Stężenie antagonisty receptora interleukiny 1 (IL-1 ra) w płynie owodniowym jako wskaźnik infekcji wewnątrzmacicznej u noworodka

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Stężenie antagonisty receptora interleukiny 1 (IL-1 ra) w płynie owodniowym jako wskaźnik infekcji wewnątrzmacicznej u noworodka"

Transkrypt

1 Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 2, zeszyt 1, 43-47, 2009 Stężenie antagonisty receptora interleukiny 1 (IL-1 ra) w płynie owodniowym jako wskaźnik infekcji wewnątrzmacicznej u noworodka TOMASZ PŁONKA, MAREK BILAR, ELŻBIETA RONIN-WALKNOWSKA Streszczenie Celem pracy jest ocena przydatności oznaczania stężenia IL-1ra w płynie owodniowym jako wskaźnika zakażenia wewnątrzmacicznego u ciężarnych i u noworodków. Materiał do badań stanowił płyn owodniowy pobrany podczas porodu od 60 ciężarnych rodzących, w tym od 30 rodzących drogami natury i od 30 rodzących drogą cięcia cesarskiego oraz 60 noworodków pochodzących z tych ciąż. Materiał podzielono na grupy: z obecnością (n = 30) lub brakiem (n = 30) wykładników infekcji noworodka, z obecnością (n = 21) lub brakiem (n = 39) wykładników infekcji wewnątrzmacicznej u ciężarnej, z obecnością (n = 14) lub brakiem (n = 23) wspólnego występowania wykładników infekcji wewnątrzmacicznej u ciężarnej i u jej noworodka. Stężenie IL-1ra oznaczano metodą ELISA wykorzystując monoklonalne przeciwciała specyficzne dla IL-1ra, przy użyciu zestawu Quantikine firmy R&D Systems Europe Ltd. W analizie statystycznej użyto testu U Manna-Whitneya, testu chi 2, analizy ROC (Receiver Operating Characteristic curve), a także określono wskaźnik wiarygodności (LR likelihood ratio). Stwierdzono istotnie wyższe stężenia IL-1ra w płynie owodniowym w grupie matek, które urodziły drogami natury w porównaniu z grupą rodzących cięciem cesarskim (p < 0,0001). Analiza ROC uwzględniając obecność infekcji u noworodka (AUC 0,53) pozwoliła na wyznaczenie wartości odcięcia stężenie IL-1ra w płynie owodniowym na pg/ml. Wartość ta nie jest jednak klinicznie użyteczna ze względu niską wartość wskaźnika wiarygodności LR dla potwierdzenie wewnątrzmacicznego pochodzenie objawów infekcji u ciężarnej, przewidywania wystąpienia infekcji u noworodka czy wystąpienia infekcji u obojga. Wnioski: 1) Oznaczanie stężenia IL-1 ra w płynie owodniowym wydaje się nieprzydatne w praktyce klinicznej dla przewidywania wystąpienia infekcji u noworodka. 2) Poród drogami natury wiąże się z istotnie wyższym stężenie Il-1 ra w płynie owodniowym niezależnym do obecności czy braku infekcji zarówno u ciężarnej, jak i u noworodka. Słowa kluczowe: zakażenie wewnątrzmaciczne, IL-1 ra, płyn owodniowy Wstęp Zakażenie wewnątrzmaciczne i jego położnicze oraz neonatologiczne powikłania pozostają od wielu lat przedmiotem zainteresowania położników i neonatologów, a także lekarzy innych specjalności. Waga tego problemu związana jest z występowaniem w jego przebiegu szeregu poważnych skutków, zarówno dla ciężarnej, jak i dla płodu czy noworodka, zarówno o charakterze ostrym, jak i odległych, rzutujących na zdrowie matki i noworodka. Złożoność problemu sprawia, że od wielu już lat poszukuje się wskaźników mogących służyć do wczesnego rozpoznawania infekcji wewnątrzmacicznej u matki i u płodu, a następnie u noworodka. Powszechnie prowadzone są badania nad uzyskaniem wskaźnika zakażenia wewnątrzmacicznego, który pozwalałby na przewidywanie i odpowiednie leczenie infekcji wewnątrzmacicznej. Wśród nich na uwagę zasługują zwłaszcza badania cytokin pro- i przeciw zapalnych. Jedną z nich stanowi interleukina-1 (IL-1), a właściwie dwie cytokiny polipeptydowe (IL-1 alfa i IL-1 beta), które mimo istotnych różnic w budowie chemicznej, wykazują podobną aktywność biologiczną. Obydwie cytokiny są produktami różnych genów, lecz wywierają biologiczny efekt na komórki za pośrednictwem tych samych receptorów [6]. Do tej samej rodziny cytokin zalicza się również białko, zwane antagonistą receptora IL-1 (IL-1 ra). Antagonista receptora IL-1 (IL-1 ra) ma zdolność wiązania z receptorem dla IL-1, bez jego aktywacji, co w efekcie zapobiega wiązaniu IL-1 z tym receptorem i blokowaniu jej działania [1]. Ze względu na fakt, iż głównym miejscem rozwoju zakażenia jest płyn owodniowy, wydają się uzasadnione poszukiwania wskaźników infekcyjnych właśnie w nim, a publikacje dotyczące znaczenia IL-1 ra w innych dziedzinach medycyny były argumentem przemawiającym za celowością badania tej cytokiny w płynie owodniowym. Cel pracy Celem pracy jest ocena przydatności oznaczania stężeń IL-1ra w płynie owodniowym w przewidywaniu wystąpienia infekcji wewnątrzmacicznej u ciężarnej i u noworodka. Materiał i metoda Materiał do badań stanowił płyn owodniowy pobrany podczas porodu od 60 ciężarnych rodzących w Klinice Medycyny Matczyno-Płodowej Katedry Położnictwa i Ginekologii PAM w Szczecinie, w tym od 30 rodzących drogami natury i od 30 rodzących drogą cięcia cesarskiego. Klinika Medycyny Matczyno-Płodowej i Ginekologii, Katedra Położnictwa i Ginekologii, Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie

2 44 T. Płonka, M. Bilar, E. Ronin-Walknowska Płyn owodniowy pobierano śródporodowo podczas porodu drogami natury przy użyciu jednorazowego sterylnego wziernika i strzykawki, a podczas cięcia cesarskiego po śródoperacyjnym uwidocznieniu pęcherza płodowego. Na wyżej wymienione procedury pobrania płynu owodniowego uzyskano zgodę Komisji Etycznej PAM. Otrzymane wyniki badań laboratoryjnych przeanalizowano w grupach uwzględniając: występowanie lub brak objawów infekcji u ciężarnej, występowanie lub brak infekcji u noworodka oraz wspólne występowanie lub brak infekcji u ciężarnej i jej noworodka, przedwczesne lub o czasie zakończenie ciąży. Za wykładniki infekcji wewnątrzmacicznej u ciężarnej (IM) uznano obecność: zwyżek ciepłoty ciała > 37,8EC, przyśpieszonej czynności serca ciężarnej (>100 uderzeń/min), przyśpieszonej czynności serca płodu (> 160 uderzeń/min), wzrostu liczby leukocytów > 15,0 G/l, podwyższonego stężenia CRP w surowicy krwi ciężarnej > 5,1 mg/l. Infekcję wewnątrzmaciczną rozpoznawano, gdy podwyższeniu ciepłoty ciała towarzyszyły dodatkowo dwa objawy laboratoryjne i nie stwierdzano innych ognisk infekcji. Do grupy noworodków z podejrzeniem infekcji wewnątrzmacicznej (IN) zaliczono te, u których stwierdzono jeden objaw kliniczny i dwa objawy laboratoryjne. Za wykładniki kliniczne pozwalające podejrzewać infekcję u noworodka przyjęto objawy: ze strony przewodu pokarmowego niechęć do ssania, zaleganie treści pokarmowej, wzdęcie brzuszka; ze strony układu oddechowego przyśpieszenie oddechu, niewydolność oddechową, wzrost zapotrzebowania na tlen; ze strony układu krążenia przyśpieszoną lub zwolnioną czynność serca, sinicę, niewydolność krążenia; ze strony ośrodkowego układu nerwowego wzmożone lub osłabione napięcie mięśniowe, drgawki, pojedyncze bezdechy, zaburzenia termoregulacji hipo- lub hipertermię bez zaburzeń perfuzji obwodowej oraz żółtaczkę. Do objawów laboratoryjnych zaliczono: leukocytozę (> 25 G/l) lub leukopenię (< 8 G/l), małopłytkowość (PTL< 100 G/l), podwyższony stosunek form młodych do całkowitej liczby neutrofilów wskaźnik infekcyjny (>0,16 w pierwszej dobie i > 0,2 w kolejnych dobach życia), podwyższone stężenie CRP (> 2,0 mg/l) we krwi pępowinowej kontrolowane po 12 h we krwi noworodka w przypadku istnienia objawów klinicznych przy prawidłowym lub wątpliwym wyniku badania z krwi pępowinowej. Kwalifikację noworodków do grupy z podejrzeniem infekcji wewnątrzmacicznej lub do grupy noworodków zdrowych dokonywano wspólnie z neonatologiem, na podstawie obserwacji przebiegu okresu noworodkowego i wykonanych badań laboratoryjnych. Materiał kliniczny podzielono odpowiednio na grupy w zależności od: zachowanej ciągłości lub braku ciągłości błon płodowych (grupa PZ, n- 30; grupa PROM, n-30) obecności lub braku wykładników infekcji wewnątrzmacicznej u ciężarnej (grupa IM, n-21; grupa ZM, n-39) obecności lub braku wykładników infekcji u noworodka (grupa IN, n-30; grupa ZN, n-30) obecności lub braku wspólnego występowania wykładników infekcji wewnątrzmacicznej u ciężarnej i u jej noworodka (grupa IMIN, n-14; grupa ZMZN, n-23) sposobu porodu: drogami natury lub cięciem cesarskim (grupa DN, n = 30; grupa CC, n = 30) Stężenie IL-1ra oznaczano metodą ELISA wykorzystując monoklonalne przeciwciała specyficzne dla IL-1ra, przy użyciu zestawu Quantikine firmy R&D Systems Europe Ltd. Czułość metody wynosi 22 pg/ml. Dokładność oznaczeń podana przez producenta 5-10%. Analiza statystyczna Normalność rozkładu badano przy użyciu testów Shapiro-Wilka. Dla parametrów wyrażonych w skali ciągłej podano wartość elementu najmniejszego, największego i medianę. Porównania prób niezależnych, ze względu na brak rozkładu normalnego analizowanych cech wykonano przy użyciu testu nieparametrycznego U Manna-Whitney a. Analizę zależności między cechami jakościowymi przeprowadzono za pomocą testu chi 2. Za różnicę istotną statystycznie przyjmowano p < 0,05. W celu wyznaczenie wartość odcięcia zastosowano krzywą ROC (Receiver Operating Characteristic curve). Obliczono czułość i swoistość wraz z przedziałami ufności (95% CI) a także wskaźnik wiarygodności (LR likelihood ratio). Badania finansowane były z grantu KBN nr 6 PO5E Wyniki Jak wynika z tabeli 1, nie stwierdzono statystycznie istotnych różnic w medianach stężeń IL-1 ra w płynie owodniowym w zależności od przerwania ciągłości błon płodowych, obecności infekcji u ciężarnej, noworodka czy też wspólnego wystąpienia infekcji u obojga. Tabela 1. Wartości mediany (minimum i maksimum) stężeń IL-1 ra w płynie owodniowym w grupach (pg/ml) Grupa n MED max min p ns ns ns ns 1

