60 zł 1 500,00 zł 8% 120,00 zł 1 620,00 zł 320,00 zł 23% 73,60 zł 393,60 zł Do zapłaty: 2013,60 zł *..Gdy data dostawy lub wykonania usługi jest inna niż data wystawienia faktury, należy podać również tę datę, jeśli data taka jest określona Sposób obliczenia VAT Zasadą jest, że kwotę VAT wylicza się w sposób określony przez art. 106e ust. 1 pkt 14 ustawy, tj. od sumy wartości sprzedaży netto (z wyjątkiem kwot podatku zawartych w otrzymanych zaliczkach). Jednak nie jest to jedyna metoda kalkulacji kwoty podatku. Podatnik może wybrać jeden z trzech sposobów okreś.lania tej kwoty, a mianowicie może on obliczyć kwotę VAT: wychodząc od wartości sprzedaży netto albo wychodząc od wartości sprzedaży brutto, albo podsumowując podane na fakturze jednostkowe kwoty podatku poszczególnych dostaw lub usług. 10 FAKTURY 2014

13 Wymienione metody kalkulacji kwoty VAT nie są nowością. Obowiązywały już w 2013 r. w znowelizowanych przepisach rozporządzenia z 28 marca 2011 r. w sprawie faktur. Przyjęte w nich rozwiązania zostały uwzględnione również w obowiązujących od 2014 r. przepisach ustawy o VAT. Najpopularniejszą metodą jest kalkulacja kwoty VAT od wartości netto sprzedaży wskazana w art. 106e ust. 1 pkt 14 ustawy (w 2013 r.: 5 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia z 28 marca 2011 r. w sprawie faktur). Kwota VAT jest wówczas iloczynem wartości sprzedaży netto i stawki VAT (z uwzględnieniem podziału na poszczególne stawki). Z kolei drugą możliwość obliczenia VAT, tj. od wartości sprzedaży brutto, zapewnia podatnikowi art. 106e ust. 7 9 ustawy, zgodnie z którym kwotę podatku w odniesieniu do dostarczanych towarów lub świadczonych usług objętych daną stawką podatku podatnik może wykazać jako kwotę wyliczoną według następującego wzoru:. WB x SP KP = SP gdzie: KP oznacza kwotę podatku, WB..oznacza wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług objętych stawką podatku, uwzględniającą kwotę podatku (wartość sprzedaży brutto), SP oznacza stawkę podatku. Jeśli podatnik wyliczył kwotę podatku zgodnie z podanym wzorem, wówczas zamiast ceny jednostkowej netto może wykazywać w fakturze cenę wraz z kwotą podatku (cenę jednostkową brutto), a zamiast wartości sprzedaży netto wartość sprzedaży brutto. W 2013 r. kwestie te były uregulowane w 8 ww. rozporządzenia w sprawie faktur. Wzór faktury VAT, gdy podatek jest obliczany według metody w stu Sprzedawca: Nabywca: Zimowa pomoc Sp. z o.o. Omega SA Warszawa, ul. Zimowa Warszawa, ul. Jesienna 1 NIP: XXX-XX-XX-XXX NIP: XXX-XX-XX-XXX Faktura nr 12/2014 Data wystawienia: 10 lutego 2014 r.* Lp. Nazwa (rodzaj) towaru lub usługi Miara i ilość towarów/ zakres wykonanych usług Cena jednostkowa brutto Wartość sprzedaży brutto Podatek VAT stawka VAT kwota VAT 1. Usuwanie śniegu z dachu 500 mkw. 3,24 zł 1 620,00 zł 8% 120,00 zł 2. Łopata do śniegu 3 sztuki 49,20 zł 147,60 zł 23% 27,60 zł 3. Pług śnieżny 1 sztuka 246,00 zł 246,00 zł 23% 46,00 zł Podsumowanie: 2 013,60 zł x 193,60 zł 1 820,00 zł Do zapłaty: 2013,60 zł 1 620,00 zł 8% 120,00 zł 1 500,00 zł 393,60 zł 23% 73,60 zł 320,00 zł *..Gdy data dostawy lub wykonania usługi jest inna niż data wystawienia faktury, należy podać również tę datę, jeśli data taka jest określona. 11

14 Trzeci sposób obliczenia kwoty VAT na fakturze polega na podsumowaniu jednostkowych kwot podatku ustalonych od wartości poszczególnych dostaw towarów i wykonanych usług. Wówczas łączna kwota podatku może być ustalona w wyniku podsumowania jednostkowych kwot podatku, pod warunkiem że te jednostkowe kwoty podatku zostały określone w tej fakturze (art. 106e ust. 10 ustawy; w 2013 r.: odpowiednio 5 ust. 6 rozporządzenia z 28 marca 2011 r. w sprawie faktur). Pomiędzy wymienionymi sposobami obliczania kwoty VAT na fakturze mogą występować różnice groszowe. Przykładowo różnica taka może wystąpić pomiędzy łączną kwotą VAT ustaloną w wyniku podsumowania jednostkowych kwot podatku a łączną kwotą VAT obliczoną od wartości sprzedaży netto. Nie powinny one być jednak kwestionowane przez organy podatkowe, ponieważ każdy z tych sposobów obliczania łącznej kwoty VAT na fakturze jest prawidłowy i dopuszczalny. 3. Faktury zaliczkowe Otrzymanie zaliczki w dalszym ciągu powoduje powstanie obowiązku podatkowego w dacie jej otrzymania. Tak wynika z art. 19a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym jeśli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty (w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu), wówczas obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Regulacja ta jest zgodna z art. 65 dyrektywy 2006/112/WE, który stanowi, że w przypadku wpłaty zaliczek przed dostawą towarów lub świadczeniem usług VAT staje się wymagalny w momencie otrzymania wpłaty i jest naliczany od wysokości otrzymanej wpłaty. Generalnie otrzymanie zaliczki powoduje powstanie obowiązku podatkowego, a jeśli wpłacił ją inny podatnik, to podlega ona zafakturowaniu (art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy). Przypadki, kiedy nie wystawiamy faktur zaliczkowych Od 1 stycznia 2014 r. nie wystawiamy faktur dokumentujących otrzymanie zaliczki na poczet: wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, świadczenia usług wymienionych w poz , 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy (chodzi m.in. o usługi związane z uzdatnianiem i dostarczaniem wody za pośrednictwem sieci wodociągowych, usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków, usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu, pozostałe usługi sanitarne), świadczenia usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, świadczenia usług ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, świadczenia usług stałej obsługi prawnej i biurowej, świadczenia usług dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego. Otrzymanie zaliczki na poczet wymienionych czynności nie powoduje obowiązku wystawienia faktury. Nie powoduje też obowiązku rozliczenia VAT zawartego w otrzymanej zaliczce, ponieważ z tego tytułu nie powstaje obowiązek podatkowy (art. 19a ust. 8 w zw. z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy i art. 20). Od 1 stycznia 2014 r. zmienił się termin fakturowania zaliczek. Fakturę zaliczkową należy wystawić: nie wcześniej niż 30. dnia przed otrzymaniem zaliczki (art. 106i ust. 7 pkt 2 ustawy), 12 FAKTURY 2014

15 nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy (art. 106i ust. 2 ustawy). PRZYKŁAD Firma A zamówiła w firmie B piec do centralnego ogrzewania. Dostawa nastąpi 15 lutego 2014 r. Strony ustaliły, że nabywca wpłaci zaliczkę w wysokości 20% ceny pieca. W dniu 25 stycznia 2014 r. firma B wystawiła fakturę zaliczkową na tę kwotę. Firma A otrzymała fakturę 28 stycznia br., na podstawie której 3 lutego 2014 r. przekazała zaliczkę na rachunek bankowy wystawcy faktury zaliczkowej. Mimo że faktura została wystawiona przed otrzymaniem zaliczki, jednak została wystawiona terminowo (nie wcześniej niż 30. dnia przed otrzymaniem części zapłaty). Dostawca pieca, który otrzymał zaliczkę na podstawie wcześniej wystawionej faktury, rozliczy ją w deklaracji VAT za luty br., ponieważ dopiero w lutym powstał obowiązek podatkowy związany z otrzymaniem zaliczki. Nabywca pieca, który wpłacił zaliczkę na podstawie faktury zaliczkowej otrzymanej w styczniu br., odliczy zawartą w niej kwotę podatku naliczonego najwcześniej w deklaracji VAT za luty br. (art. 86 ust. 10 i 10b pkt 1 ustawy). Nie może tego dokonać w styczniu br., mimo że wówczas był już w posiadaniu faktury zaliczkowej, ponieważ na ten moment nie był spełniony jeden z warunków odliczenia, a mianowicie w stosunku do zaliczki nie powstał po stronie sprzedawcy obowiązek podatkowy. Faktura zaliczkowa powinna zawierać elementy wymienione w art. 106f ustawy, tj.: datę jej wystawienia, kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę, imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy, numery, za pomocą których podatnik i nabywca są zidentyfikowani na potrzeby podatku, datę otrzymania całości lub części zapłaty przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury, otrzymaną kwotę zapłaty, kwotę podatku wyliczoną według wzoru:. ZB x SP KP = SP gdzie: KP oznacza kwotę podatku, ZB oznacza kwotę otrzymanej całości lub części zapłaty, SP oznacza stawkę podatku, dane dotyczące zamówienia lub umowy, a w szczególności: nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, cenę jednostkową netto, ilość zamówionych towarów, wartość zamówionych towarów lub usług netto, stawki podatku, kwoty podatku oraz wartość brutto zamówienia lub umowy. Jeżeli faktury zaliczkowe nie obejmują całej zapłaty za dostawę towaru lub świadczenie usługi, wówczas podatnik po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi wystawia fakturę na pozostałą część zapłaty (tzw. fakturę końcową), w której: sumę wartości towarów lub usług pomniejsza o wartość otrzymanych części zapłaty, kwotę podatku pomniejsza o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących otrzymanie części zapłaty. Faktura końcowa powinna również zawierać wszystkie numery faktur zaliczkowych wystawionych przed dostawą towaru lub wykonaniem usługi (art. 106f ust. 3 ustawy). Wystawca faktury końcowej nie musi jednak podawać w niej daty wystawienia faktury zaliczkowej ani kwoty otrzymanej zaliczki, choć może tak uczynić. Gdy wystawiono więcej niż jedną fakturę zaliczkową, a faktury te obejmują łącznie całą 13

16 zapłatę, ostatnia z tych faktur powinna zawierać również wszystkie numery poprzednich faktur zaliczkowych (art. 106f ust. 4 ustawy). Wzór faktury zaliczkowej Sprzedawca: Nabywca: ABC J. Kołodziejski, J. Wiśniewski Sp.j. Beta SA Kutno, ul. Zimowa Częstochowa, ul. Wiosenna 1 NIP: XXX-XX-XX-XXX NIP: XXX-XX-XX-XXX Data wystawienia faktury: 3 lutego 2014 r. Data otrzymania zaliczki: 17 stycznia 2014 r. Faktura nr 9/zaliczka/2014 Sposób zapłaty: przelew Dane dotyczące wcześniejszych faktur potwierdzających otrzymanie zalilczki*: faktura nr 7/zaliczka/2014 Lp. Nazwa (rodzaj) towaru lub usługi Miara i ilość towarów/ zakres wykonanych usług Cena jednostkowa bez VAT Wartość sprzedaży bez VAT Podatek VAT stawka VAT kwota VAT 1. Zaliczka na poczet dostawy stolarki okiennej 8 130,08 zł 8 130,08 zł 23% 1 869,92 zł Podsumowanie: 8 130,08 zł x 1 869,92 zł ,00 zł Dane dotyczące wartości umowy z 15 stycznia 2014 r. na dostawę zestawu stolarki okiennej: ,21 zł 23% 4 861,79 zł ,00 zł Zapłacono: zł Pozostało do zapłaty: 0 zł *..Faktury nr 7/zaliczka/2014 na kwotę zł i nr 9/zaliczka/2014 na kwotę zł potwierdzają otrzymanie 100% ceny z tytułu dostawy stolarki okiennej, tj zł Zaliczki na WDT W 2014 r. zasady rozliczania zaliczek otrzymanych na poczet WDT się nie zmieniły. Dostawca, który otrzymał taką zaliczkę, nie wystawia z tego tytułu faktury zaliczkowej (art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy). Zaliczka ta nie powoduje także powstania obowiązku podatkowego. Zasady powstawania obowiązku podatkowego dla transakcji dokonanej w ramach WDT wyznacza art. 20 ustawy (a nie art. 19a ustawy), a ten nie przewiduje powstania tego obowiązku dla zapłaty otrzymanej przed wewnątrzwspólnotową dostawą towarów. Tym samym, jeśli w 2014 r. podatnik otrzyma zaliczkę na poczet WDT, to nadal nie powoduje ona powstania obowiązku podatkowego. Nie podlega ona również obowiązkowi zafakturowania Zaliczki eksportowe Inaczej jest z zaliczką otrzymaną na poczet eksportu towarów. Od 1 stycznia 2014 r. otrzymanie zaliczki na poczet dostawy eksportowej powoduje powstanie obowiązku podatkowego na zasadach ogólnych,. 14 FAKTURY 2014

17 tj. w dacie jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Wynika to z art. 19a ust. 8 ustawy. Otrzymana zaliczka podlega opodatkowaniu niezależnie od tego, kiedy nastąpi faktyczny wywóz towarów poza granice UE. Zmieniły się także warunki zastosowania stawki 0%. Do końca 2013 r. otrzymana zaliczka eksportowa podlegała opodatkowaniu stawką 0%, jeśli wywóz towarów nastąpił w ciągu sześciu miesięcy od dnia jej otrzymania. Natomiast od 1 stycznia br. zastosowanie stawki 0% będzie możliwe tylko wówczas, gdy wywóz towarów nastąpi w terminie dwóch miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał zapłatę. Z art. 41 ust. 9a ustawy wynika, że w przypadku gdy podatnik otrzymał całość lub część zapłaty przed dokonaniem dostawy towarów, stawkę 0% w eksporcie towarów stosuje się w odniesieniu do otrzymanej zapłaty, pod warunkiem że wywóz towarów nastąpi w terminie dwóch miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał tę zapłatę, oraz podatnik w tym terminie otrzymał dokument wywozu towarów poza terytorium UE. Późniejsze spełnienie tych warunków uprawnia do korekty. Podatnik ma prawo do opodatkowania otrzymanej zaliczki według stawki 0% także wówczas, gdy wywóz towarów nastąpi w terminie późniejszym, tj. po upływie dwóch miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym otrzymał zaliczkę. W takim przypadku wywóz towarów w tym późniejszym terminie musi być jednak uzasadniony specyfiką realizacji tego rodzaju dostaw potwierdzoną warunkami dostawy, w których określono termin wywozu towarów (art. 41 ust. 9b ustawy). PRZYKŁAD Zagraniczny nabywca złożył polskiemu producentowi zamówienie na dostawę urządzenia, którego proces produkcji trwa od czterech do sześciu miesięcy. Z umowy wynika, że urządzenie zostanie dostarczone w ciągu sześciu miesięcy od dnia zawarcia umowy, tj. do 15 lipca 2014 r. Po podpisaniu umowy klient wpłacił zaliczkę na poczet eksportowej dostawy urządzenia, którą producent otrzymał 20 stycznia 2014 r. Pomimo tego, że wywóz towarów nastąpi po upływie dwóch miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym eksporter otrzymał zaliczkę, w deklaracji VAT za styczeń br. może on opodatkować otrzymaną część zapłaty stawką 0%, bez późniejszego obowiązku korekty spowodowanej koniecznością zastosowania krajowej stawki VAT dla tego towaru (jeżeli dostawa zostanie zrealizowana na wskazanych warunkach). W przypadku zaliczek eksportowych obowiązują takie same zasady i terminy fakturowania jak w przypadku zaliczek krajowych. 4. Faktury i rachunki u podatników zwolnionych z VAT Od 2014 r. prawo do wystawiania faktur przysługuje wszystkim podatnikom zwolnionym z VAT. Do końca 2013 r. przysługiwało ono tylko zarejestrowanym podatnikom zwolnionym z VAT. Chodzi tu o dwie grupy podatników. Pierwszą z nich są tzw. drobni przedsiębiorcy zwolnieni z VAT w zakresie całej swojej sprzedaży na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT, u których wartość sprzedaży (bez VAT) nie przekroczyła kwoty: zł w poprzednim roku podatkowym w przypadku podatników kontynuujących działalność, lub zł w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku wykonywanie czynności opodatkowanych. Drugą grupą podatników zwolnionych z VAT są podmioty, które wykonują czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą potwierdzają sprzedaż fakturą na zasadach określonych przepisami o VAT lub rachunkiem zgodnie z art ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm. (dalej: O.p.). Z przywołanych przepisów wynika, że zasadniczo sprzedaż zwolniona nie wymaga potwierdzenia fakturą lub rachunkiem. Rachunek jest wystawiany na żądanie kupującego lub usługobiorcy, ale dopiero wtedy, gdy z przepisów o VAT nie wynika obowiązek wystawienia faktury (art. 87 O.p.). Oznacza to, że gdy nabywca towaru lub usługi zwróci się do sprzedawcy w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono mu towar lub wykonano na jego rzecz usługę, z żądaniem potwierdzenia transakcji, to podatnik zwolniony ma obowiązek wysta- 15

18 wienia mu faktury. W tym przypadku nie ma on możliwości dokonania wyboru między fakturą a rachunkiem, ponieważ obowiązek wystawienia faktury nakłada na niego art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy. Jak potwierdza KIP, podatnicy VAT zwolnieni mogą dokumentować swoje transakcje tylko fakturami. Nie mają wyboru między rachunkiem a fakturą Faktury Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy (art. 106b ust. 2 ustawy). Dla udokumentowania czynności zwolnionych z VAT wystawienie faktury nie jest konieczne. Na tej podstawie nie musi (choć może) zostać potwierdzona fakturą: sprzedaż zwolniona na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy w przypadku podatnika VAT zwolnionego, sprzedaż zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy w przypadku podatnika VAT czynnego, który wykonuje czynności zarówno opodatkowane VAT, jak i zwolnione z tego podatku, oraz podatnika VAT zwolnionego, który wykonuje wyłącznie wymienione czynności zwolnione z VAT przedmiotowo. Jeżeli we wskazanych przypadkach sprzedaży zwolnionej podatnik nie wystawił faktury (ma takie prawo), a następnie nabywca towaru lub usługi zażąda udokumentowania transakcji, wówczas powstaje obowiązek potwierdzenia sprzedaży zwolnionej fakturą. Sprzedawca musi spełnić ten obowiązek niezależnie od tego, czy zarejestrował się jako podatnik VAT, czy też nie. Istotne jest to, że działa on w charakterze podatnika wykonującego czynności podlegające VAT, co zobowiązuje go do wykonania obowiązku wystawienia faktury dokumentującej sprzedaż zwolnioną, jeśli z takim żądaniem zwróci się do niego nabywca. Fakturę taką trzeba wystawić, jeśli żądanie zostało zgłoszone w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty. Po upływie tego terminu podatnik, u którego sprzedaż jest zwolniona z VAT, na żądanie klienta może wystawić taką fakturę, ale nie musi. PRZYKŁAD Przedsiębiorcy przysługuje status tzw. drobnego przedsiębiorcy. Ze względu na niewielkie obroty w 2014 r. korzysta on ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy. Nie złożył on w urzędzie skarbowym zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R (nie miał takiego obowiązku). W rezultacie jest niezarejestrowanym podatnikiem VAT zwolnionym. W 2014 r. podatnik ten w transakcjach z innymi podmiotami gospodarczymi nie musi dokumentować sprzedaży fakturą. Jeśli jednak nabywca towaru lub usługi zwróci się do niego z żądaniem potwierdzenia transakcji fakturą, to podatnik ten musi ją wystawić w przypadku, gdy klient zażądał tego w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiła sprzedaż bądź podatnik otrzymał całość lub część zapłaty. Sprzedawca musi wystawić fakturę zarówno wtedy, gdy nabywcą zgłaszającym żądanie jest inny podmiot gospodarczy (występujący dla transakcji w charakterze podatnika VAT), jak i wtedy, gdy żądanie to zgłosiła osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej (tj. osoba prywatna niewystępująca dla transakcji w charakterze podatnika VAT). PRZYKŁAD Przedsiębiorca zarejestrowany jako czynny podatnik VAT świadczy usługi pośrednictwa: n..w świadczeniu usług udzielania kredytów i pożyczek zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, n w świadczeniu usług zawierania umów leasingu opodatkowane stawką 23%. Do końca 2013 r., pośrednicząc w zawieraniu umów kredytu i pożyczek, podatnik musiał wystawiać faktury w celu udokumentowania sprzedaży zwolnionej z VAT dla podmiotu gospodarczego. W 2014 r. może on, tak jak dotychczas, udokumentować sprzedaż zwolnioną fakturą. Na podstawie art. 106b ust. 2 ustawy może też udokumentować sprzedaż zwolnioną z VAT w inny sposób, np. notą obciążeniową. Obowiązek wystawienia faktury powstanie dopiero wówczas, gdy zażąda tego nabywca usługi (podmiot gospodarczy lub osoba prywatna). 16 FAKTURY 2014

19 Nie można jednak żądać wystawienia faktury od rolnika ryczałtowego korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy, który w zakresie dostaw produktów rolnych pochodzących z jego własnej działalności rolniczej oraz świadczenia usług rolniczych jest zwolniony z obowiązku wystawiania faktur (art. 117 pkt 1 i art. 118 ustawy). Termin, w jakim należy wystawić fakturę na żądanie nabywcy, określa art. 106i ust. 6 ustawy. Jest on uzależniony od momentu, w którym żądanie to zgłosił nabywca towaru lub usługi. Jeżeli podatnik nie miał obowiązku wystawienia faktury, a następnie nabywca towaru lub usługi zwrócił się do niego z takim żądaniem, to faktura powinna zostać wystawiona: do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła dostawa towaru lub wykonanie usługi bądź otrzymanie całości lub części zapłaty przed dokonaniem sprzedaży w przypadku gdy żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone w tym samym miesiącu, w którym nastąpiła sprzedaż lub wpłata zaliczki, w ciągu 15 dni od dnia zgłoszenia żądania w przypadku gdy nabywca zażądał wystawienia faktury po miesiącu, w którym nastąpiła sprzedaż lub wpłata zaliczki. Faktura wystawiona przez podatnika VAT zwolnionego zawiera mniejszy zakres danych niż zwykła faktura. Wynika on z art. 106e ust. 1 pkt 19 ustawy oraz 3 rozporządzenia Ministra Finansów z 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur Dz.U. z 2013 r., poz Faktura dokumentująca dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 6, 8 36 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy powinna zawierać: datę wystawienia; numer kolejny; imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy; nazwę (rodzaj) towaru lub usługi; miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług; cenę jednostkową towaru lub usługi; kwotę należności ogółem; wskazanie podstawy prawnej zwolnienia, tj.: przepisu ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, zgodnie z którym podatnik stosuje zwolnienie od podatku, przepisu dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L 347 z , str. 1, z późn. zm.), który zwalnia od podatku taką dostawę towarów lub takie świadczenie usług, lub innej podstawy prawnej, zgodnie z którą podatnik stosuje zwolnienie od podatku. Wzór faktury wystawionej z tytułu sprzedaży samochodu zwolnionej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy Sprzedawca: Nabywca: ABC J. Kołodziejski, J. Wiśniewski Sp.j. Beta SA Kutno, ul. Zimowa Częstochowa, ul. Wiosenna 1 Data wystawienia: 3 lutego 2014 r. Faktura nr 2/02/2014 Lp. Nazwa (rodzaj) towaru lub usługi Miara i ilość towarów/ zakres wykonanych usług Cena jednostkowa Wartość sprzedaży ogółem 1. Samochód osobowy marki. 1 sztuka zł zł Podstawa prawna zastosowania zwolnienia: art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy Do zapłaty: zł 17

20 Taki sam zakres danych, z wyjątkiem wskazania podstawy prawnej zwolnienia, powinna zawierać faktura dokumentująca dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy. Wzór faktury wystawianej przez podatnika, u którego sprzedaż jest zwolniona z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy Sprzedawca: Nabywca: Firma Dobry Stolarz Adam Nowak....MatBud J. Kowalski, J. Malinowski Sp.j Płock, ul. Wiosenna Płock, ul. Zimowa 1 Data wystawienia: 28 stycznia 2014 r. Faktura nr 2/2014 Lp. Nazwa (rodzaj) towaru lub usługi Miara i ilość towarów/ zakres wykonanych usług Cena jednostkowa Wartość sprzedaży ogółem 1. Meble biurowe 1 zestaw zł zł 2. Lada recepcyjna 1 sztuka zł zł Podsumowanie: zł Do zapłaty: zł Natomiast faktura dokumentująca świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 i (chodzi tu głównie o usługi finansowe i ubezpieczeniowe oraz pośrednictwo w tych usługach) powinna zawierać: datę wystawienia, numer kolejny, imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług, nazwę usługi, kwotę, której dotyczy dokument. Wzór faktury wystawionej z tytułu świadczenia usług finansowo-ubezpieczeniowych zwolnionych z VAT Sprzedawca: Nabywca: ABC J. Kołodziejski, J. Wiśniewski Sp.j. Beta SA Kutno, ul. Zimowa 1* Częstochowa, ul. Wiosenna 1* Faktura nr 2/01/2014 Data wystawienia: 3 lutego 2014 r. Lp. Nazwa usługi Kwota należności ogółem 1. Pośrednictwo w udzielaniu kredytu 5500 zł Do zapłaty: 5500 zł * Podanie adresu nie jest obowiązkowe. 18 FAKTURY 2014

21 W fakturze dokumentującej sprzedaż wymienionych usług zwolnionych wskazane jest zamieszczenie również adresów podatnika i nabywcy, mimo że 3 pkt 2 ww. rozporządzenia nie określa tych danych. Zasadą jest, aby każdy dowód księgowy, oprócz nazw stron transakcji, zawierał także ich adresy. Choć przywołany przepis rozporządzenia nie zawiera takiego warunku, jednak w przypadku sprzedaży wymienionych usług zwolnionych z VAT przedmiotowo warto podać także podstawę prawną zastosowania zwolnienia, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt 19 ustawy (w praktyce będzie to przepis ustawy lub dyrektywy 2006/112/WE). Wspólną cechą wszystkich faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną jest to, że nie zawierają one.nip-ów podatnika i nabywcy. Nie muszą również określać daty dostawy towarów lub wykonania usługi. W treści tej faktury nie podaje się też stawki podatku, sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na poszczególne stawki ani kwoty VAT, co wynika z istoty transakcji zwolnionej z VAT Rachunki Podatnicy dokonujący sprzedaży zwolnionej, niezależnie od tego, czy posiadają status podatnika VAT zwolnionego czy podatnika VAT czynnego (zarejestrowanego lub niezarejestrowanego), nie mają obowiązku wystawiania faktur. Nie mają też obowiązku wystawienia rachunku. Powstaje wątpliwość, czy po zmianie przepisów mogą je w ogóle wystawiać. Od 1 stycznia 2014 r. zmienił się przepis dotyczący wystawiania rachunków. Według zmienionego art. 87 O.p., jeżeli z odrębnych przepisów nie wynika obowiązek wystawienia faktury, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą są obowiązani, na żądanie kupującego lub usługobiorcy, wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi, jeśli żądanie to zostało zgłoszone przed upływem trzech miesięcy od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Obowiązek wystawienia rachunku nie dotyczy rolników sprzedających produkty roślinne i zwierzęce pochodzące z własnej uprawy lub hodowli, nieprzerobione sposobem przemysłowym, chyba że sprzedaż jest dokonywana w ich odrębnych, stałych miejscach sprzedaży, poza obrębem uprawy lub hodowli. Jak z tego wynika, w przypadku podatnika zwolnionego z VAT regulacja określona w art. 87 O.p. nie daje mu możliwości wyboru między wystawieniem faktury a wystawieniem rachunku w celu potwierdzenia sprzedaży zwolnionej. Rachunek jest wystawiany na żądanie nabywcy dopiero wtedy, gdy z przepisów o VAT nie wynika obowiązek wystawienia faktury. W przypadku zgłoszenia przez nabywcę w terminie trzech miesięcy od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę, żądania potwierdzenia sprzedaży na podatniku, u którego sprzedaż jest zwolniona z VAT, ciąży obowiązek wystawienia faktury na podstawie art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy. Zdaniem KIP, nawet gdy nabywca nie wystąpi z takim żądaniem albo wystąpi po ww. terminie, sprzedawca, który mimo to chce udokumentować sprzedaż, może wystawić tylko fakturę. Nie jest to jednak niekorzystna zmiana. Jeśli przyjrzeć się szczegółowym regulacjom dotyczącym tego, jakie elementy ma zawierać rachunek, a jakie faktura dokumentująca sprzedaż zwolnioną, to okazuje się, że zakres danych objętych rachunkiem jest bardzo zbliżony do zakresu danych określonych w fakturze wystawianej przez podatnika dla udokumentowania sprzedaży zwolnionej. Zgodnie z 14 rozporządzenia Ministra Finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie m.in. zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach Dz.U. z 2005 r. Nr 165, poz. 1373; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 40, poz. 204, rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi zawiera co najmniej: datę wystawienia, numer kolejny rachunku, imiona i nazwiska (nazwę albo firmę) oraz adresy sprzedawcy i kupującego bądź wykonawcy i odbiorcy usługi, określenie rodzaju i ilości towarów lub wykonanych usług oraz ich ceny jednostkowe, ogólną sumę należności wyrażoną liczbowo i słownie. Najistotniejsza różnica między fakturą a rachunkiem sprowadza się do tego, że w przypadku faktury nabywca może zażądać udokumentowania nią wpłaconej zaliczki, natomiast w przypadku ra- 19

