REZERWY STRATEGICZNE

Transkrypt

1 REZERWY STRATEGICZNE

2 2 Nowa regulacja Ustawa z dnia 29 października 2010 r. o rezerwach strategicznych (Dz. U. Nr 229, poz oraz z 2011 r. Nr 94, poz. 551) wejście w życie: 5 lutego 2011 r. traci moc ustawa z dnia 30 maja 1996 r. o rezerwach państwowych

3 3 Najważniejsze rozwiązania systemowe wprowadzenie jednego rodzaju rezerw: rezerwy strategiczne obowiązek opracowywania Rządowego Programu Rezerw Strategicznych, przyjmowanego przez Radę Ministrów upoważnienie tylko jednego organu ministra właściwego do spraw gospodarki do tworzenia, udostępniania i likwidowania rezerw strategicznych zasada poprzedzania propozycji utworzenia rezerw danego asortymentu analizą ryzyka i niepewności wystąpienia zagrożeń bezpieczeństwa, do których zwalczania lub przeciwdziałania im ten asortyment miałby zastosowanie dopuszczenie możliwości utrzymywania rezerw strategicznych, które nie są własnością Skarbu Państwa, na podstawie odpłatnej umowy

4 4 Charakterystyka systemów rezerw CECHA REZERWY PAŃSTWOWE REZERWY STRATEGICZNE Rodzaje rezerw Organy uprawnione do tworzenia rezerw Podstawa tworzenia rezerw Metodyka tworzenia rezerw Procedury Odpowiedzialność za system dwa: 1) mobilizacyjne, 2) gospodarcze, z wyodrębnionymi stanami zastrzeżonymi do celów mobilizacyjnych wiele: ministrowie, kierownicy urzędów centralnych i wojewodowie zapotrzebowania resortów zgłaszane ministrowi właściwemu do spraw gospodarki jeden: rezerwy strategiczne jeden: minister właściwy do spraw gospodarki Rządowy Program Rezerw Strategicznych przyjmowany przez Radę Ministrów, stanowiący określenie zadań w zakresie rezerw, w tym ich tworzenie, utrzymywanie i likwidację brak analiza ryzyka i niepewności wystąpienia zagrożeń bezpieczeństwa państwa, do których zwalczania lub przeciwdziałania im określony asortyment miałby zastosowanie niewystarczające, niekompletne, nieaktualne przepisy dwóch rozporządzeń rozproszona szczegółowo określone w ustawie dla tworzenia, udostępnienia i likwidacji rezerw strategicznych oraz ich finansowania powierzona jednemu organowi - ministrowi właściwemu do spraw gospodarki Własność rezerw tylko Skarbu Państwa rezerwy mogą stanowić też asortyment: powierzony organom administracji publicznej, będący własnością przedsiębiorców lub innych podmiotów

5 5 W jakim celu tworzy się rezerwy? Rezerwy strategiczne tworzy się na wypadek: zagrożenia bezpieczeństwa i obronności państwa zagrożenia bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego wystąpienia klęski żywiołowej lub sytuacji kryzysowej w celu wsparcia realizacji zadań w zakresie: bezpieczeństwa i obrony państwa odtworzenia infrastruktury krytycznej złagodzenia zakłóceń w ciągłości dostaw służących funkcjonowaniu gospodarki i zaspokojeniu podstawowych potrzeb obywateli ratowania życia i zdrowia obywateli wypełnienia zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej (art. 3 ustawy)

6 6 Finansowanie Rezerw Strategicznych Program rezerw finansowany jest z budżetu państwa w postaci: dotacji celowej przeznaczonej na: zakup asortymentów do rezerw i przechowywanie; (w tym magazynowanie, wymianę, zamianę i konserwację) oraz na likwidację rezerw strategicznych; inwestycje Agencji związane z budową lub modernizacją magazynów. dotacji podmiotowej przeznaczonej na: dofinansowanie kosztów działalności bieżącej Agencji wykonującej zadania państwa w obszarze rezerw i zapasów państwowych rezerwa celowa - na finansowanie działań w sytuacjach zagrożeń powstałych na skutek zdarzeń, których nie można było przewidzieć ani im przeciwdziałać - uruchomienie rezerwy celowej nastąpi jedynie w przypadku konieczności udostępnienia rezerw strategicznych na zasadach określonych w ustawie lub pilnej potrzeby utworzenia nowych rezerw nieobjętych Programem (art. 11 i 12 ustawy)

7 7 Jak się tworzy rezerwy strategiczne? Rezerwy tworzy minister właściwy ds. gospodarki, w drodze decyzji, zgodnie z ustaleniami Programu lub poza Programem. Decyzja o utworzeniu rezerw zawiera co najmniej: określenie asortymentu i ilości przeznaczenie rezerwy Decyzje wykonuje Agencja Rezerw Materiałowych, dokonując zakupu określonej ilości asortymentu oraz przechowując zakupiony asortyment lub zawierając umowy gotowości (art. 17). gdy nie mają zastosowania przepisy o zamówieniach publicznych Agencja stosuje przejrzyste, niedyskryminacyjne i konkurencyjne warunki wyłaniania sprzedawcy tego asortymentu lub podmiotu, z którym zostanie zawarta umowa (kilkuetapowy proces). (art. 13 ustawy)