3 Stężenie antagonisty receptora interleukiny 1 (IL-1 ra) w płynie owodniowym 45 Jedynie statystycznie istotnie wyższe stężenie IL-1 ra zaobserwowano w płynie owodniowym pochodzącym od rodzących drogami natury. Jak wynika z tabeli 2, oznaczanie stężenia IL-1 ra w płynie owodniowym cechuje duża czułość w potwierdzaniu wewnątrzmacicznego pochodzenie infekcji u ciężarnej, przewidywaniu wystąpienia infekcji u noworodka czy wystąpienia zakażenia u obojga. Niestety jednak wysokiej czułości tej metody towarzyszy niska jej swoistość (odpowiednio 7,9; 13,8 i 13) i niski wskaźnik wiarygodności (LR) 1,02; 1,16 i 1,15, co powoduje, że badanie to ma małe znaczenie praktyczne, gdyż nie zwiększa prawdopodobieństwa rozpoznania infekcji u konkretnego pacjenta w sposób znaczący. Przypomnieć należy, że dopiero wskaźnik wiarygodności od 5 do 10 wskazuje w sposób istotny, że prawdopodobieństwo to jest znaczące. Reasumując, należy przyjąć, że oznaczanie stężenia IL-ra w płynie owodniowym w przewidywaniu wystąpienia infekcji wewnątrzmacicznej nie ma przydatności klinicznej, a jedynie znaczenie poznawcze. Ryc. 1. Analiza ROC dla stężenia IL-1 ra w płynie owodniowym w grupie noworodków z wykładnikami infekcji wewnątrzmacicznej W dostępnym piśmiennictwie brak jest jednoznacznych norm stężeń Il-1 ra w płynie owodniowym. Z tego powodu zastosowano analizę ROC w celu wyznaczenia wartości odcięcia dla stężeń badanej cytokiny w materiale własnym przy uznaniu za kryterium różnicujące obecność lub brak infekcji u noworodka po porodzie. Wartość tą wyznaczono na większą od pg/ml i uznano za normę stężenia IL-1 ra w płynie owodniowym. Wskaźnik AUC dla tej wartości wynosi 0,53, co pozwała przyjąć, że jest to norma o umiarkowanej użyteczności klinicznej wynikającej prawdopodobnie z małej liczebności grupy. Tabela 2. Skuteczność diagnostyczna oznaczania IL-1 ra w płynie owodniowym w grupach dla wartości odcięcia > pg/ml Grupa IM ZM IN ZN ININ ZMZN n Czułość (95% CI) Swoistość (95% CI) 94,1 71,2-99,0 7,9 1,8-21, , ,8 4,0-31, , ,0 2,9-33,6 LR 1,02 1,16 1,15 Dyskusja IL-1ra odgrywa istotną rolę w różnorodnych procesach fizjologicznych i patologicznych. IL-1ra należy obok IL-1 alfa i IL-1 beta do rodzinny IL-1, i o ile IL-1 ma znaczenie prozapalne, o tyle IL-1ra przeciwzapalne, które polega na blokowaniu receptora dla IL-1. Wiele publikacji i badań dotyczy IL-1, natomiast prac dotyczących IL-1ra jest niewiele, choć coraz częściej podkreśla się, że w zapaleniu istotną rolę odrywają nie tylko cytokiny prozapalne, ale także przeciwzapalne [16, 19]. W badaniach na szczurach wykazano, że proteina ta zmniejsza objawy doświadczalnie wywołanego zapalenia kłębków nerkowych [21]. Rola tej cytokiny w patologii ciąży nie została do końca poznana. Podanie IL-1 ra myszom, podobnie jak zastosowanie rozpuszczalnego IL-1 r, zmniejsza stan zapalny, występujący w różnych procesach chorobowych i wydłuża czas przeżycia zwierząt [1, 5]. W badaniach na myszach stwierdzono, że IL-1ra blokując receptor dla IL-1 uniemożliwia implantację komórek zarodkowych w macicy [20]. Podobny efekt można uzyskać za pomocą przeciwciał blokujących receptory dla IL-1. Podwyższenie stężeń IL-1ra obserwowano w eksperymentalnie wywołanym zapaleniu opon mózgowych [17], u dorosłych pacjentów we wstrząsie septycznym [8], a także u noworodków urodzonych w różnym wieku ciążowym z ciężkim zakażeniem [44]. W badaniach eksperymentalnych Holcberg i wsp. [12], analizując model perfuzji łożysk z porodów przedwczesnych i porodów o czasie stymulowanych LPS, stwierdzili, że statystycznie w łożyskach pochodzących z porodów o czasie zdolność odpowiedzi na zakażenie jest wyższa niż w łożyskach pochodzących z porodów przedwczesnych, co manifestowało się zmianami stężeń IL-1 ra. Kuster i wsp. [14] podają, że stężenie IL-1 ra jest czynnikiem pozwalającym na rozpoznanie infekcji u noworodka na dobę przed pojawieniem się objawów klinicznych i swoją czułością przewyższa wartość oznaczania CRP. Geiger i wsp.[11] stwierdzają, że IL-1 ra może służyć jako parametr prognostyczny do oceny wystąpienia infekcji

