Produkt (wyrób lub usługa) projektowanie, jakość, niezawodność, konkurencja, prognozowanie popytu, wybór i projektowanie procesu technologicznego

Transkrypt

1 Produkt (wyrób lub usługa) projektowanie, jakość, niezawodność, konkurencja, prognozowanie popytu, wybór i projektowanie procesu technologicznego prof. PŁ dr hab. inż. Andrzej Szymonik Łódź 2016/

2 Produkt: Produkt w marketingu, to każdy obiekt rynkowej wymiany oraz wszystko co może być oferowane na rynku. Produktem może być dobro materialne, usługa, miejsce, organizacja bądź wiedza. 2

3 Podział ze względu na wykorzystanie i przeznaczenia: 1. Konsumpcyjne: powszednie: podstawowe, impulsywne, nagłej potrzeby; wybieralne: homogeniczne (jednolite), heterogeniczne; luksusowe; sporadyczne (epizodyczne); niepostrzegalne. 3

4 cd. Podział ze względu na 2. Przemysłowe: wykorzystanie i przeznaczenia: dobra inwestycyjne; produkty wyposażenia dodatkowego; surowce i materiały; półprodukty i produkty zaopatrzeniowe; usługi profesjonalne. 4

5 cd. Podział ze względu ze względu na stopień materialności: czyste produkty materialne; produkty materialne z towarzyszącymi usługami; hybrydy (pół na pół); usługi z towarzyszącymi produktami materialnymi; czyste usługi. 5

6 Struktura produktu: (zaproponowana przez Levitta w latach 80.) rdzeń - istota produktu; produkt rzeczywisty; produkt poszerzony; 6

7 cd. Struktura produktu: (opisana przez Kotlera) podstawowy pożytek; produkt podstawowy; produkt oczekiwany; produkt rozszerzony; produkt potencjalny. 7

8 Funkcje produktu: zaspokojenie potrzeby nabywcy; użyteczność produktu; łatwość użytkowania produktu; kształt i kolorystyka produktów. 8

9 Dane podstawowe wyrobu 9

10 Dane identyfikujące: indeks wyrobu, elementu, materiału; nazwa wyrobu; kod kreskowy; itd. 10

11 kod analizy ABC; Dane klasyfikujące: klasyfikacja techniczna (wózki do transportu magazynowego); kod grupy technologiczne podobnej (np. komputery stacjonarne i przenośne); grupa sprzedażowa (np. dla systemu DIY); branża zakupowa (np. sprzęt elektroniczny); itd. 11

12 Dane konstrukcyjne: numer rysunku i jego wersja; wymiary; gabaryty; niezawodność; masa; model 3D; rysunek; itd. 12

13 Dane wytwarzania: wielkość partii produkcyjnej (jednostkowa, seryjna, masowa); warianty i procesy wytwarzania (ubytkowawiórowa, ścierna, erozyjna, strumieniem energii, bezubytkowa plastyczna, odlewnictwo oraz przyrostowa np. drukarki 3D); zasoby produkcyjne; itd. 13

14 Dane o zapasach: stan magazynowy; obroty magazynowe; stany minimalne; wielkości zamówień; itd. 14

15 Dane sprzedaży: cena sprzedaży; rabaty; pakowanie; odbiorcy; transport; itd. 15

16 Dane zaopatrzenia: cena zakupu; dostawcy okres zamawiania; terminy i warunki dostawy; itd. 16

17 Dane kalkulacyjne - koszty: materiałów; robocizny; magazynowania; zużycia zasobów; utraconej sprzedaży. 17

18 cd. Cykl życia produktu z punktu wytwórczego: 18

19 Cykl życia produktu marketing: wprowadzenia produktu na rynek, sprzedaż niska; wzrost; dojrzałość, czyli nasycenie produktem; spadek (schyłek). 19

20 Cykl życia produktu marketing 20

21 Cykl życia produktu wytwarzanie + marketing: Istotne czasy w konkurowaniu: Pierwszy - szybkie produkowanie (fast to product). Drugi - szybkie wchodzenie na rynek (fast to market). 21