8 8 Tworzenie rezerw strategicznych poza Programem Minister właściwy ds. gospodarki może utworzyć rezerwy nieobjęte programem jeżeli: w przypadku zagrożeń wystąpił brak albo znaczny deficyt rezerw strategicznych niepodlegających odtworzeniu, niezbędnych do zapobieżenia lub usunięcia skutków tych zagrożeń określony asortyment jest niezbędny w celu przeciwdziałania skutkom nieprzewidzianego zagrożenia z rekomendacji organizacji międzynarodowych wynika pilna potrzeba utworzenia rezerw strategicznych, w celu przeciwdziałania skutkom nieprzewidzianego wcześniej zagrożenia (art. 14 ustawy)

9 9 Zadania dla ministra gospodarki wynikające z ustawy o rezerwach strategicznych Przeprowadzenie obowiązkowego przeglądu rezerw mobilizacyjnych Art. 56. Rezerwy mobilizacyjne utworzone przez ministrów, kierowników urzędów centralnych i wojewodów na podstawie ustawy, o rezerwach państwowyvh, z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy podlegają obowiązkowemu przeglądowi, przeprowadzanemu przez ministra właściwego do spraw gospodarki, nie później niż w okresie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Przegląd przeprowadza się w celu określenia asortymentu i ilości rezerw mobilizacyjnych, których utrzymywanie uznaje się za uzasadnione ekonomicznie i celowe ze względu na realizację Programu. Opracowanie projektu Rządowego Programu Rezerw Strategicznych Art Minister właściwy do spraw gospodarki, w terminie 15 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, przedłoży Radzie Ministrów projekt pierwszego Programu. Zatwierdzenie procedur udostępnienia oraz likwidacji rezerw Art. 60 w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy Prezes Agencji opracowuje i przedstawia po raz pierwszy procedury.

10 10 Rządowy Program Rezerw Strategicznych Asortymenty rezerw strategicznych i ich ilości określa Rządowy Program Rezerw Strategicznych (dalej Program ) Projekt Programu opracowuje minister właściwy do spraw gospodarki we współpracy z: Ministrem Obrony Narodowej ministrem właściwym do spraw wewnętrznych ministrem właściwym do spraw rolnictwa i rynków rolnych Ministrem Sprawiedliwości ministrem właściwym do spraw transportu ministrem właściwym do spraw zdrowia Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego innymi organami administracji rządowej realizującymi zadania w zakresie bezpieczeństwa i obronności państwa, zarządzania kryzysowego i ochrony infrastruktury krytycznej oraz bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego (art. 8 ust. 1 i 2 ustawy)

11 11 Rządowy Program Rezerw Strategicznych cd Program opracowuje się na okres 5 lat, - może być corocznie aktualizowany w związku ze zmianą okoliczności, które stanowią przesłanki jego opracowania (możliwość wystąpienia lub zaistnienie zagrożenia bezpieczeństwa i obronności państwa, bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego, klęski żywiołowej lub sytuacji kryzysowej; sytuacja gospodarcza i społeczna państwa; stan i perspektywy koniunktury na świecie; zobowiązania międzynarodowe RP) Projekt Programu lub jego aktualizacja są przedkładane Radzie Ministrów najpóźniej do 30 kwietnia danego roku Rada Ministrów przyjmuje Program lub jego aktualizację w drodze uchwały do 31 maja danego roku przyjęty przez Radę Ministrów Program minister właściwy do spraw gospodarki niezwłocznie przekazuje współpracującym organom

12 12 Zawartość Programu projekt Programu - stanowiący dokument rządowy - jest procedowany zgodnie z Uchwałą Nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. Nr 13, poz. 221, z późn. zm.) projekt Programu zawiera w szczególności: analizę ryzyka i niepewności wystąpienia zagrożeń oraz wynikające z tej analizy wnioski dotyczące tworzenia, utrzymywania i likwidacji rezerw strategicznych ocenę sytuacji gospodarczej i społecznej państwa ocenę perspektyw koniunktury na świecie dane dotyczące asortymentów rezerw strategicznych i ich ilości, jakie należy utworzyć w poszczególnych latach, ze wskazaniem ich planowanego przeznaczenia, przewidywane koszty tworzenia, przechowywania i likwidacji rezerw strategicznych w poszczególnych latach przewidywane koszty funkcjonowania Agencji, w podziale na poszczególne lata informację o zobowiązaniach międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej i rekomendacjach organizacji międzynarodowych w zakresie objętym Programem zalecenia wynikające z realizacji obowiązującego Programu, dotyczące odtworzenia rezerw strategicznych wykorzystanych lub zużytych oraz likwidacji określonych asortymentów rezerw strategicznych (art. 9 ust. 1 ustawy)