4 46 T. Płonka, M. Bilar, E. Ronin-Walknowska u noworodka oraz innych powikłań, jak np. niedotlenienia okołoporodowego, zespołu zaburzeń oddychania. Romero i wsp. [18] stwierdzili, że IL-1 ra jest obecna we krwi ciężarnej, w płynie owodniowym i we krwi pępowinowej. Źródłem IL-ra w płynie owodniowym jest mocz płodu, a jej stężenie zależy od płci płodu i wzrasta we krwi pępowinowej wraz z czasem trwania ciąży (r = 0,61, p < 0,001). Infekcja wewnątrzmaciczna w ciąży niedonoszonej wiąże się ze wzrostem stężenia IL-1 ra zarówno w płynie owodniowym, jak i we krwi pępowinowej, natomiast stężenie jej nie zmienia się we krwi ciężarnej. Wśród rodzących w terminie porodu, niezależnie od wyniku badania bakteriologicznego płynu owodniowego, ww. autorzy nie obserwowali zmian stężeń IL-1ra zarówno we krwi pępowinowej, jak i w płynie owodniowym. W przedstawianym materiale własnym, w przeciwieństwie do Romero i wsp. [18], nie stwierdzono różnic istotnych statystycznie pomiędzy medianami stężeń IL-1ra w płynie owodniowym ani w przypadku wystąpienia infekcji u ciężarnej, ani przy podejrzeniu infekcji u noworodka czy w sytuacji, gdy infekcja występowała jednocześnie u ciężarnej i u jej noworodka. Inoue i wsp. [13] w badaniach nad reakcją zapalną u 152 noworodków w okresie okołooperacyjnym stwierdzili podwyższenie stężenia IL-ra w surowicy krwi noworodka i przypisują jej rolę ochronną Fukuda i wsp. [9] stwierdzili statystycznie istotnie wyższe (p < 0,001) stężenia IL-1 ra w płynie owodniowym pacjentek z PROM w porównaniu z pacjentkami z grupy kontrolnej, a także stężenie IL-1 ra we krwi pępowinowej w grupie ciężarnych z przedwczesnym pęknięciem pęcherza płodowego w ciąży niedonoszonej było statystycznie istotnie wyższe (p < 0,05) niż stężenie IL-1 ra we krwi pępowinowej w grupie porodów drogami natury o czasie oraz statystycznie istotnie wyższe niż jej stężenia w grupie ciąż zakończonych elektywnym cięciem cesarskim. W analizowanych własnych badaniach nie potwierdzono tego spostrzeżenia, gdyż stężenia IL-1 ra w płynie owodniowym, nie różniły się między grupami ciężarnych z przedwczesnym pęknięciem, odpływaniem płynu owodniowego i z zachowanym pęcherzem płodowym Podobne obserwacje jak Fukuda i wsp. [9] poczyniono w materiale własnym, stwierdzając również istotnie wyższe (p < 0,0001) stężenia IL-1 ra w płynie owodniowym, pochodzącym od rodzących drogami natury w porównaniu ze stężeniem IL-1 ra w płynie owodniowym pochodzącym od rodzących drogą cięcia cesarskiego. De Bont i wsp. [4] stwierdził statystycznie istotnie wyższe (p < 0,001) stężenie IL-1ra we krwi noworodków z infekcją w porównaniu z noworodkami zdrowymi. Po rozpoczęciu leczenia wysokie wartości stężeń IL-1 ra utrzymywały się jeszcze przez 16 godzin. Baergen i wsp. [3] badali ekspresję IL-1ra na powierzchni trofoblastu, stwierdzając jej wzrost w przypadku infekcji. Podobne badania o charakterze poznawczym prowadzili Fidel i wsp. [7], którzy badając stężenie IL-1 ra w hodowli ludzkich komórek owodniowych i doczesnowych stwierdzili wzrost jej stężenia w odpowiedzi na stymulację LPS, zwłaszcza w hodowli komórek doczesnowych. Leslie i wsp. [15], badając stężenie IL-1 ra w płynie owodniowym u ciężarnych szczurów po podaniu drogą przezszyjkową szczepu E. coli, nie stwierdzili istotnych różnic pomiędzy grupą badaną i kontrolną. Axemo i wsp. [2] poszukiwali zależności pomiędzy zmianami zapalnymi w popłodzie a stężeniem IL-1 ra w płynie owodniowym; w ciąży donoszonej bez czynności skurczowej macicy nie stwierdzili różnic istotnych statystycznie pomiędzy grupą ze zmianami zapalnymi w popłodzie i grupą bez takich zmian. Wnioski 1) Oznaczanie stężenia IL-1 ra w płynie owodniowym wydaje się nieprzydatne w praktyce klinicznej dla przewidywania wystąpienia infekcji u noworodka. 2) Poród drogami natury wiąże się z istotnie wyższym stężeniem Il-1 ra w płynie owodniowym niezależnym od obecności lub braku infekcji zarówno u ciężarnej, jak i u noworodka. Piśmiennictwo [1] Arend W.P. (1991) IL-1 receptor antagonist: a new member of the Il-1 family. J. Clin. Invest. 88: [2] Axemo P., Brauner A., Pettersson M. et al. (1996) Amniotic fluid interleukins in Swedish and Mozambican pregnant women. Gynecol. Obstet. Invest. 41: [3] Baergen R., Benirschke K., Ulich T.R. (1994) Cytokine expression in the placenta. The role of interleukin 1 and interleukin-1 receptor antagonist expression in chorioamnionitis and parturition. Arch. Pathol. Lab. Med.118: [4] De Bont E.S., De Leij L.H., Okken A. et al. (1995) Increased plasma concentration of interleukin-1 receptor antagonist in neonatal sepsis. Pediatr. Res. 37: [5] Dinarello C.A., Wolff M.S. (1993) The role of interleukin-1 in disease. N. Engl. J. Med. 328: [6] Dinarello C.A. (1991) Interleukin-1 and interleukin-1 antagonism. Blood 77: [7] Fidel P.L. Jr., Romero R., Ramirez M. et al. (1994) Interleukin-1 receptor antagonist (IL-1ra) production by human amnion, chorion, and decidua. Am. J. Reprod. Immunol. 32:1-7. [8] Fischer E., Van Zee K.J., Marano M.A. (1992) Intreleukin-1 receptor antagonist circulates in experimental inflammation and in human disease. Blood 79: [9] Fukuda H., Masuzaki H., Ishimaru T. (2002) Interleukin-6 and interleukin-1 receptor antagonist in amniotic fluid and cord blood in patients with pre-term, premature rupture of the membranes. Int. J. Gynaecol. Obstet. 77: [10] Ganaiem M., AbuElhija M., Lunenfeld E. et al. (2009) Effect of interleukin-1 receptor antagonist gene deletion on male mouse fertility. Endocrinology. 150(1): [11] Geiger R., Ellemunter H., Fink F.M. et al. (1996) Circulating IL-1ra levels in neonates. Eur. J. Pediatr. 155: [12] Holcberg G., Amash A., Sapir O. et al. (2008) Perfusion with lipopolysaccharide differently affects the secretion of inter-

5 Stężenie antagonisty receptora interleukiny 1 (IL-1 ra) w płynie owodniowym 47 leukin-1 beta and interleukin-1 receptor antagonist by term and preterm human placentae. Placenta 29(7): [13] Inoue M., Miki C., Okita Y. et al. (2007) Naturally acquired regulatory mechanism of perioperative cytokine response in neonates. Pediatr. Surg. Int. 23(3): [14] Kuster H., Weiss M., Willeiter A.E. et al. (1998) IL-1 ra and IL-6 for diagnosis of neonatal sepsis 2 days before clinical manifestation. Lancet 352: [15] Leslie K.K., Lee S.L., Woodcock S.M. et al. (2000) Acute intrauterine infection results in an imbalance between pro- and anti-inflammatory cytokines in the pregnant rabbit. Am. J. Reprod. Immunol. 43: [16] Möller B., Villiger P.M. (2006) Inhibition of IL-1, IL-6, and TNF-alpha in immune-mediated inflammatory diseases. Springer Semin. Immunopathol. 27(4): [17] Paris M.M. (1995) Effect of IL-1 ra and soluble TNF in animal models of infections. J. Infect. Dis. 171: [18] Romero R., Gomez R., Galasso M. et al. (1994) The natural interleukin-1 receptor antagonist in the fetal, maternal, and amniotic fluid compartments: the effect of gestational age, fetal gender, and intrauterine infection. Am. J. Obstet. Gynecol. 171: [19] Sikora J.P. (2000) The role of cytokines and reactive oxygen species in the pathogenesis of sepsis. Pol. Merkur. Lekarski 7(43): [20] Simon C., Frances A., Piquette G.N. et al. (1994) Embryonic implantation in mice is blocked by IL-1 ra. Endocrinology 134: [21] Tang W.W., Feng L., Vannice J.L. (1994) Wilson CB. IL-1ra ameliorates experimental anti glomerulal basement membrane antibody-associated gromrerulonephritis. J. Clin. Invest. 93: J Tomasz Płonka Klinika Medycyny Matczyno-Płodowej i Ginekologii Katedra Położnictwa i Ginekologii Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie Szczecin, ul. Unii Lubelskiej 1 Concentration of the interleukin 1 receptor antagonist (IL-1 ra) in the amniotic fluid as the marker of the intrauterine infection at newborns The aim of this study was to evaluate the usefulness of determining concentrations of IL-1 ra in amniotic fluid as an indicator of intrauterine infection in pregnant women and infants. The study was conducted on a group of 60 pregnant women by taking their amniotic fluid during delivery. Thirty of the women in the group delivered through natural passage and 30 by caesarean section. Clinical subjects were divided into subgroups: 1) with (n = 30) or without (n = 30) symptoms of infection in infant; with (n = 21) or without (n = 39) symptoms of intrauterine infection in pregnant woman; with (n = 14) or without (n = 23) symptoms of simultaneous infection in both mother and newborns. Concentrations of IL-1ra were determined by ELISA method using monoclonal antibodies specific for sicam-1, and the use of Quantikine kit from the firm R&D Systems Europe Ltd. Statistical analysis was conducted using the U Mann-Whitney test, chi 2 and ROC (Receiver Operating Characteristic) curve. LR (likelihood ratio) was also determined. Statistically significantly higher (p < ) concentrations of IL-1 ra were detected in the amniotic fluid in a group delivered through natural passage ROC analysis, taking into account infection in infants (AUC-0.53) allowed the determination of a cut off value of IL-1 ra concentration in amniotic fluid of pg/ml. That value is not clinically useful for confirming intrauterine origins of symptoms of infection in newborns and pregnant women or simultaneous infection in both. Conclusions: Concentrations of IL-1ra in amniotic fluid is not useful as an indicator of intrauterine infection in pregnant women and infants. An increase of IL-ra concentration in amniotic fluid group delivered through natural passage. Key words: Il-1 ra, intrauterine infection, amniotic fluid