22 chunku nie może on skutecznie zgłosić takiego żądania. Poza tym, w przypadku sprzedaży zwolnionej z VAT przedmiotowo na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy, faktura zawiera podstawę prawną zastosowania zwolnienia, a rachunek tej informacji nie zawiera. Natomiast w przypadku podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy, zakres danych objętych fakturą i rachunkiem jest niemal identyczny. Prawie niedostrzegalna różnica między fakturą a rachunkiem dotyczy określenia kwoty należności. W przypadku faktury należy podać ogólną kwotę należności, przy czym może ona być wyrażona np. albo liczbowo, albo słownie, natomiast w przypadku rachunku kwota należności musi zostać określona i liczbowo, i słownie. Uwzględniając fakt, że ani faktura, ani rachunek nie muszą zawierać oznaczenia dokumentu, tzn. nie muszą zawierać wyrazów faktura lub rachunek, należy stwierdzić, że dokument wystawiony przez tzw. drobnego przedsiębiorcę, dla potwierdzenia sprzedaży zwolnionej na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy, może być uznany jednocześnie za fakturę i rachunek, jeśli zawiera: datę wystawienia, numer kolejny, oznaczenie stron transakcji (imię i nazwisko lub nazwę sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy), nazwę towaru lub usługi, ilość towaru lub zakres usługi oraz ich ceny jednostkowe, kwotę należności wyrażoną cyfrowo i słownie. To porównanie elementów rachunku i elementów faktury wystawianej przez podatnika, u którego sprzedaż jest zwolniona z VAT, pokazuje, jak bardzo podobne do siebie są te dokumenty. Jednak mimo tych podobieństw między fakturą a rachunkiem jako zasadę należy przyjąć, że podatnik, u którego sprzedaż jest zwolniona od podatku, w celu potwierdzenia transakcji na żądanie klienta wystawia fakturę. Sprzedaż zwolnioną, niezależnie od tego, czy wystąpił obowiązek potwierdzenia jej fakturą, czy też nie, należy ująć w ewidencji sprzedaży VAT, co wynika z art. 109 ust. 1 i 3 ustawy. Obowiązek ten dotyczy: podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy, prowadzących uproszczoną ewidencję sprzedaży, oraz podatników VAT czynnych, którzy prowadzą pełną ewidencję VAT. Obowiązku prowadzenia ewidencji VAT nie mają jedynie ci podatnicy, którzy wykonują wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy. Obowiązek potwierdzenia sprzedaży zwolnionej z VAT fakturą jedynie na żądanie nabywcy wynika prawdopodobnie z tego, że faktura taka po stronie nabywcy nie daje prawa do odliczenia podatku naliczonego (nie wynika z niej kwota podatku). Jest to argument uzasadniający przyjęcie rozwiązania polegającego na braku obowiązku dokumentowania sprzedaży zwolnionej fakturą, chyba że zażąda tego nabywca towaru i usługi. W praktyce uproszczenie to może nie mieć jednak większego zastosowania. Po stronie nabywcy, będącego podmiotem gospodarczym (podatnikiem), faktura taka co prawda nie stanowi podstawy od odliczenia podatku naliczonego, ale stanowi podstawę do udokumentowania wydatku dla celów podatku dochodowego i ujęcia go w kosztach uzyskania przychodów w przypadku podatników stosujących zasady ogólne w podatku dochodowym. Udokumentowaniem zakupu zwolnionego z VAT mogą nie być zainteresowani jedynie ci podatnicy, którzy rozliczają podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub karty podatkowej. 5. Faktury potwierdzające sprzedaż dla osób prywatnych (niepodatników) W 2014 r., podobnie jak to było dotychczas, nie ma obowiązku potwierdzania fakturą sprzedaży dla osób fizycznych, które w danej transakcji nie występują w charakterze podatnika. Wyjątkiem od tej zasady jest: 20 FAKTURY 2014

23 sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju, sprzedaż wysyłkowa na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowa dostawy towarów. Podatnik, który dokonuje sprzedaży na rzecz tych osób, może mieć obowiązek zaewidencjonowania obrotu oraz kwoty podatku należnego za pomocą kasy rejestrującej. Taka sprzedaż jest dokumentowana paragonem fiskalnym potwierdzającym transakcję. Podatnik ma obowiązek wydrukowania go w momencie dokonania sprzedaży oraz wydania nabywcy, bez jego żądania. Choć zasadą jest niepotwierdzanie fakturą sprzedaży na rzecz osoby prywatnej, jednak osoba ta może zażądać wystawienia faktury. Wówczas sprzedawca ma obowiązek spełnić to żądanie, jeśli zostało ono zgłoszone w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiła sprzedaż lub otrzymanie zapłaty (art. 106b ust. 3 ustawy). Nie ma jednak obowiązku wystawienia takiej faktury, nawet gdy nie minęły trzy miesiące, w przypadku (art. 106b ust. 3 ustawy): dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego; świadczenia usług: telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, wymienionych w poz , 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy (tj. dostawy wody, ścieków), najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, stałej obsługi prawnej i biurowej, dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, zaliczki na poczet WDT. Termin wystawienia faktury na żądanie nabywcy określa art. 106i ust. 6 ustawy (patrz punkt 4: Faktury i rachunki u podatników zwolnionych z VAT, s. 17). W tym przypadku przepisy nie przewidują odrębnego wzoru faktury. Stosujemy wzory takie jak w przypadku, gdy nabywcą jest podatnik. Tak jak to było dotychczas, gdy faktura dotyczy sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika dołącza się paragon dokumentujący tę sprzedaż. Obowiązek dołączenia paragonu do faktury nie dotyczy sprzedaży dokumentowanej fakturą emitowaną z zastosowaniem kasy rejestrującej, gdy wartość sprzedaży i kwota podatku zostały zarejestrowane w raporcie fiskalnym dobowym kasy (art. 106h ust. 1 i 2 ustawy). 6. Faktury u podatników dostarczających odpady, złom i surowce wtórne Jeśli dostawa odpadów, złomu lub surowców wtórnych wskazanych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT następuje między dostawcą o statusie czynnego podatnika VAT a nabywcą posiadającym status czynnego lub zwolnionego podatnika VAT i dostawa nie stanowi dostawy towarów zwolnionych z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, to podatkowy obowiązek rozliczenia VAT od tej dostawy spoczywa na nabywcy. Tak wynika z art. 17 ust. 1 pkt 7 i ust. 2 ustawy o VAT. W takim przypadku dostawca, jako czynny podatnik VAT, nie rozlicza podatku należnego, ale musi wystawić fakturę w celu udokumentowania dostawy złomu (odpadów lub surowców wtórnych). W 2014 r. zasady dokumentowania tego typu transakcji nie uległy zmianie. W przypadku dostawy odpadów, złomu lub surowców wtórnych, dla której zobowiązanym do rozliczenia podatku należnego jest nabywca, faktura stwierdzająca sprzedaż tych towarów, wystawiana przez dostawcę, powinna zawierać dane z art. 106e ust. 1 pkt 18 i ust. 4 pkt 1 ustawy. W rezultacie, tak jak dotychczas, faktura potwierdzająca sprzedaż tych towarów nie zawiera stawki podatku, sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na poszczególne stawki podatku ani kwoty podatku. Poza tym powinna dodatkowo zawierać wyrazy odwrotne obciążenie. Tak wystawiona faktura stanowi informację, że VAT od tej transakcji rozliczy nabywca towarów. 21

24 Wzór faktury uproszczonej wystawianej przez dostawcę złomu Sprzedawca: Nabywca: Konstrukcje Stalowe Sp. z o.o. Alfa Sp. z o.o Łódź, ul. Jesienna Łódź, ul. Letnia 1 NIP: XXX-XX-XX-XXX NIP: XXX-XX-XX-XXX Data dostawy: 7 lutego 2014 r. Data wystawienia: 11 lutego 2014 r. Sposób rozliczenia VAT: odwrotne obciążenie Lp. Nazwa (rodzaj) towaru Faktura nr 2/złom/2014 Miara i ilość towarów/ zakres wykonanych usług Cena jednostkowa bez VAT Wartość sprzedaży ogółem bez VAT 1. Złom stalowy gruby 1500 kg 0,60 zł 900 zł Podsumowanie: 900 zł Do zapłaty: 900 zł Nabywca towarów, który otrzymał taką fakturę, jest zobowiązany rozliczyć od transakcji VAT należny. Jednocześnie podatek ten przekształci się u niego w podatek naliczony podlegający odliczeniu, jeśli zakup związany jest z działalnością opodatkowaną. W ten sposób rozliczenie to, co do zasady, ma charakter neutralny. U nabywcy wymienionych towarów powstaje jednocześnie obowiązek podatkowy i prawo do odliczenia podatku naliczonego. Obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych,. tj. w dniu dostawy towarów (art. 19a ust. 1 ustawy). Natomiast prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, pod warunkiem że nabywca uwzględnił podatek należny w deklaracji VAT za ten okres (art. 86 ust. 10b pkt 3 w zw. z art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. b) ustawy). PRZYKŁAD Przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT kupił wyroby stalowe od innego podatnika VAT. Towary wydano 30 stycznia 2014 r. Zakup rozliczany jest według mechanizmu odwrotnego obciążenia, co potwierdza faktura uproszczona wystawiona przez dostawcę w lutym br. na kwotę zł (bez VAT). U nabywcy obowiązek podatkowy dla tej transakcji powstał w styczniu br. Podatek należny od tej transakcji w kwocie 2300 zł ( zł x 23%) wykazał on w deklaracji VAT-7 za styczeń. Ze względu na to, że zakup jest związany z czynnościami opodatkowanymi, w tej samej deklaracji odliczył również podatek naliczony w kwocie 2300 zł. Na moment powstania prawa do tego odliczenia nie wpływa termin wystawienia faktury uproszczonej przez dostawcę (co nastąpiło dopiero w lutym br.). Jeśli nabywca wyrobów stalowych nie odliczyłby podatku naliczonego w deklaracji VAT-7 za styczeń br., to odliczenia tego może dokonać także w deklaracji podatkowej za luty lub marzec br. 7. Faktury uproszczone Z dniem 1 stycznia 2013 r. przepisy o VAT wprowadziły możliwość wystawiania faktury uproszczonej w celu udokumentowania sprzedaży przez przedsiębiorcę zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny lub jako podatnik VAT zwolniony. W 2014 r. podatnicy nadal mogą wystawiać te faktury, z tą różnicą, że 22 FAKTURY 2014

25 w 2014 r. prawo to przysługuje każdemu podatnikowi VAT (działającemu w takim charakterze) bez względu na to, czy dokonał on rejestracji podatkowej, czy nie. Dla podatników zwolnionych przepisy określają specjalny rodzaj faktur uproszczonych (patrz s ). Zasady jej wystawiania określają przepisy art. 106e ust. 5 pkt 3 i ust. 6 ustawy. Tak jak to miało miejsce do tej pory, faktura ta może zostać wystawiona tylko wówczas, gdy kwota należności ogółem nie przekracza 450 zł albo 100 euro (jeśli kwota należności jest określona w euro). Bez względu na wartość należności podatnik nie może wystawić faktury uproszczonej w celu udokumentowania: sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju i sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju, sprzedaży, dla której nie jest na fakturze podawany numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi (np. w przypadku sprzedaży dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, która dla transakcji zakupu nie występuje w charakterze podatnika VAT i zażądała faktury), wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, dostawy towarów lub świadczenia usług podlegających opodatkowaniu na terytorium innego niż Polska państwa członkowskiego UE, dla których osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towarów lub usług. Faktura uproszczona zawiera następujące elementy: datę wystawienia, kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę, imię i nazwisko lub nazwę podatnika oraz jego adres, numery, za pomocą których podatnik i nabywca są zidentyfikowani na potrzeby podatku, datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania całości lub części zapłaty przed dokonaniem sprzedaży, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury, nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie sprzedaży, dane pozwalające określić kwotę VAT dla poszczególnych stawek podatku, kwotę należności ogółem. Wzór faktury uproszczonej (I wariant) Sprzedawca: Odzież BHP Anna Lewandowska Kraków, ul. Wiosenna 1 NIP: XXX-XXX-XX-XX Data wystawienia: 25 stycznia 2014 r. Data dostawy: 22 stycznia 2014 r. Faktura nr 018/2014 NIP nabywcy: XXX-XX-XX-XXX Lp. Nazwa (rodzaj) towaru lub usługi Wartość sprzedaży ogółem (razem z VAT) 1. Rękawice robocze 380 zł 2. Obuwie robocze Wartość sprzedaży brutto opodatkowana stawką 23%: 380 zł Zapłacono gotówką: 380 zł 23

26 Wzór faktury uproszczonej (II wariant) Sprzedawca: Odzież BHP Anna Lewandowska Kraków, ul. Wiosenna 1 NIP: XXX-XXX-XX-XX Data wystawienia: 25 stycznia 2014 r. Data dostawy: 22 stycznia 2014 r. Faktura nr 018/2014 NIP nabywcy: XXX-XX-XX-XXX Lp. Nazwa (rodzaj) towaru lub usługi Wartość sprzedaży ogółem (razem z VAT) 1. Rękawice robocze 380 zł 2. Obuwie robocze w tym kwota VAT według stawki 23%: 71,06 zł Zapłacono gotówką: 380 zł Faktura uproszczona może nie zawierać: imienia i nazwiska lub nazwy nabywcy oraz jego adresu, miary i ilości (liczby) dostarczonych towarów lub zakresu wykonanych usług, ceny jednostkowej towaru lub usługi bez kwoty podatku (ceny jednostkowej netto), wartości dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartości sprzedaży netto), stawki podatku, sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku, kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku pod warunkiem, że zawiera dane pozwalające określić dla poszczególnych stawek podatku kwotę podatku. Te dane to przede wszystkim wartość (brutto) sprzedaży i dotycząca jej stawka VAT. Jeśli faktura uproszczona nie wyszczególnia kwoty VAT, to można ją obliczyć, stosując wzór określony w art. 106e ust. 7 ustawy:. WB x SP KP = SP gdzie: KP oznacza kwotę podatku, WB oznacza wartość brutto dostarczonych towarów lub wykonanych usług objętych stawką podatku, SP oznacza stawkę podatku. Przykład Nabywca kupił towary udokumentowane fakturą uproszczoną, w której nie została podana kwota VAT. Z faktury tej wynikała wartość brutto towarów (216 zł) oraz stawka VAT, którą opodatkowana była sprzedaż (8%). Nabywca, stosując powyższy wzór, ustalił, że kwota VAT wynosi 16 zł (216 zł x 8/108). Jeżeli zakup dotyczy sprzedaży opodatkowanej VAT, to uprawnia on do odliczenia podatku naliczonego w kwocie 16 zł. Jeśli kwota należności nie przekracza 450 zł lub 100 euro, to podatnik decyduje, czy udokumentować sprzedaż zwykłą (pełną) fakturą czy fakturą uproszczoną. Wystawienie faktury uproszczonej jest jego prawem, a nie obowiązkiem. Ze względu na brak danych nabywcy sprzedawca może na przykład postanowić, że faktury uproszczone będzie wystawiał tylko dla należności opłaconych gotówką. Natomiast 24 FAKTURY 2014

27 sprzedaż, która zostanie uregulowana przelewem, będzie potwierdzana zwykłą fakturą, nawet jeśli należność, która z niej wynika, nie przekroczy 450 zł. Faktura uproszczona przypomina paragon fiskalny. Jednak odręczne dopisanie na paragonie fiskalnym numeru NIP nabywcy nie czyni zadość wymogom przewidzianym przepisami dla wystawiania faktur i tym samym tak sporządzony paragon nie może zostać uznany za fakturę uproszczoną. Obecnie, gdy podatnik ewidencjonuje obrót za pomocą kasy, która pozwala na wpisywanie NIP nabywcy, tak wystawiony paragon spełnia warunki, aby go uznać za fakturę uproszczoną. W takiej sytuacji nie ma potrzeby wystawiania faktury. Faktury uproszczone wystawia się w terminach przewidzianych dla zwykłych faktur. W 2014 r. należy je zatem wystawiać, gdy nie obowiązują szczególne terminy: nie wcześniej niż 30. dnia przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi (albo otrzymaniem zaliczki), nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę (albo otrzymano zaliczkę) Korekta faktur uproszczonych Przepisy o VAT nie zawierają odrębnych regulacji dotyczących sposobu korygowania faktur uproszczonych. Wobec tego należy stosować ogólnie obowiązujące zasady w tym zakresie. Powstaje problem, co z fakturami in minus, w przypadku których warunkiem obniżenia VAT jest posiadanie potwierdzenia ich odbioru. Z art. 29a ust. 13 ustawy wynika, że warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia odbioru korekty faktury przez nabywcę nie stosuje się w przypadku, gdy w wystawionej fakturze, do której odnosi się korekta, nie wykazano kwoty podatku. Sugeruje to, że ponieważ faktura uproszczona może nie zawierać kwoty VAT, więc potwierdzenie jej odbioru jest niepotrzebne. Nie jest to jednak takie oczywiste. Po pierwsze, faktura uproszczona musi zawierać dane pozwalające na ustalenie kwoty podatku. Po drugie, stanowi podstawę do odliczenia VAT, co oznacza, że nie można jej porównywać z fakturami dokumentującymi np. usługi turystyczne opodatkowane w procedurze marży albo z fakturami potwierdzającymi sprzedaż zwolnioną, z których w ogóle nie wynika VAT i nie można go w żaden sposób obliczyć, a następnie odliczyć. Oznacza to, że w przypadku korekty in minus podatnik musi posiadać potwierdzenie otrzymania tej korekty przez nabywcę towarów lub usług, dla którego wystawiono fakturę uproszczoną. W sytuacji gdy nabywca jest identyfikowany jedynie za pomocą NIP podanego na fakturze uproszczonej, w interesie podatnika jest posiadanie dodatkowych danych tego nabywcy. Jeżeli np. podatnik zastosuje do sprzedaży błędną stawkę VAT, to otrzymanie potwierdzenia odbioru korekty faktury uproszczonej przez nabywcę, w sytuacji gdy sprzedawcy jest znany tylko NIP kontrahenta, może być niemożliwe i w efekcie może wykluczyć obniżenie VAT należnego. Co prawda od 1 stycznia 2014 r. podatnik może obniżyć podatek należny, nawet jeśli nie posiada potwierdzenia odbioru faktury przez nabywcy, ale podjął udokumentowaną próbę doręczenia faktury korygującej i z posiadanej przez niego dokumentacji wynika, że nabywca wie, iż transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej (art. 29a ust. 15 pkt 4 ustawy). Mimo złagodzenia warunków korekty podatku należnego in minus brak danych nabywcy na fakturze uproszczonej może wykluczyć korektę również na podstawie nowego przepisu Odliczenie VAT z faktury uproszczonej Faktura uproszczona, jak sama nazwa wskazuje, zawiera zdecydowanie mniej danych niż pełna faktura. Może nie zawierać m.in. kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku. Tak wynika z art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy. Musi jednak zawierać dane, które pozwalają określić kwotę tego podatku dla poszczególnych stawek podatku. Takie uregulowanie zakresu danych w fakturze uproszczonej jest zgodne z art. 226b lit. d) dyrektywy 2006/112/ WE. Stanowi on, że jeśli chodzi o faktury uproszczone, to państwa członkowskie nakładają obowiązek umieszczania na nich m.in. należnego VAT lub danych potrzebnych do jego obliczenia. Rozwiązanie to zostało uwzględnione w krajowych przepisach o VAT. Faktura uproszczona może zawierać kwotę podatku. Podanie tej kwoty nie jest jednak obowiązkiem. Wobec tego może nie zawierać kwoty VAT. Jeśli podatnik zdecyduje się na drugi wariant, to ma 25

28 obowiązek podania, zamiast kwoty podatku, danych potrzebnych do jej obliczenia. Z kolei z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT wynika, że kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika. Wobec tego można mieć wątpliwości, czy otrzymanie faktury uproszczonej, która nie zawiera wyszczególnionej sumy kwoty VAT, daje prawo do samodzielnego obliczenia VAT i następnie odliczenia tej kwoty. Znając wartość brutto zakupu oraz stawkę podatku jaką jest opodatkowany, można obliczyć kwotę podatku tzw. metodą w stu (art. 106e ust. 7 ustawy). Czy jednak kwota podatku naliczonego wprost wynikająca z faktury jest tym samym co kwota podatku obliczona za pomocą danych pozwalających ją określić? Tak przynajmniej powinno to być rozumiane. W obu tych przypadkach suma kwot podatku wynika z faktury, z tym że w pierwszym przypadku jest ona wprost podana na fakturze, natomiast w drugim przypadku wynika z samoobliczenia za pomocą rozwiązań wskazanych w ustawie (art. 106e ust. 7 ustawy). W obu tych przypadkach tak określona kwota VAT podlega odliczeniu. Także Ministerstwo Finansów w broszurze w sprawie fakturowania informuje, że: (...) faktura uproszczona daje nabywcy towarów i usług prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu transakcji, które są dokumentowane tą fakturą. MF Nie można jednak do końca wykluczyć nieporozumień w tym zakresie między podatnikiem (nabywcą) a organem podatkowym. Dlatego podatnicy (sprzedawcy), którzy zamierzają dokumentować sprzedaż fakturą uproszczoną, powinni mieć na uwadze ewentualne prawo nabywcy do odliczenia podatku naliczonego z tej faktury i wskazywać na fakturze uproszczoną kwotę tego podatku (II wariant faktury uproszczonej). Pozwoli to wykluczyć ewentualne nieporozumienia interpretacyjne sprowadzające się do ustalenia, czy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, ma wynikać wprost z otrzymanej faktury, czy może wynikać z tej faktury po samoobliczeniu za pomocą danych dotyczących wartości sprzedaży i stawki podatku. Choć możliwość wystawiania faktur uproszczonych powstała już w 2013 r., jednak w praktyce nie korzysta z niej zbyt wielu przedsiębiorców. Większość nabywców chce mieć zakupy udokumentowane pełną fakturą (z ich nazwami i adresami), nawet jeśli dotyczy ona niewielkich kwot. Dlatego faktura uproszczona nie ma w praktyce zbyt dużego zastosowania, jeśli chodzi o dokumentowanie transakcji w obrocie gospodarczym. Niemniej jednak taki rodzaj faktury występuje i może stanowić podstawę udokumentowania transakcji o wartości brutto do 450 zł (lub do 100 euro). 8. Faktury wystawiane przez komornika Faktury dokumentujące dokonanie dostawy towarów w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika (art. 106c ustawy): n..organy egzekucyjne określone w ustawie z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (j.t. Dz.U. z 2012 r. poz ze zm.), n..komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego jeżeli na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy związany z dostawą tych towarów. Wystawiona w tym trybie faktura powinna dodatkowo zawierać nazwę i adres organu egzekucyjnego lub imię i nazwisko komornika sądowego oraz jego adres, a w miejscu określonym dla danych podatnika imię i nazwisko lub nazwę dłużnika oraz jego adres (art. 106e ust. 1 pkt 20 ustawy). Od 2014 r. faktura potwierdzająca dostawę towarów dokonaną w trybie egzekucji powinna być również oznaczona wyrazami metoda kasowa (art. 106e ust. 1 pkt 16 w zw. z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. c) ustawy). Faktura ta jest wystawiana w trzech egzemplarzach, z których jeden jest wydawany nabywcy, drugi podmiot ją wystawiający pozostawia w swojej dokumentacji, a trzeci przekazuje dłużnikowi (art. 106g ust. 2 ustawy). W przypadku faktur dokumentujących sprzedaż w trybie egzekucyjnym obowiązują takie same terminy ich wystawiania jak w przypadku sprzedaży na normalnych zasadach. 26 FAKTURY 2014

29 9. Faktury stwierdzające dostawę nowych środków transportu Wewnątrzwspólnotowa dostawa nowego środka transportu w każdym przypadku musi zostać potwierdzona fakturą wystawianą co do zasady w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje nabywca, natomiast drugi zostaje u sprzedawcy. Zgodnie z art. 106 ust. 6 ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r., w przypadku gdy nabywcą nowego środka transportu był podmiot z terytorium UE, który nie podał dla tej czynności numeru identyfikacyjnego nadanego przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych, fakturę należało wystawić w trzech egzemplarzach, z których oryginał faktury był wydawany nabywcy, jedną z kopii faktury podatnik pozostawiał w swojej dokumentacji, natomiast drugą przesyłał w terminie 14 dni od dnia dokonania dostawy do biura wymiany informacji o podatku VAT. Od 1 stycznia 2014 r. kwestię tę reguluje art. 106g ust. 4 ustawy, z którego wynika, że w takim przypadku podatnik, w terminie 14 dni od dnia dokonania dostawy, przesyła kopię wystawionej faktury lub dane w niej zawarte do wyznaczonej jednostki, o której mowa w art. 97 ust. 17 ustawy (zwanej dotychczas biurem wymiany informacji o podatku VAT). Oznacza to, że od 2014 r. podatnik nie musi już wystawiać kolejnego egzemplarza faktury potwierdzającej dostawę nowego środka transportu w celu przesłania jej do biura wymiany informacji o podatku VAT. Wystarczające jest przesłanie danych zawartych na fakturze lub kopii tego dokumentu. Poza tym zasady wystawiania tego rodzaju faktur nie uległy zmianie. Jeśli przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy są nowe środki transportu, wówczas faktura wystawiona na tę okoliczność powinna dodatkowo zawierać datę dopuszczenia nowego środka transportu do użytku oraz (art. 106e ust. 1 pkt 22 ustawy): n przebieg pojazdu w przypadku pojazdów lądowych, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. a) ustawy, n liczbę godzin roboczych używania nowego środka transportu w przypadku jednostek pływających, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. b) ustawy, oraz statków powietrznych, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. c) ustawy. Wzór faktury dokumentującej wewnątrzwspólnotową dostawę nowych środków transportu Sprzedawca: Nabywca: Dobry Salon Sp. z o.o. Hans Müller Poznań, ul. Wiosenna Berlin, Hauptstrasse 1 NIP: PL Niemcy Data wystawienia: 11 lutego 2014 r. Faktura nr 007/2014 Lp. Nazwa (rodzaj) towaru Miara i ilość (liczba) towarów Cena jednostkowa bez VAT Wartość sprzedaży bez VAT Podatek VAT stawka VAT kwota VAT 1. Samochód marki ABC model X, 1,9 TDI Nr silnika: AB1CD123EF4556 Nr nadwozia: ABCD12E34F Liczba miejsc: 5 Pojemność silnika: 1960 cm 3 Rok produkcji: 2014 Kolor: srebrny Przebieg: 4 km Data dopuszczenia do użytku: 3 lutego 2014 r. 1 sztuka zł zł 0% 0 zł Podsumowanie: zł 0% 0 zł Do zapłaty: zł 27

30 II. Faktury w procedurach szczególnych Przepisy o VAT, obok zasad ogólnych, przewidują także szczególne procedury rozliczania podatku. Nowością jest rozszerzenie katalogu czynności udokumentowanych fakturą oznaczoną wyrazami metoda kasowa. W 2014 r., oprócz sprzedaży dokonanej przez małego podatnika, oznaczoną w ten sposób fakturą są dokumentowane również czynności wymienione w art. 19a ust. 5 pkt 1 ustawy, z wyjątkiem czynności zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt ustawy (patrz 3 pkt 2 rozporządzenia). Jest to najistotniejsza zmiana w procedurach szczególnych. Poza tym sposób dokumentowania tych transakcji, w porównaniu z poprzednim rokiem, nie uległ większym zmianom. 1. Faktury wystawiane przez podatników rozliczających VAT metodą kasową Do 31 grudnia 2013 r. otrzymanie faktury z wyrazami metoda kasowa oznaczało, że nabywca dokonał zakupu od tzw. małego podatnika rozliczającego VAT metodą kasową na podstawie art. 21 ustawy. Od 1 stycznia br. otrzymanie oznaczonej w ten sposób faktury potwierdza nie tylko ten zakup. Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 16 ustawy obowiązek zamieszczenia na fakturze wyrazów metoda kasowa dotyczy dostawy towarów lub świadczenia usług, w odniesieniu do których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lub art. 21 ust. 1 ustawy. Dlatego od 1 stycznia 2014 r. faktura oznaczona wyrazami metoda kasowa dotyczy: dostawy towarów lub świadczenia usług, dla których obowiązek podatkowy powstaje na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 1 ustawy, tj. z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu: a) wydania towarów przez komitenta komisantowi na podstawie umowy komisu, b)..przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, c) dokonywanej w trybie egzekucji dostawy towarów, o której mowa w art. 18 ustawy, d)..świadczenia na podstawie odrębnych przepisów, na zlecenie sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury, usług związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym; dostawy towarów lub świadczenia usług przez małego podatnika rozliczającego VAT metodą kasową, u którego obowiązek podatkowy powstaje na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy, tj.: 1)..z dniem otrzymania całości lub części zapłaty w przypadku sprzedaży na rzecz zarejestrowanego podatnika VAT czynnego, 2)..z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi w przypadku sprzedaży na rzecz podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1. Od 1 stycznia br. każda faktura wystawiona przez podatnika dokonującego sprzedaży wymienionej w art. 19a ust. 5 pkt 1 ustawy oraz małego podatnika rozliczającego VAT metodą kasową zawiera co najmniej: datę jej wystawienia, kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę, imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy, numery, za pomocą których podatnik i nabywca są zidentyfikowani na potrzeby podatku, datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi albo datę otrzymania całości lub części zapłaty przed dokonaniem sprzedaży, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury, nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług, cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto), kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto, 28 FAKTURY 2014