13 13 Pierwsza edycja Programu na lata Wykaz prac legislacyjnych i pozalegislacyjnych Rady Ministrów numer ID27 program wieloletni w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.) Program jest uzupełniony niejawną informacją o asortymencie rezerw strategicznych - ilość, wartość, finansowanie, wykorzystanie i rozmieszczenie, według stanu na dzień 31 grudnia 2011 r. do Programu dołączono Sprawozdanie zbiorcze z przeglądu rezerw mobilizacyjnych Minister Gospodarki przedłożył projekt Programu w dniu r. Stały Komitet Rady Ministrów trzykrotnie rozpatrywał projekt (17 maja; 14 czerwca oraz 6 września br.) 6 września 2012 r. rekomendował Radzie Ministrów

14 14 Organy zaangażowane w realizację Rządowego Programu Rezerw Strategicznych na lata Minister Obrony Narodowej Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Minister Sprawiedliwości Minister Infrastruktury Minister Zdrowia Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego 15 wojewodów (Wojewoda Opolski nie zgłosił propozycji asortymentowych)

15 15 Analiza ryzyka i niepewności określono opisowo kategorie prawdopodobieństwa i klasy skutków (analiza jakościowa) opracowano katalog zagrożeń (na podstawie Raportu o zagrożeniach bezpieczeństwa narodowego przygotowanego przez Rządowe Centrum Bezpieczeństwa) podzielono zagrożenia na pięć typów: naturalne, techniczne, biologiczne, społeczne, gospodarcze katalog uwzględnia agresję militarną, ale zagrożenia tego nie poddano analizie (w przypadku wystąpienia tego zagrożenia rezerwy będą przeznaczone wyłącznie na potrzeby Sił Zbrojnych)

16 16 Wnioski wynikające z analizy ryzyka i niepewności Hierarchizacja zagrożeń według wag: waga I zagrożenia, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest bardzo wysokie, umiarkowane lub niskie, a skutki katastrofalne, np. powodzie, skażenia chemiczne, pandemie waga II zagrożenia, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest bardzo wysokie, wysokie lub umiarkowane, a skutki poważne, np. pożary, epidemie, silne wiatry i huragany, skażenia radiacyjne, terroryzm waga III zagrożenia, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest bardzo wysokie, wysokie lub umiarkowane, a skutki umiarkowane, np. obfite opady śniegu, mrozy, katastrofy budowlane waga IV zagrożenia, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest umiarkowane, a skutki łagodne, np. kreacja rynku poprzez monopole/oligopole branżowe

17 17 Przewidywane koszty finansowania Programu LATA Dotacja celowa (tys. zł) Dotacja podmiotowa (tys. zł) Uwzględniająca koszty przechowywania rezerw w magazynach własnych Dotacje łącznie (tys. zł) Rezerwa celowa (tys. zł)

18 18 Udział nakładów na Program w rozbiciu na asortyment ropa i produkty naftowe utrzymywanie : 32 % tworzenie nowych asortymentów: 10 % zakup wymiana/zamiana: 96 % koszty łączne: 65 % rolnospożywcze utrzymywanie : 42 % tworzenie nowych asortymentów: 74 % zakup wymiana/zamiana: 0 koszty łączne: 22 % medyczne utrzymywanie : 10 % tworzenie nowych asortymentów: 9 % zakup wymiana/zamiana: 3 % koszty łączne: 6 % surowce i urządzenia: utrzymywanie :16 % tworzenie nowych asortymentów: 7 % zakup wymiana/zamiana: 1 % koszty łączne: 6 %

19 19 Korzyści wynikające z przyjęcia Programu ustanowienie instrumentu, poprzez który Rada Ministrów umożliwi Ministrowi Gospodarki zabezpieczenie państwa w rezerwy strategiczne gwarancja finansowania zadań w obszarze rezerw zaplanowanych w perspektywie średniookresowej zapewnienie sprawnego zarządzania rezerwami strategicznymi usprawnienie zadań realizowanych przez ARM elastyczna zamiana/wymiana

20 20 Rola Agencji Rezerw Materiałowych utrzymywanie rezerw (przechowywanie, wymiana, zamiana) wykonywanie decyzji Ministra Gospodarki dotyczących: tworzenia i likwidacji rezerw ujętych w Programie oraz poza Programem udostępnienia rezerw strategicznych w przypadku wystąpienia zagrożeń szeroko rozumianego bezpieczeństwa państwa organom administracji rządowej utrzymywanie infrastruktury

21 21 Dziękuję za uwagę Departament Bezpieczeństwa Gospodarczego Wydział Rezerw Strategicznych Naczelnik Izabela Walczak tel Zespół: Joanna Grad Edyta Sztabińska Anna Zulczyk Bartosz Pelk