Mgr inż. Aneta Binkowska

Mgr inż. Aneta Binkowska Mgr inż. Aneta Binkowska Znaczenie wybranych wskaźników immunologicznych w ocenie ryzyka ciężkich powikłań septycznych u chorych po rozległych urazach. Streszczenie Wprowadzenie Według Światowej Organizacji

Bardziej szczegółowo

OCENA ROZPRAWY NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH

OCENA ROZPRAWY NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH KLINIKA NEONATOLOGII PUM 72-010 Police, ul. Siedlecka 2 Kierownik kliniki: Prof. dr. hab. n. med. Maria Beata Czeszyńska Tel/fax. 91 425 38 91 adres e- mail beataces@pum.edu.pl Szczecin, dnia 11. 06. 2018r

Bardziej szczegółowo

USG Power Doppler jest użytecznym narzędziem pozwalającym na uwidocznienie wzmożonego przepływu naczyniowego w synovium będącego skutkiem zapalenia.

USG Power Doppler jest użytecznym narzędziem pozwalającym na uwidocznienie wzmożonego przepływu naczyniowego w synovium będącego skutkiem zapalenia. STRESZCZENIE Serologiczne markery angiogenezy u dzieci chorych na młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów - korelacja z obrazem klinicznym i ultrasonograficznym MIZS to najczęstsza przewlekła artropatia

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE Słowa kluczowe: Wstęp Cel pracy

STRESZCZENIE Słowa kluczowe: Wstęp Cel pracy STRESZCZENIE Słowa kluczowe: Noworodek urodzony przedwcześnie, granulocyt obojętnochłonny, molekuły adhezji komórkowej CD11a, CD11b, CD11c, CD18, CD54, CD62L, wczesne zakażenie, posocznica. Wstęp W ostatnich

Bardziej szczegółowo

Przydatność oznaczania NGAL w surowicy i w moczu u niemowląt we wczesnym rozpoznawaniu zakażenia układu moczowego

Przydatność oznaczania NGAL w surowicy i w moczu u niemowląt we wczesnym rozpoznawaniu zakażenia układu moczowego Przydatność oznaczania NGAL w surowicy i w moczu u niemowląt we wczesnym rozpoznawaniu zakażenia układu moczowego Grażyna Krzemień, Agnieszka Szmigielska, Małgorzata Pańczyk-Tomaszewska, Dominika Adamczuk

Bardziej szczegółowo

Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym

Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym Dr n med. Katarzyna Musialik Katedra Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w Poznaniu *W

Bardziej szczegółowo

jako markerów wczesnego zakażenia noworodków urodzonych przedwcześnie

jako markerów wczesnego zakażenia noworodków urodzonych przedwcześnie UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE I WYDZIAŁ LEKARSKI Z ODDZIAŁEM STOMATOLOGICZNYM KATARZYNA DĄBEK Ocena wybranych czynników (MMP-9, TIMP-1, CRP, PCT) jako markerów wczesnego zakażenia noworodków urodzonych

Bardziej szczegółowo

PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie

PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa wprowadzenie CZĘŚĆ PIERWSZA: Czym jest prokalcytonina? PCT w diagnostyce i monitowaniu sepsy PCT w diagnostyce zapalenia dolnych dróg oddechowych Interpretacje

Bardziej szczegółowo

Analiza stężenia prozapalnych interleukin w wydzielinie szyjkowej kobiet z PROM i we krwi pępowinowej ich noworodków

Analiza stężenia prozapalnych interleukin w wydzielinie szyjkowej kobiet z PROM i we krwi pępowinowej ich noworodków Ginekol Pol. 2015, 86, 434-441 Analiza stężenia prozapalnych interleukin w wydzielinie szyjkowej kobiet z PROM i we krwi pępowinowej ich noworodków Concentration of pro-inflammatory interleukins in cervical

Bardziej szczegółowo

Rodzaj przyczepu pępowiny a stan urodzeniowy bliźniąt

Rodzaj przyczepu pępowiny a stan urodzeniowy bliźniąt Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 2, zeszyt 1, 12-16, 2009 przyczepu pępowiny a stan urodzeniowy bliźniąt SŁAWOMIR SZYMAŃSKI 1, WITOLD MALINOWSKI 1, ELŻBIETA RONIN-WALKNOWSKA 2 Streszczenie

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE. Wstęp. Cele pracy

STRESZCZENIE. Wstęp. Cele pracy STRESZCZENIE Wstęp Hormon wzrostu (GH) jest jednym z najważniejszych hormonów anabolicznych promujących proces wzrastania człowieka. GH działa lipolitycznie, wpływa na metabolizm węglowodanów, białek i

Bardziej szczegółowo

Ocena chemokin $ we krwi pępowinowej noworodków z grup ryzyka zakażenia wewnątrzmacicznego

Ocena chemokin $ we krwi pępowinowej noworodków z grup ryzyka zakażenia wewnątrzmacicznego Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 2, zeszyt 2, 140-144, 2009 Ocena chemokin $ we krwi pępowinowej noworodków z grup ryzyka zakażenia wewnątrzmacicznego BARBARA KRÓLAK-OLEJNIK Streszczenie

Bardziej szczegółowo

VIII Kongres Polskiego Towarzystwa Medycyny Perinatalnej. Stare problemy nowe możliwości kwietnia 2019r. Hotel Aurora****, Międzyzdroje

VIII Kongres Polskiego Towarzystwa Medycyny Perinatalnej. Stare problemy nowe możliwości kwietnia 2019r. Hotel Aurora****, Międzyzdroje VIII Kongres Polskiego Towarzystwa Medycyny Perinatalnej Stare problemy nowe możliwości 12-13 kwietnia 2019r. Hotel Aurora****, Międzyzdroje PROGRAM 12 kwietnia 2019 r. (piątek) 8:30-11:00 Sesja I : Poród

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka obrotu kostnego u kobiet w ciąży fizjologicznej i powikłanej porodem przedwczesnym streszczenie.

Charakterystyka obrotu kostnego u kobiet w ciąży fizjologicznej i powikłanej porodem przedwczesnym streszczenie. Anastasiya Zasimovich Charakterystyka obrotu kostnego u kobiet w ciąży fizjologicznej i powikłanej porodem przedwczesnym streszczenie. Ciąża jest to specyficzny, fizjologiczny stan organizmu kobiety. O

Bardziej szczegółowo

Ocena przydatności stężenia rozpuszczalnej endogliny jako czynnika predykcyjnego

Ocena przydatności stężenia rozpuszczalnej endogliny jako czynnika predykcyjnego Ginekol Pol. 2013, 84, 835-840 P R A C E O R Y G I N A L N E Ocena przydatności stężenia rozpuszczalnej endogliny jako czynnika predykcyjnego wystąpienia stanu przedrzucawkowego u ciężarnych z nadciśnieniem

Bardziej szczegółowo

Stężenie wybranych cytokin u kobiet z przedwczesnym pęknięciem błon płodowych i porodem przedwczesnym badanie wstępne

Stężenie wybranych cytokin u kobiet z przedwczesnym pęknięciem błon płodowych i porodem przedwczesnym badanie wstępne poło nictwo Stężenie wybranych cytokin u kobiet z przedwczesnym pęknięciem błon płodowych i porodem przedwczesnym badanie wstępne Concentration of selected cytokines in women with premature rupture of

Bardziej szczegółowo

Katedra i Zakład Biochemii Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. med. Ewa Birkner

Katedra i Zakład Biochemii Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. med. Ewa Birkner mgr Anna Machoń-Grecka Cytokiny i czynniki proangiogenne u pracowników zawodowo narażonych na oddziaływanie ołowiu i jego związków Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: prof. dr hab. n.