31 wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto), stawkę podatku, sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku, kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku, kwotę należności ogółem, wyrazy metoda kasowa. Wyjątkiem będą faktury dokumentujące usługi finansowo-ubezpieczeniowe zwolnione z VAT, gdyż przepisy rozporządzenia pozwalają, aby wystawiać w przypadku tego rodzaju usług faktury uproszczone (patrz: s. 18) Mimo że od 1 stycznia br. katalog czynności udokumentowanych fakturą oznaczoną wyrazami metoda kasowa uległ rozszerzeniu, jednak w zdecydowanej większości będą to faktury wystawione przez małych podatników rozliczających VAT metodą kasową. Wzór faktury z oznaczeniem metoda kasowa Sprzedawca: Nabywca: Agencja Reklamowa Bea Beata Kowalska PPHU Omega J. Nowak, J. Kowalski Sp.j Kielce, ul. Jesienna Kielce, ul. Zimowa 1 NIP: XXX-XXX-XX-XX NIP: XXX-XX-XX-XXX Data wystawienia: 30 stycznia 2014 r. Data dostawy: 28 stycznia 2014 r. Faktura nr 22/2014 (metoda kasowa) Lp. Nazwa (rodzaj) towaru lub usługi Miara i ilość towarów/ zakres wykonanych usług Cena jednostkowa bez VAT Wartość sprzedaży bez VAT Podatek VAT stawka VAT kwota VAT 1. Pieczątka firmowa 1 sztuka 80,00 zł 80,00 zł 23% 18,40 zł 2. Wizytówki 1 komplet (1 kpl. = 100 szt.) 50,00 zł 50,00 zł 23% 11,50 zł Podsumowanie: 130,00 zł x 29,90 zł Do zapłaty: 159,90 zł 1.1. Zasady rozliczania VAT przez małego podatnika rozliczającego VAT metodą kasową Obowiązek podatkowy. Dla małego podatnika, który wybrał kasową metodę rozliczania podatku na podstawie art. 21 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje w sposób szczególny. W przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz: zarejestrowanego podatnika VAT czynnego obowiązek podatkowy powstaje w dniu otrzymania całości lub części zapłaty, 29

32 podmiotu innego niż zarejestrowany podatnik VAT czynny obowiązek podatkowy powstaje w dniu otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Zasady te, obowiązujące od 1 stycznia 2013 r., obowiązują także w 2014 r. Są one korzystne dla małych podatników stosujących tę metodę rozliczania VAT, ponieważ obecnie nie są oni zobowiązani do odprowadzenia podatku należnego wynikającego z wystawionej faktury, dopóki kontrahent (zarejestrowany podatnik VAT czynny) nie ureguluje należności. Jeśli natomiast kontrahentem małego podatnika, rozliczającego VAT metodą kasową, jest podmiot inny niż zarejestrowany podatnik VAT czynny, to moment powstania obowiązku podatkowego przypada na 180. dzień, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. PRZYKŁAD Podatnik posiada status małego podatnika i stosuje kasową metodę rozliczania VAT. W styczniu 2014 r. dokonał dostawy rękawic roboczych dla innego podmiotu (zarejestrowanego czynnego podatnika VAT). Załóżmy, że nabywca nie zapłaci za towar w pierwszym kwartale 2014 r. Wówczas sprzedawca nie wykaże tej sprzedaży w deklaracji VAT za pierwszy kwartał br. Sprzedawca wykaże obrót ze sprzedaży rękawic roboczych wraz z należnym podatkiem dopiero w kwartale, w którym faktycznie otrzyma zapłatę. Jeśli natomiast sprzedawca nigdy nie otrzyma zapłaty za wydany towar, to w ogóle nie rozliczy VAT od tej transakcji sprzedaży w deklaracji VAT-7K. Podatek naliczony. Zasada odliczania podatku naliczonego przez małego podatnika rozliczającego VAT metodą kasową uległa od 1 stycznia 2014 r. zmianie. Zgodnie z art. 86 ust. 10e ustawy prawo do tego odliczenia w odniesieniu do nabytych przez małego podatnika towarów i usług, w okresie stosowania przez niego metody kasowej, powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonał zapłaty za te towary i usługi. Do końca 2013 r. mały podatnik stosujący metodę kasową miał prawo do odliczenia VAT w rozliczeniu za kwartał, w którym uregulował całość lub część należności. Przykład Podatnik posiada status małego podatnika i rozlicza VAT metodą kasową. W lutym br. dokonał on zakupu towaru, co potwierdza otrzymana faktura. Załóżmy, że za towar ten zapłaci dopiero w kwietniu br. Mimo że podatnik ten już w lutym miał fakturę potwierdzającą zakup towaru, która spowodowała powstanie obowiązku podatkowego u sprzedawcy, jednak w tym przypadku zastosowanie ma szczególny termin odliczenia VAT. U małego podatnika rozliczającego się metodą kasową prawo do tego odliczenia powstaje dopiero wtedy, gdy dokona on zapłaty za kupiony towar, czyli w kwietniu br. Jeśli w tym okresie nastąpi zapłata za towar, to mały podatnik wykaże kwotę podatku naliczonego w deklaracji VAT-7K za drugi kwartał 2014 r Zasady odliczania VAT z faktury otrzymanej od małego podatnika rozliczającego VAT metodą kasową Brak zapłaty małemu podatnikowi, w przypadku dokonania przez niego sprzedaży na rzecz innego podatnika VAT czynnego, jest skorelowany z brakiem prawa do odliczenia tego podatku przez odbiorcę faktury. Faktura wystawiona przez małego podatnika rozliczającego VAT metodą kasową, która nie zostanie uregulowana przez kontrahenta (zarejestrowanego czynnego podatnika VAT), nie będzie stanowiła podstawy do odliczenia określonego w niej podatku naliczonego. Zgodnie z zasadą ogólną odliczania podatku naliczonego, określoną w art. 86 ust. 10 i 10b ust. 1 ustawy, prawo do tego odliczenia powstaje w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabytych towarów i usług, ale nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę. W przypadku faktury otrzymanej od małego podatnika, oznaczonej wyrazami metoda kasowa, szczególnego znaczenia nabiera warunek odliczenia dotyczący powstania obowiązku podatkowego, a mianowicie związany z powstaniem obowiązku podatkowego u sprzedawcy na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy. 30 FAKTURY 2014

33 Transakcja sprzedaży między małym podatnikiem a zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym powoduje powstanie obowiązku podatkowego w dniu otrzymania całości lub części zapłaty. Brak zapłaty wyklucza powstanie tego obowiązku (u sprzedawcy). Wyklucza też prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury otrzymanej od małego podatnika (u nabywcy). PRZYKŁAD Spółka jest czynnym podatnikiem VAT, który nie ma statusu małego podatnika rozliczającego VAT metodą kasową. W styczniu br. nabyła od małego podatnika rękawice robocze, co zostało potwierdzone otrzymaną w tym samym miesiącu fakturą zawierająca oznaczenie metoda kasowa. Załóżmy, że spółka ureguluje należność określoną w tej fakturze dopiero w czerwcu 2014 r. Opłacenie faktury po kilku miesiącach od otrzymania faktury oznaczonej wyrazami metoda kasowa spowoduje odroczenie terminu odliczenia VAT do czasu uregulowania należności za otrzymany towar. Spółka może dokonać odliczenia podatku naliczonego w ewidencji zakupu VAT oraz sporządzanej na jej podstawie deklaracji VAT za czerwiec br. Jeśli natomiast nabywca nigdy nie dokona zapłaty za otrzymany towar, wówczas w ogóle nie przysługuje mu prawo do odliczenia VAT wynikającego z faktury otrzymanej od małego podatnika rozliczającego VAT metodą kasową Zasady odliczania podatku naliczonego z faktur dokumentujących czynności wymienione w art. 19a ust. 5 pkt 1 ustawy Od 1 stycznia 2014 r. faktura zawierająca wyrazy metoda kasowa może dotyczyć także innych transakcji niż dokonane z małym podatnikiem rozliczającym VAT metodą kasową. Są to transakcje o szczególnym charakterze, takie jak: wydanie towarów przez komitenta komisantowi na podstawie umowy komisu, przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, dokonywanie w trybie egzekucji dostawy towarów, świadczenie, na podstawie odrębnych przepisów, na zlecenie sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury usług związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym, z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług. Nabywcom, ze względu na przedmiot transakcji, nie powinno nastręczać kłopotów ustalenie, czy otrzymana faktura, zawierająca wyrazy metoda kasowa, dotyczy transakcji z małym podatnikiem, u którego obowiązek podatkowy powstaje na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy, czy z podatnikiem stosującym ogólne zasady opodatkowania, u którego dana transakcja jest objęta szczególnym momentem powstania obowiązku podatkowego na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 1 ustawy. Zresztą skutki otrzymania faktury oznaczonej wyrazami metoda kasowa, dokumentującej ten drugi rodzaj transakcji, będą takie same jak w przypadku faktury otrzymanej od małego podatnika rozliczającego się metodą kasową. W odniesieniu do faktur dokumentujących czynności wymienione w art. 19a ust. 5 pkt 1 ustawy prawo do odliczenia wynikających z nich kwot podatku naliczonego powstaje na zasadach ogólnych, tj. w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabytych towarów i usług, ale nie wcześniej niż w miesiącu, w którym podatnik otrzymał fakturę. W związku z tym, że w przypadku czynności wymienionych w art. 19a ust. 5 pkt 1 ustawy data powstania obowiązku podatkowego jest związana wyłącznie z otrzymaniem zapłaty, w odniesieniu do otrzymanej kwoty, więc jeśli nabywca nie uiści tej zapłaty, to nie powstanie u niego prawo do odliczenia podatku naliczonego (tak samo jak w przypadku faktury otrzymanej od małego podatnika rozliczającego się metodą kasową). Otrzymanie faktury oznaczonej wyrazami metoda kasowa z punktu widzenia nabywcy powoduje takie same konsekwencje związane z powstaniem prawa do odliczenia VAT i terminem tego odliczenia, bez względu na to, czy fakturę wystawił mały podatnik rozliczający VAT na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy czy podatnik nieposiadający statusu małego podatnika, który wykonał jedną z czynności wskazanych w art. 19a ust. 5 pkt 1 ustawy. 31

34 2. Faktury wystawiane przez nabywcę samofakturowanie Zasadą jest, że sprzedaż potwierdza sprzedawca, który wystawia fakturę. Przepisy o VAT dopuszczają jednak możliwość przeniesienia obowiązku udokumentowania sprzedaży na nabywcę w drodze tzw. samofakturowania. PRZYKŁAD Firma produkuje sprzęt elektroniczny. Ze względu na ogromną liczbę faktur zakupowych wpływających od dostawców towarów producent postanowił, w ramach uproszczenia obiegu dokumentów, wdrożyć procedurę samofakturowania, o której mowa w art. 106d ust. 1 ustawy (do końca 2013 r.: 6 ust. 1 rozporządzenia z 28 marca 2011 r. w sprawie faktur). Faktury, które dokumentują dostawy dokonane przez stałych kontrahentów, będą wystawiane przez producenta w ich imieniu. Od 1 stycznia 2013 r. wymogi formalne związane z samofakturowaniem sprzedaży przez nabywcę zostały istotnie złagodzone. Przede wszystkim został zniesiony obowiązek informowania fiskusa o zawarciu umowy o samofakturowanie. Kwestię wyboru tego sposobu dokumentowania sprzedaży oraz sposobu zatwierdzania poszczególnych faktur przez sprzedawcę pozostawiono całkowicie w gestii stron transakcji. Od 1 stycznia 2014 r. zasady dokumentowania transakcji w tym trybie reguluje art. 106d ust. 1 ustawy. Wynika z niego, że prawo do samofakturowania przysługuje podmiotowi nabywającemu towary lub usługi, który jest: podatnikiem podatku od towarów i usług, podatnikiem podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze bądź osobą prawną niebędącą podatnikiem. Samofakturowanie dotyczy przede wszystkim dokumentowania sprzedaży towarów i usług dokonanej przez podatnika na rzecz tego nabywcy oraz wystawiania faktur zaliczkowych. Może obejmować także dostawę towarów lub świadczenie usług, których miejscem opodatkowania jest kraj trzeci. Według przepisów obowiązujących w 2014 r. warunkiem wystarczającym i jednocześnie niezbędnym dla stosowania tego rozwiązania jest wcześniejsze zawarcie umowy w sprawie wystawiania faktur w imieniu i na rzecz tego podatnika, w której strony określą procedurę zatwierdzania poszczególnych faktur przez sprzedawcę. Faktura wystawiona przez nabywcę, poza elementami wymaganymi dla zwykłej faktury, powinna dodatkowo zawierać wyraz samofakturowanie (art. 106e ust. 1 pkt 17 ustawy). Nabywca fakturuje sprzedaż w ogólnie obowiązujących terminach, czyli zasadniczo do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła dostawa towaru lub wykonanie usługi. Fakt wystawienia faktury przez nabywcę towarów lub usług nie modyfikuje dalszych obowiązków wynikających z rozliczenia VAT. Oznacza to, że nabywca ujmuje jeden egzemplarz wystawionej faktury w ewidencji zakupu VAT, natomiast sprzedawca ujmuje drugi egzemplarz faktury wystawionej przez nabywcę w ewidencji sprzedaży VAT. Moment powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy oraz moment odliczenia VAT naliczonego u nabywcy określane są na zasadach ogólnych, wynikających z rodzaju transakcji. Wzór faktury samofakturowanie Sprzedawca: Nabywca (wystawca faktury): Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne Sp. z o.o. Hurtownia Leków S.A Bydgoszcz, ul. Jesienna Warszawa, ul. Letnia 1 NIP: XXX-XX-XX-XXX NIP: XXX-XX-XX-XXX Faktura nr 5/2014 (samofakturowanie) Data wystawienia: 28 lutego 2014 r. Data dostawy: 5 lutego 2014 r. i 25 lutego 2014 r. 32 FAKTURY 2014

35 Lp. Nazwa (rodzaj) towaru lub usługi Miara i ilość towarów/ zakres wykonanych usług Cena jednostkowa bez VAT Wartość sprzedaży bez VAT stawka VAT Podatek VAT kwota VAT 1. Lek na przeziębienie 500 opakowań 12,50 zł 6 250,00 zł 8% 500,00 zł 2. Syrop na kaszel 1000 butelek 4,00 zł 4 000,00 zł 8% 320,00 zł 3. Lek na grypę 2000 opakowań 21,50 zł ,00 zł 8% 3 440,00 zł Podsumowanie: ,00 zł x 4 260,00 zł Do zapłaty: zł Podatek naliczony. Nabywca towarów i usług, który wystawił fakturę w imieniu i na rzecz sprzedawcy, ma prawo do odliczenia określonego w niej podatku naliczonego tylko wtedy, gdy zostanie ona zaakceptowana przez dostawcę lub usługodawcę, a dokonane przez niego zakupy są związane z działalnością opodatkowaną. Jak wynika z art. 88 ust. 3a pkt 5 ustawy o VAT, faktury oraz faktury korygujące wystawione przez nabywcę nie stanowią podstawy do odliczenia podatku naliczonego, jeśli nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego. Nabywca, który wystawił fakturę, odlicza z niej VAT na zasadach ogólnych, tj. w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabytych towarów i usług, ale nie wcześniej niż w miesiącu, w którym otrzymał fakturę. W związku z tym również w obecnym stanie prawnym aktualne jest pytanie, co w tym przypadku należy rozumieć przez otrzymanie faktury. Zdaniem organów podatkowych jest to moment, w którym dostawca towarów lub usługodawca zaakceptował fakturę wystawioną przez nabywcę (m.in. Dyrektor IS w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 20 czerwca 2012 r., sygn. IPPP2/ /12-2/AO). Faktury, w imieniu i na rzecz podatnika, może również wystawiać upoważniona przez niego osoba trzecia, w szczególności jego przedstawiciel podatkowy, o którym mowa w art. 18a ustawy. Tak stanowi art. 106d ust. 2 ustawy. Faktura wystawiona przez przedstawiciela podatkowego nie zawiera wyrazów samofakturowanie. Musi natomiast dodatkowo zawierać nazwę lub imię i nazwisko przedstawiciela podatkowego, jego adres oraz numer, za pomocą którego jest on zidentyfikowany na potrzeby podatku (art. 106e pkt 21 ustawy). 3. Faktury wystawiane w procedurze VAT marża W 2014 r. zasady wystawiania faktur w procedurze marży wynikają z przepisów art. 106e ust. 2 i 3 ustawy. Nie uległy one jednak zmianie w porównaniu z regulacjami obowiązującymi w 2013 r. Nadal dla oznaczenia tego rodzaju zastosowanej procedury rozliczenia VAT wystawca faktury powinien zamieścić w jej treści dodatkową informację: Q Q procedura marży dla biur podróży, Q Q procedura marży towary używane, Q Q procedura marży dzieła sztuki lub procedura marży przedmioty kolekcjonerskie i antyki. Faktury wystawiane w celu udokumentowania świadczenia usług turystyki, a także dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, dla których podstawę opodatkowania stanowi kwota marży, nie zawierają: ceny jednostkowej netto, kwot opustów lub obniżek cen, 33

36 wartości sprzedaży netto, stawki ani kwoty VAT. Nie wykazuje się w nich również kwoty marży. Wykazuje się natomiast całą kwotę należności od nabywcy (kwota ta nie musi być podana słownie). W przypadku świadczenia usług turystyki, dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, dla których podstawę opodatkowania stanowi marża, faktura potwierdzająca sprzedaż, poza wyrazami oznaczającymi daną procedurę, powinna zawierać wyłącznie: datę jej wystawienia, kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę, imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy, numery, za pomocą których podatnik i nabywca są zidentyfikowani na potrzeby podatku, datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury, nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług, kwotę należności ogółem, w przypadku faktur wystawianych przez nabywcę, o którym mowa w art. 106d ust. 1 ustawy wyrazy samofakturowanie. Znowelizowane przepisy ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r., określające elementy faktury wystawionej w danej procedurze marży stanowią, że faktura ta może zawierać wyłącznie wymienione wyżej elementy. Wzór faktury wystawionej w procedurze marży Sprzedawca: Nabywca: Autokomis Marek Markowski BETA SA Szczecin, ul. Letnia Szczecin, ul. Zimowa 1 NIP: XXX-XXX-XX-XX NIP: XXX-XX-XX-XXX Data wystawienia: 14 stycznia 2014 r. Faktura nr 012 (procedura marży towary używane)* Lp. Nazwa (rodzaj) towaru Miara Ilość (liczba) Kwota należności 1. Samochód osobowy marki Seat Alhambra sztuka zł Do zapłaty: zł * W przypadku gdy przedmiotem sprzedaży są: dzieła sztuki wpisujemy oznaczenie procedura marży dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie i antyki wpisujemy oznaczenie procedura marży przedmioty kolekcjonerskie i antyki, usługi turystyczne wpisujemy oznaczenie procedura marży dla biur podróży. 34 FAKTURY 2014

37 Choć regulacje w zakresie oznaczania faktur wystawianych przez małych podatników stosujących metodę kasową oraz w procedurze marży obowiązują już od ponad roku, zdarza się spotkać na fakturze stare oznaczenia obowiązujące do końca 2012 r. Warto przypomnieć, że Ministerstwo Finansów w broszurze w sprawie fakturowania wyjaśniło, iż: ( ) podatnicy mogą zachować dotychczasowe oznaczenia faktur, pod warunkiem, że naniosą dodatkowe oznaczenia np. wyrazy metoda kasowa czy procedura marży dla biur podróży. MF Oznacza to, że dopuszczalne jest, by podatnicy stosujący te procedury szczególne zamieszczali na fakturze podwójne jej oznaczenie, tj. obowiązujące do końca 2012 r. oraz od 1 stycznia 2013 r. Przykładowo dopuszczalne jest, by faktura wystawiona w 2014 r. przez małego podatnika rozliczającego podatek metodą kasową zawierała oznaczenia: faktura VAT-MP i metoda kasowa. Jednak, mimo że takie rozwiązanie jest dopuszczalne, należy unikać oznaczania faktur według starych zasad, które przestały obowiązywać z dniem 31 grudnia 2012 r., i oznaczać je wyłącznie według obecnie obowiązujących w tym zakresie przepisów. 4. Faktury w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej (procedura uproszczona) Procedura uproszczona w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej została określona. w art ustawy o VAT. Dotyczy ona takiej transakcji łańcuchowej, w której łącznie spełnione są następujące warunki: w obrocie bierze udział trzech różnych podatników VAT, przy czym każdy z nich jest zarejestrowany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w innym kraju członkowskim, przyjmuje się, że dostawa towaru jest dokonana między pierwszym i drugim podatnikiem oraz drugim i ostatnim, przy czym pierwszy z nich wydaje towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności, dostawa dotyczy tego samego towaru, towar jest wysyłany lub transportowany przez pierwszego lub transportowany przez drugiego w kolejności podatnika lub na ich rzecz, transport ten odbywa się z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa UE. Uproszczenie procedury rozliczania VAT w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej polega na tym, że ostatni w kolejności podatnik VAT rozlicza VAT z tytułu dokonania na jego rzecz dostawy towarów przez drugiego w kolejności podatnika VAT. Jeśli w procedurze uproszczonej drugim w kolejności podatnikiem jest polski podatnik VAT, to warunkiem zastosowania tej procedury jest, aby wystawił on ostatniemu w kolejności podatnikowi VAT fakturę zawierającą, oprócz danych wymienionych w art. 106e ustawy, następujące informacje (art. 106e pkt 23 ustawy o VAT): adnotację VAT: Faktura WE uproszczona na mocy art ustawy o ptu lub VAT: Faktura WE uproszczona na mocy art. 141 dyrektywy 2006/112/WE, stwierdzenie, że podatek z tytułu dokonanej dostawy zostanie rozliczony przez ostatniego w kolejności podatnika podatku od wartości dodanej, numer identyfikacji podatkowej poprzedzony kodem PL, który jest stosowany przez niego wobec pierwszego i ostatniego w kolejności podatnika podatku od wartości dodanej, numer identyfikacyjny stosowany na potrzeby podatku od wartości dodanej ostatniego w kolejności podatnika. Wzór faktury wystawianej przez drugiego w kolejności podatnika w transakcji trójstronnej, gdy jest stosowana procedura uproszczona Sprzedawca: Nabywca: Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne Sp. z o.o. Avis Bydgoszcz, ul. Jesienna Praha, ul. Radlicka 55 NIP: PL XXX-XX-XX-XXX NIP: CZ XXX-XX-XX-XXX 35

38 VAT: Faktura WE uproszczona na mocy art ustawy o ptu nr 5/2014 Data wystawienia: 28 lutego 2014 r. Data dostawy: 5 lutego 2014 r. i 25 lutego 2014 r. Sposób rozliczenia VAT: odwrotne obciążenie Lp. Nazwa (rodzaj) towaru Jednostka miary oraz ilość (liczba) towarów Cena jednostkowa bez VAT Wartość sprzedaży bez VAT 1. Lek na przeziębienie 500 opakowań 12,50 zł 6 250,00 zł 2. Syrop na kaszel 1000 butelek 4,00 zł 4 000,00 zł 3. Lek na grypę 2000 opakowań 21,50 zł ,00 zł Podsumowanie: ,00 zł Do zapłaty: zł 5. Faktury VAT RR wystawiane przez nabywcę produktów rolnych Zmiany wprowadzone w zasadach fakturowania w 2014 r. transakcji nie dotyczą faktury VAT RR. Zasady wystawiania faktury VAT RR, która potwierdza dokonanie dostawy produktów rolnych przez rolnika ryczałtowego, nie uległy zmianie. W dalszym ciągu, w niezmienionym brzmieniu, reguluje je art. 116 ustawy o VAT. Fakturę VAT RR wystawia w dwóch egzemplarzach nabywca produktów rolnych, zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Wystawca faktury, będący jednocześnie nabywcą produktów rolnych, przekazuje dostawcy oryginał faktury, natomiast drugi egzemplarz pozostawia u siebie. Wystawiona przez podatnika faktura powinna być oznaczona jako Faktura VAT RR i powinna zawierać co najmniej: imię i nazwisko lub nazwę albo nazwę skróconą dostawcy i nabywcy oraz ich adresy, numer identyfikacji podatkowej lub PESEL dostawcy i nabywcy, numer dowodu osobistego dostawcy lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość, datę wydania tego dokumentu i nazwę organu, który wydał dokument, jeżeli rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych jest osobą fizyczną, datę dokonania nabycia oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury, nazwy nabytych produktów rolnych, jednostkę miary i ilość nabytych produktów rolnych oraz oznaczenie (opis) klasy lub jakości tych produktów, cenę jednostkową nabytego produktu rolnego bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku, wartość nabytych produktów rolnych bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku, stawkę zryczałtowanego zwrotu podatku, kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku od wartości nabytych produktów rolnych, wartość nabytych produktów rolnych wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku, kwotę należności ogółem wraz z kwotą zryczałtowanego podatku, wyrażoną cyfrowo i słownie, czytelne podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury lub podpisy oraz imiona i nazwiska tych osób, Q Q oświadczenie dostawcy produktów rolnych w brzmieniu: Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. 36 FAKTURY 2014

39 Wzór faktury VAT RR Dostawca: Nabywca: Piotr Chmielewski Nasz Ogród Sp. z o.o Płock, ul. Jesienna Łódź, ul. Letnia 1 PESEL: NIP: XXX-XX-XX-XXX Dowód osobisty nr ALP wydany przez Prezydenta Miasta Płocka w dniu 16 lipca 2007 r. Data wystawienia: 23 stycznia 2014 r. Data nabycia: 22 stycznia 2014 r. Faktura VAT RR nr 010 Sposób zapłaty: przelew na rachunek bankowy w Banku Spółdzielczym w Płocku nr Termin zapłaty: 31 stycznia 2014 r. Lp. Nazwa towaru Jednostka miary oraz ilość towaru Cena jednostkowa bez VAT Wartość sprzedaży bez VAT Zryczałtowany zwrot podatku stawka VAT kwota VAT Wartość sprzedaży wraz z podatkiem 1. Ziemniaki (klasa I) 800 kg 0,30 zł 240,00 zł 7% 16,80 zł 256,80 zł 2. Marchew (klasa II) 100 kg 0,50 zł 50,00 zł 7% 3,50 zł 53,50 zł Podsumowanie: 290,00 zł x 20,30 zł 310,30 zł Do zapłaty: 310,30 zł Słownie: trzysta dziesięć złotych trzydzieści groszy Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Czytelny podpis dostawcy: Piotr Chmielewski Czytelny podpis nabywcy: Andrzej Nowak 37

40 III. Dokumenty wewnętrzne Zgodnie z art. 106 ust. 7 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. do 31 grudnia 2013 r., podatnik mógł wystawić fakturę wewnętrzną w celu udokumentowania: czynności wymienionych w art. 7 ust. 2 ustawy, tj. nieodpłatnego przekazania przez podatnika towarów (z wyjątkiem prezentów o małej wartości i próbek przekazanych na cele działalności gospodarczej) należących do jego przedsiębiorstwa, jeśli podatnikowi przysługiwało prawo do częściowego lub pełnego odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów; czynności wymienionych w art. 8 ust. 2 ustawy, tj.: użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż jego działalność gospodarcza, jeśli podatnikowi przysługiwało prawo do częściowego lub pełnego odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów, oraz wszelkich innych nieodpłatnych świadczeń usług na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika, bez względu na prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupów na te cele; wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT); dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca; świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca; zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze. W 2013 r. faktura wewnętrzna mogła więc (ale nie musiała) stanowić podstawę rozliczenia VAT. Dopiero od 1 stycznia 2014 r. nastąpiła całkowita likwidacja faktur wewnętrznych, co jest podyktowane tym, że regulacje prawa unijnego nie przewidują możliwości wymagania przez państwa członkowskie wystawiania tego typu faktur. Faktura wewnętrzna była jedynie dokumentem o charakterze technicznym, który stanowił u podatnika podstawę do określenia czynności powodujących konieczność rozliczenia podatku należnego. Nie była wprowadzana do obiegu. Nie wpływała również na datę powstania obowiązku podatkowego dla objętych nią czynności. Był to jedynie dokument pomocniczy, w którym podatnik mógł zawrzeć przeliczenie kwot wyrażonych w walutach obcych na złote w celu ustalenia podstawy opodatkowania w walucie krajowej (np. w przypadku WNT) oraz obliczyć kwotę należnego VAT przy zastosowaniu właściwej stawki podatku. Od 1 stycznia 2014 r. faktura wewnętrzna, jako dokument służący celom VAT, została zlikwidowana. Transakcje, w związku z którymi w poprzednich latach istniała konieczność wystawienia fak-. tury wewnętrznej, od 2014 r. mogą być rozliczane na podstawie innych dokumentów. Sposób dokumentowania ww. zdarzeń ustawodawca pozostawił całkowicie w sferze decyzji podatnika. W przypadku czynności wymienionych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy podstawą taką może być odpowiedni dokument wewnętrzny wystawiony przez podatnika, przy czym nie ma przeszkód, aby taki dokument zawierał wszystkie dane, które wcześniej zawierała faktura wewnętrzna. Natomiast w przypadku: WNT, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, lub świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca, podstawę udokumentowania rozliczenia VAT (należnego i naliczonego) może stanowić dokument źródłowy, czyli faktura otrzymana od zagranicznego kontrahenta. Podstawę tę może też stanowić dodatkowo wystawiony przez podatnika dokument o charakterze wewnętrznym, tj. niewprowadzany do obiegu. Dodatkowe dokumenty wystawione przez podatnika w celu rozliczenia VAT należnego, który dla niektórych transakcji przekształca się jednocześnie w VAT naliczony, należy przechowywać, wraz z całą dokumentacją dotyczącą rozliczenia VAT, do momentu przedawnienia zobowiązania podatkowego (art. 112 ustawy). 38 FAKTURY 2014

41 Wzór dowodu wewnętrznego Wrocław, 4 lutego 2014 r. Dane podatnika: ABC Sp. z o.o Wrocław, ul. Letnia 1 NIP: PL XXX-XX-XX-XXX... Dowód wewnętrzny nr 1/2014 dla transakcji WNT powodujących powstanie obowiązku podatkowego w styczniu 2014 r. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru: 1) na podstawie faktury 05/2014 z dnia 3 stycznia 2014 r. Dostawca: ABC GmbH, Frankfurt, Hauptstrasse 1 (Niemcy), NIP: DE XXXXXXXXX Data nabycia: 4 stycznia 2014 r. Data powstania obowiązku podatkowego: 3 stycznia 2014 r. Wartość transakcji w walucie obcej: euro Kurs średni euro z 2 stycznia 2014 r. (przykładowy): 1 EUR = 4,15 zł Podstawa opodatkowania: zł ( euro x 4,15 zł) 2) na podstawie faktury 23/2014 z dnia 23 stycznia 2014 r. Dostawca: XYX GmbH, Berlin, Granitzstrasse 1 (Niemcy), NIP: DE XXXXXXXXX Data nabycia: 28 stycznia 2014 r. Data powstania obowiązku podatkowego: 23 stycznia 2014 r. Wartość transakcji w walucie obcej: euro Kurs średni euro z 22 stycznia 2014 r. (przykładowy): 1 EUR = 4,20 zł Podstawa opodatkowania: zł ( euro x 4,20 zł) Zestawienie transakcji: Lp. Nazwa towaru Miara i ilość towarów Cena jednostkowa bez VAT Wartość sprzedaży bez VAT stawka VAT Podatek VAT kwota VAT 1. Kontener metalowy 1 sztuka ,00 zł ,00 zł 23% zł 2. Zawór termostatyczny 200 sztuk 210,00 zł ,00 zł 23% zł Podsumowanie: ,00 zł x zł 39