22 Strategie produktu: kształtowanie funkcji produktu; kształtowanie struktury asortymentowej firmy; planowanie cyklu życia produktu; kreowanie nowych potrzeb i produktów ich zaspokajających; 22

23 cd. Strategie produktu: jakość i reklama; wzór i cechy; marka i znak firmowy; opakowanie i rozmiary; serwis i gwarancja. 23

24 Przykładowe strategie produktu: utrzymywania konkurencyjności oferty; pełnego asortymentu produktu; ograniczonego asortymentu produktu; 24

25 cd. Przykładowe strategie produktu: rozszerzania linii produktów; uzupełniania linii produktów; oczyszczania linii produktów. 25

26 Baza danych (def): to zbiór wzajemnie powiązanych ze sobą i zintegrowanych z pewnej dziedziny danych lub to zbiór danych zapisanych w ściśle określony sposób w strukturach odpowiadających założonemu modelowi danych 26

27 Rodzaje baz danych: proste: bazy kartotekowe; hierarchiczne bazy danych. 27

28 Rodzaje baz danych: relacyjne (powiązane); obiektowe; relacyjno-obiektowe; strumieniowe bazy danych; temporalne bazy danych. 28

29 Zasady w relacyjnej bazie danych: każda relacja ma unikatową nazwę, każda kolumna w relacji musi mieć unikatową nazwę w ramach relacji; wszystkie zapisy tego samego typu; uporządkowanie kolumn w relacji nie ma znaczenia; każdy wiersz w relacji musi być unikatowy; uporządkowanie wierszy nie ma znaczenia. 29

30 Przykładowa struktura danych indeks materiałowy: Indeks Gatunek Nazwa Jedn. miary Z St3S Z St3S Blacha grubość 8 Blacha grubość 12 kg kg 30

31 Przykładowa struktura danych indeks materiałowy: Indeks J.m. Ilość Cena Wartość Typ dokumentu Z kg RW Z kg RW 31

32 Def. usługa : Działanie podejmowane zwykle w celach zarobkowych w celu zaspokojenia potrzeb innego człowieka lub organizacji. 32

33 cd. def usługa : O. Lange (1967) - to czynności związane z zaspokojeniem potrzeb ludzkich, nie służą one do bezpośredniej produkcji dóbr materialnych. Cz. Niewadzi (1975) - to czynności zaspokajające potrzeby ludzkie. K. Polarczyk (1971)- to praca wytwórcza. 33

34 cd. def usługa : J.B. Qeen (1988) - przedmiot wymiany między ludźmi, którego nie można sobie upuścić na nogi. J. Chmielewski (2001) wyodrębniający się sektor aktywności gospodarczej. Celem usług jest zaspokajanie rosnących materialnych i niematerialnych potrzeb. 34

35 Podział usług: 1. Dla konsumentów: materialne: transport pasażerski i łączność; usługi osobiste i działalność komunalna; handel i naprawy, hotele i restauracje; niematerialne edukacja oraz ochrona zdrowia i opieka społeczna; działalność związana z rekreacją, 35 kulturą.

36 cd. Podział usług: 2. Dla producentów i biznesu: transport i gospodarka magazynowa; pośrednictwo finansowe; obsługa nieruchomości; wynajem maszyn i sprzętu; informatyka i działalność pokrewna; prace badawczo-rozwojowe; działalność związana z biznesem; 36

37 cd. Podział usług: 3. Usługi ogólnospołeczne: administracja publiczna i obrona narodowa; działalność organizacji członkowskich; organizacje i zespoły narodowe. 37

38 Porównanie: 38

39 Projektowanie 39

40 Projektowanie - ogólnie: 1. Koncepcja - określone są wstępne parametry użytkowe wyrobu lub usługi, uwzględniające wymagania przyszłego użytkownika. 2. Akceptacja - ustalenie, czy planowane parametry są możliwe do osiągnięcia. Następuje ostateczne zatwierdzenie parametrów będących kompromisem pomiędzy wymaganiami a możliwościami. 40