Bardziej szczegółowo

Stężenie IL-6 przed i po porodzie w prognozowaniu wrodzonego zakażenia noworodka u kobiet z PPROM

Stężenie IL-6 przed i po porodzie w prognozowaniu wrodzonego zakażenia noworodka u kobiet z PPROM Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 6, zeszyt 2, 81-87, 2013 Stężenie IL-6 przed i po porodzie w prognozowaniu wrodzonego zakażenia noworodka u kobiet z PPROM TOMASZ ŁUKASZEWSKI 1, KRZYSZTOF

Bardziej szczegółowo

Anna Durka. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała

Anna Durka. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała Anna Durka Zastosowanie aktywowanego białka C (Xigris) u pacjentów leczonych z powodu ciężkiej sepsy w II Zakladzie Anestezjologii i Intensywnej Terapii USK nr 2 im. WAM w Łodzi. Opiekun pracy: Dr n. med.

Bardziej szczegółowo

Wstęp do pracy liczy 10 stron. Na jego początku mozna znaleźć infromację, że został opracowany na podstawie artykułu Budowa bariery jelitowej

Wstęp do pracy liczy 10 stron. Na jego początku mozna znaleźć infromację, że został opracowany na podstawie artykułu Budowa bariery jelitowej Recenzja pracy w przewodzie doktorskim lek. Dagmary Anny Węgrzyn p.t.: Wpływ wybranych parametrów matczyno-płodowych na stężenie zonuliny we krwi i stolcu zdrowych noworodków Wczesne rozpoznanie chorób

Bardziej szczegółowo

Sepsa, wstrząs septyczny, definicja, rozpoznanie

Sepsa, wstrząs septyczny, definicja, rozpoznanie Sepsa, wstrząs septyczny, definicja, rozpoznanie dr hab. n.med. Barbara Adamik Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Sepsa, wstrząs septyczny, definicja,

Bardziej szczegółowo

PRZEDWCZESNE PĘKNIĘCIE BŁON PŁODOWYCH (PPBP) (oocystoruptura praecox)

PRZEDWCZESNE PĘKNIĘCIE BŁON PŁODOWYCH (PPBP) (oocystoruptura praecox) PRZEDWCZESNE PĘKNIĘCIE BŁON PŁODOWYCH (PPBP) (oocystoruptura praecox) 1. Przedwczesne pęknięcie błon płodowych (PPBP) przerwanie ciągłości pęcherza płodowego przed rozpoczęciem akcji porodowej Czasowe

Bardziej szczegółowo

Wskaźniki włóknienia nerek

Wskaźniki włóknienia nerek Wskaźniki włóknienia nerek u dzieci z przewlekłą chorobą nerek leczonych zachowawczo Kinga Musiał, Danuta Zwolińska Katedra i Klinika Nefrologii Pediatrycznej Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich

Bardziej szczegółowo

przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia

przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy

Bardziej szczegółowo

Anna Zmelonek, Miros³awa Dudyñska, Karolina Ziaja

Anna Zmelonek, Miros³awa Dudyñska, Karolina Ziaja Studia Medyczne Akademii Œwiêtokrzyskiej tom 4 Kielce 2006 Anna Zmelonek, Miros³awa Dudyñska, Karolina Ziaja Klinika Neonatologii Katedry Ginekologii i Po³o nictwa Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielloñskiego

Bardziej szczegółowo

Ocena wiedzy i opinii rodzących na temat komórek macierzystych krwi. 1. Zakład Pielęgniarstwa w Ginekologii i Położnictwie, Katedry Ginekologii i

Ocena wiedzy i opinii rodzących na temat komórek macierzystych krwi. 1. Zakład Pielęgniarstwa w Ginekologii i Położnictwie, Katedry Ginekologii i Ocena wiedzy i opinii rodzących na temat komórek macierzystych krwi pępowinowej PATRYCJA KRAWCZYK 1, ANDRZEJ BARAN 2, URSZULA SIOMA- MARKOWSKA 1, MARIOLA MACHURA 1, SYLWIA KUBASZEWSKA 1, ANNA KANABROCKA

Bardziej szczegółowo

Czynniki ryzyka niepowodzenia planowej indukcji porodu u ciężarnych po 41. tygodniu ciąży

Czynniki ryzyka niepowodzenia planowej indukcji porodu u ciężarnych po 41. tygodniu ciąży Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 4, zeszyt 3, 137-142, 2011 Czynniki ryzyka niepowodzenia planowej indukcji porodu u ciężarnych po 41. tygodniu ciąży MARTA KOSTRZEWA 1, WALDEMAR KRZESZOWSKI

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT MATKI I DZIECKA w Warszawie, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka

INSTYTUT MATKI I DZIECKA w Warszawie, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka Ocena ryzyka nieprawidłowego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i pomoc rodzinie doświadczenia i rekomendacje Warszawa, 10 12 grudnia 2007 Ewa Helwich Klinika Neonatologii

Bardziej szczegółowo

Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn

Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with

Bardziej szczegółowo

MARIA KWIATKOWSKA, ANITA CHUDZIK, MAŁGORZATA POKRZYWNICKA, PAWEŁ KRAJEWSKI

MARIA KWIATKOWSKA, ANITA CHUDZIK, MAŁGORZATA POKRZYWNICKA, PAWEŁ KRAJEWSKI Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 3, zeszyt 1, 53-57, 2010 Analiza wcześniactwa, zaburzeń klinicznych i wewnątrzmacicznego ograniczenia wzrastania u noworodków w przypadkach histopatologicznych

Bardziej szczegółowo

Ocena wybranych wykładników morfologicznych zapalenia w popłodach z samoistnych porodów przedwczesnych

Ocena wybranych wykładników morfologicznych zapalenia w popłodach z samoistnych porodów przedwczesnych Ginekol Pol. 2010, 81, 435-440 P R A C E O R Y G I N A L N E poło nictwo Ocena wybranych wykładników morfologicznych zapalenia w popłodach z samoistnych porodów przedwczesnych Evaluation of selected morphological

Bardziej szczegółowo

Pytania z zakresu położnictwa

Pytania z zakresu położnictwa Pytania z zakresu położnictwa - 2017 1. Proszę omówić zapotrzebowanie na składniki mineralne i witaminowe u kobiet ciężarnych i karmiących piersią ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia profilaktyki jodowej.

Bardziej szczegółowo

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją 234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle

Bardziej szczegółowo

Gorączka niejasnego pochodzenia w grupie niemowląt i młodszych dzieci

Gorączka niejasnego pochodzenia w grupie niemowląt i młodszych dzieci wymaga gorączka niejasnego pochodzenia (również FWS fever without source) zarówno przedłużająca się, jak i ostra u dzieci najmłodszych (w wieku poniżej 3 lat). Odrębności symptomatologii wczesnego okresu

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA. UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie

Bardziej szczegółowo

dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii

dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii najbardziej popularna metoda wizualizacji duża dostępność względnie

Bardziej szczegółowo

poło nictwo Kopyra Paweł, Seremak-Mrozikiewicz Agnieszka, Drews Krzysztof

poło nictwo Kopyra Paweł, Seremak-Mrozikiewicz Agnieszka, Drews Krzysztof poło nictwo Przydatność oznaczenia PCT, IL-6 oraz CRP w prognozowaniu zakażenia wewnątrzowodniowego i stanu noworodka u ciężarnych z przedwczesnym pęknięciem błon płodowych Usefulness of PCT, IL-6, CRP

Bardziej szczegółowo

The evaluation of the predictive value of TNFalpha concentration in maternal serum in the prediction of neonatal and maternal infection

The evaluation of the predictive value of TNFalpha concentration in maternal serum in the prediction of neonatal and maternal infection The evaluation of the predictive value of TNFalpha concentration in maternal serum in the prediction of neonatal and maternal infection Ocena wartości predykcyjnej stężenia TNF-alfa w surowicy krwi matki

Bardziej szczegółowo

Wpływ przedwczesnego pęknięcia błon płodowych (PROM) na stan noworodka

Wpływ przedwczesnego pęknięcia błon płodowych (PROM) na stan noworodka Ginekol Pol. 2010, 81, 277-282 P R A C E O R Y G I N A L N E Wpływ przedwczesnego pęknięcia błon płodowych (PROM) na stan noworodka The impact of premature rupture of membranes (PROM) on neonatal outcome

Bardziej szczegółowo

Ocena wybranych parametrów klinicznych rodzących kobiet i noworodków w przebiegu porodu konwencjonalnego i porodu rodzinnego

Ocena wybranych parametrów klinicznych rodzących kobiet i noworodków w przebiegu porodu konwencjonalnego i porodu rodzinnego Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom, zeszyt, 11-16, 212 Ocena wybranych parametrów klinicznych rodzących kobiet i noworodków w przebiegu porodu konwencjonalnego i porodu rodzinnego BOGUSŁAWA

Bardziej szczegółowo

Maria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Maria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Maria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 1.ZARZĄDZENIE MINISTRA 2.REKOMENDACJE TOWARZYSTW NAUKOWYCH 3.OPINIE EKSPERTÓW