42 IV. Duplikat faktury Do końca 2013 r. zasady wystawiania duplikatu faktury były określone w 20 rozporządzenia z 28 marca 2011 r. w sprawie faktur. Od 1 stycznia 2014 r. wynikają one z art. 106l ustawy i zasadniczo się nie zmieniły. Gdy faktura ulegnie zniszczeniu lub zaginie: podatnik lub upoważniona przez niego do wystawiania faktur osoba trzecia wystawia ponownie fakturę: a) na wniosek nabywcy zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu podatnika, b) zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu nabywcy; Q Q.nabywca, będący wystawcą faktury w drodze samofakturowania, o którym mowa w art. 106d ust. 1 ustawy, lub nabywca będący wystawcą noty korygującej, o którym mowa w art. 106k ust. 1 ustawy, wystawia ponownie fakturę: a) na wniosek podatnika zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu nabywcy, b) zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu podatnika; Q Q.organ egzekucyjny lub komornik sądowy, o których mowa w art. 106c ustawy, wystawia ponownie fakturę: a)..na wniosek nabywcy lub dłużnika zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu organu egzekucyjnego lub komornika sądowego, b) zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu nabywcy lub dłużnika. Ponownie wystawiona faktura musi dodatkowo zawierać wyraz DUPLIKAT oraz datę wystawienia. Od 1 stycznia 2014 r. obowiązuje dodatkowy przepis, który stanowi, że w przypadku wystawienia duplikatu faktury dotyczącej wewnątrzwspólnotowej dostawy nowego środka transportu nie występuje obowiązek, o którym mowa w art. 106g ust. 4 ustawy, dotyczący przesłania kopii wystawionego duplikatu faktury lub danych w niej zawartych do wyznaczonej jednostki, o której mowa w art. 97 ust. 17 ustawy (zwanej dotychczas biurem wymiany informacji o podatku VAT). Wcześniejsze przepisy w zakresie wystawiania duplikatu faktury, obowiązujące przed 1 stycznia 2013 r., za okoliczność uzasadniającą jego wystawienie uznawały tylko taki przypadek, w którym faktura pierwotna zaginęła nabywcy towarów lub usług, zwracającemu się następnie do sprzedawcy z wnioskiem o wydanie duplikatu. A przecież faktura będąca w posiadaniu sprzedawcy również może ulec zniszczeniu lub zaginąć. Obecnie obowiązujące przepisy stanowią podstawę do wystawienia duplikatu faktury także w sytuacji, gdy faktura pierwotna ulegnie zniszczeniu albo zaginie stronie transakcji, która ją wystawiła. Wówczas ma ona prawo do wystawienia duplikatu na podstawie danych zawartych w fakturze będącej w posiadaniu przeciwnej strony (np. nabywcy). Obecnie art. 106l ustawy nie reguluje już kwestii liczby egzemplarzy, w których należy wystawić duplikat faktury. Wobec tego może pojawić się wątpliwość, czy duplikat faktury można wystawić tylko w jednym egzemplarzu dla strony o niego wnioskującej, czy też w dwóch egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron transakcji. Duplikat to inaczej ponownie wystawiona faktura, do której zastosowanie znajduje art. 106g ust. 1 ustawy. Stanowi on, że każdą fakturę (także jej duplikat) wystawia się co najmniej w dwóch egzemplarzach, po jednym dla podatnika dokonującego sprzedaży i nabywcy. Wzór duplikatu faktury Duplikat faktury z dnia 11 lutego 2014 r. Sprzedawca: Nabywca: Autoserwis Adam Kołodziejski Alfa SA Rzeszów, ul. Zimowa Ciechanów, ul. Wiosenna 1 NIP: XXX-XXX-XX-XX NIP: XXX-XX-XX-XXX Faktura nr 33/zaliczka/2012 Data otrzymania zaliczki: 24 sierpnia 2012 r. Data wystawienia: 27 sierpnia 2012 r. 40 FAKTURY 2014

43 Sposób zapłaty: przelew Lp. Nazwa (rodzaj) towaru lub usługi Miara i ilość towarów/ zakres wykonanych usług Cena jednostkowa netto Wartość sprzedaży netto stawka VAT Podatek VAT kwota VAT Wartość brutto zamówienia 1. Zaliczka na poczet naprawy powypadkowej samochodu WCI ,05 zł 4 878,05 zł 23% 1 121,95 zł 6 000,00 zł Podsumowanie: 4 878,05 zł x 1 121,95 zł 6 000,00 zł Wartość zamówienia nr 123 z dnia 17 sierpnia 2012 r. dot. naprawy powypadkowej samochodu WCI 1234: Wartość netto zamówienia stawka VAT Podatek VAT kwota VAT Wartość brutto zamówienia ,22 zł 23% 2 748,78 zł ,00 zł Zapłacono: 6000 zł Pozostało do zapłaty: 8700 zł W przypadku zaginięcia lub zniszczenia faktury sprzedawca ma obowiązek wystawić duplikat faktury. Przepisy podatkowe nie przyznają sprzedawcy prawa ani nie nakładają obowiązku weryfikowania zasadności wniosku nabywcy o jego wystawienie. Nie stwarzają również podstawy do ograniczeń w liczbie wystawianych duplikatów. Oznacza to, że sprzedawca nie może odmówić nabywcy wystawienia duplikatu faktury pierwotnej, nawet jeśli wcześniej był on już kilkakrotnie.wystawiany. Sprzedawca może odmówić wystawienia duplikatu, jeśli upłynął termin przedawnienia VAT wynikającego z faktury pierwotnej. Przepisy ustawy o VAT nie określają okresu, w którym można wystawiać duplikat faktury. Trzeba mieć jednak na uwadze, że sprzedawca nie ma obowiązku przechowywania swojego egzemplarza faktury, na podstawie której może zostać wystawiony jej duplikat, po przedawnieniu zobowiązania. Zasadniczo duplikat faktury można więc wystawić do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Natomiast zgodnie z art ustawy Ordynacja podatkowa zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. V. Korygowanie faktur Sposób korygowania faktury jest uzależniony od przyczyny uzasadniającej dokonanie korekty. Z reguły jest on również uzależniony od wagi błędu i w zależności od tej wagi, w celu naprawienia pomyłki, można posługiwać się notą korygującą lub fakturą korygującą. Jednak u podstaw korekty faktury leżą nie tylko błędy, ale również zmiana stanu faktycznego po wystawieniu faktury pierwotnej, np. udzielenie rabatu, zwrot towaru. Oto zasady dokumentowania korekt w 2014 r. 41

44 1. Zasady wystawiania faktur korygujących W 2014 r. zasady wystawiania faktur korygujących określa art. 106j ustawy. Jak wynika z tych przepisów, jeżeli po wystawieniu faktury: udzielono obniżki ceny w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, udzielono opustów i obniżek cen po dokonaniu sprzedaży, dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań, Q Q.dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty otrzymanej przed dokonaniem sprzedaży (np. zaliczki, przedpłaty, raty), Q Q.podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury to podatnik wystawia fakturę korygującą tę fakturę. Elementy, które powinna zawierać prawidłowo wystawiona faktura korygująca, są zawarte w art. 106j ust. 2 ustawy. Do końca 2013 r. zakres danych korekty zależał od powodów jej wystawienia. Przepisy 13 i 14 rozporządzenia z 28 marca 2011 r. w sprawie faktur przewidywały kilka wariantów faktur korygujących, w zależności od tego, co było powodem korekty. Od 1 stycznia 2014 r. zasady wystawiania faktur korygujących zostały nieco zmienione. Obecnie odmienny zakres danych, określony przez art. 106j. ust. 3 ustawy, jest przewidziany jedynie dla zbiorczych faktur korygujących, natomiast w pozostałych przypadkach wystawiana faktura korygująca powinna zawierać dane wskazane w art. 106j ust. 2 ustawy. Faktura korygująca powinna zawierać: oznaczenie dokumentu wyrazami FAKTURA KORYGUJĄCA albo wyrazem KOREKTA, numer kolejny oraz datę jej wystawienia, datę wystawienia korygowanej faktury, numer korygowanej faktury, imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy, numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania całości lub części zapłaty przed dokonaniem sprzedaży, jeśli została podana w korygowanej fakturze ze względu na to, że różniła się od jej daty wystawienia, nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą, przyczynę korekty, jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej, w przypadkach innych niż te, których korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego prawidłową treść korygowanych pozycji. Wymienione elementy powinna zawierać każda faktura korygująca (z wyjątkiem zbiorczej faktury korygującej), a więc zarówno ta wystawiona w związku z podwyższeniem ceny czy zwrotem towaru, jak i ta, która została wystawiona z powodu jakiejkolwiek pomyłki kwotowej na fakturze pierwotnej. Istotną zmianą w dokumentowaniu zmniejszenia lub zwiększenia podstawy opodatkowania i kwoty VAT na skutek wystawionej faktury korygującej jest obowiązek wskazania przyczyny korekty. Należy ją podać w każdym przypadku wystawienia faktury korygującej ( zwykłej i zbiorczej ). Przyczyna ta powinna zawierać informację, na podstawie której można m.in. określić skutek korekty w postaci zwiększenia albo zmniejszenia podstawy opodatkowania lub kwoty VAT, np. zwrot towaru, zaniżenie stawki VAT, przyznanie rabatu itd. 42 FAKTURY 2014

45 Wzór faktury korygującej wystawionej z powodu zwrotu towaru Sprzedawca: Nabywca: BHP Tomasz Nowak Alfa SA Zielona Góra, ul. Zimowa Zielona Góra, ul. Wiosenna 1 NIP: XXX-XXX-XX-XX NIP: XXX-XX-XX-XXX Przyczyna korekty: zwrot towaru Faktura korygująca nr 002/2014 z 27 stycznia 2014 r. do faktury z 10 stycznia 2014 r. nr 020/2014 Lp. Nazwa (rodzaj) towaru lub usługi Miara i ilość towarów/ zakres wykonanych usług Cena jednostkowa netto Wartość sprzedaży netto stawka VAT Podatek VAT kwota VAT Wartość sprzedaży brutto 1. Obuwie robocze 1 sztuka 100 zł 100 zł 23% 23 zł 123 zł Podsumowanie zmniejszenia (z podziałem na stawki i sprzedaż zwolnioną): 100 zł 23% 23 zł 123 zł Do zwrotu: 123 zł Potwierdzam otrzymanie faktury korygującej: (data i podpis) Wzór faktury korygującej zwiększającej podatek Sprzedawca: Nabywca: BHP Tomasz Nowak Alfa SA Zielona Góra, ul. Zimowa Zielona Góra, ul. Wiosenna 1 NIP: XXX-XXX-XX-XX NIP: XXX-XX-XX-XXX Faktura korygująca nr 002/2014 z 27 stycznia 2014 r. do faktury z 10 stycznia 2014 r. nr 020/2014 Przyczyna korekty: pomyłka w ilości sprzedanych towarów Lp. Nazwa (rodzaj) towaru lub usługi Miara i ilość towarów/ zakres wykonanych usług Cena jednostkowa netto Wartość sprzedaży netto stawka VAT Podatek VAT kwota VAT Wartość sprzedaży brutto 1. Obuwie robocze 9 sztuk 100 zł 900 zł 23% 207 zł 1107 zł Podsumowanie zwiększenia (z podziałem na stawki i sprzedaż zwolnioną): 900 zł 23% 207 zł 1107 zł Do dopłaty: 1107 zł 43

46 Wzór faktury korygującej, która nie powoduje zmiany rozliczenia podstawy opodatkowania i VAT Sprzedawca: Nabywca: BHP Tomasz Nowak Alfa SA Zielona Góra, ul. Zimowa Zielona Góra, ul. Wiosenna 1 NIP: XXX-XXX-XX-XX NIP: XXX-XX-XX-XXX Przyczyna korekty: pomyłka w numerze faktury Faktura korygująca nr 002/2014 z 27 stycznia 2014 r. do faktury z 10 stycznia 2014 r. nr 02/2014 Prawidłowa treść Numer faktury: 020/2014 Od 2013 r., jeśli faktura korygująca była wystawiana np. w celu skorygowania pomyłek kwotowych, to nie musiała zawierać ani kwoty podanej w omyłkowej wysokości, ani kwoty w wysokości prawidłowej. Także w znowelizowanych przepisach ustawy, które weszły w życie od 1 stycznia br., ustawodawca nie zawarł obowiązku umieszczania obok prawidłowej treści korygowanych pozycji także pozycji i kwot błędnie wskazanych w fakturze korygowanej. Obecnie niezbędne jest podanie jedynie samej kwoty, która zmniejsza lub zwiększa (koryguje) podstawę opodatkowania lub VAT, ewentualnie podanie jedynie prawidłowej treści korygowanych pozycji gdy korekta nie wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty VAT. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby w fakturze korygującej umieszczać więcej danych, niż jest to wymagane, takich jak kwoty podane w omyłkowej wysokości w zestawieniu z kwotami w wysokości prawidłowej. Istotne jest, by poza tymi dodatkowymi danymi faktura korygująca zawierała elementy obowiązkowe, wskazane w art. 106j ust. 2 i 3 ustawy. Jeżeli faktura korygowana (faktura pierwotna) została wystawiona: przed 1 stycznia 2014 r. lub po 1 stycznia 2014 r., ale dotyczy czynności wykonanej przed 1 stycznia 2014 r., natomiast faktura ją korygująca jest wystawiana już w 2014 r., to należy stosować nowe regulacje w zakresie dotyczącym faktur korygujących, o których mowa w art. 106j ustawy. Tak wynika z przepisów przejściowych określonych przez art. 12 ust. 2 ustawy z 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw Dz.U. z 2013 r., poz. 35 ze zm. 2. Zbiorcze faktury korygujące Jeżeli powodem wystawienia faktury korygującej jest udzielenie przez podatnika opustu lub obniżki ceny w odniesieniu do wszystkich dostaw towarów lub usług dokonanych lub świadczonych na rzecz jednego odbiorcy w danym okresie, wówczas wystawiona korekta (zwana dalej: zbiorczą fakturą korygującą) powinna zawierać te same dane, które zawiera zwykła faktura korygująca, oraz dodatkowo powinna wskazywać okres, do którego odnosi się udzielany opust lub obniżka. Zbiorcza faktura korygująca może nie zawierać: numeru, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, daty dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub daty otrzymania całości lub części zapłaty przed dokonaniem sprzedaży, jeśli zostały one podane w korygowanej fakturze ze względu na to, że różniły się od jej daty wystawienia, nazwy (rodzaju) towaru lub usługi objętych korektą. W rezultacie do obowiązkowych elementów zbiorczej faktury korygującej wystawionej po udzieleniu opustu lub obniżki ceny należą: oznaczenie dokumentu wyrazami FAKTURA KORYGUJĄCA lub wyrazem KOREKTA, numer kolejny oraz data jej wystawienia, daty wystawienia korygowanych faktur, numery korygowanych faktur, 44 FAKTURY 2014

47 imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy, numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, wskazanie okresu, do którego odnosi się udzielany opust lub obniżka, przyczyna korekty, odpowiednio kwota korekty podstawy opodatkowania lub kwota korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej. Od 1 stycznia 2014 r. zbiorcza faktura musi zawierać numery korygowanych faktur. Jest to istotne utrudnienie, gdyż w poprzednim stanie prawnym ( 13 ust. 3 rozporządzenia w sprawie faktur) podatnicy, wystawiając zbiorcze faktury, nie musieli podawać tych informacji. PRZYKŁAD ALFA Sp. z o.o. w drugim półroczu 2013 r. sprzedała firmie OMEGA Sp. o.o. towary handlowe na łączną kwotę zł (bez VAT). Z umowy handlowej zawartej między stronami wynika, że przekroczenie w danym półroczu określonego obrotu powoduje przyznanie nabywcy premii pieniężnej w ciągu 21 dni od zakończenia okresu rozliczeniowego. Według umowy osiągnięcie obrotu z tytułu dostaw towarów w kwocie zł (bez VAT) powoduje przyznanie nabywcy opustu w wysokości 2% tego obrotu, tj. w kwocie zł ( zł x 2%). Ze względu na to, że przyznany opust dotyczył sprzedaży opodatkowanej stawką 23% i 8%, sprzedawca wystawił zbiorczą fakturę korygującą w następujący sposób: Wzór zbiorczej faktury korygującej Sprzedawca: Nabywca: ALFA Sp. z o.o. OMEGA Sp. z o.o Płock, ul. Wiosenna Bydgoszcz, ul. Letnia 1 NIP: XXX-XX-XX-XXX NIP: - Faktura korygująca nr 010/2014 z 10 stycznia 2014 r. Dotyczy faktur: nr 123/2013 z r., nr 166/2013 z r., nr 200/2013 z r., nr 234/2013 z r., nr 263/2013 z r., nr 289/2013 z r. Lp. Wskazanie przyczyny korekty i okresu, którego dotyczy Wartość netto (zł) Stawka VAT Kwota VAT (zł) Razem (zł) 1. Udzielenie opustu w wysokości określonej % przez umowę z dnia 27 sierpnia 2012 r. dla dostaw towarów dokonanych w okresie od 1 lipca 2013 r. do 31 grudnia 2013 r % Podsumowanie: x Łączna kwota udzielonego opustu: zł Łączna kwota zmniejszająca VAT: 2780 zł Do zwrotu: zł Potwierdzam otrzymanie faktury korygującej: (data i podpis) 45

48 3. Termin dokonania korekty u sprzedawcy Do końca 2013 r. termin, w którym podatnik mógł dokonać zmniejszenia podstawy opodatkowania wraz z kwotą podatku należnego, wynikał z art. 29 ust. 4a ustawy. Stanowił on, że w przypadku gdy podstawa opodatkowania uległa zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, to obniżenia tego podatnik mógł dokonać pod warunkiem posiadania potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi, dla którego wystawiono fakturę. Stosowanie tego przepisu w praktyce budziło liczne kontrowersje. Jeśli nawet nabywca zapoznał się z korektą, ale nie odesłał jej wystawcy, i choć zapłata została pomniejszona o wartość tej korekty, taka sytuacja oznaczała dla sprzedawcy wykluczenie możliwości zmniejszenia podatku należnego, który wynikał z wystawionej faktury korygującej. W rzeczywistości otrzymał on zapłatę pomniejszoną o wartość korekty, ale nie mógł pomniejszyć swojego zobowiązania wobec fiskusa ze względu na brak potwierdzenia doręczenia nabywcy faktury korygującej. Kwestia otrzymania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę była przedmiotem rozstrzygnięcia przed Trybunałem Sprawiedliwości UE, który w wyroku z 26 stycznia 2012 r. w sprawie C-588/10 Kraft Foods Polska S.A. uznał, że warunek ten, określony przepisami krajowymi, jest zgodny z przepisami unijnymi. W wyroku tym TSUE orzekł, że: Wymóg polegający na uzależnieniu obniżenia podstawy opodatkowania wynikającej z pierwotnej faktury od posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania korekty faktury doręczonego przez nabywcę towarów lub usług mieści się w pojęciu warunków, o których mowa w art. 90 TSUE ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Zasady neutralności podatku od wartości dodanej oraz proporcjonalności co do zasady nie sprzeciwiają się takiemu wymogowi. Trybunał Sprawiedliwości zastrzegł jednak, że jeżeli uzyskanie przez podatnika, będącego dostawcą towarów lub usług, tego rodzaju potwierdzenia jest w rozsądnym terminie niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, to nie można mu odmówić wykazania przed organami podatkowymi danego państwa członkowskiego przy użyciu innych środków, że: po pierwsze dochował on należytej staranności w okolicznościach danej sprawy w celu upewnienia się, że nabywca towarów lub usług jest w posiadaniu korekty faktury i że zapoznał się z nią oraz, po drugie dana transakcja została w rzeczywistości zrealizowana na warunkach określonych w owej korekcie faktury. Organy podatkowe nie mogą bowiem pobrać z tytułu VAT kwoty wyższej od tej, którą otrzymał podatnik. Korzystną dla wszystkich podatników konsekwencją wyroku TSUE jest znowelizowane brzmienie przepisów art. 29a ust. 13 w zw. z ust. 15 pkt 4 i ust. 16 ustawy. Co prawda nadal wynika z nich, że potwierdzenie otrzymania faktury korygującej przez nabywcę jest wymagane dla obniżenia kwoty VAT, która z niej wynika, ale podatnik po spełnieniu warunków określonych tymi przepisami ma także prawo, by dokonać tego obniżenia, nie będąc w posiadaniu potwierdzenia odbioru korekty przez nabywcę. Z art. 29a ust. 13 ustawy wynika, że w przypadku gdy podstawę opodatkowania obniża się o: kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen, wartość zwróconych towarów i opakowań, Q Q.zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło, wówczas podatnik obniża podstawę opodatkowania w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, pod warunkiem że uzyska potwierdzenie jej odbioru przez nabywcę. Gdy potwierdzenie uzyska przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą, to rozlicza ją w deklaracji za ten okres. Jeśli uzyska potwierdzenie otrzymania przez nabywcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, uwzględnienia ją za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie uzyskał. 46 FAKTURY 2014

49 W 2014 r. termin zmniejszenia kwoty VAT wynikającej z wystawionej faktury korygującej potwierdzonej przez nabywcę nie uległ zmianie w stosunku do regulacji obowiązujących w 2013 r. O dacie obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego, które wynikają z faktury korygującej, w dalszym ciągu decyduje kolejno: Q Q.data potwierdzenia odbioru korekty przez nabywcę jeśli sprzedawca otrzyma to potwierdzenie przed upływem terminu złożenia deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nabywca otrzymał fakturę korygującą, Q Q.data otrzymania przez sprzedawcę potwierdzenia odbioru faktury korygującej jeśli sprzedawca otrzymał to potwierdzenie w terminie późniejszym niż opisany w pkt 1. Przykład Podatnik wystawił fakturę korygującą 7 stycznia 2014 r. Potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez nabywcę otrzymał 20 lutego 2014 r. Z potwierdzenia wynika, że nabywca odebrał fakturę korygującą 28 stycznia br. Sprzedawca obniży podatek należny wynikający z faktury korygującej w rozliczeniu za okres, w którym nabywca odebrał fakturę korygującą, czyli w deklaracji VAT-7 za styczeń 2014 r. Przykład Podatnik wystawił fakturę korygującą 7 stycznia 2014 r. Potwierdzenie odbioru tej faktury przez nabywcę otrzymał 27 lutego 2014 r. Z potwierdzenia wynika, że nabywca odebrał fakturę korygującą 28 stycznia 2014 r. Sprzedawca rozliczy fakturę korygującą w deklaracji VAT-7 za luty 2014 r. (w terminie do 25 marca 2014 r.). Jeśli wystawca faktury korygującej otrzymałby potwierdzenie jej odbioru przez nabywcę w kolejnych miesiącach, np. 10 marca 2014 r., wówczas obniżenia podatku należnego wynikającego z tej korekty dokona w deklaracji VAT-7 za okres rozliczeniowy, w którym uzyskał potwierdzenie, czyli w tym przypadku w deklaracji podatkowej za marzec 2014 r. W 2014 r. warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę nie stosuje się w przypadku, gdy: podatnik nie uzyskał tego potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej, z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, iż transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej. Wówczas obniżenie podstawy opodatkowania następuje nie wcześniej niż w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym zostały łącznie spełnione wyżej wymienione przesłanki (art. 29a ust. 15 pkt 4 i ust. 16 ustawy). Przykład 10 lutego 2014 r. sprzedawca wystawił fakturę korygującą, która stwierdza przyznanie określonego w umowie handlowej opustu cenowego. Zapłata, która wpłynęła od nabywcy na rachunek bankowy sprzedawcy, uwzględnia wysokość upustu. Sprzedawca dwukrotnie podjął próbę doręczenia faktury korygującej nabywcy towarów. Przesyłki pocztowe zawierające fakturę korygującą dwukrotnie powróciły do nadawcy z adnotacją pracownika poczty, że pod adresem wskazanym na przesyłce nie zastano adresata. Poczta zwróciła ponownie nadaną przesyłkę 26 marca 2014 r. W tych okolicznościach sprzedawca może udokumentować dwukrotną próbę doręczenia faktury korygującej. Z posiadanej przez niego dokumentacji wynika również, że nabywca towarów wie, iż transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej. Dokonał on zapłaty z uwzględnieniem tej korekty na warunkach określonych w umowie, na konto sprzedawcy. W deklaracji VAT-7 za marzec br. wystawca faktury korygującej może pomniejszyć podstawę opodatkowania i kwotę podatku należnego, który wynika z wystawionej faktury korygującej, mimo że nie posiada dowodu odbioru tej korekty przez nabywcę. 47

50 Ustawodawca przewidział też katalog przypadków, gdy podatnik nie musi posiadać potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Są to: eksport towarów i wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, Q Q.dostawa towarów i świadczenie usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju, Q Q.sprzedaż: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz , 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy. W porównaniu z poprzednim stanem prawnym ustawodawca nie wymienił przypadku, że posiadanie potwierdzenia odbioru nie jest konieczne, gdy faktura pierwotna nie zawierała podatku (np. sprzedaż w procedurze marży). Nie oznacza to, że obecnie takie potwierdzenie jest konieczne. Wynika to z ogólnej zasady określonej w art. 29a ust. 13 ustawy, że potwierdzenie odbioru jest konieczne, gdy podatnik zamierza obniżyć podstawę określoną w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem. Gdy podatek nie był wykazany na fakturze, aby dokonać korekty, nie trzeba posiadać potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Nadal w ustawie nie ma przepisów, które wskazywałyby, kiedy rozliczać faktury korygujące zwiększające podatek. Dlatego pozostanie aktualna zasada, która została wypracowana przez praktykę i jest uznawana przez sądy i organy podatkowe, że termin rozliczenia takiej faktury jest uzależniony od tego, kiedy powstała przyczyna korekty. W praktyce korekta faktury pierwotnej jest wystawiana: w celu naprawienia błędów i nieprawidłowości, które spowodowały zaniżenie wartości obrotu i kwot podatku należnego wykazanych w fakturze pierwotnej, np. w wyniku zastosowania niewłaściwej stawki VAT, błędu rachunkowego, zaniżenia wartości sprzedaży itp., z innych przyczyn, które są wynikiem zdarzeń mających miejsce po wystawieniu faktury pierwotnej, np. z powodu podwyższenia ceny sprzedaży po dostawie towaru lub wykonaniu usługi ze względu na okoliczności, które w momencie wystawiania faktury pierwotnej nie były jeszcze znane. W pierwszym przypadku, którego rezultatem jest zaniżenie zobowiązania podatkowego za dany okres rozliczeniowy poprzez wykazanie zaniżonego obrotu i kwoty podatku należnego, sprzedawca, korygując swój błąd za pomocą faktury korygującej, powinien rozliczyć tę korektę za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy dla faktury pierwotnej. Natomiast w drugim przypadku, gdy faktura korygująca jest wystawiona z powodu nowych okoliczności, które zaistniały po dokonaniu sprzedaży, rozlicza się ją na bieżąco, tj. poprzez ujęcie w ewidencji sprzedaży VAT oraz deklaracji VAT za okres, w którym powstała przyczyna uzasadniająca korektę. 4. Termin dokonania korekty u nabywcy Obecnie zasady rozliczania przez nabywcę faktur in minus określa art. 86 ust. 19a i 19b ustawy i wprowadza w tym zakresie zmiany. Nadal obowiązuje ogólna zasada, że w przypadku gdy nabywca towaru lub usługi otrzymał fakturę korygującą, która wymaga potwierdzenia, jest on obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę fakturę korygującą otrzymał. Jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonał tego obniżenia. Tutaj nie ma zmian. Ustawodawca wprowadził jednak zastrzeżenie w związku z tym, że sprzedawca po spełnieniu warunków może rozliczyć taką fakturę, nawet gdy nabywca nie potwierdził odbioru faktury korygującej (art. 29a ust. 15 pkt 4 ustawy). Jednym z zastrzeżeń jest, aby nabywca wiedział o warunkach, na jakich transakcja została zrealizowana. W takiej sytuacji niepotwierdzanie odbioru faktury korygującej nie zwalnia nabywcy z obowiązku rozliczenia takiej faktury i obniżenia VAT. Jest on obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym dowiedział się o warunkach, na jakich transakcja została zrealizowana. 48 FAKTURY 2014