41 cd. Projektowanie ogólnie: 3. Wykonanie - przygotowanie modeli nowych produktów do testowania, dotyczy to zarówno produktów jak i usług. 4. Przetworzenie - projekt jest przetwarzany w taką postać, jaka jest możliwa do realizacji w danej organizacji, a jednocześnie uwzględnia parametry przyjęte podczas etapu drugiego. 41

42 cd. Projektowanie ogólnie: 5. Czynności pilotowe - wytworzona zostaje pewna liczba usług, które są potrzebne do sprawdzenia poprawności projektu, przyjętych parametrów i umiejętności personelu. 42

43 Projektowanie produktu - proces rozwoju (wariant ): Dział marketingu przekazuje wymagania projektantom. Projektanci uważają wymagania za nierealne w stosunku do dysponowanych technologii i środków oraz projektują produkt spełniający nowe warunki, odpowiadające skorygowanym analizom rynku. 43

44 cd. Projektowanie produktu - proces rozwoju (wariant): Projektanci przekazują projekt wyrobu lub usługi działom organizacji produkcji i zaopatrzenia. 44

45 cd. Projektowanie produktu - proces rozwoju (wariant): Dział organizacji produkcji uważa projekt za nierealny i wprowadza własne zmiany. Dział organizacji produkcji przekazuje projekt wyrobu wraz z projektem procesu produkcji do działu produkcji. 45

46 cd. Projektowanie produktu - proces rozwoju (wariant ): Dział zaopatrzenia wraz z dostawcami wprowadza własne poprawki do projektu. Dostawcy otrzymują zamówienie na dostarczenie materiałów według nowego projektu. 46

47 cd. Projektowanie produktu - proces rozwoju (wariant): Dział operacyjny otrzymuje materiały oraz projekt procesu produkcyjnego, który trzeba ponownie rozpatrzyć. Dział operacyjny zmienia wyniki analizy rynku i projekt produktu i jest zmuszony rozpocząć produkcję nadal wprowadzając zmiany. 47

48 Sterowanie projektem - uogólnienia: 1. Żaden projekt nigdy nie będzie ostateczny, tzn. taki do którego nie można wprowadzić poprawek lub modyfikacji. 48

49 cd. Sterowanie projektemuogólnienia: 2. Niewiele projektów jest całkowicie oryginalnych. Zbadanie nowego produktu ujawni że większość technik, części lub systemów było już wykorzystywanych wcześniej. 49

50 cd. Sterowanie projektemuogólnienia: 3. W czasie projektowania występuje ciekawe zjawisko: im więcej czasu poświęca się na wykonanie jednego projektu, tym mniejszy jest wzrost jego wartości, jeżeli nie nastąpi odkrycie lub wprowadzenie nowej technologii. 50

51 cd. Sterowanie projektem- uogólnienia: 4. Warunki wewnętrzne i/lub zewnętrzne narzucają ograniczenia na czas wykonywania projektu i jego koszt. 51

52 Sposoby redukcji kosztów projektowania: korzystanie z usług specjalistów z zewnątrz; projektowanie wspomagane komputerowo; specjalizacja projektantów; 52

53 cd. Sposoby redukcji kosztów projektowania: rodzime wyroby lub usługi; system klasyfikacji i kodowania; biblioteki i usługi informacyjne. 53

54 Jakość 54

55 Ukaz w sprawie jakości: Właściciela Tulskiej Fabryki, Korniła Biełogłazowa bić batem i zesłać na roboty do Monastyru, ponieważ podlec ośmielił się dostarczyć Wojsku Ruskiemu muszkiety kiepskiej jakości. Starszego nadzorcę Wojskowego, Frola Fuksa bić batem i zesłać go do Azowa, za stawianie pieczęci na złą broń. 55

56 cd. Ukaz w sprawie jakości: Nakazuję Kancelarii Zbrojeniowej w Petersburgu delegować przedstawiciela do Tuły by dzień i noc pilnował jakości broni. Niech Nadzorcy Wojskowi i ich pomocnicy pilnie baczą, jak kontrola pieczęcie stawia. Jeśli będą mieli wątpliwości, sami niech sprawdzają przez przegląd i strzelanie z dwóch muszkietów co miesiąc. Strzelać mają dopóki się nie zepsują. 56