Bardziej szczegółowo

Ocena zależności stężeń interleukin 17, 22 i 23 a wybranymi parametrami klinicznymi i immunologicznymi w surowicy chorych na łuszczycę plackowatą

Ocena zależności stężeń interleukin 17, 22 i 23 a wybranymi parametrami klinicznymi i immunologicznymi w surowicy chorych na łuszczycę plackowatą Agnieszka Nawrocka Ocena zależności stężeń interleukin 17, 22 i 23 a wybranymi parametrami klinicznymi i immunologicznymi w surowicy chorych na łuszczycę plackowatą Łuszczyca jest przewlekłą, zapalną chorobą

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Katedra Ginekologii, Położnictwa i Onkologii Ginekologicznej Klinika Onkologii Ginekologicznej Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Ewa Nowak-Markwitz

Bardziej szczegółowo

Przydatność prokalcytoniny w diagnostyce i leczeniu zakażeń bakteryjnych u noworodków. Jerzy Szczapa Uniwersytet Medyczny Poznań

Przydatność prokalcytoniny w diagnostyce i leczeniu zakażeń bakteryjnych u noworodków. Jerzy Szczapa Uniwersytet Medyczny Poznań Przydatność prokalcytoniny w diagnostyce i leczeniu zakażeń bakteryjnych u noworodków Jerzy Szczapa Uniwersytet Medyczny Poznań Epidemiologia sepsy Rocznie 4 mln. zgonów dzieci w tym 35% z powodu sepsy

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT MATKI I DZIECKA w Warszawie, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka

INSTYTUT MATKI I DZIECKA w Warszawie, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka Leczenie pod znakiem zapytania, czyli kontrowersje w intensywnej terapii noworodka, Pałac Sulisław; 15-1616 maja 2015 Wrodzone wytrzewienie od prenatalnej diagnozy do decyzji terapeutycznych Magdalena

Bardziej szczegółowo

Ultrasonograficzna ocena wzrastania płodów w I i II trymestrze ciąży w populacyjnym programie badań prenatalnych wad wrodzonych w regionie lubelskim

Ultrasonograficzna ocena wzrastania płodów w I i II trymestrze ciąży w populacyjnym programie badań prenatalnych wad wrodzonych w regionie lubelskim Lek. med. Izabela Wnuczek-Mazurek Ultrasonograficzna ocena wzrastania płodów w I i II trymestrze ciąży w populacyjnym programie badań prenatalnych wad wrodzonych w regionie lubelskim Promotor: Dr hab.

Bardziej szczegółowo

Jak prowadzić poród w 23. tygodniu ciąży

Jak prowadzić poród w 23. tygodniu ciąży GRZEGORZ JAKIEL Jak prowadzić poród w 23. tygodniu ciąży I Klinika Położnictwa i Ginekologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie Peri- viable birth Poród na granicy przeżywalności AGENDA

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka nieprawidłowego neurologicznego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie w zależności od drogi porodu

Ocena ryzyka nieprawidłowego neurologicznego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie w zależności od drogi porodu Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 1, zeszyt 2, 98-102, 2008 Ocena ryzyka nieprawidłowego neurologicznego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie w zależności od drogi porodu TOMASZ MACIEJEWSKI

Bardziej szczegółowo

Metody monitorowania stanu płodu. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM

Metody monitorowania stanu płodu. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM Metody monitorowania stanu płodu I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM MONITOROWANIE DOBROSTANU PŁODU Rozpoznawanie stanów zagrożenia płodu, objawów ostrego lub przewlekłego niedotlenienia

Bardziej szczegółowo

EBM w farmakoterapii

EBM w farmakoterapii EBM w farmakoterapii Dr Przemysław Niewiński Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM we Wrocławiu Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM Wrocław EBM Evidence Based Medicine (EBM) "praktyka medyczna

Bardziej szczegółowo

Ultrasonografia diagnostyczna i interwencyjna

Ultrasonografia diagnostyczna i interwencyjna Ultrasonografia diagnostyczna i interwencyjna Click to edit Master subtitle style dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa

Bardziej szczegółowo

Ocena stężenia erytromycyny w surowicy krwi z tętnicy pępowinowej

Ocena stężenia erytromycyny w surowicy krwi z tętnicy pępowinowej Ocena stężenia erytromycyny w surowicy krwi z tętnicy pępowinowej Evaluation of erythromycin concentration in the umbilical artery serum 1 1 2 1 2 2 1 1 Zakład Biofarmacji, Katedra Biofarmacji, Wydział

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz najczęściej używanych skrótów 10 ANESTEZJOLOGIA POŁOŻNICZA 13

Spis treści. Wykaz najczęściej używanych skrótów 10 ANESTEZJOLOGIA POŁOŻNICZA 13 Spis treści Wykaz najczęściej używanych skrótów 10 ANESTEZJOLOGIA POŁOŻNICZA 13 1. Ogólne problemy anestezji położniczej 15 1.1. Zmiany fizjologiczne spowodowane ciążą 15 1.1.1. Zmiany ogólne 15 1.1.2.

Bardziej szczegółowo

Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Beaty Bielec pt. "Parametry

Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Beaty Bielec pt. Parametry Dr hab. n. med. Janusz Kraczkowski Katedra i Klinika Położnictwa i Patologii Ciąży Uniwersytetu Medycznego w Lublinie 20-081 Lublin Podpis (J A~... u':t.~~~ l0~...... Ul. Staszica 16 Recenzja rozprawy

Bardziej szczegółowo

Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu

Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Ginekologia i położnictwo Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-GiP Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil

Bardziej szczegółowo

Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci.

Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. dr n. med. Agnieszka Ołdakowska Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie

Bardziej szczegółowo

NIFTY TM Nieinwazyjny, Genetyczny Test Prenataly określający ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Edwardsa i Patau

NIFTY TM Nieinwazyjny, Genetyczny Test Prenataly określający ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Edwardsa i Patau NIFTY TM Nieinwazyjny, Genetyczny Test Prenataly określający ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Edwardsa i Patau Nieinwazyjne badania prenatalne, polegające na ocenia parametrów biochemicznych, takie jak

Bardziej szczegółowo

8. STRESZCZENIE Celem niniejszej pracy jest:

8. STRESZCZENIE Celem niniejszej pracy jest: 8. STRESZCZENIE Zadaniem lekarza pracującego w oddziale neonatologicznym jest dbanie, aby przebieg adaptacji noworodka do życia zewnątrzmacicznego był prawidłowy, została nawiązana więź między matką a

Bardziej szczegółowo

Wpływ zakażenia Ureaplasma urealyticum na występowanie powikłań położniczych oraz stan zdrowia noworodków

Wpływ zakażenia Ureaplasma urealyticum na występowanie powikłań położniczych oraz stan zdrowia noworodków ROZDZIAŁ XV ZDROWIE I DOBROSTAN 1/2015 DOBROSTAN I ZDROWIE Department of Obstetrics Medical University of Gdansk Klinika Położnictwa Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego DARIUSZ LAUTENBACH, KAROLINA KOZUBOWSKA,

Bardziej szczegółowo

Analiza związku intensywności opieki położniczej z właściwym czasem trwania i zakończeniem ciąży

Analiza związku intensywności opieki położniczej z właściwym czasem trwania i zakończeniem ciąży Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 7, zeszyt 2, 81-87, 2014 Analiza związku intensywności opieki położniczej z właściwym czasem trwania i zakończeniem ciąży EWA PIEKARSKA, GRZEGORZ KRASOMSKI,

Bardziej szczegółowo

PAKIET BADAŃ DLA PLANUJĄCYCH CIĄŻĘ %W PAKIECIE BADAŃ W PAKIECIE TANIEJ Wersja 1

PAKIET BADAŃ DLA PLANUJĄCYCH CIĄŻĘ %W PAKIECIE BADAŃ W PAKIECIE TANIEJ Wersja 1 PAKIET BADAŃ DLA PLANUJĄCYCH CIĄŻĘ 19 BADAŃ W PAKIECIE %W PAKIECIE TANIEJ 2018 Wersja 1 CZY WIESZ, ŻE: Badania ujęte w tym pakiecie podzielić można na dwie grupy. Wyniki badań z pierwszej grupy informują

Bardziej szczegółowo

Promotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak

Promotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak INSTYTUT IMMUNOLOGII I TERAPII DOŚWIADCZALNEJ IM. LUDWIKA HIRSZFELDA WE WROCŁAWIU POLSKA AKADEMIA NAUK mgr Milena Iwaszko Rola polimorfizmu receptorów z rodziny CD94/NKG2 oraz cząsteczki HLA-E w patogenezie

Bardziej szczegółowo

GinPolMedProject 4 (18) Artykuł oryginalny/original article

GinPolMedProject 4 (18) Artykuł oryginalny/original article Kliniczna wartość oznaczenia interleukiny 1 alfa w diagnostyce zakażenia wewnątrzowodniowego i stanu noworodka w grupie ciężarnych z przedwczesnym pęknięciem błon płodowych Clinical usefulness of interleukin