51 Przykład 10 lutego 2014 r. sprzedawca wystawił fakturę korygującą, która stwierdza przyznanie określonego w umowie handlowej opustu cenowego, i w tym dniu dokonał wpłaty kwoty udzielonego rabatu. Sprzedawca dwukrotnie podjął próbę doręczenia faktury korygującej nabywcy towarów. Przesyłki pocztowe, zawierające fakturę korygującą, dwukrotnie powróciły do nadawcy z adnotacją pracownika poczty, że pod adresem wskazanym na przesyłce nie zastano adresata. Poczta zwróciła ponownie nadaną przesyłkę 26 marca 2014 r. W tych okolicznościach sprzedawca może rozliczyć fakturę korygującą, a nabywca ma obowiązek jej rozliczenia. Dzień wpłaty na konto nabywcy kwoty udzielonego rabatu należy uznać za dzień, w którym dowiedział się on o warunkach, na jakich transakcja została zrealizowana. Tak jak przed zmianą przepisów nadal nie ma szczególnych regulacji, które wskazywałyby termin odliczenia VAT z faktur korygujących in plus. Dlatego tak jak do tej pory należy stosować ogólne terminy odliczania VAT z faktur. Z takiej faktury odliczymy VAT w miesiącu, w którym powstał obowiązek rozliczenia jej u sprzedawcy, ale nie wcześniej niż w miesiącu jej otrzymania. Oznacza to, że w praktyce będziemy odliczać z takich faktur korygujących najwcześniej w miesiącu ich otrzymania. 5. Noty korygujące Zasady wystawiania not korygujących określa art. 106k ustawy. Nota korygująca jest wystawiana przez nabywcę towaru lub usługi w przypadku, gdy stwierdzi on, że w otrzymanej fakturze wystąpiła pomyłka wiążąca się w szczególności z określeniem daty transakcji, danych sprzedawcy, nabywcy lub oznaczeniem towaru bądź usługi. W dalszym ciągu nota korygująca nie może korygować pomyłek wartościowych faktury, takich jak: miara i ilość towarów lub zakres wykonanych usług, cena jednostkowa netto, kwoty opustów lub obniżek cen, wartość sprzedaży netto, stawka i kwota podatku, suma wartości sprzedaży netto oraz kwoty należności ogółem. W razie wystąpienia w fakturze pomyłek wartościowych właściwym i jedynym dokumentem korygującym jest faktura korygująca. Nota korygująca jest wystawiana w przypadku wystąpienia tzw. błędów mniejszej wagi. Ich wystąpienie zasadniczo nie pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanej faktury, która zawiera tego typu pomyłki. W rezultacie wystawienie noty korygującej oraz uzyskanie jej akceptacji nie warunkuje odliczenia podatku naliczonego. Podatnik, który otrzymał fakturę zawierającą błąd mniejszej wagi, skorygowany następnie przez wystawienie noty korygującej, ma prawo do odliczenia VAT naliczonego, który wynika z tej faktury, na zasadach ogólnych, tj. w miesiącu, za który powstał obowiązek podatkowy dla czynności wskazanej na otrzymanej w tym miesiącu fakturze, lub w jednym z dwóch kolejnych miesięcy (jeśli dla podatnika okresem rozliczeniowym jest miesiąc). Nota korygująca powinna zawierać: wyrazy NOTA KORYGUJĄCA, numer kolejny i datę jej wystawienia, imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy, numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, dane zawarte w fakturze, której dotyczy nota korygująca, określone w art. 106e ust. 1 pkt 1 6 ustawy, wskazanie treści korygowanej informacji oraz treści prawidłowej. 49

52 W 2014 r. zakres danych, które powinna zawierać nota korygująca, uległ niewielkiemu rozszerzeniu. Do końca 2013 r., określając dane zawarte w fakturze, której dotyczyła nota korygująca, należało wskazać tylko datę wystawienia faktury i datę transakcji, czyli datę dokonania lub zakończenia dostawy lub wykonania usługi, jeśli różniła się od daty wystawienia faktury. W 2014 r., określając dane zawarte w fakturze, której dotyczy nota korygująca, należy wskazać wszystkie elementy faktury określone w art. 106e ust. 1 6 ustawy (tj. numer i datę jej wystawienia, imię i nazwisko lub nazwę podatnika i nabywcy, ich adresy oraz numery identyfikacji podatkowej, a także datę transakcji, jeśli różni się od daty wystawienia faktury). Do końca 2012 r. nota korygująca wraz z kopią była przesyłana do wystawcy faktury. Jeśli wystawca faktury akceptował treść noty korygującej, potwierdzał ją podpisem osoby uprawnionej do wystawiania faktur. Obowiązujące od 2013 r. przepisy uprościły tą procedurę, formułując jedynie wymóg uzyskania dla noty korygującej akceptacji wystawcy faktury. Zrezygnowano z obowiązku przesyłania noty korygującej, wystawionej w dwóch egzemplarzach, do wystawcy faktury w celu uzyskania jego akceptacji w postaci podpisu osoby uprawnionej do wystawienia faktury. Sposób akceptacji noty korygującej pozostawiono uznaniu stron transakcji, której dotyczy wystawiona nota. Tak samo jest w 2014 r. Zgodnie z art. 106k ust. 2 ustawy nota korygująca wymaga akceptacji wystawcy faktury. O sposobie i formie tej akceptacji decydują strony transakcji. Jak podkreślało MF, brak sprzeciwu oznacza dorozumianą zgodę. Wzór noty korygującej Sprzedawca: Nabywca: ALFA Sp. z o.o. OMEGA Sp. z o.o Płock, ul. Wiosenna Bydgoszcz, ul. Letnia 11 NIP: XXX-XX-XX-XXX NIP: XXX-XX-XX-XXX Dotyczy faktury: nr 13/2014 z r. Nota korygująca nr 005/2014 z 11 lutego 2014 r. Korygowana treść: Adres nabywcy: Bydgoszcz, ul. Letnia 1 Treść prawidłowa: Adres nabywcy: Bydgoszcz, ul. Letnia Anulowanie faktury Żaden przepis ustawy o VAT ani rozporządzeń wykonawczych do niej nie reguluje kwestii anulowania faktury. W praktyce podatkowej ukształtował się jednak pogląd, że anulowanie faktury jest dopuszczalne pod warunkiem, że nie została ona wprowadzona do obrotu. Gdy wystawiona faktura nie została jeszcze wprowadzona do obrotu prawnego, uznaje się, że nie ma konieczności poprawiania błędów poprzez wystawienie faktury korygującej, lecz dopuszczalne jest anulowanie faktury sprowadzające się do przekreślenia obu egzemplarzy faktury oraz dokonania na nich adnotacji uniemożliwiających ich powtórne wykorzystanie. Takie stanowisko wyraził również Minister Finansów w piśmie z 8 czerwca 1996 r. (nr PP /95/ER), w którym stwierdził, że skoro faktura VAT jest dokumentem potwierdzającym sprzedaż, to jeżeli do realizacji umowy nie doszło, wystawione dokumenty (oryginał i kopię faktury VAT) należy anulować (np. poprzez dokonanie na nich adnotacji uniemożliwiających ich powtórne wydanie) i zachować w aktach. Wyjaśnienie Ministra Finansów jest nadal aktualne, co potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 16 sierpnia 2012 r. (sygn. IPTPP4/ /12-5/BM): 50 FAKTURY 2014

53 W przypadku anulowania faktury VAT sprzedawca (wystawca faktury) powinien posiadać w swojej dokumentacji zarówno kopię, jak i oryginał dokumentu sprzedaży z dokonaną na nich MF adnotacją unieważniającą fakturę, która uniemożliwi ich powtórne wydanie i wykorzystanie. Zatem anulowanie faktury VAT dopuszczalne jest przy zachowaniu łącznie dwóch warunków: anulować można jedynie fakturę wystawioną w związku z transakcją, która faktycznie nie miała miejsca (czyli faktura taka nie dokumentuje sprzedaży), można anulować tylko taką fakturę, której nie wprowadzono do obrotu, czyli nie wręczono jej skutecznie nabywcy. Anulowanie faktury we wskazanych wyżej okolicznościach jest akceptowane także przez sądy administracyjne, czego potwierdzeniem może być wyrok NSA z 23 sierpnia 2012 r. (sygn. akt I FSK 1688/11), w którym czytamy, że: Możliwość anulowania faktur (rachunków uproszczonych), mimo że nie jest dopuszczona wyraźnie przez u.p.t.u., należy zaaprobować jako praktyczną i realną drogę wycofania się NSA podatnika z błędnego wystawienia dokumentu rozliczeniowego. Jednak powinna ona dotyczyć wyłącznie tych dokumentów rozliczeniowych (faktur, rachunków uproszczonych), które nie zostały wprowadzone przez podatnika do obrotu prawnego (np. poprzez doręczenie ich kontrahentom). Natomiast w przypadku wprowadzenia takich dokumentów do obrotu prawnego, pozostaje jedynie możliwość dokonania korekt faktur (rachunków uproszczonych) na zasadach określonych przepisami. Wzór anulowanej faktury Fakturę anulowała: Beata Kowalska Powód anulowania: pomyłkowo wpisano nazwę kontrahenta, który nie był stroną transakcji Data: 30 stycznia 2014 r. Sprzedawca: Nabywca: Agencja Reklamowa Bea Beata Kowalska PPHU Omega J. Nowak, J. Kowalski Sp. j Kielce, ul. Jesienna Kielce, ul. Zimowa 1 NIP: XXX-XXX-XX-XX NIP: XXX-XX-XX-XXX Data wystawienia: 30 stycznia 2014 r. Faktura nr 22/2014 (metoda kasowa) Lp. Nazwa (rodzaj) towaru Jednostka miary oraz ilość (liczba) towarów Cena jednostkowa bez VAT Wartość sprzedaży bez VAT Podatek VAT stawka VAT kwota VAT 1. Pieczątka firmowa 1 sztuka 80,00 zł 80,00 zł 23% 18,40 zł 2. Wizytówki 1 komplet (1 kpl. = 100 szt.) 50,00 zł 50,00 zł 23% 11,50 zł Podsumowanie: 130,00 zł x 29,90 zł Do zapłaty: 159,90 zł W ten sam sposób należy anulować drugi egzemplarz faktury. Anulowane egzemplarze faktury z dokonanymi adnotacjami należy zachować w aktach, ale nie wprowadzać do ewidencji VAT. 51

54 VI. Faktury w formie elektronicznej Do końca 2013 r. zasady wystawiania i przesyłania faktur w formie elektronicznej były regulowane rozporządzeniem z 28 marca 2011 r. w sprawie faktur oraz rozporządzeniem Ministra Finansów z 20 grudnia 2012 r. w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej, zasad ich przechowywania oraz trybu udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej Dz.U. z 2012 r. poz Od 2014 r. wynikają one z przepisów ustawy, do której z dniem 1 stycznia 2014 r. zostały wprowadzone definicje faktury i faktury elektronicznej (art. 2 pkt 31 i 32 ustawy). Definicja ta jest odzwierciedleniem definicji faktury elektronicznej przyjętej w art. 217 dyrektywy 2006/112/WE. Faktura elektroniczna, tak samo jak faktura papierowa, musi zawierać wszystkie elementy wymagane przepisami o VAT. Dla uznania faktury za elektroniczną niezbędne jest, by pozostawała ona w dowolnym formacie elektronicznym w momencie zarówno jej wystawienia, jak i otrzymania. Jak wynika z uzasadnienia do zmian wprowadzonych ustawą z dniem 1 stycznia 2014 r.: Wyboru formatu dokonują podatnicy. Obejmowałby on faktury w formie ustrukturyzowanych komunikatów (jak np. XML) lub inne rodzaje formatu elektronicznego (jak np. wiadomości z załącznikiem w PDF lub faks otrzymany w formacie elektronicznym, a nie papierowym). Faktury utworzone w formacie elektronicznym poprzez, przykładowo, programy księgowe lub edytory tekstu, które zostały wysłane lub otrzymane na papierze, choć będą fakturami w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, nie będą uznane za faktury elektroniczne w rozumieniu zaproponowanej w pkt 32 definicji. Z drugiej strony faktury sporządzone w formie papierowej, które zostały zeskanowane, wysłane i otrzymane w formie wiadomości , mogą zostać uznane za faktury elektroniczne pod warunkiem że wersja papierowa nie została wprowadzona do obrotu. 1. Akceptacja odbiorcy Faktury mogą być wystawiane i otrzymywane w dowolnym formacie elektronicznym pod warunkiem akceptacji tego sposobu przesyłania faktur przez ich odbiorcę (art. 106n ust. 1 ustawy). W 2013 r. zrezygnowano z obowiązku wyrażania formalnej zgody na ten rodzaj przesyłu (w formie pisemnej lub elektronicznej). Zmiany w tym zakresie oznaczają, że także w 2014 r. za akceptację można uznać np. zgodę przyszłego odbiorcy faktur wyrażoną ustnie, której efektem będzie np. przyjęcie przez podatnika otrzymanej w formie elektronicznej faktury do realizacji, w tym do uregulowania płatności z niej wynikającej. Szczegółowe kwestie w zakresie sposobu wyrażania lub cofnięcia zgody przez odbiorcę na przesyłanie faktur w formie elektronicznej pozostają w gestii stron. Choć nie ma takiego obowiązku, powinny one jednak stanowić element umowy zawartej przez strony transakcji. Przyjęcie takiego rozwiązania jest celowe ze względu na uniknięcie w przyszłości ewentualnych nieporozumień z tego powodu. 2. Obowiązek zapewnienia autentyczności pochodzenia, integralności treści oraz czytelności faktury Faktury mogą być przesyłane w formie elektronicznej, w dowolnym formacie elektronicznym, pod warunkiem zapewnienia autentyczności pochodzenia, integralności treści i czytelności faktury. To podatnik określa sposób zapewnienia autentyczności pochodzenia, integralności treści i czytelności faktury (art. 106m ustawy). Tak jak dotychczas, przez autentyczność pochodzenia faktury rozumie się pewność co do tożsamości dokonującego dostawy towarów lub usługodawcy albo wystawcy faktury. Natomiast przez integralność treści faktury rozumie się to, że w fakturze nie zmieniono danych, które powinna ona zawierać. Autentyczność pochodzenia, integralność treści oraz czytelność faktury można zapewnić za pomocą dowolnych kontroli biznesowych, które ustalają wiarygodną ścieżkę audytu między fakturą a dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jak wynika z wyjaśnień Ministerstwa Finansów zawartych w broszurze w sprawie fakturowania: 52 FAKTURY 2014

55 MF Kontrola biznesowa jest pojęciem szerokim. Jest to proces tworzony, wdrażany i aktualizowany przez osoby odpowiedzialne (zarząd, pracowników i właścicieli) za uzyskanie dostatecznej pewności w zakresie sprawozdawczości finansowej, rachunkowej i nadzorczej oraz w zakresie ich zgodności z wymogami prawnymi. Dla potrzeb przepisów o podatku od towarów i usług dotyczących fakturowania kontrole biznesowe należy rozumieć jako proces, za pośrednictwem którego podatnik tworzy, wdraża oraz aktualizuje dostateczny poziom pewności w zakresie tożsamości dostawcy lub usługodawcy albo wystawcy faktury (autentyczność pochodzenia), w zakresie tego, iż nie zmieniono danych dotyczących podatku VAT (integralność treści) oraz w zakresie czytelności faktury od momentu wystawienia faktury aż do końca okresu przechowywania. Kontrole biznesowe powinny być odpowiednie do wielkości, działalności i rodzaju podatnika oraz powinny uwzględniać liczbę i wartość transakcji, jak również liczbę i rodzaj dostawców lub usługodawców oraz nabywców lub usługobiorców. W stosownych przypadkach uwzględnione powinny być także inne czynniki. Przykładem kontroli biznesowej jest dopasowywanie do faktury dokumentów uzupełniających, takich jak zamówienie, umowa, dokument transportowy czy wezwanie do zapłaty. Ministerstwo wyjaśniło także, co należy rozumieć przez wiarygodną ścieżkę audytu. Otóż ścieżkę audytu można opisać jako wiarygodną w przypadku, gdy związek między dokumentami uzupełniającymi oraz realizowanymi transakcjami jest łatwy do prześledzenia (dzięki posiadaniu dostatecznych danych dla powiązania dokumentów), zgodny z ustalonymi w przedsiębiorstwie procedurami, oraz odzwierciedla procesy, które faktycznie miały miejsce. Można to osiągnąć, wykorzystując przykładowo dokumenty osób trzecich (np. wyciągi bankowe), dokumenty nabywcy lub usługobiorcy albo dostawcy lub usługodawcy (dokumenty drugiej strony transakcji) albo poprzez wewnętrzne kontrole (np. rozdziału obowiązków). Dla celów VAT ścieżka audytu powinna zapewnić możliwy do skontrolowania związek między fakturą a dostawą towarów lub świadczeniem usług, tak aby umożliwić sprawdzenie, czy faktura odzwierciedla fakt, że dostawa towarów lub świadczenie usług miały miejsce. Za przykładowe sposoby zapewnienia autentyczności pochodzenia i integralności treści faktury elektronicznej poza zapewnieniem kontroli biznesowych należy uznać, tak jak dotychczas, wykorzystanie: Q Q.bezpiecznego podpisu elektronicznego w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym Dz.U. Nr 130, poz. 1450, z późn. zm., weryfikowanego za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, lub Q Q.elektronicznej wymiany danych (EDI) zgodnie z umową w sprawie europejskiego modelu wymiany danych elektronicznych, jeżeli zawarta umowa, dotycząca tej wymiany, przewiduje stosowanie procedur gwarantujących autentyczność pochodzenia faktury i integralność jej danych. W przypadku faktury elektronicznej, podobnie zresztą jak i faktury papierowej, nie obowiązuje podział na oryginał faktury otrzymywany przez nabywcę i jej kopię zatrzymywaną przez sprzedawcę. Proces wystawiania i obiegu faktur elektronicznych obecnie reguluje art. 106g ust. 3 ustawy, który w sposób szczegółowy wskazuje na obowiązki dokumentacyjne poszczególnych stron transakcji. Tak więc w przypadku faktur przesyłanych w formie elektronicznej: Q Q.podatnik dokonujący sprzedaży lub upoważniona przez niego do wystawiania faktur osoba trzecia przesyła je lub udostępnia nabywcy, Q Q.nabywca towarów i usług, o którym mowa w art. 106d ust. 1 ustawy (tj. wystawiający faktury w drodze samofakturowania ) przesyła je lub udostępnia podatnikowi, który upoważnił go do wystawiania faktur, z uwzględnieniem zasad wynikających z procedury zatwierdzania faktur przez podatnika dokonującego sprzedaży, Q Q.nabywca, o którym mowa w art. 106k ust. 1 ustawy (tj. będący wystawcą noty korygującej), przesyła je lub udostępnia wystawcy faktury, Q Q.organy egzekucyjne i komornicy sądowi, o których mowa w art. 106c ustawy, przesyłają je lub udostępniają nabywcy i dłużnikowi zachowując je jednocześnie w swojej dokumentacji. 53

56 Wskazane zasady postępowania, określone w art. 106g ust. 3 ustawy, nie są dla podatników nowością. Do końca 2013 r. wynikały one z 19 ust. 3 rozporządzenia z 28 marca 2011 r. w sprawie faktur. Przepisy ustawy wskazują również na sposób dokumentowania fakturą w formie elektronicznej sprzedaży dokonanej na rzecz osób fizycznych, które w transakcji nie wystąpiły w charakterze podatnika. W przypadku gdy faktura w formie elektronicznej dotyczy sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, podatnik zostawia w dokumentacji paragon dotyczący tej sprzedaży wraz z danymi identyfikującymi tę fakturę (art. 106h ust. 3 ustawy). 3. Podatek naliczony z faktury elektronicznej Forma, w jakiej nabywca otrzymał fakturę, pozostaje bez wpływu na prawo do odliczenia podatku naliczonego oraz termin tego odliczenia. Niezależnie od tego, czy podatnik otrzymał fakturę papierową czy elektroniczną, tryb odliczenia pozostaje ten sam. Podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, który wynika z faktury elektronicznej, w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy u sprzedawcy, ale nie wcześniej niż za okres, w którym otrzymał ten dokument, lub za jeden z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych. VII. Terminy fakturowania w 2014 r. 1. Termin ogólny wystawiania faktur Z dniem 1 stycznia 2014 r. została wprowadzona nowa zasada określająca podstawowy termin zafakturowania sprzedaży. Określa ją art. 106i ust. 1 i ust. 7 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym fakturę wystawia się: nie wcześniej niż 30. dnia przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, w przypadku faktur dokumentujących świadczenie usług lub dostawy, dla których ustalane są następujące po sobie terminy płatności, jeśli zawierają informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczą, mogą być wystawione wcześniej, nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę. Dla podatników jest to bardzo istotna zmiana, jeśli uwzględni się fakt, że dotychczas sprzedaż należało zafakturować nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi i zasadą było wystawianie faktury po dokonaniu dostawy lub wykonaniu usługi (poza pewnymi wyjątkami). W sytuacji tak znacznego wydłużenia terminów fakturowania sprzedaży wystawiana w 2014 r. faktura może dokumentować zbiorczo kilka odrębnych dostaw towarów lub usług dokonanych w trakcie miesiąca, jeżeli zostanie wystawiona nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wydano towar lub wykonano usługę. PRZYKŁAD Podatnik prowadzi hurtownię artykułów instalacyjno-sanitarnych. W dniach 6 i 15 stycznia br. dokonał dwóch dostaw towarów dla firmy Alfa. Dodatkowo w dniach stycznia br. przedsiębiorca świadczył dla firmy Alfa odpłatną usługę udostępnienia personelu kierowniczego. Podatnik dla każdej z tych czynności może wystawić firmie Alfa odrębną fakturę. Może też wystawić jedną fakturę za wszystkie czynności wykonane w styczniu. Niezależnie od tego, czy faktura dokumentuje pojedynczą transakcję, czy potwierdza wszystkie transakcje z danego miesiąca, musi zostać wystawiona najpóźniej do 15 lutego 2014 r. Dla wymienionych czynności obowiązek podatkowy powstał w styczniu 2014 r., wobec czego zostaną one rozliczone w deklaracji VAT-7 za styczeń br. 2. Termin wystawiania faktur potwierdzających WDT i świadczenie usług opodatkowanych w kraju usługobiorcy (podatnika) Już od 1 stycznia 2013 r. termin na wystawianie faktur dokumentujących WDT oraz świadczenie usług na rzecz innego podatnika, do których stosowano art. 28b ustawy o VAT, tzn. podlegających opodatkowaniu 54 FAKTURY 2014

57 w kraju usługobiorcy, został wydłużony na podstawie 9 ust. 4 i 5 rozporządzenia z 28 marca 2011 r. w sprawie faktur, wobec czego można było je wystawiać do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wydano lub przemieszczono towar (WDT) albo wykonano usługę dla unijnego kontrahenta. W 2014 r. przepisy ustawy o VAT określające terminy fakturowania nie wprowadziły odrębnych rozwiązań dla potwierdzania wymienionych czynności. Oznacza to, że należy je dokumentować zgodnie z zasadami ogólnymi. W 2014 r. w przypadku zarówno WDT, jak i świadczenia usług opodatkowanych w państwie członkowskim usługobiorcy (podatnika zobowiązanego do zapłaty podatku od wartości dodanej) fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów lub wykonano usługę. Pomimo uproszczenia zasad i terminów fakturowania nie w każdym przypadku usługi opodatkowanej w państwie członkowskim usługobiorcy będą miały zastosowanie ogólnie obowiązujące w tym zakresie zasady. Wyjątek dotyczy m.in. usług budowlanych. PRZYKŁAD Firma ABC Sp. z o.o. wykonała usługę budowlaną na nieruchomości położonej we Francji. Klientem polskiego przedsiębiorcy był podmiot gospodarczy mający status podatnika zarejestrowanego we Francji. Usługa ta, ze względu na położenie nieruchomości, tj. zgodnie z jej miejscem świadczenia określonym w art. 28e ustawy, podlega opodatkowaniu we Francji. Spółka nie jest zarejestrowana we Francji jako podatnik podatku od wartości dodanej r. W celu potwierdzenia sprzedaży usługi budowlanej firma musiała wystawić fakturę uproszczoną (bez VAT) nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego dla usługi budowlanej i nie wcześniej niż 30. dnia przed powstaniem tego obowiązku. Choć wykonana usługa podlegała opodatkowaniu w innym państwie członkowskim UE (we Francji), sprzedawca nie mógł wystawić faktury na zasadach określonych w 9 ust. 5 rozporządzenia z 28 marca 2011 r. w sprawie faktur, czyli zasadniczo w terminie do 15. dnia następnego miesiąca, ponieważ w przypadku usług na nieruchomościach miejsce świadczenia wyznaczał art. 28e ustawy (a nie art. 28b ustawy) r. Wykonanie tej samej usługi po 1 stycznia 2014 r. uprawnia do wystawienia faktury na zasadach szczególnych, tj. nie wcześniej niż 30. dnia przed wykonaniem usługi i nie później niż 30. dnia od dnia wykonania usługi. 3. Termin udokumentowania otrzymanej zaliczki Otrzymanie zaliczki powoduje powstanie obowiązku podatkowego w VAT w dacie jej otrzymania, co wynika z art. 19a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym jeżeli przed dostawą towaru lub wykonaniem usługi sprzedawca otrzymał całość lub część zapłaty, w szczególności m.in. zaliczkę, wówczas obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Jeśli stroną wpłacającą zaliczkę jest podmiot prowadzący działalność gospodarczą, to podatnik ma obowiązek wystawienia faktury, która dokumentuje otrzymanie tej części zapłaty. Od 1 stycznia 2014 r. fakturę potwierdzającą otrzymanie zaliczki wystawia się: nie wcześniej niż 30. dnia przez jej otrzymaniem, nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano zaliczkę. Obowiązek podatkowy z tytułu otrzymanej zaliczki powstaje w dniu jej otrzymania. Moment ten wyznacza okres, za który kwotę otrzymanej zaliczki należy uwzględnić w deklaracji VAT. Natomiast faktura zaliczkowa może zostać wystawiona w określonym powyżej przedziale czasowym. Choć od 1 stycznia br. czasu na udokumentowanie fakturą otrzymanej zaliczki jest znacznie więcej niż w latach poprzednich, jednak należy mieć na uwadze, że wystawienie faktury zaliczkowej w miesiącu następnym po otrzymaniu zaliczki, ale nie później niż do 15. dnia tego miesiąca, nie przesuwa daty powstania obowiązku podatkowego. Opóźnia natomiast termin odliczenia podatku naliczonego przez nabywcę, który wpłacił zaliczkę. Przykład 5 lutego 2014 r. podatnik otrzymał zaliczkę na poczet dostawy towarów, którą wpłacił inny podmiot gospodarczy. Zaliczka powoduje powstanie obowiązku podatkowego w dacie jej otrzymania. Podatnik może wystawić fakturę do 15 marca 2014 r. 55

58 Jeżeli faktura zaliczkowa zostanie wystawiona w tym samym miesiącu, w którym dostawca otrzymał zaliczkę, czyli w lutym br., to podatnik, który ją otrzymał, musi ją rozliczyć w deklaracji VAT za luty. Z kolei nabywca, który wpłacił zaliczkę, będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanej faktury zaliczkowej najwcześniej w deklaracji VAT za luty, pod warunkiem że w lutym otrzymał tę fakturę. Jeżeli natomiast podatnik wystawi fakturę zaliczkową w okresie od 1 do 15 marca br., to i tak musi uwzględnić ją w deklaracji podatkowej za luty br. Natomiast nabywca odliczy podatek naliczony najwcześniej w deklaracji VAT za marzec br. Korzystną zmianą jest możliwość wystawiania faktur zaliczkowych przed otrzymaniem zaliczki. Oznacza to, że w 2014 r. podatnicy nie muszą wystawiać faktur pro forma, które w obrocie funkcjonowały jako dokument będący podstawą do wpłaty zaliczki. Można od razu wystawić fakturę zaliczkową. Nie każda zaliczka otrzymana w transakcji między podmiotami gospodarczymi (podatnikami) powoduje obowiązek jej zafakturowania. Nie dokumentujemy fakturą zaliczek na poczet WDT oraz na poczet czynności wymienionych w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy (chodzi tu m.in. o zaliczki na poczet dostawy energii elektrycznej, świadczenia usług telekomunikacyjnych, odprowadzania ścieków, a także świadczenia usług najmu) (patrz: s. 12). Przykład Podatnik świadczy usługi najmu nieruchomości. 4 lutego 2014 r. otrzymał od firmy Alfa, która zawarła z nim umowę najmu lokalu administracyjno-handlowego, zaliczkę na poczet usługi świadczonej w marcu br. Kwota otrzymanej zaliczki nie powoduje powstania obowiązku podatkowego (art. 19a ust. 8 w zw. z ust. 5 pkt 4 ustawy). Nie podlega ona obowiązkowi zafakturowania (art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy). W tym przypadku najemca nie może również skutecznie żądać od wynajmującego wystawienia faktury zaliczkowej. Obowiązkowi zafakturowania nie podlegają także zaliczki otrzymane od osób, które w danej transakcji nie występują w charakterze podatnika VAT. Chodzi tu przede wszystkim o osoby prywatne (konsumentów). Zaliczka otrzymana od osoby prywatnej powoduje powstanie obowiązku podatkowego w dacie jej otrzymania, ale nie wymaga udokumentowania fakturą. W takim przypadku fakturę należy wystawić jedynie na żądanie osoby prywatnej, jeżeli zostało ono zgłoszone w terminie trzech miesięcy od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał zaliczkę. Od 1 stycznia 2014 r. zmieniły się zasady opodatkowania zaliczek w eksporcie towarów (patrz: s. 14). Nie wprowadzono jednak specjalnych terminów. Należy ją udokumentować fakturą w takim terminie, jak zaliczki krajowe, tj. nie wcześniej niż 30 dni przed otrzymaniem zaliczki i nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu otrzymania zaliczki. 4. Szczególne terminy wystawiania faktur Do kluczowych zmian ustawy, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2014 r., należy likwidacja wielu szczególnych terminów powstania obowiązku podatkowego i związanych z tym szczególnych terminów fakturowania. Od 1 stycznia 2014 r. na zasadach ogólnych są rozliczane m.in. usługi transportowe, spedycyjne, dostawa nieruchomości, udzielanie licencji. W 2014 r. szczególne terminy rozliczenia VAT i fakturowania dotyczą przede wszystkim świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych, dostawy mediów i świadczenia usług związanych z mediami, świadczenia usług najmu oraz niezwróconych w terminie opakowań zwrotnych. W przypadku świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych fakturę wystawia się nie wcześniej niż 30. dnia przed wykonaniem usług i nie później niż 30. dnia od dnia wykonania usług (art. 106i ust. 3 pkt 1 i ust. 7 pkt 1 ustawy). Dla tych usług obowiązek podatkowy powstaje w sposób szczególny, tj.: w dniu wystawienia faktury (art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a) ustawy), lub 30. dnia od dnia wykonania usługi jeśli podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem (art. 19a ust. 7 ustawy). 56 FAKTURY 2014