57 cd. Ukaz w sprawie jakości: Jeżeli pomimo tego wojsko dostanie złą broń psującą się podczas bitwy nie oszczędzając bić batami: Właścicielowi fabryki 25 batów i karę pieniężną po jednym czerwieńcu od każdej sztuki. Starszego Kontrolera Wojskowego bić do nieprzytomności. 57

58 cd. Ukaz w sprawie jakości: Starszego nadzorcę przenieść do podoficerów. Nadzorcę uczynić pisarzem, a jego pomocnika pozbawić niedzielnej porcji wódki na okres jednego roku. Nowemu właścicielowi Fabryki Broni, Demidowowi nakazuję urządzić nadzorcom i ich pomocnikom pomieszczenia nie gorsze, niż jemu samemu. Jeżeli będą gorsze niech Demidow nie obraża się każę obciąć mu głowę. 58

59 cd. Ukaz w sprawie jakości: Dane w Piotrogrodzie 1773 r. Piotr Wielki Car Wszechrusi 59

60 Jakość Def.: ogół cech i właściwości wyrobu lub usługi wymaganych do zaspokojenia stwierdzonych lub przewidywanych potrzeb ISO

61 Jakość: Koszty: strat na brakach wewnętrznych; strat na brakach zewnętrznych; kontroli jakościowej (odbioru jakościowego); działalności zapobiegawczej. 61

62 Koszty jakość: 62

63 Gdzie spoczywa odpowiedzialność za jakość: najwyższe kierownictwo; marketing; funkcje badawczo-rozwojowe, projektowe i zarządzania; funkcje zarządzania działalnością podstawową. 63

64 cd. Gdzie spoczywa odpowiedzialność za jakość: zaopatrzenie; obsługa techniczna i posprzedażna; magazynowanie, transport i dystrybucja. zapewnienie jakości. 64

65 Przykład - General Motors: najnowsza akcja naprawcza dotyczy nowych modeli samochodów, w tym Chevroletów: Spark, Impala i Silverado; to już 60. akcja serwisowa GM od początku tego roku; 65

66 cd. Przykład - General Motors: GM wezwał do warsztatów blisko 29 mln samochodów i zapłacił ponad 20 mld dolarów. falę akcji przywoławczych rozpoczęły problemy z wyłącznikiem zapłonu, usterka ta była przyczyną wielu wypadków, w których zginęło co najmniej 13 osób. 66

67 Zadanie dla studenta - wyjaśni istotę rysunku: 67

68 Niezawodność 68

69 Niezawodność to: zespół właściwości, które opisują gotowość obiektu i wpływają na nieuszkadzalność oraz podatność obsługową lub prawdopodobieństwo bezusterkowego funkcjonowania przez określony czas 69

70 Niezawodność w fazach cyklu życia produktu Niezawodność 70

71 Niezawodność związana jest z : uszkodzeniami, które mogą być: całkowite, częściowe, Stopniowe, nagłe; analizą obejmującą: symptom uszkodzenia, skutek uszkodzenia, waga skutków uszkodzenia. 71

72 ??? Ryzyko -co mam robić? 72

73 Ryzyko nieosiągnięcia rezultatu prawdopodobieństwo konsekwencji/skutku nieosiągnięcia rezultatu 73

74 Zarządzanie ryzykiem Poszukiwanie i podejmowanie działań, które powinny zabezpieczyć decydenta przed poniesieniem strat większych niż te, które dopuszcza przyjęty przez niego poziom bezpieczeństwa. 74

75 Zarządzanie ryzykiem obejmuje: identyfikację analizę (procesy, wyroby, dostawcy), planowanie, redukowanie, monitorowanie, kontrolowanie, dokumentowanie. 75

76 Klasyfikacja ryzyka zlecenie produkcyjne: zawarcia umowy; zasobów; dostawców; logistyki; produktu; procesu; serwisu. 76

77 Normalizacja 77

78 Normalizacja def. (I): działalność zmierzająca do uzyskania optymalnego, w danych okolicznościach, stopnia uporządkowania w określonym zakresie, poprzez ustalenie postanowień przeznaczonych do powszechnego i wielokrotnego stosowania, dotyczących istniejących lub mogących wystąpić problemów. 78