Bardziej szczegółowo

Marzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie

Marzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie Marzena Woźniak Rozprawa doktorska na stopień doktora nauk medycznych Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie Okresy ciąży i połogu są wymieniane

Bardziej szczegółowo

ZDROWIE DZIECI PO LECZENIU NIEPŁODNOŚCI

ZDROWIE DZIECI PO LECZENIU NIEPŁODNOŚCI ZDROWIE DZIECI PO LECZENIU NIEPŁODNOŚCI Rafał Kurzawa rafal.kurzawa@gmail.com Pomorski Uniwersytet Medyczny Sekcja Płodności i Niepłodności PTG Ośrodek Studiów nad Płodnością Człowieka IVF ma 35 lat

Bardziej szczegółowo

IUGR. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Sodowski

IUGR. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Sodowski IUGR prof. dr hab. n. med. Krzysztof Sodowski definicja postacie znaczenie diagnostyka monitoring decyzje porodowe mały płód - SGA prawidłowy - brak cech wad, chorób genetycznych, infekcji nieprawidłowy

Bardziej szczegółowo

dystrybucji serotypów powodujących zakażenia inwazyjne w poszczególnych grupach wiekowych zapadalność na IChP w poszczególnych grupach wiekowych

dystrybucji serotypów powodujących zakażenia inwazyjne w poszczególnych grupach wiekowych zapadalność na IChP w poszczególnych grupach wiekowych Warszawa, 15.06.2015 Rekomendacje Pediatrycznego Zespołu Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych (PZEdsPSO) dotyczące realizacji szczepień obowiązkowych, skoniugowaną szczepionką przeciwko pneumokokom;

Bardziej szczegółowo

2013-07-03. Co nam daje bank mleka ludzkiego? Historia. Banki mleka na świecie. Maria Wilińska

2013-07-03. Co nam daje bank mleka ludzkiego? Historia. Banki mleka na świecie. Maria Wilińska Co nam daje bank mleka ludzkiego? MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWO-SZKOLENIOWA "NEONATUS 2013" 24-25 maja 2013 r. Maria Wilińska Historia 2013-05-24 2 Banki mleka na świecie 2013-05-24 3 1 Banki mleka

Bardziej szczegółowo

MARIA KWIATKOWSKA, MAŁGORZATA POKRZYWNICKA, PAWEŁ KRAJEWSKI. Streszczenie. Materiał i metody. Wstęp

MARIA KWIATKOWSKA, MAŁGORZATA POKRZYWNICKA, PAWEŁ KRAJEWSKI. Streszczenie. Materiał i metody. Wstęp Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 1, zeszyt 2, 116-120, 2008 Analiza porównawcza sposobu urodzenia, urodzeniowej masy i długości ciała oraz wewnątrzmacicznego wzrostu płodu u noworodków matek

Bardziej szczegółowo

Ocena korelacji między stężeniem cytokin IL-1, IL-8, IFN- w wydzielinie szyjkowopochwowej, a ryzykiem wystąpienia porodu przedwczesnego

Ocena korelacji między stężeniem cytokin IL-1, IL-8, IFN- w wydzielinie szyjkowopochwowej, a ryzykiem wystąpienia porodu przedwczesnego Ginekol Pol. 2015, 86, 821-826 DOI: 10.17772/gp/59269 P R A C E O R Y G I N A L N E Ocena korelacji między stężeniem cytokin IL-1, IL-8, IFN- w wydzielinie szyjkowopochwowej, a ryzykiem wystąpienia porodu

Bardziej szczegółowo

w kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,

w kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego, 1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i

Bardziej szczegółowo

Wysypka i objawy wielonarządowe

Wysypka i objawy wielonarządowe Wysypka i objawy wielonarządowe Sytuacja kliniczna 2 Jak oceniasz postępowanie lekarza? A) Bez badań dodatkowych nie zdecydowałbym się na leczenie B) Badanie algorytmem Centora uzasadniało takie postępowanie

Bardziej szczegółowo

Stabilizacja dziecka z PPROM. Janusz Świetliński

Stabilizacja dziecka z PPROM. Janusz Świetliński Stabilizacja dziecka z PPROM Janusz Świetliński Uproszczona klasyfikacja Klasyfikacja Charakterystyka ROM Odejście wód płodowych PROM Przedłużony PROM Odejście wód płodowych wcześniej niż na godzinę przed

Bardziej szczegółowo

1. Oddział tworzą: 1) Pododdziały: a) Położniczy (rooming- in), b) Patologii Ciąży, c) Porodowy ze Szkołą Rodzenia, d) Ginekologii,

1. Oddział tworzą: 1) Pododdziały: a) Położniczy (rooming- in), b) Patologii Ciąży, c) Porodowy ze Szkołą Rodzenia, d) Ginekologii, 1. Oddział tworzą: 1) Pododdziały: a) Położniczy (rooming- in), b) Patologii Ciąży, c) Porodowy ze Szkołą Rodzenia, d) Ginekologii, e) Izolacyjny (poł. gin), 2) Izba Przyjęć Położniczo-Ginekologiczna 1

Bardziej szczegółowo

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2022 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WPŁYWU INDUKCJI PORODU CIĄŻ DONOSZONYCH NA SPOSÓB UKOŃCZENIA CIĄŻY ORAZ POURODZENIOWY STAN NOWORODKÓW OCENIANY W SKALI APGAR

ANALIZA WPŁYWU INDUKCJI PORODU CIĄŻ DONOSZONYCH NA SPOSÓB UKOŃCZENIA CIĄŻY ORAZ POURODZENIOWY STAN NOWORODKÓW OCENIANY W SKALI APGAR Magdalena Jarczak ANALIZA WPŁYWU INDUKCJI PORODU CIĄŻ DONOSZONYCH NA SPOSÓB UKOŃCZENIA CIĄŻY ORAZ POURODZENIOWY STAN NOWORODKÓW OCENIANY W SKALI APGAR STRESZCZENIE Wstęp Indukcja porodu jest wznieceniem

Bardziej szczegółowo

Hiperglikemia u noworodka

Hiperglikemia u noworodka Hiperglikemia u noworodka Agnieszka Jalowska Katedra i Klinika Neonatologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu, kierownik kliniki: dr. hab. Barbara Królak-Olejnik, prof. nadzw. Warszawa,

Bardziej szczegółowo

W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska.

W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska. W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska. Dzięki wczesnej diagnostyce możemy wykryć 94% takich przypadków i podjąć leczenie, zapobiegając

Bardziej szczegółowo

Szew okrężny jako metoda leczenia niewydolności szyjki macicy a częstość infekcji wrodzonej u noworodków

Szew okrężny jako metoda leczenia niewydolności szyjki macicy a częstość infekcji wrodzonej u noworodków Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 2, zeszyt 1, 31-35, 2009 Szew okrężny jako metoda leczenia niewydolności szyjki macicy a częstość infekcji wrodzonej u noworodków MAŁGORZATA POKRZYWNICKA

Bardziej szczegółowo

Stężenie prokalcytoniny a martwicze zapalenie jelit. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM

Stężenie prokalcytoniny a martwicze zapalenie jelit. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM Stężenie prokalcytoniny a martwicze zapalenie jelit Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM KONFLIKT INTERESÓW Abbvie Chiesi PROKALCYTONINA Prokalcytonina

Bardziej szczegółowo

Łukasz Czupkałło Ocena systemu RANK/RANKL/OPG w płynie dziąsłowym u kobiet w ciąży fizjologicznej oraz pacjentek ciężarnych z chorobą przyzębia.