59 Dotyczy to jednak przypadków, gdy nabywcą jest podatnik. Jeśli nabywcą jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności, to usługi budowlane rozliczamy na zasadach ogólnych, tj. z chwilą jej wykonania, a fakturę wystawiamy na żądanie nabywcy. W Broszurze Informacyjnej na temat ustalania obowiązku podatkowego w 2014 r. MF potwierdziło, że o wykonaniu usług budowlanych decyduje faktyczny moment wykonania, a nie data podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego. Jak z tego wynika, organy podatkowe zmieniły zdanie, gdyż wcześniej jednomyślnie uznawały, że jest to data podpisania protokołu. Przykład Podatnik wykonał usługę budowlaną na rzecz innego podatnika 25 lutego 2014 r. Usługa została zafakturowana 13 marca 2014 r. Wykonawca otrzymał zapłatę w dwóch ratach, tj. 20 marca 2014 r. i 2 kwietnia 2014 r. Obowiązek podatkowy powstał w dniu wystawienia faktury (13 marca 2014 r.) w odniesieniu do całej wartości sprzedaży. Przykład Podatnik wykonał usługę budowlaną 25 lutego 2014 r. na rzecz Jana Kowalskiego, który nie nabył usługi jako podatnik. 3 marca otrzymał zapłatę. Nie wystawił faktury, gdyż nabywca tego nie zażądał. Obowiązek podatkowy powstał 25 lutego w odniesieniu do całej wartości sprzedaży. Szczególny moment powstania obowiązku podatkowego i dokumentowania fakturą dotyczy również czynności wymienionych w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy, a mianowicie: dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, świadczenia usług wymienionych w poz , 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy (chodzi m.in. o usługi związane z uzdatnianiem i dostarczaniem wody za pośrednictwem sieci wodociągowych, usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków, usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu, pozostałe usługi sanitarne), świadczenia usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, świadczenia usług ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, świadczenia usług stałej obsługi prawnej i biurowej, świadczenia usług dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego. W przypadku wymienionych czynności zasadą jest, że fakturę wystawia się nie wcześniej niż 30. dnia przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi i nie później niż z upływem terminu płatności (art. 106i ust. 3 pkt 4 i ust. 7 pkt 1 ustawy). Jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy, wówczas wystawca faktury nie jest ograniczony jakimkolwiek terminem początkowym wystawienia faktury, wobec czego może ją wystawić np. na kilka miesięcy wcześniej. Dla tych usług obowiązek podatkowy powstaje w sposób szczególny, tj.: w dniu wystawienia faktury (art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy) lub z upływem terminu płatności jeśli podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem (art. 19a ust. 7 ustawy). Termin ten obowiązuje też w przypadku, gdy usługi są świadczone na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności. Przykład Podatnik refakturuje energię elektryczną. Strony postanowiły w umowie, że zapłata za energię elektryczną będzie następować w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wystawiono fakturę. Za energię elektryczną dostarczoną w miesiącach luty marzec 2014 r. podatnik wystawił fakturę 26 marca 2014 r. Termin zapłaty został w niej określony do 10 kwietnia 2014 r. Obowiązek podatkowy dla czynności wynikającej z refaktury powstał w dniu jej wystawienia (26 marca 2014 r.). Przykład W lutym br. podatnik świadczył usługę najmu lokalu biurowego. Zgodnie z umową najmu termin płatności za usługę przypada 15 lutego 2014 r. Wobec tego fakturę za usługę najmu świadczoną w lutym br. wynaj- 57

60 mujący powinien wystawić najpóźniej 15 lutego 2014 r. Podatnik wystawił ją z opóźnieniem, tj. 1 marca 2014 r. Opóźnienie w wystawieniu faktury nie spowodowało przesunięcia terminu jej rozliczenia w deklaracji VAT. Dla usługi najmu lokalu biurowego świadczonej w lutym br. i udokumentowanej fakturą wystawioną w marcu br. (z opóźnieniem) obowiązek podatkowy powstał w dniu, w którym upłynął termin płatności za świadczoną usługę (15 lutego 2014 r.). Podatnik musi rozliczyć VAT od tej transakcji w deklaracji VAT za luty 2014 r. PRZYKŁAD Podatnik świadczy usługi telekomunikacyjne (telewizja kablowa). Za abonament z tego tytułu wystawił fakturę, która zawiera następujące informacje: n data wystawienia: 15 marca 2014 r., n okres rozliczeniowy: 1 kwietnia 2014 r. 31 maja 2014 r., n data wykonania usługi: 31 maja 2014 r., n termin zapłaty: 15 czerwca 2014 r. Ze względu na to, że faktura zawiera informację o okresie rozliczeniowym, którego dotyczy, podatnik może ją wystawić nawet np. na dwa i pół miesiąca przed wykonaniem usługi. Jednak prawo do wcześniejszego wystawienia faktury nie musi przynosić sprzedawcy korzyści. Obowiązek podatkowy dla usługi telekomunikacyjnej udokumentowanej tą fakturą powstanie bowiem w dniu wystawienia faktury, czyli 15 marca 2014 r. Podatnik musi rozliczyć VAT od tej usługi już w deklaracji VAT za marzec br., mimo że zapłatę od kontrahenta otrzyma dopiero w czerwcu br. Bez zmian pozostały terminy fakturowania zwrotu opakowań oraz świadczenia usług związanych z ruchem lotniczym. Fakturę dokumentującą kwotę należności z tytułu niezwrócenia przez odbiorcę opakowań zwrotnych wystawia się nie później niż siódmego dnia od określonego w umowie dnia zwrotu opakowania. Jeżeli w umowie nie określono terminu zwrotu opakowania, fakturę wystawia się nie później niż 60. dnia od dnia wydania opakowania (art. 106i ust. 5 ustawy). Natomiast w przypadku świadczenia usług w zakresie kontroli i nadzoru ruchu lotniczego, za które pobierane są opłaty trasowe, fakturę wystawia się nie później niż 28. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonano tę usługę ( 6 rozporządzenia Ministra Finansów z 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur). Podstawa prawna: OO art. 106a 106n ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz O O 3 i 6 rozporządzenia Ministra Finansów z 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur Dz.U. z 2013 r., poz Aneta Szwęch ekspert w zakresie podatków i rachunkowości, autorka licznych publikacji 58 FAKTURY 2014

61 VIII. Faktury VAT w pytaniach i odpowiedziach 1. Kto może w 2014 r. wystawiać faktury zbiorcze Produkujemy nawozy sztuczne. Dokonaliśmy na rzecz kontrahenta kilku dostaw towarów w dniach: 7, 10, 16 i 23 stycznia 2014 r. Fakturę zbiorczą wystawiliśmy 3 lutego 2014 r. Czy postąpiliśmy prawidłowo? Czy może powinniśmy wystawić fakturę 31 stycznia 2014 r., tj. na koniec miesiąca? Faktura została wystawiona prawidłowo. Od 1 stycznia 2014 r. zmieniły się bowiem przepisy w tym zakresie. Obecnie faktury wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę. Zatem, wystawiając fakturę 3 lutego 2014 r. za dostawy dokonane w styczniu, postąpili Państwo prawidłowo. Do końca 2013 r. obowiązywał przepis 9 ust. 3 rozporządzenia o fakturach, który pozwalał na wystawianie zbiorczych faktur dokumentujących kilka odrębnych dostaw towarów lub usług dokonanych w trakcie miesiąca. Warunkiem stosowania tej możliwości było jednak, aby faktura została wystawiona nie później niż ostatniego dnia miesiąca, w którym wydano towar lub wykonano usługę. Zasady wystawiania zbiorczych faktur uległy diametralnym zmianom od stycznia 2014 r. Obecnie terminy wystawiania faktur reguluje art. 106i ustawy o VAT. Wynika z niego, że faktury wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę. Przepis ten dotyczy także faktur, które podatnik może wystawić za kilka dostaw dokonanych na rzecz konkretnego kontrahenta. Termin wystawienia zbiorczej faktury w 2013 i 2014 r. Zasady wystawiania faktur zbiorczych w 2013 r. Faktura może dokumentować kilka odrębnych dostaw towarów lub usług dokonanych w trakcie miesiąca, jeżeli zostanie wystawiona nie później niż ostatniego dnia miesiąca, w którym wydano towar lub wykonano usługę 9 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług Zasady wystawiania faktur zbiorczych w 2014 r. Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę art. 106i ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług Podsumowując, od 1 stycznia 2014 r. nie ma żadnych przeszkód, aby jedną fakturą dokumentować wiele czynności, czy też precyzyjniej dostaw towarów podlegających opodatkowaniu, które dotyczą danego miesiąca. Wszelkie dostawy na rzecz danego nabywcy (może być ich kilka w ciągu jednego miesiąca) mogą Państwo udokumentować, wystawiając jedną zbiorczą fakturę. Fakturę taką można wystawić zarówno na początku kolejnego miesiąca następującego po tym, w którym dokonano dostawy, jak i najpóźniej 15. dnia tego kolejnego miesiąca. Jeżeli więc dokonali Państwo dostaw nawozów sztucznych na rzecz danego kontrahenta w dniach: 7, 10, 16 i 23 stycznia 2014 r., fakturę zbiorczą powinniście wystawić najpóźniej 15 lutego 2014 r. Oczywiście wystawienie jej 3 lutego 2014 r. też jest prawidłowe. Jest to bowiem faktura wystawiona w terminie. UWAGA! Od 1 stycznia 2014 r. zbiorcze faktury dokumentujące wszystkie dostawy dokonane dla konkretnego kontrahenta w danym miesiącu należy wystawiać nie później niż do 15. dnia kolejnego miesiąca. Należy podkreślić, że data wystawienia faktury nie wpływa na termin powstania obowiązku podatkowego. Mimo wystawienia faktury w lutym wszystkie dostawy dokonane w styczniu należy rozliczyć w deklaracji za styczeń. 59

62 Przykład Podatnik dokonał dostaw na rzecz kontrahenta w dniach: 13, 15 i 17 stycznia 2014 r. Wystawił fakturę na wszystkie dostawy 4 lutego, choć mógł ją wystawić do 15 lutego. Gdyby natomiast wystawił ją choćby 16 lutego, byłaby to faktura wystawiona po terminie, nieprawidłowo. PODSTAWA PRAWNA: OO art. 106i ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz Czy w 2014 r. zawsze należy dokumentować fakturą sprzedaż na rzecz konsumentów Od 2014 r. zmieniły się zasady wystawiania faktur. Czy to prawda, że teraz trzeba wystawiać faktury dla wszystkich klientów, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej? Prowadzę działalność opodatkowaną VAT (usługi budowlane). Nie, od początku tego roku nie ma Pan obowiązku wystawiania faktur dla wszystkich klientów, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej. Obowiązek wystawienia faktury ma Pan tylko w sytuacji, gdy klient zgłosi żądanie wystawienia faktury. Takie żądanie klient musi zgłosić w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono mu towar lub wykonano na jego rzecz usługę. Szczegóły w uzasadnieniu. Od 1 stycznia 2014 r. zasady wystawiania faktur są w przeważającej części regulowane przez przepisy ustawy o VAT. W art. 106b ustawodawca wymienił wprost przypadki, w których podatnik ma obowiązek wystawić fakturę. Należą do nich: Q Q sprzedaż, a także dostawa towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2 ustawy o VAT, dokonywane na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem; Q Q sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkowa na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1; wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1; Q Q otrzymanie całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT. W wymienionych sytuacjach podatnik ma bezwzględny obowiązek wystawienia faktury. W grupie czynności, które objęto bezwzględnym obowiązkiem fakturowania, nie znalazła się sprzedaż dokonywana na rzecz konsumentów. Nie oznacza to jednak, że konsumenci zostali od 2014 r. pozbawieni prawa do żądania wystawienia na ich rzecz faktur. Kwestia ta została uregulowana w art. 106b ust. 3 ustawy o VAT. Z przepisu tego wynika, że na żądanie nabywcy towaru lub usługi, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT (np. dostawy mediów, najem), podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż dokonaną na rzecz konsumenta, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty. Zasada wystawiania faktur na żądanie została także wprowadzona w przypadku nabywania towarów lub usług od podatników, którzy korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 43 i 113 ustawy o VAT. UWAGA! Podatnik ma obowiązek wystawić fakturę konsumentowi, jeżeli zgłosił on takie żądanie w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty. Terminy do zgłaszania przez konsumenta żądania wystawienia faktury Termin zgłoszenia przez konsumenta żądania wystawienia faktury Trzy miesiące, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty. Czy podatnik ma obowiązek wystawienia faktury Tak, podatnik ma obowiązek wystawienia faktury. 60 FAKTURY 2014

63 Po upływie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty. Nie, podatnik nie ma obowiązku wystawienia faktury. Może to jednak zrobić. Jak zatem wynika z przywołanych przepisów, od 1 stycznia br. nie ma Pan obowiązku dokumentowania fakturą każdej sprzedaży na rzecz konsumenta. Jeżeli jednak konsument zwróci się do Pana o wystawienie takiej faktury w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczył mu Pan towar lub wykonał na jego rzecz usługę bądź otrzymał Pan od niego całość lub część zapłaty, ma Pan obowiązek wystawienia faktury. Po przekroczeniu tego terminu nie ma Pan obowiązku wystawienia faktury. Może Pan to jednak zrobić. PRZYKŁAD Marcin Nowak wykonuje na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej usługi remontowe. Remont u jednego z jego klientów zakończył się 20 stycznia br. Klient zgłosił żądanie wystawienia faktury na początku lutego br. Marcin Nowak ma obowiązek wystawić mu fakturę. Jeżeli klient zgłosiłby się do niego o wystawienie faktury np. w czerwcu br., Marcin Nowak mógłby odmówić jej wystawienia. Obowiązek wystawienia faktury w tym przypadku ciążył na nim do końca kwietnia br. PODSTAWA PRAWNA: OO art. 106b ust. 1 i 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz Czy można notą korygującą zmienić na fakturze datę wykonania usługi Firma transportowa wystawiła nam fakturę z datą 13 stycznia 2014 r., w której wskazała jako datę wykonania usługi 11 stycznia 2014 r. Z dokumentów transportowych wynika, że zakończenie usługi transportowej miało miejsce w innym dniu. W związku z tym, że data wykonania usługi wykazana na fakturze jest nieprawidłowa, czy możemy ją zmienić, wystawiając notę korygującą? Przepisy regulujące zasady wystawiania not korygujących nie zabraniają nabywcy korygowania tym dokumentem daty wykonania usługi, która została błędnie określona na fakturze wystawionej przez usługodawcę. Bezpieczniejsze dla obu stron transakcji jest jednak korygowanie tego rodzaju pomyłki za pomocą faktury korygującej. Szczegóły w uzasadnieniu. Z pytania wynika, że mają Państwo wątpliwość, czy można skorygować datę wykonania usługi, wystawiając notę korygującą. Kiedy nota, a kiedy faktura korygująca Do końca ubiegłego roku faktury, w tym faktury i noty korygujące, były uregulowane w rozporządzeniu Ministra Finansów z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług. Na podstawie zmienionych od 1 stycznia 2013 r. przepisów ww. rozporządzenia jednym z elementów faktury było wskazanie daty dokonania lub zakończenia dostawy towarów albo wykonania usługi, o ile taka data była określona i różniła się od daty wystawienia faktury. Również od 1 stycznia 2014 r., mimo pewnych zmian dotyczących fakturowania i przeniesienia regulacji odnoszących się do faktur z rozporządzenia wykonawczego do ustawy o VAT, utrzymano obowiązek podawania na fakturze daty dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury (art. 106e ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT). Wobec tego podatnik, który wykonuje m.in. usługi transportowe, jest zobligowany do wskazania na fakturze daty wykonania usługi, o ile taka data jest określona i jest inna niż data wystawienia faktury. Gdyby się okazało, że data wykonania usługi podana na fakturze jest nieprawidłowa, błąd powinno się usunąć poprzez korektę faktury. Ustawa o VAT dopuszcza dwa tryby korekty faktury, tj. poprzez wystawienie noty korygującej lub faktury korygującej. Zatem, jeżeli po wystawieniu przez podatnika faktury okaże się, że 61

64 zawiera ona błędy, można ją skorygować albo poprzez wystawienie faktury korygującej przez sprzedawcę albo poprzez wystawienie noty korygującej przez nabywcę towarów lub usługi. Przesłanki wystawienia zarówno noty korygującej, jak i faktury korygującej od 1 stycznia 2014 r. określa ustawa o VAT. Z art. 106k ust. 1 ustawy o VAT wynika, że nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę zawierającą pomyłki, z wyjątkiem pomyłek w zakresie danych określonych w art. 106e ust. 1 pkt 8 15, może wystawić fakturę nazywaną notą korygującą. Nota korygująca wymaga akceptacji wystawcy faktury. Ponadto nota korygująca powinna zawierać: n wyrazy NOTA KORYGUJĄCA ; n numer kolejny i datę jej wystawienia; n imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy i numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, a także numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej; n dane zawarte w fakturze, której dotyczy nota korygująca, określone w art. 106e ust. 1 pkt 1 6 (czyli datę wystawienia; kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę; imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy; numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku; numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi; datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury), n wskazanie treści korygowanej informacji oraz prawidłowej. Zatem ustawodawca w art. 106k ust. 1 ustawy o VAT, wskazując, że nota korygująca nie może dotyczyć pomyłek w zakresie danych określonych w art. 106e ust. 1 pkt 8 15 ustawy, określił pozycje faktury, które nie mogą być zmienione poprzez wystawienie noty korygującej. Są to: n miara i ilość (liczba) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług; n cena jednostkowa towaru lub usługi bez kwoty podatku (cena jednostkowa netto); n kwota wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto; n wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto); n stawka podatku; n suma wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku; n kwota podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku; n kwota należności ogółem. W przypadku wystąpienia błędu w pozycjach faktury wskazanych w poprzednim akapicie nabywca towaru lub usługi nie może go skorygować poprzez wystawienie noty korygującej. Natomiast w przypadku nieprawidłowości w pozostałych pozycjach faktury ustawa o VAT nie zabrania dokonania korekty poprzez notę korygującą. Nie ulega wątpliwości, że błędy na fakturze, również te, których nie można usunąć notą korygującą, mogą zostać poprawione poprzez wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej. W myśl bowiem art. 106j ust. 1 ustawy o VAT podatnik wystawia fakturę korygującą w przypadku, gdy po wystawieniu faktury: n udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1 ustawy o VAT, n udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, n dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań, n dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, n podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury. Faktura korygująca powinna zawierać określone dane, tj. powinny być na niej wskazane: n wyrazy FAKTURA KORYGUJĄCA albo wyraz KOREKTA ; n numer kolejny oraz data jej wystawienia; n dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca: 62 FAKTURY 2014

65 a) dane określone w art. 106e ust. 1 pkt 1 6 (tj. data wystawienia; kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę; imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy; numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku; numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi; data dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub data otrzymania zapłaty, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury); b) nazwa (rodzaj) towaru lub usługi objęte korektą; n przyczyna korekty; n jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego odpowiednio kwota korekty podstawy opodatkowania lub kwota korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej; n w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 prawidłowa treść korygowanych pozycji. Zatem zarówno noty korygujące, jak i faktury korygujące są specyficznym rodzajem faktur, a celem ich wystawienia jest doprowadzenie faktury pierwotnej do stanu odpowiadającego rzeczywistości. Istotna różnica dotyczy podmiotu uprawnionego do wystawienia dokumentu korygującego. Fakturę korygującą wystawia tylko i wyłącznie sprzedawca, natomiast notę nabywca. Poza tym, fakturą korygującą można zmienić wszystkie błędne elementy faktury pierwotnej, natomiast notą nie można skorygować danych wyłączonych wprost z korygowania tym dokumentem, o których była wcześniej mowa. Wobec tego przepisy ograniczają możliwość korekty faktury VAT poprzez notę korygującą do ściśle określonych danych. Z analizy wykazu elementów faktury, których nie można poprawić notą korygującą, wynika, że przepisy ustawy o VAT dopuszczają możliwość skorygowania notą korygującą daty wykonania usługi. Data dokonania lub zakończenia dostawy towarów albo wykonania usługi jest to element faktury wymieniony w art. 106e ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT. Natomiast ustawa o VAT zabrania korygowania w drodze noty korygującej pozycji faktury wskazanych w art. 106e ust. 1 pkt 8 15 ustawy o VAT. Bezpieczniej fakturą korygującą Odpowiadając na Państwa pytanie, należy jednak rozważyć nie tylko literalne brzmienie omówionych wcześniej przepisów, ale również skutki korekty faktury poprzez notę korygującą wystawioną przez nabywcę. Należy przede wszystkim wskazać na kwestię obowiązku podatkowego, ponieważ modyfikacja daty wykonania usługi może wpływać na moment rozliczenia transakcji przez sprzedawcę. Od początku tego roku obowiązują zmienione przepisy dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego. Zgodnie z zasadą ogólną, określoną w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek rozliczenia czynności powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Zasada ta dotyczy także usług transportowych. Wprawdzie ustawa o VAT nie uzależnia obowiązku opodatkowania usług transportowych od wystawienia faktury, a sprzedawca powinien prawidłowo wykazać obowiązek podatkowy na podstawie wszystkich dostępnych dokumentów (np. transportowych), niezależnie od danych podanych na fakturze, może się jednak okazać, że zmiana błędnie wskazanej daty wykonania usługi spowoduje zmianę momentu powstania obowiązku podatkowego. Tym bardziej że od 1 stycznia 2014 r. podatnicy, na podstawie art. 106i ust. 7 ustawy o VAT, mogą wystawiać faktury przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi (co do zasady nie wcześniej niż 30. dnia przed czynnością), a terminem granicznym, co do zasady, jest 15. dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę (art. 106i ust. 1 ustawy o VAT). Zatem, gdyby na wystawionej przykładowo w dniu 31 stycznia 2014 r. fakturze wskazano datę wykonania usługi transportowej 30 stycznia 2014 r., natomiast z dokumentów transportowych wynikałoby, że usługa została wykonana faktycznie w lutym 2014 r., to obowiązek podatkowy powstałby od niej w rozliczeniu za luty 2014 r. Z kolei w przypadku, gdy podatnik wystawi fakturę np. 30 stycznia 2014 r., a poda datę wykonania usługi transportowej np. 2 lutego 2014 r., podczas gdy w rzeczywistości momentem wykonania czynności jest 31 stycznia 2014 r., wówczas obowiązek rozliczenia transakcji przypada na styczeń 2014 r. Wynika z tego, że modyfikacja daty wykonania usługi może mieć wpływ na moment powstania obowiązku podatkowego (chociaż nic nie zwalnia podatnika z tego, by prawidłowo określił obowiązek podatkowy 63

66 na podstawie wszystkich dokumentów, nie tylko faktury). Niemniej jednak podatnik powinien wyjaśnić, która data jest faktyczną datą wykonania usługi. Konieczne jest także zwrócenie uwagi, że zmiana daty wykonania usługi może mieć znaczenie dla nabywcy pod kątem prawa do odliczenia podatku naliczonego. Na podstawie znowelizowanych od tego roku przepisów ustawy o VAT podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych towarów i usług powstał obowiązek podatkowy oraz podatnik otrzymał fakturę (art. 86 ust. 10 i 10b ustawy o VAT). Zatem podatnik może odliczyć podatek naliczony w przypadku zakupu usług transportowych, pod warunkiem otrzymania faktury oraz ich wykonania (ponieważ dopiero wtedy powstaje obowiązek podatkowy z tytułu tych czynności). Wobec tego, zmiana daty wykonania usługi na fakturze może również wpłynąć na okres odliczenia podatku naliczonego. Rozważając możliwość poprawy faktury poprzez notę korygującą, należy także wskazać, że nota korygująca wymaga akceptacji wystawcy faktury, w wyniku czego potwierdza on zasadność jej wystawienia (art. 106k ust. 2 ustawy o VAT). Wobec tego, akceptacja treści noty korygującej przez usługodawcę może przemawiać za możliwością zmiany wykazanej na fakturze daty wykonania usługi poprzez notę korygującą. W przypadku zakwestionowania przez sprzedawcę daty wykonania usługi podanej w nocie korygującej taka korekta nie wywołuje skutku. Z przytoczonych przepisów wynika, że w przypadku błędnej daty wykonania usługi transportowej możliwe jest naprawienie błędu zarówno przez sprzedawcę, który wystawi korektę faktury, jak i przez nabywcę, który ma możliwość wystawienia noty korygującej. Jednak ze względu na ewentualny wpływ zmiany daty wykonania usługi na moment powstania obowiązku podatkowego oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego bezpieczniejszym rozwiązaniem będzie skorygowanie dokumentu pierwotnego poprzez fakturę korygującą. Tym bardziej że stanowisko organów podatkowych w tym zakresie nie było do tej pory jednolite. Przykładem może być interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 24 grudnia 2012 r. (sygn. ILPP1/ /12-3/NS), w której czytamy, że: MF (...) z przytoczonych regulacji rozporządzenia wynika, że zasadniczo przepisy dopuszczają również możliwość skorygowania notą korygującą daty sprzedaży. Za pomocą noty korygującej nie można bowiem korygować jedynie pomyłek w pozycjach faktury określonych w 5 ust. 1 pkt 6 12 rozporządzenia, natomiast informacje o dacie sprzedaży zostały określone w pkt 4. W przywołanej powyżej interpretacji organ podatkowy zwrócił również uwagę, że: (...) data sprzedaży może rzutować na datę powstania obowiązku podatkowego, a nabywca powinien mieć ograniczone uprawnienia do kształtowania w dowolny sposób momentu powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy. Zmiana daty sprzedaży w zasadzie nie dyskwalifikuje pierwotnej faktury jako dokumentu uprawniającego do odliczenia z niej podatku naliczonego w dacie jej otrzymania przez nabywcę. Podkreślić należy, iż możliwość korygowania przez nabywcę dotyczy jedynie pomyłek w sposobie określenia nabywcy, np. błąd w nazwisku, imieniu, nazwie, adresie lub numerze identyfikacyjnym czy też oznaczeniu towaru lub usługi. Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny należy stwierdzić, iż Zainteresowany nie ma możliwości skorygowania daty sprzedaży na otrzymanej fakturze poprzez wystawienie noty korygującej. PODSTAWA PRAWNA: OO art. 29a ust. 1, art. 106k ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz Czy można anulować fakturę, gdy kontrahent kwestionuje jakość wykonanej usługi Spółka wykonała usługi budowlane i wystawiła innemu podatnikowi VAT fakturę, którą ujęła w rejestrze sprzedaży. Faktura została przekazana nabywcy, który jej jednak nie przyjął. Wskazał on, że usługi wykonane są niewłaściwie, a zgodnie z umową podstawą do wystawienia faktury jest bezusterkowe wykonanie prac. Czy w takim przypadku można anulować fakturę? Ponieważ usługa budowlana została wykonana, spółka nie może anulować faktury, która ją dokumentuje. W tym przypadku nie ma znaczenia, że usługobiorca zakwestionował jakość wykonanej usługi. Szczegóły w uzasadnieniu. 64 FAKTURY 2014

67 W przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty (art. 108 ustawy o VAT). Zatem wystawienie faktury z wykazanym na niej VAT oznacza, co do zasady, konieczność zapłaty wynikającego z niej podatku. Problem pojawia się w sytuacji, gdy sprzedawca wystawił fakturę, ale nabywca odmawia jej przyjęcia, ponieważ, przykładowo, tak jak ma to miejsce w opisanej w pytaniu sytuacji, kwestionuje jakość wykonanej usługi. Czy w takim przypadku można anulować wystawioną fakturę? Ani przepisy ustawy o VAT, ani przepisy rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy nie regulują kwestii anulowania wystawionych faktur. Uznaje się, na podstawie praktyki, interpretacji organów podatkowych oraz orzecznictwa sądowego, że na zasadzie wyjątku dopuszczalne jest anulowanie faktury. Jest to jednak możliwe tylko wówczas, gdy łącznie są spełnione poniższe warunki: transakcja nie została zrealizowana faktura dotyczy czynności niedokonanej, oraz Q Q faktura nie została wprowadzona przez podatnika do obiegu prawnego, a sprzedawca posiada w swojej dokumentacji obydwa egzemplarze faktury. Spełnienie tych warunków pozwala podatnikowi anulować fakturę poprzez przekreślenie oryginału i kopii faktury oraz umieszczenie adnotacji anulowano. W tym przypadku istotne jest, aby z dokumentacji jednoznacznie wynikało, że faktura jest anulowana, co uniemożliwia powtórne jej wykorzystanie. Ze względu na wyjątkowość anulowania faktury trzeba posiadać w dokumentacji wyjaśnienia okoliczności jej anulowania. W sytuacji opisanej w pytaniu należy się zastanowić, czy usługę udokumentowaną wystawioną przez Państwa fakturą można uznać za transakcję zrealizowaną, o której mowa w ww. pkt 1. Sprawa jest jednoznaczna i bezsporna, gdy podatnik nie wykonał na rzecz innego kontrahenta żadnej czynności. Przykładowo, gdy transakcja nie doszła do skutku, ponieważ kontrahent nie odebrał towarów, których nie zamówił. Natomiast pewne problemy mogą się pojawić wówczas, gdy podatnik, tak jak ma to miejsce w opisanym w pytaniu przypadku, wykonał transakcję, ale kontrahent ją kwestionuje, czyli uważa, że usługa została zrealizowana niezgodnie z umową, tj. z pewnymi wadami/usterkami. W takim przypadku należy uznać, że jeżeli zdarzenie gospodarcze wystąpiło (tak jak ma to miejsce w omawianej sytuacji, w której fizycznie wykonano usługę budowlaną), ale zawiera pewne usterki, to wystawiona faktura dokumentuje faktycznie zrealizowaną transakcję. Tym samym nie ma przesłanek anulowania wystawionej w takim przypadku faktury. Przy tym należy wskazać, że nieotrzymanie od kontrahenta wynagrodzenia z tytułu wykonanej w niewłaściwy sposób usługi nie ma wpływu na uznanie jej za transakcję niewykonaną. Również fakt zwrotu faktury przez nabywcę nie decyduje o samym wykonaniu danej czynności. Stanowisko to potwierdzają również organy podatkowe, wskazując, że w przypadku faktycznego wykonania czynności, mimo że kontrahent odmawia przyjęcia faktury i ją odsyła bez księgowania, nie ma możliwości jej anulowania. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 5 sierpnia 2009 r. (sygn. IPPP1/ /09-2/AP) rozstrzygał sprawę, w której zakwestionowano część robót, a faktura została odesłana z pismem opisującym usterki oraz propozycją wysokości należnej zapłaty za wykonane roboty. Organ podatkowy uznał, że w takim stanie faktycznym nie ma podstaw do anulowania faktury, ponieważ dokumentuje ona czynność dokonaną. W interpretacji z 6 maja 2011 r. (sygn. IBPP1/ /11/AZb) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach odniósł się do faktury wystawionej na rzecz lidera konsorcjum dotyczącej wykonanych przez wnioskodawcę robót zgodnie z zawartą umową. Wnioskodawca wskazał, że potwierdzeniem wykonania robót był jednostronny protokół odbioru robót, który wraz z fakturą nie został podpisany i zaakceptowany przez lidera konsorcjum. Organ podatkowy stwierdził, że: (...) anulowanie faktury dotyczy tylko tych przypadków, gdy faktura dokumentuje czynność niedokonaną, co nie ma miejsca w przedmiotowej sprawie. Zauważyć bowiem należy, iż Wnioskodawca wskazuje, iż wystawiona przez niego faktura VAT dotyczy faktycznie wykonanych przez MF niego robót budowlanych. Potwierdzeniem wykonania tychże robót jest w tej sytuacji, co zaznaczył Wnioskodawca, jednostronny protokół odbioru robót podpisany przez Wnioskodawcę (...). Nie została zatem spełniona przesłanka umożliwiająca dokonanie anulowania wystawionej faktury. Z kolei Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 11 stycznia 2011 r. (sygn. ILPP2/ /10-2/MN) rozpatrywał stan faktyczny, w którym podatnik świadczył usługę transportu towarów do 65