79 Normalizacja def. (II): Działalność polegająca na analizowaniu wyrobów, usług i procesów w celu zapewnienia: funkcjonalności i użyteczności, zgodności (kompatybilności) i zamienności, bezpieczeństwa użytkowania, ograniczenia (zbędnej) różnorodności. 79

80 Etapy normalizacji: klasyfikacja, czyli grupowanie według podobieństwa cech charakterystycznych dla produktu; unifikacja, czyli ujednolicanie cech konstrukcyjnych i wymiarowych części maszyn w celu umożliwienia ich zamienności; typizacja, czyli ujednolicenie konstrukcji w celu uproszczenia produkcji (i obniżenia kosztów) oraz ułatwienia eksploatacji. 80

81 Cel norm: racjonalizacja produkcji i usług poprzez stosowanie uznanych reguł technicznych lub rozwiązań organizacyjnych; usuwanie barier technicznych w handlu i zapobieganie ich powstawaniu; Ustawa z dn. 12 września 2002 r. o normalizacji 81

82 cd. Cel norm: zapewnienie ochrony życia, zdrowia, środowiska i interesu konsumentów oraz bezpieczeństwa pracy; poprawa funkcjonalności, kompatybilności i zamienności wyrobów, procesów i usług oraz regulowania ich różnorodności; Ustawa z dn. 12 września 2002 r. o normalizacji 82

83 cd. Cel norm: zapewnienie jakości i niezawodności wyrobów, procesów i usług, działanie na rzecz uwzględnienia interesów krajowych w normalizacji europejskiej i międzynarodowej, ułatwienie porozumiewania się przez określanie terminów, definicji, oznaczeń i symboli do powszechnego stosowania. Ustawa z dn. 12 września 2002 r. o normalizacji 83

84 Rodzaje norm: normy podstawowe, które obejmują ogólne postanowienia dotyczące określonej dziedziny; normy terminologiczne obejmujące definicje terminów wraz z objaśnieniami; normy badań, w których zawarte są metody prowadzenia określonych badań; 84

85 cd. Rodzaje norm: normy wyrobu lub usługi określające wymagania odnośnie konkretnego rodzaju wyrobu; normy procesu opisujące wymagania, które zapewnić mają funkcjonalność procesu; 85

86 Rodzaje norm: normy interfejsu, które określają wymagania odnośnie kompatybilności wyrobów w miejscach ich łączenia; normy danych, które zawierają wykazy cech, właściwości, które powinny zostać sparametryzowane w celu określenia wyrobu lub usługi. 86

87 Konkurencja 87

88 Przewaga konkurencyjna organizacji to: wykonywane zadania lub wytwarzane produkty, które stawiają daną organizację w lepszej pozycji niż konkurencję. 88

89 Czynniki mające wpływ na przewagę konkurencyjną: produkt (wyraźne funkcje i unikatowe cechy użytkowe), personel (umiejętności i wyszkolenie), przedsiębiorstwo (określone funkcje/ operacje i technologia), 89

90 cd. Czynniki mające wpływ na przewagę konkurencyjną: programy/plany (szybkość i dokładność dostaw oraz zaopatrzenia); procesy (określone sposoby organizacji pracy). 90

91 Kierunki osiągania przewagi konkurencyjnej: rozpoznanie czynników konkurencyjności przedsiębiorstwa; powiązanie poziomu technologicznego produktów z efektami na rynku; 91

92 cd. Kierunki osiągania przewagi konkurencyjnej: uzyskanie jakościowego podejścia do tworzenia przewagi konkurencyjnej; umiejętność formułowania strategii konkurencyjnej firmy. 92

93 Rodzaje konkurencji: w ramach marki; w ramach formy produktu (wśród wyrobów służących temu samemu celowi); 93

94 cd. Rodzaje konkurencji: w ramach gałęzi (obejmuje wszystkie przedsiębiorstwa wytwarzające ten sam produkt); ogólna. 94

95 Bariery wejścia i wyjścia: określają przeszkody, jakie firmy konkurencyjne napotykają wchodząc na dany segment rynku, bądź chcąc go opuścić. 95