Łukasz Czupkałło Ocena systemu RANK/RANKL/OPG w płynie dziąsłowym u kobiet w ciąży fizjologicznej oraz pacjentek ciężarnych z chorobą przyzębia. Łukasz Czupkałło Ocena systemu RANK/RANKL/OPG w płynie dziąsłowym u kobiet w ciąży fizjologicznej oraz pacjentek ciężarnych z chorobą przyzębia. STRESZCZENIE Choroba przyzębia jest procesem zapalnym polegającym

Bardziej szczegółowo

Orthogen GmbH. Department of Radiology and Microtherapy University of Witten/Herdecke, Germany

Orthogen GmbH. Department of Radiology and Microtherapy University of Witten/Herdecke, Germany Orthogen GmbH Biologiczne podstawy stosowania metody Irap IL-1 IL-1 IL-1Ra Podstawy działania Irap IL-1 Ra! TGF-β! PDGF! IGF! HGF! Przygotowywanie autologicznej kondycjonowanej surowicy (ACS) proces Irap

Bardziej szczegółowo

Rola położnej w opiece nad ciężarną, rodzącą, położnicą z cukrzycą Leokadia Jędrzejewska Konsultant Krajowy w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologicznego i położniczego Kraków 20 21 maja 2011r. Grażyna

Bardziej szczegółowo

Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT

Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość

Bardziej szczegółowo

EWA HELWICH Instytut Matki i Dziecka w Warszawie

EWA HELWICH Instytut Matki i Dziecka w Warszawie VI KONGRES Polskiego Towarzystwa Medycyny Perinatalnej Poznań, 26 28 września 2013 Polska Sieć Neonatologiczna EWA HELWICH Instytut Matki i Dziecka w Warszawie Nadzór celowany w odniesieniu do najważniejszych

Bardziej szczegółowo

dodatni dodatni Podpis i pieczątka KOD lekarza ujemny ujemny Dni pobytu Data przyjęcia Data porodu Data wypisu S T R O N Ii. ZLECENIA POOPERACYJNE

dodatni dodatni Podpis i pieczątka KOD lekarza ujemny ujemny Dni pobytu Data przyjęcia Data porodu Data wypisu S T R O N Ii. ZLECENIA POOPERACYJNE LEKARZ PROWADZĄCY DATA Rp. (podpis) ZALECENIA DLA PACJENTKI (data) DOKUMENTACJĘ INDYWIDUALNĄ ZEWNĘTRZNĄ OTRZYMAŁAM str. 16 Imię i nazwisko SPIS ZAŁĄCZNIKÓW S. R. P. O. N. Rok Rok Rok Miejsce pracy Miasto

Bardziej szczegółowo

TROMBOELASTOMETRIA W OIT

TROMBOELASTOMETRIA W OIT TROMBOELASTOMETRIA W OIT Dr n. med. Dominika Jakubczyk Katedra i Klinika Anestezjologii Intensywnej Terapii Tromboelastografia/tromboelastometria 1948 - Helmut Hartert, twórca techniki tromboelastografii

Bardziej szczegółowo

Porównanie wybranych parametrów układu odpornoêciowego noworodka w zale noêci od wskazaƒ do ci cia cesarskiego i czasu rozwiàzania cià y

Porównanie wybranych parametrów układu odpornoêciowego noworodka w zale noêci od wskazaƒ do ci cia cesarskiego i czasu rozwiàzania cià y Porównanie wybranych parametrów układu odpornoêciowego noworodka w zale noêci od wskazaƒ do ci cia cesarskiego i czasu rozwiàzania cià y Comparison of selected elements of neonate immunological system

Bardziej szczegółowo

Profilaktyka konfliktu serologicznego w zakresie antygenu D z układu Rhesus (Rh) Informacje dla kobiet w ciąży

Profilaktyka konfliktu serologicznego w zakresie antygenu D z układu Rhesus (Rh) Informacje dla kobiet w ciąży - Profilaktyka konfliktu serologicznego w zakresie antygenu D z układu Rhesus (Rh) Informacje dla kobiet w ciąży 2 Spis treści Historia profilaktyki konfliktu serologicznego w zakresie antygenu D z układu

Bardziej szczegółowo

Czynniki rokownicze dla porodu drogami natury u ciężarnych po przebytym cięciu cesarskim

Czynniki rokownicze dla porodu drogami natury u ciężarnych po przebytym cięciu cesarskim Kliniczna Perinatologia i Ginekologia, tom 43, zeszyt 4, 40-44, 2007 Czynniki rokownicze dla porodu drogami natury u ciężarnych po przebytym cięciu cesarskim SŁAWOMIR ŚWIDERSKI, ALEKSANDRA MAJEWSKA, JOANNA

Bardziej szczegółowo

Janusz Kidacki. Sposób rozwiązania ciąży a predyspozycje kobiet do radzenia sobie z trudnościami życiowymi

Janusz Kidacki. Sposób rozwiązania ciąży a predyspozycje kobiet do radzenia sobie z trudnościami życiowymi UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU Janusz Kidacki Sposób rozwiązania ciąży a predyspozycje kobiet do radzenia sobie z trudnościami życiowymi Streszczenie rozprawy na stopień doktora

Bardziej szczegółowo

CENTRUM NAUKI O LAKTACJI im. ANNY OSLISLO

CENTRUM NAUKI O LAKTACJI im. ANNY OSLISLO Niemowlęca skala uformowania stolca: proces tworzenia i wyniki Bekkali N, Hamers S, Reitsma J, Van Toledo L, Benninga M. J Pediatr. 2009 Apr;154(4):521-526.e1. tytuł oryginału: Infant Stool Form Scale:

Bardziej szczegółowo

Brzozowska Maria, Kowalska-Koprek Urszula, Kuś Ewa, Berner-Trąbska Marlena, Karowicz-Bilińska Agata

Brzozowska Maria, Kowalska-Koprek Urszula, Kuś Ewa, Berner-Trąbska Marlena, Karowicz-Bilińska Agata P R A C E O R Y G I N A L N E Ginekol Pol. 2011, 82, 592-597 Analiza wskazań do porodu drogą cięcia cesarskiego noworodków ze skrajnie niską masą urodzeniową (

Bardziej szczegółowo

Standardy prowadzenia ciąży

Standardy prowadzenia ciąży Standardy prowadzenia ciąży Gdańsk 2015 Redaktor prowadzący: Olga Strzelec Redakcja: Joanna Fiuk, Olga Strzelec Korekta: Joanna Fiuk, Olga Strzelec Projekt okładki: Andrzej Owsiany Skład: Iwona Łytkowska

Bardziej szczegółowo

SLAJDY WYBRANE I ZMODYFIKOWANE POD KĄTEM PREZENTACJI W INTERNECIE

SLAJDY WYBRANE I ZMODYFIKOWANE POD KĄTEM PREZENTACJI W INTERNECIE SUM - WLK 2011 WYKŁAD PIĄTY: BIOSTATYSTYKA C.D. Prof. dr hab. med. Jan E. Zejda! UWAGA! SLAJDY WYBRANE I ZMODYFIKOWANE POD KĄTEM PREZENTACJI W INTERNECIE TREŚĆ WYKŁADU Dokumentowanie efektu (analiza danych

Bardziej szczegółowo

Jakie metody diagnostyki obrazowej powinny być zastosowane w przypadku niedotlenienia-niedokrwienia u noworodków?

Jakie metody diagnostyki obrazowej powinny być zastosowane w przypadku niedotlenienia-niedokrwienia u noworodków? Jakie metody diagnostyki obrazowej powinny być zastosowane w przypadku niedotlenienia-niedokrwienia u noworodków? A. USG przezciemiączkowe B. USG i w drugiej kolejności TK C. USG i MR D. USG, TK i MR Badanie

Bardziej szczegółowo

Bartosz Horosz. Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego Warszawa. Sopot, 17 kwietnia 2015r.

Bartosz Horosz. Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego Warszawa. Sopot, 17 kwietnia 2015r. Bartosz Horosz Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego Warszawa Sopot, 17 kwietnia 2015r. Zjawisko Śródoperacyjną hipotermię definiuje się jako obniżenie

Bardziej szczegółowo

Ocena narażenia zawodowego personelu zatrudnionego w SP ZOZ Nr 1 w Rzeszowie. z zakresu BHP

Ocena narażenia zawodowego personelu zatrudnionego w SP ZOZ Nr 1 w Rzeszowie. z zakresu BHP Lp. Data kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę 1. 23.01.2014 r. Państwowy Powiatowy Inspektor 2. 31.01.2014 r. Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Rzeszowie 3. 10 21.02.2014 r. Państwowy

Bardziej szczegółowo

STĘŻENIE CHEMOKINY CXCL13 W PŁYNIE MÓZGOWO-RDZENIOWYM CHORYCH Z NEUROBORELIOZĄ OBSERWACJE WŁASNE

STĘŻENIE CHEMOKINY CXCL13 W PŁYNIE MÓZGOWO-RDZENIOWYM CHORYCH Z NEUROBORELIOZĄ OBSERWACJE WŁASNE PRZEGL EPIDEMIOL 2015; 69: 851-855 Problemy zakażeń Lucjan Kępa, Barbara Oczko-Grzesik, Barbara Sobala-Szczygieł, Anna Boroń- Kaczmarska STĘŻENIE CHEMOKINY CXCL13 W PŁYNIE MÓZGOWO-RDZENIOWYM CHORYCH Z

Bardziej szczegółowo

ANEKS WARUNKI LUB OGRANICZENIA W ODNIESIENIU DO BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO UŻYWANIA PRODUKTÓW LECZNICZYCH DO SPEŁNIENIA PRZEZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE

ANEKS WARUNKI LUB OGRANICZENIA W ODNIESIENIU DO BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO UŻYWANIA PRODUKTÓW LECZNICZYCH DO SPEŁNIENIA PRZEZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE ANEKS WARUNKI LUB OGRANICZENIA W ODNIESIENIU DO BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO UŻYWANIA PRODUKTÓW LECZNICZYCH DO SPEŁNIENIA PRZEZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE 1/5 WARUNKI LUB OGRANICZENIA W ODNIESIENIU DO BEZPIECZNEGO

Bardziej szczegółowo