68 Czech na rzecz swojego kontrahenta. Zainteresowany dostarczył towar do odbiorcy, jednak za względu na opóźnienie w rozładunku przewożony towar się zepsuł. Towar ten w miejscu przeznaczenia został rozładowany z pojazdu wnioskodawcy i przeznaczony do zniszczenia. Natomiast faktura została odesłana do wystawcy. Organ podatkowy uznał, że: (...) w analizowanej sytuacji doszło do wykonania usługi transportowej na rzecz kontrahenta. Zatem, skoro przedmiotowa faktura dokumentuje faktycznie wykonaną usługę transportową MF (tj. zdarzenie gospodarcze, które miało miejsce), to w sytuacji nieuregulowania należności przez kontrahenta, brak jest przesłanek do anulowania tak wystawionej faktury i skorygowania z tego powodu podatku należnego wykazanego w deklaracji VAT-7. Reasumując, jeżeli Państwa spółka wykonała usługi budowlane i wystawiła fakturę, którą rozliczyła w rejestrze sprzedaży VAT, to mimo że kontrahent jej nie przyjął, nie ma możliwości jej anulowania. Usługę należy uznać za czynność faktycznie wykonaną. PODSTAWA PRAWNA: OO art. 19a ust. 5 pkt 3, art. 108 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz Czy można anulować fakturę wysłaną razem z towarem Nasza firma rozpoczęła akcję promocyjną. Polega ona na tym, że do klientów, którzy kupili w naszym wydawnictwie książki danego autora, wysyłamy kolejne nowości tego autora, gdy tylko ukażą się na rynku. Do książki jest dołączana faktura. Zdarza się jednak, że i paczka, i faktura wraca do nas, bo klient odmówił przyjęcia. Czy takie faktury możemy anulować? Nie zdążyliśmy wykazać ich w rejestrze sprzedaży. Tak, możliwe jest anulowanie faktur, jeżeli zostały wystawione i wysłane do klienta wraz z towarem, a klient odmawia ich przyjęcia i nie dokonuje za nie zapłaty. Wówczas nie dojdzie do faktycznej sprzedaży towarów, a jednocześnie faktury nie zostaną wprowadzone do obrotu prawnego klient nie odbierze faktury. Organy podatkowe nie kwestionują takiego rozwiązania. Niestety, przepisy nie regulują kwestii anulowania faktur. W praktyce jednak jest to dopuszczalne. Anulowanie polega na przekreśleniu oryginału i kopii faktury oraz dokonaniu na nich adnotacji uniemożliwiających ich powtórne wykorzystanie. Aby jednak wystawca faktury mógł ją anulować, muszą być spełnione następujące warunki: n nie doszło do faktycznego wykonania usługi czy dostawy towarów, n faktura nie została wprowadzona do obrotu prawnego. Gdy towar wraca do Państwa wraz z oryginałem faktury, zarówno oryginał, jak i kopia faktury znajdą się w posiadaniu sprzedawcy. W takim przypadku dopuszczalne jest anulowanie faktury. Faktura nie została bowiem wprowadzona do obrotu. Klient odmówił przyjęcia faktury i towaru, zatem całe zamówienie wraca do sprzedawcy. W takim wypadku sprzedawca może anulować fakturę. Zamieszcza na niej odpowiednią adnotację o przyczynie i okolicznościach anulowania oraz pozostawia w dokumentacji podatkowej, bez wprowadzania do ewidencji i wykazywania wynikających z niej kwot w deklaracji VAT. PODSTAWA PRAWNA: OO art. 106b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz W jakim terminie odliczamy VAT z faktur za energię elektryczną w 2014 r. Faktura za energię elektryczną zostanie wystawiona 2 lutego 2014 r. z terminem płatności upływającym 20 marca 2014 r. Obowiązek podatkowy u sprzedawcy powstanie w tej sytu- 66 FAKTURY 2014

69 acji w lutym 2014 r. Kiedy powstanie prawo do odliczenia z takiej faktury? Czy gdyby kontrahent otrzymał fakturę w lutym, prawo do odliczenia podatku naliczonego powstałoby u niego już w lutym? Prawo do odliczenia VAT z faktury za energię elektryczną powstaje w miesiącu jej otrzymania, gdyż u sprzedawcy obowiązek podatkowy z tytułu tej dostawy powstaje w dniu jej wystawienia, chyba że wcześniej upłynął termin płatności. Gdyby nabywca otrzymał fakturę za energię elektryczną w lutym 2014 r., prawo do odliczenia podatku naliczonego powstałoby u niego już w lutym. Podatek z tej faktury mógłby on zatem odliczyć w deklaracji VAT-7 za luty. Wynika to z faktu, że w lutym po stronie dostawcy energii powstał obowiązek podatkowy w VAT. 1 stycznia 2014 r. zmieniły się zasady powstawania prawa do odliczenia. Obecnie prawo do odliczenia powstaje, co do zasady, w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10 ustawy o VAT), nie wcześniej jednak niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny (art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT). Od 1 stycznia 2014 r. obowiązują również nowe zasady powstawania obowiązku podatkowego, w tym nowy sposób powstawania obowiązku podatkowego z tytułu dostaw energii elektrycznej. Obowiązek podatkowy z tytułu takich dostaw powstaje obecnie z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z chwilą upływu terminu płatności (art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a) w zw. z art. 19a ust. 7 ustawy o VAT). Inaczej zatem niż do końca 2013 r., od 1 stycznia 2014 r. wystawienie faktury przed upływem terminu płatności skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego z tytułu dostaw energii elektrycznej. Oznacza to, że w przedstawionej sytuacji obowiązek podatkowy z tytułu dostawy energii elektrycznej powstał 2 lutego 2014 r., gdyż w tym dniu wystawiona została faktura (a wcześniej nie upłynął termin płatności). A zatem, jeżeli fakturę tę nabywca otrzyma już w lutym 2014 r., to prawo do odliczenia podatku naliczonego powstanie u niego również w lutym (mimo że termin płatności wynikający z faktury upływa dopiero w marcu 2014 r.). W konsekwencji podatek naliczony z tej faktury będzie mógł być odliczony już w ramach deklaracji VAT-7 za luty 2014 r., przy założeniu oczywiście, że nabywca składa miesięczne deklaracje VAT-7. Gdyby jednak nabywca otrzymał fakturę w marcu 2014 r., prawo do odliczenia podatku naliczonego powstałoby w marcu. W takiej sytuacji podatek naliczony z tej faktury nabywca mógłby odliczyć dopiero w ramach deklaracji VAT-7 za marzec 2014 r. (przy założeniu, że składa on miesięczne deklaracje VAT-7). Na marginesie należy dodać, że wskazane zasady obowiązują w przypadku odliczania podatku naliczonego z faktur dokumentujących wszystkie czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT. A zatem udzielona odpowiedź miałaby pełne zastosowanie, gdyby wystawiona faktura dokumentowała: n dostawę energii cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, n świadczenie usługi telekomunikacyjnej lub radiokomunikacyjnej, n świadczenie jednej z usług wymienionych w poz , 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy o VAT (w pozycjach tych wymienione są usługi związane z uzdatnianiem i dostarczaniem wody, usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków, usługi związane z odpadami, usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu oraz pozostałe usługi sanitarne), n świadczenie usługi najmu, dzierżawy, leasingu albo usługi o podobnym charakterze, n świadczenie usługi ochrony osób albo usługi ochrony, dozoru lub przechowywania mienia, n świadczenie usługi stałej obsługi prawnej i biurowej, n świadczenie usługi dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego. UWAGA! Obowiązek podatkowy z tytułu dostaw energii elektrycznej powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z chwilą upływu terminu płatności. PODSTAWA PRAWNA: OO art. 19a ust. 5 pkt 4, art. 19a ust. 7, art. 86 ust. 10 oraz art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz

70 7. Czy rozliczenie faktury korygującej dokumentującej skonto wymaga posiadania potwierdzenia jej otrzymania przez nabywcę Umowa zawarta z kontrahentem przewiduje skonto z tytułu opłacenia faktury w terminie siedmiu dni. Czy w celu rozliczenia faktury korygującej wystawionej w związku z zapłatą w tym terminie, a w konsekwencji uzyskaniem prawa do skonta, musimy posiadać potwierdzenie otrzymania faktury korygującej przez nabywcę? Nie, rozliczanie faktur korygujących wystawianych w związku z przyznaniem skonta nie wymaga posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę. Od 1 stycznia 2014 r. przepisy określają odrębnie kwoty, których podstawa opodatkowania nie obejmuje (art. 29a ust. 7 ustawy o VAT), oraz kwoty, o które podstawę opodatkowania się obniża (art. 29a ust. 10 ustawy o VAT). Do kwot, których nie będzie obejmowała podstawa opodatkowania, należeć będą: n kwoty stanowiące obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, czyli skonta, n udzielone nabywcy lub usługobiorcy opusty i obniżki cen, uwzględnione w momencie sprzedaży, n kwoty otrzymane od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku. Kiedy udzielenie skonta nie będzie wymagało wystawienia faktury korygującej Wprowadzenie przepisu, który wskazuje wprost, czego nie obejmuje podstawa opodatkowania, oznacza, że nie będzie już problemów z ustaleniem, czy można wystawić fakturę pierwotną obejmującą udzielone skonto. Podatnicy będą mogli wystawiać taką fakturę. W poprzednim stanie prawnym zdania były podzielone. Jeszcze przed zmianą przepisów organy podatkowe zaczęły zmieniać stanowisko i w udzielanych interpretacjach przyznawały prawo do wystawiania takich faktur (patrz: pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 9 września 2013 r., sygn. IPPP1/ /13-4/AP). Dlatego, gdy skonto zostanie uwzględnione w treści faktury pierwotnej, a nabywca spełni warunki skonta, faktury korygującej nie będzie trzeba wystawiać. Zwrócenie na to uwagi jest o tyle istotne, że od 1 stycznia 2014 r. termin wystawienia faktury będzie upływać, co do zasady, 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę (art. 106i ust. 1 ustawy o VAT). W konsekwencji, nawet w przypadku stosunkowo długich terminów płatności warunkujących udzielenie skonta, będzie można poczekać z wystawieniem faktury do momentu, w którym będzie wiadomo, czy nabywca spełnił warunki skonta. PRZYKŁAD 28 stycznia 2014 r. została dokonana dostawa towarów za zł netto zł VAT. Określony umową termin płatności to 31 dni, lecz umowa przewiduje, że w razie zapłaty w terminie 10 dni nabywcy przysługuje skonto w wysokości 5%. W tej sytuacji podatnik będzie mógł poczekać z wystawieniem faktury do 7 lutego 2014 r. (a nawet dłużej) i wystawić fakturę na kwotę: 1) zł netto zł VAT jeżeli nabywca nie zapłaci w terminie uprawniającym do skonta, 2) 9500 zł netto zł VAT jeżeli nabywca zapłaci w terminie uprawniającym do skonta. W obu przypadkach po wystawieniu faktury nie będzie konieczności wystawienia faktury korygującej. Kiedy udzielenie skonta będzie wymagało wystawienia faktury korygującej W niektórych przypadkach udzielanie skonta będzie się wiązać z wystawianiem faktur korygujących. Faktury takie będą musiały być wystawione tylko wtedy, gdy: n po wystawieniu faktury pierwotnej przyznane zostanie skonto nieuwzględnione w treści tej faktury wówczas trzeba będzie wystawić fakturę korygującą, o której mowa w art. 106j ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, n skonto zostanie uwzględnione w treści faktury pierwotnej, a nabywca nie spełni warunków skonta wówczas trzeba będzie wystawić fakturę korygującą podwyższającą cenę. UWAGA! Od 1 stycznia 2014 r. podstawa opodatkowania nie obejmuje skont. 68 FAKTURY 2014

71 Jak już zostało powiedziane, od 1 stycznia 2014 r. podstawa opodatkowania nie obejmuje skont. Zasada ta obowiązuje niezależnie od tego, czy zostały one uwzględnione w cenie w momencie sprzedaży, czy też nie. Przyjęcie odmiennego stanowiska oznaczałoby, że przepis przewidujący, iż podstawa opodatkowania nie obejmuje skont, jest w istocie zbędny. Skonta należą bowiem do udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen. Za przyjęciem takiego stanowiska przemawiać będzie również treść art. 106j ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o VAT. Z przepisów tych wynika, że będą obowiązywały dwa rodzaje faktur korygujących, tj. wystawiane, gdy po wystawieniu faktury pierwotnej: n udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1 ustawy o VAT, a więc skonta, n udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, a więc opustów i obniżek cen, które nie zostały uwzględnione w momencie sprzedaży. Gdyby skonta należały do opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, wyróżnianie pierwszego rodzaju faktury korygującej byłoby zbędne. A zatem od 1 stycznia 2014 r. przyznanie skonta nie stanowi udzielenia opustu i obniżki ceny, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT. Skoro tak, to do faktur korygujących wystawianych w związku z przyznaniem skonta nie ma zastosowania obowiązujący od 1 stycznia 2014 r. art. 29a ust. 13 ustawy o VAT. W rezultacie od 1 stycznia 2014 r. rozliczanie faktur korygujących wystawianych w związku z przyznawaniem skonta możliwe jest bez uzyskiwania potwierdzenia otrzymania faktur korygujących przez nabywcę. Nie wiadomo, jakie będzie stanowisko organów podatkowych. Nie ma jeszcze indywidualnych interpretacji dotyczących rozliczania faktur po udzieleniu skonta. Kiedy jest konieczne posiadanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę korekty w 2014 r. Rodzaj faktury korygującej obniżającej podstawę opodatkowania Faktura korygująca wystawiana w związku z udzieleniem skonta Faktura korygująca wystawiana w związku z udzieleniem opustu lub obniżki ceny innych niż skonto Faktura korygująca wystawiana w związku ze zwrotem towarów lub opakowań Faktura korygująca wystawiana w związku ze zwrotem nabywcy całości lub części zapłaty otrzymanej przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło Czy od 1 stycznia 2014 r. dla rozliczenia faktury korygującej konieczne jest posiadanie potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę? NIE Podstawa prawna art. 106j ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 29a ust. 13 i ust. 7 pkt 1 ustawy o VAT TAK, z zastrzeżeniem wyjątków* art. 29a ust. 13; art. 106j ust. 1 pkt 2 w zw. z ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT TAK, z zastrzeżeniem wyjątków* art. 29a ust. 13; art. 106j ust. 1 pkt 3 w zw. z ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT TAK, z zastrzeżeniem wyjątków* art. 29a ust. 13; art. 106j ust. 1 pkt 4 w zw. z ust. 10 pkt 3 ustawy o VAT * Od 1 stycznia 2014 r. podatnik, aby rozliczyć VAT nie musi posiadać potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę w przypadku: 1) faktur korygujących dotyczących eksportu towarów, 2) faktur korygujących dotyczących wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów, 3) faktur korygujących dotyczących dostaw towarów lub świadczenia usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju, 4) faktur korygujących dotyczących sprzedaży: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz , 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy o VAT (chodzi o usługi związane z uzdatnianiem i dostarczaniem wody, usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków, usługi związane z odpadami, usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu oraz pozostałe usługi sanitarne), 5) faktur korygujących, w sytuacji gdy podatnik nie uzyskał potwierdzenia, mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej. PODSTAWA PRAWNA: OO art. 29a ust. 7, art. 29a ust. 10, art. 29a ust. 13, art. 106e ust. 1 pkt 10, art. 106i ust. 1 oraz art. 106j ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz

72 8. Czy podatnicy zarejestrowani jako zwolnieni z VAT muszą wystawiać faktury Od kilku lat prowadzę działalność gospodarczą. Na początku 2012 r. wybrałem zwolnienie podmiotowe i zarejestrowałem się jako podatnik VAT zwolniony. Od tego czasu na żądanie nabywców wystawiam rachunki. Jednak ostatnio dowiedziałem się, że jako podatnik zwolniony nie powinienem wystawiać rachunków, lecz faktury. Czy to prawda? Tak, musi Pan wystawiać faktury. Obecnie podatnik zwolniony nie może wystawiać rachunków. Od 1 stycznia 2014 r. faktury są dokumentami wystawianymi przez wszystkich podatników, w tym podatników niezarejestrowanych jako podatnicy VAT. Wynika to z art. 106b ust. 1 ustawy o VAT, który nakłada obowiązek wystawiania faktur na podatników (a nie, przykładowo, na podatników zarejestrowanych). Na jakich podatników ustawodawca nakłada obowiązek wystawiania faktur Okres Podatnicy obowiązani do wystawiania faktur Podatnicy uprawnieni do wystawiania faktur Do końca 2012 r. Podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni Rok 2013 Podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni Podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT zwolnieni Od 1 stycznia 2014 r. Wszyscy podatnicy VAT, w tym podatnicy niezarejestrowani Rachunek na potrzeby rozliczeń VAT nie jest uznany za fakturę. A zatem od 2014 r. wszyscy podatnicy wystawiają faktury. Dotyczy to m.in. podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT, oraz wykonujących wyłącznie czynności zwolnione przedmiotowo od podatku. A zatem od 1 stycznia 2014 r. jest Pan obowiązany wystawiać faktury zamiast rachunków. Faktury dokumentujące usługi zwolnione różnią się od normalnych faktur. Należy zwrócić uwagę na dwie kwestie. Po pierwsze, faktury te jest Pan obowiązany wystawiać tylko na żądanie nabywców. Przy czym żądanie to musi zostać zgłoszone w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty (art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy o VAT). Po drugie, faktury wystawiane przez Pana muszą zawierać węższy od standardowych zakres danych. Z rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur wynika, że faktury wystawiane przez podatników korzystających ze zwolnienia na podstawie art. 113 ustawy muszą zawierać jedynie ( 3 pkt 3 rozporządzenia): n datę wystawienia, n numer kolejny, n imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy, n nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, n miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług, n cenę jednostkową towaru lub usługi, n kwotę należności ogółem. PODSTAWA PRAWNA: OO art. 106b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz O O 3 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur Dz.U. z 2013 r., poz Na jakich zasadach rozliczyć duplikat do faktury wystawionej przed 1 stycznia 2014 r. 23 stycznia 2014 r. wpłynął do firmy duplikat faktury za zakup paliwa, z datą sprzedaży: marzec 2013 r. Faktura wcześniej nie dotarła do księgowości. Kiedy można odliczyć VAT z tego duplikatu? VAT można odliczyć z tego duplikatu w deklaracji za styczeń, jeśli faktura pierwotna nie wpłynęła do firmy. Szczegóły w uzasadnieniu. 70 FAKTURY 2014

73 W stanie prawnym obowiązującym od 2014 r. przepisy nadal nie przewidują specjalnych regulacji dotyczących odliczania VAT z duplikatów faktur. Dlatego należy uznać, że aktualne są zasady, jakie wypracowała praktyka w poprzednim stanie prawnym. Sposób rozliczenia jest uzależniony od tego, czy faktura pierwotna wpłynęła do firmy, co powinno być zarejestrowane np. w dzienniku korespondencyjnym. Jeśli faktura pierwotna: n wpłynęła do firmy podatnik ma prawo odliczyć kwotę podatku naliczonego na podstawie otrzymanego duplikatu faktury w rozliczeniu za okres, w którym powstało prawo do odliczenia z faktury pierwotnej; w takiej sytuacji konieczna jest korekta deklaracji za ten okres; n nie wpłynęła do firmy podatnik ma prawo odliczyć kwotę podatku naliczonego na podstawie otrzymanego duplikatu faktury w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy u sprzedawcy, jednak nie wcześniej, niż w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał duplikat faktury. Takie stanowisko zajął Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z 8 marca 2013 r. (sygn. PT8/033/160/311/PBD/13/RD-18729). Organ podatkowy zajmował się stanem faktycznym z 2007 r., ale odpowiedź jest aktualna również obecnie. W piśmie tym czytamy: MF Z treści wniosku wynika, że faktury VAT przyjmowane są w biurze Wnioskodawcy i rejestrowane w dzienniku korespondencyjnym i niekiedy zdarza się, że taka faktura zaginie po jej otrzymaniu przez Wnioskodawcę. Wówczas podatek VAT z takiej faktury nie jest wykazywany przez Wnioskodawcę w rejestrze zakupów, gdyż brak jest dokumentu, na podstawie którego takie ujęcie mogłoby nastąpić (oryginał faktury zaginął). Zatem Wnioskodawca jednoznacznie wskazał, iż zaginięcie faktury nastąpiło po jej otrzymaniu oraz przed dokonaniem rozliczenia. Odnosząc wskazane regulacje prawne do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, stwierdzić należy, iż Wnioskodawca ma prawo odliczyć kwotę podatku naliczonego na podstawie otrzymanego duplikatu faktury w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał pierwotną fakturę (lub za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych). Również sądy uznają, że przez otrzymanie faktury nie należy rozumieć jej wpłynięcia do działu księgowego i jej zaewidencjonowania. W wyroku NSA z 13 marca 2013 r. (sygn. akt I FSK 182/12) czytamy: Nie jest też trafny zarzut błędnej wykładni art. 86 ust. 10 u.p.t.u. [obecnie art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy przyp. red.]. Wskazując na błędną wykładnię tego przepisu skarżąca podnosi, że otrzymanie NSA faktury w rozumieniu wskazanego wyżej przepisu ma miejsce w momencie pojawienia się jej w obrocie prawno-księgowym, co w tym przypadku nastąpiło w grudniu 2007 r. Wbrew temu, co sugeruje skarżąca, nie ma żadnego uzasadnienia prawnego, by moment otrzymania faktury utożsamiać z momentem jej ujawnienia w dokumentacji księgowej. Wskazany wyżej przepis używa sformułowania otrzymał fakturę, a nie wprowadził ją do obrotu prawno-księgowego. Słowo otrzymanie wobec braku jego definicji w u.p.t.u. rozumieć więc należy zgodnie z potocznym jego brzmieniem. Jak wskazuje się w skardze kasacyjnej według potocznego znaczenia tego słowa otrzymanie to dostanie czegoś, bycie odbiorcą czegoś. W sprawie tej z niezakwestionowanych ustaleń wynika, że skarżąca fakturę tę otrzymała w kwietniu 2005 r. Z pytania wynika tylko, że faktura nie dotarła do księgowości. Nie zostało wskazane, czy jej wpływ odnotowano w jakiejkolwiek dokumentacji firmowej. Jeśli wpływ faktury jest odnotowany np. w dzienniku korespondencyjnym firmy, rozliczamy ją w deklaracji za okres, kiedy wpłynęła do firmy, czyli na zasadach obowiązujących w 2013 r. Jak wynika z przepisów przejściowych, do rozliczeń za okresy rozliczeniowe, które upływają 31 grudnia 2013 r., stosuje się przepisy art. 86 ustawy w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2014 r. Będzie to zatem data otrzymania faktury. Prawo do odliczenia VAT od paliwa należy również oceniać na podstawie przepisów obowiązujących do końca 2013 r. Jeśli natomiast faktura nie wpłynęła do firmy w 2013 r., prawo do odliczenia oceniamy na podstawie przepisów obowiązujących w 2014 r. W omawianym przypadku firma odliczy VAT w miesiącu, w którym otrzymała duplikat. PODSTAWA PRAWNA: OO art. 86 ust. 10 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz

74 10. Jak rozliczać faktury wystawione przed dostawą towarów Towar jest wysyłany transportem lub kurierem razem z fakturą. Następnie czekam na podpisane WZ. Datę, z jaką nabywca otrzymał towar, przyjmuję za datę powstania obowiązku podatkowego, gdyż zapłata następuje po dostawie. Gdy klient otrzymał towar w lutym, to uznaję, że obowiązek podatkowy powstał w lutym. Daty dostawy nie wpisuję na fakturze, gdyż w chwili jej wystawienia nie jest znana. Czy takie postępowanie jest prawidłowe? Tak, Pani postępowanie jest prawidłowe. Data dokonania dostawy w tym przypadku jest również datą powstania obowiązku podatkowego. Faktura też jest wystawiana prawidłowo. Od 1 stycznia 2014 r., zgodnie ogólną zasadą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów. Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy przed otrzymaniem dostawy sprzedawca otrzyma całość lub część zapłaty. Wówczas obowiązek będzie powstawał z chwilą otrzymania zapłaty (lub jej części) oraz w odniesieniu do jej wysokości. Zapłatą będzie w szczególności przedpłata, zaliczka i zadatek. Jak z tego wynika, dla podatnika, który dokonał dostawy obecnie najważniejsze jest ustalenie jej momentu. Nie ma znaczenie data wystawienia faktury. Dla celów powstania obowiązku podatkowego dokonanie czynności następuje z chwilą faktycznego jej dokonania, z wyjątkiem przypadków, w których przepisy ustawy o VAT określają wprost ten moment. Jak czytamy w broszurze informacyjnej MF: W konsekwencji postanowienia umów cywilnoprawnych o uznaniu dostawy towarów za dokonaną (np. zastrzeżenie prawa własności do czasu zaistnienia danego zdarzenia, w sytuacji gdy MF towar został już wydany) lub usługi za wykonaną (np. przyjęcie jej wykonania dopiero z chwilą podpisania protokołów zdawczo-odbiorczych) pozostają bez znaczenia dla ww. celów, mogą pełnić jedynie funkcję pomocniczą w przypadku zaistnienia wątpliwości. W przypadku dostawy towarów na ustalenie momentu dokonania dostawy ma wpływ sposób ich odbioru przez klienta. Gdy towar jest wydawany bezpośrednio nabywcy lub osobie przez niego wskazanej, to uznaje się, że dokonanie dostawy towaru następuje z chwilą jego wydania. Natomiast jeśli towar jest dostarczany transportem własnym dostawcy, lub najętym przez niego, do miejsca wskazanego zgodnie z umową przez nabywcę, jak to ma miejsce w Państwa przypadku, dokonanie dostawy towaru następuje, co do zasady, z chwilą dostarczenia towaru do miejsca wskazanego przez nabywcę. To jest moment dostawy i powstania obowiązku podatkowego, chyba że wcześniej została wpłacona zaliczka. Przykład 31 stycznia kurier odebrał towar wraz z fakturą wystawioną tego samego dnia. Towar dotarł do klienta 4 lutego. W takiej sytuacji obowiązek podatkowy powstał 4 lutego. Przykład 30 stycznia spółka otrzymała zaliczkę 100%. 31 stycznia kurier odebrał towar wraz z fakturą wystawioną tego samego dnia. Towar dotarł do klienta 4 lutego. W takiej sytuacji obowiązek podatkowy powstał 30 stycznia. Obecnie obowiązujące przepisy wydłużają terminy wystawiania faktur. Można je wystawić 30 dni przed dostawą towarów i nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy. Oznacza to, że obecnie wystawienie faktury przed dokonaniem dostawy nie jest błędem. Obecnie, tak jak w roku poprzednim, na fakturach należy podać datę wystawienia faktury oraz datę dokonania lub zakończenia dostawy. Podanie daty dokonania lub zakończenia dostawy jest obowiązkowe, gdy taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury (art. 106e pkt 6 ustawy). W Państwa przypadku data wystawienia faktury będzie się różnić od daty dokonania dostawy. Nie oznacza to, że data ta w Państwa przypadku jest obowiązkowa, gdyż w chwili wystawienia faktury data ta nie jest określona. Dopiero po odbiorze WZ znacie datę dokonania dostawy. Dlatego należy uznać, że sposób wystawiania faktury jest prawidłowy. Nie jest to obowiązkowe, jednak warto gromadzić dowody, które potwierdzają dokonanie dostawy. Jest to szczególnie ważne w przypadku dostaw na przełomie okresów rozliczeniowych, aby organy podatkowe nie zakwestionowały późniejszego terminu rozliczenia VAT. PODSTAWA PRAWNA: OO art. 19a ust. 1 i 8, art. 106e pkt 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz FAKTURY 2014