96 Wysokość bariery wejścia zależy wielu zmiennych: ekonomii skali produkcji (w połączeniu z krzywą doświadczenia); koszty zamiany - czyli ile kosztuje rezygnacja z jednego dostawcy i wybór innego - na rynku dóbr przemysłowych są to wysokie koszty, a na rynku dóbr konsumpcyjnych niewielkie; 96

97 cd. Wysokość bariery wejścia zależy od wielu zmiennych: wymogi kapitałowe; regulacje rządowe, np. kontyngenty (ograniczenia ilościowe); 97

98 cd. Wysokość bariery wejścia zależy od wielu zmiennych: dostęp do kanałów dystrybucji; dostęp do technologii; oczekiwane działania odwetowe - przekonanie o silnym odwecie może odstraszać;. 98

99 cd. Wysokość bariery wejścia zależy od wielu zmiennych: siła marek produktów; cena zapobiegająca wejściu; doświadczenie; polityka rządowa. 99

100 Prognozowanie 100

101 Prognozowanie (predykcja) def.: Naukowy sposób przewidywania, w jaki sposób będą kształtowały się w przyszłości procesy lub zdarzenia mające wpływ na produkcje. 101

102 cd. Prognozowanie def.: Sztuka przewidywania zachowania się nabywców, przyszłego stanu rynku, relacji podaży i popytu oraz spodziewanej koniunktury gospodarczej na obszarach działania przedsiębiorstwa. 102

103 Czynniki wpływające na prognozowanie: czynniki zewnętrzne (inaczej egzogeniczne), czynniki wewnętrzne (inaczej endogeniczne). 103

104 Proces prognozowania etapy: definiowania problemu (określenie zjawiska, celu i okresu prognozy); zebrania danych i ich analiza (znalezienie czynników mających wpływ na prognozę); 104

105 cd. Proces prognozowania etapy: wyboru metody i budowy modelu prognostycznego; postawienia prognozy; oceny jakości prognozy. 105

106 Kryteria klasyfikacji: 1. Okres: krótkoterminowe - do 12 miesięcy, średnioterminowe - od 1 do 5 lat, długoterminowe - powyżej 5 lat. 106

107 cd. Kryteria klasyfikacji: 2. Charakter: ilościowe: punktowe (liczba), przedziałowe (przedział liczbowy), jakościowe (wynik prognozy wyrażony słownie). 107

108 cd. Kryteria klasyfikacji prognoz: badawcze, identyfikujące zdarzenia i ich warianty, ostrzegawcze, uprzedzające o możliwości wystąpienia niepożądanych wydarzeń, normatywne, służące do dokonywania wyboru (programowania przyszłości). 108

109 Metody prognozowania def. Sposób przetwarzania informacji opisujących sytuację prognostyczną w prognozę, dostosowany do przyjętej zasady prognozowania. 109

110 Prognozowanie na podstawie szeregów czasowych bez tendencji: metoda naiwna; metoda średniej ruchomej prostej; metoda średniej ruchomej ważonej; prosty model wyrównywania wykładniczego; 110

111 Prognozowanie ilościowe: Metody matematyczne i statystyczne: 1. zmienna ciągła: modele trendu; analizę harmoniczną; analizę regresji; metodę najmniejszych kwadratów; 111

112 cd. Prognozowanie ilościowe: Metody matematyczne i statystyczne: 2. zmienna dyskretna: modele probitowe; modele logitowe; analiza dyskryminacyjna; 112

113 Prognozowanie jakościowe (heurystyczne): Wyróżnia się: metody bezpośrednie, wykorzystujące dane nt. dotychczasowego przebiegu procesu, 113

114 cd. Prognozowanie jakościowe (heurystyczne): Wyróżnia się: metody pośrednie wykorzystujące dane, metody analogowe (prognozowanie analogowe). 114

115 Ocena dokładności prognozy: Dokładność prognozy można ocenić: ex post badając odchylenie prognozy od rzeczywistej wartości, ex ante wyznaczając możliwy błąd prognozy na etapie prognozowania. 115

116 Dziękuję za uwagę 116