75 USTAWA O PODATKU OD TOWARÓW I USŁUG USTAWA z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 1608) wyciąg Art (uchylony) 1 Art. 106a. [Zakres stosowania] Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do: 1) sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów; 2) dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium: a) państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika, b) państwa trzeciego. Art. 106b. [Obowiązek wystawienia faktury] 1. Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą: 1 Do dokumentowania czynności dokonanych przed 1 stycznia 2014 r. stosuje się przepisy art. 106 w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2014 r. oraz przepisy wydane na jego podstawie. Do wystawiania faktur korygujących faktury wystawione przed 1 stycznia 2014 r. i faktury dokumentujące czynności dokonane przed 1 stycznia 2014 r. oraz do wystawiania faktur będących duplikatami takich faktur stosuje się odpowiednio przepisy art. 106j 106l ustawy o VAT obowiązujące od 1 stycznia 2014 r. Akceptację przesyłania faktur elektronicznych, wyrażoną na podstawie przepisów obowiązujących przed 1 stycznia 2014 r., uznaje się za akceptację stosowania faktur elektronicznych, o której mowa w art. 106n ust. 1 ustawy o VAT obowiązującym od 1 stycznia 2014 r. (art. 12 ustawy zmieniającej z 7 grudnia 2012 r.). Art. 106 w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r.: Art [Faktura] 1. Podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust a. W przypadkach, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, w fakturze nie wykazuje się danych dotyczących stawki i kwoty podatku. 2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do dostawy towarów lub świadczenia usług, dokonywanych przez podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni lub zwolnieni, jeżeli miejscem opodatkowania tych czynności jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju lub terytorium państwa trzeciego i dla tych czynności podatnicy ci nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości dodanej lub w przypadku terytorium państwa trzeciego podatku o podobnym charakterze. 3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do części należności otrzymywanych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi. 4. Podatnicy, o których mowa w ust. 1 3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury. 5. Przepisu ust. 4 zdanie pierwsze nie stosuje się w przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu, które w każdym przypadku muszą być potwierdzone fakturami. 6. W przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych śroków transportu dla nabywcy, który nie podał dla tej czynności numeru identyfikacyjnego, nadanego dla transakcji wewnątrzwspólnotowych przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, podatnik wystawia fakturę w trzech egzemplarzach; oryginał faktury jest wydawany nabywcy; jedną z kopii faktury podatnik pozostawia w swojej dokumentacji, drugą przesyła w terminie 14 dni od dnia dokonania dostawy do biura wymiany informacji o podatku VAT. 7. W przypadku czynności wymienionych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca, mogą być wystawiane faktury wewnętrzne; za dany okres rozliczeniowy podatnik może wystawić jedną fakturę 73

76 USTAWA O PODATKU OD TOWARÓW I USŁUG 1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem; 2) sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1; 3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1; 4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą: 1) czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, 2) sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118 jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty. Art. 106c. [Faktury wystawiane przez organy egzekucyjne] Faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika: 1) organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji; 2) komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Art. 106d. [Wystawianie faktur przez nabywcę] 1. Podmiot, o którym mowa w art. 106b ust. 1 pkt 1, nabywający towary lub usługi od podatnika może wystawiać w imieniu i na rzecz tego podatnika faktury: 1) dokumentujące dokonanie przez podatnika sprzedaży na rzecz tego podmiotu, 2) o których mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, dokumentującą te czynności dokonane w tym okresie. Faktury wewnętrzne mogą być również wystawiane dla udokumentowania zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze. 8. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia: 1) określi szczegółowe zasady wystawiania faktur, dane, które powinny zawierać, oraz sposób i okres ich przechowywania; 2) może określić wzory faktur dla wszystkich lub niektórych rodzajów czynności; 3) może określić przypadki, w których faktury mogą być wystawiane przez inne podmioty niż wymienione w ust. 1 i 2, oraz szczegółowe zasady i warunki wystawiania faktur w takich przypadkach. 9. Minister właściwy do spraw finansów publicznych przy wydawaniu rozporządzeń, o których mowa w ust. 8, uwzględnia: 1) konieczność zapewnienia odpowiedniego dokumentowania dostawy towarów lub świadczenia usług i identyfikacji czynności dokonanych przez grupy podatników; 2) potrzebę zapewnienia kontroli prawidłowości rozliczania podatku; 3) stosowane techniki rozliczeń; 4) specyfikę niektórych rodzajów działalności związaną z liczbą lub rodzajem wykonywanych czynności. 10. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji może określić, w drodze rozporządzenia, sposób i warunki wystawiania oraz przesyłania faktur w formie elektronicznej, uwzględniając: 1) konieczność odpowiedniego dokumentowania sprzedaży i identyfikacji czynności dokonanych przez grupy podatników; 2) potrzebę zapewnienia kontroli prawidłowości rozliczania podatku; 3) konieczność zapewnienia jednoznacznej identyfikacji wystawcy faktury oraz konieczność zapewnienia bezpieczeństwa, wiarygodności, niezaprzeczalności i nienaruszalności wystawianym i przesyłanym fakturom; 4) stosowane techniki w zakresie wystawiania i przesyłania dokumentów w formie elektronicznej i kodowania danych w tych dokumentach. 11. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji, może określić, w drodze rozporządzenia, zasady przechowywania oraz tryb udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej faktur przesyłanych drogą elektroniczną, uwzględniając przepisy prawa Unii Europejskiej, potrzebę zapewnienia kontroli prawidłowości rozliczania podatku oraz stosowane techniki w zakresie przesyłania danych w formie elektronicznej i kodowania tych danych. 12. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, w odniesieniu do niektórych rodzajów usług lub towarów, inny niż określony w art. 31a ust. 1 sposób przeliczania wykazywanych na fakturach kwot w walutach obcych, stosowanych do określenia podstawy opodatkowania, z uwzględnieniem specyfiki rozliczania należności z tytułu świadczenia tych usług lub dostaw tych towarów. 74 FAKTURY 2014

77 USTAWA O PODATKU OD TOWARÓW I USŁUG 3) dokumentujące dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2 lit. b jeżeli ten podmiot i ten podatnik wcześniej zawarli umowę w sprawie wystawiania faktur w imieniu i na rzecz tego podatnika, w której została określona procedura zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego tych czynności. 2. Faktury może wystawiać w imieniu i na rzecz podatnika również upoważniona przez niego osoba trzecia, w szczególności jego przedstawiciel podatkowy, o którym mowa w art. 18a. Art. 106e. [Treść faktury] 1. Faktura powinna zawierać: 1) datę wystawienia; 2) kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę; 3) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy; 4) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a; 5) numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b; 6) datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury; 7) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi; 8) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług; 9) cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto); 10) kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto; 11) wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto); 12) stawkę podatku; 13) sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku; 14) kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku; 15) kwotę należności ogółem; 16) w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, w odniesieniu do których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lub art. 21 ust. 1 wyrazy metoda kasowa ; 17) w przypadku faktur, o których mowa w art. 106d ust. 1 wyraz samofakturowanie ; 18) w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi wyrazy odwrotne obciążenie ; 19) w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 wskazanie: a) przepisu ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku, b) przepisu dyrektywy 2006/112/WE, który zwalnia od podatku taką dostawę towarów lub takie świadczenie usług, lub c) innej podstawy prawnej wskazującej na to, że dostawa towarów lub świadczenie usług korzysta ze zwolnienia; 20) w przypadku, o którym mowa w art. 106c nazwę i adres organu egzekucyjnego lub imię i nazwisko komornika sądowego oraz jego adres, a w miejscu określonym dla podatnika imię i nazwisko lub nazwę dłużnika oraz jego adres; 21) w przypadku faktur wystawianych w imieniu i na rzecz podatnika przez jego przedstawiciela podatkowego nazwę lub imię i nazwisko przedstawiciela podatkowego, jego adres oraz numer, za pomocą którego jest on zidentyfikowany na potrzeby podatku; 22) w przypadku gdy przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy są nowe środki transportu datę dopuszczenia nowego środka transportu do użytku oraz: a) przebieg pojazdu w przypadku pojazdów lądowych, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. a, b) liczbę godzin roboczych używania nowego środka transportu w przypadku jednostek pływających, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. b, oraz statków powietrznych, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. c; 23) w przypadku faktur wystawianych przez drugiego w kolejności podatnika, o którym mowa w art. 135 ust. 1 pkt 4 lit. b i c, w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej (procedurze uproszczonej) dane określone w art. 136; 24) w przypadkach, o których mowa w art. 97 ust. 10 pkt 2 i 3: a) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, poprzedzony kodem PL, b) numer, za pomocą którego nabywca towaru lub usługi jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej w danym państwie członkowskim, zawierający dwulitero- 75

78 USTAWA O PODATKU OD TOWARÓW I USŁUG wy kod stosowany na potrzeby podatku od wartości dodanej właściwy dla tego państwa członkowskiego. 2. W przypadku świadczenia usług turystyki, dla których podstawę opodatkowania stanowi zgodnie z art. 119 ust. 1 kwota marży, faktura w zakresie danych określonych w ust. 1 pkt 1 17 powinna zawierać wyłącznie dane określone w ust. 1 pkt 1 8 i 15 17, a także wyrazy procedura marży dla biur podróży. 3. W przypadku dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, dla których podstawę opodatkowania stanowi zgodnie z art. 120 ust. 4 i 5 marża, faktura w zakresie danych określonych w ust. 1 pkt 1 17 powinna zawierać wyłącznie dane określone w ust. 1 pkt 1 8 i 15 17, a także odpowiednio wyrazy procedura marży towary używane, procedura marży dzieła sztuki lub procedura marży przedmioty kolekcjonerskie i antyki. 4. Faktura nie zawiera: 1) w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 i 8, jest nabywca towaru lub usługobiorca danych określonych w ust. 1 pkt 12 14; 2) w przypadku, o którym mowa w art. 16 danych określonych w ust. 1 pkt 4; 3) w przypadku, o którym mowa w art. 106b ust. 3 pkt 2 danych określonych w ust. 1 pkt Faktura może nie zawierać: 1) w przypadku, o którym mowa w art. 106a pkt 2 lit. a danych określonych w ust. 1 pkt 10 i 12 14; 2) w przypadku, o którym mowa w art. 106a pkt 2 lit. b danych określonych w ust. 1 pkt 5 i 12 14; 3) w przypadku gdy kwota należności ogółem nie przekracza kwoty 450 zł albo kwoty 100 euro, jeżeli kwota ta określona jest w euro danych określonych w ust. 1 pkt 3 dotyczących nabywcy i danych określonych w ust. 1 pkt 8, 9 i 11 14, pod warunkiem że zawiera dane pozwalające określić dla poszczególnych stawek podatku kwotę podatku. 6. Przepisu ust. 5 pkt 3 nie stosuje się w przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju i sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju, sprzedaży, dla której nie jest na fakturze podawany numer, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz w przypadku, o którym mowa w art. 106a pkt 2 lit. a. 7. Kwotę podatku w odniesieniu do dostarczanych towarów lub świadczonych usług objętych daną stawką podatku podatnik może obliczyć według następującego wzoru: KP = WB SP SP gdzie: KP oznacza kwotę podatku, WB oznacza wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług objętych stawką podatku, uwzględniającą kwotę podatku (wartość sprzedaży brutto), SP oznacza stawkę podatku. 8. W przypadku gdy podatnik oblicza kwotę podatku zgodnie z ust. 7, zamiast ceny jednostkowej netto podatnik może wykazywać na fakturze cenę wraz z kwotą podatku (cenę jednostkową brutto), a zamiast wartości sprzedaży netto wartość sprzedaży brutto. 9. W przypadku, o którym mowa w ust. 8, sumę wartości sprzedaży netto stanowi różnica między wartością sprzedaży brutto a kwotą podatku, z podziałem na poszczególne stawki podatku. 10. Podatnik może określić w fakturze również kwoty podatku dotyczące wartości poszczególnych dostarczonych towarów i wykonanych usług wykazanych w tej fakturze; w tym przypadku łączna kwota podatku może być ustalona w wyniku podsumowania jednostkowych kwot podatku. 11. Kwoty podatku wykazuje się w złotych. Kwoty podatku wyrażone w walucie obcej wykazuje się w złotych przy zastosowaniu zasad przeliczania na złote przyjętych dla przeliczania kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania. Kwoty wykazywane w fakturze zaokrągla się do pełnych groszy, przy czym końcówki poniżej 0,5 grosza pomija się, a końcówki od 0,5 grosza zaokrągla się do 1 grosza. Art. 106f. [Faktura zaliczkowa] 1. Faktura, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, powinna zawierać: 1) dane, o których mowa w art. 106e ust. 1 pkt 1 6; 2) otrzymaną kwotę zapłaty; 3) kwotę podatku wyliczoną według wzoru: KP = ZB SP SP gdzie: KP oznacza kwotę podatku, ZB oznacza kwotę otrzymanej całości lub części zapłaty, SP oznacza stawkę podatku; 4) dane dotyczące zamówienia lub umowy, a w szczególności: nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, cenę jednostkową netto, ilość zamówionych towarów, wartość zamówionych towarów lub usług bez kwoty podatku, stawki podatku, kwoty podatku oraz wartość zamówienia lub umowy z uwzględnieniem kwoty podatku. 2. Przepisy art. 106e ust. 1 pkt i 24 oraz ust. 2 6, 10 i 11 stosuje się odpowiednio. 3. Jeżeli faktura, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje całej zapłaty, w fakturze wystawianej po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi sumę wartości towa- 76 FAKTURY 2014

79 USTAWA O PODATKU OD TOWARÓW I USŁUG rów lub usług pomniejsza się o wartość otrzymanych części zapłaty, a kwotę podatku pomniejsza się o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących otrzymanie części zapłaty. Faktura, o której mowa w zdaniu pierwszym, powinna również zawierać numery faktur wystawionych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi. 4. W przypadku gdy wystawiono więcej niż jedną fakturę dokumentującą otrzymanie części zapłaty, a faktury te obejmują łącznie całą zapłatę, ostatnia z tych faktur powinna zawierać również numery poprzednich faktur. Art. 106g. [Wystawianie faktur] 1. Faktury wystawia się co najmniej w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje nabywca, a drugi zachowuje w swojej dokumentacji podatnik dokonujący sprzedaży. 2. W przypadku, o którym mowa w art. 106c, faktura jest wystawiana w trzech egzemplarzach, z których jeden jest wydawany nabywcy, drugi podmiot ją wystawiający pozostawia w swojej dokumentacji, a trzeci przekazuje dłużnikowi. 3. W przypadku faktur przesyłanych w formie elektronicznej: 1) podatnik dokonujący sprzedaży lub upoważniona przez niego do wystawiania faktur osoba trzecia przesyła je lub udostępnia nabywcy, 2) nabywca, o którym mowa w art. 106d ust. 1, przesyła je lub udostępnia podatnikowi, który upoważnił go do wystawiania faktur, z uwzględnieniem zasad wynikających z procedury zatwierdzania faktur przez podatnika dokonującego sprzedaży, 3) nabywca, o którym mowa w art. 106k ust. 1, przesyła je lub udostępnia wystawcy faktury, 4) podmiot, o którym mowa w art. 106c, przesyła je lub udostępnia nabywcy i dłużnikowi zachowując je jednocześnie w swojej dokumentacji. 4. W przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu na rzecz nabywcy, o którym mowa w art. 13 ust. 2 pkt 4, podatnik, w terminie 14 dni od dnia dokonania dostawy, przesyła kopię wystawionej faktury lub dane w niej zawarte do wyznaczonej jednostki, o której mowa w art. 97 ust. 17. Art. 106h. [Sprzedaż rejestrowana w kasie] 1. W przypadku gdy faktura dotyczy sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika dołącza się paragon dokumentujący tę sprzedaż. 2. Przepis ust. 1 nie dotyczy sprzedaży dokumentowanej fakturą emitowaną przy zastosowaniu kasy rejestrującej, w przypadkach gdy wartość sprzedaży i kwota podatku są zarejestrowane w raporcie fiskalnym dobowym kasy. 3. W przypadku gdy faktura w formie elektronicznej dotyczy sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, podatnik zostawia w dokumentacji paragon dotyczący tej sprzedaży z danymi identyfikującymi tę fakturę. 4. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w przypadku, gdy paragon został uznany za fakturę wystawioną zgodnie z art. 106e ust. 5 pkt 3. Art. 106i. [Terminy wystawiania faktur] 1. Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy. 3. Fakturę wystawia się nie później niż: 1) 30. dnia od dnia wykonania usług w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a; 2) 60. dnia od dnia wydania towarów w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. b, z zastrzeżeniem ust. 4; 3) 90. dnia od dnia wykonania czynności w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. c; 4) z upływem terminu płatności w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt W przypadku dostawy towarów, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. b, gdy umowa przewiduje rozliczenie zwrotów wydawnictw, fakturę wystawia się nie później niż 120. dnia od pierwszego dnia wydania towarów. 5. W przypadku, o którym mowa w art. 29a ust. 12, fakturę wystawia się nie później niż: 1) 7. dnia od określonego w umowie dnia zwrotu opakowania; 2) 60. dnia od dnia wydania opakowania, jeżeli w umowie nie określono terminu zwrotu opakowania. 6. W przypadkach, o których mowa w art. 106b ust. 3, fakturę wystawia się: 1) zgodnie z ust. 1 i 2 jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone do końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty; 2) nie później niż 15. dnia od dnia zgłoszenia żądania jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone po upływie miesiąca, o którym mowa w pkt Faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 30. dnia przed: 1) dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi; 2) otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty. 8. Przepis ust. 7 pkt 1 nie dotyczy wystawiania faktur w zakresie dostawy i świadczenia usług, o których 77

80 USTAWA O PODATKU OD TOWARÓW I USŁUG mowa w art. 19a ust. 3, 4 i ust. 5 pkt 4, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy. Art. 106j. [Faktury korygujące] 1. W przypadku gdy po wystawieniu faktury: 1) udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1, 2) udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1, 3) dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań, 4) dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, 5) podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury podatnik wystawia fakturę korygującą. 2. Faktura korygująca powinna zawierać: 1) wyrazy FAKTURA KORYGUJĄCA albo wyraz KOREKTA ; 2) numer kolejny oraz datę jej wystawienia; 3) dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca: a) określone w art. 106e ust. 1 pkt 1 6, b) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą; 4) przyczynę korekty; 5) jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej; 6) w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 prawidłową treść korygowanych pozycji. 3. W przypadku gdy podatnik udziela opustu lub obniżki ceny w odniesieniu do wszystkich dostaw towarów lub usług dokonanych lub świadczonych na rzecz jednego odbiorcy w danym okresie, faktura korygująca, o której mowa w ust. 2: 1) powinna zawierać dodatkowo wskazanie okresu, do którego odnosi się udzielany opust lub obniżka; 2) może nie zawierać danych określonych w art. 106e ust. 1 pkt 5 i 6 oraz nazwy (rodzaju) towaru lub usługi objętych korektą. Art. 106k. [Nota korygująca] 1. Nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę zawierającą pomyłki, z wyjątkiem pomyłek w zakresie danych określonych w art. 106e ust. 1 pkt 8 15, może wystawić fakturę nazywaną notą korygującą. 2. Faktura, o której mowa w ust. 1, wymaga akceptacji wystawcy faktury. 3. Faktura, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać: 1) wyrazy NOTA KORYGUJĄCA ; 2) numer kolejny i datę jej wystawienia; 3) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy i numer za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, a także numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej; 4) dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura, o której mowa w ust. 1, określone w art. 106e ust. 1 pkt 1 6; 5) wskazanie treści korygowanej informacji oraz treści prawidłowej. 4. Przepisy ust. 1 3 nie naruszają przepisów dotyczących wystawiania faktur korygujących. Art. 106l. [Duplikat faktury] 1. W przypadku gdy faktura ulegnie zniszczeniu albo zaginie: 1) podatnik lub upoważniona przez niego do wystawiania faktur osoba trzecia, wystawia ponownie fakturę: a) na wniosek nabywcy zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu podatnika, b) zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu nabywcy; 2) nabywca, o którym mowa w art. 106d ust. 1 lub art. 106k ust. 1, wystawia ponownie fakturę: a) na wniosek podatnika zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu nabywcy, b) zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu podatnika; 3) podmiot, o którym mowa w art. 106c, wystawia ponownie fakturę: a) na wniosek nabywcy lub dłużnika zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu tego podmiotu, b) zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu nabywcy lub dłużnika. 2. Faktura wystawiona ponownie powinna zawierać wyraz DUPLIKAT oraz datę jej wystawienia. 3. Do faktur wystawionych ponownie przepisu art. 106g ust. 4 nie stosuje się. Art. 106m. [Faktury elektroniczne] 1. Podatnik określa sposób zapewnienia autentyczności pochodzenia, integralności treści i czytelności faktury. 2. Przez autentyczność pochodzenia faktury rozumie się pewność co do tożsamości dokonującego dostawy towarów lub usługodawcy albo wystawcy faktury. 3. Przez integralność treści faktury rozumie się, że w fakturze nie zmieniono danych, które powinna zawierać faktura. 78 FAKTURY 2014

81 ROZPORZĄDZENIE W SPRAWIE WYSTAWIANIA FAKTUR 4. Autentyczność pochodzenia, integralność treści oraz czytelność faktury można zapewnić za pomocą dowolnych kontroli biznesowych, które ustalają wiarygodną ścieżkę audytu między fakturą a dostawą towarów lub świadczeniem usług. 5. Poza wykorzystaniem kontroli biznesowych, określonych w ust. 4, autentyczność pochodzenia i integralność treści faktury elektronicznej są zachowane, w szczególności, w przypadku wykorzystania: 1) bezpiecznego podpisu elektronicznego w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz.U. Nr 130, poz. 1450, z późn. zm.), weryfikowanego za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, lub 2) elektronicznej wymiany danych (EDI) zgodnie z umową w sprawie europejskiego modelu wymiany danych elektronicznych, jeżeli zawarta umowa dotycząca tej wymiany przewiduje stosowanie procedur gwarantujących autentyczność pochodzenia faktury i integralność jej danych. Art. 106n. [Akceptacja odbiorcy] 1. Stosowanie faktur elektronicznych wymaga akceptacji odbiorcy faktury W przypadku przesyłania lub udostępniania temu samemu odbiorcy jednocześnie więcej niż jednej faktury elektronicznej dane wspólne dla poszczególnych faktur mogą zostać podane tylko raz, o ile dla każdej faktury są dostępne wszystkie te dane. Art. 106o. [Delegacja ustawowa] Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, przypadki, w których faktury mogą zawierać zakres danych węższy niż określony w art. 106e, oraz zakres tych danych, uwzględniając: 1) konieczność zapewnienia odpowiedniego dokumentowania dostawy towarów lub świadczenia usług i identyfikacji czynności dokonanych przez niektóre kategorie podatników; 2) niską wartość transakcji lub specyfikę niektórych rodzajów działalności związaną z liczbą lub rodzajem wykonywanych czynności. Art. 106p. [Delegacja ustawowa] Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, w odniesieniu do niektórych rodzajów towarów lub usług, inny niż określony w art. 31a ust. 1 sposób przeliczania wykazywanych na fakturach kwot w walutach obcych, stosowanych do określenia podstawy opodatkowania, z uwzględnieniem specyfiki rozliczania należności z tytułu dostaw tych towarów lub świadczenia tych usług. Art. 106q. [Delegacja ustawowa] Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, późniejsze niż określone w art. 106i terminy wystawiania faktur, uwzględniając specyfikę niektórych rodzajów działalności związaną z liczbą lub rodzajem wykonywanych czynności. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur (Dz.U. z 2013 r., poz. 1485) Na podstawie art. 106o 106q ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) zarządza się, co następuje: Rozdział 1 Przepisy ogólne 1. [Zakres regulacji] Rozporządzenie określa: 1) przypadki, w których faktury mogą zawierać zakres danych węższy niż określony w art. 106e ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwanej dalej ustawą, oraz zakres tych danych; 2) inny niż określony w art. 31a ust. 1 ustawy sposób przeliczania wykazywanych na fakturach kwot w walutach obcych, stosowanych do określenia podstawy opodatkowania; 3) późniejsze niż określone w art. 106i ustawy terminy wystawiania faktur. 2. [Definicje] Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o: 1) podatku rozumie się przez to podatek od towarów i usług; 2) podatniku rozumie się przez to podatnika podatku od towarów i usług. 2 Akceptację przesyłania faktur elektronicznych, wyrażoną na podstawie przepisów obowiązujących przed 1 stycznia 2014 r., uznaje się za akceptację stosowania faktur elektronicznych, o której mowa w art. 106n ust. 1 ustawy o VAT (art. 12 ustawy zmieniającej z 7 grudnia 2012 r.). 79

82 ROZPORZĄDZENIE W SPRAWIE WYSTAWIANIA FAKTUR Rozdział 2 Przypadki, w których faktury mogą zawierać zakres danych węższy niż określony w art. 106e ustawy, oraz zakres tych danych 3. [Elementy niezbędne faktury] Faktura dokumentująca: 1) dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 6, 8 36 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy powinna zawierać: a) datę wystawienia, b) numer kolejny, c) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy, d) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, e) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług, f) cenę jednostkową towaru lub usługi, g) kwotę należności ogółem, h) wskazanie przepisu ustawy, aktu wydanego na podstawie ustawy, przepisu dyrektywy 2006/112/ WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z , str. 1, z późn. zm.) lub innej podstawy prawnej, zgodnie z którą podatnik stosuje zwolnienie od podatku; 2) świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7, ustawy powinna zawierać: a) dane, o których mowa w pkt 1 lit. a i b, b) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług, c) nazwę usługi, d) kwotę, której dotyczy dokument; 3) dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy powinna zawierać dane, o których mowa w pkt 1 lit. a g; 4) przejazd autostradą płatną lub przejazd na odległość nie mniejszą niż 50 km, wystawiana w formie biletu jednorazowego przez podatników uprawnionych do świadczenia usług polegających na przewozie osób: kolejami normalnotorowymi, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami, powinna zawierać: a) numer i datę wystawienia, b) imię i nazwisko lub nazwę podatnika, c) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, d) informacje pozwalające na identyfikację rodzaju usługi, e) kwotę podatku, f) kwotę należności ogółem; 5) świadczenie usług w zakresie kontroli i nadzoru ruchu lotniczego, za które pobierane są opłaty trasowe, z wyjątkiem usług opodatkowanych stawką podatku w wysokości 0%, wystawiana za okresy miesięczne przez Centralne Biuro Opłat Trasowych (CRCO) Europejskiej Organizacji do Spraw Bezpieczeństwa Żeglugi Powietrznej (EUROCONTROL) w imieniu Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, powinna zawierać: a) dane, o których mowa w pkt 4, b) określenie nabywcy usług, c) informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy. Rozdział 3 Inny niż określony w art. 31a ust. 1 ustawy sposób przeliczania wykazywanych na fakturach kwot w walutach obcych, stosowanych do określenia podstawy opodatkowania 4. [Przeliczanie kwot w walutach obcych opłaty trasowe] Kwoty wyrażone w euro wykazywane na fakturze dokumentującej świadczenie usług w zakresie kontroli i nadzoru ruchu lotniczego, za które pobierane są opłaty trasowe, wystawianej przez Centralne Biuro Opłat Trasowych (CRCO) Europejskiej Organizacji do Spraw Bezpieczeństwa Żeglugi Powietrznej (EURO- CONTROL) w imieniu Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, przelicza się na złote według średniego miesięcznego krzyżowego kursu zamknięcia obliczonego przez Grupę Reutera na podstawie dziennego kursu kupna euro z miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym wykonano usługę. 5. [Przeliczanie kwot w walutach obcych wstęp na imprezy masowe] Kwoty wykazywane na fakturach dokumentujących usługi wstępu na imprezy masowe w rozumieniu ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz.U. z 2013 r., poz. 611, 628 i 829) wyrażone w walucie obcej przelicza się na złote zgodnie z przepisami celnymi stosowanymi na potrzeby obliczania wartości celnej importowanych towarów. Rozdział 4 Późniejsze niż określone w art. 106i ustawy terminy wystawiania faktur 6. [Termin na wystawienie faktury w przypadku usług w zakresie kontroli i nadzoru] W przypadku usług w zakresie kontroli i nadzoru ruchu lotniczego, za które pobierane są opłaty trasowe, fakturę, o której mowa w 3 pkt 5, wystawia się nie później niż 28. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonano tę usługę. Rozdział 5 Przepis końcowy 7. [Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2014 r. 80 FAKTURY 2014

83 Jak uruchomić zawartość płyty? Po pierwsze zamontować obraz ISO. Plik ISO to popularny format zapisywania obrazów dysków i najczęściej występującym jego typem jest obraz płyty CD lub DVD. Aby go odczytać musimy stworzyć wirtualny napęd CD lub DVD. Pojawi się on w folderze Mój komputer (w przypadku Windows Vista lub 7 w Komputer ) obok dysków twardych, napędu optycznego lub pendrive a. Nasz plik ISO musimy w takim wirtualnym napędzie "zamontować". Nasz komputer będzie się zachowywał tak, jakbyśmy włożyli fizycznie płytę CD lub DVD do napędu. Aby stworzyć wirtualny napęd CD/DVD i montować w nim pliki ISO musimy skorzystać z odpowiedniego programu. Program do otwierania ISO. Najlepszy program do obsługi ISO to Daemon Tools Lite (popularnie zwany Demon Tools). Jest darmowy, montowanie obrazu ISO przebiega szybko i prosto, a dodatkowo program posiada wiele pomocnych funkcji. Po zainstalowaniu i otwarciu programu Daemon Tools naszym oczom ukaże się okienko programu. Aby zamontować obraz ISO, wystarczy kliknąć w ikonę z płytą i plusem - Dodaj obraz. 1

84 W katalogu obrazów pojawi się nasz plik ISO, klikamy w niego raz, aby go zaznaczyć. Następnie wciskamy ikonę z zieloną strzałką - Zamontuj. I to wszystko. Plik ISO jest zamontowany. Teraz wystarczy wejść w Mój Komputer/Komputer i uruchomić zainstalowany plik ISO. Daemon Tools umożliwia montowanie ISO jeszcze na dwa inne sposoby. Klikając prawym klawiszem myszy na ikonkę programu w pasku systemowym. 2